Klacht Met Burgerlijke Partijstelling 27.10.2014

32
KLACHT MET BURGERLIJKE PARTIJSTELLING Voor de onderzoeksrechter te Brussel VOOR: A. Wat de partij Belgische Unie – Union Belge (B.U.B.) betreft 1) De Heer Hans Van de Cauter, 2) De Heer Benedict Verbiest, 3) De Heer Al Al Mesbahi, 4) De Heer Jérémy Charlier, 5) De Heer Vincent Massaut, B. Wat de partij VIVANT betreft De heer Michael Balter, C. Wat de partij ROEL betreft 1) De Heer Vincent Minne, 2) Mevrouw Karine Hebbelinck, 3) De Heer Kurt Debacker, 4) Mevrouw Vanessa D’Handschotter, D. Wat de partij VCP betreft Mevrouw Agnes Jonckheere, E. Wat de partij GENOEG ( Gezonde Evenwichtige Nieuwe Open Eerlijke Groepering) betreft De Heer Renato Brabants, 1

description

klacht

Transcript of Klacht Met Burgerlijke Partijstelling 27.10.2014

KLACHT MET BURGERLIJKE PARTIJSTELLING

Voor de onderzoeksrechter te Brussel

VOOR:

A. Wat de partij Belgische Unie Union Belge (B.U.B.) betreft

1) De Heer Hans Van de Cauter, 2) De Heer Benedict Verbiest, 3) De Heer Al Al Mesbahi, 4) De Heer Jrmy Charlier, 5) De Heer Vincent Massaut,

B. Wat de partij VIVANT betreftDe heer Michael Balter,

C. Wat de partij ROEL betreft

1) De Heer Vincent Minne, 2) Mevrouw Karine Hebbelinck, 3) De Heer Kurt Debacker, 4) Mevrouw Vanessa DHandschotter,

D. Wat de partij VCP betreft

Mevrouw Agnes Jonckheere,

E. Wat de partij GENOEG (Gezonde Evenwichtige Nieuwe Open Eerlijke Groepering) betreft

De Heer Renato Brabants,

F. Wat de partij Mama betreft

Mevrouw Trijn Janssens,

G. Wat de partij Parti des Pensionns betreft

1) De Heer Daniel Smeekens, 2) De Heer Franz Joseph,

H. Wat de partij Vox Populi Belgica betreft

VPB Financial Management Association VZW, met als voorzitter de Heer Sylvain Vankeirsbilck,

I. Wat de partij Egalitaires betreft

De Heer Hicham Hadj Ben Azzouz,

J. Wat de partij PVGW betreft

De Heer Hans De Smet,

TEGEN: X, onbekenden

Geachte Heer, Mevrouw Onderzoeksrechter,

Betreft: kiesbedrog bij de federale, regionale, gemeenschaps- en Europese verkiezingen van 25 mei 2014

Door dit schrijven wensen wij in naam van onze partijen en onszelf klacht tegen onbekenden neer te leggen. Onze partijen hebben meegedaan aan de verkiezingen van 25 mei 2014 en meerbepaald voor de Kamer (B.U.B. in heel Belgi behalve Brussel; Egalitaires, Vox Populi Belgica in Namen, Parti des Pensionns in Luik en PVGW in Oost-Vlaanderen), voor het Brussels parlement (B.U.B. en Egalitaires) en voor het Vlaams parlement (Roel, VCP, Genoeg, Mama) en voor het parlement van de Duitstalige gemeenschap (Vivant).

De hier vertegenwoordigde partijen hebben verschillende en opvallende onregelmatigheden vastgesteld bij de stemming van 25 mei 2014, zowel op het vlak van de elektronische als de manuele stemming, wat ons doet vermoeden dat de verkiezingsresultaten vervalst werden.

I. FEITEN

De stembusgang van 25 mei 2014 voor de federale, Europese, gewest- en gemeenschapsverkiezingen is chaotischer verlopen dan de meeste kiezers denken. Vooral de elektronische stemming in Brussel en in Eupen werd aangetast door een mysterieuze bug, door de aangestelde experten ook virus genoemd. Volgens de klagers gaat het in werkelijkheid om een vervalsing.

Deze verkiezingen vonden plaats in een zwaar geladen politieke sfeer. In de pers werd gesproken over de moeder van alle verkiezingen, niet alleen omdat verschillende verkiezingen samenvielen, maar ook omdat velen de indruk hadden dat de verkiezingsuitslag de toekomst van ons land en van de regerende partijen in ernstige mate zou benvloeden en vooral dan wat de eenheid van het land betrof (zo werd de score van de separatistische N-VA door sommigen gevreesd). Daardoor waren de regerende partijen uiterst op hun hoede en zelfs klaar om zo nodig in te grijpen. Zij zouden en konden niets tegen de grote partijen ondernemen aangezien dit te opvallend zou zijn en zou kunnen ontdekt worden. Maar ze konden wel de schade beperken door nieuwe en kleine partijen klein te houden. Klagers vermoeden dat zelfs illegale middelen werden ingezet, wat de pers nadien de informaticabug 2014 zou noemen. In werkelijkheid was deze bug een ware vervalsing van de verkiezingsresultaten waarvan vooral de kleine partijen of minstens sommige daarvan het slachtoffer waren.

Deze klacht is grotendeels gesteund op het verslag van het College van Deskundigen belast met de controle van het elektronisch stem- en stemopnemingssysteem, dat op 19 juni 2014 aan de Kamer van Volksvertegenwoordigers werd overhandigd (Doc. Kamer 54 0014/001) (stukken 1 (uittreksel uit voorlopig verslag) en 2).

Maar vooreerst gaan we illustrerend even in op enkele problemen die zich bij de traditionele, manuele stemming hebben voorgedaan.

A. De manuele stemming

1) In Charleroi, Charleroi Ville-Haute, Gilly en Quaregnon, werden geamputeerde kieslijsten voor de Kamer van Volksvertegenwoordigers uitgehangen (stuk 3). De lijsten vanaf nr. 30 werden immers niet geafficheerd (zie foto in bijlage). Uiteraard benvloedt dit de stembusgang, al was het maar omdat 20 tot 33% van de kiezers zijn beslissing op het allerlaatste moment neemt. Bovendien zouden zij die hun keuze al gemaakt hebben, die kunnen wijzigen in het voordeel van de partijen die geafficheerd werden.

2) In een vuilnisbak in de buurt van het Gentse hoofdtelbureau werden op 26 mei 2014 een groot aantal geldige en blanco stembiljetten gevonden (stuk 4). Het Gentse stadsbestuur vroeg daarop om uitleg. Het parket startte een onderzoek en deelde, bij monde van woordvoerdster Annemie Serlippens, mee dat de weggesmeten stembiljetten geen invloed hadden op de stemopnemingsverrichtingen en dat het enkel om bewijsstukken gaat. Maar over hoeveel stemmen gaat het? Volstaat het om, zoals het parket dat doet, te betreuren dat daar zo onzorgvuldig mee omgegaan is? Hoe ver staat het onderzoek van het parket van Oost-Vlaanderen?

3) Het incident in Gent is niet het enige. Zo werden er op maandag 26 mei door leerkrachten in een school te Charleroi stembrieven in dozen gevonden (stuk 5). Het is niet bekend of deze stembiljetten meegeteld zijn, maar volgens het Justitiepaleis van Charleroi zouden we ons geen zorgen moeten maken. De redenering is dat zelfs indien de stembiljetten vergeten zijn in een stembureau ze meegeteld werden in de PVs van de stemopneming. En het zijn enkel die die tellen. Nochtans startte het parket van Oost-Vlaanderen wel een procedure op omdat stembiljetten op een andere plaats terecht kwamen dan waar het moest. Bovendien is het onmogelijk om te weten over hoeveel stembiljetten het ging en of deze stembiljetten meegeteld zijn, gelet op het feit dat de geijkte procedure niet gevolgd is.

Zijn verkiezingen niet belangrijk genoeg dat er rigoureus op deze documenten toegekeken wordt?

4) Bovendien deden er zich nog problemen voor met het niet geringe aantal Belgen dat in het buitenland stemgerechtigd was. Die Belgen kunnen ervoor kiezen om op de ambassade te gaan stemmen of per brief hun stem uit te brengen. Vele brieven kwamen echter te laat in Belgi aan. Sommige mensen hebben zelfs expresspost moeten gebruiken om hun brief tijdig in Belgi te laten aankomen. "De Belgen in het buitenland zijn boos omdat ze hun democratisch recht gekortwiekt zien", stelt de VZW Vlamingen in de Wereld op 3 juni 2014.

Dit zijn maar enkele voorbeelden van problemen die zich bij de manuele stemming hebben voorgedaan. Het is duidelijk dat we momenteel nog maar het topje van de kiesproblemen-ijsberg kennen. Vele gebreken moeten nog aan het licht komen of zullen nooit ontdekt worden. Zo ontvingen klagers verschillende getuigenissen over ontbrekende kieslijsten van kleine partijen in bepaalde kantons bij de verkiezingen zelf en aantallen van voorkeurstemmen die lager liggen dan het aantal kiezers dat verklaart op een kandidaat te hebben gestemd Illustratief, maar geenszins beperkend voegen klagers bij deze klacht schriftelijke verklaringen van kiezers en kandidaten van verschillende partijen. Zo is er een verklaring van een kiezer van de voor het Vlaams parlement opkomende partij VCP dd. 4 juni 2014, die zijn voorkeursstemmen niet in de kiesresultaten terugvindt (stuk 8). Tevens blijkt uit een getuigenis van de voor het Vlaams parlement opkomende partij ROEL dat een kiezer niet voor die partij kon stemmen in Erembodegem (Aalst) hoewel de partij daar opkwam. Volgens een kandidate (Thea Verschakelen) van de partij ROSSEM (ook opkomend voor het Vlaams parlement) waren er voorkeurstemmen onvindbaar en ontbraken er kleine lijsten op de stemcomputer in Hamont, Limburg. Ook de B.U.B. voegt dergelijke verklaringen bij m.b.t. haar lijsten in Brussel, Vlaams-Brabant en West-Vlaanderen (stuk 8).

