Samen fijner levenDe Riethorst Stromenland

(Keuze)vrijheid van mensen die lijden aan dementie

De Riethorst Stromenland

2

WIE ZIJN WIJ?

Zorgorganisatie De Riethorst Stromenland in Brabant levert zorg op elf zorglocaties, via

wijkverpleging en in diverse expertisecentra in de gemeenten Geertruidenberg, Oosterhout, Waalwijk,

Werkendam en Woudrichem. We tellen 1.300 medewerkers en 800 vrijwilligers.

Als zorgorganisatie zijn we continu op zoek naar manieren om de zorg te vernieuwen. We

hebben expertisecentra op het gebied van dementie, de ziekte van Huntington en

wondgenezing. We staan open voor nieuwe mogelijkheden

en inzichten die de langdurige zorg voor kwetsbare ouderen beter kunnen maken.

Zodoende zijn we ook aangesloten bij het project Waardigheid en Trots.

54

WAT DOEN WIJ?

Wat is daar voor nodig?

De huidige psychogeriatrische afde-lingen zijn traditioneel gesloten afdelingen. Alle beweegmogelijkheden zijn voor ieder hetzelfde. We willen meer gaan aansluiten op wat voor de individuele klant belangrijk is, waarover deze klant zelf kan beslissen en waarbij de basisveiligheid op orde is.

Gestimuleerd door Waardigheid en Trots is een visie op vrijheid opgesteld

met als uitgangspunten:

• Betekenisvol leven en een zinvolle daginvulling

• Zorg die aansluit bij wat mensen belangrijk vinden

• Invloed op het eigen leven

• Bewegingsvrijheid stimuleren (Maximale vrijheid, tenzij…)

• Active aging (In beweging blijven op hoge leeftijd)

• Zorgtechnologie

• Partners in zorg: mantelzorgers, medewerkers, vrijwilligers, buurtgenoten

• Vrijheid op maat inrichten

Hoe doen wij dat?

Wij willen dat onze bewoners zelf beslissen over hun manier van leven. Over wat, hoe en wanneer zij onze ondersteuning op het gebied van wonen, zorg en welzijn wensen. En wanneer juist niet.

De klant staat voorop. Hij bepaalt zelf zijn (levens)weg om gezondheidsuitdagingen het hoofd te bieden. Op die route geeft hij aan wat hij zelf kan, waarvoor hij zijn netwerk inschakelt en waarvoor hij professionele ondersteuning nodig heeft.

Samen fijner leven. Dat is onze droom. Ons streven is om een fijn (t)huis te zijn voor velen. Dit doen onze bevlogen medewerkers en vrijwilligers met oprechte aandacht en door samenspel in de zorg. Want samen bereik je meer dan alleen.

76

Aernswaert is een kleinschalige zorglocatie in Hank. Het telt vier

groepen met een eigen huiskamer en op elke verdieping een koffiekamer.

Er zijn in totaal drie groepen van zes mensen en één groep van acht

mensen. Alle bewoners behoren tot dezelfde doelgroep: mensen

met psychogeriatrische problemen (dementie).

Pilot Aernswaert in Hank

98

Wat is er gedaan?

• Ruimtegebrek op één groep zorgde voor onbegrepen gedrag uitend in agressie. Situatie vroeg om (acute) oplossing; meegelift op pilot Altenahove in Almkerk.

• Interne werkgroep met verschillende disciplines opgericht.

• Analyseren omgeving op fysieke en ethische grenzen.

• Klantenraad participeerde in werkgroep.

• Sessies met medewerkers en vrijwilligers over ‘Zorg in Vrijheid’.

• Familieavond over ‘Zorg voor Vrijheid’.

• Kleinschaligheid Aernswaert maakte snelle verandering mogelijk.

• Mei 2017: binnendeuren open, net als deuren naar de afgesloten tuin en de liften.

• Mei 2017: Bewegings- en belevingstuin ingericht.

• (Hoofd)schuifdeur naar buiten is afgeschermd met een grote foto zodat de deur is verdwenen.

• Mei 2017: belevingsgerichte hoeken op gangen ingericht.

• Komst interactieve tovertafel die apathie van oudere met dementie doorbreekt en daarnaast ontspanning, beleving en geheugentraining stimuleert.

• Eten in de huiskamer, op de gang of de eigen kamer: keuzevrijheid.

• Evaluaties eerste periode met open deuren.

Aernswaert Hank

1110

VOOR DE ZORGORGANISATIEDeze resultaten worden in de toekomst

organisatiebreed uitgerold

• Leerpunten uit pilot: voorwaarden scheppen, draagvlak vinden bij alle betrokkenen, loslaten, vertrouwen, evalueren, indien nodig zaken aanpassen.

• Kennis wordt gedeeld.

• Kwalitatieve en kwantitatieve effectmeting per kwartaal.

VOOR KLANTEN

• Leefcirkel is groter: meer zelfstandigheid en zelfbeschikkingsmogelijkheden.

