Klasse voor Leraren 202

60
Maandblad voor onderwijs in Vlaanderen MEER ZUURSTOF IN DE KLAS SCHOOL- REKENINGEN NIET BETAALD LERAREN: LOPEND ZWEET februari 2010 klasse .be 202 AGRESSIEVE KLEUTERS AANPAKKEN Ze zijn niet zo lief, juffrouw

description

Maandblad voor Onderwijs in Vlaanderen. Uitgegeven door het Vlaams ministerie van Onderwijs en Vorming. Voor scholen die dat wensen, is er ook Yeti (derde graad lager onderwijs), Klasse voor Ouders (kleuteronderwijs t/m tweede jaar secundair onderwijs) en Maks! (derde t/m zevende jaar secundair onderwijs). Lees meer op www.klasse.be

Transcript of Klasse voor Leraren 202

Page 1: Klasse voor Leraren 202

Maandblad voor onderwijs in Vlaanderen

MEERZUURSTOFIN DE KLAS

SCHOOL-REKENINGENNIET BETAALD

LERAREN:LOPEND ZWEET

februari 2010

klasse.be

202

AGRESSIEVE KLEUTERS AANPAKKEN

Ze zijnniet zo lief,juffrouw

Page 2: Klasse voor Leraren 202

GESCHOKT VERTROUWEN

Maandblad voor onderwijs in VlaanderenUitgegeven door het Vlaams ministerie van Onderwijs en Vorming (Agentschap voor Onderwijscommunicatie)

Nr 202 • februari 2010

Klasse is teamwork. De hele ploeg vind je op www.klasse.be.Hoofdredactie: Leo Bormans Eindredactie: Nele Beerens en Wouter Bulckaert Beeldredactie: Jo Valvekens Redactie: Patrick De Busscher, Wim De Jonge, Leen Leemans, Jan T’Sas, Annelies Vaneechoutte en Bert Vermeulen, m.m.v. Wouter Kersbergen, Dirk

Ploegaerts, Kris Vanhemelryck en Bavo Wouters Vormgeving: Jurgen Denys, Mieke Keymis, Peter Mulders en Tim Sels Sites en multimedia: Michel Aerts en Toon Van de Putte TV.Klasse: Elke Broothaerts, Wouter Vanmol en Hans Vanderspikken Lerarenkaart: Hannah El-Idrissi, Kerim Helaut, Geert Neirynck, Anne Siccard, Marc Van Belle en Sonja Van Droogenbroeck Secretariaat Klasse: Sabrina Claus, An Declercq en Souadia El-Moussaoui Publiciteit: Diana De Caluwé Verantwoordelijke uitgever: Jo De Ro - Koning Albert II-laan 15 - 1210 Brussel

Alle actieve Vlaamse leraren, CLB-medewerkers (elk net, elk niveau) krijgen Klasse gratis. Adreswijzigingen regel je uitsluitend via je eigen schooladministratie.Abonnement (10 nummers): 28 euro.Gepensioneerden, terbeschikkinggestelde leraren en individuele

studenten krijgen een abonnement tegen halve prijs. Groepsabonnementen voor alle studenten in de lerarenopleiding zijn gratis (bel 02 553 96 84 of mail [email protected]).

Voor scholen die dat wensen is er ook Yeti (derde graad lager onderwijs), Klasse voor Ouders (kleuteronderwijs tot en met tweede jaar secundair onderwijs) en Maks! (derde tot en met zevende jaar secundair onderwijs). Lees meer op www.klasse.be.

Klasse - Koning Albert II-laan 15 - 1210 [email protected]. redactie: 02 553 96 86Tel. secretariaat: 02 553 96 84Tel. advertenties: 02 553 96 94Tel. lerarenkaart: 02 553 96 95

Ergernis. Verdomme, verdom-

me. Het is een leraar. En het is

de buurman. En zijn slachtof-

fer is een meisje dat leraar wil

worden. Wat leren we onze

kinderen en leerlingen nog

over vertrouwen als blijkt dat

zelfs buurman, collega of leraar

niet meer te vertrouwen is?

Verwondering. Ik zit rustig

aan tafel met de directeur van

de school waar de moordenaar

lesgaf. Hij krijgt overal compli-

menten voor de manier waarop

hij de zaak intern en extern heeft

aangepakt. Nu heeft hij een me-

diastop ingevoerd. Zijn school

en de gemeenschap errond zijn

door elkaar geschud en intens geraakt. “Nu moeten we

helen en genezen”, zegt hij. Maar ze hebben ook iets heel

belangrijks geleerd.

Verantwoordelijkheid. “Het is heel raar”, zegt hij. “We

hebben elkaar nog nooit zoveel vastgepakt als de voorbije

dagen. We hebben letterlijk allemaal op elkaar gesteund.

Of het vertrouwen geschonden is? Eigenlijk is het omge-

keerde waar. Het is precies alsof we nu pas geleerd heb-

ben wat echt vertrouwen is en hoe belangrijk dat wel is.”

Specialisten bevestigen dat proces. Net zoals veel mensen

pas na een vreselijk ongeval, overlijden, hartaanval of

overwonnen kanker de fundamentele waarden van het

leven ontdekken en alles resoluut anders bekijken en

aanpakken, ontdekt een team, buurt of samenleving na

zo’n schok wat echt van belang is. Wit wordt witter naast

zwart. Het goede wordt beter naast het kwade. Mensen

ontdekken dan een vermogen in zichzelf dat ze nog niet

ontwikkeld hadden: nagaan waar het echt op aankomt en

prioriteiten stellen. De banaliteiten die gisteren zo belang-

rijk leken, stellen plots niets meer voor. “We zijn nu voor

het eerst met alle directies van de scholengemeenschap

op een avond samengekomen om gewoon bij elkaar te

zijn. Niet om te vergaderen.

Dan besef je pas echt wat je

aan elkaar hebt.” Net als de

mensen die met kaarsjes door

de nacht in Loksbergen trek-

ken, ontdekken en ervaren wat

stilte, traagheid, solidariteit en

betrokkenheid betekenen. Wie

geraakt op een ander moment

met die woorden als waarden nog weg? Het is warm hui-

len en schuilen. En we weten dat we samen vooruitgaan.

Met eindeloos veel vragen en heel weinig antwoorden.

Angst en wantrouwen zijn onderweg de slechtst denkbare

leidraad. Hopelijk mogen jonge mensen in hun leeftocht

meer dan ooit rekenen op de leraar als gids van hoop en

baken van vertrouwen. Waarom zouden we trouwens met

de knuffel wachten tot morgen?

Hoofdredacteur Klasse

[email protected]

Elkaar nog nooit zoveel vastgepakt

Page 3: Klasse voor Leraren 202

36

2217

2520

10

04 Het nieuws Heeft jouw school al een crisis communicatieplan?

10 Ze zijn niet zo lief, juffrouw Ukken maken stukken. Zijn onze kleuters écht agressiever dan vroeger?

17 Is die rekening nu nóg niet betaald?Tips voor een budgetvriendelijke school.

20 TV.Klasse Geen herrie meer bij groepswerk.

22 Van voorlezen krijg je kriebelsNieuwe studie: hoe verhoog je leesplezier?

25 Sjapo Rolstoel in de lift

28 Refl ectie: goed voor je passieVan terugblikken word je een beter leraar.

30 DialoogZorgen voor morgen?

32 De lerarenkamerHet Centrum voor Basiseducatie zetstraffe koffi e.

34 CO2 in de klas

Kunnen leerlingen nog ademen?Elf tips voor meer zuurstof op school.

36 Leraren: lopend zweetWanneer begin jij te trainen?

39 Zeker Doen

58 Speeltijd

I N H O U D

Page 4: Klasse voor Leraren 202

4 • Klasse voor leraren

Een doodgewone stoelIn een doodgewone lerarenkamer. Waar niets meer zal zijn zoals het was. “Dat wil nu toch wel lukken, zeker: dat is juist de stoel van de Ronny waar jij op leunt”, zegt een leraar tegen de Klasse-fotograaf. “Ik zie hem daar nog zitten ...” De collega’s van de Sint-Martinusscholen in Herk-de-Stad moeten verder met een lege stoel en eindeloos veel vragen. Zijn postbakje hebben ze weggehaald, maar wat zegt een stoel? Even zwijgt alles.

H E T NI E U W S

Page 5: Klasse voor Leraren 202

BEELD VAN DE MAAND

Page 6: Klasse voor Leraren 202

6 • Klasse voor leraren

keer komt onderwijsminister Pascal Smet de volgende weken overal in het land luisteren naar wat leraren, professionals, ouders en leerlingen te zeggen hebben over ons onderwijs. Wat zijn de problemen, wat is de kracht en waar moet het naartoe? Ontdek in drie fi lmpjes waar in de leraren-kamer de minister zich verstopt heeft en hoe de leerlingen er blijk-baar bij nacht en ontij in geslaagd zijn om hem te ontvoeren.

www.zeghethemzelf.be

Ruim 30 procent van de kinderen tussen zeven en veertien jaar heeft rugklachten. Volgens Zwitsers onderzoek is te lang stilzitten een van de oorzaken. Kinderen zitten zeven uur per dag op de schoolbanken en dan nog eens enkele uren tijdens huiswerk, voor de tv of aan de computer. Ook te zware boeken tassen en onaangepaste schoolmeubelen vormen een struikel-blok. Een zitbal doet wonderen. Je kunt er uren op zitten en je spieren laten werken, waardoor je je rug, nek en schouders minder belast.

DIKKE-TRUIENDAG[12 februari]

De verwarming één graadje lager zetten betekent 7 procent minder stookkosten en broeikasgassen. Een eenvoudige maatregel die je ook ná Dikke-truiendag kunt volhouden op school. Dat is het doel van de campagne 2010. De zesde editie staat in het teken van de opwarming van de aarde en de klimaatverandering. 1 600 scholen schrijven zich elk jaar in. Bedenkt die van jou ook een educatieve of ludieke actie?

www.dikke-truiendag.lne.be

Zitbal redt je rug

30

H E T NI E U W S

Page 7: Klasse voor Leraren 202

Klasse voor leraren • 7

Heb je een vloerpuzzel in je kleuterklas? Die kan stoffen bevatten die vooral voor de allerkleinsten schadelijk zijn. In afwachting van nieuweEuropese en federale maatregelen voor fabri-kanten, volg je het best de richtlijnen van het ministerie van Onderwijs. Laat een nieuwe puzzel eerst een maand verluchten en gooi versleten puzzelstukken weg. Nog vragen? Stuur ze naar [email protected].

Lees meer op www.klasse.be/leraren/bijlage

Geen gedoe meer om notities van medestudenten te bemachtigen wanneer ze een les hebben gemist.Lessen, instructiefi lmpjes en extra info over les-onderwerpen downloaden de studenten van KATHOZuid-West-Vlaanderen voortaan via het iTunes U-platform

naar hun mp3-speler, netbook of computer. De hoge-school sloeg daarvoor de handen in elkaar met Apple, naar het voorbeeld van Harvard en Oxford. Een primeur voor de Benelux.

TREND

Les via iTunes

FOCUS

Giftige stoffen in vloerpuzzels

Dader en slachtoffers in de moordzaak in Loksbergen hadden een band met dezelfde school. Die school ging heel goed om met de crisis en communiceerde erg professioneel met de media.

Heel wat onderwijsinstellingen hebben een draaiboek klaar-liggen dat zegt wat te doen bij een ramp. Jouw school ook? In het Eerstelijnsdossier ‘Crisiscommunicatie’ van Klasse lees je hoe je zo’n crisiscommunicatieplan aanpakt. Bekijk ook het bijhorende fi lmpje van TV.Klasse met getuigenissen van scholen die een crisis meemaakten.

www.klasse.be/leraren/eerstelijn.php

Heeft jouw school al een crisiscommunicatieplan?

FOCUS

Page 8: Klasse voor Leraren 202

8 • Klasse voor leraren

MÉÉR ONDERWIJSNIEUWS? ELKE WOENSDAG KANT-EN-KLAAR IN JE MAILBOX.

Ben je leraar, CLB-medewerker, opvoeder ...?Abonneer je op de nieuwsbrief van LERARENDIRECT of lees het nieuws op www.lerarendirect.be.

Ben je directeur of secretariaatsmedewerker?Abonneer je op de nieuwsbrief van SCHOOLDIRECT of lees het nieuws op www.schooldirect.be.

★ MEER MET HET OPENBAAR VERVOER, MINDER MET DE FIETS

In 2007 steeg het aantal abonnementen openbaar vervoer met 7 procent. Het aantal fi etsende leraren daalde met 1 procent ten opzichte van 2006.

★ MEER COLLEGA’STijdens het schooljaar 2008-2009 werkten er 178 987 mensen in het Vlaamse onderwijs. Dat is 2 procent meer dan tijdens het schooljaar 2007-2008.

★ MEER ZIEKHet aantal personeelsleden dat ziekteverlof opnam tijdens het schooljaar 2007-2008 steeg in alleonderwijsniveaus ten opzichte van het schooljaar ervoor: in het basisonderwijs met 5 procent, in het secundair onderwijs met 2 procent en in het deeltijds kunst onderwijs met 7 procent.

★ MEER NAGESLACHTHet aantal verlofstelsels dat personeelsleden opnamen naar aanleiding van een zwangerschap, geboorte of adoptie steeg tijdens het schooljaar 2007-2008 met9 procent vergeleken met het schooljaar ervoor.Dat komt omdat het onderwijs vervrouwelijkt en verjongt.

★ MEER TUCHTSANCTIES EN BEWARENDEMAATREGELEN

Het aantal personeelsleden tegen wie een tuchtsanctie of bewarende maatregel (bijvoorbeeld een schorsing) werd genomen, is ten opzichte van het schooljaar 2006-2007 gestegen met 13 procent.

★ MEER ARBEIDSONGEVALLEN,MINDER AGRESSIE

Het aantal arbeidsongevallen tijdens het schooljaar 2007-2008 steeg met 5 procent ten opzichte van het schooljaar ervoor. Dat is vooral te wijten aan het slechte weer tijdens de winter van 2008: honderden fi etsers gingen onderuit. Het aantal arbeidsongevallen als gevolg van agressie is gedaald met 42 procent.

Mag het iets meer zijn?

Bron: ‘Jaarverslag 2008’ van het Agentschap voor Onderwijsdiensten. Een papieren exemplaar? Mail naar [email protected].

H E T NI E U W S

DE STERREN

Page 9: Klasse voor Leraren 202

Klasse voor leraren • 9

Kindsoldaten kiezen zelf voor het leger

[OOST-CONGO] Wereldwijd is één op de drie kindsoldaten een meisje. Meestal gedwongen, maar vaak ook vrijwillig. Uit armoede of om wraak te nemen na geweld tegen hun familie. Dat besluit Hélène Flaam (UGent) in haar afstudeerthesis. Ze ondervroeg zestig gewezen kindsoldaten uit Ituri, allemaal meisjes. Eenmaal uit het leger, kampen ze met posttrauma-tische stressymptomen en nog meer problemen doordat ze niet langer thuishoren in de gemeen-schap.

[NEDERLAND] De reformatorische ‘Kerstenschool’ uit Yerseke rekent 250 euro per uur aan als het per-soneel tijdens de werktijd andere dingen doet dan schoolse activiteiten. Dat ondervond de krantDe Telegraaf aan den lijve. De krant ontving een fac-tuur van 10,41 euro voor een telefonisch interview van 2,5 minuten met de conciërge van de school. “Ik vind dat heel normaal”, legt directeur De Korte uit. “De conciërge wordt betaald uit publieke gelden en de pers te woord staan komt niet ten dienste van het onderwijs aan deze school.” Bestuursvoorzitter van de Kerstenschool Rien de Jager is niet zo blij met de actie van zijn directeur. “Die factuur is zonder medeweten van het bestuur verstuurd. Ik sta er niet achter. We zullen hierover praten met de directeur.”

[DENEMARKEN] Deense leerlingen krijgen vrije toegang tot het internet tijdens hun eindexamens.Dat heeft de Deense regering beslist. Veertien secundaire scholen testen het systeem nu al uit. Tegen 2011 moeten alle scholen de nieuwe regel toepassen. De leerlingen mogen alle internetsites gebruiken, zelfs Facebook, maar ze mogen niemand e-mailen. De leerlingen hebben er vertrouwen in dat niemand het systeem zal misbruiken. Pernille Jensby (18): “We kunnen de boel bedriegen, maar we hebben te veel respect en zelfdiscipline om dat te doen.”

Gereformeerde school praatalleen voor geld

Toegang tothet internettijdens examens

©

Belga

INTERNATIONAAL

Page 10: Klasse voor Leraren 202
Page 11: Klasse voor Leraren 202

Is het verhaal van Maxim en juf Hannelore een alleenstaand geval? Of is er écht meer agressie in de kleuterklas? Geen enkel wetenschap-pelijk onderzoek geeft voorlopig antwoord op die vraag. Volgens Gerda Bruneel, pedagogisch bemiddelaar voor de basisscholen van het ka-tholiek onderwijs (VVKBaO) zijn er de laatste jaren meer meldingen van verregaande agres-sie van kleuters in de klas. Toch is het niet dui-delijk of agressie nu makkelijker gemeld wordt dan wel of het er vroeger in de kleuterklas echt vredelievender aan toe ging.

Dat kleuters hun klasgenoten opzettelijk pijn doen, speelgoed vernielen of ander agressief gedrag vertonen is voor kinderpsychiaters niet

verrassend. “Agressie is nooit een diagnose op zich”, zegt Ulla Van Wetswinkel daarover. “Vaak duidt het storende gedrag op een dieper-liggend probleem. Bijvoorbeeld ADHD of een autismespectrumstoornis. Ook een leerstoor-nis of taalachterstand zijn mogelijke oorza-ken.” Wim De Mey van het STOP 4-7-project, dat storend gedrag van kleuters aanpakt, ziet in de alsmaar toenemende verwachtingen van ouders en scholen ten opzichte van kleuters een deelverklaring voor de agressie van kleu-ters: “Wat de oorzaak ook is, je kunt als ouder, leraar, hulpverlener met een gezamenlijke, weloverwogen aanpak de agressie van een kleuter stoppen.” Kan zelfs Maxim opnieuw een lieve kleuter worden, juffrouw?

Ze zijn niet zo lief, juffrouw

“Ik heb altijd gedacht dat kleuters lief waren, maar het agressieve gedrag van

Maxim heeft mijn visie helemaal veranderd”, zegt juf Hannelore. Ze geeft al negen

jaar les in de kleuterklas en Maxim (5) is de eerste kleuter die haar een schop heeft

verkocht.“Dat kan ik toch niet pikken? Moeten we nu al kleuters van school sturen?”

Ukken maken stukken

©

Katrijn Van Giel

Klasse voor leraren • 11

Page 12: Klasse voor Leraren 202

Zien kinderpsychiaters nu méér agressievekleuters?

Ulla Van Wetswinkel: “Scholen, CLB’s, kin-derartsen, neurologen zijn vandaag alerter voor gedrags- en ontwikkelingsproblemen bij jonge kinderen en verwijzen sneller door naar de kinderpsychiater. Ook ouders vinden snel-ler de weg naar kinderpsychiaters wanneer ze vastlopen in de aanpak van het gedrag van hun kleuter. Hoe defi nieer je trouwens agres-sie? Het gaat om kleuters die anderen opzet-telijk pijn doen of dingen stukmaken. Maar het is niet omdat een kleuter een klasgenoot bijt, dat dat onmiddellijk probleemgedrag is. Elk kind is wel eens agressief. Komt de agressie herhaaldelijk en langdurig voor, dan maak je je terecht zorgen.”

Lieve Swinnen: “Agressieve kinderen roe-pen veel ergernis op bij ouders en leraren. Die ergernis, de verwijten en de straffen die vaak puur uit machteloosheid gegeven wor-den, ervaren de kleuters als een afwijzing. Die beïnvloedt hun zelfbeeld negatief. Veroordeel daarom altijd alleen het gedrag, nooit de kleu-ter als persoon. Zeg dus: ‘Ik vind het niet kun-nen dat je Kato slaat’, en niet ‘Het is altijd het-zelfde met jou’. Toch moeten ouders en leraren bij elk agressief gedrag van kleuters duidelijk maken dat dit niet kan. Vroeg bijsturen kan problemen op latere leeftijd vermijden.”

Is agressie aangeboren of aangeleerd gedrag?Lieve Swinnen: “Volgens Freud is agres-

“Verwijs hem door naar de kinderpsychiater.” Een agressieve kleuter

dwingt leraren, ouders en CLB-medewerkers soms tot die keuze. Volgens

kinderpsychiaters Ulla Van Wetswinkel en Lieve Swinnen gebeurt dat

zelden lichtzinnig: “Door het agressieve gedrag komen andere problemen

aan het licht. Hoe sneller we die ontdekken, hoe beter.”

Wat metagressieve kleuters?

sie, net zoals honger en seks, een aangeboren drift. Sommige gedragswetenschappers zeg-gen dan weer dat onze voorvaderen bijzonder vredelievend waren. Pas op vijf- of zesjarige leeftijd leert een kind zelf het onderscheid te maken tussen goed en kwaad. Daarvóór ne-men ze gedrag over van hun leraren, ouders en andere belangrijke fi guren in hun leven. Ze zijn afhankelijk van hoe de omgeving reageert op hun gedrag en stellen het bij als er goed op gereageerd wordt.”

Ulla Van Wetswinkel: “Agressie is een sa-menspel van aangeboren en aangeleerde factoren. Kinderen met een moeilijk tempe-rament, een grote prikkelgevoeligheid en im-pulsief gedrag reguleren hun emoties niet zo goed. Ook ouders, leraren en leeftijdsgenoten beïnvloeden hoe kinderen leren omgaan met agressie. Kinderen met cognitieve of motori-sche stoornissen, taalontwikkelingsproble-men, ADHD, autismespectrumstoornissen … kunnen eveneens agressief gedrag vertonen als ze zich overvraagd voelen.”

Is agressie een uiting van onmacht van de kleu-ter?

Lieve Swinnen: “Hoe een kleuter zich ge-draagt, komt niet altijd overeen met hoe hij zich voelt. Een kleuter die boos wordt omdat hij naar bed moet, kan daarmee uiting ge-ven aan angst. Hij had bijvoorbeeld de vorige nacht een akelige droom. Of een kind met autisme wordt agressief omdat het de alsmaar

Ulla Van Wetswinkelis kinderpsychiater bijMozaïek, een groepspraktijk van kinderpsychiatersin Antwerpen.

