KORTWEG FLASHKortweg Flash - driemaandelijks tijdschrift van het Willemsfonds Brussels Hoofdstedelijk Gewest - Erkenningsnummer. P206416 - Afgiftekantoor Brussel 1

Nummer 36 - oktober-november-december 2009 - Verantwoordelijke Uitgever: Mireille Corteville, p/a Antwerpselaan 30, 1000 Brussel Tel. 02 218 44 88 & Fax 02 217 70 06 - E-mail: willemsfonds.brussel@skynet.be

Onder een geïnspireerd gesternte zag recent ‘Het klein ge-schrijf’, een lezenswaardig boekje door, over en van Brusse-laars, het stadslicht. Op uitnodiging van o.a. Het Willemsfonds gingen een 10-tal markante, Nederlandstalige hoofdstedelin-gen op zoek naar hun ‘geliefde openbare plek’. Ze beschreven tevens een al dan niet fictieve wandeling in de grootstad.

Van commissaris en auteur Christian De Coninck over artiest Nik Honinckx, langs striptekenaar De Marck en AB-baas Jari Demeu-lemeester tot Zinnemabezieler Mars Moriau: allen haalden ze

HET KLEIN GESCHRIJF: BRUSSEL IN MOOIE LETTERS...

OP ZOEK NAAR EEN STADSETHIEKEind oktober werd Herman Mennekens als gastspreker uitgenodigd door de “Oudervereniging voor Moraal”. Als thema koos de kersverse Brusselse Volksvertegenwoor-diger voor een moeilijk onderwerp: de nood aan “een stadsethiek voor Brussel”.

“Bijna dagelijks erger ik mij aan het gebrek aan ele-mentair respect in mijn omgeving,” stelt Mennekens. “Gebrek aan respect voor de publieke ruimte, gebrek aan respect voor wettelijke en andere regels. Het gevolg daarvan is schrijnend: allerhande vormen van vandalisme, een gebrek aan openbare netheid, ver-keersagressie en andere vormen van onbeleefd tot ronduit gewelddadig gedrag, klachten van uitgebluste ambtenaren, bedreigde leerkrachten en gelaten poli-tieagenten omtrent de onhoudbaar geworden situatie in hun werkomgeving ... Met een stadsethiek, een code die we afspreken onder alle inwoners die deze stad delen, kunnen we een positief, maar streng antwoord bieden op deze trend.”

Wie de volledige tekst wil lezen, kan die opvragen bij Myrianne De Ridder, Stafmedewerker Willemsfonds Brussels Hoofdstedelijk Gewest (contactgegevens: zie hoofdartikel)

Vlnr. RSC Anderlechtwoordvoerder David Steegen, AB-directeur Jari Demeulemeester en striptekenaar De Marck getuigen over hun favoriete plek in het Brussels Gewest

hun meest bevlogen pen boven voor een persoonlijke reis in de stad, met het hoofd in de wolken of de voeten op geweide Zen-negrond.

Een fragmentje? We laten RSCA-woord-voerder David Steegen op u los:“We zijn 9 mooie jaren samen geweest. Mijn eerste liefde en ik. Plots kwam ze ie-mand anders tegen. Dat heb je met eerste liefdes. De tweede is altijd beter. De pijn was ondraaglijk. Ik viel flauw toen ik het vernam. Een goede vriend kwam me ha-len. Waar naartoe? ‘Naar Anderlecht, Theo Verbeecklaan’ stamelde ik bijna snikkend. Mannen huilen niet. Hij reed me minstens dertig keer rond het Constant Vanden Stockstadion. Naar RSCA Anderlecht, mijn eeuwige liefde. Daarna ging alles beter.”

‘Het klein geschrijf – Brusselaars over hun stad’. Een initiatief van de August Vermeylenkring, het Davindsfonds Brus-sel en het Willemsfonds BHG in het kader van INTERLITRATOUR, een intercultureel literair parcours met als thema de stad.

Met bijdragen van Ann-Sophie Van Neste, Christian De Coninck, David Steegen, De Marck (Marc Daniëls), Jari Demeulemees-ter, Mgr. Jozef De Kesel, Julien Vrebos, Mars Moriau, Nick Trachet, Nik Honinckx, Relinde Raeymaekers, Saïd Al-Haddad en Staf Nimmegeers.