Of dit allemaal strafbare feiten zijn, is soms betwistbaar, maar indien ze dat wel zijn, vragen klagers dat er ook effectief wordt opgetreden zodat die gevallen zich in de toekomst niet meer kunnen voordoen aangezien ze de democratie rechtstreeks in gevaar brengen en zelfs teniet doen.

B. De zogezegde informaticabug

Wat er zich in bepaalde kieskantons op vlak van de elektronische stemming heeft afgespeeld, tart echter alle verbeelding. Zoals gezegd baseren we ons op het verslag van het College van Deskundigen belast met de controle van het elektronisch stem- en stemopnemingssysteem, dat op 19 juni 2014 aan de Kamer van Volksvertegenwoordigers werd overhandigd (Doc. Kamer 54 0014/001). Klagers leggen zowel de voorlopige versie voor (die verscheen als bijlage bij een artikel van Le Vif dd. 26 juni 2014, stukken 1 en 9) als een definitieve (stuk 2).

Volgens de FOD Binnenlandse Zaken of het Ministerie van Binnenlandse Zaken (hierna IBZ) zou er een informaticabug geweest zijn op het moment van de stembusgang, waardoor ongeveer 2.000 magnetische kaarten onleesbaar werden. Dit feit zou zich voorgedaan hebben op het moment dat de kiezers naar het vorige scherm terug wilden keren na voor n of meerdere kandidaten te hebben gestemd. Het probleem zou nochtans tot de voorkeurstemmen beperkt gebleven zijn en geen betrekking hebben op de lijststemmen die op 25 mei s avonds reeds bekend waren, terwijl de voorkeurstemmen slechts op dinsdag 27 mei s avonds bekend waren.

Op 26 juni 2014 publiceerde Le Vif Express een voorlopig verslag met een onstellende inhoud: het probleem zou veel groter zijn dan de 2.000 geannuleerde kaarten waarvan sprake. Maar aangezien de processen-verbaal van de hoofdkiesbureaus reeds definitief waren, kon er niets meer gewijzigd worden waardoor volledig verkeerde resultaten door de parlementen werden gevalideerd Erger nog: IBZ en/of Stesud heeft voortdurend leugens verspreid over de oorzaken en de gevolgen van de zogenaamde informaticabug.

Het definitief verslag van 19 juni 2014 herneemt de inhoud van het voorlopig verslag.

Desondanks de zeer bezwarende opmerkingen van het College van deskundigen hebben alle parlementen de verschillende verkiezingsuitslagen goedgekeurd, weliswaar met enkele kritische vragen en opmerkingen van enkele alerte parlementsleden, die zo zowaar hun eigen verkiezing in vraag durfden te stellen[footnoteRef:1]. Gelet op het feit dat het hier op een exclusieve bevoegdheid van de wetgevers gaat, kan aan de resultaten dan ook niets meer gewijzigd worden. Maar dat neemt niet weg dat strafbare feiten die tijdens de kiesverrichtingen zouden zijn gepleegd, kunnen vervolgd worden. [1: Het parlement is als controle-instantie van de verkiezingen natuurlijk rechter en partij, wat in strijd is met de rechtspraak van het mensenrechtenhof in Straatsburg (arrest Grosaru 2010)]

Klagers citeren uit het verslag van de experten de belangrijkste passages. Maar voor een volledig begrip van het stemsysteem en de gepleegde fraude moet het hele verslag gelezen worden.

P. 6 Woord vooraf

Deze controleopdracht was veruit de moeilijkste sinds de eerste aanwijzing door de parlementaire vergaderingen van een College van deskundigen belast met de controle van de geautomatiseerde stemming in 1999.

De besmetting met een virus van het computersysteem van de FOD Buitenlandse Zaken, de problemen bij de diagnose van de bug, de problemen bij de beoordeling van de reikwijdte en de volledige impact van de bug zijn allen factoren die een invloed hebben gehad op de verkiezing in haar geheel en op de controleactiviteiten van het College van deskundigen. Het College bevond zich vervolgens in een race tegen de klok om zijn verslag in te dienen vr de vergaderingen betreffende het onderzoek van de geloofsbrieven in de assemblees. Het College heeft dan ook geen andere keuze gehad dan in eerste instantie een voorlopig verslag uit te brengen.

P. 11 3. Beschrijving van de geautomatiseerde stemsystemen

In het kader van deze verkiezingen werden twee systemen gebruikt. Zeventien Brusselse gemeenten en de geautomatiseerde gemeenten van het Waals Gewest gebruiken het systeem Jites-Digivote, terwijl 2 andere Brusselse gemeenten (Sint-Gillis en Sint-Pieters-Leeuw) en de geautomatiseerde gemeenten van het Vlaams Gewest gebruik maken van het nieuwe systeem dat door de firma SmartMatic werd ontwikkeld.

P. 16-21 4. Controles en vaststellingen (vr de verkiezingen)

De systemen SmartMatic en Jites werkten zeer goed vr de verkiezingen, maar waren slecht of niet beveiligd.

De firma PricewaterhouseCoopers moet de adviezen uitbrengen.

De minister van Binnenlandse Zaken heeft alle stem- en stemopnemingssystemen goedgekeurd op grond van de adviezen.

In aanwezigheid van alle betrokkenen werd een verzegeld enveloppe met de bronnen van de programmas, de uitvoerbare programmas en de aan de verkiezingen gerelateerde gegevensbestanden in de koffer van de FOD Binnenlandse Zaken (bank Belfius) gelegd. Het College heeft echter geen kennis kunnen nemenvan de inhoud van de enveloppe, die op voorhand werd verzegeld. Dat werd vermeld in het proces-verbaal.

PricewaterhouseCoopers heeft andere opmerkingen geformuleerd, onder meer over de kwaliteit van de broncode en van de handleidingen. Er werd niet geoordeeld dat die opmerkingen betrekking hadden op tekortkomingen die niet door de beugel konden. Ze hebben geen aanleiding gegeven tot aanpassingen.

Zoals voor de certificering van de Jites-programmas werd in aanwezigheid van alle betrokkenen een verzegelde enveloppe met de bronnen van de programmas, de uitvoerbare programmas en de aan de verkiezingen gerelateerde gegevensbestanden in de koffer van de FOD Binnenlandse Zaken (een kantoor van de bank Belfius) gelegd. Het College heeft evenmin in dit geval kennis kunnen nemen van de inhoud van de enveloppe, die op voorhand werd verzegeld. Dat werd vermeld in het proces-verbaal.Het College heeft een kopie ontvangen van alle bronnen maar heeft naderhand niet kunnen nagaan dat de door PricewaterhouseCoopers onderzochte broncodes identiek waren.Tijdens de presentatie heeft de vertegenwoordiger van Stsud met betrekking tot de opmerkingen over de veiligheid nadrukkelijk geantwoord dat de pcs door Stsud werden geleverd, dat zij geen onderdeel waren van een netwerk en dat ze permanent werden gecontroleerd door het stemopnemingsbureau.

Aangaande het systeem SmartMatic (p. 21, punt 4.1.2)

Aangezien het College de broncode van deze software niet heeft ontvangen, heeft het die niet kunnen controleren. Bij het gebruik van de software heeft het College geen problemen vastgesteld bij het decoderen van de gegevens.

Het College heeft van de firma SmartMatic twee softwarepaketten ontvangen om de gegevens op de gesloten usb-sticks te decoderen.

Met het eerste pakket kunnen de door de totalisatiesoftware gebruikte exportbestanden worden gedecodeerd. Aangezien het College de broncode van deze software niet heeft ontvangen, heeft het die niet kunnen controleren. Bij het gebruik van de software heeft het College geen problemen vastgesteld bij het decoderen van de gegevens.

Het tweede softwarepakket maakt het mogelijk de individuele stemmen te decoderen. Het College heeft vastgesteld dat deze software dezelfde was als die welke bij de verkiezingen van 2012 ter beschikking werd gesteld. Van deze software heeft het College evenmin de broncode ontvangen. Desondanks heeft het vastgesteld dat het om dezelfde software ging als in 2012, waarvan de leden van het Brusselse College voor die verkiezingen wel over de broncode beschikten. Daarvoor heeft het College ervoor geopteerd deze software te gebruiken bij zijn controles na de verkiezingen.

Aangaande het systeem Jites (p. 22, punt 4.1.3)

Van de FOD Binnenlandse Zaken heeft het College verschillende diskettesets gekregen voor de stembureaus van de kantons Brussel, Luik en Eupen. Aan de hand van de ter beschikking gestelde jites- en Digivote-systemen heeft het College diverse stemverrichtingen gesimuleerd (opstarten van een bureau, uitbrengen van stemmen, registratie van de stemmen, sluiten van het bureau). Het College heeft de resultaten opgeslagen op de diskettes en ze gecontroleerd. De resultaten strookten volledig met de verwachtingen.

Het College kon tevens de magneetkaarten lezen met behulp van een drager en software die niets van doen heeft met de Jites/Digivote-systemen. Deze verrichting is cruciaal gebleken voor de analyses van de verkiezingsbug 2014.

P. 24, punt 4.16 Aanmaak van de geheugendragers

[] Het personeel dat de diskettes aanmaakt en de wachtwoorden uitprint, is in dienst van de FOD Binnenlandse Zaken. Op te merken valt echter dat in de lokalen een kopieer/faxtoestel aanwezig is, alsook dat gsms in de lokalen toegelaten zijn.

P. 26, punt 4.1.10.1 Gebruik van de cryptografie

Het College van deskundigen stelt vast dat het niet bepaald makkelijk was volledige antwoorden te krijgen op de verschillende vragen die aan de firma Stsud werden gesteld.

P. 29, punt 4.2.1.2. Algemene vaststellingen voor het Jites-systeem

Bij de controles kreeg het College vaak de opmerking dat de stembus er in vergelijking met de vorige verkiezingen veel langer over deed om de magneetkaart te lezen.

