Ken je rechten!

101
Mijn werk! En hoe het te beschermen 13 juni 2012 15-6-2012

description

Presentatie van juriste Uschi De Neve van het Kunstenloket voor het 4e bootcamp van Flanders DC en De Invasie.

Transcript of Ken je rechten!

Page 1: Ken je rechten!

Mijn werk! En hoe het te beschermen

13 juni 2012

15-6-2012

Page 2: Ken je rechten!

2

Page 3: Ken je rechten!

3

Page 4: Ken je rechten!

4

Page 5: Ken je rechten!

5

Page 6: Ken je rechten!

6

Page 7: Ken je rechten!

7

Kunnen dergelijke creaties worden beschermd?

Zo ja, welk soort bescherming is er voorhanden?

Page 8: Ken je rechten!

→ intellectuele (eigendoms)rechten (↔ materiële eigendomsrechten)

→ 2 grote categorieën:

• artistieke of literaire eigendom : auteursrecht en naburige rechten

• industriële eigendom : octrooien, merken, geografische aanduidingen, tekeningen en modellen

8

Page 9: Ken je rechten!

9

Intellectuele (eigendoms-)rechten

Artistieke eigendomsrechten

Industriële eigendomsrechten

OctrooirechtMerkenrechtTekeningen- en

modellenrechtNaburigeRechten

Auteursrechten

Page 10: Ken je rechten!

I. Auteursrechten

II. Tekeningen en modellen

III. Merken

10

Page 11: Ken je rechten!

I. AUTEURSRECHTEN

1. wettelijk kader2. beschermde werken3. de auteur4. beschermingsduur5. rechten van de auteur6. auteurscontracten7. beheer van rechten8. handhaving

11

Page 12: Ken je rechten!

I. AUTEURSRECHTEN

1. wettelijk kadera. op Belgisch niveau• Wet van 30 juni 1994 betreffende het auteursrecht en naburige

rechten (hierna “AW”)

...

b. op Europees niveau

c. op Internationaal niveau

Page 13: Ken je rechten!

I. AUTEURSRECHTEN

2. Beschermde werken

• Werk van letterkunde en kunstMuzikale werken (compositie, ...), literaire werken

(boek, speech, personage, scenario, ...), beeldende kunstwerken (schilderij, architecturaal

werk, fotografisch werk, ...), audiovisuele werken (film, ...), computerprogramma’s, databanken,

• Voorwaarden:üVormgevingüOorspronkelijkheid

13

Page 14: Ken je rechten!

I. AUTEURSRECHTEN

2. Beschermde werken – vormgeving

• werk moet in een welbepaalde vorm zijn gegoten, doch vastlegging is niet vereist (artikel 8 §1 AW)

• ideeën, principes, theorieën, systemen en methodes worden niet beschermd, want behoren tot het openbaar domein

14

Page 15: Ken je rechten!

I. AUTEURSRECHTEN

2. Beschermde werken – oorspronkelijkheid

• subjectief element• geen wettelijke definitie, behalve aanwijzing in artikel 2 §5 AWØ« ….foto’s die oorspronkelijk zijn, in de zin dat zij een eigen

intellectuele schepping van de auteur zijn»• definiëring door rechtspraak en rechtsleerØ eigen intellectuele schepping van de auteur: creatie van de

menselijke geestØ persoonlijke stempel van de auteur: eigen inbreng auteur moet

terug te vinden zijn in het werk

15

Page 16: Ken je rechten!

I. AUTEURSRECHTEN

2. Beschermde werken – geen formaliteit

• Het auteursrecht bestaat vanaf creatie, zonder dat aanenige formaliteit dient te zijn voldaan

• Wel mogelijkheid tot:Ø i-depotØ© ØAangifte bij beheersvennootschapØRegistratie door notaris

16

Page 17: Ken je rechten!

I. AUTEURSRECHTEN

3. De auteur

• Basisprincipe: auteur = natuurlijke persoon die auteursrechtelijke creatie daadwerkelijk tot stand brengt of bracht

=> dus: geen rechtspersonen! Rechtspersonen kunnen de rechten wel verkrijgen via overdracht of licentie

17

Page 18: Ken je rechten!

