Konnect DECEMBER 2011
description
Transcript of Konnect DECEMBER 2011
1
enjoy reading
Colofon
Dit is een uitgave van KATHO.
Hoofdredactie en verantwoordelijke uitgever: Larissa Deblauwe
Creatie en vormgeving: Matthias Malfrere en Lien Vanden Broecke
Fotografie: Willem Blancke
Eindedactie: RCA Group, Dirk Sas
Jaargang 15 - december 2011
Warme gloedHet is weer de tijd van het jaar dat de rode kleur en warme gloed van Kerstmis ons overal tegemoet
komt en onze huiskamers verwarmt. Ja, de feestdagen staan opnieuw voor de deur. Een mooie tijd
voor de meesten onder ons, maar ook een tijd die velen vrezen.
We hebben geluk, we staan sterk in het leven, met ons liefdevolle gezin, onze fijne familie, onze
gezondheid die het niet laat afweten en we hebben een mooie job waardoor we ons financieel geen
zorgen hoeven te maken. Wij hebben dus veel om gelukkig over te zijn.
Maar jammer genoeg zal het voor velen onder ons ook een Kerst zijn die we voor de eerste keer vieren
zonder een geliefde. Een moment dus om ook eens te denken aan de mensen die het minder goed
hebben terwijl we volop in goed gezelschap genieten van een rijkelijk gedekte tafel of tijdens het
openen van de mooie pakjes die Santa ons brengt.
Met een gedachte van sterkte voor wie het minder goed heeft, wens ik aan ieder van u een warme
kerst en een gelukkig 2012.
Larissa Deblauwe
Beste collega’s
Eerst en vooral heel erg bedankt voor jullie
gewoonweg prachtige reacties op de nieuwe KATHO-
ketting. Met het team hebben we er hard aan gewerkt
om ons personeelsblad zowel inhoudelijk als vormelijk
in een aantrekkelijk en motiverend nieuw kleedje te
stoppen, en te zien aan jullie mails zijn we daar meer
dan in geslaagd.
Maar er bleef nog één belangrijke vraag: hoe zou onze
baby gaan heten en daar hadden we jullie hulp bij
ingeroepen. Wel, de kogel is door de redactie… het
KATHO-magazine heeft een nieuwe naam. De keuze
viel op de inzending van Sofie Vanmaercke uit
Roeselare. Bij deze ook hartelijk dank aan alle andere
collega’s die voorstellen doorstuurden: er kwamen er
in totaal 151 binnen.
We hadden dus een luxeprobleem: heel veel
mogelijkheden om uit te kiezen. En of er kwaliteit
aanwezig is in KATHO!
En zoals je al zag op de cover is de keuze op “Konnect.
Enjoy reading” gevallen. We kozen voor Konnect
omdat dit woordelijk de verbondenheid tussen de
departementen prachtig omschrijft en dat is natuurlijk
net waar we met ons personeelsblad naar streven. En
nee we hebben geen spelfout gemaakt, we willen
gewoon “onze KATHO” extra in the picture zetten door
de K te gebruiken. Noem het maar dichterlijke vrijheid
en KATHO-voorliefde. Waarom we voor Enjoy reading
als ondertitel gingen…
3
Inhoud Collega - Magda Verplaetse 4
projeCten Van studenten:
- Katholan 6
- Fundraising 3 eVent 6
- Katho op deVoxx 6
- soCiaal Kot 7
- leVens redden 7
FoCus - joris hindryCKx 8
de Wereld Van Katho:
- We zoeMen in/op Madrid 10
- Katho steeKt de plas oVer (MarK alVast) 10
- reMeMber poland… uit onze Vorige editie 11
- op zoeK naar een beKlijVende reiserVaring? (ny) 12
- enjoy diFFerent Cultures 12
- diVerCities 13
assoCiatie:
- treK in iets sterKs? (uniVersitaire pers) 14
- Ken jij h-ogelijn Kort? 14
expertise Van bij ons:
praKtijKgeriCht onderzoeK en KennisValorisatie: instruMenten 16
projeCt in de KijKer:
brugprojeCt loKel 18
FaMilienieuWs 19
expertiseCentruM in de KijKer:
je Mag op je tWee oren slapen! 22
and the Winner is…
- ingenieur Van het jaar 28
- innoVation aWard 28
in ’t Kort
- de 10 basisCoMpetenties Van de leraar 23
- Waar is da Feestje? 29
- Childhgood: KoMt dat zien! 29
- zoeK de 7 VersChillen: de reünie Van de Klas Van 1961 30
- en dan nu… MuzieK en geluid! 31
- de sint rijdt Met VolVo 31
- parK & ride, baby! 31
- First lego league 32
- Katho bouWt een Mediatoren 32
en Verder
- yes, We Can (isobus) 15
- getrouWtreK tussen departeMenten 20
- de drooM Van een Visionair 24
- de redidaCteur 26
- lap! een nieuWe didaCtieK Voor KaartVaardigheid! 34
4
5
“Een uitgebreide collectie koffers heb ik niet,
wel een verzameling aan personeelsdossiers.
Op 1 september dit jaar startte ik mijn 41ste
academiejaar. Voor heel wat mensen zal dit
een eeuwigheid lijken, maar voor mij is deze
periode voorbij gevlogen.”
“Na mijn studies begon ik in het departement
Sociaal-agogisch werk. Personeels- en studen-
tenadministratie, … jarenlang klopten zowel
docenten als studenten aan mijn deur. Wat
ook mijn job binnen het departement inhield,
ik heb het telkens vol enthousiasme gedaan
en er heel wat voldoening uitgehaald.
Studenten een hart onder de riem steken
wanneer het wat moeilijker gaat en achteraf
zien dat ze er opnieuw voor gaan, geeft je
méér dan een goed gevoel. Er zijn ook tal van
kleine, momenten waar je achteraf met veel
plezier aan terugdenkt. De drukte van een
examenperiode even vergeten en, samen met
mijn collega Monique, genieten van een
lekker kopje koffie en een heerlijk stukje
zelfgebakken appelcake … Wat er ook
gebeurt, dit zijn de momenten die je blijvend
bijblijven.”
“Ik heb ontdekt dat mensen met wie je
samenwerkt, heel belangrijk zijn. Toen in 1994
de hervorming van het hogeschoollandschap
meer en meer vorm kreeg, maakte ik deel uit
van de werkgroep Personeel. Op deze manier
belandde ik een paar jaar later op de centrale
diensten, sinds mei 2004 kan je mij dus
terugvinden op de personeelsdienst van
KATHO. Samen met mijn collega’s van de
personeelsdienst probeer ik, dag in dag uit,
mee te werken aan onze ‘warme’ hogeschool.
Sommigen noemen het teamwork, wij
noemen het ‘samen sterk’.
Een administratieve formaliteit, een luisterend
oor waar nodig, … we doen het met veel
plezier.”
“Wat voor mij altijd belangrijk was, en nog
steeds is, is mensen kunnen helpen. Iemand
met een bezorgd gezicht zien binnenkomen
en achteraf opgelucht en tevreden zien
weggaan, bijspringen aan het onthaal, een
handje toesteken waar nodig.”
“Een welgemeende ‘dank je wel’, het zijn maar drie woorden, maar ze geven je zo een goed gevoel.”
“Ik heb er even aan gedacht om voor een job in
de zorgsector te kiezen. Een aantal mensen
hebben dit uit mijn hoofd gepraat omdat ze
er van overtuigd waren dat de job in mijn
kleren zou kruipen. Om te vermijden dat ik
mijn werk mee naar huis zou nemen, koos ik
voor een job in het onderwijs. Het alomge-
kende cliché van de vele vakantiedagen en
mooie uren, ging echter ook voor mij niet op.
De ruimte krijgen om elke dag te doen wat je
graag doet, in een warme omgeving met
warme mensen, zorgt er voor dat je gedreven
werkt en blijft werken. Dat je je ook voor
100% en meer inzet. Bijgevolg is KATHO mijn
tweede thuis geworden, een plaats waar ik bij
momenten soms meer te vinden ben dan
thuis.”
“Een aantal decennia terug had KATHO nog
geen prangend gebrek aan ruimte. Naast het
gebouw waar nu de centrale diensten hun
stek hebben, lag een open, groene vlakte. Op
een morgen stelden we vast dat de omgeving
wat aangepast werd…”
“Een aantal studenten hadden de koeien wat extra persoonlijkheid
gegeven door ze naambordjes van
docenten om te doen.”
“KATHO is volgens mij een plaats waar
iedereen zich goed kan en mag voelen.
Studenten omdat het niet louter over kennis
gaat, personeelsleden omdat ze er meer
vinden dan enkel hun job. Het is leuk om te
zien hoe onze hogeschool meebouwt aan de
toekomst van zo veel jonge mensen. Ik hoop
dat de warme en gemoedelijke sfeer die Eric
creëerde een typisch kenmerk mag blijven van
onze hogeschool.”
“Soms gebeurt het dat studenten opnieuw de
weg naar KATHO vinden, niet als student, maar
wel als medewerker. Zo herinner ik mij
Matthias Archie die in het departement
Sociaal-agogisch werk studeerde en er nu
sinds enkele jaren ook werkt. Ik had met
Matthias als student ooit een babbel die me
altijd is bijgebleven en was dan ook blij hem
als collega terug te zien. Benieuwd welk voor-
werp hij zal kiezen …”
-Collega-M A G D A V E R P L A E T S E
6
-Projecten-V A n S T U D E n T E n
KATHOLAN!“Een LAN-party is een grote of kleine bijeenkomst van computerliefhebbers van alle leeftijden die
in hun vrije tijd bij elkaar komen en hun computers op elkaar aansluiten.
Centraal staat hierbij het Local Area Network (LAN) dat de computers met elkaar verbindt. Iedere
bezoeker van de LAN-party neemt zijn eigen computer met monitor en andere toebehoren mee.”
(bron: Wikipedia)
Wanneer?
We houden elk jaar 2 edities van KATHOlan,
waarvan de ene het eerste weekend van de
herfstvakantie en de tweede het eerste
weekend van de paasvakantie.
Waarom?
Het is heel leuk om te organiseren en het hele
weekend zelf is een enorm leuke ervaring.
Weinig mensen hebben zoiets al gezien.
Daarnaast is het een leuke en open groep
studenten die zorgt voor de organisatie.
Hoe?
We hebben de voorbije 18 edities veel goede
contacten opgebouwd bij bedrijven en iedere
editie gaan we steeds bij dezelfde leveran-
ciers terug. We houden dus vast aan de
formule die in het begin gehanteerd is.
Game set match!
Een leuk weetje is dat Katholan altijd
wedstrijden organiseert rond nieuwe games.
Mensen die komen, spelen dan eens een
nieuw en vernieuwend spel in plaats van de
klassiekers. We proberen de wedstrijden dus
ook vooral leuk te houden.
KATHO op DevoxxOok dit jaar was Devoxx, de internationale
Java beurs in Metropolis Antwerpen, een
boeiende tweedaagse waarbij het duidelijk
was dat alles razendsnel evolueert op
informaticavlak.
En ook dit jaar was onze opleiding Toegepaste
informatica present! Onze studenten krijgen
er de kans om de laatste trends en ontwikke-
lingen in de Java community op te volgen.
Devoxx ging door op maandag 14 en dinsdag
15 november. Net zoals elk jaar bleven een
aantal studenten overnachten om Antwerpen
beter te leren kennen. Zo werd het aangena-
me aan het nuttige gekoppeld.
“Tante Mathilde is vermoord en het is aan jullie om de dader aan te wijzen.” Met deze woorden verwelkomde 3 EVENT de zeven ingeschreven groepen voor hun fundraising.
Op 9 november organiseerden zij namelijk een dropping in het kader van hun non-profitproject.
Groepjes deelnemers legden een vooraf uitgestippeld parcours af en moesten via een aantal
aanwijzingen Cluedo-gewijs een mysterie oplossen. Vandaar de verwelkoming en deze titel.
De inschrijvingen liepen erg vlot binnen en al gauw kwam het woord “volzet” uit de mond van de
organisatoren, met enkele teleurgestelde geïnteresseerden tot gevolg.
Doel van deze zesde editie? De studenten vertrekken zonder budget en moeten er op korte tijd in
slagen genoeg geld binnen te halen om het project te financieren. Alle winst gaat naar een goed
doel. Naast het vastleggen van sponsorcontracten, zorgen ook de jaarlijkse fundraisingprojecten
voor een mooie spaarpot. Aanvullend op de verkoop van warme chocolademelk en klaaskoeken op
dinsdag- en vrijdagvoormiddag, werd ook een echt evenement op poten gezet.
CHECK IT OuT!WWW.KATHOLAN.BE
7
KATHOLAN!
