Kortweg Flash 44

4
KO RTWEG FLASH Kortweg Flash - driemaandelijks tijdschrift van het Willemsfonds Brussels Hoofdstedelijk Gewest - Erkenningsnummer. P206416 - Afgiftekantoor Brussel 1 Nummer 44 - oktober - november - december 2011 - Verantwoordelijke Uitgever: Mireille Corteville, p/a Antwerpselaan 30, 1000 Brussel Tel. 02 218 44 88 & Fax 02 217 70 06 - E-mail: [email protected] MAIGRET EN HET WILLEMSFONDS: BEZOEK AAN EXPO OVER LUIKS AUTEUR MEER INFO: ZIE PAGINA 4 Dichtbundel wil amateurdichter in kijker zetten. 25 februari 2012 Tentoonstelling: Sabena, de toekomst kwam uit de lucht 19 januari 2012 Tentoonstelling: DUBUFFET architect PUBLICEER UW POËZIE VIA HET WILLEMSFONDS NederlaNdse gedichteN uit de hoofdstad uitgegeven door het Willemsfonds Woluwe en Willemsfonds Jee met dank aan Koninklijke Taal en Toneelkring De Violier uit Jee DEEL 1 DECEMBER 2011 Vers uit Brussel gedichtenbundel samengesteld door Herman MENNEKENS en Kurt DESWERT met gedichten van Els Ampe, Kurt Deswert, Yvo Peeters, Herman Mennekens, Zachary Van laer, Ann Steeman, Piet De Groof , ... Het Willemsfonds bereidt een volgende publicatie voor. In het voorjaar van 2012 zal de dichtbundel “Vers uit Brussel” verschij- nen, met daarin gedichten van Willemsfondsleden en sympathisanten. Met de publicatie van deze bundel wil het Willems- fonds Brussel amateurdich- ters de kans te geven om hun werk te publiceren. Dit sluit nauw aan bij onze maatschappelijke op- dracht; om het Nederlands (in Brussel) als cultuurtaal te promoten. De dichtbundel staat onder redactie van Herman Men- nekens en Kurt Deswert. Het Willemsfonds neemt de druk- kosten op zich en zorgt voor de vormgeving en promotie van de bundel. U zorgt voor de inhoud. Er zijn al een aantal dichters die werk ingestuurd hebben, maar er is nog ruimte om ook uw gedichten op te nemen. Schrijft u dus regelmatig poëzie en wil u deze graag in onze bloemlezing opgenomen zien worden, aarzel dan niet en stuur ons uw gedichten op voor 15 januari. Dat kan per mail naar kurt- [email protected] of per post: Kurt Deswert, Prekelin- denlaan 4, 1200 Brussel. U kan hier ook terecht voor meer informatie Vers uit Brussel: misschien komt uw gedicht ook in onze bloemlezing terecht 2 maart 2012 Chanson Intiem: Concert Sabien Tiels Georges Simenon is één van de grootste schrij- vers van de Franstalige literatuur. Een boude uitspraak; de man schreef immers slechts ‘po- liciers’ volgens heel wat cultuurpausen. Desal- niettemin wordt Simenon in Frankrijk als één van hen beschouwd. Wellicht is dat, het Franse chauvinisme indachtig, nog het beste bewijs dat de Luikse auteur wel degelijk een zéér groot auteur was. Het Willemsfonds Schaarbeek-Evere bezoekt op zaterdag 18 februari de tentoonstelling: “Sime- non, parcours van een Belgisch schrijver” in het Museum voor de Letteren en Manuscripten. Dat museum opende in september de deuren in de Koningsgalerij. Het is een symbolische plek voor literatuurliefhebbers: enkele meters verder kocht de Franse dichter Verlaine in 1873 het pistool waarmee hij zijn collegadichter Rimbaud neer zou schieten. Het is ook de plaats waar Victor Hugo tijdens zijn ballingschap in Brussel lustig de bloe- metjes buitenzette. De Franse privéverzamelaar Gérard Lhéritier is de initiatiefnemer van het museum. Hij opende in 2004 in Parijs zijn eerste Musée des lettres et des manuscrits. In 2010 volgde een tweede filiaal in Parijs. En nu dus één in Brussel. Het museum bestaat uit twee verdiepingen en herbergt zo’n 80.000 stukken. Boven bevindt zich de permanente collectie. Daarin brieven van Fé- licien Rops, René Magritte en werk van Alechinsky en Hugo Claus, evenals fragmenten uit zijn Oos- takkerse Gedichten. De onderste verdieping wordt gebruikt voor tijdelijke tentoonstellingen. Het museum opent dus meteen met een serieuze klep- per door Georges Simenon in de kijker te zetten. Simenon werd op 13 februari 1903 in Luik gebo- ren. Hij werd wereldberoemd met zijn personage, commissaris Maigret. Die speelde de hoofdrol in meer dan honderd politieromans. Simenon was er op veel vlakken vroeg bij. In 1919 ging hij aan de slag als journalist bij La Gazette De Liège. In dat- zelfde jaar begint hij ook aan zijn debuutroman. Die zal in 1921 verschijnen. Intussen leert hij ook zijn echtgenote kennen. SCHRIJVERSVLIJT VAN EEN CHAUD LAPIN Wanneer zijn vader sterft in 1922, trekt hij samen met zijn vrouw naar Parijs. Hij neemt het niet zo nauw met de huwelijkse trouw, wat ondermeer resulteert in een veelbesproken affaire met de bekende artieste Josephine Baker. Intussen begint zijn schrijverscarrière, net als de auteur zelf overigens, stevig van de grond te komen. (Sime- non was een berucht ‘Chaud Lapin’. Tijdens een gesprek met de Italiaanse filmregisseur Fellini be- weerde hij ooit dat hij al met 10.000 vrouwen de liefde had bedreven...) In 1930 ziet commissaris Maigret het levenslicht. TIjdens zijn Franse jaren raakt hij ook nauw bevriend met de latere Nobel- prijswinnaar André Gide. Er volgt een uitgebreide correspondentie tussen beiden, waarvan een deel in het museum te bewonderen valt. Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog vertrok de auteur naar Canada en de Verenigde Staten. Op de vlucht als collaborateur? De vraag wordt vandaag nog steeds gesteld. Simenon onderhandelde tijdens de oorlog namelijk met Duitse filmmaatschappijen over de verfilming van zijn boeken. Hij wordt nooit echt veroordeeld, maar kiest toch maar het zekere voor het onze- kere. In 1955 komt hij terug naar Europa om zich in het neutrale Zwitserland te settelen. Hij zal er uiteindelijk ook sterven in 1989. Simenon verkocht zo’n slordige 550 miljoen boe- ken. Zijn werkijver was fenomenaal. Naar eigen zeggen kon hij 60 tot 80 pagina’s per dag schrij- ven. Dat leverde bijna 200 romans, een kleine 150 novelles en nog tal van autobiografisch werk op. In 2005 eindigde hij 77ste in de Vlaamse versie van de Grootste Belg, in Wallonië werd hij 10de. Inschrijving: [email protected] of 0495 21 05 01 Op 18 februari brengt het Willemsfonds Schaarbeek-Evere een bezoek aan de tentoonstelling over Simenon in het nieuwe Museum voor Letteren en Manuscripten in de Koningsgalerij Nieuw museum belicht leven en werk van geestelijke vader van Commissaris Maigret wfdec2011.indd 1 12/15/2011 1:38:46 PM

