KEFIK - Kredietbemiddeling - Activiteitenverslag 2010

36
Kredietbemiddeling ACTIVITEITENVERSLAG 2010

description

Op 2 jaar tijd is de maatregel voor kredietbemiddeling van het KeFiK een officiële instelling geworden. De bemiddelaar krijgt dagelijks dossiers waarvoor zijn tussenkomst vaak de laatste hoop is op een oplossing en op het behoud van de onderneming en de werkgelegenheid. Opgericht door de federale overheid en gratis ter beschikking gesteld aan ondernemers heeft de bemiddelingsdienst van het KeFiK meer dan 250 ondernemingen van het failissement gered en meer dan 2000 voltijdse equivalenten behouden. De bemiddelaar beslecht niet de geschillen tussen beide partijen - daarvoor bestaan er andere instanties. Hij zoekt op een neutrale manier naar oplossingen voor de kredietproblemen.

Transcript of KEFIK - Kredietbemiddeling - Activiteitenverslag 2010

Page 1: KEFIK - Kredietbemiddeling - Activiteitenverslag 2010

kredietbemiddelinga c t i v i t e i t e n v e r S l a g 2 0 1 0

FOND-11-10211-RapportMediateur NL-030511-eg-r4.indd 1 5/05/11 8:56:17

Page 2: KEFIK - Kredietbemiddeling - Activiteitenverslag 2010

i n H o u d S t a F e l

K R E D I E T B E M I D D E L I N G • A C T I V I T E I T E N V E R S L A G

Voorwoord 3

Werking en Organisatie 6

Typologie van de dossiers 9

De openbare steunmaatregelen voor fi nanciering 15

Specifi eke situaties 16

Communicatie 24

Kwantitatieve gegevens 28

Vooruitzichten en aanbevelingen 31

Besluit 33

FOND-11-10211-RapportMediateur NL-030511-eg-r4.indd 2 5/05/11 8:56:22

Page 3: KEFIK - Kredietbemiddeling - Activiteitenverslag 2010

De krediet- en de kredietverzekeringsbemiddeling is een opdracht van het

Kenniscentrum voor Financiering van KMO (KeFiK vzw). Het is een van de

pijlers van het economische herstelplan van de Federale regering en van het

federaal KMO-plan, in het leven geroepen door de Minister van KMO, Zelf-

standigen, Landbouw en Wetenschapsbeleid, Sabine Laruelle.

De maatregel voor kredietbemiddeling werd in België ingevoerd begin 2009,

in een periode van zware financiële turbulenties die de wereldeconomie ei

zo na aan het wankelen brachten. Het ging er destijds om effectieve hulp te

bieden aan de ondernemers die geconfronteerd werden met financierings-

problemen en er niet in slaagden om deze alleen op te lossen.

België en Frankrijk waren de voorlopers op het vlak van kredietbemiddeling.

Al snel werden de maatregelen van deze twee landen door de Organisatie

voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) en door de Eu-

ropese Commissie erkend als een van de beste praktijken om de gevolgen

van de economische en financiële crisis op de KMO te beperken. Dankzij de

erkenning en de effectiviteit van de maatregel, hebben ook andere landen

zoals Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, Griekenland en zelfs Japan een sys-

teem van kredietbemiddeling in het leven geroepen waarvan de werking

gestoeld is op de Belgische en Franse ervaringen.

Oorspronkelijk moest de kredietbemiddeling een specifieke oplossing bie-

den voor een bijzonder ernstige conjuncturele situatie. Ondertussen heeft de

maatregel zijn waarde bewezen binnen een economische context die stilaan

weer op het goede spoor zit. De meeste landen die de bemiddelingsmaatre-

gel ingevoerd hebben, beslisten bovendien om deze te verlengen. In België

ligt het structurele karakter van de maatregel voor de hand, niet alleen om-

wille van de behoeften van de ondernemingen maar ook gezien de verhou-

ding van de kost van de maatregel/voordeel voor de economie.

v o o r w o o r d

Twee jaar kredietbemiddeling

bij het KeFiK

FOND-11-10211-RapportMediateur NL-030511-eg-r4.indd 3 5/05/11 8:56:22

Page 4: KEFIK - Kredietbemiddeling - Activiteitenverslag 2010

De Bemiddelaar herstelt de relatie tussen de kredietverstrekker en de krediet-

aanvrager. Dit laatste geldt voornamelijk voor de Zeer Kleine Ondernemin-

gen die vaak onvoldoende gewapend zijn om echt te onderhandelen met

hun bank(en). Het gaat ook om het beter bekend maken van de overheids-

maatregelen die de toegang tot krediet vergemakkelijken, zowel voor de

aanvragers als voor de verstrekkers.

De Bemiddelaar en de medewerkers van het KeFiK zijn specialisten wat be-

treft kredieten aan ondernemingen. Ze zijn proactief en creatief en hun

adviezen zijn weloverwogen. Op het passende moment bieden ze originele

invalshoeken door extra quasi-kapitaal of waarborgen naar voren te schui-

ven als oplossing. Deze expertise wordt aangevuld met de ervaring en de

uitbouw van een netwerk, wat van de Belgische bemiddeling voor kredieten

en kredietverzekering een professioneel en effectief instrument maakt ten

dienste van de bedrijven en ondernemers.

Dat vertaalt zich in gemiddeld meer dan een dossier per dag dat op het bu-

reel van de bemiddelaar terecht komt. In totaal gaat het al om meer dan 500

dossiers die sinds de oprichting van de maatregel behandeld werden, met

een slaagpercentage van 60%. Dit zijn 250 ondernemingen (op 417 afgeslo-

ten dossiers) die gevrijwaard bleven en meer dan 2000 voltijds equivalente

jobs die konden gered worden. Volledig gratis voor de ondernemingen en

met een structuur die strikt afgestemd is op de behoeftes, is de kredietbe-

middeling ontegensprekelijk de goedkoopste steunmaatregel voor werkge-

legenheid van België.