I. AUTEURSRECHTEN

3. De auteur

• vermoeden van houderschap (artikel 6, lid 2 AW): “eenieder wordt als auteur aangemerkt wiens naam of letterwoord waarmee hij te identificeren is als dusdanig op het werk, een reproductie van het werk, of bij een mededeling aanhet publiek ervan wordt vermeld.”

18

Page 19: Ken je rechten!

I. AUTEURSRECHTEN

3. De auteur

• werken in samenwerkingsverband (co-auteurschap)• werken op bestelling/in opdracht/ikv WN-WG relatie• audiovisuele werken (hoofdregisseur + personen die tot het

werk hebben bijgedragen: scenarioschrijver, de bewerker, tekstschrijver, grafisch ontwerper, auteur van muziekwerken

• anonieme/pseudonieme/postume werken

19

Page 20: Ken je rechten!

Co-auteurschap Samenwerking

bij de creatie

Deelbare of splitsbare werken Ondeelbare werken

SamenwerkingsokAfzonderlijke exploitatie

SamenwerkingsokVeto

20

Page 21: Ken je rechten!

I. AUTEURSRECHTEN

3. De auteur

• “afgeleide” rechthebbende:

ØErfgenamenØBeheersvennootschapØandere rechtverkrijgenden

21

Page 22: Ken je rechten!

I. AUTEURSRECHTEN

4. De beschermingsduur• bescherming ontstaat van rechtswege• bescherming tot 70 jaar na overlijden van de auteur

↓nadien publiek domein

Ø bijzondere regels voor:ü anonieme/pseudonieme werken (op geoorloofde wijze toegankelijk voor publiek,

art. 2§3 AW)ü audiovisuele werken (langstlevende, art. 2 §2 AW)ü werken in samenwerkingsverband (langstlevende, art. 2 §2 AW)

22

Page 23: Ken je rechten!

I. AUTEURSRECHTEN

5. De rechten van een auteur

• morele rechten• vermogensrechten

23

Page 24: Ken je rechten!

I. AUTEURSRECHTEN

5. De rechten van een auteur – morelerechten

• artikel 1 §2 AW• bestaansreden (verbonden aan de persoon van de

auteur om de persoonlijke band die de auteur met zijnwerk heeft te waarborgen)

• soorten:ØRecht op bekendmaking/divulgatieØRecht op vaderschap/naamvermeldingØRecht op eerbied/integriteit

• bijzondere regels voor audiovisuele werken (artikel 15 en 16 AW)

24

Page 25: Ken je rechten!

I. AUTEURSRECHTEN

5. De rechten van een auteur – morelerechten

• kenmerken:Ø In principe onvervreemdbaarØglobale afstand voor toekomstige uitoefening is

nietig:§ wel beperkte afstand§ wel mogelijkheid tot globale afstand a posteriori

25

Page 26: Ken je rechten!

I. AUTEURSRECHTEN

5. De rechten van een auteur – morele rechten

• recht op bekendmaking- recht om werk bekend te maken of niet (quid contractuele

aansprakelijkheid)- niet-bekendgemaakte werken mogen niet in beslag worden

genomen

26

Page 27: Ken je rechten!

I. AUTEURSRECHTEN

5. De rechten van een auteur – morelerechten• bijzondere regels voor audiovisuele werken:

Øauteur die weigert/niet bij machte om zijn bijdrage af te werken : geen verzettegen gebruik van bijdrage met oog op voltooiing werk (art. 15 AW)Ømorele rechten laten gelden na voltooiing werk (art.16 AW)

27

Page 28: Ken je rechten!

I. AUTEURSRECHTEN

5. De rechten van een auteur – morele rechten

• recht op vaderschap- recht om vaderschap op te eisen of te weigeren- +/-: recht op anonimiteit/pseudoniem- ghost-writing- conflict met materieel eigendomsrecht

28

Page 29: Ken je rechten!