description

Ledentijdschrift van Willemsfonds Brussels Hoofdstedelijk Gewest - decembert 2011 - nr. 44

Transcript of Kortweg Flash 44

Page 1: Kortweg Flash 44

KORTWEG FLASHKortweg Flash - driemaandelijks tijdschrift van het Willemsfonds Brussels Hoofdstedelijk Gewest - Erkenningsnummer. P206416 - Afgiftekantoor Brussel 1

Nummer 44 - oktober - november - december 2011 - Verantwoordelijke Uitgever: Mireille Corteville, p/a Antwerpselaan 30, 1000 Brussel Tel. 02 218 44 88 & Fax 02 217 70 06 - E-mail: [email protected]

MAIGRET EN HET WILLEMSFONDS:BEZOEK AAN EXPO OVER LUIKS AUTEUR

MEER INFO: ZIE PAGINA 4

Dichtbundel wil amateurdichter in kijker zetten.

25 februari 2012

Tentoonstelling:Sabena, de toekomst kwam uit de lucht

19 januari 2012

Tentoonstelling:DUBUFFET architect

PUBLICEER UW POËZIE VIA HET WILLEMSFONDS

Herm

an MEN

NEKEN

S en Kurt DESW

ERT (red) - Vers uit Brussel. Nederlandse gedichten uit de hoofdstad.

NederlaNdse gedichteNuit de hoofdstad

uitgegeven door het Willemsfonds Woluwe en Willemsfonds Jette met dank aan

Koninklijke Taal en Toneelkring De Violier uit Jette

DEEL 1 DECEMBER 2011

Vers uitBrusselgedichtenbundel samengesteld door

Herman MENNEKENS en Kurt DESWERTmet gedichten van

Els Ampe, Kurt Deswert, Yvo Peeters, Herman Mennekens, Zachary Van laer, Ann Steeman,

Piet De Groof , ...

Herman Mennekens, liberaal volks-vertegenwoordiger, dichter en toneel-schrijver is de achterklainzoon van de Jetse dichter Jef Mennekens.

Kurt Deswert, voorzitter Willems-fonds Woluwe, dichter en germanist is één van de bezielers achter het herwonnen socio-cultureel wserk van het Brussels Willemsfonds.

Mennekens en Deswert gingen, gede-reven door hun leifde voor onze taal in de hoofdstad , voor deze dichtbun-del op zoek naar het vaak verborgen creatief talent in eigen rangen. Een Willemsfonds gedichtenbundel, met een zachte liberale, humanistische taalminende onderlaag en inspiratie..

NederlaNdse gedichteNuit de hoofdstad

uitgegeven door het Willemsfonds Woluwe en Willemsfonds Jette met dank aan

Koninklijke Taal en Toneelkring De Violier uit Jette

Het Willemsfonds bereidt een volgende publicatie voor. In het voorjaar van 2012 zal de dichtbundel “Vers uit Brussel” verschij-nen, met daarin gedichten van Willemsfondsleden en sympathisanten.

Met de publicatie van deze bundel wil het Willems-fonds Brussel amateurdich-ters de kans te geven om hun werk te publiceren. Dit sluit nauw aan bij onze maatschappelijke op-dracht; om het Nederlands (in Brussel) als cultuurtaal te promoten.

De dichtbundel staat onder redactie van Herman Men-nekens en Kurt Deswert. Het Willemsfonds neemt de druk-kosten op zich en zorgt voor de vormgeving en promotie van de bundel. U zorgt voor de inhoud.

Er zijn al een aantal dichters die werk ingestuurd hebben, maar er is nog ruimte om ook uw gedichten op te nemen.

Schrijft u dus regelmatig

poëzie en wil u deze graag in onze bloemlezing opgenomen zien worden, aarzel dan niet en stuur ons uw gedichten op voor 15 januari.

