Kids talk…. Kids talk…. Jongens/meisjes: body, Jongens/meisjes: body, brain and balancebrain and balance

WJ10 - 424 Lauk Woltring/Werken met Jongens CUBISS 19-4-2010 WJ10 - 424 Lauk Woltring/Werken met Jongens CUBISS 19-4-2010 www.laukwoltring.nl

Emancipatie van meisjes is in onderwijs deels gelukt; jongens zijn Emancipatie van meisjes is in onderwijs deels gelukt; jongens zijn lang buiten beeld gebleven en blijven ook achter. Taal, planning, lang buiten beeld gebleven en blijven ook achter. Taal, planning, welbevinden.welbevinden.

Zeer onderbelicht in leerboeken, opleidingen en onderzoek.Zeer onderbelicht in leerboeken, opleidingen en onderzoek.

Geen stappen terug, maar juist een stap verder: ook jongens kunnen Geen stappen terug, maar juist een stap verder: ook jongens kunnen beter. Hoe ook hún talenten breed te ontwikkelen? Zij hebben er beter. Hoe ook hún talenten breed te ontwikkelen? Zij hebben er recht op en de maatschappij heeft hen nodig. recht op en de maatschappij heeft hen nodig.

Lezen? Voorlezen? Bijv. op snijvlak thuis, school en bibliotheek. Lezen? Voorlezen? Bijv. op snijvlak thuis, school en bibliotheek.

Use them or lose them…Use them or lose them…EEr zijn geen lastige jongens; hooguit hebben r zijn geen lastige jongens; hooguit hebben wijwij last last van hen, weten niet hoe op hen af te stemmenvan hen, weten niet hoe op hen af te stemmen..

Problemen ontstaan niet plotseling, maar betreffen de gehele Problemen ontstaan niet plotseling, maar betreffen de gehele ontwikkeling: primaire hechting, KDV/BSO via PO & BSO -> ontwikkeling: primaire hechting, KDV/BSO via PO & BSO -> VMBO/VO en HBO/HOVMBO/VO en HBO/HO

Context, verdere onderbouwing en uitwerking Context, verdere onderbouwing en uitwerking

Enige oplossingsperspectieven, tips, boeken en linksEnige oplossingsperspectieven, tips, boeken en links

Jongens en hun eigen Jongens en hun eigen aardighedenaardighedenBeweeglijk; latere ontwikkeling taal en planning, Beweeglijk; latere ontwikkeling taal en planning,

Interesse in sport, beweging, spanning, ‘gevaar’, zélf Interesse in sport, beweging, spanning, ‘gevaar’, zélf doendoen

Willen vooral eigen keuzes en controle, maar hebben vaak zwak Willen vooral eigen keuzes en controle, maar hebben vaak zwak mannelijk zelfbeeld (veel bluf, compensatie, aandacht zoeken)mannelijk zelfbeeld (veel bluf, compensatie, aandacht zoeken)

Ervaren school (onderwerpen, materiaal, didactiek) niet als zinnig, Ervaren school (onderwerpen, materiaal, didactiek) niet als zinnig, moeten dingen doen, boeken lezen, die hen (nog) niet passen.moeten dingen doen, boeken lezen, die hen (nog) niet passen.

Te lang stilzitten zonder pauzes maakt onrustig of lamlendig.Te lang stilzitten zonder pauzes maakt onrustig of lamlendig.

Ontwikkelen eerst latente, later manifeste schoolhekel en Ontwikkelen eerst latente, later manifeste schoolhekel en sommigen zelfs resistentie tegen onderwijs en opvoeding.sommigen zelfs resistentie tegen onderwijs en opvoeding.

Hidden ‘female formats’ in opvoeding, kindercentra en onderwijs.Hidden ‘female formats’ in opvoeding, kindercentra en onderwijs.

Ingaan op verschillen in Ingaan op verschillen in ♂ en ♀ ♂ en ♀ ontwikkeling(-sopgaven)ontwikkeling(-sopgaven)

Context: opvoeding, socialisatie, school, wereld buiten schoolContext: opvoeding, socialisatie, school, wereld buiten school

Zelfsturing, verantwoordelijkheid en de ontwikkeling van taal. Zelfsturing, verantwoordelijkheid en de ontwikkeling van taal.

Ieder kind is uniekIeder kind is uniek

Geen jongen of meisje is hetzelfdeGeen jongen of meisje is hetzelfde Maar er zijn gemiddeld verschillen Maar er zijn gemiddeld verschillen

aanwijsbaar tussen jongens en meisjes: in aanwijsbaar tussen jongens en meisjes: in functionele ontwikkeling en in tempo van functionele ontwikkeling en in tempo van ontwikkeling. ontwikkeling.

Gelijke behandeling geeft verschillende Gelijke behandeling geeft verschillende uitkomsten. uitkomsten.

Hoe kunnen we hier in de bibliotheek Hoe kunnen we hier in de bibliotheek rekening mee houden en wat betekent rekening mee houden en wat betekent dit? dit?