Het boekje is te verkrijgen via Myrianne De Ridder, Stafmedewerker Willemsfonds BHG, Antwerpselaan 30 -1000 Brussel, Tel. 02 218 44 88 - Fax 02 217 70 06. willemsfonds.brussel@skynet.be

DEMEULEMEESTER ONTVANGT EREPENNING

AB-directeur Jari Demeulemeester ont-ving recent de erepenning Albert De-cuyper van het Vlaams Komitee Brussel. Deze wordt uitgereikt aan mensen die zich op een bijzondere manier hebben ingezet voor de Vlamingen in Brussel. Langs deze weg wenst het Willemsfonds de laureaat van harte te feliciteren met deze meer dan terechte eer.

Meer informatie over onze activiteiten? Zie p. 3

Willemsfonds Woluwe

Operette ‘Die Fledermaus’ van Johann Strauss, door de Heistse Operettekring

6 maart 2010, 20u

Willemsfonds Jette

Tentoonstelling: ‘Hugo Claus: een zachte hommage’

18 maart 2010, 19.30 u

wfdec2009.indd 1 14/12/2009 14:49:55

2

Het onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap, kortweg GO!, bestaat 20 jaar. Het Go! wil een spiegel van de samenleving zijn. Het eerste

net waar niet-religieuzen les gaven, waar jongens en meisjes samen les kregen en waar uniformen werden geweerd, staat voor een schat aan waarden zoals wederzijds respect, de scheiding tussen kerk en staat, de universele rechten van de mens, de vrijheid van het individu en van meningsuiting. Waarden die GO! met het Willemsfonds deelt.

Een dergelijke open houding ver-dient respect en aanmoediging.

Des te schokkender zijn dan ook de ‘pirouettes’ van vermeende ‘pro-gressievelingen’ die de opdracht van het Nederlandstalig onderwijs in Brussel willen verengen. Anderstali-

gen in Nederlandstalige scholen ha-len de kwaliteit en het niveau naar beneden, luidt de linkse noodkreet. Onze scholen zouden falen in hun opdracht en onze leerlingen gaan re-gelrecht de werkloosheid tegemoet. Zulke karikaturale beschouwingen horen we al jaren in uiterst-rechtse kringen. Nieuw is dat het discours nu wordt overgenomen door prominente links-progressieven ... Een volstrekt perfide stelling en bovendien hoege-naamd niet wetenschappelijk onder-bouwd. Er is nog steeds geen enkel wetenschappelijk onderzoek die deze zogezegde evolutie aantoont ...

De verdediging van het ‘officieel onderwijs’ is één van de pijlers van het gedachtegoed van het Willems-fonds. U weet wel, onze vier pijlers: het Vlaamse en de Nederlandse taal, de vrijzinnigheid en het respect voor de persoonlijke overtuiging, het liberalisme en het geloof in de Mens én het gemeenschapsonderwijs of het recht op goed en onafhankelijk onderwijs voor elk kind.

Ons Nederlandstalig onderwijs is zowat de emanatie van dat Vlaams, Vrijzinnig en Liberaal streven. We geloven in de emanci-patiekracht ervan.

Vanuit het Willemsfonds hoeden we er ons voor om te rechtstreeks po-litieke standpunten in te nemen, maar hier-over willen en moeten we duidelijk zijn: van Nederlandstalige Brus-selse politici verwach-ten wij dat ze geloven in ons Brussels Neder-landstalig onderwijs en in het titanenwerk van vele directies en leerkrachten. Uit vergelijkende studies met scholen uit andere Vlaamse steden blijkt men in Brussel kwaliteitsvol, Nederlandstalig on-derwijs te organiseren voor een zeer verscheiden publiek. Ons onderwijs moet kwaliteit blijven bieden aan

alle kinderen – on-geacht hun thuistaal – die naar het Neder-landstalig onderwijs willen komen. Ook het Nederlandstalig onderwijs heeft een opdracht naar deze stad in haar geheel.

Praten over openheid en diversiteit als het over muziek, dansen en eten gaat, maar de staart intrekken als het over onderwijs gaat: zulks is hypo-criet. Voor ons gaan verdraagzaamheid, openheid én kwaliteit

hand in hand. In het Nederlandstalig onderwijs maken we wereldburgers van onze leerlingen: tweetalige Brus-selaars en dus toekomstige Europea-nen.

Mireille De Winter-CortevilleVoorzitter Willemsfonds BHG

OPINIENederlandstalig onderwijs in Brussel: openheid én kwaliteit

KORTWEGFLASH okt-nov-dec 2009

COLOFON Redactie: Johan Basiliades, Myrianne De Ridder, Kurt Deswert, Mireille De Winter-Corteville, Herman Men-nekens

Lay-out: Manu Criel, Kurt Deswert

Van 8 tot 21 januari loopt er een interes-sante tentoonstelling in Gemeenschapscentrum Den Dam in Oudergem. Kunstenaar Johan Van Belle stelt in die peri-ode zijn werken ten-toon.

