klassieke zaken 2 2010

KLA

SSIEKEZAKEN Een tijdschrift

voor liefhebbers van klassieke muziek

exclusieve aanbieding

www.KLASSIEKEZAKEN.NL

Christina Pluhar Pakt mediterrane traditie oP

uit

ga

ve

van

de

ver

enig

ing

kla

ssie

ke z

ake

n 3

0ste

ja

arg

an

g a

Pril

201

0 n

r 2

Iván Fischers Dvorák klinkt naar volksmuziek

2

www.emiclassics.com

YundiYundi (voorheen Li) maakt zijn debuut bij EMI Classics met de complete Chopin Nocturnes

6083

912

EmmanuEl Pahud De eerste fluitist van de Berliner Philharmoniker met ons eigen RPhO olv Yannick Nézet-Séguin

4578

142

martha argErichLive-opnames van pianiste Martha Argerich en haar vrienden tijdens het Lugano Festival 2009

6073

672

dinu liPattiIn januari uitgeroepen tot Best Ever Recording en onderdeel van de nieuwe EMI Masters-serie

9659

302

libEra Peace is de vijfde cd van het wereldberoemde Britse engelachtige jongenskoor Libera

6264

782

rolando Villazon In maart maakt Villazon zijn come-back met L'elisir d'amore: live in Wenen én met deze nieuwe DVD

2672

779

max EmanuEl cEncicCencic wordt gezien als een waar fenomeen en met deze counter tenor-werken van Handel bewijst hij waarom

6945

740

artEmis QuartEtVier Beethoven-favorieten uitgevoerd door het kwartet… that makes chamber music spectacular

6071

020

christina PluharPluhar’s L’Arpeggiata samen met Philippe Jaroussky, Nuria Rial en vele anderen… dit is dé ultieme Paas-cd

6071

070

EMI-VKZ-maart2010.indd 1 03-03-10 14:01

l’arPeggiata laat oude mediterranemuziek opbloeienVia Crucis, ‘kruisweg’, heet de aanstekelijke nieuwe cd van l’arpeggiata, het ensemble van de harpiste en luitspeelster Christina Pluhar. Opnieuw verkent ze het terrein dat ligt tussen de gecomponeerde

barokmuziek en traditionele dansvormen als folia en tarantella. Het

religieuze bewustzijn in Zuid-Europa, dat volgens Pluhar zowel in

Napels als op het platteland van Corsica nog springlevend is, vorm-

de een inspiratiebron voor de nieuwe opname. De stersolisten

Philippe Jaroussky en Nuria Rial krijgen gezelschap van het ensem-

ble Barbara Fortuna, een fenomenaal zingend Corsicaans mannen-

kwartet dat de eeuwenoude mediterrane cultuur in ere houdt.

exclusieveaanbieding

* Alleen verkrijgbaar bij de Klassieke Zaken Specialisten. Zie voor de complete lijst pagina 50 * Geadviseerde Klassieke Zaken-actieprijs, zolang de voorraad strekt of tot 21mei 2010.

19,9527, 95KLASSIEKEZAKEN adviesprijs*

EXCLUSIEVE AANBIEDING

www.klassiekezaken.nl

1Cd+ bonus dVd

biber, Merula, legrenzi, Ferrari, rossi, sances, Monteverdi e.a.Via CrucisNuria Rial, Philippe Jaroussky, Ensemble Barbara Fortuna, L’Arpeggiata o.l.v. Christina Pluhar Virgin ClassiCs 5099960710703 (deluxe edition met bonus-dVd)

102 490 VKZ

4 april 2010 colo

fon

1321

20

26

14

31

Peter dijkstra’s

beierse liefde

Yundi sPeelt ChoPins noCturnes oP emi

miChiel borstlaP oVer baCh en thelonious monk

stePhen hough in unieke Piano-serie hYPerion

egoroV naamgeVer gouden YPf-medaille

deze Maand

la Petite bande dringt door tot kern Van baChs muziek

30e jaargang, nummer 2 april 2010Winkelprijs € 3,15

Dit tijdschrift wordt uitgegeven door de Vereniging Klassieke Zaken onder verantwoordelijkheid van Henriëtte Zrour, Soestdijkerstraatweg 21, 1213 VP Hilversum (tevens redactieadres), tel 035-6229370, e-mail: [email protected]

hoofdredaCteurBela Luttmer˘

aan deze afleVering werkten mee Frederike Berntsen, Marcel Bijlo, Joep Christenhusz, Arjan van Dijk, Hein van Eekert, Frits de Haen, Hans Heg, Hieke van Hoogdalem, Frans Jansen, Paul Janssen, Basia Jaworski, Doron Nagan, Niek Nelissen, Andrew van Parijs, Jan Peter Raat, Lonneke Regter, Gerard Scheltens, Marijke Schouten, Willem Veldhuizen, Jurjen Vis, Stephen Westra, Jos van der Zanden

eindredaCtieBela Luttmer ˘ Eddie Vetter

art direCtion + VormgeVingTein, www.tein.nl

CoVerfotoMarco Borggreve

KLASSIEKE ZAKEN verschijnt twee-maandelijks in een oplage van 50.000 stuks en wordt verspreid via de dealers van de Vereniging Klassieke Zaken en toegestuurd aan de Klassieke Zaken Clubleden.

ledenadministratieAbonnementenland, Postbus 20, 1910 AA Uitgeest, tel 0900 - Aboland (0900 - 2265263 - A 0,10 per minuut), fax 0251-310405www.aboland.nl

stoPzetten abonnementOpzegging van het lidmaatschap kan uitsluitend schriftelijk en dient ten minste acht weken voor het verstrijken van dejaarlijkse termijn te geschieden. Prijs-wijzigingen lidmaatschap voorbehouden.

Zo veel mogelijk is getracht rechthebbenden van foto’s te achterhalen. Zij die in verband hiermee niet zijn benaderd kunnen contact opnemen met de uitgever.

De in dit magazine gerecenseerde cd’s zijn uitsluitend geselecteerd op kwaliteit.

De naam Klassieke Zaken is gedeponeerd voor de Benelux ISSN-nummer 1388-4581

Prijswijzigingen, druk- en zetfouten voorbehouden.

© 2010 Vereniging Klassieke Zaken Het volgende magazine verschijnt 21 mei 2010

klassieke zaken

5 april 2010

van de redactie

enverder

Binnenkort valt de nieuwe Klassieke Zaken

Clubledenpas bij u in de brievenbus. Tijd voor

een cadeautje. Op de pas hebben we alvast

een tegoed van P 5 gestort, te besteden in uw

speciaalzaak bij aankoop van een cd of dvd

vanaf P 20. Voor ideeën kunt u uw hart ophalen in dit lente-

nummer van uw blad.

Zelfs wie alles al in huis heeft, kan erdoor op verrassende gedach-

ten komen. Zo biedt de pianoserie met onbekende concerten van

het label Hyperion een spannende selectie uit het oeuvre van

Medtner, Paderewski, Moszkowski en andere componisten. Zij

combineerden hun

liefde voor het instru-

ment vaak met een

ongewoon grote be-

langstelling voor de

atletische kant van het

vak. Dat vraagt om

pianisten die niet kij-

ken op een nootje meer of minder. De pianospecialist van het label,

Mike Spring, heeft de musici erop uitgezocht. Marc-André

Hamelin is in de serie van de partij, net als zijn collega-virtuozen

Stephen Hough, Howard Shelley en Nikolaj Demidenko.

Voor liefhebbers van de viool in zijn meest pure vorm hebben

we een schitterende aanbieding: Isabelle Faust, de grote Fran-

se violiste, speelt op haar nieuwste release bij Harmonia

Mundi drie van de solowerken van Johann Sebastian Bach. Ze

is als voorbereiding op haar project te rade gegaan bij Bachs

originele handschriften. Opvallend is de karakteristieke manier

waarop ze zich verplaatst heeft in de tijd van de componist. Met

een groot gevoel voor stijl voegt ze aan de noten van de meester

subtiel haar eigen versieringen toe. Die aanpak is gebruikelijk

is in de wereld van de darmsnaren en barokstokken, maar op

een Stradivarius moet je er met een lampje naar zoeken. Het

tekent de eigenzinnige en altijd goed gefundeerde visie van

Isabelle Faust op de werken die zij onderhanden neemt.

Ter gelegenheid van de komende passietijd kozen we nu eens

niet voor de Matthäus-Passion van Bach maar voor die van

Johann Christoph Rothe. Deze componist uit het Midden-

Duitse Thüringen was de eerste die zich in zijn regio over het

genre boog. Toegegeven: zijn muziek is lang niet zo spectaculair

als die van Bach, maar door een compositie als deze ontstaat

een mooie blik op de wereld waarin Bach in zijn jonge jaren

heeft rondgelopen.

Alvast veel plezier gewenst met uw nieuwe aankopen!

LentetipsKlassieke Zaken Aanbiedingen

ExclusiEvE aanbiEding 03 Via CruCis, de Kruisweg van Christina Pluhar 08 requiem DVorák door Mariss Jansons 52 BaChs hoogmis door het Orkest van de

Achttiende Eeuw

KlassiEKE ZaKEn aanradErs 10 rothe, Onbekende passiemuziek 10 Fluitist emmanuel PahuD als operaster 11 isaBelle Faust gaat terug naar de bron 11 han-na Chang en Antonio Pappano

artiKElEn 06 iVán FisCher maakt modelopname

van Dvoráks symfonieën 13 naakte matthäus-Passion van La Petite Bande 14 YunDi, prins van de piano 16 oPnieuw Bij De neDerlanDse

oPera: Les Troyens 19 nieuwe release in Naïves Vivaldi-collectie 21 mike sPring maakt unieke pianoserie voor

Hyperion 23 masaaki suzuki in Bachs cantates deel II 24 Peter Dijkstra, thuis in Beieren 26 kissin reikt prijs uit op YPF Pianoconcours 28 miChiel BorstlaP:‘Piano zit diep in het geheugen’

rubriEKEn 04 ColoFon 05 Van De reDaCtie 09 BeriChten 31 hans hegs Column 32 De Beste klassieke CD’s 49 Puzzel

Op vertoon van de clubledenpas extra korting voor Clubleden.

Bela Luttmer˘

foto

graa

f de

beel

dre

da

ktie

/Pet

er a

rno

bro

er

Klassieke Zaken stort geld op uw clubpas

KLASSIEKEZAKEN CLUB

clubledenpas3.indd 1

21-12-09 12:36

april 2010 6

coverstory

iván Fischer Verklankt het leVen zelf

foto

ch

an

nel

cla

ssic

s

7 april 2010 www.klassiekezaken.nl

h et zal ergens in de jaren negentig

geweest zijn. Weer kwam er een cd

uit met Dvoráks Negende symfo-

nie. Ietwat verveeld zette ik de cd

op. Als er één symfonie van Dvorák is die kapot

gespeeld wordt dan is het wel de Negende. Voor-

al het Largo is dramatisch misbruikt. De hymne

die de Amerikanen ervan maakten is bij lange na

niet het slechtste voorbeeld. Mijn reserve ver-

dween ter plekke. Opeens klonk Dvorák naar

volksmuziek, stond elke noot op zijn plaats en

hadden alle stemmen werkelijk een functie. Op-

eens had ik bij het Largo echte tranen in mijn

ogen. En ik was niet de enige.

De cd was van de toen nog vrijwel onbekende

IvánFischer met zijn eigen Budapest Festival

Orchestra en verscheen bij Philips. En er zouden

er meer volgen, veel meer. Ondertussen vond

Fischer ook onderdak bij Channel Classics en

ontmoette daar enthousiasme voor perfectie,

sacd en wat al niet. De ooit bij Philips geplande

Zevende symfonie van Dvorák is er nooit geko-

men.

Inmiddels behoren Fischer en zijn orkest al

enige tijd tot de paradepaardjes van Channel

Classics. En op dat label verschijnt nu eindelijk

Dvoráks Zevende. En dat niet alleen. De cd-

maatschappij kreeg het voor elkaar om de oude

Philipsopnamen van de Achtste en Negende

symfonie over te nemen en opnieuw uit te bren-

gen. Zo liggen opeens de laatste drie symfonieën

van Dvorák, toch zijn meest bekende en geliefde,

in modelopnamen bij elkaar.

IvánFischer is overigens nog altijd een veel te

onbekend dirigent. Natuurlijk staat hij geregeld

voor het Koninklijk

Concertgebouworkest

en de Berliner Philhar-

moniker, maar hij wordt

nog niet genoemd in het

rijtje dirigenten dat or-

kesten en liefhebbers de

weg wijst, de grote na-

men die internationaal

de mythe van de maestro in stand houden.

Misschien is Fischer daar ook de man niet naar.

Hij is niet van glitter en glamour, van pers en

publiciteit, al kan hij geweldig vertellen over de

muziek en het hoe en waarom van zijn aanpak.

Fischer heeft eigenlijk maar één doel: het werk

van de componisten die hij in zijn hart heeft ge-

sloten zo getrouw en overtuigend mogelijk on-

der de mensen brengen. Dat de belangrijkste

componisten van zijn aandacht, Mahler,

Brahms, Dvorák, allen iets te maken hebben met

de grond waar Fischer zelf is geboren en geto-

gen, betekent in dit geval een heel groot voor-

deel. Fischer weet Mahler, Dvorák, Brahms en

ook Bartók te laten klinken als componisten die

de muziek van hun bakermat schreven, als mu-

sici die het leven zelf verklankten, die de ziel van

het volk een melodie gaven. En zelfs als dat volk

even een ander volk is dan het eigen, zoals in

Dvoráks Negende symfonie, weet Fischer het zo

vanzelfsprekend te laten klinken dat het opeens

volstrekt logisch is dat de Amerikanen een heu-

se hymne maakten van het hoofdthema van het

Largo. Als Fischer het met zijn Budapest Festival

Orkest uitvoert, is het alsof de melodie altijd al

een hymne was en Dvorák het even leende.

Het is de kracht van een dirigent die louter ge-

looft in de muziek, in de klinkende noten. En het

is de kracht van een orkest dat bereid is zo’n

dirigent op zijn reis te

volgen. Want het is

uiteindelijk de sa-

menwerking die ga-

rant staat voor zulke

adembenemende re-

sultaten. Fischer weet

dat. Vandaar dat hij

bescheiden blijft. En

vandaar dat hij nog steeds niet beschouwd wordt

als de grote dirigent die hij op grond van de klin-

kende resultaten zou moeten zijn.

door Paul Janssen

Adembenemende opname van Dvoráks Zevende

foto

ch

an

nel

cla

ssic

s

Hij staat geregeld voor de Berliner, de Wiener, de New York Philharmonic, het Koninklijk Concertgebouworkest. Maar echt thuis is hij bij zijn eigen Budapest Festival Orchestra. Met dit door hemzelf opgerichte ensemble begon hij al jaren geleden aan een reeks opnamen van de grote symfonieën van Antonín Dvorák. Bij Channel Classics verschijnen nu diens Zevende, Achtste en Negende symfonie in uitvoeringen die alle voorgaande naar de kroon steken.

antonín dvorák Symfonie nr. 7, Suite in A ‘American’Budapest Festival Orchestra o.l.v. IvánFischerCCs sa 30010 (saCd)

antonín dvorák Symfonie nr. 8 en 9Budapest Festival Orchestra o.l.v. IvánFischerCCs 90110 (saCd)

8 april 2010

jansons schittert live met dvorákde gloednieuwe cd van het koninklijk Concertge-bouworkest getuigt opnieuw van de chemie tussen het topensemble en zijn letse chef-dirigent. mariss jansons leidt het orkest in twee werken van antonín dvorák: de bekende achtste symfonie en het veel minder vaak uitgevoerde requiem. Voor die laatste com-

positie heeft hij een viertal grote zangers naar Amsterdam gehaald:

Krassimira Stoyanova, Mihoko Fujimura, Klaus Florian Vogt en

Thomas Quasthoff. De Wiener Singverein neemt de koorpartij voor

zijn rekening op deze fonkelende dubbel-cd. Doordat de opnamen live

in het Concertgebouw zijn gemaakt is een document ontstaan waarop

de sfeer en de akoestiek van de beroemde Grote Zaal hoorbaar aanwe-

zig zijn. ten opzweept tot een uitvoering waar de vonken van afspatten.


* Alleen verkrijgbaar bij de Klassieke Zaken Specialisten. Zie voor de complete lijst pagina 50 * Geadviseerde Klassieke Zaken-actieprijs, zolang de voorraad strekt of tot 21 mei 2010.

17 ,9519, 95KLASSIEKEZAKEN adviesprijs*

VOOR CLUBLEDEN SLECHTS

www.klassiekezaken.nl

2Cd’santonín dvorákRequiem op. 89, Symfonie nr. 8 in G op. 88Krassimira Stoyanova, Mihoko Fujimura, Klaus Florian Vogt, Thomas Quasthoff, Wiener Singverein, Koninklijk Concertgebouworkest o.l.v. Mariss JansonsrCo 10001 (2 saCd’s)


klassieke zaken berichten

Combattimento Consort sPeelt ComPlete brandenburgse ConCertenDe Brandenburgse Concer-ten van Johann Sebastian Bach behoren tot de populairste werken uit de muziekgeschiedenis. Desondanks is er zelden de gelegenheid ze op één avond te horen.

aan de contrasten tussen de

concerten kan het niet liggen.

Zo klinkt in het eerste concert een viool

piccolo, in het vierde een virtuoze viool,

in het vijfde een al even capricieus klave-

cimbel en staat in het zesde concert de

altviool centraal.

Op maandag 29 maart speelt het

Combattimento Consort Amsterdam

de zes Brandenburgse Concerten inte-

graal in het Muziekgebouw aan ’t IJ in

Amsterdam. Zoals altijd worden de

musici aangevoerd door Jan Willem

de Vriend.

Johann sebastian bach

Brandenburgse Concerten 1 t/m 6

maanDag 29 maart

Amsterdam, Muziekgebouw aan ’t IJ

www.muziekgebouw.nl

nieuwe judas PassionHet passierepertoire is uitgebreid met een verrassende compositie: de Judas Passion van Egon Kracht, gebaseerd op het recent herontdekte Evangelie van Judas Iskariot.

iedereen kent Judas als de apostel die

Jezus Christus verried. Hiermee werd

Judas eeuwenlang de ultieme belicha-

ming van het kwaad en het verraad,

totdat onderzoekers in Egypte een codex

vonden die het Judasevangelie bevatte.

Dit geschrift geeft een heel andere visie

op het verhaal dat wij uit de Bijbel ken-

nen: Jezus vraagt Judas hem bij wijze van

ultieme vriendendienst te verraden.

Kracht, die eerder een bewerking maak-

te van Bachs Matthäus-Passion, belicht

met zijn Judas Passion de nieuwe inzich-

ten in de rol van Judas Iskariot. De mu-

ziek is geïnspireerd op klassieke en religi-

euze werken en wordt uitgevoerd door

het ensemble The Troupe.

Judas passionvrijDag 19 maart Tilburg, Theaters TilburgZaterDag 21 meiZwolle, Theater OdeonZonDag 21 maartAmsterdam, Muziekgebouw aan ’t IJDonDerDag 25 maartHoogeveen, Theater TamboerZaterDag 27 maartNaaldwijk, Westlandtheater De NaaldDinsDag 30 maartWeert, MunttheaterWoensDag 31 maartDeventer, SchouwburgZaterDag 3 aprilLeiden, Schouwburg

abbie de Quant en elizabeth Van malde jubilerenOp maandag 12 april vieren Abbie de Quant (fluit) en Elizabeth van Malde (piano) in de Kleine Zaal van het Concertgebouw in Amsterdam hun veertig- jarig jubileum als duo.

abbie de Quant en Elizabeth van

Malde hebben voor het feest een

aantal vrienden uitgenodigd. Samen

met de cellist Godfried Hoogeveen, de

jazzfluitist Ronald Snijders en de dichter

en architect Alessandro Aiello is een af-

wisselend programma samengesteld

waarin de brede belangstelling van de

musici tot uitdrukking komt. Aiello zal

ter gelegenheid van de feestavond

gedichten voordragen van Lucebert.

Abbie de Quant: ‘We willen ons feestje

vieren met iedereen die van klassieke

muziek, jazz

en poëzie houdt.’

Jubileumconcert

maanDag 12 april

Amsterdam, Concertgebouw

www.concertgebouw.nl

koninklijk ConCertgebouw-orkest in de doelenDe Russische dirigent Mikhail Pletnev, de Oekraïense meesterpianist Alexander Gavrylyuk en het Koninklijk Concertge-bouworkest maken op 22 mei hun opwachting in Rotterdam.

Met een uitsluitend Russisch

programma richt Pletnev in de

Doelen de schijnwerpers op de muzikale

geschiedenis van zijn land. Op het pro-

gramma staan Rachmaninovs symfo-

nisch gedicht Dodeneiland, de glorieuze

Vierde symfonie Le poème de l’extase’

van Alexander Skrjabin en het Tweede

pianoconcert van Sergej Prokofjev. De

solist is Alexander Gavrylyuk, die na zijn

sensationele debuut in de serie Meester-

pianisten terstond is teruggevraagd voor

het seizoen 2010-2011.

alexander Gavrylyuk

koninkliJk concertGe-

bouworkest o.l.v. mikhail

pletnev

Werken van Prokofjev, Skrjabin en

Rachmaninov

ZaterDag 29 mei

Rotterdam, de Doelen

www.muziekgebouw.nl

10 www.klassiekezaken.nl

opera anders

formidabele uitVoering rothes matthäusdé matthäus-Passion is vanzelfsprekend die van johann sebastian bach, maar ook in de tijd voor bach werden de evangeliën op muziek gezet. De oudst bekende

passie uit het Midden-Duitse Thüringen is die van Johann Christoph Rothe

(omstreeks 1653-1720). In 1697 schreef deze componist, violist en zanger

een Matthäus-Passion die nu in de serie ‘Musikerbe Thüringen’ op cd is

verschenen. De dirigent Bernhard Klapprott heeft samen met Cantus

Thuringia, Capella Thuringia en een aantal vooraanstaande solisten, onder

wie Hans Jörg Mammel als Evangelist, een formidabele opname gerealiseerd

van een vroege passie waarin de tekst centraal staat. Het muzikale scala reikt

van eenvoudige aria’s tot weelderige gezangen.

de fluitist emmanuel Pahud kennen we vooral als pleit-bezorger van werken van componisten als dalbavie en Pintscher. op deze nieuwe cd gaat hij terug naar de tijd waarin bewerkingen van populaire composities een heel eigen genre vormden. Beroemde opera-aria’s steekt

hij in een ander jasje. Zo laat hij horen dat Rigoletto, Die Zauberflöte en Carmen

universele werken zijn die ook los van de originele context kunnen bestaan.

Telkens opnieuw zoekt hij een invalshoek die past bij zijn instrument én de

compositie. Zo ontstaat een wat objectievere uitvoering dan die van de

operadiva’s en -helden, maar de voortreffelijke interpretatie van deze ras-

fluitist toont aan dat ook daar een grote bekoring van uitgaat.

29,9544 ,95adviesprijs*

KLASSIEKE ZAKEN PRIJS

10%korting voor clubleden

26,95




16,15

Johann christoPh rotheMatthäus-PassionSolisten, Cantus Thuringia, Capella Thu-ringia o.l.v. Bernhard KlapprottCpo 777 554-2 (2 Cd’s) /102 491 Vkz

diverse coMPonistenFantasy – A night at the operaEmmanuel Pahud, Juliette Hurel, Rotterdam Philharmonic Orchestra o.l.v. Yannick Nézet-Séguinemi ClassiCs 5099945781421/ 102 492 Vkz

2Cd’s

* Geadviseerde Klassieke Zaken-actieprijs, zolang de voorraad strekt of tot 21 mei 2010.

onzeaanraders

bernhard klaPPrott

11 www.klassiekezaken.nl

isabelle faust betoverend in solowerken bachisabelle faust speelt al jaren mee in de eredivisie van het vioolspel. ze omringt zich met kamermuziekpartners als jean-guihen Queyras (cello) en alexander melnikov (piano). Op het orkestrale vlak staan de dirigent Jiri Belohlávek en zijn

Prague Philharmonia haar graag terzijde, maar op haar laatste cd is ze hele-

maal alleen. Zoals veel grote violisten vóór haar waagt ook Faust zich op het

hoogtepunt van haar carrière aan de Solosonates en -partita’s van Bach. Ze

grijpt terug op diens originele handschriften en speelt de werken betoverend

puur en eerlijk: zonder fratsen maar met een fijnzinnigheid en een raffinement

die alleen voor violisten van het hoogste echelon zijn weggelegd.




16,15




12,55

Johann sebastian bachSonatas & Partitas: Partita II (BWV 1004), Sonata III (BWV 1005), Partita III (BWV 1006)Isabelle FaustHarmonia mundi HmC 902059

dMitri sJostakovitsJCelloconcert nr. 1 in Es op. 107, Cellosonate nr. 2 in d op. 40 Han-Na Chang, London Symphony Orchestra o.l.v. Antonio Pappanoemi 09463324222/ 102493 Vkz

* Geadviseerde Klassieke Zaken-actieprijs, zolang de voorraad strekt of tot 21 mei 2010.

onzeaanraders

onzeaanraders

de Passie Van meesterCelliste han - na chanGantonio Pappano en han-na Chang zijn al jaren een suc-cesvol koppel. de italiaanse dirigent en pianist en de jonge koreaanse celliste bespelen samen de grote podia en treden daarnaast op als kamermuziekduo. Die combinatie leidt

ook op cd tot een bijzondere repertoirekeuze. Met het London Symphony

Orchestra, het orkest dat Pappano al jaren met veel succes leidt, speelt Han-Na

Chang het Eerste celloconcert van Sjostakovitsj. Het gaat vergezeld van een

kamermuziekcompositie, de Tweede cellosonate van dezelfde Russische meester.