Enig minpunt: de maatregel is bekend bij minder dan 10% van de onder-

nemingen. Rekening houdend met het belangrijke potentieel aan onderne-

mingen die de steun van de Bemiddelaar zouden kunnen genieten, zijn er

ongetwijfeld tal van ondernemingen die, gezien het gebrek aan toegang tot

de juiste informatie, alleen stonden met hun problemen. Zonder de juiste

oplossingen voor hun noden dreigt er een verhoogd risico op stopzetting.

We moeten dus de ondernemingen en de kredietverstrekkers blijven infor-

meren over het bestaan van de maatregel voor krediet- en kredietverzeke-

4

Sinds de oprichting van de maatregel werden meer dan

500 dossiers behandeld met een

slaagpercentage van 60%.

k r e d i e t b e m i d d e l i n g • a c t i v i t e i t e n v e r S l a g

FOND-11-10211-RapportMediateur NL-030511-eg-r4.indd 4 5/05/11 8:56:23

Page 5: KEFIK - Kredietbemiddeling - Activiteitenverslag 2010

5

ringsbemiddeling van het KeFiK. Het communicatieaspect is van kapitaal be-

lang indien we alle ondernemingen in beschouwing nemen die zich in een

gunstigere economische context willen herpositioneren, willen investeren en

uitbreiden.

De financieringsbehoeftes zullen de komende maanden hoogstwaarschijn-

lijk stijgen. De ondernemingen hebben echter geleden onder de crisis. Dat

zal onvermijdelijk gevolgen hebben voor hun financiële parameters en hun

balanssituatie. De eisen van de kredietverstrekkers op het vlak van eigen in-

breng worden voortdurend strenger. En binnenkort zullen de akkoorden van

Bazel III deze trend nog versterken. In die context heeft de kredietbemid-

deling meer dan ooit een rol te vervullen bij het toegankelijk maken van

kredieten voor ondernemingen, zodat geen enkele onderneming aan haar

lot wordt overgelaten.

Frédéric LERNOUX Chris DAUW

Gedelegeerd bestuurder van KeFiK vzw Kredietbemiddelaar

FOND-11-10211-RapportMediateur NL-030511-eg-r4.indd 5 5/05/11 8:56:27

Page 6: KEFIK - Kredietbemiddeling - Activiteitenverslag 2010

01

6

1) WerKing

iedere ondernemer die moeilijkheden ondervindt bij het bekomen van een krediet

of kredietverzekering, kan terecht bij de kredietbemiddelaar. de tussenkomst van de

kredietbemiddelingsdienst is gratis.

in eerste instantie wordt aan de ondernemer enkel gevraagd om een dossier samen

te stellen. Hiervoor moet de ondernemer een formulier invullen en de documenten

bezorgen die nuttig zijn voor zijn dossier.

dat formulier is te vinden op de website van de bemiddelaar (www.kredietbemidde

laar.be). Het gaat om een word bestand dat moet gedownload, ingevuld en terug-

gestuurd worden naar de diensten van de bemiddelaar. aan de hand van dat docu-

ment kan de bemiddelingsdienst een diepgaande analyse maken van het dossier en

essentiële informatie verkrijgen (de gegevens van de ondernemer en zijn contact-

persoon bij de bank, een uiteenzetting van het probleem, het/de bedrag(en) van het

krediet in kwestie, de volmacht tot tussenkomst van de bemiddelaar, enz.).

Zodra de bemiddelingsdienst een dossier ontvangt, wordt een brief met ontvangst-

bewijs naar de ondernemer opgestuurd. Het keFik analyseert het dossier grondig.

binnen de vijf werkdagen wordt een eerste maal contact opgenomen om eventuele

onduidelijkheden op te helderen. Het is immers belangrijk om een volledig inzicht te

hebben van het probleem.

in de meeste gevallen verlopen de contacten per e-mail of per telefoon. maar er

worden eveneens andere vormen van communicatie gebruikt, naargelang van de

specifieke behoeftes van het dossier. voor bepaalde ingewikkelde dossiers is een

Werking en Organisatie

H o o F d S t u k 1

FOND-11-10211-RapportMediateur NL-030511-eg-r4.indd 6 5/05/11 8:56:29

Page 7: KEFIK - Kredietbemiddeling - Activiteitenverslag 2010

ontmoeting tussen de aanvrager en de bemiddelaar vereist. dat kan gebeuren in de

lokalen van het keFik of op om het even welke andere plaats, in brussel of in de pro-

vincie. de bedoeling is om concrete oplossingen te vinden binnen de kortste termijn

en met optimaal gebruik van de beschikbare middelen.

om het probleem op te lossen, neemt de bemiddelaar soms contact op met de bank

of elke andere instelling zoals bijvoorbeeld de overheidsinstellingen die de toegang

tot kredieten vergemakkelijken. in dat geval vraagt hij voorafgaand het schriftelijk

akkoord van de ondernemer. de bemiddelaar zal trachten om de dialoog tussen de

ondernemer en de financiële gesprekspartners, voornamelijk banken, te versoepe-

len. Hij neemt hierbij altijd een neutrale positie in.

Sinds 2009 heeft de bemiddelaar een vertrouwensrelatie opgebouwd met de finan-

ciële instellingen. bij de meeste banken beschikt de bemiddelingsdienst over «vaste»

contactpersonen via dewelke de betrokken dossierbeheerder kan worden bereikt.

wanneer dit relevant is, kan de bemiddelaar de ondernemer naar overheidsmaatre-

gelen verwijzen.

bepaalde «hopeloze» gevallen kunnen niet efficiënt behandeld worden. in die ge-

vallen is het bekomen van een nieuw krediet onmogelijk en is de weigering van de

financiële instelling gerechtvaardigd.

de bemiddelaar baseert zich op een klassieke financiële analysetheorie waar de basis-

principes van gezond beheer en het nemen van verantwoorde risico’s gelden. er is bij-

gevolg geen sprake van om dossiers te verdedigen die onrealistisch of gebrekkig zijn.

ten slotte is het belangrijk te vermelden dat de kredietbemiddelaar geen enkele

dwingende kracht kan uitoefenen op de verschillende financiële instellingen. Hij kan

7

01H o o F d S t u k 1

FOND-11-10211-RapportMediateur NL-030511-eg-r4.indd 7 5/05/11 8:56:29

Page 8: KEFIK - Kredietbemiddeling - Activiteitenverslag 2010

niet ingaan tegen de beslissingen die de bankinstellingen nemen. Hij kan zijn suc-

ces daarentegen wel afdwingen door het kredietdossier proactief onder de loep te

nemen en de verschillende mogelijkheden te bekijken, waarbij het er soms op aan

komt de gesprekspartners van de onderneming te overtuigen. dat vereist natuurlijk

een sterke betrokkenheid van de kredietaanvrager.