Lieve Swinnen is kinder-psychiater in het Maria-ziekenhuis Noord-Limburg.

©

Katrijn Van Giel

12 • Klasse voor leraren

Page 13: Klasse voor Leraren 202

UKKEN MAKEN STUKKEN

veranderende werkelijkheid om zich heen niet kan vatten.”

Ulla Van Wetswinkel: “Niet alle kleuters zijn verbaal even sterk. Agressief gedrag kan een vorm van communicatie zijn waarmee het kind wil zeggen: ‘Ik kan niet volgen!’ Of: ‘Ik wil dit niet!’ Simpel gesteld: een kleuter die het niet met woorden kan zeggen, doet dat via zijn gedrag. Kleu-ters met taalachterstand zijn daarom een heel kwetsbare groep. Zeker ook kleuters met een andere thuistaal dan Nederlands.”

Zijn computerspelletjes en geweld op televisie een mogelijke verklaring?

Lieve Swinnen: “Televisie en games hebben ook positieve kanten. Kinde-ren krijgen een massa informatie over de wereld binnen en games maken hen ook slim. Het reactie- en doorver-zettingsvermogen neemt toe, ze leren problemen oplossen. De hoeveelheid geweld die via televisie en games op kinderen afkomt, is echter enorm. Een Amerikaanse achttienjarige heeft via tv meer dan dertienduizend mensen gewelddadig aan hun einde zien ko-men. Kijk daarom samen met kinde-ren tv en bespreek met hen wat je ziet. Merk je dat je kind geweld imiteert, wijs het dan terecht. Dat gedrag ebt dan weer weg.”

Moeten agressieve kleuters medicatie krijgen?

Ulla Van Wetswinkel: “We stellen dat zo vaak mogelijk uit. Het onder-liggende probleem onderkennen is een eerste stap om het kind te begrij-pen en te sleutelen aan een aanpak. Heel soms is medicatie nodig als on-dersteuning. We sluiten nauw aan bij het tempo van het kind en het gezin. Tijdens de sessies op de speelmat is het frappant om te zien hoe arm het spel is van sommige kinderen en hoe moeilijk ouders soms met hen kunnen spelen.”

Lieve Swinnen: “Het belang van spelen kun je niet overschatten. Als ouder of leraar is het belangrijk om een

kind te observeren als het speelt. Je merkt meer wat een kind bezighoudt als je kijkt naar hoe het met zijn blok-ken speelt dan als je zijn tekeningen analyseert. Met blokken mogen ze al eens stevig gooien, rem dit niet te snel af, het is een prima uitlaatklep. Zelfs voor volwassenen blijft ‘speelsheid’ een belangrijk deel van de geestelijke gezondheid. Het houdt je fl exibel en veerkrachtig.”

Wijst de agressie van kleuters op te hoge verwachtingen van ouders of school?

Ulla Van Wetswinkel: “Is er op school wel plaats om ‘anders’ te zijn? Kinderen met ernstige ontwikke-lingsproblemen hebben recht op twee uurtjes gon-begeleiding per week. Is dat voldoende? Laat de overheid meer middelen inzetten om kinderen te ondersteunen. Niet gebaseerd op een diagnose maar op gedragssignalen die worden opgevolgd. En begin bij de kleuters.”

WIN: vijf boeken

over agressie bij kin-

deren en jongeren

Kinderpsychiater Lieve

Swinnen schreef het

boek ‘Van kwaad naar

erger’ over agressie bij

kinderen en jongeren.

Het boek is een pleidooi om kinderen en jongeren

te sturen en te begeleiden, opdat kwaadheid niet

erger wordt. Vijf Klasse-lezers kunnen een exem-

plaar winnen. Mail naar [email protected]

(vermeld ‘van kwaad naar erger’). Motiveer kort

waarom je het boek wilt.

Lieve Swinnen: “Niemand betwist hoe moeilijk de taak van een leraar is, maar neem het niet persoonlijk als een kleuter agressief tegen je is. Wat voor gedrag de kleuter of leerling ook vertoont, weet dat er telkens een vraag achter zit. Vergeet nooit de binnenkant van je leerling. En blijf erin geloven dat leerlingen kunnen veranderen.”

©

Katrijn Van Giel

Klasse voor leraren • 13

Page 14: Klasse voor Leraren 202

MAXIM BESLIST ZELF WAT HIJ EETMaxim (5) woont als enig kind bij zijn mama en papa. Hij gedraagt zich vaak onmogelijk en agressief. Ze geven dikwijls aan hem toe om een voortdurende strijd te vermijden. Ze zijn al blij als hij ’s morgens iets wil eten, en hij bepaalt dan nog wat. Ook slapengaan verloopt met heel wat discussie. Daarom laten ze hem in de zetel inslapen en leggen hem daarna in bed, een ‘oplossing’ waar ze zelf niet gelukkig mee zijn. Omkleden gaat ook met veel ruzie gepaard. Eén keer heeft mama hem ten einde raad met kleren en al in bad geduwd. Daar voelt ze zich schuldig over.

HIJ SLAAT ZIJN NICHT EEN BLOEDNEUSMaxim krijgt ook vaak woedebuien. Onlangs heeft hij zijn nichtje een bloedneus geslagen tijdens een ruzie. Als mama vraagt waarom, begint hij gewoon te lachen. Ze vraagt zich af of hij ‘hyperkinetisch’ of ‘karaktergestoord’ is. Ze weet ook niet meer hoe ze hem kan straf-fen. Maxim krijgt vaak een uitbrander waarbij mama hem duidelijk maakt dat elkaar pijn doen echt niet kan. Maar Maxim wil niet luis-teren en doet vooral zijn eigen zin. Als papa

“Waarom hebben we die jonge mensen als kleuter nooit geholpen?”

Die bedenking maakte Wim De Mey zich als jeugdwerker tien jaar geleden

meer dan eens. Hij deed research in het buitenland en richtte in Vlaanderen

het unieke STOP 4-7-project op. Honderden kleuters leren, samen met hun

ouders en leraren, hun agressieve gedrag een halt toe te roepen.

Een niet meer te stoppen succesverhaal?

kordaat handelt, lukt het soms wel. De badka-mer en computerkamer zijn altijd op slot, want mama en papa vrezen dat hij er deugnieterij uithaalt. Beide ouders zoeken naar een goede aanpak, maar dat is allesbehalve gemakkelijk. Negeren, complimenten geven, straffen … ze hebben alles al geprobeerd!

HIJ SCHOPT DE JUFOok op school loopt het stroef. Maxim doet vaak andere kinderen pijn. Op de speelplaats speelt hij moeilijk samen, daarom staat hij dik-wijls aan de kant. Volgens zijn juf Hannelore is Maxim een intelligente jongen, maar gedraagt hij zich zeer dominant ten aanzien van zijn klasgenoten. Hij heeft nood aan een vaste structuur en duidelijke regels. Anderzijds is hij heel spontaan, hij komt zelfs knuffels vragen. De juf probeert zijn gedrag aan te pakken met behulp van time-out en straf, maar ze heeft het gevoel weinig vat te hebben op Maxim. Vorige week stampte hij haar zelfs zonder aanwijs-bare reden. Juf Hannelore stapt ten einde raad naar het CLB. Dat doet een aanmelding bij het STOP 4-7-project, na overleg met beide ouders en de school.

Project helpt kleuters, ouders en scholen

Stoppen met kloppen

©

Katrijn Van Giel

14 • Klasse voor leraren

Page 15: Klasse voor Leraren 202

UKKEN MAKEN STUKKEN

Hoe gaat STOP (Samen sterker Terug Op Pad) met Maxim te werk?

Wim De Mey: “Het STOP 4-7-pro-gramma richt zich op kinderen van vier tot zeven jaar. We betrekken ook de ouders en leraren. Als de ouders van Maxim en juf Hannelore actief mee-werken, heeft de training meer kans op slagen. Het programma omvat drie trainingen: een kindtraining, een oudertraining en een lerarentrai-ning. Bovendien is er begeleiding op maat aan huis en zijn er verschillende contacten met de leraren op school.”

1. De training van Maxim“Maxim krijgt vooral training in

sociale vaardigheden en zelfcontrole. Hij komt in een groep van maximaal tien kinderen gedurende tien we-ken telkens een volledige dag samen (van 9.30 tot 15 uur). Maxim krijgt een duidelijke structuur: zo snapt hij snel wat er allemaal zal gebeuren, wat mag en wat niet. Dat zorgt voor rust bij Maxim. Hij krijgt heel veel complimenten voor leuk en posi-tief gedrag, hoe klein ook. Daardoor voelt Maxim zich vaker goed in zijn vel en leert hij sneller bij. Al doende

leert Maxim te luisteren, gevoelens te herkennen en te benoemen, zijn kwaadheid te controleren, ruzies op te lossen, samen te spelen. Die vaardig-heden kan hij gebruiken om op een aangename manier om te gaan met andere kinderen en volwassenen.”

2. De training van Maxims ouders“Het positieve gedrag dat Maxim

leert of dat versterkt wordt gedurende de training verplaatst zich niet vanzelf naar de thuis- of schoolsituatie. Daar heeft Maxim hulp bij nodig, van zijn ouders. Ze komen op dezelfde dag als Maxim op training, in de namiddag van 13 tot 15 uur, ook gedurende tien weken. We leggen dan onze kennis en die van de ouders samen om ma-nieren te vinden die Maxim kunnen stimuleren zich in een gunstige rich-ting te ontwikkelen. We praten onder andere over duidelijkheid geven aan Maxim, over aanmoedigen, negeren en problemen oplossen. Uit ervaring weten we dat ouders de groep als erg ondersteunend ervaren. Ouders wer-ken ook enkele malen mee in de kind-groep. Kijken hoe Maxim reageert op de aanpak binnen de training

helpt soms om ideeën op te doen voor thuis. Zelf meewerken geeft een kijk op welke houding jou als ouder ligt.”

3. De training van juf Hannelore“Een goede samenwerking met juf

Hannelore zorgt ervoor dat Maxim ook positief gedrag laat zien in de klas en op de speelplaats. Maxim heeft de ondersteuning van zijn juf en de le-raren met toezicht op de speelplaats nodig om vol te houden, als leeftijds-genoten negatief gedrag uitlokken. De leraren komen drie of vier keer bijeen, De trainers werken rond probleem-gedrag hanteren in de klas. Ze wis-selen met de leraren ervaringen en ideeën uit en zoeken samen wat werkt bij deze kinderen.”

Zijn alle kinderen welkom?Wim De Mey: “In principe wel. Ook

kinderen met ADHD en lichte vor-men van autismespectrumstoornis (ASS). Extra hulp, zeker op de langere termijn, is aangewezen: medicatie, gon-begeleiding op school of thuis-begeleiding vanuit een meer gespe-cialiseerde dienst. De groepstraining zelf duurt maar tien weken. Daarna volgt nog een tweede, individuele fase waarbij we het aangeleerde probe-ren te versterken. Het doel is dat er zich nieuwe gewoontes of patronen vormen, zowel bij het kind zelf, als tussen het kind en zijn omgeving. We kunnen nog zes maand opvolgen als ouders of de school dat vragen. Dat is kort. Maar we willen niet alle problemen oplossen. Wel ouders en leraren het gevoel geven weer zelf ver-der te kunnen, eventueel met een lichte ondersteuning.”

Op dit moment zijn er STOP-teamsin Gent (3), Lokeren, Sint-Niklaas,Antwerpen, Merksem, Herentals,Mechelen, Hasselt, Genk, Averbode, Leuven, Brussel, Brugge, Roeselareen Oostende. Ook in Nederland wordt het STOP 4-7-programma op een tiental locaties aangeboden. Op volle kracht kunnen zo meer dan 300 kleuters per jaar geholpen worden.www.stop4-7.be

©

Lieven Van Assche

Wim De Mey: “Maxim heeft de steun van de juf nodig.”

Klasse voor leraren • 15

Page 16: Klasse voor Leraren 202

ADVERTENTIE

Page 17: Klasse voor Leraren 202

DURE SCHOOL = GOEDE SCHOOL?

“Alle leerlingen hebben baat bij betaalbaar on-derwijs”, zegt Hervé Werbrouck, directeur van het Technisch Instituut Immaculata uit Ieper. “Als school bewaak je de kwaliteit van je onderwijs. Die hangt niet af van het bedrag dat je uitgeeft of de verre reizen die je aan-biedt. Het is de inhoud die telt. We kijken dus eerst naar wát we willen bereiken, daarna hóe we dat gaan doen. Daarbij houden we uitdruk-kelijk rekening met de kosten.”

Is die rekening nu

nóg niet betaald?“Ik bespaar elders om de schoolrekening te kunnen betalen”, zegt alleenstaande moe-

der Chantal. “Daarom weet ik vooraf graag wat de school me zal kosten.” In vrijwel elke

klas in Vlaanderen zitten kinderen van ouders die het niet breed hebben. Dat staat niet

op hun gezicht te lezen. Wat rekent jouw school door aan ouders? Hoe communiceert

ze over die kosten? En voert ze een beleid voor betaalbaar onderwijs?

“Eén op de tien Vlamingen had in 2007 een inkomen onder de armoedegrens. Financieel kwetsbare gezinnen krijgen meer en meer problemen met schoolrekeningen”, zegt Jan Blondeel van de Koning Boudewijnstichting, naar aanleiding van haar onderzoek naar schoolkosten. “Bovendien hebben scholen in toenemende mate moeite om de schoolkosten te recupereren.”

“Leraren weten vaak niet wat armoede is”, zegt Peter Van Petegem, onderwijskundige aan de Universiteit Antwerpen. “Ons onderwijs

©

Peter Van Hoof

Hervé Werbrouck: “We merken sneller signalen van armoede op.”

Klasse voor leraren • 17

Page 18: Klasse voor Leraren 202

vertrekt vanuit een middenklassecul-tuur. Het lijkt normaal dat een leerling over een krant beschikt en toegang heeft tot het internet. Dat is niet zo. Ontwikkel dus een visie rond armoe-de en zet die om in een doelgericht beleid.” Het TI Immaculata richtte drie jaar geleden een werkgroep op rond schoolkosten. “Daarmee willen we naar een kostenbeleid waarbij alle personeelsleden, leerlingen en ouders zich goed voelen. Zonder gemeen-schappelijke visie blijft het bij losse maatregelen zonder veel impact. Aan-dacht voor betaalbaar onderwijs is nu een automatisme. We ontwikke-len zelf initiatieven maar nemen ook over wat we kunnen gebruiken. Zo doen we groepsaankopen, beperken we kopiëren, staat er een maximum-prijs op projecten, spotten we signa-len van armoede en staat minstens één keer per schooljaar het thema goed(koop) onderwijs op de agenda van de personeelsvergadering”, zegt Hervé Werbrouck. Ook in het Hoger Instituut voor Verpleegkunde Sint-

Elisabeth in Turnhout springen ze bewust om met schoolkosten. Erik Hellinck, directeur: “Al onze leraren beperken het aantal gekopieerde bij-lagen. En zijn die invulboeken écht nodig? We zorgen er ook voor dat uitstappen en projecten voldoen aan de criteria voor subsidiëring .”

WANBETALER =ARMOEZAAIER?

Ouders met fi nanciële beperkingen zijn meestal erg bereid om de school-kosten te betalen. “Ik bespaar elders omdat de school van mijn kinderen op de eerste plaats komt”, zegt Chan-tal Vraie, alleenstaande moeder van vijf kinderen. “Ik wil dat ze kunnen meedoen. Maar ik wil wel vooraf we-ten wat alles zal kosten. Dan houd ik er rekening mee.” Verenigingen waar armen het woord nemen vragen uit-drukkelijk aan scholen om altijd eerst zelf te communiceren rond schoolkos-ten: vóór de inschrijving een volledig

‘Wordt later nog meegedeeld’

Sinds 1 september 2008 is het basisonderwijs kosteloos door de invoering van de maximumfactuur. In het secundair onderwijs geldt alleen kosteloze toegang (direct of verdo-ken inschrijvingsgeld is verboden). Scholen mogen een bijdrage vragen voor bepaalde materialen, activitei-ten en diensten maar mogen geen winst maken. Ze zijn verplicht om aan ouders een bijdrageregeling te over-handigen. Daarin staan alle kosten die de ouders kunnen verwachten en de manieren om die te betalen. Pos-ten met vermelding ‘Wordt later nog meegedeeld’ mogen niet. De Commis-sie voor Zorgvuldig Bestuur krijgt veel klachten over de manier waarop scho-len over de kosten communiceren en gaat na of die terecht zijn.

www.ond.vlaanderen.be/zorgvuldigbestuur

©

Peter Van Hoof

“Schoolkosten nietbetaald? Geen rapport!”

18 • Klasse voor leraren

Page 19: Klasse voor Leraren 202

Negen tips voor een(budget)vriendelijke school

1. Breng alle schoolkosten in beeld. Is alles nodig? Kan het goedko-per? Zijn er verborgen kosten?

2. Bepaal je didactische doelen, zoek daarna budgetvriendelijke middelen om die te bereiken.

3. Betrek ouders bij het kostenbe-leid.

4. Communiceer tijdig, helder en volledig over schoolkosten.

5. Deel aan alle ouders mee welke betalingsmogelijkheden er zijn.

6. Werk samen met lop’s en de gemeente.

7. Zoek subsidiëring voor je activi-teiten. Zeg aan ouders voor welke activiteiten ze een tegemoetko-ming (o.a. van het ziekenfonds) kunnen krijgen.

8. Confronteer nooit de leerling met onbetaalde facturen.

9. Factureer frequenter en voor kleinere bedragen. Zo ligt de betalingslast voor ouders lager.

978 euro per jaarEen leerling in het secundair onderwijs kost gemiddeld 978 euro per jaar (Hoger Instituut voor de Arbeid - oktober 2008). Dat is meer dan het maandelijkse leef-loon voor een persoon met kinderen (949 euro). Sommige scholen beperken de kosten voor ouders tot minder dan 100 euro per jaar.

Denk mee over kosten besparen voor oudersTijdens de provinciale denk- en doedagen ‘Onderwijs, dagelijkse kost?’ denk je na over kostenbesparende maatregelen, communicatie met ouders ofonbetaalde facturen beter opvolgen. Je krijgt ook een brochure. De KoningBoudewijnstichting organiseert deze denk- en doedagen telkens van 9 tot16 uur in Oostmalle (2/3), Leuven (10/3) en Gent (16/3). Deelnemen is gratis. Vooraf inschrijven via www.kbs-frb.be/onderwijs_dagelijksekost.htm.

Meer lezen?Meer informatie en praktijkvoorbeelden rond kostenbeheersing vind je in de gratis brochure ‘Onderwijs, dagelijkse kost?’ van de Koning Boudewijnstich-ting, op de website van SOS Schulden op school (http://sos.welzijn.net) en in De Eerste Lijn ‘Kansarmoede’ (volgende maand gratis bij je Klasse).

www.kbs-frb.besos.welzijn.net

overzicht van te verwachten kosten en voor álle ouders een overzicht van de mogelijke betalingsplannen. Chantal Vraie: “Armoede tast je eigenwaarde aan, het maakt je onzeker. Je fi nan-ciële problemen ‘outen’ doe je niet zomaar. Een tijd geleden kreeg mijn dochter haar rapport niet mee omdat nog niet alle rekeningen betaald wa-ren. Daartegen heb ik geprotesteerd. Pas toen kreeg ik een afbetalingsrege-ling. Maar wat met ouders die niet zo mondig zijn?”

MAXIMUMFACTUUR = MINDERONBETAALDE REKENINGEN?

Verenigingen waar armen het woord nemen vragen om een maximumfac-tuur in het secundair onderwijs. Dat is vooralsnog niet haalbaar omdat de kosten per studierichting erg variëren. Hervé Werbrouck: “Wij hanteren er wel zelf een. Het is een goede aanzet om kwalitatief onderwijs te leveren aan een betaalbare prijs.” Ook het

Koninklijk Technisch Atheneum Wollemarkt in Mechelen experimen-teert met een maximumfactuur. Elvira Casteels, boekhouder: “Om onbe-taalde schoolrekeningen te innen stuurden we in het verleden schrif-telijke aanmaningen, telefoneerden naar de ouders, stapten zelfs naar het vredegerecht. Zonder veel resultaat. Onze leerlingenbegeleiders zoeken steeds wie écht fi nanciële proble-men heeft, ook als er geen zichtbare tekenen van armoede zijn. Dat lukt niet altijd. Sinds dit jaar hanteren weeen maximumfactuur. Alle leerlingen betalen een forfaitair bedrag, dat een fl ink stuk minder is dan de werkelijke schoolkosten. De rest passen we bij uit onze werkingsmid-delen. Bij inschrijving kunnen we dus duidelijk vertellen aan de ouders wat ze moeten betalen. En over onbe-taalde rekeningen communiceren we altijd rechtstreeks met hen. We con-fronteren er nooit de leerling mee. Die blijft deelnemen aan alle activiteiten. Al onze leraren kennen die regel.”

IS DIE REKENING NU NÓG NIET BETAALD?

Klasse voor leraren • 19

Page 20: Klasse voor Leraren 202

“Kinderen van de lagere school zijn hier al zwanger”

“Groepswerk? Vroeger was het hels kabaal en tijdverlies”

©

Katrijn Van Giel

T V. K L A S S E

20 • Klasse voor leraren

Page 21: Klasse voor Leraren 202

www.tvklasse.be Extra kijktips

Het Labo: “Begrijp je het?”

Anneke is 19 en studeert voor leraar lager onder wijs. TV.Klasse dropt haar in een oefen lokaal vol camera’s voor een les begrijpend lezen. De vaklector obser-veert zorgvuldig. Na de les krijgt Anneke drie tips. Wat doet ze goed en wat kan nog beter?Een geweldig leermoment.

Klasse in Suriname: bouwen aan de toekomst

Jacqueline volgt les aan de lerarenopleiding van Paramaribo, want ze wil werken aan een betere toekomst voor haar land. Maar niet alle studenten blijven in Suriname. De opleiding is immers een springplank om elders meer geld te verdienen. De laatste afl evering uit Suriname.

De Truc: op tijd op school

Anneliens zesjarige zoon treuzelt als hij zich klaar-maakt voor school. “Sinds mijn dochtertje ook naar school gaat, kom ik handen te kort! Daar heb ik iets op gevonden.” Annelien pakt stress tijdens het ochtendritueel aan met een eenvoudige truc. Benieuwd? Kijk naar het fi lmpje op TV.Klasse.