Niet overdrijven: sekse en Niet overdrijven: sekse en gender slechts enkele uit vele gender slechts enkele uit vele factorenfactoren

♀+♀- ♂++

♂-

Van sekse-specifiek naar feeling voor sekse- en andere verschillen. Geen problemen maken waar ze niet zijn. Inspelen op.. i.p.v. reductie tot…

OverzichtOverzicht

De feiten op een rij (emancipatiemonitor 2008)De feiten op een rij (emancipatiemonitor 2008) Korte geschiedenis van aandacht voor jongensKorte geschiedenis van aandacht voor jongens Diverse invalshoeken (‘Diverse invalshoeken (‘Niemand heeft gelijk, samen Niemand heeft gelijk, samen

weten we meerweten we meer’)’)– Uw en mijn eigen persoonlijke ervaringen met dit thema; Uw en mijn eigen persoonlijke ervaringen met dit thema;

Praktijken in en om het onderwijs/de bibliotheekPraktijken in en om het onderwijs/de bibliotheek

– Aanleg <-> omgevingsinvloeden, groei, rijping, Aanleg <-> omgevingsinvloeden, groei, rijping,

– Neuro- en biopsychologie; ontwikkelingspsychologieNeuro- en biopsychologie; ontwikkelingspsychologie

– Socialisatie: gezin, cultuur, school, media, wereld van Socialisatie: gezin, cultuur, school, media, wereld van arbeid & zorg, genderwetenschappen/sociologiearbeid & zorg, genderwetenschappen/sociologie

– Geschiedenis en evolutieGeschiedenis en evolutie

Cijfers: de emancipatiemonitor Cijfers: de emancipatiemonitor 2008 over Onderwijs2008 over Onderwijs

PO: Cito: PO: Cito: jongensjongens iets hoger, maar vaker advies lager schooltype iets hoger, maar vaker advies lager schooltype Minder jongens in hogere niveaus mbo en havo/vwo.Minder jongens in hogere niveaus mbo en havo/vwo. ♂♂♂♂ vaker zitten dan vaker zitten dan ♀♀♀♀ en verlaten vaker voortijdig het onderwijs. en verlaten vaker voortijdig het onderwijs. Over hele linie lager slagingspercentage Over hele linie lager slagingspercentage jongensjongens.. Steeds minder Steeds minder ♂♂ ♂♂ in hoger onderwijs én zij studeren trager afin hoger onderwijs én zij studeren trager af Bij allochtone jongens is het beeld nóg sterker. Zij doen het veel Bij allochtone jongens is het beeld nóg sterker. Zij doen het veel

minder goed dan allochtone meisjes. En gaan minder naar havo, minder goed dan allochtone meisjes. En gaan minder naar havo, vwo, hbo en universiteit (laatste jaren begin van verbetering).vwo, hbo en universiteit (laatste jaren begin van verbetering).

Sterke seksesegregatie in richtingen en profielen, vooral in vmbo– In mbo en hbo steeds minder ‘sekse specifieke richtingen’ gekozenIn mbo en hbo steeds minder ‘sekse specifieke richtingen’ gekozen – In havo en vwo nemen In havo en vwo nemen ♂/♀ ♂/♀ verschillen qua profielkeuze af.verschillen qua profielkeuze af.

In deel- of voltijdsbanen vrouwen toch (nog) lager betaaldIn deel- of voltijdsbanen vrouwen toch (nog) lager betaald

Wat niet in de Wat niet in de emancipatie monitor emancipatie monitor staatstaat PO én VMBO/VO: jongens vertonen meer gedragsproblemen; PO én VMBO/VO: jongens vertonen meer gedragsproblemen; leerkrachten hebben meer last van hen, vooral vanaf 10 jaarleerkrachten hebben meer last van hen, vooral vanaf 10 jaar

Meer jongens met rugzakjes of naar het speciaal onderwijsMeer jongens met rugzakjes of naar het speciaal onderwijs Bij niet-CITO-deelnemers meer jongensBij niet-CITO-deelnemers meer jongens Negatieve attitude jongens tegenover school leidt tot verzet, wrok Negatieve attitude jongens tegenover school leidt tot verzet, wrok

en uitval. Meisjes accepteren en gehoorzamen meer. en uitval. Meisjes accepteren en gehoorzamen meer. VO/HO: 6-zesjes cultuur; talenten komen minder tot ontwikkelingVO/HO: 6-zesjes cultuur; talenten komen minder tot ontwikkeling Studiehuis voor Studiehuis voor deeldeel jongens een ramp (vraagt teveel planning) jongens een ramp (vraagt teveel planning) Minder ambitie. Jeugdcultuur: ‘Minder ambitie. Jeugdcultuur: ‘School is niets voor echte jongens’School is niets voor echte jongens’ These:These: jongens ontwikkelen tijdens kinderperiode (KDV, BSO en jongens ontwikkelen tijdens kinderperiode (KDV, BSO en

PO) PO) ‘latente schoolhekel’‘latente schoolhekel’, die wordt pas manifest in VO (direct , die wordt pas manifest in VO (direct zichtbaar vanaf brugklas) -> zichtbaar vanaf brugklas) -> schoolallergieschoolallergie..