P. 29, punt 4.2.1.3 Algemene vaststellingen voor het SmartMatic-systeem

De deskundigen hebben op veel plaatsen hanteerfouten in verband met de chipkaarten kunnen vaststellen voor de in het buitenland verblijvende Europese en Belgische kiezers.P. 31, punt 4.2.3.2 Het decrypteren van de stemgegevens op de WEB2 server, opmerking

Door Stsud werd tijdens een voorafgaande vergadering met het College in de aanloop naar de verkiezingen verklaard dat de encryptie enkel kon met de decryptiesleutel en programmatorisch geblokkeerd werd om niet te kunnen opstarten voor 16u00 op de dag van de verkiezingen. Deze programmatorische beveiliging heeft dus niet gewerkt aangezien de werkelijke decryptie reeds op 15u35 is gestart. Ook heeft het College vragen bij de procedure die gevolgd is om het decryptiewachtwoord aan te maken aangezien ze hier zelf niet bij aanwezig waren.

P. 33-34, punt 4.3.2.(1.3) Verificatie van de totalisaties (systeem SmartMatic)

Het college heeft een sterk vermoeden dat het voorkomt dat het aantal kiezers niet berekend wordt op basis van de aanstippingslijst, waardoor een belangrijke controle ontbreekt in de hele procedure.

In het rapport zelf wordt hier volgens het College onvoldoende de nadruk op gelegd.

P. 34-35, punt 4.3.2.3 Opzoeking van stembiljetten ter verificatie van de voorkeursstemmen voor kandidaten

In Ham werd bij de vorige verkiezingen (in 2012) de huidige burgemeester verkozen met meer dan 1600 voorkeursstemmen. Bij de huidige verkiezingen heeft hij in de gemeente Ham slechts 42 voorkeursstemmen gehaald. De burgemeester vroeg om dit te laten onderzoeken door de FOD Binnenlandse Zaken.

De FOD Binnenlandse Zaken heeft, geconfronteerd met deze feiten, de zaak geanalyseerd (SmartMatic wordt gebruikt in het kanton Beringen) en is tot de bevinding gekomen dat er niets misgelopen is met de eigenlijke verkiezing en telling, doch dat er fouten gemaakt zijn bij het verdelen van de stemmen over de gemeenten.[]

De stemmen die deze kandidaat niet zag verschijnen in de totalen van de gemeente Ham, kwamen aldus voor in de totalen van de andere gemeenten in het kanton Beringen.

P. 38-39 5. Chronologisch overzicht van de verkiezingsbug 2014

Op zondag 25 mei na 16u00 heeft het programma PGM3, dat dient om de resultaten te valideren en te totaliseren, tijdens de kantonnale invoerverrichtingen van de van de stembureaus afkomstige diskettes, sommige diskettes geweigerd wegens inconsistenties tussen de verschillende soorten stemmen voor bepaalde lijsten.

Meer bepaald gaf een foutmelding ietwat cryptisch aan dat voor een gegeven lijst, het totale aantal kaarten met stemmen van titularissen lager lag dan de som van de kaarten met stemmen voor de categorien alleen titularissen en titularissen en opvolgers, wat inderdaad onmogelijk leek.Alle Jites/Digivote-kantons waren erdoor getroffen, behalve het kanton Verlaine dat slechts negen bureaus telde en waar er dus 9 diskettes moesten worden ingevoerd.P. 41-42, punt 5.2 Verklaring voor de bug

De fout doet zich voor wanneer de kiezer, nadat hij een lijst heeft gekozen en daarop de kopstem en/of de n of meer kandidaten heeft gekozen, van mening verandert door: alle selecties te wissen (in voorkomend geval met inbegrip van de kopstem) door nogmaals de geselecteerde vakjes aan te klikken;

terug te keren naar de lijstenkeuze en/of, voor de verkiezing van het Brussels Parlement, naar de keuze voor de andere taalgroep;

te opteren voor een andere lijst met een hoe dan ook lager lijstnummer dan de voordien gekozen lijst, ofwel voor een blanco stem; later is gebleken dat ook andere, sporadisch voorkomende gevallen mogelijk waren, met name bij de verkiezing voor het Brussels Parlement, een verandering van taalgroep (van de Franse op de Nederlandse taalgroep overschakelen of omgekeerd);

voort te gaan met het uitbrengen van zijn stem op die nieuwe lijst.

In dat geval wordt de in tweede instantie uitgebrachte stem niet op de kaart opgeslagen; in de plaats daarvan wordt op de magneetkaart een stem voor de eerst geselecteerde lijst geregistreerd die echter geen enkele kandidaatselectie, noch enige kopstem bevat.

Een terugkeer naar het vorige scherm terwijl de vakjes nog staan aangevinkt, doet die fout echter niet ontstaan.

Kennelijk werden dus onvolledige stemmen toegekend aan een lijst die niet overeenstemde met die welke de kiezer uiteindelijk had gekozen.

[]

Na afloop van dat onderzoek is dus gebleken dat de moeilijkheid zich ook voordeed bij het kiescijfer van de lijsten en niet alleen bij dat van de voorkeurstemmen. Immers:

de ongeldige stemmen werden geteld bij een lijst die uiteindelijk door de kiezer werd verworpen;

de ongeldige stemmen werden niet bij de door de kiezer gekozen lijst geteld; er kan alleen worden gesteld dat de lijst waarvoor de kiezer opteerde, op een lager cijfer uitkwam dan het op de magneetstrook opgeslagen cijfer;

net zoals de lijststemmen zijn de voorkeurstemmen definitief verloren gegaan.

P. 43, punt 5.3.2 Berekening van de ongeldige stemmen

Stsud heeft een eerste tabel voorbereid met het totale, in 1 100 bureaus (op een totaal van 1 269) aangetroffen ongeldige stemmen, en heeft die tabel bezorgd aan de minister van Binnenlandse Zaken []In de loop van 27 mei kon die tabel worden aangevuld door de wachtwoorden manueel in te voeren voor de 138 bureaus. Voor de overige bureaus (18 in Brussel en 13 in Luik) waar de stembusbestanden onleesbaar waren, heeft Stsud het manuele stemopnemingsprogramma PGM2 gebruikt om de foute stemmen op te sporen. Het programma PGM2 beschikt immers over een controlefunctie, waarmee inconsistenties tussen het stemcijfer en het totale aantal voorkeurstemmen kan worden bepaald.Opgemerkt zij dat laatstgenoemde informatie pas in de namiddag van 30 mei aan het College van deskundigen en aan de FOD Binnenlandse Zaken werd bezorgd na vragen om uitleg van het College. Dat is niet zonder belang, want het programma PGM2 laat slechts op zeer indirecte en marginale wijze toe het aantal ongeldige stemmen af te leiden.

P. 45, punt 5.3.5. Impact op de verdeling van de zetels over de kandidaten van een zelfde lijst volgens een worstcasescenario

De impact op het stuk van de voorkeurstemmen valt onmogelijk na te gaan, aangezien 2 250 werkelijk door de kiezers uitgebrachte stemmen definitief verloren zijn. Het kan dus perfect dat bij een min of meer gelijk aantal voorkeurstemmen tussen kandidaten van een zelfde lijst een zetel overgaat van de ene naar de andere kandidaat.

P. 46, punt 5.4 Aan de hoofdbureaus van de kieskringen meegedeelde correcties 27 mei

De aanwezige voorzitters van de kieskringbureaus hebben zich bereid verklaard de toelichtingen en de aan te brengen correcties voor te leggen aan hun kieskringbureau alvorens over te gaan tot de officile sluiting.

P. 47, punt 5.5. Correcties met betrekking tot de kieskringen van 28 mei tot 30 mei

Tussen woensdag 28 mei en vrijdag 30 mei hebben de verschillende kieskringbureaus, na terdege te hebben beraadslaagd, beslist de aangetaste stemmen ongeldig te verklaren en hebben zij hun bureaus definitief gesloten.

[]

Woensdag 28 mei s avonds is een probleem opgedoken in verband met de correcties voor het hoofdbureau van Brussel, waar 4 kieskringen moesten worden gesloten (twee colleges voor het Europees Parlement, twee colleges voor het Brusselse Parlement).

Bij de controle van de PGM2-software voor de totalisatiemachine voor het Parlement van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest werden de incoherenties die via het PGM3-programma werden vastgesteld bij de gegevensinvoer in de kantonbureaus bevestigd, wat volstrekt logisch is. Die incoherenties vielen te verwachten, aangezien de coherentiecontroles op zondag 25 mei gedeeltelijk werden geannuleerd voor de totalisatiemachines van de kantons (gewijzigde PGM3-software).

Het aantal incoherenties bij de totalen mocht uiteraard niet hoger liggen dan het aantal ongeldige stemmen dat op 26 mei werd vastgesteld door de applicatie die Stsud daartoe specifiek had ontwikkeld en waarmee de tabel met de op te nemen correcties werd aangemaakt. Dat was echter het geval voor twee kleine lijsten. De uitleg die Stsud in de nacht van woensdag 28 op donderdag 29 mei heeft gegeven, heeft het kieskringbureau er uiteindelijk van overtuigd dat een manuele fout bij de input van het aantal ongeldige stemmen door Stsud daarvan de oorzaak was. Vervolgens heeft Stsud een nieuwe tabel ditmaal conform de PGM2-software bezorgd aan de FOD Binnenlandse Zaken, die deze heeft overgezonden aan het kieskringbureau.

Het kieskringbureau van Brussel heeft uiteindelijk de stemmen vernietigd overeenkomstig de tweede overgezonden tabel en in de processen-verbaal van de vier betrokken kieskringen de opmerking doen opnemen dat de controle door het bureau heel summier was.

P. 48-50 5.6 Verslag van de firma Stsud aan het College van deskundigen - 30 meiNaar aanleiding van de moeilijkheden in Brussel en in andere kantons heeft het College van deskundigen gevraagd op vrijdag 30 mei een vergadering te houden met de FOD Binnenlandse Zaken en de firma Stsud om uitleg te krijgen over de problemen die in Brussel zijn vastgesteld. De deskundigen hadden eveneens problemen vastgesteld in Luik en Eupen. Als antwoord op dat verzoek heeft Stsud een volledig verslag voorgesteld aan het College van deskundigen, waarop ook vertegenwoordigers van de FOD Binnenlandse Zaken en het kabinet van de minister van Binnenlandse Zaken aanwezig waren.