2) OrganisaTie

Het systeem van bemiddeling door het keFik werd opgezet door de minister van kmo,

Zelfstandigen, landbouw en wetenschapsbeleid, Sabine laruelle. de maatregel werd

gelanceerd eind februari 2009 met de opdrachtbrief van de minister. in september

2009 heeft de minister van Financiën didier reynders de bemiddelingsopdracht van

het keFik uitgebreid tot de kredietverzekering. behalve de opdrachtbrieven bestaat

er geen enkel wettelijk of reglementair kader voor de kredietbemiddelingsmaatregel,

in tegenstelling tot de ombudsdienst banken - krediet - beleggingen.

de bemiddelaar heeft echter wel een akkoord met de bankenfederatie Febelfin. dat

akkoord regelt de procedures voor de contacten met de banken en draagt bij aan de

goede samenwerking met de financiële instellingen.

de maatregel voor kredietbemiddeling van het keFik is opgebouwd rond de krediet-

bemiddelaar chris dauw, met een klein team van twee analisten en een halftijdse

administratief assistente. alle informatie over de kredietbemiddeling is beschikbaar

op www.kredietbemiddelaar.be

de ondernemingen kunnen het keFik contacteren via het gratis nummer

0800/84 426.

k r e d i e t b e m i d d e l i n g • a c t i v i t e i t e n v e r S l a g

8

FOND-11-10211-RapportMediateur NL-030511-eg-r4.indd 8 5/05/11 8:56:30

Page 9: KEFIK - Kredietbemiddeling - Activiteitenverslag 2010

02H o o F d S t u k 2

9

inhoudelijk stellen we vast dat sinds de oprichting van de kredietbemiddelingsmaat-

regel er een zekere constante is wat betreft de aard van de problemen die de onder-

nemers ontmoeten in hun zoektocht naar krediettoegang.

in kwantitatieve termen zien we dat de bemiddelaar meer en meer complexe aanvra-

gen ontvangt die slaan op bestaande kredieten.

elke ondernemer kan een beroep doen op de bemiddelaar, er is geen typeprofiel on-

derneming dat zijn diensten vraagt. de aanvragen komen zowel van ondernemingen

die starten als van ondernemingen die sinds jaren bestaan.

er zijn verschillende redenen waarom men een beroep doet op bemiddeling. Ze kun-

nen gegroepeerd worden in vier categorieën.

1) nieuWe KredieTen

Zoals de naam aangeeft, bevat deze categorie alle aanvragen rond nieuwe kredieten.

dat gaat van financiering van een nieuwe onderneming, tot het aanbrengen van

bedrijfskapitaal of financiering van een investering in een bestaande onderneming.

in het geval van startende ondernemingen merken we dikwijls dat de rentabiliteit

van het project a priori slecht wordt ingeschat. Het buitensporig optimisme en het

gebrek aan professionalisme bij het uitwerken van de prognoses spelen dikwijls in

het nadeel van de ondernemer. de kredietverschaffer beschikt niet over voldoende

betrouwbare en onderbouwde elementen om zijn beslissing te nemen. dat leidt tot

wantrouwen waaruit bijna automatisch een weigering voortvloeit. we hebben hier

dus te maken met twee gevallen.

enerzijds hebben bepaalde projecten duidelijk geen enkele economische rationali-

teit. de zwakte van de prognoses weerspiegelt perfect die toestand. de bemiddelaar

moet op dat moment blijk geven van pedagogie en diplomatie om de aanvrager

Typologie van de dossiers

FOND-11-10211-RapportMediateur NL-030511-eg-r4.indd 9 5/05/11 8:56:33

Page 10: KEFIK - Kredietbemiddeling - Activiteitenverslag 2010

duidelijk te maken dat zijn project niet leefbaar is, en dat de beslissing van de kre-

dietverstrekker gerechtvaardigd is. die rol van «positieve demotivatie» is niet gemak-

kelijk op te nemen, omdat het niet de bedoeling is om het ondernemersdynamisme

in de kiem te smoren, maar de aanvrager wel diets te maken dat een project niet

op om het even welke basis kan gerealiseerd worden en tegen om het even welke

prijs. dit geval moet dus deel uitmaken van de vierde categorie, die van «slechte»

dossiers.

anderzijds bestaan er «goede» projecten, realistisch en economisch leefbaar, maar

waarover niet voldoende is nagedacht en die niet professioneel genoeg zijn voorge-

steld om interesse en de goedkeuring van de kredietverschaffer weg te dragen. Hier-

bij moet de bemiddelaar de ondernemer ondersteunen om de sterke punten meer te

benadrukken, zodanig dat hij een beter opgebouwd dossier krijgt, gebaseerd op so-

lide financiële elementen. Het gaat erom de zaken zo objectief en zo goed mogelijk

voor te stellen. dit is in feite een soort «marketingoperatie» om de kredietverschaffer

te overtuigen.

om een aanvraag als geloofwaardig te kunnen bestempelen, is het belangrijk om on-

derbouwde prognoses op te stellen die rekening houden met alle kosten eigen aan

de goede werking van de onderneming (water, elektriciteit, verwarming, loonkosten,

financieringskosten,...). de terugbetalingscapaciteit is een essentieel element. geen

enkele bank zal een krediet toestaan zonder dat de terugbetalingscapaciteit aanwe-

zig is. bovendien moeten er ook voldoende waarborgen voorzien worden voor de

bank.

concreet analyseert de kredietbemiddelingsdienst het dossier. Hij maakt opmerkin-

gen en adviseert de aanvrager.