I. AUTEURSRECHTEN

5. De rechten van een auteur – morele rechten• recht op eerbied

- verzet tegen elke wijziging van werk- afstand mogelijk, doch steeds harde kern (ongeacht afstand,

auteur zal zich steeds kunnen verzetten tegen elkemisvorming/ verminking/andere wijziging/andere aantasting die zijn eer/reputatie kunnen schaden;artikel 1 §2, laatste lid AW)

- mogelijk conflict met materieel eigendomsrecht:• verzet tegen wijziging mogelijk, behalve

– indien technische behoefte of behoefte vanuitgebruiks- of levensomstandigheden

• verzet tegen vernietiging (AR vs rechtsmisbruik)29

Page 30: Ken je rechten!

I. AUTEURSRECHTEN

5. De rechten van een auteur – vermogensrechten• artikel 1 §1 AW

• kenmerken:– exclusieve aard

+ uitzonderingen– vervreemdbaar (geheel of gedeeltelijk) via overdracht of

licentie + overdracht via erfopvolging• traditioneel 2 soorten (reproductie + mededeling aan het publiek)

30

Page 31: Ken je rechten!

I. AUTEURSRECHTEN

5. De rechten van een auteur – vermogensrechten• systematiek van vermogensrechten:

• exclusieve rechten• vergoedingsrechten

– geen toestemming van auteur vereist– recht op vergoeding

• zuivere uitzonderingen– exhaustieve lijst– restrictieve interpretatie (“gesloten” systeem van

uitzonderingen)

31

Page 32: Ken je rechten!

I. AUTEURSRECHTEN

5. De rechten van een auteur – vermogensrechten• reproductierechtØ in de enge zin van het woord:

– tastbare reprodukties– direct of indirect, tijdelijk of duurzaam, geheel of gedeeltelijk• verveelvoudigen of laten verveelvoudigen

Ø in de brede zin van het woord:– adaptatie en vertaling– bestemming– distributie– verhuur en uitlening

32

Page 33: Ken je rechten!

I. AUTEURSRECHTEN

5. De rechten van een auteur – vermogensrechten• recht op mededeling aan het publiek

• traditioneel:– in het openbaar aan het publiek een werk kenbaar maken,

het laten zien, het laten horen– efemere vorm– niet tastbaar, niet duurzaam karakter

• maar ook:– Kabeldoorgifte– uitzending via satelliet– on-demand

33

Page 34: Ken je rechten!

I. AUTEURSRECHTEN

5. De rechten van een auteur – vermogensrechten– uitzonderingen

– uitzonderingen op de vermogensrechten– AW: gesloten systeem van uitzonderingen– restrictieve interpretatie– dwingend recht:

• men kan de uitzonderingen niet wegcontracteren• tenzij contracten in online-omgeving (sinds 2005)

– werk moet op geoorloofde wijze bekend zijn gemaakt

34

Page 35: Ken je rechten!

I. AUTEURSRECHTEN

5. De rechten van een auteur – vermogensrechten– uitzonderingen

• vergoedingsrechten (uitzondering + compensatie)a. privé-kopie (geluids- en audiovisuele werken)b. reprografiec. onderwijs/wetenschappelijk onderzoekd. openbare uitleninge. bloemlezing van overleden auteur

35

Page 36: Ken je rechten!

I. AUTEURSRECHTEN

5. De rechten van een auteur – vermogensrechten -uitzonderingen

• zuivere uitzonderingen:a. citaatb. actuele verslaggevingc. parodied. …

36

Page 37: Ken je rechten!

I. AUTEURSRECHTEN

6. Auteurscontracten– Vermogensrechten: overdraagbaar

• roerende rechten• vatbaar voor gehele of gedeeltelijke overdracht

– volledige overdracht of slechts voor 1 bepaaldeexploitatiewijze

– Morele rechten: in principe onoverdraagbaar• een welomschreven toestemming voor een afstand van een

bepaalde (actuele) uitoefening van één van de morele rechten wel mogelijk

• globale afstand nietig

37

Page 38: Ken je rechten!

I. AUTEURSRECHTEN

6. Auteurscontracten– Overdracht: algemene term

• gewone/niet-exclusieve of exclusieve licentie ~ huur• vervreemding of afstand ~ koop, buy-out

38

Page 39: Ken je rechten!