Tijdens de uiteenzetting van dat verslag zijn verschillende elementen naar voren gekomen:

de correctietabellen voor de kieskringen van Brussel bevatten fouten;

de ontcijfering van de elektronische stembussen, op basis waarvan de berekeningen worden gemaakt, was klaarblijkelijk incorrect;

sommige elektronische stembussen ontbraken nog altijd en de berekeningen van de ongeldige stemmen in die stembussen waren gebaseerd op de totalen en niet op de stembussen zelf. Stsud ver wees in zijn uiteenzetting naar 31 bureaus. De FOD Binnenlandse Zaken gaf aan niet op de hoogte te zijn van die 31 ontbrekende bureaus bij de aan de kieskringbureaus overgezonden bureaus. Het College heeft vervolgens vastgesteld dat het in werkelijkheid om meer dan 50 bureaus ging.

5.6.1 Incorrecte correctietabellen voor Brussel

De firma Stsud heeft de oorzaak toegelicht van het probleem dat op 28 mei in Brussel werd vastgesteld: de volgorde van de lijsten was niet in acht genomen, aangezien Stsud de lijstnummers had verward met de plaats van de lijst op de stemschermen. Op het scherm verschenen de Nederlandstalige en de Franstalige lijsten immers afzonderlijk, terwijl de lijstnummers doorliepen. Aangezien er in Brussel voor de Europese verkiezing en de regionale verkiezing een Franstalig en een Nederlandstalig college bestaat, werden de aantallen te vernietigen stemmen door elkaar gehaald.

Die fout kon niet worden rechtgezet op het niveau van de kieskring, aangezien de processen-verbaal definitief waren.

5.6.2 Incorrecte ontcijfering van de elektronische stembussen

Sommige elektronische stembussen vertoonden na de ontcijfering inhoudelijke anomalien, zoals speciale tekens, stemmen met vormfouten of afgebroken lijnen. Stsud had daar geen verklaring voor.

Op de vraag van het College welke integriteitscontroles op de ontcijferde stembussen werden uitgevoerd, luidde het antwoord dat in geen enkele controle was voorzien.

Het College heeft vervolgens de twee kopien van de niet-ontcijferde stembussen meegenomen om zelf tot analyse over te gaan.

5.6.3 Nog altijd ontbrekende elektronische stembussen

Volgens de verklaringen van Stsud was een dertigtal elektronische stembussen nog altijd niet beschikbaar (aangetaste bestanden). Het College wilde dan ook vernemen hoe Stsud voor die stembussen de ongeldige stemmen had kunnen berekenen.

Kennelijk was voor die stembussen alleen het totalisatiebestand beschikbaar. Het aantal als ongeldig beschouwde stemmen werd dus afgetrokken van het verschil tussen het stemcijfer en de som van de stemmen met een of meer voorkeurstemmen of een lijststem. Dat was in tegenspraak met de informatie die eerder door Stsud aan de FOD Binnenlandse Zaken en aan het College was bezorgd. Daardoor ontstond natuurlijk een mogelijks grote foutenmarge, waarop het College de aandacht heeft gevestigd.

5.7 Controles door het College - van 31 mei tot 1 juni

In het raam van zijn controletaak heeft het College twee toepassingen ontwikkeld:

ontcijferingssoftware voor de elektronische stembussen; een programma voor de identificatie en totalisatie van de ongeldige stemmen.

Het College heeft eveneens een parallelle methode ontwikkeld om te achterhalen welke magneetkaarten ongeldige stemmen bevatten, aan de hand van openbare software voor het zoeken van regular expressions (GREP-methode).

Die methode maakte het mogelijk de magneetkaarten op te sporen zonder ze te moeten lezen en kon worden gebruikt in het raam van een exhaustieve controle.

5.7.1 Door het College ontwikkelde ontcijferingssoftware

Tijdens het weekend van 31 mei en 1 juni heeft het College zijn eigen ontcijferingssoftware ontwikkeld op basis van de openbare bronnen van de stembussoftware. Het College heeft vastgesteld dat zijn software a priori correctere resultaten gaf (geen speciale karakters meer, noch stemmen met vormfouten of afgebroken lijnen). Het enige overblijvende probleem had ermee te maken dat sommige stembusbestanden aangetast waren.

Op zondag 1 juni heeft het College Stsud en de FOD Binnenlandse Zaken verwittigd dat de ontcijferingssoftware van Stsud naar alle waarschijnlijkheid een bug bevatte. Na enkele tests heeft Stsud bevestigd dat de via de software van het College verkregen resultaten correct waren.

5.7.2 Programma voor de identificatie en totalisatie van de ongeldige stemmen

Het College heeft een programma geschreven aan de hand waarvan de ongeldige stemmen voor de ontcijferde stembussen kunnen worden gedentificeerd en opgelijst.

Na vergelijking met de door Stsud voorgestelde resultaten zijn ook daar verschillen vastgesteld. Via manuele zoekopdrachten heeft het College kunnen bevestigen dat de software van Stsud niet alle ongeldige stemmen opspoorde.

Stsud en de FOD Binnenlandse Zaken zijn van dit probleem in kennis gesteld op maandag 2 juni.

P. 51-53 5.8 Voortzetting van de correcties - van 2 tot 5 juni5.8.1 Communicatie aan de FOD Binnenlandse Zaken en Stsud

Op maandag 2 juni heeft het College van deskundigen tijdens een vergadering met de verschillende betrokkenen de voornoemde vaststellingen uitvoerig toegelicht.

Daarop heeft de FOD Binnenlandse Zaken het noodzakelijk geacht over te gaan tot: de uitvoerige identificatie van de stembureaus waarvan stembussen ontbraken of incorrect waren;

het opvragen van de diskettes van die stembureaus;

het handmatig hertellen van de materile stembussen ingeval de elektronische stembussen onleesbaar bleken te zijn.

5.8.2 Identificatie van de ontbrekende of incorrecte stembussen

Op maandag 2 juni in de late namiddag heeft Stsud de ter beschikking gestelde stembussen kunnen ontcijferen met behulp van zijn gecorrigeerde software. De resultaten werden vergeleken met die van het College en bleken identiek te zijn.

Op verzoek van het College werden daaraan integriteitstest toegevoegd. Daaruit is gebleken dat niet 27 stembussen, zoals een week eerder was aangekondigd, maar 57 stembussen ontbraken dan wel aangetast waren.

5.8.3 Inzamelen van de ontbrekende stembussen

De ontbrekende stembussen werden gerecupereerd via de diskettes van de stembureaus wanneer de disketten onleesbaar bleken te zijn (37 stembussen). De 20 resterende stembussen werden handmatig herteld met behulp van een operator van de firma Stsud, onder toezicht van de betrokken kantonbureaus.

Op donderdag 5 juni s ochtends was de laatste stembus in het bezit van de FOD Binnenlandse Zaken.

5.8.4 Berekening van het aantal ongeldige stemmen

Op donderdag 5 juni, toen de laatste stembussen waren ingezameld en ontcijferd, werden de ongeldige stemmen opgespoord via de gecorrigeerde software van Stsud.

Het College heeft dezelfde berekeningen uitgevoerd met zijn eigen software, die - alweer - afwijkende resultaten toonde: de software van het College detecteerde ongeldige stemmen die niet werden opgemerkt door de software van Stsud. De hoger beschreven GREP-methode heeft het het College mogelijk gemaakt na te gaan dat die stemmen daadwerkelijk ongeldig waren.

Na enkele bijsturingen zijn uiteindelijk op donderdag 5 juni rond 22u30 alle ongeldige stemmen gedentificeerd door de verschillende programmas.

5.9 Eindberekening van de weerslag van de ongeldige stemmen op de zetelverdeling tussen de lijsten 5 juni

De FOD Binnenlandse Zaken heeft opnieuw berekend wat de weerslag is op de zetelverdeling tussen lijsten. De nieuwe, voor die berekeningen in aanmerking genomen gegevens tonen op dezelfde wijze aan dat er geen sprake is van repercussies, behalve voor het Parlement van de Duitstalige Gemeenschap volgens het hierboven beschreven, zeer specifieke scenario.

De FOD Binnenlandse Zaken heeft besloten de nieuwe definitieve cijfers aan de parlementaire assemblees voor te leggen om ze de mogelijkheid te bieden hun verkiezing (al dan niet) te valideren, met inachtneming van die informatie. Die nieuwe cijfers werden eveneens bezorgd aan de voorzitters van de hoofdbureaus van Brussel en van Luik.

De FOD Binnenlandse Zaken heeft het College zijn berekeningen bezorgd over de weerslag van de ongeldige stemmen op de zetelverdeling tussen de lijsten. Het College beschouwt die berekeningen als correct.

P. 57 5.11 Algemene overwegingen in verband met de bugHet College heeft vastgesteld dat noch de FOD Binnenlandse Zaken, noch Stsud, noch de adviesinstantie noch het College zelf het catastrofescenario van de verkiezingsbug 2014 had zien aankomen. Daarbij moet wel abstractie worden gemaakt van de talrijke aanbevelingen in de rapporten over de vorige verkiezingen, die er onder meer precies toe strekten die risicos terug te dringen.

De druk die de media en de politiek op de FOD Binnenlandse Zaken en Stsud uitoefenden, hebben hen ertoe genoopt procedures uit te werken waarin weliswaar niet bij wet is voorzien, maar waarmee de kantonbureaus wel hebben ingestemd. Die procedures hebben evenwel geen onmiddellijke oplossing van het probleem mogelijk gemaakt, aangezien het uiteindelijk haast twee weken na de verkiezingen heeft geduurd vooraleer de precieze draagwijdte van de bug en de waarde van de eindcorrecties bekend waren. Het College verheugt er zich over dat de FOD Binnenlandse Zaken de wil heeft betoond tot het uiterste te gaan bij het zoeken van de ongeldige stemmen. Inderdaad, de FOD Binnenlandse Zaken heeft de opsporing van ongeldige stemmen op de diskettes van het kanton Verlaine doen plaatsvinden, terwijl dat kanton geen blokkering gekend had op de avond van de verkiezingen (twee ongeldige stemmen werden ontdekt).