TENTOONSTELLING JOHAN VAN BELLE IN OUDERGEM

Van Belle studeerde aan de Koninklijke Acade-mie voor Schone Kun-sten in Gent en gaf zelf les aan Benk (Beeld en Kunst) Sint-Pieters-Wo-luwe en in het reguliere secundaire onderwijs in Brussel.

Hij stelde eerder ondermeer tentoon in Gent, Ternat, Asse, Galmaarden en Sint-Gillis en werkte in 2002 mee aan de grote Vlaamsbra-bantse kunsttentoonstelling rond de viering van 150 jaar Willemsfonds.Met deze nieuwe expositie van zijn kunstwer-ken, belandt hij voor de eerste keer in deze uithoek van Brussel. Voor Van Belle zijn z’n werken “van vele anderen. “The mind” van de schilder is vandaag eigenlijk een herkau-wer,” stelt hij.

Tentoonstelling Johan Van Belle, 8 tot 21 januari 2010, Gemeenschapscentrum Den Dam, Waver-sesteenweg 1747, 1160 Oudergem. Voor meer informatie: http://dendam.vgc.be/ of via 02 663 89 50.

WILLEMSFONDSERSValérie LibertDeze geboren en getogen Hasseltse is, zoals zovelen, blijven ‘plakken’ in Brussel, na haar studies aan de VUB. Intussen woont ze al 13 jaar in het Brussels Ge-west. Eerst een tijdje in Sint-Gillis, maar sindsdien heeft de sympathieke advocate haar stekje gevonden in Elsene, samen met man en dochtertje Paulien. Als voorzitster van de Willemsfondsafdeling Zuid-Oost, staat ze samen met o.m. Rosane Stiers en Lode Van Biervliet in voor de goede werking van het Willemsfonds in Elsene, Oudergem en Watermaal-Bosvoorde. Wij stelden haar enkele eenvoudige, doch duidelijke vragen, want wij wilden wel eens weten wat deze Limburgse schone nu juist zo aantrekt aan Brussel en aan het Willemsfonds.

Wat bevalt je zo aan Brussel? Het is een bruisende metropool, maar ze geeft toch de geborgenheid van een kleine gemeenschap.

Waarom het Willemsfonds? Ik wil mij graag engageren om met gelijkgezinde mensen culturele activiteiten te doen op een ongedwongen manier.

Cultuurliefhebber? Jazeker, maar ook socializer. Dan is het Willemsfonds ideaal natuurlijk.

Geheime tip? Ik kan iedereen het Egmontpark aanra-den. Dat is een echt pareltje. En oh ja, blijf altijd zen. Dat, heb ik gemerkt, is heel belangrijk.

Favoriete restaurant? Resto Henri (nvda. Vlaamse Steenweg 113-115, 1000 Brussel) en L’Inattendu, een Brussels eetcafé achter het Justitiepaleis met een echte Brusselse mama achter het fornuis (nvda. Wy-nantsstraat 13 - 1000 Brussel).

Naar welke activiteit die het Willemsfonds Zuid-Oost binnenkort organiseert, moeten we met z’n allen heen? Op 27 maart bezoeken we het Jusitiepaleis. De klemtoon zal liggen op de buitengewone architecturale aspecten van deze mastodont. Zeker niet te missen!

Foto: Wim Beddegenoots

wfdec2009.indd 2 14/12/2009 14:50:04

5

BOEKENIRAN, EEN CULTUURGESCHIEDENIS, van Michael Axworthy

Iran heeft een slechte reputatie in het Westen. Die valt hoofdzakelijk te wijten aan de capriolen van president Ahmadi-nejad en de fatwa die in de jaren ’80 uitgesproken werd tegen Salman Rush-die. Toch probeert Michael Axworthy in ‘Iran, een cultuurgeschiedenis’ het beeld bij te sturen van een door ayatollahs en moellahs met ijzeren hand gecontroleerde staat. Iran ver-dient dat ook. Het land kan immers bogen op een lange en indrukwek-kende (culturele) geschiedenis die nog steeds doorwerkt. Om een voorbeeld te geven: de Perzi-sche dichter Rumi prijkt al en-kele jaren bovenaan het lijstje

met best verkopende dichters in de Verenigde Staten. Des te verwonderlij-

ker; hij stierf in 1273…

Iran is één van de oudste beschavingen van de wereld. Axworthy’s boek begint rond 600 v.C. met de opbloei van het Perzische rijk en de veroveringen van Cyrus. Van 550 tot 330 v.C. (de zgn. Achaemenidische periode) voerde Perzië de heerschap-pij over een gebied dat maar liefst 8 miljoen vierkante kilo-meter besloeg; het grootste rijk uit de wereldgeschiedenis. In deze twee eeuwen kwamen legendarische steden als Persepolis, Pasargadae en Susa tot bloei, onder het leiderschap van heer-sers als Xerxes en Darius. Het Zoroastrisme werd tot staatsgods-dienst verheven en zou, door haar aanzet tot monotheïsme en de integratie van de concepten Goed en Kwaad, een sterke invloed uitoefenen op de verschillende wereldreligies.