Red een leven!In samenwerking met de spoedgevallendienst
van AZ Groeninge in Kortrijk, de medische
firma’s Laerdal en Medtronic, het Rode Kruis
van Kuurne en de brandweer van Kortrijk
werden op 17 november 5 workshops
georganiseerd over ‘Basic Life Support’ en
‘Advanced Life Support’.
Met veel enthousiasme namen 40 studenten
van de ‘Banaba-opleiding Intensieve Zorg en
Spoedgevallenzorg’ gedurende een hele dag
deel aan deze waardevolle training.
Onder begeleiding van deskundige instruc-
teurs en in aanwezigheid van een levensechte
simulatiepop (SIM MAN 3G) leerden de
studenten op een adequate manier levens
redden!
Vergeet het Glazen Huis, hier is het Sociaal Kot!In de J. Sabbestraat in Kortrijk kocht KATHO één van de typische rode huisjes om er een ‘citylab’
van te maken. Binnen het groter geheel van ‘kot van de toekomst’ werd dit project het ‘sociaal kot’
gedoopt.
Bij ons was het oktober toen 3 geëngageerde
3de jaarsstudentes hun intrek namen in dit
kot. Geen Siska, Sam of Tomas maar Charlotte
een studente bachelor in Sociaal Werk, Lynn,
een studente bachelor in de Orthopedagogie
en Biene een studente van de lerarenopleiding
Werkplekleren. Zij leren er samenleren en
-leven om dit in een tweede stap uit te breiden
naar de buurtbewoners en ook met hen
samen iets op te bouwen. Het project moet
drempelverlagend werken, zodat buurtbewo-
ners het studentenleven leren kennen en
omgekeerd.
De studentes doen dit in het kader van hun
bachelorproef XL. Gezien deze bachelorproef
een sociaal werkstuk zal zijn dat rechtstreeks
bijdraagt tot het sociaal welzijn en de sociale
verbondenheid van de buurt, doorlopen de
studentes een subtiel groepsdynamisch proces.
In een eerste fase (eerste semester) leren zij
de buurt kennen en zich integreren als
bewoner; in een tweede stap (begin tweede
semester) gaan zij doelgerichter mensen
benaderen in functie van het opzetten van een
project. Tenslotte moet dit uitmonden in het
uitvoeren van het project.
In het eerste semester volgen de studentes nog
het regulier programma zoals alle andere
studenten (voornamelijk stage en lessen). Het
tweede semester wordt volledig lesvrij
gemaakt en wordt ingevuld met dit project.
Daarbij is het essentieel dat de studentes
nauwe contacten onderhouden met de
bestaande initiatieven voor deze buurt en met
stad Kortrijk. Hun project mag immers niet
uitmonden in een initiatief dat reeds bestaat,
maar moet aanvullend of complementair zijn
en kansen bieden aan doelgroepen die in de
reguliere buurtinitiatieven niet aan bod
komen.
Geheel volgens onze filosofie zijn we ervan
overtuigd dat leven leren is, maar dat leren
ook leven is. Daarom willen we in het sociaal
kot het studerende leven integreren in het
dagelijkse leven en omgekeerd. Het kot werd
ingericht met de nieuwste technologische en
logistieke snufjes om het ‘lerende leven’ zo
aangenaam mogelijk te maken.
8
-Focus-J O R I S H I n D R Y C K X
Waar gaan we toch naartoe? Na de haarscherpe visie van Erik Halsberghe in vorig nummer, is het nu aan Joris Hindrickx, huidig adjunct algemeen directeur en vanaf 1 september 2012 algemeen directeur van KATHO. Hij is dus uitermate goed geplaatst om zijn blik op de toekomst van hogescholen (en van KATHO in het bijzonder) helder toe te lichten. Benieuwd waar onze, en dus ook jouw, uitdagingen liggen? Lees het hier.
Laten we bij het begin beginnen. Wat is onze
belangrijkste taak?
Joris: “Kwaliteitsvol hoger onderwijs
verstrekken. uiteraard! De aanwezige kennis
en ervaring op de hogeschool hiervoor is
enorm: via de expertisecentra, via de
projecten, via de lesvoorbereidingen en
uiteindelijk vooral via de aanwezigheid van
hooggeschoold en vaak gespecialiseerd
personeel. Altijd al geweest. Wie een
willekeurig gesprek volgt onder docenten kan
boeiende verhalen horen vanuit heel veel
invalshoeken en vanuit veel disciplines
benaderd. Alleen is het niet meer vanzelf-
sprekend dat we onze kennis en competenties
uitsluitend aanwenden, en daarvoor ook
gefinancierd worden, voor het hoger
onderwijs ‘an sich’.
De vroegere hogescholen zijn allemaal
ontsproten aan de noden van de streek en van
belangrijke actoren in de streek. Denken we
maar aan de scholen van verpleegkunde die
ontstaan zijn uit de behoefte van plaatselijke
ziekenhuizen aan verplegend personeel. Na
een lang emancipatieproces zijn zij een
onafhankelijk bestaan gaan leiden. Maar
vandaag kijkt de hele samenleving terug naar
het hoger onderwijs als motor van verdere
ontwikkeling en van innovatie. KATHO wil de
maatschappelijke verwachting voluit
realiseren. Dit alles niet ten koste van het
onderwijs, maar juist vanuit een krachtige en
stabiele onderwijsbasis. Tijd voor de grote
OuTREACH…”
Wat betekent dat?
Joris: “Naar buiten komen en ons strategisch
binden met de samenleving. De economische
en sociale slagkracht wordt vandaag meer
dan ooit bepaald door kennis om te zetten tot
bruikbare waarde. Onderzoek is meer dan
ooit de grootste producent van kennis.
Praktijkgericht onderzoek en innovatie zijn
daarbij de grootste ‘transformators’ om
kennis om te zetten in waarde zoals produc-
ten, diensten en processen. Het is evident dat
bij de focus van de ontwikkeling gebaseerd op
kennis en het praktijkgericht en innovatief
valoriseren van deze steeds omvangrijkere
kennis, de bijdragen van de hogescholen
meer en meer in het vizier zullen komen.
uiteraard!”
Zijn we er klaar voor?
Joris: “Wel… we hebben nog onvoldoende
expertise in het rechtstreeks valoriseren van
onze kennis voor de ontwikkeling van de
streek. Wel hebben we ervaring met het
onrechtstreeks invullen van onze grootste
opdracht: het onderwijs naar de student en
dus meteen ook naar de ontwikkeling van de
samenleving. Meer zelfs, de student zal in zijn
leerproces bij ons zelf ook meer en meer
verwacht worden mee te werken aan de
valorisatie van kennis!”
DE AANSLuITING VAN HET HOGER
BEROEPSONDERWIJS
Moet het hoger beroepsonderwijs aansluiten bij
het hoger onderwijs ?
Joris: “Wij, bij KATHO, vinden dat het hoger
beroepsonderwijs (HBO5) best volwaardig
aansluit via verregaande samenwerking met
de CVO’s en scholen voor secundair onderwijs
of via integratie als ‘sub-degree’-opleidingen
in de hogeschool. Dit laatste kan desnoods
beperkt worden tot nieuwe opleidingen.”
Wat is het nut hiervan?
Joris: “We moeten voldoende aandacht
besteden aan de doorstroommogelijkheden
van HBO5, van afgestudeerden naar professi-
onele bachelor opleidingen, de zogenaamde
leerlijnen. Het gaat dus over een fundamen-
tele versterking van het professioneel hoger
onderwijs! Doorheen de vele vertragingen in
de complexe reglementering is nu al duidelijk
dat we een totaalbeleid moeten bepalen
samen met de vrije CVO’s uit de provincie.
Zeker omdat voor ons al gekende begrippen
als kwaliteitszorg, nieuwe opleidingen,
accreditatie,… ook hier ingang vinden. Net
zoals via een associatieverband de universiteit
de hogescholen als ‘satellieten’ verzamelt om
de bama-structuur en de flexibele leerladders
volgens de kwalificatiestructuur mogelijk te
maken, moeten wij de CVO’s als ‘satellieten’
rond ons verzamelen om zo een ideale
OUTREACH: onze strategische binding
met de samenleving
9
onderwijsruimte in het voordeel van de
studenten te creëren. En dit met de nodige
doorstroommogelijkheden en heroriëntatie-
mogelijkheden.”
HET LEVEND LEREN
Hoger beroepsonderwijs is één, is er nog een
andere ‘verruiming’?
Joris: “Ja. De hogeschool wordt meer en meer
de plaats waar afgestudeerden, ook van
andere hogescholen, terugkomen. Zij komen
dan om op geregelde tijdstippen te blijven
studeren en zelfs ‘zij-instromen’. Dit gaat over
‘gewone’ bijscholingen, studiedagen,
spreekavonden, creditcontracten, flexibele
volwaardige leerroutes die makkelijker te
combineren zijn met werk en gezin, begelei-
ding in de werkomgeving van stage studen-
ten, enz. De mogelijkheden nu al zijn talrijk.
De nabijheid van de hogeschool, de ‘hiërar-
chie’ van steden en vele andere causale
factoren voor de keuze van de hogeschool,
hebben hier een heel andere dimensie dan
voor generatiestudenten.”
“Net zoals via een associatieverband de universiteit de hogescholen als
‘satellieten’ verzamelt, moeten wij de CVO’s als ‘satellieten’ rond ons
verzamelen.”
10
-De wereld van KATHO-A n Y T I M E , A n Y P L A C E
3635
34
3635
34
We zoemen in/op MadridEen korte vlucht bracht onze toekomstige psychiatrische verpleegkundigen naar de wondere
wereld van… Madrid.
Toegegeven, er bestaan slechtere plaatsen op aarde als bestemming van een studiereis. Onze
studenten werkten projectmatig een buitenlandse studiereis uit voor een drietal dagen, met een
ernstige knipoog naar competenties als coördinatie, samenwerking en coaching.
Na een interessant bezoek aan het neuro-
psychiatrisch centrum ‘Dr. Lopez Ibor’ merken
we op dat er op vlak van zorgorganisatie,
patiëntenbegeleiding en -behandeling heel
wat geleerd kan worden van onze Vlaamse
instellingen.
Daarentegen valt de warmte, betrokkenheid en
echtheid van directie en personeel ons op,
inclusief het Spaanse temperament.
uiteraard konden we zelden weerstaan aan de
talrijke Spaanse cafés en restaurants die de
bijenkorf van Madrid blijven laten zoemen.
Het was goed, we leerden elkaar kennen, en
we waanden ons voor even onsterfelijk in de
Madrileense bijenkorf.
KATHO steekt de plas over
Collega Mark Reybrouck was van 27 tot 30
oktober te gast op de ‘2011 Annual Meeting of
the Semiotic Society of Amerika’ in Pittsburg,
Pennsylvania. Dit internationale congres werd
georganiseerd in samenwerking met de
Duquesne university van Pittsburgh rond het
thema ‘Worldviews’.
De Semiotic Society of America is een
interdisciplinaire professionele organisatie die
onderzoekers samen brengt rond de studie
van de semiotiek of tekenleer. Mark gaf er een
lezing over ‘Music cognition as a window to
the world: an experiential and interactional
approach’.
Voorheen was Mark van 21 tot 26 juni te gast
in de Rockefeller university for Biomedical
Research in New York waar hij een lezing gaf
in het kader van de ‘Eleventh Annual
International Gatherings in Biosemiotics’ dat
georganiseerd werd door de ‘Dactyl Founda-
tion’ en de ‘International Society for Biosemi-
otic Studies’. Deze ‘gatherings’ verwelkomen
meestal een bonte mix van wetenschappers
uit uiteenlopende disciplines. Dit jaar werd er
een expliciete samenwerking nagestreefd met
mensen uit de culturele sector. De bijdrage
van Mark had als titel ‘Musical sense-making
between nature and nurture: an ecosemiotic
and psychobiological approach’. Hij bracht
daarmee een relatief praktische uitwerking
van zijn onderzoeksagenda rond ecologisch
luisteren. Hierbij vertrekt hij van de aangebo-
ren mogelijkheid om zinvolle informatie te
extraheren uit de klinkende omgeving.
11
Remember Poland… uit onze vorige editie
Herinner je je het artikel over ‘the fact finding
mission in Poland’ uit vorige editie? Indien
niet, geen erg: lees het gewoon even terug.
Want wat hier volgt, is een sterk vervolg op
dit KATHO-verhaal.
Het keuzevak ‘Herinneren voor een toekomst’
in onze lerarenopleiding wordt op de voet
gevolgd door enkele leden van het Bijzonder
Comité voor Herinneringseducatie, verant-
woordelijken voor de externe betrekkingen bij
de provincie West-Vlaanderen en de Vlaamse
regering.
