Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

45
www.kennisnet.nl Naam van de Auteur 7 januari 2008 Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen. Alfons ten Brummelhuis Hoofd onderzoek BIC–NH 31 mei 2010

description

 

Transcript of Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

Page 1: Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

www.kennisnet.nl

Naam van de Auteur

7 januari 2008

Kennis stapelen door onderzoek:iedereen kan meedoen.

Alfons ten Brummelhuis

Hoofd onderzoek

BIC–NH 31 mei 2010

Page 2: Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

2. Kansrijke droombeelden

Alfons ten Brummelhuis - BIC-NH 31 mei 2010

3. Bewezen meerwaarde

Inhoud

1. Ficties en feiten na 25 jaar ict

4. Meedoen aan kennisontwikkeling

Page 3: Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

Ficties

Alfons ten Brummelhuis - BIC-NH 31 mei 2010

Jongere hoeft niet meer te worden geleerd met ict om te gaan.

Huidige generatie kan beter multitasken dan eerdere generaties.

De internetgeneratie heeft nieuw soort onderwijs nodig.

Page 4: Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

Gebruik van ict door jongeren

Alfons ten Brummelhuis - BIC-NH 31 mei 2010

traditionalist40%

netwerker42%

gamer9%

producent9%

Chart Title

Page 5: Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

Waarom ict in onderwijs?

Alfons ten Brummelhuis - BIC-NH 31 mei 2010

Leerlingen als burger voorbereiden op functioneren in mediarijke kennissamenleving (maatschappij)

Ict- toepassingen nodig voor beroepsuitoefening (beroep)

Kwaliteit en productiviteit van onderwijs verbeteren (organiseren van leren)

1

2

3

Page 6: Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

ICT maakt onderwijs:

… mits …Alfons ten Brummelhuis - BIC-NH 31 mei 2010

Effectiever: meer leerlingen leren meer, beter en sneller

Efficiënter: minder (leraren)tijd nodig voor dezelfde of betere resultaten

Aantrekkelijker: voor leerling en leraar

Page 7: Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

Alfons ten Brummelhuis - BIC-NH 31 mei 2010

Gebruik ict in juiste dosering: overdaad schaadt (OECD-PISA data)

Page 8: Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

Gebruik van ict door leraren: nu en toekomst

Alfons ten Brummelhuis - BIC-NH 31 mei 2010

Meer leraren

Meer uren

Meer verschillende manieren

Page 9: Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

Krachtig hulpmiddel bij goed gebruik

Alfons ten Brummelhuis - BIC-NH 31 mei 2010

Page 10: Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

Typering stand van zaken

Alfons ten Brummelhuis - BIC-NH 31 mei 2010

Meer leraren willen vaker op verschillende manieren gebruik maken van ict

Wat werkt en welke toepassingen zijn kansrijk?

Page 11: Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

Meten van kansrijkheid eerste stap in keten van kennisontwikkeling

Alfons ten Brummelhuis - BIC-NH 31 mei 2010

Idee zoals bedacht

Ontwerp zoals gemaakt

Toepassing zoals gebruikt

Opbrengst zoals gemeten

kansrijkheid

Page 12: Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

Voorhoede en meerderheid

Alfons ten Brummelhuis - BIC-NH 31 mei 2010

enthousiaste voorhoede

(af)wachtende meerderheid

Page 13: Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

Alfons ten Brummelhuis - BIC-NH 31 mei 2010

Kansrijkheid mobiel leren

Page 14: Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

Kansrijkheid van touch table

Alfons ten Brummelhuis - BIC-NH 31 mei 2010

Page 15: Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

Kansrijkheid gemeten met Power Indicator

Alfons ten Brummelhuis - BIC-NH 31 mei 2010

mobiel leren

touchtable

390

505

330

20092010 Power Indicator = aandacht* diepte * efficiency

Page 16: Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

Wat is in belangrijke mate bepalend voor kansrijkheid (acceptatie en gebruik) van onderwijskundige technologie door docenten?