10

k r e d i e t b e m i d d e l i n g • a c t i v i t e i t e n v e r S l a g

FOND-11-10211-RapportMediateur NL-030511-eg-r4.indd 10 5/05/11 8:56:33

Page 11: KEFIK - Kredietbemiddeling - Activiteitenverslag 2010

11

02H o o F d S t u k 2

2) BesTaande KredieTen

de bemiddelaar krijgt meer en meer aanvragen die slaan op bestaande kredieten.

in dat geval is de tussenkomst van de bemiddelaar dikwijls het laatste redmiddel,

terwijl de beide partijen al een zwaar verleden kunnen hebben, waarbij het dossier

dikwijls in een (pré)geschillenfase zit. dat maakt de opdracht bijzonder complex. de

tussenkomst van de bemiddelaar wordt er hierdoor niet minder noodzakelijk om. in

die categorie zijn er ook twee typegevallen.

ofwel weten de ondernemers waar de tijdelijke moeilijkheden zitten betreffende de

terugbetaling van hun krediet en/of de betaling van intresten. in dat geval vragen ze

om dat krediet te «herschikken»: dit kan leiden tot een vermindering van de kost,

een aanvraag tot vrijstelling en een verlenging van de looptijd van het krediet.

de bedoeling is om een moeilijke periode te overbruggen en de ondernemer zuur-

stof te geven zodat hij op een gezonde basis voort kan. de bemiddelaar kan onder-

steuning bieden bij de onderhandelingen als hij over solide argumenten beschikt en

het bestaan kan aantonen van een degelijke terugbetalingscapaciteit. de krediet-

verstrekker is immers bijzonder gevoelig voor het onder controle houden van zijn

risico en zal slechts zelden aanvaarden om dit te verhogen door faciliteiten toe te

staan. om de kansen op een goede afloop te verhogen is het bovendien belangrijk

dat die aanvragen gebeuren voor de opzegging van het krediet.

ofwel is de situatie onherstelbaar. op dat moment wil men met de aanvraag een

gespreide terugbetaling van het krediet bekomen of de activa op een ordentelijke

manier realiseren. in de meeste gevallen gaat het om het bekomen van een aan-

zuiveringsplan bij de bank of de vrijwillige verkoop van de activa van de klant om

uiteindelijk de terugbetaling te vergemakkelijken.

de opzegging van een krediet is een extreem gevoelig onderwerp. Het vertrouwen is

immers gebroken en de kredietverstrekker gelooft niet meer in de terugbetalingsca-

paciteit van de kredietnemer.

FOND-11-10211-RapportMediateur NL-030511-eg-r4.indd 11 5/05/11 8:56:33

Page 12: KEFIK - Kredietbemiddeling - Activiteitenverslag 2010

12

de onderhandeling is bijgevolg veel moeilijker. Soms kan een oplossing worden ge-

vonden op voorwaarde dat de aanvrager bijkomende waarborgen kan leveren of in-

dien hij eigen middelen kan aanbrengen om een gedeelte van het opgezegde krediet

terug te betalen. Het is over het algemeen de conditio sine qua non om een akkoord

voor een afbetalingsplan te vinden.

en wanneer geen enkele oplossing kan worden gevonden maar er toch nog een

perspectief is op continuïteit, kan de bemiddelaar de aanvrager nog altijd doorsturen

naar de advocaat van de onderneming om een aanvraag tot gerechtelijke reorgani-

satie in te dienen. op dat moment stopt de opdracht van de bemiddelaar zodat een

eventuele procedure haar weg kan volgen.

3) COmmuniCaTiesTOp

een typisch geval van geblokkeerde situatie is wanneer de partijen de dialoog stopzet-

ten. de kredietbemiddelaar moet dan dienst doen als tussenpersoon om de noodzake-

lijke dialoog tussen de aanvrager en de kredietverschaffer opnieuw op te starten.

die breuk in de relatie wordt dikwijls veroorzaakt door een verslechtering van de relatie

tussen de partijen. Het kan in verband worden gebracht met een moeilijke periode die

de onderneming heeft doorgemaakt of met een andere gesprekspartner die de onder-

linge vertrouwensrelatie aantast, of beide elementen samen.

na afloop van een soms sluipend proces, is er een totale communicatiebreuk en een

dramatisering van de situatie, waarbij de subjectiviteit de bovenhand neemt. de ne-

gatieve spiraal moet dus zo snel mogelijk worden doorbroken door de objectivering

van de feiten centraal te plaatsen. de bemiddelaar speelt hier een cruciale rol als tus-

senpersoon.

binnen die categorie bestaan er ook verschillende gevallen.

ofwel vindt het communicatieprobleem zijn oorsprong in het niet naleven van de

financiële verbintenissen door de kredietnemer.

k r e d i e t b e m i d d e l i n g • a c t i v i t e i t e n v e r S l a g

FOND-11-10211-RapportMediateur NL-030511-eg-r4.indd 12 5/05/11 8:56:33

Page 13: KEFIK - Kredietbemiddeling - Activiteitenverslag 2010

13

ofwel heeft de kredietnemer specifieke behoeftes, maar formuleert hij ze niet precies

genoeg. de met mondjesmaat geleverde informatie ter ondersteuning van de aan-

vraag, wat bij grensgevallen een opzettelijke strategie kan zijn, bemoeilijkt heel erg de

taak van de kredietverschaffer en heeft over het algemeen een dubbele consequentie:

weigering en verslechtering van het vertrouwen.

we stellen ook vast dat bepaalde kredietverschaffers veel tijd nemen om hun weige-

ringsbeslissing mee te delen. dat verhoogt de frustratie van de aanvrager aangezien hij

met een snellere feedback nog zou kunnen proberen om alternatieven te vinden of zijn

dossier zou kunnen herzien om het meer af te stemmen op de vereisten van de bank.

