Koninginnedag Drama

HET WEER

22°10°

week

Apeldoornse Courant

www.destentor.nl 106e jaargang nr. 94 � zaterdag € 2,15 - ma t/m vrijdag € 1,50 � Vrijdag 1 mei 2009

Feest wordt drama2 | Vrijdag 1 mei 2009 de Stentor GO-A02

Koningin Beatrix aan het begin van Koninginnedag

Foto voorpagina foto Patrick van Katwijk

Hèt moment dat de sfeer deed omslaan. De bus met de koninklijke familie rijdt langs De Naald waar de man die het drama heeft veroorzaaktBeatrix (midden) en prinses Margriet (links) kijken geschokt toe.

Anne BoerAPELDOORN - De koninklijke fami-lie is in Apeldoorn tijdens de vie-ring van Koninginnedag aan eenmoordaanslag ontsnapt. In het pu-bliek zijn zeker vijf doden te be-treuren. De 38-jarige dader - KarstT. uit Huissen is zwaargewond op-genomen in een ziekenhuis.Mocht hij overleven, dan wachthem 30 jaar tot levenslang.De dader wilde met zijn auto -een zwarte Suzuki Swift - de ko-

ninklijke bus in de flank treffen.Hij had volgens het openbaar mi-nisterie geen explosieven aanboord. De aanslag mislukte, omdatde auto onderweg zo beschadigdraakte dat de bestuurder het zichtop de koninklijke bus verloor.Om bij de Koninklijke familie inde buurt te kunnen komen, reedde man met hoge snelheid dwarsdoor afzettingen en dwars dooreen haag mensen. Dat gebeurdeonder de ogen van de Koninklijkefamilie. Lichamen vlogen door delucht. De feestelijke stemmingwerd gesmoord in bloed en groteontzetting. De trieste balans bijhet ter perse gaan van deze krant

was vijf doden (drie mannen entwee vrouwen) en zeker dertiengewonden, onder wie drie kinde-ren (16, 15 en 9). Enkele van deslachtoffers zijn er ernstig aan toe.Ze liepen hersen- en schedelletselop.Onder de gewonde slachtofferszijn vijf familieleden van ledenvan een Tilburgse drumband, eenpolitieagent en een medewerkervan de Koninklijke Marechaussee.De dader heeft, voordat hij buitenbewustzijn raakte en nog hevigbloedend in het wrak van zijn au-to zat, aan politieagenten gezegddat hij de Koninklijke familie wil-de treffen. Wat hij precies zei

door Berend van de SandeAPELDOORN – „Hoe moeten wij voortaan Koninginnedag vieren?”De zwaar aangeslagen Simon Boon, voorzitter van de StichtingOranjefeesten Apeldoorn, doelt niet alleen op de fataal afgelopeneditie 2009, maar denkt verder vooruit. „Volgend jaar is een dagvan herdenken”, beseft Boon, „Koninginnedag is in het hart getrof-fen.”Simon Boon zat op het moment van de aanslag bij de koninklijkefamilie in de open bus. De sfeer was fantastisch, de koninklijke gas-ten reageerden uitgelaten op de feestelijkheden. „Er was zo’n har-monie, echt een prachtig oranjefeest”, weet Boon nog. „En dan in-eens wordt dat met zo‘n groot geweld omver gelazerd. Die bewe-ging kun je innerlijk niet maken. Je wordt gebutst.” De gebeurtenisvlakbij de bus was verschrikkelijk, zegt Boon. „We hebben het ge-zien en gehoord en dat laatste was het meest lugubere.”De koninklijke familie reageerde aangeslagen. „Ze waren allemaaldiep bedroefd, geschokt en vol ongeloof.”De kater die over Apeldoorn is gekomen zal nog wel even aanhou-den, veronderstelt Simon Boon. „We zitten nu in een fase van ver-werken. De stad is vier maanden lang zo gefocust geweest op ditfeest. Met z’n duizenden is er aan gewerkt. Dat gaf zo’n kracht.”

Aanslag op huis‘Koninginnedag in hart getroffen’

� pagina 4/5Recherche speurt op vier locatiesEen man met weinig vrienden

� pagina 6/7Grote Kerk centrum rouw om slachtoffers‘Het enige wat ik wil is nu naar huis’

� pagina 8/9Vergeefse poging leven vrouw te reddenPlots hoor je: ‘een aanslag, een aanslag’In plaats van grasmaaien koffie schenken voor artsen

� pagina 10/11Wereld kijkt naar Apeldoorn‘Het zag eruit als een soort kamikaze-actie’

� pagina 12/13Van prachtig feest naar diepe ellendeKoningskinderen huilen tranen met tuiten

� Extra films en foto’s Koninginnedagen actuele ontwikkelingen www.destentor.nl.

Nationale recherche zet250 man op onderzoekbloedbad in Apeldoorn.

Zie verder:

door Roy Touker

APELDOORN – Vier keer doodslag, dertien keer eendoodslagpoging, een misdrijf tegen de veiligheidvan de Staat en een misdrijf tegen de koninklijkewaardigheid. Als er daadwerkelijk sprake is geweestvan een aanslag of bewuste actie zou dat alles deveroorzaker van het Koninginnedag-drama inApeldoorn ten laste kunnen worden gelegd. Losvan elkaar zijn sommige delicten al goed voor demaximumstraf: levenslang.Daarbij moet er dan vanuit gaan worden dat – hoemerkwaardig het ook klinkt – de verdachte ‘bij zin-nen’ was en niet leed aan een stoornis. Mocht datlaatste wel het geval zijn dan zegt dat iets over detoerekeningsvatbaarheid. Als die vanwege een stoor-nis verminderd is, dan kan terbeschikkingstelling(tbs) met dwangverpleging opgelegd worden naasteen gevangenisstraf. De eerste berichten duiden erop dat de 38-jarige autochtone verdachte niet lijdtaan een stoornis.Om aanklachten voor doodslag en -pogingen hardte maken, moet tijdens een strafzaak opzet aange-toond worden. Wie met volle vaart met zijn autodoor dranghekken rijdt, waar achter tientallen men-sen staan, neemt willens en wetens het risico diemensen letsel of erger te bezorgen. De jurispruden-tie is daarover duidelijk.Daarnaast dringt de vraag zich op of de uiteindelij-ke bedoeling van de verdachte een aanslag op de ko-ningin en de andere leden van het Koninklijk Huiswas. Een aanslag op de koning(in) noemt de weteen misdrijf tegen de veiligheid van de Staat, eenaanslag op de troonopvolger en diens echtgenote iseen misdrijf tegen de koninklijke waardigheid.Alle – mogelijke - delicten komen aan de orde ineen strafzaak later dit jaar bij de rechtbank te Zut-phen.Zelden zal het Openbaar Ministerie zich kunnen be-roepen op zoveel getuigen: een paar miljoen.

Actie is goedvoor levenslang

Feest wordt dramade Stentor Vrijdag 1 mei 2009 | 3GO-A02R

2009.foto Sacha Wunderink

Eerste hulp wordt verleend aan de dader, de 38-jarige Karst T. uit Huissen. foto GPDKoningin Beatrix tijdens haar korte televisietoespraak. foto ANP

Koninginnedag is het feest van de verbinding.Over de grenzen van afkomst en geloof heen vie-ren we dat we met elkaar Nederland vormen.

