Leraar-op-stageEls:«Eindelijkindepraktijk»

Nr. 174 • April 2007 www.klasse.be

Maandblad voor Onderwijs in Vlaanderen

8 Survivaltips

In Turkse scholen

Inspectierapport 07

Buizen voor biologie

Ouders mikken te hoog

Razend nieuwe site:

www.klasse.be

Leeftijd: 39Opleiding: A1 toerisme en

A1 Toegepaste communicatie + GPB-opleidingJob: leraar toerisme, PHTI GentStageplaats: Reisbureau Sun & Snow, OostkampMotto: ‘Een beetje boeddhis-tisch: leef hier en nu!’

START

Je directeur zocht zelf een stageplaats voor je en nam eigenhandig een vervanger in dienst. Van een directe aanpak gesproken.

Els Vandoorne: «Onze school wacht nooit werkloos af tot er iets uit de lucht valt, maar zoekt zelf betaalbare oplossingen voor dure problemen. Ik wou een computerprogramma onder de knie krijgen waarmee reisbureaus en touroperators snel en autonoom reizen kunnen reserveren. Ik kende er niet genoeg van om het mijn leerlingen ten gronde aan te leren. Reisbureaus kunnen investeren in een intensieve opleiding voor hun medewerkers, maar voor onze school was dat veel te duur. Tijdens mijn stage heb ik met het programma leren werken. Gratis!»

Je werd geparkeerd bij een reisbureau dat geregeld met stagiairs werkt. Hadden ze daar al ooit een leraar als tijdelijke collega?

Els Vandoorne: «Nee, en ik heb mij erin moeten smijten, want de business wacht niet. Het belang van touroperators in het toerisme leer je pas echt uit de praktijk. Ik merkte ook hoe snel en adequaat mijn collega’s een reis wisten samen te stellen die op het lijf van hun klant gesneden is. Klanten waarderen het als je snel een gepaste trip vindt voor hun bud-get. Dat probeer ik mijn leerlingen via case studies aan te leren. Ik moest aanvankelijk puzzelen om een pakket op maat te maken. Mijn nieuwe col-lega’s zetten mij op weg. Nu nog bel ik ze op als ik een vraagje heb over een concreet geval.»

Heb je tijdens je stage nooit gedacht dat werken in een reis- bureau minder slopend is dan les-geven aan een klas vol pubers?

Els Vandoorne: «Het werk is super-boeiend. Het is een sociale job en als je thuis komt, heb je gedaan met wer-ken. Zalig! Toch zou ik mijn leerlingen missen. Ken je dat, van die mailtjes van leerlingen die je bedanken voor hun opleiding? Op school heb je diepgaander sociaal contact.»

❙

❙

❙

Wat doe je in afwachting van je vol-gende stage om de dagelijkse praktijk bij je leerlingen te brengen?

Els Vandoorne: «Wat ik geleerd heb, stop ik nu in mijn lessen. Ook haal ik mensen uit de praktijk naar de klas, zoals onlangs nog een gastspreker over reisverzekering. Zij haalde concrete voorvallen aan uit de actualiteit. Ik neem ze ook geregeld mee op uitstap naar toeristische diensten en touroperators. De weg naar de reguliere toeristische dienst vinden ze zelf wel, maar nieuwsgierigheid voor nieuwe evoluties ontwikkelen leerlingen vaak enkel onder impuls van de leraar.»

Zou je andere leraren een bedrijfsstage aanbevelen?

Els Vandoorne: «Zeker. Niet enkel om je-zelf te updaten, maar ook voor je persoonlijke motivatie. Het helpt je bovendien te bepalen welke kennis, vaardigheden en attitudes re-levant zijn voor je leerlingen en welke niet.

Ten slotte kreeg ik in het reisbureau een flinke energieshot, waardoor ik dubbel zo enthousiast naar school ben teruggekeerd. Dat de leerlingen

zeiden dat ze me gemist hadden, was de kers op de taart...»

Dit schooljaar staan op de cover van Klasse onderwijs-mensen met een eerste-keergevoel. Deze maand: Els Vandoorne, voor het eerst op bedrijfsstage.

❙

❙

«Ik droomde hier al zo lang van», zegt Els Vandoorne van het Gentse Provinciaal Handels- en Taalinstituut. Al jaren begeleidt ze haar leerlingen toerisme op stage, maar zelf kwam ze te weinig de school uit, vond ze. «Ik heb mijn directeur een paar hints gegeven en nu loop ik zelf stage op een reisbureau», lacht ze.

«Wie niet rijk is, moet slim zijn»

Alleen in Parijs

Mr. Mottart geeft les in Parijs. Aan

17-jarigen. Of het daar inderdaad zo

uit de hand loopt, willen we weten.

«Ja», zegt hij. «Ze maken ruzie om niks.

En misschien hebben we daar wel

allemaal schuld aan. We hebben een

generatie individualisten gekweekt:

kinderen die thuis alleen zijn, die we voor

de televisie zetten (het liefst ingebouwd

in de leuning van de autozetel), die we

zoet houden met een computerspelletje,

die in oorverdovende stilte hun eigen

muziekjes door hun hoofd jagen, die

nooit geleerd hebben toe te geven en

samen te spelen. Als we een uitstap

maken, zie je geen groep meer. Je ziet

individualisten: ieder zijn eigen ritme en

zijn eigen iPod. Als iemand te dichtbij

komt, krijgt hij een duw en een sneer.

Die gasten hebben hun ieder-voor-zich-

eilandjes niet zelf gemaakt. Wij hebben

die voor hen aangelegd. Omdat het ons

beter uitkwam zeker? En er is geen weg

terug.» Mr. Mottart klinkt niet cynisch

of uitgeblust. Hij fluit terwijl hij het hek

bijverft van het verlaten dorpsschooltje

dat hij in Normandië heeft gekocht:

één klaslokaal voor alle leeftijden.

De woning van de meester annex. Voor

Mr. Mottart is dat nu zijn weekendverblijf.

En ’s maandags fluitend naar Parijs. Alleen.

op de cover

Luc Daelemans©

Flickr - Assbach©

� · KLASSE Nr. 174

De eerste Keer

10InSpEctIErappOrt 07

16tESt JE gOEd gEVOEL

40BuIZEn VOOr BIOLOgIE

4�In turkSE ScHOLEn

44OudErS MIkkEn tE HOOg

46ErVarEn LErarEn: 8 SurVIVaLtIpS

4 HEt nIEuWS17 ZEkEr dOEn18 LErarEnkaart48 dIaLOOg

IN DIT NUMMER

dOOrLIcHtIng: tOEtSEn En ExaMEnS tE VEEL EEn quIZ10

4�

40

46

44

48

16

VlAAnderendAg 22 APril

BEZOEk dE rEdactIE Van kLaSSE�3

KLASSE Nr. 174 · 3

13,5

Koffie verkeerdKost deze koffiepauze in de basisschool van Godsheide 111 euro per jaar? Volgens het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen niet als koffie enkel aan het personeel wordt geschonken, wél indien ook leerlingen en bezoekers koffie geserveerd krijgen. Met het geld van de heffing doet het FAVV controles op de voedselketen. In 2005 bleken meer twee op drie van de scholen niet in orde met de regelgeving voor algemene hygiëne. www.favv.be

«Eenvoud is niet

het kenmerk van de beginner. Het is het duur

bevochten stempel van de

meester.»

Godfried Bomansprocent van de Belgische kinderen leeft in een huishouden

waar iedereen werkloos is. Eén op acht kinderen in de klas

dus. Het Europees gemiddelde is 9,5 procent. Enkel Groot-

Brittannië en Bulgarije scoren slechter.

Luc Daelemans©

dertien en een half

4 · KLASSE Nr. 174

Klasse Nieuws

OndErzOEK VAn dE MAAnd

de monumentenstrijd op school

Maakt erfgoed deel uit van de leerstof in het basis- en secundair onderwijs?Zeker, in de ontwikkelingsdoelen en eind-termen vind je heel wat verwijzingen terug. Het meest expliciet zitten ze in geschiede-nis, muzische vorming en aardrijkskunde. Erfgoededucatie is dus niet iets dat ‘erbij komt’, zoals men soms denkt.

Bij erfgoed denk je misschien aan Bokrijk, musea… daar kom je dagelijks leraren tegen met hun klas.Toch stellen leraren dat niet meteen gelijk met erfgoed. De 25 procent scholen die beweren niet met erfgoed bezig te zijn, zijn dat dus waarschijnlijk wel. Maar het gaat erom wat je bij het woord ‘erfgoed’ denkt. Zo zegt bijna één leraar op vijf dat er geen erfgoed in de buurt van zijn school te vinden is. Daardoor gaat hij het verderop zoeken, wat een uitstap meteen duurder maakt. Men vergeet dat ook landschappen, verhalen over dorpsfiguren, tapijten of carnavalsstoeten erfgoed zijn.

Weten ze dat ook in de erfgoedsector? Speelt die daarop in?Meer dan de helft houdt er in elk geval geen rekening mee en dus sluit hun aanbod vaak niet genoeg aan bij de leerstof. Veel musea en andere erfgoedinstellingen vinden dat hun aanbod juist een toegevoegde waarde biedt. Andere willen best meer op de eind-termen aansluiten, maar hebben niet altijd de knowhow in huis om dat te doen. Uit het onderzoek blijkt dat scholen, op het aso en het lager onderwijs na, weinig gerichte informatie ontvangen over het educatieve aanbod van de erfgoedsector. Eind juni zouden ze die info al moeten hebben om te kunnen plannen. Leraren zijn ook vragende partij voor aangepast lesmateriaal. Net zoals ze graag nascholing zouden krijgen over erfgoededucatie.

Eigenlijk staan leraren heel positief tegenover erfgoededucatie.Ja. Ze vinden doelen zoals ‘historisch besef bijbrengen’, ‘respect opbrengen voor erfgoed’ en ‘leerlingen ervoor enthousiast maken’ belangrijk. Maar ze bekijken het soms wat eng. Zo weten weinigen dat erfgoededucatie ook een goed middel is om leerlingen met diversiteit te leren omgaan. Zeker in klassen met verschillende nationaliteiten is erfgoed een mooie kapstok om daarop in te gaan. De sector kan daarop inspelen door zijn aanbod meer op onderwijs af te stemmen.

‘Erfgoededucatie in het Vlaamse onderwijs. Erfgoed en onderwijs in dialoog.’ Onderzoek van het Agentschap Kunsten en Erfgoed, de Canon Cultuurcel en het Vlaams Instituut voor Onroerend Erfgoed. Het volledige rap-port heb je voor 2,5 euro. Of je downloadt het gratis in pdf-formaat.

www.ond.vlaanderen.be (‘publicaties’, tref-woord ‘cultuureducatie’)

10 sTErrEn

Leerlingen mogen enkel in het eerste leerjaar starten als ze één jaar les gevolgd hebben in het Nederlandstalig kleuteronderwijs. Leraren en directeurs die in Brussel blijven lesgeven, krijgen extra anciënniteit. Dat staat in het plan van onderwijsminister Vandenbroucke om het nederlandstalig onderwijs in Brussel te ondersteunen.

Inschrijven voor schriftelijk afstandsonderwijs via Begeleid Individueel Studeren (Bis) is vanaf 16 april niet meer mogelijk. Wie ingeschreven is, kan de cursus nog afwerken met begeleiding gedurende drie jaar.

De overstap tussen heel verschillende studiedomeinen in het secundair wordt moeilijker. Na de tweede graad zal een dergelijke overstap enkel mogelijk zijn als de leerlingen de toelatingsklassenraad van de nieuwe studierichting overtuigen.

Elk schoolgebouw dat na 1 januari 2008 gebouwd wordt, moet voldoen aan de strenge E70-norm. Dat wil zeggen dat het dertig procent energiezuiniger moet zijn dan wat de huidige norm (E100) oplegt sinds 1 januari 2006. Scholen krijgen de meerkost volledig vergoed.

Werkzoekenden die belangrijke basisvaardig-heden missen, brengt de VDAB in contact met het plaatselijke Centrum voor Basiseducatie. Dat staat in een overeenkomst tussen de Federatie van Centra voor Basiseducatie, het Vlaams Ondersteuningscentrum voor de Basiseducatie en de VDAB.

Ongeveer één op honderd leerlingen zit voor op zijn leeftijdsgenoten. In het lager onderwijs zijn dat 4 335 leerlingen (op 390 850), in het secundair onderwijs zijn dat er 3 522 (op 430 115).

In januari 2008 gaat het Steunpunt voor Leren en Werken met Functiebeperkingen in Hoger Onderwijs van start. Dat steunpunt moet instellingen voor hoger onderwijs helpen om een zorgbeleid uit te stippelen. Mensen met een functiebeperking die (willen) studeren of werken in het hoger onderwijs kunnen er terecht voor advies en hulp.

Vanaf 1 september 2007 komt er meer administratief personeel in het deeltijds kunstonderwijs. Vanaf 2008 is er meer budget voor nascholing, zowel voor directeurs als voor leraren. Vanaf september 2009 worden evaluaties ingevoerd.

Scholen instrumenten geven om hun ICT-visie in het schoolwerkplan te integreren. Zorgen dat leraren Ict-competenties verwerven en ICT kunnen gebruiken in hun lessen. Een kwaliteitsvolle ICT-infrastructuur uitbouwen. Dat zijn enkele pijlers uit het Ict-plan van onderwijsminister Vandenbroucke.

In het zesde leerjaar van het basisonderwijs vindt in juni een peiling plaats over de eindtermen luisteren en begrijpend lezen. In de eerste graad van het secundair onderwijs (A-stroom) is er in juni een peiling naar de eindtermen Frans.

Een kwart van de Vlaamse scholen houdt zich naar eigen zeggen niet bezig met erfgoededucatie. de lagere scholen werken er het meest rond, kleuterscholen het minst. nochtans zit erfgoed in heel wat eindtermen vervat. Vervoer en gebrek aan goed lesmateriaal werken tegen, maar vaak (her)kennen leraren erfgoed in hun buurt niet. zo blijkt uit onderzoek in ruim 900 Vlaamse scholen.

VRT - Daniël de Kievith©

KLASSE Nr. 174 · 5

Klasse Nieuws

Het antwoord is nee. Dat is niet verplicht. De vraag was enige tijd terug brandend actueel omdat er verwarring ontstond rond het serveren van halal vlees op zee- en bosklassen van Antwerpse stadsscholen. De indruk werd gewekt dat er enkel nog halal vlees verkrijgbaar zou zijn op die uitstapjes. Moslims mogen volgens hun religie namelijk enkel halal vlees eten. Dat is uitgebloed vlees van een beperkt aantal toegestane dieren die volgens de islamiti-sche voorschriften geslacht worden.Sommige scholen laten de leerlingen wel de keuze en bieden verschillende maal-

dE VrAAG

Moeten scholen rekening houden met de eetgewoonten van hun leerlingen?

tijden aan, zoals een vleesmaaltijd, een vegetarische maaltijd of broodjes. Scholen met een groot aantal joden of moslims kiezen er soms voor om toch rekening te houden met religieuze voorschriften. Maar ook dat is niet verplicht. Scholen doen dat naar eigen zeggen om geen leerlingen uit te sluiten. «Vooral tijdens uitstapjes moeten we rekening houden met religie», zegt Antwerps onderwijsschepen Robert Voorhamme in De Standaard. «Wanneer de school niet het juiste voedsel aanbiedt, blijven die kinderen thuis en horen ze er helemaal niet meer bij.»

Eén op dertig minderjarige sporters testte in 2006 positief voor doping. Dat is minder dan het Vlaamse gemiddelde (1 op 18) maar nog altijd te veel. Daarom verspreiden de Commissie Verantwoord Sporten en Maks!, het jongerenblad van Klasse, een folder met dopingregelgeving en tips om veilig en verantwoord te sporten. Leraren lichame-lijke opvoeding krijgen een lespakket met brochures, posters en een dvd over doping. Op die manier kunnen ze doping bespreek-baar maken in hun les.

In Maks! getuigt powerlifter Steve Ringoot (17) hoe hij ‘nee’ tegen doping zegt. Powerliften lijkt nochtans de ‘vuilste’ sport in Vlaanderen: meer dan één op vier van de gecontroleerde atleten testte positief in België. Steve werd ook verschillende keren getest maar legde altijd een cleane test af. Hij kreeg ook al dopingvoorstellen: «Ik weiger altijd heel kor-daat. Ik wil niet naar de dierenarts voor mijn

dOPInG

1 op 30 jongeren positiefshot anabolica, dat zijn spierversterkende middelen. Doping nemen zou aan me vreten. Ik wil niet vals spelen. Mijn ouders zeggen me uitdrukkelijk: ‘Zie er alstublieft niet uit als een stier.’ Zij betalen mijn polsbanden, mijn riem en mijn abonnement: naar je sponsors moet je luisteren (lacht).»

In de fitnesszaak waar Steve traint, worden dopinggebruikers buiten gekeken: «Heel wat gasten die anabolica nemen, krijgen op extreem korte tijd mooi ontwikkelde spieren. Maar ik ontwikkel liever kracht door lang te trainen. Weet je, als do-pinggebruikers eens een weekje griep hebben, dan klappen al hun opge-pompte spieren in elkaar. Ik kan gerust eens een week niet trainen, mijn kracht gaat dan echt niet weg.»

Steve in Maks!: www.maks.be - Onzeker over doping? www.dopinglijn.be

Yeti wordt vijftig procent dikker en verschijnt voortaan op 24 in plaats van 16 pagina’s. Er gaat daardoor nog meer aandacht naar de inbreng van de Yeti-klas en de leerlin-gen zelf, onderwijsnieuws, hulpvragen van kinderen, preventie van probleemgedrag (samen met een breed netwerk van or-ganisaties), cultuur (samen met Vlieg van cultuurweb) en participatie van kinderen (samen met de kinderrechtencommissa-ris). Yeti is het fel gesmaakte tienerblad van Klasse voor de leerlingen van het vijfde en zesde leerjaar. Het bestaat weldra vijf jaar en wordt nu aangevraagd door meer dan 95 procent van de basisscholen: 140 000 exemplaren. Een praktische bijlage maakt het mogelijk dat leraren méér doen met het blad in de klas, aansluitend bij de vak-overschrijdende eindtermen. Leerlingen kunnen zich inschrijven op de wekelijkse e-brief Rambo. En ook de website is sinds deze maand volledig vernieuwd (met een stralende Kinky & Cosy): www.yeti.be

nieuwe Yeti: +50%

ww

w.vegcooking.com

©

Kris Mouchaers

©

6 · KLASSE Nr. 174

Klasse Nieuws

Tussen nu en 2011 dreigt Wallonië 17 968 voltijdse leraren te verliezen door pensioen of prepensioen. De komende tien jaar kan liefst 23 procent van het onderwijzend personeel vertrekken. Zeker in het secundair onderwijs staat de Waalse leeftijdspiramide op zijn kop. Oudere leraren zijn er veruit in de meerderheid. Volgens Waals minister van Onderwijs Marie Arena betekent dit niet

Leraren lopen dagelijks lichamelijke risico’s. Zelfs glazenwassers en scheepsarbeiders hebben een veiliger beroep. Ze houden zich ook veel beter aan veiligheidsvoorschrif-ten. Dat heeft een Brits onderzoeksteam uitgevlooid. «Leraren zullen bijna altijd op een kast, een tafel of een stoel gaan staan om een poster op te hangen of een lamp te vervangen, in plaats van een ladder te gebruiken», zo luidt het rapport. «Daardoor lopen ze veel meer risico’s op een ongeluk.» Het rapport beveelt de Britse scholen aan meer werk te maken van preventieve veiligheidsmaatregelen en sensibilisering. Ze vragen de onderwijsinspectie tijdens hun schoolbezoeken extra uit te kijken en een verslag op te maken als ze bijvoor-beeld een leraar op een bank zien staan. In Vlaanderen is veiligheid een van de standaardcriteria bij een schooldoorlichting. Preventieadviseurs ondersteunen scholen bij een veiligheidsbeleid.

Sinds het regime van Sadam Hoessein in Irak is gevallen, zijn duizenden afgedankte leraren opnieuw aan de slag kunnen gaan. «Onder Sadam Hoessein moest je als leraar echt wel op je woorden passen», vertelt Mohamed Seed Hatem (38) in de Times Educational Supplement. Negen jaar lang zat Hatem vast in de gevangenis, omdat hij zich voor de klas onvoldoende trouw had getoond aan het regime. «Als je in de klas iets ‘verkeerds’ zei en de zoon of dochter van een partijlid verklikte je, dan kostte je dat meteen je job. Of erger. Er was wel een lerarenvakbond, maar die werd vol-ledig gecontroleerd door de staat en stond enkel open voor leden van de Ba’ath partij.»

Een kwart van de Nederlandse scholen mag nog dit schooljaar een maatschappelijke stage aan zijn leerlingen aanbieden. Dat is een vorm van leren binnen of buiten de school, waarbij leerlingen via vrijwilligersac-tiviteiten bijvoorbeeld verantwoordelijkheid leren dragen voor maatschappelijke belan-gen. Heel wat scholen bieden de stage nu al aan. Jongeren organiseren een schoolfeest of een karaokemiddag voor gehandicapten, werken met kinderen in de basisschool, helpen de natuurvereniging bij het onder-houd van bossen. Het accent ligt niet op basisvorming maar op karaktervorming. Scholen werken samen met plaatselijke vrijwilligersorganisaties. Sommige scholen beginnen klein en laten een enkele klas een kortdurende vrijwillige taak uitvoeren bij een maatschappelijke organisatie in de buurt. Andere bieden verspreid over het schooljaar binnen- en buitenschoolse acti-viteiten aan of laten leerlingen zelf op zoek gaan naar vrijwilligerswerk.www.maatschappelijkestages.nl

nEdErlAnd

leerlingen lopen maatschappelijke stage

CHEz dE BurEn

dreigend tekort Waalse leraren?

IrAK

School ondermijnt terrorismeNa de val van het regime in 2003 kregen duizenden eerder ontslagen leraren hun job terug. Er kwam ook een democratische lerarenvakbond. «Het huidige geweld maakt het moeilijk om les te geven. Sommige scholen hebben hun lessenrooster zelfs aangepast om uit de piekmomenten van raketaanvallen te blijven. Maar onderwijs is onze toekomst», zegt Hatem. «Het is het enige tegengif waarmee je terrorisme kan bestrijden.» Voor Bushra Bashar Tlayyea (42), wiens man onder het oude regime werd doodgemarteld, is de lerarenvakbond ook een middel om Soennieten, Sjiyieten en Koerden te verenigen. «Samen zijn we Iraki’s en vooral: samen zijn we leraren.»

GrOOT-BrITTAnnIë

lesgeven is gevaarlijk

dat lerarenkamers dreigen leeg te lopen. Ze schat dat slechts de helft van de leraren zullen kiezen voor een terbeschikking- stelling op 55 jaar. Bovendien komen de volgende vijf jaar in theorie 16 200 nieuwe gediplomeerden op de onderwijsmarkt. Of die allemaal onmiddellijk na het behalen van hun diploma het onderwijs instappen, is maar de vraag.

KLASSE Nr. 174 · �

Klasse Nieuws

«Een inspectierapport dient niet alleen om scholen op tekortkomingen te wijzen, maar ook om het Vlaams parlement te doen nadenken over de verwachtingen ten opzichte van het onderwijs.» Dat zegt minister Vandenbroucke in een reactie op het inspectierapport (zie pagina’s 10 tot en met 15 in deze Klasse). De onderwijsminister wil in de toekomst veel meer kijken naar de resultaten van wat onderwijs doet: «Het is belangrijk om de recepten te evalueren, maar je moet ook over de smaak van de maaltijd durven spreken. Daarom wil ik de komende jaren peilingen blijven organiseren. Dit jaar zal dat luisteren en begrijpend lezen in het zesde leerjaar zijn en Frans in de eerste graad secundair, volgend jaar Frans in de basisschool en wiskunde in de b-stroom van de eerste graad secundair. Tot 2012 ligt de examenkalender voor het onderwijs vast. Met peilingen wil ik leraren confronteren met de eindtermen. Nu blijkt dat leraren daar niet zo vaak mee bezig zijn. Dat begrijp ik. Ik heb ervaringen in de gezondheidzorg. Denk je dat dokters en kinesisten de werking van het Riziv kunnen uitleggen? Nochtans is dat ook voor hen belangrijk.»

Scholen die niet voor peilingen uitgekozen worden, wil de minister vanaf volgend schooljaar de mogelijkheid geven om aan

InsPECTIErAPPOrT

er komen meer peilingen in de scholen

«Kan ik in mijn klas zonder auteursrechten te betalen naar de klimaatfilm van Al Gore kijken?» Meer dan één leraar stuurde deze vraag naar Klasse, nadat de dvd ‘An incon-venient truth’ op school belandde. Vorige maand kregen alle secundaire scholen een exemplaar van de klimaatfilm. Iedereen mag gerust zijn: om een film tijdens de lessen of in het kader van een les te bekijken hoeft de school geen auteursrechten aan Sabam te betalen. Niet voor de film van Al Gore en niet voor gelijk welke andere film.

sABAM?

Film kijken in les kost niks

De Leuvense studenten willen vanaf vol-gend academiejaar drie procent meer be-talen voor ‘groene’ cursussen. Uitgeverij Acco zal zijn cursussen op milieuvriende-lijker papier drukken. Dat hebben Acco en LOKO, de Leuvense overkoepelende kringorganisatie overeengekomen. Het nieuwe papier is voorzien van het Nordic Swan label. Dat garandeert een hogere milieustandaard in het hele productie-proces. De cursussen kosten daardoor 4,2 procent meer. De studenten zijn bereid drie procent meer te betalen.