Onlangs kwam hiervoor een delegatie onder
leiding van Koen Haverbeke, de Vlaamse
vertegenwoordiger in Warschau, naar KATHO
voor een gesprek met Erik Halsberghe. Samen
met Ann Dejaeghere, van het Ministerie van
Onderwijs, Peter Van Heesvelde, van het
Ministerie van Buitenlandse Betrekkingen, en
Bram Fauconnier, van de Kazerne Dossin,
werd er van gedachten gewisseld met onze
docenten en studenten over de verdere
uitbouw en verspreiding van het keuzevak.
Ook werd door dit comité aangekondigd dat
er een filmploeg onze aanpak in Torhout in
beeld zou brengen (zie kadertje).
De opnames zouden gebruikt worden bij de
opening van het museum over de Holocaust
en Mensenrechten in Mechelen.
In juni 2012 wordt de film voorgesteld aan een
internationale delegatie van de Task Force for
International Cooperation on Holocaust
Education. Bovendien sprak Koen Haverbeke
de waardering uit voor de constructieve
samenwerking met KATHO en de onderteke-
ning van een Memoradum of understanding
met de Johannes Paulus II universiteit van
Lublin.
Niet te filmen? Wel dus!Eind november streek er een filmploeg van
Lessius neer in KATHO. Het Ministerie van
Onderwijs wil namelijk onze lopende initiatie-
ven verwerken in een film die getoond zal
worden aan de International Task Force
waarvan België momenteel voorzitter van is.
Er komen twee bezoeken van die Task Force
aan België: eerst een voorbereidend bezoek
in de loop van mei of juni, maar de belang-
rijkste in het najaar ter gelegenheid van de
opening van het nieuwe holocaustmuseum in
Mechelen. De film is voor het eerste bezoek
en er is sprake van een sequel voor het
officiële bezoek.
We hebben voor ons zelf een scenario
uitgedokterd en met de studenten nagedacht
over wat en hoe kan gefilmd worden: een
stukje les, interviews met studenten, de link
met de excursie naar Polen, …
Naast de film, ook het boek!In het kader van herinneringseducatie namen
collega’s Chris Standaert en Hugo Verkest deel
aan een seminarie bij priester Patrick Desbois,
voorzitter van Yahad in unum in Parijs. Onder
zijn leiding is een jonge onderzoeksploeg van
de Sorbonne bezig om de gruwel van de
Holocaust buiten Polen in kaart te brengen.
Op basis van Russische en Duitse archieven
gaan ze op zoek naar plaatsen waar joodse
gemeenschappen in landen als Oekraïne,
Wit-Rusland, Litouwen werden geëxecuteerd
en niet op transport werden gezet richting
Auschwitz. Zijn methodieken worden nu
toegelicht in het keuzevak en zullen hopelijk
ook binnenkort uitgewerkt worden in een
Europees project met hogescholen uit Polen,
Oekraïne en Letland. Op dit seminarie werd
een naslagwerk overhandigd dat is samenge-
steld door docenten uit het hoger onderwijs
in Nederland, Vlaanderen en Oekraïne.
Collega Hugo Verkest leverde een tweetal
bijdragen alsook Karina Meeuwse, Neder-
landse regisseur en schrijfster van enkele
historische werken (Oosterwind, de Ruslui,…).
12
-De wereld van KATHO-A n Y T I M E , A n Y P L A C E
Op zoek naar een beklijvende reiservaring? Bezoek The Big Apple samen met de collega’s en studenten van het departement Sociaal-agogisch werk en ontdek deze wereldstad vanuit een sociaal en cultureel perspectief. Elk jaar ondernemen de derdejaarsstudenten van het departement Sociaal-agogisch werk een buitenlandse studiereis. Studenten hebben de keuze tussen verschillende bestemmingen in Europa (Marseille, Berlijn, Londen, Denemarken, Schotland) én… New York.
Voor de studiereis in New York werken we
met een aparte reisformule: wij nodigen
gastdeelnemers uit (zowel mensen uit het
werkveld als andere geïnteresseerden) om
samen met de studenten New York te
verkennen. De groep bestaat doorgaans uit
een zeventigtal deelnemers: studenten,
docenten en gastdeelnemers.
De reis staat in het teken van het psychologi-
sche en ook het bredere sociale werkveld met
aandacht voor de organisatie en de structuur
van welzijnszorg, onderwijs en de geestelijke
gezondheidszorg in New York en de uSA.
Naast de sociale bezoeken (o.a. scholen, uNO,
KBC-New York Branch, een methadonkliniek,
psychiatrische instellingen, Flanders House,
enz.) hebben we ook culturele, historische en
toeristische uitstappen in het programma
opgenomen. Iedereen met een interesse in
psychologie en het bredere sociaal-culturele
domein is welkom op deze reis.
Wil je met ons mee?
Vlug inschrijven is de boodschap.
Naar jaarlijkse gewoonte zijn de plaatsen
immers snel ingenomen.
Dit jaar bezoeken we New York van zaterdag
17 maart tot zaterdag 24 maart 2012.
De deelnameprijs situeert zich tussen de 1495
euro en de 2195 euro, al naargelang het
gekozen logement.
In deze prijs zijn wel inbegrepen: alle
transfer- en verblijfkosten (overnachting en
ontbijt), alle luchthaven en lokale taksen, de
bijdrage voor de annulatieverzekering en
bijstandsverzekering, de bijdrage voor de in
het programma opgenomen studiebezoeken,
gidsbeurten en reisinformatiemateriaal.
De uiterste datum van inschrijven is 9 januari
2012.
Ook geïnteresseerden uit je (werk)omgeving
mag je onze reisplannen warm aanbevelen.
WIL JE MEER WETEN OVER DEZE REIS? MAIL OF BEL DAN GERuST NAAR EVELINE LE ROY, STIJN
MEuLEMAN, PATRICK ALLEGAERT OF SABINE LAMOTE.
ENJOY LEARNING * ENJOY DIFFERENT CuLTuRES * ENJOY COMMuNICATION
Op woensdag 23 november stelden de internationale studenten van onze campus
Tielt hun land van afkomst en hun project of programma voor.
De inkomende studenten stonden stil bij hun eigen land, hun onderwijssysteem en
hun dagelijks leven.
Die professionele verhalen werden verweven met persoonlijke verhalen. En zo kregen
ook de hobbies, families, dromen en verlangens van de studenten een plek. Niet
alleen verhalen waren belangrijk. Ook het ‘finger food’ uit Tanzania, uganda,
Kameroen, Denemarken, Finland, Nederland, Spanje, Griekenland, Cyprus, Letland,
Hongarije en Tjechië werd gesmaakt. Het Finse kerstfingerfood en de gingercookies
with blue cheese, kunnen we alvast als kersttip aanbevelen!
Een vijftigtal ouders, sympathisanten, docenten en tweedejaarsstudenten genoten
met volle teugen van de vele verhalen…
ENJOY SHARING STORIES * ENJOY TASTING FOOD * ENJOY DREAMING
NY
13
DivercitiesOnze tweedejaarsstudenten Toegepaste Psychologie hebben van 21 tot 25 november een ‘diverse
internationale week’ achter de rug.
Reeds jaren heeft deze opleiding de traditie om met een internationaal weekprogramma in november
wat kleur en diversiteit te toveren in het tweede jaar. Studenten Toegepaste Psychologie uit
verschillende Vlaamse en Nederlandse hogescholen nemen hieraan deel. Zij maken de keuze tussen
verschillende weekprogramma’s waaronder Divercities en de International Study Conference On
Applied Psychology.
Divercities is een weekprogramma rond
diversiteit waarin verschillende steden
bezocht worden. Dit jaar bezochten we
Kortrijk, Brussel en Brugge. Divercities gooide
het dit jaar over een ervaringsgerichte boeg.
De studenten kregen in een groepje van twee
of drie een rol toebedeeld, dit kon zowel een
rol als Bachelor Toegepaste psychologie zijn
of een rol als hulpvragende. Vanuit die bril
gingen ze bij diverse instanties en ervarings-
deskundigen op zoek naar het antwoord op
allerlei vragen: kan ik hier vrijwilligerswerk
doen, waar kan mijn zoontje met autisme
opvang krijgen, wie helpt mij om een
werkvergunning te krijgen,...? Telkens was er
ook één iemand van het groepje journalist(e).
Haar/zijn taak was om op journalistieke wijze
de belevenissen van die dag te verslaan. Dit
mondde uit in een dagkrant. Na een
multiculturele maaltijd en dans, werd de
week afgesloten met een beurs waar
ervaringen en kennis werden uitgewisseld op
een aantrekkelijke en interactieve manier.
Naast het jaarlijkse Divercities, organiseerde
de opleiding Toegepaste psychologie ook een
‘International Study Conference rond het
thema Body and Mind’. Deze studieconferen-
tie ging door in Dworp.
Een greep uit het aanbod?
• Maarten Boutsma vertelde in zijn workshop
‘Stories of the unheard voices’ over zijn
theatergroep die probleemsituaties (zoals
verkrachtingen) met loverboys in Nederland
aankaart en op die manier tracht te voorko-
men.
• Nicole Vandeweghe behandelde voorname-
lijk de oorzaken en gevolgen van stress, hoe
deze wetenschappelijk gemeten kunnen
worden en op welke manier de mens hiermee
kan omgaan.
• Patrik Onsea vertelde hoe hij managers
begeleidt bij het verkrijgen van een heldere
blik op zichzelf, zodat hun werk niet negatief
beïnvloed wordt door de gemoedstoestand
waarin ze verkeren. Aan de hand van het
model van de bèta-golven en alfa-golven legt
hij ons uit hoe managers soms het slachtoffer
kunnen zijn van een self-fulfilling prophecy
en hoe ze dit kunnen voorkomen/aanpakken.
• Sjoerd de Vries gaf ons wat meer uitleg over
hoe het brein zich kan aanpassen aan nieuwe
situaties. Aan de hand van verschillende
kleine experimenten konden we ook beter
begrijpen hoe onze hersenen onze lichaams-
delen ervaren.
Na de workshops kregen de studenten de
kans om deel te nemen aan een Boombal,
een uitstap naar Brussel, een gemaskerd bal
met karaoke en een zoektocht.
NY
14
-Associatie-K U L E U V E n
Ken jij H-ogelijn Kort? Het is de gratis elektronische nieuwsbrief van het Vlaams Verbond van Katholieke Hogescholen. Dagelijks wordt uit tientallen gespecialiseerde informatiebronnen (websites, mailinglijsten, nieuwsbrieven, publicaties …) die informatie geselecteerd die van belang kan zijn voor jou als beleidsverantwoordelijke, docent of lector.
Reken maar op een ruim aanbod van vacatures, pers- en andere berichten uit hogescholen, keurig
ingedeeld in de vaste rubrieken ‘Onderwijsbeleid - Regelgeving’, ‘Christelijke identiteit’,
‘Lerarenopleiding’, ‘Professionaliseringsaanbod’ (VVKHO en Extern), ‘Nieuws uit de hogescholen en
universiteiten’, en ‘Actualiteit’.
Momenteel bereikt H-ogelijn Kort veertiendaags op donderdag iets meer dan 800 abonnees,
onder wie ook personeelsleden van de autonome hogescholen, ambtenaren, parlementsleden en
organisaties uit het middenveld.
Benieuwd? Zal nog niet zijn!
Alle edities zijn te raadplegen op de website van het VVKHO: http://ond.vsko.be
Inschrijven op H-ogelijn Kort gebeurt eenvoudig via het online inschrijvingsformulier.
Trek in iets stevigs?De universitaire Pers Leuven, opgericht in 1971 onder de vlag van de Katholieke universiteit Leuven,
is een ambitieuze wetenschappelijke uitgeverij met een internationale reputatie. Alle publicaties
worden met zorg en oog voor detail uitgegeven. Een peer review procedure staat garant voor
academische kwaliteit.
Vandaag heeft de universitaire Pers Leuven meer dan 1 000 titels leverbaar op het gebied van
muziek, kunst & theorie, taal & literatuur, geschiedenis & archeologie, filosofie & religie en
samenleving, recht & economie. Er zit dus wellicht iets voor jou tussen.
Even op ontdekking gaan kan:
surf naar http://upers.kuleuven.be/.
15
-Focus-I S O B U S
We stonden er!Het EFRO 655 ISOBuS-project werd met een
demonstratie en testopstelling bij ons in
KATHO voorgesteld aan de bedrijfswereld op
een kick-off meeting op 28 juni. Constructeurs
van landbouwmachines, invoerders en
verdelers van landbouwmachines en
tractoren, van elektronische en hydraulische
componenten, verdelers en onderhouds- en
diagnosecentra van landbouwmachines,
landbouw praktijk- en onderzoekcentra
kwamen af op de uitnodiging.