Sinds decennia zien miljoenen Nederlanders,van jong tot oud, naar deze dag uit.Vrolijk spelende bands en honderden rommel-markten in het hele land vormen de ruggengraatvan ons belangrijkste volksfeest. Daarnaast ont-moet de koningin elk jaar op een andere plek‘haar’ volk. Zo geniet Nederland van ‘Oranje-Bo-ven’. Tot aan gisteren.

Wat in Apeldoorn een feest voor allen leek teworden, is door de actie van één 38-jarige manontaard in een nachtmerrie. Zeker vijf mensenhebben het leven verloren. Van de twaalf gewon-den zijn er vier slecht aan toe.Koningin Beatrix toonde zich gistermiddag ineen televisietoespraak erg aangeslagen. De diepezucht aan het begin van haar verbouwereerdewoorden kwam uit haar tenen. Ze leed zichtbaaronder het grote verdriet dat op háár feestdag isaangericht. „Het is een vreselijk drama dat onsallen diep heeft geschokt. We zijn sprakeloos datzoiets vreselijks heeft kunnen gebeuren.”

Nederland koestert zijn koningshuis. De popula-

riteit van de Oranjes is groot. Vooral in tijdenvan rampspoed en onheil is de bindende krachtvan ons koningshuis enorm. Dat gold in de Twee-de Wereldoorlog, na de watersnoodramp van1953 en meer recentelijk na de vuurwerkramp inEnschede en de brand in Volendam. De konin-gin - of het nu Wilhelmina, Juliana of Beatrix is -raakt de rouwende Nederlander in het hart.

Dat nu onze Koningin, hét bindmiddel van onzesamenleving, zelf het doelwit van een aanslag isgeworden, stemt tot diepe droefenis. Als zelfs deKoningin en haar familie niet meer veilig zijn, alszelfs Koninginnedag wordt bezoedeld, dan heb-ben wij als samenleving een fiks probleem. Watis dan nog wel heilig?

In die zin is de aanslag van gisteren op de Ko-ninklijke stoet een aanslag op ons allen. Het iseen aanslag op de Nederlandse ziel. Na gisterenzal Koninginnedag nooit meer de pure onschuldvan voorheen uitstralen. En dat is een diep ver-lies.

Alex EngbersHoofdredacteur de Stentor

met zijn Suzuki Swift tot stilstand is gekomen. Onder anderen koninginfoto Omroep Gelderland

wordt niet bekend gemaakt in ver-band met het onderzoek. Zijn mo-tieven zijn nog niet duidelijk. Depolitie heeft gisteren urenlang zijnwoning doorzocht. Ook daar zijnwapens noch explosieven aange-troffen. Volgens hoofdofficier vanjustitie Ludo Goossens gaat hetom een alleenstaande man, dieniet bekend was bij politie, justitieen geestelijke gezondheidszorg.Het onderzoek is, omdat het gaatom een zaak van nationaal belang,in handen gegeven van het lande-lijk parket. Die heeft 250 man opde zaak gezet. Een van de grote vra-gen is, hoe dit ondanks alle maatre-gelen en honderden veiligheids-

mensen heeft kunnen gebeuren.Burgemeester Fred de Graafspreekt van een gruwelijk inci-dent. „Hiervoor zullen wij onsmoeten verantwoorden.” Korps-chef Annelore Roelofs van regiopo-litie Noord- en Oost-Gelderlandbevestigt dat de dader eerder heeftgeprobeerd met zijn auto op hetkoninklijke parcours te komen. Hijis toen tegengehouden en omge-keerd. Hoe hij even later toch weeren precies op tijd - ondanks de for-se vertraging van de koninklijkestoet - door de hekken kon ko-men, is vooralsnog onduidelijk.

Lees verder pagina 4

APELDOORN – Premier Balkenende heeft gister-middag in Paleis Het Loo gesproken met de ko-ninklijke familie. Koningin Beatrix en haar fami-lie zijn zeer ontdaan, zei Balkenende tegen deNOS. „Het is in- en intriest. We zijn nu één inhet verdriet.” De premier noemde het ook voorde koninklijke familie ‘afschuwelijk’. De ledenvan het Koninklijk huis hebben het incident van

nabij meegemaakt. „Een prachtige dag slaat in-eens om in iets afschuwelijks.”Het Openbaar Ministerie gaat ervan uit dat het in-cident een bewuste actie betreft. Daarover zei depremier dat eerst goed moet worden onderzochtwat zich heeft afgespeeld. Hij wilde ‘nog geenconclusies trekken’ over de toekomst van Konin-ginnedag.

van Oranje„Wat begonnen is als een prachtige dag is geëindigd in een vreselijk drama,wat ons allen heel diep heeft geschokt. Mensen die er dichtbij hebben gestaan,die het hebben zien gebeuren op televisie, allen die het meebeleefd hebben, zul-len met verbijstering en ongeloof gekeken hebben. Wij zijn sprakeloos dat zo-iets vreselijks heeft kunnen gebeuren. Mijn familie, ik, maar ik denk ook allenin het land, leven van harte mee met de slachtoffers, met hun familie en vrien-den en met allen die door dit ongeluk diep geraakt zijn.”

Een aanslag op onze ziel

Balkenende op bezoekbij Koninklijke familie

Verklaring koningin Beatrix


De zwarte Suzuki Swift boorde zich met hoge snelheid in het hek rond het monument De Naald. foto Ab Hakeboom Aan de slachtoffers werd meteen eerste hulp verleend. foto Cees Baars

vervolg van pagina 2/3APELDOORN - De nationale recher-che onderzoekt vier locaties, diezijn aangeduid als plaats delict.Dat zijn de plaats waar de manaanvankelijk het stopteken negeer-de, waar hij door de afzetting reed,waar hij tegen het monument DeNaald reed en zijn woning.Het drama voltrok zich voor deogen van duizenden mensen om11.51 uur, terwijl de koninklijkebus bijna de oprijlaan van paleisHet Loo had bereikt. Aan de op-roep van de politie naar het pu-bliek om beeldmateriaal in te leve-ren, is massaal gehoor gegeven.Ruim 500 mensen hebben dat algedaan. „Dat is echt een grotehulp. We hopen dat er nog meerbinnenkomt”, zegt korpschef Roe-lofs.Hulpverleners rukten massaal uit.