Strafwerk: herrie bij het groepswerk

Lijkt jouw klas ook op een kiekenkot als de leer-lingen hun banken moeten reorganiseren voor het groepswerk? Niet zo bij Juf Marlies! Hoe zij dat op-lost, ontdek je in dit fi lmpje. Heb jij ook een handige klastip? Mail naar [email protected] en misschien komt de camera bij jou langs.

Wat na het secundair?

Kimberly (18) en Paulien (18) uit 7 kinderzorg willen als kleuteronderwijzer en opvoeder aan het werk. Mogen ze meteen beginnen? Kunnen zij voortstude-ren? En waar gaan ze het best studeren? Tips van studiekeuzebegeleider Katleen voor al wie nu keuzes moet maken.

WAR/DANCEDrie tieners uit de oorlogs-regio in Oeganda worden ge-volgd in hun voorbereidingen op school voor een danswed-strijd. Een documentaire over de bevrijdende kracht van muziek, zelfs in de gruwelijkste omstandigheden.

www.klasse.be/leraren/bijlage

WETENSCHAPWEETJESZijn er seizoenen op Mars? Hoe verdubbelt DNA zich? En lachen ratten als je hen krie-belt? Free science videos and lectures bundelt honderden interessante wetenschap-weetjes.

www.klasse.be/leraren/bijlage

IEDEREEN AANWEZIG?Rowan Atkinson schitterde in Blackadder en Mr. Bean. In zijn zaalshow kruipt hij ook in de rol van leraar. Kijk mee hoe hij op hilarische wijze aanwezig-heden opneemt.

www.klasse.be/leraren/bijlage

2’08”

1’35”

Afl . 4/4 4’50”

1’24’’Afl . 14

8’12”Afl . 5

Klasse voor leraren • 21

Page 22: Klasse voor Leraren 202

Kinderen verliezen al in de lagere school het plezier in lezen. Dat is de verrassende

conclusie van Annick De Vylder (Universiteit Antwerpen). In negen basisscholen

ging ze na wat zesdejaars dan wél aan het lezen houdt. Een remedie blijkt

voorlezen. En daar gaan ze misschien zelfs beter van leren.

Van voorlezen krijg je kriebels

Nieuwe studie: hoe verhoog je leesplezier?

©

Luc Daelemans

22 • Klasse voor leraren

Page 23: Klasse voor Leraren 202

DE KLEUTERJUF:“IEDEREEN ENTHOUSIAST”

De zesdejaars van basisschool Schep-pers in Wetteren lezen vier keer per jaar een aantal dagen voor aan de kleuters van de tweede en derde kleu-terklas. “De zesdejaars lezen voor uit prentenboeken met weinig tekst die passen binnen een thema: Sinterklaas of Kerstmis bijvoorbeeld”, legt juf Ca-rolien (28) uit. “We bereiden dat voor in de klas: intonatie, expressie, inter-actief lezen door de kinderen geregeld vragen te stellen over het verhaal en over de prentjes.”

Soms lezen de zesdejaars voor aan twee of drie kleuters tegelijk, soms aan eentje. Voorlezen in een kleine groep is leuker, maar moeilijker. Na het lezen wisselt de juf met de leerlingen hun ervaringen uit. “Als een kleuter niet luisterde of lastig deed, bespreken we samen hoe we dat kunnen oplossen. De kinderen geven elkaar tips. De zes-dejaars zijn heel enthousiast. Ze krij-gen meer zelfvertrouwen en zijn erg betrokken. Ze tonen nieuwe talenten.”

Of de kleuters even enthousiast zijn? Juf Geertrui (37), derde kleuterklas: “Ze vinden het erg prettig. Je merkt ook meteen wie van de kinderen het gewoon is van thuis dat iemand hun voorleest. In het kringgesprek pra-ten we na. Dit past perfect in wat we doen rond voorbereidend lezen.” In de tweede kleuterklas heeft Juf Régine (39) dezelfde ervaring: “De kinderen leven zich sterk in de personages van de verhalen in. Na het voorlezen spelen ze het verhaal na in de poppenhoek.”

DE LEERLINGEN:“PRATEN MET KLEUTERS: LEUK”

In 2001 waren Hannelore en Victor bij de eerste kleuters aan wie zesde-jaars begonnen voor te lezen. De drie zitten nu zelf in het zesde leerjaar en lezen op hun beurt voor. Hannelore (11) leest voor uit ‘De kleine ijsbeer’: “Ik vind voorlezen aan kleuters fi jn, vooral als ik iets moet uitleggen.”

Victor (10): “Leuk, de kleuters amu-seren zich. Als ze niet luisteren, stel ik een vraag. Als ik zelf lees, dan graag een reeks zoals Harry Potter.” Jordi (11) is niet zo’n lezer: “Ik lees niet zo graag omdat boeken zo dik zijn. Maar voorlezen is wel tof, dan praat je ook met iemand.”

DE ONDERZOEKER:“HET LEESPLEZIER STIJGT”

“Toen ik zelf nog in het zesde leerjaar stond, was ik op zoek naar een nieuwe activiteit om mijn leerlingen met kleuters te laten werken”, vertelt on-derzoeker Annick De Vylder. “Op een dag hing in de bibliotheek een affi che uit: ‘Voorlezen doet kleuters groeien’. Dat was wat ik zocht. Mijn zesdejaars zouden voorlezen in de kleuterklas. De eerste probeersels van ons project ‘Voorleeskriebels’ waren meteen raak: de leerlingen vroegen om meer en de kleuteronderwijzers stonden er met-een achter. Een hele groep kleuters met eenzelfde aanbod boeien is niet simpel, maar dankzij de Voorleeskrie-bels konden ze differentiëren.”

Dat was in 2001 en het project loopt nog altijd. In 2007 ging Annick De Vyl-der Opleidings- en onderwijsweten-schappen studeren en daar hoorde een thesis bij. “Het was dé gelegenheid om na te gaan welke effecten voorlezen heeft op de kinderen. Voordien had ik enkel een gevoel dat het ze motiveert om te lezen.” 320 zesdejaars uit negen basisscholen werden in twee groepen ingedeeld: leerlingen die mochten voorlezen en leerlingen die dat niet mochten. De resultaten? “De voorle-zers staan positiever tegenover lezen en boeken. Dat is goed nieuws. Na tien weken merkte ik echter tot mijn grote verbazing dat het leesplezier bij kinderen al in het laatste jaar van de lagere school afneemt. De meeste onderzoeken zeggen dat dat pas later gebeurt, als ze dertien of veertien jaar zijn. Tegelijk stelde ik vast dat leerlin-gen die voorlezen aan kleine kinderen hun leesplezier behouden.”

Hoe geeft voorlezen jeleerlingen langer leesplezier? Acht tips.

1. Overtuig collega’s en plan een voor-leesweek.2. Verzamel boeken, vooral prenten-boeken met niet te veel tekst.3. Laat de voorlezers zelf een boek kiezen maar check de moeilijkheids-graad.4. Leer de zesdejaars interactief voorlezen: vragen stellen, woordjes verklaren ...5. Stel leesgroepen samen. Jongens lezen het liefst voor aan jongens, meisjes aan meisjes. Zet anderstalige zesdejaars en kleuters niet bij elkaar en houd moeilijke luisteraars even-eens apart.6. Evalueer de voorleesbeurt met de klas. Zoek samen oplossingen voor negatieve ervaringen.7. Dwing leerlingen die niet graaglezen niet om het keer op keer te blijven doen. Laat ze iets anders doen met lezen.8. Pas voorlezen in een globaal lees-beleid in.

Is voorlezen hét tovermiddel tegen ontlezing? Annick De Vylder: “Ook andere factoren stimuleren het leesplezier van kinderen. Als papa, mama, broer en zus lezen of voorlezen bijvoorbeeld: boeken, tijdschriften, kranten, strips. Verder is er de invloed van het culturele kapitaal. Ouders die hun kinderen meenemen naar het museum of de bibliotheek of ze deel-tijdkunstonderwijs laten volgen, doen hun kinderen liever lezen. Voorlezen mag ook niet de enige stimulans zijn op school. Alle activiteiten waarmee je kinderen kunt laten ervaren dat lezen leuk is, helpen.”

‘Leidt voorlezen tot een betere leesattitude? Een quasi-experimenteel onderzoek in het zesde leerjaar van het basisonderwijs’ – Met haar thesis won Annick De Vylder de Klasseprijs, het onderwijs-luik van de Vlaamse Scriptieprijs 2009. Thesis en synthese vind je op www.scriptieprijs.be.

Klasse voor leraren • 23

Page 24: Klasse voor Leraren 202

ADVERTENTIE

Page 25: Klasse voor Leraren 202

Niet goedkoop, wel de moeite

Rolstoel in de liftVoor Tom Rooms is geen enkele trap in het Sint-Martinuscollege in Overijse nog te steil of te smal. In zijn rolstoel rijdt de leerling vijfde jaar kantoor gewoon de lift in.

“Voor de richting kantoor wilden we grote klaslokalen, met een eetzaal in de buurt, zoals de kantoren in een bedrijf”, zegt adjunct-directeur Johan Vanloo.”Voor rolstoelgebruiker Tom waren lokalen op de benedenverdieping ideaal, maar die renovatiewerken zouden veel kosten. We kozen voor een lift. Ook niet goedkoop, maar elke euro waard. Alle minder mo-biele leerlingen en bezoekers kunnen zich nu vrij door het gebouw bewegen. 68 864 euro is veel, maar met subsidie van AGIOn (60 procent), eetfestijnen, steun van Cera en ouders en eigen middelen valt het prijskaartje mee. En onze werk-mannen zorgden voor de afwerking.”

Sint-Martinuscollege Overijse - www.smo-vzw.be

Klasse voor leraren • 25

©

Luc Daelemans

Page 26: Klasse voor Leraren 202

ADVERTENTIE

Page 27: Klasse voor Leraren 202

Rob (25) is logistiek mede-werker en staat in Maks! 85.

Jongeren maken fi lmpje voor veilig verkeer

Bikespottenop YouTube Kevin (15) en Gijs (14) fi etsen altijd met een fl uohesje aan én ze zetten hun fi etshelm op. Echt cool vinden ze dat niet, maar het kan wel je leven redden. Met hun fi lmpje voor bikespotting promoten ze veiliger verkeer.

“Als je naar het secundair gaat, wil je zélf beslissen of je een fl uohesje en fi etshelm draagt”, zegt Kevin. “Op die leeftijd doen de meesten stoer en telt alleen hun imago. Dan zijn zo’n lelijk fl uoding en slechtzittende fi etshelm ‘not done’. Alleen kunnen die ‘ondingen’ wel het ver-schil maken tussen leven en dood. Jongeren staan daar niet bij stil. Tegen goedbedoelde campagnes en raad van ouders zetten ze zich af. Maar zélf een fi lmpje maken voor veiliger verkeer – zoals voor de wedstrijd Bikespot-ting – en dat delen op YouTube? Daar hoefden wij geen twee keer over na te denken.”

www.bikespotting.beOp www.klasse.be/leraren/bijlage vind je het fi lmpje ‘Bikespotting Kevin’, een alternatief voor fl uohesjes in EPI Sint-Laureins, XIU in regio Kortrijk, fl uostraten in Wilderen en de poster van Klasse voor Ouders.

Proeven van de praktische kant

Logistiek,c’est magnifi queLogistiek, dat is de juiste producten op het juiste tijdstip, de juiste plaats, in de juiste hoeveelheden en tegen de beste prijs bij de klant krijgen. In Vlaanderen biedt de sector werk aan meer dan 300 000 mensen. Maar die zijn niet altijd makkelijk te vinden. Daarom startten drie Kempense scholen van het GO! dit schooljaar samen het HALO-project.

“Over de schoolgrenzen heen organiseren we stages, sollicitatietrainingen en bedrijfsbezoeken bij kleppers als Nike, Black&Decker en Manpower”, zegt project-leider Pieter Loockx. “De bedrijven uit de buurt waren zelf vragende partij. Samen met de interimsector leggen we de competenties vast waaraan logistieke medewer-kers moeten voldoen. We geven onze leerlingen een realistische kijk op het bedrijfsleven en omgekeerd. Zo zorgen we samen voor ervaringsgericht leren en beter geschoold logistiek personeel.”

Meer info over het HALO-project: Pieter Loockx, projectleiderproeftuin Scholengroep Kempen: [email protected] Waarom moeten je leerlingen kiezen voor logistiek? Vind het antwoord op www.fl anderslogistics.be.

©

Luc Daelemans

S J A P O

©

Joris Casaer

Klasse voor leraren • 27

Page 28: Klasse voor Leraren 202

5/10

Refl ectie betekent nog te vaak: ‘Ik sta

in mijn hemd’

Anne-Marie T’Sas over passie en refl ectie:www.klasse.be/leraren/passie

Van terugblikken word je een beter leraar

Het komt aspirant-leraren soms de strot uit, maar je kunt refl ectie niet meer weg-

denken uit hun opleiding. Leraren worden er beter en professioneler van én je houdt

er je passie levend mee. Prof. Fred Korthagen (Universiteit Utrecht) introduceerde

refl ectie in Nederland en Vlaanderen. Zit de refl ectie-refl ex in ieders bagage?

“Zonder refl ectie ben je een

ongeleid projectiel”

Wat heeft refl ectie met passie te maken?Fred Korthagen: “Elke leraar draagt de kie-

men van passie in zich, maar soms komt ze niet naar buiten of verlies je ze, omdat de sfeer op school slecht is of je je voortdurend onzeker voelt. Dan moet je de wortels van je passie te-rugvinden. Dat kan door te refl ecteren. Refl ec-tie betekent dat je je bewust wordt van en je bezint over wat je passie is en wat ze eventueel remt. Door refl ectie ga je na of de fl ow er nog wel is. Je denkt na over wat je doet in de klas, wat voor effect dat heeft, hoe je je daarbij voelt. Het stimuleert je om alternatieven te ontwik-kelen als je fout zit.”

Sommigen zal dat wat soft in de oren klinken: een halfuurtje mediteren en de wereld ziet er weer mooi uit.

Fred Korthagen: “Het is niet soft. Refl ectie maakt deel uit van je professionaliteit: je situ-eert je eigen handelen binnen een breder kader. Wie niet kan refl ecteren, is niet geschikt om in de klas te staan. Een ongeleid projectiel. Je geeft misschien wel goed les, maar kunt niet zeggen hoe of waarom dat zo is. Refl ectie gaat bovendien verder dan jezelf, het gaat ook over de relatie met je klas. Denk daarom niet alleen na over je eigen passie, maar ook over die van je leerlingen.”

Voor studenten, leraren en lerarenopleiders ont-wikkelde je een refl ectiemodel in verschillende lagen. Waar bevindt passie zich?

Fred Korthagen: “Er is een buitenlaag, zoals je school of het gedrag van leerlingen en col-lega’s. Er is ook een binnenlaag: je bekwaam-heden, je overtuigingen en, verder afdalend, je identiteit. Onderaan zit je diepste kern: je niveau van betrokken zijn. Passie zit vooral dáár, want betrokkenheid is emotioneel: voel je je niet betrokken in je lesgeven, dan is er geen passie. Refl ecteren moet je evenwel in alle la-gen doen, want allemaal hebben ze een invloed op je handelen als leraar. Je denkt soms dat

Dit is het vijfde van een tiendelige artikelenreeks waarin Klasse dieper graaft naar wat leraren drijft: hun passie, hun waarden en gevoelens, hun visie op onderwijs, hun twijfels en dromen. Op www.klasse.be/leraren/passie vind je uitgebreide interviews met deskundigen en gepas-sioneerde leraren, stof tot nadenken, zelftests en lec-tuurtips. Volgende maand: passie en talent.

- ‘Leren van binnenuit. Onderwijsontwikkeling in een nieuwe tijd’, Fred Korthagen en Bram Lagerwerf - uitg. Soest Nelissen

- Meer achtergronden:www.kernrefl ectie.nl

28 • Klasse voor leraren

Page 29: Klasse voor Leraren 202

lastige leerlingen je slecht doen les-geven, maar misschien ben je diep in jezelf heel onzeker en lukt het daarom niet.”

Kun je een voorbeeld geven van refl ectie op al die niveaus?

Fred Korthagen: “Een student wis-kunde had een grote passie voor zijn vak maar kon het helemaal niet over-brengen in de klas; hij was contactge-stoord. Zijn lesgeven liep zo slecht dat hij ruzie kreeg met zijn begeleider. Om hem duidelijk te maken dat hij een pro-bleem had, startte ik refl ectiegesprek-ken vanuit zijn passie voor wiskunde. Ik zocht niet naar zijn tekortkomingen aan de buitenlaag, zijn gedrag in de klas dus, maar naar zijn kracht, zijn passie voor wiskunde, waarmee hij zich sterk identifi ceerde. Via die binnenste lagen

(betrokkenheid, identiteit) werd praten weer mogelijk. Vervolgens ging ik een laag hoger, naar gedrag. Ik vroeg hem: ‘Heb je de indruk dat je leerlingen de wiskunde waar jij zo van houdt over-nemen, begrijpen?’ Hij moest toege-ven dat de leerlingen niet mee waren. Zo kon ik weer nieuwe vragen stellen: ‘Hoe weet je dat? Wat kun je daaraan doen?’ Pas dan was hij bereid om te refl ecteren over zijn eigen gedrag en zijn bekwaamheden, en om te leren. Refl ecteren vertrekt van het positieve, anders werkt het niet.”

Wat is het ideale moment om te refl ecte-ren?

Fred Korthagen: “Je moet het sys-tematisch doen. Je kunt refl ecteren na een les, een schooldag of een school-jaar. Op den duur moet het een refl ex

worden. Hoe meer ervaring je hebt, hoe meer je tijdens het lesgeven

zelf refl ecteert en reageert. Je hebt tegen je leerlingen gezegd dat ze op interview moeten gaan, maar je hebt ze on-voldoende voorbereid en ze weten niet goed hoe ze het moeten aanpakken. Dat kun je achteraf vaststellen, als je de resultaten bekijkt, maar ervaren leraren weten

het vaak tijdens de les zelf al, als ze twijfels opvangen.”

Passie van leraren zit vooral in de binnenste lagen van betrokken-

heid en identiteit. Is ze dan veilig voor invloeden van buitenaf?

Fred Korthagen: “Nee. Er is een voortdurende wisselwerking tussen onze buitenlaag en onze binnenlaag. Een slechte schoolsfeer kan je betrok-kenheid een knauw geven. Bang zijn om af te gaan kan je houterig doen lesgeven. Een stimulerende school-omgeving is zinloos als je niet in jezelf gelooft. Eenmaal de wisselwerking tussen buitenlaag en binnenlaag ver-stoord is, dooft ook de passie. Vaak komt het erop aan het professionele en het persoonlijke op elkaar af te stem-men, en daar is refl ectie goed voor.”

Je proefschrift over refl ectie dateert al van 1982. Toch is refl ectie in de leraren-opleidingen relatief nieuw.

Fred Korthagen: “Er was een cul-tuuromslag nodig om het belang ervan te doen doordringen. Vroeger lag het accent in de lerarenopleiding op het opleiden van ‘marionetten’, die hun voorbereiding en methode tot op de letter volgen. Aspirant-leraren kregen trucs en technieken mee, daar draaide lesgeven om. Pas de jongste jaren is het besef gegroeid dat de leraar zelf het voornaamste instrument is in onder-wijs. Als leraar moet je dan ook weten wie je zelf bent en hoe je over onder-wijs denkt.”

Klasse voor leraren • 29

Page 30: Klasse voor Leraren 202

BRIEF VAN DE MAAND

ZORGEN VOOR MORGEN?Ergernis. Minister Smet kondigt besparingen aan in het

onderwijs. Bijvoorbeeld het mentorschap: opgestart in 2006 en

nu al rechtlijnig afgevoerd. In de media krijgen we te horen:

gewogen en te licht bevonden. De scholen zouden de mento-

ruren misbruiken en dus bewees het mentorschap zijn dienst

niet. Veel professioneel gevormde mentoren en hun scholen zijn

bijzonder kwaad vanwege die laatste uitspraak.

Verwondering. Scholen verschillen. In vele scholengemeen-

schappen heeft mentorschap – weliswaar na een aantal jaren

zoeken – voet aan de grond gekregen. In eerste instantie moe-

ten basisscholen het stellen met enkele minuten mentorschap

per week. Ook aan de deskundigheid van de mentor stelt het

decreet weinig eisen. Een aantal scholen kiest echter doelbe-

wust voor professioneel opgeleide mentoren. In overleg met de

directie stippelen die een aanvangsbeleid uit, stellen de groei-

en werkbegeleiding van stagiairs voorop en ondersteunen op

een zinvolle manier de school en haar startende leraren. Meer

en meer mentoren in spe scholen zich langdurig bij. Ze wisselen

ervaringen uit en volgen specifi eke training in begeleidingsvaar-

digheden.

Verantwoordelijkheid. De vakbonden zagen de bui al hangen.

Als je moet kiezen tussen een aangekondigde één procent

loonsvermindering of een aantal structurele maatregelen, dan

lijkt de keuze evident. Maar dan verlies je de zorg voor het

onderwijs in de nabije toekomst, voor de leraar van morgen

uit het oog. En daar zijn we allemaal verantwoordelijk voor.

De scholen die startende collega’s ondersteunen, herschikken

hun middelen om toch nog een basisbegeleiding aan te bieden.

Dat gaat helaas ten koste van andere onderwijsversterkende

maatregelen. De onderwijskoepels vangen het op met hun pe-

dagogische begeleidingsdienst. Hoe sterk ook deze externe on-

dersteuning, ze is onvoldoende voor een dagelijkse begeleiding

op de werkvloer. Hogescholen, universiteiten en CVO’s vrezen

dat de samen opgebouwde knowhow rond de begeleiding van

leraren-in-opleiding bevroren wordt door te weinig middelen in

basis- en secundaire scholen. Zij zoeken alternatieve wegen om

stagiairs en leraren-in-opleiding zo goed mogelijk te begelei-

den. En bij de overheid wordt het rustig, heel rustig zelfs, als de

stilte voor de storm.

De minister is hier niet alleen beleidsmaker maar heeft hierbij,

ons inziens, een verpletterende verantwoordelijkheid: voor nu,

maar nog meer voor het onderwijs van morgen.