GeschiedenisGeschiedenis Tot ‘60 vooral gescheiden onderwijs. Daarna steeds meer gemengd. Jon-Tot ‘60 vooral gescheiden onderwijs. Daarna steeds meer gemengd. Jon-

gens domineren nog en krijgen meer aandacht, zij het vaak repressief.gens domineren nog en krijgen meer aandacht, zij het vaak repressief. ’’60-’80: economie verandert van karakter (hoger geschoold werk, high 60-’80: economie verandert van karakter (hoger geschoold werk, high

tech, gevolgen fouten groter, meer communicatie, meer fijne motoriek tech, gevolgen fouten groter, meer communicatie, meer fijne motoriek & sociale vaardigheden gevraagd, taal steeds belangrijker)& sociale vaardigheden gevraagd, taal steeds belangrijker)

‘‘70 - ‘80: opkomend feminisme, meidenwerk. Meiden deden ‘t al beter 70 - ‘80: opkomend feminisme, meidenwerk. Meiden deden ‘t al beter in onderwijs maar werden verwaarloosd. Gestage opkomst meisjes in onderwijs maar werden verwaarloosd. Gestage opkomst meisjes maskeert achteruitgang jongens (steeds negatiever in beeld)maskeert achteruitgang jongens (steeds negatiever in beeld)

Feminisering primair onderwijs (straks ook secundair?):Feminisering primair onderwijs (straks ook secundair?):– Steeds minder mannen voor de klasSteeds minder mannen voor de klas– Onderwijs steeds ‘taliger’, grote motoriek verdwijnt, precieze taakjes, Onderwijs steeds ‘taliger’, grote motoriek verdwijnt, precieze taakjes,

planningplanning– ‘‘Vrouwelijk format’ (graag rustig, netjes, opgeruimd, gevaarmijdend). Vrouwelijk format’ (graag rustig, netjes, opgeruimd, gevaarmijdend). – Minder uitdagingen voor jongens, ruimte voor grote motoriek, leren van Minder uitdagingen voor jongens, ruimte voor grote motoriek, leren van

foutenfouten Toenemende afweer, gedragsproblemen, onderprestatie jongensToenemende afweer, gedragsproblemen, onderprestatie jongens Niet alleen Nederland. Hier wél forse achterstand op dit thema.Niet alleen Nederland. Hier wél forse achterstand op dit thema.

Feminisering Feminisering OnderwijsOnderwijs

Primair Onderwijs, PABO, BibliotheekPrimair Onderwijs, PABO, Bibliotheek (KdV, VVE, BSO + opleidingen hiervoor)(KdV, VVE, BSO + opleidingen hiervoor) Nadruk op taal, rust, orde, zorgvuldigheidNadruk op taal, rust, orde, zorgvuldigheid Spanning en ‘gevaar’ mijdendSpanning en ‘gevaar’ mijdend Vrouwelijke leerkrachten ervaren en rapporteren Vrouwelijke leerkrachten ervaren en rapporteren

veel onrustveel onrust Effecten feminisering lang onzichtbaar gebleven Effecten feminisering lang onzichtbaar gebleven

(en gehouden…)(en gehouden…) Te weinig mannen -> gebrekkige sekserol-Te weinig mannen -> gebrekkige sekserol-

identifica-tie, mannen hebben vaak een wat identifica-tie, mannen hebben vaak een wat andere stijl, humorandere stijl, humor

Aanleg, omgeving, Aanleg, omgeving, rijpingrijping

xx

xyAanleg 0

Rijping-9

Dominant ♀ omgeving

Vooral ♀ en pas vanaf VMBO/VO ook meer ♂ omgeving

11 20 23 25

Niet alleen genen maar ook ‘memen’: het ‘culturele vliegwiel’. Tragere rijping misschien effect en niet gegeven. Rijping verloopt wél anders

Mens is prikkelverwerkend wezen: Mens is prikkelverwerkend wezen: overleven en op zoek naar betekenisoverleven en op zoek naar betekenis

♀♂

Basis emoties Bij Gevaar: Directe reactie Fight Flight Freeze Plezierig? BlijvenComplexe EmotiesMeer reactietijd, meer complexe handelingen

Gevoelens vólgen, zijn registraties van emoties: reageren of ontkennen

Denken volgt later, bewer-king van input van binnen en buiten, kost meer tijd, vraagt rust en veiligheid

Jongens bij stress eerder in FFF. Meisjes gaan meer scannen, indirecte reactie

Prikkelverwerking: basale Prikkelverwerking: basale

volgordevolgorde (naar Damasio)(naar Damasio)

1.1. PrikkelPrikkel (van buiten of van binnen) (van buiten of van binnen)2.2. Scan: Scan: brein brengt toestand brein brengt toestand organisme-in-de-organisme-in-de-

omgevingomgeving continu in kaart, klein deel bewust continu in kaart, klein deel bewust3.3. Vergelijking Vergelijking nieuwe toestand met ideaal nieuwe toestand met ideaal

(continu)(continu)4.4. EmotieEmotie (= reactie van het lichaam, incl. brein) (= reactie van het lichaam, incl. brein)

Onderste brein/ruggemergOnderste brein/ruggemerg5.5. GevoelGevoel (= gewaarwording van de emoties) (= gewaarwording van de emoties)

MiddenbreinMiddenbrein6.6. ReflectieReflectie (= mentale bewerking van gevoel) (= mentale bewerking van gevoel)

Frontale cortex (‘bovenste/voorste gedeelte)Frontale cortex (‘bovenste/voorste gedeelte)7.7. HandelenHandelen (iets doen of niet doen; (iets doen of niet doen; hele lichaamhele lichaam, ,

dit zijn ook mentale handelingen)dit zijn ook mentale handelingen)