Dat kan per mail naar [email protected] of per post: Kurt Deswert, Prekelin-denlaan 4, 1200 Brussel. U kan hier ook terecht voor meer informatie

Vers uit Brussel: misschien komt uw gedicht ook in onze bloemlezing terecht

2 maart 2012

Chanson Intiem:Concert Sabien Tiels

Georges Simenon is één van de grootste schrij-vers van de Franstalige literatuur. Een boude uitspraak; de man schreef immers slechts ‘po-liciers’ volgens heel wat cultuurpausen. Desal-niettemin wordt Simenon in Frankrijk als één van hen beschouwd. Wellicht is dat, het Franse chauvinisme indachtig, nog het beste bewijs dat de Luikse auteur wel degelijk een zéér groot auteur was.

Het Willemsfonds Schaarbeek-Evere bezoekt op zaterdag 18 februari de tentoonstelling: “Sime-non, parcours van een Belgisch schrijver” in het Museum voor de Letteren en Manuscripten. Dat museum opende in september de deuren in de Koningsgalerij. Het is een symbolische plek voor literatuurliefhebbers: enkele meters verder kocht de Franse dichter Verlaine in 1873 het pistool waarmee hij zijn collegadichter Rimbaud neer zou

schieten. Het is ook de plaats waar Victor Hugo tijdens zijn ballingschap in Brussel lustig de bloe-metjes buitenzette.

De Franse privéverzamelaar Gérard Lhéritier is de initiatiefnemer van het museum. Hij opende in 2004 in Parijs zijn eerste Musée des lettres et des manuscrits. In 2010 volgde een tweede fi liaal in Parijs. En nu dus één in Brussel.

Het museum bestaat uit twee verdiepingen en herbergt zo’n 80.000 stukken. Boven bevindt zich de permanente collectie. Daarin brieven van Fé-licien Rops, René Magritte en werk van Alechinsky en Hugo Claus, evenals fragmenten uit zijn Oos-takkerse Gedichten. De onderste verdieping wordt gebruikt voor tijdelijke tentoonstellingen. Het museum opent dus meteen met een serieuze klep-per door Georges Simenon in de kijker te zetten.

Simenon werd op 13 februari 1903 in Luik gebo-ren. Hij werd wereldberoemd met zijn personage, commissaris Maigret. Die speelde de hoofdrol in meer dan honderd politieromans. Simenon was er op veel vlakken vroeg bij. In 1919 ging hij aan de slag als journalist bij La Gazette De Liège. In dat-

zelfde jaar begint hij ook aan zijn debuutroman. Die zal in 1921 verschijnen. Intussen leert hij ook zijn echtgenote kennen.

SCHRIJVERSVLIJT VAN EEN CHAUD LAPIN

Wanneer zijn vader sterft in 1922, trekt hij samen met zijn vrouw naar Parijs. Hij neemt het niet zo nauw met de huwelijkse trouw, wat ondermeer resulteert in een veelbesproken affaire met de bekende artieste Josephine Baker. Intussen begint zijn schrijverscarrière, net als de auteur zelf overigens, stevig van de grond te komen. (Sime-non was een berucht ‘Chaud Lapin’. Tijdens een gesprek met de Italiaanse fi lmregisseur Fellini be-weerde hij ooit dat hij al met 10.000 vrouwen de liefde had bedreven...) In 1930 ziet commissaris Maigret het levenslicht. TIjdens zijn Franse jaren raakt hij ook nauw bevriend met de latere Nobel-

prijswinnaar André Gide. Er volgt een uitgebreide correspondentie tussen beiden, waarvan een deel in het museum te bewonderen valt.

Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog vertrok de auteur naar Canada en de Verenigde Staten. Op de vlucht als collaborateur? De vraag wordt vandaag nog steeds gesteld. Simenon onderhandelde tijdens de oorlog namelijk met Duitse fi lmmaatschappijen over de verfi lming van zijn boeken. Hij wordt nooit echt veroordeeld, maar kiest toch maar het zekere voor het onze-kere. In 1955 komt hij terug naar Europa om zich in het neutrale Zwitserland te settelen. Hij zal er uiteindelijk ook sterven in 1989.

Simenon verkocht zo’n slordige 550 miljoen boe-ken. Zijn werkijver was fenomenaal. Naar eigen zeggen kon hij 60 tot 80 pagina’s per dag schrij-ven. Dat leverde bijna 200 romans, een kleine 150 novelles en nog tal van autobiografi sch werk op. In 2005 eindigde hij 77ste in de Vlaamse versie van de Grootste Belg, in Wallonië werd hij 10de.

Inschrijving: [email protected] of 0495 21 05 01

Zaterdag 18 februari 2012 om 11u. Bezoek met gids aan tentoonstell-ing: Georges Simenon. Parscours van een Bel-gische schrijver in het gloednieuwe Museum der letteren en Manuscrip-ten in de Koningsgalerij (Galeries Saint-Hubert naast Mokafé). Deeelname €5.

Maandag 23 april 2012 om 19u45. Voordracht GeorgesSimenon. Een nieuwe kijk op zijn oeuvre door Guy van Hoof (dichter, essay-ist en literair criticus) in samenwerking met de Vlaamse Club. GC De Mark-ten.

Inschrijven bij [email protected] 0495/210.501

Op 18 februari brengt het Willemsfonds Schaarbeek-Evere een bezoek aan de tentoonstelling over Simenon in het nieuwe Museum voor Letteren en Manuscripten in de Koningsgalerij

raakt hij ook nauw bevriend met de latere Nobel-

Op 18 februari brengt het Willemsfonds Schaarbeek-Evere een bezoek aan de tentoonstelling over

Nieuw museum belicht leven en werk van geestelijke vader van Commissaris Maigret

wfdec2011.indd 1 12/15/2011 1:38:46 PM

Page 2: Kortweg Flash 44

2 KORTWEGFLASH oktober - november - december 2011

COLOFON Redactie: Johan Basiliades, Myrianne De Ridder, Kurt Deswert, Mireille De Winter-Corte-ville, Herman Mennekens

Lay-out: Kurt Deswert

WILLEMSFONDSERSElisabeth Schraepen

De euro, onze twaalf jaar oude munt staat on-der druk. Het euroscepticisme blijft groeien. In het ene land gaan er stemmen op om uit EU te stappen, in het andere om dit of dat land er uit te schappen. Dit baart me zorgen.