I. AUTEURSRECHTEN

6. Auteurscontracten– Overdracht materiële drager (corpus mechanicum) => geen

recht om werk te exploiteren + recht op toegang• ‘De overdracht van het voorwerp dat een werk omvat, leidt

niet tot het recht om het werk te exploiterenMet het oog op de uitoefening van zijn vermogensrechtenmoet de auteur op een redelijke manier toegang tot zijnwerk behouden’

– Bv. aankoop schilderij• geen overdracht intellectuele rechten• wel tentoonstellingsrecht

39

Page 40: Ken je rechten!

I. AUTEURSRECHTEN

6. Auteurscontracten• Algemene regels

• vereiste van schriftelijk bewijs ten aanzien van de auteur• restrictieve interpretatie: bij twijfel interpretatie in voordeel

van auteur• expliciete vermeldingen:

– per exploitatiewijzevan:

» duur» geografische reikwijdte» vergoeding

40

Page 41: Ken je rechten!

I. AUTEURSRECHTEN

6. Auteurscontracten• Nietigheid i.v.m. “onbekende exploitatievormen”• Beperkte geldigheid i.v.m. “toekomstige werken”

• Beperkte tijd• Bepaald genre

• Exploitatieplicht

41

Page 42: Ken je rechten!

I. AUTEURSRECHTEN

6. Auteurscontracten• specifieke regels

• verstrenging (deze regels komen er bij)

– uitgavecontract– opvoeringscontract– audiovisueel adaptatiecontract

• versoepeling (deze regels krijgen voorrang indien conflict)

– werken in uitvoering van arbeidsovereenkomst / statuut– werken in uitvoering van bestelling– audiovisueel productiecontract

42

Page 43: Ken je rechten!

I. AUTEURSRECHTEN

7. Beheer van auteursrechten• eigen beheer• via beheersvennootschappen :

• ratio: – de massa exploitatie van auteursrechtelijk beschermde

werken kan door hen worden gecontroleerd, hetgeenvoor de auteurs zelf onmogelijk is

– het bekomen van een licentie door gebruikers van auteursrechtelijk beschermde werken wordtgecentraliseerd

• taak: innen van de bij wet erkende rechten en verdelen onderrechthebbenden

43

Page 44: Ken je rechten!

I. AUTEURSRECHTEN

7. Beheer van auteursrechten – beheersvenn• werking: doorgaans vrijwillige aansluiting

• uitzondering: - kabeldistributie- vergoedingsrechten (soms zelfs door slechts 1

representatieve beheersvenootschap)

• toezicht door:– vennoten– commissaris-revisor– ministeriële vertegenwoordiger– minister van Economische Zaken

44

Page 45: Ken je rechten!

I. AUTEURSRECHTEN

7. Beheer van auteursrechten – beheersvenn

• verschillende beheersvennootschappen:

• SABAM, SACD/SCAM, SOFAM, REPROBEL, PROCIBEL, AUVIBEL (auteurs)

• SABAM, Librius, SEMU, REPROBEL (uitgevers)• BAVP, PROCIBEL, SIMIM, AUVIBEL (producenten

fonogrammen en audiovisuele werken)• PlayRight, AUVIBEL (uitvoerende kunstenaars)

45

Page 46: Ken je rechten!

I. AUTEURSRECHTEN

8. Handhaving

• Wat te doen bij vaststelling inbreuk op het auteursrecht? – Ingebrekestelling, compromis, bemiddelingsprocedure– Strafrechtelijke procedure: bedrieglijk opzet of kwaadwillig

oogmerk bewijzen– Burgerlijke procedure:

• kort geding: spoedeisend karakter• stakingsvordering: procedure zoals in kort geding maar

uitspraak ten gronde over inbreuk auteursrecht en bevel tot staken van vordering (evt met dwangsom)

• procedure ten gronde: schadevergoeding46

Page 47: Ken je rechten!

II. TEKENINGEN EN MODELLEN

1. wettelijk kader2. algemeen3. beschermingsvoorwaarden4. beschermingsomvang5. titulariteit6. overdracht en licentie

43

Page 48: Ken je rechten!

II. TEKENINGEN EN MODELLEN

1. wettelijk kader

a. op Benelux niveau

• Benelux-verdrag inzake de intellectuele eigendom van 25 februari 2005 (hierna “BVIE”)

• Wet van 15 mei 2007 betreffende de bestraffing van namaak en piraterij van intellectuele eigendomsrechten

Page 49: Ken je rechten!