Al groeiend lerenAl groeiend leren Al groeiend stemmen wij steeds beter af tussen prikkels van binnen Al groeiend stemmen wij steeds beter af tussen prikkels van binnen

en prikkels van buiten (= overleven)en prikkels van buiten (= overleven) (Super)nieuwsgierig, nabootsen, zelf uitproberen(Super)nieuwsgierig, nabootsen, zelf uitproberen Al Al doendedoende ontwikkelen ons brein & lijf zich, door zich af te stemmen ontwikkelen ons brein & lijf zich, door zich af te stemmen

op signalen van het lichaam & op wat er via op signalen van het lichaam & op wat er via allealle zintuigen binnenkomt zintuigen binnenkomt ((emotiesemoties en en vóelenvóelen komen vóór komen vóór begrijpenbegrijpen))

Informatie komt binnen door onze oren, ogen, neus en smaak maar Informatie komt binnen door onze oren, ogen, neus en smaak maar ook door lichaamsreacties: bijv. hartslag, ademhaling, buik en ook door lichaamsreacties: bijv. hartslag, ademhaling, buik en spierspanning. spierspanning.

Doceren/instrueren raakt vooral het verbale en visuele brein. Dat Doceren/instrueren raakt vooral het verbale en visuele brein. Dat vraagt om vertaling in eigen gedrag en denken, terwijl er véél meer vraagt om vertaling in eigen gedrag en denken, terwijl er véél meer aspecten bij het leven zijn betrokken. aspecten bij het leven zijn betrokken.

Overleven (ook sociaal) gaat vóór alles. Denken vraagt veiligheid.Overleven (ook sociaal) gaat vóór alles. Denken vraagt veiligheid. Voorál bij jongensVoorál bij jongens transfer-problementransfer-problemen: zij sluiten bij stress a.h.w. hun : zij sluiten bij stress a.h.w. hun

hogere breinfuncties af (FFFhogere breinfuncties af (FFF). Cruciaal. Gehoorzamen = ). Cruciaal. Gehoorzamen = stressreductie.stressreductie.

Meisjes verbinden gemakkelijker taal –gevoel – emoties; minder actie.Meisjes verbinden gemakkelijker taal –gevoel – emoties; minder actie.

Ontwikkeling van het brein: van Ontwikkeling van het brein: van binnen (diep) naar buiten, en van binnen (diep) naar buiten, en van achteren naar voren: frontale cortex achteren naar voren: frontale cortex rijpt het laatst rijpt het laatst (ill. Giedd)(ill. Giedd)

Frontaalkwab:Frontaalkwab:

GROEI GROEI ♀♀ & & ♂♂

♀

-9

Testosteron

800%

17/18

11 13 1514102 - 4

♂

NEUROBIOLOGISCHE ASPECTEN VAN NEUROBIOLOGISCHE ASPECTEN VAN VROUWE-LIJKE EN MANNELIJKE VROUWE-LIJKE EN MANNELIJKE ONTWIKKELING ONTWIKKELING (zie ook mijn site: pag. (zie ook mijn site: pag. Diversen, neuropsychologie)Diversen, neuropsychologie)

Research volop gaande. Ontwikkeling, structuur en rijpingstempo Research volop gaande. Ontwikkeling, structuur en rijpingstempo ♀/♂♀/♂ brein verschilt; nodig om te weten maar pas op voor ‘neuro-mythen’. brein verschilt; nodig om te weten maar pas op voor ‘neuro-mythen’.

Allemaal zeer plastisch, weten waarop in te spelen. Vgl. Piaget. Allemaal zeer plastisch, weten waarop in te spelen. Vgl. Piaget. Van meet af aan bij meisjes meer verbindingen. Van meet af aan bij meisjes meer verbindingen. ♂♂♂♂ maken veel maken veel

verbindingen wat later verbindingen wat later door iets actief ‘mee te maken’door iets actief ‘mee te maken’ Impulsiviteit Impulsiviteit ♂♂♂♂ gemiddeld hoger. Kleinere hoog-impulsieve groep gemiddeld hoger. Kleinere hoog-impulsieve groep

met hoog risico-profiel -> vroeg extra aandacht, training (bijv. met hoog risico-profiel -> vroeg extra aandacht, training (bijv. Rots&Water)Rots&Water)

Bij ♂♂Bij ♂♂ ontwikkelt taal (spreken en luisteren, maar óók inner speech) ontwikkelt taal (spreken en luisteren, maar óók inner speech) en fijne motoriek (schrijven) wat trager. Meer stotteren en broddelen.en fijne motoriek (schrijven) wat trager. Meer stotteren en broddelen.