Tien ambulances en drie trauma-helikopters zijn ingezet. Eerstehulp kwam snel op gang. Na vijfminuten waren twee ambulancester plekke. Verder werd er hulp ge-boden door omstanders met EH-BO-ervaring en een RodeKruis-team dat in de buurt stond.De slachtoffers zijn overgebrachtnaar het ziekenhuis in Apeldoorn,waar meteen bedden werden vrij-gemaakt, maar ook naar Harde-wijk (1), Deventer (1) en Zwolle(4).Tien mensen uit het publiek dieaan de dood ontsnapten, zijn opge-vangen door slachtofferhulp intheater Orpheus. Mensen die ookhulp willen, kunnen zich ook van-daag tot in elk geval vijf uur nogmelden. Dat kan via telefoonnum-mer 0900-0101. Politiemensen dieter plekke waren, zijn opgevangendoor speciale teams. Er waren gis-teren in heel de stad zo’n 700 agen-ten en marechaussees op de been.De gemeente heeft een condolean-ceregister op haar internetsite geo-

pend. Vanaf vandaag ligt er ookeen condoleanceboek in het raad-huis.Er zijn al plannen voor een her-denkingsdienst in de Grote Kerkvan Apeldoorn. BurgemeesterFred de Graaf wil die dienst nietop korte termijn. „De familie vande slachtoffers heeft nu wel iets an-ders aan het hoofd.”Het bloedbad in Apeldoorn leiddeertoe dat op veel plaatsen in hetland de officiële koninginnedageve-nementen werden afgelast. DeToppers en Kane gelastten hun op-tredens op het Museumplein inAmsterdam af. Het Residentie Or-kest zegde het Koninginnedagcon-cert af. Op de rijksgebouwen zijnde vlaggen halfstok gehangen.De Apeldoornse burgemeester be-grijpt dat het lastig was om alle fes-tiviteiten in Nederland snel af teblazen. „Je zit ook met vragen vanopenbare orde. Maar uit piëteitnaar de vele slachtoffers had hetmijn voorkeur gehad dat het an-ders was gegaan.”

Een groot deel van de middag en de avond doorzocht de politie het appartement in Huissen, waar de 38-jarige aan-slagpleger woont. foto Erik van ‘t Hullenaar

door Rob Berends enHenk van GelderHUISSEN – Het is één uur op Konin-ginnedag als Jan Rutten zich ophet terras van café Het Moment inhartje Huissen nestelt. Hij wil juistin zijn biertje happen als tot zijnstomme verbazing een stoet agen-ten met maskers en schilden zichdoor de bierdrinkende menigtewringt. Ze gaan de hal van het ap-partementencomplexje naast hetcafé binnen. Luidkeels roepend‘politie!, politie!’ proberen ze eenflatdeur te forceren. De poging mis-lukt blijkbaar. Rutten ziet de agen-ten terug naar buiten komen enhet raam op de benedenverdie-ping inslaan.In Huissen dringt snel door dat dit

het appartementje is van Karst T.,die in Apeldoorn in zijn SuzukiSwift dood en verderf zaaide. Snelzetten agenten de Burchtgracht afmet roodwitte linten.Net als Rutten kijkt het publiekstomverbaasd toe. De huurwoningis vrijwel leeg, weet de buur-vrouw. Haar buurman zou verhui-zen. Ze weet niet waarheen. „Mor-gen was de sleutel overdracht.” Zeherkent de Suzuki Swift van de te-levisiebeelden als de auto die altijdbij haar om de hoek stond.De huiseigenaar van het binnenge-vallen pand staat een biertje tedrinken in Het Moment. Hij zegtdat de man anderhalf jaar geledenin Huissen kwam wonen, vlak nade oplevering van het complexje.Hij omschrijft zijn huurder als eenrustige jongen, die nooit voor pro-blemen zorgde en netjes op tijdzijn huur betaalde. De man hadonlangs zijn huur opgezegd. Zijn

Een man met w

Politiemensen komen aansnellen nadat de auto in volle vaart door de afzettingdek liggen.

Recherche speurtop vier locaties

Verbazing over actievan ‘rustige jongen diealtijd z’n huur betaalde.’

Tien ambulances endrie traumahelikoptersingezet.


Achter lakens werden de gewonden verzorgd. foto ANPAangeslagen kijkt het publiek toe. foto Anne Boer

huis had hij grotendeels leegge-haald, bevestigt de huurbaas.Rond half drie arriveren diversepolitie-auto’s van onder meer denationale recherche. Alras wordtde afzetting naar achteren verscho-ven. Een deel van het terras wordtontruimd en afgezet met mansho-ge hekken met blauw zeil. Ledenvan de technische recherche in wit-te overalls doorzoeken de woning.Karst T., die opgroeide in de Lie-mers, in het oosten van Gelder-land, zou kortgeleden zijn ontslaghebben gekregen bij het beveili-gingsbedrijf waar hij werkte.Hij zou tot 2005 in Apeldoorn heb-ben gewoond. Daarom ook zou hijprecies hebben geweten waar hijmoest toeslaan op de route van dekoninklijke familie. Van enige haattegen het koningshuis of de Oran-jes heeft hij nooit blijk gegeven.In Velp, waar de man twee jaar ge-leden kort woonde, is niet veel

over hem blijven hangen. Hij be-woonde er een jaartje een kamerin een pand aan de Kastanjelaan.Ook hier schetsen kennissen hetbeeld van een rustige man, dieniet voor opschudding zorgdemaar die ook geen blijvende in-druk heeft achtergelaten.Bronnen rond de man zeggen dathij erg intelligent was maar nogalop zichzelf. Hij wordt grappig enontzettend aardig genoemd. Hijgroeide op in de Liemers en was af-komstig uit een rustig gezin.Hij wordt omschreven als eenman met geen of weinig vrienden.Op contactpogingen van mensendie hem al langer kenden, reageer-de hij niet. Telefoontjes beant-woordde hij niet. Ook zou hij zichsoms maandenlang onbereikbaarhebben gehouden voor zijn fami-lie. Een maand geleden dook hijweer op en vertelde hij dat hij inde put had gezeten.

weinig vrienden

De Belgische premier Van Rompuy heeft zijn Nederlandse collega Balkenendezijn medeleven betuigd. In een verklaring spreekt hij van ‘een laffe moord diehet hart van Nederland heeft willen treffen, de monarchie. Na de aanslagenvan de voorbije jaren is Nederland opnieuw in schok.’

reed en diverse mensen schepte. De slachtoffers bleven bloedend op het weg-foto Cees Baars

Belgische premier: ‘Laffe moord’

Aanslag op koninklijke familie

Loolaan

Boszichtlaan

Koning Lodew

ijklaan

Zwolseweg

Middenlaan

Loseweg

PaleisHet Loo

Voorm. Kon. StallenRijtuig Museum

Amersfoortseweg

TV

TV

de Naald

koninklijke bus

route aanslagauto

Defiléafgelast

© deStentor/AW/HdH

Presentatie twaalfdorpen gemeente

Apeldoorn

Jach

tlaan

Aanslagauto eerderteruggestuurd

bij Bosweg


Vrijwel meteen na de aanslag werd besloten alle festiviteiten te staken. foto Wouter Koolmees Een muzikant zit verslagen naast het bordes van Paleis Het Loo. foto Robin Vos/ANP

Apeldoorn druipt af na een grondig bedorven Koninginnedag. Niemand heeft meer zin na de aanslag ter hoogte van De Naald, waarbij zeventien slachtoffers vielen. Wat een feestdag hadmoeten zijn eindigt in een drama. foto Cees Baars

door Anne BoerAPELDOORN - Woede en onbegrip vechten om voor-rang. Welke gek? Waarom? Het was zo’n mooie dag.De verbijstering is groot. Cas van Ommen uit Kam-pen zag het allemaal voor zijn neus gebeuren. Hijstaat een uur later nog te trillen op zijn benen.„We hoorden een auto met hoge snelheid aan komenrijden. Hij reed voor onze ogen van achter dwarsdoor de mensenmassa heen, dwars door de hekken.Ik zag drie mensen door de lucht vliegen. Vreselijk.Het was net een film. Maar dit gebeurde echt. Vooronze ogen. Je denkt meteen, dit had ons ook kunnen

overkomen. Ik ben zo blij dat de koninklijke familieniet is geraakt. Hier kun je je niet tegen wapenen. Jehoudt het altijd wel in je achterhoofd. Er zal tochniet een keer een gek zijn. Dus toch. De hele dag ishiermee verpest. Koninginnedag wordt nooit meerwat het is geweest”, vrees ik.Van Ommen heeft de bestuurder niet goed kunnenzien. „De hele voorkant van de auto zat in elkaar.Maar volgens mij was het een jonge man.”