MIlIEu

Studenten willen meer betalen voor ‘groene’ cursussen

parallelle proeven mee te doen: «Ze krij-gen dan gelijkaardige proeven. De eigen-lijke peilingsproeven willen we liever niet prijsgeven, omdat we ze in de toekomst nog eens zouden kunnen herhalen.» Naast taaltoetsen voor leerlingen die naar het eerste leerjaar en naar de tweede graad van het bso gaan, kondigt de minister ook een schoolfeedbacksysteem aan waarmee scholen hun eigen werking kunnen evalueren.

Voor het volwassenenonderwijs kondigt Vandenbroucke meer middelen aan voor centra die afstandsonderwijs organise-ren. Vandenbroucke wil 120 procent van de ‘normale’ middelen geven voor een student in het volwassenenonderwijs die via afstandsonderwijs studeert. Vandenbrocuke verlaagt daarnaast het aantal contacturen voor afstandsonderwijs: 25 procent contac-turen volstaan, vroeger was dat 50 procent.

cineart©

GEzOndHEId: CEnTrAAl InsPECTIETHEMA - P 10

8 · KLASSE Nr. 174

Klasse Nieuws

284 leraren van het secundair en buiten-gewoon secundair deden vorig schooljaar ervaring op in bedrijven of openbare instel-lingen zoals ziekenhuizen en rusthuizen. Dat kon zonder probleem omdat hun school geselecteerd werd als proeftuinproject voor bedrijfsstages. Door die selectie krijgt de school voor elke leraar die op bedrijfsstage gaat middelen om de vervanging van de afwezige leraar te regelen én extra kosten voor verzekeringen, geneeskundig onder-zoek en verplaatsingskosten te betalen. Het proefproject voor bedrijfsstages loopt ook nog dit en volgend schooljaar. Check bij je schoolbestuur of jouw school ook in aanmerking komt voor bedrijfsstages.

Via de bedrijfsstages blijven leraren beter op de hoogte van evoluties in het arbeids- milieu. Dat blijkt ook uit het coververhaal van Els Vandoorne (zie p. 2), die enkele weken in een reisbureau ging werken. Eén verschil: haar school is geen proeftuin-project, haar directeur regelde de vervan-ging zelf.

BEdrIJFssTAGE

Wil jij ervaring opdoen in bedrijfswereld?

Het boeddhisme is nog geen erkende levens- beschouwing in België maar Belgische boeddhisten bereiden zich nu al voor op het moment dat het zover is. En dan moeten ze ook klaar zijn om boeddhisme in de klas te geven. Vorige maand wijdde de Boeddhistische Unie van België (BUB) een studiedag aan de vraag hoe je boed-

«De Vlaamse kinderopvang en kleuter-onderwijs behoren tot de beste in de wereld», zegt Oeso-onderzoeker John Bennett. Hij vergeleek de Vlaamse toestand met negentien andere Oeso-landen. «Dat alle kleuters vanaf 2,5 jaar gratis welkom zijn, dat er grote aandacht is voor hun wel-bevinden en de specifieke opleiding van de kleuteronderwijzers maken van het Vlaamse kleuteronderwijs een topper. Maar dat er gemiddeld zeventien kleuters per klas zitten is nog te veel.» Bennett zou het Vlaamse kleuteronderwijs graag zien evolueren naar het Scandinavische model: «Daar heb je gemiddeld zes kinderen per personeelslid. Kinderen krijgen véél meer aandacht in zulke kleine groepen. Zo kan je veel gemak-kelijker de doelstelling van gelijke kansen voor iedereen waarmaken. Blijkt ook dat door die vroege aandacht veel meer leerlin-gen een diploma halen in Scandinavië.»

Bennett geeft graag een pluim aan de Vlaamse kleuteronderwijzers: «In Frankrijk zijn kinderen vanaf twee jaar welkom in het kleuteronderwijs, maar daar zie je dat het aantal kinderen dat effectief naar school

OEsO-rAPPOrT

Vlaamse kleuteronderwijzers zijn wereldtop

gaat, afneemt. Dat heeft voor een deel met het onderwijspersoneel te maken. De leraren in het kleuteronderwijs zijn daar niet speci-fiek voor opgeleid. Zij hebben een algemene opleiding voor het basisonderwijs gekregen met waarschijnlijk te weinig aandacht voor jonge kleuters. In Vlaanderen is die speci-fieke opleiding er wél en dat loont.»

Uitgebreide samenvatting van het Oeso-rapport: www.oecd.org

ErKEnnInG

Hoe geef je les in boeddhisme?dhisme kan onderwijzen. Deelnemers aan de studiedag geloven dat het toekomstige Hoger Instituut voor het Boeddhisme op-leidingen voor leraren zal organiseren. Aan welk profiel moet een leraar dan vol-doen? Zegt de meerderheid op de studiedag: «Een boeddhistisch leraar moet een eigen boeddhistische praktijk hebben en ‘open, stabiel en warm’ zijn.»

Boeddhisten hebben hun vraag naar erken-ning onder de noemer van ‘niet-confessio-nele religie’ ingediend. Niet als godsdienst omdat het boeddhisme geen god of dog-ma’s kent. De religie past daarmee in het domein van de vrijzinnigen. Op dit ogenblik kan een leerling al kiezen uit godsdienst (katholiek, protestants, Israëlitisch, islami-tisch, orthodox, anglicaans), niet-confessio-nele zedenleer, cultuurbeschouwing of een vrijstelling.

24/24 uur OndErwIJsnIEuws In wOOrd En BEEld:

vanaf nu op de vernieuwde site www.klasse.be

Flickr - Dumbeast

©

Klasse©

John Bennett: «Zes kleuters in de klas.»

KLASSE Nr. 174 · �

Klasse Nieuws

inSPeCTierAPPOrT 07: Hoe gezond is de school?

Carson Ganci/Design Pics/Corbis©

10 · KLASSE Nr. 174

tOPstOrY

Geen paniek in het Vlaamse onderwijsland: de schooldoorlichting geeft geen enkele school een onheilspellend medisch bulletin. Toch kan niet de helft van de scholen zich kerngezond noemen. Vooral in het secundair onderwijs moeten heel wat scholen met ziekteverlof. zij krijgen enkele jaren respijt om de pijnpunten weg te werken. Het medisch dossier van de scholen die vorig schooljaar werden doorgelicht.

inSPeCTierAPPOrT 07: Hoe gezond is de school?

Basisscholen: Gewoon:Buitengewoon:

Symptomen: tekorten voor onderwijskundige doelstellingen; tekorten voor bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne; tekorten voor naleving wettelijke bepalingen

Secundaire scholen: Gewoon:Deeltijds:Buitengewoon:

Symptomen: tekorten voor studiepeil; tekorten rond regelgeving, problemen rond welzijn en veiligheid

centra voor volwassenenonderwijs:

Symptomen: problemen rond leerplannen, tekorten voor doelstellingen, ontoereikend veiligheidsbeleid

academies:Muziek-woord-dans:Beeldende kunst:

Symptomen: problemen rond leerplannen, vakinhouden soms niet aangepast aan volwassen doelgroep, niet gepast ingerichte lokalen

centra voor leerlingenbegeleiding:

Symptomen: problemen rond bereikbaarheid (openingsuren en herkenbaarheid), slechte afstemming tussen school en CLB

Cijfers van de doorlichtingsverslagen schooljaar 2005-2006, uit de onderwijs-

spiegel www.ond.vlaanderen.be.

176

26

124

17

26 100

10

5 9

7 3

7 4

8

8 7

kwakkelconditie kerngezond

KLASSE Nr. 174 · 11

tOPstOrY

VlAAMSe SCHOlen dOOrgeliCHT: kerngezond of in een kwakkelconditie?

Hoe zit het met de fysieke conditie van het Vlaamse onderwijs? «Gezond maar met kwaaltjes», zegt coördinerend inspecteur-generaal Peter Michielsens. Klasse giet het inspectierapport in een medisch attest. doet dat pijn?

OnTwIKKElInGsdOElEn En EIndTErMEn nAsTrEVEn

Ontwikkelingsdoelen en eindtermen zijn voor basisscholen nu vooral een inspiratie- of informatiebron. In feite zouden ze een kader moeten zijn om hun onderwijsleeraanbod te plannen en te bewaken.remedie:Beschouw de schoolboeken, leerpakketten enz. niet als doel op zich maar als een middel om de ontwikkelingsdoelen en eindtermen te halen.Om over na te denken:1. Een leraar lichamelijke opvoeding volgt

doorgaans de ontwikkelingsdoelen, eindtermen en leerplandoelen. Wanneer de klasleraren zelf instaan voor de lessen lichamelijke opvoeding gebeurt dat veel minder.

2. De meeste leraren in het lager onderwijs beseffen nog niet dat ze de eindtermen en leerplandoelen ook kunnen realiseren door met de kinderen bv. de onmiddel-lijke schoolomgeving te exploreren.

dE KwAlITEIT VAn HET OndErwIJs BEwAKEn

De meeste scholen hebben niet de gewoonte toetsen op te stellen op basis van de eind-termen en/of de leerplannen. Daardoor evalueren scholen leerlingen soms heel verschillend.

MAnIEr VAn lEsGEVEn En HOE dE KlAs wOrdT InGErICHT

In 80 procent van de kleuterscholen is er voldoende continuïteit qua onderwijsstijl.

Maar de manier waarop leraren het denk- en leerproces van hun leerlingen ondersteunen, is meestal een heel persoonlijke zaak. In het lager onderwijs is er minder overeenstem-ming in de lerarenstijl: iets meer dan 50 procent.Vooral kleuteronderwijzers volgen een rode draad als ze hun klassen inrichten. Dat zie je bv. aan de speelwerkhoeken. In het lager on-derwijs is er minder systeem. Toch gebruiken veel scholen al hoeken- en contractwerk of doen ze klasdoorbrekende activiteiten. aandachtspunten:1. De manier waarop onderwijzers lesgeven

staat vaak nog ver van de opvattingen over onderwijzen die de eindtermen stimuleren.

2. Onderwijskundige afspraken tussen kleuter- en lager onderwijs in verband met de onderwijsstijl en klasinrichting zijn in verschillende scholen nog geen traditie. In die basisscholen blijven de beide onderwijsniveaus twee afzonder-lijke werelden.

dE ‘wErKElIJKHEIdsGErICHTE’ AAnPAK

In het kleuteronderwijs viert een ‘werkelijk-heidsgerichte’ aanpak hoogtij. De jaarkring, festiviteiten en het kinderleven zijn vaak het startpunt voor verdere leeractiviteiten. In het lager onderwijs scoort het aanbod van wer-kelijkheidsnabije inhouden nog behoorlijk.Opletten voor:In het lager onderwijs is de druk om de leerpak-ketten systematisch af te werken (te) groot.

OndErwIJs dAT lEErT ‘VOOr HET lEVEn’

Het lager onderwijs is minder met leren voor het leven bezig dan de kleuterschool. Toch

heeft meer dan de helft van de lagere scho-len steeds meer aandacht voor zelfstandig en doelgericht leren. Voldoende interactief en probleemstellend onderwijs is nog maar in ongeveer de helft van de lagere scholen vanzelfsprekend.aandachtspunt:De leraar in het lager onderwijs grijpt soms te vlug in in het denkproces van de leerling en probeert te veel zelf te sturen.advies:Kleuteronderwijzers ervaren weinig (prestatie) druk vanuit ontwikkelingsdoelen, leerplannen en leerpakketten. Onderwijzers voelen die druk wel. Probeer daarom het rigide gebruik van leerpakketten te beperken, vooral voor wiskunde, Nederlands en Frans.

HArMOnIsCHE OnTwIKKElInG VAn HET KInd

Vrijwel alle scholen gaan ervan uit dat kinderen zich goed moeten voelen. Ze hebben heel wat aandacht voor een evenwichtig aanbod en een harmonische ontwikkeling.

EEn sTIMulErEnd, PEdAGOGIsCH KlIMAAT

Bijna alle scholen getuigen van een positief klimaat en hebben genoeg aandacht voor een ordelijke en veilige leer- en leefomgeving.

Werkpunten:1. In enkele scholen belasten eet- en kleed-

gewoonten, dode momenten of lange wachttijden en uitlopende pauzes soms het optimale tijdsgebruik.

2. De mogelijkheden voor de kinderen (vooral van het lager) om actief te zijn en om inhoudelijk mee vorm te geven aan het leerproces, hangen van de leraar af en komen duidelijk minder voor.

PATIENT: Basisonderwijs

kwakkelconditiekerngezond

1� · KLASSE Nr. 174

tOPstOrY

nEdErlAnds Als TwEEdE TAAl (nT2) In dE BAsIsEduCATIE

80 procent van de geëvalueerde cursisten slaagt voor NT2, maar toch is er een pro-bleem. Slechts één op vijf doorloopt het vol-ledige traject binnen een redelijk tijdsbestek.

THEOrIE En PrAKTIJK In HET nIJVErHEIdsOndErwIJs

Vroeger stonden theorie en praktijk volledig los van elkaar, nu wordt de theorie een on-dersteunende factor die moet toelaten om de vaardigheden op een correcte en verant-woorde wijze uit te voeren. Daardoor laten sommige leraren de technisch-theoretische component nu minder aan bod komen.remedie:Geef de cursisten een stevige technologische achtergrond.

PATIENT: Volwassenenonderwijs

dOElEn BErEIKEn En EVAluErEn

Leraren brengen de vereiste leerinhouden vaak veel te theoretisch aan, terwijl doe-activiteiten, vaardigheden en competenties onvoldoende worden aangeboden of inge-oefend. Projectwerking is nog geen traditie: vakken blijven vaak losse eilanden, zelfs de praktijkvakken en technische vakken in het bso en tso. Leraren vertrouwen te vaak op schoolboeken in plaats van op leerplannen. Dat leidt tot veel invuldidactiek en passieve verwerving van leerstof.Er wordt relatief veel tijd aan evalu-atie besteed, maar vaak heeft ze weinig zin. Sommige toetsen zijn veeleer quizzen.positieve noot:Veel leraren leveren nu inspanningen om leerinhouden te doen aansluiten bij de leef- en gevoelswereld van hun leerlingen.remedies:1. Geen moderne machines, te weinig

grondstoffen, verouderde schoolboe-ken, een te klein of onveilig klaslokaal, leermiddelen die niet voldoen aan de leerplannen… Doelen bereik je pas als de randvoorwaarden er zijn. Maak ook goede en leerlinggerichte lessenroos-ters. Vermijd grote klas- of lesgroepen en versnippering van lesopdrachten. Schenk aandacht aan nascholing en vakgroepwerking.

2. Het vaardigheidsonderwijs is nog te wei-nig doorgedrongen, misschien uit angst dat ‘kennis’ in de verdrukking komt. Nochtans veronderstelt vaardigheidson-derwijs wel degelijk ‘kennis’, maar ge-integreerd en in samenhang met inzicht, vaardigheden en attitudes.

PATIENT: Secundair onderwijs

PATIENT: deeltijds kunstonderwijs

dE VErnIEuwEndE KrACHT VAn HET OndErwIJs

aanbeveling voor alle scholen:In de lessen bulkt het van vernieuwende initiatieven. Trek diezelfde innovatieve kracht door naar de evaluatie van de leerlingen.

HET GEzOndHEIdsBElEId VAn sCHOlEn

De meeste scholen besteden voldoende aan-dacht aan gezondheid. De diepgang en de effecten op het gedrag van leerlingen, beant-woorden op dit ogenblik nog niet aan de hoge verwachtingen. Scholen denken dat ze alle gezondheidsaspecten moeten behandelen.Verder te onderzoeken: Zijn de hoge verwachtingen wel haalbaar? Blijft men verwachten dat scholen aan alle doelen tegelijk werken? Of geeft men scholen de ruimte om realistische keuzes te maken die tot meer effect leiden? Voor welke doelen is het noodzakelijk dat scholen maat-schappelijke tekorten compenseren…?

sTudIErICHTInG wOOrd: HET GEBruIK VAn dE rAAMlEErPlAnnEn

De raamleerplannen geven leraren de kans om de inhoud van hun vakken te ordenen en in te vullen. Dat dit werkt, is merkbaar in het stabiele leerlingenaantal, niet alleen bij de jongeren in de lagere graad, maar vooral ook in de groep van volwassen leerlingen.

VAKOVErsTIJGEnd lErEn

In de eerste graad spannen leraren zich veelal in om de vakoverschrijdende eindtermen en ontwikkelingsdoelen na te streven. De meeste scholen willen dat in de tweede en derde graad waar maken.aandachtspunten:Scholen in het gewoon secundair onderwijs be-seffen niet altijd dat vakoverschrijdend werken essentieel is om de schoolse en maatschappelij-ke weerbaarheid van leerlingen te ontwikkelen en om ze in het beroepsleven te integreren.

BIJWERKINGEN

© G

regor Schuster/zefa/Corbis©

KLASSE Nr. 174 · 13

tOPstOrY

«Misschien zijn we niet streng genoeg»«leraren en scholen kunnen pas sterk zijn als ze zichzelf kennen. daarom is het goed dat ze naar het oordeel van de inspectie luisteren én ook zélf op de weegschaal durven staan», zegt coördinerend inspecteur-generaal Peter Michielsens. de Onderwijsspiegel, het jaarverslag van de inspectie, leest als een medisch bulletin van ons onderwijs. Hoe gezond zijn we, dokter?

peter Michielsens: «Als ik kijk naar de doorlichting van vorig schooljaar en de door-lichtingen van de voorgaande jaren dan mag ik gerust zeggen dat ons onderwijs zich zeker niet in een terminale fase bevindt. Het is ge-zond, maar is niet vrij van pijntjes en kwaal-tjes. Maar wat zou je willen? Onderwijs is een complexe, levende organisatie. Het zou in strijd met de natuur der dingen zijn als er géén tekortkomingen waren.»

Zachte heelmeesters maken stinkende wonden, zegt het spreekwoord. geen enkele school kreeg vorig schooljaar een negatief verslag van de inspectie. Is de inspectie wel streng genoeg?

peter Michielsens: «Misschien zijn we in het verleden niet streng genoeg geweest als het erop aankomt om scholen af te rekenen op doelen en resultaten. Uit de Pisa-cijfers blijkt dat ons onderwijs globaal goed scoort, maar dat er grote ongelijkheid blijft bestaan. Nergens ter wereld is er zo’n groot verschil tussen autochtone en allochtone leerlingen. Daarom mogen we best wat strenger zijn. Uit deze Onderwijsspiegel blijkt ook dat lera-ren nauwelijks naar de ontwikkelingsdoelen of eindtermen verwijzen als referentiekaders. Het rendement van hun lessen blijkt dik-wijls ‘toevallig’ goed. In het basisonderwijs vertrouwen leraren op hun leerpakket en in het secundair laten ze zich leiden door de schoolboeken. Op die manier maken leraren zich sterk afhankelijk van het materiaal dat ze gebruiken. Maar niet naar de ontwikke-lingsdoelen of eindtermen verwijzen is zoals geneesmiddelen gebruiken zonder de bijslui-ter te lezen.»

als reactie op de sluiting van het Heilig Hartcollege in ganshoren kon-digt minister Vandenbroucke aan dat

❙

❙

scholen in nood moeten kunnen reke-nen op steun. Voelt de inspectie zich geroepen?

peter Michielsens: «Minister Vanden-broucke lanceerde dat plan al in 2005 bij de startdag van de Vlor en heeft dat onlangs nog eens herhaald. Wanneer een school niet uit zichzelf de kracht vindt om de pijnpun-ten weg te werken die de inspectie aanwijst, moet ze op steun kunnen rekenen. Die komt het best van de pedagogische begeleiding. Vandaag krijgen scholen die écht ziek zijn een operatie, met één op twee kansen om te slagen. Een minder culpabiliserende aan-pak lijkt beter. Een school in moeilijkheden verdient advies en begeleiding. Voor we zo’n nieuwe aanpak kunnen lanceren, is er een nieuw decreet nodig. Ik verwacht dat in het volgende parlementaire jaar.»

Ontwikkelingsdoelen en eindtermen zijn als zuurstof voor de longen. Wat hoort de inspectie in zijn stethoscoop?

peter Michielsens: «Wat de samenleving verwacht van leerlingen, daar verwijzen lera-ren niet naar. Ze rekenen erop dat anderen voor hen de ontwikkelingsdoelen en eind-termen verwerken en herkauwen, en meestal gebeurt dat gelukkig wel goed. Maar verge-lijk dit met de verkeerscode. Die moet je toch zélf kennen? Je haalt de mosterd toch niet bij de autorijscholen... Ontwikkelingsdoelen en eindtermen worden te zeer als ‘van Brussel’ ervaren. Waarschijnlijk is er iets mis met de manier waarop scholen en leraren de over-heid benaderen. Of hoe de inspectie en de overheid met leraren communiceren.»

Hebben inspecteurs misschien een fout imago?

peter Michielsens: «Dat kan, maar we moeten ook niet verhullen wat de taak is van

❙

❙

❙

de inspectie. Per slot van rekening geeft een inspecteur door zijn oordeel civiel effect aan de diploma’s en getuigschriften die scholen uitreiken.»

de jongste tijd regent het nood- en/of Marshallplannen voor onderwijs in steden: Brussel, Leuven, antwerpen,... Zijn de scholen in onze steden dan zo ziek?

peter Michielsens: «De scholen zelf zijn niet ziek, maar hun context is dat soms wel. Voor een school in een grootstedelijke proble-matische omgeving is het moeilijk om zich te handhaven. Zo nemen de leerlingaantallen in de scholen in de Antwerpse randgemeenten steeds toe, terwijl de scholen in de stad met de leerlingen met problemen blijven zitten. Het is een utopie te denken dat de school de omgeving zou kunnen veranderen, het omgekeerde is jammer genoeg wel waar. Bij de aanpak van de problemen in onze grote steden worden de krachten over alle netten heen wel steeds meer gebundeld. Dat lijkt me de goede weg.»

de innovatieve kracht van een school is als het immuunsysteem van een patiënt. Bacteriën en virussen maken geen kans. Hoe vernieuwend zijn de Vlaamse scholen?

peter Michielsens: «Innovatieve scholen zijn sterke scholen. Ze verkeren in een bla-kende fysieke conditie, een project kan daar ontstaan en groeien. Vernieuwende scholen gaan creatief om met problemen. Leraren krijgen kansen van hun directie, de directie heeft aparte antennes om leraren, leerlingen en ouders te begrijpen. Een school is pas sterk in zover ze zichzelf kent. Een school heeft behoefte aan een permanente medi-sche checkup. Heel wat ziektes sluimeren en

❙

❙

14 · KLASSE Nr. 174

tOPstOrY

Inspecteur-generaal Peter Michielssens: «Vlaamse leraren denken niet nine-to-five. Ze zijn bijzonder gedreven.»

zijn onzichtbaar aan de oppervlakte. Daarom is het zeker goed om eens te luisteren naar het oordeel van een buitenstaander zoals de inspectie. Maar je kan ook heel veel van binnenuit vaststellen. Dat je niet ziek bent, betekent niet automatisch dat je ook gezond bent. Je moet jezelf durven scannen op ziek-tes. Scholen staan graag op hun autonomie en daar is niks verkeerd mee, maar dan mo-gen ze zelfevaluatie niet uit de weg gaan. Stel jezelf kritisch in vraag en doe dat met een open geest.»

Je pleit voor zelfevaluatie maar evalu-eren tout court kan veel beter in ons onderwijs.

peter Michielsens: «Dat stellen we vast, ja. Jongeren juist beoordelen vanuit hun totale persoonlijkheid en met het oog op een brede ontwikkeling: dat is meer dan enge kennisresultaten registeren. Evalueren is een ernstig probleem voor ons Vlaams onder-wijs! We kunnen niet garanderen dat via de evaluaties leraren weten wat leerlingen ken-nen en kunnen. Evalueren zou meer moeten zijn dan een resultaat vaststellen. Het zou de leerling in staat moeten stellen om zijn leerproces te begrijpen. Nu is een evaluatie te vaak een opsomming van wat een leerling

❙

wel of niet kent. En wat is dan de remedie? Meer studeren. Voor een aantal leerlingen zal die analyse wel kloppen. Maar hebben bij-voorbeeld zwakke leerlingen hier veel aan? Zij krijgen geen feedback om hun problemen aan te pakken en blijven er dus mee zitten. Kijk naar het fenomeen van de waterval in ons onderwijs. Waarom zakken veel leerlin-gen jaar na jaar naar een andere, zogezegd lagere richting? Misschien omdat hen nooit gezegd wordt waar hun talenten zitten?»

Is dat een pleidooi voor centrale examens?

peter Michielsens: «Evalueren hoort bij de autonomie van een school en dat mag zo blijven maar dan moeten scholen wel voor goede evaluaties zorgen. Daarom is het goed dat scholen af en toe geconfronteerd worden met landelijke peilingsproeven. Op die manier zien ze ook andere manieren van evalueren. Examens of evaluaties mogen geen quiz zijn op zoek naar de slimste mens van de school.»

Hebben Vlaamse scholen nog andere beschavingsziektes?

peter Michielsens: «Ik zou het liever over een absolute sterkte van het Vlaamse onderwijs hebben. Eigenlijk hebben wij sterk

❙

❙

geëngageerde leraren. Ze zijn bijzonder ge-dreven en die spirit compenseert veel zwak-tes. Het nine-to-five-denken zit zeker niet in het Vlaamse lerarenkorps. In de Onderwijs-spiegel lees je die kwaliteit van het onder-wijspersoneel af aan de relatief hoge score voor welbevinden in onze scholen. De leerlin-gen voelen zich over het algemeen zeker niet rot op school. Onderwijs blijft nog altijd een hoog gewaardeerde instelling.»