Samen met Pappano raakt Han-Na Chang de onderliggende, filosofische laag

in de muziek. In gepassioneerde passages grijpt ze diep in de snaren, zodat de

uitvoering een zinderende warmte uitstraalt.

zondaG 18 april

ConCertgebouw

amsterdam

Han-na Chang,gustav mahler jugendorchester

o.l.v. Antonio Pappano

Violiste Jeanne Lamon stond drie

decennia geleden aan de wieg van

Tafelmusik. Onder haar artistieke

leiding groeide het orkest uit tot ‘een

van de beste barokorkesten ter we-

reld’ (Gramophone) en bouwde het

een discografie op van meer dan 75 cd’s. ‘Tafelmusik is in

tegenstelling tot vele barokorkesten

geen projectorkest’, begint Lamon

haar verhaal. ‘Wij zijn geen pick up

orkest maar spelen al dertig jaar in

nagenoeg dezelfde samenstelling.

Dat resulteert in een eigen en her-

kenbare Tafelmusik sound. In alles

wat we uitvoeren, worden we geleid door de nieuwsgierig-

heid naar de authentieke uitvoeringspraktijk.’

In dit streven werkt Tafelmusik nauw samen met verschil-

lende specialisten. In Heerlen en Eindhoven wordt het en-

semble geleid door de Duitse dirigent Bruno Weil. Lamon:

‘We spelen al meer dan twintig jaar geregeld onder leiding

van Bruno Weil en kennen elkaar door en door. Na al die

jaren groeit de samenwerking nog steeds en op het gebied

van de Weense klassieken is Weil ronduit fantastisch.’

Het programma in Heerlen en Eindhoven bevat juweeltjes

van Mozart en Haydn en is daarmee een kolfje naar Weils

hand. Ronald Brautigam soleert in Mozarts dramatische

‘Pianoconcert nr. 24’ op de fortepiano. ‘Mozart schreef maar

twee pianoconcerten in mineur, voor alle 25 andere ge-

bruikte hij een majeurtoonsoort’, licht Lamon het drama-

tische karakter toe. Over Brautigam,

onlangs nog onderscheiden met de

MIDEM Classical Award 2010 voor

zijn opname van Beethovens Piano-

concerten, is Jeanne Lamon lovend:

‘Ronald Brautigam is een fantasti-

sche pianist. Zijn spel is geweldig

expressief en virtuoos.‘

Naast concerten in thuisbasis Toronto tourt Tafelmusik

over de hele wereld. In mei staan concerten in Nederland,

België en Spanje op het programma. Verschilt het Canade-

se publiek erg van het Europese? Lamon: ‘De Europeanen

kleden zich netter voor een concert dan de Noord-Ameri-

kanen. Voor de rest is de waardering voor onze muziek op

beide continenten hetzelfde.’

THEATER HEERLENdonderdag 13 mei, 20.00 uur

Mozart / Ouverture ‘Idomeneo’,

Pianoconcert nr. 24

Haydn / Symfonie nr. 101 ‘Klok’

P 27,50 / P 25,00 / P 22,50 / P 15,00

Telefonisch reserveren via 045-571 66 07

of bestel online via www.parkstadlimburgtheaters.nl

MuZIEkCENTRuM EINDHOVENvrijdag 14 mei, 20.15 uur

Mozart / Eine kleine Nachtmusik,

Pianoconcert nr. 24, Symfonie nr. 41 ‘Jupiter’

P 28,00 / P 24,00 / P 18,00 / P 12,00

Telefonisch reserveren via 040-2442020

of bestel online via www.muziekcentrum.nl

TAfELMuSIk steekt de oceaan over

CANADEES BAROkORkEST TE GAST IN THEATER HEERLEN EN HET MuZIEkCENTRuM EINDHOVEN

Het Canadese Tafelmusik Baroque Orchestra steekt dit voorjaar de Atlantische Oceaan over voor een Europese tournee. Artistiek leidster Jeanne Lamon blikt vooruit op de concerten in Nederland, op donderdag 13 mei in Theater Heerlen en op vrijdag 14 mei in het Muziekcentrum Eindhoven.

12 april 2010

sPecial

foto

graa

f ro

na

ld k

na

PP

advertorial

‘Ronald Brautigam is een fantastische

pianist’

“Een van de beste barokorkesten ter wereld”

(Gramophone)

13 april 2010 www.klassiekezaken.nl www.klassiekezaken.nl 13

Het opnameproces van de Matthäus-Passion door

La Petite Bande was uniek. De registratie zou worden

gemaakt in Leuven in België, maar daar aangekomen

bleek de halve stad één grote bouwplaats te zijn. Uit-

voerend producent en opnameleider Bert van der

Wolf en dirigent Sigiswald Kuijken overlegden wat

te doen. Om een opname te maken met losse sessies,

zoals gewoonlijk gebeurt, was in deze situatie niet

mogelijk. De tijd die beschikbaar was, lag in de avond-

uren, als de geluiden waren verstomd. Bert van

der Wolf kwam met het idee om de eerste avond de

Matthäus in z’n geheel, live, op te nemen. De drie

volgende avonden zouden worden gebruikt voor cor-

recties en aanvullingen.

Dat was het plan. De uitvoering zou heel anders

verlopen: zie maar eens al die musici op één lijn te

krijgen. Normaliter konden ze gewoon binnen-

lopen, hun deel opnemen en een sessie overdoen

indien nodig. Maar nu moest alles er in één keer

op staan. Bovendien verbood Van der Wolf de

musici tijdens hun pauzes weg te gaan: vier avon-

den lang moesten ze constant allemaal aanwezig

zijn. Op die manier zou er de grootste eenheid

ontstaan en zou de opname niet versplinterd over-

komen. De korte tijd die ze hadden, moest opti-

maal worden gebruikt. Pas na flinke discussies

gingen de opnamen van start.

Het resultaat is ernaar. Doordat iedereen van de

eerste tot de laatste noot geconcentreerd aanwezig

was, is het een unieke opname geworden die wel

eens hoge ogen zou kunnen gooien. De solidariteit

en de eenheid binnen de groep zijn tastbaar, net als

de dynamische spanning. Het proces was zó intens

dat een groot aantal musici na afloop met tranen

in de ogen zat. Die intensiteit en die atmosfeer zijn

voelbaar in de opname. Soms heeft het zin om

naakt te zijn, om je veiligheid tijdelijk op te geven,

al is daar veel durf en moed voor nodig.

door valentine laout- van leeuwenstein

Een kwetsbare nieuwe Matthäus-Passion: de naakte essentie

siGiswald kuiJkens

gedurfde Visie op

bachs passie

bachs matthäus-Passion is een groots en een prachtig werk, maar wordt tegelijkertijd als een moeilijk stuk gezien. niet alleen door de lengte van het werk, maar ook door de muziek zelf. in de nieu-we opname van la Petite bande lijkt het meesterwerk aan licht-

heid en schittering te hebben gewonnen. wellicht is dit te danken aan een zekere naaktheid in de uitvoering. ‘naakt zijn’, je kwetsbaar durven opstel-len, dat is wat hier gebeurt: soli én koordelen worden alle gezongen door de solisten. hiermee raken de musici aan de essentie van het werk van johann sebastian bach en aan de ziel van de matthäus-Passion.

Johann sebastian bachMatthäus-Passion BWV 244La Petite Bande o.l.v. Sigiswald Kuijken, met Gerlinde Sämann, Petra Noskaiová, Christoph Genz, Jan Vander Crabben, Marie Kuijken, Patrizia Hardt, Bernhard Hunziker, Marcus NiedermeyrCHallenge reCords 0608917235722 | CC 72357 (3 saCd’s)

sPecial

schi

lder

ha

ns

MeM

lin

g


Portret

Yundi wil inspireren met chopins nocturnes

choPin Nocturnes Yundi emi 5099960839121

Y undi Li (1982), geboren in Chongqing,

was achttien toen hij de eerste prijs op

het Chopinconcours in Warschau in

ontvangst nam, de jongste winnaar ooit

en de eerste Chinees die de wedstrijd op zijn naam

zette. Sindsdien bestormt hij de internationale po-

dia, vooral met het oeuvre van de Poolse poëet.

Yundi, zoals hij tegenwoordig door het leven gaat,

is sinds zijn jeugd een muziekfanaat. Het verhaal

gaat dat hij als driejarige niet mee naar huis wilde

toen hij een accordeonist in een winkelcentrum

opmerkte. Zijn ouders kochten een instrument

voor hem, waar hij zich volledig op stortte en

waarmee hij als vijfjarige een wedstrijd won. Maar

de accordeon was de tengere jongen uiteindelijk

te log en te groot. Toen hij zeven was, stapte hij

over op de piano. Hij verhuisde met zijn familie

naar Shenzhen en ging negen jaar lang in de leer

bij Dan Zhao Yi. Toen hij zich buiten de grenzen

van zijn land liet horen sleepte hij diverse prijzen

in de wacht, onder meer in de Verenigde Staten

en Peking. Ook op het Internationaal Franz Liszt

Pianoconcours in Utrecht (1999) behoorde hij

tot de winnaars.

Na de overwinning in Warschau in 2000 nam zijn

carrière een hoge vlucht. Yundi vervolgde zijn studie

in Hannover bij de Israëlische pianist Arie Vardi

en trad veelvuldig op als solist bij vermaarde or-

kesten als de Berliner Philharmoniker. De piano-

concerten van Chopin behoren nog altijd tot zijn

vaste repertoire.

Chopinconcoursen zijn er in soorten en maten, maar op hét Chopinconcours in Warschau laten de grootste aller pianisten zich zien: Maurizio Pollini, Krystian Zimerman, Martha Argerich en de jonge Chinees Yundi Li. Hij werd in 2000 glorieus winnaar van de eerste prijs, die voor het laatst in 1985 was uitgereikt. Ter gelegenheid van de viering van het geboortejaar van de componist nam hij voor EMI diens complete Nocturnes op.

In China geldt Yundi als ‘prins van de piano’. Met

zijn spel wil hij zijn landgenoten inspireren en in

2008 maakte hij dan ook een tournee door China

met het Rotterdams Philharmonisch Orkest.

Yundi debuteerde in 2003 in Carnegie Hall en

was een jaar later in Nederland te gast in de serie

Meesterpianisten. In 2008 kwam hij opnieuw

naar het Amsterdamse Concertgebouw met wer-

ken van Chopin. Zijn derde cd, met Chopins

Scherzi en Impromptu’s, verscheen eind 2004.

Het platenlabel EMI, dat Yundi sinds kort als

nieuwe artiest heeft ingelijfd, maakt dankbaar

gebruik van zijn reputatie als Chopinspecialist.

Yundi kan bogen op een soepele techniek die in

de Nocturnes mooi naar voren komt. De vroege

Nocturnes klinken als lichte vlindertjes in de wei.

In de latere werken, opus 57, 62 en 72, wisselen

passie en verstilling elkaar af. Transparantie blijft

de boventoon voeren, elk detail is hoorbaar.

Het opvallendste kenmerk van de opname: ver-

fijnde dromerigheid. De Nocturne in cis (op.

post.), Es (op. 9 nr. 2) en Fis (op. 15 nr. 2) geven

het gevoel van een lome, zomerse namiddag.

Soms rekt Yundi de tempi flink op, waardoor de

muziek dreigt te gaan stilstaan. Hij compenseert

dat in bijvoorbeeld de Nocturne in c (op. post.),

die de dubbel-cd als een koel briesje afsluit.

We kunnen binnenkort nog meer verwachten

van Yundi. Op 12 maart speelt hij in Eindhoven

en een volgende cd-opname met solowerken van

Chopin staat op stapel.

door lonneke regter

april 2010 15 foto

eM

i cla

ssic

s

Verfijnde dromerigheid

van chinese meester

16 april 2010

Opnieuw bij de Nederlandse Opera: berlioz’ les troyens


PodiuM

Laat het maar aan Hector Berlioz over om een ogenschijnlijk krankzinnig idee om te zetten in iets wondermoois: delen uit het heldenepos Aeneis van de Romeinse dichter Vergilius gebruikte hij als

basis voor de blockbuster-opera Les Troyens. Bij de Nederlandse Opera zullen we andermaal Troje ten

onder zien gaan en Carthago zien opkomen in Pierre Audi’s succesvolle productie uit 2003.

h et is heel gemakkelijk om je te

vertillen aan het navertellen

van een machtig epos: in zijn

zeer losjes op Homerus geba-

seerde film Troy toverde regisseur Wolfgang Petersen

duizend schepen en magistrale massascènes uit zijn hoge

hoed, maar als toeschouwer verliet je de bioscoopzaal

met een vaag beeld voor ogen van Brad Pitts perpetueel

wapperende blonde manen en een hoop met de com-

puter gegenereerde soldaten.

Hector Berlioz geeft in zijn opera Les Troyens even-

eens ruim baan aan de grote massa. Het koor is bijna

alom aanwezig. Het grote ver-

schil tussen Troy en Troyens: in de

opera zijn het allemaal echte

mensen. Als de vrouwen van

Troje en masse de hand aan zich-

zelf slaan, moet je als toeschou-

wer heel veel mans zijn om je

tranen te onderdrukken. Berlioz

heeft begrepen dat Vergilius’ epos

een verhaal is vol herkenbare

karakters. Aeneas ontvlucht zijn brandende stad en

laat op zijn reis in een mengeling van haat en liefde

de jonge koningin Dido achter in haar kersverse

koninkrijk. Mensen zitten vol tegenstrijdigheden.

Berlioz schildert zijn hoofdfiguren dan ook in prach-

tig tweeslachtige noten. Wanneer de waarzegster

Cassandra en haar geliefde Chorebus elkaar treffen

onder de muren van het gedoemde Troje, hult de

componist hen in muziek die zowel verschroeiende

liefde als totale destructie verbeeldt. En als Dido en

Aeneas elkaar vinden aan de Noord-Afrikaanse kust,

hoort men in het orkest het zoete breken van de

golven maar ook de breekbaarheid van de nog prille

relatie. Niet zonder redenen, want in de schaduwen

van de nacht waart de god Mercurius, die Aeneas met

een enkel woord verder jaagt, richting Italië. Er is

ruimte voor alle rangen en standen: vorstelijke

schoonheden als Dido en Cassandra krijgen reliëf in

glorieuze melodieën, maar ook de eenvoudige

matroos Hylas mag eventjes hartbrekend mooi zingen.

De productie van Pierre Audi en George Tsypin voor

de Nederlandse Opera onderstreept met zijn opval-

lend belichte bouwconstructies, hangbruggen en zak-

kende en stijgende podiumdelen de driedimensio-

nale opzet van de opera en de afstand die er tussen

mensen in verschillende kampen zijn kan. Toch loopt

niemand verloren in deze

groots opgezette enscene-

ring, zeker niet prachtvrou-

wen Eva Maria Westbroek

(Cassandra), Yvonne Naef

(Dido) en Charlotte Helle-

kant (Anna) en de jonge

tenorheld Bryan Hymel

(Aeneas). Dirigent en

Berlioz-specialist John

Nelson zal het geheel ongetwijfeld in goede maar ook

razend spannende banen leiden: groots, meeslepend

en soms ook heel intiem.

door hein van eekert

eChte mensen in een Groots spektakelstuk

Les Troyens van Hector BerliozRegie: Pierre AudiMet Eva Maria Westbroek, Yvonne Naef, Charlotte Hellekant, Bryan HymelNederlands Philharmonisch Orkest o.l.v. John Nelson4, 8, 12, 16, 21, 25, 28 aPril en 2 mei in het Muziektheater, aMsterdaM

foto

graa

f ru

th w

alz

- M

on

ika

rit

ters

ha

us

NR 665, SINDS 1952

MAART/APRIL

P A S S I E V O O R K L A S S I E K

BP

€ 7.95

Exclusief!Met opnamen van:

* Itzhak Perlman* Yannick Nézet-Séguin

* Dietrich Fischer-Dieskau

NieuwOrkesten aan het werk!

Muziek in het land

ReportageKlassieke tangoin Buenos Aires

Oude MuziekHolland Baroque Society

klinkt spannend en jong

Mens & DingDe fortepiano vanKristian Bezuidenhout

Countertenor tussen sterren

Passie met Pasen,

de mooiste muziekHet Gesprek

Frénk van der Linden

versus Cora Burggraaf

Componist

Pietro Mascagni, een

opera voor Mussolini

Mens & Passie

Liesbeth List krijgt

kippenvel van Callas

InstrumentHoe bouw ik eenecht clavichord?

En verder: Alle Radio4-concerten * Ontdekking Vilde Frang * Treuren om de doden

* Johannes-Passion in Doelen * Afscheid Susanne van Els * Reportage Steinway Pianoconcours

Philippe Jaroussky

Met GRATISklassieke CD

DE EERSTE 20 TITELS IN DEZE NIEUWE

MIDPRICE-SERIE ZIJN NU VERKRIJGBAAR.

www.emiclassics.com

3 EMI4G R E AT C L A S S I C A L R E C O R D I N G S

Ook voor klassiek

ga je naar Music Store

EMI-Luister 10-02_- 11-02-10 15:55 Pagina 1

MA

AR

T/ A

PR

I L 2

01

0, J

AA

RG

AN

G 5

8, N

R 6

65

JAROUSSKY COVER.indd 1

21-02-2010 12:21:01

NR 665, SINDS 1952

MAART/APRIL

P A S S I E V O O R K L A S S I E K

BP

€ 7.95

Exclusief!Met opnamen van:

* Itzhak Perlman* Yannick Nézet-Séguin

* Dietrich Fischer-Dieskau

NieuwOrkesten aan het werk!

Muziek in het land

ReportageKlassieke tangoin Buenos Aires

Oude MuziekHolland Baroque Society

klinkt spannend en jong

Mens & DingDe fortepiano vanKristian Bezuidenhout

Countertenor tussen sterren

Passie met Pasen,

de mooiste muziekHet Gesprek

Frénk van der Linden

versus Cora Burggraaf

Componist

Pietro Mascagni, een

opera voor Mussolini

Mens & Passie

Liesbeth List krijgt

kippenvel van Callas

InstrumentHoe bouw ik eenecht clavichord?

En verder: Alle Radio4-concerten * Ontdekking Vilde Frang * Treuren om de doden

* Johannes-Passion in Doelen * Afscheid Susanne van Els * Reportage Steinway Pianoconcours

Philippe Jaroussky

Met GRATISklassieke CD

DE EERSTE 20 TITELS IN DEZE NIEUWE

MIDPRICE-SERIE ZIJN NU VERKRIJGBAAR.

www.emiclassics.com

3 EMI4G R E AT C L A S S I C A L R E C O R D I N G S

Ook voor klassiek

ga je naar Music Store

EMI-Luister 10-02_- 11-02-10 15:55 Pagina 1

MA

AR

T/ A

PR

I L 2

01

0, J

AA

RG

AN

G 5

8, N

R 6

65

JAROUSSKY COVER.indd 1

21-02-2010 12:21:01

0. Cover(s) Los.indd 1

21-02-2010 13:18:12

7. PÉCOU Symphonie de Jaguar – Vague de PierreEnsemble Zellig, Orchestre Philharmonique de

Radio France o.l.v. Francois-Xavier Roth en

Jonathan Stockhammer

Harmonia Mundi HMC 905267De Franse componist Thierry Pécou (1965) is in eigen land bekender dan daarbuiten. Zijn werk bezit een sterke hang naar magie en sensualiteit en een liefde voor het theatrale. Deze muziek en deze uitvoeringen kunnen alleen uit Frankrijk komen.

8. SCHNITTKESymfonieën 0 – 9Diverse symfonieorkesten en dirigenten

BIS-CD 1767/68 (6 cd’s) C30973 • DDD-7.13’ Aan het einde van de jaren tachtig, begin jaren negentig, was de Alfred Schnittke een ware hype in ons land. Een mooi document met - zonder uitzondering - uitstekende vertolkingen.

9. SIBELIUSVioolconcert, Humoresque nrs.1, 2 en 5. PROKOFJEV: Vioolconcert nr.1Vilde Frang (viool), WDR Sinfonieorchester Köln

o.lv. Thomas Sondergard

EMI 6 84473 2 • DDD-63’Wil je weten of iemand echt viool kan spelen, laat hem of haar dan de tweede cadens uit het Vioolconcert van Sibelius spelen. De 23-jarige Noorse Vilde Frang slaagt met glans. Frang is ontegenzeglijk een groot muzikaal talent.

10. SCHUBERT E.A.Sviatoslav RichterSviatoslav Richter (piano)

BBC Legends BBCL4265-2 • ADD-80’ Sviatoslav Richter (1915-1997) was één van eerste grote pianisten die Schuberts pianosonates serieus nam. Angst, desolaatheid en woede verklankt met een bijna bangmakende intensiteit.

1. BACHGoldberg Variationen(Arie mit verschiedenen Veränderungen,

BWV 988)

Andreas Staier (klavecimbel)Harmonia Mundi HMC 902058 • DDD-80’ + dvd Toetsenspeler Andreas Staier geldt als een specialist in de oude(re) muziek. Het werk van Bach loopt als een rode draad door zijn oeuvre. Een mooi doortekende registratie op een schitterend klinkend klavecimbel.

2. BARBER Adagio - 100th AnniversaryDiverse orkestwerken, liederen en

kamermuziek

Diverse uitvoerendenEMI 6 87286-2 (2 cd’s) • DDD-80’ + 78’Ter gelegenheid van de honderdste geboortedag van Samuel Barber brengt EMI deze compilatie uit. Een ideale manier om met deze ten onrechte vergeten moderne romanticus kennis te maken.

3. CHOPINBallade in g, op.23 – Etude in cis, op. 10/4 – 8 Mazurka’s – 2 Nocturnes – Pianosonate nr.3 in b, op.59Martha Argerich (piano)

Deutsche Grammophon 477 7557 • ADD-mono-64’Martha Argerich is altijd onvoorspelbaar geweest. In dit geval speelt ze vol impulsiviteit en spontaniteit. Dramatisch, heel vrij in tempo, bijna als een improvisatie. Adembenemende uitvoeringen.

4. HARRIS Symfonie 5 & 6 ‘Gettysburg’ – AccelerationBournemouth Symphony Orchestra

o.l.v. Marin Alsop

Naxos 8.559609 • DDD-62’Roy Harris is een van de pioniers van de Amerikaanse twintigste-eeuwse muziek. Minstens vijftien symfonieën heeft hij op zijn naam staan. De epische ‘Zesde’ uit 1944 werd opgedragen aan de Amerikaanse strijdkrachten – vandaar de ondertitel ‘Gettysburg’.

5. MAHLERLiederChristian Gerhaher (bariton),

Gerold Huber (piano)

RCA Red Red Seal 8697567732 • DDD-75’De Duitse bariton Christian Gerhaher behoort tot het allerhoogste van de jongere generatie klassieke liedzangers. Eenzaam aan de top, is hij een toonbeeld van de liedzangkunst. Een verrukkelijk liedrecital.

6. MESSIAEN E.A.Horizon 2 – A tribute to Olivier MessiaenWerken van Dukas/Van Keulen, Messiaen,

Dalbavie en Zuidam

Koninklijk Concertgebouworkest o.l.v. George Benjamin en Ingo MetzmacherRCO LIVE RCO 09003 • DDD-72’Een gezaghebbende hommage aan Olivier Messiaen, de Franse componist die in 2008 honderd jaar zou zijn geworden. Dalbavies meesterlijke La Source d’un Regard voorziet deze tweede Horizon-cd van een gouden randje.

Lezers van Klassieke Zaken profi teren van een extra voordelig aanbod! Een jaarabonnement op Luister voor slechts € 37,50 (in plaats van € 48,-)

Luister verschijnt 8 keer per jaar en bij ieder nummer ontvangt u een gratis cd!!

Ja, ik neem een jaarabonnement Luister voor € 37,50

Naam: ...................................................................................................................................................................................................................................................................................

Adres: ...................................................................................................................................................................................................................................................................................

Postcode: ............................................................................... Plaats: ...................................................................................................................................................................................

Telefoon: ...............................................................................................................................................................................................................................................................................

E-mail: ..................................................................................................................................................................................................................................................................................

U ontvangt een acceptgirokaart.

Het abonnement wordt automatisch verlengd. Indien u dit niet wenst, dan kunt u dit eenvoudig stopzetten door een opzegging te sturen via e-mail of post naar: E-mail: [email protected] Post: Uitgeverij BCM/Luister, Postbus 1392, 5602 BJ Eindhoven’

Vul de bon in en stuur deze vandaag nog in een envelop zonder postzegel naar: Aboservice Luister, Antwoordnummer 11092, 5600 VC Eindhoven

✁

Aanraders uit de selectie van de maand,gekozen door de redactie van Luister.

Aanraders

Luister_1_1_VKZ_BON_FEB.indd 1 25-02-2010 12:59:53


ProFiel

rinaldo alessandrini:

‘alles wordt armida

verGeven’

wie Armida was, hoefde Vivaldi

zijn Venetiaanse operapubliek in

1718 niet uit te leggen. Een kort

citaat uit Torquato Tasso’s be-

roemde epische gedicht Jeruzalem bevrijd was vol-

doende om de betoverende Saraceense strijdster als

titelheldin in zijn nieuwe opera te introduceren.

Haar ingewikkelde haat-liefdeverhouding met de

trouweloze christenridder Rinaldo kende iedereen

die Tasso had gelezen. In opera’s hadden veel opera-

componisten aangrijpende scena’s geschreven op

Armida’s jammerklachten en woede-uitbarstingen

na het traumatiserende vertrek van Rinaldo. De

Armida die razend en tie-

rend haar sprookjeseiland

ontvlucht was, sprak tot ie-

ders verbeelding: beeld-

schoon zijn en toch bedro-

gen worden, arme Armida!