II. TEKENINGEN EN MODELLEN

1. wettelijk kaderb. op Europees niveau

• Verordening (EG) Nr 6/2002 van de Raad van 12 december 2001 betreffende Gemeenschapsmodellen

• Richtlijn 98/71/EG van het Europees Parlement en de Raad van 13 oktober 1998 inzake de rechtsbescherming van modellen

Page 50: Ken je rechten!

II. TEKENINGEN EN MODELLEN

1. wettelijk kaderc. op Internationaal niveau

• de Overeenkomst van ‘s Gravenhage betreffende het internationale depot van tekeningen of modellen van nijverheid van 28 november 1960

Page 51: Ken je rechten!

II. TEKENINGEN EN MODELLEN

2. algemeen

a. definitie

Ø tekening of model : het uiterlijk van een voortbrengsel of een deel ervan

Page 52: Ken je rechten!

II. TEKENINGEN EN MODELLEN

Ø voortbrengsel : elk op industriële of ambachtelijke wijze vervaardigd voorwerp, met inbegrip van o.m. onderdelen die zijn bestemd om tot een samengesteld voortbrengsel te worden samengevoegd, verpakkingen, uitvoering, grafische symbolen en typografische lettertypen

Page 53: Ken je rechten!

II. TEKENINGEN EN MODELLEN

Ø model : voortbrengsel met een 3-dimensionale vorm

Ø voorbeelden : bureau-uitrusting, elektrische huishoudapparaten, meubels, wagens, verpakkingen, sanitair, speelgoed, vaatwerk …

Page 54: Ken je rechten!

II. TEKENINGEN EN MODELLEN

Panton chairAlessi

Page 55: Ken je rechten!

II. TEKENINGEN EN MODELLEN

website oami (http://oami.europa.eu) : geregistreerde modellen

Page 56: Ken je rechten!

II. TEKENINGEN EN MODELLEN

Ø tekening : voortbrengsel met 2- dimensionale vorm

Ø voorbeelden : een “tekening” op behang, textiel, tegelvloer, vaatwerk, …

Page 57: Ken je rechten!

II. TEKENINGEN EN MODELLEN

LOUIS VUITTON

graphic symbols

Page 58: Ken je rechten!

II. TEKENINGEN EN MODELLEN

Ø combinatie tekening en model : tekening op een 3-dimensionaal gebruiksvoorwerp

Ø bijvoorbeeld : de decoratie van servies

Page 59: Ken je rechten!

II. TEKENINGEN EN MODELLEN

Villeroy & Boch

Page 60: Ken je rechten!

II. TEKENINGEN EN MODELLEN

Ø zijn uitgesloten van bescherming:

– de uiterlijke kenmerken van een voortbrengsel die uitsluitend door de technische functie worden bepaald

– de uiterlijke kenmerken van een voortbrengsel die noodzakelijk zijn om het met een ander product te kunnen verbinden

– de uiterlijke kenmerken van delen van het product die niet zichtbaar zijn bij een normaal gebruik van het product

– een tekening of model dat in strijd is met de openbare orde of de goede zeden

– de uiterlijke kenmerken van een computerprogramma

60

Page 61: Ken je rechten!

II. TEKENINGEN EN MODELLEN

b. depot van een tekening of model

Ø Benelux (BHIM) – www.boip.int (standaard kostprijs bedraagt 108 €)

Ø Europese Gemeenschap (OHIM) : onderscheid geregistreerde of niet geregistreerde tekeningen of modellen – www.oami.europa.eu (standaard kostprijs GT of M bedraagt 350 €)

Ø Internationaal (WIPO): bundel van nationale modellen dat in 1x wordt verkregen – www.wipo.int(standaard kostprijs bedraagt 330 €)

Page 62: Ken je rechten!

II. TEKENINGEN EN MODELLEN

Ø recht van voorrang→ eens u een eerste depot heeft verricht in een land dat lid is van

het Verdrag van Parijs of van het TRIPS verdrag, beschikt menover een bepaalde periode beschikt om zonder verlies vanrechten, ook in andere verdragslanden bescherming voordezelfde T of M aan te vragenDe termijn van het recht van voorrang bedraagt 6 maandenvoor tekeningen en modellen

62

Page 63: Ken je rechten!