Bij ♂♂ meer ‘ontwikkelingsstorinkjes’, serieus nemen..Bij ♂♂ meer ‘ontwikkelingsstorinkjes’, serieus nemen... niet . niet overdrijvenoverdrijven

Stress-reacties Stress-reacties ♀♀:♀♀: i.h.a. taliger, indirect, afwachten, internaliserend. i.h.a. taliger, indirect, afwachten, internaliserend. Sress-reacties Sress-reacties ♂♂:♂♂: sneller; doen, externaliserendsneller; doen, externaliserend Jongens: meer afwisseling beweging & ontspanning en pauzes nodigJongens: meer afwisseling beweging & ontspanning en pauzes nodig Ontwikkeling ‘brain-body’ is plastisch, Ontwikkeling ‘brain-body’ is plastisch, mitsmits ingespeeld wordt op ingespeeld wordt op

ontwikkelingsruimte. Forceren leidt tot stress -> juist minder leren…ontwikkelingsruimte. Forceren leidt tot stress -> juist minder leren…

Context: Socialisatie naar sekse & gender; Context: Socialisatie naar sekse & gender; grote veranderingengrote veranderingen

0-11 jaar: 0-11 jaar: ♀♀ dominantdominant

11 +: 11 +: ♂♂ minder dominant-9m-9m

♀

♂

BinnenwereldBinnenwereld 2x: 2x: ontwik- ontwik-keling zelfbeeld in beschermde keling zelfbeeld in beschermde en beschermende en beschermende ♀ omgeving. omgeving. Veel ♀♀; waar zijn de ♂♂?

Buitenwereld:Buitenwereld: na 11/12 jaar zelf er na 11/12 jaar zelf er op uit: grotere scholen verder weg; op uit: grotere scholen verder weg; uitgaan, werk,relaties. Veeluitgaan, werk,relaties. Veel ♂ en nu ook ♀ voorbeelden.

Veel Veel ♀ voorbeelden, alledaagse voorbeelden, alledaagse ‘huid nabije’ identificatie, ‘huid nabije’ identificatie, voorspoedige ontwikkeling,voorspoedige ontwikkeling,

Weinig Weinig ♂♂ voorbeelden. Wat is voorbeelden. Wat is een man? een man? Wie ben ik? Waar hoor ik bij? “ “Ik ben een ‘niet-vrouwIk ben een ‘niet-vrouw’!” ’!” Meer onveilige gehechtheid. Meer onveilige gehechtheid. Iden-titeit onder druk. Bluf & geacteer-geacteer-de mannelijkheid <->verlegenheidde mannelijkheid <->verlegenheid

Vroeger: terugval in traditionele rollen. Vroeger: terugval in traditionele rollen. Nu: meer posities, ook dáár veel Nu: meer posities, ook dáár veel ♀ voor-voor-beelden; positief perspectief maar dub-beelden; positief perspectief maar dub-bele belasting. Fricties bij vinden partnerbele belasting. Fricties bij vinden partner

Veel ‘ succesvolle’ Veel ‘ succesvolle’ ♂♂ voorbeelden, voorbeelden, maar op afstand, eenzijdig, weinig maar op afstand, eenzijdig, weinig ‘in contact’. ‘in contact’. “Wat is mijn unieke “Wat is mijn unieke bijdrage?”bijdrage?”, , “What’s in it for me?” “What’s in it for me?” Media, games, internet als Media, games, internet als kunstmatige omgeving waarin je wel kunstmatige omgeving waarin je wel kunt scoren. Pakken mogelijkheden kunt scoren. Pakken mogelijkheden minder opminder op

Leren.. Hoe leren Leren.. Hoe leren ♀♀ & ♀♀ & ♂♂?♂♂?

Meervoudige intelligentieMeervoudige intelligentie, zekere voorkeuren per , zekere voorkeuren per sekse, overlaps, ieder heeft 3 preferentiessekse, overlaps, ieder heeft 3 preferenties

n Verbaal, ‘ talig’ Verbaal, ‘ talig’ vooral vooral ♀♀ ( (♂♂ later, mits…) later, mits…)n Visueel-ruimtelijk Visueel-ruimtelijk vooral vooral ♂♂n Lichamelijk, ‘ kinestetisch’ , bewegingLichamelijk, ‘ kinestetisch’ , beweging vooral vooral ♂♂n Muzikaal-ritmisch Muzikaal-ritmisch vooral vooral ♂♂ (dicht bij beweging) (dicht bij beweging)n Logisch mathematisch Logisch mathematisch ♂♂ iets meer dan iets meer dan ♀♀n Inter-persoonlijk Inter-persoonlijk ♀♀ (talig) & (talig) & ♂♂ (spel, competitie) (spel, competitie)n Intra-persoonlijk (reflectie op gevoel en informatie)Intra-persoonlijk (reflectie op gevoel en informatie)

vooral vooral ♀♀ ( (♂♂ later, mits…) later, mits…) n Natuurgericht (niet kunstmatig) Natuurgericht (niet kunstmatig) ♀♀ iets meer dan iets meer dan ♂♂..

♂♂ abstraheren iets abstraheren iets gemakkelijkergemakkelijker

Ontwikkeling: fysiek, Ontwikkeling: fysiek, cognitief, moreel cognitief, moreel Fysiek (veiligheid, zelfvertrouwen en communicatie)Fysiek (veiligheid, zelfvertrouwen en communicatie) Taal (communicatie, ordening, ‘inner speech’)Taal (communicatie, ordening, ‘inner speech’) Energieregulering (energie leren richten)Energieregulering (energie leren richten) Cognitief (denken), zelfcontroleCognitief (denken), zelfcontrole Termijnperspectief (doel, zingeving, planning, ordening)Termijnperspectief (doel, zingeving, planning, ordening) Morele ontwikkelingMorele ontwikkeling