- Mate waarin ict-toepassing (bijvoorbeeld mobiel leren) aansluit bij opvattingen over lesgeven

Alfons ten Brummelhuis - BIC-NH 31 mei 2010

(zeer) sterke mate (40%)

noch zwakke noch sterke mate (35%)

(zeer) zwakke mate (25%)

511

355

241

power indicator

Power indicator

Page 17: Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

Dilemmaonderwijskundige pull versus technologie push

Alfons ten Brummelhuis - BIC-NH 31 mei 2010

Page 18: Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

Acceptatie en gebruik

Bereidheid van docenten om gebruik te

maken van technologie heeft in

belangrijke mate te maken met

1. bewezen meerwaarde (extrinsiek overtuigd)

2. onderwijsopvattingen (intrinsiek overtuigd)

Alfons ten Brummelhuis - BIC-NH 31 mei 2010

Page 19: Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

Alfons ten Brummelhuis - BIC-NH 31 mei 2010

Idee zoals bedacht

Ontwerp zoals gemaakt

Toepassing zoals gebruikt

Opbrengst zoals gemeten EXPO

Rijping en begeleiding van kansrijkeideeën

Onderzoek naar meerwaarde ict: EXPO

Page 20: Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

Voorbeelden van ict-toepassingen met bijbehorende praktijkvragen

Alfons ten Brummelhuis - BIC-NH 31 mei 2010

Draagt gebruik digitaal schoolbord bij aan taalontwikkeling van kleuters?

Levert digitaal toetsen tbv leerlingvolgsysteem tijdwinst op? Zijn resultaten net zo betrouwbaar als schriftelijke toetsen?

Levert volledige vervanging van de reguliere methode voor spelling en begrijpend lezen door Muiswerk winst op in tijd en prestaties?

Leren leerlingen met Nintendo DSI beter en sneller rekenen (sommen tot 20 en tafels)?

Leidt het samen maken van een schooljournaal met videocamera’s tot meer zelfvertouwen, taakgerichtheid en motivatie om te leren?

Page 21: Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

Voorbeelden van ict-toepassingen met bijbehorende praktijkvragen

Alfons ten Brummelhuis - BIC-NH 31 mei 2010

Vermindert bij gebruik van digitaal schoolbord de wiskundeangst bij leerlingen en nemen prestaties toe?

Is oefenen van spelling en leesvaardigheid door inzet van ict met onderwijsassistenten een efficiente aanpak? Wordt leraar ontlast en zijn resultaten gelijk of beter?

Leidt gebruik van digitaal portfolio tot toename van motivatie en leren leerlingen beter plannen?

Zijn leerlingen die tijdens tussenuren ‘verplicht’ werken aan opdrachten in ELO meer gemotiveerd en halen zij betere prestaties?

Halen leerlingen die wiskunde krijgen met digitaal leermateriaal betere prestaties en neemt hun motivatie voor wiskunde toe?

Page 22: Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

Belangrijkste opbrengsten:Inzicht in effecten van ICT op…..

1. Leerlingen

2. Leraren

3. School

Alfons ten Brummelhuis - BIC-NH 31 mei 2010

Page 23: Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

Gebruik maken van spontane acceptatie: aansluiten bij onderwijsopvattingen van leraren

Hulpmiddelen voor in kaart brengen van

Visie en ondersteuning Didactiek in Balans

Leiderschap en samenwerking Leiderschap in

Balans

Alfons ten Brummelhuis - BIC-NH 31 mei 2010

Page 24: Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

Alfons ten Brummelhuis - BIC-NH 31 mei 2010

Vier in Balans

Page 25: Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

Didactiek in Balans en Leiderschap in Balans helpen bij beantwoorden van vijf vragen