Videoverslag Cas van Ommen op www.destentor.nl

door Anne BoerAPELDOORN - Alsof de tijd even stilstaat. Het lange wachten wordt be-loond. De koningin en haar fami-lie zijn in zicht. Het publiek gaatuit z’n dak. Maar in de open ko-ninklijke bus is het stil. Niemandzwaait. Er staan tranen in de ogen.Prinsen kijken wezenloos.Het is een surrealistisch beeld. Devreugde aan de kant, het zichtbareverdriet in het centrum van de aan-

dacht. Al snel is duidelijk dat zichvlakbij een groot drama heeft afge-speeld. De feeststemming slaat omin rouwstemming. Het publiekhaast zich naar de grote beeldscher-men in het park voor paleis HetLoo. En kijkt verbijsterd naar deherhalingen. Je ziet de koninklijkebus. Je ziet de zwarte auto. Politie-agenten lopen huilend weg. Men-sen in het publiek vallen elkaar inde armen.

‘Koninginnedag nooit meer hetzelfde’De tijd staat even stil


Burgemeester De Graaf maakte bekend dat het koninginnedagprogramma is afgelopen. foto ANP Een medewerker van Paleis Het Loo haalt de vlaggen weg na het drama foto Vincent Jannink/ANP

door Johannes RutgersAPELDOORN – Ria Franke uit Epeontsnapte ternauwernood aan deauto. ,,Hij knalde op een heel dik-ke steen en ik stond aan de anderekant daarvan. Dat was mijn geluk.Zonder die steen was ik er nietmeer geweest. Ik ben ontdaan. Ikben boos. Waarom moet dit feestverpest worden. Maar ik weet nietop wie ik boos moet zijn. Voor hetgebeurde was er zó’n saamhorig-heidsgevoel. Dat hadden we no-dig. En dat wordt dan door ie-mand onderuitgehaald.’’Linda Ellenbroek uit Amersfoort:,,We dachten dat het een kanons-schot was. Maar toen zagen we al-lemaal mensen rennen. Huilendekinderen. Ouders overstuur. Af-schuwelijk. Hysterische mensen,huilende mensen.’’Marjolein Oosterwijk uit Dord-recht: ,,Hij kwam werkelijk zo ver-schrikkelijk hard aanrijden. Ik hadmeteen door dat het niet goedwas. Het eerste wat ik zei: dit wilik niet zien. Het enige wat ik nuwil is naar huis. Ik ben helemaalbibberig. Heel onwerkelijk.’’Stentor-fotograaf Cees Baars, dievlakbij het ongeluk stond. ,,Op-eens zie ik mensen voor me langsvliegen. Het leek wel een act. Ikdacht eerst dat het poppen waren.Maar daarna... sommigen zagen ermeteen helemaal grauw uit. Men-sen waren eerst zo stomverbaasd.Een soort verdoving.’’Marije Buijs uit Loenen: ,,Ikschrok me helemaal hetschompes. Ik hoorde al allemaalmensen gillen, maar wist niet water gebeurde. Opeens kwam die au-to voorbij, vijf meter van me van-daan. Ik voelde gewoon de wind.’’,,De politieagenten reageerdenheel snel. Ik heb nog meegeholpende hekken aan de kant te zetten zo-dat de ambulance erdoor kon.’’Willem en Willy de Jong uit

Apeldoorn: ,,Er vlogen dingendoor de lucht; hekken en van al-les. Een hels kabaal, een hoop ge-gil. Mensen waren ontredderd,huilden. Ook die mensen die in destoet meeliepen. Ze waren zomooi aangekleed, maar die manging er dwars doorheen.’’,,Je legt toch direct de link met eenaanslag. Hoe kom er anders doormet je auto? Je weet dat alles is af-gezet. Dat is niet te rijmen, hetkan geen ongeluk zijn.”Sjoerd Dantuma uit Delft: ,,Eenharde knal. Ik dacht eerst dat hetvuurwerk was, We zagen tweemensen door de lucht vliegen. Enschoenen. Het drong heel lang-zaam door. Nu? Compleet kapot.Afschuwelijk. De baan voor die au-to was net vrij. Er moet haast ie-mand een telefoontje hebben ge-pleegd met die man.”Agnes de Bruin in Apeldoornstond met 17 andere ruiters enhun paarden klaar om aan de his-torische stoet deel te nemen. Zehoorde de klap, zag mensen doorde lucht vliegen. „Er was volslagenpaniek onder mensen. Sommigenrenden onze kant op. We kondenonze paarden nauwelijks in be-dwang houden.”Arie Ariesen uit Rhenen: ,,Ik ganooit meer naar zo’n evenement.We dachten nog: lekker rustig kij-ken, we doen kalm aan. Nou, ikblijf de volgende keer wel thuis.’’Een uur na het drama is nog altijdeen behoorlijk grote groep men-sen op een tribune aanwezig. Gas-ten van verzekeraar Univé, diewachten op het moment dat ergroepsvervoer is geregeld.Andere mensen proberen bij hunfiets of auto te komen, maar poli-tieagenten en marechaussees zijnde eerste tijd onverbiddelijk:,,Daar kan ik me niet druk om ma-ken. Er zijn nu belangrijkere din-gen.’’ Omlopen dus.Een enkeling haalt nog een ijsje enblijft nog wat rondhangen. Maarrond 14 uur pakken toch echt allehandelaren van snacks en drinkenhun lading weer in.

door Henk van ‘t VeenAPELDOORN – Meteen nadat voor-zitter Marjolein van den Bus vande kerkraad van de Grote Kerkzich de omvang van de ramp reali-seerde, besloot ze de deuren vande kerk open te zetten. „We moes-ten er zijn voor de mensen. Niet al-leen toen de dag met de honderd-jarigen nog als een feest begonmaar ook toen er zoveel verdrietwas.”En het bleek in een behoefte tevoorzien. Vele tientallen mensenlopen de kerk in en uit, gaan in dekerkbank zitten of branden eenkaarsje. Van den Bus: „Emotioneletaferelen heb ik gezien. Mensendie getuige waren geweest, elkaarniet kenden en elkaar omarm-den.”Een 84-jarige Arnhemmer had hetdrama thuis op televisie gezien.„Ik heb hier van 1946 tot 1952 bijde marechaussee gediend. Toenging ik hier altijd kerken. Ik zei te-gen mijn vrouw: ‘Ik ga even eenstukje fietsen’. Toen ben ik hiernaar toe gereden. Dat beeld op tele-visie vergeet je nooit meer. En wehadden tot dat moment zo geno-ten!”Bert (49) Thönissen en Hilde Gie-len (48) en hun 15-jarige zoonBoudewijn uit Zeeuws-Vlaande-ren hebben veel waardering voorhet initiatief. Thönissen: „In feest-vieren hadden we geen zin meer.We zochten een rustpunt. Ik had