Dit is geen debat over enkel maar de euro, de Bel-20, de banken, staatsbons, staatsschuld, financiële markten en speculanten. Dit is een debat dat ons allemaal aangaat en dat we alle-maal gaan voelen. Hou u vast, ook het Willems-fonds in Brussel.

Toen in 1980 Griekenland tot EEG, de Europese Economische Gemeenschap, toetrad werden in alle schoolklassen over het hele land de kaarten aan de muren vervangen en trots leerden de kinderen dat we nu met 10 waren. Elk nieuw lidmaatschap was een overwinning, een over-winning op het verscheurde Europa van 14-18 en 40-45. De val de van de muur in Berlijn in ‘92 was een nieuwe overwinning in deze richting. We zijn nu met 27.

Er zijn nu ook 23 officiële talen in de unie. Bul-gaars, Deens, Duits, Engels, Estisch, Fins, Frans, Grieks, Hongaars, Iers, Italiaans, Lets, Litouws, Maltees, Nederlands, Pools, Portugees, Roe-meens, Sloveens, Slowaaks, Spaans, Tsjechisch, Zweeds.

Ook het Nederlands dus. De vreedzame samen-werking tussen zoveel landen, zoveel culturen, met respect voor de diversiteit, met respect voor ieders taal, is de echte meerwaarde van Europa. Het Willemsfonds is ontstaan uit de strijd voor respect en erkenning voor onze taal, het Nederlands in België en in onze hoofdstad Brussel.

We zijn goed geplaatst, vanuit onze geschiede-nis, om te weten hoe belangrijk het is dat de erkenning van je taal niet enkel afhangt van sociale en politieke machtverhoudingen. Enkel daarom al vind ik het euroscepticisme mis-plaatst. Er staat meer op het spel dan enkel een muntunie.

Mireille De Winter-CortevilleVoorzitter Willemsfonds BHG

La fonction fait la femme en dus sluit Elisabeth Schraepen ons gesprekje af met een vrolijk ‘cheers’. Beroepsmisvorming heet dat dan, want de uit Maasmechelen afkomstige brunette werkt als public affairs manager bij AB Inbev. Een vrouw die voor ‘s werelds grootste brouwerij werkt en dat dan in haar vrije tijd nog eens combineert met het voorzitterschap van het Willems-fonds Schaarbeek-Evere, gesticht in 1873: daar wilden wij het fijne wel eens van weten.

Elisabeth studeerde rechten in Leuven, ging een jaartje op uitwisseling in Italië en deed nadien stage in Parijs bij de Unesco. Uiteindelijk belandde ze in Schaarbeek, waar ze samen met Quentin van Hove en Johan Basiliades de lokale Willems-fondsafdeling nieuw leven in aan het blazen is.

Wat bevalt je zo aan Brussel? Het kosmopolitische karakter. In de supermarkt alle soorten talen horen spreken, dat vind ik leuk.

Waarom ben je actief bij het Willemsfonds? Omdat ik het be-langrijk vind de Nederlandse cultuur in Brussel te ondersteunen. Dit alles met een open geest, en met respect voor diversiteit. Het verhaal van Nederlandstalige Brusselaren is een mooie geschiedenis met een sterk sociaal emancipatorisch verhaal achter.

Ben je cultuurliefhebber of socializer? Allebei af en toe een beetje. Genieten en gelukkig zijn doe je niet alleen, al kan ik erg tot rust komen met een goed boek in een vergeten hoekje.

Wat is je favoriete restaurant in Brussel? Le Stelle in Schaar-beek. Ik heb de smaak van de Italiaanse keuken te pakken gekregen tijdens mijn jaartje ginds.

Geheime Brusselse tip? Het marktje op het Ardense Jagerplein op vrijdag met lekkere verse producten en veel animositeit!

Naar welke activiteit van het WF Schaarbeek-Evere moeten we binnenkort met z’n allen?Binnenkort duiken we onder in het werk en het leven van Georges Simenon, met een bezoek aan de tentoonstelling die over hem opgezet werd in het Museum der Letteren en Manu-scripten in de Koningsgalerij. Een boeiende tentoonstelling over een fascinerende persoonlijkheid in een mooi kader!

Het Nederlands in de kijker

Er wordt veel geredetwist over de kerntaak en over de zin en onzin van een openbare omroep. Het nieuwe VRT-programma Man over woord behoort tot die kerntaak en is zinvol. Dat staat buiten discussie. Maar is dit programma tocht niet iets voor het grote publiek op één, in plaats van voor het meer-waarde zoekende publiek van Canvas?

Op vrijdagavond presenteert Pieter Embrechts op Canvas Man over woord, een programma over onze taal. Het pro-gramma besteedt op laagdrempelige wijze, afwisselend met humor en academische deskundigheid, aandacht aan het Nederlands. Zo gaat Embrechts op zoek, met de hulp van een professor uit Leiden, naar hoe in de lage landen, in respectievelijk het jaar 1500, 1000 en 500 je op de plaat-selijke markt zou zeggen “Ik heb donderdag vijf kilo zoete appelen gekocht en ze waren rot”. Banaal? Het resultaat is verrassend en grappig. Het Nederlands uit 1500 klinkt ver-trouwd. Het Nederlands uit 500 is enkel aan een aantal losse woorden herkenbaar.