• Bewoners komen in beweging.

• Tuin is toegankelijker, uitdagender en beter afgestemd op doelgroep.

• Beleefhoek geeft afleiding bij onrust.

• Dankzij beleefhoek meer rust op huiskamers.

• Mensen rammelen letterlijk niet meer aan de deuren.

• Handjevol bewoners gaat op onderzoek uit; merendeel blijft op eigen afdeling.

• Bekenden gaan bij elkaar op visite dankzij open deuren (zussen, buurtgenoten).

• Agressie en onrust zijn nagenoeg verdwenen.

• Veel minder onbegrepen gedrag of vernielgedrag.

• Minder medicatie tegen psychische aandoeningen nodig.

• Kwaliteit van leven neemt toe: meer levensvreugde door vrijheid, eigen regie en veilige woonomgeving.

VOOR FAMILIE VAN KLANTEN AERNSWAERT

• Mijn vader kan nu vrij door het huis bewegen en op bezoek bij buurtgenoten.

• Mijn moeder heeft nu letterlijk meer beweging.

• Mijn ouder kan nu gemakkelijker gebruik maken van de tuin.

• Ik beweeg mezelf als familie met mijn vader gemakkelijker door het huis en naar de tuin.

VOOR MEDEWERKERS

• Medewerkers gaan beter kijken naar klanten.

• Meer bezig met vragen stellen aan klanten.

• Aandacht voor kleine dingen, vooral keuzevrijheid.

• Klanten en familie makkelijker te benaderen als je elkaar kent.

• De wens om samen zaken te doen leeft sterker dan voorheen (verzorging, specialist ouderengeneeskunde, psycholoog, familie).

• Verantwoordelijkheden worden bespreekbaar.

• Meer oplossingen bij onbegrepen of probleemgedrag.

• Tevredenheid bij familie over verandering.

• Impuls familieparticipatie.

• Scholing over het werken met zorgtechnologie en aanpassing van werkprocessen.

Wat heeft het opgeleverd?Aernswaert Hank

1312

Waar zijn we trots op?

• Op flexibele houding van medewerkers en vrijwilligers: project snel omarmd.

• Daadkracht medewerkers: zelf belevingshoeken ingericht.

• Mooie zorglocatie is nog fijner geworden.

• Medewerkers die elke dag topsport bedrijven op elke afdeling: betrokkenheid tonen én kennis inzetten.

• Toegenomen gevoel van eigenwaarde en (gezondheids)toestand bij bewoners.

Wat kan er beter?

• Het verder uitwerken en nog meer groeien in het zien van het begrip vrijheid in onze dagelijkse praktijk.

Aernswaert Hank

1514

PILOT Altenahove in Almkerk

Altenahove is een grote zorglocatie in Almkerk. Het telt vier afdelingen met eigen woonkamers, keukens, maar ook een restaurant, dagbesteding en -behandeling. Elke afdeling heeft een eigen doelgroep: psychogeriatrie, somatiek, revalidatie, tweezorg en crisisopvang. Guldenroede: somatiek en revalidatieAkkerwinde en Morgenster: psychogeriatrieWilgenroos: tweezorg (lichamelijke beperkingen en gedrags- en psychiatrische problemen door hersenletsel)

Een glimlach. Een hand.

Een sprankeling in de ogen.

Samen zorgen

voor de dag van morgen

lief leven

16

Wat is er gedaan?

• Interne werkgroep met verschillende disciplines opgericht, inclusief deelname van de klantenraad.

• Advies klantenraad gevraagd.

• Sessies met medewerkers over ‘Zorg in Vrijheid’.

• Familieavonden over ‘Zorg voor Vrijheid’.

• Analyseren omgeving op fysieke en ethische grenzen.

• Complete zorglocatie in kaart gebracht; inclusief wensen voor zorgtechnologie bij toegangsdeuren (december 2017)

• Eerste voorbereidingen grotere leefcirkel: aantal bewoners uitgenodigd om van de afdeling te gaan (zonder zorgtechnologie).

Altenahove Almkerk

1918

Wat heeft het opgeleverd? VOOR MEDEWERKERS

• Medewerkers kijken beter naar klanten.

• We zijn meer bezig met het gesprek om klanten beter te leren kennen.

• Er is meer aandacht voor kleine dingen, vooral keuzevrijheid.

• Klanten en familie zijn makkelijker te benaderen als je elkaar kent.

• De wens om samen zaken te doen, leeft sterker dan voorheen (verzorging, specialist ouderengeneeskunde, psycholoog, familie).

• Verantwoordelijkheden worden bespreekbaar.

• Dankzij de pilot ontstond direct meer inzicht in wat vrijheid doet voor de kwaliteit van leven van klanten.

• Grootschaligheid maakt snelle veranderingen lastiger.

• Korte uitvoeringsduur, geen harde conclusies. Desondanks noemenswaardige zaken.