– 0-4 Macht; controle over omgeving0-4 Macht; controle over omgeving– 5-10 Er zijn ook anderen… Deals sluiten, tikje opportunisme5-10 Er zijn ook anderen… Deals sluiten, tikje opportunisme– 10-16 Wederkerigheid (peergroup!) Wankele ontdekking eigen kern10-16 Wederkerigheid (peergroup!) Wankele ontdekking eigen kern– 16-21 Autonomie, verantwoordelijkheid, Regels, sociale orde16-21 Autonomie, verantwoordelijkheid, Regels, sociale orde

Verstoring door individualisering, zwakke sekse-rol-Verstoring door individualisering, zwakke sekse-rol-identiteit, isolement, sociale angst, verwennen, media & identiteit, isolement, sociale angst, verwennen, media & marktmarkt

Praktijk: Praktijk: gemiddeldegemiddelde verschillen in verschillen in (voorkeurs-) gedrag(voorkeurs-) gedrag

Jongens denken in beeld en geluid, meisjes meer in woorden Jongens denken in beeld en geluid, meisjes meer in woorden

Meisjes eerder/meer taal en verbaal-emotionele expressieMeisjes eerder/meer taal en verbaal-emotionele expressie

Jongens meer complexe visuele en motorische taken en fysiek-Jongens meer complexe visuele en motorische taken en fysiek-emotionele expressie emotionele expressie

Spel: meisjes fijne motoriek, jongens langer grote motoriek Spel: meisjes fijne motoriek, jongens langer grote motoriek

Jongens: meer Jongens: meer doendoen, trial & error, impulsief, grenzen zoeken, trial & error, impulsief, grenzen zoeken

Meisjes observeren meer, doen na Meisjes observeren meer, doen na met eigen invullingmet eigen invulling

Jongens lijken een zwakker fysiek zelfbeeld te hebben, negeren Jongens lijken een zwakker fysiek zelfbeeld te hebben, negeren eerder de signalen die hun eigen ‘body-brain’ geeft!eerder de signalen die hun eigen ‘body-brain’ geeft!

Jongens Jongens gemiddeldgemiddeld drukker, hebben gewoon meer ruimte nodig; drukker, hebben gewoon meer ruimte nodig; kortere aandacht, eerder afgeleid, anticiperen minderkortere aandacht, eerder afgeleid, anticiperen minder

Meer concurrentie (is ook een vorm van onderlinge uitdaging en Meer concurrentie (is ook een vorm van onderlinge uitdaging en steun) en minder empathie, tenzij…steun) en minder empathie, tenzij…

Behoefte aan ruimte, contact , regels, feedback, terreinafbakeningBehoefte aan ruimte, contact , regels, feedback, terreinafbakening

Dé sleutel: Zone van naaste Dé sleutel: Zone van naaste ontwikkeling ontwikkeling (Vygotsky)(Vygotsky)

Voldoende ruimte &Voldoende ruimte &

voldoende grenzen.voldoende grenzen.

Net dáár stimuleren Net dáár stimuleren

Waar het er toe dóetWaar het er toe dóet

Meer: zie Meer: zie www.laukwoltring.nl

Homepage: click op achtergrondenHomepage: click op achtergronden

Eigen gemaakt

Kundig

Bijna aan toe

Riskant gebied

Gevaarzone

Mee bezig

Werk steeds met leerling en in zijn of Werk steeds met leerling en in zijn of haar ‘zône van naaste ontwikkeling’ haar ‘zône van naaste ontwikkeling’ (Vygotsky)(Vygotsky)

Maak contact. Luister, bevraag, waar zit het kind. Structureer waar nodig. Maak contact. Luister, bevraag, waar zit het kind. Structureer waar nodig.

Fasering jongens (meer kleine stappen) anders dan bij meisjes Fasering jongens (meer kleine stappen) anders dan bij meisjes

Met goed inspelen op Met goed inspelen op

succes met kleine stappen, krijgt leerlingsucces met kleine stappen, krijgt leerling

beter en positiever zelfbeeld, gaat geloven in beter en positiever zelfbeeld, gaat geloven in

school en eigen kunnen en gaat leraar vertrouwen,school en eigen kunnen en gaat leraar vertrouwen,

dit is noodzakelijk voor eventuele correctie en bijsturingdit is noodzakelijk voor eventuele correctie en bijsturing

Eigen gemaakt

Kundig

Bijna aan toe

Erg moeilijk

Bijkans ondoenlijk

Mee bezig

Basics onderwijspraktijk Basics onderwijspraktijk (1)(1) Ongelijke ontwikkeling lijkt vóór alles een zaak van langere rijping Ongelijke ontwikkeling lijkt vóór alles een zaak van langere rijping

en al dan niet goed inspelen op de wat andere en ongelijkmatige en al dan niet goed inspelen op de wat andere en ongelijkmatige ontwikkeling en belangstelling van jongensontwikkeling en belangstelling van jongens

Dwing jongens niet in een format dat hen (nog) niet past: qua taal, Dwing jongens niet in een format dat hen (nog) niet past: qua taal, motoriek, aandachtsboog en verwachte autonomie & planning; motoriek, aandachtsboog en verwachte autonomie & planning;