BESCHAAFD NEDERLANDS

Man over woord heeft ook aandacht voor dialect (bijvoor-beeld de verwantschap tussen de toontalen Limburgs en Chinees) en voor taalevolutie (de rap-taal van de Amster-damse groep De Jeugd van Tegenwoordig). Op speelse wijze word de exotische etymologie van gazet of humeur verduidelijkt en wordt en passant meegeven wat een ono-matopee is en waarom een Vlaamse hond waf zegt en een Franse wouf. En met het maffe zinnetje [majenaptenooi]* krijgen we inzicht in wetten van de psycholinguïstiek of zoiets zonder ook maar te moeten weten dat er zoiets als psycholinguïstiek bestaat.

De terugkerende rubriek over het ABN, het Algemeen Be-schaafd Nederlands, aan de hand van leuke oude, ouder-wetse beeldfragmenten met een coureur — een wielrenner dus — die geaffecteerd Nederlands praat, is de kers op de taart. De strijd voor het ABN wordt er met veel respect, maar ook met een tikkeltje zelfrelativering, historisch gekaderd. Zonder de Vlaamse ABN-pioniers en militanten uit de jaren ‘50, ‘60 en ‘70, zou het Nederlands vandaag niet de plaats kennen die het heeft weten te verwerven cultureel en economisch in België en Brussel.

Man over woord is een programma om te koesteren. Maar waarom enkel op Canvas, de zender van de zogenaamde meerwaardezoeker? Hoort dit niet thuis op één, voor een breed publiek? Is een vlot programma over onze taal enkel iets voor documentairekijkers?

Waarom het programma ook niet inlassen in kortere stukjes, tussen uitzendingen met hoge kijkcijfers? Waarom Man over woord niet met Franse en Engelse ondertiteling op TV Brus-sel uitzenden?

Het is alvast een mooie opdracht voor een openbare omroep: op laagdrempelige, deskundige en aangename wijze aan het grote publiek onze gehechtheid aan onze taal meegeven/ Nen dikke merci ofwel een welgemeende dank u aan de VRT.

(*) Maaien abten hooi

Zo klonk het ongeveer 1 millennium geleden: Dhonresdagho kōfta ik hiar fīf punt sw tero appelo. Dhie wāron rotane, oftewel: Ik heb donderdag vijf kilo zoete appelen gekocht en ze waren rot

Tweemaal nadenken vooraleer U Europa afvalt!

wfdec2011.indd 2 12/15/2011 1:38:49 PM

Page 3: Kortweg Flash 44

3KORTWEGFLASH oktober - november - december

BOEKENNIET VOOR GEVOELIGE ZIELENDe ware duisternis schuilt in het alledaagse. In 2003 publiceerde de Amerikaanse Lionel Shriver “We need to talk about Kevin”. Het werd haar doorbraakroman. Al had dat heel wat voeten in de aarde. Lange tijd leek het boek immers niet gepubliceerd te raken. Het manus-cript werd in eerste instantie afgewezen door Shrivers literaire agent. Die oordeelde dat het te donker en onsympathiek was en, in de nasleep van 9/11, slechts weinig mensen zou bekoren. Shriver weigerde haar manuscript echter te bewerken (ze had de suggestie gekregen om er wat meer humor in te brengen) en slaagde er met veel moeite toch in om het te laten publiceren bij een kleinere uitgeverij. Een artikel in de New York Post over een weinig bekend boek dat blijkbaar een grote hit was bij vrouwen uit de New Yorkse Upper East Side, bracht “We need to talk about Kevin” voor de eerste keer echt voor het voetlicht. Daarmee was de trein vertrokken.

Zijn cultstatus heeft het boek te danken aan het controversiële thema en de per-soonlijke invalshoek. De Nederlandstalige versie “We moeten het even over Kevin hebben” verscheen in 2010. Een tweede druk volgde in de slipstream van de naar ver-luidt uitstekende verfi lming met de Britse oscarwinnares Tilda Swinton in de hoofdrol.

Laat me duidelijk zijn; “We moeten het even over Kevin hebben” is een zéér verontrustend boek. Wie, zoals steller dezes, (zeer) jonge kinderen heeft, raad ik het niet per se aan. An-derzijds, goede boeken hebben nu eenmaal de neiging om onze kijk op de wereld bij te sturen. Of, in dit geval, stevig door elkaar te schud-den. Alleen daarom is dit boek dan ook erg de moeite waard.

‘We moeten het even over Kevin hebben’ is een briefroman. Dat traditionele genre wordt hier nieuw leven ingeblazen in een combinatie die het midden houdt tussen een familieroman en suspensethriller. De brieven worden geschreven door Eva Katcha-tourian. Ze zijn gericht aan haar echtgenoot en gaan over hun oudste zoon Kevin, die een moordpartij aanrichtte op zijn school. Typisch Amerikaans, zou je kunnen zeggen.

MOEDERLIEFDE: KINDERSPEL?

De onafhankelijke Eva beschrijft hoe ze op latere leeftijd en enigszins tegen haar zin, zwanger wordt. De bevalling verloopt bijzonder moeizaam en lijkt een voorbode te zijn voor wat komen gaat. Kevin blijkt namelijk een ongeloofl ijk moeilijk kind. Kin-dermeisje na kindermeisje ontvlucht het gezin omdat hij onhandelbaar is. Eva krijgt de volle lading van haar zoon, die echter steeds poeslief is bij zijn vaak uithuizige vader. Aanvankelijk stelt Eva vooral zichzelf in vraag. Doet ze het wel goed? Verklaren haar twijfels over haar zwangerschap misschien de ijskoude houding van haar zoon?