Hooggewaardeerd maar misschien ook overbevraagd?

peter Michielssens: «De eindtermen zouden voor de scholen als een schild kun-nen dienen tegen de overbevraging door de maatschappij. Scholen zijn zeker bezig met hun vakoverschrijdende eindtermen. Ze organiseren allerlei projecten, maar als je die vanop een afstand bekijkt, kan je daar niet altijd goed een duidelijke structuur in ontdekken. Er zitten veel toevalligheden in. In deze Onderwijsspiegel hebben we het ge-zondheidsbeleid van scholen speciaal onder de loep genomen. Scholen nemen het thema gezondheid zeker ter harte. Ze laten zich bij het kiezen van onderwerpen sterk leiden door de leeftijd van hun leerlingen, wat niet helemaal onlogisch is. In het basisonderwijs springt verkeer er als thema uit, terwijl in het secundair genotsmiddelen veel aandacht krij-gen. Op uitzondering van pesten lijken stress en emoties moeilijke thema’s voor Vlaamse scholen. Misschien omdat de leraren zelf er niet altijd een klare kijk op hebben. Scholen blijken vooral sterk in het informeren te zijn. Als het op het beïnvloeden en begeleiden van gedrag aankomt, dan scoren ze veel zwakker.»

❙

Klasse©

KLASSE Nr. 174 · 15

tOPstOrY

Test je goed gevoelstap je ’s morgens fluitend naar school of klinkt in je hoofd de dodenmars? Is je omgang met collega’s en leerlingen verrijkend of een reden tot tandengeknars? de goedgevoeltest peilt naar je welbevinden op school: hoera, oké of barst. Kruis bij elke uitspraak aan wat het best bij je past: meestal (M), af en toe (A), zelden (z) of nooit (n).

1. Geklaag en gezeur in de lerarenkamer laat ik over me heen gaan.

2. Als ik ziek ben, nemen collega’s lessen van me over.

3. De directeur geeft mij positieve feedback.

4. Mijn leerlingen vinden mijn lessen boeiend.

5. Bij de directie kan ik zowel voor nieuwe ideeën terecht als voor klachten.

6. Ik zoek nieuwe invalshoeken voor mijn lessen.

7. Als ik een actie organiseer, vind ik voldoende collega-vrijwilligers.

8. Op de personeelsvergadering hebben de leraren een actieve inbreng.

9. Het personeelsfeest is een niet te missen, gezellige avond.

10. Als ik privéproblemen heb, kan ik bij de directeur terecht voor een babbel.

11. De pedagogische studiedag werkt inspirerend.

12. Na een dagtrip of activiteit bedanken de leerlingen me.

13. In de lerarenkamer heb ik veel gesprekspartners.

14. Ik kijk uit naar het oudercontact om de ouders te leren kennen.

15. Ik werk graag samen met collega’s aan nieuwe lessen en toetsen.

16. Bij problemen in de klas vind ik steun bij collega’s.

17. De school betaalt mijn koffie als ik op uitstap ga met de leerlingen.

18. De directie overlegt met de leraren over ingrijpende veranderingen op school.

19. Ik heb collega’s die echte vrienden zijn geworden.

20. Het mooiste moment van de dag is een geslaagde les.

Bereken je score. (M) = 3 - (a) = 2 - (Z) = 1 - (n) = 0.

Minder dan 20 punten: dwangbuisJe klopt je uren, maar wil zo vlug mogelijk naar huis. Alarm! Je leerlingen zijn een noodzakelijk kwaad, collega’s ga je uit de weg. Tip: zoek je tweede adem voor je job je verstikt.

21 – 40 punten: maatpakJe school is de werkvloer waar je correct maar afgemeten je werk doet. Gevaar: routine ligt op de loer. Ben je te koel? Tip: steek wat meer ziel in je machine.

Meer dan 40 punten: tweede huidJe leeft van de schouderklopjes van directie en collega’s, samenwerken geeft betere resultaten en de leerlingen zitten graag bij je in de klas. Je staat gedreven voor de klas, je zit goed in je vel.

Mee

stal

a

f en

toe

Zeld

en

noo

it

Luc Daelemans

©

16 · KLASSE Nr. 174

De test

ACTIE: lOOPGrAAF In, BunKEr uIT

zekerdoen

Op sandalen naar utrecht 19Bezoek Klasse 23

Bruce lee op school 33

Het oneindige verHaal als musicalUitgerekend op de dag dat de moeder van Bastiaan Balthazaar Boeckx begra-ven wordt, achtervolgt een bende pestkoppen hem. Gelukkig is de boeken-winkel van Karl Konraad Koriander dichtbij en veilig. Hij ontdekt het boek ‘Het Oneindige Verhaal’ en raakt volledig in de ban van een wereld waar het grote Niets het rijk Fantasië bedreigt. Hij neemt stiekem het boek mee en leest, leest, leest. Over de krijger Atréjoe die een geneesmiddel zoekt voor de zieke Kleine Keizerin. Over het kruidenvrouwtje Oergl, professor Engywoeck en de oeroude moerasschildpad Morla. Kobolden en geluksdraken kruisen het pad van zijn fantasie. Aangezien enkel een mensenkind de ondergang van het rijk Fantasië kan voorkomen, moet Bastiaan zijn eigen angsten overwinnen. Lukt het hem of verdwijnt hij in het grote Niets?Je ontdekt het in de musical ‘Het Oneindige Verhaal’. Laat je meevoeren in dit familiespek-takel op zaterdag 26, zondag 27 of maandag 28 mei in het Cultuurcentrum Evergem. Als leraar betaal je 10 i.p.v. 12 euro voor alle tickets die je reserveert via www.event-team.be, vermeld het nummer van je lerarenkaart bij reservatie.

gevlucHt wegens ‘sympatHieën’«Vorig jaar hadden we een meisje uit Rusland in de klas. Uiteindelijk is zij het land uitgewezen. Elke school zou een dag moeten organiseren waarop vluchtelingen hun verhaal komen doen. We weten daar veel te weinig van.» Directeur Jean Weerts (54) van de vrije middenschool in Zonhoven is onder de indruk van het verhaal van een vrouw uit Kazachstan, wiens man gefolterd werd omdat hij ‘sympathieën’ had voor de oppositie en die uiteindelijk alles moest achterlaten om met haar gezin een veilig onderkomen te vinden in ons land. Haar getuigenis was een opvallend onderdeel van de lerarendagen in Diksmuide. Duizend leraren trokken daar tijdens de krokusvakantie met hun gezin naartoe. «De IJzertoren, de Dodengang… het sluit aan bij de vakover-schrijdende eindtermen rond burgerzin, mensenrechten… Het hoort bij de leerstof. En bij de Werelddagen die we op school organiseren.»

tijdig inscHrijvenInschrijven voor lerarendagen gebeurt elektronisch. Toch beslis je beter snel. Wie slechts enkele dagen voor de activiteit wil aansluiten, stoot vaak op me-dedelingen als ‘volzet’ of ‘inschrijvingen afgesloten’. De organisatie van een lerarendag vergt voorbereidingstijd: de organisatie van het onthaal, de inde-ling in groepen voor rondleidingen, het indelen van informatiesessies reke-ning houdend met de capaciteit van zalen… Soms krijg je je toegangsbewijs niet per mail, maar per post. Ook dat kost extra verwerkingstijd. Dank je wel voor het begrip.

scHanulleke in een HoofdrolEen bende criminelen wil de wereldmacht grijpen. Maar ze begaan één blun-der. Ze ontvoeren Schanulleke. Wiske zet alles op alles om haar pop te red-den. Suske gaat erachteraan. Wie aan ‘haar’ kinderen raakt, krijgt te maken met een kwaaie Sidonia. Lambik zet zijn intellect in, en Jerom zijn spieren. De criminelen is zelfs op hun onbewoonde eiland weinig rust gegund. Maar ook daar swingen de liedjes. De Suske en Wiske Theatershow is nieuw en speelt tijdens de Gentse Feesten in Capitole Gent (12, 13, 19, 20 en 21 juli, telkens om 14 u.). Als leraar krijg je 15 % korting op alle tickets die je tele-fonisch bestelt. Bel naar 077 37 38 39 (Sherpa) en vermeld het codewoord ‘lerarenkaart’. www.musichall.be – alleen korting als je telefonisch bestelt (dus niet online) – 19,55 (i.p.v. 23) euro voor volwassenen en 13,60 (i.p.v. 16) euro voor kinderen tot 12 jaar. Prijzen ex-clusief reservatiekosten (3 euro per ticket) en verzendingskosten. Niet cumuleerbaar met andere acties of kortingen. Niet geldig op eerder gekochte tickets. Aanbod geldig zolang er tickets beschikbaar zijn. Capitole – Graaf van Vlaanderenplein 5 – 9000 Gent

springen en relaxenEen trampoline in je tuin of een extra speeltuig voor de school. Met de le-rarenkaart geraak je voordelig aan een eiland vol plezier en ontspanning. Trampoline springen vermindert het stressgevoel en verbetert de concen-tratie. Je bloed krijgt meer zuurstof. Je voelt je fitter. Vijf minuten trampoline springen heeft hetzelfde effect als een kwartier joggen. Toon je lerarenkaart bij de aankoop van een trampoline bij Kadee – Donk 26 – 2360 Oud-Turnhout – 014 43 51 67. Bel of mail naar info@trampolines.be voor een gratis fol-der en een verkooppunt in je buurt. 5 % korting springt in je handen tot 31 december 2007. Bekijk het aanbod op www.trampolines.be

weekend Henegouwen?Parc Paradisio + Parc d’Aventures Scientifiques (Pass) + lerarenkaart = 31 euro uitgespaard.(Gratis toegang Paradisio: van 1 april tot 30 juni en van 1 september tot 4 november. In de maanden juli en augustus krijg je korting.)

a KOrtiNG

a KOrtiNG

MusicHall – Standaard Uitgeverij

©

Kadee©

Event-Team©

a KOrtiNG

18 · KLASSE Nr. 174 - zekerdoen

lerarenkaart

Bespeel djemBé, sHekere en duimpiano Met je leerlingen van 7 tot 12 jaar aan de slag met percussie-instrumen-ten? Volg dan eerst zelf op woensdag 18 april in het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika de voorstelling van de nieuwe workshop ‘Afrikaanse Percussie’. Ga in de vitrines van het museum op zoek naar mooi uitgewerkte instru-menten. Via filmfragmenten leer je hoe je de duimpiano in Kameroen bespeelt. Je ziet een trommelorkest in Ivoorkust en Balafoon-virtuozen in Mali aan het werk. Nadien is het jouw muzikale moment. ‘Shekere’-rammelaars, ‘dum-dum’ en gleuftrommel zijn jou na afloop niet langer ‘onbekend/onbemind’.De voorstelling is gratis, maar je moet vooraf inschrijven op 02 769 52 46 of via reservations@africamuseum.be Zorg dat je om 13.30 u. aanwezig bent. Tegen 16 u. voel je wellicht het ritme van de djembé in je leden. Koninklijk Museum voor Midden-

Afrika – Leuvensesteenweg 13 – 3080 Tervuren – 02 769 52 46 - www.africamuseum.be

B ViPDaG

Museum

voor Midden-Afrika

©

speurtocHt in een muzikaal BosKlankinstallaties in openlucht? In Europa vind je ze alleen in het Klankenbos. Ze maken van luisteren een heel actieve en bewuste ervaring.

Het ‘Klankenbos’ is één van de vier parcours die je op vrijdag 18 mei (brugdag Hemelvaart) kan volgen tijdens de lerarendag bij Musica (Neerpelt). Een muzikale schattentocht volgt. Ontdek je liever de wereld van het lied, dan volg je het parcours ‘Ik maak muziek’. In kleine groepjes een eigen song maken, zingen, opnemen, presenteren… Stilzitten = onmogelijk!In ‘Klankenpuzzel & Beweging’ zoek je stukken muziek tot je een ‘com-positie’ hebt. De stukjes dans evolueren naar een choreografie. Het parcours ‘Boomwhackers, Human beat box en Bodypercussion’ nodigt je uit om bewegend muziek te creëren. Met tonaal gestemde ritme-instrumenten (boomwhackers) maak je een kleurig klankenspel. Percussieklanken voortbrengen met je stem leer je als de echte rappers bij het onderdeel Human beat box. De bodypercussion legt je armen en benen al snel in de knoop.

Elk parcours bevat twee workshops van ongeveer 50 minuten. Ook je eigen kinderen tussen 6 en 12 jaar zijn welkom voor dit gratis evenement. Je moet je wel vooraf inschrijven want het aantal plaatsen per parcours is beperkt. Schrijf je voor een hele dag in, dan kan je twee parcours volgen, voor een halve dag wordt het één parcours. Meer info over deze lerarendag vind je op www.musica.be. Inschrijven doe je via dezelfde site.Musica vzw – Impulscentrum voor Muziek – Domein Dommelhof – Toekomstlaan 5 B – 3910 Neerpelt – 011 61 05 10 – info@musica.be

➜

➜

➜

➜

B ViPDaG

op ‘Bedevaart’ naar utrecHtWat brengt een mens ertoe zijn leven door te brengen tussen dikke ab-dijmuren? De expo ‘In godsnaam! 1000 jaar kloosters’ brengt de diverse kloosterorden, het dagelijkse leven van monniken en een overzicht van het Europese religieuze erfgoed onder één dak. Momenteel huist de tentoonstel-ling in het Museum Catharijneconvent in Utrecht. Volgend schooljaar komt ze naar Heverlee. Nieuwsgierige leraren pikken op pinkstermaandag 28 mei in Utrecht al een preview mee. Je vervolledigt je Nederlandse dagje-uit zo gewenst met een wandeling door Utrecht. Busreis, toegang en gidsen zijn gratis.

in cisterciënzerhabijt naar de vespersTwintig mannequins showen de al wat oudere kloostermode. Welk habijt past bij een Norbertijn, hoe ziet de kleding van een franciscaan er uit? Welke kleuren zijn klooster-koosjer en waarom? Het eerste deel van de tentoon-stelling focust op de religieuze orden. Je verneemt meer over de stichters en de kloosterregels. Het tweede deel sleurt jou van metten over vespers naar completen. In de koorbank luister je naar psalmen. Met bidden alleen voorzie je niet in je onderhoud. De pater-molenaar, de pater-bakker en de pater-brouwer vertellen over de economie van hun leefgemeenschap. De tentoonstelling gidst je verder langs historische ups en downs. Wat richtte de Engelse Dissolution in de kloosters aan? Wat was de weerslag van de Franse Revolutie? Ten slotte verneem je hoe leeggelopen kloostergebouwen zich in onze tijd omvormen tot scholen, lofts, hotels of casino’s.

extraNa ‘In Godsnaam! 1000 jaar kloosters’ bezoek je de vaste collectie van het Museum Catharijneconvent. Die vertelt vooral de geschiedenis van het chris-tendom in Nederland. Of je verkent de stad Utrecht. Op sandalen? Het mag, maar het hoeft niet. Een gids wijst jou de hotspots van deze 1200 jaar oude stad: de Dom, kerken, grachten en leuke steegjes.

praktischTwee bussen rijden naar Utrecht. Bus één vertrekt om 8 u. in Kortrijk en stopt in Gent. Bus twee vertrekt om 8 u. in Hasselt en heeft een tussenstop in Antwerpen. Tijdens de tocht krijg je een inleiding op de tentoonstelling. De terugreis uit Utrecht is voorzien om 16 u. Deze uitstap is alleen bedoeld voor leraren, eventueel vergezeld van collega of partner. De hele reis is gratis. Voor de lunch zorg je zelf. Inschrijven doe je via www.lerarenkaart.be (rubriek inschrijven – lerarendagen). Daar vind je ook info over de opstapplaatsen. De inschrijvingen openen op 30 maart. Als beide bussen volzet zijn, wordt een kleine reservelijst gemaakt.

Van 21 september tot 21 december komt de tentoonstelling ‘In Godsnaam! 1000 jaar kloos-ters’ naar de Abdij van Park (Leuven). Leraren en gezinsleden krijgen van 25 tot 30 septem-ber speciale voorwaarden. Hierover verneem je meer in het juninummer van Klasse.

Sien©

Musica©

a ViPDaG

zekerdoen - KLASSE Nr. 174 · 1�

lerarenkaart

Brul mee met de indiscHe leeuwEen hele klas brullende kinderen levert piekmomenten op tot 70 decibel. Maar de Indische leeuw produceert 120 decibel. Ben je toe aan een leerrijke uitstap? Op zondag 22 april toer je met het hele gezin rond in de dierenwereld van Planckendael. In welk leerjaar je ook lesgeeft, je vindt een boeiend thema voor je klas. Kleuters maken een Afrikaanse reiskoffer. Met een Afrikaans lied begeven ze zich op de avontuurlijke hangbrug. Leerlingen van de tweede en derde graad lager onderwijs kennen na hun bezoek het onderscheid tussen beschermde en bedreigde dieren. Ze krijgen ook informatie over de kweek-projecten in Planckendael. De eerste graad secundair onderzoekt onder andere schedels en braakballen. In voedselketens, –webben en –piramides gaat het om ‘eten en gegeten worden’. Het hele secundair kan ook aan-genaam onderhouden worden omtrent seks en voortplanting bij dieren. Alle suggesties vind je in de scholenbrochure of op www.planckendael.be.Met je lerarenkaart krijg je op zondag 22 april gratis toegang. Je gezinsleden betalen het groepstarief. Inschrijven is verplicht en kan alleen via www.lerarenkaart.be (rubriek ‘inschrij-ven’, klik op de term ‘lerarendagen’). Je krijgt je toegangsbewijs per mail.Planckendael - Leuvensesteenweg 582 – 2812 Muizen (Mechelen) – www.planckendael.be (inschrijven voor de lerarendag moet via www.lerarenkaart.be)

racisme in films en feest in Het paleisHet Paleis in Brussel (dat voor Schone Kunsten) haalt op zondag 22 april de lampionnen boven. Voor 5 euro woon je een hele resem activiteiten bij: familievoorstellingen en –concerten, workshops voor kinderen (inschrijven aan workshopbalie), tentoonstellingen, muziekopvoeringen, theater en film. Kinderen jonger dan 12 jaar mogen gratis meegenieten van het Feest in het Paleis. ‘Cinema racista’ is die dag ook van de partij. Zes auteurs becommen-tariëren in zaal M hoe film onze kijk op huidskleur beïnvloedt. Ze doen dat live, zowel tijdens als tussen de projecties. Gedienstige negers, wilde Indianen, ja-knikkende Chinezen... clichés die grappig én confronterend zijn. In ‘Zwart’ (14.30 u.) geven Moses Isegawa en Thomas Gunzig hun visie over verdo-ken racisme in ‘Guess Who’s Coming to Dinner’ en ‘King Kong’. Shahrnush Parsipur en Eugène Savitzkaya behandelen ‘Geel’ (15 u.) bij fragmenten uit ‘Broken Blossoms’. Tom Lanoye en Frank Westerman buigen zich over het ‘Rood’ (16 u.) van roodhuiden en de associatie met geweld in westerns. De vertaling van hun tekst wordt geprojecteerd.www.bozar.be. ‘Cinema racista’ kan je al in één ruk als avondprogramma bijwonen op za-terdag 21 april (20 u.) naar aanleiding van het Passa Porta Festival. Die dag betaal je 5 i.p.v. 7 euro op vertoon van je lerarenkaart. Paleis voor Schone Kunsten – Ravensteinstraat 23 – 1000 Brussel – 02 507 82 00

wonen in welvaartEen moderne keuken, een badkamer en een garage. Bouwlustigen uit de ja-ren 50 gaan verder dan hun ouders en de spreekwoordelijke baksteen nestelt zich in de maag. Expo 58, nieuwe huishoudsnufjes en damesbladen druk-ken hun stempel op de nieuwe bouwstijlen. De verkaveling in het groen wint enorm aan populariteit. Deze evolutie - vervat in schetsen, maquettes, foto’s en documentaires - bezoek je tot 28 april in de Campusbibliotheek Arenberg van de KULeuven. Voor leraren is een lesmap beschikbaar (20 euro).Rondgang campusbibliotheek Arenberg – KULeuven – W. de Croylaan 6 – 3001 Heverlee – 016 22 22 39 – www.stadenarchitectuur.be – www.vai.be

a ViPDaG

a Gratis

a

kleurig moussem festivalGéén tentoonstelling. Géén festival. Maar het samenvloeien van een podi-umfestival en een beeldende kunstpresentatie, dat wil ZONDER TITEL zijn. Tot 20 mei ontsnapt feestgedruis uit het Museum voor Hedendaagse Kunst Antwerpen. Je duikt van expo in muziek, je springt van film naar dialoog. Kunstenaars die op een eigentijdse en bewuste manier naar Marokko verwij-zen vullen het tentoonstellingsluik. De werken zetten mensen met verschil-lende achtergronden aan tot een gesprek. Op zaterdagavond vloeien uit de benedenzaal van het MuHKA raï-, hiphop-, reggae- en rockklanken.

ZONDER TITEL heeft ieder weekend iets nieuws in de mouw steken. Een klei-ne greep. De soundtrack van WWW of What a Wonderful World verbindt wes-terse en Arabische toonaarden (dinsdag 24 april, 20 u.). Ontwerpster Meryem Raoui toont Marokkaanse bruidskleren op live-muziek van het feestorkest El Manar (zondag 29 april, 14 u.). ‘Offside’ verfilmt Iraanse vrou-wen die van voetbal houden. Jammer dat ze in een land leven waar voetbal voor vrouwen verboden materie is (zondag 29 april, 20 u.). Kifkif verzamelt allochtone Nederlandstalige schrijvers aan de debattafel. Jamal Boukhriss modereert de kleur in onze hedendaagse let-terkunde (vrijdag 18 mei, 20.30 u.).Het programma in zijn complete gedaante en de tarieven staan op moussem.muhka.be – Museum voor Hedendaagse Kunst Antwerpen - Leuvenstraat 32 – 2000 Antwerpen – MuHKA_Media – Waalse Kaai 47 – 2000 Antwerpen (+ enkele locaties buiten het MuHKA) – toegang Expo MuHKA 3 euro op vertoon van lerarenkaart.

a

Planckendael ©

Hassan Darsi©

Bozar©

�0 · KLASSE Nr. 174 - zekerdoen

lerarenkaart

eén dag oorlog100 dagen vechten. 500 000 dode of zwaar gewonde militairen. 8 kilometer terreinwinst. Dit is de balans van het Britse offensief rond Passendale in 1917. 90 jaar later is deze kleine gemeente nog altijd een internationaal symbool van zinloos oorlogsgeweld. Terecht, en dat beleef je op zondag 29 april (10-16 u.). Je wandelt door een onderaardse gang die illustreert hoe Britten als mollen onder de grond leefden. Gidsen leiden jou door het Memorial Museum Passchendaele1917. Je bezint op Tyne Cot, de grootste begraafplaats van de Commonwealth.

Indrukwekkend foto- en filmmateriaal, nauwkeurig geselecteerde historische voorwerpen en levensechte diorama’s zijn verzameld in het kasteeldomein van Zonnebeke. Dat herbergt sinds 2004 het vernieuwde Memorial Museum Passchendaele 1917. Gidsen leiden jou door de vijf slagen bij Ieper. Je wan-delt door een Duitse loopgraaf. In de Britse dugout passeer je communica-tie- en verbandpost, hoofdkwartier, werk- en slaapplaatsen. Het departement Herinnering en Communicatie van het Instituut voor Veteranen stelt zijn wer-king kort voor.

Na een broodje en een drankje voert een pendelbus jou naar Tyne Cot Cemetery. Stilte overmant jou bij 12 000 graven en een Missing Memorial met 35 000 vermiste soldaten. Het vervolg van de droevige lijst op de Menenpoort in Ieper. Het nieuwe bezoekerscentrum bij dit soldatenkerkhof licht de geschiedenis en de betekenis van de begraafplaats toe. Je verneemt er meer over de architectuur, de grafstenen, de Duitse bunkers, de Stone of Remembrance… Door het panoramisch venster blik je letterlijk terug op het volledige slagveld.

praktischJe kan op zondag 29 april een collega of je partner meebrengen. Toegang, gidsen, pendelbussen en broodjeslunch zijn gratis. Tussen 9.45 en 10.15 u. kan je terecht aan het onthaal. Na de registratie en de groepsindeling wacht een kop koffie. Omstreeks 16 u. is het hele programma afgewerkt. Inschrijven is noodzakelijk. Dat kan vanaf 30 maart, alleen via www.lerarenkaart.be (ru-briek ‘inschrijven’ – item lerarendagen).