Het College had bij vorige verkiezingen vaak beklemtoond dat de code van bedenkelijke kwaliteit was en dat hij de facto onderhoudsmoeilijkheden deed rijzen.

Bovendien moet een deel van die code bij elke verkiezing worden aangepast. Het College en de studie Be-Voting hadden trouwens aanbevolen dat elk nieuw systeem via parametrisatiebestanden zou kunnen worden afgestemd op de verschillende combinaties van verkiezingen. De verkiezingsbug 2014 valt gedeeltelijk terug te voeren op de reeds in het verleden vastgestelde leemten van de Jites-software.

Het College had in het verleden eveneens aanbevolen dat de FOD Binnenlandse Zaken zou beschikken over de technische know-how om beter in staat te zijn het handelen van externe bedrijven te controleren. Bij de verschillende problemen die voorkwamen bij de opsporing van de bug en de aangetaste stemmen is opnieuw gebleken dat de FOD Binnenlandse Zaken, wat de technische aspecten betreft, grotendeels afhankelijk was van de onderneming Stsud. De FOD Binnenlandse Zaken beschikt over een ploeg die goed geolied is en alle mechanismen en procedures eigen aan de verkiezingen volkomen beheerst. Die ploeg beheerst eveneens de verkiezingssoftware op gebruikersniveau. Het zou dus wenselijk zijn dat de FOD Binnenlandse Zaken in de toekomst ook zou beschikken over de middelen en technische vaardigheden die het mogelijk maken op onafhankelijke wijzen tussen te komen indien zich opnieuw complexe technische problemen zouden voordoen.5.12 Wat betreft de procedures

De instructies, procedures en documenten die de FOD Binnenlandse Zaken in de aanloop naar dever-kiezingen heeft uitgewerkt waren over het algemeen duidelijk en volledig.

Na de verkiezingen bij ontdekking van de bug in het Jitessysteem heeft het College vastgestelddat veiligheid en procedures minder aandacht kregen dan snelheid van oplossen waardoor te snel werd gewerkt en nieuwe fouten werdengemaakt. Zo was debeveiliging van de lokalen van de FOD Binnenlandse Zaken op de avond van deverkiezingen ontoereikend. Ook bleken in sommige gemeentes de gegevensdragers die opnieuw gebruikt konden worden bij hertellingen niet steeds veiligbewaard.

Het feit dat het College geen bijzonder misbruik vastgesteld tengevolge van veiligheidsinbreuken doet niets af aan het risico van dergelijkgebrek aan beveiliging.

Bovendien heeft hetherhaaldelijke uitwerken van ad hoc procedures ertoe geleid dat dehoofdbureaus die de totalisatie van de stemmen dienden uit te voerennauwelijks procedurele waarborgen van de juistheid van de (gecorrigeerde)cijfers hebben gekregen. Verscheidene hoofdbureaus hebben dan ook geweigerd destemopnemingstabellen te ondertekenen.

P. 60

6.2 Het Jites-systeem

Het College beveelt aan af te zien van dat systeem en het te vervangen door een eenvormig systeem voor alle verkiezingen in Belgi, ongeacht de organiserende overheid, dat betere controlemiddelen biedt voor de burgers en dat gebaseerd is op de aanbevelingen van de BeVoting analyse.

P. 62

6.6 Het beheer van de wachtwoorden

Het College van deskundigen beveelt aan dat de procedures voor de organisatie van de verkiezingen bepalen dat men zich ervan moet vergewissen dat de Init key (een AES-sleutel van 256 bits die dient om bij de aanvang van de installatieprocedure initialisatieteksten te coderen) wel degelijk bij elke verkiezing wordt vervangen (het gaat immers om een verantwoordelijkheid van de FOD Binnenlandse Zaken).

Het College van deskundigen raadt aan dat men er zich van verzekert dat men er bij het eerste gebruik van een door een wachtwoord beveiligd systeem toe wordt verplicht de ontvangen wachtwoorden te wijzigen (zelfs voor machines die niet-aangesloten zijn en/of met een beperkte fysieke toegang).

P. 64-65 6.7 Het uitbrengen van de stemmen

Het College van deskundigen raadt aan dat de kiezers systematisch worden ingelicht en met aandrang worden verzocht (in alle situaties en dus ongeacht de gemeente of de samenstelling van het bureau) de leesbare versie en de gecodeerde versie van de door hen uitgebrachte stemmen te herlezen alvorens die te digitaliseren en in de stembus te stoppen.

6.9 De ontwikkeling van de verkiezingssoftware

Het College van deskundigen raadt aan dat de broncodes voldoen aan de beste kwaliteitseisen en -criteria inzake de methodologie van de ontwikkeling van software (aanbeveling die al in 2012 werd gedaan: aanbeveling #2012-BXL.22).

Het College van deskundigen beveelt aan dat de ontwikkeling van de software voor het geautomatiseerde stemsysteem geschiedt aan de hand van standaardontwikkelingsmiddelen, in een duidelijke, leesbare en op relevante wijze becommentarieerde en gedocumenteerde code. Alle procedures en specificaties die de mogelijkheid bieden de executables te produceren, moeten duidelijk beschreven zijn, beschikbaar worden gemaakt en gemakkelijk kunnen worden gereproduceerd (aanbeveling die al in 2012 werd gedaan: aanbeveling #2012-BXL.20).P. 67

6.12 Niet-exhaustieve lijst van aanbevelingen uit de vorige rapporten van het College die niet in acht werden genomen bij de verkiezingen van 2014

Het College herinnert hieronder aan bepaalde aanbevelingen uit zijn vorige rapporten. Mochten die in acht zijn genomen, dan konden bepaalde problemen die bij de verkiezingen van 2014 zijn gerezen, worden voorkomen. Ze hebben onder meer betrekking op de kwaliteit van de broncodes, op de bekendmaking ervan en op het begrijpen en het beheersen van de systemen door de organisator. Bedoeling van een en ander is de bugs te beperken, de codeanalyse te vergemakkelijken, alsook de opsporing, het begrip en de correctie van de verschillende bugs te versnellen, ook door de burgers.P. 71-74 Besluiten

Het nieuw stemsysteem SmartMatic

Le Collge a de fortes suspicions quun manque de respect rigoureux des procdures soit responsable de lapparitions derreurs.

Het oude stemsysteem Jites

In tegenstelling tot wat het geval was bij de verkiezingen van 2010, waren de oude systemen Digivote en Jites bij de verkiezingen van 2014 beiden uitgerust met hetzelfde programma zowel voor de stemmachines als voor de urne. Beide types hardware zijn op dezelfde wijze getroffen door wat de verkiezingsbug 2014 is genoemd en waardoor de totalisatie van de uitgebrachte stemmen verhinderd werd. De onderneming Stsud, die de programmas heeft ontwikkeld, en de FOD Binnenlandse Zaken, hebben procedures moeten improviseren om de talrijke problemen die zich voordeden bij de totalisatie op te sporen en proberen op te lossen. Hoewel die procedures noodzakelijk waren om de berekening van de resultaten te kunnen voortzetten, voorzag de wet niet in dergelijke procedures. De dag na de verkiezingen heeft de onderneming Stsud de oorzaak van het probleem uiteindelijk kunnen identificeren: een bug in de software van de stemmachine, en meer bepaald in de wijze waarop sommige stemmen op de magneetkaart werden geschreven: 2250 stemmen zijn niet op correcte wijze opgenomen en de bestanden met de resultaten bevatten daardoor inconsistenties. De voorlopige resultaten die zondagavond gepubliceerd werden en in de pvs van de kantonhoofdbureaus werden opgenomen zijn dus aangetast door fouten.

Op basis van de toelichtingen die de onderneming Stsud heeft verstrekt, heeft het College magneetkaarten met verkeerd overgeschreven stemmen kunnen reproduceren. Het College heeft overigens noch bij de hertotalisaties, noch bij de testen en referentiestemmen die werden uitgebracht op de dag van de verkiezingen, enige andere problemen vastgesteld.Na de talrijke procedures die hoger in het verslag worden beschreven, heeft de onderneming Stsud uiteindelijk, anderhalve week na de verkiezingen, de lijst met alle foutieve stemmen, te wijten aan de bug, kunnen voorleggen. Het College heeft op onafhankelijke wijze deze zelfde lijst kunnen bekomen.

De FOD Binnenlandse Zaken meent dat de verbeteringen op basis van deze lijst geen impact kunnen hebben op de zetelverdeling tussen de kieslijsten.

Het College besluit uit de ontvangen inlichtingen en uit de controles die het heeft uitgevoerd voor het systeem Jites, dat:

voor alle verkiezingen samen, 2250 stemmen verloren zijn gegaan, en dat in plaats daarvan 2250 stemmen verkeerd zijn verrekend en opgenomen in de processen-verbaal op niveau van de kantons;

sommige verbeteringen die werden aangebracht bij de ondertekening van de processen-verbaal van de kieskringen onjuist zijn;

op 9 juni 2014, sommige resultaten die beschikbaar zijn op de website van de FOD Binnenlandse Zaken dus nog steeds onjuist zijn wat betreft de stemcijfers van de lijsten en dit voor elke stemming waarvoor het systeem Jites is gebruikt;

de laatste verbeteringen, die berekend werden door de onderneming Stsud, die door de FOD Binnenlandse Zaken werden overgezonden aan de parlementaire assemblees en die op onafhankelijke wijze nagerekend werden door het College, juist zijn; deze worden opgenomen in het verslag.

Hoewel het geen deel uitmaakt van zijn opdracht, heeft het College zich met bezorgdheid heeft afgevraagd wat de verkiezingsresultaten hadden kunnen zijn zonder de bug. De details van zijn vaststellingen zijn terug te vinden in 5.3.4 en 5.3.5.

Het College heeft geen andere fouten vastgesteld bij het uitbrengen en het optellen van de stemmen bij dit systeem.