Langzaamaan beginnen de verontrustende incidenten zich op te stapelen. Als Kevin in de kleuterklas een klasgenootje met hevig eczeem aanspoort om haar hele huid open te krabben, begint Eva te vermoeden dat haar zoontje wel eens een bijzon-der sadistisch karakter zou kunnen hebben. Wanneer ze haar echtgenoot met haar vaststellingen confronteert, worden deze echter weggelachen. Voor hem is Kevin een lief kind en een makkelijk slachtoffer van de omstandigheden. Dat onbegrip doet de spanning tussen Eva en Kevins vader toenemen. Door de verziekte relatie met haar zoon geraakt Eva langzaam maar zeker geïsoleerd, zowel in haar sociaal leven als bin-nen haar relatie.

Omdat ze nood heeft aan affectie en verstandhouding, zorgt ze ervoor dat ze opnieuw zwanger raakt. Het meisje Celia, dat geboren wordt, laat Kevin volkomen koud. Celia is een eenvoudig en liefhebbend kind dat zich naïef laat betrekken bij de sadistische spelletjes van haar oudere broer. Op een dag geraakt ze betrokken bij een vreemd ongeluk in de badkamer, waarbij ze een oog verliest. Eva verdenkt haar zoon ervan hierbij een rol gespeeld te hebben, maar ze kan haar verdenkingen niet hard maken. Terwijl ze als moeder nog steeds krampachtig tracht om een relatie met haar zoon op te bouwen, staat het gezin echter nog veel erger te wachten…

Sinds we in het psychologische tijdperk beland zijn –net nadat Freud besloot dat de mens een id, ego en superego had- is de angst om te falen als ouder mee deel gaan uitmaken van het pakket aan oerangsten van de moderne mens. Je zou je kind maar eens grondig kunnen verkloten… (s die vrees irrationeel? Misschien niet helemaal; er zijn voorbeelden genoeg.) Zelfbewuste ouders zullen zich wellicht herkennen in de vragen die Eva zich stelt over het moederschap. Ze slaagt er ook niet in om op die vragen een afdoende antwoord te geven. Ook dat lijkt, helaas, herkenbaar.

In die zin kan dit boek misschien voor sommigen een zeker catharsis betekenen. Los van alle mindere aspecten van “We moeten het even over Kevin hebben” –en die zijn er zeer zeker. Stilistisch heeft het soms iets te veel weg van het ‘Flairboek van de maand’ en sommige personages zijn wel heel erg clichématig- zorgt dat aspect ervoor dat dit een bijzonder boek is. Bij mijn weten zijn er weinig (of geen?) boeken die op dusdanig scherpzinnige wijze de moeder-kindrelatie in haar meest pijnlijke facet-ten analyseren. Niet voor gevoelige zielen dus, maar een gewaarschuwd mens is er natuurlijk wel twee waard.

We moeten het even over Kevin hebben - Uitgeverij Contact, Amsterdam 2011

“We need to

had dat heel wat voeten in de aarde. Lange tijd leek het

artikel in de New York Post over een weinig bekend boek dat blijkbaar een grote hit was bij vrouwen uit de New Yorkse Upper East

voor de eerste keer echt voor het

Tilda Swinton als moegetergde moeder in “We need to talk about Kevin”

Vroeger was het een enkele swami en dokter Le Compte die ons de mogelijk-heid voorspiegelden om met gemak 100 en meer te worden. Dat idee werd hoog-stens als science-fi ction bestempeld.

Nù stellen steeds meer ernstige weten-schappers dat we op het punt van een doorbraak in de biomedische weten-schappen staan, waardoor we volgens realistische hypotheses verouderingspro-cessen met 7 jaar kunnen uitstellen en zelfs (volgens iets ambitieuzere hypo-theses) ervoor zouden kunnen zorgen dat tegen 2050 de gemiddelde leeftijd stijgt tot 120 jaar.

Dat zorgt voor de nodige vragen. Hoe reëel is dat, en is het wenselijk? Wat zijn de ethische aspecten van dit verhaal, en de economische? Wat betekent dit voor de manier waarop we ons leven inrichten en onze cyclische patronen van studeren, relaties, voortplanting?

Anno 2012 moeten we de moeilijke oefening doen om de sociale zekerheid te behouden en de pensioenleeftijd naar boven te halen. Ook hebben we een aantal clichébeelden over ouderdom. Zo gaan we nog uit steeds uit van meer oude vrouwen dan oude mannen en bestaat er een stereotiep beeld over ouderdom en eenzaamheid.

Deze vragen, die iedereen aangaan, worden behandeld tijdens de studiedag die georganiseerd wordt door de Liberale Vrouwen project Lady Blue, in samenwer-king met de Instelling voor Morele Dienst-verlening, VUBpress en het Willemsfonds Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Deze studiedag gaat door op donderdag 19 januari, vanaf 10u, in de Melsens-straat 34, 1000 Brussel. Toegang is gratis, maar inschrijven is wel nodig, via [email protected] voor 10/1.

PROGRAMMA10 u. registratie en koffi e

10.30 u. Dr Tineke Fokkema Nederlands Interdisciplinair Demografi sch Instituut (NIDI) “Oud en eenzaam? feiten en misververstanden!”