Het is ook in deze periode dat het Perzische rijk in conflict kwam met de Griekse stadstaten. De inzet van deze Grieks-Perzische oorlogen was niet meer of minder dan de hegemonie over de tot dan toe bekende wereld. In 330 v.C. kwam er een eind aan de heerschappij van de Achaemeniden, met de inval van Alexan-der De Grote. Tot de Arabische veroveringen in de 7de eeuw na Christus zou het de grootste omwenteling uit de Perzische ge-schiedenis blijken.

Axworthy slaagt er in nauwelijks 360 pagina’s in om de bijzonder complexe geschiedenis van Perzië en Iran uit de doeken te doen. Figuren als Timoer Lenk, Dzjenghis Khan, Reza Khan en Ayatollah Khomeini passeren de revue, maar hij besteedt ook ruim aan-dacht aan de religieuze, culturele en filosofische vernieuwingen die Perzië de wereld schonk.

De kracht van dit boek schuilt er vooral in dat Axworthy, die jarenlang aan het hoofd stond van de Iran-sectie van het Britse ministerie van Buitenlandse zaken, zonder oogkleppen naar zijn onderwerp kijkt. Zo toont hij de enorme culturele rijkdom van Pré-Islamitisch Perzië, maar legt hij ook haarfijn de wortels bloot van de Islamitische Revolutie van 1979. Hij belicht, zonder in clichés te vervallen, de dubbelzinnige rol van eerst de Britten, nadien de Amerikanen in Iran. Op die manier vat je als lezer uitermate goed de anti-Westerse houding die het land (of althans haar machthebbers) momenteel in zijn greep houdt.

Axworthy deelt het Westerse pessimisme over Iran niet. Net om-wille van hun grote culturele achtergrond en bagage, gelooft hij dat de Iraniërs zelf het democratiseringsproces van hun land te-rug in gang zullen zetten. In het hoge aantal vrouwelijke univer-siteitsstudenten en Iraniërs dat een buitenlandse academische opleiding volgt, ziet hij voortekenen van een nieuwe toekomst voor het land.

‘Iran, een cultuurgeschiedenis’ is als een kennismaking met een oude vriend; het is een wonderbaarlijk boek dat iedereen met interesse in geschiedenis van voorwoord tot achterflap zal boeien.

Iran, een cultuurgeschiedenis - Michael Axworthy Uitgeverij Bulaaq, Amsterdam/Epo, Antwerpen

Wat hebben KVS-acteurs Nand Buyl en Bert Struys, zanger Bart Peeters,toneelauteur Staf Knop en topatleet Patrick Stevens gemeen...? Niets? Toch wel. Allen hebben ze, in de loop van hun rijk gevulde leven, ooit het beste van zichzelf gegeven bij de Konink-lijke Toneel- en Taalkring De Violier in Jette.

De Violier is inmiddels 100 jaar jong en nog steeds levendig bezig: kinderen doen hun prille ding bij ‘de Violier-tjes’, jongeren gaan aan de slag bij De Violier-Juniors en geregeld kunnen we genieten van nieuwe producties van De Violier en van buitenbeentje Violirum Tremens.

Een eeuw na de stichting staat De Violier nog steeds voor een b(l)oeiende,veelzijdige en toegankelijke, Nederlandstalige theaterwerking in Brussel.Herman Mennekens, zelf acteur, huisauteur en regisseur bij De Violier, zocht in het rijke archief van de kring naar markante foto’s, treffende anekdotes en waardevolle publicaties. Het resultaat is een prachtig geïllu-streerd werk, dat 100 jaar toneel in Jette, op een even mooie als originele wijze, weergeeft.

Manu Criel stond in voor de eigentijdse lay-out. Het werd geen saai lees-boek, maar een interessant “kijk- en snuffelboek”, waarin de talrijke illu-straties meer vertellen over de geschiedenis van de kring en haar leden dan al te veel woorden.