Honoreer hun kwaliteiten (fantasie, experiment, expressie, dóen)Honoreer hun kwaliteiten (fantasie, experiment, expressie, dóen) Duidelijke grenzen/structuur maar Duidelijke grenzen/structuur maar métmét ruimte voor experiment ruimte voor experiment ContactContact. Dwing niet af maar beweeg mee vanuit hun interesse. Dwing niet af maar beweeg mee vanuit hun interesse Ruimte voor kleine én grote motoriek, computer én sport, fantasie Ruimte voor kleine én grote motoriek, computer én sport, fantasie

uitspelen, geen object maar subject.uitspelen, geen object maar subject. Weerbaarheid, sociale vaardigheden meer vanuit fysiek naar Weerbaarheid, sociale vaardigheden meer vanuit fysiek naar

mentaal -> minder stress, meer leren.mentaal -> minder stress, meer leren. Moraliseren werkt averechts. ‘Grof’ vraagt om verdere bewerking.Moraliseren werkt averechts. ‘Grof’ vraagt om verdere bewerking. Onderscheid Onderscheid lerenleren (leidt verder) en (leidt verder) en gehoorzamengehoorzamen (= ‘overleven’) (= ‘overleven’)

Basics onderwijspraktijk Basics onderwijspraktijk (2)(2)

Korte & heldere aanwijzingen, nooit afgang; geen afweer Korte & heldere aanwijzingen, nooit afgang; geen afweer stimuleren. stimuleren. “Wat doe je daar?” “Wat doe je daar?” C’est le ton qui fait la musique.C’est le ton qui fait la musique.

Stimuleer taal door uitdaging; duidelijke feedback, herfraserenStimuleer taal door uitdaging; duidelijke feedback, herfraseren Intrinsieke motivatie extra belangrijk, waarin zijn zíj geïnteres-Intrinsieke motivatie extra belangrijk, waarin zijn zíj geïnteres-

seerd? Zij willen gezien en gekend worden. seerd? Zij willen gezien en gekend worden. Meer afwisseling beweging en rust. Meer afwisseling beweging en rust. Eerst kortere taken -> maakt positieve feedback ook mógelijk. Eerst kortere taken -> maakt positieve feedback ook mógelijk. Taken meer faseren dan bij Taken meer faseren dan bij ♀♀, duur langzamer opbouwen, ♀♀, duur langzamer opbouwen,

Meer feedback met kortere intervallen, gradueel verlengenMeer feedback met kortere intervallen, gradueel verlengen Meer stimulerende beelden van mannelijkheid, meer mannen Meer stimulerende beelden van mannelijkheid, meer mannen

op school en in de bibliotheek.op school en in de bibliotheek. Leren kiezen + latere keuzes in onderwijscarrière Leren kiezen + latere keuzes in onderwijscarrière 33 tips op 33 tips op www.laukwoltring.nl/onderwijs

Leesbevordering jongens Leesbevordering jongens (1)(1)

Contact!Contact! Sluit aan bij hún belangstelling; vraag hen wat hén Sluit aan bij hún belangstelling; vraag hen wat hén boeit; zoek samen titels om (school-)bibliotheek te verrijken.boeit; zoek samen titels om (school-)bibliotheek te verrijken.

Geef hen meer keuze & controle, bijvoorbeeld ook d.m.v. Geef hen meer keuze & controle, bijvoorbeeld ook d.m.v. activerendeactiverende opdrachten (vgl. schema Gurian). Zij moeten er ook opdrachten (vgl. schema Gurian). Zij moeten er ook iets mee kunnen iets mee kunnen doen. Waar hebben zíj plezier in.doen. Waar hebben zíj plezier in.

Spannend, uitdagend, gedurfd, avonturen, uitzoeken, macht is Spannend, uitdagend, gedurfd, avonturen, uitzoeken, macht is interessant, laat hen dat ferkennen en er zo mee om leren gaan.interessant, laat hen dat ferkennen en er zo mee om leren gaan.

Onderzoek het sluimerende (Onderzoek het sluimerende (♀?) ♀?) ideaal van ‘stil in hoekje lezen’. ideaal van ‘stil in hoekje lezen’. Voorlezen? Voorlezen? Prima, maar langzamer, betrek hen erbij. Laat hen Prima, maar langzamer, betrek hen erbij. Laat hen

deel uitmaken van verhaal i.p.v. object van voorlezen.deel uitmaken van verhaal i.p.v. object van voorlezen. Meisjes horen 2-4 x beter (ook lagere volumes). Meisjes horen 2-4 x beter (ook lagere volumes). Jongens haken eerder af door onderwerp, tempo en onderwerps-Jongens haken eerder af door onderwerp, tempo en onderwerps-

behandeling (Toon, interactie).behandeling (Toon, interactie).

Leesbevordering jongens Leesbevordering jongens (2)(2)

Vooral veel verschillend materiaal (boeken, visuals, comics, Vooral veel verschillend materiaal (boeken, visuals, comics, software, video, tijdschriften) en information-skills.software, video, tijdschriften) en information-skills.

Biedt structuur waarbinnen zij ruimte vinden voor hún ding.Biedt structuur waarbinnen zij ruimte vinden voor hún ding. Begin bij waar zíj zijn (direct, kort, spannend, nuttig) en Begin bij waar zíj zijn (direct, kort, spannend, nuttig) en

breidt vandaar met hen uit.breidt vandaar met hen uit. Laat hen vooral nut en plezier van lezen merken. Niet “Laat hen vooral nut en plezier van lezen merken. Niet “ Jullie Jullie

moeten toch eigenlijk ook!moeten toch eigenlijk ook!”, maar “”, maar “Wisten jullie datWisten jullie dat…?”…?” Niet teveel nadruk op p.c.-gedrag. Mogelijk ‘grof’ of licht Niet teveel nadruk op p.c.-gedrag. Mogelijk ‘grof’ of licht

grensoverschrijdend gedrag samen onderzoeken.grensoverschrijdend gedrag samen onderzoeken. Hoe goed vrouwen ook werken, meer mannen in de Hoe goed vrouwen ook werken, meer mannen in de

bibliotheek. Daar nemen jongens eerder dingen van aan. bibliotheek. Daar nemen jongens eerder dingen van aan. Rolmodellen zijn voor hen erg belangrijk.Rolmodellen zijn voor hen erg belangrijk.