Raf Sondervorst,

Hogeschool Universiteit Brussel

LOOD IN HET BLOED

Met verstomming las ik ‘Lood

in het bloed’ in Klasse 201. Een

aangrijpende foto ook. Maar

1,5 miljoen ton lood die dage-

lijks de lucht ingeblazen wordt,

lijkt me onwaarschijnlijk. Dat

komt overeen met 37 500

vrachtwagens van 40 ton, en

dat elke dag! Als je weet dat de

marktprijs van lood meer dan

2 000 dollar per ton bedraagt ...

In het tijdschrift MO* vond

ik identiek dezelfde cijfers.

Na wat verder surfen, vond ik

meer realistische hoeveelhe-

den, namelijk 2 ton lood per

dag. Dat is nóg gigantisch veel

natuurlijk.

Cécile De Gendt

Navraag bij scheikundigen leert

dat het inderdaad gaat om 1,5

à 2 ton lood per dag en 810 ton

zwaveldioxide per jaar. Excuus

voor deze foute cijfers.

POSITIEF INGESTELD!?

Vandaag was ik op familiebe-

zoek bij mijn zus. Ik voelde de

machteloosheid, het verdriet

en de woede. Hun jongste

zoon Koen heeft al langer

problemen op school. Hij rookt

wiet en dat kan en mag de

school niet toelaten. Volledig

akkoord, de school moet een

duidelijke grens aangeven:

wietgebruik kan niet omdat

dat het begin kan zijn van een

drugsverslaving. Toch heb ik

mijn bedenkingen.

In mijn familie heeft niemand

een alcohol- of drugsprobleem.

Maar faalangst, hoogsensitivi-

teit en een grote mond opzet-

ten om de gekwetstheid te

camoufl eren zitten wel in onze

genen. Mijn zus en haar man

gingen naar het oudercontact

omdat ze zich bewust zijn van

het probleem. Ze moesten

onmiddellijk bij de directie

komen. Die pakte hen aan over

het wietgebruik. Over Koens

rapport werd met geen woord

gerept. Hij was nochtans over

de hele lijn geslaagd.

Zijn leraar anatomie haalt hem

al van in september emotio-

D I A LO O G

30 • Klasse voor leraren

Page 31: Klasse voor Leraren 202

Jouw vragen?• Voor vragen of problemen rond onderwijs: bel gratis de Vlaamse Infolijn

via 1700 (elke werkdag van 9 tot 19 uur), fax 02 553 96 55 of surf naar www.ond.vlaanderen.be/infolijn.

• Rondzendbrieven en wetgeving vind je op edulex.vlaanderen.be.• Recent nieuws? Check www.lerarendirect.be en www.schooldirect.be.

Jouw mening?• Mail naar [email protected].• Schrijf naar Klasse (Dialoog) - Koning Albert II-laan 15 - 1210 Brussel.• Geef je mening op www.klasse.be/leraren.

ZWART-GEEL-BLAUW

In Klasse 201 reageert Willy Willems met

afschuw op Klasse 200. De hoofdkleuren

van die speciale editie verwijzen volgens

hem naar het Vlaams Belang (zwart-geel) en

de privatisering van het onderwijs (blauw).

Mijnheer Willems beweert alle edities van

Klasse te hebben, maar nummer 200 blijft

ongelezen vanwege het kleurgebruik. Jam-

mer dat iemand na het lezen van 199 edities

van Klasse niet verder geraakt dan zo ‘n eng-

geestig denken. Ik wens mijnheer Willems

een mooie set kleurpotloden bij de start van

het nieuwe jaar. Dan kan hij volgende keer

aan de slag met zijn eigen favoriete kleuren.

Misschien eens zwart-geel (de zon verjaagt

de nacht) en blauw (wolkeloze hemel)

proberen?

Sanju Gielen

ZWART-GEEL-ROOD

De brochure van de lerarenkaart is uitgege-

ven in zwart, geel en rood. Wellicht een hele

geruststelling voor de heer Willems!

Inge Van de Gender

neel onderuit. Hij zei in volle

klas: “Ga niet naast Koen zit-

ten, want dan kom je er niet.”

Koen had 80 procent voor

anatomie terwijl het gemid-

delde in de klas 51 procent is.

Maar daar werd geen woord

over gezegd.

Hoe kan mijn zus haar zoon

nu nog stimuleren om te stu-

deren? En waarom heeft Koen

thuis geen wiet nodig om in

het gezin te functioneren?

Ik kan me vergissen, maar vol-

gens mij heeft Koen die wiet

nodig om zijn faalangst te on-

derdrukken en om bestand te

zijn tegen de negatieve opmer-

kingen op school. Volgens mij

moet je bij Koen benadrukken

wat hij wel goed doet. Hij heeft

hulp nodig rond zijn faalangst

en hoogsensitiviteit in plaats

van op een lange wachtlijst te

staan bij de hulpverlening.

Naam en adres gekend bij de

redactie

FESTIVAL VAN DE

AMATEURKUNSTEN:

ZONDAG 2 MEI

Heel leuk dat jullie in Klasse

201 een onderzoek naar de

amateurkunsten opne-

men (‘We ♥ art’). Een vlot

geschreven stuk met enkele

prominente eyecatchers en

een kadertekst die ook verwijst

naar het Festival van de Ama-

teurkunsten. Hartelijk dank

hiervoor! Eén kleine opmer-

king echter. De datum voor het

dat festival is niet 21 mei, maar

wel zondag 2 mei.

Elke Verhaeghe

BIJBEROEP EN PERSO-

NEELS VERGADERINGEN

Fijn om jullie artikel te lezen

over leraren die een bijberoep

uitoefenen. Ik geef al tien jaar

les. Tweewekelijks sta ik op

maandag, woensdag en don-

derdag voor de klas. Ik houd

van mijn klas en van lesgeven.

Op dinsdag en vrijdag baat ik

een winkeltje met kinderkle-

ding uit, samen met een goede

vriendin die ook deeltijds in

het onderwijs staat. Zij doet de

andere dagen. Erg druk, maar

een zalige combinatie.

Eén probleem: op maandag of

dinsdag hebben wij perso-

neelsvergadering van 16 tot 18

uur. Eén op de twee keer kan

ik er dus onmogelijk bij zijn,

want op dinsdag sta ik in de

winkel, die tot 18 uur open is.

Wisselen met mijn collega gaat

niet, zij staat op dinsdag voor

de klas.

Ik merk aan mijn directie dat

ze het niet oké vindt, maar

verder wordt er niet veel over

gepraat. Als ik vraag of er in

onze scholengemeenschap

afspraken over zijn, krijg ik

hier geen duidelijk antwoord

op. Ik heb er een slecht gevoel

bij. Het is niet leuk om een

personeelsvergadering te mis-

sen, maar ik lees nadien wel

altijd aandachtig het verslag,

waardoor ik alles weet wat

er gezegd werd. Maar kun je

leraren die deeltijds werken

verplichten om op hun ‘vrije’

dag naar school te komen?

Naam en adres gekend op de

redactie

KLASSE, OOK VOOR

OUDERS

Een hele dikke profi ciat

voor Klasse 200. Maar ook

mijn felicitaties voor Klasse

voor Ouders! Daar neem ik

veel artikels uit over die wij,

leraren, ook mogen kennen.

Denk maar aan bijdragen over

oudercontact, participatie, ‘Bij

welke leraar zit jouw kind’, ‘Ja-

wel, wij engageren ons om…’

Te veel om ze allemaal op te

noemen.

Griet Vereecke, directeur

Herk-de-Stad

Klasse voor leraren • 31

Page 32: Klasse voor Leraren 202

©

Luc Daelemans

DREMPEL

EEN AGENDA, WAT IS DAT?MARIA DE LORENZO - LERAAR NT2 ENMAATSCHAPPELIJKE ORIËNTATIE

“De meeste laaggeschoolde ouders kennen de schoolcultuur niet: ze zien het belang niet in van een agenda, rapport, oudercontact of vriendjes. Spelletjes spelen of voorlezen voor hun kinde-ren zijn ze niet gewoon. Hier leren ze welke vaar-digheden hun kinderen meekrijgen op school en hoe ze die thuis samen kunnen oefenen. In deze module begeleiden we ouders van kinderen in de derde kleuterklas en het eerste leerjaar. Met de scholen werken we nauw samen om de schooldrempel te verlagen.”

PORTEMONNEE

LEREN VAN ELKAARANNICK VANGENECHTEN - LERAAR MAATSCHAPPELIJKE ORIËNTATIE

“Veel kansarme gezinnen hebben een te krap budget. Hiermee effi ciënt omspringen is niet evident. Ze staan vaak onder budgetbegeleiding of -beheer door het OCMW. Wij gaan op huis-bezoek en maken hen warm voor deze module. In de praktijk vooral een zelfhulpgroep, waar ze kunnen leren van elkaars ervaringen. We focussen nooit op wat ze ‘verkeerd’ doen. Dat helpt hen niet vooruit. We maken op een speelse manier duidelijk wat luxe is, wat reclame met ons doet ... En met een smaaktest tonen we aan dat bedrijven vaak eenzelfde product aanbieden in een verschillend kleedje en met grote prijsver-schillen.”

Het Hasseltse Centrum voor Basiseducatie (CBE) noemt zich bewust Open school, dat bekt een stuk makkelijker voor zijn cursis-ten. Sinds een dik jaar zijn alle educatieve medewerkers van de basiseducatie ‘leraar’. Pittige dames en heren, sterk in basison-derwijs voor volwassenen. Straffer dan Hasseltse koffi e.

1 MARIA DE LORENZO

3VICKY HOOGMARTENS

2ANNICK VANGENECHTEN

Wil je de koffi eman in jouw lerarenkamer? Hij brengt kilo’s Wereldwin-kelkoffi e mee. Mail naam en adres van je school naar kof-fi [email protected] en overtuig hem in een tiental regels.

HASSELTSE KOFFIE

1

2

D E L E R A R E N K A M E R

32 • Klasse voor leraren

Page 33: Klasse voor Leraren 202

©

Luc Daelemans

DURF

JE MAG FOUTEN MAKENKATRIEN DE SY – LERAAR LEZEN ENSCHRIJVEN EN TALEN: ENGELS EN FRANS

“Ervoor uitkomen dat je niet kunt lezen of schrijven vraagt veel durf. Het is een verhaal van schaamte en taboes. Deze mensen zijn er dikwijls zelf van overtuigd dat ze dom zijn, ze geloven niet meer in zichzelf en negatieve er-varingen hebben ze zat. We leren hun in kleine groepjes functioneel lezen en schrijven, elk op zijn eigen tempo en vanuit zijn behoeften. Eén regel: hier mag je fouten maken.”

OPSTAP

SLAGEN VOOR JE RIJEXAMENVICKY HOOGMARTENS, LERAAR ALFA NT2 EN ICT

“Wie een module rekenen volgt, toont openlijk dat hij daar problemen mee heeft. Cursisten vin-den dat soms gênant. Met een computercursus speelt dat minder, dat is ‘veiliger’. De drempel is laag – wie wil nu niet met de computer leren werken – en dus is er een wachtlijst. Maar ICT is voor onze Open school ook een laagdrempelige opstap naar andere cursussen. Tijdens de geza-menlijke koffi epauzes praten de computerfans met andere cursisten en zo krijg je mondelinge reclame voor het hele aanbod. Dat je je hier goed kunt voorbereiden op het theoretische rijexa-men bijvoorbeeld, of Engels of Frans kunt leren.”

APPLAUS

OPEN SCHOOL, OPEN GEESTELS COURBOIS, DIRECTEUR

“Vroeger vielen CBE’s onder Sociaal-Cultureel Werk, nu onder Onderwijs. Daardoor kwamen er modules met eindtermen en certifi caten in de basiseducatie. We hebben dat niet op hand-geklap onthaald, want deze kwetsbare groep is vooral op zoek naar eigenwaarde en heeft nood aan warmte en hulp om voor zichzelf te zorgen. Wel een daverend applaus voor mijn leraren. Zij durven zich kwetsbaar op te stellen. Ten slotte verdienen ook de cursisten een pluim. Zegt een van hen: ‘Dank u voor de les’, dan antwoorden wij: ‘Nee, knap dat jij de stap zette.’”

3 KATRIEN DE SY

5 ELS COURBOIS

HIJ IS ENORM NIEUWSGIERIG MAAR VOLKOMEN ONGEVAARLIJK. DE KOFFIEMAN VAN KLASSE KLOPT IEDERE

MAAND OP DE DEUR VAN EEN LERARENLOKAAL. HIJ TAPT HET ZWARTE VOCHT IN KLASSE-KOPPEN EN MAAKT

DE TONGEN LOS. WAT ROERT IN HET VLAAMSE ONDERWIJS? DEZE MAAND: DE OPEN SCHOOL HASSELT.

3

4

5

degeklap ovovvv oral op zoekaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaan warmte enWWWWeWeWeWeWeWeWWeWeWeWeWWWeWeWWWeWWeWeWWeWeWWeWWeWeWeeWeWeeeeeW l een daveduduuuuuuuuduududuuuuuuuduuuuuuuuuuuuuuuuuuuurven zichveveveeveeeeeeeeveeeeeveeeeeeeeeeeeeeeeeerdrdrrrrrrrr ienenvvvvvvvvvavvvvvvvvvvvvvvvvvvvvv n hen:‘Nee, k

Klasse voor leraren • 33

Page 34: Klasse voor Leraren 202

Woensdag 6 januari, 8.30 uur. Het kwik zit onder het vriespunt (-4° C). Op de radio klinken de eerste berichten over mogelijk smogalarm. “Vrijdag wordt wind verwacht, die zal ervoor zorgen dat de concentratie fi jn stof afneemt”, stelt een expert onsgerust. En hoe zit het met de binnenlucht?

Steinerschool De Zonnewijzer, Wijgmaal

• De speelklas van Dries Heuvelmans

Twintig kleuters knutselen een kroon voor Driekoningen of spelen in een van de vele gezellige klashoeken. De CO2-meter komt tegen de wand zonder ramen. Temperatuur: 13 graden. Zo koud voelt het hier niet aan. “Toch moeten we dringend nadenken over dakisola-tie”, zegt meester Dries. (tip 1)

9.32 uur De meter wijst 1 605 parts per million (ppm) CO2 aan. (tip 2)

Vier op de vijf klassen kampen met zuurstofgebrek, zo blijkt uit een onderzoek van

Test-Aankoop van enkele jaren terug. Is de toestand intussen verbeterd? Klasse trekt

op een winterse dag met de CO2-meter naar drie Leuvense scholen. Gaat de meter in

het rood? Medisch milieukundige An De Becker geeft zuurstofrijke tips.

Is er genoeg zuurstof in je klas?

Winter doet klasklimaat geen deugd

- An De Becker is medisch milieukundige voor het Logo (LOkaal Gezond-heidOverleg) van de regio Leuven. Vind alle milieudeskundigen op www.mmk.be.

- Wil je de binnenlucht van de klassen in je basis-school verbeteren of zelf de luchtkwaliteit van je klas meten? Lees hoe dat kan op www.lekkerfris.be. Vanaf het schooljaar 2010-2011 komt er ook een aanbod voor secundaire scholen. Volg het viawww.mmk.be/onderwijs.

9.36 uur De deur en één raam gaan open. Het CO2-gehalte in de lucht zakt pijlsnel naar 680 ppm.

“Lager dan 800 ppm hoeft niet want dan krijg je energieverlies. De snelheid waarmee de waarde zakt, toont wel hoe eenvoudig het is een gezonde binnenlucht te krijgen.”(tip 3)

De kleuters sluiten zelf de deur: “Veel te koud!”“Temperatuur is ook heel belangrijk voor het comfort. Bij een te koude temperatuur buiten zet je het best het raam een kwartiertje open. Langer niet, omdat dan ook de muren af-koelen, wat mogelijkerwijs tot energieverlies leidt. Het raam kan op koude winterdagenook op een kleine kiepstand. Door het tempe-ratuurverschil binnen en buiten is er toch een goede luchtstroom.” (tip 4 - 5 - 6)

34 • Klasse voor leraren

Page 35: Klasse voor Leraren 202

Sancta Mariainstituut Leuven

• De wiskundeles van Veerle Pues in het vijfde jaar wiskunde-weten-schappen

10.30 uur De CO2-meter staat aan de wand zon-der ramen en meet 2 005 ppm.

“Een vrij hoge waarde, maar niet uitzonderlijk in Vlaamse scholen. Een onderzoek van Test-Aankoop enkele jaren geleden geeft zelfs aan dat in bijna 80 procent van de Vlaamse klas-sen de CO2-waarden verhoogd tot sterk verhoogd kunnen zijn.” (tip 7)

10.34 uur De deur en twee ramen gaan open. De leerlingen protesteren even. Directeur Willy Lemmens begrijpt dat, “maar anderzijds kwamen deze ochtend zeker dertig leerlingen zonder jas de school binnen!” De meterstand duikt drastisch naar 680 ppm.

• Open Leercentrum: 3 en 6 humane wetenschappen zitten aan de com-puters.

10.53 uur Op de meter staat 1 702 ppm. (tip 8)

10.56 uur Ramen aan beide kanten gaan open.De CO2-waarde dropt naar 740 ppm. (tip 9)

Groep T, Leuven

• Het docentenlokaal van de vakgroep chemie

14.53 uur De CO2-meter geeft 462 ppm aan.

“Heel laag. Waarschijnlijk vanwege het mechanische ventilatiesysteem. Ook de planten dragen bij tot een goed binnenmilieu, maar zijn geen excuus om niet te ventileren.” (tip 10)

• Groot leslokaal, 80 studenten heb-ben net les gehad.

15.02 uur Je ‘ruikt’ de studenten nog. De CO2-waarde piekt hier op 1 504 ppm.

“De ventilatie werkt hier blijkbaar niet meer”, zegt facility-verantwoordelijke Piet Delcourt. Hij krijgt ze niet aan de praat.

• Practicumlokaal 40 studenten zitten aan laptops en elektronische meetin-strumenten.

15.20 uur De meter geeft 1 102 ppm CO2 aan.

“Matige ventilatie., waarschuwt de meter. Als er niets verandert, zal de kwaliteit van de lucht na bepaalde tijd minder goed zijn.” (tip 11)

Tip 1: Isoleer én ventileer. “Goed iso-leren is denken aan het milieu, maar laat ook gezonde lucht binnen.”

Tip 2: Streef naar maximaal 1 000 ppm. “Vanaf 1 200 à 1 400 dreigen vermoeidheid, hoofdpijn, een pijnlijke keel en last van ogen en neus. Ook de concentratie verslapt.”

Tip 3: Ventileer continu.

Tip 4: Vermijd tocht. “Kies voor een raam dat hoger zit dan 1,80 m.”

Tip 5: Benut de speeltijd. “Zet tijdens de speeltijd de verwarming af en gooi een raam iets meer open.”

Tip 6: Vergeet de wc niet! “Spuitbus-sen en luchtverfrissers verversen de lucht niet, maar brengen andere schadelijke stoffen in de lucht.”

Tip 7: Onderhoud het ventilatiesys-teem. “Een verkeerde afstelling kan voor een nog slechter binnenklimaat zorgen dan geen systeem.”

Tip 8: Ventileer lokalen met pc’s en printers extra. “Een CO

2-waarde zegt

niets over stoffen die worden uitge-stoten door computers, printers en andere apparaten in de ruimte.”

Tip 9: Maak van bij het begin ventila-tie-afspraken, ook met je leerlingen. “Zo wordt ventileren een goede ge-woonte, en geen opdracht meer.”

Tip 10: Verzorg je planten goed. “Als er schimmels of micro-organismen groeien op de potgrond kunnen die weer in de lucht terechtkomen en de kwaliteit van de binnenlucht net ne-gatief beïnvloeden.”

Tip 11: Vertrouw op je neus. “Als je ruikt dat het systeem niet goed werkt, verlucht je minstens tijdens de pauze en vóór en na het gebruik van het lokaal het best een kwartiertje.”

Help, ik stik!

Klasse voor leraren • 35

Page 36: Klasse voor Leraren 202

ZWEET MEE MET KLASSE

Zoek jij nog een sportief en nobel doel voor 2010? Schrijf je dan vóór eind februari in voor de20 km door Brussel. Wie nubegint te trainen kan gerust defi nish halen.

Schrijf in via Vredeseilanden voor de ‘Loop naar Afrika’.Vul ‘Klasse’ in op je inschrijvings-formulier. Dan krijg je vóór de start een extra attentie van Klas-se. Tot aan de start (en fi nish) opzondag 30 mei!

www.vredeseilanden.be

36 • Klasse voor leraren

Page 37: Klasse voor Leraren 202

Ann De Brabander (44)• Leraar eerste leerjaar ‘De Palster’

Moerbeke-Waas• 20 km 2009: 2.18:22 uur• Loopervaring: is vorig jaar van nul af aan

begonnen

“SMACHTEN NAAR EEN BEKER WATER”

Ann De Brabander heeft een diploma licha-melijke opvoeding op zak maar kwam pas acht jaar geleden het onderwijs binnen: “Ik sta in het eerste leerjaar. De kinderen leren lezen en schrijven is bijna magisch. Zo’n snelle ontwikkeling!” Even hard vooruit ging de juf zelf in haar lopen: “Ik sportte veel, maar ik liepnauwelijks. Toch schreef ik me vorig jaar sa-men met mijn veertienjarige zoon in voor de

20 km. We trainden altijd samen. Soms geno-ten we van de stilte, andere keren hadden we een goede babbel.”

De 20 km uitlopen was niet evident: “De eerste vijf kilometer waren zwaar. Daarna vond ik mijn ritme. De trommels van Vredeseilanden en de vele enthousiaste mensen langs de weg hielpen me de laatste klim naar de fi nish op.”

“Ik ben tot het uiterste moeten gaan om mijn doel te bereiken. Ik heb verschrikkelijk gesnakt naar dat fl esje water, en heb toen ook gedacht aan de mensen uit het Zuiden, waar niemand klaarstaat om het fl esje aan te geven. Tijdens de 20 km zie je enorm veel goede doelen sa-men. Het is een uithangbord voor solidariteit. Fijn om te weten dat zoveel mensen nog willen zweten voor een ander.”

Duizenden leraren trekken bijna dagelijks de loopschoenen aan. Zo bereiden ze hun

les voor of waaien uit na een vermoeiende lesdag. Maar de dappersten onder hen wil-

len eind mei de 20 km door Brussel lopen. Met Klasse. Voor Afrika en Vredeseilanden.

Nathalie de Gheldere, Steven Lecompte en Ann De Brabander waren er vorig jaar bij

en stomen zich al klaar voor de editie van dit jaar. Nu jij nog!