Deze lerarendag kan dankzij de samenwerking tussen de gemeente Zonnebeke, het Memorial Museum Passchendaele 1917, het Instituut voor Veteranen en de lerarenkaart. Memorial Museum Passchendaele 1917 – Ieperstraat 5 – 8980 Zonnebeke

realistiscH en Beklijvend«Het Passchendaele Memorial Museum 1917 neemt je mee op een reis in de tijd. Een gruwelijk historisch feit is op heel gevarieerde wijze in beeld ge-bracht. Maquettes en geluidsfragmenten geven de bezoeker een idee van de omstandigheden waarin soldaten in de Westhoek probeerden te overleven. Ook de realistisch nagemaakte ‘dugout’ blijft je lang bij. Een ‘must’ voor ie-dereen die iets wil bijleren over onze geschiedenis.»(Joe Maes over het Memorial Museum op www.lerarenkaart.be)

met Het gezin gratis naar parc cHloropHylleOntdek het labyrint, de regenattractie en de avonturenomloop en geniet van een kevergevecht in een bosrijke omgeving. Op zondag 20 mei (10-17 u.) bezoek je met je hele gezin gratis Parc Chlorophylle. Het (lente)feest bruist met kinderanimatie, folklore, ambachten, vertelster, Ardense muziek, dans en jachthoornblazers. Bovendien lopen op dat moment twee tentoonstellingen: ‘De korhoen’ en ‘Biodiversiteit in het bos’. Reserveer via www.lerarenkaart.be. Kan je er op 20 mei niet bij zijn, hou dan 23 september vrij voor het Herfstfeest in Parc Chlorophylle.Parc Chlorophylle – 60 rue des Chasseurs Ardennais – 6960 Dochamps – www.parcchlorophylle.com – 084 37 87 74 (inschrijven voor de lerarendag kan enkel via www.lerarenkaart.be)

diamonds for kidsHet Diamantmuseum Provincie Antwerpen verwel-komt leraren tweede en derde graad lager onderwijs op woensdag 18 april (14-16.30 u.). Het museum-spel ‘Schitterend’ is het kroonjuweel van deze dag. Leerlingen trekken hiermee zelfstandig op zoektocht door het museum. Je krijgt meteen een rondleiding door het museum en het educatieve pakket voor de tweede of derde graad lager onderwijs gaat gratis mee naar huis. Je mag een collega of je partner meebrengen. Ook de eigen kinderen zijn welkom. Inschrijven voor deze lerarendag doe je via www.lerarenkaart.be (rubriek ‘inschrijven’ – item lerarendagen).Diamantmuseum Provincie Antwerpen – Koningin Astridplein 19-23 – 2018 Antwerpen – www.diamantmuseum.be – info@diamant.provant.be (inschrijven voor de lerarendag kan alleen via www.lerarenkaart.be)

a ViPDaG

B ViPDaG

a ViPDaG

Mem

orial Museum

Passchendaele 1917©

Parc Chlorophylle©

zekerdoen - KLASSE Nr. 174 · �1

lerarenkaart

voor de dolfijnen2007 is het ‘Jaar van de Dolfijn’. Allerlei activiteiten zullen uitmonden in een ‘Week van de Dolfijn’, van 10 tot 17 oktober. Natuurpunt werkt een educatief pakket uit om je leerlingen onder te dompelen in de leefwereld van de dolfijnen. Jeugdauteur Patrick Lagrou (van o.a. de reeks rond ‘Het Dolfijnenkind’) is peter van de hele actie. Je kan natuurlijk ook altijd zelf een actie op poten zetten, bijvoorbeeld een ‘Dolfijnenloop’ (sponsorloop) of andere projecten rond fund-raising. Je kan je nu al aanmelden via bart.slabbinck@natuurpunt.be. Scholen die meedoen, krijgen het logo ‘Dolfijnen TopScholen’. Voorts zijn er prijzen voor kinderen die de ‘allermooiste’ bijdrage leveren of extra veel geld verzamelen.www.jaarvandedolfijn.org - bart.slabbinck@natuurpunt.be - 0473 47 23 74Win: 4 x ‘Walvissen en dolfijnen in de Noordzee’ (een knap fotoboek) - mail vóór 22 april (met vermelding ‘Dolfijnen’) naar secretariaat.leerkrachten@klasse.be

nic BaltHazar of koen wauters in je klasVan 7 tot 11 mei is er een campagneweek van Plan Belgium rond kinderrechten. Jeugdauteur Nic Balthazar heeft het begin geschreven van een verhaal. Klassen uit het secundair onderwijs mogen dit verhaal verder aanvullen. Nic Balthazar gaat het winnende verhaal voorlezen in de winnende klas. Leerlingen lager on-derwijs krijgen de uitdaging een liedje te schrijven over kinderrechten. Tijdens de campagneweek komt Koen Wauters naar de winnende school om hun liedje mee te zingen. Leerlingen van alle leeftijden mogen daarnaast meedoen met de posterwedstrijd. De opdracht is simpel: ontwerp een poster rond kinderrechten. De mooiste poster zal worden verspreid over heel België en ver daarbuiten.Surf naar www.plan-belgie.org - inzendingen vóór 20 april naar griet.dewachter@plan-belgie.org

erfgoeddagOp zondag 22 april ontdek je via meer dan 800 activiteiten getuigenissen uit het verleden, overgebleven voorwerpen en verhalen rond het thema ‘Niet te schat-ten’. In Hasselt ben je welkom op een toneelstuk over de verhalen van objecten uit het stadsarchief. In Sint-Truiden kan je een film bekijken waarin mensen uit Congo, Mexico, India enz. vertellen over museumobjecten die voor hen een spe-ciale waarde hebben, in Gent kan je op zoek naar de schat van het Belfort enz. Alle activiteiten zijn gratis - meer info op www.erfgoeddag.be - gratis workshop voor klas-sen secundair onderwijs rond animatiefilm en digitale fotografie - Oostende, van 16 tot 20 april in mu-zee-um (animatiefilm - info@mu-zee-um.be - 059 26 90 64) en PMMK (digitale fotografie - info@pmmk.be - 059 50 81 18)

kom naar vlaanderendagWaar (en hoe) werkt een minister? Hoe functioneert een sluizencomplex? Waarom hangt men de kusttram af en toe in de lucht? Of wil je gewoon wat actie: een bos verkennen, muurklimmen of speleoboxen bijvoorbeeld. Het kan allemaal op zondag 22 april. Dan legt de Vlaamse Overheid voor het grote pu-bliek al haar sluiers af tijdens de Vlaanderendag. Op meer dan honderd plaatsen in een vijftigtal steden en gemeenten staat wat te gebeuren: van sterrenwacht tot psychiatrische instelling, van zeestation tot ministerie, van kasteel tot sport-centrum. Honderd keer informatie en activiteiten die van de Vlaamse overheid meer maken dan je jaarlijkse belastingsbrief. Ontdek het zelf, gratis, de hele dag lang, samen met je gezin. De ideeën, folders en brochures voor een klasuitstap of een nieuw project zijn nooit ver weg. Het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming, met het kabinet van de minister en de redacties van Klasse, Maks!, Yeti en Klasse voor Ouders houdt opendeurdag. Je bent welkom.

www.vlaanderendag.be➠

Be cool, Be HoffelijkEen kwart van zwaar verbrande kinderen pleegt zelfmoord. Met de slogan ‘Be cool, be hoffelijk’ vraagt vzw verleg een steen aandacht voor deze kinderen, die het vaak heel moeilijk hebben met het aanvaarden van hun ‘getekend’ spiegel-beeld. De vzw vraagt alle scholen een hoffelijkheidsakkoord te ondertekenen en deel te nemen aan de schrijfactie ‘Kruip in de huid van een brandwon-denslachtoffer’. Cathérine Moerkerke steunt de actie en zingt ook mee op de actiesingle ‘Shadows over me’.

www.brandwondenproject.verlegeensteen.be➠

sHootElke vrijdagavond (18.30 u.) en zaterdagavond (19.30 u.) kan je op Ketnet kijken naar ‘Shoot’, een interactief jongeren-praatprogramma, met onder-werpen die bij de leefwereld van 10-14-jarigen aansluiten. Heidi Lenaerts en Peter Pype ontvangen in de studio enkele praatgasten, een muzikale act en … enthousiaste jongeren in het publiek. Je kan de opnames van ‘Shoot’ gratis bijwonen met de hele klas. Er zijn opnames op woensdagen 18 april, 2 en 16 mei. Telkens worden twee programma’s opgenomen, één tussen 14.45 en 16.30 u. en één tussen 17.45 en 19.30 u.Mail snel al je gegevens naar danielle.gregoor@vrt.be

a w!N

a

speliparkTijdens de gratis vorming ‘Spelipark’ maak je drie uur lang kennis met ver-schillende informatieve spellen die je in je klas kan gebruiken. Interculturele diversiteit, sociale vaardigheden, milieu, democratie, Noord-Zuid-tegenstel-lingen...: er is een grote waaier van spellen om een grote waaier van the-ma’s bespreekbaar te maken. Je kan gratis naar ‘Spelipark’ op 25 april in Gent (Smidsestraat 130), 2 mei in Leuven (Naamsesteenweg 130) of 9 mei in Hasselt (Vaartstraat 14), telkens van 14 tot 17 u. Onder de aanwezigen verloot Centrum voor Informatieve Spelen (C.I.S.) spellen en spellenboeken.reserveren vóór 20 april via marijke@spelinfo.be - 016 29 74 58 - www.spelinfo.be

a Gratis

a Gratis

a Gratis

a Gratis

a w!N

vzw verleg een steen©

natuurpunt©

zekerdoen - KLASSE Nr. 174 · �3

Zeker doen

de redding van de sterrenfeeOp 18 april (14 u.) kan je in Volkssterrenwacht Beisbroek een lerarennamiddag bijwonen over de nieuwe planetariumvoorstellingen ‘De redding van sterrenfee Mira’ (laatste kleuterklas en eerste graad lager onderwijs) en ‘Op reis met de sterren’ (tweede en derde graad). Je kan die dag ook een kijkje nemen in het observatorium. Alle deelnemers krijgen een documentatiepakket met prakti-sche doe-dingen voor gebruik in de klas.www.beisbroek.be - info@beisbroek.be - 050 39 05 66

zintuiglijke speeltuinBasisscholen vinden in ‘De Zintuiglijke Speeltuin’ een nieuw totaalproject dat de zintuigen van de leerlingen prikkelt. Je leerlingen gaan actief op ontdek-kingstocht en leren stil te staan bij kunstzinnige ervaringen. Dagdagelijkse materialen en voorwerpen, maar ook hedendaagse kunstwerken van bekend én nieuw talent leren je leerlingen genuanceerder, gedetailleerder, actiever, in-tenser, ontdekkend, met meer inzicht, doorzicht en vooral vol verwondering… kunst (en hun dagelijkse leven) beleven. ‘De Zintuiglijke Speeltuin’ is een initi-atief van vzw Kunst in Zicht, in de Warande (Turnhout) van 19 tot 21 maart en van 16 tot 26 april. Je betaalt 4 euro per leerling (derde kleuterklas tot zesde klas; max. 25 leerlingen per groep).www.kunstinzicht.be - kiz@warande.be - 014 47 23 35

knutselfeestHoe creatief zijn jouw leerlingen? Steek samen de handen uit de mouwen en misschien win je wel een knutselworkshop voor de hele klas. Maak een kleurrijk knutselwerk rond het thema ‘Pasen’ en stuur het vóór 1 mei naar Ellen Van Schaik - Standaard Uitgeverij - Mechelsesteenweg 203 - 2018 Antwerpen. Alle derde kleuterklassen en alle klassen eerste graad lager onderwijs mogen meedoen. De winnaars krijgen een ‘Creapakket - Knutselworkshop’ van 2,5 uur, in de klas, begeleid door De Banier. Die workshop is uitgewerkt rond een bepaald thema en is geschikt voor max. 20 leerlingen. Thema en datum kies je in overleg met De Banier. Tien andere klassen winnen het nieuwe ‘Knutselfeest voor kinderen’ (Standaard Uitgeverij en De Banier), met allerlei creatieve tips rond klei, plastic en eenvou-dige materialen zoals touw, rietjes, drinkkartons en yoghurtbekertjes. Dit boek is de opvolger van ‘Knutselboek voor kinderen’ (creatieve tips rond papier, karton en kneedbare klei). Beide boeken zijn overal verkrijgbaar.ellen.vanschaik@standaarduitgeverij.be - 03 285 73 56 - www.debanier.be - debanier@debanier.be

zelfBouwnestkastjesLeerlingen tweede en derde graad lager onderwijs kunnen met een educatief bouwpakket zelf nestkastjes timmeren voor kool- en pimpelmezen. De actie is een initiatief van Vogelbescherming Vlaanderen. Bij het bouwpakket krijg je (via post of mail) een bouwplan en informatie over waar je zo’n nestkastje het best hangt, hoe je het moet onderhouden en hoe je een nestelend en broedend koppeltje het beste kan observeren. Per klas krijg je een kleurenposter met de meest voorkomende tuinvogels. Je betaalt 5,95 euro per nestkast als de school lid is van Vogelbescherming Vlaanderen; niet-leden betalen 6,45 euro. Lid wor-den kost 15 euro per jaar. Vanaf 30 kastjes betaal je géén leveringskosten (20 euro als je minder dan 30 kastjes bestelt; levertijd één week).www.vogelbescherming.be - info@vogelbescherming.be - 03 296 26 80

maak zelf doucHegelSamen met je leerlingen haargel, badschuim en bruisballen maken? Met het project ‘Mooi en Cool met Chemie’ (Fedichem Vlaanderen) leren je leerlingen derde graad lager onderwijs spelenderwijs de wondere wereld van de chemie kennen. Ze richten een eigen chemisch bedrijfje op in de klas, kopen ingredi-enten, maken de producten en verkopen ze op bijvoorbeeld de familiedag van je school. Je volgt zelf eerst een gratis workshop waar je de producten zelf al eens maakt. Het lessenpakket ‘De chemiebende’ krijg je daarna thuisgestuurd. Er zijn workshops op 18 april in Katholieke Hogeschool Limburg, Diepenbeek (14 tot 17 u.), 24 april in Plantijnhogeschool, Antwerpen (19 tot 22 u.), 25 april in Erasmushogeschool, Brussel (14 tot 17 u.) en Hogeschool Gent (14 tot 17 u.).www.fedichem-vlaanderen.be - inschrijven via secretariaatvlaanderen@fedichem.be

Vogelbescherming Vlaanderen

©

B

B

B w!N

B Gratis

interactieve duizendpootMuziekgroep Vroink brengt interactieve optredens voor leerlingen vanaf 6 jaar. Swingende liedjes die inhoudelijk herkenbaar zijn, over groeien, wiebelen-de konten, angsten, zotdoenerij en verliefdheid, over slijmerige wezens, een tandartsbezoek enz. Onlangs verscheen zelfs de eerste cd van deze groep, o.l.v. interactieve duizendpoot Marijke Umans. Je vindt de groep trouwens elke maand in Fnac (Antwerpen, Gent en Leuven) waar ze met ‘Smak boek in de kij-ker’ gedichten en verhalen op muziek zetten.Haar jeugdboek ‘Wiebelkont’ (vanaf 8 jaar; uitgeverij de Eenhoorn) vertelt, over Bet, de jongste van een gezin met vijf meisjes, een energiek kind, met het hart op de tong, die daardoor vaak botst met leraren, pastoors en ‘het gezag’.

www.roodvonk.be➠

B

B Gratisvzw

Kunst in Zicht©

zekerdoen - KLASSE Nr. 174 · �5

Zeker doen

adres onBekendEen nieuwe, vier lesuren vullende workshop brengt vanaf september een stukje levende geschiedenis in de klas. Een speelse quiz, projecties en meerkeuzevragen introduceren het thema ‘Wereldoorlog II’. Daarna volgt de theatervoorstell-ling ‘Adres onbekend’ (naar de gelijknamige novelle van Kathrine Kressmann Taylor), door acteurs Erik Burke en Wim Stevens. ‘Adres onbekend’ is een ver-haal over keuzes maken en over wat er met gewone mensen gebeurt als ze zich laten meeslepen door een extremistisch gedachtengoed. De workshop sluit af met een naverwerking met de twee acteurs. Het project ‘WO II - Adres onbekend’ is geschikt voor leerlingen derde graad secundair onderwijs. Op 2 en 9 mei zijn er vier gratis kennismakingsvoorstellingen in Torhout en Sint-Niklaas, exclusief voor leraren en organisatoren van schoolprojecten.www.adresonbekend.be (slechts 50 plaatsen per voorstelling)

dirk frimout op scHoolZes secundaire scholen uit het Brussels Hoofdstedelijk Gewest krijgen Dirk Frimout op bezoek voor een gratis lezing van anderhalf uur. Vanuit zijn eigen (ruimtevaart)ervaring houdt hij een pleidooi voor techniek en wetenschap. Drie lezingen vinden nog dit schooljaar plaats, drie lezingen in het najaar.aanvragen via euro.space.society@skynet.be

de gift van de godenJazz, rap en gsm’s, slimme slaven en jaloerse goden, schitterende piramiden en mistige plantages. ‘De gift van de goden’ is een reis met muziek en woorden in de tijd en rond de wereld, op zoek naar wat vrijheid eigenlijk is. Deze nieuwe voorstelling van theatergezelschap Kokon is geschikt voor leerlingen vanaf de tweede graad secundair onderwijs. Op vrijdag 13 april (Kessel-Lo; 20.30 u.) en zondag 3 juni (Bierbeek; 17 u.) zijn er gratis try-out voorstellingen.

kokon@scarlet.be➠

’t Hooft van jotieDeze nieuwe theaterproductie is volgens de auteurs een «toeristische wande-ling doorheen de hersenen van een junkiedichter». Teater Splinter brengt de de-sastreuze gevolgen van drugsgebruik tot leven voor leerlingen derde graad se-cundair onderwijs. Teater Splinter blijft ondertussen ook (school)voorstellingen spelen van hun vorige productie, ‘Herfsthoofd’, over een vader die dementeert en de gevolgen hiervan op zijn gezin. Er zijn gratis promotievoorstellingen voor directies en leraren derde graad op 8 mei in Fakkeltheater Antwerpen (14 en 20 u.) en op 11 en 12 mei in Limburgs Theatercafé ’t Schuurtje Hasselt (20.15 u.). Reserveren is verplicht.Teater Splinter - baptist.marcel@belgacom.net - 0476 69 52 47 of 011 37 88 86

sHalimar‘Shalimar’ is een nieuw spel voor de tweede graad secundair onderwijs rond relaties en seksualiteit in multicultureel perspectief. Je leerlingen spelen de rol van relatieadviseur voor twee fictieve leeftijdsgenoten. Ze bepalen daarbij zelf of en hoe hun koppel elkaar gaat ontmoeten en of het ‘aan’ geraakt. De personages doorlopen vervolgens vijf fases, waarbij je leerlingen telkens moe-ten beslissen of hun koppel samenblijft of niet. ‘Shalimar’ legt de klemtoon op dialoog en de bereidheid om te leren van andere culturen. Het spel is vooral geschikt voor multicultureel samengestelde klassen.www.sensoa.be - www.ond.vlaanderen.be/schooldirect/BL701/shalimar.pdf

enquête over vlaamse kunstWaar vind je de wereldberoemde schilderijen van Van Eyck, Memling, Rubens, Van Dyck, Permeke, Ensor en Magritte in één ‘ruimte’ samen? Op www.vlaamsekunstcollectie.be dus, de gezamenlijke website van het Brugse Groeningemuseum, het Antwerpse Koninklijk Museum voor Schone Kunsten en het Gentse Museum voor Schone Kunsten. Je vindt er de catalogus van de drie museumcollecties. Maar de drie musea willen ook werk maken van online lerarendossiers om je lessen te stofferen of een museumbezoek voor te be-reiden. Vooraleer de educatieve medewerkers van de musea deze plannen in praktijk brengen, willen ze de leraren bevragen over hun wensen en verwach-tingen. Die enquête vind je tot 31 mei op www.vlaamsekunstcollectie.be. Wie deelneemt aan de enquête, maakt kans op een gratis verjaardagskalender met details uit 12 meesterwerken.www.vlaamsekunstcollectie.be - geert.souvereyns@vlaamsekunstcollectie.be

acHt sHaw-BrotHersLiefhebbers van oosterse actiefilms beginnen spontaan te kwijlen als ze de naam ‘Shaw Brothers’ zien staan. Deze producenten uit het verre HongKong wisten immers als geen ander de typische Aziatische filmthema’s (kung fu, samoerai, eergevoel enz.) te verzoenen met de westerse filmconventies en filmtaal. Met als resultaat een schier oneindige reeks flitsende actiefilms, jaren geleden in onze bioscopen even populair als de Amerikaanse western. Dutch Filmworks brengt deze films nu systematisch uit op dvd. Bij de laatste lading zaten o.a. het sci-fi-kitsch-juweeltje ‘the Super Inframan’ (Hua Shan), maar vooral ‘pareltjes’ van veelfilmer Chang Cheh, met o.a. ‘the Heroic Ones’, ‘the Blood Brothers’ en ‘Invincible Shaolin’.www.dfw.nl - overal verkrijgbaarWin: 8 Shaw Brothers-films - mail vóór 22 april (met vermelding ‘Shaw Brothers’) naar secretariaat.leerkrachten@klasse.be

dringend examinatoren gezocHtDringend gezocht: examinatoren voor de tweede afdeling van de Examencommissie (eindexamen ASO) voor de eerste zittijd (mei-juni), voor de vakken Nederlands, Frans (zéér dringend), Engels, Duits, Spaans, biologie, scheikunde, fysica, geschiedenis, aardrijkskunde, tekstverwerking, toegepaste informatica, esthetica.Info en kandidaturen met cv via tony.klinkers@ond.vlaanderen.be - 02 528 09 34

s

s Gratis

s

s

s Gratis

s w!N

s Gratis

s Gratis

Kokon©

zekerdoen - KLASSE Nr. 174 · ��

Zeker doen

de rudolfs smeren stemBanden (27)In basisschool ‘t Regenboogje in Etterbeek zingt een koortje van ouders én leraren de pannen van het dak. Sinds oktober repeteren de Rudolfs elke week bij ouder en koorzangeres Hilde voor hun jaarlijkse optreden. «Dat de school en de ouders samen muziek maken», zegt de jazz- en gospel-zingende papa Solomon, «geeft kinderen het vertrouwen dat muziek goed en belangrijk is.» Ouders, maar ook steeds meer grootouders, zijn actief op school. Vooral kleuter- en lagere scholen hebben een goed werkende ou-derraad. (Groot)ouders lezen voor, gaan mee zwemmen of op klasuitstap.meer info en andere schooltips op www.klasse.be

wie is jouw leesBuddy? (28)«Daar moet je even stoppen met lezen, want er staat een uitroepteken», zegt Ikran tegen Insaf. Samen met hun klasgenootjes van basisschool Hof Van Nassau in Mechelen zitten de twee meisjes in ‘leeskoppels’ in de eetzaal. Daar lezen ze elke donderdag en vrijdag twintig minuten samen. De leerlingen van het zesde leerjaar begeleiden een leerling van het derde leerjaar, die van het vijfde leerjaar hun schoolmakkers van het tweede leerjaar. ‘Peer tutoring’ heet dat.meer info en andere schooltips op www.klasse.be

‘een nieuwe rage, auto in de garage!’ (26)«Als de aarde opwarmt, smelten de ijskappen en verdrinken alle ijs-beren en pinguïns.», zegt Omar (14). Omar is één van de vijfhonderd leerlingen uit vier Lokerse scholen die op Dikke-truiendag in hun dik-ste truien en warmste sjaals naar de Markt trekken. Daar overhandi-gen ze een engagementsverklaring aan de burgemeester: ze zetten de verwarming blijvend één graad lager, gaan zoveel mogelijk met de fiets of openbaar vervoer op schooluitstap en voortaan fietsen ze elke dag naar school. Met de slogan ‘Een nieuwe rage, auto in de garage!’ roepen ze alle inwoners op om meer te fietsen. De politie leidt de optocht in goede banen… jawel, te voet of op de fiets!meer info en andere schooltips op www.klasse.be

Zeker doen

Peter Van Hoof©

Klasse©

Klasse©

zekerdoen - KLASSE Nr. 174 · ��

zebra©

cursussen

Genderforum: 23 tot 25/4 in Centrale Bibliotheek, Universiteit Gent.www.cgs.ugent.be/ugender - hanneke.pyck@ugent.be - 09 264 39 78Armoede en onderwijs: 25/4 in Sint-Jozefsinstituut, Tielt.www.eekhoutcentrum.be<Game Over> - mediavierdaagse over film-en gamegeweld, angst en onzekerheid: 18 tot 21/4 in Kortrijk.www.katho.be/ipsoc/emv - Expertisecentrum Maatschappelijke Veiligheid - stefaan.pleysier@katho.be - 056 27 05 21 Verbeteren van leerprestaties - voorkomen en genezen van stress, nervositeit, depressie en leermoeilijkheden: 23 tot 25/4 in Brussel en Antwerpen.www.stressfreeschools.be - info@stressfreeschools.be - 02 231 11 23‘Een leerling is zwanger’: 19/4 in Leuven.ww.crz.be - inge.decoster@med.kuleuven.be - 016 33 29 1343ste Doordenkertje: De kloof tussen opvoedingsintenties en opvoedingseffecten - Paradoxen van pedagogisering: 18/4 in Gemeenschapsonderwijs, Brussel.pbd.gemeenschapsonderwijs.net/aankondigingen/folder08022007.pdf - luc.vervloet@g-o.be - 02 790 95 68GOn en inclusie: 20/4 in Hogeschool Gent.wivina.dekeyser@hogent.be - 09 321 21 45Meester over mijn schoolarchief: 25/4 in Sint-Jozef-Klein-Seminarie, Sint-Niklaas.www.sjks.be - koen.verstraeten@sjks.be - 03 780 71 59

Pedagogische trefdag voor leraren basisonderwijs: 21/4 in Brabanthal, Leuven. Jaarlijkse trefdag met leermiddelenbeurs. Op www.lerarenkaart.be kan je een vrijkaart afdrukken die gratis toegang geeft tot de beurs en de pedagogische sessies rond ‘Gezondheid’.COV Vlaams-Brabant - joost.tresignie@pandora.be