Dit slachtoffer-imago werd

door Vivaldi in zijn grote

carnavalsopera Armida al

campo d’Egitto doorbroken. Vanuit een diep verlan-

gen om als operacomponist eigentijds muziek-

theater te schrijven koos hij in 1718, in samen-

werking met een jonge librettoschrijver en een stel

veelbelovende jonge zangers, voor een minder be-

laden, luchtiger subplot uit Tasso’s epos. Armida is

terug in het Midden-Oosten en wil zich wreken op

Rinaldo. De opera begint wanneer zij zich presen-

teert tijdens een wapenschouw bij de geallieerde

moslimlegers die zich in het Egyptische rijk bij Gaza

opmaken voor de eindstrijd tegen de kruisvaarders.

Ook hier is zij de geslepen oriëntaalse verleidster die

mannen om haar pink windt en zelfs belooft te

trouwen met degene die Rinaldo vermoordt.

Opportunisten als Tisaferno en Adrasto raken met-

een in haar ban maar de onkreukbare legeroverste

Emireno zwicht niet voor haar avances. Hij is ver-

liefd op zijn eigen gevangene, de lieftallige Erminia,

maar maakt geen kans omdat zij op haar beurt een

ongelukkige liefde voor de ridder Tancredi koestert.

Voor Armida reden om in een woede-aria uit te

barsten als zij haar zin niet krijgt. De ‘tovenares’

Armida is bij echte mensen terechtgekomen die

hun eigen emotionele agenda hebben.

De dirigent Rinaldo Alessandrini omschrijft

Armida als ‘een psychologisch complex perso-

nage. Een gekwelde ziel en tegelijkertijd een ma-

nipulator zonder moreel kompas die iedereen het

leven onmogelijk maakt. Toch wordt dat alles

haar, zodra ze ontmaskerd is, ter plekke vergeven.

Zo gaat dat in het theater’, zegt Alessandrini. ‘Van

een normaal happy end is hier geen sprake maar

aan het slot trekt wel iedereen welgemoed en vol

vertrouwen ten strijde.’ Dat Vivaldi’s flitsende

aria’s zijn ingebed in lange recitatieven, door

Alessandrini en zijn all-Italian zangerscast pak-

kend voor het voetlicht ge-

bracht, hoort tot de con-

venties van het ‘dramma

per musica’, zoals de Italia-

nen hun opera’s noemden.

Opera als semiliterair

medium: zou de ambitieu-

ze Vivaldi Edition van

Naïve geen inspiratiebron

kunnen worden voor toneelregisseurs?

door MariJke schouten

schi

lder

an

ton

io b

ellu

cc

i

armida is de tiende opera in de Vivaldi edition en de tweede com-plete opera die de dirigent rinaldo alessandrini voor naïve heeft opgenomen. Van de tweede akte is de muziek verloren gegaan maar voor de barokspecialist alessandrini en de musicoloog frédéric delaméa was dat een mooie aanleiding om zich aan de achttiende-eeuwse praktijk van het pasticcio te wagen: bestaan-de aria’s in hetzelfde metrum en met hetzelfde karakter bij de tekst zoeken en de recitatieven opnieuw componeren. het resultaat van hun inspanningen is verbluffend.

armida als psycholoGisch drama

antonio vivaldiArmida al campo d’EgittoSara Mingardo, Furio Zanasi, Marina Comparato, Romina Basso, Martin Oro, Monica Bacelli, Raffaella Milanesi

Concerto Italiano o.l.v. Rinaldo AlessandrininaïVe ViValdi edition op30492 (3 Cd’s)

‘Verheven koning, ook ik kom hier strijden voor geloof en vaderland.Ik ben een vrouw, maar een prinses: ik ben Armida en tegen oorlog niet gekant.’

word nu liden proFiteer meteen van heel veel klassiek voordeel

kies gratis één van de 6 cd’s als welkomst-Geschenk

voor verkoopadressen en meer informatie www.klassiekezaken.nl of 035-6229370

❏ ja, ik word voor 712,95 per jaar lid van de klassieke zaken Club.

naam

❏ m ❏ v Geboortedatum

adres

postcode woonplaats

teleFoon

email

ik machtiG abonnementenland, namens de vereniGinG klassieke zaken, om tot wederopzeGGinG het lidmaatschapsGeld 1 x per Jaar te incasseren.

bank/Giro rekeninG

handtekeninG

miJn klassieke zaken specialist

plaats

deze bon kunt u opsturen naar : vereniGinG klassieke zaken antwoordnummer 1812, 1910 vb uitGeest.

Liefhebbers van klassiek zijn lid van de Klassieke Zaken Club

klassieke zakenclub

bent u nog geen lid? dan mag u als klassieke-muziekliefhebber deze aanbieding beslist niet laten lopen. het lidmaatschap levert u namelijk veel voor-deel op en u verdient dit direct terug.

* een welkomst-Cd t.w.v. - 14,95

* een kortingsbon t.w.v. - 5,-,

* 10% korting op speciaal geselecteerde acties

* extra korting op de boxaanbieding.

dit alles wordt ondersteund in ons tijdsChrift dat

tweemaandelijks uitkomt, boordevol informatie over

klassieke muziek dat u automatisch wordt toegezonden.

interessant ? beslist, temeer omdat het lidmaatschap van de klassieke za-

ken club slechts €12,95 per jaar kost. naast de gratis cd t.w.v.

€14,95 en de kortingsbon t.w.v. €5,- krijgt u automatisch het

tweemaandelijks tijdschrift boordevol informatie over de we-

reld van de klassieke muziek thuisgestuurd. de kortingsbon kunt

u inwisselen bij aankoop van een willekeurige cd bij de klas-

sieke zaken specialist. deze bon is niet inwisselbaar voor con-

tanten, niet bij aankoop van de nationale entertainmentbon

en niet i.c.m. andere acties of aanbiedingen.

word nu lid en profiteer direct!u kunt zich direct inschrijven bij een van de 50 aangesloten klas-

sieke zaken specialisten (zie de lijst op pag.2) en dan meteen

het door u uitgekozen gratis welkomstgeschenk, de leden-

pas en de kortingsbon in ontvangst nemen. wilt u zich via de

afgebeelde bon aanmelden dan ontvangt u na betaling een

welkomstenvelopje thuis en kunt u bij de aangesloten klassieke

zaken specialist tegen inlevering hiervan uw gratis welkomst-

geschenk afhalen.

KLASSIEKEZAKEN CLUB

clubledenpas3.indd 1

21-12-09 12:36


Mozarts bijna dertig pianoconcerten, het vijftal van Beethoven en de concerten van Schumann, Chopin, Grieg, Brahms, Tsjaikovski en Rachmaninov komen ieder seizoen voorbij, maar er is zoveel meer. Componisten, vooral in de negentiende eeuw, schreven hun vingers blauw aan honderden pianoconcerten. De meeste verdwenen al snel uit het repertoire. Ten onrechte, vindt het label Hyperion.

Spring, manager bij het Britse connaisseurs-

label Hyperion en founding father van de reeks

‘The romantic piano concerto’. Hij wist grote

namen te koppelen aan onbekende concerten.

Zijn veelgeprezen cd-serie beleeft nu haar vijf-

tigste uitgave.

‘Het begin was maar toevallig’, vertelt Spring.

‘Bij een lunch in de vroege jaren negentig zaten

we wat te brainstormen. We besloten het voor-

zichtig te proberen met drie cd’s, daar konden

we ons nooit een buil aan vallen.’ Nummer 1,

met virtuoze concerten van Moszkowski

en Paderewski door Piers Lane, bleek een schot

in de roos, maar helemaal verbluffend was

het succes van nummer 2: twee concerten van

Medtner, briljant gespeeld door Nikolaj

Demidenko. Voor velen werd het een eyeopener:

waarom kende niemand die mooie muziek? De

cd kreeg een Gramophone Award en daarmee

bewees de serie al vroeg haar waarde. Het gaf

vertrouwen om door te gaan en dat leidde tot

een onafzienbare stroom van onbekende con-

certen van allerlei componisten. Van sommige

hadden we nooit gehoord. Want de namen van

Pierné, Massenet, Rubinstein en Korngold

mogen inmiddels vertrouwd klinken, maar

kende u Alnæs, Macfarren, Huss of Vianna da

Motta al?

Het sterke punt is niet alleen het bijzondere

repertoire. Vanaf het begin heeft Spring kwali-

teit vooropgesteld. Door topsolisten als

Howard Shelley, Marc-André Hamelin en

Stephen Coombs, voortreffelijke orkesten en

een uitgekiende opnametechniek worden de

verborgen schatten niet alleen afgestoft, maar

zelfs glimmend opgepoetst. Zo hoort het als je

onbekend werk bemind wil maken.

De grootste verrassing op uitgave nummer vijf-

tig is trouwens een overbekend paradepaard:

Tsjaikovski’s Eerste pianoconcert, verreweg

het beroemdste werk dat in de serie is opge-

nomen. Het wordt gecombineerd met de

andere concerten van de grote Rus: niet alleen

het weinig gespeelde Tweede (met alternatieve

versies van het langzame deel), maar ook het

eendelige Derde, plus de briljante Concert-

fantasie die we vrijwel nooit horen. Ook bijzon-

der is dat pianist Stephen Hough en het

Minnesota Orchestra onder Osmo Vänskä deze

vier concerten live hebben opgenomen. Voor

de gelegenheid heeft Hyperion de jubileum-

uitgave een speciale verpakking meegegeven.

En nu maar door met de volgende vijftig?

Spring: ‘In het begin hadden we dat nooit

kunnen denken, maar ach, waarom niet? De

serie is duidelijk aangeslagen en er is zoveel

materiaal, we kunnen echt nog wel even voor-

uit!’ Ook Nederlandse componisten komen

aan bod want Mike Spring heeft de namen

Röntgen, Brandts Buys en Schlegel op het oog.

door gerard scheltens

grote Pianisten Geven Glans aan onbekende concerten

the roMantic Piano concerto, vol. 50 Tsjaikovski: Pianoconcerten 1, 2 en 3, Concertfantasie op. 56, e.a. Stephen Hough, Minnesota Orchestra o.l.v. Osmo VänskäHyperion Cda67711/2 (2 Cd’s)

interview

de grote meesters van het klavier stort-

ten zich liever op de zoveelste opname

van het Pianoconcert van Grieg dan

op onbekend repertoire. Degenen die

zich het lot aantrokken van de concerten van

Scharwenka, MacDowell of Litolff waren veelal

pianisten van het tweede garnituur, met orkesten

die even matig waren opgenomen als ze speelden.

Niet bepaald geschikt om onbekende muziek

onder de aandacht te brengen. Onbekend bleef

onbemind.

De prins die de afgelopen jaren veel van die

doornroosjes heeft wakker gekust, heet Mike

foto

graf

ie F

elix

brö

de

Mike sPring

In maart verschijnt het vijftigste deel van de Romantic Piano Concerto serie. Ter gelegenheid hiervan wordt de hele serie tijdelijk in prijs verlaagd. *

TCHAIKOVSKYPianoconcerten 1, 2 (in verschillende versies!) & 3 ConcertfantasieStephen Hough, piano Minnesota Orchestra Osmo VänskäCDA 67711leverbaar vanaf 1 april

VOLUME 50!

*Geldig t/m 1 juni 2010

WINKELADVIESPRIJS € 10,95

WINKELADVIESPRIJS € 17,95


sPecial

de kerkcantates van johann sebastian bach hebben relatief lang op herwaardering moeten wachten. de grootsheid van de matthäus-Passion en de hohe messe was aan het eind van de negentiende eeuw al onbetwist, maar de tweehonderd cantates,

in tijdsduur variërend van een kwartier tot ongeveer veertig minuten, wer-den nog lang beschouwd als gelegenheidswerken van mindere kwaliteit. gelukkig is dat beeld sinds enkele decennia grondig genuanceerd. de opnamen van masaaki suzuki en zijn bach Collegium japan bewijzen andermaal de kwaliteit van de werken.

masaaki suzuki reist chronologisch door Bachs cantates

Het was Karl Richter die begin jaren zestig met

zijn Bachkoor en -orkest uit München als eer-

ste een substantiële hoeveelheid cantates op de

plaat zette. Hij werd al snel gevolgd door

Nikolaus Harnoncourt en Gustav Leonhardt,

die in een kwarteeuw tijd álle cantates opna-

men. Zij waren de eersten die kozen voor oude

instrumenten, met alle problemen van dien.

Ook de complete reeks door Ton Koopman is

al enige jaren voltooid. Diens leerling Masaaki

Suzuki is met zijn Bach Collegium Japan onge-

veer op driekwart.

Al sinds de jaren zeventig is er vanuit Japan

grote belangstelling voor oude muziek, maar

Japanners die naar Europa gingen om zich

hierin te specialiseren ves-

tigden zich meestal in hun

nieuwe omgeving. Suzuki

koos ervoor om in zijn ei-

gen land een volwaardig

barokorkest plus -koor op

te richten en dat vergde

heel wat doorzettings-

vermogen. Het Bach

Collegium Japan bestaat

sinds 1990 en ter viering

van het twintigjarig jubi-

leum worden de eerste

veertig afleveringen uit zijn cantateserie nu in

vier laaggeprijsde boxen uitgebracht. De eerste

daarvan, besproken in het vorige nummer van

dit blad, bevat de vroegste cantates waarvan het

merendeel in Weimar werd gecomponeerd.

In het tweede deel maken we de overstap naar

Leipzig, waar Bach van 1723 tot aan zijn dood

in 1750 cantor was. Hij componeerde daar di-

verse jaargangen cantates, die door Suzuki in

min of meer chronologische volgorde zijn

opgenomen. Daardoor ontstaat inzicht in

hoe Bach werkte en hoe hij optimaal gebruik-

maakte van de middelen die hij tot zijn beschik-

king had. Zo valt het op dat cantates voor de

periode tussen kerst en Pasen nogal eens een

sopraansolo ontberen:

de jongens die de soli

moesten zingen waren

in die periode vaak

ziek of hadden be-

langrijke bezigheden

in hun opleiding

waardoor er niet vol-

doende repetitietijd

was. Om dat soort

praktische dingen

ging het. Bach schreef

zijn cantates, hoe on-

gelooflijk dat nu ook lijkt, tenslotte gewoon

voor de zondagse kerkdiensten en niet voor de

eeuwigheid. In Leipzig moet hij hebben be-

schikt over zeer virtuoze tenorsolisten. Suzuki’s

tenoren doen er hun voordeel mee. De bekend-

ste cantate in deze box is BWV 147, ‘Herz und

Mund und Tat und Leben’. Deze grote cantate

bevat het koraal ‘Jesu bleibet meine Freude’,

dat in bewerkte vorm en onder de Engelse

naam ‘Jesu joy of man’s desiring’ tot de aller-

bekendste ‘mopjes’ van Bach behoort.

De feestelijke titelcantate van deze box, ‘Erfreut

euch, ihr Herzen’, is geschreven voor tweede

paasdag. Bach laat hierin het koor voluit jubelen

in samenspraak met virtuoze trompetsoli. Een

ander hoogtepunt is BWV 104, ‘Du Hirte

Israel, höre’, een cantate waarvoor Bach een

van zijn allermooiste basaria’s schreef. Ook het

ingetogen openingskoor, hier opvallend lang-

zaam genomen, is een juweel. Zo kunnen we

doorgaan met het opsommen van hoogtepun-

ten. Bachs cantates blijven een onuitputtelijke

bron. De uitvoeringen door het Bach Collegium

Japan behoren inmiddels tot de allerbeste en

vanaf het begin van zijn serie heeft Masaaki

Suzuki een gelukkige hand gehad in het kiezen

van de juiste solisten. De vier jubileumboxen

zijn uitgebracht in een gelimiteerde oplage.

door Marcel biJlo

cantatebox bevat een van bachs aller-

mooiste basaria’s

Johann sebastian bachErfreut Euch!, 37 cantatesBach Collegium Japan o.l.v. Masaaki Suzukibis Cd 9027/29 limited edition

deel 2

april 2010 24

interview

Peter dijkstra: beiers koor was lieFde op het eerste Gezicht

De rollende Beierse ‘r’ heeft Peter Dijkstra al te pakken. Hij is gehuwd met een Beierse, woont met vrouw en kinderen in Ingolstadt en pendelt als ‘fliegende Holländer’ heen en weer tussen München en Stockholm. Daar heeft hij momenteel de meest uitgelezen omroepkoren van Europa onder zijn hoede. Tweeëndertig is hij nog maar, een bliksemcarrière. Maar ja, hij begon ook al op zijn twaalfde met invalbeurten voor van zijn vader Bouwe, die ook dirigeert.

h oe kwam Peter Dijkstra, van oor-

sprong Drent, in Beieren terecht?

‘Het was liefde op het eerste gezicht,

van twee kanten geloof ik. Na een

eerste gastoptreden werd meteen een volgende ge-

legenheid afgesproken. En kort daarna al kreeg ik de

aanstelling. Zo snel is het gegaan. Een heerlijk koor

om mee te werken. Technisch zit alles goed en daar-

door kun je je bij repetities van alles veroorloven.

Spelen met gestiek, overleggen, nieuwe dingen pro-

beren. De zachte inzet bijvoorbeeld, een klank die

nog kan groeien, die heeft een zinnelijkheid die het

publiek bijzonder waardeert. Alleen al daaraan her-

ken ik mijn koor blind, maar ook aan bijvoorbeeld de

ronde vocalen. Mijn Zweedse koor klinkt weer heel

anders: scherper, helderder. Dat komt door de taal.’

Die zinnelijkheid is ook te horen op de twee

recente cd’s die het thuislabel BR Klassik nu heeft

uitgebracht, met daarop het oratorium Israel in

Egypt van Händel, de Missa brevis van Kodály, de

Litanies à la Vierge Noire van Frank Martin en de

Mis voor dubbelkoor van Poulenc, repertoire dat

tweeënhalve eeuw omsluit. Over veelzijdigheid

gesproken. Zich specialiseren wil Dijkstra niet:

‘Ik wil een allrounder zijn.’ Aan alles op deze cd’s

hoor je dat het klikt tussen koor en dirigent. Indivi-

duele koorzangers beamen dat. Hij is zelf lang

actief geweest als bariton, zeggen ze dan, hij kan

desgevraagd dingen voordoen, begrijpt technische

problemen van zangers. Peter Dijkstra weet te

inspireren, hij is open, collegiaal en bezit een na-

tuurlijk autoriteit.

Speelt het een rol dat hij Nederlander is daar in

Beieren? ‘Ja, ik ben gewend aan discussies, aan

april 2010 www.klassiekezaken.nl 25

Peter dijkstra: beiers koor was lieFde op het eerste Gezicht

kodály, Martin, PoulencMissa brevis, Mis voor dubbelkoor, Litanies à la Vierge NoireSolisten, Chor des Bayerischen Rundfunks o.l.v. Peter Dijkstra

br klassik 900500

(saCd)

händelIsrael in EgyptRosemary Joshua, Gerhild Romberger, Kobie van Rensburg, Simon Pauly, Thomas Hamberger, Chor des Bayerischen Rundfunks, Concerto Köln o.l.v. Peter Dijkstra

br klassik 900501

‘de klank van het koor

heeFt zinnelijkheid’

meningen uitwisselen. Hier in Duitsland heerst

meer een mentaliteit van: wat de chef wil, gebeurt.

Dat betekent dat je een heldere lijn moet uitzetten.

Doe je dat niet, dan ontstaat onrust. Maar ik merk

dat men het waardeert dat ik uitnodig om met

initiatieven te komen. Typisch Nederlands: direct

zijn, interactie, niemand heeft de wijsheid in pacht.

Wat dat aangaat zijn we op de goede weg.’

A-cappellarepertoire is van oudsher de core-

business van Peter Dijkstra, maar er gloort een

bredere horizon. In Händels oratorium dirigeert

hij tevens Concerto Köln, met een ongecom-

pliceerdheid, bescheidenheid en jeugdige energie

die duidelijk afstralen op het orkest. Dijkstra:

‘De gelegenheden om orkesten te dirigeren wor-

den frequenter. Wat stiekem mijn droom is?

Opera’s dirigeren, dat machtige genre waarin alles

samenkomt.’ Let op, het gaat er zeker van komen.

door Jos van der zanden

april 2010 26

younG pianist Foundation eert Youri egoroV

PodiuM

in de zomer van 2010 nemen jonge talenten op initiatief van de Young pianist Foundation vijf cd’s op met de werken van rachmaninov. naar verwachting komen die in de herfst van 2010 uit.

april 2010 27

younG pianist Foundation eert Youri egoroV

Van 15 tot en met 25 april is Nederlands grootste jonge pianotalent te horen in het Muziekgebouw aan ’t IJ in Amsterdam. Tijdens het driejaarlijkse Young Pianist Foundation Nationaal Pianoconcours strijden talentvolle pianisten van 12 tot en met 27 jaar in vier leeftijdscategorieën om de prijzen.

de Young Pianist Foundation (YPF) bestaat

sinds het seizoen 1999-2000. Marcel Baudet,

hoofdvakdocent piano aan de Haagse en

Amsterdamse conservatoria, richtte de

stichting op naar aanleiding van zijn ervaringen met het

lesgeven aan jonge, getalenteerde pianisten. Sinds het

begin is hij artistiek leider. De YPF zet zich in om in

Nederland wonende of studerende pianisten te stimule-

ren en de kansen voor toptalent te vergroten. Hoe? Door

concoursen te organiseren en de talenten te begeleiden

voor, tijdens en na de concoursen. Er is niet alleen aan-

dacht voor de winnaar, maar

ook voor de overige deelnemers.

Zondag 25 april is de grote

finale van de komende editie

van de wedstrijd. Drie fina-

listen in de leeftijd van 16 tot

en met 27 jaar spelen ieder

een pianoconcert, begeleid

door het Noord-Nederlands

Orkest o.l.v. chef-dirigent

Michel Tabachnik. De win-

naar krijgt c10.000,- en mag een cd opnemen. Ook is

er een publieksprijs van c1.000,-. Job Cohen, burge-

meester van Amsterdam, zal de prijzen uitreiken. Van-

wege het tienjarig jubileum van de YPF is er dit jaar

een derde prijs in het leven geroepen: de Youri Egorov

Gold Medal, vernoemd naar de charismatische

Russische pianist die in 1988 op 33-jarige leeftijd stierf

aan aids. De eveneens uit Rusland afkomstige meester-

pianist Evgeny Kissin, ambassadeur van de YPF, komt

hem uitreiken.

Egorov, die in Nederland woonde en werkte, wilde dat

na zijn dood de Youri Egorov Stichting zou worden

opgericht om talentvolle pianisten op te leiden tot

wereldniveau. Zijn doel sluit aan bij dat van de Young

Pianist Foundation. Enkele jaren geleden droeg het

bestuur van de stichting het erfgoed over aan de YPF.

Om dat erfgoed onder de aandacht te brengen, om het

YPF-jubileum te vieren en om het niveau van het con-

cours aan te geven is de nieuwe Egorov-prijs in het

leven geroepen. Baudet: ‘Die bestaat uit de eer en een

gouden medaille. Het concours is nationaal met een

internationaal niveau. Om de

kwaliteit van de winnaar te

onderstrepen hebben we de

prijs verbonden aan de naam

van Egorov, zodat men ook in

andere landen kan inschatten

wat het waard is om YPF-

winnaar te zijn.’

Thomas Beijer, die in 2007 op

achttienjarige leeftijd zowel de

juryprijs als de publieksprijs

won: ‘De YPF is niet alleen een concours. De wedstrijd

maakt deel uit van een breed programma om jonge

pianotalenten te helpen. Bij andere concoursen krijg

je nogal eens te horen: “Je hebt gewonnen en zoek het

nu zelf maar uit.” Bij de YPF zijn er vooraf master-

classes en na het concours volgt een cd-opname. De

YPF blijft drie jaar je concertmanagement. Dat vind

ik er zo goed aan.’

door hieke van hoogdaleM

evgeni Kissin komt de Youri Egorov Gold Medal uitreiken

thoMas beuer foto

graa

f ro

na

ld k

na

PP


natie, daar wilde ik met Solo 2010 aan appelleren.

Het gaat mij daarbij niet om pop, klassiek of jazz,

maar echt om de piano.’

Vandaar dat de cd, meer nog dan de dvd, muziek

van hemzelf bevat, die ergens zweeft tussen

improvisatie en compositie in. ‘Dat is voor mij

hetzelfde’, zegt hij. ‘De enige uitdaging met im-

provisatie is dat het ter plekke ontstaat, dat het

meteen klinkt. Je speelt direct wat er in je hoofd

zit, en daar kunnen wel eens problemen bij ont-

staan die je niet meteen op de best mogelijke

wijze oplost. Componeren is niets anders dan het

oplossen van die problemen, het verfijnen van de

eerste impuls.’

Hij improviseert graag ‘omdat veel mensen nu

eenmaal nieuwe dingen willen horen.’ In die zin

verschilt hij niet van de grote componisten en

pianisten uit het verleden. ‘De klassieke piano-

literatuur is vaak niets anders dan een notatie van

een pianist die nog geen mogelijkheden had om

zijn spel op te nemen. Veel werk van Liszt is een

opgeschreven improvisatie. En voor Schubert en

Chopin geldt hetzelfde.’

Klassieke muziek. Hij begrijpt niet dat er mensen

zijn die er níét van houden. ‘Schubert, Liszt,

Chopin en vooral Bach, het is een groot bestand-

deel van mijn leven. Dat gaat nooit weg. Chopin

en Liszt speelden voorafgaand aan een concert

de Nederlandse pianist Michiel Borst-

lap is inmiddels een grootheid in de

jazzwereld. Hij frequenteert de inter-

nationale podia en hij heeft de grote

jazzmusici om mee samen te spelen voor het uitkie-

zen. Toch komt hij nu met een cd/dvd onder de titel

Solo 2010. Een musicus en een vleugel, dat is het.