Leraren: lopend zweet

Wanneer begin jij te trainen?

©

Joris Casaer

Klasse voor leraren • 37

Page 38: Klasse voor Leraren 202

lingen, ouders en leraren. Ik droom ervan om al de loopac-tiviteiten op school in een groot project voor Vredeseilanden samen te brengen.”

“Met kinderen zingen in een koor en samen sporten zijn vergelijkbaar: je moet je opwarmen, je lichaam onderhouden en vaak oefenen. Zowel voor het koor als de sporters wacht er aan het eind een deugddoend applaus en erkenning. En minstens even belangrijk: achteraf mogen ze beiden iets stevigs drinken.”

Nathalie de Gheldere (50)• Leraar plastische opvoeding en schilderen/decoratie in

het VTI Kortrijk/Gullegem• 20 km 2009: 1.54:14 uur• Loopervaring: liep de 20 km door Brussel al tien keer

“HET GROEPSGEVOEL VAN DE 20 KM IS NIET TE EVENAREN”

Twintig kilometer lopen is voor Nathalie de Gheldere geen opgave meer. Op haar palmares staan al twee marathons: “Vorig jaar liep ik in april de marathon van Parijs, een maand later deed ik zonder veel extra training mee aan de 20 km.” Veel lopers hebben minstens een week nodig om van de 20 km te bekomen, maar Nathalie stond een dag later aan de start van de Ladies Run in Kortrijk. Nog eens elf kilometer. Protesteert haar lichaam nooit? “Sinds juni vorig jaar suk-kel ik met mijn achillespees. Volgens de kinesist heb ik mijn training te fel afgebouwd en protesteert mijn lichaam op die manier.”

“Er is niets zaligers dan na een drukke lesdag een uur tot anderhalf uur te lopen. Je bent totaal ontspannen nadien.” De leraar plastische opvoeding traint altijd alleen, is niet aan-gesloten bij een loopclub, maar kijkt wel elk jaar uit naar het oorverdovende startschot onder de bogen van het Brusselse Jubelpark: “Het groepsgevoel van de 20 km is niet te evena-ren. De orkestjes langs de kant, de duizenden toeschouwers, het schitterende parcours … de 20 km zijn gewoon super. De ontvangst van Klasse en Vredeseilanden vóór en na de wedstrijd in de school bij de start maken trouwens ook deel uit van die geweldige ervaring. Laat ik de pijn maar even verbijten en aan het trainen gaan.”

©

Joris Casaer

Steven Lecompte (47)• Leraar muziek Sint-Fransicusinstituut Melle en

directeur gemeentelijke muziekschool Destelbergen• 20 km 2009: 2.12:28 uur• Loopervaring: liep zijn eerste marathon (42,195

kilometer) toen hij 42 werd

“VOOR ONZE AFRIKAANSE DOCHTER”

Steven Lecompte liep vorig jaar met drie van zijn vijf kinde-ren de 20 km door Brussel. “Onze jongste dochter komt uit Zuid-Afrika. We liepen vorig jaar symbolisch voor haar. Ze stond samen met mama te glunderen aan de eindstreep.”

“Gezond voor de klas staan is belangrijk. Via sport kom je de wereld van je leerlingen binnen. Als je informeert naar de prestaties van hun favoriete sportclub in het voorbije week-end, opent dat soms gesloten harten. Ik ben geen fanatieke loper, maar toch bereid ik een marathon gericht voor. Ik train dan vier of vijf keer per week.”

“Lopen krijgt veel aandacht in onze school. Vorig jaar waren er gezamenlijke trainingen voor de 10 km van Gent. Tijdens de jaarlijkse opendeurdag is er een twee-urenloop voor eer-

©

Joris Casaer

38 • Klasse voor leraren

Page 39: Klasse voor Leraren 202

De minister luistert mee Gratis naar “Pettson & Findus” Klassieker voor hedendaagse jongeren

41

Aalst Stad met Klasse (13 – 14 maart)

©

Stijn Bollaert

zekerdoen

ALGEMEEN

ACTIES

BASIS SECUNDAIR

Page 40: Klasse voor Leraren 202

ZONDAG 14 TOT EN MET ZONDAG 21 FEBRUARI

WONDERE ONDERWATERWERELDKLASSEDAG Van haaien tot zeeschildpadden,

van zeepaardjes tot Californische zeeleeuwen. SEA LIFE toont fascinerende zeedieren. Waar? SEA LIFE Centre Blankenberge – Koning Albert I-laan 116 – 8370 Blankenberge Wanneer? 10 tot 17 uur

Wie? Gratis voor leraren en partner. Hun kinderen van 3 tot 12 jaar krijgen 50 procent korting. Meer info: www.sealife.be Inschrijven: uitsluitend via ‘inschrijven’ op www.lerarenkaart.be

ZONDAG 14 EN MAANDAG 15 FEBRUARI

PASSERELLE VAN DE HOOPKLASSEDAG Je ontdekt de stad Diksmuide, het

doordringende oorlogsverleden van de Westhoek en het educatieve aanbod voor je klasbezoek. Blikvangers zijn de IJzertoren met de Passerelle en 22 verdiepingen oorlogsmuseum. Zie p. 42 Waar?

IJzertoren – IJzerdijk 47 – 8600 Diksmuide Wanneer? 9 tot 17 uur Wie? Gratis voor leraren en hun gezin Meer info: www.ijzertoren.org Inschrijven: uitsluitend via ‘inschrijven’ op www.lerarenkaart.be

VRIJDAG 19, ZATERDAG 20 EN ZONDAG 21 FEBRUARI

HET LAND VAN HERVEKLASSEDAG Ga op stap in het Land van Herve. Een Nederlandstalige

gids beantwoordt al je vragen. De rondleiding sluit je af met een glas appelcider en een stuk Hervekaas. Waar? Maison du Tourisme du Pays de Herve – 1 place de la Gare – 4650 Herve Wanneer? 10 tot 17 uur (ieder halfuur start een rondleiding) Wie? Gratis voor leraren en kinde-ren jonger dan 12 jaar. Andere gezinsleden betalen 1 euro. Meer info: www.paysdeherve.be Inschrijven: via [email protected] of 087 69 31 70 (van 10 tot 17 uur)

WOENSDAG 24 FEBRUARI

JONGE REPORTERS IN HET FEDERAAL PARLEMENT

INFODAG Voorstelling van het interactieve leer-pakket ‘Jonge reporters in het Federaal Parlement’. Tijdens de informatienamiddag neem je deel aan workshops in het BELvue museum en debatteer je met parlementsleden in Kamer of Senaat. Zie p. 43

Waar? Federaal Parlement – Wetstraat – 1000 Brussel en BELvue mu-seum – Paleizenplein 7 – 1000 Brussel Wanneer? 13.30 tot 16.30 uur Wie? Gratis voor leraren derde graad secundair onderwijs Inschrijven: uitsluitend via www.dekamer.be (tot en met 10 februari)

ZATERDAG 27 FEBRUARI

DE KEMPENSE MERENVIPDAG Na koffi e en gebak in Sunparks volgt een

voorstelling van het domein. Je krijgt een rondlei-ding langs de verschillende faciliteiten. Na het lunchbuffet maak je er gratis gebruik van. Zie p. 43 Waar? Sunparks Kempense Meren – Postelse-

steenweg 100 – 2400 Mol Wanneer? 10.30 tot 18 uur Wie? Gratis voor leraren en hun gezin, lunchbuffet betalend Meer info: www.sunparks.be Inschrijven: uitsluitend via ‘inschrijven’ op www.lerarenkaart.be

ZATERDAG 27 FEBRUARI

ONTDEK DE WETENSCHAPVIPDAG Een steenkoolmijn in de Borinage werd

een museum over wetenschappen en technologie. Je krijgt een voorstelling van het educatieve aanbod waarna je het park vrij bezoekt. Zie p. 43 Waar? Pass – 3 rue de Mons – 7080 Frameries Wanneer?

10 of 14 uur Wie? Gratis voor leraren en hun gezin Meer info: www.pass.be Inschrijven: uitsluitend via ‘inschrijven’ op www.lerarenkaart.be

ZONDAG 28 FEBRUARI

GRATIS FILMKLASSEDAG In een poging de alledaagsheid te

ontvluchten, komt de vijftienjarige Deborah in een neerwaartse spiraal van geld, drugs en snelle kicks. Naar ‘Het engelenhuis’ van Dirk Bracke. Zie p. 60 (achtercover) Waar? Metropolis Antwerpen –

Kinepolis Brussel, Gent, Hasselt en Kortrijk Wanneer? 10.30 uur (Metropolis Antwerpen) of 11 uur (andere locaties) Wie? Gratis voor leraren met collega of partner Meer info: www.bothemovie.com Inschrijven: uitsluitend via ‘inschrijven’ op www.lerarenkaart.be (vanaf 8 februari)

WOENSDAG 10 MAART

FOERT!INFODAG Miets vader wordt verdacht van de

moord op haar moeder. Foert! gaat over radeloos-heid, gepest worden en voor jezelf durven opko-men. Zie p. 44 Waar? Museumtheater – Zwijgershoek 14 – 9100 Sint-Niklaas Wanneer?

15 uur Wie? Gratis voor leraren en collega Meer info: www.eduart.be Inschrijven: uitsluitend via [email protected] (vermeld je naam en eventueel die van jouw collega plus de naam en vestigingsplaats van jouw school)

ZATERDAG 13 EN ZONDAG 14 MAART

STAD MET KLASSE - AALSTKLASSEDAG Graaf met Rubens, Dirk Martens,

Daens en Louis Paul Boon in het verleden van Aalst. De cultuurhuizen bieden je een kijk achter de schermen en een blik op de toekomst. Zie p. 41 Waar? Diverse locaties in het centrum van Aalst –

algemeen infopunt: Belfort (ridderzaal) – Grote Markt – 9300 Aalst Wanneer? 10 tot 18 uur Wie? Gratis voor leraren en hun gezin Meer info: www.aalst.be Inschrijven: uitsluitend via ‘inschrijven’ op www.lerarenkaart.be vanaf 5 februari

KALENDER LERARENDAGENZat je eind december ondergesneeuwd in Diksmuide? Schrijf nu in voor de tweede kans. Of ga je liever subtropisch? De buurt van de Kempense Meren warmt je op. Installeer je in de pluchen zetels van het Federaal Parlement en debatteer mee. Wie verder leest gaat gratis naar de fi lm ‘Bo’ of snuift ‘helaas’ cultuur op in Aalst. Kijk voor het recentste aanbod op www.lerarenkaart.be.

D

GEN

40 • Klasse voor leraren

Page 41: Klasse voor Leraren 202

AALST: STAD MET KLASSE

DRESSCODE: CARNAVALSPAK?Waar werd de eerste drukker uit de Nederlanden geboren? Waar staat het oudste schepenhuis van West-Europa? Waar kun je een Rubens van dichtbij bekijken? Driemaal ‘Oilsjt’, een stad waar cultuur voor het rapen ligt. En waar het jaarlijkse carnaval stevig in ere wordt gehouden.Aalst, de denderende ajuinenstad, verwelkomt duizend leraren en hun gezin tijdens het weekend van 13 en 14 maart 2010. Op het programma staan stadswandelingen (sommige met bezoek aan het museum), fi etstochten, rondleidingen in het stadsarchief en de cultuurcentra. Je ontdekt het rijke verleden, het feestelijke en culturele heden en de uitdagende toekomst van de carnavalistenstad bij uitstek.

EN LATER? Stap je door Aalst, dan merk je dat deze stad volop verandert. Grondige verbouwingen veranderen de stationsomgeving de komende jaren dras-tisch van uitzicht. Tijdens een Denderwandeling krijg je zicht op de con-crete plannen en werp je een blik op de toekomst. De stadswandelingen in het centrum etaleren de gezelligheid van de winkelstraten. Met een brochure van de Dienst Toerisme ga je zelf op stap, op zoek naar de nieuwe Daens of Louis Paul Boon. Of maak jij volgend jaar de fi guren die de Aalsterse praalwa-gens sieren tijdens het carnaval? Een carna-valsgroep geeft alvast een demonstratie in de werkhallen.

DE HELAASHEID DER DINGENAalst en cultuur? Voor sommigen ‘helaas’ een onbekende combinatie. Cultuurcentrum De Werf leidt je achter de schermen. In de thea-terzaal stellen medewerkers de educatieve uitleenkoffer ‘Theaterbox’ voor. In de foyer sluit je het bezoek af bij een drankje en een gezellige babbel. Kunstencentrum Netwerk presenteert in avant-première de tentoonstelling ‘Chipka’. Verschillende kunstenaars lieten zich inspire-ren door dit eiland dat midden in de stad ontstond na het rechttrekken van de Dender. Je krijgt een rondleiding langs de tentoonstelling en je gaat op stap in de buurt. Op zaterdagavond trakteren geluidskunste-naars jou op een gratis openluchtconcert, met het vroegere eiland als achtergronddecor.

VROEGER WAS HET … beter? Ontdek het zelf. Ga met een bol-derkar op zoek naar de middeleeuwse overblijfselen van de stad. Gewapend

met oude foto’s en teksten krijgt de archeoloog in jou het nodige ma-teriaal om fantasie werkelijkheid te laten worden. Of word drukker voor één dag. Druk jouw eigen tekst op een replica gebouwd naar de pers van Dirk Martens uit 1473. De fi etstocht voert je langs de ‘belforten van de arbeid’. De fabrieksschoorstenen in de regio getuigen van het negen-tiende-eeuwse industriële verleden, inclusief de sociale wantoestanden waar Daens niet trots op was. Getuige daarvan de vele dagbladen in het stadsarchief. Tijdens een rondleiding krijg je er tekst en uitleg bij het restaureren en conserveren van de archiefstukken.

KLASSEDAG

HOE INSCHRIJVEN?Het Klasseweekend op zaterdag 13 en zondag 14 maart is gratis voor de houders van de lerarenkaart en hun gezin. Inschrijven kan uitsluitend via www.lerarenkaart.be vanaf vrijdag 5 februari (bovenmenu: inschrijven) tot de maximumcapaciteit bereikt is. Je kunt één of meer activiteiten of dagen combineren. Na inschrijving ontvang je een bevestigingsmail. Die leg je met je lerarenkaart voor aan de verantwoordelijke bij het begin van elke activiteit.

AC

TIE

S LE

RA

RE

NK

AA

RT

Klasse voor leraren • 41

Page 42: Klasse voor Leraren 202

WALVISSEN EN DOLFIJNENZin in een groot avontuur? Duik dan onder in de blauwe diepzee. Bewonder de walvissen en dolfi jnen in volle actie. Beleef het verhaal van hun oorsprong. Leer alles over hun gastronomische menu en de gulzig-

heid van een jonge walvis. Vergaap je aan hun verleidingskunsten en aan de geboorte van een jong. Luister naar het gezang of probeer je adem net zo lang in te houden als de potvis.Win: één klas (vanaf het derde

leerjaar lager onderwijs, max. 25 leerlingen) wint een klasbe-

zoek (met gids) aan de expo ‘Walvissen en dolfi jnen’. Mail je gegevens, die van de deelnemende klas en de adresgegevens van de school vóór 12 februari naar [email protected] met als onder-werp ‘walvis’. De winnaar wordt persoonlijk verwittigd.Walvissen en dolfi jnen – tot 29 augustus 2010 – Museum voor Natuurwetenschappen – Vautierstraat 29 – 1000 Brussel – www.natuurwetenschappen.be – gratis op vertoon van je lerarenkaart

GROENE IDEEËN• Je woont in de stad en je wilt je leefomgeving groen en gezellig ma-

ken? Zelfs zonder tuin? Of je zoekt ideeën om jouw lan-delijke woning uitstraling te geven? Vill’A Verde be-stookt je met frisse groen-ideeën. Bekijk de nieuwste groentrends en wie weet geef je dit jaar al feestjes onder de blote hemel.Vill’A Verde – 26 tot 28 februari – Antwerp Expo – www.vill-a-

verde.be – leraren betalen 6 i.p.v. 8 euro op vertoon van hun lerarenkaart• Tuin Expo Kortrijk levert ideeën voor tuin- en omgevingsarchitec-tuur, tuinaanleg, tuinonderhoud, oranjerieën, bijgebouwen, vijvers en buitenmeubels. Tuinminnaars zullen verrast zijn door het nieuwe aanbod voor 2010, inclusief hangparasols en schaduwzeilen. Tuin Expo Kortrijk – 5 tot 8 maart – Kortrijk Xpo – www.tuinexpo.be – leraren betalen 6 i.p.v. 8 euro op vertoon van de lerarenkaartWin: twintig leraren winnen een duovrijkaart voor een tuinbeurs naar

keuze. Mail je naam, adres en het nummer van je lerarenkaart vóór 12 februari naar [email protected] met als onderwerp ‘tuin’. Vermeld of je naar Vill’A Verde of Tuin Expo Kortrijk wilt. De winnaars worden persoonlijk verwittigd.

MOLENHEIDESpelen, zwemmen, fi etsen of wandelen. Park Molenheide kietelt de sportgenen. In het indoor speelparadijs ‘Kids Valley’ ravotten kinderen naar hartenlust op de klimtorens, glij-banen en in het spookkasteel. De

vier zwembaden in de ‘Aquapolis’ bieden iedereen waterplezier. Maak van je kleuter of peuter een echte waterrat in het kabouterbad met zijn blussende kabouters en waterspuwende dieren. Intussen leggen mama en papa hun gezonde meters af in het 25-metersportbad. Pal naast het park passeert het befaamde Limburgse fi etsroutenetwerk en wande-laars zoeken de rust op in het Wild- en Wandelpark Molenheide. Boek je een bungalow, dan heb je automatisch toegang tot het speel- en zwemparadijs. Leraren krijgen een eenmalige korting van 150 euro voor alle ver-blijfsperioden en -types bij boekingen die vóór 28 februari 2010 gereali-seerd zijn. Boek via www.molenheide.be en geef als promotiecode ‘290’ op (startpagina – promoties met code).Park Molenheide – Molenheidestraat 7 – 3530 Houthalen-Helchteren – www.molenheide.be

OP DE PASSERELLE VAN DE HOOPEind december sneeuwde Stad met Klasse Diksmuide compleet on-der. Wil je alsnog op de Passerelle van de hoop, symbool van de uitput-

tende loopgravenoorlog tijdens W.O. I? Op maandag 15 en dinsdag 16 februari (krokusvakantie) krijg je een tweede kans. Een moddervlakte vol vastgelo-pen voertuigen en kapotte geweren, de IJzertoren met 22 verdiepingen oorlogsmuseum, nieuwe tentoonstellingen over de rol van de Bretoenen en het lot van dieren in de oorlog, de Dodengang, muzikale en historische afvaarten met de Yserstar

op de IJzer en geleide busritten in de omgeving. De 95-jarige Anna Vuylsteke vertelt over haar leven in de oorlog en in noodwoningen. Historicus Luc Vandeweyer spreekt over de historische rol van de pas-serellen of houten loopbruggen. Sla het volledige aanbod er nog eens op na in Klasse 199 (p. 49) of op het inschrijvingsformulier op www.lerarenkaart.be (bovenmenu: inschrijven). Een gratis actie voor leraren en hun gezin.

20 JAAR KLASSE“Ik was één van de vijftig gelukkigen die konden genieten van een dagje ‘railbiken’ in de prach-tige Molignéevallei”, mailt juf Elke Follens van basisschool ’t Fort in Kortrijk. “We werden heel vrien-delijk ontvangen. Aangezien we met zes waren, kregen we zelfs volledig gratis een tweede bike. Heel sympathiek! De koude winterdag maakte het decor nog mooier dan anders. In Maredsous deden we de korte klim, rich-ting abdij. Een mooie site die rust uitstraalt. Na een bezoek aan de kerk, de galerijen en de winkel, kon een Maredsousbier niet ontbreken! De terug-reis verliep wat vlotter, aangezien het bergaf was. Aangekomen bedankten de uitbaters ons en zeiden ‘tot de volgende keer’. Waarom ook niet?”Wil jij nog deelnemen aan één van de twintig straffe acties? Er lopen nog enkele inschrijvingen. Surf naar www.lerarenkaart.be. Via het bovenmenu ‘inschrijven – 20 jaar Klasse’ maak je jouw keuze.

KLASSEDAG

KORTING

KORTINGten15 eepemteem

op de IJzer en

RECHTZETTINGIn de lerarenkaartgids 2010 staat op p. 154 een fout. Wie abonnee is van Het Nieuwsblad kan voordelig overschakelen op een gespreide betaling. Je betaalt geen 56 euro maar wel 44 euro per twee maanden via domi-ciliëring + nu 1 maand gratis.