nooit gedacht dat je ook in eenprotestantse kerk kaarsjes kon op-steken.” De familie was juist voor

een uitbundige Koninginnedagnaar Apeldoorn gekomen. Gielen:„Bij ons wordt er weinig aan ge-daan. We hadden er zoveel zin ingehad”.Een man die in in de Loolaan opde tribune had gezeten, zoekt dekerk op om op verhaal te komen.„Het was zo mooi geweest. En in-

eens zie je dat de optocht tot stil-stand komt. En dan die beeldenop dat grote scherm. Je denkteerst nog dat er iets in scène wasgezet.”Apeldoorner Dick van Heuvelen(60) die ook even de kerk was bin-nengegaan, weet een paar uur nahet drama nog niet of hij het moetgeloven. „Is dit allemaal wel ge-beurd? Ik zag steeds een groteoranje zee en als je dan daarna aldie bedrukte gezichten ziet. Poe.”In de Grote Kerk in Apeldoornvindt vanavond een samenkomstplaats waarbij wordt stilgestaan bijhet incident van Koninginnedag.De dienst wordt geleid door domi-nee Rob Visser, predikant van deGrote Kerk.

‘Het enigewat ik nu wilis naar huis’

Grote Kerk centrum vanrouw om slachtoffers

Voorzitter van de Europese Commissie José Manuel Barosso is diep geschoktdoor het nieuws. „Namens de Europese Commissie wil ik mijn meest oprechtecondoleances aanbieden aan de families van de dodelijke slachtoffers en mijnsteun betuigen aan de gewonden en hun families.”

Cor en Anneke Kaufman branden een kaarsje in de Grote Kerk aan deLoolaan. foto Sacha Wunderink

Barosso geschokt door tragedie

Godshuis opendena het fatale dramameteen de deuren.

Ooggetuigen horen eenharde knal en zienschoenen vliegen.

‘In feesten hadden we geenzin meer. We zochteneen rustpunt’.


Medewerkers van hulpdiensten ontfermen zich over de slachtoffers. foto Ab Hakeboom

door Jeroen PolAPELDOORN – Verwachtingsvolhangt het publiek over de hekken.Het duurt niet lang meer of de busmet de koninklijke familie komtover de weg tussen de Naald en Pa-leis Het Loo. Dan klinkt plots eenvreemd geluid. Het heeft wat wegvan schoten.De bus passeert, maar daar heeftniemand nog oog voor. Alle blik-ken gaan naar de Naald, waar zicheen auto heeft ingeboord. „Eenaanslag!”, klinkt het. „Dit is eenaanslag.”Verbazing en verbijstering. In dekoninklijke bus gaat een schok.Prinses Máxima gelooft niet wat zeziet en slaat haar hand voor demond. Sommigen in de bus kijkennaar de auto. Anderen wenden be-wust de blikken af.Ironisch genoeg staat langs de wegeen gezelschap verpleegsters vanhet Rode Kruis, zoals ze er in de ja-ren dertig bij liepen. Ze moestenwachten op de bus, voor ze achterde optocht aan mochten sluiten.Met verstijfde blikken kijken ze el-kaar aan. Niemand durft te besef-fen wat er zo juist is gebeurd. Endan klinken die woorden: „Eenaanslag! Dit is een aanslag.”

Aan de andere kant van De Naaldis de chaos compleet. Binnen eenpaar tellen staan politiemensenom de auto heen. De bestuurder isgewond.Verderop liggen tientallen mensenop de grond. Lichtgewonden lo-pen over de weg. De eerste ambu-lance is er zo, maar daarna lijkt heteen eeuwigheid te duren. In werke-lijkheid zijn ze binnen vijf minu-ten gearriveerd.Een fotograaf loopt verdwaasdrond. Soms klikt hij, op routine.Maar hoe meer hij spreekt, hoe las-tiger het allemaal gaat. „Hij vloogover mijn schouder heen”, doelthij op de auto. „Ik heb hem ge-woon gevoeld. Wat een waanzin.Wat een waanzin.”Een medewerker van de NOSweet niet hoe hij het heeft. „Ik zaghem zo op me af komen. Hij vloogdoor de lucht en kwam naar bene-den. Dit is zo ontzettend bizar.Het is dat je hier staat, maar je ge-looft het gewoon niet.”In de voortuin van het Kleine Loostaan vrienden van de familie vanJohan ter Molen, directeur van Mu-seum Paleis Het Loo. Ze dachteneerste rang te zitten. Dat klopt,maar het tafereel is compleet an-ders dan gehoopt. „Onvoorstel-baar. Onvoorstelbaar”, zegt éénvan de gasten. „Je wilt lekker Ko-ninginnedag vieren en dat gebeurtdit.”

Lakens onttrekken het verzorgen van de gewonden aan het oog. foto Ab Hakeboom

Sommige slachtoffers zijn er erg aan toe. De verwondingen varieerden van botbreuken tot hersen- en schedelletsel.

door David LevieAPELDOORN – Koninginnedag 2009staat voortaan in het geheugenvan Ton Elias gegrift. Een half uurlang probeerde de 47-jarigeApeldoorner het leven van een

overreden vrouw te redden. De re-animatiepogingen mochten uitein-delijk niet baten. De vrouw over-leed ter hoogte van De Naald.Elias is een ervaren verpleegkundi-ge. Jarenlang was hij nauw betrok-ken bij het wel en wee in de opera-tiekamers van het Juliana- en Lu-kasziekenhuis.Tijdens de verbouwingsperikelenvan het Lukas was hij als project-

manager verantwoordelijk voor delogistiek in en rond de operatieka-mers.Met zijn echtgenote was Elias alsbelangstellende bij de Naald. Hijzag hoe een zwaar gehavendezwarte Suziki omstanders schepte.Meteen nadat het voertuig tegenhet monument tot stilstandkwam, schoof hij het hekwerk uit-een om hulp te bieden.

Plots hoor je:‘een aanslag,een aanslag’

APELDOORN – Slachtofferhulp Ne-derland had gisteren aan het beginvan de avond tientallen telefoon-tjes gekregen. Vandaag kan0900-0101 ook gebeld worden van09.00 tot 17.00 uur. Het nummeris speciaal ingesteld voor mensendie willen reageren op de gebeurte-nissen in Apeldoorn.

Slachtofferhulp heeft zeven des-kundigen klaar zitten om mensenop te vangen.Volgens een woordvoerder zijnveel bellers overstuur omdat ze hetincident hebben gezien of omdathet incident associaties oproeptmet gebeurtenissen uit het verle-den.

Vergeefse poging leven vanTientallen telefoontjesbij Slachtofferhulp

Verpleegkundige TonElias levert bij Naaldniet te winnen strijd.

Niemand durft tebeseffen wat eris gepasseerd.