Het komt ook voor dat de exacte weigeringsreden niet wordt meegedeeld of zelfs dat

de kredietweigering totaal niet wordt gemotiveerd. de bemiddelaar probeert dan het

dossier te ontcijferen en probeert zich een idee te vormen van de weigeringsredenen.

dat complexe werk is noodzakelijk. immers, om de kansen op krediettoekenning te

laten stijgen, moet het dossier herwerkt worden, en meer bepaald de punten die nega-

tief beoordeeld werden door de kredietverschaffer. dankzij de nauwe contacten die de

bemiddelaar met die laatste heeft, kan dikwijls de puur formele communicatie worden

overstegen en naar een constructiever niveau worden gegaan.

4) gevallen die «OnBehandelBaar» zijn OF heT WOrden

de bemiddelaar wordt dikwijls geconfronteerd met extreem moeilijke of zelfs onmo-

gelijke dossiers.

Het gaat hier om slechte dossiers die, bij gebrek aan een duidelijke boodschap naar

de aanvrager toe, zouden kunnen uitmonden in oneindige discussies. niettemin

moet er hier ook blijk worden gegeven van pedagogie en moet de beslissing van

afsluiting van het dossier worden gemotiveerd.

02H o o F d S t u k 2

FOND-11-10211-RapportMediateur NL-030511-eg-r4.indd 13 5/05/11 8:56:33

Page 14: KEFIK - Kredietbemiddeling - Activiteitenverslag 2010

14

meer verwonderlijk is het wanneer de bemiddelaar te maken krijgt met een dossier

dat aan de basis een goedkeuring zou kunnen meekrijgen van de kredietverstrekker,

maar dat door een pertinent gebrek aan interesse vanwege de kandidaat ontlener

terecht komt in de categorie van de slechte dossiers. dat is het geval wanneer de be-

middelaar geen antwoord krijgt op zijn vragen tot bijkomende informatie die voort-

vloeien uit zijn eerste analyse op basis van de inlichtingen in het aanvraagformulier.

bij het merendeel van de aanvragen waarbij bijkomende inlichtingen worden ge-

vraagd, geven de ondernemers er een positief gevolg aan en getuigen ze van goede

inzet door snel en duidelijk te antwoorden. de ondernemers die niet reageren, en

dat ondanks de rappels vanwege de kredietbemiddelingsdienst, zijn niet zo talrijk.

desondanks komt het probleem voldoende voor om te worden aangehaald.

k r e d i e t b e m i d d e l i n g • a c t i v i t e i t e n v e r S l a g

FOND-11-10211-RapportMediateur NL-030511-eg-r4.indd 14 5/05/11 8:56:36

Page 15: KEFIK - Kredietbemiddeling - Activiteitenverslag 2010

15

03H o o F d S t u k 3

de rol van de bemiddelaar bestaat er ook in om deuren te openen door de tus-

senkomst van een openbare (co)financieringsinstelling of waarborginstelling te advi-

seren of te vergemakkelijken (Participatiefonds, Sowalfin, Pmv, brussels waarborg-

fonds,...). Het gaat erom een dossier dat niet kredietwaardig is door bijvoorbeeld een

gebrek aan eigen middelen of waarborgen, toch aanvaardbaar te maken.

de initio-leningen van het Participatiefonds en de tussenkomst van de regionale

waarborgfondsen behoren tot de favoriete instrumenten van de bemiddelaar. dank-

zij de initio-lening wordt het bekomen van krediet bij een financiële instelling gemak-

kelijker. Het Participatiefonds brengt quasi eigen middelen aan binnen een logica van

gedeeld risico 50-50 met de kredietverschaffer. de tussenkomst bedraagt maximum

100.000 euro. de regionale waarborgfondsen vullen van hun kant het gebrek aan

waarborgen aan die de aanvrager kan aanbrengen. dankzij de quasi eigen middelen

en de regionale waarborgfondsen daalt het risico van de bank aanzienlijk en verloopt

de toekenning van het krediet vlotter.

in theorie hebben de kredietverschaffers veel interesse voor bepaalde kredieten en

waarborgen die de openbare instellingen voorstellen (zoals het Participatiefonds en

de bovenvermelde waarborgfondsen). de kredietbemiddelaar stelt echter vast dat

dit in de praktijk niet altijd het geval is. op lokaal niveau hebben veel bankiers geen

weet van die maatregelen of tonen ze weinig enthousiasme om er een beroep op

te doen.

de openbare steunmaatregelen voor financiering

FOND-11-10211-RapportMediateur NL-030511-eg-r4.indd 15 5/05/11 8:56:40

Page 16: KEFIK - Kredietbemiddeling - Activiteitenverslag 2010

16

de kredietsituatie in het kader van de wet betreffende de continuïteit van de onder-

nemingen (wco)1, de kostprijs van het kaskrediet, de overbewaarborging door de

banken en de funding loss zijn vier bijzondere situaties die elk op zich het werk van

de bemiddelaar bemoeilijken. een oplossing hiervoor moet pas op langere termijn

worden verwacht.

in de meeste gevallen wordt de rol van de kredietbemiddelaar herleid tot de rol van

bevoorrecht waarnemer. de problemen zijn welbekend. op initiatief van de minis-

ter van kmo en Zelfstandigen heeft het kenniscentrum voor Financiering van kmo

een werkgroep «keFik-banken-ondernemingen» opgericht. die werkgroep heeft als

doel enerzijds het grondig analyseren van deze specifieke problemen en hun ge-

volgen voor de toekenning van kredieten aan ondernemingen. anderzijds wil men

pistes tot verbetering trachten naar voren te schuiven of zelfs algemene oplossingen

vinden. Het platform «Financiering van ondernemingen», dat werd opgericht door

Febelfin, behandelt ook dezelfde verschillende punten. de bewustwording binnen

de sector is groot. Het keFik en de kredietbemiddelaar nemen actief deel aan de

werkzaamheden van het platform door de inbreng van hun ervaring op het terrein in

hun zoektocht naar evenwichtige oplossingen.

in afwachting van deze verbeteringen stapelen de probleemdossiers op het bureau

van de kredietbemiddelaar zich op. er moet dus snel gehandeld worden.