II. TEKENINGEN EN MODELLEN

c. Duur van de bescherming

Ø 5 jaar, hernieuwing mogelijk : maximum 25 jaarØ niet geregistreerde T of M : 3 jaar, met ingang van

de datum waarop het model voor het eerst binnen de Gemeenschap openbaar is gemaakt

Ø indien T & M origineel is : tevens bescherming via het auteursrecht – 70 jaar post mortem auctoris

Page 64: Ken je rechten!

II. TEKENINGEN EN MODELLEN

3. Beschermingsvoorwaarden

a. nieuw : vóór de datum van depot mag geen identieke tekening of identiek model voor het publiek beschikbaar zijn gesteld

Page 65: Ken je rechten!

II. TEKENINGEN EN MODELLEN

b. eigen karakter : de algemene indruk die deze tekening of model bij de gebruiker wekt, moet verschillen van de algemene indruk die bij die gebruiker wordt gewekt door tekeningen of modellen die voor de datum van het depot voor het publiek beschikbaar zijn gesteld

Page 66: Ken je rechten!

II. TEKENINGEN EN MODELLEN

! Vóór het deponeren van een tekening of model, nagaan ofer geen eerdere creaties bestaan die de nieuwheid of heteigen karakter van de tekening of het model kunnenschaden[De registratieautoriteiten hebben niet de bevoegdheid na te gaan of degedeponeerde T of M geldig zijn]

→ Check hiervoor de registers voor tekeningen en modellen• het Benelux modellenregister staat nog niet online, maar is

tegen betaling wel raadpleegbaar, neem contact op met hetBBIE: www.boip.int

• voor het Gemeenschapsmodellenregister: www.oami.europa.eu• voor het Internationaal modellenregister: www.wipo.int

66

Page 67: Ken je rechten!

II. TEKENINGEN EN MODELLEN

4. BeschermingsomvangØ de houder van een tekening of model heeft het uitsluitend

recht zich te verzetten tegen het gebruik van eenvoortbrengsel waarin de tekening of het model verwerkt is ofwaarop de tekening of het model is toegepast

Ø wanneer is er sprake van inbreuk ?

• hetzij hetzelfde uiterlijk

• hetzij geen andere algemene indruk

- bij de geïnformeerde gebruiker (persoon met een verhoogde kennis van de modellen in bepaalde sector

- rekening houdend met de mate van vrijheid van de ontwerper

- totaalindruk is belangrijk …

Page 68: Ken je rechten!

II. TEKENINGEN EN MODELLEN

Vz Rechtbank ’s-Gravenhage, 17 februari 2009, KG ZA 08-1646, Euro-Stoel B.V. tegen Schaffenburg Office Furniture B.V. c.s.

Gemeenschapsmodel Inbreuk

Page 69: Ken je rechten!

II. TEKENINGEN EN MODELLEN

5. Titulariteit (!)Ø indien een tekening of model door een

werknemer in de uitoefening van zijn functiewerd ontworpen, wordt, behoudensandersluidend beding, de werkgever alsontwerper beschouwd

Ø indien een tekening of model op bestelling isontworpen, wordt, behoudens andersluidendbeding, diegene die de bestelling heeft gedaanals ontwerper beschouwd

Page 70: Ken je rechten!

II. TEKENINGEN EN MODELLEN

6. Overdracht en licentieØ T of M kan overgedragen (verplicht schriftelijk) of in

licentie (niet noodzakelijk schriftelijk) gegevenworden aan 3e die dan nieuwe houder oflicentienemer wordt

Ø Opdat overdracht of licentie tegenstelbaar zoudenzijn aan 3e moeten deze geregistreerd worden in hetbevoegde register

70

Page 71: Ken je rechten!

III. MERKEN

1. wettelijk kader

2. algemeen

3. beschermingsvoorwaarden

4. beschermingsomvang

5. beschermingsduur

6. overdracht en licentie

Page 72: Ken je rechten!

III. MERKEN

Page 73: Ken je rechten!

