Komen zonder ballast - uitgeverijdenhertog.nluitgeverijdenhertog.nl/volwassen/userfiles/2018-06-05...
1
12 dinsdag 5 juni 2018 Reformatorisch Dagblad Komen zonder ballast tekst Jan van ’t Hul beeld RD Er zijn van die citaten die altijd in de gedachten blijven hangen. Deze, van de puritein Robert Traill, is er een: „Arme zondaar, u bent nooit geschikt voor Christus. Hij is wel zeer geschikt voor u.” N et iets boven de Schotse havenplaats North Berwick ligt het eiland Bass Rock in de Firth of Forth, het water dat Edinburgh verbindt met de Noordzee. Het is een enorme rots, schijnbaar achteloos in zee geworpen. Het hoogste punt van het eiland is 107 meter hoog, zeg maar zo hoog als de Utrechtse Domtoren. Het eiland fungeert als natuurreservaat en als broedplaats voor vogels, maar in de zeventiende eeuw was dit een gevreesd eiland, een kerker voor de geloofshelden van Schotland, staatsgevangenis voor zo’n veertig predikanten, meest mannen van het Covenant. Vooral in de jaren tussen 1671 en 1689 werden ze als uitschot op de Bass gedumpt. Heel barbaars. Een van hen was Robert Traill (1642-1716). Hij werd ervan be- schuldigd in particuliere huizen te hebben gepreekt. Dat was verbo- den en dus werd hij naar de Bass Rock gebracht. Daar leerde hij wat verdrukking was, maar hij bleef goedsmoeds. Later zegt hij in een preek over zijn verblijf op de Bass: „Er is niets wat een arme gelovige in Christus kwelt, er is geen zucht die uit zijn angstige hart opstijgt, of ze wordt onmiddellijk gevoeld in het tedere hart van de Heere Jezus, Die zit aan de rechterhand van de Vader.” Dertien preken Bij uitgeverij Den Hertog (Houten) verscheen recent het boek ”Toe- gaan tot de troon der genade” (283 blz.; 23,90 euro), een bundel met dertien preken van Traill over de tekst uit Hebreeën 4:16: „Laat ons dan met vrijmoedigheid toegaan tot de troon der genade, opdat wij barmhartigheid mogen verkrijgen, en genade vinden om geholpen te worden ter bekwamer tijd.” De eerste uitgave van deze preken dateert uit 1696 en was voorzien van een korte inleiding van Traill zelf. Hij had deze preken alleen bedoeld voor de kansel, schreef hij, en niet voor publica- tie. Vertaler N. A. Eikelenboom schrijft in het ten geleide van deze Nederlandse uitgave dat Traill in zijn preken slechts gebruikmaakte van enkele papiertjes met daarop de hoofdpunten van de leer en van Schriftgedeelten die deze leer bevestigden. „Zijn woorden waren duidelijk gericht tot de gemeente. Van een geleerd betoog was geen sprake. Tijdens de dienst schreven echter een paar gemeenteleden het gesprokene in kortschrift op. Nadien heeft Traill zelf het genoteerde geredigeerd en er hier en daar iets aan toegevoegd, met als resultaat een tekst die voor publicatie geschikt was.” Ruimhartig In deze preken laat Traill zich kennen als een ruimhartig pleit- bezorger van het Koninkrijk der hemelen. Als een echte Schot laat hij onvoorwaardelijk de nodiging uitgaan. Hoog geeft hij op van de verhevenheid en van het volbrach- te werk van Christus. „Maar toch: al is deze Persoon nog zo verheven en al is Hij in de hemel en bezit Hij daar een onuitsprekelijke waardig- heid en heerlijkheid, dan mogen we niet denken dat, terwijl Hij in de hemel is, en wij op de aarde zijn, wij geen gemeenschap met Hem kunnen hebben.” De zondaar die het leven niet langer in eigen hand houden kan, mag vrijmoedig toegaan tot de troon der genade, zegt Traill. In de eerste van deze dertien preken be- noemt hij dat als „een aangename aanmoediging” en „het grootste voorrecht”, maar ook een „belang- rijke plicht.” Waar kan de zondaar deze God vinden? „Op de troon der genade”, zegt Traill. „Het is een geschikte plaats om er God te zoeken, en waar een zondaar Hem in Zijn genade kan vinden.” Geen engel Hoe moet de zondaar toegaan tot deze troon der genade? Vrij- moedig, zegt Paulus. Over die vrijmoedigheid zegt Traill: „Het oorspronkelijke woord betekent: vrijelijk