• Conclusie: we gaan door met pilot: deuren gaan open op termijn.

VOOR KLANTEN

• Zorgplan van Altenahove is uitgebreid met persoonlijke vragenlijst. Deze lijst dient ter ondersteuning van het kennismakingsgesprek met familie en klant.

• Familie hoort dat de deuren opengaan, maar merkt dat -voordat het zover is- vrijheid veel meer is dan dat. De deuren zijn immers nog niet open, maar er gaan zaken al merkbaar anders, zoals: keuzevrijheid in dagelijkse zaken.

• Mantelzorger is zich ook bewuster van begrip vrijheid.

• Ethische ervaringen delen.

• Meer samenspraak met familie en medewerkers over wat beter kan.

• In het klein testen hoe het in het groot moet gaan gebeuren.

VOOR DE ZORGORGANISATIEDeze resultaten worden in de toekomst

organisatiebreed uitgerold

• De persoonlijke vragenlijst is meegenomen in een ander project binnen de organisatie: het nieuwe zorgplan. De Riethorst Stromenland profiteert als organisatie van het vernieuwde zorgplan voor al haar klanten.

• De Riethorst Stromenland wil de klant nog beter leren kennen en is bezig met het organiseren van huisbezoeken vóór verhuizing naar een zorglocatie. De persoonlijke vragenlijst gaat in toekomst dus ook mee naar de intake bij de klant thuis. Bureau Zorgadvies verzorgt dit gesprek.

Altenahove Almkerk

2120

Waar zijn we trots op?

• Bewustwording bij medewerkers: samen stilstaan bij vrijheid en het belang daarvan voor klant, mantelzorger en medewerker.

• De wens om samen zaken te doen, leeft sterker dan voorheen (verzorging, specialist ouderengeneeskunde, psycholoog, familie).

Wat kan er beter?

• Concrete stappen duren lang

• Terughoudendheid bij personeel door lange doorlooptijd

• Bestaande afspraken loslaten en kijken wat nieuwe oplossingen brengen

• Minder beren op de weg zien, meer doen.

Altenahove Almkerk

- • -GELUKKIG ZIJN

IS DE -- VRIJHEID --

VOELEN OM ALTIJD

EEN NIEUWE KEUZE

TE MOGEN MAKEN- • -

2322

Aanpassing nieuwbouwplanZORGLOCATIE DE RIETHORST

De Riethorst Geertruidenberg

Geïnspireerd door ‘Waardigheid en trots’ en de twee pilots is het bouwplan voor de nieuwe zorglocatie De Riethorst aangepast aan de inzichten van ‘Zorg voor Vrijheid’.

2524

De Riethorst Geertruidenberg

Gelijktijdig met de pilots in Aernswaert en Altenahove wordt het oude verpleeghuis De Riethorst in Geertruidenberg gesloopt. De Riethorst is straks een zorglocatie dat gespecialiseerd is in dementie. Vanuit dit Expertisecentrum Dementie werkt De Riethorst Stromenland niet alleen lokaal, maar ook regionaal.

Leidend achter de nieuwe opzet van het bouwplan in Geertruidenberg is het idee:

Kijk naar wat je wilt brengen en niet naar wat het pand je kan bieden.

Traditionele bouw maakt hier plaats voor doelgroepgerichte bouw.

Concreet houdt dit in dat er op de begane grond een zorgplein komt met zeven huiskamers (elk gemiddeld tien plekken), alle deuren zijn open, waardoor klanten kunnen verblijven in de huiskamer waar ze graag willen zijn. Er zijn straks huiskamers mét en zonder keuken.

De veiligheid wordt ondersteund met zorgtechnologie. De tuinen zijn ook gekoppeld aan huiskamers. Ook de tuindeuren gaan open. De zorglocatie wordt modulair gebouwd en webbased waardoor leefstijlmonitoring mogelijk wordt.

2726

CONCLUSIEDankzij ‘Zorg voor Vrijheid’ bevorderen we de

kwaliteit van leven, iemands eigenwaarde en

gezondheid. Voorwaarde voor betekenisvol

leven is persoonsgerichte zorg: we zijn op

zoek naar wat voor onze klant belangrijk is,

waardoor hij leefplezier ervaart en zijn eigen

keuzes kan maken.

@ 2018 De Riethorst Stromenland, RaamsdonksveerWaardigheid en Trots – Zorg voor Vrijheid

- • -EEN SCHIP IS HET VEILIGST IN DE HAVEN,

MAAR DAAR ZIJN SCHEPEN NIET VOOR BEDOELD...

- • -

Samen fijner levenDe Riethorst Stromenland

De Riethorst StromenlandZalmweg 1C4941 VX Raamsdonksveer0162 582050info@drsn.nl

AernswaertJulianastraat 9-A4273 CD Hank

AltenahoveRivierenland 14286 DC Almkerk

www.deriethorststromenland.nl