Hoe verder?Hoe verder? (Ook fundamenteel) Onderzoek naar voorwaarden (Ook fundamenteel) Onderzoek naar voorwaarden

voor leren bij jongens. Experimenten. Wat werkt?voor leren bij jongens. Experimenten. Wat werkt? Studeer hierop. Er is heel veel (zie sheet, zie mijn site)Studeer hierop. Er is heel veel (zie sheet, zie mijn site) Maak zelf sites, deel inzichten, successen en vragen.Maak zelf sites, deel inzichten, successen en vragen. Brug tussen wetenschap en onderwijspraktijkBrug tussen wetenschap en onderwijspraktijk Laat uitgevers goed materiaal vertalenLaat uitgevers goed materiaal vertalen Meer mannen voor de klas en in de bibliotheek, Meer mannen voor de klas en in de bibliotheek,

faciliteer en begeleid zij-instroomfaciliteer en begeleid zij-instroom Veel meer aandacht voor sekse- en genderverschillen Veel meer aandacht voor sekse- en genderverschillen

op bibliotheekopleidingen, PABO en lerarenopleiding, op bibliotheekopleidingen, PABO en lerarenopleiding, Laag fruit alvast plukken en van daaruit verderLaag fruit alvast plukken en van daaruit verder

Boeken, linksBoeken, links Gurian, Michael & Kathy StevensGurian, Michael & Kathy Stevens, , The Minds of Boys. Saving Our Sons The Minds of Boys. Saving Our Sons

from Falling Behind in School and Life from Falling Behind in School and Life (San Francisco Jossey-Bass 2005) (San Francisco Jossey-Bass 2005) Gurian, Michael & Kathy StevensGurian, Michael & Kathy Stevens, , Strategies for Teaching Boys & Girls Strategies for Teaching Boys & Girls

(San Francisco Jossey-Bass/Teacher 2008) Deel 1 Elementary Level(San Francisco Jossey-Bass/Teacher 2008) Deel 1 Elementary Level (Grades pre-Kindergarten-5(Grades pre-Kindergarten-5

Rowe, KennethRowe, Kenneth & Katherine& Katherine What matters most: Evidence based What matters most: Evidence based findings of key factors affecting the educational experiences and findings of key factors affecting the educational experiences and outcomes for girls and boys throughout their primary and secondary outcomes for girls and boys throughout their primary and secondary schoolingschooling ACER, Melbourne/Camberwell (Victoria, Australia) May 2002. ACER, Melbourne/Camberwell (Victoria, Australia) May 2002.

Smith, M.W. & Wilhelm, J.Smith, M.W. & Wilhelm, J. (2002) (2002) Reading don’t fix no Chevys: literacy Reading don’t fix no Chevys: literacy in the lives of young men.in the lives of young men. Portsmouth, New Hampshire, Heinemann Portsmouth, New Hampshire, Heinemann

Spence, Christopher M. Spence, Christopher M. The Joys of Teaching Boys. Igniting writing The Joys of Teaching Boys. Igniting writing experiences that meet the needs of all students. experiences that meet the needs of all students. Pembroke Publishers Pembroke Publishers Limited, Markham, Ontario Canada, 2008. ISBN 978-1-55138-230-2.Limited, Markham, Ontario Canada, 2008. ISBN 978-1-55138-230-2.

www.guysread.com www.laukwoltring.nl (daar meer achtergronden, links, etc.) (daar meer achtergronden, links, etc.)

Kwaliteit voor Boys & Kwaliteit voor Boys & Girls:Girls:Body, Brains & BalanceBody, Brains & BalanceBedankt voor uw aandacht, Let wel: dit was een zeer sche-Bedankt voor uw aandacht, Let wel: dit was een zeer sche-

matisch verhaal. Uw werkelijkheid is natuurlijk veel matisch verhaal. Uw werkelijkheid is natuurlijk veel complexer en meer genuanceerd. Zie ook hand-out en complexer en meer genuanceerd. Zie ook hand-out en teksten.teksten.

Meer informatie, nuances en samenhang, met name ook Meer informatie, nuances en samenhang, met name ook over socialisatie, psycho-sociale ontwikkeling en meer over socialisatie, psycho-sociale ontwikkeling en meer adequate interventies op adequate interventies op www.laukwoltring.nl (33 tips, (33 tips, meer over mannen en vrouwen in kinderopvang, meer over mannen en vrouwen in kinderopvang, onderwijs, e-colleges, boeken, etc.)onderwijs, e-colleges, boeken, etc.)

Verder:Verder:www.jongensinbalans.nlwww.rotsenwater.nl (weerbaarheid: fysiek-mentaal-sociaal) (weerbaarheid: fysiek-mentaal-sociaal)