En wat publiek, want de dvd bestaat voor het over-

grote deel uit een registratie van een soloconcert in

de Dominicaanse Kerk in Maastricht. Een mooie

dvd. Vooral de momenten waarop de muziek

geïmproviseerd ontstaat, wat voor het overgrote deel

gebeurt, en Borstlap even lijkt in te houden om de

klanken in zijn hoofd naar de vleugel te vertalen,

zijn momenten waar de spreekwoordelijke ‘ingehou-

den adem’ op van toepassing is. Maar ook de stukken

op de cd vallen op door het pure pianospel, door de

liefde voor de toetsen die eruit spreekt.

‘De liefde voor de piano is het allerbelangrijkste’,

zegt Borstlap direct over de achtergrond van deze

cd. ‘Ik had een aantal solostukken opgenomen en

die op het internet gezet. Mensen die niet direct

uit de klassieke of jazzhoek kwamen, bleken enorm

gecharmeerd van die stukken. Daardoor reali-

seerde ik mij weer dat de piano als instrument heel

diep in het geheugen zit bij mensen. Iedereen kan

zich wel een moment herinneren dat hij als kind

voor het eerst een piano zag en hoorde. Die fasci-

miChiel borstlaP ‘De piano zit diep in het geheugen’

interview

door Marcel biJlo

de Goldbergvariaties van Bach of delen uit Das

wohltemperierte Klavier om in de stemming te

komen. Dat doe ik ook. Bij een soundcheck speel

ik niets anders dan Bach.’

De invloed van de klassiekers is in zijn spel te

horen. Net zoals het werk van Thelonious Monk,

de enige componist wiens noten op de cd te horen

zijn buiten die van Borstlap zelf. Buiten de huis-

kamer zweert hij bij diens prachtige, nieuwe

noten. ‘Op dit moment spelen misschien wel

vijfduizend mensen op verschillende plekken in

de wereld tegelijk de Eerste Ballade van Chopin.

Schitterende muziek, maar niet voor op het

podium. Door iets nieuws te brengen, ontwikkelt

de muziek zich verder. Bovendien improviseer ik

nu eenmaal graag. Ik vind het fijn om achter de

vleugel te gaan zitten zonder te weten wat er gaat

gebeuren.’

door Paul Janssen

Musici die zowel de gevestigde literatuur als eigen improvisaties op hun repertoire hebben, zijn er niet zoveel. Michiel Borstlap laat de muziek, al improviserend, ontstaan. En soms schrijft hij zelf een stuk of speelt hij werk van de revolutionaire jazzpianist Thelonious Monk. Zijn nieuwe cd plus dvd getuigt van zijn fascinatie voor de piano.

borstlaP, Monk Solo 2010Michiel Borstlapgpm 101010

april 2010 www.klassiekezaken.nl 29

‘Veel pianoliteratuur is opgeschreven improvisatie’

foto

graa

f Je

roen

va

n l

oo

n

!!"#$%&'()"*+,"-./"0**12&*3145"6%$%7"89:4;++"""$ 6<&%6&$%"""$6=%6


coluMnhans heg

het is de droom van ieder orkest uit de tweede divisie: een jonge en charismatische dirigent die het kan

opstoten tot de eredivisie. het is birmingham indertijd gelukt met simon rattle, die inmiddels is opge-klommen tot chef van de berliner Philharmoniker. ook het Philharmo-nisch orkest van oslo deed in 1979 een gouden greep met de benoeming van mariss jansons.

Overal wilde men ineens ‘Oslo’ en zijn vlammende

dirigent hebben, wat overigens weer een beetje is

weggeëbd sinds Jansons er na twintig jaar trouwe

dienst is vertrokken. Het lijkt erop dat het nu de

beurt is aan de stad van The Beatles. Het Royal

Liverpool Philharmonic Orchestra glorieert de

laatste tijd onder de magische handen van Vasily

Petrenko. De internationale uitstraling en de klank-

cultuur vormen het bewijs. Om de recente cd’s met

de jonge Rus op Naxos en Avie kan niemand meer

heen. En hij moet nog 34 worden!

In Liverpool, en ook elders in Engeland, lopen ze

weg met Petrenko. Samen met Vladimir Jurowski

wordt hij tot de meest belovende dirigenten

gerekend, met dit verschil dat de man uit Sint

Petersburg (Petrenko) een orkest uit de provincie

moet zien te inspireren en dat Jurowski (afkomstig

uit Moskou) het London Philharmonic tot zijn

beschikking heeft. Wat slagvaardig van die orkesten

om het avontuur met deze jonge Russen aan te

gaan. Laten we hopen dat het Rotterdams Philhar-

monisch ook zoiets gaat beleven met zijn Yannick,

de enthousiaste Canadees. EMI’s Ravel-cd van de

Rotterdammers met Nézet-Séguin is in ieder geval

overal goed ontvangen.

Petrenko trok kort na zijn aantreden in 2006 buiten

Liverpool meteen de aandacht met een impo-

sante opname van Tsjaikovski’s Manfredsymfonie.

Daarna is hij voor Naxos begonnen aan een serie

met alle symfonieën van Sjostakovitsj. Eerst de vrij

onbekende Elfde (Het jaar 1905), daarna de Vijfde

plus Negende. Beide cd’s kunnen wedijveren met

het beste wat al op de markt is. Vooral de Negende

is verbluffend goed gelukt. Bovendien heeft

Petrenko het geluk dat de Philharmonic Hall in

Liverpool akoestisch een ideale locatie is. Veel beter

dan de Barbican in London, waar Valery Gergiev

het mee moet doen.

Wat frappeert bij Petrenko is dat hij zijn vak met

zoveel technisch overwicht en muzikaal inzicht

beheerst. Uiterlijke effecten en briljant orkestspel

zijn er uitsluitend ter meerdere glorie van de com-

ponisten en niet ten behoeve van zijn eigen imago.

Je zult bij hem dan ook meer passages aantreffen

die frapperen door sfeer, verfijning en finesse dan

door loze orkestrale krachtpatserij. Al kan hij waar

nodig ook stevig uitpakken en naar een flinke

dramatische climax toewerken. Hét kenmerk van

de ware grote dirigent.

De net verschenen cd met drie orkestrale werken

van Rachmaninov is door het BBC Music Maga-

zine niet zonder reden uitgeroepen tot Disc of the

Month: ‘Vasily Petrenko is a master of expressive

phrasing.’ De spijker op de kop en een verdiend

compliment. Zelf zegt hij dat het grootste pro-

bleem bij het uitvoeren van Russische muziek is dat

je het emotionele aspect geen moment, geen

seconde uit het oog mag verliezen. Het orkest uit

Liverpool volgt hem daarbij op de voet. Alsof het

om een toporkest uit Rusland gaat. Wat willen

we nog meer?

rachManinov Pianoconcerten 2 & 3Simon Trpc eski, pianoRoyal Liverpool PhilharmonicaVie aV2192

rachManinov Symphonic DancesThe Isle of the Dead, The Rock. Royal Liverpool PhilharmonicaVie aV2188

shostakovichSymphony 5 & 9Royal Liverpool Philharmonicnaxos 8572167

foto

graf

ie b

eeld

red

akt

ie /

Pet

er a

rno

bro

er

VasilY Petrenko, een topdiriGent

vasily Petrenko

32 april 2010 32

CDBESPREKINGEN

april 2010

Bevlogen Sjostakovitsj van Wigglesworth

orkest orkest

e Sjostakovitsj-cyclus die Mark Wigglesworth opneemt voor het Zweedse label BIS, vordert gestaag. Met het Radio Filharmonisch Orkest versche-nen al de nummers 4, 8, 9 , 12 en 13, en met het BBC National Orchestra

of Wales legde hij eerder de symfonieën 5, 6, 7, 10 en 14 vast. Onlangs verscheen de RFO-registratie van de Elfde symfonie uit 1957. De opnamen uit 2006 laten een

imposante Sjostakovitsj horen, met een ongeloof-lijk dynamisch bereik. De pianississimo-passages zijn soms zo zacht als

maar mogelijk is, terwijl het orkest in de fortissimi zó uitpakt dat het bijna uit de spea-kers lijkt te breken. Over die dynamische uitersten kun je van mening verschillen. Meer dan eens moet je naar de volumeknop grijpen om een extreem zachte passage uit te lichten, of om een overdadig volume enigszins te temperen. Maar los van deze uitvergroting laat het RFO zich op zijn fraaist horen, met uitgebalanceerd orkest-spel. De formidabele strijkers vormen een hecht fundament waarboven de blazers kunnen excelleren. Wigglesworth’s Sjostakovitsj is veelkleurig, overweldigend en beeldend. Wie op zoek is naar de sarcastische Sjostakovitsj, komt misschien bij deze registratie iets minder aan zijn trekken, maar Wigglesworth geeft een bevlogen en virtuoze lezing van deze Elfde.

DORON NAGAN FRITS DE HAEN

Rimski’s orkestpalet straalt in volle glorie

DMITRI SJOSTAKOVITSJSymfonie nr. 11 ‘Het jaar 1905’Radio Filharmonisch Orkest

o.l.v. Mark Wigglesworth

BIS BISSA 1583 (SACD)

at een geluk dat Nikolai Rimski-Korsakov geen matroos werd, zoals hij als kind wilde, maar componist. Hij ontpopte zich uiteindelijk, on-danks een administratieve baan bij de marine, als een van de belang-

rijkste Russische componisten van de tweede helft van de negentiende eeuw. Zijn instrumentatiekunst is legendarisch – een voorbeeld niet alleen voor veel van zijn jongere collega’s maar ook voor grootheden als onder anderen Debussy en Ravel. De rijke orkestklank is volop aanwezig op deze cd met drie suites uit opera’s van Rimski-Korsakov. Behalve de suites uit de opera’s Sneeuwmeisje (1881) en De legende van de onzichtbare stad Kitesj (1904) speelt het Russisch Nationaal Orkest onder leiding van Mikhail Pletnev ook de zelden uitgevoerde suite uit het vrijwel vergeten opera-ballet Mlada (1890). Deze orkestbewerking van de derde akte, ge- titeld Nacht op de berg Triglav (met vijf onon-derbroken deeltjes), is een fascinerend werk waarin naast wagneriaanse reminiscen-ties ook een flinke en gezonde dosis Russische melodie en de typisch kleurrijke, soms feeërieke sfeer van Rimski-Korsakov doorklinken. Pletnev en het orkest brengen deze prachtige muziek met optimale expressie en veel gevoel voor het exuberante orkestrale kleurenpalet van Rimski-Korsakov.

NIKOLAI RIMSKI-KORSAKOVOrchestral suitesRussian National Orchestra

o.l.v. Mikhail Pletnev

PENTATONE CLASSICS PTC 5186 362 (SACD)

JURJEN VIS

it jaar is Istanbul de culturele hoofdstad van Europa. Het Philharmo-nisch Orkest bestaat ruim tien jaar en richt zich op westerse klassieke muziek. Op deze cd staan drie werken van componisten die zich hebben

laten inspireren door Turkije, de Bijbel en het Nabije Oosten. Ottorino Respighi, de grote tovenaar van het orkest, liet zich voor zijn laatste werk, Belkis, regina di Saba (1931), leiden door het Oude Testament. Paul Hindemith bezocht Turkije

in 1935 en schreef een plan voor de organisatie van het muziekleven. In zijn Amerikaanse bal-lingschap componeerde

hij de Symphonic metamorphosis after themes by Carl Maria von Weber (1943), een kruidige orkestpartituur met interessante slagwerkpassages. Dat deelt hij met Respighi. De grootste verrassing is Florent Schmitts Tragédie de Salomé (1910), een geweldig werk en wat wordt het mooi gespeeld! Dat Schmitt bijna van de concertpodia is verdwenen, is niet terecht. Hij schreef spannende muziek met een diepe adem. Stravinsky, aan wie de partituur was opgedragen, erkende het werk onmiddellijk als een modern meesterwerk. Alles bij elkaar een prachtige geste van Turkije, dat wat de uitvoering van twintigste-eeuwse klassieken betreft al helemaal bij de EU hoort.

orkest

RESPIGHI, HINDEMITH, SCHMITT Orchestral works Borusan Istanbul Philharmonic

Orchestra o.l.v. Sascha Goetzel

ONYX 4048

Turks orkest hoort al bij de EU

DORON NAGAN

laude Debussy heeft een baanbrekende ontwikkeling doorgemaakt tussen 1880 en 1890. Het Brussels Philharmonic (Vlaams Radio Orkest) geeft met deze dubbel-cd een mooi beeld van deze ontwik-

keling. De cd’s bevatten werken die gerelateerd zijn aan de Franse Prix de Rome voor muziek, waarnaar Debussy meerdere keren heeft meegedongen. Zo ho-ren we de vroege werken Salut printemps (1882) en Invocation (1883) naast wat rijpere composities als Printemps (1887) en La damoiselle élue (1888). Bijzonder interessant is de cantate Le gladiateur (1883) voor drie solisten en orkest (prima gezongen en goed begeleid) over de legeraanvoerder Narbal, die op bevel van de Romeinse consul Metellus als gladiator een gevecht op leven en dood moet aangaan. Metellus’ dochter Fulvia komt vlak voor de strijd haar geliefde Narbal bevrijden. Hij weigert en beiden sterven na het drinken van gif voor de ogen van Metellus. Dit alles gebeurt in donkere orkesttinten en een pseudo- dramatisch-romantisch idioom, dat toch aantrekkelijk is en waarin we flarden Wagner, Meyerbeer en Massenet ontwaren. De andere werken, voor diverse bezet-tingen van solisten, koor en piano (soms vierhandig), weerspiegelen de geleidelijke ontwikkeling van Debussy’s eigen harmonische taal. Een prettig informatieve cd.

Baanbrekende werken van de jonge Debussy

orkest

CLAUDE DEBUSSYMusic for the Prix de RomeSolisten, Flemish Radio Choir, Brussels

Philharmonic o.l.v. Hervé Niquet

GLOSSA GCD 922206 (2 CD’S)

DC

W D

RECENCIES KZ2.gecorr.2.indd 32 06-03-10 21:35

33 april 2010 www.klassiekezaken.nl 33 WWW.KLASSIEKEZAKEN.NL

CDBESPREKINGEN

april 2010

NIEK NELISSEN NIEK NELISSEN

e loopbaan van Vladimir Jurowski wordt ook in Nederland met grote aandacht gevolgd. In oktober 2006 maakte hij veel indruk met zijn debuut bij het Concertgebouworkest, waarvan vooral de puntgave ver-

tolking van Stravinsky’s Le baiser de la fée me altijd zal bijblijven. Een jaar later trad hij aan als chef-dirigent van het London Philharmonic Orchestra. Het ei-

gen cd-label van het Londense orkest profileerde de nieuwe chef aanvankelijk vooral met muziek van Tsjaikovski, Rachmaninov en Sjostakovitsj. Dat zijn mees-

terschap niet beperkt blijft tot Russische muziek, blijkt uit deze nieuwe uitgave, die hopelijk het begin is van een complete Brahms-cyclus. Jurowski zet Brahms’ Eerste en Tweede symfonie op hartstochtelijke, soms wat robuuste, maar altijd bevlogen wijze neer. Zonder dat de aandacht voor de grote lijn ook maar een ogenblik verslapt, geeft hij alle ruimte aan Brahms’ prachtige lyriek. Een van de vele bijzondere momenten in deze uitvoeringen is de verbreding kort na het begin van de finale van de Eerste symfonie, waar Jurowski de solofluitist van het LPO alle gelegenheid geeft om te schitteren. In mei staat hij weer voor het Concertge-bouworkest met onder meer Tsjaikovski’s Eerste symfonie ‘Winterdromen’: een programma om naar uit te zien.

Jurowski geeft Brahms de ruimte

JOHANNES BRAHMSSymfonie nr. 1 en 2London Philharmonic Orchestra

o.l.v. Vladimir Jurowski

LPO 0043 (2 CD’S)

orkest

Haitink groots in Alpensinfonie

RICHARD STRAUSSEine AlpensinfonieLondon Symphony Orchestra

o.l.v. Bernard Haitink

LSO LIVE LSO 0689 (SACD)

orkest

ernard Haitink liep al tegen de zeventig toen hij debuteerde bij het London Symphony Orchestra. In de afgelopen tien jaar bouwde hij een speciale band op met dit oudste van de vijf Londense symfonieor-

kesten, wat onder meer resulteerde in Beethoven- en Brahms-cycli op LSO Live. Daarna bleef het even stil rond LSO Live en Haitink. Dat het nog altijd klikt tussen orkest en dirigent, viel me afgelopen zomer op bij een sublieme uitvoering van Mahlers Negende symfonie tijdens de Proms in de Royal Albert Hall. Ge-zien het Mahler-project dat LSO Live uitvoert met Gergiev, zal een cd met die symfonie onder Haitink er niet in zitten, maar hopelijk haalt een uitvoering uit oktober 2009 van Das Lied von der Erde de cd wel. Ondertussen voegt Haitink deze grootse en somptueuze lezing van de Alpensinfonie toe aan zijn discografie. Zijn visie blijkt sinds zijn Philips-opname uit 1985 nauwelijks veranderd, maar de opnametechniek des te meer en daarnaast is de spontaniteit van de zaal-uitvoering een pluspunt. Dit laatste blijkt bijvoorbeeld als Haitink het Londense publiek voorbereidt op het onweer door in de passage ervoor gas terug te nemen en tegelijkertijd de spanning op te voeren. Klasse!

Ben-Haim was een boegbeeld van Joodse componisten

JURJEN VIS

aul Ben-Haim (1897-1984) werd als Paul Frankenburger geboren in Mün-chen. Hij emigreerde in 1933 naar Palestina, nadat hij in Duitsland al posi-ties als repetitor en Kapellmeister had bekleed. Na 1945 was hij in Israël

een van de boegbeelden en inspiratoren van een nieuwe school Joodse componis-ten. Het orkest van de Joodse gemeente van München en Oberbayern en een keur

van Joodse en niet-Joodse musici (uit 23 landen!) pre-senteren een

panorama van Ben-Haims kunst. Het is hun bijdrage aan religieuze tolerantie. Onmiskenbaar is het mediterrane, Joodse geluid in Kabbalat Shabbat (1966), de vrijdagavonddienst voor voorzanger, koor en instrumenten. Geen muziek met een hekje eromheen. De componist is wereldburger en vertrouwd met de ver-wijde tonaliteit van Stravinsky’s neoclassicisme. Oosterse volksmuziek klinkt in de Sonate voor viool en de drie Lieder ohne Worte voor altviool en piano. De stilte, zinderende hitte en droogte van de woestijn worden mooi opgeroepen in het eerste deel ‘Arioso’: zacht-statische akkoorden in de piano met daarboven een lied van weemoed, heimwee en verlangen. Dicht bij Messiaen soms, maar tonaler en meer van deze aarde.

orkest

PAUL BEN-HAIM Kabbalat shabbat Orchester Jakobsplatz München

o.l.v. Daniel Grossmann

NEOS 10916 (SACD)

JOS VAN DER ZANDEN

inds het seizoen 2008-2009 is hij Generalmusikdirektor in Dortmund, de Eindhovenaar Jac van Steen, die lesgeeft aan het Koninklijk Conserva-torium in Den Haag. In Duitsland is men ‘begeistert’ over wat hij met de

Dortmunder Philharmoniker voor elkaar krijgt. Wie naar deze cd luistert, zal daar niet van opkijken: de studio-opnamen die in augustus 2009 in het Konzerthaus van Dortmund zijn gemaakt, laten een orkest horen dat kan gloeien, fonkelen en vlammen. Dvoráks Zesde symfonie, in de concertzaal niet zo vaak te horen, leent zich daar bij uitstek toe, want het werk bergt alle uitersten aan expressie in zich: een majestueus openingsdeel, een verstild Adagio, een extatische Furiant en een uitbundige Finale, muziek waarmee een orkest zich in de kijker kan spelen. Van Steen is een man van macrofraseringen, van het brede gebaar. Lange, spannende crescendo’s kenmerken zijn dirigeren, soms zelfs op plaatsen waar de com-ponist ze niet voorschrijft. Op de cd staan verder drie concertouvertures die een cyclus vormen. De tweede gaat over vrolijkheid (‘Car-naval’), de derde over de liefde (‘Othello’), maar het juweel van het drietal is de eerste: ‘In de natuur’. Van de kleurenpracht die de partituur herbergt, gaat op deze cd niets verloren.

ANTONÍN DVORÁKSymfonie nr. 6, ConcertouverturesDortmunder Philharmoniker

o.l.v. Jac van Steen

MDG 6011601-2 (SACD)

orkest

Dvorák gloeit, fonkelt en vlamt

orkest

DB

S P


34 april 2010 34

CDBESPREKINGEN

xxxx 2010

Virtuoze hoornmuziek van de Haydns

ANDREW VAN PARIJS

oewel officieel maar één hoornconcert van Joseph Haydn is overge-leverd, zijn er legio werken bekend waarin de hoorn een prominente plaats inneemt. Voorbeelden hiervan zijn de Symfonieën 13, 31 en 72,

waarin een hoornkwartet het stralende middelpunt vormt, maar ook de talloze di-vertimenti bevatten dikwijls uitermate virtuoze passages voor hoorn. Zoals vaker

het geval is, hangt de mate van virtuositeit sterk samen met de beschikbaarheid van getalenteerde musici. Zo ontstonden de interessantste

composities tussen 1762 en 1767, toen illustere hoornisten als Franz Reiner en Carl Franz aan het hof van de familie Esterházy waren verbonden. Eerste hoornist Jasper de Waal van het Concertgebouworkest heeft een greep gedaan uit het rijke oeuvre van zowel Joseph Haydn als diens broer Michael. Een curiosum is zeker Michael Haydns Concert voor hoorn en trombone, waarmee de componist an-dermaal zijn voorliefde voor het middenregister onderstreept. Voor de uitvoering is de hulp ingeroepen van mede-orkestlid Jörgen van Rijen, wiens trombonepartij voortreffelijk mengt met de hoornsolo. Maar een en ander is onmogelijk zonder de degelijke begeleiding van het Concertgebouw Kamerorkest, waaruit wederom blijkt dat dit in kleine bezetting niet voor zijn grote broer onderdoet.

orkest

JOSEPH & MICHAEL HAYDNHorn concertosJasper de Waal, Jörgen van Rijen,

Concertgebouw Chamber Orchestra

CHANNEL CLASSICS CCS SA 30210 (SACD)

Charme en pracht in Tsjaikovski’s Zwanenmeer

JURJEN VIS

en ‘complete recording’ van Tsjaikovski’s Zwanenmeer, het beroemde ballet in vier aktes naar oude Duitse sprookjes en Russische volksver-halen, is een zeldzaamheid. Meestal wordt er flink geknipt en volstaat

één cd, maar met de volledige balletmuziek zijn twee cd’s gemoeid, goed voor bijna tweeënhalf uur. Dat is niet te veel als de uitvoering in handen is van Mikhail Pletnev. Deze meesterpianist en -dirigent is nooit bang; hij positioneert zich-

zelf en Tsjaikovski royaal, schaamteloos als het moet, en kan met zijn musici alles doen wat hij wil. Het

Zwanenmeer(1876) is minder afwisselend dan de Notenkraker (1892), maar even-goed een briljante partituur. Er zijn critici die Tsjaikovski een geniale componist van de tweede rang noemen. Tweede rang omdat zijn sentimenten niet voldoende zouden zijn gesublimeerd en zijn muziek te vaak op een goedkoop effect zou zijn geschreven. Iedereen kan hem begrijpen en zijn muziek aanvoelen. Fijn om naar te luisteren, maar niet van de hoogste orde... Nou, dan maar! Niets zo heerlijk als je willens en wetens te laten inpakken door charme en pracht.

PJOTR ILJITSJ TSJAIKOVSKISwan lakeRussian National Orchestra

o.l.v. Mikhail Pletnev

ONDINE ODE 1167-2D

orkest

NIEUW SOLO 2010MICHIEL BORSTLAP

Concerten SOLO 2010 Michiel Borstlap 01/04/2010 - Amsterdam, Bimhuis, cd-presentatie20/04/2010 - Gouda, Schouwburg15/05/2010 - Utrecht, SJU Jazzpodium24/06/2010 - Veldhoven, Theater De Schalm

Bravo Michiel for this great album.— George Duke over SOLO 2010 —

Bravura playing of the highest order.— Bill Bruford over SOLO 2010 —

Voor meer informatie:[email protected]

GP

M 1

0101

0©

Fot

o : B

ianc

a P

ilet

cd en dvd

Pub_Bortslap-KlassiekeZaken.indd 1 09/02/10 14:11

E

H



CDBESPREKINGEN

april 2010

STEPHEN WESTRA

Muziek van de violist die Beethoven minachtte

concert

reutzer: een bekende naam in de muziek, onder meer van Beethovens Kreutzersonate, opgedragen aan een zekere Rodolphe Kreutzer, die hem weigerde uit te voeren omdat hij het zo’n slecht stuk vond. Toen

ik deze cd met drie van zijn vioolconcerten in huis kreeg, was ik benieuwd naar zijn eigen muziek. Je verwacht er niet veel van, ook omdat het onder andere om

een Vioolconcert nr. 19 gaat, wat op veelschrijverij wijst. Maar dat bleek een vooroordeel. Num-

mer 19 is het beste van de drie en absoluut geen hol virtuozenvehikel. Zonder dat de melodische vondsten of de uitwerking van het allerhoogste niveau zijn, is het een sterk concert. Het eerste deel is zelfs erg goed, vol fantasie, rijk aan contrasten en zonder loze details. Het heeft een ontroerend mooi tweede thema. De finale bevat leuke, wat barok kordate momentjes. De andere concerten zijn iets minder sprekend, hoewel het door het orkest van Kaiserslautern uitmuntend begeleide Adagio van nr. 15 toch een klein genot is. Het spel van Laurent Albrecht Breunin-ger is fantastisch. Ik zou hem graag eens horen in een vioolconcert van Mozart, of dat van de componist voor wie Kreutzer zo’n minachting had, Beethoven.