De gewonden worden afgevoerd in ambulances. foto Cees Baars Het kruispunt waar de aanslag plaats had werd zo snel mogelijk ontruimd. foto Wouter Koolmees

In totaal zeventien slachtoffers vielen te betreuren, van wie vijf overleden.foto Ab Hakeboom

Hij spoedde zich naar een vrouwdie zwaar gewond tegen het weg-dek was gesmakt. „Ik ben een halfuur bezig geweest”, zegt Elias.„Maar je zag haar buik dikker wor-den. Er was geen redden meer aan.Een zware inwendige bloeding. Jedoet je uiterste best, maar je bentuiteindelijk machteloos.”Ron van der Kuip bood zijn dien-sten als EHBO’er aan. „Als zodanig

ben ik niet actie gekomen”, zegt dehoofdbode van de gemeenteApeldoorn. „Er waren gelukkig er-varen mensen aanwezig. Ik heb mebeziggehouden met het verzame-len van persoonlijke spullen van deslachtoffers. Portemonnees, schoe-nen, horloges. Daarna ben ik naarhet Loo gegaan om te assisteren bijhet defilé. Zo ver is het niet geko-men.”

door Gert KramerAPELDOORN - Wat begint als eenvan de vele donderdagen, ontaardtop sportpark Berg en Bos tussentwaalf en half een in eenMash-achtige situatie. Veld 2 vanvoetbalclub AGOVV wordt gecon-fisqueerd als landingsplaats voordrie trauma-helikopters. Ze zijn af-komstig uit Amsterdam, Gronin-gen en Volkel en en leveren artsenen verplegend personeel af. Diesuizen vanaf Berg en Bos meteenin brandweerauto’s en ambulancesrichting De Naald, de plek des on-heils.Hans Davelaar is ‘s ochtends niets-vermoedend op zijn fietsje ge-stapt. De wedstrijdsecretaris vanAGOVV zou bij zijn club het grasvan veld 2 maaien. In plaats daar-van voorziet hij de wachtende heli-kopterpiloten van verse koffie. Da-velaar schudt voortdurend zijnhoofd. „Wat een ellende, wat eendrama. Zo kom je straks op CNN,maar wel op een verschrikkelijke,verkeerde manier.” Als hij hoortdat zich onder de slachtoffers eenkind bevindt, draait hij zich evenom. „De rillingen lopen me overde rug.” De piloten zitten inmid-dels aan een tafeltje voor de tv. Zewachten op verdere instructies.Het kan zijn dat ze vanaf het sport-complex nog zwaargewondennaar ziekenhuizen moeten vlie-gen.

Intussen melden ook enkele prof-voetballers van AGOVVApeldoorn zich bij het clubhuis.Ze hebben net getraind en kortvoor de lunch de tv-beelden vande rampzalige gebeurtenis gezien.Reserve-doelman Daan Huiskamp

belt voortdurend en middenvelderNacer Chadli kijkt met grote ogennaar veld 2. Ook assistent-trainerMarco Heering is nog onder de in-druk, maar een stuk opgeluchterdan een minuutje of twintig eer-der. „Mijn pa staat met dit soort ge-legenheden altijd met zijn neusvooraan. Ik heb hem meteen ge-

beld toen ik op tv die auto door demeute zag razen. Gelukkig is hijongedeerd.”Heering praat nog even na metLeo van der Kraats, ook trainer bijde proftak van AGOVV. „Gek,maar toen ik vanochtend in hetzonnetje op het veld stond, kreegik een heel raar gevoel”, zegt Vander Kraats. „Alsof er onheil opkomst was.”Het loopt tegen half twee als de he-likopterpiloten voor het laatst opBerg en Bos instructies krijgen. Zehoeven niet te wachten op artsen,verplegers of gewonden en kun-nen weer opstijgen om zich te mel-den in Zwolle. Met een hard, mo-notoon geroffel zetten de rotorbla-den zich in beweging. Na een se-conde of twintig vol gebulderkeert het vredige getsjilp van vo-gels terug op Berg en Bos.

In plaats van grasmaaienkoffie schenken voor artsen

De voorzitter van de Tweede Kamer, Gerdi Verbeet, is zeer geschokt door de ge-beurtenis in Apeldoorn. „De viering van Koninginnedag, die in Apeldoorn en an-dere gemeenten door velen zo enthousiast was begonnen, is overschaduwddoor de verschrikkelijke gebeurtenis op deze dag”, aldus de Kamervoorzitter.

vrouw te redden

Het veld van voetbalvereniging AGOVV wordt gebruikt als landingsveldvoor traumaheli’s. foto Marco Heering

Trainingsveld AGOVVlandingsplek voortraumahelikopters.

Kamervoorzitter Verbeet ‘zeer geschokt’

‘Toen ik vanochtend in hetzonnetje op het veld stond,kreeg ik een raar gevoel.’


Deelnemers aan de kleedjesmarkt pakken voortijdig in. foto Cees BaarsMet verbijstering volgt het publiek de herhalingen van het drama op schermen. foto Anne Boer

Diep onder de indruk, vol ongeloof en geschokt arriveren de leden van het koninklijk huis in hun open bus bij Paleis Het Loo. Het defilé dat daar op het programma stond werd geschrapt.

door Hetty van RooijAPELDOORN – „Dit is het einde vande gemoedelijkheid van Koningin-nedag”, zei royalty-kenner DorineHermans gistermiddag tegen een ra-dioverslaggever. De beelden van dezwarte auto die tegen de ‘Naald vanApeldoorn’ knalde en de geschoktekoninklijke familie, waren toen viaNOS en RTL al de hele wereld over-gegaan. Die beelden hebben voor-goed een einde gemaakt aan de illu-sie dat 30 april in Nederland on-kwetsbaar is.Het enige incident dat er tot nu toeop Koninginnedag ooit gebeurde

werd veroorzaakt door een allangvergeten malloot, die begin jaren ze-ventig tijdens het défilé de trappenvan Paleis Soestdijk besteeg en gezel-lig mee begon te zwaaien.Eén zwarte Suzuki heeft gezorgdvoor een slagschaduw over 30 aprildie nooit meer helemaal zal verdwij-nen. Het ging razendsnel. „Mensen,ik stond er vlakbij. Dit was geen on-geluk, hij gaf vol gas” twitterde eneMenno van Dijk onmiddellijk na decrash.Binnen een half uur stonden deNOS-beelden van de aanstormendeauto op YouTube. Daar waren aan

het einde van de middag meer danhonderd filmpjes en ooggetuigen-verslagen te vinden.Fotografen die in Apeldoorn bezigwaren met hun Koninginne-dag-klus en het drama in beeld wis-ten te brengen, konden hun foto’skwijt over de hele wereld.Op de websites van Duitse bladenals Bild en Spiegel waren binneneen uur de foto’s te zien van Wil-lem-Alexander en Maxima, die ver-bijsterd staarden naar wat er zichvoor hun ogen afspeelde. ‘Aanslagop de koninklijke familie’ wist Bildmeteen. Het Britse Boulevardblad

Wereld kijkt naarAPELDOORN – Kan de koninginnog wel de deur uit na het dra-ma in Apeldoorn? In elk gevalniet meer in een open auto oftussen het publiek, zeggen des-kundigen. De Dam is tijdens dedodenherdenking op 4 mei nogwel te beveiligen, maar op Be-vrijdingsdag in een open bootop de Amstel varen, is nu nieterg verstandig.„Dit is de laatste Koninginnedaggeweest zoals Beatrix die wil-de,” zegt beveiligingsdeskundigeRichard Franken. „Als je de ko-ningin in een open wagen zet

en als je haar tussen het publieklaat lopen, dan neem je risico. Ikdenk dat dit gewoon niet meerkan.”Hij beweert niet dat de beveili-ging in Apeldoorn tekort is ge-schoten. „Je kunt dit drama ver-gelijken met een bomaanslag. Eris ook niet zo gek veel tegen tedoen.” Arjo de Jong, ex-beveili-ger van het Koninklijk Huis, be-aamt dat. „Dit is niet het gevolgvan een gebrek aan beveiliging.Als je van een auto een projec-tiel maakt, treft niemandschuld.”