11.00 u. Prof Ingrid Ponjaert-Kristoffersen Vrije Universiteit Brussel“Wat maakt ouder worden een succesverhaal? Empowerment van oude vrouwen”

11.30 u. Prof Peter Derckx Universiteit voor Humanistiek, Utrecht“De toekomst van het ouder worden, vanuit biomedisch perspectief en met een kijk vanuit de zingeving”

12.30 u. vraagstelling en afronding door minister van staat Herman De Croo

13 u. receptie

Referentiepunt is het boek “Humanisme, zinvol leven en nooit meer ouder worden” van VUBpress in de reeks Humanismen olv prof dr Marc Van den Bossche

STUDIEDAG: De toekomst van het ouder worden

SynagogebezoekIn de Paviljoenstraat n°47 in Schaar-beek staat een moderne synagoge, die dateert uit 1970. Het Willemsfonds Schaarbeek-Evere brengt op zondag 22 januari een bezoek aan de Synagoge Simon en Lina Haïm, genoemd naar de mecenassen die de bouw ervan moge-lijk maakten.

We rijden er 100-maal voor-bij, langs het fraaie gebouw dat gelegen is achter het Noordstation in Schaarbeek. We weten er zo goed als niets over. Tijd om daar verandering in te brengen door er een bezoekje te brengen.

Met een kopje thee en een koekje in de hand, zal een gids ons uitleg geven over de boeiende geschiedenis van de Sefardische Joodse gemeenschap (nvda. de joden die, oorspronkelijk af-komstig uit Spanje en Portugal, van het Iberische schiereiland werden verdre-ven in 1492) in Schaarbeek.

De Simon en Lina Haïmsynagoge: een bezoekje waard

Het Willemsfonds Ganshoren presenteert, samen met een aantal andere lokale verenigingen enkele lezingen in gemeen-schapscentrum De Zeyp. Dat gebeurt in het kader van de lezingenreeks: “Op de koffi e met...” In totaal gaat het om acht lezingen. Er volgen er nog zes in de loop van 2012, met namen als auteur Peter Verhelst en fi losoof Ludo Abicht.

Er worden voor deze lezingenreeks ook experts uitgenodigd die komen vertel-len over uiteenlopende thema’s zoals de economische crisis, volksverhalen van over de hele wereld, de laatste zusters in Vlaanderen, kritisch denken en democra-tie vandaag. De eerstkomende sprekers zijn:

Peter Terrin: 26/1, 20 u. (literair)Bart Demyttenaere: 22/2, 14.30 u. (thema)Marita De Sterck: 14/3, 20 u. (thema)

Een gevarieerd aanbod., met voor elk wat wils.Zie ook: www.dezeyp.be/literatuurGC De Zeyp, Zeypstraat 47, 1083 Ganshoren. Deelname € 5/ € 4

Ganshoren schenkt verse koffi e

Inschrijving: 0495 21 05 01 of [email protected]

wfdec2011.indd 3 12/15/2011 1:38:52 PM

Page 4: Kortweg Flash 44

Willemsfonds Brussels HG Info: Myrianne De Ridder, 02 218 44 88 [email protected]

Actueler dan Vandaag : Een lezingen-reeks over belangrijke fi guren die in 2012 een verjaardag vieren

23/2/2012, 20 u.: Louis Paul Boon - spreker Kris Humbeeck 15/03/2012, 20u.: Gerrit Achterberg - spreker Arnout De Cleene

Locatie : Goudblommeke in Papier, Cel-lebroersstraat 55, 1000 Brussel.Aanvang : 20 u.Prijs: €4 - €6, ter plaatse te betalen. Vooraf inschrijven wordt op prijs gesteld

Leve De Geus : Actuele uitdagingen voor de vrijzinnigheid

7/2/2012, 20 u.: Gesprek over Bio-ethiek met Johan Braeckman (fi losoof, UGent)Locatie: Quest21, Contemporary Art Galery, Stalingradlaan 21, 1000 Brussel.

Leve de Geus’ is een organisatie van Willemsfonds, HVV, Masereelfonds, UPV en huisvandeMens Brussel & de Instel-ling Morele Dienstverlening Brussel.

Willemsfonds Brussel-Centrum Info: Gilbert Markey 02 219 5516 [email protected]

Aperitief - Nieuwjaarsreceptieliberale verenigingen Brussel-Stad14/01/12, 11 tot 13 u., zaal Strofi la, Varkensmarkt 11-13, BrusselInschrijving gewenst

Willemsfonds Ganshoren Info: Lionel Bajart 0475 95 59 61 [email protected]

Lezing: Land in zicht: Rwanda16/03/12, 19 u.Land in zicht : RwandaIn het teken van het 40-jarig bestaan van de jumelage Ganshoren-Rusatira

Willemsfonds Koekelberg Info: Sigurd Vangermeersch 0498 85 32 15 [email protected] NieuwjaarsreceptieMet uitreiking prijzen aan deelnemers quiz “De Burgemeesters van Koekel-berg” 09/01/12, 16 u. – GC De PLatoo Koekel-berg (i.s.m. Mensen met Tijd).

Bijwonen jaarlijks Nieuwjaarsconcert 12/01/12, 20 u. – Kon. Conservatorium Brussel

Uiteenzetting over “Wijzigingen bij de aanleg van het vernieuwde Simo-nisplein” 19/03/12, 14 u. - GC De Platoo Koe-kelberg: (i.s.m. Grijze Geuzen, Mensen met Tijd, en OVM)

Willemsfonds Laken Info: Els Ampe 02 549 65 22 (kantooruren) [email protected]

Nieuwjaarsreceptie14/01/12, 11 u. – Restaurant Strofi lia, Varkensmarkt 12, 1000 Brussel

Bijwonen concert van leerlingen piano Vaserelymethode04/03/12, 15 u. – BOZAR Brussel

Poejskinviering 02/06/12, 15 u. – Poesjkinplein Laken

Bijwonen concert van leerlingen Ate-lier Jeugd en Muziek10/06/12, 15 u. – info volgt later.