a. WeT BeTreFFende de COnTinuïTeiT van de Onderne-

mingen

de wet betreffende de continuïteit van de ondernemingen (wco) trad in werking op

1 april 2009. Ze vervangt het vroegere gerechtelijk akkoord. deze maatregel kent een

groot succes. Ze wordt meer gebruikt dan het gerechtelijke akkoord, vooral door de

kleinste ondernemingen.

de wet beoogt meer mogelijkheden te bieden aan ondernemingen die financiële

specifieke situaties

04H o o F d S t u k 4

1) Wet van 31 januari 2009 betreffende de continuïteit van de ondernemingen

FOND-11-10211-RapportMediateur NL-030511-eg-r4.indd 16 5/05/11 8:56:41

Page 17: KEFIK - Kredietbemiddeling - Activiteitenverslag 2010

moeilijkheden ondervinden, maar waarvan de fundamenten hoop bieden op een her-

opleving. dankzij de wet kan een onderneming haar schulden bevriezen gedurende

een welbepaalde periode. dat geeft de onderneming ademruimte en laat haar de tijd

een herstelplan uit te werken.

in vergelijking met het gerechtelijk akkoord biedt de wet betreffende de continuïteit

van de ondernemingen een grotere flexibiliteit dankzij drie types van reorganisatie. die

kunnen na elkaar of gelijktijdig gecombineerd worden. er is de gerechtelijke reorga-

nisatie door een minnelijk akkoord, de gerechtelijke reorganisatie door een collectief

akkoord en de gerechtelijke reorganisatie door «overdracht onder gerechtelijk gezag».

de kosten voor de ondernemingen zijn laag. dat verlaagt de drempel voor de kleinste

ondernemingen. de toegang tot die wet is bijgevolg gemakkelijker.

een ander groot voordeel van de wco is de beslissingssnelheid van de rechtbank van

koophandel om een gerechtelijke reorganisatie toe te kennen. Hiertoe moet de on-

dernemer alle documenten neerleggen die nodig zijn om een beeld van de financiële

situatie van de onderneming te schetsen. na onderzoek van die documenten neemt

de rechter een beslissing binnen de acht dagen. in de praktijk is de kans groot op een

gunstige beslissing.

de kredietbemiddelaar heeft geen specifieke taak in het kader van die procedure,

maar hij wordt regelmatig geconfronteerd met drie essentiële vragen:

• Wanneer moet men de toepassing van de wet betreffende de continuïteit

van de ondernemingen vragen?

• Wat zal de houding van de bank(en) zijn nadat een beroep werd gedaan op

de wet betreffende de continuïteit van de ondernemingen?

• Hoe moet men een onderneming onder gerechtelijke reorganisatie2 herfi-

nancieren?

de positie van de kredietbemiddelaar is op zijn minst oncomfortabel. bovenop de

moeilijkheid inherent aan de complexiteit van dit soort dossiers gaat het over een ge-

rechtelijke procedure. Het blijft een open vraag of de kredietbemiddelaar hieraan moet

deelnemen. kan zijn tussenkomst nuttig zijn? Zo ja, dan zal aandacht moeten gaan

naar de middelen die voor deze complexe dossiers vereist zijn. welk is het belang van

de tussenkomst van de bemiddelaar ten aanzien van de algemeen ingenomen posities

17

04H o o F d S t u k 4

2) Een onderneming onder gerechtelijke reorganisatie is een onderneming die een beroep heeft gedaan op de wet betreffende de continuïteit van de ondernemingen en die een gunstige beslissing heeft bekomen bij de Rechtbank van Koophandel.

FOND-11-10211-RapportMediateur NL-030511-eg-r4.indd 17 5/05/11 8:56:41

Page 18: KEFIK - Kredietbemiddeling - Activiteitenverslag 2010

door de kredietverstrekkers en welke middelen moet de bemiddelaar inzetten voor de

opvolging van deze dossiers?

de banken lijken immers geen algemene richtlijn te hebben over hoe ze de situatie

moeten beheren wanneer een klant een beroep doet op de wet betreffende de conti-

nuïteit van de ondernemingen. indien dat wel het geval is, communiceren de banken

deze richtlijnen niet duidelijk. een beroep doen op deze wet heeft echter een directe

invloed op de relatie bankier-onderneming. Het dossier van de onderneming wordt

vaak overgedragen naar een andere dienst, van het type «précontentieux»; de kansen

om een herfinanciering van de activa te bekomen zijn bijgevolg erg klein.

de wet betreffende de continuïteit van de ondernemingen wordt weldra geëvalueerd

en de vraag over de financiering van ondernemingen onder gerechtelijke reorganisatie

zal hiervan deel uitmaken. de conclusies zullen wellicht heel wat opheldering brengen,

onder andere over de rol van de kredietverstrekkers en hun verantwoordelijkheden in

het kader van hun relatie met de ondernemingen onder gerechtelijke reorganisatie.

B. de KOsTprijs van een KasKredieT

de kostprijs van een kaskrediet is bijzonder hoog gebleven in belgië, ondanks een

algemene daling van de intrestvoeten eind 2008 (zie grafiek hieronder).

18

02/

01/

2008

31/

01/

2008

29/

02/

2008

02/

04/

2008

02/

05/

2008

02/

06/

2008

01/

07/

2008

30/

07/

2008

28/

08/

2008

26/

09/

2008

27/

10/

2008

25/

11/

2008

24/

12/

2008

27/

01/

2009

25/

02/

2009

26/

03/

2009

28/

04/

2009

28/

05/

2009

26/

06/

2009

27/

07/

2009

25/

08/

2009

23/

09/

2009

22/

10/

2009

20/

11/

2009

21/

12/

2009

21/

01/

2010

19/

02/

2010

22/

03/

2010

22/

04/

2010

21/

05/

2010

21/

06/

2010

20/

07/

2010

18/

08/

2010

16/

09/

2010

15/

10/

2010

6

5

4

3

2

1

0Bron:

nBB (nationale Bank van België)

evolutie van

de interestvoeten sinds

januari 2008

k r e d i e t b e m i d d e l i n g • a c t i v i t e i t e n v e r S l a g

FOND-11-10211-RapportMediateur NL-030511-eg-r4.indd 18 5/05/11 8:56:42

Page 19: KEFIK - Kredietbemiddeling - Activiteitenverslag 2010

19

volgens de driemaandelijkse barometer van het keFik wijzen de ondernemers de te

hoge kostprijs van het kaskrediet met de vinger. van alle indicatoren van de baro-

meter wordt de kostprijs van een kaskrediet het meest negatief gepercipieerd; 74%

van de respondenten meent dat de kostprijs hoog, zelfs zeer hoog is. Het kaskrediet

is echter een belangrijk financieringsinstrument bij het dekken van de thesauriebe-

hoeftes van de ondernemingen. Het blijft een van de belangrijkste middelen om de

kortetermijnbehoeftes te financieren. de kostprijs van het kaskrediet is duidelijk te

hoog in vergelijking met de herfinancieringskosten en de risicopremie.