GRATIS W!N

©

vzw IJzertoren

42 • Klasse voor leraren

Page 43: Klasse voor Leraren 202

ONTDEK DE WETENSCHAPLuister, kijk, lees, droom … Het PASS, een wetenschappelijk avon-turenpark in een oude steenkoolmijn van de Borinage, maakt van elke bezoeker een ontdekkingsreiziger. Hier is nieuwsgierigheid geen slechte eigenschap. De tentoonstellingen en spektakels nodigen uit om een mening te vormen over de plaats die wetenschappen en technologie innemen in onze samenleving. Van het menselijke lichaam tot de ge-netica, van het ecosysteem van de terril tot de sociale geschiedenis van de streek.Op zaterdag 27 februari gaan leraren en hun gezin gratis op onderzoek. Na de voorstelling van het educatieve aanbod breng je een vrij bezoek aan het avonturenpark. Inschrijven via www.lerarenkaart.be (bovenmenu: inschrijven).Pass – 3 rue de Mons – 7080 Frameries – www.pass.be – gratis op vertoon van je lerarenkaart

DE KEMPENSE MERENSporten of onthaasten? Sunparks combineert beide in het groene hart van de Belgische Kempen. Waterliefhebbers leven zich uit in het subtropische zwemparadijs binnen het domein. Buiten het park laten watersporters zich charmeren door plassen en meren waaronder het Zilvermeer. Fietsers rijgen met het fi etsknooppuntennetwerk meer dan drieduizend kilometer autovrije wegen aan elkaar. De voordelen van het vakantiepark combineer je met de luxe van een hotel.Op zaterdag 27 februari stelt Sunparks zich voor aan leraren en hun ge-zin. In de voormiddag krijg je een verwelkoming met koffi e en gebak en een rondleiding. Na het betalend lunchbuffet maak je in de namid-dag vrij en gratis gebruik van alle faciliteiten. Inschrijven uitsluitend via www.lerarenkaart.be (bovenmenu: inschrijven). Het lunchbuffet kost 12,95 euro voor volwassenen en 6,50 euro voor kinderen van 3 tot 12 jaar. Een eigen lunchpakket is toegelaten mits je een consumptie koopt.Sunparks Kempense Meren – Postelsesteenweg 100 – 2400 Mol – www.sunparks.com – houders van de lerarenkaart krijgen tien procent korting op een verblijf in Sunparks vakantiepark in België, Nederland of Duitsland. Bij de eer-ste boeking krijgt de leraar bij aankomst gratis een draagbare dvd-speler (t.w.v. 99 euro) op vertoon van de lerarenkaart. Boeken via www.sunparks.com/lerarenkaart

RUBENS KOMT THUISSinds de Franse Revolutie hangen veel meesterwerken uit de Gouden eeuw van de Antwerpse schildersschool in musea. Omdat het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen in 2011 sluit voor renovatie keerden

deze schilderijen afgelopen zomer terug naar de plaats waarvoor ze ge-maakt werden, de kathedraal. De monumentale werken worden volledig geïntegreerd in het kathedraalinterieur. Je herontdekt er op die manier de verwevenheid van maatschappij, geloof, kunst en cultuur.REUNIE, van Quinten Metsijs tot Peter Paul Rubens, Meesterwerken uit het Koninklijk Museum terug in de Kathedraal – (vermoedelijk) tot begin 2013 – Handschoenmarkt – 2000 Antwerpen – www.dekathedraal.be – leraren betalen op vertoon van hun lerarenkaart 3 i.p.v. 5 euro

OP BEZOEK BIJ ENSORMaskers, uitbundige carnavalsscènes en macabere taferelen zijn de vaste ingrediënten in het werk van James Ensor. In 2010 is het honderd-vijftig jaar geleden dat hij geboren werd in Oostende. De stad brengt alle beeldende kunstenaars, schrijvers, cineasten, museumdirecteurs en verzamelaars samen die een bezoek hebben gebracht aan James Ensor. Geen retrospectieve dus maar een overzicht van de hele kennissen-kring van de meester. Onder andere Kandinsky, Emil Nolde en Edouard Vuillard zijn te gast. Ze voeren gesprekken over politiek, literatuur en kunst in het atelier en de woonkamer van de schilder.Bij Ensor op bezoek – van 13 februari tot 29 augustus 2010 – Mu.ZEE – Romestraat 11 – 8400 Oostende – www.muzee.be – leraren betalen 7,50 i.p.v. 9 euro op vertoon van hun lerarenkaart

JONGE REPORTERS IN HET FEDERAAL PARLEMENTHet leerpakket ‘Jonge reporters in het Federaal Parlement’ prikkelt leerlingen voor het politieke leven in Kamer en Senaat. Jongeren spelen er de hoofdrol en onder-

vragen meer dan dertig parlementsleden. Waarom gaan mensen in de politiek? Wat gebeurt er in het Parlement? Hoe word je parlementslid? Op woensdag 24 februari krijgen leraren derde graad secundair onder-wijs een voorstelling van het interactieve leerpakket ‘Jonge reporters in het Federaal Parlement’. Je volgt workshops in het BELvue museum en debatteert met parlementsleden uit Kamer en Senaat. Inschrijven via www.dekamer.be vóór 10 februari.Jonge reporters in het Federaal Parlement – interactief leerpakket voor de derde graad secundair onderwijs – www.dekamer.be

KORTING

KORTING

©

Wim

Hendrix

©

Ensor in zijn atelier, 1948 – Patrick Florizoone, James Ensor Archief, Gent

VIPDAG

VIPDAG

INFODAGA

CTIE

S LE

RA

RE

NK

AA

RT

Klasse voor leraren • 43

Page 44: Klasse voor Leraren 202

FOERT!Groepsdruk. Pesterijen. Radeloosheid en machtsmisbruik. Het overkomt Miet wanneer haar vader wordt opgepakt op verdenking van moord op haar moeder. Ze zoekt steun en

hulp bij haar vriend. Maar die biedt iets te graag en te veel steun naar haar zin. De theaterbewerking van het gelijknamige boek van Frank Pollet snijdt thema’s aan die anders moeilijk bespreekbaar zijn. Bij de voorstelling hoort een volledig uitgewerkte en gratis lesmap met didactische suggesties voor het secundair onderwijs.Op woensdag 10 maart ga je gratis naar een opvoering van Foert! in het Museumtheater te Sint-Niklaas. Schrijf in via [email protected] je naam, eventueel die van je collega en het adres van de ves-tigingsplaats van de school waar je lesgeeft.Foert! – theaterbewerking van het gelijknamige jeugdboek van Frank Pollet – reizende voorstelling die op elke school gespeeld kan worden – meer info: www.eduart.be – Museumtheater – Zwijgershoek 14 – 9100 Sint-Niklaas

INFODAG

MARSMANNETJESHerinner jij je Biosphere 2? Het in de jaren negentig op een sisser uit-gelopen experiment rond een ge-sloten ecosysteem dat (over)leven op Mars mogelijk wilde maken? Ralo Mayer geeft er als kunstenaar

zijn eigenzinnige kijk op. Tegelijk maak je kennis met het werk van Rinko Kawauchi, Japans bekendste fotografe van het moment en James Lee Bayers die als Amerikaans kunstenaar, performer en videomaker voor-goed zijn stempel drukte op de naoorlogse avant-garde.Rinko Kawauchi, Transient Wonders, Everyday Bliss, Photography, video & slides 2001-2009 – Ralo Mayer, ... traveling through BIOSPHERE 2, or: Anastylosis of Follies – James Lee Bayers, From Life to Art and back again – van 2 februari tot 27 maart – ARGOS – Centre for art & media – Werfstraat 13 – 1000 Brussel – www.argosarts.org – leraren betalen 2 i.p.v. 3 euro op vertoon van de lerarenkaart.

ZOOVEEL VOORDELENMeer dan vijfduizend dieren op een steenworp van het centraal station in ’t Stad. Dat is de ZOO van Antwerpen. Van de aardbeikikker tot de zebra staan ze klaar om jou te begroeten. Zelfs Kai-Mook, de eerste Belgische babyolifant, en haar familie heten je persoonlijk welkom. Ook wanneer ze verhuizen naar Planckendael. Dat dierenpark heeft immers dezelfde boon voor leraren.Bezoek je geregeld de ZOO of Planckendael? Een persoonlijk of gezins-abonnement verleent je onbeperkt toegang tot beide dierenparken. Je brengt een eenmalig bezoek achter de schermen. Elke drie maanden valt het ‘ZOO magazine’ in je brievenbus. Je geniet tien procent korting in de shops (bij aankopen vanaf 5 euro). Bovendien krijg je korting in de Koningin Elisabethzaal voor ledenconcerten en –activiteiten. Interesse? Leraren krijgen vijftien procent korting op de indivi-duele en de gezinsabonnementen. Vul het inschrijvingsformulier (www.lerarenkaart.be – startpagina – populaire aanbiedingen) in en ga ermee naar ZOO Antwerpen of Planckendael. Toon je lerarenkaart en laat jou en elk ingeschreven gezinslid fotograferen. Na betaling worden je abonnementskaarten onmiddellijk gebruiksklaar gemaakt. Je abonne-ment loopt tot 31 maart 2011. Nieuwe leden krijgen de maanden febru-ari en maart 2010 er gratis bij.Heb je al een abonnement dat loopt tot 31 maart 2010 en ben je nog steeds in dienst van het Vlaamse onderwijs? Dan hoef je niets te doen. De Koninklijke Maatschappij voor Dierkunde Antwerpen neemt zelf contact met jou op.

GEEF ER EEN ‘MOT’ OPWater, wind en spieren. Meer is er niet nodig om alles te doen bewegen. Maak je klaar voor een work-out en ga na wat je allemaal zelf kunt aan-drijven. Doe de was op grootmoeders wijze. Alles ‘witter dan wit’ met de wasklopper en wat schuimend sop. Hefbomen doen het werk voor jou. Tenminste, als je je hoofd erbij houdt om ze op de correcte manier op te stellen. En hoe deden de Arabieren dat? Zadel je dromedaris en ga op ontdekkingsreis door de Arabische wereld.Op zaterdag 20 maart rollen leraren en hun gezin gratis de spieren. Het museum zet koffi e en gebak klaar als verwelkoming. Na de voorstelling van het educatieve aanbod en de didactische dossiers tonen vier ateliers hoe het er vroeger aan toe ging. Je reserveert een gezond lunchpak-ket (5 euro: sandwich, vegetarisch broodje, wafel, fairtrade limonade) of je zoekt op eigen initiatief één van de plaatselijke restaurants op (houd rekening met de starturen van het programma). Inschrijven via www.lerarenkaart.be (bovenmenu: inschrijven). het MOT – Museum voor de Oudere Technieken – Guldendal 20 – 1850 Grimbergen – www.mot.be – gratis op vertoon van je lerarenkaart

©

Ralo Mayer

KORTING

KORTING

VIPDAG

MOUNTAINBIKEN BIJ DE KATHARENGeniet van een ontspannende va-kantie midden in het land van de Katharen. Sportievelingen zwem-men en mountainbiken in de wij-de omgeving. De anderen laten

zich verwennen in de Espace Bien-Être. Het kan allemaal in l’Espinet Vacances aan de voet van de Pyreneeën en op vijftig kilometer van Carcassonne. Het mysterieuze Rennes-le-château ligt op minder dan vijftien minuten. Tijdens de schoolvakanties voorziet l’Espinet Vacances gratis Nederlandstalige kinder- en jongerenanimatie (0 – 18 jaar).Vul de enquête over de lerarenkaart in op www.lerarenkaart.be (start-pagina) en mail daarna uiterlijk 12 februari jouw gegevens naar [email protected] met als onderwerp ‘Espinet’. Wie de enquête al ingevuld heeft, stuurt enkel de mail. De gelukkige verblijft tijdens de paasvakantie met zijn gezin (twee volwassenen en twee kinderen) gratis in dit Franse vakantiepark.l’Espinet Vacances – Résidence de l’Espinet – F 11500 Quillan – www.lespinet.com – tien procent van de boeking wordt op een interne betaalkaart geplaatst die je ter plaatse verbruikt: bar, restaurant, excursies, sport, wijn

©

Helmut W

egmann / pixelio.det

W!N

hulp bij ha

44 • Klasse voor leraren

Page 45: Klasse voor Leraren 202

ONTSPANNEN IN DE EIFELOp minder dan drie uur rijden van Brussel kom je terecht in het noor-delijkst gelegen wijnbouwgebied van Duitsland. Het dorp Insul midden in de Eifel nodigt met zijn romantische vakwerkhuizen uit tot een ont-spannend verblijf met in de regio tal van recreatiemogelijkheden zoals zwemmen, vissen, paardrijden of deltavliegen. Uitrusten doe je in Hostel Ewerts (***).Jouw prijs: drie dagen (twee nachten) tussen 15 februari en 31 de-cember 2010 (uitgezonderd specifi eke data – zie www.holidayline.be/klasse voor meer info): 119 euro per persoon. Inclusief ontbijtbuffet, welkomstdrank, tweemaal een vijfgangendiner met een fl es huiswijn en een fi ets voor één dag (volgens beschikbaarheid).Extra: één kind tot en met tien jaar overnacht gratis op de kamer van de ouders (in het geboekte regime). Twee kinderen tot en met tien jaar in een aparte kamer genieten elk vijftig procent korting.Boekingscode: EIFPKL06

COSTA GAUDIOp nauwelijks twee kilometer van Barcelona verblijf je in de badstad Castelldefels. Je kunt er windsurfen, roeien, zeilen, waterskiën en wie houdt van wandelen kan terecht in het natuurreservaat El Garraf. Het hotel Gran Hotel Don Jaime (****) heeft een binnen- en buitenzwembad en biedt in augustus een gratis minibus van en naar het strand.Jouw prijs: acht dagen (zeven nach-ten) tijdens de zomervakantie (tot 22

augustus): 489 euro per persoon. Heen en terug altijd op donderdag. Inclusief ontbijtbuffet en vlucht Brussel-Barcelona h/t met Vueling (tot einde voorraad). Half- en volpension (drie gangen met bediening aan tafel) mogelijk mits je een toeslag betaalt.Extra: één kind tot en met tien jaar overnacht gratis op de kamer van de ouders (in het geboekte regime) en betaalt enkel de vlucht.Boekingscode: CTLPKL01

LA PROVENCEJe verblijft in het dorp Mouriès-en-Provence op een kleine duizend kilo-meter van Brussel. Het domein van hotel Terriciaë (***) omvat een park met olijfgaarden, een tuin en een groot buitenzwembad. Toeristische trekpleisters zoals de steden Arles en Avignon of de Camargue verleiden je tot een daguitstap.Jouw prijs: acht dagen (zeven nachten) in een standaard dubbele ka-mer tijdens de zomervakantie: 329 euro per persoon. Inclusief ontbijt-buffet en welkomstdrank. Tijdens de paasvakantie verblijf je voor de-zelfde prijs negen dagen (acht nachten). Prijzen geldig mits je reserveert vóór 1 april.Extra: in een ruimere ‘superior’ kamer betaal je 399 euro per persoon. Een zuidgerichte kamer met balkon en zicht op de olijfgaarden of het zwembad is beschikbaar voor 419 euro per persoon. In deze kamers verblijft één kind tot en met twaalf jaar gratis (inclusief ontbijt).Boekingscode: PRVPKL01 (zomervakantie) en PRVPKL02 (paasvakantie)

©

Thomas M

ax Müller

©

G. Burgstaller / pixelio.de

HOE DEZE REIZEN RESERVEREN?Meer informatie over deze reisaanbiedingen vind je op www.holidayline.be/klasse. Alle vermelde prijzen zijn op basis van een standaard tweepersoonskamer en volgens beschikbaarheid. Ze zijn geldig voor leraren en meereizende familie of vrienden gedurende de vermelde periodes in 2010. Reserveer tijdig. Als alle kamers van een hotel ingenomen zijn of als het vliegtuig volzet is, dan is dat zo. Bel Holidayline (lic A5787) op 050 33 09 90 en vermeld het nummer van je lerarenkaart. Mailen kan naar [email protected]. 100 procent kosten bij wijziging of annulatie tenzij je een reisverzekering neemt van 3,5 procent op de totale reissom.

LONDON CALLING!Weg van het traditionele centrum ontdek je het Londen van de 21ste eeuw. De Holiday Inn (***) ligt in de Docklands nabij de O2 Arena waar grote manifestaties, concerten en tentoonstellingen plaatsvinden. Met de metro sta je op minder dan tien minuten aan de Tower.Jouw prijs: drie dagen (twee nachten) tijdens de paasvakantie of de maand augustus: 189 euro per persoon. Inclusief continentaal ontbijt-buffet en Eurostar h/t vanuit elk Belgisch station via Brussel. In juli kost dit verblijf 199 euro per persoon. Geen verblijf mogelijk tussen 3 en 4, 19 en 25 juli. Extra: twee kinderen tot en met 11 jaar of één kind tot en met 17 jaar verblijven gratis op de kamer van de ouders (inclusief ontbijt) en betalen enkel de trein.Boekingscode: LONPKL06

©

Marie-A., Becher / pixelio.de

©

Ingo Anstötz / pixelio.de

AC

TIE

S LE

RA

RE

NK

AA

RT

Klasse voor leraren • 45

Page 46: Klasse voor Leraren 202

ADVERTENTIE

Page 47: Klasse voor Leraren 202

“NIET SLECHT” OF “GOED ZO”?

7 FEBRUARITIPS• TIP 1 “Ze hebben wel een tv en gsm maar kunnen de schoolreke-ning niet betalen.” Hoe kijk jij naar kansarme ouders op school?Mama Sandra helpt je enkele vooroordelen te ontkrachten.

• TIP 2 Zeg jij vaker “Jij doet nooit wat ik vraag” dan “Goed gedaan!”? Gebruik jij plus- of mintaal? Klasse voor Ouders legt uit waarom je beter plustaal gebruikt. Welke taal weegt in jouw klas door?

• TIP 3 Op www.klasse.be/ouders/instapbrief vind je instapbrieven voor anderstalige ouders (in negen talen) met de basisboodschappen van dit nummer. Print ze en geef ze mee aan die ouders die het nodig hebben.

• TIP 4 Hoe kunnen ouders helpen bij een spreekbeurt? Het Plan in Klasse voor Ouders zet ze op weg. Wijs je ouders erop?

• TIP 5 Basisschool Schransdries uit Beerse organiseert drie keer per jaar een ouderpanel. “Ouders kijken met andere ogen naar de school, ik wil weten hoe”, zegt directeur Ginette De Vos. Ook een idee voorjouw school?

• TIP 6 Hoe zorg je ervoor dat iets uitlenen aan elkaar geen aanleiding geeft tot ruzie? Met een ‘uitleenrooster’ misschien? Ook bruikbaar inde klas. Print ze op www.klasse.be/ouders/klikprint.

• TIP 7 ‘Sukkel’. De maandelijkse poster bij het Klasse-pakket gaat over beledigen en hoe ouders daarop kunnen reageren.Hang je de poster aan de schoolpoort? Mooie gelegenheid om het on-derwerp ook in jouw klas te bespreken.

ZEG HET HEM ZELF!Onderwijsminister Pascal Smet wil het komende half jaar luisteren naar wat er leeft bij de school-directies, leraren, leerlin-

gen en ouders. Het gaat om een dertigtal ontmoetingsdagen in de periode februari-juni 2010 in dertien Vlaamse steden (Aalst, Antwerpen, Brugge, Genk, Gent, Hasselt, Kortrijk, Leuven, Mechelen, Oostende, Roeselare, Sint-Niklaas en Turnhout) én in Brussel en Vilvoorde. Op die ontmoetingsmomenten kun je je vragen en verhalen kwijt. De minister wil op een interactieve manier luisteren naar alle doelgroepen om ver-volgens goede beslissingen te kunnen nemen.Meer informatie en inschrijven via www.zeghethemzelf.be - bekijk zeker het fi lmpje - ook als je niet naar de ontmoetingsdagen komt, kun je online je vragen stellen en je verhaal vertellen

DIGI-KLIKTijdens ‘Digi-Klik on Tour’ ontdek je hoe Apple en ‘de Mac’ je leerlin-gen helpen de ICT-eindtermen te behalen en hun creativiteit helpen tebevorderen. Een hele voormiddag lang toont Apple Education hoe je met de juiste ICT-leermiddelen het leerproces van je leerlingen én je eigen lesgeven een meerwaarde geeft.‘Digi-Klik on Tour’ passeert op 25 februari in Leuven, 11 maart in Kortrijk, 21 april in Gent, 6 mei in Hasselt en 26 mei in Antwerpen.Aansluitend op de ‘Tour’ organiseert Apple Education onder de noemer ‘Digi-Klik in de praktijk’ gratis workshops waar leraren hun ervaringen kunnen delen met collega’s. Die sessies zijn gratis en vinden plaats elke woensdagnamiddag (14 tot 17 uur) tot april 2010.Alle info op www.digi-klik.be en via [email protected]

KIMONO’S EN KANGOEROESJapan ontdekken van bin-nenuit? Eventjes in een Aboriginalgemeenschap ver-blijven? Praten met Japanse leraren of een uitzending van de Australische ‘School of the Air’ bijwonen? Hogeschooldocent Marieke Van Beylen woonde en werkte in Japan en Australië en organiseert speciale stu-diereizen voor vzw Youth For

Understanding. Beide programma’s bestaan uit een rondreis met veel contact met de lokale bevolking, waarbij je het land ervaart op een ma-nier die enkel mogelijk is dankzij de plaatselijke vriendenkring van de reisleiders.De volgende reis naar Japan vindt plaats in de zomervakantie van 2011, de volgende reis naar Australië in de zomervakantie van 2012. Het aantal plaatsen is beperkt.Alle info via [email protected] - 0474 24 14 22

GRATIS

SPEEL INTERCULTUREELTwintig spellen uit de hele wereld voor binnen of buiten, verzameld in één inter-culturele spellendoos. Dat is ‘Culturen 20 keer spelen’ van Jeugd en Vrede. In de doos vind je tien gezelschapsspelen met

groot spelbord en tien buitenspelen. De spelborden op zich zijn al een ontdekking; een kleurenfoto en wat geschiedenis brengen de leerlingen in de juiste sfeer. Je kunt het spel kopen of gratis ontlenen. Voor 6- tot 10-jarigen en 10- tot 14-jarigen.‘Culturen 20 keer spelen’ - 47,50 euro - [email protected]

GRATIS

ALG

EM

EE

N

Klasse voor leraren • 47

Page 48: Klasse voor Leraren 202

QU’EST-CE QUE JE VOUS?Een grote sonrisa, smile, sourire of Lächeln op het gezicht. Daarmee keer je huiswaarts van het ‘Talenfeest 2010’. Een hele dag lang staat Brussel in het teken van ontmoeting en uitwisseling van talen en culturen. Tijdens diverse workshops komen jouw leerlingen op een speelse manier in aanraking met vreemde talen. Karaoke in het Frans of Engels, een meertalige quiz of een ontmoeting met een anderstalige klas: het staat allemaal op het programma.