P. 74-75 Eindconclusie

Het College herinnert eraan dat het niet tot haar missie behoort om het adviesorgaan of de opdrachtgever te vervangen. Het behoort evenmin tot de wettelijke opdracht van het College om tijdens de periode van zijn werkzaamheden in enige aangelegenheid met inbegrip van de aangelegenheden die tot de opdracht van het College behoren zijn goedkeuring te verlenen ten overstaan van n of meerdere van deze actoren. De ontwikkeling van de gebruikte systemen, het testen en de validatie behoren toe aan de FOD Binnenlandse Zaken, de betrokken privbedrijven en het adviesorgaan.

Het College heeft voor beide elektronische stemsystemen problemen vastgesteld. Wat betreft het SmartMatic systeem heeft het College geen andere procedurele problemen kunnen vaststellen dan deze van de verkeerd gevalideerde chipkaarten en deze van het niet-scannen van sommige in de urne gedeponeerde stembiljetten. Wat betreft het Jites systeem heeft het College tijdens de uitgevoerde simulaties en controles geen technische problemen gedetecteerd op de verkiezingsbug 2014 na. Rekening houdend met de ouderdom van het Jites-stemsysteem, zowel op het vlak van de apparatuur als van de programmatuur, beveelt het College aan om dit systeem niet langer in te zetten en te vervangen door een uniform systeem voor alle verkiezingen in Belgi, ongeacht de organiserende overheid, dat betere controle toelaat door de burger en dat gebaseerd is op de aanbevelingen zoals geformuleerd in de Be-Voting analyse.

Uit al deze citaten volgt dat beide stemsystemen op het moment van verkiezingen gebrekkig waren en foute uitslagen gaven. Tevens werden bepaalde fouten nooit gecorrigeerd omdat de verkiezingsresultaten definitief waren. De aansprakelijkheid van de FOD Binnenlandse Zaken (IBZ) en/of de firma Stesud voor die fouten schijnt evident[footnoteRef:2]. [2: Zie ook het opinie-artikel van Le Vif (stuk 10) en het artikel van HLN.be (stuk 11)]

Stesud en de FOD Binnenlandse Zaken, die beiden verantwoordelijk waren voor het goede verloop van de elektronische kiesverrichtingen, hebben zwaar gefaald bij de beveiliging van de aangewende computerprogrammas en de verwerking van de resultaten. Daarbij werden zelfs leugens en verzwijgingen niet geschuwd, wat duidt op kwade trouw. Minstens twee kleine partijen zouden hiervan het slachtoffer zijn geweest.

Helaas antwoordt het verslag niet op de vraag wie het virus in het programma heeft gebracht, welke partijen het slachtoffer waren en welke wijzigingen er na de verkiezingen werden aangebracht. Hiervoor is dan ook een gerechtelijk onderzoek noodzakelijk.

II. AANKLACHT

De klagende partijen vermoeden dat de onregelmatigheid van de elektronische stembusgangte wijten is aan bewuste en strafbare handelingen van bepaalde personen (klacht tegen X). Om de bewijzen en de verantwoordelijken te vinden, doen klagers beroep op de onderzoeksrechter. Voor hen is het van primordiaal belang dat zulke feiten onderzocht worden en dat ze zich in de toekomst niet meer voor doen. Dit is voor hen belangrijker dan het straffen van de daders.

a) Onrechtmatige vernietiging van 2.250 stemmen

Klagers zijn ten eerste van oordeel dat de verdachten niet het recht hadden die 2.250 stemmen te annuleren.

In Belgi geldt een wettelijke stemplicht, of beter gezegd opkomstplicht, d.w.z. dat iedere in Belgi wonende Belg vanaf 18 jaar verplicht is te gaan stemmen als dit recht hem of haar niet door een gerechtelijke beslissing werd ontnomen (art. 1 Kieswetboek). Daardoor heeft de staat ook een versterkte verplichting om met elke stem rekening te houden en er rekenschap voor af te leggen, meer nog dan in een systeem van stemrecht[footnoteRef:3]. Het is evenwel duidelijk dat de staat deze verplichting wegens fouten bij de stembusgang van de laatste verkiezingen niet is kunnen nakomen. Wie daarvoor precies verantwoordelijk is, zal moeten onderzocht worden. [3: Zie artikel BRF (stuk 12)]

Minstens in Brussel (19 gemeenten), Luik, Eupen, Sankt Vith, Durbuy, Lens, Frasnes-lez-Anvaing deed zich een zogenaamde een elektronische bug voor. Men heeft 48 uur lang op de voorlopige verkiezingsuitslag moeten wachten en een week op de definitieve, met alle onzekerheid tot gevolg. IBZ zei dat het in totaal maar om 2.250 stemmen ging die verloren waren en moesten vernietigd worden. Dit heel klein aantal anomalien (sic) zou volgens IBZ geen enkele invloed op de zetelverdeling gehad hebben (stuk 17). De realiteit is echter heel anders zoals hierna zal worden aangetoond.

En sedert wanneer mogen in een democratische rechtsstaat stemmen zomaar weggeveegd worden? Indien de kaarten onleesbaar waren, hoe kon men dan nog de lijststemmen tellen die allen op de verkiezingsdag zelf bekend waren? Ging het dan om een partile bug? Nochtans is een partile bug onzin op vlak van informatica: indien de kaarten onleesbaar zijn, geldt dat ook voor de lijststemmen. IBZ heeft echter geen enkele informatie hieromtrent verschaft.

Bovendien werd het materieel vr de verkiezingen getest en werkte het prima.

Wat meer is, de uitleg die IBZ en/of Stesud gegeven heeft, is niet alleen onvolledig, maar ook foutief want zoals de foto in bijlage, genomen in een stemhokje van het Brussels gewest, kanton Ukkel, aantoont (stuk 3), is het onmogelijk om na de stemming naar het vorig scherm terug te keren. De optie waarop IBZ zich baseert om de bug, die de telling van de stemmen gedurende dagen lamgelegd heeft, uit te leggen, bestaat dus niet.

Volgens eerdere verklaringen van het IBZ betrof de bug enkel stemmen uitgebracht voor de federale en regionale verkiezingen, maar niet deze die voor de Europese verkiezingen uitgebracht werden. Nochtans ging het om hetzelfde elektronische systeem. Welnu, hoe kan men uitleggen dat de kaarten partieel onleesbaar waren voor twee verkiezingen maar integraal leesbaar voor een derde verkiezing? Opnieuw verschafte het IBZ, dat de telling uitgevoerd heeft, niet de minste uitleg.

IBZ beweerde ook dat het probleem alleen het Jites-systeem betrof en niet het Smartmatic-systeem. Hoe verklaart men dan de computerproblemen die zich bijvoorbeeld in Ham (Limburg) alsook in Sint-Gillis en Sint-Pieters-Woluwe (Brussel) hebben voorgedaan? Ook in deze twee laatste kantons wijzen de bizarre en zeer slechte uitslagen van de kandidaten van de kleinere partijen op computerproblemen.

Dit doet klagers vermoeden dat er sprake is van bedrog. En dat bedrog is al partieel bewezen door het feit dat er effectief 2.250 stemmen zonder rechtsgrond werden vernietigd.

b) Aanwijzingen van grootschalige fraude

Klagers vermoeden dat het probleem van de bug veel groter is dan de 2.250 geannuleerde stemmen.

Indien de bug slechts 2.250 elektronische kaarten betrof, waarom moest men dan minstens 48 uur wachten alvorens de voorlopige voorkeurstemmen gekend waren? Het IBZ had de voorlopige resultaten kunnen meedelen (zowel de lijststemmen als de voorkeurstemmen) in afwachting van de oplossing van de partile bug. Waarom hebben deskundigen twee weken lang, soms dag en nacht, moeten werken aan het oplossen van de bug als het toch maar om een verwaarloosbaar aantal stemmen ging? Kon dat dan niet meteen gezegd worden?

Hoe heeft de bug de verdeling van de zetels kunnen veranderen indien hij niet zo erg was en slechts 2.250 stemmen betrof volgens de verklaringen van het IBZ ? Sommige kandidaten[footnoteRef:4] hebben immers 48 uur moeten wachten vr ze wisten of ze al dan niet verkozen waren. Sommigen hebben zelfs de hun voorlopig toegekende zetel verloren. Welnu, wegens het eenvoudige feit dat de bug een invloed had op de verdeling van de zetels, is de bug belangrijk en rechtvaardigt hij een grondig gerechtelijk onderzoek. [4: Bijv. Geoffroy Coomans de Brachne van de MR was eerst voor het Brussels parlement verkozen en 48 uur later niet meer; Caroline Taquin (MR), de burgemeester van Courcelles (Henegouwen), verloor door de elektronische bug eveneens na 48 u de haar toegekende zetel (Le Soir, 27 mei 2014). ]