Het is de leefbaarheid zelf van de onderneming die op het spel kan staan. Het klopt

dat er gevallen zijn waar het kaskrediet ondoordacht gebruikt wordt door de onder-

nemers om de behoeftes op middellange en zelfs lange termijn te financieren. die

problemen moeten gepaste antwoorden krijgen, buiten het kaskrediet. in de meeste

gevallen gaat het echter wel om het dekken van de thesauriebehoeftes. de barome-

ter toont aan dat de ondernemers, die moeilijkheden ondervinden om een kaskrediet

te bekomen, net diegene zijn die een zwakkere kaspositie hadden op het einde van

de crisis en er dus ook het meeste nood aan hebben. wanneer zij het kaskrediet

bekomen, gebeurt dit tegen zeer slechte voorwaarden.

de bevraagde ondernemingen door het keFik geven aan dat de gemiddelde kostprijs

van een kaskrediet oploopt tot 10 of 11% (rekening houdend met de basisrentevoet,

de marge, de dossierkosten en de reserveringscommissie). die rentevoeten worden

bovendien bevestigd door een analyse van de rentevoeten toegepast door het me-

rendeel van de banken. Het gaat hier over situaties zonder overschrijding. voor niet

toegestane situaties zijn de rentevoeten nog hoger.

de kredietverstrekkers hebben geen enkel geldig element om het behoud van de

buitensporige kaskredietrentevoeten te rechtvaardigen gezien de algemene daling

van de kostprijs van het krediet en in een markt waar de referentierentevoeten, die

de herfinancieringskosten regelen, historisch laag zijn.

de bemiddelaar kan trachten de rentevoeten naar beneden te beïnvloeden, maar we

moeten vaststellen dat de banken zeer vaak bij hun standpunt blijven. de bemidde-

laar kan ook de onderneming steunen in het bedenken van een optimalisering van

de financieringsstructuur, door de instrumenten op langere termijn de voorkeur te

geven, zoals de klassieke investeringskredieten of de straight loans. niettemin blijft

04H o o F d S t u k 4

FOND-11-10211-RapportMediateur NL-030511-eg-r4.indd 19 5/05/11 8:56:42

Page 20: KEFIK - Kredietbemiddeling - Activiteitenverslag 2010

het kaskrediet een aangepaste, soepele en effi ciënte fi nancieringsformule als het

gaat om het fi nancieren van de kortetermijnbehoeftes. Ze moet dan ook toeganke-

lijk blijven met redelijke voorwaarden.

C. «OverBeWaarBOrging»

al baseren de banken hun beslissing voor de krediettoekenning op de terugbeta-

lingscapaciteit, toch is het aanbrengen van waarborgen een belangrijk element. in

de praktijk zijn het vaak de waarborgen die de beslissende factor uitmaken bij kre-

diettoekenning.

bij startende ondernemingen vertrekt men van een wit blad in de relatie met de kre-

dietverstrekker. de onderhandeling is opener, zelfs indien de vraag over de waarbor-

gen op de voorgrond komt. in de andere gevallen duiken de waarborgproblemen op

zowel wanneer de onderneming een nieuw krediet vraagt als wanneer zij de looptijd

of het bedrag van het krediet wenst te verhogen.

wat betreft de waarborgen brengt de barometer van het keFik eveneens een bij-

komende verduidelijking door de graad van ontevredenheid te meten bij onderne-

mingen. die bedraagt 2,6 op 10 wanneer men de ondernemingen vraagt naar de

verhouding tussen de gevraagde waarborgen en het leningbedrag.

20

Bron : KeFiK-barometer N

ov. 0

8

Dec

. 08

Jan.

09

Maa

rt 09

Juli.

09

Aug

. 09

Sept

. 09

Sept

. 10

Nov

. 09

Jan.

10

Maa

rt 10

Mei

10

3,5

3

2,5

2

1,5

1

0,5

0Neg

atie

ve z

one

(<5/

10)

perceptie van

de waarborgen gevraagd

door de banken

k r e d i e t b e m i d d e l i n g • a c t i v i t e i t e n v e r S l a g

FOND-11-10211-RapportMediateur NL-030511-eg-r4.indd 20 5/05/11 8:56:43

Page 21: KEFIK - Kredietbemiddeling - Activiteitenverslag 2010

de kredietbemiddelaar stelt vast dat de problemen inzake waarborgen vaak verband

houden met de waarderingsmethode (verschil in waarde bij normale verkoop of bij

gedwongen verkoop). de banken houden slechts rekening met een bepaald percen-

tage van de waarde bij gedwongen verkoop. bovendien zijn de verschillen tussen de

waardeschattingen soms groot, afhankelijk of het de expert van de aanvrager of de

kredietverstrekker betreft.

indien de ondernemingen zelf niet voldoende waarborgen kunnen leveren, kunnen

zij een beroep doen op een openbare waarborginstelling (SowalFin-Socamut

voor wallonië; brussels waarborgfonds voor brussel; waarborgregeling Pmv voor

vlaanderen). die waarborgen worden door de bank als serieus en betrouwbaar be-

schouwd. Het risico op niet invorderbaarheid van de schuld daalt. men zou kunnen

denken dat een dergelijke waarborg leidt tot een vermindering van de risicopremie

en van de totale kredietkost. maar in werkelijkheid is dat zelden het geval. Het nut

van de tussenkomsten van een regionaal waarborgfonds kan dus in vraag gesteld

worden.

de kredietbemiddelaar moet onderhandelingen opstarten rond de grootte en de

valorisatie van de waarborgen om consensus te bereiken rond een evenwichtige

situatie. Hij kan de tussenkomst van de regionale waarborgfondsen aanbevelen om

een dossier te deblokkeren. Hij kan ook proberen om de aanspreekpartner te veran-

deren of om de concurrentie te laten spelen tussen kredietverstrekkers, maar in dat

geval rijst de gevoelige vraag over de overdracht van waarborgen.