Willemsfonds Neder-Over-Heembeek Info: Denise Vergeylen 02 268 07 54 (na 17 u.) [email protected]

Bezoek met gids aan de tentoonstel-ling: “SABENA, de toekomst kwam uit de lucht”Ontdek de geschiedenis van Sabena25/02/12, 14 u., Jubelparkmuseum, Jubelpark 10, 1000 Brussel.Prijs: €8 pp (gids wordt betaald door de afdeling). Reservatie noodzakelijk.

SAMEN UIT - AGENDA Willemsfonds Schaarbeek-Evere Info: Elisabeth Schraepen 0476 49 68 31 [email protected]

Brussel en de Vlaamse Rand. Hun ste-denbouwkundige toekomst 23/01/2012 - 19.45 u.Voordracht door Prof. dr. Evert Lagrou em. (Sint-Lucas Brussel), planoloog en stedenbouwkundige.

Alma Mahler, de verleidster met de blauwe ogen 27/02/2012 - 19.45 u.Voordracht door Jos Meersmans, musico-loog (KU Leuven), auteur en verteller.

Spiegelzaal GC De Markten, Oude Graan-markt 5, 1000 Brussel. Toegang gratisOrganisatie: Vlaamse Club i.s.m. Wil-lemsfonds, Davidsfonds, Masereelfonds en Vermeylenfonds.

Bezoek Simon & Lina Haïmsynagoge22/1/2012, 10 tot 12 u. Paviljoenstraat 47, 1030 Schaarbeek

Bezoek expo: ‘Simenon, parcours van een Belgische schrijver’18/2/2012, 11 u. Bezoek aan de ten-toonstelling over leven en werk van Georges SimenonMuseum der Letteren en Manuscripten, Koningsgalerij, 1000 BrusselToegang: €5

Willemsfonds Sint-Agatha-Berchem Info: Evelyn Govaert 0476 56 66 12 [email protected]

Bezoek tentoonstelling ‘Europalia Brasil: Indios no Brasil’04/02/12, 14 u., Jubelparkmuseum Ju-belpark 10, 1000 Brussel.

Willemsfonds Woluwe Info: Kurt Deswert 0497 85 28 91 [email protected]

Concert Sabien Tiels2/3/2012 - 20.15 u. In het kader van de concertreeks Chanson Intiem.Gemeenschapscentrum Op-Weule, Sint-Lambertusstraat 91, 1200 Sint-Lambrechts-WoluweToegang: €6 - Reserveren is nodigOrganisatie GC Op-Weule i.s.m. WF Woluwe

Operette: De Graaf van Luxemburg3/3/2012 - 20 u. Operette door Franz Lehar, door de Heistse OperettekringCultureel Centrum Sint-Pieters-Woluwe, Charles Thielemanslaan 93, 1150 Sint-Pieters-WoluwePrijs: €10. Reserveren is nodig.

Theatervoorstelling: Othello12/3/2012 - 20.15 u.Het bekende stuk van Willem Shake-speare, door De Spelerij (met o.a. Mathias Sercu (Buiten De Zone, De Ro-denburgs), Eva Van Der Gucht (Iedereen Beroemd, Oud België) en Erik Goossens (Familie, Kan Dit?)CC Sint-Pieters-Woluwe, Ch. Thieleman-slaan 93, 1150 Sint-Pieters-WoluwePrijs: €8. Reserveren is nodig

Willemsfonds Zuidwest-Brussel Info: Myriam De Lille 0479 60 10 51 & 050 71 56 54

Bezoek met gids aan de tentoonstel-ling “DUBUFFET architect”19/01/12, 15 u. – Jean Dubuffet behoort tot de toonaangevende kunstenaars uit de 20ste eeuw. Hij was niet alleen schilder, tekenaar en beeldhouwer, maar wijdde zich ook aan het toneel, de lite-ratuur, de muziek en last but not least de architectuur. Op de tentoonstelling DUBUFFET architect wordt dit onbeken-de aspect uit zijn loopbaan belicht. Museum van Elsene, Jean Van Volsem-straat 71 - 1050 BrusselToegang: € 5. Aanmelden nodig vóór 17/01

Bezoek aan de tentoonstelling “Ferdi-nand Schirren (1872-1944)9/02/2012, 14 u. - KMSK Brussel, Re-gentschapstraat 3 - 1000 BrusselToegang: € 5 -Inschrijven vóór 7/2. Beta-ling ter plaatse

Bezoek met gids aan de Elektriciteits-centrale van Electrabel in Drogenbos29/2/2012, 14 u.Toegang is gratis, Personen jonger dan 16 jaar niet toegelaten. Meer inlichtin-gen volgen.

Wil u ook lid worden van het Willemsfonds Brussel Hoofdstedelijk Gewest?Dat kan, door € 15 te storten op rekeningnummer BE 39 0010 2817 2819, met vermelding ‘Lidgeld 2012”U ontvangt dan onze tijdschriften en krijgt informatie over en korting op tal van socioculturele activiteiten.

Info: Antwerpselaan 30 - 1000 Brussel 02 218 44 [email protected]

HET WILLEMSFONDS STAAT VOOR EEN 160-JARIGE TRADITIE IN VERNIEUWING, CULTUUR EN MENSELIJKE WAARDEN

Wil u ook lid worden van het Willemsfonds Brussel Hoofdstedelijk Gewest?Dat kan, door € 15 te storten op rekeningnummer BE 39 0010 2817 2819,

U ontvangt dan onze tijdschriften en krijgt informatie over en korting op

HET WILLEMSFONDS STAAT VOOR EEN 160-JARIGE HET WILLEMSFONDS STAAT VOOR EEN 160-JARIGE TRADITIE IN VERNIEUWING, CULTUUR EN MENSELIJKE TRADITIE IN VERNIEUWING, CULTUUR EN MENSELIJKE

wfdec2011.indd 4 12/15/2011 1:38:53 PM