Talenfeest 2010 - verschillende locaties in het centrum van Brussel - vrijdag 23 april (lager onderwijs) en maandag 26 april (secundair onderwijs) - 3,50 europer leerling, gratis voor de begeleidende leraar - zaterdag 24 april gratis voorhet grote publiekInfo en inschrijvingen: www.talenanimatie.be

GROENE APPELS EN ZUSSEN-KNUFFELSVier brussen vertellen over hun gezin en hun leefwe-reld. ‘Brussen’ zijn broers en zussen van personen met een beperking. Je hoort ze niet vaak, meestal spre-ken hun ouders of profes-sionelen in hun naam.In ‘Groene appels en zus-senknuffels’ krijgen ze wel

het woord: Juliette is 6, Brian is 12, Kamiel is 17 en Fien 22. Zij groeien op in heel verschillende gezinnen, maar hebben wel elk een broer of zus die anders is dan andere kinderen. Ze vertellen elk op hun eigen manier hoe hun gezin en hun leefwereld eruitziet.Dit boekje ontstond binnen het onderzoeksproject ‘Brussen’ (departe-ment Sociaal-Agogisch Werk, Hogeschool Gent) en werd gefi nancierd door het Onderzoeksfonds van de hogeschool.‘Groene appels en zussenknuffels’ - 11 euro - www.academiapress.be

DEMOCRATIE EN PARTICIPATIE OP SCHOOLTijdens een speciale lerarendag op 10 februari 2010 in het Vlaams Parlement kun je een hele dag lang deelnemen aan workshops rond democratisch burgerschap en participatie op school. Er zijn workshops rond verhalen vertellen, discussiëren in de klas, fi losoferen over poli-tiek en democratie, leerlingenparticipatie in contract- en hoekenwerk, mensen- en kinderrechten, jongeren en politiek, kinderen die mee hun leefomgeving maken, kring- en forumgesprekken, leerlingenparticipatie in lager onderwijs en zelfsturing. Je kunt ook inschrijven voor een rond-leiding door het Vlaams Parlement.Deze lerarendag is een organisatie van ‘De Kracht van je Stem’, de educatieve dienst van het Vlaams Parlement en vindt plaats op woensdag 10 februari 2010, van 10 tot 16.30 uur, in het Vlaams Parlement in Brussel - deelnemen is gratisInfo en inschrijvingen via www.dekrachtvanjestem.be of 02 552 45 34 (Chris) - elke deelnemer krijgt een pakket educatief materiaal voor in de klas

VRIJWILLIGERS BIJ TELE-ONTHAALKun jij je inleven in moeilijkheden die anderen doormaken? Sta jij open voor andere opvattingen en levenswijzen? Kun en wil je je minimaal vier uur per week vrijmaken? Als je drie maal “ja” hebt geantwoord, kun je vrijwilliger worden bij Tele-Onthaal. Voorjaar 2010 start een nieuwe opleiding, maar ook na die opleiding krijg je blijvende ondersteuning en vorming.106, het nummer van Tele-Onthaal, is er permanent voor iedereen die in alle anonimiteit wil praten. Daarnaast biedt Tele-Onthaal anonieme gesprekken via de website. Kandidaten kunnen zich melden via 106 of via [email protected]

KLEUR BEKENNEN VAART NIEUWE KOERSZoek je advies en fi nanciële steun voor jouw mondiaal project? Kleur Bekennen richt zich voortaan uitsluitend tot leerlingen derde graad lager onderwijs en leerlingen secundair onderwijs. Activiteiten voor jongeren onder de 10 jaar verdwijnen dit schooljaar geleidelijk. Vanaf januari 2010 vind je educatief materiaal ook enkel nog in de docu-mentatiecentra in Antwerpen en Gent. Het vormingsaanbod voor leraren blijft behouden.www.kleurbekennen.be

NIEUWSBRIEF LERENEen blog met links naar interessante websites over leer-, ontwikkelings- en socio-emotionele problemen, een overzicht van strategieën en vaar-digheden om te leren, een wiki rond Sticordimaatregelen. Collega Lieven Coppens verzamelt al jaren op thematische manier informatie rond leren en leerproblemen. Je kunt je ook op zijn nieuwsbrief abonneren.www.lievencoppens.be - www.nieuwsbriefl eren.be

PROJECTLOKETHeb je een goed idee voor een schoolproject maar onvoldoende midde-len? Dan kan het nieuwe ‘Projectloket’ van Canon Cultuurcel misschien die laatste hindernissen wegwerken. Op de gelijknamige website opent dit project zoveel mogelijk subsidiepoortjes voor schoolprojecten. Naast projectsubsidies vind je er ook (bijna) gratis materiaal en interes-sante tips.Start je zoektocht vanuit je eigen gemeente of vanuit een bepaald thema, lesniveau of een bepaalde eindterm. De zoekresultaten verwijzen je naar de websites van de projectondersteuners (stad of gemeente, provincie, Vlaamse, Federale of Europese overheid, fonds, privépartner).www.projectloket.be - [email protected] - op www.dynamo3.be vind je nog meer subsidiemogelijkheden voor schoolprojecten - onlangs werd trouwens de 500ste ‘Dynamo3-school’ in de bloemetjes gezet

W!N

48 • Klasse voor leraren

Page 49: Klasse voor Leraren 202

JE EIGEN TIJDSCHRIFTENGIDSWat zijn Gonzo, nY, Filmmagie, Etcetera en Het trage vuur? Antwoord: literaire en culturele tijdschriften. Vlaanderen telt er 25. Ze schrijven over strips, fi lm, Chinese literatuur, vernieuwende muziek, theater, poëzie …Hoe weet je of daar een interessant nummer of tijdschrift voor jou tus-sen zit? Abonneer je op de gratis elektronische nieuwsbrief van CeLT. Die vereniging volgt 25 magazines op de voet. Van elk nieuw nummer krijg je een korte inhoud. Jaarlijks wordt het beste van de 25 bovendien gebundeld in een overzicht. Op de site lees je waar je die bladen vindt.www.detijdschriften.be

HET EUROPEES PARLEMENT INJE SCHOOLOrganiseer je een projectweek ‘Europa’ op school? Wil je de opendeurdag een Europees tintje geven? Reserveer dan de informatiestand van het Informatiebureau van het Europees Parlement. Je vindt er brochures, posters en kaarten over het Europees Parlement en de Europese Unie. Het

Informatiebureau stelt de stand gratis op in jouw school op en verzorgt eventueel zelfs een korte animatie (quiz).Aanvragen via [email protected] - meer info over het Informatiebureau via www.europarl.beWin: 5 Europese paraplu’s - mail je naam en adres vóór 1 maart 2010 naar [email protected]

JE SCHOOL NAAR HET EUROPEES PARLEMENTProef de sfeer in het Europees Parlement in Brussel en schrijf in voor de lerarendag op 28 april 2010. Die dag nodigt het Informatiebureau van het Europees Parlement Vlaamse leraren uit voor een vormingsdag. Je krijgt informatie over de werking van het Europees Parlement en de an-dere Europese instellingen, je maakt kennis met materiaal en publicaties over Europa die je in de klas kunt gebruiken. Een ontmoeting met enkele Europarlementsleden staat ook op het programma. En tussendoor wissel je met andere collega’s ideeën uit rond lesgeven over Europa.Info en inschrijvingen via www.europarl.be (‘EU voor leerkrachten’)

20 JAAR CAMPNeem de pen over van huiscartoonist Camp en vul de lege tekstballon van bovenstaande cartoon in. Dan maak je kans op een poster met de 10 beste cartoons uit 20 jaar Klasse. Bovendien selecteert Camp uit de inzendingen de origineelste en grappigste oneliner en beloont de winnaar met een gesigneerd exemplaar van zijn cartoon in groot formaat. Mail je tekst uiterlijk 28 februari naar [email protected] (vermeld ‘cartoonwedstrijd’) – vergeet je contactgegevens niet: naam, adres, telefoon- of gsm-nummer.

ALLES VOOR EN OVER TALENDe talenwebsite is hét informatie- en communicatieplatform voor taal en onderwijs. Je vindt er voor alle onderwijsvormen en -niveaus lesdocumenten, artikels, informatie, aankondigingen, sites, software, beleidsteksten, praktijkvoorbeelden en publicaties. Een krachtige zoek-machine. Registreer je gratis en je kunt alle bijdragen volledig bekijken of downloaden. Leden van KlasCement melden zich aan met hun gebrui-kersnaam en wachtwoord.www.delathoogvoortalen.be

W!N

GRATIS

GRATIS

EN DAN WEET JE NOG NIETS OVER …• Schulden op school: tips voor een kostenbeheersend

schoolbeleid• Geweld op school: van gewelddadige school naar geweldige

school• Zwarte bonen en varkensoren: zeven verhalen over de smaak

van diversiteit• Kinderrechtenposter: Europese wedstrijd rond kinderrechten• Digitale week: ontdek de mogelijkheden en de uitdagingen van

multimedia

Al die tips en nog veel meer vind je op www.klasse.be/leraren (klik op ‘Zeker doen’)

W!N

HONGAARSE DANSGust is leraar. Thuis zit hij met problemen, maar dan krijgt hij de kans om in Hongarije een Comeniusproject voor te bereiden. In een klein dorp bij Boedapest botst zijn onderwijsvisie in alles met die van de school waar hij terechtkomt. Tegelijk raakt hij in de ban van het land, de stad, de dans van Sheherazade, de soms duistere ge-

schiedenis van Hongarije. En de mooie Marta.‘Hongaarse dans’ (Herman De Jonghe) - 17,95 euro - www.houtekiet.com

ALG

EM

EE

N

Klasse voor leraren • 49

Page 50: Klasse voor Leraren 202

HEILIGE KOEIEN EN BONOBO’S

“Kinderyoga geeft kinderen kracht en balans”, zegt Rasha Rikkytikki deze maand in Yeti. “Yoga verbetert de lichaamshouding, het zelfvertrouwen en de concentratie.” De heer Rikkytikki kwam speciaal voor Yeti per hei-lige koe over uit India. Je leerlingen zijn na het lezen van Yeti 74 rustiger dan ooit.En dit is wat je leerlingen verder stil houdt:• Puberteit en pret … alles wordt anders.• De apentest … gorilla of bonobo?• Zo word je paracommando … en zo niet.• De blufclub … eigen lof stinkt.

Bij deze reportages vind je in de pedagogische bijlage lestips die nauw aansluiten bij de eindtermen. Schrijf je in voor deze maandelijkse gratis nieuwsbrief via www.klasse.be (e-brieven) of vind elke maand het gedrukte exemplaar in het pakket Yeti’s.

4 X 4 = 16‘4 x 4 op een rij = 16 kinderrechten’ is een nieuwe gebruiksklare praktijkmap voor de oudste kleuters en de eerste graad lager on-derwijs. Het is een losbladige publicatie met een knalgele kinderrechtenposter en 16 kleur-afbeeldingen met concrete lestips per recht.De map kost 14 euro, verzendingskosten

inbegrepen. Je kunt de kinderrechtenposter ook apart bestellen bij Wereldwerkplaats vzw. Je betaalt dan 2 euro (plus verzendingskos-ten). Een grote kinderrechtenvlag kost 35 euro (verzendingskosten inbegrepen).www.wereldwerkplaats.be - bestellen via [email protected] - 10 leraren die de nieuwe praktijkmap bestellen, winnen een gratis exemplaar van het ‘Krekelboek’, een uitgebreid ideeënboek voor ‘KinderRechtenEducatie in Kleuter- en Lager onderwijs’ (212 blz.; normale prijs 25 euro; uitzonderlijk te koop aan 12 euro, verzendingskosten inbegrepen) - zie ook www.2015enik.be

OVERAL CARNAVALHoe werk je met de jongste kleuters rond carnaval? ‘Overal carnaval’ van Liesbet Slegers is een eenvoudig carnavals-verhaal met vrolijke illustraties

over prinsessen, beren en piraten. Met carnaval mag je eventjes iemand anders zijn, iedereen verkleedt zich, doe dus lekker mee.‘Overal carnaval’ - 11,95 euro (kartonboek) - www.clavisbooks.com

Win: 5 x ‘Overal carnaval’ - mail uiterlijk 7 februari (met vermelding ‘Carnaval’) naar [email protected]

FIETSMUG & DANSMUGDagmar de dansmug is tot over haar oren verliefd op Egon de fi etsmug. Die wil echter eerst op wereldreis, maar als je fi etst, kun je lang onder-weg zijn. Dan strooit de gemene koningin van de rode mieren roet in zijn reisplannen en moeten Egon en Dagmar samenwerken om de vrede in de insectenwereld te herstellen.Regisseur Jannik Hastrup neemt je leerlingen in deze animatiefi lm mee in de kleurrijke wereld van vliegen, mieren, kevers, bijen, rupsen en … muggen.‘Fietsmug & Dansmug’ - vanaf 4 jaar - verschenen op dvd - bij Jekino betaal je 30 euro voor dvd + lesmap (in printvorm)www.jekino.be

Win: 10 x ‘Fietsmug & Dansmug’ (dvd + digitale lesmap) - mail vóór 20 februari (met vermelding ‘Fietsmug’) naar [email protected]

GEZOCHT: EXPERIMENTEERKLAS PLASTISCHE OPVOEDINGAls je snel bent, komt er een vliegende webmaster naar je klas om je eigen website in de klas op te starten. WordWebWonder helpt stu-denten en leraren bij de opbouw van een website. Bonussen zijn gratis domeinnamen met webruimte voor elke studerende deelnemer, online begeleiding en wedstrijden waarmee je een klasuitstap kunt winnen.Nieuw is ‘WordWebOntwerper’, een webdeel waar leraren en leerlingen leren hoe ze zelf afbeeldingen voor hun website kunnen maken met gra-tis programma’s. Daarvoor zoekt WordWebOntwerper nog klassen, het liefst met een leraar plastische opvoeding erbij.Kandidaturen via [email protected] - www.wordwebwonder.be

VUURTORENVier broers trekken op avontuur met het schip van hun vader. De tocht is echter anders dan verwacht. Er is geen weg terug, ze moeten doorvaren tot ze de grootste visvangst ooit hebben

binnengehaald. ‘Vuurtoren’ van Jeugdtheaterhuis Larf! is een avontuur-lijk verhaal voor 10-plussers over macht en onmacht, over heldenda-den, over de liefde voor de zee, over het redden van de eer van een vissersfamilie.De voorstelling toert in het najaar, maar van 27 tot 30 april is er al een reeks schoolvoorstellingen bij Larf! in Gent. De voorstelling duurt 50 minuten. Er is een lesmap en een voor- of nabespreking is mogelijk.www.larf.be - tickets voor de schoolvoorstellingen kosten 4 euro per leerling - meer info en reserveren via [email protected] of 09 365 09 43 (Veerle Mans) - Larf! is door Canon Cultuurcel benoemd tot ‘Cultuurschakel’, waardoor je gratis vervoer met De Lijn kunt aanvragen - meer info hierover via 09 365 09 43

W!N

W!N

inbegrepen Je kunt de

50 • Klasse voor leraren

Page 51: Klasse voor Leraren 202

DE BOKKENRIJDERSWaren het criminelen of Robin Hoods? Vrijheidsstrijders in tijden van revolutie of ter-roristen avant la lettre? R.H. Schoemans diept de ware geschiedenis van de bokkenrijders uit in een nieuwe historische roman voor tieners. Een verhaal van gerechtigheid, angst en bijgeloof in het Limburgse platteland van de achttiende eeuw.‘Klopjacht. Het verhaal van de bokkenrijders’ (R.

H. Schoemans) - 15,95 euro - www.davidsfonds.be

FOCUS OP EEN ‘BLOEIENDE’ SECTORLeraren derde graad lager onderwijs kunnen op 21 april naar de Gentse Floraliën voor een gratis studienamiddag rond de sierteelt- en tuin-bouwsector. Zo willen de Floraliën de studiemogelijkheden en een job in deze sectoren in de verf zetten.De studienamiddag vindt plaats op woensdag 21 april, vanaf 14 uur in Holiday Inn Flanders Expo in Gent. Deelnemen is gratis. De namiddag eindigt met een drankje en een gratis bezoek aan de Floraliën.Reserveren (verplicht) via pieter.toebaert@fl oralien.be - meer info over de Floraliën zelf op www.fl oralien.be

GRATIS

GRATIS NAAR ‘VERGETELINGETJES’‘Knal Boem Patat’. De oude zwemmachine die Pettson heeft omgebouwd tot dakpannengooimachine ontploft en Pettson verliest zijn geheugen. Geen nood, zijn ondernemende kat Findus zal met enkele fi jne verhalen zijn geheugen wel opfrissen.‘Pettson & Findus. Vergetelingetjes’ (Jorgen Lerdam & Anders Sorensen) is de nieuwste animatiefi lm uit deze reeks naar de prentenboeken van Sven Nordqvist.De fi lm duurt 68 min. en is geschikt voor iedereen vanaf 4 jaar - www.jekino.be/pettsonenfi ndusOp zondag 14 februari om 10.30 uur kun je (mét je kinderen) gratis naar een kennismakingsvoorstelling van deze fi lm tijdens het Europees Jeugdfi lmfestival in Cinema Zuid (Lakenstraat, Antwerpen). Dat festival loopt van 13 tot 21 februari in Antwerpen en Brugge en toont een pak (recente) kinder- en jeugdfi lms. De week vóór het festival zijn er trouwens speciale schoolvoorstellingen i.s.m. Lessen in het Donker.Vraag je gratis tickets (in totaal zijn er 147 plaatsen) meteen aan via

www.lerarenkaart.be - alle info over het Europees Jeugdfi lmfestival opwww.jeugdfi lmfestival.be

W!N

HEDENDAAGSE KUNST? NOOIT!Tien hedendaagse kunstwerken vormen de inspiratiebron voor een nieu-we kunstdoos. ‘Nooit’ laat je leerlingen illustraties maken bij het verhaal dat de kunstwerken vertellen. Via creatieve beeldopdrachten leren de kinderen de vormentaal van de kunstwerken aanvoelen. Zo introduceer je hedendaagse kunst op een speelse manier in je klas.De doos bevat een verhaal- en een opdrachtenboek, een schetsblok en verrassende materialen en kost 29 euro - de doos is uitgewerkt door KUNSTWERK(t) in Gent.www.kunstwerkt.be - [email protected] - 09 235 22 70

Win: 5 x ‘Nooit’-doos - mail vóór 20 februari (met vermelding ‘Nooit’) naar [email protected] woensdag 3 maart, van 14 tot 16.30 uur, organiseren KUNSTWERK(t)

en De Banier een vormingssessie voor leraren lager onderwijs - deelnemen kost 20 euro (verhaal- en opdrachtenboek ter waarde van 19 euro inbegrepen) - inschrijven via [email protected] - 09 235 22 70 - de vorming vindt plaats in De Banier - Hoefslagstraatje 1 - 9000 Gent

W!N

DWVr

H.

OP DE SIERTOEROp 18 mei kun je met je leerlingen gratis een serre of (boom)kwekerij bezoeken in je eigen regio. Tijdens de zevende editie van ‘Op de Siertoer4Kids’ geven bedrijfs-leiders uitleg over hun bedrijf, de teelt, het productieproces, de bedrijfsvoering. Bovendien kunnen je leerlingen ook de handen uit de mouwen steken. Zelf krijg je vooraf een uitgebreide infomap met les-

materiaal, posters en een fungids.‘Op de Siertoer4Kids’ is een initiatief van Economische Raad Oost-Vlaanderen (EROV) en VLAM. Deelnemen is gratis. Er zijn bezoeken mogelijk in de voor- en namiddag. Zo’n bezoek duurt 2 uur. Hoe sneller je inschrijft, hoe sneller de coördi-natoren een bedrijf in je buurt kunnen zoeken.www.opdesiertoer4kids.be - [email protected] - 09 267 86 17

GRATIS

BA

SIS

Klasse voor leraren • 51

Page 52: Klasse voor Leraren 202

ADVERTENTIE

Page 53: Klasse voor Leraren 202

EN DAN WEET JE NOG NIETS OVER …• Tipi’s op school: bouw een indianenkamp op je school• “Luister je wel naar mij”: over gespreksvoering met kinderen in

de basisschool• ‘Onderweg’: fi losofi sch voorleesboek voor jonge kinderen• ‘De juiste click’: leer je leerlingen omgaan met de risico’s van

het internet• ‘Picalili’s wondere wereld’: fantasierijk theater voor kinderen

vanaf 2,5 jaar

Al die tips en nog veel meer vind je op www.klasse.be/leraren (klik op ‘Zeker doen’)

VAN AVI NAAR LOVSVolg de technische leesontwikkeling van je leerlingen op een nieuwe ma-nier. Het oude AVI-systeem van 1994 is door het Nederlandse Cito (Centraal Instituut voor Toetsontwikkeling) herwerkt en gekaderd in een LOVS (Leerlingonderwijsvolgsysteem). Met het nieuwe meet- en toetssysteem meet je

voortaan sneller en nauwkeuriger. En met de nieuwe AVI-niveaus stem je de leesvaardigheid van je leerlingen en de leesmoeilijkheid van kin-derboeken nog beter op elkaar af.Op dit moment zijn er in Vlaanderen (via Abimo) drie LOVS-Cito-toetsmappen verkrijgbaar, met daarbij 15 opgavenboekjes: twee map-pen rond ‘Technisch lezen/klassikale signalering’ en een map voor ‘DMT & AVI/individuele analyse’ (Drie-Minuten-Toets en AVI-toetskaarten voor individuele en mondelinge toets).www.abimo.net - elke map kost 57,50 euroWin: 2 mappen voor je klas/school - mail vóór 15 februari (met al je gegevens en de vermelding ‘AVI’) naar [email protected]

MUZISCH VERHALENPLEZIEROntdek de kracht van een verhaal en het leesplezier dat je met kinderen kunt beleven. Word animator ‘Verhalenplezier’ met Muzemix. Tijdens een cursus gespreid over twee weekends leer je geschikte verhalen en boeken kiezen, gebruiken voor themawerking en omzetten naar een ander muzisch domein. Je krijgt voorlees- en verteltechnieken onder de knie en leert een boek vertalen naar een script of scenario. Handige tools dus voor een leesbevorderingsproject of voorleessessie in de klas of op school.De cursus vindt plaats in Limburg tijdens de weekends van 12, 13 en 14 maarten 19, 20 en 21 maart - deelnemen kost 160 euroinschrijven via [email protected] - 0477 94 06 80 - www.muzemix.be

KLASSE ZOEKT DE LERAAR VAN HET JAARMet de ‘Leraar van het jaar’ zet Klasse elk jaar één leraar in de bloemen als symbool voor deinzet van zoveel duizenden andere leraren in Vlaanderen. Elk jaar wisselt de categorie. Dit jaar kunnen alleen leraren, directies en andere medewerkers die actief zijn in het kleuteronderwijs genomineerd worden.Ken je iemand die in aanmerking komt om de eretitel een jaar lang te dra-gen? Overleg dan met leerlingen, collega’s, ouders … wat zijn/haar sterkste eigenschappen zijn. Leg aan de hand van voorbeelden uit waarom je precies deze leraar nomineert. Houd daarbij in het achterhoofd wat een goede leraar doet en hoe hij/zij een inspirerend rolmodel kan zijn voor anderen.

Schrijf een brief of stel een dossiertje samen. Stuur dat samen met de bon vóór 15 maart naar Klasse. Of stuur een mail met alle gegevens naar [email protected]. Misschien wordt jouw kandidaat wel uitgenodigd voor de slotshow op woensdag 19 mei in Brussel. En houd het plan geheim voor de genomineerde. Na 19 mei krijgt hij alvast jouw nominatie zelf in handen.