1. Hoe wordt er binnen het team gedacht over didactisch handelen?

2. Waar staat de school nu en waar wil de school naar toe?

3. In welke mate zijn docenten en schoolleiding het eens?

4. Hoe staat het met het leiderschap?

5. Waar te beginnen?

Alfons ten Brummelhuis - BIC-NH 31 mei 2010

Page 26: Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

Kennisoverdracht - kennisconstructie

Alfons ten Brummelhuis - BIC-NH 31 mei 2010

Page 27: Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

Met ict - zonder ict

Alfons ten Brummelhuis - BIC-NH 31 mei 2010

Page 28: Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

Didactisch handelen volgens leraren en leidinggevenden

af en toenooit of nauwelijks

tamelijk vaak heel vaak

vaak1 2 3 4 5

met ict

zonder ict

met ict

zonder ict

kenn

isco

nstr

uctie

kenn

isov

erdr

acht

1 2 3 4 51 2 3 4 51 2 3 4 5

Alfons ten Brummelhuis - BIC-NH 31 mei 2010

Page 29: Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

Leiderschap volgens leraren en management

af en toenooit of nauwelijks

tamelijk vaak heel vaak

vaak1 2 3 4 5

leidinggevend handelen

stimuleren en experimenteren

1 2 3 4 51 2 3 4 51 2 3 4 5

Alfons ten Brummelhuis - BIC-NH 31 mei 2010

Page 30: Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

Ondersteuningsbehoeften van leraren

1

2

3

4

5zeer veel

veel

redelijk veel

een beetje

geen behoefte

Alfons ten Brummelhuis - BIC-NH 31 mei 2010

Page 31: Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

1

2

3

4

5zeer veel

veel

redelijk veel

een beetje

geen behoefte

1 2 3 4 5

leidinggevend handelen

stimuleren en experimenteren

1 2 3 4 5

1 2 3 4 5

met ict

zonder ict

met ict

zonder ictke

nnis

cons

truc

tieke

nnis

over

drac

ht

1 2 3 4 5

Aantal scholen: 642Aantal regio’s: 66Aantal deelnemende leraren: 5.886Aantal leraren groep 1-2: 1.496Aantal leraren groep 3, 4, 5: 2.243Aantal leraren groep 6, 7, 8: 1.979Aantal leraren speciaal onderwijs: 168Aantal deelnemende leidinggevenden: 1.059Aantal schoolleiders: 737 Aantal ict-coördinatoren: 322

1 2 3 4 51 2 3 4 5

Alfons ten Brummelhuis - BIC-NH 31 mei 2010

Page 32: Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

Kennisoverdracht zonder ict items

• Ik stel tijdens de les vragen over de opgegeven leerstof

• Ik vat de leerstof samen tijdens de les

• Ik ga na of leerlingen de behandelde stof beheersen

• Ik laat leerlingen oefeningen doen om de stof te verwerken

Kennisoverdracht met ict items

• Ik laat leerlingen leerstof oefenen met de computer

• Ik laat leerlingen ict gebruiken om samen te werken

• Ik gebruik de computer bij klassikale uitleg

• Ik gebruik bij mijn onderwijs een digitaal schoolbord

Kennisconstructie zonder ict items

• Ik stimuleer dat de leerling zichzelf doelen stelt

• Ik laat mijn leerling elkaar feedback geven over hun werk

• Ik laat leerlingen zelf onderzoekjes of projecten doen

• Leerlingen krijgen vrijheid om zelf hun leerinhouden te kiezen

Kennisconstructie met ict items

• Ik laat de leerlingen zelf actuele bronnen zoeken via internet

• Ik geef opdrachten waarna leerlingen via internet het antwoord zoeken

• Ik gebruik materiaal van internet (afbeeldingen, videofragmenten) om mijn uitleg te verlevendigen

• Als een leerlingen een werkstuk maakt, stimuleer ik dat hij/zij internet raadpleegt

Didactisch handelen

Vergelijking school gemiddelde 2010 met school gemiddelde 2009, regio gemiddelde 2010 en landelijk

gemiddelde 2010 + = School 2010 scoort significant hoger - = School 2010 scoort significant lager