Op 22 september stelden we het project voor
op het Academia-to-Business (A2B) Forum,
een organisatie van DSP Valley Leuven.
Op de Open Bedrijven Dag, 2 oktober, maakte
het brede publiek kennis met het project.
Om de twee jaar vindt in Hannover de
internationale landbouwbeurs Agritechnica
plaats. Met 415 000 bezoekers, 2 700
exposanten en een oppervlakte van 388 000
vierkante meter, de belangrijkste landbouw-
beurs ter wereld.
Agricultural Industry Electronics Foundation
(AEF). Op de jaarlijkse General Assembly
namen de projectmedewerkers van ISOBuS
EFRO 655 deel aan deze meeting, waar ook
de allergrootste bedrijven aanwezig waren.
Het expertisecentrum NIV kan dankzij deze
meetings en het AEF-lidmaatschap de snelle
evolutie van ISOBuS opvolgen.
PLANNEN VOOR DE NABIJE TOEKOMST
Dit academiejaar werken we verder aan de
ontwikkeling van een tweede ISOBuS-testop-
stelling met GPS functionaliteiten. Deze wordt
aan ISOBuS compatibele tractoren (John
Deere, Massey Ferguson, Fendt, Claas, New
Holland, … ) gekoppeld om het gedrag van de
ISOBuS-communicatie te analyseren.
Daarnaast ontwikkelen we cursusmateriaal
zodat we in de toekomst ISOBuS-opleidingen
kunnen geven.
Een meeting met bedrijven en andere
onderzoeksinstellingen wordt gepland in het
voorjaar van 2012, om de bevindingen van het
bezoek aan Agritechnica en de deelname aan
de AEF-vergadering mee te delen en een
demonstratie te geven van de testopstelling.
Yes, we CAN!Landbouwmachines zijn tegenwoordig niet alleen heel groot geworden, ze voeren ook complexe geautomatiseerde acties uit. Om de uitwisseling van de grote hoeveelheden data in deze machines te standaardiseren werd een internationale norm ontwikkeld: ISOBUS. Het is een uitgebreide norm waarvan bepaalde delen nog in volle ontwikkelingsfase zitten. Maar KATHO ontwikkelt mee.
ISOBuS is gebaseerd op het CAN-protocol (zie
kadertje), vandaar dat ons expertisecentrum
‘Netwerken In Voertuigen’ (NIV) zich momen-
teel toelegt op deze materie en de evolutie van
ISOBuS op de voet wil volgen.
Dankzij ISOBuS worden machines van
verschillende merken met een groter
bedieningscomfort aan elkaar gekoppeld.
ISOBuS zorgt er voor dat machines zeer
nauwkeurige bewerkingen kunnen uitvoeren
op basis van GPS, indien nodig tot op 2 cm
nauwkeurig. Men kan de voertuigen boven-
dien autonoom laten rijden. De chauffeur blijft
wel in de tractor of machine maar kan zich
beter concentreren op de bewerkingen als hij
zelf niet moet sturen. ISOBuS maakt het ook
mogelijk om een gestandaardiseerde
communicatie tussen de machine en de
bedrijfscomputer tot stand te brengen. Op die
manier kunnen oogstgegevens bijvoorbeeld op
een efficiëntere wijze verwerkt worden. Een
machine kan, bij het verlaten van het bedrijf,
zijn ‘opdracht’ downloaden van de bedrijfs-
computer om, eenmaal op de akker aangeko-
men, de geplande bewerkingen (bemesten,
ploegen, zaaien,….) automatisch uit te voeren.
EFRO project
Onze opleiding Autotechnologie van het departement Technologie en informatica onderzoekt al
sinds 2000 intensief de toepassing van datacommunicatie in personenwagens, trucks, bussen,
off-road voertuigen, landbouwmachines en tractoren. Het expertisecentrum ‘Netwerken In
Voertuigen’ (NIV) is gespecialiseerd in het netwerkprotocol dat momenteel in alle voertuigen
voorkomt: Controller Area Network, afgekort CAN.
Dankzij het EFRO-project ‘Ondernemingsgerichte kennisontwikkeling en -valorisatie in West-Vlaan-
deren’ bouwt NIV zijn expertise van CAN-communicatie in landbouwmachines verder uit.
Het expertisecentrum NIV is tevens een Laagdrempelig Expertise- en Dienstverleningscentrum
(LED).
PROJECTMEDEWERKERS
In mei 2011 werd Jeremy Lebon als onderzoe-
ker aangeworven en sinds september wordt de
onderzoeksopdracht samen met Jurgen Van
Mossevelde uitgevoerd.
Beiden zijn oud-studenten. Jeremy heeft na
zijn bacheloropleiding Elektromechanica een
masterdiploma behaald in HOWEST en heeft
werkervaring in de automatisering. Jurgen is
Bachelor in de Autotechnologie en was tien
jaar actief bij ZF als development engineer. Ze
volgden beiden recent verschillende gespecia-
liseerde opleidingen bij Vector in Stuttgart.
Vector is toonaangevend in apparatuur en
software voor de ontwikkeling van netwerken
in voertuigen. Alle grote constructeurs van
wagens (Mercedes, VW-Audi, Volvo, Ford,
Opel, Peugeot, Citroen… ) zijn klant bij Vector.
STUDENTEN BETROKKENHEID
Het expertisecentrum NIV vindt het belangrijk
dat studenten betrokken worden bij de
onderzoeksactiviteiten. Vorig academiejaar
werkten studenten van de opleidingen
Autotechnologie, Elektromechanica en
Agro-industrie mee aan de bouw van een
eerste ISOBuS-testopstelling in het kader van
het geïntegreerd groepswerk. De twee
studenten Elektromechanica konden de
opgedane kennis uitstekend gebruiken bij de
realisatie van hun eindwerk voor het bedrijf
NV Parrein uit Langemark, de realisatie van
een CAN-gestuurde hydrostatische aandrijving
van een kleine spuitmachine.
Ook dit academiejaar werken onze studenten
van de opleidingen Autotechnologie en
Elektromechanica in één team aan het
ISOBuS-project mee in het kader van het
geïntegreerd groepswerk.
16
Praktijkgericht onderzoek en kennisvalorisatie: hoe doen we het toch?Niet vanzelfsprekend! Maar gelukkig beschikken we binnen KATHO al over een uitgebreid instrumentarium om praktijkgericht onderzoek en kennisvalorisatie te integreren in onze werking. Vooral de synergie tussen deze verschillende instrumenten onderling en de integratie ervan in het onderwijs vormen in de komende jaren belangrijke uitdagingen voor het beleid. Opnieuw gunnen Erik Blomme en André Desmet ons een blik op hun expertises.
Life on stage!
Erik: “Binnen KATHO onderscheiden we twee
types van stages: zonder of met koppeling aan
een projectwerk of bachelorproef. De eerste
hiervan, zonder koppeling, is eigenlijk bedoeld
om onze studenten vertrouwd te maken met
een concrete setting uit het werkveld en er de
nodige affiniteit mee op te doen. Bijzonder
interessant wordt het echter wanneer het
thema van het projectwerk of een bachelor-
proef rechtstreeks gerelateerd is aan de
stageplaats, of er relevant voor is.”
André: “Het is niet noodzakelijk aan elke stage
een projectwerk of bachelorproef te kunnen
koppelen. Opleidingen kunnen ook thema’s
voor projectwerken of de bachelorproef
voorstellen en de studenten de mogelijkheid
laten rond een van die thema’s te werken.
Ook hier is het belangrijk sterk praktijkgerichte
thema’s af te bakenen die inspelen op een
problematiek uit het werkveld of vanuit het
werkveld zelf aangereikt worden. Een goed
thema werkt trouwens de professionalisering
van onze betrokken begeleiders in de hand.”
De student-consultant
Erik: “Het niet-stagegebonden projectwerk
voor externe opdrachtgevers heeft meestal het
karakter van een in omvang beperkte
consultancy-opdracht waar wij als KATHO ook
deels voor vergoed worden. Het wordt dan ook
vanuit een specifiek vak uit het curriculum
ondersteund, inclusief begeleiding door onze
docenten. Na de experimentele fase die in
sommige opleidingen sinds 2007 loopt, is het
concept inmiddels voldoende succesvol om het
de komende jaren verder uit te breiden naar
andere opleidingen.”
Onderzoek moét
André: “Kennisvalorisatieprojecten zijn dan
weer kleinschalige onderzoeksprojecten. Ze
betrekken docenten en studenten actief bij het
proces van kennisontwikkeling en –versprei-
ding. Deze projecten zijn vaak in tijd en
omvang beperkte technologische of maat-
schappelijke onderzoeken. Of ze sluiten aan als
extra valorisatieluik op een ander lopend
project. Een belangrijk kenmerk van zo’n
project is dat er een link is naar onze onder-
wijsactiviteiten. Welke, dat lees je in het
kadertje. Let wel, Small Business Projects,
zoals je die leest op pagina 20 bijvoorbeeld
zijn als dusdanig geen onderzoeksprojecten
maar betekenen soms een meerwaarde voor
projecten die uitmonden in een verder te
commercialiseren product en bijgevolg dragen
ze toch bij tot de kennisvalorisatie.”
Erik: “De afgelopen jaren waren een aantal van
onze onderzoeksprojecten gerelateerd aan ont-
wikkelingssamenwerking. De komende jaren
wil KATHO dit type van projecten nog verder
versterken. Deze projecten dragen immers bij
tot de mondiale vorming van studenten en
personeel en stimuleren de groei en ontwikke-
ling van internationale en interculturele
competenties bij de betrokken studenten en
docenten. uiteraard zijn deze projecten ook
een meerwaarde voor de betrokken lokale
partner.”
Wie betaalt het allemaal?
Erik: “Met uitzondering van de steun die
KATHO geeft aan internationale projecten i.h.k.
van ontwikkelingssamenwerking komen alle
ingezette middelen van buiten de KATHO-enve-
loppe. Via PWO-middelen en andere externe
“Het is de bedoeling dat vanaf het academiejaar 2010-11
elk jaar in elk van de 7 departementen een aantal
kennisvalorisatieprojecten met een beperkte omkadering
opstarten.”
2006
2007
2008
2009
2010
45
58
62
78
99
0 20 40 60 80 100
aantal betrokken docenten 2006-2010
2006
2007
2008
2009
2010
13,3
25
27,5
28,4
34,5
0 10 20 30 40
aantal VTE PGO+KV 2006-2010
-Expertise-v a n b i j o n s
Het blijft niet bij woorden
Verder in dit nummer vind je voorbeelden
van Small Business Projects, op pagina 20.
Het expertisecentrum in de kijker is dit keer
het Expertisecentrum Maatschappelijke
Veiligheid. Je leest er alles over op pagina
22. Wil je meer nieuws weten over het
expertisecentrum Netwerken in Voertuigen,
lees dan pagina 15. Over het kennisvalorisa-
tieproject LoKeL, lees je alles op pagina 18.
17
subsidies slagen we erin om jaarlijks een
70-tal kort- of langlopende projecten te
financieren. En sedert enkele jaren zijn er ook
de zogenaamde defiscalisatiemiddelen die
voortaan in een KATHO-fonds voor onderzoek
terecht komen, waarmee dan vooral de
expertisecentra en de kennisvalorisatieprojec-
ten ondersteund worden. Mooi van KATHO,
niet?”
Het geld is er!
Een groeiend aantal projecten wordt volledig
extern gefinancierd:
- de PWO-enveloppe. Die is exclusief
voorbehouden voor de Vlaamse professio-
nele bacheloropleidingen. Dit is er voor
langlopende projecten van 1 tot 3 jaar,
geïnspireerd op een behoefte uit het
werkveld én met een belangrijk multiplica-
toreffect. Veel van deze projecten genereren
immers spin-offprojecten en vervolgonder-
zoek, en geven aanleiding tot contractuele
dienstverleningsactiviteiten voor de Vlaamse
KMO’s en non-profitsector.
- de Vlaamse overheid, inclusief IWT (bijv.
TETRA) en KMO-portefeuille.
- projecten gericht op Wetenschapsinformatie
en -communicatie willen wetenschap,
technologie en technologische innovatie
populariseren voor specifieke doelgroepen.
Sommige van deze projecten worden
ondersteund door het departement EWI van
de Vlaamse overheid.
- de federale overheid, gemeentelijke of
provinciale overheden
- projecten die gefinancierd worden m.b.v.
Europese middelen en waar meestal een
cofinanciering vanuit de hogeschool of
andere instanties moet tegenover staan
(bijv. EFRO en Interregprojecten).