Themadag ‘Ondernemen’: 24/4 in Consciencegebouw, Brussel.Workshops (voormiddag) en finale ‘Beloftevolle Ondernemer 2007’ met zaalacts (namiddag).www.omoo.be - paul.schram@ond.vlaanderen.be - 02 553 88 96COFIB-filmseminarie Chile con filme: 20 tot 22/4 in Dommelhof, Neerpelt.Acht Chileense films en zes lezingen rond de Chileense filmcultuur.www.limburg.be/zebra - zebra@limburg.be - 011 80 50 05

Alumnidag oud-studenten LSO (regentaat), met workshops rond o.a. Frans als tweede taal in Brussel, Europa in de klas, probleemgedrag bij leerlin-gen, hoekenwerk enz.: 25/4 in EHSAL, Campus Nieuwland, Brussel.Alumni.ehsal.be/alumnidag.asp - luc.sadones@ehsal.be

➜

➜

➜

➜

➜

➜

➜

➜

➜

➜

➜

➜

veilig internettenTientallen vrijwilligers trekken de-zer dagen langs de scholen om je leerlingen de principes van veilig internetten bij te brengen. De actie ‘Als een visje door het net!’ is een initiatief van Microsoft, met steun van Child Focus en FCCU (Federal Computer Crime Unit). Deze sessies volgen op de publicatie eind vorig jaar van de gelijkna-mige jongerengids met praktische tips over slim en veilig surfen (surfen, mailen, chatten, bloggen, beschermen en downloaden). De campagne mikt vooral op leerlingen derde graad lager onderwijs en eerste graad secundair. Die jongeren blinken meestal uit in hun kennis van de technische mogelijkheden van internet, maar blijken minder op de hoogte van de gevaren die er achter schuilen.Tips en hints vind je op www.clicksafe.be (Child Focus) en www.msn.be/sliminternet

peilingsonderzoekenOp vrijdag 1 juni is er een peilingsonderzoek Frans (eerste graad aso) en op donderdag 7 juni een peilingsonderzoek luisteren en begrijpend lezen (zesde jaar lager onderwijs). De onderzoeken zijn een initiatief van de onderwijsminis-ter, uitgevoerd door de faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen (KULeuven). De onderzoekers zoeken toetsassistenten, die de afname ter plaatse helpen organiseren. In sommige scholen is er eventueel een deeltoets voor het peilingsonderzoek Frans op woensdag 30 mei of donderdag 31 mei. www.peilingsonderzoek.be - may.vanhulle@ped.kuleuven.be - 016 32 56 08 - je krijgt een for-faitaire vergoedingHet onderzoeksteam is ook op zoek naar leraren Frans om te helpen bij de verbetering van de schrijfproef Frans. Je engageert je daarbij om minstens één week van de zomervakantie schrijftaken te beoordelen volgens een opgegeven beoordelingsschema. Je krijgt een vergoeding.www.peilingsonderzoek.be - klaartje.volders@ped.kuleuven.be - 016 32 61 79

gezocHtdirecteur voor het Gesubsidieerd Technisch Instituut Mortsel. Je hebt het bekwaamheidsbewijs, bent vastbenoemd, communicatievaardig en beschikbaar op 1 september?Kandidaturen (met cv, diploma, bewijs van vaste benoeming en bewijs van goed gedrag en zeden) vóór 18 april aangetekend sturen naar College van burgemeester en schepe-nen - Liersesteenweg 1 - 2640 Mortsel - meer info via rita.yperman@mortsel.beleraren lager en secundair onderwijs voor de pedagogische omkadering van de gesloten centra (Melsbroek, Steenokkerzeel, Brugge en Merksplas): werken rond algemene ontwikkeling en onderwijs, vooral van minderjarigen.FOD Binnenlandse Zaken, dienst Vreemdelingenzaken - kandidaturen vóór 20 april via mieke.monden@ibz.fgov.be - 02 500 22 02 - functiebeschrijving op www.ond.vlaan-deren.be/schooldirect/BL701/vacatureBZ.dochalftijds bewegingsmedewerker die meewerkt aan antiracistische acties en campagnes (vooral ondersteuning van lokale actiecomités en vrijwilligers).Kandidaturen meteen via marius@vaka-handinhand.org of 03 281 15 05

➜

➜

➜

B

a

s

H

a

a

a

zekerdoen - KLASSE Nr. 174 · ��

Peter Smets

©

Leerlingenkaart2006-gras 1

16-06-2006, 12:37:16

1. De MAKS!DAG is een zapdag: tussen 11 en 17 u. proeven je leerlingen van meer dan 30 verrassende activiteiten. Ze blijven plakken bij de zaken die hen boeien. De MAKS!DAG is een ontdekkingsreis.

2. De MAKS!DAG is laagdrempelig en voor elk publiek. Anders dan op vergelijkbare evenementen biedt de MAKS!DAG een mix van sport, cultuur, koken, beauty & wellness, dans, quiz... En wat meer is: alles is gratis.

3. De MAKS!DAG is ideaal om met je leerlingenraad, hele of halve klas of een andere groep leerlingen te komen. Vorig jaar al liepen er hele Okan-klassen en leerlingenraden rond op de MAKS!DAG. De beste teambuil-ding gebeurt toch in de vrije tijd?

4. De MAKS!DAG is er voor maar vooral ook door jongeren: straffe leer-lingen uit vier scholen koken mee aan bizarre soepen met topkok Achim, customizen broeken door er lintjes en lapjes op te naaien, zorgen voor een schoonheidsbehandeling of een nieuw kapsel.

5. De MAKS!DAG is vlot bereikbaar: je start op honderd meter van het station van Leuven, en omdat het hele feest al rond 20 u. eindigt raakt iedereen nog vlot met het openbaar vervoer thuis.

6. De MAKS!DAG eindigt met een top-act: DISCOBAR GALAXIE, altijd een goede garantie voor een stevig feest, draait tussen 17 en 20 u. in Het Depot aan het station.

7. De MAKS!DAG biedt je leerlingen de kans om al eens in Leuven rond te neuzen. De hele dag krijgt de volle steun van de stadsdiensten én de plaatselijke winkels. Zo wordt de leerlingenkaart die dag in Leuven nog veel meer waard.

8. De MAKS!DAG is er voor je leerlingen, of je kinderen (als ze tenminste in het secundair onderwijs les volgen). Hadden we al gezegd dat je als leraar in het secundair onderwijs ook welkom bent? Schrijf snel in op www.maks.be

➜

➜

➜

➜

➜

➜

➜

➜

acHt redenen om je leerlingen naar de maks!dag te sturen

Elke maand belandt Maks!, het jongerenblad van Klasse, met jouw hulp op de schoot van 200 000 leerlingen uit de tweede en derde graad van het secundair onderwijs. Haast alle jongeren hebben een leerlingenkaart op zak die hen re-gelmatig herinnert aan sterke acties en voordelen. De doelstellingen van Maks! en de Leerlingenkaart lopen parallel met die van Klasse en de Lerarenkaart: mensen binnen het onderwijs sterke verhalen en voorbeelden serveren die aansluiten bij hun leefwereld, en de drempel verlagen om zelf in actie te ko-men. De MAKS!DAG is het straffe gratis feest dat deze doelstellingen zo leuk mogelijk bundelt. Misschien hebben je leerlingen zich al ingeschreven? Anders zijn hier nog acht redenen om ze op 21 april naar Leuven te sturen.

Ontdek het hele aanbod op www.maks.be en stuur je leerlingen naar de MAKS!DAG. Met de posters die je op school vindt, kan je de MAKS!DAG ook bekend maken in de klas, vooral bij leerlingen die MAKS! niet ontvangen of thuis geen internettoegang hebben. Inschrijven kan tot en met 17 april via de bon in Maks!, op de poster, of via www.maks.be.

8 REDENENDiscobar Galaxie - Coolpolitics

Comedy shorts - Pimp my pants

Verhitte verzen - Paaldansen

– Langste Quiz - Wii-contest

Panna-voetbal - BloedcafE

X-treme Makeover - Orgelkaraoke

en nog veel meer......

VAN 11 TOT 20 U

MAKS!DAG21 APRIL 2007LEUVEN

a Gratis

a Gratis

zekerdoen - KLASSE Nr. 174 · 31

leerlingenkaart

1. je eigen siteBij Classy krijgt elke leraar die zich registreert gratis 20 MB webruimte, online webcursussen en een bijzonder handige pagina links naar alle mogelijke tools die je helpen je website te bouwen en te verfijnen. Registreren doe je gratis met je lerarenkaart.

www.classy.be

2. eggietalkOp de website Eggietalk kunnen kinderen (6-12 j.) over heel Europa met elkaar e-mailen, zonder dat ze daarvoor enige vreemdetalenkennis nodig hebben. Het programma werkt met visuele communicatiebladen, met woorden in verschil-lende talen, zodat een bericht er uitziet als een stripverhaal. Voor een licentie van een schooljaar (onbeperkt aantal leerlingen/klassen) betaalt de school 50 euro.

www.eggietalk.com

3. neejandertaalNederlandse taalbeschouwing (woordleer, zinsleer, tekstgrammatica, commu-nicatie…) vanuit taalvaardigheid, dagelijkse taalsituaties en uitdagende taal-problemen. Dat is Neejandertaal. De methode is uitverkocht maar de auteurs bieden nu al het materiaal gratis online aan: je kan zo’n 75 lessen downloaden. Verder: handleiding, oplossingen, faq’s, feedbackopties en didactische visie.

www.neejandertaal.be

➠

➠

➠

Hoe veilig is Het weB?Wie is volgens jou verantwoordelijk voor de internetveiligheid van kinderen en jongeren? Moeten ouders daarvoor zorgen of is het ook de taak van de school? En hoe pak je dat dan aan? Wat doen leraren nu al in de klas? Waar schuilt het internetgevaar precies? Het insafe netwerk wil van leraren horen hoe ze hierover denken. Doe mee aan het onderzoek.

www.zoomerang.com/survey.zgi?p=WEB2266R3QRXZH➠

goodBye BafanaDit is het verhaal van James Gregory (Joseph Fiennes), een blanke gevange-nisbewaker die in de jaren 60 de opdracht krijgt Nelson Mandela persoonlijk te bewaken. 25 jaar lang hield Gregory de voormalige ANC-leider en presi-dent in het oog: van bij zijn opsluiting op Robben Island tot bij zijn vrijlating in 1990. Doorheen de jaren was Gregory Mandela’s cipier, zijn censor, maar ook zijn vertrouwenspersoon. Door zijn gesprekken met Mandela evolueert hij van zwartenhater tot tegenstander van de Apartheid. Hun unieke vriendschap stelt ten slotte de ultieme vraag: ‘Wie is de echte gevangene?’ Deze nieuwe film van Bille August wordt verdeeld door Cinéart en loopt vanaf 11 april in de Vlaamse bioscoopWin: 25 duotickets (enkel geldig op weekdagen) - mail vóór 11 april (met vermelding ‘Goodbye Bafana’) naar secretariaat.leerkrachten@klasse.be

sterke kinderenVanaf 24 april vertellen zes ‘Sterke kinderen’ over hun leven en over schen-dingen van de mensenrechten in crisis- en oorlogsgebieden. Zo kijk je telkens 26 minuten lang mee door bijvoorbeeld de ogen van een straatkind in Congo of een aidspatiëntje in Togo. Vitaya doet voor deze portrettenreeks een beroep op enkele bv’s (Ronny Mosuse, Tom Lenaerts, Leen Demaré) die de kinderen ter plaatse gaan opzoeken. De portretten zullen hard en realistisch zijn, maar ook de klemtoon leggen op levenslust, energie en de moed om door te gaan die deze kinderen tonen.Vanaf 24 april op Vitaya - meer info via www.vitaya.be

piet piraatDe tweede Piet Piraat-film is na zijn bioscoopcarrière nu ook beschikbaar op dvd. ‘Piet Piraat en het Vliegende Schip’ bevat uiteraard alle Studio 100-troe-ven. De bekende personages (met zelfs de meisjes van K3 die hun stem lenen aan een stelletje vleesetende planten), een spannend verhaal over een spook-schip, versteende piraten en een Piet Piraat die op zo’n beeld (van de mooie piratenkapitein Marilyn) verliefd wordt.‘Piet Piraat en het Vliegende Schip’ (Studio 100) - overal verkrijgbaar.Win: 9 x ‘Piet Piraat en het Vliegende Schip’ - mail vóór 22 april (met vermelding ‘Piet Piraat’) naar secretariaat.leerkrachten@klasse.be

sprookjes en musicalsAl wie de laatste jaren de bekende sprookjesmusicals van Studio 100 al of niet heeft gemist, vindt ze nu in de nieuwe collectie ‘Studio 100 Sprookjes’: een reeks live-registraties van ‘De Drie Biggetjes’ (met o.a. K3), ‘De Kleine Zeemeermin’ (met o.a. Kathleen Aerts en Kirsten Cools), ‘Doornroosje’ (met o.a. K3 en Free Souffriau), ‘Sneeuwwitje’ (mét kus en met o.a. Sasha Rosen, Davy Gilles en Anne Mie Gils) en ‘Pinokkio’ (met o.a. Ivan Pecnik, Free Souffriau en Peter Thyssen). Bij de special editions ‘Doornroosje’ en ‘De 3 Biggetjes’ vind je in de box zelfs een gratis cd met liedjes uit de musical. ‘De 3 Biggetjes’ kan je trouwens nog live gaan bekijken in Antwerpen (Lotto Arena) op 13, 14 en 15 april.

www.studio100.be - overal verkrijgbaar - tickets voor ‘De 3 Biggetjes’ via 070 66 03 30Win: 20 ‘Studio 100 Sprookjes’ - mail vóór 22 april (met vermelding van de titel van je keuze) naar secretariaat.leerkrachten@klasse.be

➠

weBtiPs

a w!N

Cinéart-Cinélibre©

a w!N

a w!N

a

iNterNet

Studio 100©

3� · KLASSE Nr. 174 - zekerdoen

Multimedia

Jekino©

Dutch Filmw

orks©

tHe colour of milkLiefde is de ergste van alle natuurrampen, vindt de 12-jarige Selma in ‘the Colour of Milk’ van de Noorse schrijfster/cineaste Torun Lian. Haar moeder stierf bij haar geboorte, haar tante maakt voortdurend ruzie met haar ‘eeuwige’ verloofde, maar al haar vriendinnen lijken wel op jongensjacht. De film is een verhaal over voelen of niet voelen, over verliefd worden of ijskoud blijven.‘The Colour of Milk’ (winnaar van het laatste Europees Jeugdfilmfestival) is uitgebracht door Jekino - je kan hem bestellen (16 euro) via www.jekino.beWin: 5 x ‘the Colour of Milk’ - mail vóór 22 april (met vermelding ‘Colour of Milk’) naar secretariaat.leerkrachten@klasse.be

in de Bovenste dvd-scHuifIn de documentaire ‘City Slickers’ volg je twee pinguïns op het strand van de Boulders, vlakbij grootstad Kaapstad. Je krijgt een mooie kijk op hun soms erg moeilijke strijd om het bestaan, tegen de hete Afrikaanse zon, eierstelende vogels, drukke leefgebieden, zware winterstormen en… de mens. Deze vogels zoeken zelfs nestplaatsen in hotels, privé-zwembaden en golfbanen. ‘City Slickers’ (Video Film Express) maakt deel uit van de nieuwe reeks natuur-films ‘Planet Wild’. Andere titels zijn ‘Katabatic’ (over de gure Antarctische winden), ‘Scavengers of the sea’ (over roofvissen) en ‘White Shark’ (over de beruchte witte haaien).www.videofilmexpress.nl - overal verkrijgbaarDe Franse documentaire ‘la Planète Blanche’ (the White Planet) van Thierry Piantanida neemt je anderhalf uur lang mee naar de Noordpool, een uitgestrekte, bevroren oceaan op het dak van de wereld, met een unieke fauna die zich wist aan te passen: muskusossen, kariboes, ijsberen, walvissen en narwallen.www.a-film.nl - overal verkrijgbaar

➜

➜

B w!N

a

zelfverdediging voor kinderenMaki (Mixed Martial Arts for Kids) is een nieuwe vorm van zelfverdediging voor kin-deren, waarbij de leerlingen tegelijk werken aan zelfvertrouwen, verbale/niet-verbale weerbaarheid, fysieke/mentale conditie enz. Via speelse drills en oefeningen krijgen je leerlingen (derde graad lager onderwijs) een brede waaier aangeboden van ba-sisvaardigheden uit verschillende Oosterse vechtkunsten. Alle technieken zijn aan-gepast aan kinderen en de instructeurs gebruiken speciaal trainingsmateriaal. De nadruk ligt op zowel verbale als niet-verbale communicatie, verdedigingsreflexen en het vermijden van eventuele confrontaties. Je kan een hele dag Maki op school winnen. Maak een foto-reportage of filmpje (max. 3 min.) met je leerlingen rond weerbaarheid en zelfverdediging en stuur het vóór 1 mei naar Defcross - Kolonel Begaultlaan 9b - 3012 Wilsele - info@defcross.be. De winnaar krijgt een team Maki-instructeurs op bezoek, een hele dag lang! Voor de andere deelnemers ligt een stapeltje dvd’s klaar met klassieke Oosterse vechtkunstfilms (Shaw Brothers-la-bel) en een even groot stapeltje dvd’s met iets modernere Oosterse vechtkunstfilms (Hong Kong Legends). Daarin zie je o.a. Jackie Chan en Bruce Lee technieken uit-voeren die de Maki-instructeurs ook aanleren. Alle dvd’s zijn uitgebracht door Dutch Filmworks en overal verkrijgbaar.Alle info over deze wedstrijd via info@defcross.be

B w!N

A-film©

zekerdoen - KLASSE Nr. 174 · 33

Multimedia

trouBled watersHet begon met het Aralmeer in Oezbekistan, waar fotograaf Dieter Telemans een van de grootste ecologische rampen van deze tijd in beeld bracht. Daarna volg-den foto’s over de waterdragers in Mali, de overstromingen van Bangladesh, de droogte in de Hoorn van Afrika en de waterproblemen die het massatoerisme in Spanje veroorzaakt. Een bundeling van zijn werk zie je tijdens de fototentoonstel-ling ‘Troubled Waters’. Wat zijn de grootste mondiale uitdagingen en hoe kunnen we het verschil maken? Dat staat centraal in de expo. Naast de tentoonstelling is er een gratis educatief pakket voor de tweede en derde graad secundair on-derwijs, een waterforum voor jongeren in de Senaat en een fotoboek. ‘Troubled Waters’ is een initiatief van Green Belgium en Protos, twee organisaties die werken rond waterontwikkelingsprogramma’s en milieu-educatie. De fototentoonstelling start op 20 maart in de Senaat naar aanleiding van de Wereldwaterdag op 22 maart. Green en Protos ge-ven een rondleiding op aanvraag. Vanaf 20 april reist de expo rond. Wil je die graag in je school, boek dan bij Jeugd en Vrede. Het educa-tief pakket is vanaf mei te verkrijgen bij Protos. Je kan dit pakket ook los van de tentoonstelling gebruiken. Het fotoboek ‘Troubled Waters’ van Riccardo Petrella kost 35 euro en vind je in de betere boekhandel. Een deel van de opbrengst gaat naar wa-terprojecten in Mali en Marokko. www.troubledwaters.eu - reserveer de tentoon-stelling bij Jeugd en Vrede - luc@jeugdenvrede.be - 015 43 56 96 - gratis lessenpakket bij Protos - johan.verstraete@protosh2o.org

wHat’s on tHe news?Europa meer in de klas brengen met nieuws over interessante sites, ‘Europa’-evenementen, nieuwe brochures, didactische pakketten… Dat is de inzet van de ‘Nieuwsbrief Educatieve Projecten’ die vanaf april start. Deze Nieuwsbrief plaatst telkens ook één Europa-activiteit of hot Europees item extra op de voor-grond. Wie inschrijft, kan zelf suggesties doen. Op die manier wil de Nieuwsbrief een platform worden voor scholen. Initiatiefnemer is het Informatiebureau van het Europees Parlement in Brussel. Inschrijven via epbrussels-edu@europarl.europa of www.europarl.be (klik op ‘Jeugd’, ‘Nieuwsbrief Educatieve Projecten’)

grüsse aus linzDeelnemen aan een Duitstalig seminarie over kunst en cultuur? De ‘Belgischer Germanisten- Und Deutschlehrerverband’ (BGDV) en het Oostenrijkse Ministerie van Onderwijs nodigen je uit om deel te nemen aan hun semi-narie in Linz (Oostenrijk) van 8 tot 14 juli. Dit jaar is het thema ‘Kunst- und Kulturstadt Linz’. Deelnemen kost 175 euro voor deelnemers onder de 35 of nieuwe deelnemers (tweepersoonskamer). Anderen betalen 225 euro voor een tweepersoonskamer of 260 euro voor een single kamer. Voor die prijs krijg je een bijscholingsprogramma en verblijf je in volpension in het seminariehotel Magdalena. Er zijn werkgroepen rond muziek, film, didactiek, taal, literatuur en media. Je gaat ook op uitstap naar de pittoreske grenssteden Freistadt, Krumau en Budweis. Maximum twintig personen kunnen deelnemen, vlug in-schrijven is de boodschap.Info op www.bgdv.be (klik op ‘Verantstaltungen’)

wetenscHapper-in-één-weekHeb je leerlingen tussen 16 en 18 jaar met een zwak voor wetenschap en tech-nologie? Schrijf hen dan in voor ‘Scottish Summer School’ aan de Universiteit van Strathclyde in Glasgow (Schotland). NASA-astronauten en wetenschappers begeleiden de cursussen exacte wetenschappen en elektronica. De jongeren krijgen ook lezingen, workshops en opdrachten rond de twee thema’s. In het weekend zorgen teambuilding- en openluchtactiviteiten voor afwisseling. De jongeren moeten wel vrij zijn van 18 tot 24 juni en voldoende Engels kennen om de lessen te volgen. Euro Space Society selecteert de kandidaten. Kandidaatstellingen met cv moeten voor 30 april naar euro.space.society@skynet.be. Klik op www.careers-scotland.org.uk/spaceschool voor meer info.

gloBaliseer jij ook?Wat betekent ‘globalisering’ eigenlijk? Kan de Europese economie zich staande houden met groei-economieën als China, Indië en Brazilië op de wereldmarkt? Wat doen de lokale overheden om de concurrentie het hoofd te bieden? Je vindt het antwoord in het didactisch pakket ‘Globetrotter’. Het bestaat uit drie delen: globalisering, Europese antwoorden op globalisering en globalisering in Vlaanderen. Door de modulaire aanpak kan je de opdrachten selecteren die voor je leerlingen in aanmerking komen. ‘Globetrotter’ richt zich naar leraren die lesgeven in het vierde, vijfde en zesde jaar ASO. Stichting Ryckevelde en Informatiecentra Europa Direct hebben dit pakket uitgewerkt in opdracht van de Vertegenwoordiging van de EU in België.Download lessenpakket en lerarenhandleiding gratis op www.ryckevelde.be/globetrotter.htm

gezocHt: vrijwilligersCoördineren van de Engelse Medium Lagere School Ananda Vidyayalam in Zuid-India. Begeleiden van de leraren ter plaatse. Lesgeven rond computer, sport en spel, tekenen en knutselen. Coördineren en ingeven van administra-tieve gegevens over plattelandsontwikkelingshulp. Dat zijn de taken waaraan je als vrijwilliger kan meewerken in de Medium School Ananda Vidyayalam in Zuid-India. SEDS, een Indische ngo die reeds 25 jaar actief is met platte-landsontwikkelingshulp in Andhra Pradesh in Zuid-India, beheert de school. De voertaal is Engels. Je verblijft er minimum zes weken (voor de lesgevers) of zes maanden (voor de andere vrijwilligers). De instapdata zijn juni-juli, september-oktober of eind januari. Interesse? Stuur je motivatiebrief en cv naar ronnyseds@yahoo.co.uk Je leest meer over het project op www.sedsngo.org - www.anandapuram.be

a

s

s

s

a Gratis

a Gratis

zekerdoen - KLASSE Nr. 174 · 35

internationaal

wat met subculturen?Al van emo en jump gehoord? Allicht wel van punk, hip hop en gothic. Steeds meer en vooral sneller word je geconfronteerd met jongerencultuur. Jongeren blijken absolute stijlsurfers te zijn. Het boek ‘Jeugdculturen binnenstebuiten’ onderzoekt het fenomeen en bulkt van de voorbeelden en achtergrondinfo. In de epiloog stellen prof. Ronald Soetaert en Kris Rutten (vakgroep Onderwijskunde, RUG), zich de vraag hoe leraren met subculturen kunnen omgaan.‘Talkie-walkie. Jongerensubcultuur 4 believers/non-believers’ (25 euro), Maarten Prins e.a. voor de vzw Ladda – verkrijgbaar in de handel – uitg. Acco

survival voor meidenPlots stelt Clara (13) vast dat ze geen kind meer is. Ze ruikt en voelt het, haar omgeving is plots anders… Hoe gaat een meisjespuber om met de gevolgen van de aanstormende hormonenwinkel? En wat gebeurt er allemaal in en door die winkel? Ex-lerares en mama Caja Cazemier doet het verhaal in een echte survivalgids: je lichaam, je gevoelens, jongens, vriendschap, familie, geld, kle-ren, grenzen, verleiders en privacy. Herkenbare verhalen en situaties met veel praktische tips. Populariserend en Nederlands, maar zeker herkenbaar voor Vlaamse meisjes.‘Survivalgids voor meiden’ (9,95 euro) - verkrijgbaar in de handel- WPG Uitgevers

de roes van HitlerIn de ogen van Sebastian Haffner was Duitsland ongeschikt voor de demo-cratie. Duitsers hebben volgens hem geen talent om persoonlijk geluk te cre-eren en op een autonome wijze te leven. Met uitzondering van een kleine elite kent de grote massa in de grijze Duitse steden alleen leegheid en verveling. Daardoor zoekt men `verlossing’: hetzij in drank, hetzij in bijgeloof, hetzij in een overweldigende roes. Dat is volgens de schrijver een gedeeltelijke verklaring waarom de Duitsers zo massaal het nazisme hebben omhelsd. ‘Het verhaal van een Duitser’ vertrekt van een kind, een man die gewoon Duitser was. Een roman die verklaart hoe een samenleving extreem rechts kan worden…‘Het verhaal van een Duitser’ (23,60 euro) - verkrijgbaar in de handel – Roularta Books