RODOLPHE KREUTZERViolin concertos 15, 18 & 19Laurent Albrecht Breuninger, SWR Rundfunkorchester Kaiserslauterno.l.v. Alun FrancisCPO 777188-2

ANDREW VAN PARIJS

Beethoven intiem en groots

Een avondje opera met Emmanuel Pahud

WILLEM VELDHUIZEN

at heeft de hedendaagse muziekgebruiker het gemakkelijk met tal van soorten geluidsdragers en toegang tot radio, tele-visie en internet! De sfeer van een compositie laat zich eenvoudig

nogmaals beleven door een enkele druk op de repeatknop van de cd-speler. Maar er is een tijd geweest dat muziek zich niet zo gemakkelijk liet duplice-ren en de luisteraar het zich evenmin altijd kon veroorloven steeds weer de concertzaal te bezoeken voor dat ene onsterfelijke fragment. De mens heeft zich echter altijd van zijn vindingrijkste kant laten zien. Niet alleen versche-nen van populaire opera’s tal van arrangementen, ook werden melodieën tijdens uitvoeringen door oplettende luisteraars op het gehoor genoteerd en prompt bewerkt voor de meest uiteenlopende bezettingen. Emmanuel Pahud, de eerste fluitist van de Berliner Philharmoniker, heeft zich uitgebreid in deze materie verdiept. Het resultaat is een fraaie selectie opera-arrangementen uit de achttiende tot en met de twin-tigste eeuw die hij met het Rotterdams Philharmonisch Orkest onder Yannick Nézet-Séguin heeft opgenomen. Hij wordt daarin bijgestaan door Juliette Hurel, de eerste fluitiste in Rotterdam, die in de arrangementen van Verdi’s Rigoletto en Glucks Orfeo ed Euridice de tweede fluitpartij voor haar rekening neemt. Je zou je kunnen afvragen of de luisteraar in een tijdperk waarin zowat alle opera’s in originele bezetting in een of meer uitvoeringen verkrijgbaar zijn, nog wel genoegen neemt met een reeks

bewerkingen, maar dat ligt iets genuanceerder. Niet alleen de opera’s zelf zijn kunstwerken, de arran-gementen staan in vaktech-nisch opzicht op hetzelfde peil. En inderdaad: de be-werkingen die Pahud voor deze cd heeft geselecteerd, steken elkaar in schoon-heid naar de kroon. Zo is de interactie tussen de twee fluiten in het Verdi-Doppler-fragment uitstekend. En zo hoeven we de vraag of dit

stuk niet beter voor andere instrumenten had kunnen worden geschreven evenmin te stellen. Want zo eenvoudig als het is om bij Gluck enkele stem-men of instrumenten te vervangen door andere, zo gecompliceerd ligt dat bij veel latere componisten. Verder maakt ook de directheid van Robert Fobbes’ bewerking van Mozarts Zauberflöte indruk, vooral door keuze en rangschikking van de verschillende fragmenten. Zonder enige moeite weet hij de tijdsduur van het origineel te decimeren zonder dat het werk iets aan overtuiging inboet. Met andere woorden: wie laat zich niet verleiden tot een avondje opera met Emmanuel Pahud? En voor wie aan de cd zelf nog niet genoeg heeft: het programma wordt in mei 2010 in het Parijse Théâtre des Champs-Elysées live uitgevoerd.

DIVERSE COMPONISTENFantasy: A night at the operaEmmanuel Pahud, Juliette Hurel,

Rotterdam Philharmonic Orchestra

o.l.v. Yannick Nézet-Séguin

EMI CLASSICS 5099945781421

orkest concert

LUDWIG VAN BEETHOVENPianoconcert nr. 4 & 5Till Fellner, Orchestre Symphonique de Montréal o.l.v. Kent Nagano

ECM 2114

et Vierde pianoconcert is het meest intieme, aan kamermuziek ver-wante concert dat Beethoven heeft gecomponeerd. Het Orchestre Symphonique de Montréal onder leiding van Kent Nagano en de pianist

Till Fellner zijn zich daar terdege van bewust. Na de korte piano-introductie van het eerste deel ontstaat er direct een prachtig doorzichtig orkestweefsel. Blazers en strijkers zijn in exemplarische balans en kleine solo’s maken zich organisch

voor even los uit de or-kestklank. De pianist voegt zich moeiteloos naar dit musiceren maar wordt nooit te

bescheiden. Overal is hij een solist die, luisterend en reagerend op Beethovens partituur, getuigt van een krachtige, intense muzikaliteit en een perfecte techniek. Dat hij in de virtuoze cadens met verve uitpakt, verhoogt de werking van het voorafgaande. De verstilling van het tweede deel komt niet minder mooi voor het voetlicht. Met het veel uitbundigere Vijfde concert weet Till Fellner ook indruk-wekkend raad. Het grote gebaar, het kenmerk van beide hoekdelen, beheerst hij volledig. Werkelijk groots en koninklijk worden ze tot klinken gebracht. Maar luister ook naar de indringende lyriek in het tweede deel, dat tegelijk transparant, etherisch en rijk van toon klinkt.

K

HW

KIJK VOOR DE SPECIALE AANBIEDING OP PAGINA 10


36 april 2010 36 xxxx 2010

Ongepolijste Rachmaninov uit Sint-Petersburg

JOS VAN DER ZANDEN

concert

petterend maar ongepolijst, zo werd onlangs het optreden omschreven van het Mariinsky Orkest, dat onder leiding van zijn chef-dirigent Valery Gergiev optrad in het Amsterdamse Concertgebouw. Elk jaar pakt het

orkest wel een paar keer de koffers om Russische componisten te gaan promoten, meestal Sjostakovitsj. Op deze cd van het eigen label Mariinsky is opnieuw Rusland

troef, met opnamen die gemaakt zijn in het eigen theater in Sint-Petersburg. Twee top-hits van Rachmaninov

worden gepresenteerd: diens Derde pianoconcert en de Paganinivariaties. Dat de pianist Denis Matsuev de solopartijen speelt, mag niet verbazen: hij geldt als dé Rus-sische Rachmaninov-vertolker bij uitstek. Hij zet zich tevens met overgave in voor de stichting die de kleinzoon van de componist heeft opgericht om de muzikale nalaten-schap te beheren. Het spel van Matsuev is close opgenomen (soms op het randje van overmodulatie), ondanks de akoestiek van de theaterzaal. Dat is bijna een statement. In combinatie met de zo karakteristieke zwoele, door donkere strijkers overheerste Mariinsky-klank ontstaat er een onromantische, bijna agressieve Rachmaninov wiens zangerigheid weinig op de voorgrond treedt. Echt Gergiev dus. Ongepolijst is inderdaad de beste omschrijving, maar in de zin van rauw, niet van slordig.

SERGEI RACHMANINOVPiano concerto no. 3, Rhapsody on a themeof PaganiniDenis Matsuev, Mariinsky Orchestra o.l.v. Valery GergievMARIINSKY MAR 0505 (SACD)

Spinnen en zingen in Elgars Vioolconcert

FREDERIKE BERNTSEN

p 10 november 1910 bracht Fritz Kreisler het voor hem geschre-ven Vioolconcert van Edward Elgar in première. De luisteraars in de Londense Queen’s Hall, waar Elgar zelf op de bok voor de Philharmo-

nic Society stond, waren razend enthousiast. Kreisler bespeelde een viool van Guarneri del Gesù uit 1741. Nu, bijna honderd jaar later, heeft Nikolaj Znaider

dit werk op cd uitgebracht met de Staatskapelle Dresden onder leiding van Sir Colin Davis. En, een bijzonderheid: hij speelt

op precies hetzelfde instrument als Kreisler destijds. Een studio-opname is ui-teraard iets anders dan een uitvoering in de concertzaal, alleen al doordat de communicatie met het publiek ontbreekt. Maar ook uit deze registratie blijkt dat dit Vioolconcert telkens tot nieuwe interpretaties uitnodigt. In deze uitvoering zijn twee pietjes-precies, Znaider en Davis, aan het werk. Niets klinkt zomaar, alles is doordacht. De solist hoeft niet op te boksen tegen een zwaar romantische orkestbegeleiding. Davis ontlokt de musici een genuanceerde klank, die de violist alle ruimte biedt om breed uit te pakken. Die ruimte benut Znaider ten volle om zijn virtuoze partij uit te lichten. Zacht spinnen, luid zingen, en de vele timbres daartussen, Znaider beheerst het allemaal.

EDWARD ELGARViolin concertoNikolaj Znaider, Staatskapelle Dresden

o.l.v. Sir Colin Davis

RCA RED SEAL 88697 605882

concert

rebel elements vivaldi4seasons

© S

ebas

tian

Bol

esch

Ook leverbaar:Choreografisch concert door en met Juan Kruz Diaz de Garaio EsnaolaMidori Seiler, solo viool Akademie für Alte Musik BerlinGeorg Kallweit & Clemens-Maria Nuszbaumer

dvd HMD 9909026

Midori Seiler, solo vioolAkademie für Alte Musik Berlin

Nu op cd én dvd...De musici van de Akademie für Alte Musik Berlin combineren op hun nieuwe cd Rebels (1666-1747) Les Eléments met Vivaldi‘s (1678-1741) wereldberoemde Vier Jaargetijden. Deze opname volgt op de choreografi sche uitvoering van beide mooie werken die op een groot aantal internationale podia te zien en te horen was. Zo ook tijdens het Festival Oude Muziek Utrecht 2009. Door het grote succes én de nieuwe kijk op de Vier Jaargetijden, is besloten deze werken op te nemen. Het resultaat is oorstrelend.

cd HMC 902061

harmoniamundi.comNIEUWE WEBSITE

NL_Vivaldi-Zachen.indd 1 01/02/10 09:36

CDBESPREKINGEN

S

O


37 april 2010 www.klassiekezaken.nl WWW.KLASSIEKEZAKEN.NL

CDBESPREKINGEN

37 april 2010

Om je barokvingers bij af te likken

WILLEM VELDHUIZEN

n Händels opera’s en oratoria nemen duetten een belangrijke plaats in. Op dit gebied is hij een pionier die duetten creëert waar componisten voor-dien meestal genoegen namen met een uitgebreid recitatief. De muzikale

versmelting van twee hoofdpartijen bood mogelijkheden die een aria niet bezat. Conflicten en bovenal de liefde konden een eigen lyrische of dramatische behan-deling krijgen in een zorgvuldig opgebouwde muzikale dialoog. Declamatie ver-anderde zo in rijke polyfonie. De sopraan Rosemary Joshua en de mezzo Sarah Connolly zijn door studie en jarenlange ervaring volledig ingewijd in de verfijnde wereld van Händels vocale muziek. Volkomen dienstbaar aan de sierlijke schoon-heid, zonder misplaatste ijdelheid, brengen zij de duetten tot leven. ‘Welcome as the dawn of day’ is, als veel andere werken op deze cd, te beschouwen als een vorm van dansend zingen. De stemmen mengen goed en de balans is weldadig. ‘Vivo in te’ klinkt vol doodsverachting maar staat tevens in het teken van de wreedheden die de mens te wachten kunnen staan. Voeg bij deze edele hofzangkunst een ensemble als The English Concert onder leiding van Harry Bicket en er ontstaat een musiceerniveau om je barokvingers bij af te likken.

GEORG FRIEDRICH HÄNDELDuettenRosemary Joshua, Sarah Connolly,

The English Concert o.l.v. Harry Bicket

CHANDOS CHAN 0767

vocaal

Fascinerende koormuziek uit Armenië

ARJAN VAN DIJK

oor een luttel bedrag vliegen we de wereld rond en via internet ligt die-zelfde wereld spreekwoordelijk aan onze voeten, maar wat weten wij bijvoorbeeld van de Armeense kerkmuziek? Armenië ligt in de Kauka-

sus, ten noorden van Iran en tussen Turkije en Azerbeidzjan. In 301 werd het ka-tholieke geloof er officieel ingevoerd en nog steeds zijn de ongeveer drie miljoen Ar-

meniërs vrijwel allemaal christelijk. Hun kerkmu-ziek is duidelijk onder in-vloed geweest van de mu-ziek uit het Byzantijnse

Rijk, maar vormt zeker geen statisch repertoire. Komitas Vardapet (1869-1935), die ruim voor Bartók en Kodály musicologisch onderzoek deed naar de muziek van zijn vaderland, componeerde de liturgische muziek die het Armeens Kamerkoor uit Moskou voor het Duitse label Duophon Records heeft opgenomen. De associ-atie met Rachmaninovs Vespers ligt voor de hand, maar Komitas was veel minder geworteld in de romantische kunstmuziek. Zijn koormuziek is dan ook ritmisch grilliger en staat qua melodievorming dicht bij de traditionele eenstemmige kerk- en volksmuziek uit Klein-Azië. Fascinerend om te horen hoe een koor van wat wij dan graag amateurs noemen, door een jarenlange verbondenheid met repertoire dat na aan het hart ligt, tot een absoluut organische samenklank komt.

vocaal

KOMITAS VARDAPETPataragMoskauer Armenischer Kammerchor

o.l.v. Nelli Andriasin

DUOPHON RECORDS 03223/ TCL

koor

MARIJKE SCHOUTEN

Bij Brüggen is Mozarts Requiem troostmuziek

aarom ook eigenlijk niet? Als er toch een koor voorhanden is, kun je best wat gregoriaans tussen de delen van Mozarts Requiem vlech-ten. En eerst, om niet met de deur in huis te vallen, in de stemming

komen met ingetogen treurmuziek die Mozart ooit schreef voor zijn eigen vrij-metselaarsloge. Zo wordt Mozart in zijn eigen spirituele context geplaatst en het

Requiem zelf even van zijn cultstatus verlost, wat op zich wel verfrissend werkt. The Grand Tour, een sub-label van Glossa en het huis-

merk van het Orkest van de Achttiende Eeuw, heeft twaalf jaar gewacht met de uitgave van de uit 1998 daterende opname. Hoog tijd dus voor deze wonderlijk mooie uitvoering. Een rustig golvend Nederlands Kamerkoor dat lange klank-sporen door de ruimte trekt en even later schijnbaar moeiteloos een vederlichte fuga zingt. Een orkest dat zich van zijn functie van steunpilaar bewust is, terwijl schetterend koper en pittige pauken het geloof in de dag des oordeels levend houden. Bij Frans Brüggen is het Requiem troostmuziek geworden waarin een kalm aanvaarden van de eigen eindigheid doorklinkt: ook wie niet gelovig is, zal de boodschap verstaan. Hier is een universele religieuze laag van dit magistrale kunstwerk blootgelegd.

WOLFGANG AMADEUS MOZART RequiemVocale solisten, Nederlands Kamerkoor, Orkest van de Achttiende Eeuw o.l.v. Frans BrüggenGLOSSA GCD 921111

ANDREW VAN PARIJS

Christus’ kruiswoorden volgens Franck en Gounod

FRANCK, GOUNODSept paroles du Christ sur la croix, e.a.Solisten, Ensemble Vocal de Lausanne

o.l.v. Michel Corboz

MIRARE MIR 106

ésar Franck en Charles Gounod stonden beiden als maîtres de cha-pelle met twee benen in het Parijse kerkmuziekleven. Tot zover hun over-eenkomsten, want als deze opname één ding duidelijk maakt, is het wel

hoezeer de muzikale opvattingen van deze componisten van elkaar verschil-den. Schreef Franck zijn Sept paroles op de tekst die we ook kennen uit Haydns Die sieben letzten Worte, Gounod gebruikte Bijbelcitaten van diverse evangelisten. En waar Gounod voor de muzikale textuur teruggrijpt op Palestrina, horen we bij Franck een aanpak waarin homofone passages duidelijk de overhand hebben. Hoe dan ook, het zijn beide toepasselijke werken in het licht van het cecilianisme, de stroming halver-wege de negentiende eeuw die naar een intensievere geloofsbeleving in de rooms-katholieke kerk-muziek streefde. Gounod putte voor zijn kruiswoorden inspiratie uit een van de indrukwekkendste periodes uit de geschiedenis van deze kerkmuziek (de zestiende eeuw), terwijl Franck zijn compositie in een voor zijn tijd heel algemeen te volgen idioom schreef. Michel Corboz weet de voor deze muziek kenmerkende volle klank tot leven te roepen, waarbij koor en solisten elkaar op de voet volgen. Dat is het vermelden waard, want lang niet iedere dirigent kan met dit repertoire overweg.

vocaal

VI

WC


38 april 2010 38

CDBESPREKINGEN

april 2010

Schubert intens en verfrissend

LONNEKE REGTER

De Franse altviolist Antoine Tamestit (1979) houdt met zijn vijfde cd een uitstekend pleidooi voor kamermuziek van Franz Schubert. Zijn intense, accurate speelwijze levert een verfrissende blik op Schuberts werken

met altviool, zoals liederen en de ‘Arpeggione-sonate’. Schubert componeerde dit werk oorspronkelijk voor piano en arpeggione, een in Wenen nieuw ontwik-

keld instrument, een soort vio-la da gamba met fretten en de stemming van een gitaar. Het instrument bleek een modever-schijnsel en vond geen verdere

verbreiding. Algauw verschenen er versies van Schuberts Sonate voor onder meer cello, altviool, gitaar, fluit en contrabas die het werk eeuwige roem schonken. Tamestit levert met zijn opname een belangrijke bijdrage daaraan, vooral door zijn fluwelen geluid en de lange lijnen die hij spint met de pianist Markus Hadulla. De ‘Arpeggione-sonate’ herinnert aan Schuberts veelzijdige liederen, die zich kenmerken door een originele begeleiding en een rijke taal in melodie en harmo-nie. De twee musici en de sopraan Sandrine Piau brengen dit fraai over. Uniek op deze cd: in enkele liederen heeft Tamestit de klarinet- of zangpartij vervangen door de altviool, omdat deze volgens hem ‘het dichtst bij de menselijke stem staat en meer melancholie blootlegt’.

FRANZ SCHUBERTArpeggione & LiederAntoine Tamestit, Sandrine Piau,

Markus Hadulla

NAÏVE V 5219

kamermuziek

Excellente opname van Martins Golgotha

ARJAN VAN DIJK

De liefhebbers van Martins Golgotha kunnen in één keer al hun opna-men van dit oratorium de deur uit doen, want hier is met stip de ultie-me. Met excellente vocale solisten, van wie de kwaliteit licht overhelt naar

de mannen, twee fraai samengesmolten kamerkoren met een tekstexpressie die soms net iets te veel wordt opgeofferd aan een fraai gepolijste klank, en een ideaal gebalanceerd orkest voegt het in Nederland nog wel eens over het hoofd geziene koorgenie Daniel Reuss een nieuw juweel toe aan zijn kroon. In het tekstboekje van deze stemmig vormgegeven uitgave lezen we uitgebreid hoe de Zwitsers-Nederlandse Martin net na de Tweede Wereldoorlog via Bachs Matthäus-Passion en Rembrandts ets De kruisiging tot zijn muzikale visie op Jezus’ kruisdood is ge-komen. Als je als componist de lat zo hoog legt, moet je van uitzonderlijken huize komen, wil je de polsstok ongeroerd laten. Met een muzikaal idioom dat het midden houdt tussen Massenet en Debussy, waarin voortdrijvende motoriek bepaald geen natuurlijk gegeven is, heeft Martin het zich nog een graadje moeilijker gemaakt, en het compositorische resultaat begeeft zich dan ook niet zelden buiten de stralende lichtkolom die Rembrandt over zijn gekruisigde Verlosser laat vallen. Evenwel zeer aanbevolen!

FRANK MARTINGolgothaSolisten, Cappella Amsterdam,Estonian Philharmonic Chamber Choir, Estonian National Symphony Orchestrao.l.v. Daniel ReussHARMONIA MUNDI HMC 902056 (2 CD’S)

oratorium

Veel variatie in Poulencs koormuziek

DORON NAGAN

rancis Poulenc componeerde opvallend veel vocale muziek. Behalve beeldschone liederen schreef hij ook veel koorwerken. Helaas worden ze niet vaak opgenomen. En áls dat al gebeurt, gaat het meestal om Poulencs

religieuze koorwerken, zoals de Quatre motets pour un temps de pénitence of de Quatre motets pour le temps de Noël. Deze cd van het Norddeutscher Figuralchor

van oprichter en dirigent Jörg Straube bevat nu juist de minder bekende wereldlijke koorwerken van de Franse compo-

nist. Het gaat om een gevarieerde verzameling composities die het rijke muzi-kale pallet van Poulenc mooi weergeeft: van het vroege Chanson à boire uit 1922, eindigend in dronkenmansgebral, tot de Chansons françaises uit 1945-1946 en het wonderbaarlijke Un soir de neige (1944). De Chansons françaises, op geestige en soms droevige anonieme volksteksten, zijn licht en beeldend van toon. De mooie harmonieën waar Poulenc het patent op heeft, vinden we in ‘Bois meurtri’ uit de prachtige cantate Un soir de neige op een tekst van zijn geliefde dichter, de surrealist Paul Eluard. Voor een semiprofessioneel koor zingt het Norddeutscher Figuralchor al deze verfijnde werken uitstekend, vol nuance, kleur en sfeer.

FRANCIS POULENC Secular choral musicNorddeutscher Figuralchor

o.l.v. Jörg Straube

MDG 947 1595-6 (SACD)

koor

Klaagzangen voor liefhebbers van Pärt

STEPHEN WESTRA

De klaagzangen van Jeremia zijn een dankbaar muzikaal onderwerp. ‘Ik ben de man die ellende heeft gezien door de roede Zijner verbolgen-heid’, zo presenteert de oudtestamentische profeet zich. In vijf klaag-

liederen die er niet om liegen, weerbarstig en beeldrijk van taal, vertelt hij hoe door de toorn Gods zijn geliefde stad Jeruzalem is gevallen. De man is vervuld van verdriet en worstelt vertwijfeld met zijn geloof. De Canadees Peter-Anthony Togni heeft zijn Lamentatio Jeremiae prophetae geschreven voor een opmerkelijke bezetting: basklarinet en gemengd koor. De basklarinet beeldt de profeet uit, het koor het volk van Israël. De stof was voor Togni geen willekeurige keus: ‘Dit stuk is een directe uitdrukking van mijn rooms-katholieke geloof. En mijn geloof is het centrum van alles wat ik doe.’ Ik had met het melancholieke maar toch zeker ook choleri-sche personage Jeremia in de hoofdrol misschien wel iets opstandigers verwacht dan dit mooie, contemplatieve werkstuk. Bij monde van de basklarinet moppert Jeremia soms flink, maar ik zie geen regelrechte somber-man voor me. De muziek is weinig complex, tonaal, toegankelijk, soms minima-listisch. De vele herhalingen hebben het effect van een mantra. Deze klaagzangen ontpoppen zich als aangename luistermuziek, iets voor liefhebbers van Arvo Pärt.

koor

PETER-ANTHONY TOGNILamentatio Jeremiae prophetaeJeff Reilly, Elmer Iseler Singers

o.l.v. Lydia Adams

ECM 21129

F


WWW.KLASSIEKEZAKEN.NL

CDBESPREKINGEN

Eerbewijs aan te vroeg gestorven componist

JURJEN VIS

ick Kattenburg (1919-1944) had amper tijd van leven. Hij werd ge-boren in Amsterdam en vermoord in Auschwitz. Een begaafde jongen. Al zijn voldragen composities zijn nu samengebracht op één cd. Intrige-

rend dat dit materiaal pas de afgelopen jaren tevoorschijn is gekomen (vergeten dozen op zolders van familie...). Was Kattenburg een belofte? Zeker, maar hij heeft ook wat waargemaakt. In de verdrukking kwam zijn talent eerder tot bloei dan men had mogen verwachten van iemand van zijn jaren. Hij was een lyricus, een gulle zanger, maar kon ook construeren. Een zonnig talent dat de ernst niet schuwde. Hij liet zich door van alles aanraken: neoclassicisme, volksmuziek en jazz. Vermakelijk, de Tapdance voor piano vierhandig met een echte tapdanseres. Nooit eerder vertoond en ook later niet meer. De sopraan Irene Maessen en de pianist Marcel Worms vertol-ken de Zeven Palestijnse liederen met vuur. Onweerstaanbaar charmant. Niet te onderschatten zijn de liefdesdiensten van het Leo Smit Ensemble, dat al eerder goede Nederlandse componisten recht heeft gedaan: Leo Smit, Nico Richter en Jacques Beers. Kattenburgs dood betreuren mag en moet, maar zijn leven vieren is belangrijker.

DICK KATTENBURG Chamber musicLeo Smit Ensemble

FUTURE CLASSICS 091

kamermuziek

De snoepwinkel van het Matangi Kwartet

JOEP CHRISTENHUSZ

et Matangi Kwartet viert zijn tienjarig jubileum en kan met een gemid-delde leeftijd van zo’n dertig jaar al terugblikken op een even succesvol als gevarieerd decennium. Zo deelden de vier het podium met gerenom-

meerde musici als Tania Kross en het Schönberg Kwartet, maar wandelden ze even-goed buiten de geijkte klassieke paden, onder meer met cabaretier Youp van ’t Hek,

jazztrompettist Eric Vloeimans en scratch-koning DJ Kypski. Wie jarig is trakteert, weet ook het Matangi Kwartet, dat op Candybox de eigen kleurige ge-

schiedenis recht doet met een even bonte snoepmix van muzikale stijlen. Een pittige salmiaksmaak als die van Chiel Meyerings Caixa de dolços, minimalfiguraties op een stevige popdreun, wordt in krap twee minuten weggesabbeld met een eigenzinnig zuurtje als Bartóks ‘Ma mie qui danse’, een sarcastisch anti-walsje uit zijn Bagatel-len. Karl Jenkins’ Tweede strijkkwartet is een toverbal, die van eigentijdse Vivaldi-imitaties verkleurt naar Argentijnse tango en folkloristisch gefiedel. De versnapering die het water echt in de mond doet lopen, is echter het vlekkeloze samenspel van de Matangi’s zelf. Samenspel zonder toegevoegde smaak- en kleurstoffen, dat reikt van de energieke raspklanken in de kermismuziek van Silvestre Revueltas tot aan het meditatieve cantabile uit Vladimír Godárs Concerto grosso.