School 2010gemiddelde

School 2009gemiddelde

Regio 2010gemiddelde

Landelijk 2010gemiddelde

leraren

nu 3,2 3.2

ambitie 2,8 2.5 +

directienu 3,9 3.8

ambitie 1,8 3.2 -

leraren

nu 4,1 3.1 +

ambitie 4,2 3.2 +

directienu 3,8 4.5 -

ambitie 3,7 3.7

leraren

nu 2,8 2.5

ambitie 2,9 3.2 -

directie

nu 1,8 1.1 +

ambitie 1,6 1.5

leraren

nu 3,5 3.5

ambitie 4,24.2

directie

nu 3,8 3.6

ambitie 4,5 4.3

Ken

nis

ov

erd

rac

ht

zon

de

r ic

t

Ken

nis

ov

erd

rac

ht

met

ic

tK

enn

isco

ns

tru

cti

e zo

nd

er

ict

Ken

nis

con

str

uc

tie

met

ic

t

Alfons ten Brummelhuis - BIC-NH 31 mei 2010

Page 33: Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

Resumerend: zes kenmerken

1. Spreiding huidig didactisch handelen

2. Spreiding toekomstig didactisch handelen

3. Afstand huidige positie en ambitie voor toekomst

4. Afstand tussen management en meerderheid van

leraren over toekomstig onderwijs

5. Leiderschap

6. Behoefte aan ondersteuning

Alfons ten Brummelhuis - BIC-NH 31 mei 2010

Page 34: Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

Combinatie van kenmerken bepalend voor stadium ontwikkeling

0 1 2 3 4

Alfons ten Brummelhuis - BIC-NH 31 mei 2010

Vlo Kip Bij Rups Vlinder

Korte termijn gewin: - financieel- materieel- pr

- Veel spreiding nu en toekomst.

- Management vaart andere koers dan leraren

- Nu spreiding

-Toekomst weinig spreiding

-Management en leraren varen zelfde koers

- Veel over-eenstemming tussen leraren en management: nu en toekomst

- Afstand te overbruggen tussen nu en toekomst

- Veel over-eenstemming tussen leraren en management: nu en toekomst

- Weinig afstand tussen nu en toekomst

- Ondersteunen om te onderhouden

Page 35: Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

Stadium van ontwikkeling: 0

Alfons ten Brummelhuis - BIC-NH 31 mei 2010

Page 36: Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

Stadium van ontwikkeling: 1

Alfons ten Brummelhuis - BIC-NH 31 mei 2010

Page 37: Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

Stadium van ontwikkeling: 2

Alfons ten Brummelhuis - BIC-NH 31 mei 2010

Page 38: Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

Stadium van ontwikkeling: 3

Alfons ten Brummelhuis - BIC-NH 31 mei 2010

Page 39: Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

Stadia van ontwikkeling: 4

Alfons ten Brummelhuis - BIC-NH 31 mei 2010

Page 40: Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

Resumerend

ICT kan kwaliteit en productiviteit van onderwijs verbeteren.

Worden de mogelijkheden van ICT voldoende benut?

Vier aandachtspunten…

Alfons ten Brummelhuis - BIC-NH 31 mei 2010

Page 41: Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

1. Doe mee aan kennis stapelen

Alfons ten Brummelhuis - BIC-NH 31 mei 2010

evidentie

perceptie

existentie

droombeeld

Page 42: Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

2. Wees bewust van mogelijke afstand tussen docenten en schoolleiding?

?

Alfons ten Brummelhuis - BIC-NH 31 mei 2010

Page 43: Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

3. Toon

leiderschap

door

managen

van

samenhang

Alfons ten Brummelhuis - BIC-NH 31 mei 2010

Page 44: Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

4. Ken uw stadium van ontwikkeling:Didactiek en Leiderschap in Balans iedereen kan meedoen!

Alfons ten Brummelhuis - BIC-NH 31 mei 2010

Page 45: Kennis stapelen door onderzoek: iedereen kan meedoen.

Vier in Balans Monitor

Portal onderzoek.kennisnet.nl

Onderzoeksreeks

Meer weten?

Alfons ten Brummelhuis - BIC-NH 31 mei 2010