toegaan, door vrij, open en vrijmoedig te spreken, door heel ons hart en heel onze geest voor Hem uit te storten. We moeten maar toegaan, zonder gebruik te maken van een heilige of een engel om ons bij die troon voor te stellen. Iedere arme zondaar mag in zijn eentje tot dit hof gaan, en dat vrijmoedig, zonder bang te zijn afgewezen te worden.” De moeilijke vraag is, zegt Traill, welke grond een zondaar voor die vrijmoedigheid heeft. „Het is om- dat Jezus, de Zoon van God, onze grote Hogepriester in de hemel is. Als we niet zo’n Hogepriester had- den, Die in de heerlijkheid de Be- dienaar is, van het hoogaltaar daar- boven, zou geen enkele zondaar op aarde vrijmoedig tot de troon der genade kunnen toegaan.” En de laatste vraag die Traill opwerpt, is deze: Wat zullen wij ontvangen? Het antwoord is: barmhartigheid en genade. „Deze kostbare zaken, barmhartigheid en genade, liggen rondom deze troon verspreid. Elk arm, behoeftig schepsel moet maar komen om een zaligmakende aalmoes van deze troon.” In het toegaan tot de troon der genade heeft de zondaar niets in te brengen dan lege handen. Alles wat hij denkt mee te kunnen bren- gen, is maar hinderlijke ballast. Er is aan de overvloed van Christus niets toe te voegen. „Hij schenkt graag en Hij roemt in het geven; maar Hij acht het beneden Zich om een deugd van u te ontvan- gen.” Robert Traill werd geboren in de Schotse kustplaats Elie. kerkgeschiedenis Levensloop Robert Traill Robert Traill werd geboren in de Schotse kustplaats Elie. Zijn vader was daar predikant. Hij studeerde theologie aan de universiteit van Edinburgh en was daar als 19-jarige knaap getuige van de executie van de Schotse predikant James Guthrie, voor wie hij veel achting had. Zijn vader werd in 1663 verbannen naar Nederland. Enkele jaren later vertrok ook Robert Traill daarheen. In Rotterdam voegde hij zich bij zijn vader. Verschillende keren ging hij voor in de vluchtelingengemeente in Rotterdam. Hij zette zijn studie voort in Utrecht, waarna hij terugkeerde naar Schotland. In mei 1677 werd hij voor drie maanden gevangengezet op de Bass Rock. Na zijn vrijlating vertrok hij naar het Engelse Cranbrook (Kent). Uiteindelijk kwam hij terecht in Londen, waar hij voorganger werd in een vrije presbyteriaanse gemeente. In 1716 ging Robert Traill op 74- jarige leeftijd in in de vreugde zijns Heeren. Robert Traill.
Transcript of Komen zonder ballast - uitgeverijdenhertog.nluitgeverijdenhertog.nl/volwassen/userfiles/2018-06-05...
12 dinsdag 5 juni 2018Reformatorisch Dagblad
Komen zonder ballasttekst Jan van ’t Hulbeeld RD
Er zijn van die citaten die altijd in de gedachten blijven hangen. Deze, van de puritein Robert Traill, is er een: „Arme zondaar, u bent nooit geschikt voor Christus. Hij is wel zeer geschikt voor u.”
Net iets boven de Schotsehavenplaats NorthBerwick ligt het eilandBass Rock in de Firth
of Forth, het water dat Edinburghverbindt met de Noordzee. Hetis een enorme rots, schijnbaarachteloos in zee geworpen. Hethoogste punt van het eiland is 107meter hoog, zeg maar zo hoog alsde Utrechtse Domtoren. Het eilandfungeert als natuurreservaat en alsbroedplaats voor vogels, maar inde zeventiende eeuw was dit eengevreesd eiland, een kerker voorde geloofshelden van Schotland,staatsgevangenis voor zo’n veertigpredikanten, meest mannen vanhet Covenant. Vooral in de jarentussen 1671 en 1689 werden ze alsuitschot op de Bass gedumpt. Heelbarbaars.Een van hen was Robert Traill
(1642-1716). Hij werd ervan be-schuldigd in particuliere huizen tehebben gepreekt. Dat was verbo-den en dus werd hij naar de BassRock gebracht. Daar leerde hij watverdrukking was, maar hij bleefgoedsmoeds. Later zegt hij in eenpreek over zijn verblijf op de Bass:
„Er is niets wat een arme gelovigein Christus kwelt, er is geen zuchtdie uit zijn angstige hart opstijgt,of ze wordt onmiddellijk gevoeldin het tedere hart van de HeereJezus, Die zit aan de rechterhandvan de Vader.”