DIVERSE COMPONISTENCandyboxMatangi Kwartet

CHALLENGE CLASSICS CC 72353

kamermuziek

Nieuwe Mozartklanken in jeugdsonates

FRANS JANSEN

ijdens zijn verblijf in Den Haag schreef de jonge Mozart in 1765 zes sona-tes voor klavecimbel met vioolbegeleiding (KV 26-31), die hij opdroeg aan prinses Carolina van Oranje-Nassau. De werken werden onmiddel-

lijk zo populair dat al na twee jaar in Parijs een tweede gedrukte uitgave verscheen met het onderschrift ‘Deze werken kunnen ook op de harp worden uitgevoerd’. Niet verwonderlijk, want de harp was in die dagen een geliefd instrument in de Franse hoofdstad. Helaas is deze aanwijzing in latere drukken weer weggelaten en is nooit meer iemand op het idee gekomen deze composities op dergelijke wijze uit te voeren. Behalve de Japanse harpiste Masumi Nagasawa. Zij raakte gefas-cineerd door de toevoeging bij de genoemde editie en besloot als eerste de wer-ken in deze bezetting op te nemen. En daarmee is een wereldpremière ontstaan. Interessant, omdat naast het Concert voor harp en fluit (KV 299) Mozart geen andere muziek voor dit instrument heeft gecompo-neerd. De klavecimbelpartij leent zich uitstekend voor de harp en daarmee wordt een kleurdimensie toegevoegd aan het oeuvre van het wonderkind uit Salzburg. Nagasawa is, net als de Boliviaanse violist Ryo Terakado, gespecialiseerd in barok-instrumenten, dus zij weet waarover ze het heeft. Idealer kan bijna niet.

MOZART, PETRINI Early sonatas with violin accompanimentMasumi Nagasawa, Ryo Terakado

ETCETERA KTC 1404

kamermuziek

De altviool gaat op avontuur

JOEP CHRISTENHUSZ

ij de altviool denkt men niet meteen aan flitsend solowerk. En dat is geenszins verwonderlijk, want in het overgrote deel van de muziekge-schiedenis is het aantal grote altvioolwerken op één hand te tellen. Pas in

de twintigste eeuw hebben componisten oor voor de solistische kwaliteiten van het instrument gekregen en hoewel de altviool nog altijd doelwit is van menige

flauwe muzikantengrap, heeft de altviolist die het modernere werk niet schuwt inmiddels keuze te over. Zo ook Christophe Des-jardins, die op zijn nieuwe dub-

bel-cd Alto/Multiples een bloemlezing geeft van twintigste-eeuws repertoire voor de altviool. Beperkte hij zich op zijn vorige cd Viola voices – bekroond met onder meer een prestigieuze Diapason d’Or – nog tot werk van Berio en Feldman, deze keer gaat de Fransman heel wat uitvoeriger te werk. Op het eerste schijfje, Solos, staat een keur aan moderne klassiekers, van Hindemiths Sonate opus 25/1 tot Berio’s Sequenza VI. De titel van de tweede cd, Multiples, zinspeelt op een andere invalshoek. Knappe meerstemmige bewerkingen van liederen uit de renaissance vormen een contrapunt voor eigentijdse klankexercities van onder meer Bou-lez, Rihm en Harvey. Met behulp van enig elektronisch knip- en plakwerk heeft Desjardins ook deze werken eigenhandig ingespeeld. Met verve!

DIVERSE COMPONISTEN Alto/MultiplesChristophe Desjardins

AEON AECD 0981 (2 CD’S)

kamermuziek

39 april 2010

BD

T H



CDBESPREKINGEN

Eerbewijs aan te vroeg gestorven componist

JURJEN VIS

ick Kattenburg (1919-1944) had amper tijd van leven. Hij werd ge-boren in Amsterdam en vermoord in Auschwitz. Een begaafde jongen. Al zijn voldragen composities zijn nu samengebracht op één cd. Intrige-

rend dat dit materiaal pas de afgelopen jaren tevoorschijn is gekomen (vergeten dozen op zolders van familie...). Was Kattenburg een belofte? Zeker, maar hij heeft ook wat waargemaakt. In de verdrukking kwam zijn talent eerder tot bloei dan men had mogen verwachten van iemand van zijn jaren. Hij was een lyricus, een gulle zanger, maar kon ook construeren. Een zonnig talent dat de ernst niet schuwde. Hij liet zich door van alles aanraken: neoclassicisme, volksmuziek en jazz. Vermakelijk, de Tapdance voor piano vierhandig met een echte tapdanseres. Nooit eerder vertoond en ook later niet meer. De sopraan Irene Maessen en de pianist Marcel Worms vertol-ken de Zeven Palestijnse liederen met vuur. Onweerstaanbaar charmant. Niet te onderschatten zijn de liefdesdiensten van het Leo Smit Ensemble, dat al eerder goede Nederlandse componisten recht heeft gedaan: Leo Smit, Nico Richter en Jacques Beers. Kattenburgs dood betreuren mag en moet, maar zijn leven vieren is belangrijker.

DICK KATTENBURG Chamber musicLeo Smit Ensemble

FUTURE CLASSICS 091

kamermuziek

De snoepwinkel van het Matangi Kwartet

JOEP CHRISTENHUSZ

et Matangi Kwartet viert zijn tienjarig jubileum en kan met een gemid-delde leeftijd van zo’n dertig jaar al terugblikken op een even succesvol als gevarieerd decennium. Zo deelden de vier het podium met gerenom-

meerde musici als Tania Kross en het Schönberg Kwartet, maar wandelden ze even-goed buiten de geijkte klassieke paden, onder meer met cabaretier Youp van ’t Hek,

jazztrompettist Eric Vloeimans en scratch-koning DJ Kypski. Wie jarig is trakteert, weet ook het Matangi Kwartet, dat op Candybox de eigen kleurige ge-

schiedenis recht doet met een even bonte snoepmix van muzikale stijlen. Een pittige salmiaksmaak als die van Chiel Meyerings Caixa de dolços, minimalfiguraties op een stevige popdreun, wordt in krap twee minuten weggesabbeld met een eigenzinnig zuurtje als Bartóks ‘Ma mie qui danse’, een sarcastisch anti-walsje uit zijn Bagatel-len. Karl Jenkins’ Tweede strijkkwartet is een toverbal, die van eigentijdse Vivaldi-imitaties verkleurt naar Argentijnse tango en folkloristisch gefiedel. De versnapering die het water echt in de mond doet lopen, is echter het vlekkeloze samenspel van de Matangi’s zelf. Samenspel zonder toegevoegde smaak- en kleurstoffen, dat reikt van de energieke raspklanken in de kermismuziek van Silvestre Revueltas tot aan het meditatieve cantabile uit Vladimír Godárs Concerto grosso.

DIVERSE COMPONISTENCandyboxMatangi Kwartet

CHALLENGE CLASSICS CC 72353

kamermuziek

Nieuwe Mozartklanken in jeugdsonates

FRANS JANSEN

ijdens zijn verblijf in Den Haag schreef de jonge Mozart in 1765 zes sona-tes voor klavecimbel met vioolbegeleiding (KV 26-31), die hij opdroeg aan prinses Carolina van Oranje-Nassau. De werken werden onmiddel-

lijk zo populair dat al na twee jaar in Parijs een tweede gedrukte uitgave verscheen met het onderschrift ‘Deze werken kunnen ook op de harp worden uitgevoerd’. Niet verwonderlijk, want de harp was in die dagen een geliefd instrument in de Franse hoofdstad. Helaas is deze aanwijzing in latere drukken weer weggelaten en is nooit meer iemand op het idee gekomen deze composities op dergelijke wijze uit te voeren. Behalve de Japanse harpiste Masumi Nagasawa. Zij raakte gefas-cineerd door de toevoeging bij de genoemde editie en besloot als eerste de wer-ken in deze bezetting op te nemen. En daarmee is een wereldpremière ontstaan. Interessant, omdat naast het Concert voor harp en fluit (KV 299) Mozart geen andere muziek voor dit instrument heeft gecompo-neerd. De klavecimbelpartij leent zich uitstekend voor de harp en daarmee wordt een kleurdimensie toegevoegd aan het oeuvre van het wonderkind uit Salzburg. Nagasawa is, net als de Boliviaanse violist Ryo Terakado, gespecialiseerd in barok-instrumenten, dus zij weet waarover ze het heeft. Idealer kan bijna niet.

MOZART, PETRINI Early sonatas with violin accompanimentMasumi Nagasawa, Ryo Terakado

ETCETERA KTC 1404

kamermuziek

De altviool gaat op avontuur

JOEP CHRISTENHUSZ

ij de altviool denkt men niet meteen aan flitsend solowerk. En dat is geenszins verwonderlijk, want in het overgrote deel van de muziekge-schiedenis is het aantal grote altvioolwerken op één hand te tellen. Pas in

de twintigste eeuw hebben componisten oor voor de solistische kwaliteiten van het instrument gekregen en hoewel de altviool nog altijd doelwit is van menige

flauwe muzikantengrap, heeft de altviolist die het modernere werk niet schuwt inmiddels keuze te over. Zo ook Christophe Des-jardins, die op zijn nieuwe dub-

bel-cd Alto/Multiples een bloemlezing geeft van twintigste-eeuws repertoire voor de altviool. Beperkte hij zich op zijn vorige cd Viola voices – bekroond met onder meer een prestigieuze Diapason d’Or – nog tot werk van Berio en Feldman, deze keer gaat de Fransman heel wat uitvoeriger te werk. Op het eerste schijfje, Solos, staat een keur aan moderne klassiekers, van Hindemiths Sonate opus 25/1 tot Berio’s Sequenza VI. De titel van de tweede cd, Multiples, zinspeelt op een andere invalshoek. Knappe meerstemmige bewerkingen van liederen uit de renaissance vormen een contrapunt voor eigentijdse klankexercities van onder meer Bou-lez, Rihm en Harvey. Met behulp van enig elektronisch knip- en plakwerk heeft Desjardins ook deze werken eigenhandig ingespeeld. Met verve!

DIVERSE COMPONISTEN Alto/MultiplesChristophe Desjardins

AEON AECD 0981 (2 CD’S)

kamermuziek

39 april 2010

BD

T H


40 april 2010 40

CDBESPREKINGEN

xxxxxx 2010

kamermuziek

Spannende bewerkingen van meesterwerken

FREDERIKE BERNTSEN

e nieuwste aanwinst in de discografi e van het Mannheimer Streich-quartett betreft een cd met werken van Mozart. Dat wil zeggen: met bewerkingen van diens composities. Zo staat op dit schijfje het Grande

sestetto concertante, een negentiende-eeuwse kamermuziekversie (het is niet be-kend van wie) van Mozarts Sinfonia concertante KV 364 voor viool, altviool en

orkest. De Mannhei-mers hebben hun kwar-tet aangevuld met een tweede altviolist en een contrabassist. Interes-

sant om de oorspronkelijke solo’s te horen, hier en daar verdeeld over een paar instrumentalisten, en zonder hobo’s en hoorns. Mozarts compositie verliest geen moment aan zeggingskracht: het geheim van het meesterwerk. De musici hou-den van stevige streken, maar ook van dansante lichtvoetigheid. Soms waan je je zelfs even in een balzaal. Het heerlijke gebrom van de contrabas, die de aanzetten be-nadrukt, geeft gewicht aan lange lijnen en ondersteunt het passagewerk. Een andere onvergankelijke schepping, Mozarts Klarinetkwintet KV 581, klinkt in een bewerking voor piano, viool, altviool en cello. Ook hier is de samensteller van de nieuwe versie on-bekend. De uitvoering van dit werk klinkt een fractie minder vastberaden dan die van het Sestetto, eerder kwetsbaar, maar is toch ook beslist het beluisteren waard.

WOLFGANG AMADEUS MOZARTGrande sestetto concertante (naar KV 364), Quartetto (naar KV 581)Mannheimer Streichquartett

MDG 336 1599-2

Brisk vangt de geest van Venetië

ANDREW VAN PARIJS

elke andere Europese stad heeft zoveel musici weten te inspireren als Venetië? Is de stad vanaf de grond gezien al indrukwekkend, het beeld dat het water voorspiegelt lijkt alleen nog maar mooier.

En misschien geldt dat ook voor deze uitvoeringen door het blokfl uitkwartet Brisk: de originele composities zijn imposant, maar spreken de bewerkingen

van dit kwartet niet nog meer tot de verbeelding? In elk geval is deze opname meer dan zomaar een dwarsdoorsnede van de Veneti-aanse muziekgeschiedenis vanaf

de zestiende eeuw. Alle gebouwen in de stad zijn getekend door zon, wind en water, maar hoeveel muziek hebben de muren in de loop der tijd weerkaatst en geabsorbeerd? Een interessante vraag die Renske Vrolijk heeft geprobeerd te be-antwoorden in haar nieuwe compositie Ghost wall. Haar bijdrage en de twee Es-tampies van Saskia Coolen, die zelf deel uitmaakt van dit ensemble, completeren het beeld van Venetië, dat zichzelf weerspiegelt in de hedendaagse cultuur. Want zo subtiel als Vrolijk haar muzikale materiaal kiest, zo genuanceerd zijn ook de kleurschakeringen waarmee Brisk het muzikale verleden van deze stad schildert. En Coolen demonstreert dat het werken met oude compositietechnieken niet louter een zaak is van vervlogen tijden.

GABRIELI, WILLAERT, VIVALDI E.A.The spirit of VeniceBrisk Recorder Quartet Amsterdam

GLOBE GLO 5235

kamermuziek

ArmidaAntonio VivaldRinaldo Alessandrini, Concerto Italiano, Sara Mingardo De nieuwe opera in het Vivaldi-project van Naïve

César FranckCésar FranckBertrand Chamayou, R. S. N. O., Stéphane Denève

Christophe RoussetJohann Jakob Froberger

The ‘London’ SymphoniesJoseph HaydnMarc Minkowskl, Les Musiciens du Louvre

OP3

0492

Naï

ve V

5208

Am

bro

isie

AM

B14

8

Naï

ve V

5176

Voor meer info:[email protected]

CDBESPREKINGEN

W

D


WWW.KLASSIEKEZAKEN.NL

CDBESPREKINGEN

Volodos behoort tot de allergrootsten

WILLEM VELDHUIZEN

A rcadi Volodos’ cd-debuut in de herfst van 1997 was een wereld- sensatie en alle cd’s die daarop volgden waren dat ook. Dit recital, op-genomen in de Musikverein te Wenen, vormt hierop geen uitzondering.

Wederom demonstreert de pianist het volledige pallet van zijn kunst: van pure virtuoze euforie in de Dante-sonate van Liszt, via geheimzinnige lyriek in Pre-ludes van Skrjabin, tot de landelijke eenvoud van Schumanns Waldszenen. En dan zijn er nog de Valses nobles et sentimentales van Maurice Ravel die bewijzen dat perfectie een schoonheid kan bezitten die toch niet voor-spelbaar is. Fascinerend zijn hier tevens de eigenzinnige contrasterende timbres die Volodos aan zijn instrument weet te ontlokken. Een andere proeve van originele metamorfose is het overbekende ‘Vogel als Prophet’ uit Schumanns Waldszenen. Ervaar hoe nieuw, fris en overrompelend dit miniatuur klinkt. Tempovrijheden en pedaalgebruik grenzen hier aan magie. Er zijn pianisten in heden en verleden wier spel en charisma zo bijzonder zijn dat er rond hen een mythe kan ontstaan. Horowitz was zo’n uitzonderlijke pianist, mysterieus en breekbaar, eigenzinnig en toch totaal dienstbaar aan alle muziek die hij vertolkte. Volodos is zonder twijfel ook zo’n musicus: een van de allergrootsten van dit moment.

SKRJABIN, RAVEL, SCHUMANN, LISZT E.A.Volodos in ViennaArca di Volodos

SONY CLASSICAL 88697 568872 (2 CD’S)

piano

Muziek beweegt bij Abbie de Quant

ANDREW VAN PARIJS

DIVERSE COMPONISTENMusic in motionAbbie de Quant, Elizabeth van Malde

FINELINE FL 72413

kamermuziek

ommage à Poulenc was de vorige cd die de fluitiste Abbie de Quant en de pianiste Elizabeth van Malde bij Fineline uitbrachten. De overeen-komst tussen deze productie en Music in motion is dat de titel de luis-

teraar in elk geval op één verkeerd been zet. Was in het programma Hommage à Poulenc slechts één werk van Poulenc zelf, ook de titel Music in motion lijkt op het eerste gezicht even vanzelfsprekend als misleidend. Is beweging immers niet inherent aan elke vorm van muziek? Maar al doorluisterend en dwarsverbanden leggend begrijpt een luisteraar hoe doordacht het programma is op verschillen-de niveaus. Wie composities als Rob du Bois’ Bewegingen, Sofia Gubaidulina’s Allegro rustico en Sergei Prokofievs Sonate nr. 2 naast elkaar legt, gaat onbewust op zoek naar ritmische lagen, waarvan de werking door in-teractie bovendien vaak wordt versterkt. Zo ontstaat één voortstuwende muzikale be-weging waarin de laatste veronderstelde verschillen tussen composities als gevolg van stijl en geografie oplossen als sneeuw voor de zon. Een ongekende program-matische eenheid is het gevolg, waarbij de vloeiende, soms bijna bezwerende toon van Abbie de Quant en het bedachtzame doch trefzekere spel van Elizabeth van Malde de bepalende factoren zijn.

Harmoniemuziek van Bachs jongste zoon

ANDREW VAN PARIJS

owel in Milaan als in Londen reeg Johann Christian Bach het ene succes aan het andere. Zijn elegante stijl waarin diverse tegengestelde emoties bijna als vanzelf samensmolten tot een smaakvol geheel, maakte hem

in korte tijd populair. Maar op den duur veranderde de interesse van het publiek blijkbaar sneller dan deze ‘Londense Bach’ kon bijhouden, zodat hij vanaf 1780 in

permanente geldnood verkeer-de. Directe mogelijkheden om uit deze situatie te ontsnappen waren er niet, maar de toene-mende vraag naar harmonie-

muziek, een genre dat de jongste zoon van Bach feilloos beheerste, zou hem wel degelijk verlichting kunnen brengen. En omdat nood doorgaans wetten breekt, moet in dit geval worden opgemerkt dat niet al deze sinfonia’s voor twee klarinetten, twee hoorns en twee fagotten geheel origineel zijn. Sommige van de afzonderlijke delen zijn omgeschreven jeugdwerken, andere zijn in een of andere vorm afkom-stig van collega’s. Maar in de achttiende eeuw was deze vorm van ‘plagiaat’ eerder eerbetoon dan misdaad. Wat maakt het uit? Deze muziek is gewoon heel plezierig om naar te luisteren, niet alleen door het verbluffende arrangeertalent van Johann Christian, maar ook dankzij de sprankelende uitvoering van het blazersensemble Nachtmusique, die naar meer doet verlangen.

JOHANN CHRISTIAN BACHSei SinfoniaNachtmusique o.l.v. Eric Hoeprich

GLOSSA GCD 920608

kamermuziek

Een perfecte cd voor een lazy afternoon

WILLEM VELDHUIZEN

hape of my heart is een eigenzinnig zelfportret van Katia Labèque. Op deze cd speelt ze twee klassieke werken, Chopins Prelude nr. 4 en Saties Gnossienne nr. 3, en tien jazzy composities. Voor deze laatste werken gaat ze

een geïnspireerde samenwerking aan met jazzgiganten als Chick Corea, Herbie Hancock, Gonzalo Rubalcaba en David Chalmin. Daarnaast neemt Sting twee

songs voor zijn rekening. Om met hem te beginnen, hij vertolkt ‘Moon over Bourbon Street’ lui en zinnelijk. Niet minder sfeervol is David Chalmin in ‘Because’

van Lennon en McCartney. Katia Labèque toont zich een geëngageerde, mee-ademende begeleidster. Wat zij doet, is steeds bewust en bezit grote zeggings-kracht. Wonderlijk genoeg valt noch Chopin noch Satie op dit album uit de toon. De pianiste beheerst haar vak en beschikt over het stijlgevoel dat deze composities vragen. De cd wordt besloten met ‘Meditation’ uit de opera Wuthering heights van Bernard Herrmann. Dit werk balanceert op de grens van klassieke en lichte mu-ziek en krijgt een voorname vertolking van Katia Labèque. Nog één keer demon-streert zij haar geweldige vermogen om met haar toucher alle mogelijke halftinten uit de vleugel te toveren. Een perfecte cd voor een lazy afternoon.

DIVERSE COMPONISTENShape of my heartKatia Labèque e.a.

KML 2119

piano

41 april 2010

S

ZH



CDBESPREKINGEN

Volodos behoort tot de allergrootsten

WILLEM VELDHUIZEN

A rcadi Volodos’ cd-debuut in de herfst van 1997 was een wereld- sensatie en alle cd’s die daarop volgden waren dat ook. Dit recital, op-genomen in de Musikverein te Wenen, vormt hierop geen uitzondering.

Wederom demonstreert de pianist het volledige pallet van zijn kunst: van pure virtuoze euforie in de Dante-sonate van Liszt, via geheimzinnige lyriek in Pre-ludes van Skrjabin, tot de landelijke eenvoud van Schumanns Waldszenen. En dan zijn er nog de Valses nobles et sentimentales van Maurice Ravel die bewijzen dat perfectie een schoonheid kan bezitten die toch niet voor-spelbaar is. Fascinerend zijn hier tevens de eigenzinnige contrasterende timbres die Volodos aan zijn instrument weet te ontlokken. Een andere proeve van originele metamorfose is het overbekende ‘Vogel als Prophet’ uit Schumanns Waldszenen. Ervaar hoe nieuw, fris en overrompelend dit miniatuur klinkt. Tempovrijheden en pedaalgebruik grenzen hier aan magie. Er zijn pianisten in heden en verleden wier spel en charisma zo bijzonder zijn dat er rond hen een mythe kan ontstaan. Horowitz was zo’n uitzonderlijke pianist, mysterieus en breekbaar, eigenzinnig en toch totaal dienstbaar aan alle muziek die hij vertolkte. Volodos is zonder twijfel ook zo’n musicus: een van de allergrootsten van dit moment.

SKRJABIN, RAVEL, SCHUMANN, LISZT E.A.Volodos in ViennaArca di Volodos

SONY CLASSICAL 88697 568872 (2 CD’S)

piano

Muziek beweegt bij Abbie de Quant

ANDREW VAN PARIJS

DIVERSE COMPONISTENMusic in motionAbbie de Quant, Elizabeth van Malde

FINELINE FL 72413

kamermuziek

ommage à Poulenc was de vorige cd die de fluitiste Abbie de Quant en de pianiste Elizabeth van Malde bij Fineline uitbrachten. De overeen-komst tussen deze productie en Music in motion is dat de titel de luis-

teraar in elk geval op één verkeerd been zet. Was in het programma Hommage à Poulenc slechts één werk van Poulenc zelf, ook de titel Music in motion lijkt op het eerste gezicht even vanzelfsprekend als misleidend. Is beweging immers niet inherent aan elke vorm van muziek? Maar al doorluisterend en dwarsverbanden leggend begrijpt een luisteraar hoe doordacht het programma is op verschillen-de niveaus. Wie composities als Rob du Bois’ Bewegingen, Sofia Gubaidulina’s Allegro rustico en Sergei Prokofievs Sonate nr. 2 naast elkaar legt, gaat onbewust op zoek naar ritmische lagen, waarvan de werking door in-teractie bovendien vaak wordt versterkt. Zo ontstaat één voortstuwende muzikale be-weging waarin de laatste veronderstelde verschillen tussen composities als gevolg van stijl en geografie oplossen als sneeuw voor de zon. Een ongekende program-matische eenheid is het gevolg, waarbij de vloeiende, soms bijna bezwerende toon van Abbie de Quant en het bedachtzame doch trefzekere spel van Elizabeth van Malde de bepalende factoren zijn.

Harmoniemuziek van Bachs jongste zoon

ANDREW VAN PARIJS

owel in Milaan als in Londen reeg Johann Christian Bach het ene succes aan het andere. Zijn elegante stijl waarin diverse tegengestelde emoties bijna als vanzelf samensmolten tot een smaakvol geheel, maakte hem

in korte tijd populair. Maar op den duur veranderde de interesse van het publiek blijkbaar sneller dan deze ‘Londense Bach’ kon bijhouden, zodat hij vanaf 1780 in

permanente geldnood verkeer-de. Directe mogelijkheden om uit deze situatie te ontsnappen waren er niet, maar de toene-mende vraag naar harmonie-

muziek, een genre dat de jongste zoon van Bach feilloos beheerste, zou hem wel degelijk verlichting kunnen brengen. En omdat nood doorgaans wetten breekt, moet in dit geval worden opgemerkt dat niet al deze sinfonia’s voor twee klarinetten, twee hoorns en twee fagotten geheel origineel zijn. Sommige van de afzonderlijke delen zijn omgeschreven jeugdwerken, andere zijn in een of andere vorm afkom-stig van collega’s. Maar in de achttiende eeuw was deze vorm van ‘plagiaat’ eerder eerbetoon dan misdaad. Wat maakt het uit? Deze muziek is gewoon heel plezierig om naar te luisteren, niet alleen door het verbluffende arrangeertalent van Johann Christian, maar ook dankzij de sprankelende uitvoering van het blazersensemble Nachtmusique, die naar meer doet verlangen.