III. MERKEN

1. wettelijk kader

a. op Benelux niveau

• Benelux-Verdrag inzake de intellectuele eigendom van 25 februari 2005 (BVIE)

Page 74: Ken je rechten!

III. MERKEN

b. op Europees niveau

• de Eerste Richtlijn nr. 89/104/EEG van de Raad van 21 december 1988 betreffende de aanpassing van het merkenrecht van de Lidstaten

• de Verordening nr. 207/2009 van de Raad van 26 februari 2009 inzake het Gemeenschapsmerk (Vo207/2009)

Page 75: Ken je rechten!

III. MERKEN

c. op Internationaal niveau

• het Unieverdrag van Parijs tot bescherming van de industriële eigendom van 1883 (laatst herzien op 14 juli 1967)

• de Overeenkomst van Madrid m.b.t. de internationale inschrijving van merken van april 1891 en het Madrid Protocol van 27 juni 1989

Page 76: Ken je rechten!

III. MERKEN

• de Overeenkomst van Nice van 15 juni 1957 betreffende de internationale classificatie van waren en diensten

• de Overeenkomst van 15 april 1994 inzake de handelsaspecten van de Intellectuele eigendom (TRIP’s)

• het Merken Verdrag van 27 oktober 1994

Page 77: Ken je rechten!

III. MERKEN

Ø beginselen

- merkrechten kunnen slechts in rechte worden ingeroepen nadat het merk is ingeschreven

- territorialiteit : Benelux (kostprijs voor standaard depot is 240 €; duurtijd registratieprocedure +/- 4 maand), EU (kostprijs voor standaard depot is 900 € online appl. En 1050 € offline appl.), Internationaal (kostprijs voor standaard depot schommelt tussen 650 € - 1000 €)

- specialiteit : producten of diensten in diverse klassen

Page 78: Ken je rechten!

III. MERKEN

2. algemeen

a. de bevoegde administratieve instanties :- het bureau voor Intellectuele Eigendom in Den Haag - OHIM in Alicante- WIPO in Genève

b. na het depot :- onderzoek op absolute weigeringsgronden- een eventuele oppositie door belanghebbende

derden- de inschrijving van het merk

Page 79: Ken je rechten!

III. MERKEN

3. Beschermingsvoorwaarden

als merken worden beschouwd, tekens die (i) vatbaar zijnvoor een grafische voorstelling en (ii) die kunnen dienenom waren of diensten van een onderneming teonderscheiden van waren of diensten van een andereonderneming

Page 80: Ken je rechten!

III. MERKEN

(i) alle tekens die vatbaar zijn voor grafische voorstelling

- visuele weergave van het teken, inzonderheid d.m.v. figuren, lijnen of lettertekens

- de grafische voorstelling moet duidelijk, nauwkeurig, als zodanig volledig, gemakkelijk toegankelijk, begrijpelijk, duurzaam en objectief zijn

Page 81: Ken je rechten!

III. MERKEN

Ø woordmerken: fictieve of bestaande woorden,persoonsnamen, afkortingen (letters), cijfers, slogans, …

- adidas- BMW- Coca-Cola- 501

Page 82: Ken je rechten!

III. MERKEN

Ø beeldmerken: logo’s, beelden, foto’s, tekeningen, …

Page 83: Ken je rechten!

III. MERKEN

Ø complexe of samengestelde merken: bevatten woord -en beeldelementen:

Page 84: Ken je rechten!

III. MERKEN

Ø kleurmerken:

Page 85: Ken je rechten!

III. MERKEN

Ø vormmerken:

Page 86: Ken je rechten!

III. MERKEN

Ø geur- of smaakmerken: “in geval van een olfactorisch teken voldoet noch een scheikundige formule, noch een beschrijving met woorden, noch het depot van een geurmonster, noch een combinatie daarvan aan de vereisten van grafische voorstelling”

• de geur van pas gemaaid gras…?• de geur van een rijpe aardbei ?

Page 87: Ken je rechten!

III. MERKEN

(ii) onderscheidend vermogen :

Ø het onderzoek naar het onderscheidend vermogen van een merk moet ‘in concreto’ gebeuren, rekening houdend met :

- de vraag of het merk in de perceptie van het relevante publiek geschikt is om de waren of diensten van een onderneming te onderscheiden van die van andere ondernemingen (herkomstfunctie van het merk)

Page 88: Ken je rechten!