Bellen Blazen in de violentuin«In de herbergen speelde hij viool, in de kerken orgel en in de dure huizen piano. En als hij zong kwamen de zon en de maan dichter bij de aarde staan.» Mozart, muziek en buurman Erasmus die een zinger is, zijn de hoofdpersona-ges in ‘Bellen blazen in de viooltuin’ waarmee auteur Paul De Moor leraren zesde jaar lager onderwijs en eerste graad secundair onderwijs stof geeft om met hun leerlingen te filosoferen. Het boek is het laatste deel van een trilogie, begonnen met ‘Zo moet het gaan als er iemand is’ (Darwin uitgelegd aan kin-deren) en ‘God was in de keuken bezig’ (de geschiedenis van onze voorouders, helemaal terug tot Lucy). Met tekeningen van Wout Olaerts.‘Bellen blazen in de viooltuin’ (uitgeverij Clavis) - 14,95 euro - vanaf half april verkrijgbaar in de boekhandelWin: 5 x ‘Bellen blazen in de viooltuin’ - mail vóór 22 april (met vermelding ‘Bellen blazen’) naar wedstrijd@clavis.be

a w!N

‘mijn broer zit in een rolstoel’Je weet het niet altijd van je leerlingen: Arthur heeft een zusje die in rolstoel zit; de oudere broer van Lien is doof, Brandons broer heeft ADHD, Sunny’s zusje is spastisch… Hoe gaan ze daarmee om? Hoe moeilijk is het voor ze om erover te praten? ‘Bijzondere broers en zussen’ bevat korte, eenvoudige verhalen met tips voor broers en zussen van kinderen met een handicap, stoornis of ernstige ziekte. Alles verteld in een positieve sfeer, voor alle leeftijden.‘Bijzondere broers en zussen’ (13,90 euro) - verkrijgbaar in de handel – uitg. Epo

a

faalangstJe hoeft geen veertien te zijn om faalangst te hebben, kinderen van drie hebben dat soms ook al. Bovendien heeft faalangst niets te maken met veel of weinig verstand. Maar wat is faalangst dan precies? Hoe merk je het op? Hoe ga je er in de klas mee om? Het codewoord is zelfvertrouwen. Met de achtergrondinfo en creatieve werkvormen in deze uitgave kan je er wat aan doen.‘Bang voor faalangst? Omgaan met faalangst in theorie en praktijk in de basisschool’ (12,95 euro) is een uitgave van Leefsleutels – verkrijgbaar in de handel – uitg. Bakermat

meester max voor altijdMeester Max heeft kikkervisjes gevangen en in een aquarium gedropt. De hele klas kijkt met grote ogen naar de kronkelende staartjes. ‘Maar waarom zijn het geen kikkers?’ vraagt Bram (5). ‘Omdat jij ook niet meteen een grote mens bent’, antwoord meester Max… Tientallen verhaaltjes uit de klas, met meester Max die er het beste van maakt. Voorleesverhaaltjes uit de kleuterklas, verwe-ven met boodschappen om kinderen beter met elkaar te laten omgaan.‘Meester Max voor altijd’ (9,95 euro) - verkrijgbaar in de handel – uitg. Leopold. Eerder ver-schenen al ‘Meester Max en de minimonsters’ en ‘Meester Max en het wiebelkind’

Het spookdiertje & coLestip: geef je leerlingen de opdracht informatie op te zoeken over de vogelvlin-der, de nevelpanter, het spookdiertje, de mierenleeuw, de goliathkikker... Geef ze vervolgens de nieuwe ‘WinklerPrins kinderencyclopedie van de natuur’ in handen en laat ze hetzelfde doen. Is de info in beide bronnen identiek? Zo nee, wie heeft het bij het rechte eind? Kritisch omgaan met bronnen als instap voor een ontdekkingstocht in natuurgeheimen.‘WinklerPrins kinderencyclopedie van de natuur’ (17,95 euro) - verkrijgbaar in de handel – Standaard Uitgeverij

ansjovisWaterbuffels drinken water, melkkoeien drinken melk en chimpansees cham-pagne… De toon voor nog meer woordspelerij is gezet: geiten bokken, hanen kraaien, katten spinnen en apen vlooien. En wat is er speciaal aan het zinnetje: het lynxje danste de quickstep met wel vijf roze biggen? Of deze: Hoe gelukkig moet de ansjovis zijn om zo zout te mogen zwemmen in de zee. Alles en meer in nieuwe, geïllustreerde gedichten van Ted van Lieshout, van a tot z.‘Van ansjovis tot zwijntje’ (13,50 euro) – verkrijgbaar in de handel – Standaard Uitgeverij

B

s

36 · KLASSE Nr. 174 - zekerdoen

lectuur

Hoe coacH je je klas?Hoe stel ik effectief vragen, hoe geef ik dui-delijke instructies, hoe geef ik leerlingen feedback of slecht nieuws, hoe ga ik met problemen en conflicten om, hoe praat ik met ouders… Concrete vragen waarop pe-dagoog Danny Wyffels met veel praktische info antwoordt: didactische competentie, behoeften van leerlingen, didactische ge-reedschapskist, communiceren, conflicten oplossen. Bagage voor effectief onderwijs (en wat dat is…). ‘Hoe coach ik mijn klas?’ (19,95 euro, uitgeverij Lannoo) – verkrijgbaar in de handelWin: 5 x ‘Hoe coach ik mijn klas’ - mail vóór 22 april (met vermelding ‘Coach’) naar secretariaat.leerkrachten@klasse.be

agressie op scHoolEen leerling met een mes, vechtpartijen op de speelplaats, verbaal geweld in de klas… Hoe ga je met agressie om? Hoe zet je gevoelens van angst en onmacht om in weerbaarheid? Sylvie Léonard biedt scholen een stappenplan om grensoverschrijdend gedrag te herkennen en ermee om te gaan, agressie-incidenten correct in te schatten, gepaste reactiestrategieën te ontwikkelen en incidenten op te volgen en af te ronden, zowel voor de daders, de slachtoffers als voor de school. ‘Agressie op school aanpakken – reactiestrategieën voor de praktijk’ (24,50 euro) – ver-krijgbaar in de handel – uitg. Wolters Plantyn - ook verschenen als aflevering in de losbladige uitgave Handboek Leerlingenbegeleiding.Win: 5 x ‘Agressie op school aanpakken’ - mail vóór 22 april (met vermelding ‘Agressie’) naar secretariaat.leerkrachten@klasse.be

dicteeBoekSchrijf je nu “Pauls aggressieve ega” of “Paul’s agressieve eega”? Heb je problemen met hoofdletters, verkleinwoorden, samenstellingen, leestekens? Met feestdagen of Engelse werkwoorden? Met ‘Het Groot Dicteeboek der Nederlandse Taal’ kan je je kennis van de Nederlandse spelling meteen toetsen aan heel concrete vragen, speloefeningen en dictees, overzichtelijk gerang-schikt volgens moeilijkheidsgraad. Achteraan vind je alle oplossingen.‘Het Groot Dicteeboek der Nederlandse Taal’ (uitgeverij Davidsfonds) - 192 p. - 14,95 euro - overal verkrijgbaarWin: 5 x ‘Het Groot Dicteeboek’ - mail de oplossing van de vraag in de eerste zin vóór 22 april (met vermelding ‘Dicteeboek’) naar wedstrijd@davidsfonds.be

vlaamse monumentenIn ‘Monumentengids Vlaanderen’ vind je honderden beschermde monumen-ten, aardig wat meer dan je in klassieke toeristische gidsen vindt. Vele van hen kom je gewoon tegen op wandelroutes of tijdens stadsbezoeken. Uiteraard ontbreken de begijnhoven en belforten niet, maar ook religieuze gebouwen, burgerlijke monumenten, hoeves, forten, molens, industrieel-archeologische sites, omwallingen en opgravingen kregen een plaatsje in dit naslagwerk. Naast historische en bouwkundige info krijg je alle nuttige info over openings-uren, prijzen, rondleidingen enz.

‘Monumentengids Vlaanderen’ (uitgeverij Davidsfonds) - 350 p. - 12,50 euro - overal verkrijgbaarWin: 5 x ‘Monumentengids Vlaanderen’ - mail vóór 22 april (met vermelding ‘Monumentengids’) naar wedstrijd@davidsfonds.be

a w!N

a w!N

a w!N

a w!N

kleuterHoekenOp zoek naar vernieuwende ideeën voor de inrichting van de kleuterklas? In het Kleuterhoekenboek vind je didactische en praktische tips. Na een inleidend hoofdstuk over de ontwikkeling en groei van kleuters leer je verschillende kleu-terklashoeken inrichten als echte ontdekplekken, die meegroeien met verschil-lende belangstellingscentra van kinderen en die uitnodigen tot rijke ervaringen: van traditioneel en vernieuwend naar experimenteel. Met creatieve lesideeën.‘Kleuterhoekenboek’ (30 euro) – verkrijgbaar in de handel – uitg. Wolters Plantyn

H

zekerdoen - KLASSE Nr. 174 · 3�

lectuur

gusgus‘Baas over de wereld’ is het eerste stripverhaal in de reeks ‘GusGus’, voor beginnende lezertjes vanaf 6 jaar. Het is een knotsgek avontuur met monster-tjes en spoken, met als nieuwe held Gusgus, zoon van een bibliothecaresse en een spook. Hij kan (een beetje) vliegen en door (niet te dikke) muren wandelen.

In de bibliotheek waar mama werkt, gebeuren rare dingen. Meteen het begin van een span-nend verhaal.‘Baas over de wereld’ (Jean-Luc Englebert & Christian Durieux; uitgeverij Dupuis) - 9,50 euro (hardcover) - overal verkrijgbaarWin: 10 x ‘Baas over de wereld’ - mail vóór 22 april (met vermelding ‘Gusgus’) naar secretariaat.leerkrachten@klasse.be

B w!N

samen verHalen maken‘Kom op, verhaal’ leert kinderen al spelend verhalen verzinnen. Originele stuur-kaarten en verhaalkaarten stimuleren hen. De methode werd in Vlaanderen ontwikkeld door intensief werken met taalrijke én taalarme kinderen. Kinderen leren er aantoonbaar beter mee luisteren en structureren. Ze worden creatiever en taalvaardiger. Er is een versie voor kleuters en voor de lagere school. De aanpak gaat aan de klassieke stelopdrachten vooraf en helpt kinderen en hun begeleiders om op een persoonlijke en creatieve manier verrassende verha-len te maken. Oudere kinderen kunnen er zelf in groepjes mee aan de slag. Psycholoog Karel Moons (De Veerman) maakte van dit project een stevig on-derbouwde, prettige en praktische methode om samen op verhaal te komen. ‘Kom op, verhaal’ (uitgeverij Garant) - uitgeverij@garant.be - 03 231 29 00

B

jippieElk ‘Jippie’-leesboekje bevat zestien afgeronde, leuke, spannende of grappige verhaaltjes voor beginnende lezers. Bij elk leesboekje hoort een werkboekje met een reeks opdrachten, waarbij pictogrammen zelfstandig werken mogelijk maken. Het zijn géén schrijftaken, wel opdrachten als rondjes kleuren, lijnen trekken, kruisjes zetten of een tekening (af)maken. Voor de leraar is er een antwoordenboek. Geschikt voor zelfstandig oefenen met begrijpend lezen.Een ‘Jippie’-pakket bestaat een leesboekje (12,50 euro), een set van vijf werkboekjes (11,25 euro) en een antwoordenboek (4,50 euro).

www.abimo.netWin: 5 x ‘Jippie’-pakket - mail vóór 15 april (met vermelding ‘Jippie’) naar jef@abimo.net

➠

kleine HandjesIn ‘Mijn wereld’ gaat het over de leefwereld van de allerkleinsten, over thema’s als op het potje gaan, bij oma en opa op bezoek, naar school gaan enz. In ‘Dieren Stickerpret’ duiden de kleuters het juiste dier aan door het juiste stic-kertje te kleven. Ze kunnen die dieren inkleuren ook. In ‘Educatieve kleurplaten’ kunnen ze aan de slag met kleurpotloodjes of stiften. De tekeningen bevatten telkens tegenstellingen (boos en blij, warm en koud, dun en dik…).De drie nieuwe publicaties maken deel uit van de reeks ‘Kleine Handjes’, een peuterreeks van Kathleen Amant, en verschenen bij Standaard Uitgeverij. Ze zijn overal verkrijgbaar. Je vindt de ‘Kleine Handjes’ nu ook op het nieuwe www.kleinehandjes.be. Daar ontdekken je kleuters het internet, hoe ze met een muis moeten werken enz. via allerlei spelletjes. Je vindt er bovendien heel wat downloads voor in de klas. Om de website te lanceren, is er een speciale wedstrijd op de website. Surf naar www.kleinehandjes.be, download de teke-ning, kleur ze mooi in en stuur ze naar Ellen van Schaik - Standaard Uitgeverij - Mechelsesteenweg 203 - 2018 Antwerpen. De winnende klas krijgt ver-telster Lieve Joos van Pulcinella op bezoek, met een actieve vertelling (met beweging, muziek en dans) én pannenkoekenfeest (Standaard Uitgeverij le-vert de ingrediënten, de winnaar zoekt een pannenkoekenbakker).Meer info over de wedstrijd via ellen.vanschaik@standaarduitgeverij.be - 03 285 73 56 - meer info over de vertelling via info@pulcinella.be

strips voor kleutersStoute Benjamin en Stoppeltje zijn twee nieuwe striphelden, voor kleuters vanaf 3 jaar. In ‘De gulzige zeemeermin’ (Pierre Bailly & Céline Fraipont) maak je voor het eerst kennis met Stoppeltje, een klein kereltje dat vol haar staat en na een overstroming in de buik van een zeemeermin belandt. Hoe hij daar uitgeraakt, zie/lees je in deel 1 van zijn avonturen. In ‘Nee hoor!’ (Carine De Brab) ontmoet je kleine bengel Benjamin, die eigenlijk niet echt stout is. Maar hij kan moeilijk stilzitten, is soms nogal humeurig en zegt wat hij denkt.‘De gulzige zeemeermin’ en ‘Nee hoor’ (beide uitgeverij Dupuis) - 9,50 euro (hardcover) - overal verkrijgbaarWin: 10 x ‘Stoppeltje’ en 10 x ‘Stoute Benjamin’ - mail vóór 22 april (met vermelding ‘Stoppeltje’ of ‘Stoute Benjamin’) naar secretariaat.leerkrachten@klasse.be

B w!N

B w!N

B w!N

38 · KLASSE Nr. 174 - zekerdoen

lectuur

centen voor projectenVia DynaMo² kan je financiële ondersteuning krijgen voor schoolprojecten in het schooljaar 2007-2008. Of je nu wiskunde, technologie, WO, muziek, talen, wetenschappen, of praktijk geeft… breng vakmensen naar de klas of school en werk een creatief project voor je leerlingen uit. Groene, gezonde, muzische of muzisch-creatieve, sportieve, bedrijvige, democratische, soci-ale… projecten, ze komen allemaal in aanmerking voor een ondersteuning van maximaal 1 500 euro.Stuur vóór 1 mei je aanvraagformulier door. Dat vind je op www.dynamo2.be. Daar vind je o.a. tips om een schoolproject uit te werken. Externe partners die je daarbij kan betrekken, vind je op www.canoncultuurcel.be. Een han-dige zoekrobot gidst je probleemloos langs de gegevens van méér dan 500 mogelijke medewerkers: kunstenaars, educatieve organisaties, interessante adressen en locaties voor alle onderwijsniveaus. Eind juni weet je of je project geselecteerd is en hoeveel ondersteuning je krijgt. Vanaf 1 september kan je aan de slag.www.dynamo2.be - www.canoncultuurcel.be

ingeBeeldDe mediamodule ‘INgeBEELD’ brengt stap voor stap de mechanismen van beeldtaal aan de oppervlakte, via een speelse (ervaringsgerichte) aanpak. Het pakket wil je leerlingen multimediaal ‘mondiger’ maken. ‘Kijken’ is meer dan ‘zien’, het betekent ook vlot, behendig, kritisch met multimedia leren omgaan.‘INgeBEELD’ is een initiatief van Canon Cultuurcel (concept en realisatie) en Jekino (productie en verdeling). Het pakket bestaat uit een dvd, 3 boeken en 40 prenten en een website. Op www.ingebeeld.be kan je het pakket trouwens ook bestellen (50 euro). REN-Vlaanderen plant vanaf volgend schooljaar op-leidingen rond dit pakket.www.ingebeeld.be - www.renvlaanderen.be

net gemistEen uitgebreid verslag en alle presentaties, workshops, schoolvoorbeelden uit Vlaanderen en Nederland enz. van de vierde ‘Dag van de Cultuureducatie’ vind je op www.dagvandecultuureducatie.be. Thema van de dag was ‘cul-tuureducatie en diversiteit in onderwijs’.www.dagvandecultuureducatie.be

canonnier gezocHtJe bent leraar, vastbenoemd en enthousiast? Je kan plannen, organiseren, contacteren, teksten maken? Je wil creatief en flexibel werken? Je hebt een brede kijk op onderwijs en cultuur? Je bent een teamspeler, maar je kan uitgezette projectlijnen ook zelfstandig coördineren? Je bent communicatief, met oog voor alle geledingen binnen onderwijs en cultuur?Je nieuwe uitdaging: gedetacheerd leraar bij Canon Cultuurcel op het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming in Brussel, vanaf 1 september 2007. Je opdracht: culturele projecten voor het onderwijs uitdenken, begeleiden en opvolgen. Prospectie en ondersteuning worden afgewisseld met organisa-torisch en administratief werk. Interesse? Stuur een getypte sollicitatiebrief, met cv en beknopte beschrijving (max. 2 p.) van je concrete betrokkenheid bij onderwijs/cultuur projecten. Dit is een open werving op basis waarvan Canon Cultuurcel een reserve aanlegt. De selectie wordt gemaakt door een jury met vertegenwoordigers van het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming en externe deskundigen. Er wordt geen correspondentie (ook niet telefonisch) over deze werving gevoerd.Stuur je sollicitatie vóór 15 april naar Canon Cultuurcel - sollicitatie - Consciencegebouw - Koning Albert II-laan 15 - 1210 Brussel - canon@ond.vlaanderen.be. Geselecteerde kan-didaten krijgen een uitnodiging voor een gesprek. Enkel vastbenoemde leraren komen in aanmerking voor deze functie.

a

een weekend aan zeeVanaf deze maand testen we je basiskennis van de be-kende schoolse vakken, met als inspiratiebron de eindter-men eerste graad secundair onderwijs. Het systeem blijft hetzelfde: zet de 9 antwoorden in het rooster en je krijgt in de ingekleurde kolom, van boven naar beneden, een naam die verband houdt met de eindtermen die we deze maand testen: Nederlands. Begin mei vind je oplossing en win-naar op www.klasse.be/winnaars. Je wint een reis-cheque van 250 euro voor een trip van Holidayline. Daarmee kan je bijvoorbeeld een weekend naar zee. Het reisaanbod van Klasse vind je op www.lerarenkaart.be (commercieel aanbod / reizen). In februari won Annita Strackx uit Keerbergen de reischeque. Koffers klaar?Stuur het woord vóór 29 april naar Klasse (Weekend aan zee) - Koning Albert II-laan 15 - 1210 Brussel - secretariaat.leerkrachten@klasse.be.

w!N

1. Japans gedicht (5-7-5 lettergrepen)

2. wijs literair prijsbeest

3. het lijdend voorwerp in de zin: «De regering geeft onderwijs meer geld.»

4. eindbestemming van Aafjes

5. regionale taalvariant

6. priester-dichter uit Brugge

7. oude benaming voor Algemeen Nederlands8. klassieke oefening voor

mondelinge taalvaardigheid

9. radiotoneel

a

a

B

Hoe goed Ben je voor nederlands?

zekerdoen - KLASSE Nr. 174 · 3�

Canon Cultuurcel

percentage leerlingen dat de eindtermen haalt, per leerstofonderdeel biologie

Gezondheidszorg 80 % Milieuzorg 66 % Ecosystemen 65 % Seksualiteit en voortplanting 58 % Werking menselijk lichaam 43 % Basis van het leven 33 % Organismen 25 %

leerlingen met een microscoop in de

klas doen het beter

Volgens 36 procent van de Vlaamse leerlingen begint de spijsvertering pas in de maag. 7 procent denkt dat alle levende wezens zich verplaatsen en 4 procent zou in de moestuin het aantal regenwormen laten tellen om te weten hoeveel mest erop moet… Minder leerlingen dan verwacht halen de eindtermen biologie in de eerste graad van het secundair onderwijs. doen het beter: leerlingen die al een computer of microscoop hebben gebruikt in de klas. En welke rol spelen de leraar, de klas, de school?

Onderzoeker rianne Janssen (kuL) analyseerde de resultaten. Of het voor de resultaten van de leerlingen uitmaakt in welke klas of school ze zitten?

rianne Janssen: «Toch wel, ja. Van alle prestatieverschillen tussen leerlingen wordt 15 procent verklaard door de school waar ze naartoe gaan. 14 procent hangt af van de klas waarin ze zitten. En scholen uit meer landelijk gebied laten hogere scores zien dan scholen in een stedelijke omgeving.»

En de biologieleraar? Welke impact heeft die?

rianne Janssen: «Dat hangt van zijn aanpak af. Leerlingen die aangaven dat hun biologieleraar de computer gebruikt in de klas behalen gemiddeld genomen meer de eindtermen dan waar dat niet gebeurt. Leer-lingen die zeggen dat ze tijdens de les zelf een plant hebben onderzocht op zijn ken-merken of waarnemingen hebben gedaan, doen het grosso modo beter dan waar dat niet is gebeurd.»

Leerlingen die Latijn leren, scoren blijkbaar het best.

rianne Janssen: «Voor de theoretische proef klopt dat inderdaad. De gekozen ba-sisoptie laat grote verschillen zien: leerlingen die een technische basisoptie hebben geko-

❙

❙

❙

zen, scoren gemiddeld lager dan leerlingen die de basisoptie moderne wetenschappen volgen. Die scoren op hun beurt lager dan leerlingen uit de optie klassieke talen. Maar bij de praktische proeven (bos, microscoop) speelt de gekozen basisoptie veel minder een rol. De leerlingen presteren dan ongeveer ge-lijkwaardig.»

doen jongens het beter voor biologie dan meisjes of omgekeerd?

rianne Janssen: «Tussen jongens en meisjes zijn er weinig verschillen. Leerlingen die een of meer keren moesten zittenblijven (17 %) doen het wel minder goed dan leer-lingen zonder achterstand. In tegenstelling tot de verwachtingen doen leerlingen die vol-gens hun ouders leerproblemen hebben (13 %) het even goed als en hier en daar zelfs beter dan leerlingen zonder leerproblemen. Dat geldt in het bijzonder voor leerlingen met psychosociale problemen, zintuiglijke handicap en autismespectrumstoornis. Maar de grootste struikelsteen blijkt taal te zijn: leerlingen die thuis een andere taal dan het Nederlands spreken (14 %) scoren globaal genomen beduidend lager op de toetsen dan Nederlandstalige leerlingen.»

Slechts weinig leerlingen weten prak-tische opdrachten volledig correct uit te voeren: conclusies trekken uit ob-

❙

servaties in het bos of via de micros-coop lukt maar moeizaam.

rianne Janssen: «Ervaring speelt mee. Leerlingen die al eerder met de microscoop hebben gewerkt en zelfs de klassen waarin de leraar met de microscoop werkt, preste-ren beter dan leerlingen die het zonder mi-croscoop hebben moeten stellen. Een kwart zegt dat ze nooit eerder met een microscoop hebben gewerkt. In één school waren er zelfs geen microscopen. Bij bosproeven (net zoals bij de schriftelijke proeven) doen leerlingen het gemiddeld beter als hun biologieleraar met de computer of met projectie werkt in de klas.»

de leerlingen moesten planten en struiken determineren op basis van ta-bellen. ging dat beter?

rianne Janssen: «Leerlingen vinden het niet gemakkelijk om struiken te determine-ren op basis van bladeren. 93 procent deed dit al wel eens eerder, maar slechts 3 pro-cent loste de opdracht volledig foutloos op. Leerlingen kunnen ook moeilijk besluiten trekken uit hun eigen observaties. Er is een parallel met de resultaten op de peilings-toets informatie verwerven en verwerken van vorig jaar. Toen bleken leerlingen veel problemen te hebben om met grafieken en tabellen om te gaan. Deze peiling bevestigt dat min of meer.»