- een combinatie van financieringsbronnen,
zoals bijv. bij de LED’s (Laagdrempelige
Expertise en Dienstverleningscentra).
- contractonderzoek op vraag van
privé-organisaties.
Het is er voor jou!
Ziehier een overzicht van de mogelijkheden die
je als docent ter beschikking hebt om aan
kennisvalorisatie of praktijkgericht onderzoek
te doen.
Het gaat om (hier gaan we): stages, bachelor-
proeven en projectwerken van studenten,
onderzoeksprojecten gefinancierd uit de
PWO-enveloppe, extern gefinancierde
onderzoeksprojecten, contractonderzoek en
maatschappelijke dienstverlening,
wetenschapscommunicatieprojecten, intern
gefinancierde kennisvalorisatieprojecten en
projecten internationale ontwikkelingssamen-
werking, Small Business Projects (SBP).
Maak je keuze. Maak er gebruik van!
18
-Project-I n D E K I J K E R
Hoe zou het zijn met... … het in januari 2009 opgestarte kennisvalorisatieproject LoKeL? Even vragen aan Johan Theuninck, projectcoördinator van LoKeL en docent in het departement Handelswetenschappen en bedrijfskunde.
Dag Johan, hoe is het met dit project?
Johan: “Erg goed, dank u. We startten op in
januari 2009 met als hoofddoel het stimuleren
van ondernemerschap bij zowel kleuters,
leerlingen van het lager onderwijs als de
bachelor studenten hoger onderwijs. Meer
specifiek wil dit project hun nieuwsgierigheid
voor ondernemen prikkelen, hen laten
kennismaken met logistiek en de hiermee
samenhangende bedrijfsprocessen en dit op
een speelse en interactieve manier.”
Ok, de doelstellingen van het project zijn
duidelijk, maar hoe breng je dat in de praktijk?
Johan: “Met het LoKeL-projectteam kwamen
we op het lumineuze idee om een keuzevak
‘Ontwerpen van informatieve spelen’ op te
starten. Zowel de studenten Logistiek
management als de studenten Lerarenoplei-
ding zouden hieraan kunnen deelnemen.
De ideale partner om ons hierin te begeleiden
vonden we in het Centrum Informatieve Spelen
(CIS) uit Leuven. Het CIS is in Vlaanderen de
specialist ter zake wat betreft het ontwikkelen
en begeleiden van informatieve spelen. Samen
met hen werd een programma voor het
keuzevak opgestart tijdens het academiejaar
2009-2010. Na een positieve evaluatie werd de
samenwerking met het CIS verdergezet tijdens
het academiejaar 2010-2011, met als kers op de
taart het uittesten van de ontwikkelde spelen
in scholen in Ruiselede en Tielt in april 2011.”
Dit project zou moeten eindigen deze maand,
lukt dat?
Johan: “Het eindresultaat van dit project zijn
drie informatieve spelen, namelijk ‘Melksnor-
ren’, ‘Frutti Frisco’ en ‘Houd van hout’,
respectievelijk voor kleuters, leerlingen van de
tweede en leerlingen van de derde graad. Deze
spelen worden inderdaad nu geproduceerd en
zullen tegen eind februari 2012 worden
geleverd.”
Een spel voor in de huiskamer?
Johan: “Nee, niet echt. Het spel voor de
kleuters kan zonder begeleiding worden
gespeeld en zal over alle scholen in Vlaande-
ren worden verdeeld. uit de ervaring van het
CIS blijkt dat de minimum oplage voor een
verspreiding over Vlaanderen 500 stuks
bedraagt. De spelen voor het lager onderwijs
zijn begeleidingsspelen die na het inoefenen
met begeleiding zelf kunnen worden gespeeld.
Voor deze spelen bestelden we telkens 14
spelen: 5 spelen als uitleenexemplaar bij de
provincies, 4 spelen bij onze partner Vlajo die
het LoKeL project meeneemt in hun educatief
aanbod voor het lager onderwijs ‘de Droomfa-
briek’, 4 spelen bij ons in KATHO en 1 spel voor
het CIS die op aanvraag deze spelen kunnen
begeleiden.”
Wie werkt er allemaal mee aan dit project?
Johan: “Dat waaiert uit over heel KATHO! Het
project startte met de unieke interdisciplinaire
samenwerking van onze departementen
Handelswetenschappen en bedrijfskunde en
onze lerarenopleiding in Tielt. De studenten
van de opleiding ‘Bachelor in bedrijfsmanage-
ment – afstudeerrichting Logistiek manage-
ment’ uit Kortrijk werkten samen met de
studenten ‘Bachelor Kleuter- en lager
onderwijs’ uit Tielt. Vanaf 2010 zijn ook de
studenten van de afstudeerrichting ‘Toegepaste
Informatica’ bij het project betrokken via de
opmaak van de website en het uitwerken van
de IT spelen. Het logo van LoKeL werd
ontwikkeld in samenwerking met onze
studenten Marketing in het vak ‘grafische
vormgeving en creativiteitstechnieken’. De
studenten van het tweede jaar Eventmanage-
ment bereiden nu de promotiecampagne voor
die in de tweede helft van het academiejaar
2011-2012 wordt gelanceerd.”
Mooi! Wat staat er nog aan te komen?
Johan: “Eind april en begin 2012 zijn reeds
‘speeldagen’ voor leerkrachten ingepland via
het Eekhoutcentrum. Deze opleidingsdagen
gaan door in Tielt. Ik kijk er alvast naar uit!”
Meer weten over dit project?
Kijk op You Tube en tik ‘LoKeL’ in.
Deze reportage werd gemaakt voor het Agent-
schap Ondernemen en werd in mei 2011 een
week lang vertoond op alle regionale zenders in
Vlaanderen en op Kanaal Z.
-Familienieuws-U I T K A T H O
19
We leven mee met · Carine Deprez, haar echtgenoot Jan Lesage is overleden op 14 juni
· Veerle Ryckeboer, haar zus, Mieke Ryckeboer, is overleden op 7 oktober
· Pieter Van Haute, zijn vader, Paul Van Haute, overleed op 29 oktober
· Hermina Fortuin, haar broer, Ronald Fortuin, overleed op 1 november
· Rik Van Den Bergh, zijn grootmoeder, Irène Demeyer, overleed op 7 november
· de familie van student David Vandewiele, 2de jaar bachelor in de Accountancy-fiscaliteit,
hij overleed op 8 november
· Nele Ducatteeuw, haar schoonmoeder, Rachel Demeyere, is overleden op 9 november
· Christine Vyncke, haar moeder en Chris Compernolle, zijn schoonmoeder Maria Eggermont,
is overleden op 23 november
· de familie van Henry Lannoy, erelid raad van bestuur KATHO, hij overleed op 20 november
· Sarah Coussement, haar grootvader, Marcel Coussement, overleed op 26 november
· de familie van studente Virginie Petit, 3de jaar bachelor in de Toegepaste psychologie,
zij overleed op 27 november
· Heidi Vierstraete, haar schoonvader, Emiel De Pauw, overleed op 27 november
-Familienieuws-U I T K A T H O
Welkom!Eppo, kleinzoon van Mia Depoorter
Victor,zoontje van Leen Coolsaet
Josephine, dochtertje van Mieke Maerten
Mila,kleindochter van Francine Deplae
Elias en Elise, kleinkinderen van Marijke Vanhauwaert
Ilyo, kleinzoon van Martine Ledoux
10 okt.
11okt.
21 okt.
31 okt.
07 nov.
16 nov.
20
Gesteund en gedreven door de jaarlijkse voldoening die de Small Business Projects-studenten op het einde van elk project aan ons doorgeven, zijn we ook in het werkjaar 2011-2012 enthousiast gestart.
De leerwegIn de onderwijsvisie van KATHO vind je
specifieke onderwijskundige identiteiten als
openheid, engagement, groepswerk,
innovatie en welbevinden. De SBP-begelei-
dende docenten zijn er van overtuigd dat ze
deze competenties al van bij de start met SBP
in 2003 bij de studenten aanwakkerden, dus
nog voor onze onderwijsvisie werd neerge-
schreven. Het leerproces SBP maakt veel
talenten in de studenten actief, de leerweg
wordt afgelegd met enthousiasme en
daadkracht. Dit gebeurt allemaal zonder het
evenwel altijd te willen formaliseren of op
papier te zetten.
TeambuildingBinnen KATHO staan de studenten centraal,
binnen elk SBP staat het product centraal. In
groep wordt gebrainstormd en gewerkt rond
een nieuw te ontwikkelen product of dienst
waaraan studenten hun eigen toegevoegde
waarde koppelen. Om de groepswerking te
verbeteren en te stimuleren is er jaarlijks in
de Gavers in Harelbeke een teambuildings-
dag. Dit academiejaar vond deze plaats op
dinsdag 4 oktober. Na een inleidend woord
van Isabel Vanslembrouck, departementsdi-
recteur Verpleegkunde en biotechnologie en
zelf jarenlang een stuwende kracht binnen
SBP, kwam een jonge ondernemer aan het
woord. Dit jaar gaf Joost Denolf van Praatpaal.
be de studenten een realistisch voorbeeld van
een innovatieve onderneming. Na deze korte
motiverende sessie werden de studenten het
veld ingestuurd, of beter gezegd het bos of
het water. Gelukkig was het dit jaar een
droge, wel enigszins winderige herfstdag.
Zonen en dochters140 laatstejaarsstudenten uit de departemen-
ten Verpleegkunde en biotechnologie,
Technologie en informatica en Handelsweten-
-Getouwtrek-T U S S E n D E P A R T E M E n T E n
Small Business
ProjectsSBP?
Small Business Projects voor het hoger
onderwijs zijn de verder uitgediepte versie
van de mini-onderneming uit het secundair
onderwijs.
Volgend jaar kunnen wij het 10-jarig
bestaan van SBP binnen KATHO vieren.
We hebben dus samen met de vzw Vlaamse
Jonge Ondernemers al een hele weg
afgelegd.
21
“Binnen KATHO staan de studenten centraal, binnen elk SBP staat het product centraal.”
schappen en bedrijfskunde, voerden in 24
groepjes ongeveer 20 diverse proeven uit.
Hierbij werd het samen denken-werken op de
proef gesteld. Een 20-tal docenten konden
zich die dag vrij maken om de diverse
proeven te begeleiden en te evalueren. Over
de middag werd de inwendige student
gesterkt door een gesmaakte barbecue,
aangeboden door KATHO. Na het afleggen van
alle proeven werden de drie best scorende
SBP’s uitgenodigd tot de finale strijd. Deze
bestond uit een touwtrekproef, al of niet met
versterking uit het docentenkorps. Toevallig of
niet, maar wellicht niet, waren dit jaar de drie
winnende teams allemaal afkomstig uit het
departement Verpleegkunde en biotechnolo-
gie in Roeselare. Kloeke gezonde landbou-
werszonen en –dochters namen de strijd op
tegen soort- en/of streekgenoten. Eén ding
was zeker, de wisselbeker die vorig jaar bij
Technologie en informatica stond, prijkt nu
aan de receptie in Roeselare. Het winnende
team Agro 3, onder leiding van docente Mieke
Calus, telde volgende studenten: Diede
Martens, Ernest Masschelein, Pieter Pattyn,
Peter Vandaele en Wietse Verdievel. Proficiat!
Nog meer SBP
Ook in het kader van het SBP gingen de
derdejaarsstudenten Toegepaste informatica
en hun docenten de strijd met elkaar aan in
een business game.
Het spel bestaat erin om in een fictieve markt
zoveel mogelijk telefoontoestellen te
verkopen. Elk team start een bedrijf op en
neemt een aantal beslissingen zoals de
prijsbepaling, het reclamebudget, het aantal
winkels, budget voor training en dergelijke
meer. Het team dat na drie ronden het meeste
winst gemaakt heeft, is de winnaar.
Er waren zeven teams studenten en één team
docenten. Het team van Jorne Dumon, Sander
Haeck, Dieter Deman, Yoni Deblieck en
Gregory Messine haalde het nipt van het team
van docenten.
In het SBP-projecten werken de studenten
verder software-oplossingen uit voor vzw’s
zoals de Regenboog-Feniks vzw, De branding,
Huis Ter Leye, Mivaltie, De lovie en vele
andere.
22
Je mag op je twee oren slapen!Het Expertisecentrum Maatschappelijke Veiligheid (EMV) is een snelgroeiend instituut met een relatief jonge geschiedenis. Het EMV werd in september 2004 gelanceerd door het departement Sociaal-Agogisch werk als spin-off van de opleiding bachelor in de Maatschappelijke Veiligheid en werkt sindsdien mee aan een groot aantal projecten. Dit expertisecentrum richt zich dan ook op twee onderling samenhangende thema’s: lokale veiligheidszorg en integrale veiligheid en het wil een kritische visie geven op het huidige veiligheidsdiscours. Je bent er niet gerust in? Lees hier wat de concrete projecten zijn en sta versteld van de uiteenlopende domeinen waar we bij betrokken zijn.