III. MERKEN

- de waren of diensten waarvoor de merkinschrijving wordt gevraagd en de vraag of de inschrijving niet indruist tegen het algemeen belang (ongerechtvaardigde beperking van de beschikbaarheid van het teken voor de andere marktdeelnemers)

Ø een merk kan ook onderscheidend vermogen verwerven door “inburgering”

Page 89: Ken je rechten!

III. MERKEN

Ø worden geweigerd : – tekens die elk onderscheidend vermogen missen = louter beschrijvende

tekens (‘Baby-Dry’ voor pampers), gebruikelijk in normaal taalgebruik ofbonafide handelsverkeer en aanduiding van soort, hoeveelheid,bestemming, etc.

– tekens waarvan de vorm door de aard van de waar wordt bepaald of noodzakelijk is om een technische uitkomst te verkrijgen:

– tekens die in strijd zijn met de openbare orde of de goede zeden (‘Bin Laden’ voor sportartikelen)

Page 90: Ken je rechten!

III. MERKEN

4. Beschermingsomvang

Ø eens een merk is ingeschreven : exclusief recht op het merk

- bescherming tegen namaak : gebruik identiek teken voor identieke producten

- indien niet bekend merk : bescherming tegen verwarringsgevaar

- indien bekend merk : bescherming tegen verwateringsgevaar

Page 91: Ken je rechten!

III. MERKEN

• niet bekende merken : beoordeling verwarringsgevaar

- soortgelijke waren of diensten

- bij de beoordeling van soortgelijkheid : rekening houden met alle relevante feitelijke omstandigheden van het concrete geval (de aard, de bestemming en gebruik van de producten of diensten, alsook het concurrerend dan wel complementair karakter ervan)

- overeenstemming op auditief/fonetisch, visueel ofbegripsmatig vlak

Page 92: Ken je rechten!

III. MERKEN

- de globale beoordeling van het verwarringsgevaar dient, wat de overeenstemming tussen de conflicterende tekens betreft, te berusten op de totaalindruk, rekening houdend met de dominerende en onderscheidende bestanddelen van het ouder merk

Page 93: Ken je rechten!

III. MERKEN

- er is verwarringsgevaar wanneer het relevante publiek kanmenen dat de betrokken waren of diensten van dezelfdeonderneming of, in voorkomend geval, van economischverbonden ondernemingen afkomstig zijn

- het verwarringsgevaar moet bestaan in hoofde van degemiddeld geïnformeerde, omzichtige en oplettendeconsument van de betrokken soort producten of diensten

Page 94: Ken je rechten!

III. MERKEN

• bekende merken : beoordeling verwateringsgevaar

- ook niet soortgelijke waren of diensten- overeenstemming : idem- relevant publiek moet een verband leggen tussen beide

merken, geen verwarringsgevaar nodig - er wordt ongerechtvaardigd voordeel getrokken uit of

afbreuk gedaan aan het onderscheidend vermogen of de reputatie van het merk

Page 95: Ken je rechten!

III. MERKEN

merkinbreuk

Page 96: Ken je rechten!

III. MERKEN

merkinbreuk

Page 97: Ken je rechten!

III. MERKEN

geen merkinbreuk

Page 98: Ken je rechten!

III. MERKEN

5. BeschermingsduurØ 10 jaar te rekenen vanaf depotdatumØ met onbeperkt aantal periodes van 10 jaar

verlengbaarØ maw, in principe eeuwig beschermbaar

98

Page 99: Ken je rechten!

III. MERKEN

6. Overdracht en licentieØ merk kan overgedragen (verplicht schriftelijk) of in

licentie (niet noodzakelijk schriftelijk) gegevenworden aan 3e die dan nieuwe houder oflicentienemer wordt

Ø opdat overdracht of licentie tegenstelbaar zoudenzijn aan 3e moet deze geregistreerd worden in hetbevoegde register

99

Page 100: Ken je rechten!

VRAGEN?

100

Page 101: Ken je rechten!

BEDANKT!

[email protected] of +32 2 204 08 00

101