‘Laatste Koninginnedagzoals Beatrix die wilde’


Beelden van de persconferentie die enkele uren na het drama werd belegd. foto Ab HakeboomPremier Balkenende wordt geïnterviewd door Astrid Kersseboom van het NOS Journaal foto ANP

foto Robert Vos/ANP

The Sun hield het op ‘Horror atDutch Royal event’.CNN bracht uit Apeldoorn onmid-dellijk ‘Breaking News’ en repte alover vier doden toen de politie inApeldoorn het nog voorzichtig optwaalf gewonden hield.De NOS-regie wist vlak na de crashniet echt goed raad met de situatie.De live-uitzending werd lange tijdvoornamelijk gevuld met beeldenvan de zwarte auto, totaalshots vande kruising die zich vulde met am-bulances, politiemensen die het pu-bliek zo snel mogelijk wegwerktenen geschrokken voorbijgangers.

(NOS-verslaggever: ‘Er is hier eenmijnheer die gezien heeft hoe erghet was‘) .Wie voor de televisie zat en zelf wil-de zien hoe erg het was, moest bijRTL zijn. In tegenstelling tot deNOS kwam RTL direct met schok-kende beelden van de slachtoffers,die duidelijk maakten hoe groot depaniek, de chaos en de ravage wa-ren.Pas een paar uur later nam de NOSeen selectie uit die beelden over,met bronvermelding. Op You Tubeen de website van RTL waren zetoen al voor iedereen te vinden.

door Ans BouwmansDEN HAAG – Een 38-jarige man rijdtin op een haag mensen. Met de ko-ninklijke familie als doelwit.„Ikdenk dat de kans op een irratio-neel motief vrij groot is’, zegt fo-rensisch psycholoog Corine deRuiter (48). De hoogleraar aan deUniversiteit van Maastricht ver-diept zich in het gedrag en de psy-che van daders. „Het klinkt alsofhij niets te verliezen had. Alsof hijdit ‘moest’ doen. Uit wat voor mo-tief dan ook.”

Waarom denkt u dat hij een irrati-oneel motief had?

„De manier waarop het is uitge-voerd. Als je echt een aanslag wilplegen, is dit amateuristisch”.

De dader heeft volgens justitie be-wust gehandeld.

„Dat zegt nog niet zoveel. Het kantoch zijn dat hij erg in de war was.Wat je feitelijk kunt vaststellen, isdat hij een bijzondere dag uitkoosen dicht in de buurt van de ko-ninklijke familie wist te komen.Het doelwit was een publieke fi-guur, of op zijn minst de menseneromheen.”

Wat zegt dat over hem?

„Je hebt bij mensen die het op pu-

blieke figuren gemunt hebbentwee types, de jankers (‘howlers‘)en de jagers (‘hunters‘). Jankerszijn mensen die vaak bedreigingenuiten, en bijvoorbeeld mailtjes ofbrieven schrijven. Ze zijn vrij per-sistent, maar ook vrij ongevaarlijk.Jagers geven geen signalen af maarverschijnen op een dag daadwerke-lijk in de buurt van zo‘n publiekefiguur.Deze man lijkt een jager. Iemanddie een plan bedenkt in zijnhoofd, en op een dag gewoon ietsdoet. Het is relatief moeilijk omdaar veiligheidsmaatregelen tegente nemen.”

Welke motieven kunnen spelen?

„Het idee dat die publieke figuurje kan redden. Of het kan eenwraakmotief zijn, zo van ‘jullie

hebben het goed, en ik heb hetslecht. Dat kun je alleen in een ver-hoor achterhalen. En dan is hetnog maar de vraag of iemand dewaarheid vertelt. Het kan ook eenpsychotisch motief zijn. Dat hij be-wust gehandeld heeft, betekentniet dat hij niet gestoord kan zijn.’

Hij was iets eerder al door de ma-rechaussee tegengehouden.

„Dat duidt erop dat hij doelgerichtbezig was. Hij kan het maandenvooruit bedacht hebben, of op dedag zelf. Hij nam het risico be-wust. Zijn motief stond voorop.Het zag eruit als een soort kamika-ze-actie.”

Volgens justitie heeft hij geen voor-geschiedenis van psychische proble-men.

„Dat zegt mij niet zoveel. Iemandmet een psychische stoornis hoeftgeen hulp te zoeken. In dat geval iser zelfs een potentieel hoger risicoop gewelddadig gedrag. Iemandkan paranoïde waandenkbeeldenhebben, maar verder toch goedfunctioneren. Die mensen zijnvaak stil en teruggetrokken.”

Kan hij dit hebben gedaan omdatdan alle ogen op hem gericht zou-den zijn?

‘Dat kan. We noemen dat groot-heidswaan. Een daad stellen die dehistorie van Nederland in zal gaan.Dat is dan een teken dat hij in eenhele ernstige psychose verkeerde.”

ApeldoornVolgens burgemeester Fred de Graaf van Apeldoorn waren alle voorzorgsmaat-regelen genomen. ‘Maar tegen wie dit soort plannen smeedt, kun je je niet wa-penen. Ik denk dat niemand dit kan begrijpen. Dit bedenk je niet. Deze Konin-ginnedag eindigt in treurnis.’

‘Het zag eruit als eensoort kamikaze-actie‘

De Graaf: ‘Dit kan niemand begrijpen’

Corine de Ruiter. foto GPD

Waarom doet iemandzoiets? ‘Deze man lijkteen ‘jager’.