Het feit dat de bug ook in Henegouwen en Limburg voorkwam (zie hieronder het geval van de wonderbaarlijke vermenigvuldiging van de stemmen van de burgemeester van Ham)[footnoteRef:5] (stuk 6), spreekt overigens de eerdere beweringen van het ministerie tegen dat het een louter Brussels, Luiks en Eupens probleem was, dat alleen het programma Jites betrof. En waarom zou het probleem met Jites alleen in bepaalde kantons voorgekomen zijn en niet in de meeste andere? Het is dus volkomen geoorloofd om zich af te vragen of dit probleem niet nationaal verspreid was, met alle gevolgen vandien voor de correctheid van de resultaten van de verkiezingen[footnoteRef:6]. [5: Het verslag van het College van deskundigen vermeldt ook het geval van de burgemeester van Ham in Limburg. Burgemeester Dirk De Vis (CD&V) behaalde in zijn gemeente 42 voorkeurstemmen. Tijdens de gemeenteraadsverkiezingen behaalde hij meer dan 1.600 voorkeurstemmen. Volgens De Vis was dit onmogelijk: er moet iets misgelopen zijn. Daarop eiste hij dat er nagekeken werd of er fouten gemaakt werden. Desnoods wou hij nieuwe verkiezingen. De Vis wees erop dat ook kandidaten van andere lijsten bitter weinig stemmen hebben. Ook achtte hij het onwaarschijnlijk dat zijn partij maar 1.200 stemmen haalde op 8.000. Op 28 mei 2014 vernamen we via de pers dat er in het kanton Beringen iets wat werd er niet bijgezegd misgelopen zou zijn bij de verdeling van de voorkeurstemmen per gemeente. De Vis legde het zo uit: Het is zo dat mijn stemmen per kanton correct waren (1.109), maar er iets is fout gelopen bij de verdeling daarvan over de diverse gemeenten van het kanton. Daardoor stond er foutief in de officile statistieken dat ik maar 42 stemmen in Ham zou behaald hebben.. We citeren de burgemeester: Hiermee is voor mij de kous af. Er zullen dus geen nieuwe verkiezingen komen. Al blijft het belangrijk om te zorgen dat alle tellingen waterdicht verlopen. De vrederechter heeft me zonet nog hierover gebeld, en deelt mijn mening dat zoiets niet meer mag gebeuren.. Volgens het verslag van de deskundigen blijkt dat resultaten tussen gemeenten werden verward (zie citaat hierboven) !] [6: Het resultaat van de verkiezingen vechten klagers echter niet aan omdat het juridisch gezien spijtig genoeg onaanvechtbaar is sinds de validatie van de verkiezingen door de parlementen in de loop van de maand juni 2014; die pas verkozen parlementen zijn uiteraard geen neutrale instanties, maar zijn rechter en partij.]

Klagers zijn van mening dat het feit dat de voorkeurstemmen in het begin niet bekend waren, enkel een voorwendsel was om te verbergen dat er een kunstmatige en wederrechtelijke overdracht van lijststemmen van kleine naar grote partijen is gebeurd. De lijststemmen waren volgens de officile uitleg wel gekend. Dit kan omdat deze veel eenvoudiger te herberekenen zijn dan de voorkeursstemmen gelet op het relatief kleine aantal partijen en het zeer groot aantal kandidaten alsook het feit dat de som van de voorkeurstemmen nooit het aantal lijststemmen mag overschrijden. Vandaar dat men initieel het aantal voorkeurstemmen op 0 of quasi 0 heeft gezet in afwachting van de herberekening. Zo hadden de kandidaten van bijvoorbeeld de B.U.B. voor het Brussels parlement in het begin, buiten de lijsttrekker (34), slechts een zeer laag aantal stemmen (0, 1, 2 of 3) (stuk 13). Die voorkeurstemmen konden dus blijkbaar wel geteld worden Bij de MR waren er maar liefst 6 lager gerangschikte kandidaten verkozen. Maar dat veranderde enkele dagen later allemaal. Bij de B.U.B. kreeg elke kandidaat er enkele stemmen bij. Het valt daarbij op dat vijf kandidaten op een rij (nr. 7 tot en met 11) elk 18 stemmen hebben. Deze combinatie is uiterst uitzonderlijk en komt nergens anders voor. Daarna volgen nog drie kandidaten op een rij met elk 17 en 12 stemmen. Mathematisch gezien moeten zon combinaties even zeldzaam zijn als het behalen van de 6 winnende cijfers op de Lotto ! Ook springt de stemmenkloof tussen de lijsttrekker (191) en de andere kandidaten (altijd tussen 8 en 31) in het oog. Maar dat is niet alles: het kanton Sint-Gillis (waar er volgens IBZ geen bug zou geweest zijn) is de thuisbasis van de lijsttrekker Jrmy Charlier, gewezen voorzitter van de FDF-jongeren, die voor het FDF kandidaat bij de gemeenteverkiezingen in Sint-Gillis in 2012 was. Hij behaalde toen op de achtste plaats 77 stemmen. Nu behaalde hij op de B.U.B.-lijst als lijsttrekker slechts 14 stemmen terwijl zijn persoonlijke vrienden- en kennissenkring aldaar al minstens 10 keer groter is om van de massale publiciteit die hij er gemaakt heeft nog maar te zwijgen (elke brievenbus kreeg er een keurige folder van de B.U.B.). En van de hoofdkandidaten haalt 3 stemmen en alle andere 41 kandidaten ofwel 1 stem ofwel nul stemmen ! Dat laatste is des te vreemder aangezien ondermeer de kandidaten Yasmina Backes (16de kandidaat-titularis), Carine Tissaen (eerste opvolgster), Yvon Garet (10de opvolgster), Alain Tempels (12de opvolger) en Arlette Stienne (13de opvolgster) in Sint-Gillis wonen en daar dus gingen stemmen terwijl ze 0 stemmen haalden. Ook ontbreekt elk voordeel voor de lijstduwer (1 stem), wat quasi onmogelijk is. Zelfs in het kleine kanton Sint-Joost-Ten-Node haalt iedere kandidaat van de B.U.B. meer stemmen. In het kanton Brussel haalt de lijsttrekker plots wel 5 stemmen meer dan in Sint-Gillis en in het kanton Anderlecht, waar de B.U.B. bijna geen reclame heeft gemaakt, 30. Dit is niet alleen een catastrofale en voor de B.U.B. nooit gezien uitslag, maar ook duidelijk een valse.Een andere vergelijking is ook interessant: bij de provinciale verkiezingen van 2012 behaalde de B.U.B. (Belg-Unie) 959 stemmen (2,18 %) in het district La Louvire en de lijsttrekker Romuald Joly, die de enige kandidaat was, 369 stemmen. Er waren in dit district 55.546 ingeschreven kiezers. Bij de federale verkiezingen van 2014, toen de B.U.B. in heel de provincie Henegouwen opkwam, daarentegen, behaalde de B.U.B. nog slechts 688 stemmen (0,09 %) en de lijsttrekker Romuald Joly (er waren toen 15 kandidaten) 137 stemmen terwijl er in heel de provincie 912.215 ingeschreven kiezers waren, d.w.z. ongeveer 20 keer meer ! (stuk 14) Dus i.p.v. louter hypothetisch en proportioneel (zonder winst of verlies) 7.380 stemmen (369 x 20) te halen, haalt de lijsttrekker er nog 137 ondanks een campagne die veel uitgebreider was dan in 2012 Als de burgemeester van Ham mag klagen en gelijk krijgen (!) over 1.558 verloren stemmen dan geldt dat ook voor de B.U.B. over 6.243 verloren stemmenDe partij Vivant Oost-Belgi, die voor de verkiezingen van het parlement van de Duitstalige gemeenschap in de kantons Eupen en Sankt-Vith opkwam, had gelijkaardige klachten. In een zeer goed geschreven brief van 3 juni 2014 aan de griffier van het parlement van de Duitstalige gemeenschap, de heer Stephan Thomas (stuk 18), in Eupen, zei de verkozen lijsttrekker Michael Balter dat zijn klacht gebaseerd was op een veelvoud van onregelmatigheden bij de elektronische stemming. In punt 3 wordt gesteld dat de technici van Stesud toen het probleem zich voordeed, beroep op de technici van hun moedervennootschap NRB hebben gedaan, waarvan de aandeelhouders allesbehalve onpartijdig genoemd kunnen worden (zie stuk 16 en hierna). In de Oostkantons betrof het probleem specifiek de vernietiging van 20 stemkaarten en het feit dat de lijst Vivant maar 14 stemmen nodig had om een derde zetel te behalen (stuk 20). Voorts doken er stemmen voor opvolgers (Ersatzkandidaten) op terwijl er voor de verkiezing van het parlement van de Duitstalige gemeenschap geen opvolgers zouden bestaan (stuk 19). Bij de MR werden na de correctie als bij wonder ineens de 15 eerste kandidaten verkozen alsof men geen risico heeft willen nemen en de sterkste kandidaten van de vervalsing heeft willen doen profiteren Het valt ook op dat bij de op 27 mei 2014 gepubliceerde resultaten voor de Kamer de lijststemmen allemaal netjes gekend zijn (6.615 bureaus op 6.615 geteld) terwijl uit het volgende scherm van de website van het ministerie alsook uit de verklaringen van de experten blijkt dat in bepaalde kieskringen zoals Brussel-Hoofdstad, Henegouwen en Luik blijkbaar nog niet alles geteld was. Wat is het nu? Zelfs na de herberekening ontbraken bij de of bij bepaalde kleine partijen nog heel wat voorkeurstemmen omdat men duidelijk niet de fout wou maken om er teveel aan deze partijen toe te kennen zodat het aantal lijststemmen overschreden zou worden en ook omdat de herberekening zo ingewikkeld was. Dat is duidelijk te zien in de hierboven reeds vermelde vergelijking tussen de voorlopige resultaten van vlak na de stemming en de zogezegd definitieve resultaten een week na de stemming (stuk 13). Klagers zijn dan ook van mening dat het probleem veel groter is dan IBZ en Stesud doen uitschijnen en dat vooral bepaalde kleine lijsten (waaronder de hunne) hiervan het slachtoffer waren. In werkelijkheid zijn veel meer stemmen dan 2.250 vernietigd of overgebracht naar andere partijen. Dit leiden klagers af uit het feit dat :

1) er nog altijd geen uitleg is over het feit wie de bug of het virus in het systeem heeft gebracht, dat niet op het internet was aangesloten en vr de stemming perfect werkte (punt 4 van het verslag);2) de verdachten tot op vandaag onvolledige, onjuiste en zelfs leugenachtige verklaringen hebben afgelegd (zie o.a. punten 4.1.10.1, 5.3.2, het feit dat de terugkeermogelijkheid op het kiesscherm in het kanton Ukkel niet bestond, de leugen volgens dewelke de bug alleen de voorkeursstemmen betrof (punt 5.2) of alleen het Jites-systeem (punt 5.12 en stuk 17) en de falende uitleg betreffende de telling van de stemmen van de ontbrekende stemurnen (punt 5.6));3) bepaalde problemen slechts ontdekt werden nadat de resultaten definitief waren en de resultaten dus niet meer konden gecorrigeerd worden (punt 5.6.1); als men Stesud mag geloven werden de resultaten van de partijen zelfs met elkaar verward (!)[footnoteRef:7]; bovendien werden maar liefst 57 stemurnen nooit meegeteld[footnoteRef:8] (punten 5.6 en 5.8.3) [7: Klagers denken echter dat dit slechts een excuus is om de massale overdracht van stemmen van kleine naar grote partijen toe te dekken.] [8: Stsud beweerde eerste dat het er maar 31 waren en IBZ was zelfs van die 31 ontbrekende urnen niet op de hoogte]

