Lim

e (B

)Project

Het gebruik van kokospalmbomen in de hout- en bouwindustrie is nog

vrij jong en weinig bekend in Europa. Sinds enige tijd is kokoshout wel

al verkrijgbaar als houtsoort voor binnenparket. Een aantal tests in

samenwerking met houten buitenvloeren specialist B-Fix bevestigen

dat kokoshout ook uiterst geschikt is voor de tuinen in West-Europa en

een uitstekende stabiliteit vertoont op lange termijn, zelfs onder zware

klimatologische omstandigheden. In Indonesië en Maleisië wordt het

kokoshout al langer met succes voor buitentoepassingen gebruikt. Het

hout vertoont tevens uitstekende antislipeigenschappen en is makkelijk te

onderhouden met een aangepaste onderhoudsolie. Qua plaatsing is een

schroefl oos systeem zoals B-Fix sterk aan te raden. De densiteit van het

hout maakt het doorboren van de planken op de werf moeilijk haalbaar.

Het uiterlijk van kokoshout die aan wengé en zebranohout herinnert,

maakt een terras met kokoshout bovendien tot een aantrekkelijk geheel

met de nodige exclusiviteit. Echter de prijs van het kokoshout voor bui-

tenvloeren bevindt zich op een toegankelijk en interessant niveau.

‘Nieuwe’ houtsoortDe kokospalm (Cocos Nucifera) behoort tot de familie van de palmbo-

men en wordt door botanisten niet eens aanzien als echte bomen, maar

eerder als een soort gigantische plant. Ondanks dat noemt men ze in het

Nederlands toch palmbomen. De kokospalmen worden hoofdzakelijk in

Indonesië, Maleisië, de Filippijnen en Thailand geteeld en dat uiteraard voor

de kokosnoten en het kokosvet. Deze producten zijn erg gevraagd door

de voedingsindustrie en de cosmeticasector. Het gebruik van kokospalmen

inde houtindustrie werd lang als onmogelijk beschouwd en het was eigen-

lijk een ernstig teeltprobleem dat aan de basis ligt van de ontdekking van

de uitzonderlijke mogelijkheden en kwaliteiten van dit hout voor de bouw.

Om dit te kunnen begrijpen verdiepen we ons even in de botanische

eigenschappen en teeltomstandigheden van deze bomen.

45 jaar vruchtbaarTussen zijn vijfde en vijftigste levensjaar schenkt een kokospalm 2 tot

3 maal per jaar zijn oogst. Na zijn vijftigste vermindert het rendement

van de boom snel. Tussen zijn zeventigste en tachtigste levensjaar stopt

de productie van kokosnoten volledig. Deze natuurlijke gang van zaken

leidde in de jaren ’80 van de vorige eeuw tot een ernstig probleem voor

de kokosnootteelt. Heel wat kokosplantages telden immers oude kokos-

palmen die hun vijftigste levensjaar bereikt en overschreden hadden. Als

gevolg viel de productie van kokosnoten terug. Vooral op de Filippijnen

was de situatie zorgwekkend: men constateerde rond 1985 dat 20% van

de plantages hoofdzakelijk oude kokospalmen bevatten. In totaal ging

Kokoshout, het nieuwe wonderhout voor terrasvloerenEsthetiek, hardheid, ecologie, slijtvastheid: kokoshout heeft het allemaal

Kokoshout maakt binnenkort zijn entree op de Europese markt van tropisch hardhout voor buitenvloeren. Een aantal tests voor buitentoepassingen bewezen dat kokoshout uit-stekend scoort op alle essentiële criteria. De introductie van dit mooie hout is erg veelbe-lovend: het pronkt met een hardheidsklasse 1, heeft een interessante prijs,en is ook nog ecologisch meer dan verantwoord.

Flo

or

Foru

m 7

4

38www.floor-forum.com

Lim

e (B

)Project

het om 84 miljoen kokospalmen in de Filip-

pijnen alleen. Ook in India, Indonesië, Maleisië,

Sri Lanka en Thailand waren op dat moment

ruim 96 miljoen oude kokospalmen met een

erg laag rendement door de gemiddelde leeftijd

van de palmen.

Gebruik als hout redt oude plantagesIn deze landen besefte men dan ook dat het

noodzakelijk was om nieuwe kokospalmen te

planten of nieuwe plantages aan te bouwen.

Toevallig zakte op dat moment ook de prijs van

kokosnoten op de wereldmarkt terug. Alleen al

om hun inkomen op peil te houden diende men

dus tegelijkertijd meer kokosnoten te verkopen.