❙

❙

leerlingen struikelenover biologie

40 · KLASSE Nr. 174

iN De Klas

«zE BEGrIJPEn sOMs dE VrAGEn nIET»

• «In Vlaanderen of Nederland bestaan er geen schoolboeken over metho-dieken. Sommige leraren gebruiken nog zwart-witbeelden van een hart of laten de leerlingen woordjes invullen in schema’s.» - Jean Van de Weerdt, pedagogisch begeleider RAGO

• «In een school met anderstalige leer-lingen begrijpt één vijfde de vragen of de opmerkingen van de leraren niet. In de vragen staat niet alleen vaktaal, maar ook schooltaal. Veel leerlingen begrijpen bijvoorbeeld ‘gemeen heb-ben’ niet en ze krijgen geen verdui-delijking.» - Lutgard Neels, pedagogi-sche begeleider VSKO

• «Er is een hele grote kloof tussen het basis- en het secundair onderwijs. Leraren in het basisonderwijs hebben een enorme keuzevrijheid om bepaal-de thema’s uit te diepen en andere links te laten liggen. Leraren in het secundair onderwijs kunnen er niet op rekenen dat alle leerlingen alle thema’s kennen. […] Ik heb in een schoolboek van dertig jaar geleden bekeken wat leerlingen allemaal moesten kennen over bacteriën. Zoveel moeilijke ter-men kwamen er niet aan te pas. Nu worden leerlingen geforceerd om een heleboel moeilijke woorden te leren.» - Jos Van de Velde, inspecteur SO

• «In de lerarenopleiding doen we veel moeite om buiten het traditionele te gaan. Veel leraren blijven wel hangen in het oude stramien. In het secundair onderwijs spelen er veel krachten die weerstand bieden. […] Wij spelen in op nieuwe didactische ontwik-kelingen, maar er bestaat geen les-materiaal. Werkboekjes hebben nog steeds een kookboekbasis.» - Dora De Cremer, lector lerarenopleiding, Karel De Grote Hogeschool

• «De motivatie van de leerlingen gaat samen met de manier waarop je les-geeft. Ook materiaal en ICT spelen een rol. Zijn er wel genoeg microscopen en computers in de klas? Het is ook niet evident om vijfentwintig leerlingen te installeren voor een praktijkles.» - Rik Brusseel, biologieleraar

Opl

ossin

gen:

1 =

C, 2

= B

, 3 =

B

Lukte het? Dit zijn drie vragen uit de pei-lingstoets van de eindtermen biologie in de eerste graad van het secundair onderwijs (A-stroom). 4 700 leerlingen uit 124 Vlaamse scholen deden daar vorig schooljaar aan mee. Voor praktische proeven trokken ze naar het bos en ze kregen observatieop-drachten met de microscoop. Uit de resulta-ten blijkt dat de leerlingen het vooral slecht doen voor leerstof over de bouw en werking van het menselijk lichaam, de basis van het leven en organismen. Bij de peilingen we-

reldoriëntatie natuur in het lager onderwijs (2005) waren diezelfde organismen ook al struikelstenen. Maar globaal deden de leerlingen het toen veel beter. De volgende maanden komt er een consultatieronde bij pedagogisch begeleiders, lerarenopleiders, nascholers, inspecteurs, directies, CLB’s, leerlingen, ouders, leraren … Hun menin-gen zullen de input vormen voor een open consensusconferentie over de resultaten van de peiling. Voor nieuwe eindtermen is het nog te vroeg.

KLASSE Nr. 174 · 41

PeiliNG

In de scholen van zonguldak

Het is donker tussen Istanbul en zonguldak. we tanken. de pompbediende klopt op het venster van het minibusje. «where you from?» «Belgium», schrijf ik in spiegelschrift op het beslagen raam. Hij lacht breed. «Ah, Eric Gerets, Galatasaray, football you know?» Jawel, I know. In Turkije zit voetbal in de maatschappij gebakken. Of dat ook geldt voor het onderwijs?

Turkije telt bijna 70 miljoen inwoners. 26 procent daarvan is jonger dan 14 jaar. Daarmee heeft het land zo goed als het grootste contingent aan schoolgaande jeugd in Europa: 20 miljoen leerlingen. Zonguldak, een industriegebied in het westelijke kust-gebied van de Zwarte Zee, is een van de 81 Turkse provincies. Je neus moet wennen aan de steenkoolgassen die boven de huizen hangen. Hier heersen de staalplaatindustrie en de scheepsbouw. Maar ook 70 procent van alle hazelnoten in de wereld komt van hier. Nieuwe grote warenhuizen en apparte-menten rijzen uit de grond. Zo hard en snel dat men de oude gebouwen vergeet af te breken.

3 000 euro inschrijvingsgeldMet je fiets rijd je de berg niet op naar Yildirim Private Highschool, zo steil. Maar het zicht op de Zwarte Zee kan tellen. «In onze school betalen ouders 3 000 euro inschrijvingsgeld per jaar. Hoe beter de leerlingen presteren, hoe minder inschrijvingsgeld ze het jaar na-dien moeten betalen», zegt Umit Serkek, leraar Engels. Hij is erg fier op zijn school. Die ademt grandeur. Helemaal nieuw, met marmeren trap, nieuwste snufjes in het multi-medialokaal, straffe labo’s en computerloka-len. In Turkije zit ongeveer 4 procent van de schoolplichtige jongeren in een privé-school. En dat aantal stijgt. Eind jaren negentig zijn er heel wat privé-scholen in Turkije opgericht. Middle-class ouders vinden het onderwijs dat door de staat georganiseerd wordt ontoerei-kend. De leraren worden slecht getraind en slecht betaald, de klassen zijn te groot, er zijn amper computers, zo luidt het. Daarom nemen kapitaalkrachtige ouders zelf het ini-

tiatief en starten een eigen school. Umit zou nooit willen lesgeven in een public school. In zijn Yildirim Private Highschool kloppen de leraren 25 uur in relatief kleine klassen. De school telt 260 leerlingen, evenveel jongens als meisjes. «De ouders zijn tegelijkertijd je werkgever», zegt Umit. «We doen heel veel inspanningen om de leerlingen goed te bege-leiden, en daar horen ook huisbezoeken bij.»

dubbel loonUmit toont fier zijn klas. Zestienjarigen, net-jes in uniform. Een hoofddoek dragen ze niet, want dat is verboden in alle openbaren in-stellingen in Turkije, ook op school. Ze zijn erg benieuwd naar die ‘vreemdeling’. Ik pro-beer een conversatie in het Engels over hun dromen, verwachtingen, wat ze later willen worden. Maar erg ver komen ze niet in dat Engels. Umit vertaalt gretig naar het Turks. «Turkse scholen beseffen dat vreemde talen leren de enige manier is om ook voor Europa open te staan en niet vast te blijven zitten in eigen land. Zelfs aan kleuters wordt hier en daar al Engels geleerd. Onze school scoort erg goed op de centrale examens. Dat is voor onze ouders belangrijk.» Een leraar in een privé-school verdient om en bij de 900 euro per maand. Zijn collega in een staatsschool verdient 450 euro per maand om 20 uur les te geven. Veel leraren hebben nog een bij-baantje of geven extra les na hun uren en drijven hun maandsalaris op die manier op.

Kleuters blijven thuisZe zwaaien met vlagjes en tellen tegelijk tot tien. De kleuters in de Gonca Kindergarden in Eregli leren Engels. In vergelijking met de rest van Europa is het kleuteronderwijs in

lEErPlICHT TOT 14 JAAr

Sinds 1923 is onderwijs in Turkije een staatsaangelegenheid. Bij de stichting van de republiek werden de koranscho-len afgeschaft, het Romeins alfabet in-gevoerd en werd er meteen gestart met een immens alfabetiseringsprogramma. In Turkije is er schoolplicht voor alle kinderen tussen zes en veertien jaar. Op negen jaar tijd krijgen ze een basisoplei-ding. Na de basisschool kunnen leerlin-gen naar het secundair onderwijs.

Ze kiezen dan voor algemeen, technisch of beroepsonderwijs, afhankelijk van de cijfers die ze behalen op het centrale examen. 83 procent van de leerlingen zit in het algemeen secundair. Wie na-dien naar de universiteit wil, moet niet enkel zijn secundair diploma kunnen voorleggen, maar ook slagen voor een toelatingsexamen. Tot en met de univer-siteit is het onderwijs gratis.

4� · KLASSE Nr. 174

Klasse iN turKije

De Turkse kinderen zijn enthousiast, maar ze moeten het stellen met de helft van het Belgisch budget.

Je wil op een of andere manier

samenwerken met Turkse scholen?

serkekumit@yahoo.com

(Yildirim Private Highschool)

ereglicumhilkog@hotmail.com

(Cumhuriyet State School)

Meer over internationale uitwisselingen

vind je op www.ond.vlaanderen.be/socrates

Turkije onderontwikkeld. Vorig schooljaar zat slechts één op vijf kinderen tussen vier en vijf jaar oud in de kleuterklas. Lange tijd is het kleuteronderwijs in privé-handen geweest, intussen is de Turkse overheid begonnen aan een traag inhaalmanoeuvre. «Vroeger werd het gezin bekeken als de belangrijkste school», zegt Ebubekir Ceylan van de Fatih University. «Net zoals de Turkse maatschap-pij in de overgang is, geldt dat ook voor het gezin. Het Turkse, Ottomaanse gezin is lang een meergeneratiegezin geweest: ouders met kinderen en de grootouders leven er samen, soms zelfs met verschillende gezinnen.»

Turkije is een erg uitgestrekt gebied: 24 keer zo groot als België. Het is een hele klus om kinderen een school in de buurt aan te bie-den. Zeker op het platteland. Vandaag gaat 5 procent van de schoolplichtige kinderen niet naar school. De jongste veertig jaar is het aantal mensen dat in de stad gaat wo-nen gestegen van 27 naar 65 procent. «En de gezinnen veranderen», zegt Ebubekir. «Moderne gezinnen worden vandaag steeds meer kerngezinnen: vader en moeder én hun

kinderen wonen onder één dak samen in hun eigen huis. Steeds meer moeders gaan ook mee uit werken. En dat brengt proble-men mee. Problemen met de opvang voor de kinderen, maar ook de traditionele gezins- en familiewaarden zijn bedreigd.» In 2003 was 14 procent van de Turkse bevolking nog analfabeet. Eén op vijf vrouwen kan niet le-zen of schrijven. Met enkele nieuwe onder-wijsprogramma’s werkt Turkije ook daar aan een inhaalbeweging.

Ouders sponsoren«Vooral op het platteland is er een tekort aan leermiddelen en computers», zo klagen de leraren van de Cumhuriyet staatsschool. «Al doet de Turkse regering veel inspannin-gen, ze zijn ontoereikend», zeggen ze. «Ook onze school wordt gesponsord door ouders. Gelukkig maar, en er zijn veel ouders die onze school een warm hart toedragen. Zonder hen zou het hier allemaal wat minder zijn. Maar wie veel geld heeft, stuurt zijn kind naar een privé-school. Die zijn het best uitgerust.»

In het basisonderwijs kost een leerling aan de ouders jaarlijks 360 euro, in een privéschool is dat bijna vier keer zo veel: 1 250 euro. Turkije spendeert 3,5 procent van zijn bruto natio-naal product aan onderwijs. In België is dat 6,4 procent. OESO-rapporten zijn hard voor

het Turks onderwijs: «De gemiddelde acade-mische output van het onderwijssysteem is erg laag. Een groot deel van de Turkse bevolking ontbreekt het aan basisvaardigheden. Dat zorgt voor een laag rendement en een eco-nomie die sputtert. Scholen zouden per kind moeten worden gesubsidieerd en ze zouden een veel grotere autonomie moeten krijgen». Ook in het Pisarapport scoort Turkije erg laag. Zowel voor wiskunde, lezen, wetenschappen, als probleemoplossend werken bengelt het land in de staart: op plaats 35 van de 40. Ze willen beter. Hervormingen moeten het on-derwijs de komende jaren uit het slop halen. Voetballen doen de Turken al als de besten. Nu het onderwijs nog… Daarvoor zal echter meer nodig zijn dan goed verzorgde PR.

Klasse reisde mee met een studiereis gefinancierd door de Europese Commissie in het kader van het Socrates/Arion-programma.

Eén op vijf vrouwen kan niet lezen of schrijven

Lees vanaf vandaag vijf dagen lang de exclusieve verhalen van Klasse in Turkije op www.klasse.beKlasse

©

KLASSE Nr. 174 · 43

rePOrtaGe

«zolang ze maar hoog beginnen...»«De meeste ouders beslissen zelf welke richting hun kind zal volgen in het secundair onderwijs. Meestal ligt die keuze in de lijn van ons advies, omdat ze al maandenlang feedback krijgen. Slechts één op vijf doet echt een beroep op ons om te helpen beslissen», zegt Guido Lazeure, directeur van basisschool Sint-Jozef in Ieper. «Maar als het enigszins kan, gaan ze naar het algemeen secundair onderwijs (aso).»

Hoog starten«Van één op vier leerlingen die naar het aso gaan, denk ik dat het niet de juiste keuze is», zo zegt Aline Noyelle, lerares in het zesde leer-jaar van de Sint-Jozefschool. «De mentaliteit van ‘We proberen en als het niet lukt, kunnen ze nog altijd zakken’ zit er nog altijd in. Af en toe krijg je de indruk dat sommige ouders hun kind in het secundair onderwijs nog liever elk jaar van richting zien veranderen dan ze met-een in de juiste richting te stoppen. Zolang ze maar kunnen starten in het aso.»

Aan de school zal het niet liggen. Zij begeleidt haar leerlingen intensief om ze juist te laten kiezen: het boekje ‘Op stap naar het secundair onderwijs’, infoavonden voor de ouders, met de klas naar een beurs over technische en be-roepsrichtingen... Daarnaast krijgen alle leerlin-gen een studiekeuzefiche. Ze vullen eerst zelf in welke richting ze willen volgen; vervolgens vul-len de ouders in of ze daarmee akkoord gaan en ook de leraar geeft nog eens zijn mening. Die fiche nemen ze mee als ze zich gaan in-schrijven in een secundaire school.

niveauverschillenHoudt de secundaire school rekening met wat de lagere school zegt? Kris Lazeure, directeur van het Sint-Vincentiuscollege in Ieper: «Als ou-ders in april hun kind komen inschrijven en ik vermoed dat ze niet de juiste keuze maken, dan vraag ik of ze in juni nog eens terugkomen met het eindrapport.» Uit ervaring weet de school dat leerlingen in de lagere school toch zo’n 75

procent moeten halen voor Nederlands en wis-kunde om het aso aan te kunnen én dat ze een goede werkhouding moeten hebben. Aan de ouders geeft ze 70 procent als richtlijn mee.

Kris Lazeure: «Dat wordt moeilijk aanvaard, omdat andere scholen dat niet doen, maar we willen helemaal niet elitair zijn. De essen-tie is dat leerlingen zich goed voelen op onze school.» Dat is ook de eerste bekommernis van Jeannick Decrock, die wiskunde geeft aan de eerstejaars van het college. «We zijn allemaal verantwoordelijk voor onze jongeren en daar horen begeleiding en een juiste studiekeuze bij.» Samen met twee collega’s ging zij in de Sint-Jozefsschool kijken hoe de wiskundeles-sen gegeven worden en wat de leerlingen kennen en kunnen op het einde van het zesde leerjaar. Op die manier weten ze wat hun start-punt moet zijn. «Uiteraard zitten we met grote niveauverschillen in onze klassen. We proberen dat te verhelpen door de leerlingen intensief te begeleiden en ze te ‘leren leren’.»

HandenarbeidEn als het toch niet lukt? «We werken heel nauw samen met scholen die technische en beroepsrichtingen aanbieden, plaatsen dat onderwijs in een goed daglicht en leggen aan ouders uit wat de mogelijkheden zijn», zegt Jeannick Decrock. «Ouders denken vaak in vakjes. Ze denken dat technisch secundair on-derwijs (tso) synoniem is voor handenarbeid en dat hun kinderen het later niet zo goed zullen hebben.» Toch ziet ze een evolutie: «Het besef groeit. Dit jaar stapten er al enkele leerlingen na de kerstvakantie over. Ouders willen vooral weten dat hun kind het gepro-beerd heeft.»

Ouders bekijken de school en het leven apart

85 procent van de Vlaamse ouders wil dat zijn kind in het secundair onderwijs een algemene vorming krijgt. «Van één op vier leerlingen die naar het algemeen secundair onderwijs gaan, is dat niet de juiste keuze», vindt lerares Aline noyelle. Vrezen ouders het watervalsyndroom niet? welke impact heeft de leraar op de studiekeuze bij twaalfjarigen? nieuw onderzoek bevestigt de pijnpunten.

44 · KLASSE Nr. 174

stuDieKeuZe

«zolang ze maar hoog beginnen...»

de leraar heeft nooit het laatste woord

den door hun eigen studieachtergrond: aso kiest voor aso, bso/tso kiest voor bso/tso enz. Daarbij maken ze geen onderscheid tussen zoon of dochter.

4. de leraar heeft invloed maar beslist niet. Wanneer het werkelijk op kiezen aan-komt, zijn het kind zelf (45 %) en de ouders (38 %) de voornaamste beslissers. De leraar van het zesde leerjaar heeft vooraf wel veel invloed (68 %), maar echt beslissen doet hij maar in 2 procent van de gevallen.

5. kinderen kunnen zelf niet echt kiezen. 67 procent van de ouders van twaalfjarigen vindt niet dat hun kind al zelfstandig een studierichting kan kiezen, slechts 10 pro-cent vindt van wel. Bij veertienjarigen ligt dat al anders (61 % vindt van niet, 39 % van wel).

6. «Mijn kind moet vooral slim zijn.» Bij de studiekeuze van hun kind weegt voor ouders het intelligentieniveau van zoon of

dochter (26 %) het zwaarst door. Dan vol-gen specifieke vaardigheden (25 %), speci-fieke interesses (19 %), de houding van het kind tegenover studeren (9 %).

7. Slim op school, sociaal in de samen-leving. Ouders vinden sociaal (43 %), in-telligent (31 %) en taalvaardig (28 %) de grootste kwaliteiten van hun kind. Bij men-sen in het algemeen vinden ze sociaal (36 %), verantwoordelijk (13 %), mensenken-nis (12 %), zorgend en meevoelend (10 %) en communicatief (7 %) het belangrijkst.

8. technische vaardigheden zijn belang-rijk, maar… 97 procent van de ouders zegt dat mensen met een technische of praktische opleiding even noodzakelijk zijn in de samenleving als mensen met een ken-nisopleiding en 87 procent vindt dat tech-nische/praktische vaardigheden onderschat worden. Ook vinden ouders technische vaardigheid even belangrijk als taalkennis. Bij onderzoeksresultaten over studiekeuze spelen deze overtuigingen weinig mee.

Doe met je leerlingen de beroepentest op www.wordeenheld.be

1. Ouders willen het liefst een algeme-ne vorming. 85 procent van de ouders in Vlaanderen (en 90 procent in Brussel) wil dat hun kind in het secundair onderwijs zo lang mogelijk een algemene vorming krijgt. Slechts 14 procent (vooral ongeschoolde arbeiders) denkt meteen aan een specifiek vak en beroep.

2. Meer dan een kwart wil zijn kind hoog zien starten. Zeven ouders op tien willenmeteen de gepaste studierichting voor hun kind. 28 procent van de Vlaamse ouders (en 45 procent van de Brusselse) vindt dat hun kind zo hoog mogelijk moet starten, ongeacht wat het kent of kan en zelfs als het nadien moet ‘afzakken’.

3. geen onderscheid tussen jongens en meisjes. 80 procent van de ouders over-weegt het aso voor zijn kind, ongeveer 30 tso en 10 procent bso. Kunstonderwijs en deeltijds beroepsonderwijs zijn elk goed voor 4 procent. Ouders laten zich vooral lei-

wat doet ouders een studierichting kiezen zodra hun kind het lager onderwijs verlaat? Hoe kiezen ze? wat is de impact van de leraar en de school? Onderzoek van Tns Media in opdracht van de Vlaamse Gemeenschapcommissie bij 500 Brusselse en Vlaamse ouders legt acht mechanismen bloot:

aline noyelle (basis): «De mentaliteit van ‘We proberen en als het niet lukt, kunnen ze nog altijd zakken’ zit er nog altijd in.»

Jeannick decrock (secundair):«Ouders denken dat technisch secun-dair onderwijs synoniem is voor han-denarbeid en dat hun kinderen het later niet zo goed zullen hebben.»

Luc Daelemans

©

KLASSE Nr. 174 · 45

ONDerZOeK

Op de speelplaats en in de klas valt hun karakterkop onmiddellijk op. Annie swennen en Patrick de Jaegher hebben een leven lang voor de klas overleefd en zijn nog lang niet schoolmoe. Hoe ze dat doen? Acht survivaltips.

Tip 1. leef je inAnnie Swennen: «Hoe ouder ik word, hoe dichter ik bij mijn leerlingen sta. Ik word mil-der. Net door die grotere afstand heb ik meer aandacht voor elk individueel verhaal. Ik leef me in: wat verwachtte ik van de leraar toen ik op de schoolbanken zat? Mijn motto is: doe niet aan een ander wat je zelf niet graag hebt. Ik heb het moeilijk om op een perso-neelsvergadering twee uur op die harde stoel te zitten. Daarom begrijp ik de leerlingen als ze na een lesuur even ventileren. Ik ga altijd uit van wat de leerlingen boeiend vinden. Zo laat ik hen in de les geschiedenis aanvoelen dat een kind verliezen bij de Egyptenaren

tussen deel uit van het meubilair van de school. Toch school ik mezelf voortdurend bij. Vroeger zeiden ze: ‘leer uw geschiedenis van blz. 18 tot 43’ en wij deden dat (lacht). Nu houden nieuwe, afwisselende werkvormen zoals hoeken- en contractwerk en ICT je les levendig. Zo blijft het boeiend, maar je blijft natuurlijk altijd bezig.»

Tip 4. steek een zakje zand in je boekentas«Ik hou van al mijn schattekes. Voor de klas denk ik nooit dat ik geld sta te verdienen. Mijn dag is goed als in de stad een leerling vanop de fiets ‘Dag mevrouw Swennen!’ roept. Het is fantastisch ze groot en zelf-standig te zien worden. Als ik op de pro-clamatie van de zesdes terugdenk aan die gastjes met hun knietjes in het zand op de kennismakingsdag, springen de tranen mij in de ogen. Dat is mijn ultieme motivatie: leerlingen zich laten ontplooien. De waarden die je daarbij meegeeft, zijn zoveel belangrij-ker dan lesinhouden. Wees voorzichtig met woorden. Een zakje zand in je boekentas is heel belangrijk. Ik heb geleerd conflicten uit te praten, en daarna: zand erover. Ik kan veel relativeren.»

Levenslanglesgeven

even erg was als nu. Natuurlijk ontsnapt een deel van hun leefwereld mij. Dat vinden ze niet erg. Maar de Franse rapgroepen ken ik vlugger dan zij (lacht)!»

Tip 2. Kijk over de klasmuur«Wees niet bang om je kwetsbaar op te stel-len. Met je collega’s open kunnen spreken over problemen in de klas doet deugd. Je kan mekaar echt helpen door te luisteren. Als een collega opmerkingen van leerlingen relativeert – ‘Ze zullen moe geweest zijn’ – trek je ’s avonds niet met een te zwaar pakje naar huis. Begrip en appreciatie mo-tiveren. Ook vanwege de directie, die me op school mezelf laat zijn en aanvoelt wat er in het lerarenkorps leeft. Ik geloof sterk in peer teaching en coaching. Het is heel leerrijk om bij een collega in de klas een les te volgen. Met goede vakcollega’s mail je lesmateriaal naar mekaar door en speel je mekaars sterke punten uit. Als coach stuur ik jonge leraren bij, maar ik leer minstens evenveel van hen. Het is hoopgevend om te zien hoe goed en flexibel jonge collega’s met leerlingen om-gaan. Ik heb er langer over gedaan om het juiste evenwicht te vinden.»

Tip 3. Ken je succesnummers «Verkoop je vak, entertain je leerlingen. Als oudere leraar ken je de knepen en de knopen van je vak, je succesnummers. Mijn eerste les Latijn stap ik in marstempo door de klas, terwijl ik de vervoeging van ‘esse’ scandeer. Tot de hele klas achter mij aan loopt (lacht). Dat slaat in, en ze zijn mee. Ik maak onder-

Een ICT-les met annie Swennen (59) is een evenement. Ze tovert de menubalk van het scherm, steekt stekkers van de beamer verkeerd en panikeert. «Mijn leerlingen helpen me uit de brand», lacht ze. «Want op het einde van de rit is er steeds de leraar die kadert.» Annie Swennen maakt na dertig jaar Latijn, Frans en geschiedenis nog altijd het verschil.

46 · KLASSE Nr. 174

COlleGa’s

Patrick De Jaegher: «Leerplancommissies hebben vaak een hoog Mozesgehalte.»

bepaald is. ‘Va, je bent weer aan het lesge-ven, hoor ik dan thuis’ (lacht).»

Tip 6. Trek de leefwereld van de jongeren open.«Contact met jongeren heb je op school so-wieso. Hun leefwereld daarentegen schuift steeds verder van me af, nu ook mijn kin-deren geen tieners meer zijn. Ik ben ervan overtuigd dat poëzie tot de leefwereld van elke leeftijdsgroep behoort, maar niet altijd zo wordt ervaren of herkend. Zo lees je bij de middeleeuwer Jacob Van Maerlant de Verklaring van de Rechten van de Mens. Je helpt leerlingen die te ontdekken en ermee om te gaan. Ook informeel sla je bruggen: samen koken tijdens de mosselfestijnen schept onverbrekelijke banden.»

