Kennistafel Techniek / Inherente veiligheid Jaarcongres Relevant - 1 december 2009 Werksessie.

Kennistafel Techniek /

Inherente veiligheid

Jaarcongres Relevant - 1 december 2009

Werksessie

Agenda

• Inleiding Hans Iserief

• Inherente veiligheid Harold Pijnenburg, Hans van Kempen

° stavaza initiatieven, pilots° quick scan tool° zaaldiscussie toepassingsmogelijkheden

• Workshop inherente veiligheid Willem Patberg

° ‘real life’ casus° oefening, groepjes° plenair terugkoppelen

Werksessie Kennistafel Techniek - Inherente veiligheid / Jaarcongres Relevant, 1 december 2009

Inleiding

• Wie zit hier in de zaal?° Ministerie° Provincie° Gemeente° Veiligheidsregio° Politie° Brandweer° Milieudienst° Politiek° Onderzoekinstituut° Universiteit° Adviesbureau


Mini-enquête IPO-09Resultaten• Verzonden 97 – retour 43 (= 44%)


• Als geen gebruik dan vanwege…o geen aanleiding / ontoegankelijkheid

• Voldeed niet aan verwachtingen want…o Info blijkt geen BBT te zijn

• Aanvullende opmerkingeno Suggesties voor vervolg (o.a. luchtemissies, vloeibare waterstof)o Status documenten (BBT)o Beter gebruik (training, workshops, factsheet)o Actualiteit info

INHERENT VEILIGER PRODUCEREN

Het aanreiken van veiligere alternatieven


http://www.zuid-holland.nl/index.htm


• Harold Pijnenburg (provincie Noord-Brabant)

• Hans van Kempen (provincie Zeeland)

Inhoud

• Inherente veiligheid (IV)° Wat is IV?

° Vijf IV-strategieën

° Toepassingsmomenten

° Mogelijke voordelen

• Provinciale initiatieven° Stukje historie

° Wat is ontwikkeld (IV-instrument)

• Discussie; wat “moet” overheid met IV?


Definitie inherente veiligheid (IV)

• “De essentie van de toepassing van inherente veiligheid bij het ontwerpen, bedrijven en wijzigen van een proces is het vermijden, elimineren, of reduceren van gevaren in plaats van het beschermen daartegen.”

• bron: kaderstellend document IV november 2008

• oorsprong: Trevor Kletz (ICI, UK 1977)


Vijf IV-strategieën

1. Vervangen van gevaarlijke stof (bijv. stoom i.p.v. pentaan bij de productie van expandeerbaar polystyreen)

2. Verminderen van gevaarlijke stoffen (bijv. verdunde i.p.v. geconcentreerde oplossingen)

3. Verbeteren condities (bijv. gebruik van katalysatoren)

4. Vereenvoudigen of verhogen tolerantie voor fouten (bijv. reduceren aantal recepturen)

5. Veranderen van logistiek en lay-out


Toepassingsmomenten IV

Eigenlijk altijd, maar in het bijzonder:• In de ontwerpfase • Na zware ongevallen• Bij saneringssituaties (bijvoorbeeld Bevi)• Bij wijzigingen (aanpassingen/ uitbreidingen)• Bij wijziging wetgeving


Mogelijke voordelen bedrijven

• Eenvoudig proces:° Minder onderhoud

° Minder veiligheidsvoorzieningen

• Kostenbesparing• Risicoreductie is veiligheidswinst (imago)• Verminderde toezichtlast• Overige milieuaspecten (geluid, lucht, bodem en energie)


Ontwikkeling IV-instrument

• 2006: verkennende IV studie (Zeeland)• 2007: Quick scan tool (Zeeland) en aandachtspuntenlijst IV

(Noord-Brabant)• 2008-2010:

1. Zeeland en Noord-Brabant (+ DCMR + Zuid-Holland) met Europese medefinanciering OP-Zuid

2. Ontwikkelen geïntegreerd IV-instrument

3. Uitvoeren pilots bij bedrijven

4. Workshops Zeeland en Noord-Brabant

• Inbreng industrie: BZW, BIM en Deltalinqs University


Uitgangspunten IV-instrument

• IV-instrument geschikt voor risicovolle bedrijven (zowel Brzo- als MKB-bedrijven)

• Eenvoudig in gebruik• Organisatorische aspecten niet betrokken• Kenmerken bedrijfsvoering van risicovol bedrijf :

° Goed functionerend veiligheidsbeheerssysteem

° Voldoet aan vigerende wet- en regelgeving en toepassen Best Beschikbare Techniek (BBT)

° Het personeel is opgeleid en geschikt voor hun taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden

° Goed onderhoud van processen/installaties


Werking IV-instrument

1. Indeling in bedrijfsonderdelen

2. Per IV-strategie worden (gids)vragen gesteld

3. Bij elke vraag is een toelichting en/ of voorbeeld opgenomen

4. Gebruiker kan tekst met onderbouwing opnemen

5. Automatische rapportage met grafische weergave en potentiële IV mogelijkheden

Echter: geen haalbaarheidsonderzoek


Vijf bedrijfsonderdelen

1. Opslag in bulk

2. Opslag in emballage

3. Laden/ lossen en intern transport

4. Productie

5. Scheiding


Voorbeeld presentatie


Discussie

Bedrijven:• Primair verantwoordelijk voor beheersing risico’s• Toepassen IV op vrijwillige basis• Openbaarheid (vertrouwelijke) gegevens• Vrees tot verplichten

Overheid:• In lijn met landelijke trend (stimuleren innovatie)• IV is geen wettelijke taak• Stimuleren IV binnen procesindustrie en MKB • Verbindend tussen bedrijven onderling


Tot slot

• IV kent GEEN wettelijke verplichting, toepassen van het concept is op vrijwillige basis

• Een aantal IV-voorbeelden is nader bestuderen waard

• Medio 2010: IV-instrument landelijk beschikbaar


Heeft u vragen, opmerkingen, suggesties?


Inherente veiligheid

Workshop

Ir. Willem Patberg


Inherente veiligheid - de vijf principes

• Vervanging° Vervanging door een minder gevaarlijk materiaal

• Intensiever gebruik° Van gevaarlijke materialen kleinere hoeveelheden gebruiken in het

proces

• Condities verbeteren° Minder gevaarlijke condities of een andere vorm van het materiaal

• Verminderen van effecten° Ontwerpen om het gevolg van een lek etc. te verminderen

• Vereenvoudiging en Tolerantie van fouten° Mogelijke bedieningsfouten in het ontwerp vermijden of er tegen te

beschermen


Casus: chloor transportleiding van een externe producent naar de gebruiker

• 2 in. transport leiding voor vloeibaar chloor.• De leiding kruist een hoofdspoorweglijn.• Er is geen toegang tot het land tussen de producent en de

gebruiker. Het gehele gebied is landbouwgrond. Alleen een aantal boeren heeft toegang.

• Het falen van de leiding veroorzaakt een zeer grote chloor ontsnapping. Dit is niet acceptabel.

• Vervangen of verdunnen van chloor is geen optie.• Er zijn geen woongebieden in de buurt.• U bent de eigenaar en moet dus de wijzigingen die u nodig acht

zelf betalen


Opgaven

Wat zou u doen om:

• De kans op het falen van de leiding te verkeinen?

• De hoeveelheid die ontsnapt, mocht de leiding falen, te verminderen?(Risico = Kans x Gevolg)


Dank voor uw aandacht.


Kennistafel Techniek / Inherente veiligheid Jaarcongres Relevant - 1 december 2009 Werksessie.

Documents

Transcript of Kennistafel Techniek / Inherente veiligheid Jaarcongres Relevant - 1 december 2009 Werksessie.