Het boek werd opgedragen aan Mimi en Jef Mennekens, die gesterkt door de hulp en inbreng van vele vrienden, reeds meer dan een halve eeuw de drijvende krachten achter de toneelwerking zijn. De Violier werd in 2009 door de Vlaamse Gemeenschapscommissie uitgeroepen tot ‘De Gouden Ket van het Jaar’, de hoogste onderscheiding die een Vlaamse vereniging in Brussel kan verdienen, als een uniek toonbeeld van (een eeuw lang) volge-houden en inspirerend vrijwilligerswerk.

Het boek is te koop aan een zacht prijsje (€10) in Gemeenschapscen-trum Essegem, Leopold 1 straat 329 - 1090 Jette, het Archief en Muse-um voor het Vlaams Leven te Brussel, Arduinkaai 28 - 1000 Brussel. Het is ook telefonisch te bestellen via tel. 02 476 03 00 of door overschrij-ving van € 10 op rekening 000 – 0402776 – 32 van de KT De Violier (het boek wordt u dan aan huis bezorgd).

100 JAAR DE VIOLIER

KORTWEGFLASH okt-nov-dec 2009

ODE AAN KIRIHITO

Osamu Tezuka (1928-1989) wordt wel eens de Walt Disney van Japan genoemd. Zijn (manga)strip ‘Astro Boy’ verwierf bekendheid in Europa toen de TF1 in de jaren ’80 een tekenfilmserie uitzond gebaseerd op de strip. Tezuka is intussen aan een ware Europese (en Belgische) doorbraak bezig. Zo verscheen recent een langspeeltekenfilm rond Astro Boy, maar ook zijn strips wor-den nu mondjesmaat naar het Nederlands vertaald.

Een aanrader is de graphic novel ‘Ode aan Kirihito’ (verschenen in twee delen; Deel 1: Hondenlevens en Deel 2: Mensenlevens.) Deze graphic novel draait rond een mysterieuze ziekte, de Monmow, die mensen langzaam in honden doet veranderen. Het hoofd- en titelpersonage Kirihito wil de ziekte onderzoeken, maar zijn zoektocht blijkt niet zonder gevaar. Al snel loopt hij zelf de aandoening op. Tezuka weeft daar een hele menselijke tragedie rond, die op veel niveaus te lezen valt; sociaal, cultureel, politiek. Hoewel het tempo erg hoog ligt –er gebeurt van alles- slaagt de strip er toch in om de lezer echt naar de keel te grijpen. Dat heeft niet in het minst te maken met Tezuka’s bijzonder fraaie tekenstijl. Cartooneske figuren wisselen af met meer traditionele en realistische tekenfiguren, vaak met oogverblindende details in zwart-wit. Als u dit (of volgend) jaar nog één strip ter hand neemt, laat het dan deze zijn. U zal het zich zeker niet beklagen.

Ode aan Kirihito 1: Hondenlevens, Osamu Tezuka - Luitingh-Sijthoff B.V., (348 p.)Ode aan Kirihito 2: Mensenlevens, Osamu Tezuka - Luitingh-Sijthoff B.V., (448 p.)

wfdec2009.indd 3 14/12/2009 14:50:08

VAN LINKS NAAR RECHTS

IK WIL LID WORDEN VAN HET WILLEMSFONDS BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWESTIk stort 12 euro op rekeningnummer 001 – 2551724 – 21 met vermelding “Lidgeld 2010”

Voornaam .................................Naam .........................................................Adres: .......................................................................................................E-mail: ....................................................................................................

TERUG TE STUREN NAAR :Willemsfonds Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Antwerpselaan 30 -1000 Brussel

fax, bel of e-mail ons op: Tel. 02 218 44 88 - Fax 02 217 70 06 - willemsfonds.brussel@skynet.be

Met dank aan het liberaal archief

wILLEM pELEMANS / EMMANUEL HIEL / pAUL jANSON / aLBERT mAERTENS / aNNEMIE NEYTS / KAREL BULS / hENDRIK cONSCIENCE / pIET dE GROOF / Guy vanhengel / Willy dehondt / jULLIUS hOSTE jr. / jEF mENNEKENS / jULIUS

hOSTE sr. / jAN VANCAMPENHOUT / yVETTE bUTZLER

EEN 140 JARIGE TRADITIE IN VERNIEUWING

W I L L E M S F O N D SBrussels Hoofdstedelijk Gewest

EEN VLAAMSE, VRIJZINNIGE EN LIBERALE CULTUURVERENIGING IN BRUSSEL

wfdec2009.indd 4 14/12/2009 14:50:24