4) het hele onderzoek maar liefst twee weken, soms m.i.v. de nachten (!) in beslag heeft genomen, en werd verdergezet zelfs nadat de definitieve resultaten reeds goedgekeurd en verspreid waren (voorwoord en punt 5.11);5) de beveiliging van de computerbestanden van IBZ en Stesud ondermaats was (punten 4.2.3.2, 4.3.2., 5.11, 5.12 en 7);6) de correctie van de resultaten blijkbaar inhield dat er stemmen overgingen van kleine naar grote partijen (te opteren voor een andere lijst met een hoe dan ook lager lijstnummer dan de voordien gekozen lijst) (punt 5.2) en niet omgekeerd;7) twee kleine lijsten, die voor de verkiezing van het parlement van het Brussels hoofdstedelijk gewest opkwamen, na de correctie blijkbaar nog teveel stemmen hadden en dus stemmen moesten afstaan in het voordeel van lijsten met een lager nummer (punt 5.5). Waarom wordt er niet gezegd over welke lijsten het gaat ? Zijn er twee slachtoffers of zijn er meer?;8) het College, IBZ en Stsud op 5 juni 2014, d.w.z. zowat een week na de definitieve goedkeuring van de verkiezingsresultaten door de kiesbureaus, enkele niet nader toegelichte bijsturingen (punt 5.8.4) hebben doorgevoerd waarna op donderdag 5 juni rond 22u30 alle ongeldige stemmen [werden] gedentificeerd door de verschillende programmas.

Klagers willen absoluut weten over welke aanpassingen het hier gaat en vrezen kiesfraude.

Volgens een lid van de VLD in West-Vlaanderen (Passendale), de heer Johan Leleu, wordt er al geknoeid met de verkiezingsresultaten sinds het jaar 2000, in het begin om het succes van het Vlaams Blok/Belang te bestrijden (stuk 15).

Tenslotte kan nog opgemerkt worden dat het informaticabureau Stesud zeker geen onafhankelijk orgaan is. Stesud werd opgekocht door NRB, het informaticafiliaal van Ethias. Deze laatste is op haar beurt een filiaal van de holding Vitrufin, die vier aandeelhouders telt, nl. de verzekeraar Ethias gemeen recht, maar ook de federale staat, het Vlaams gewest en het Waals gewest. Stsud is dan ook een politiek gecontroleerd orgaan (stuk 16).

III. OVERTREDEN STRAFRECHTELIJKE BEPALINGEN

Hierna volgt een beschrijving van de overtreden strafrechtelijke bepalingen.

1) Artikelen 151, 233 en 234 van het Strafwetboek

IBZ heeft zelf de stemmen geteld, terwijl deze taak behoort tot de bevoegdheid van het kiesbureau overeenkomstig artikelen 149 e.v. van het Kieswetboek. IBZ heeft dus zijn bevoegdheden overschreden zodat het de kieswet en artikelen 61 en 63 4 van de grondwet heeft overtreden. Minstens 2.250 kiesgerechtigde burgers werden immers wederrechtelijk van hun kiesrecht beroofd en de wettelijk voorgeschreven kiesverrichtingen werden niet gevolgd.Men kan zich ook afvragen op welke wettelijke bepaling het IBZ en het kiesbureau zich steunen om niet minder dan 2.250 stemmen te annuleren. Deze burgers hebben dus hun grondwettelijk stemrecht verloren (art. 61 van de Grondwet) vanwege een fout van de overheid. Hun stemmen werden immers geannuleerd terwijl de hypothese van een informaticabug door geen enkele kiesbepaling geviseerd wordt.

Deze onwettelijke handelingen zijn strafrechtelijke overtredinge van artikel 151 van het Strafwetboek dat het schenden van door de grondwet gewaarborgde rechten door ambtenaren of door dragers of agenten van het openbaar gezag bestraft. Ook het feit dat ambtenaren hier waarschijnlijk voor hebben samengespannen is strafbaar op grond van de artikelen 233 en 234 van het Strafwetboek.

2) Artikelen 193 tot 197, artikel 210bis en artikel 504quater van het Strafwetboek

Het bedrieglijk vervalsen van geschriften, ook in officile computerbestanden, al dan niet om er een materieel voordeel uit te halen, is strafbaar gesteld op basis van de artikelen 193 tot 197 van het Strafwetboek, d.w.z. valsheid in geschriften en gebruik van valse stukken, alsook op basis van artikel 210bis en 504quater van het Strafwetboek, d.w.z. informaticafraude.

3) Artikel 200 van het Kieswetboek van 12 april 1894

Dit artikel bepaalt:Met gevangenisstraf van drie maanden tot twee jaar en met geldboete van vijftig frank tot tweeduizend frank wordt gestraft ieder lid van een bureau of iedere getuige die bij de stemming of bij de stemopneming betrapt wordt op bedrieglijke verandering, op wegneming of op bijvoeging van biljetten, of die wetens minder of meer stembiljetten of stemmen aantekent dan hij werkelijk te tellen heeft gekregen.Ieder ander persoon die schuldig is aan de in het vorige lid omschreven feiten, wordt gestraft met gevangenisstraf van een maand tot een jaar en met geldboete van zesentwintig frank tot duizend frank.Van de feiten wordt onmiddellijk melding gemaakt in het proces-verbaal.

Ook het kieswetboek zelf maakt de kiesfraude dus sensu stricto strafbaar.

BESLUIT

De verkiezingen zijn de belangrijkste wedstrijd die de Belgische staat organiseert. Verkiezingen moeten dan ook eerlijk en transparant verlopen (art. 25 BUPO-verdrag). In de praktijk blijkt deze regel in Belgi niet te worden gerespecteerd.

Bepaalde Belgen werden strafrechtelijk vervolgd omdat ze op 25 mei 2014 niet zijn gaan stemmen terwijl deze feiten vele malen erger zijn. Het is dan ook de plicht van de overheid om deze zaak met de grootste aandacht te onderzoeken. Hoedanook (fraude of niet) was de gebrekkige organisatie van de verkiezingen van 25 mei 2014 een echte schande voor een land dat zich een democratie en een rechtstaat pleegt te noemen. En als er fraude was, moeten de verantwoordelijken opgespoord en gestraft worden.

Uit wat voorafgaat, vloeit voort dat de federale verkiezingen van 25 mei 2014 door een ernstig gebrek aangetast zijn, dat duidelijk het resultaat benvloed heeft, maar waarvan men nochtans de werkelijke omvang en de oorzaak nog niet kent.

Wat meer is, de door het IBZ en/of Stesud verschafte uitleg over de informaticabug is onvolledig en foutief, wat het kiessysteem nog meer verdacht maakt.

Gelet op al deze problemen en tekorten vragen klagers U, Heer, Mevrouw Onderzoeksrechter, hun klacht ontvankelijk te verklaren en een diepgaand onderzoek te voeren, wat ook de politieke druk mag zijn om dat niet te doen. Het gaat hier om de verdediging van de democratie en de rechtstaat in Belgi.

Brussel, 27 oktober 2014

Met de meeste hoogachting,

Handtekeningen in bijlage

INVENTARIS

1) Voorlopig verslag in het Frans van het College van Deskundigen belast met de controle van het elektronisch stem- en stemopnemingssysteem voor de gelijktijdige verkiezingen van 25 mei 2014 (gepubliceerd door Le Vif op 26 juni 2014)2) Definitief verslag in het Frans van het College van Deskundigen belast met de controle van het elektronisch stem- en stemopnemingssysteem voor de gelijktijdige verkiezingen van 25 mei 2014 dd. 19 juni 20143) Geamputeerde kieslijst in een kiesbureau te Charleroi4) Artikel van het Nieuwsblad dd. 27 mei 2014 over de weggegooide stembiljetten in Gent5) Krantenartikel over de verloren stembiljetten in Charleroi6) Artikel van de Redactie.be dd. 28 mei 2014 over de wonderbaarlijke vermenigvuldiging van de voorkeurstemmen van burgemeester De Vis in Limburg7) Twee fotos van een computerscherm in een kieshokje genomen op 25 mei 2014 in het kanton Ukkel (zonder terugkeermogelijkheid)8) Verklaringen van de partijen VCP, B.U.B., ROEL en Rossem over onregelmatige kiesverrichtingen bij de elektronische stemming9) Artikel van Le Vif dd. 26 juni 2014 over het (voorlopig) verslag van de deskundigen10) Vote lectronique: au-del du bug lectronique, un bug reprsentatif (opinieartikel Le Vif dd. 30 mei 2014)11) Informaticabug had zetelverdeling kunnen benvloeden (artikel HLN dd. 26 juni 2014)12) Belgien ein Demokratiemrchen (artikel BRF dd. 6 juni 2014)13) Voorlopige en definitieve kiesuitslagen van de B.U.B. en de MR voor het Brussels parlement (FR) en zogezegd definitieve uitslagen voor de partijen in het algemeen; uitslag van Jrmy Charlier als kandidaat voor FDF in 2012 (Sint-Gillis)14) Resultaten van de B.U.B. in het district La Louvire in 2012 en in de provincie Henegouwen in 201415) Algemene beschouwingen over de kiesfraude van een VLD-mandataris en getuige in West-Vlaanderen (Zonnebeke), Johan Leleu16) Uitleg over NRB en Ethias17) Uitleg over de bug van IBZ18) Klacht in het Duits van Vivant Ostbelgien dd. 3 juni 201419) Artikel van BRF over de kiesonregelmatigheden in de Oostkantons dd. 26 mei 201420) Artikel van BRF over de kiesonregelmatigheden in de Oostkantons dd. 28 mei 2014

24