JOHANN CHRISTIAN BACHSei SinfoniaNachtmusique o.l.v. Eric Hoeprich

GLOSSA GCD 920608

kamermuziek

Een perfecte cd voor een lazy afternoon

WILLEM VELDHUIZEN

hape of my heart is een eigenzinnig zelfportret van Katia Labèque. Op deze cd speelt ze twee klassieke werken, Chopins Prelude nr. 4 en Saties Gnossienne nr. 3, en tien jazzy composities. Voor deze laatste werken gaat ze

een geïnspireerde samenwerking aan met jazzgiganten als Chick Corea, Herbie Hancock, Gonzalo Rubalcaba en David Chalmin. Daarnaast neemt Sting twee

songs voor zijn rekening. Om met hem te beginnen, hij vertolkt ‘Moon over Bourbon Street’ lui en zinnelijk. Niet minder sfeervol is David Chalmin in ‘Because’

van Lennon en McCartney. Katia Labèque toont zich een geëngageerde, mee-ademende begeleidster. Wat zij doet, is steeds bewust en bezit grote zeggings-kracht. Wonderlijk genoeg valt noch Chopin noch Satie op dit album uit de toon. De pianiste beheerst haar vak en beschikt over het stijlgevoel dat deze composities vragen. De cd wordt besloten met ‘Meditation’ uit de opera Wuthering heights van Bernard Herrmann. Dit werk balanceert op de grens van klassieke en lichte mu-ziek en krijgt een voorname vertolking van Katia Labèque. Nog één keer demon-streert zij haar geweldige vermogen om met haar toucher alle mogelijke halftinten uit de vleugel te toveren. Een perfecte cd voor een lazy afternoon.

DIVERSE COMPONISTENShape of my heartKatia Labèque e.a.

KML 2119

piano

41 april 2010

S

ZH


42 april 2010 42 xxxxt 2010

MARIJKE SCHOUTEN

oed plan van Misha Fomin, deze cd cadeau te doen aan het publiek dat op 21 maart zijn pianorecital in het Amsterdamse Concertge-bouw zal bijwonen. De uit Rusland afkomstige en in Nederland geves-

tigde pianist speelt dan hetzelfde programma als op de cd en aangezien dat zich ertoe leent herhaaldelijk beluisterd te worden, is zo’n geschenk niet te versmaden.

Ook voor de thuisblijvers een aanrader trouwens, al was het maar om te mogen ervaren hoe betoverend transparant een moderne

vleugel kan klinken in handen van een musicus die zijn verfi jnde toucher com-bineert met een vlekkeloze techniek. Dat pianogoeroe Jan Wijn zijn leerling ooit roemde om diens ‘perfecte frasering en timing, goede smaak en gevoel voor stijl en structuur’, zegt in dit opzicht genoeg. In dit programma van variatiewerken, bewijst Fomin hoe hij de contrasten tussen de delen weet uit te buiten en door alles heen erin slaagt de rode draad vast te houden. Vier werken in verschillende stijlen, Busoni’s transcriptie van Bachs Chaconne voor vioolsolo, Beethovens Eroica-variaties, Schumanns Études symphoniques en Balakirevs Islamey: Fomin geeft ze elk hun eigen karakter. Zeer verhelderend, deze rondgang door de mu-ziekgeschiedenis vanuit pianoperspectief.

Ook voor thuisblijvers een aanrader

BACH-BUSONI, BEETHOVEN, SCHUMANN, BALAKIREVVariations on a themeMisha Fomin

FOMIN CLASSICS ZW 88-03

piano

Queffélec speelt subtiel en expressief

WILLEM VELDHUIZEN

piano

e Franse pianiste Anne Queffélec heeft voor dit recital een thema geko-zen: het leven van Chopin als de geniale, in Parijs wonende componist die zijn Poolse muzikale wortels niet kan en wil ontkennen. In de eerste

twee Polonaises van het zevenjarige wonderkind is het vaderland uiteraard aan-wezig, maar ook in de vele niet direct naar Polen verwijzende pianowerken duiken

thema’s en ritmes, al dan niet aan dansen ontleend, met grote regelmaat op. Anne Queffélec speelt deze aller-eerste pretentieloze dansen

delicaat en met verfi jnde agogische accenten die melodie noch stemvoering versto-ren. Haar toon is rond, haar versieringen zijn uitmuntend. Ook in het muzikale hart van de romantiek, bijvoorbeeld de postuum uitgegeven Nocturne in cis uit 1830 en de Fantaisie-Impromptu, overtuigt zij respectievelijk met een fi jn uitgespon-nen nachtsfeer en verrukkelijk sprankelende Fingerfertigkeit. In de grotere werken, Scherzo nr. 4, de Barcarolle en de Ballade nr. 4, toont zij haar gevoel voor drama en architectuur. Queffélecs rubato is vol warme menselijke adem en bezit grote epi-sche kwaliteiten. De ‘gecomponeerde verhalen’ komen expressief en rijk aan details en dynamische variatie tot leven. Met Chopins laatste Mazurka, subtiel van timing en klank, eindigt de pianiste op symbolische wijze deze zeer begerenswaardige cd.

FRÉDÉRIC CHOPINDe l’enfance à la plénitudeAnne Queffélec

MIRARE MIR 096

Complete Vocal Workswith Organ, Vol. 2César FranckDiego Innocenzi, Solistes de Lyon, Bernard Tétu

Complete Organ Symphonies, Vol. 2Louis VierneDaniel Roth

Piano Concerti 1 & 2Ludwig van BeethovenArthur Schoonderwoerd, Cristofori

Sonatas D840 & D959Franz SchubertSeverin von Eckardstein

Dulcis Amor IesuGiovanni Felice SancesScherzi Musicali, Nicolas Achten

The Song of SolomonSalomone RossiProfeti della Quinta, Ensemble Muscadin

6 Brandenburg ConcertosJ. S. BachJordi Savall, Le Concert des Nations

D’Amor RagionandoMala Punica, Perdo Memelsdorff

Aeo

lus

AE1

0033

Aeo

lus

AE1

0551

Arc

ana

A34

5

Ric

erca

r R

IC29

2

Pan

Cla

ssic

s P

C10

214

Fug

a Li

ber

a F

UG

563

ALP

HA

155

Alia

vox

AV

SA98

71

Nieuw bij uwklassieke

speciaalzaak

Voor meer info:[email protected]

CDBESPREKINGEN

D

G



CDBESPREKINGEN

Zo vrij musiceren heeft iets weldadigs

MARIJKE SCHOUTEN

WOLFGANG AMADEUS MOZARTSonatas, Fantasies & Variations vol. 1Kristian Bezuidenhout

HARMONIA MUNDI HMU 907497

piano

Schitterende Schumann op pianoforte

DORON NAGAN

ROBERT SCHUMANNPianowerken 1838-1839Piet Kuijken

FUGA LIBERA FUG 562 (2 CD’S)

piano

olenthousiast was Mozart over de fortepiano’s van Johann Andreas Stein die hij op een van zijn reizen in Augsburg leerde kennen. Super-licht, dat mechaniek, delicaat en betrouwbaar, liet hij zijn vader weten

en hij componeerde er meteen maar een passende sonate bij. Vader Mozart gaf geen krimp: zijn zoon hoorde viool te spelen. Toen Mozart in Wenen een eigen in-strument kon aanschaffen, koos hij geen Stein maar een robuustere Walter-piano, met een vollere klank die beter geschikt was voor de concertzaal en helemaal up-to-date was. Dat hij toch zuinig bleef op zijn delicate toucher en zijn fijnzinnige articulaties, blijkt in zijn pianomuziek. Dat een sonate van Mozart weerbarstige materie is, juist vanwege die tegenstrijdige eisen, weet iedereen. Geloofd zij de fortepianist die daarmee weet om te gaan. Kristian Bezuidenhout kan dat en van Harmonia Mundi kreeg hij, na een sprankelend cd-debuut (duosonates met de violiste Petra Müllejans) onmiddellijk het groene licht voor een serie solo-cd’s met Mozarts pianomuziek. Speels, luchtig, reso-luut, flexibel: zo vrij musiceren heeft iets weldadigs. Een geraffineerd mengsel van eenvoud en doortastendheid, een perfecte balans tussen timing, toucher en articulatie waar laat-achttiende-eeuwse muziek zo bij floreert.

uisteren naar deze dubbel-cd van de Belgische pianist Piet Kuijken (38) is zonder meer een feestelijke ervaring. Om te beginnen is er de eenheid van het materiaal: Schumanns pianowerken uit de jaren 1838-1839. Dat

waren de jaren van de ontluikende, hevige verliefdheid van Schumann voor de tien jaar jongere Clara. Door een omgangsverbod van haar vader waren de twee gedurende die jaren verwijderd van elkaar. Hun contact bestond uit de muziek die Robert componeerde en die Clara vervolgens speelde. De werken die Kuijken uitvoert, behoren tot Schumanns allermooiste en zijn gecomponeerd met Clara in gedachten. Dat hoor je in de muziek, dat hoor je in Kuijkens formidabele spel. Hij speelt prachtig, genuanceerd, expressief, met veel gevoel voor Schumanns lyriek. Je hoort hoe Schumann elke noot met zijn liefde voor Clara bezwangert, en je hoort dat Kuijken dat beseft. Zijn natuurlijke gevoel voor Schumanns poëzie is de tweede troef van deze cd. De derde troef is het instrument: een pianoforte uit 1850 van J.B. Streicher – alsof we bij Robert en Clara thuis zitten. Het instrument heeft een beeldschoon zingend midden- en hoog register en prachtige resonerende bassen, resulterend in een klank als een warm bad.

Berezovsky treft livesfeer in Liszt

FRITS DE HAEN

at Boris Berezovsky veel opheeft met Franz Liszt weten we hier maar al te goed. Niet voor niets maakte hij jaren geleden in het Concertge-bouw grote indruk met juist werken van deze componist. Recensenten

buitelden toen over elkaar heen om superlatieven te vinden. Logisch, want met zijn virtuoze techniek kan deze Russische meesterpianist de veeleisende stuk-

ken zonder enig probleem aan. Wellicht daarom heeft Berezovsky op deze cd zijn toevlucht genomen tot liveopnamen. Een waagstuk ge-zien de (on)speelbaarheid van dit

repertoire, maar wel een benadering waarmee je de livesfeer bij zulke concerten feilloos kunt treffen. Wel, daar is hij op formidabele wijze in geslaagd: zijn techniek is ongelooflijk en zonder enige hapering. Maar die techniek vormt voor Berezo-vsky een middel, absoluut geen doel op zichzelf. Ondanks de enorme technische eisen maakt hij op deze cd van de eerste tot de laatste minuut muziek. Berezo-vsky’s pianissimi zijn fluweelzacht en in zijn klankschilderingen laat hij een enorm verschil aan kleuring horen. De registraties zijn gemaakt in de Londense Royal Festival Hall en tijdens het Festival de la Grange de Meslay. Het geheel wordt gecompleteerd met de Wals opus 42 van Chopin als toegift. Niet te missen voor elke Liszt-liefhebber.

FRANZ LISZTSonate in b, Venezia e Napoli, Mephisto-wals nr.1, Harmonies du soirBoris Berezovsky

MIRARE MIR 099

piano

Chopin met zorgvuldig gedoseerde gebaren

ANDREW VAN PARIJS

at Chopin een meester was in het componeren van eigenzinnige karakterstukken wisten we al, maar lang niet altijd komen zijn zorg-vuldig gedoseerde muzikale gebaren zo mooi aan de oppervlakte

als in deze opname van Elisabeth Leonskaja. Nu moet gezegd worden dat de uitzonderlijke kwaliteit van cd’s van het label MDG blijft verbazen, maar ook

de voor deze registratie gebruikte Steinway D uit 1901 beantwoordt volledig aan de eisen die Chopin aan zijn in-

strument zou stellen. Immers, emoties mogen best getoond worden, maar er zijn grenzen. Zo zijn we getuige van een prachtig diepe klank in de Nocturnes opus 27 nr. 2 en opus 48 nr. 2, maar horen we ook hoe het stormachtige Scherzo opus 20 niet verwordt tot een eenzijdige demonstratie van muzikaal geweld waarbij span-ning en rust niet met elkaar in balans zijn. Want hoewel enkele stukken op deze cd de benaming scherzo dragen, zou capriccio een meer voor de hand liggende term zijn. Wie deze veelzijdige muziek in al haar facetten op een beheerste manier tot klinken brengt, heeft veel in huis en in die zin is deze selectie van Chopins nocturnes en scherzo’s een regelrechte aanwinst.

FRÉDÉRIC CHOPINPiano worksElisabeth Leonskaja

MDG 943 1558-6 (SACD)

piano

43 april 2010

L D

DD


44 april 2010

CDBESPREKINGEN

Tallis Scholars excellent in Jeremia’s klaagzangen

ARJAN VAN DIJK

renaissance

ertig jaar geleden hebben Peter Phillips en Steve Brown het cd-label Gimell opgericht voor opnamen van The Tallis Scholars. Dit vocaal en-semble uit Oxford behoeft voor de liefhebber van oude muziek geen in-

troductie. Met ongeveer vijftig cd-opnamen heeft het niet echt de spat erin gezet, maar de fi jnproever weet dat elke Gimell-release een ‘gem’ is. Het is begonnen

met het Miserere van Al-legri, en terwijl Phillips ernaar streeft in ieder geval alle missen van Jos-quin voor Gimell vast te

leggen, blijven ook andere polyfone meesters als Victoria de aandacht houden. Al in het gregoriaans vormen de klaagzangen van de profeet Jeremia, waarin de verwoesting van Jeruzalem symbool staat voor het afkalvende geloof van het volk uit Sion, het epicentrum van de muziek voor de Goede Week. Vlak voor zijn ver-trek uit Rome in 1587 liet Victoria zijn imponerende, tot achtstemmigheid oplo-pende zettingen van Jeremia’s klachten in onversneden Palestrijns contrapunt na. Waarom hij de zwaarmoedige teksten van zulke hoge stemliggingen heeft voor-zien, blijft een mysterie, dat niettemin wel besteed is aan de excellent zingende Tallis Scholars. Zonder te willen jeremiëren waagt uw recensent zich toch aan de observatie dat de intonatie niet overal volkomen maagdelijk is.

TOMÁS LUIS DE VICTORIALamentations of JeremiahThe Tallis Scholars o.l.v. Peter Phillips

GIMELL GIM 043

MARCEL BIJLO

et vocaal ensemble The Cardinall’s Musick is al jaren bezig aan een cd-serie met het complete oeuvre van William Byrd. Dit dertiende deel bevat muziek voor het feest van Allerheiligen. Byrd was overtuigd katho-

liek maar als hofcomponist van Elizabeth I mocht hij alleen muziek componeren voor de veel soberder anglicaanse liturgie. Om hem voor het hof te behouden

kreeg hij af en toe toestemming om uit te wijken naar Schot-land, waar de adel nog wel katholiek was en waar hij zich naar hartenlust kon wijden

aan motetten op Latijnse teksten. De serie heeft een thematische opzet; eerdere delen bevatten bijvoorbeeld muziek voor Kerstmis en de Lijdenstijd. Voor deze feestdagen componeerde Byrd niet alleen motetten maar ook meerstemmige zet-tingen van de zogenoemde propriumgezangen, die van oudsher bij een bepaalde feestdag behoorden. Normaal werden ze als gregoriaans gezongen. De muziek is eenvoudiger dan die van de motetten, waarin alle stemmen meer hun eigen weg gaan. Andrew Carwood produceert met zijn dertien zangers een stevige klank, niet zo etherisch als bij een echt Engels kathedraalkoor. Maar dit is dan ook mu-ziek voor de veel kleinere koren die men in Schotland had. Opnieuw een prachtig eerbetoon aan een van Engelands grootste componisten.

Prachtig eerbetoon aan William Byrd

WILLIAM BYRDByrd edition vol. 13The Cardinall’s Musick

o.l.v. Andrew Carwood

HYPERION CDA 67779

renaissance ss

Andreas Scholl in middeleeuwse liederen

MARCEL BIJLO

swald von Wolkenstein (ca. 1376-1445) was een minnezanger en ridder uit Zuid-Tirool. De man moet een roerig leven hebben geleid en overal zijn geweest, als we tenminste zijn vaak autobiografi sche liederen mogen

geloven. In ieder geval was hij goed op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen in Frankrijk, want voor zijn meerstemmige liederen leende en bewerkte hij vaak muziek van Franse collega’s. Andreas Scholl, die we toch vooral kennen als virtuoze vertol-ker van het barokke repertoire, wijdt verrassend een hele cd aan Wolkensteins liede-ren, daarbij begeleid door een ensemble onder leiding van middeleeuwenspecialist Crawford Young. Scholl is een countertenor, maar we horen hem hier ook als bariton. Dan blijkt hij over een veel ruiger geluid te beschikken dan waarvan we hem kennen. Naast heldenverhalen horen we ook meer poëtische liederen. In een daar-van worden vogelgeluiden geïmiteerd. Wolkenstein gebruikte hiervoor een Frans model dat hij omwerkte en van een Duitse tekst voorzag. Andreas Scholl zingt als altijd prachtig en het ensemble, waarin hoofdzakelijk wordt geïmproviseerd op tokkel- en strijkinstrumenten, ondersteunt hem voortreffelijk. Dit is een bijzonder aangename verrassing, ook voor diegenen die al fan zijn van Andreas Scholl maar nog niet kennis hebben gemaakt met deze laat-middeleeuwse muziek.

OSWALD VON WOLKENSTEINSongs of myselfAndreas Scholl en ensemble

o.l.v. Crawford Young

HARMONIA MUNDI HMC 902051

middeleeuwen

O H

D

010 2171717 / www.dedoelen.nl

onder leiding van topdirigent Mikhail Pletnev

—Prokofjev Tweede PianoconcertRachmaninov Het dodeneilandSkrjabin Le poème de l’extase

koninkLijkconceRTgebouwoRkeST

za 22 Mei 2010gRoTe zaaL 20.15 uuR

Dit concert wordt mede mogelijk gemaakt door

ontwerp: koeweiden postma


45 april 2010 www.klassiekezaken.nl 45

CDBESPREKINGEN

WWW.KLASSIEKEZAKEN.NL april 2010

Monteverdi zou zich er niet voor schamen

MARCEL BIJLO

barok

DIVERSE COMPONISTENHarmonia sacraeHana Blazíková, Peter Kooij, L’Armonia

Sonora o.l.v. Mieneke van der Velden

RAMÉE RAM 0905

Terug naar de bronnen van Bach

MARCEL BIJLO

atuurlijk kwam Bach niet uit de lucht vallen. Ook hij had zijn inspiratie-bronnen en die kwamen voor een groot deel uit zijn eigen familiekring. Wat de klaviermuziek betreft moeten ook componisten als Reincken,

Buxtehude en Froberger worden genoemd. Céline Frisch, die solistisch en met haar ensemble Café Zimmermann voor Alpha al een flink aantal bijzondere cd’s

heeft opgenomen, speelt een aan-trekkelijk programma waarin werk van deze drie componisten wordt af-gewisseld met vroege klaviermuziek van Bach zelf. Het samenstellen van

zo’n programma vergt enige tact, want voor je het weet overschaduwt Bach alle anderen. Zelfs zijn vroegste klaviermuziek heeft al zo’n eigenheid dat die lastig te koppelen is aan muziek van andere componisten. Het geheim zit vooral in de afwisseling van de verschillende genres. Van Reincken en Bach klinken toccata’s, van Froberger en Buxtehude suites. Zo komt iedere componist volledig tot zijn recht maar wordt ook duidelijk dat Bach al heel jong nieuwe wegen bewandelde zonder de oude echt te verlaten. Bovendien vindt Céline Frisch voor elk stuk precies de juiste aanpak en krijgt Bachs muziek geen extra aureooltje. Dit is kort-om een prachtig klavecimbelrecital waarin goed te horen is waar Bach inspiratie heeft gezocht bij het componeren van zijn vroege klaviermuziek.

DIVERSE COMPONISTENDie Quellen des jungen BachCéline Frisch

ALPHA 149

barok

Staier boeit in Goldbergvariaties

MARIJKE SCHOUTEN

a een paar jaar ‘Leipzig’ wist Bach dat het ambt van Thomas-cantor zijn carrièredromen niet vervulde. Een nieuwe baan zat er niet in en bij de pakken neerzitten lag niet in zijn aard. Bach was een moeilijk mens,

een perfectionist en geen diplomaat, maar wel bereid om de knop om te draaien en naar nieuwe uitdagingen te zoeken. Hij had een verzameling cantates geschre-ven waarmee hij aan wekelijkse verplichtingen kon voldoen en zette daar een punt achter. De tijd was nu rijp om zijn reputatie als klaviervirtuoos te verstevi-gen en via het medium van de gedrukte muziek in de openbaarheid te treden. Het resultaat waren vier in eigen beheer uitgegeven bundels klaviercomposities, Klavier-Übung genaamd, bedoeld voor ‘kenners en liefhebbers’ die wél van zijn muziek konden genieten. Bach hield niet van half werk, is de teneur van Andreas Stai-ers boeiende uiteenzetting op de bonus-dvd waarop hij zijn cd-opname van de Goldbergvariaties introduceert. Vanachter zijn spectaculaire Hass-klavecimbel, een kopie van Anthony Sidey, gaat hij in op Bach, op de in-genieuze structuren van deze ‘Aria mit verschiedenen Veränderungen’ en op de sprookjesachtige klankkleuren die ons dadelijk te wachten staan.

JOHANN SEBASTIAN BACHGoldberg-VariationenAndreas Staier

HARMONIA MUNDI HMC 902058 (CD + DVD)

barok

e zeventiende eeuw was in Duitsland een rijke periode. Vreemd genoeg kennen we de componisten uit die tijd nauwelijks meer. De gambiste Mieneke van der Velden heeft het ensemble L’Armonia Sonora opge-

richt, speciaal om de muziek van onder anderen Weckmann, Meder en Tunder aan de vergetelheid te ontrukken. Dit is de tweede cd van het ensemble waarop deze drie componisten aan bod komen. De meeste cantates hebben een dia-loogvorm, waarin de sopraan de rol van de gelovige vertolkt en de bas die van Christus. Deze vorm was populair in de zeventiende eeuw, eerst in Italië en later ook in Duitsland. Bach heeft er in zijn vroege cantates ook geregeld gebruik van gemaakt. Naast de bas Peter Kooij, die ook op de eerste cd te horen was, werkt hier de jonge Tsjechi-sche sopraan Hana Blazíková mee. Met haar heldere, krachtige stem en beheerste dra-matiek is zij de ideale zangeres voor dit aangrijpende repertoire. Haar ster rijst razendsnel: Masaaki Suzuki heeft haar gevraagd mee te werken aan zijn Bach-cantateproject. Het hoogtepunt van deze cd is de cantate Wie liegt die Stadt so wüste van Matthias Weckmann: een stukje muziektheater waar een Monteverdi zich niet voor zou hoeven schamen.

Dit ensemble kan lezen en schrijven met Schütz

MARCEL BIJLO

einrich Schütz (1585-1672) heeft een synthese tot stand gebracht tus-sen de strenge Duitse polyfonie en de zwierige en grootse Venetiaanse stijl. Hij stak in Venetië zijn licht op bij niemand minder dan Giovanni

Gabrieli en leerde veel van hem. Net als Gabrieli ging ook Schütz groots opge-zette kerkmuziek componeren waarin (blaas)instrumenten een belangrijke rol

speelden. Dit was in Duitsland iets ge-heel nieuws, hoewel blaasinstrumenten als ondersteuning

van het koor in de kerk al langer werden gebruikt. Schütz gaf ze echter volwaar-dige partijen, los van de zangstemmen. Dit horen we onder meer in zijn drie bundels Symphoniae sacrae. Maar voor zijn Musikalische Exequien, rouwmuziek voor de lutherse liturgie, en zijn boetepsalmen pakte hij de zaak wat soberder aan. Naast koor en solisten horen we hier alleen continuo, op deze cd bezet met orgel, harp en luit. Weser Renaissance is al jaren bezig voor CPO het oeuvre van Schütz op te nemen en het ensemble kan lezen en schrijven met dit repertoire. Dat levert ook nu weer fraaie uitvoeringen op. De koorklank is mooi strak en de solistische groep zingt met een bescheiden expressiviteit die bij deze muziek past.

HEINRICH SCHÜTZMusikalische Exequien, BusspsalmenWeser Renaissance o.l.v. Manfred Cordes

CPO 777410-2

barok

H

NN

D


46 april 2010

ARJAN VAN DIJK

Waardige vertolking van Bachs Markus-Passion

ad vader Johann Sebastian de partituren van zijn vermoedelijk vijf Passionen maar allemaal aan Carl Philipp Emanuel nagelaten, want aan deze zoon danken wij de gave overlevering van de Johannes-

en de Matthäus-Passion. Zoon Wilhelm Friedemann nam het aanzienlijk min-der nauw met zijn deel in de erfenis, zodat musicologen als graalridders blijven

proberen uit povere restanten een nieuwe Bachpassie te wrin-gen. Bekend is dat de Markus-Passion voor

het eerst op Goede Vrijdag 1731 in Leipzig heeft geklonken. In 1945 is de enige, zij het incomplete kopie van de partituur in vlammen opgegaan. Wat nu nog rest, is een compleet libretto en het vermoeden dat Bach zijn cantate Laß, Fürstin, laß noch einen Strahl (BWV 198) als compositiemodel heeft gebruikt. De muziek van de aria’s komt in de voorliggende reconstructie rechtstreeks uit deze cantate. Daarnaast zijn er legio Bachkoralen voorhanden om de gaten te vullen en de tekst van de evangelist wordt verdienstelijk gedeclameerd door de acteur Domi-nique Horwitz. Het vocaal ensemble amarcord en de Kölner Akademie laten, in de fraaie akoestiek van de Frauenkirche in Dresden, het onwennige resultaat waardig klinken.