Nazorg slachtoffers van rampen
Deze opdracht wordt uitgevoerd door onze
collega’s Leen Vandervorst, Nele Cox en Anke
Van Canneyt voor de FOD Binnenlandse
Zaken.
Hun onderzoek? Op een wetenschappelijke
manier een inventaris maken van het
bestaande nazorgaanbod voor slachtoffers
van rampen in België. Via een slachtofferbe-
vraging willen ze komen tot een studie van de
structurele noden en behoeften van slachtof-
fers van rampen en dit over verschillende
tijdstippen: kort na de ramp, 6 maanden na
de ramp en 2 jaar na de feiten. Tot slot willen
ze op basis hiervan nagaan of het bestaande
aanbod voldoet en zullen ze aanbevelingen
doen naar het beleid.
Cameratoezicht
Ook dit is een opdracht van de FOD Binnen-
landse Zaken en loopt in samenwerking met
Wim Hardyns (SvA Gent). Dit onderzoek gaat
na wat het effect is van cameratoezicht in
publieke ruimtes op criminaliteit, overlast en
onveiligheidsgevoelens. In welke mate is er
een verplaatsingseffect of zijn er onvoorziene
effecten door dit cameratoezicht? En heeft het
cameratoezicht een impact op de bestuurlijke
aanpak en het politioneel optreden, met
name op het vroegtijdig signaleren, lokalise-
ren en inspelen op feiten en op de interven-
tie?
Ook willen we een antwoord op de vraag ‘In
welke mate draagt cameratoezicht bij tot het
vatten van daders en de bewijsvoering van
feiten?’.
Project ‘preventieve controles’ De Lijn
Hier werken we samen met WPS en De Lijn
West-Vlaanderen omdat vooral de kusttram
en buslijnen waar veel scholieren mee reizen
als ‘aandachtslijnen’ naar voor werden
geschoven. De meest voorkomende proble-
men zijn overlast door luidruchtige reizigers,
het bevuilen van voertuigen, het drinken en
roken op de bus, maar ook zwartrijden,
verbale agressie en fysiek geweld.
Naast de bestaande maatregelen zoals
camera of noodknop werden een aantal
preventieve controles uitgevoerd. De
studenten van 3 Bachelor Maatschappelijke
veiligheid stonden in voor de evaluatie van
deze maatregelen. Het EMV zal zorgen voor
een verdere verwerking van de gegevens.
Nadien worden de gegevens teruggekoppeld
naar De Lijn en het Provinciaal Veiligheids-
overleg.
PWO Integrale veiligheid: van visie tot plan
Het PWO project ‘Integrale veiligheid: van
visie tot plan’, dat loopt sinds 2010 en tot 2013,
wil de specifieke noden en knelpunten in de
lokale praktijk van steden en gemeenten
inventariseren, analyseren en remediëren.
MEER WETEN OVER DIT EXPERTISECENTRuM?DAT KAN MAKKELIJK: COLLEGA’S EVELIEN DE PAuW, FAMKE DEPRINS EN HANS VERMEERSCH ZIJN VASTE
MEDEWERKERS. ZIJ WORDEN GEHOLPEN DOOR DE TIJDELIJKE KRACHTEN SHARON LOGGIE, JILL MORTELé EN
EVELIEN VAN DEN HERREWEGEN. JE KuNT HEN BEREIKEN VIA HuN KATHO-EMAIL.
Een greep uit eerdere realisaties:
‘Jongeren en geweld’ [2009 - 2010]
‘Samenwerking en regie in de lokale integrale
veiligheidszorg’ [2007 - 2010]
‘Integrale veiligheid in stations: een samen-
werkingsmodel’ [2008 – 2009]
‘Verbetervoorstellen voor de stewardwerking
in België’ [2008 – 2009]
‘Effectiviteit van technopreventief advies’
[2007 - 2008]
‘Diversiteit bij voetbalclubs uit de eerste
klasse en de KBVB’ [2007 - 2008]
‘Ze krijgen er niet genoeg van! Jongeren en
gaming, een overzichtstudie’ [2007 - 2007]
‘Een opleiding voor veiligheid’ [2006 - 2007]
‘Dansen op de vulkaan’ [2005 - 2006]
‘De federale politieprioriteiten gepeild’ [2006
- 2006]
‘Overlast in parken’. Een verkennend
onderzoek naar overlastfenomenen in parken
en groenzones [2005 - 2006]
‘Optimalisering van de samenwerking tussen
het buurtwerk, de gebiedswerking en het
preventieteam van de stad Kortrijk’ [2011 -
2011]
Meer dan projecten
Het Expertisecentrum Maatschappelijke
Veiligheid werkte het afgelopen jaar ook mee
aan: • de postacademische vorming ‘Lokaal
integraal veiligheidsbeleid: van visie tot plan’
van maart tot mei • 4de Netwerkdag
Maatschappelijke Veiligheid, 27 april • ‘Dag
van de excellente politiezorg’, 20 mei in ‘t
Forum
-In ‘t kort-M A A R w E L K R A C H T I G
-Expertisecentrum-I n D E K I J K E R
23
5 De leraar als innovator en onderzoeker
70
6 De leraar als partner van ouders
78
7 De leraar als lid van een schoolteam
92
8 De leraar als partner van externen
104
1 De leraar als begeleider van leer- en ontwik-kelingsproces-sen
8
2 De leraar als opvoeder
36
3 De leraar als inhoudelijk expert
52
4 De leraar als organisator
60
9 De leraar als lid van de onderwijs- gemeenschap
110
De 10 basiscompetenties van de leraar
10 De leraar als cultuurpartici-pant
116
Woord vooraf
5
Attitudes 120Dankwoord 122Referenties 124De auteur 124
De 10 basiscompetenties van de leraarSiebille Focke heeft vanuit haar jarenlange praktijkervaring als onderwijzeres, als directeur van een basisschool en als gastdocent en assessor aan de lerarenopleiding van KATHO Tielt een concretisering gemaakt van de 10 basiscompetenties van een leraar in het kleuter-, lager of secundair onderwijs.
Het boek ‘De 10 basiscompetenties van de
leraar’ biedt een ondersteunende uitleg over
de verschillende aspecten van het leraarschap.
De aandacht gaat vooral naar het onderwijsge-
drag en naar de zelfreflectie.
De auteur schreef de basiscompetenties uit in
eenvoudige gedragsindicatoren die alle leraren
zullen herkennen in hun dagelijkse praktijk.
Elke deelcompetentie is uitgeschreven in 4
niveaus, wat zeer handig is voor beoordelingen
en reflectie. Bij elke (deel)competentie staan
telkens vragen geformuleerd. Die kunnen
helpen bij de zelfevaluatie zowel voor de
studenten in de lerarenopleiding als voor de
leraren. De vragen kunnen eveneens gehan-
teerd worden door de directies tijdens
sollicitatie– en functioneringsgesprekken.
In de lerarenopleiding is dit boek een prima
handleiding voor een criteriumgericht
interview bij een assessment in de EVC-
procedure.
Het is een zeer kleurrijke en mooie uitgave.
De vele foto’s zijn genomen in verscheidene
Vlaamse scholen en tonen aan dat ons
onderwijs ‘leeft’.
-In ‘t kort-M A A R w E L K R A C H T I G
-Expertisecentrum-I n D E K I J K E R
24
-een droom-V A n E E n V E R H A A L
25
-een droom-V A n E E n V E R H A A L
Op 29 november ging in KATHO Kortrijk de
boekvoorstelling van ‘Een droom van een
visionair’ van de hand van Jos Drouillon door.
Het boek vertelt het levensverhaal van E.H.
André Vannecke, stichter van de CATHO. Eric
Halsberghe en Mieke Van Hecke, directeur-
generaal van het VSKO stelden het boek voor.
Jos Drouillon schetste tijdens een tweegesprek
een heel gedetailleerd beeld van de hoofd-
figuur en aan de hand van enkele fragmenten
uit een interview uit 2005 kwam ook de
grondlegger van CATHO zelf aan het woord.
Achteraf bleek niemand moeite te hebben om
te toasten op de verjaardag - hij zou er die
dag 88 geworden zijn - van de kleurrijke
figuur die André Vannecke was.
26
“Ik blaf niet, ik bijt niet en ik blijf discreet.”KATHO’s eigen redidacteur biedt zich aan
Stel, dat je als docent bij iemand terecht kunt die al je schriftelijk studiemateriaal voor je zou screenen en … optimaliseren. Dat kan! Sinds mei kun je als KATHO-docent bij onze eigen redidacteur terecht. Ignace Geurts is de naam en wij maakten alvast aangenaam kennis met hem.
En Ignace, al ingewerkt als redidacteur?
Ignace: “Ja hoor! Ik ben zelf erg verrast van de
respons die ik sinds mei gekregen heb. Ik ben
gestart met een flyer uit te delen in alle
KATHO-departementen en twee dagen na de
verspreiding ervan had ik al drie vragen om
bijstand gekregen: het ging telkens om het
grondig herwerken of bestuderen van
cursusmateriaal. Ik had me voorgenomen om
bereikbaar te blijven tot half juli en om half
augustus weer in de startblokken te zitten en
zo kwam het ook uit: ik werkte de laatste
vraag af op 16 juli en op 16 augustus kwam de
eerste cursus van dit academiejaar al binnen.”
Wat voor vragen worden je gesteld?
Ignace: “De eerste vraag die ik kreeg was
meteen een vuurdoop. Een docente wou
weten of haar examenvragen wel compatibel
waren met de cursus en met de competenties
die zij als doel had gesteld. Ja hallo! Je kunt je
voorstellen dat het een paar dagen duurt eer
je zo’n vraag kunt beantwoorden, je moet
eigenlijk het vak gaan instuderen eer je doelen
en inhoud kunt matchen. Nu, die docente was
erg tevreden met mijn kritische inbreng. De
volgende vraag was om te helpen om twee
cursussen naar verschillende afstudeerrichtin-
gen te ontdubbelen met actieve werkvormen.
Een andere docent vroeg de cursus taalkundig
door te lichten en om te helpen om bepaalde
passages helder te formuleren.
“Tot 1 december 2011 adviseerde ik al
uitgebreid 16 docenten over 24 cursussen.”
Ook kreeg ik de vraag om studiewijzers na te
zien en te herformuleren in functie van de
leerstof. Ook de omgekeerde vraag kreeg ik al:
om de leerstof af te toetsen aan de competen-
ties die men vooropgesteld had. De meest
recente vragen, drie cursussen, gingen over de
bruikbaarheid en conversie van de cursus voor
afstandsonderwijs. Je ziet: het is heel divers,
van taalprobleempjes tot grote didactisch-or-
ganieke verbanden.”
Van waar komt Ignace Geurts?
Ignace: “Ik ben nu 58 jaar en heb een tamelijk
afgewisselde carrière achter de rug. Ik ben van
opleiding pedagoog maar ik ben nooit in een
bepaald vakgebied verankerd geweest. Mijn
eerste onderwijsopdrachten lagen in de
technische regentaatsopleidingen in Brugge
voor kleding, huishoudkunde en plastische
kunsten. Daarna kwamen de kleuteronder-
wijs- en onderwijzersopleidingen in het
Sint-Andreasinstituut aan de beurt en de
organisatie van bijscholingsactiviteiten voor de
regio Oost-Vlaanderen vanuit de lerarenoplei-
ding Ten Doorn in Eeklo. Pas rond 1990 kreeg
ik professioneel vaste voet aan de grond in de
lerarenopleiding in RENO-Torhout.
Ik heb daar in nagenoeg alle opleidingen voor
27
onderwijzer of leraar secundair onderwijs les
gegeven. uiteindelijk, in KATHO-tijden, werd
ik innovatiecoach op het Torhoutse lerarende-
partement met nog lesopdracht in de
opleidingen lichamelijke opvoeding. Ik
schreef er in 2005-2006 het zelfevaluatierap-
port.”
Dat is een pak ervaring.
Ignace: “Zoals Richard Minne zo mooi zegt:
“ik sloeg de trommel in veel stoeten” maar ik
ben in geen enkele opleiding gespecialiseerd
geraakt. Anderzijds ben ik wel een proces-
denker geworden en heb ik in de loop der
jaren geleerd hoe professioneel adequaat om
te gaan met verschillende doelgroepen,
studenten én docenten. Ik bedoel: ik heb
geleerd hoe de vertaalslag te maken van de
eerder abstracte didactische theorie naar heel
verschillende vormen van opleidingspraktijk.”