Dertien preken Bij uitgeverij Den Hertog (Houten)verscheen recent het boek ”Toe-gaan tot de troon der genade” (283blz.; 23,90 euro), een bundel metdertien preken van Traill over detekst uit Hebreeën 4:16: „Laat onsdan met vrijmoedigheid toegaantot de troon der genade, opdat wijbarmhartigheid mogen verkrijgen,en genade vinden om geholpen teworden ter bekwamer tijd.”De eerste uitgave van deze
preken dateert uit 1696 en wasvoorzien van een korte inleidingvan Traill zelf. Hij had deze prekenalleen bedoeld voor de kansel,schreef hij, en niet voor publica-tie. Vertaler N. A. Eikelenboom
schrijft in het ten geleide van dezeNederlandse uitgave dat Traill inzijn preken slechts gebruikmaaktevan enkele papiertjes met daaropde hoofdpunten van de leer envan Schriftgedeelten die deze leerbevestigden. „Zijn woorden warenduidelijk gericht tot de gemeente.Van een geleerd betoog was geensprake. Tijdens de dienst schrevenechter een paar gemeenteledenhet gesprokene in kortschriftop. Nadien heeft Traill zelf hetgenoteerde geredigeerd en er hieren daar iets aan toegevoegd, metals resultaat een tekst die voorpublicatie geschikt was.”
RuimhartigIn deze preken laat Traill zichkennen als een ruimhartig pleit-bezorger van het Koninkrijk derhemelen. Als een echte Schot laathij onvoorwaardelijk de nodiginguitgaan. Hoog geeft hij op van deverhevenheid en van het volbrach-te werk van Christus. „Maar toch:
al is deze Persoon nog zo verhevenen al is Hij in de hemel en bezit Hijdaar een onuitsprekelijke waardig-heid en heerlijkheid, dan mogenwe niet denken dat, terwijl Hij inde hemel is, en wij op de aardezijn, wij geen gemeenschap metHem kunnen hebben.”De zondaar die het leven niet
langer in eigen hand houden kan,mag vrijmoedig toegaan tot detroon der genade, zegt Traill. In deeerste van deze dertien preken be-noemt hij dat als „een aangenameaanmoediging” en „het grootstevoorrecht”, maar ook een „belang-rijke plicht.”Waar kan de zondaar deze God
vinden? „Op de troon der genade”,zegt Traill. „Het is een geschikteplaats om er God te zoeken, enwaar een zondaar Hem in Zijngenade kan vinden.”
Geen engelHoe moet de zondaar toegaan totdeze troon der genade? Vrij-
moedig, zegt Paulus. Over dievrijmoedigheid zegt Traill: „Hetoorspronkelijke woord betekent:vrijelijk toegaan, door vrij, open envrijmoedig te spreken, door heelons hart en heel onze geest voorHem uit te storten. We moetenmaar toegaan, zonder gebruikte maken van een heilige of eenengel om ons bij die troon voor testellen. Iedere arme zondaar magin zijn eentje tot dit hof gaan, endat vrijmoedig, zonder bang te zijnafgewezen te worden.”De moeilijke vraag is, zegt Traill,
welke grond een zondaar voor dievrijmoedigheid heeft. „Het is om-dat Jezus, de Zoon van God, onzegrote Hogepriester in de hemel is.Als we niet zo’n Hogepriester had-den, Die in de heerlijkheid de Be-dienaar is, van het hoogaltaar daar-boven, zou geen enkele zondaar opaarde vrijmoedig tot de troon dergenade kunnen toegaan.”En de laatste vraag die Traill
opwerpt, is deze: Wat zullen wijontvangen? Het antwoord is:barmhartigheid en genade. „Dezekostbare zaken, barmhartigheiden genade, liggen rondom dezetroon verspreid. Elk arm, behoeftigschepsel moet maar komen omeen zaligmakende aalmoes vandeze troon.”In het toegaan tot de troon der
genade heeft de zondaar niets inte brengen dan lege handen. Alleswat hij denkt mee te kunnen bren-gen, is maar hinderlijke ballast. Eris aan de overvloed van Christusniets toe te voegen. „Hij schenktgraag en Hij roemt in het geven;maar Hij acht het beneden Zichom een deugd van u te ontvan-gen.”
Robert Traill werd geboren in de Schotse kustplaats Elie.
kerkgeschiedenis
Levensloop Robert TraillRobert Traill werd geboren in de Schotse kustplaats Elie. Zijn vader was daar predikant. Hij studeerde theologie aan de universiteit van Edinburgh en was daar als 19-jarige knaap getuige van de executie van de Schotse predikant James Guthrie, voor wie hij veel achting had. Zijn vader werd in 1663 verbannen naar Nederland. Enkele jaren later vertrok ook Robert Traill daarheen. In Rotterdam voegde hij zich bij zijn vader. Verschillende keren ging hij voor in de vluchtelingengemeente in Rotterdam. Hij zette zijn studie voort in Utrecht, waarna hij terugkeerde naar Schotland. In mei 1677 werd hij voor drie maanden gevangengezet op de Bass Rock. Na zijn vrijlating vertrok hij naar het Engelse Cranbrook (Kent). Uiteindelijk kwam hij terecht in Londen, waar hij voorganger werd in een vrije presbyteriaanse gemeente. In 1716 ging Robert Traill op 74- jarige leeftijd in in de vreugde zijns Heeren.Robert Traill.