JOHANN SEBASTIAN BACHMarkus-Passion BWV 247Dominique Horwitz, amarcord, Kölner

Akademie o.l.v. Michael Alexander Willens

CARUS 83.244

barok

Nieuw elan bij jonge barokmusici

MARCEL BIJLO

barok

iovanni Felice Sances werd rond 1600 geboren in Rome maar trok al jong naar Padua. Daar ging in 1636 zijn eerste opera in première, waarin hij zelf meezong. Kort daarna verruilde hij Italië voor Wenen,

waar hij tot zijn dood in 1679 kapelmeester zou zijn. Sances is een van de vele Ita-liaanse componisten uit de zeventiende eeuw van wie het onbegrijpelijk is dat hun

muziek zo onbekend gebleven is. Nicolas Achten (geboren in 1985) heeft met zijn eveneens piepjonge ensemble Scherzi Musicali motetten van Sances

opgenomen, afgewisseld met instrumentale muziek van andere componisten. Zelf is Achten te horen als bariton maar hij speelt ook theorbe, klavecimbel en harp. Dat is tegenwoordig wat ongebruikelijk maar in de zeventiende eeuw was het eerder regel dan uitzondering dat zangers ook instrumenten bespeelden. Er wordt in oudemuziekkringen wel eens gesomberd over het gebrek aan ambitie bij jongere musici maar er lijkt de laatste tijd juist sprake van een nieuw elan. Nicolas Achten en de zijnen bevestigen dit, zowel door de originele keuze voor de muziek van Sances als door de gedrevenheid waarmee ze die zingen en spelen. Van Scherzi Musicali kunnen we nog heel wat verwachten.

GIOVANNI FELICE SANCESDulcis amor Iesu Scherzi Musicali o.l.v. Nicolas Achten

RICERCAR RIC 292

Giuseppe Verdi Les vêpres siciliennesCharles Gounod Roméo et JulietteBernd Alois Zimmermann Die SoldatenLudwig van Beethoven FidelioLeoš Janácek Het sluwe vosjePeter-Jan Wagemans LegendeBenjamin Britten Billy BuddJean-Philippe Rameau PlatéeWolfgang Amadeus Mozart Don GiovanniRichard Strauss Der RosenkavalierWolfgang Rihm DionysosPjotr Iljitsj TsjaikovskiJevgeni Onjegin

T 020 551 8260 www.dno.nl

Meer keuze dan ooit!

Bestel nu het abonnement dat bij je past

Seizoen 2010 2011

CDBESPREKINGEN

G

H



CDBESPREKINGEN

april 2010

Dad’s army in de opera

og voordat de eerste maten van deze Falstaff (Glyndebourne 2009) hebben geklonken, weet je in welke richting de regisseur je gaat stu-ren. Er hangt een gigantisch wandtapijt, waaraan de nodige kruissteken

nog geborduurd moeten worden. Richard Jones plaatst de handeling in de jaren veertig, direct na de oorlog. Er lopen nog soldaten rond (Fenton is een Ameri-kaanse GI), er zijn scouts en zich vervelende huisvrouwen. De Fords en hun bu-ren zijn de nieuwe rijken. Hun huizen zijn keurig en in hun tuintjes groeien reus-achtige groenten netjes op een rij. Falstaff wordt werkelijk fenomenaal gezongen en geacteerd door Christopher Purves. Ook Marie-Nicole Lemieux (Mistress Quickly) is een feest. In haar gedaante als een plompe scoutleidster krijgt ze de lachers op haar hand. En wat een stem! Met haar borsttonen doet ze me den-ken aan Fiorenza Cossotto, een van de beste Quickly’s ooit. De rest van de cast is wisselvallig. Adriana Kužerová is een mooie Nannetta en Bülent Bezdüz een lieve, lyrische Fenton, maar Tassis Christoyannis is niet macho genoeg voor Ford. Als u van Dad’s army of Keeping up appearances houdt, dan is deze Falstaff zeker iets voor u. Ik heb in ieder geval immens genoten.

opera dvd

BASIA JAWORSKI

GIUSEPPE VERDIFalstaffChristopher Purves e.a., London Philharmonic Orchestra o.l.v. Vladimir Jurowski; regie: Richard JonesOPUS ARTE OA 1021 D

Passiemuziek op z’n Italiaans

FRANS JANSEN

aak wordt gedacht dat Bach het alleenrecht had op de muziek voor de Lijdenstijd. Toegegeven, zijn verdiensten zijn ongeëvenaard, maar hij was niet de enige. Vele tijdgenoten componeerden vergelijkbare

werken, aangepast aan het kerkelijk milieu waarbinnen zij actief waren. Het is dan ook boeiend dat de laatste jaren juist dit repertoire in de aanloop naar de

Goede Week steeds vaker op cd uit-komt. Neem nu de Johannes-passie uit 1744 van de Napolitaanse componist Francesco Feo. Aanvankelijk was hij een gevierd operacomponist maar hij

legde zich later uitsluitend toe op kerkmuziek. Het operaverleden galmt overigens hoorbaar na in deze passiemuziek door een affectvolle tekstbehandeling en een vlotte voortgang van het verhaal. Daarbij is ook nog eens de invloed van vriend en collega Pergolesi duidelijk hoorbaar. Zo doet de scène van de vrouwen bij het kruis sterk denken aan diens Stabat mater. De Italiaanse oudemuziekspecialist Lorenzo Ghielmi weet als geen ander hoe men vroeger in Zuid-Europa Goede Vrijdag beleefde. Met zijn ensemble La Divina Armonia en een gespecialiseerd solistenteam vertelt hij op levendige en indringende wijze de lijdensgeschiedenis van Christus. Bij hen staat het overbrengen van emoties centraal. Daarmee staat Feo dichter bij Bach dan je zou denken.

FRANCESCO FEO Passio secundum JoannemSolisten, Coro da Camera di Varese, La Divina Armoniao.l.v. Lorenzo GhielmiPASSACAILLE PAS 964

barok

Indringende treurmuziek uit de zeventiende eeuw

FRANS JANSEN

barok

et is Cantus Cölln wederom gelukt. Onbekend maar wonderschoon repertoire uit de zeventiende eeuw uit de archieven opduiken en daar een uiterst stijlvolle opname van maken. Ditmaal is de keuze gevallen op

treurmuziek van de componist en organist Matthias Weckmann (ca. 1618-1674), tegenwoordig bij weinigen bekend maar in zijn dagen een beroemdheid. Met een toonzetting van Jeremia’s klaagzangen, aangevuld met andere lamento’s, is deze schijf overigens bij uitstek een alternatief voor wie in de Lijdenstijd nu eens geen Bach-Passionen wil horen. Via zijn leermeester Schütz kwam Weckmann in aan-raking met de concerterende koorstijl van Gabrieli en de expressieve monodie van Monteverdi, die hij in zijn eigen oeuvre verwerkte. Een aantal van deze werken schreef hij in 1663 na een nietsontziende pestepidemie in Hamburg, waarbij ook zijn echtge-note het leven liet. Vreemd genoeg leveren dergelijke rampzalige ge-beurtenissen vaak de mooiste mu-ziek op. Deze composities voerde hij uit met het door hemzelf opge-richte collegium musicum, dat mogelijk vergelijkbaar is met Junghänels veelgeroemde ensemble. De vocale bezetting op deze cd is geheel solistisch. Het gevolg daarvan is een transparante musiceerwijze waardoor geen detail verloren gaat en de beklemmende sfeer van verlatenheid bijna letterlijk voelbaar wordt. Precies zoals het bedoeld is. Kippenvel.

MATTHIAS WECKMANN Sacred Motets & LamentationsCantus Cölln, Concerto Palatinoo.l.v. Konrad JunghänelHARMONIA MUNDI HMC 902034

Uitstekende gids voor liefhebbers van klassiek

WILLEM VELDHUIZEN

eith Anderson heeft zijn sporen als muzikale duizendpoot ruimschoots verdiend. Naast zijn werkzaamheden als presentator en dirigent onder-wees hij muziek aan verschillende universiteiten en was hij, vanaf het eer-

ste uur, producer bij Naxos. Studie en praktijk maakten hem tot een haast alwetende muziek-encyclopedie en dat resulteerde onder meer in deze derde, uitgebreide

editie van The A-Z of clas-sical music. Het kloeke handboek telt 929 pagina’s waarin in beknopte maar rake artikelen alle relevante

componisten van toen en nu worden behandeld. In het glossarium worden muziek-termen verklaard en tot slot is er een hoofdstuk waarin te vinden is welke klassieke muziek in welke films is gebruikt. Naast het boek bevat de cassette een dubbel-cd. Zevenendertig tracks, gekozen uit de uitgebreide catalogus van Naxos, voeren de luisteraar in vogelvlucht door de muziekgeschiedenis. Sterren als György Pauk, Jenö Jandó, Kun-Woo Paik, Yoav Talmi, Steuart Bedford en orkesten als het London Philharmonic Orchestra en het Orchestre National de Lyon leggen proeven van geïnspireerde bekwaamheid af. Daarnaast is het mogelijk honderdvijftig tracks online te beluisteren. Kortom: dit naslagwerk is een uitstekende gids voor iedereen die zijn muziekkennis wil verdiepen of die al grasduinend zijn horizon wil verbreden.

KEITH ANDERSONThe A-Z of classical musicdiverse musici

NAXOS 8558212 (2 CD’S + BOEK)

muziekencyclopedie

K

H

N

V


NederlandPrinsengracht 171015 DK Amsterdam+31 (0)20 612 97 24+31 (0)20 689 44 05 [email protected]

België | BelgiqueLarenstraat 583560 Lummen+32 (0)13 35 20 60+31 (0)13 55 67 50 [email protected]

C A D E N Z A D I S T R I B U T I O N

JOHANN SEBASTIAN BACHMotetsBach Collegium JapanMasaaki Suzuki

BIS

PENTATONE

OPERA RARA BIS

RCO LIVE

NAXOS

CHOPIN SOCIETY

Bayerische Rundfunk

ETCETERACHANNEL CLASSICS

HYPERION

CHANDOS

BISSA 1841

CCS 29410

WOLFGANG AMADEUS MOZARTArias - Exsultate, jubilateLenneke Ruiten / Concertgebouw Chamber OrchestraEd Spanjaard

PTC 5186376

LUDWIG VAN BEETHOVENSymphony No.9Oelze/Danz/Strehl/Wilson-John-son/Collegium Vocale Gent/Royal Flemish PhilharmonicHerreweghe

PTC 5186317

ARTHUR SULLIVANIvanhoeDavies/Gadd/Rutherford/BBC National Orchestra of WalesDavid Lloyd-Jones

CHAN 10578 3CD

CHARLES OFFENBACHVert-VertSpence/Larmore/Taylor/Philharmonia OrchestraDavid Parry

ORC 41 2CD

JEAN SIBELIUSEdition Vol.10 Piano MusicFolke Grasbeck

BIS 1927/29 4CD

ANTONIN DVORAK Requiem / Symphony No.8Royal Concertgebouw OrchestraMariss Jansons

RCO 10001 2SACD

FREDERIC CHOPINBolero / 2 Ronda / Wariacje B-durNikolai Demidenko

NIFCCD 014

GEORG FRIEDRICH HANDELIsrael in EgyptChor des Bayerischen Rundfunks / Concerto KölnPeter Dijkstra

900501 2CD

W.A. MOZART / FRANCESCO PETRINIEarly Sonatas with violin Ac-compagnimentMasumi Nagasawa/Terakado

KTC 1404

JOSEPH & MICHAEL HAYDNHorn Concertos/Romance/Divertimento a TreJasper de Waal/ Concertgebouw Chamber Orchestra

CCS 30201

FREDERIC CHOPINLate masterpiecesStephen Hough

CDA 67764

ANTON BRUCKNERSymphony No.5Residentie Orchestra The HagueNeeme Järvi

CHSA 5080

JOHANNES BRAHMSPiano Concerto No.3 (Arrangement.Lazic)Dejan Lazic / Atlanta Symphony Orchestra/Roberto Spano

CHANNEL CLASSICS

MAART

3 VOOR DE PRIJS VAN 2

Het vijfde deel van de succesvolle NAXOS

Olympus Top 100 serie !!!Een selectie van de

100 best verkochte en `meest actuele titels van

het label NAXOS.Opnieuw vernieuwd !

stuur uw oplossing voor 30 april aan: vereniging Klassieke zaken, postbus 226, 1200 ae Hilversum.onder de goede inzenders worden tien exemplaren verloot van de cd Israel in Egyptmet dank aan CODAEX


1

P

2

I

3

A 4

N 5

O

6

V

7

I 8

R 9

T 10

U 11

O 12

O

13

S

Mw. M. schreibers rosMalen

dhr. J. heinrichs landgraaF

Mw. J. kuyt katwiJk

Mw. M. ouddeken schalkhaar

dhr./Mw. r. heller de Meern

dhr. J. berding den haag

dhr./Mw. h.J.M. scholten ruurlo

dhr./Mw. J. buys bilthoven

dhr. J. harMsen tolkaMer

Mw. M. zunderdorP den haag

De prijswinnaars ontvangen:Complete walsen van Chopin uitgevoerd dooralexandre tharaud met dank aan Harmonia Mundi

oPlossingPuzzel

PriJswinnaars

antwoord

Veel werken van componisten hebben eenzelfde titel of bijnaam. Als u deze titels invult, geven de gevraagde nummers een toepasselijk woord. Indien van toepassing is de taal gegeven. Geen lidwoorden toevoegen.

door Jan Peter raat

dubbel naMenPuzzel

1 2 3 4 5 6

7

8 9 10

11 12 13 14

15 16

- -

17 18

- 19

20

-

- 21 22 23

24

25

26

27

1 8 23 20 1 25 22 27 9 3 18 14

Klassieke Zaken magazine nr. 1 2010

HORIZONTAAL 1 Bijnaam symfonie van Haydn en lied van Schubert (Ned.) 3 Orkestwerk van Debussy en pianostukken van Chopin 2 Pianocyclus van Schumann en ouverture van Dvorák 8 Symfonisch gedicht van Saint-Saëns en opera van Lully 9 Orkestwerk van Debussy en pianostukken van Albéniz 11 Opera van Verdi en orkestwerk van Elgar 15 Opera van Cherubini en ballet van Barber 16 Bijnaam symfonie Mozart, onderdeel orkestwerk Holst 17 Opera’s van Rossini en Verdi 19 Bijnaam symfonie Pijper, fluitstuk van Roussel 20 Opera van Händel en cantate van Brahms 24 Opera van Smetana en lied van Beethoven (Duits) 25 Symfonisch gedicht van Liszt en opera Tsjaikovski 26 Opera van R. Strauss en lied van Brahms 27 Bijnaam symfonie van Schubert en Mahler( Ned.)

VERTICAAL 1 Cantate van Haydn en opera van R. Strauss 2 Pianocyclus van Schumann en ouverture van Dvorák 4 Filmmuziek Sjostakovitsj, lied Moesorgski (Russisch) 5 Opera’s van Lully en Rabaud 6 Opera’s van Gounod en Goldmark 7 Opera van Verdi, symfonisch gedicht van R. Strauss 8 Bijnaam symfonie en pianosonate Beethoven 10 Ballet van Prokofjev en ouverture Tsjaikovski

12 Opera’s van Gounod en Spohr 13 Pianosonate van Beethoven, symfonie Tsjaikovski 14 Opera’s van Tsjaikovski en Prokofjev 17 Symfonisch gedicht van Liszt en ballet Stravinsky 18 Stukken van Elgar en Fauré 21 Opera van Thomas en filmmuziek Sjostakovitsj 22 Opera’s van Haydn en Rossini 23 Oratorium van Händel en Dittersdorf

1

P R E L U D E S 2

F A N T A S I E 3

B A L L A D E 4

P O L O N A I S E 5

S C H E R Z O 6

V A R I A T I E S 7

I M P R O M P T U 8

R O N D O

9

T A R A N T E L L A 10

N O C T U R N E S 11

S O N A T E 12

C O N C E R T 13

W A L S

1 oPus 28 2 oPus 49 3 oPus 23 4 oPus 53 5 oPus 39 6 oPus 12 7 oPus 51 8 oPus 16 9 oPus 43 10 oPus 27 11 oPus 58 12 oPus 11 13 oPus 42

50 april 2010

alkmaar klassika z Canadaplein 11-13, 1811 KE 072-5280 131 | www.klassikaz.net | [email protected]

amersfoort de algeMene boekhandelLeusderweg 184-188, 3817 KE033-4622222 | www.algemeneboekhandel.nl [email protected]

amstelVeen de biJenkorF cd aFd. Galerij 152, 1181 ZS 0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl

amsterdam broekMans & van PoPPel Van Baerlestraat 94, 1071 BB 020-6751653 | www.broekmans.com [email protected] de biJenkorF cd aFd. Dam 1, 1012 JS 0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl charles Muziek Weteringschans 193, 1017 XE 020-6265538 | [email protected] concerto Utrechtsestraat 54-60, 1017 VP020-6245467 | www.concerto.nu | [email protected] le disque d’or Gelderlandplein 211, 1082 LX 020-6441696 | [email protected] FaMe Music b.v. Kalverstraat 2-4, 1012 PC020–6382525 www.fame.nl | [email protected]

arnhem Muziekhandel bergMann Koningsstraat 19, 6811 DG026-4423014 | www.bergmann.nl | [email protected] de biJenkorF cd aFd.Ketelstraat 45, 6811 CZ0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl

aPeldoorn Plato aPeldoorn Brinklaan 15, 7311 LA 055-5213580www.platomania.nl | [email protected]

breda Muziekhandel sPronk Wilhelminastraat 24, 4818 SG 076-5215213 | www.spronk.nl | [email protected]

CoeVorden Music store Friesestraat 50, 7741 GX 0524-517332 | www.musicstore.nl | [email protected]

delft Muziekhandel van buytene Binnenwatersloot 16, 2611 BK 015-2123853 | www.cd-klassiek.nl | [email protected]

den haagde biJenkorF cd aFd.Wagenstraat 32, 2512 AX 0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl caMinada classics Javastraat 41-A, 2585 AD070-3466277 | www.caminada.nl | [email protected] vanleest / PaagMan Frederik Hendriklaan 217, 2582 CB 070 338383 | www.vanleestklassiek.nl

deVenter Plato deventer Kleine Overstraat 33, 7411 JH0570612539 | www.platomania.nl | [email protected]

de woestiJnroos Kleine Overstraat 30-32, 7411 JM 0570642491 | www.woestijnroos.nl | [email protected]

dordreCht dordrecht klassiek Voorstraat 435, 3311 CT 0786122169 | [email protected]

driebergen cd artline v.o.F. Traaij 1-C, 3971 GB0343521532 | www.cdendvd.nl | [email protected]

eindhoVen bullit klassiek Heuvel Galerie 138, 5611 DK 0402465107 | www.bullitklassiek.nl | [email protected] de biJenkorF cd aFd. Piazza 1, 5611 AE 0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl vanleest klassiek H. Boexstraat 12-14, 5611 AJ040-2433970 | www.vanleestklassiek.nl

ensChede boekhandel broekhuis Marktstraat 12, 7511 GD053-4325210 | [email protected] Plato enschede Haverstraatpassage 54, 7511 EZ 0534316167 | www.platomania.nl | [email protected]

ermelo rieMer & walinga cd aFd. Stationsstraat 131, 3851 ND0341-552405 | [email protected]

groningen graMMoFoonhuis het carillon Kwinkenplein 6, 9712 GZ 050-3123625 | www.hetcarillon.nl | [email protected] Plato groningen Oude Ebbingestraat 41, 9712 HB 0503135055 www.platomania.nl | [email protected] vink beeld & geluid Herestraat 91-93, 9711 LD050-3122382 | [email protected]

haarlem bruno klassiek Gierstraat 50, 2011 G023-5323240 | www.brunoklassiek.nl | [email protected]

heerlen sMeets klassiek & Jazz Akerstraat 5, 6411 GV045-5715550 | www.smeetsklassiek.nl | [email protected]

´s-hertogenbosCh Pieter van os cd Snellestraat 44, 5211 EN073-6131150 | www.pietervanoscd.nl [email protected]

krommenie erwin verMast cd-dvd shoP Zuiderhoofdstraat 2, 1561 AL075-6216382 | www.erwinvermast.nl | [email protected]

leeuwarden Poort Voorstreek 6, 8911 JN058-2123905 | www.poortmusic.nl | [email protected]

leidenFirMa van luyken Breestraat 97 071-5120035 | [email protected]

Plato leiden Vrouwensteeg 4-6, 2312 DZ 0715149689 | www.platomania.nl | [email protected] velvet Music Nieuwe Rijn 34, 2312 JE0715128157 | www.velvetmusic.nl

maassluis Mastersound Noordvliet 29, 3142 CH010-5917822 | [email protected]

maastriCht de biJenkorF cd aFd. Achter het Vleeshuis 26, 6211 GS0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl

middelburg de drukkeriJ Markt 51, 4331 LK 0118-886874 | [email protected]

nijmegen boekhandel roelants LUX, Marienburg 38-39, Van Broeckhuysenstraat 34024-3221734 | www.roelants.com | [email protected] kroese klassiek Molenstraat 126, 6511 HL | 024-3221346 www.kroese-online.nl | [email protected]

oldenzaal lansink hiFi, video & cd’s Postbus 178, 7570 AD0541-512981 | [email protected]

roosendaal het verboden riJk Nieuwe Markt 66 e, 4701 AL 0165529223 | www.verbodenrijk.nl | [email protected]

rotterdam de biJenkorF cd aFd.Coolsingel 105, 3012 AG0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl vanleest donner klassiekLijnbaan 150, 3012 ER 010-4046100 www.vanleestklassiek.nl sniJders hiFi cd classique Hoogstraat 137-139, 3011 PM010-4125000 | www.snijders-hifi.com | [email protected]

utreCht de biJenkorF cd aFd. Sint Jacobsstraat 1a, 3511 BR0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl boudisque classique Vredenburg 31, 3511 BC 0302321488 | www.boudisque.nl | [email protected] Plato utrecht Voorstraat 35, 3512 AJ030-2310826 | www.platomania.nl | [email protected]

Venlo sounds recordshoP bv Parade 66, 5911 CE 077-3510625 | www.sounds-venlo.nl | [email protected]

zierikzee delta discs Mol 15, 4301 JC 0111-414699 | [email protected]

zutPhen Music all in Beukerstraat 24, 7201 LE0575-516444 | www.musicallin.net | [email protected]

zwolle Plato zwolle Klokkensteeg 14, 8011 XV0384225354 | www.platomania.nl | [email protected]

Winkels met een envelopje hebben postorderservice

klassieke zaken sPecialisten

Alle besproken cd’s in het magazine zijn te allen tijde door de Klassieke Zaken Specialist te bestellen. Ook als een winkelier een cduit het magazine niet op voorraad heeft, kunt u deze binnen een paar dagen thuis ontvangen of afhalen bij uw Klassieke Zaken Specialist.

www.pianoconcours.nl

Young p ianist foundation

15-25 april 2010 Muziekgebouw aan ’t iJ amsterdam

Adv. 285 x 210.indd 1 24-02-2010 15:00:00


14 ,9523 ,95KLASSIEKEZAKEN adviesprijs*

EXCLUSIEVE AANBIEDING

52 oktober 2009

jordi savall volgt op zijn nieuwe cd istanbul het spoor van het boek van de muziekwetenschap van dimitrie Cantemir (1673-1723), waarin sefardische en armeen-se muzikale tradities uitvoerig worden beschreven. Hij

heeft voor de reconstructie en de uitvoering van deze boeiende muziek een

keur aan bespelers van traditionele instrumenten uit de betreffende regio’s

ingezet. Ze zijn afkomstig uit Turkije, Armenië, Griekenland, Israel en Ma-

rokko en vormen een prachtige eenheid met Savalls eigen ensemble Hespè-

rion XXI. William Christie en andere Harmonia Mundi-sterren met hun

ensembles. Een superaudioproductie voor de echte kenner!


saVall volGt seFardische en armeense muziektradities

diMitrie canteMir: the book oF the science oF MusicIstanbulHespèrion XXI o.l.v. Jordi SavallaliaVox aVsa 9870 (saCd) / 096474 Vkz

Biedt u deze uitgave aan.

* Alleen verkrijgbaar bij de Klassieke Zaken Specialisten. Zie voor de complete lijst pagina 50 * Geadviseerde Klassieke Zaken-actieprijs, zolang de voorraad strekt of tot 21mei 2010.

19,7521,95KLASSIEKEZAKEN adviesprijs*

2 cd

voor clubleden sleChts

52 oktober 2009

frans brüggen werkt al meer dan twintig jaar aan bachs hohe messe, de compositie die al door de eerste uitgever betiteld werd als ‘het grootste muzikale kunst-werk aller tijden en volkeren’. Met het Orkest van de Achttiende

Eeuw, het koor Cappella Amsterdam, de solisten Dorothee Mields,

Johannette Zomer, Patrick van Goethem, Jan Kobow en Peter Kooij keert

Brüggen terug naar Warschau, de plek waar hij al in 1989 de magie van de

compositie voor het voetlicht bracht. Deze nieuwe, fabelachtig mooie dub-

bel-cd is live opgenomen door het liefhebberslabel Glossa. Brüggen vestigt

met deze registratie een nieuwe norm in de uitvoering van Bachs Hoogmis.


hohe messe Van brüggen vestiGt nieuwe norm

Johann sebastian bachMass in B minor, BWV 232Dorothee Mields, Johannette Zomer, Patrick van Goethem, Jan Kobow, Peter Kooij, Cappella Amsterdam, Orchestra of the Eighteenth Century o.l.v. Frans Brüggenglossa gCd 921112 (2 Cd’s)

Biedt u deze uitgave aan.


klassieke zaken 2 2010

Documents

Transcript of klassieke zaken 2 2010