Hoe wordt je dan redidacteur?
Ignace: “Het initiatief is een inhoudelijk sterke
oplossing om mijn professionele expertise te
benutten. Mijn diabetes maakt gestructu-
reerd functioneren soms moeilijk. Daardoor
was ik al eerder halftijds gaan werken en nu
pas ik mij flexibel aan volgens mijn toestand
van het moment, om mij zinvol en gemoti-
veerd ten dienste stellen.”
“Een docente wou weten of haar examenvragen wel compatibel waren
met de cursus en met de competenties die zij als
doel had gesteld.”
Hoe ga je praktisch gezien aan het werk?
Ignace: “Eigenlijk heel simpel: de docent
mailt me en we spreken af. Ik krijg dan
bijvoorbeeld de leerinhouden elektronisch
aangeleverd en ga dan thuis meteen aan de
slag. Eigenlijk wil ik naar de mensen toe
gaan, tot in hun didactische biotoop, om mee
te denken hoe het specifieke probleem kan
opgelost worden. Ik heb dan ook in KATHO
geen bureau, ik ben een soort vliegende
keeper.”
Kun je aan die verzoeken beantwoorden?
Ignace: “Voor inhoudelijk overleg moet men
natuurlijk bij vakgenoten zijn. Zoals al
gezegd: ik heb wel wat ruime didactische
expertise. Als men bijvoorbeeld de voordelen
ervan inziet dat ik als een soort dummy, een
maagdelijke student, procesmatig over de
cursus kan meedenken, dan kan ik wel mijn
steentje bijdragen. Of de cursus logisch
gestructureerd is bijvoorbeeld, of de uitleg
voldoende geconcretiseerd wordt met
schema’s, tekeningen of film, of de oefenin-
gen voldoende gevarieerde toepassingen
bieden die voorbereiden op de ultieme
examenvragen, of de cursus met afstandson-
derwijs wel te volgen is, of er verkapt toch
geen bepaalde voorkennis wordt vereist die
door de docent niet expliciet werd aangege-
ven, enzovoort.”
Leuk, zo’n beetje kritiek geven.
Ignace: “Nee, ik heb me voorgenomen om
niet te volstaan met abstract-veilige raadge-
vingen. Als volgens mij een doelstelling, een
cursusfragment of een oefening niet goed
geformuleerd is, dan schrijf ik altijd een alter-
natief uit. Ik steek hiermee soms ver mijn nek
uit, maar die werkwijze wordt toch duidelijk
door de docenten gewaardeerd.”
Is dit initiatief geen verkapte soort docenten-
evaluatie?
Ignace: “Nee, ook niet. Ik heb daartoe geen
bevoegdheid. Ik rapporteer enkel mijn eigen
werkzaamheden aan het diensthoofd
Onderwijs & Kwaliteit, kwestie van te
verantwoorden dat ik mijn werk doe. Titels
van cursussen, namen van docenten en zelfs
van departementen worden nooit genoemd.
Als echter een docent zou willen dat ik in een
evaluatie- of functioneringsgesprek iets
aanbreng, dan kan dat uiteraard, maar
uitdrukkelijk enkel op zijn of haar vraag.“
Bereik je wie je wil bereiken?
Ignace: “Laat me het zo stellen: ik had
voornamelijk te maken met niveau 2-ingre-
pen (zie kadertje): cursussen didactisch
optimaliseren dus. Ik vermoed echter dat er
nog wel wat docenten hulp zouden kunnen
gebruiken op niveau 1, althans dat wordt zo in
enkele rapporten van de evaluatiecommissies
vermeld. Misschien is er nog wat drempel-
vrees om aan te kloppen. Het is aan de
departementsdirecteurs, coördinatoren,
departementale coaches en collega’s om die
docenten aan te sporen om eens contact op te
nemen. Ik blaf niet, ik bijt niet en ik blijf
discreet. De mond-tot-mondreclame, en
uiteraard dit artikel, zal zijn werk wel doen.”
ALLES KAN BET ER!
Ignace: “Van elke cursus die ik zag, valt me
de inhoudelijke sterkte op. Alvast met dat
cursusmateriaal krijgen de studenten
inhoudelijke kwaliteit op het bord. Ik had
daarbij voortdurend de vraag in het hoofd “en
wat zijn ze daar nu op professioneel vlak
mee?”. Ik vond tot nu toe slechts een paar
cursusfragmenten waarvoor ik die vraag naar
de docent meende te moeten doorschuiven.
Het antwoord dat ik hierop kreeg vond ik
telkens afdoend. Wat taal betreft kan het hier
en daar wat fraaier. Soms is iets te cryptisch
geformuleerd of te complex omschreven,
maar over het algemeen valt het mee.
Verder merk ik dat er toch dikwijls een
kloof(je) is tussen studiewijzer en cursus.
Daarom wil ik van nu af aan bij elke cursus
de studiewijzer zien en zo nodig in overleg
met de docent fijner afstellen.”
3 N IVEAUS OP CURSUSVLAK
Niveau 1-ingrepen hebben te maken met wat
KATHO als minimum minimorum voor een
cursus vooropstelt: gestructureerde cursus,
inhoudstafel, geraadpleegde literatuur,
gepubliceerd in digitale versie en dat soort
dingen.
Niveau 2-ingrepen gaan over didactische
optimaliseringen: de cursus aanpassen aan
allerhande actieve didactische werkvormen
zoals zelfstandig werken, peer-assessment,
competentiedenken, afstandsonderwijs.
Niveau 3 slaat op het aanmaken van
elektronisch interactief materiaal en allerlei
pc-hoogstandjes: voor de uitwerking hiervan
zijn in KATHO andere diensten en specialisten
beschikbaar.
28
-And the winner is ...-I n n O V A T I O n A w A R D & I n G E n I E U R V A n H E T J A A R
Arend Lapere en zijn medestudent Jasper
Decaestecker ontwierpen in opdracht van hun
stagebedrijf (Televic Healthcare) een ‘smart-
objects platform’ voor de zorgsector.
Een wat? Juist! Het is een systeem waarbij
origineel ‘domme’ objecten, slim gemaakt
kunnen worden door het gebruik van RFID
technologie. Ze maakten een kubus waarmee
een persoon vrij kan navigeren in een intuïtief
programma, dat wordt weergegeven op een
televisie. Enkele functies die Arend en Jasper
hebben geïmplementeerd zijn de mogelijkheid
om foto’s van vrienden en familie te bekijken,
zich in te schrijven voor activiteiten of
simpelweg de krant van vandaag te lezen. Na
weken van hard werk blijkt dat hun project
warm werd onthaald. Eerder dit jaar werd hun
project zelfs voorgesteld op het PRoF evene-
ment en ze kregen recentelijk ook het nieuws
dat het in productie zal worden genomen.
Bovendien wordt Arend met dit project de
volgende genomineerde voor Ingenieur van
het Jaar, georganiseerd door selectiekantoor
XPE Engineering & ICT dat hiermee het
knelpuntberoep van ingenieur extra in de
kijker plaatst en aantrekkelijker wil maken voor
jonge studenten. De term ‘ingenieur’ kan hier
ruim gezien worden, en geldt dus ook voor
technische bachelors.
Op 24 oktober werd Arend Lapere in de
bloemetjes gezet. De overhandiging van de
award – een iPad 2 - vindt plaats bij Televic NV
te Izegem. Tegelijkertijd dingt Arend met deze
nominatie mee naar de felbegeerde titel van
Ingenieur van het Jaar, die in januari 2012
toegekend wordt na een beoordeling door een
gespecialiseerde jury. Meer informatie hierover
op www.ingenieurvanhetjaar.be. Mogen we
rekenen op uw digitale stem in 2012?
Hoe kun je de recente reanimatierichtlijnen zo
efficiënt mogelijk laten aanleren en evalueren?
Hoe zorg je er voor dat je met een goede
opleiding een goede reanimatiepraktijk
bekomt?
Dat waren vragen die Thomas De Marcke en
Tom Vanassche als studenten Verpleegkunde
zich stelden. Het werd meteen ook het
onderwerp van hun bachelorproef.
Samen met hun externe promotor, Karel
Decaluwé, spoedverpleegkundige in AZ
Groeninge, gingen ze op zoek. Tijdens hun
zoektocht naar informatie kregen ze een tip
om er eens de Crisis Resource Management
principes (CRM) bij te halen. Dat bleek een
bijzonder interessante insteek te zijn. Deze
CRM-principes hadden hun nut al bewezen in
andere sectoren (bedrijfswereld, geneeskun-
de,…).
De beide auteurs hebben geprobeerd om
deze 15 punten te vertalen naar de reanima-
tiesetting en de reanimatietraining. Een schot
in de roos, zo blijkt: hun bachelorproef is
geen eindwerk geworden maar het begin van
een proces. Binnen AZ Groeninge wordt met
hun bevindingen verder gewerkt: er volgt een
symposium en één van de auteurs werkt
verder op deze principes en maakt binnen zijn
banaba-opleiding Spoed en Intensieve zorg
daar opnieuw een eindproef over.
29
WAAR IS DA FEESTJE?
Op donderdag 22 december organiseren de
docenten van Verpleegkunde en biotechnolo-
gie hun gekende en beruchte discoparty. Het
is al 5de keer en opnieuw gaat de opbrengst
hiervan integraal naar verschillende
ontwikkelingsprojecten in uganda. Vorig jaar
waren er meer dan 700 studenten en
KATHO-docenten aanwezig die op de
disco-dreunen van ‘DE DISCO-BARS’ hun
beste beentje voorzetten. Dit jaar zal de groep
‘LAS DIVAS’ het Kerelsplein op zijn grondves-
ten doen daveren. Deze jubileumeditie wordt
dan ook nog een nog grotere knaller dan de
andere jaren.
Heb je dus ook zin om, net voor de kerstva-
kantie, samen met de collega’s eens de
beentjes los te gooien of gewoon te genieten
van de bijzondere sfeer en de heerlijke
muziek, kom dan op 22 december naar het
Kerelsplein in Roeselare!
De deuren gaan open vanaf 21 uur.
Childhgood: komt dat zien!In 2001 organiseerde de Lerarenopleiding
Tielt voor het eerst de internationale
studiedag ‘Childhood: child good!’ De
studiedag is ondertussen gegroeid en werd
een internationale week waar docenten,
studenten en externen proeven van de
ervaringen van een aantal internationale
experts in opvoeding en onderwijs.
Van 13 tot 17 februari 2012 vindt de zesde
editie van Childhgood plaats en opnieuw
nodigen we heel wat internationale collega’s
uit. Internationalisation at home (i@h) wordt
op die manier voor elke student bereikt.
Op woensdag 15 februari (13.30 uur tot 18 uur
met aansluitend receptie) nodigen we je dan
ook graag uit op de studienamiddag van
Childhgood. Het programma vind je na de
kerstvakantie op www.katho.be/pho . Jij als
docent kunt gratis deelnemen en kiezen voor
een van de drie workshops.
WELKOM op Childhgood!
-In ‘t kort-M A A R w E L K R A C H T I G
30
Zoek de zeven verschillen! Op 8 oktober werden de onderwijzers van
klas 1961 ontvangen in onze KATHO-gebouwen
van het departement Lerarenopleiding. Dirk
Devriendt gaf hen een rondleiding in onze
oude en nieuwe gebouwen en er was ook een
ontvangst op het Torhoutse stadhuis.
Tot de klas 1961 behoorden onder andere
Frans Crevits (naaste familie van Paul Crevits),
oud-directeur oefenschool Torhout en o.a.
voorzitter COV-West-Vlaanderen. Ook Gaby
Feys maakte deel uit van deze klas. Na zijn
studies voor onderwijzer studeerde hij verder
aan het Torhoutse regentaat (wiskunde-fysica)
en hij beëindigde zijn loopbaan als algemeen
directeur van de scholengroep Sint-Rembert.
-In ‘t kort-M A A R w E L K R A C H T I G
31
Park & Ride, baby! Gezien de parkeerproblemen in het centrum
van Roeselare, rijdt er sinds 1 november een
pendelbus van de Expohallen van Roeselare
tot vlak bij onze gebouwen van het departe-
ment Verpleegkunde en biotechnologie.
Deze bus is gratis voor studenten op vertoon
van hun studentenkaart. Om dit initiatief
bekend te maken bij alle studenten organi-
seerden we op 23 november samen met
STuVO een ‘park & ride’-evenement. Enkele
sfeerbeelden:
En dan nu… Op vraag van de Muziekraad Vlaanderen heeft
Mark Reybrouck, lector in onze Lerarenoplei-
ding, een studie gemaakt naar de moeilijke
evenwichtsoefening tussen muziek en geluid.