KINDERYOGA IN DE KLASOrganiseer een sessie kinderyoga in je klas. Niet alleen volwassenen, ook kinderen varen wel bij yoga. Tania Verhulst sluit met haar sessies ‘Kinderyoga’ aan op de belevingswereld van jonge mensen en neemt hen zo mee op een ontdekkingstocht op maat.Neem deel aan een opiniepeiling over ‘Kinderyoga in de klaspraktijk’ en win voor jouw klas één van de tien gratis kennismakingslessen.Surf naar taniaverhulst.yolasite.com (klik op “Lessenschema en Aankondigingen” en dan onderaan op “Opiniepeiling over Kinderyoga in de klaspraktijk”)

W!N

BA

SIS

Klasse voor leraren • 53

Naam van de genomineerde leraar: ..............................................................................................

Naam en adres van de school: .....................................................................................................

....................................................................................................................................................

Genomineerd door: .....................................................................................................................

Mijn adres: ..................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

Mijn telefoonnummer: .................................................................................................................

Stuur deze bon samen met een persoonlijke en gemotiveerde brief vóór 15 maart naar Klasse - Leraar van het jaar - Koning Albert II-laan 15 - 1210 Brussel

Page 54: Klasse voor Leraren 202

ADVERTENTIE

Page 55: Klasse voor Leraren 202

IS HETER BETER?

Hoe groot is de ecologische voetafdruk van je klas? Maks! meet deze maand de temperatuur van Jetse (15) en Astrid (16). Zij proberen de wereld te redden op hun eigen manier. Niet in Kyoto en Kopenhagen, wel in Antwerpen en Lennik. Mohamed (18) heeft heel andere zorgen. Een paar jaar geleden zat hij nog in de jeugdgevangenis van Everberg. Maar sinds hij deelnam aan het programma Youth at Risk, blijft uit de handen van de jeugdrechter.Maks! gaat deze maand ook op medisch onderzoek bij CLB-arts Moniek. Zij legt je leerlingen in vier simpele vragen uit wat ze van het onderzoek kunnen verwachten. Check ook samen met hen het fi lmpje van MAKS!TV, te bekijken via www.maks.be.

Bij deze reportages vind je in de pedagogische bijlage Maks!mum tips die aansluiten bij de vakoverschrijdende eindtermen. Schrijf je in via www.klasse.be/maksimum en vind elke maand tien gedrukte exemplaren in het Maks!-pakket.

VEILIG SURFEN (1)‘Jongeren in Nieuw-Media-Land’ is een informatieavond voor leraren, ouders, directies en opvoeders rond jongeren en veilig internetgebruik. Cyberpesten, haatmails en ander internetmisbruik brengen dat in gevaar. De avond begint met ‘Bad Girlz Rule’, een interactieve toneel-voorstelling over jongeren en nieuwe

media. Daarna volgt een nabespreking over de bedreigingen van het internet. Een medewerker van Action Innocence leidt de bespreking en geeft praktische tips en voorbeelden uit de leefwereld van jongeren.De infoavond is een initiatief van Centra Morele Dienstverlening Maasland (CMD) en vindt plaats op dinsdag 9 maart, vanaf 19.30 uur, in Vrijzinnig Ontmoetingscentrum Maasland in Maaseik - deelnemen is gratis - er is eeneducatieve werkmap voor elke deelnemer en je krijgt een vormingsbewijsInfo en inschrijvingen via [email protected] - 089 77 74 21 - www.lrvproducties.be - www.actioninnocence.org

VEILIG SURFEN (2)‘Connected’ is een volledig herwerkt lespakket voor leraren secundair onderwijs om met hun leerlingen te werken rond veilig relationeel en seksueel gedrag online. Voor de jongeren zijn er ook drie ludieke zelf-tests op Netlog, waarmee ze kunnen checken of ze gevaarlijk bezig zijn op vlak van seks en internet.‘Connected’ is een initiatief van Child Focus en Sensoa - download alle materiaal gratis op www.clicksafe.beNoteer ook in je agenda: 9 februari is ‘Safer Internet Day’

OUDE MUZIEKGeboeid door oude muziek-instrumenten? De Antwerpse Muziekacademie van het GO! heeft een afdeling Oude Muziek. Je kunt er lessen volgen rond de histo-rische uitvoeringspraktijk van de Middeleeuwen tot en met de acht-tiende eeuw. Geen keyboard of elek-trische gitaar dus, wel viola da gam-

ba, barokhobo of pianoforte. Ontdek de afdeling Oude Muziek tijdens de ‘Open-Les-Week Oude Muziek’, van 1 tot en met 5 februari 2010.www.demuziekacademieantwerpen.be - alle info via [email protected]

“IK WIL DOKTER WORDEN”Laatstejaars secundair onderwijs moeten vooraf slagen voor een toela-tingsexamen, als ze volgend academiejaar een opleiding arts of tandarts willen beginnen. De Vlaamse regering organiseert dit examen voor alle kandidaat-studenten in het Tentoonstellingspark (Heizel) in Brussel. Het examen duurt een volledige dag en je leerlingen kunnen twee keer deelnemen, op dinsdag 6 juli 2010 (elektronisch inschrijven uiterlijk 2 juni) en dinsdag 31 augustus 2010 (elektronisch inschrijven uiterlijk 4 augustus). Het inschrijvingsgeld bedraagt 31 euro.

Een gratis brochure is beschikbaar bij alle universitaire studieadviesdien-sten, CLB’s, aso-scholen met een derde graad en bij het Agentschap voor Onderwijscommunicatie - Cel Publicaties via www.ond.vlaanderen.be/publicaties

Je vindt alle nuttige informatie op www.ond.vlaanderen.be/toelatingsexamen (bro-chure, modelvragen én antwoorden, leerstof en elektronisch inschrijvingsformulier) - kandidaat-studenten nemen deze site het best grondig door

GRATIS

GRATIS

GEZOCHT: KLAS MET EUROPEES IDWelke rol kan of moet Europa in de wereld van morgen spelen? Tijdens de ‘State of the European Union’ geeft een vooraanstaand ‘Europawatcher’ hierover zijn visie. Maar ook je leerlingen van het vijfde en zesde secundair kunnen nadenken over ‘de toekomst van Europa’. Het Belgisch voorzitterschap van de EU in de tweede helft van dit jaar of de toenemende globalisering kan een belangrijke inspiratiebron zijn.Je leerlingen schrijven hun ideeën neer in een tekst van maximaal4 000 woorden (‘Junior State of the European Union’) of sturen eencreatief werkstuk in (‘State of Creanovative’). Elke klas dient maximaal ééninzending voor elke wedstrijd in. Een jury selecteert telkens de drie beste inzendingen. De zes winnende klassen krijgen een geldprijs én een uitnodiging voor de prijsuitreiking in het Vlaams Parlement tijdens de ‘State of the European Union’. De hoofdwinnaars stellen daar hun werk voor. ‘State of the European Union’ vindt plaats op 5 mei.Het Vlaamse Parlement, de Stichting Ryckevelde en het Vlaams-Europees Verbindingsagentschap organiseren. Teksten en creatieve werkstukken moeten uiterlijk 22 maart het Vlaams Parlement of de Stichting Ryckevelde bereiken.www.vlaamsparlement.be/diensteuropa (‘Kalender’) - inschrijvingen via [email protected] of [email protected]

ba barokhobo of pianoforte Ontd

©

via Flickr - cecily7

SE

CU

ND

AIR

H

OG

ER

/ V

OLW

AS

SE

NE

N

Klasse voor leraren • 55

Page 56: Klasse voor Leraren 202

BIGFOOT BESTAAT NIET Elke Belg verbruikt gemiddeld meer dan tien emmers water per dag. Hoe zit dat in jouw klas en school? Water is voor ons vanzelfsprekend, zeven dagen op zeven beschikbaar, terwijl op heel wat plaatsen op onze wereldbol water nog

steeds een schaars goed is.Rond dit thema lanceert Hidrodoe de wedstrijd ‘Bigfoot bestaat niet!’, een uitnodiging én uitdaging voor je klas en je school om je watervoet-afdruk te meten en vervolgens een uniek, ludiek en bewonderenswaar-dig initiatief te bedenken om die te verkleinen.Als je zo’n initiatief verpakt in een leuke videoboodschap of -fi lm, maak je bovendien kans om te worden uitgeroepen tot ‘Hidrodoe Waterambassadeur 2010’ en prijzen te winnen.Alle info op www.hidrodoe.be

SPEEL OP DE BEURSElke leerling krijgt een startkapitaal van één miljoen euro. Daarmee ne-men ze deel aan een interactieve beleggingswedstrijd waarbij ze aande-len kopen en verkopen. Wie tussen 22 februari en 2 april het grootste eindbedrag vergaart, wint de wedstrijd.Bij dit KBC-Beursspel voor 12- tot 25-jarigen werken je leerlingen met virtueel geld in een virtuele omgeving. Vergeet dus die villa aan de Azurenkust of dat gevaar voor een nieuwe beurscrisis. Ondertussen ra-ken je leerlingen wel vertrouwd met de werking van de beurs.Bij het beursspel hoort een (volledig vernieuwd) gratis lespakket. Dat bestaat uit een lerarenhandleiding, zes modules met vragen en opdrach-ten, een syllabus voor je leerlingen (printvriendelijk pdf-formaat) en een demonstratie van het beursspel. Hiermee bereid je het spel voor. Met de onlinetoets (op www.kbc.be/beursspel) testen je leerlingen meteen al hun startkennis.Alle info op www.kbc.be/beursspel - het gratis lespakket (op cd-rom) vraag je aan via [email protected] (vermeld je naam, je adres en de naam van je school) - het departement Bedrijfskunde van Hogeschool Gent organiseert speciale seminaries voor klassen die aan het beursspel willen deelnemen - zo’n sessie duurt ongeveer drie uur - de voorziene sessies zijn afgelopen, maar je kunt zelf nog een datum in februari voorstellen via [email protected] - 0495 03 42 75

E-SKILLS WEEKVan 1 tot 5 maart organiseert de Europese Commissie in meer dan 25 lidstaten een ‘e-Skills Week’ voor laatstejaars secundair onder-wijs. Bedoeling is dat zij een beter inzicht krij-gen in de realiteit (en diversiteit) van ICT-jobs.

In Vlaanderen kunnen scholen bedrijven bezoeken waar ICT een do-minante impact heeft. Op initiatief van Agoria (de federatie van de tech-nologische industrie) stellen Vlaamse bedrijven hun deuren open voor een schoolbezoek van een halve dag, waarbij ICT-professionals vragen van leraren en leerlingen beantwoorden. Scholen die inschrijven krijgen van Agoria een tussenkomst van 100 euro voor hun reiskosten.Alle info op e-skills.agoria.be

BEVOOROORDEELD?Wil je werken rond vooroordelen, racisme en positieve beeldvorming? Met de fotomap ‘Een kijk op de ander’ maak je leerlingen bewust van bestaande stereotypen en vooroordelen. De foto’s vertellen het levens-verhaal van twintig personen van verschillende origine. Ze helpen je leerlingen vooroordelen te doorprikken en ‘hun’ kijk op de ander in vraag te stellen. Leraren werkten actief mee aan deze didactische methode - een initiatief van School Zonder Racisme.‘Een kijk op de ander’ - 50 euro - [email protected] – www.schoolzonderracisme.be

ONDERSTEBOVEN IN DE RUIMTEVraag het eens aan een astronaut: wat eet je in de ruimte? Hoe slaap je? Hoe is het om ondersteboven te werken? Frank De Winne weet er alles van, maar hoe zit dat met je leerlingen? Met het educatieve pakket ‘Vragen aan een astronaut’ leren eerstejaars secundair onderwijs al-les over het leven in de ruimte aan de hand van vragen, leuke experimen-ten en fragmenten uit de Canvas-documentaire ‘Beroep: astronaut’. Een gratis aanbod van Technopolis: zeven thema’s, invulkaart, lerarenfi che.Download gratis op www.technopolis.be

GRATIS

ONDERSTEBOVEN IN DE RU

56 • Klasse voor leraren

Page 57: Klasse voor Leraren 202

START JE EIGEN ZAAK‘Ik start een eigen zaak’ is een gloednieuw online lespakket voor de derde graad secundair onderwijs rond zelfstandig ondernemen.Om leraren de kans te geven met dit pakket kennis te maken én hette leren gebruiken in de klas zijn er regionale workshops (train-the-trainer-sessies) over heel Vlaanderen.Er zijn nog workshops in Sint-Niklaas (23/2), Westerlo (24/2), Halle (25/2), Kortrijk (25/2), Turnhout (3/3), Genk (4/3) en Antwerpen (18/3).Inschrijven via www.ondernemendeschool.be (klik op ‘online lespakket’) - snel zijn is de boodschap

DECAMERONEEen klassieke tekst voor hedendaagse jongeren. Het gloednieuwe theatergezelschap Compagnie Gorilla gaat de uitdaging aan met ‘Decamerone’ naar Giovanni Boccacio. In het Firenze van 1348 heerst de ‘Zwarte Dood’. Tien jongeren ontvluch-ten de stad. Om de tijd te doden vertellen ze om beurten een verhaal.Frans Ceusters bewerkte enkele verhalen tot een theaterstuk. Kris De Volder regisseert. Dave Nauwelaerts brengt de verhalen tot leven.De voorstelling mikt op leerlingen derde graad.Compagnie Gorilla speelt twee gratis prospectievoorstellingen op

donderdag 25 februari, om 14 en om 20 uur, in de Oude Kapel in Mechelen (Sint-Romboutskerkhof). Per voorstelling zijn slechts 40 plaatsen beschikbaar.www.compagniegorilla.be - reservaties via [email protected] of015 63 94 40

GRATIS

EN DAN WEET JE NOG NIETS OVER …• Jonge Baekelandt: jongerenprijs rond een duurzame, schone en

leefbare wereld• Amerikaans avontuur: met ‘International Learning Exchange’

beroepservaring opdoen over de grote plas• De vergeten Holocaust: getuigenissen over massamoorden in

Oekraïne tijdens W.O. II• Grime in theater: oud-docent Jenny Heijnen legde haar knowhow

vast in boekvorm• New Millennium Learners: jongeren over de rol van de pc in hun

privé-leven

Al die tips en nog veel meer vind je op www.klasse.be/leraren (klik op ‘Zeker doen’)

FRANS X 25Leraren Frans kunnen op een jaarlijkse studiedag kiezen uit 25 work-shops (ateliers). Van ‘Vous avez dit bise arts?’ tot ‘FrancoPlaisir, l’organisation pratique d’une journée française dans le professionnel’, alle denkbare thema’s komen aan bod. Tijdens de middagpauze (wel drank, geen broodjes voorzien) is er een infobeurs.De studiedag is een organisatie van de Belgische Vereniging Leraren Frans vzw en vindt plaats op donderdag 11 maart, vanaf 8.20 uur, in departement Lerarenopleiding (Hogeschool Gent) in Gent.Alle info en inschrijvingen (vóór 25 februari) via www.bvlf.org

DURF TE ONDERNEMEN‘Durf’ is het thema van de ‘Ondernemersklasseweek 2010’, van 1 tot 5 maart. In en rond deze week beste-den scholen extra aandacht aan ondernemerschap. Bijvoorbeeld door initiatieven rond ondernemerschap aan een breed publiek voor te stellen.Centrale idee dit jaar: wees geen grijze muis maar durf risico’s te nemen en uitdagin-gen aan te gaan, durf tegelij-kertijd te fantaseren en leren in je klas, in je school, met je

leerlingen, zonder in overmoed of pure lefgozerij te belanden.Alle info (ook over vorige edities) en inschrijvingen via www.competento.be - daar vind je o.a. een superdikke inspiratiebundel ‘voor creatieve scholen met ondernemingszin’

RADIOACTIEFWaar we ook wonen, we worden allemaal blootgesteld aan radio-actieve straling. 7 procent produ-ceren we met ons eigen lichaam,9 procent komt uit de ruimte en niet minder dan 43 procent komt

voort uit diagnostische onderzoeken, in ziekenhuizen bijvoorbeeld.Verbaasd? Meer info vind je op de site van de Belgische Vereniging voor Stralingsbescherming. Op de Nederlandse site van de Nuclear Research & consultancy Group (NRG) vind je nog meer info en een quiz om je kennis over kernenergie te testen.www.bvsabr.be - www.nrg.eu/quiz_nl/

elgische andse RG) er

WISKUNDE À GOGOOp zaterdag 6 maart is het feest voor leraren wiskunde. Ontdek deongebruikelijke visualiseringen van de wiskunde door Dirk Huylebrouck in zijn ‘Pi-show’. Luister naar de visie van Bart Windels op ‘Anticonceptie’ (wat niets te maken heeft met voorbehoedsmiddelen). Een kort offi -cieel gedeelte (met jaarverslag) maakt van deze studievoormiddag ook de jaarlijkse Statutaire Vergadering van de Vlaamse Vereniging van Wiskundeleraars (VVWL). Daarna volgt een receptie.Deze ‘Jaarvergadering’ vindt plaats op zaterdag 6 maart, vanaf 9.30 uur,in Universiteit Antwerpen (Campus Drie Eiken, Wilrijk) - deelnemen is gratis voor VVWL-leden, niet-leden betalen 27 euro (dat is ook de prijs van het lidmaatschap)www.vvwl.be - meer info bij de voorzitter: [email protected] - verplicht vooraf inschrijven via [email protected]

SE

CU

ND

AIR

H

OG

ER

/ V

OLW

AS

SE

NE

N

Klasse voor leraren • 57

Page 58: Klasse voor Leraren 202

58 • Klasse voor leraren

Neem de eerste letter van wie of wat je op elke foto precies ziet. Samen vormen ze een vijfl etterwoord. Daarmee kun je de kluis openen voor een reischeque van 500 euro. Je kunt een citytrip kiezen uit het volledige aanbod van Holidayline.

Op www.klasse.be krijg je een extra tip. Mail jeantwoord (met vermelding ‘fotospel 202’) vóór 19 februari 2010 naar [email protected]. Geert Sagaertuit Lede is de januariwinnaar (‘proef’). Prettige reis!

FOTOSPEL - WIN EEN CITYTRIP! WIN!

Godelieve Verschueren (49) –geeft PAV en omgangskunde in het bso in Borgerhout. Ze is maatschappelijk werker, staat pas drie jaar voor de klas en vindt het beroepsonderwijs geweldig. Ze studeert Italiaans in avond onderwijs en houdt van reizen.

Jo Van Der Fraenen (42) – is meester van het vijfde leerjaar in Schellebelle en even gek op Yeti als zijn leerlingen. Hij loopt vlot de 5 000 meter en droomt van de marathon in New York. Hij pluist Eos uit naar reportages over ruimtevaart en op zijn iPod staat U2 met stip bovenaan.

“Maks! trekt de wereld vanmijn voornamelijk allochtone

leerlingen open. Met teksten op maat en onderwerpendie hen aanspreken. Laat ze maar snuisteren in het blad.Zo leren ze genietend lezen. Ze verslinden teksten over hun rechten op school. Ik ontdek de nieuwe Maks! altijd als eerste: op www.maks.be, in de lerarenkamer ofvia de pedagogische bijlage Maks!mum.”

Maks! duikt elke maand onder de schoolbank met leerlingen tussen 14 en 19 jaar. In de pedagogische bijlage Maks!mum vind je lestips die aansluiten bij de vakoverschrijdende eindtermen. Schrijf je in op www.klasse.be/maksimum.

“Ik val voor de ernst-van-alle-dagen-relativerende humor.

Kinderen vinden Yeti een zot blad én ze praten graag overde inhoud. Via de pedagogische bijlage Yeti Extra lees ik degeheimen van Yeti. De redactie verklaart me zo een aantal van haar keuzes en legt verbanden met de vakoverschrij-dende eindtermen. Bovendien krijg ik via Yeti Extra lestips, links naar sites en nieuws vanuit het ruime netwerk van Yeti.”

Yeti is er voor leerlingen van het vijfde en zesde leerjaar. In de pedagogische bijlage Yeti Extra vind je lestips die aansluiten bij de eindtermen. Schrijf je in op www.yeti.be/bijlage.

WIE LEEST KLASSE? DEZE MAAND: JO EN GODELIEVE

S P E E L T IJ D

Page 59: Klasse voor Leraren 202

ADVERTENTIE

Page 60: Klasse voor Leraren 202

VAN DEBORAH NAAR BO(EN TERUG)De vijftienjarige Deborah wil ontsnappen uit de verstikkende al-ledaagsheid van Linkeroever. Onder aanmoediging van de acht-tienjarige Jennifer duikt ze het spannende Antwerpse nachtle-ven in. Wanneer ze ontdekt dat Jennifer als escorte werkt, is Deborah geprikkeld door wat voor haar een eenvoudige weg naar geld lijkt. Onder de naam Bo maakt ze kennis met een wereld waar ze duidelijk niet klaar voor is. Na een neerwaartse spiraal van geld, drugs en snelle kicks eindigt Deborah in een gesloten jeugdinstelling.Op zondag 28 februari woon je samen met je partner of col-lega deze fi lm gratis bij in Metropolis Antwerpen (10.30 uur), Kinepolis Kortrijk (11 uur), Kinepolis Gent (11 uur), Kinepolis Hasselt (11 uur) of Kinepolis Brussel (11 uur). Inschrijven via www.lerarenkaart.be vanaf 8 februari.Bo – een fi lm van Hans Herbots naar ‘Het engelenhuis’ van Dirk Bracke – vanaf 10 februari in de bioscoop – www.bothemovie.com

KOM MET JE SCHOOL NAAR ‘BO’Speciale week voor scholen van 19 tot 23 april 2010.Bo is een fi lm die jongeren én hun ouders raakt. Indien je met je school in de week van 19 april 2010 een schoolvoorstel-ling boekt in één van de bioscopen in Vlaanderen, ontvang je per deelnemende leerling een Bo-pocketje met onder andere fi lmscènes en exclusieve setfoto’s (zolang de voorraad strekt).Educatief dossier vanaf 10 februari beschikbaar/te downloaden op www.bothemovie.com.Reservaties en informatie: Pascale Devreese, [email protected]

KLASSEDAG

Afgiftekantoor Gent X - Pnr: P004699Vlaams ministerie van Onderwijs en VormingRedactie KLASSEKoning Albert II-laan 151210 Brussel

TIJDSCHRIFTverschijnt maandelijks(behalve in juli en augustus)

België - Belgique

PB/PP3/9156