Tip 7. zoek de essentie«Leerstof is geen doel op zich, maar vooral een middel tot het ultieme doel: je leerlingen een stap verder brengen. Ik beperk overbo-dig geheugenwerk, streef steeds meer naar de essentie. Het kennis-vaardighedendebat is een heel steriele discussie. Goede com-municatie is alleen mogelijk als je ook het

medium, in mijn geval de moedertaal of het Engels, respecteert. Klare taal betekent een juiste spelling, helder verwoorden en een sa-menhangende structuur, zonder van om het even wat een fetisj te maken. Ik heb nooit problemen gehad om kennis en vaardighe-den te integreren. Misschien heet dat gezond verstand (lacht).»

Tip 8. wees eerlijk tegenover en met je leerlingen«Overleef onderwijsvernieuwingen door je-zelf te blijven. Leerplancommissies hebben vaak een hoog Mozesgehalte: plots dalen ze van de berg af met stenen tafels (lacht). Leraren worden overstelpt met paperassen waarmee ze voortdurend moeten bewijzen dat ze doen wat ze moeten doen. De prak-tijk bewijst echter dat je de volmaaktste pa-pieren planning niet kan realiseren wegens uitstappen, enquêtes, epidemieën... Maak liever goede afspraken met je leerlingen. Zoals mijn grootvader en vader stelden: een ijzeren hand in een fluwelen handschoen. Wees eerlijk tegenover en met je leerlingen, maak duidelijk waar je met hen naartoe wil. En vertel je verhaal.»

dE OudsTE VAn dE KlAsRogier Demeulenaere wordt 66 in sep-tember. Hij is daarmee officieel de langst werkende onderwijsmens van Vlaanderen en directeur van de Vrije Basisschool Sint-Lodewijk in Oostende. «Ik was negentien toen ik voor het eerst voor de klas stond. Als ik op een dag met tegenzin naar school ga, dan stop ik. Maar directeurs hebben de boeiendste job ter wereld. Als ik tot mijn 66ste voor de klas had gestaan, was mijn enthousiasme wellicht niet meer zo groot.»

patrick de Jaegher (57) sleurde 36 jaar geleden ook op zaterdagvoor- en woens-dagnamiddag zijn bandopnemer mee naar school – met songs van Bob Dylan, dat ver-minderde de last. Hij werkte tikfouten op zijn stencils weg met nagellak. Nu corrigeert hij zijn huistaken Nederlands en Engels via e-mail en wordt hij lyrisch bij de Kaiser Chiefs.

Tip 5. Maak van je klaslokaal je biotoopPatrick De Jaegher: «’s Morgens denk ik wel eens: ik heb geen zin om naar school te gaan. Maar als ik voor de leerlingen sta, besef ik: het klaslokaal is mijn biotoop. Ik geef gewoon erg graag les. Leraar is wellicht het laatste echt vrije beroep. De appreci-atie komt uiteindelijk van de leerlingen. Zo kreeg ik onlangs een mooie dankmail van een oud-leerlinge die aan een doctoraat be-gint en aan mijn lessen Nederlands blijkbaar heel wat heeft gehad. Nu zit mijn familie vol onderwijsmensen, ik denk dat het genetisch

Katrien Vanacker©

dE 'dIE HArds'Tijdens het schooljaar 2005-2006 gingen 4 058 onderwijsmensen uit het basison-derwijs, secundair onderwijs en deeltijds kunstonderwijs met pensioen. 2 914 van hen waren voordien al voltijds ‘uitgestapt’.

Zeer weinig onderwijsmensen blijven ook na hun zestigste actief. Dit zijn de cijfers van de ‘die hards’ van vorig schooljaar:61 jaar: . . . 103 64 jaar: . . . .1562 jaar: . . . . 50 65 jaar: . . . .5763 jaar: . . . . 28 66 jaar: . . . . . 1

KLASSE Nr. 174 · 4�

surViVal

MIJn sCHOOl dOET GEnOEG OM EnErGIE TE sPArEnExact nul euro is de energie-factuur van deze school in het Luxemburgse Roodt-Sur-Syre. In de komende jaren wil minister Vandenbroucke bij wijze van experiment minstens vier nieuwe scholen volgens de passiefhuisprincipes laten bouwen. De meeste scholen in Vlaanderen kampen nog met torenhoge energiefacturen: doet jouw school intussen al voldoende om energie te sparen? Spaar je mening niet op de poll via www.klasse.be

zwArTwErKAls zaakvoerder van een profes-sioneel bijleskantoor dat over heel Vlaanderen en Brussel actief is, heb ik met aandacht het artikel over bijlessen in Klasse 171 gelezen. Het artikel geeft een ongenuanceerd beeld van bijlessen. Het meest re-presentatieve profiel als bijlesgever is Gerda die het typische vrijwil-ligersprofiel weergeeft waar ik alle respect voor heb. De andere partijen zijn twee perso-nen die ZWARTWERKERS(!) zijn en twee specifieke commerciële media (priveles.be en Success School) die een forum krijgen in uw tijdschrift en er op één of andere manier nog positief uitkomen ook. Dat is een regelrechte kaakslag voor mijn leerkrachten die op een correcte en professionele manier werken. Het is volgens mij ook een geschreven (arbeidscontract)/ongeschreven wet dat een Gert niet op betalende wijze mag lesgeven aan leerlingen uit de eigen school, hetgeen niet als hoogstnodige nuancering gege-ven wordt in het artikel. Ik heb als ondernemer respect voor de nonprofitnatuur van het regu-liere dagonderwijs maar profiteurs van het sociaal systeem (zij het nu een moeder op vermoedelijke

werkloosheidsuitkering die tussen de soep en de patatten nog even wat betalende bijlessen geeft maar geen zin heeft om terug te gaan werken, of een gesubsidieerde leerkracht met een full time(?) lessenrooster van 21 uur die even tegen 20 euro per uur 5 uur per namiddag aan 4 keer in de maand, 400 euro bijverdient op kosten van de belastingbetaler) moeten eruit. Ik voeg dit artikel toe aan het dossier dat ik actueel aan het opmaken ben voor de sociale en economische inspectie aangaande zwartwerk in de sector van het bijlesgeven.

Wouter Cuppens

zE KEnnEn GEEn FrAns (1)Ik las met veel interesse ‘Ze kennen geen Frans meer’ in Klasse 173. Onze school organiseerde acht opeenvolgende jaren een taaluit-wisselingsproject met een Waalse zusterschool uit Houffalize. Met véél resultaat! Toevallig daagden nu tijdens de krokusvakantie plots twee leraren van onze zusterschool op, na elf jaar mekaar niet meer gezien te hebben. Het weerzien was bijzonder hartelijk en voor mij een reden om in de pen te kruipen. Misschien verdient het opnieuw aandacht dergelijke binnenlandse

projecten te stimuleren, omdat ze toch voor de leerlingen een dwingend karakter hadden om de andere landstaal te leren.

Karel Cortebeeck

nIEuwE lAyOuTIk ben heel tevreden over de nieuwe layout van Klasse. Het oogt rustiger en om eerlijk te zijn het nodigt mij als ’49-jarige’ nu meer uit om te lezen. Een verademing.

Luc Vanden Bogaerde, stafmedewerker

Samenlevingsopbouw Vlaanderen

KEnnIsdEBATKan het debat over kennisgericht onderwijs echt niet op een faire manier gebeuren, zonder elkaar om de oren te slaan met karikatu-ren? Inspecteur-generaal Kristien Arnouts stelt de vraag: ‘Heeft het zin een kind van acht veeleer ab-stracte zinsontleding of wiskunde in te prenten (...)’ Ik heb van 1967 tot ‘69 les gegeven aan die leeftijd: zelfs toen gebeurde dat niet en bij mijn weten is dit nooit het geval geweest. Kinderen van acht kregen en krijgen geen ‘abstract’ onder-wijs. Leraar Van Killegem haalt het voorbeeld aan van een collega die dertig jaren hetzelfde gedicht ana-lyseerde en dan nog een minder-waardig gedicht: die man was niet alleen volgens de nieuwe didactiek

verkeerd bezig, die is volgens elke didactiek verkeerd.Althans indien dit ene feitje repre-sentatief is voor zijn hele aanpak. Laten we eerlijk zijn: kan men over de Middelnederlandse literatuur praten en het Egidiuslied of het Reinaertepos buiten beschouwing laten? Met één feit bewijs je eigenlijk niets.

Staf De Wilde

OudErsCHAPsVErlOFBij de onderhandelingen rond de nieuwe cao werd er in de pers aangekondigd dat nu naast drie maanden voltijds ouderschaps-verlof ook zes maanden deeltijds verlof mogelijk zou worden. Ik ben vader van twee kleine kindjes en zou graag gebruik maken van die regel... MAAR, op het ministerie gebaren ze ineens van “?!ç&”... Ik vind het behoorlijk onethisch van iets aan te kondigen en daarna niets meer te doen. Temeer omdat het ergens oneerlijk is in vergelij-king met andere sectoren dat wij fulltime ouderschapsverlof moeten oppakken of niets. In andere secto-ren bestaan verschillende soorten parttime formules.

reactie minister: In cao VIII, die in oktober ondertekend

is, staat inderdaad dat het vanaf 1 sep-

tember 2007 mogelijk moet zijn om het

ouderschapsverlof ook halftijds, gespreid

over zes maanden, op te nemen. De

administratie legt momenteel de laatste

hand aan een ontwerp van besluit, dat

aan de Vlaamse regering voorgelegd zal

worden. Alles verloopt zoals gepland, er

is dus geen reden om te twijfelen aan de

ingangsdatum van deze maatregel.

BETEr nEdErlAndsIk wou even reageren op het stukje in het maartnummer van Klasse over beter Nederlands leren voor allochtone kinderen. Ik ben ook van een ander land. Allochtone kleuters hebben recht op het leren van de Nederlandse taal. Eerst en vooral moet er een goede begeleiding zijn en moet men ervoor zorgen dat het kind heel de schooldag bezig kan zijn met het leren van de taal.

48 · KLASSE Nr. 174

DialOOG

MAG dAT?

Een school zet foto’s van leerlingen op haar website. Ze publiceert ook de adressen en telefoonnummers van haar leraren.

dat mag niet zonder de toestemming van leerlingen, ouders of leraren. De directeur of webmaster mag geen persoonsgegevens van leraren of leerlingen op de website plaatsen zonder dat hij hiervoor hun toestemming of de toestemming van de ouders heeft. Bij voorkeur is die toestemming expliciet. Ook een impliciete toestemming kan voldoende zijn. De directeur kan bijvoorbeeld op de algemene personeelsvergade-ring meedelen dat de telefoonnummers van de leraren op de website geplaatst zullen worden. Daarbij kan hij voorstellen dat niet te doen als een leraar dat niet wil. Hetzelfde geldt voor foto’s van leerlingen publiceren op een website. De directeur informeert de ouders het best bij het begin van het schooljaar dat foto’s van schoolevenementen op de website kunnen worden geplaatst en geeft hen de kans te laten weten dat ze dat niet willen. Als ouders, leerlingen of leraren zich in de loop van het schooljaar bedenken, dan moeten de gegevens of foto’s toch nog verwijderd worden.

Een gemeentebestuur speelt alle namen en adressen van tweejarigen door aan alle basisscholen van de gemeente. De scholen kunnen zo potentiële leerlingen aanschrijven.

dat mag niet. Gemeentebesturen mogen geen bevolkingsgegevens doorspelen aan scholen, tenzij in uitzonderingsgevallen en als de over-dracht kadert in een wettelijke verplichting. De kerntaak van een school is goed onderwijs verstrekken. Daarbij hoort niet: leerlingen werven of zich positioneren op de markt. Vanuit die visie overtreedt een gemeente de wet op de privacy.

❙

❙

Dit kan op een spelende manier gebeuren. Ik vind dan ook dat als men ziet dat het kind problemen heeft met de taal in het eerste leer-jaar, men ervoor moet zorgen dat het kind hulp en begeleiding krijgt. En dat men het kind niet zomaar laat zitten in een hoekje. Ik spreek uit ervaring omdat mijn jongere zus dat heeft meegemaakt. Toen ze naar het eerste leerjaar kwam, kon ze nog geen Nederlands. En hoewel de leraren dat wisten, lieten ze haar het ganse jaar in een hoekje kleuren of tekenen. Zo heeft ze het eerste leerjaar moeten overdoen en moest ze helemaal van nul herbeginnen.

D.T.

BOrsTEnMijn dochter zit in het laatste jaar van het secundair onderwijs. Samen met klasgenoten organiseert ze ‘chrysostomos’, de honderddagen-viering. De leerlingen stellen de volgende vraag aan hun directie:

‘Mijnheer, mogen wij met u ook iets uithalen?’ Antwoordt de direc-teur: ‘Geef me een blinddoek en tien paar borsten en ik zal zeggen van wie deze zijn.’ Sorry, dit moest me even van het hart. Dit is niet het eerste voorval. Wat begin je hierte-gen? Kent iemand het antwoord?

Naam en adres bekend bij de redactie

zE KEnnEn GEEn FrAns (2) Leerlingen zijn wél nog te moti-veren voor Frans. Het recept? Een enthousiaste leerkracht, leermidde-len en onderwerpen die aansluiten bij de leefwereld van de leerlingen, ruimte voor creativiteit, voldoende variatie in de werkvormen, differen-tiatie naar tempo, vorm en inhoud, veelvuldig gebruik van moderne media en een gepaste dosis humor van tijd tot tijd.

Wat de aansluiting met het basisonderwijs betreft denk ik dat zwakkere leerlingen in het eerste jaar secundair minder last hebben

met ‘uitgebreide grammatica’, maar vooral problemen ondervinden op het terrein van de communica-tieve vaardigheden, waaraan in de basisschool nog te weinig wordt gewerkt. Onderwijzers voelen zich vaak onzeker omdat ze zelf on-voldoende Franse taalvaardigheid hebben ontwikkeld; daarom kiezen ze nog te veel voor het ‘veiliger’ domein van de kennis.

De inspectie wijst terecht op het belang van activerende werkvor-

men als contract- en hoekenwerk, zowel in de derde graad van de lagere school als in de eerste graad van het secundair. Recent ontwik-kelde leermiddelen bieden heel wat werkbaar materiaal, maar helaas vinden leerkrachten dit niet altijd een belangrijk item bij hun keuze.

Carine Meul, lerares Frans eerste jaar,

Instituut Heilige Familie Sint-Niklaas

KLASSE Nr. 174 · 4�

DialOOG

Binnen zonder bellenEen selectie uit lezersbrieven, faxen, e-mails en reacties via internet vind je op deze pagina’s. Naamloze brieven of manifesten komen er niet in. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de brieven. Schrijf a.u.b. korte brieven van maximum 25 regels. Wat te lang is, moeten we inkorten. Vermeld je naam en adres. Enkel uitzonderlijk op gemotiveerd verzoek laten we die weg. We kunnen eventueel brieven doorsturen naar betrokken afdelingen voor een deskundig antwoord. Klasse publiceert ook brieven die de redactie bereiken via Yeti, Maks! en klasse voor Ouders. Kan voor iedereen interessant zijn.

Jouw vragen?

Leraren, ouders, leerlingen en studenten met vragen of proble-men rond onderwijs kunnen terecht op het gratis nummer van de Vlaamse Infolijn: 0800 30 201 (iedere werkdag van 9 tot 19 uur). Je kan ook faxen naar 02 553 96 55 of surfen naar www.ond.vlaanderen.be/infolijn.Alle informatie over rondzendbrieven en wetgeving staat op edulex.vlaanderen.beRecent nieuws vind je op www.lerarendirect.be en www.schooldirect.be

•

•

•

Jouw mening?

mail naar redactie.leerkrachten@klasse.beschrijf naar Klasse (Dialoog) – Koning Albert II-laan 15 – 1210 Brussellaat iedereen meelezen op www.klasse.be

••

•

waar of niet waar?❶ Er komt een nieuwe wet waarbij lera-ren geen gewone stropdas meer mogen dragen maar een das met een elastiekje rond de nek. Bij treinconducteurs is dat al verplicht. Bij eventuele vechtpartijen lopen zij daardoor minder gevaar. ®Waar ®niet Waar

Hoezeer het angstgevoel door de media ook wordt opgeklopt: een zeer miniem percen-tage van de Vlaamse leraren wordt effectief het slachtoffer van geweld. Voor de treincon-ducteurs is het verhaal van de stropdas waar. Voor de leraren niet.

❷ Eén op dertig sportende jongeren (-20) die in Vlaanderen op doping ge-controleerd worden, plast positief. Bij powerlifters bleek vorig jaar zelfs één op vier doping te gebruiken. Als ze een week griep krijgen, klappen hun opgepompte spieren in elkaar. ®Waar ®niet Waar

De cijfers zijn verontrustend waar. Daarom brengt Maks! een portret van de cleane recordhouder powerliften Steve Ringoot (17, foto). Bij het blad zit ook een brochure (200 000 ex.) tegen doping van het Team Medisch Verantwoord Sporten (Vlaams minis-terie van sport). www.maks.be

❸ Leraren onderschatten hun leer-lingen. Voor de recente peilingsproeven biologie in het zesde jaar basisonderwijs schatten ze dat veel minder leerlingen zouden slagen. Sommige leraren dach-ten zelfs dat niemand van de hele klas de eindtermen zou halen. ®Waar ®niet Waar

Integendeel. Leraren overschatten hun leerlingen voor alle onderdelen met 10 à 20 %. Gemiddeld slaagt geen 80 % maar 70 %. Wél zijn er telkens zowel klassen waar de leraar van denkt dat geen enkele leerling zal slagen als klassen waarvan hij denkt dat élke leerling zal slagen.

❹ Een bekend natuurgebied bood lera-ren met hun lerarenkaart gratis toegang om het domein te leren kennen. Eén leraar maakte daar op zo’n manier misbruik van (‘Elke week uitdagend zwaaiend met zijn kaart voorbij de kassa’) dat het domein het aanbod nu voor alle leraren heeft geschrapt.®Waar ®niet Waar

Hij is niet de enige. Een grote tijdelijke tentoonstelling schrapte de lerarenkorting na-dat leraren aan de kassa met veel vertoon de betalende bezoekers uitlachten. Elk jaar wordt de lerarenkaart door 100 000 mensen correct gebruikt. Een kleine minderheid vertoont echter gedrag dat ze alvast van hun eigen leerlingen niet zouden aanvaarden. Het verhaal is waar.

❺ Volgens de Vlaamse leraren zitten drie op vier kinderen in de basisschool ’s mor-gens niet startensklaar in de klas. Ze heb-ben onvoldoende geslapen. Eén op vijf kinderen kan ’s morgens moeilijk uit bed. Bijna de helft vindt slapengaan niet leuk. ®Waar ®niet Waar

Klasse voor Ouders (700 000 ex.) weet dat de cijfers waar zijn en neemt daarom een specialist mee naar vijf gezinnen. Elk kind is immers anders: Mehmed (altijd een smoes), Janne (trippelt de trap af), Laura (zwetend wakker), Yenthe (mijn dekentje!) en Hannah (sms tot middernacht). www.klasse.be/ouders

❻ Een kind van zes jaar heeft een plas-probleem maar mag van de juf niet naar het toilet tijdens de les. Zij heeft het kind wijs gemaakt dat er monsters in de gang wonen. Als het fout loopt moet het kind het zelf opkuisen en zich telkens met de natte broek bij de directie gaan melden.®Waar ®niet Waar

Het verhaal is waar en staat in het officieel jaarverslag van de Kinderrechten- commissaris. Dat vind je integraal op www.kinderrechtencommissariaat.be. Uiteraard werkt de aanpak van de juf niet. Het kind geraakt er alleen maar door overstuur.

50 · KLASSE Nr. 174

Klasse Xtr

Maandblad voor Onderwijs in Vlaanderenuitgegeven door het Vlaams ministerie van Onderwijs en Vorming

Nr. 174 • april 2007

klasse is teamwork. de hele ploeg vind je op www.klasse.beHoofdredacteur Leo Bormansredactie klasse Wim De Jonge en Jan T’Sas (eindredactie), Nele Bee-rens, Wouter Bulckaert, Veerle Devos, Leen Leemans, Veerle Vanbuel, Annelies Vaneechoutte (stagiaire), Michel Van Laere en Bert Vermeulen

redactiesecretariaat en katern Zeker doen, lerarenkaart en leerlingenkaartPatrick De Busscher, An Declercq, Geert Neirynck, Anne Siccard, Jo Val-vekens, Sonja Van DroogenbroeckHet hart van klasse Sabrina Claus, Diana De Caluwé, Hannah El-Idrissi, Souadia El-Moussaoui, Anny Lecocq, Ann Nevens Vormgeving Mieke Keymis, Peter MuldersSites & Multimedia Michel Aerts, Toon Van de PutteVerantwoordelijke uitgever Jo De RoHendrik Consciencegebouw, 1210 BrusselAlle Vlaamse leraren, CLB-medewerkers (elk net, elk niveau) krijgen Klasse gratis. Adreswijzigingen regel je uitsluitend via je eigen school-administratie.abonnement (10 nrs.): 28 euroGepensioneerden, ter beschikking gestelde leraren en individuelestudenten krijgen een abonnement tegen halve prijs.

Groepsabonnementen voor alle studenten in de lerarenopleiding zijn gratis. (bel 02 553 96 84 of mail naar secretariaat.leerkrachten@klasse.be).

Voor scholen die dat wensen, is er ook Yeti (derde graad lager on-derwijs), klasse voor Ouders (kleuteronderwijs t/m tweede jaar secundair onderwijs) en Maks! (derde t/m zevende jaar secundair onderwijs). Lees meer op www.klasse.be

klasse, koning albert II-laan 15, 1210 Brusselredactie.leerkrachten@klasse.beTel. Redacties 02 553 96 86Tel. Secretariaat 02 553 96 84Tel. Advertenties 02 553 96 94Tel. Lerarenkaart 02 553 96 95Tel. Leerlingenkaart 02 553 96 88

Advertentie

Afgiftekantoor Gent XVlaams ministerie van Onderwijs en VormingRedactie KLASSEKoning Albert II-laan 151210 Brussel

TIJDSCHRIFTverschijnt maandelijks(behalve in juli en augustus)

België - Belgique

PB/PP3/9156

Slimste Mens Steven Van Herreweghe: «Mijn vader geeft al 30 jaar les.»

Ontdek nu de nieuwe site

www.klasse.be: elk uur update in woord en beeld

«Op school was ik zeker niet de slimste»

«Twee jaar zat ik op het lyceum, maar ik vond er mijn draai niet. Ik zat in een ongelooflijke johnny-klas. Toen ik hoorde van de toneelschool in Brussel, heb ik thuis gezaagd tot ik er naartoe mocht. de kunsthumaniora was voor mij een openbaring: ik was erg verlegen en ben er helemaal open gebloeid. Je kreeg er de tijd om uit te zoeken wat je ding was. Daarna ging ik filmregie studeren. Ik moest en zou ‘filmkes maken’. In het derde jaar was ik gebuisd. Ik werkte toen al bij Ketnet en had mij daar volledig op gestort. Ik koos ervoor een jaartje te pauzeren en later terug te keren, maar dat is niet meer gebeurd. Spijt dat ik gestopt ben, heb ik niet. Voor wat ik nu doe, heb ik geen diploma nodig heb. Ik leer nu trouwens óók elke dag bij en dat vind ik steeds belangrijker: leren uit het dagelijkse leven.»

«Mijn leraar nederlands bracht me de liefde voor literatuur bij. Die man was ge-passioneerd door zijn vak. Zijn lichte vorm van cynisme tegenover ons – hij kwam binnen met openers als ‘Goedemorgen jeugd, jullie verlo-ren generatie’ – vonden wij plezant. Kunnen omgaan met jongeren is belangrijk als leraar. Mijn vader geeft al dertig jaar les in het TSO/BSO. Het is fantastisch hoe hij inspeelt op wat die gasten interesseert. Slimste mens ter we-reld? Van nature uit ben ik nieuwsgierig, ik pik veel dingen op. Doordat ik voor tv werk, lees ik heel wat kranten en tijdschriften, dat is eigen aan het beroep. Op school was ik zeker niet de slimste, ik was altijd een heel ge-middelde leerling. Ik was heel geïnteresseerd in de praktijkvakken, bij de theorie hield ik me op de vlakte.»

«Ik heb het geluk gehad dat mijn ouders altijd achter mijn keuzes stonden», zegt tv-maker en slimste Mens steven Van Herreweghe. «Jongeren moeten kunnen doen wat ze graag willen. Ik ergerde me dood aan vriendjes die van thuis absoluut latijn moesten volgen of piano spelen», huivert hij.

«Spijbelen deed ik zelden, omdat er wel een leuke sfeer hing op school. Als het toch gebeur-de, maakten we handig gebruik van allerlei audities waaraan we mochten meedoen. Eén keer heb ik daar echt misbruik van gemaakt: we hadden een toets kunstgeschiedenis en ik had niet gestudeerd. Gek genoeg werd ik nog geselecteerd ook.»

«Ik ben maar één keer gepest op school. Mijn moeder had voor mij een lange jas gekocht. Barry, een grote kerel, kwam op mij af en dreigde: ‘Als je morgen die jas nog aan hebt, sla ik op je gezicht’. Ik heb hem nooit meer gedragen.»

Luc Daelemans

©