Reeds jaren buigt hij zich over de waarde en
het belang van een ‘akoestische ecologie’
binnen opvoeding en maatschappij.
Zijn bevindingen zijn voorgesteld op de
algemene vergadering van de Muziekraad en
zijn nu ook verschenen in het tweede
nummer van het pas opgerichte tijdschrift
Toccata.
De tekst is geen krampachtige discussie over
de (al dan niet) fysieke gevaren van lawaai
maar plaatst het fenomeen van de muziek-
consumptie in de context van de recente
technologische ontwikkelingen.
Naast de gevolgen geeft Mark ook de
oorzaken aan van een houding die tot
onherstelbare gehoorschade kan leiden. Hij
wijst verder op de nodige tools en middelen
die een positieve kentering mogelijk maken.
Onderwijs en media blijken hierbij de
instrumenten bij uitstek waarover een
overheid beschikt.
Met dit initiatief hoopt de Muziekraad de
beleidsmakers verder op weg te helpen in het
vormen van een visie die verder reikt dan de
primaire gevolgen van té hoge decibels.
Volgend op deze publicatie zal de Muziekraad
Vlaanderen zorgen voor een bredere
verspreiding van deze ideeën, onder andere
door het opzetten van discussiefora.
De Sint rijdt met Volvo
Een aantal jaren al is er een nauwe samen-
werking tussen Volvo Trucks Belgium, de
Volvo dealer Van Renterghem Trucks uit
Pittem en de opleiding Autotechnologie in de
vorm van eindwerken, stages en groepswer-
ken. Daarnaast brengen studenten jaarlijks
bedrijfsbezoeken aan de invoerder, de
assemblagefabriek in Gent en lokale dealers.
Bedoeling is om de studenten kennis te laten
maken met het erg brede toekomstige
werkveld, de modernste technologieën en
uiteraard met de wereld van de transport en
het merk Volvo.
Deze samenwerking heeft voor de opleiding
Autotechnologie zeer mooie resultaten
opgeleverd. Volvo Trucks schonk eerder al
een EBS-proefstand, een cabine en een
dashboard voorzien van elektronische
modules en netwerken.
De klap op de vuurpijl is de schenking,
afgelopen maand, van een complete
full-option truck. De Volvo FH is uitgerust met
gerobotiseerde versnellingsbak, elektronisch
geregelde remmen en ophanging, navigatie-
systeem, elektronische tachograaf, enzovoort.
De trekker zal worden ingezet in de praktijk-
modules van de studenten Autotechnologie
en werd ook met open armen ontvangen door
het competentiecentrum ‘Netwerken in
Voertuigen’. De truck werd al meteen ingezet
in de posthogeschoolopleiding ‘CAN in trucks,
bussen en off-road voertuigen’ voor techni-
sche trainers en productontwikkelaars op 28
en 29 november 2011.
ZIE OOK ‘YES, WE CAN’ OP PAG 15
32
First Lego LeagueOp zaterdag 19 november vond de Belgische
finale van de First Lego League plaats op onze
campus in Tielt. Het EC Wetenschappelijk
Denken zette zijn schouders mee onder de
organisatie. In totaal streden 6 teams uit
Vlaanderen om een plaats in de Benelux-
finale. uiteindelijk ging het team ‘Industria’
van het Virgo Fidelis college uit Vilvoorde met
de hoofdprijs aan de haal.
De wedstrijd is een combinatie van een
technologische en een maatschappelijke
uitdaging. Enerzijds bouwen de teams een ro-
bot met LEGO MINDSTORMS. Deze robot
moeten de jongeren zelf programmeren.
Tijdens de wedstrijd legt deze een parcours
vol hindernissen af.
Anderzijds moeten de jongeren op een
speelse manier oplossingen bedenken voor
een bepaald maatschappelijk vraagstuk. Dit
jaar was het thema ‘Food Factor’. De teams
moesten een creatieve oplossing voorstellen
voor een probleem uit de voedselveiligheid.
Op 28 januari mag Vilvoorde Vlaanderen
verdedigen in de Beneluxfinale.
MEER INFO: WWW.FIRSTLEGOLEAGuE.BE EN WWW.WETENSCHAPPELIJKDENKEN.BE
KATHO bouwt de MEDIAtorenDe werken van de nieuwbouw in Tielt zijn gestart. Begin oktober
werd de werf afgezet en verschenen de eerste graafmachines.
Momenteel zijn een groot deel van de grondwerken achter de rug. In
de loop van januari wordt de metaalconstructie opgebouwd.
Het gebouw wordt een heuse multimediaplek. Het kreeg de naam
‘MEDIAtoren’, een plaats waar studenten hun blik op de wereld
verruimen. Het is de bedoeling om de nieuwe accomodatie in het
najaar van 2012 in gebruik te nemen.
33
Ontmoetingsmoment met het werkveldOmdat we het belangrijk vinden dat onze stagepartners een zicht hebben op onze opleiding en kennis van de stagedoelstellingen van onze eerstejaars bachelorstudenten verpleegkunde, organiseerden we op 9 november een ontmoetingsmoment met de vertegenwoordigers van de stageverlenende woon- en zorgcentra.Tijdens de namiddag werden de geriatrische en gerontologische zorgaspecten binnen de opleiding bachelor in de Verpleegkunde uitvoerig toegelicht. Eerst en vooral werd ons project POZ (project ouderenzorg) voorgesteld. Wat komen onze studenten er doen? Wat zijn hun doelstellingen? En wat mag er van hen verwacht worden tijdens deze (eerste) stage? Binnen de opleiding hebben we 2 projecten die rechtstreeks gelinkt zijn aan ouderenzorg en die wilden we dan ook in de kijker stellen:
Het Zorg Leercentrum
Het is de bedoeling dat op de geriatrische
afdeling en op afdeling Psychiatrie van AZ
Groeninge de kloof tussen theorie en praktijk
overbrugd wordt. Deze verpleegafdeling is
een opleidingscentrum met een krachtige
leeromgeving. Ook competenties die op de
gewone afdelingen minder aan bod komen
worden hier ontwikkeld: organiseren en
coördineren, verantwoordelijkheid opnemen,
het meewerken aan projecten ter verbetering
van de kwaliteit in de zorg.
Het gaat hier om een langere stageperiode
met een 1 op 1 koppeling met de stagementor.
Deze mentoren krijgen vooraf een coaching-
opleiding.
‘Yes we can’-werkplekleren
Dit gebeurt binnen het keuzetraject
Psychiatrie in samenwerking met het WZC
St-Jozef in Kortrijk.
Het toont aan hoe een verplichte zorgvernieu-
wing ook nieuwe kansen kan scheppen.
De derdejaars runnen de afdeling gedurende
3 weken en leren zo ‘on the field’ samen te
werken in functie van de bewoners.
De studenten verzorgen een bijscholing voor
verpleegkundigen van woon- en zorgcentra
specifiek gericht naar de ouderenpsychiatrie
Het werd een boeiende namiddag met ruimte
voor discussie en aangename kennismaking.
Nadien kregen de bezoekers de gelegenheid
om onze nieuwe vaardigheidslokalen te
bezoeken.
34
Lap! Een nieuwe didactiek voor kaartvaardigheid!
-Project-I n D E K I J K E R
De digitale revolutie heeft ook voor het gebruik van kaarten tal van nieuwe mogelijkheden gecreëerd: GPS, Google Maps of Earth, Mappy,… ze zijn
niet meer weg te denken uit het dagelijkse leven. In tegenstelling tot papieren kaarten zijn dergelijke tools interactief en adaptief: we kiezen zelf de
weer te geven informatie, het perspectief, de lay-out… voor de kaart die we hanteren. Willen we onze kinderen deze nieuwe toepassingen vlot en
efficiënt leren gebruiken, dan moeten we daar in lagere school al een basis voor leggen. Hoog tijd dus om onze traditionele op papieren kaarten
gerichte vakdidactiek eens te herbekijken!
Een dynamische mentale kaart ontwikkelen
In tegenstelling tot hun papieren
tegenhangers zijn digitale kaarten niet
schaalgebonden. We selecteren zelf het
gebied dat we in beeld willen brengen en
kunnen eenvoudig in- en uitzoomen. Naar
kaartvaardigheidsonderwijs toe vormt dit een
fundamenteel verschil. Om te kunnen inspelen
op deze nieuwe mogelijkheid is er een
didactiek nodig die kinderen niet enkel
ondersteunt bij het opbouwen en ontwikkelen
van een coherente mentale kaart; om vlot met
schaalwisselingen te kunnen omgaan moet
hun mentale kaart ook dynamisch zijn. Een
didactische methode ontwikkelen die hieraan
tegemoet komt, vereist echter diepgaand
inzicht in hoe kinderen hun mentale kaart
construeren op verschillende schaalniveaus
en in de ruimtelijke vaardigheden die daarbij
een rol spelen.
De voorbije decennia werden in verschillende
studies mentale kaarten van
lagereschoolkinderen bestudeerd op één
bepaald schaalniveau vb. de lokale buurt of
de continenten. Er is echter zeer weinig
bekend over hun mentale voorstellingen van
de geografische ruimte als geheel.
Daarom hebben we vanuit het
Expertisecentrum Digitaal Leren een project
opgezet dat hieraan wil bijdragen.
Het KAARTjeWERELD-project
In een eerste fase bestuderen we de
ruimtelijke voorstellingen die kinderen van de
wereld maken op verschillende
schaalniveaus: de schoolomgeving, de
werelddelen en het zonnestelsel. We gaan
daarbij na of de ontwikkeling van hun
mentale kaart op deze verschillende
geografische schaalniveaus gelijklopend is en
proberen te achterhalen of mogelijke
verschillen in verband gebracht kunnen
worden met schaalgerelateerde ruimtelijke
vaardigheden. Welke de implicaties hiervan
zijn voor het werken met digitale kaarten in
de lagere school vormt het onderwerp van
een tweede onderzoeksfase.
Het eerste deel werd begin 2011 opgestart.
Met de bereidwillige medewerking van
enkele studenten van 3 BALO AO (Caroline
Maes, Sofie Rosiers, Virginie Vandevelde en
Liesbet Van Rosendaal) namen we testen af in
5 basisscholen verspreid over Vlaanderen.
Zowel de kinderen, studenten als mentoren
werden gemotiveerd door aan het project een
wedstrijd te koppelen uitgeschreven door
een fictieve “Professor Cartesius”. In alle
klassen werd knap werk geleverd;
uiteindelijk kwam de klas van juf Margriet
van de GO! Driehoek school in Ekeren als
winnaar uit de bus. De resultaten van dit
onderzoeksgedeelte worden gepubliceerd in
het boek Maps for the Future. Een beknopte
samenvatting is terug te vinden op de
KATHO-website bij het EC digitaal leren.
De tweede fase van het project ging midden
september 2011 van start. Bij dit onderdeel
worden de studenten van 3 BALO AO die dit
academiejaar het opleidingsonderdeel
‘’wereldoriëntatie didactische oefeningen”
volgen betrokken.
35
Lap! Een nieuwe didactiek voor kaartvaardigheid!
Breed inzetbare ruimtelijke vaardigheden
ontwikkelenOp langere termijn willen we via dit project
ook proberen bijdragen aan de ontwikkeling
van een onderwijs dat minder éénzijdig gericht
is op sequentiële informatieverwerving maar
waarin de ontwikkeling van het visueel-
ruimtelijke denkvermogen sterker aan bod
komt (ontwikkeling meervoudige
intelligenties). In onze hedendaagse snel
veranderende en steeds complexer wordende
(digitale) informatiemaatschappij wordt
immers steeds vaker beroep gedaan op
eenieders visueel-ruimtelijke vaardigheden.
Dat geldt niet alleen voor digitale
cartografische toepassingen als GPS en Google
Earth. Maar ook voor het aanbrengen van
structuur in de veelheid aan informatie die
tijdens het leerproces via allerlei multimediale
kanalen op de lerende afkomt, vormt een goed
ontwikkeld ruimtelijk denkvermogen een
meerwaarde.
Via kaartvaardigheidsonderwijs in de lagere
school kan dit ruimtelijke denkvermogen op
werkelijkheidsnabije manier reeds vanaf jonge
leeftijd worden ontwikkeld. Dergelijk
onderwijs gaat immers verder dan het leren
lezen en interpreteren van kaarten, het wil
kinderen aanzetten tot probleemoplossend
denken door hen zelfstandig ruimtelijke
gegevens te leren structureren, analyseren en
voorstellen. De ruimtelijke vaardigheden die zij
hierbij ontwikkelen, zijn bij gevolg dan ook
breed inzetbaar.
Meer weten? Collega Veerle Vandelacluze is
makkelijk te lokaliseren, en zij weet er alles
over.
36