Omdat het vernieuwen van oude plantages

een duurdere oplossing was dan het aanleggen

van nieuwe plantages betekende dit een reële

bedreiging van de primaire regenwouden in de

vermelde landen.

Een oplossing voor dit probleem bestond erin

de oude kokospalmen te gebruiken als hout

voor de bouwindustrie of andere toepassingen.

Het was toen trouwens al duidelijk dat kokos-

hout mogelijkheden bood. Op een moment dat

het nog door veel specialisten als waardeloos

‘hout’ beschouwd werd trof men de stammen

van de kokospalm al aan in lokale bouwwerken

als steunbalk, gebinte, zuil..etc.

Met steun van de Verenigde Naties onder-

zocht men hoe men het kokoshout kon laten

verwerken door de houtindustrie. Daardoor zou

het rendabeler zijn om de oude plantages te

verjongen en kon men vermijden dat er teveel

primair regenwoud moest sneuvelen voor

nieuwe kokosplantages.

Uitgebreide studies ( o.a. naar de anatomie van

de boom, de mechanische eigenschappen van

het hout, de zaagtechniek, de droging, de be-

waring, de carbonisatie, bouwtoepassingen…)

leerden hoe het kokoshout gepast te gebruiken

in de houtindustrie.

Ongekend hardEen volwassen kokospalm wordt tot 25 meter

hoog en heeft een diameter tussen 25 en maxi-

maal 40 cm. De eerste vijftien meter van de

stam zijn bruikbaar voor de houtverwerkende

industrie.

Het probleem bij het gebruik van kokoshout

in die jaren lag vooral in de foute benadering.

Uit onderzoek bleek dat de stam een heel

zachte kern heeft (die vezelvormige kanaaltjes

bevat waarlangs het water voor de vruchten

passeert). Tussen de zachte kern en de zachte

buitenkant zit echter een heel harde en uitzon-

derlijk dichte laag die een hout oplevert met

hardheidsklasse 1. De cijfers spreken voor zich:

een dichtheid tussen 800 en 1160 kg/m³, en

de Brinell hardheidstest levert een waarde van

5.9 op voor kokoshout (ter vergelijking: teak

scoort 3.2, eik 3.4, wengé 4.3, ipé 5.3). Voor

het kokoshout wordt de stam verzaagt zodat

men enkel de harde tussenlaag behoudt. In

totaal is 30% van de kokosstam bruikbaar als

hardhout. (De zachte kern wordt als brandstof

gebruikt voor het drogen van de noten)

Houtsoort HardheidKokospalm 2200 psi

Chengal 2130 psi

Merbau 1712 psi

Kempas 1710 psi

Teak 1000 psi

Hardheid van kokoshout in vergelijking met andere

‘harde houtsoorten’

Het kokoshout is bovendien ook zeer brandver-

tragend en voldoet uitstekend aan de Europese

brandbestendigheidstest EN 14342.

Volwaardig ecologisch alternatiefOp een moment dat de wereld zich meer en

meer vragen stelt omtrent de houdbaarheid

van het gebruik van tropische houtsoorten

biedt kokoshout een uitstekend alternatief.

Dat de stammen van oude kokospalmen in

vroegere jaren verbrand werden en nu een

nieuwe toepassing als hout krijgen is een eerste

unieke troef. Kokoshout is dus feitelijk een

recyclageproduct van de kokosnootteelt en

draagt daarenboven bij aan de vernieuwing van

bestaande kokospalmplantages zonder extra

CO2-uitstoot. Vandaag wordt het vervangen

van oude kokospalmen door nieuwe aanplan-

ten dus gefi nancierd door de verkoop van het

kokoshout. Daardoor ontstaat een kringloop

die maakt dat de zowel kokoshout als de teelt

van kokosnoten hernieuwbaar is en meer eco-

logisch dan ooit. De verkoop van het kokoshout

gaat dus niet ten koste van de kokosnootteelt,

maar verhoogt ze eerder.

Ook de verwerking van de stam van de kokos-

palm is milieuvriendelijk. Het volstaat de stam-

men op gepaste wijze te zagen en verder komt

er geen persing met gebruik van lijmen aan te

pas zoals dit wel het geval is met bamboe of

andere composietmaterialen.

Singapore GreenlabelTot slot: het spreekt voor zich dat kokoshout in

aanmerking komt voor een milieucertifi cering.

Het hout kreeg dan ook recent het Greenla-

bel in Singapore (waar het kokoshout reeds

gebruikt wordt). Dit label garandeert dat het

kokoshout afkomstig is van de recyclage van

oude kokospalmen en dat de plantages door

de verkoop van kokoshout duurzaam beheerd

worden.

Flo

or

Foru

m 7

4

39www.floor-forum.com