De bloemenmeisjes foto Wouter Koolmees Prinses Margriet, Prof. Pieter van Vollenhoven, Máxima en Willem-Alexander. foto Cees BaarsPrins Maurits zet zichzelf, samen met een bezoekster, op de foto foto Ab Hakeboom Prins Pieter-Christiaan laat zich in het Oranjepark van zijn sportieve kant zien. foto Ab Hakeboom

door Peter LeunissenAPELDOORN – Even voor 10 uur inde ochtend. De ingang van hetOranjepark aan de zijde van de Re-gentesselaan. Duizenden wachtenop de bus met het Koninklijke ge-zelschap.Langs de dranghekken bij de in-gang staan mensen die al bij hetochtendgloren een plekje haddenveroverd. Al uren geleden dus,maar de stemming is uitgelaten.„Schuift u straks wel een beetje opagent”, vragen ze. „Anders zien wezo nog niks”. De man stapt glimla-chend vast opzij.De kleine Janneke Wolbrink uitApeldoorn heeft een topplaats.Vlakbij de oranje loper waaroverde koninklijke familie straks hetpark binnengaat. Als ze de kanskrijgt, vraagt ze aan Maxima of zeeens een keertje met Alexia magspelen. De bloemenmeisjes vor-men opzij van het pad een keurigerij en worden veelvuldig in lenzengevangen. Een beetje zenuwachtigzijn ze, de peutertjes. „Want”, zegtSofie die haar boeketje aan Beatrixmag geven: „Je ontmoet niet iede-re dag een koningin”. Noah naasthaar -boeketje voor Margriet-haalt diep adem en knikt.Burgemeester De Graaf vanApeldoorn oogt daarentegen ont-spannen. Niet zenuwachtig?„Nee”, zegt hij, „nu niet meer. Alser nu nog iets verkeerd gaat , kanik er toch niets meer aan doen.”Hoe wrang zal deze waarheid noggeen twee uur later blijken te zijn.Even na tien uur rijdt de koninklij-ke bus voor. De koningin stapt uit,Margriet volgt, dan Prins WillemAlexander en Maxima. „Oranje Bo-ven klinkt het even. Maar danwordt al heel snel om de aandachtvan Maxima geroepen. De prinsesglimlacht, loopt naar de roepen-den toe en neemt een bloem aan.De mannen met de oortjes nemenhun positie en kijken spiedendrond. Dan begint de tocht doorhet 133 jaar oude Oranjepark, datniet eerder haar naam zo waar-maakte.De hemel is strakblauw, de majes-tueuze eiken, kastanjes en beukenimponeren met hun rode en groe-ne lentetooi, maar op ooghoogte

domineert één kleur het pallet:oranje.Talloze camera’s klikken. De prin-sessen -Anette in het bijzonder-leggen een grote knuffelbereidheidaan de dag, de prinsen poseren ge-willig samen met uitgelaten Oran-

jefans. Langer dan gepland duurtde wandeling door het park. Dui-zenden foto’s en talloze handdruk-ken later stapt het gezelschap in deopen bus. De gezichten lachen, erwordt nog gezwaaid, dan rijdt debus richting De Naald. Het pu-

bliek gaat op zoek naar een goedplekje voor de historische tocht.Op de Kerkstraat, bij het Oranje-park racen ineens twee agenten opmountainbikes voorbij. ¸„Opzij po-litie”, schreeuwen ze naar enkelemannen en vrouwen die net wil-

len oversteken. Het publiek kijktverbaasd op naar wat een disso-nant lijkt in deze vredige sfeer.Het begin van de historische stoetkomt in zicht. Een veldwachtervoorop, oude auto’s. Langs de kantuiteraard veel ouders met jonge

kinderen. Er wordt gewezen erwordt gezwaaid. Maar dan veran-dert er ineens iets. Steeds meermensen hebben ineens mobieltjeaan hun oor.Omstanders worden ingelicht, on-geloof verschijnt op de gezichten.

De stoet stopt. Mensen weteneven niet wat te doen. Uiteindelijkkeren de meesten naar huis. Ophet Caterplein drinken meest jon-geren nog vrolijk door. Maar ookzij zullen voelen: dit feest is geenfeest meer.

De koninklijke familie wordt ‘s morgens, toen er nog geen vuiltje aan de lucht was, verwelkomd door Apeldoorns burgemeester Fred de Graaf in de muziektent in het Oranjepark. In dit park begon het koninginnedagpro-gramma. foto Ab Hakeboom

door Alice van EijkAPELDOORN – Dikke tranen stro-men over de wangen van KevinBruin als hij hoort dat het defiléniet doorgaat. Kevin maakt deeluit van de Koningskinderen vande Stentor. De krant volgt dezetwintig kinderen die op dezelfdedag geboren als prinses Amalia (7december 2003) al sinds hun ge-boorte. Zij zouden gistermiddaghet slotstuk vormen van het defi-lé.Ontroostbaar zijn ze. Huilend val-len ze in de armen van de inmid-dels toegestroomde papa’s en ma-ma’s. Zelfs snoepjes helpen nietmeer.Kevin uit Deventer snikt het uit.Het jochie zag zo uit naar een ont-moeting met prinses Amalia: „Ikkrijg altijd kriebeltjes in mijn buikals ik haar zie”, vertrouwde hij onsnog enkele dagen geleden toe.Ook Cynthia van Breukelen uitApeldoorn is totaal van de kaart.Zij houdt zich flink totdat ze haarmoeder ziet: „Ik heb helemaalniets gezien mama, alles voorniets”, snikt zij.Alles voor niets: voor niets eenmooie kroon geknutseld en voorniets geoefend in het geven vanhandkusjes. Ook slapeloze nach-ten voor niets. De bolderkar ge-vuld met duizenden brieven vanApeldoornse scholieren aan konin-gin Beatrix gaat weer met ons meeterug.De kinderen staan al klaar voorhet defilé op het voorterrein vanPaleis Het Loo, keurig in een rij,als de mededeling komt dat het

programma wordt afgelast. Zij heb-ben dan al urenlang vol spanninggewacht.

Al dagen leven zij naar de ontmoe-ting met de koninklijke familietoe. Hoe leg je aan twintig kleutersuit dat het feest niet doorgaat?Sommigen krijgen mee dat er eenernstig ongeluk is gebeurd, en datroept ook weer paniekreacties bijde kinderen op.Ook de inmiddels toegestroomdeouders steken hun teleurstellingniet onder stoelen of banken. „Dat

iemand zoiets kan veroorzaken, ikkan er gewoon niet bij. Dat je hetverpest voor zo veel mensen”, al-dus de moeder van Kevin.De moeder van Juultje Jelles uitZwolle kan er ook niet bij: „Het istoch niet echt zo? Ik geloof er hele-maal niets van. Ik kan er niet bij,wat een drama.”Romee Taen uit Zwolle is er snelklaar mee. Ze trekt het speciaalvoor de Koningskinderen ontwor-pen blauwe poloshirtje uit en dewitte sjerp is voor mama. „Diehoef ik niet meer.”Vinh Schoorlemmer uit Deventerziet het positief in: „Volgend jaarweer, mevrouw? Dan wil ik de bol-derkar wel trekken.” Zijn optimis-me wordt beloond: papa trakteertop een ijsje.

Van prachtig feest naar diepe ellende

Koningskinderen huilentranen met tuiten

De Antilliaanse minister-president Emily de Jongh-Elhage heeft een brief naarkoningin Beatrix gestuurd om haar medeleven te betuigen. „De afschuwelijkegebeurtenis in Apeldoorn heeft ons allen op de Nederlandse Antillen diep ge-schokt.”

Gespannen wachten ze af, de Koningskinderen van de Stentor. Uiteindelijkkrijgen ze te horen dat het defilé niet doorgaat. foto Anne Boer

Kleuters staan urenlangte wachten voor defilédat niet doorgaat.

Antilliaanse premier leeft mee

‘Ik heb helemaalniets gezien mama,alles voor niets.’

Na twee uur feestdompelt Apeldoornonder in diepe rouw

Koninginnedag Drama

Documents

Transcript of Koninginnedag Drama