Het typevoorbeeld is een krediet dat werd toegekend enkele jaren voordien, met

een onroerend goed als hypothecaire waarborg. dat krediet werd vervolgens terug-

betaald gedurende verscheidene jaren. op een bepaald moment heeft de onder-

neming nood aan financiering. Ze vraagt een nieuw krediet aan of een herneming

van de omloop. de bank weigert hoewel ze objectief gezien over een ruime marge

aan waarborgen beschikt. en ze weigert natuurlijk om de waarborgen, waarover ze

beschikt, vrij te geven, ook slechts gedeeltelijk.

Het zal dan in de meeste gevallen moeilijk zijn voor de ondernemer om de gewenste

fondsen bij zijn bank te bekomen. Hij zal dus verplicht zijn zich tot een andere bank

te wenden om het krediet in omloop over te nemen, met alle directe kosten, zoals

de wederbeleggingsvergoedingen, en de indirecte kosten.

21

04H o o F d S t u k 4

FOND-11-10211-RapportMediateur NL-030511-eg-r4.indd 21 5/05/11 8:56:43

Page 22: KEFIK - Kredietbemiddeling - Activiteitenverslag 2010

d. de WederBeleggingsvergOedingen (Funding lOss)

Het gebeurt in sommige gevallen dat de kredietnemer zijn krediet vervroegd wenst

terug te betalen. dat brengt voor de bank een aantal administratieve en financiële

kosten met zich mee. daarvoor rekent ze een vergoeding aan, de zogenaamde we-

derbeleggingsvergoeding of funding loss. voor particulieren is de maximale vergoe-

ding wettelijk vastgelegd. voor ondernemingen is dat echter niet het geval en geldt

de contractuele vrijheid.

de economisch-financiële context verantwoordt in beginsel het vragen van een we-

derbeleggingsvergoeding. maar het gebeurt vaak dat die wederbeleggingsvergoe-

dingen buitensporig hoog zijn, ook rekening houdend met de huidige conjunctuur

van bijzonder lage intrestvoeten.

in de meeste gevallen wordt dit punt slechts oppervlakkig besproken bij het on-

dertekenen van de kredietovereenkomst. beide partijen zijn aan het begin van een

commerciële relatie en zijn dus weinig geneigd om zich te buigen over de verbre-

kingsmodaliteiten die op dat moment sterk hypothetisch lijken. wanneer die breuk

zich echter voordoet, is de kredietnemer vaak verrast door de gevraagde bedragen.

uit ervaring van de bemiddelaar kunnen de gevraagde bedragen variëren tussen 5%

en 33% van het openstaande schuldsaldo. de variatie is groot en men moet voor-

zichtig zijn want de situaties moeten geval per geval bekeken worden, gelet op de

invloed van de intrestvoeten en de looptijden. maar het ondoorzichtige karakter van

de contractuele clausules inzake funding loss, ondoorgrondelijke berekeningsmetho-

des en een gebrek aan uitleg moeten in alle geval onderstreept worden.

de situaties, waarin we funding loss aantreffen, zijn divers. de meest klassieke geval-

len zijn deze waarbij de kredietnemer om persoonlijke redenen zijn lening vroegtijdig

wenst terug te betalen. Het gaat over het algemeen om gevallen waar de kredietne-

mer beschikt over een interessanter aanbod van de concurrentie.

22

k r e d i e t b e m i d d e l i n g • a c t i v i t e i t e n v e r S l a g

FOND-11-10211-RapportMediateur NL-030511-eg-r4.indd 22 5/05/11 8:56:43

Page 23: KEFIK - Kredietbemiddeling - Activiteitenverslag 2010

23

de bemiddelaar is bijzonder geïnteresseerd in de hieronder beschreven gevallen.

wanneer er bijvoorbeeld wederbeleggingsvergoedingen gevraagd worden in geval

van opzegging of faillissement, verergeren zij een al zeer moeilijke financiële situatie.

een nog extremere situatie doet zich voor wanneer de kredietverstrekker de beta-

ling van de wederbeleggingsvergoedingen eist in geval van herziening van de kre-

dietvoorwaarden, zoals bijvoorbeeld een verlenging van de looptijd. dat is bijvoor-

beeld het geval voor een onderneming die vraagt om de looptijd van haar lening

te wijzigen van 10 naar 15 jaar. de weerslag voor de bank is miniem. Ze behoudt

haar klant en het krediet. moeilijk dus om een hoge wederbeleggingsvergoeding te

rechtvaardigen.

de funding loss heeft een direct effect op de concurrentie tussen kredietverstrekkers

omdat dit de mobiliteit van de kredietnemer bemoeilijkt. Het komt bovenop de «im-

mobiliteit» van de waarborgen die de afhankelijkheid van de ondernemingen ten

opzichte van hun bank vergroot.

de situaties, waarbij een wijziging van bank zich opdringt, zijn uiteenlopend. dat

is het geval wanneer de kredietverstrekker de onderneming niet meer wenst bij te

staan in haar groeidynamiek, wanneer de onderneming moeilijkheden kent en de

bank haar risico niet wenst te verhogen, wanneer de dialoog en/of het vertrouwen

verbroken wordt tussen beide partijen, of zelfs wanneer de bank haar globale stra-

tegie wijzigt.

de bemiddelaar pleit voor pragmatische en evenwichtige oplossingen die niet nood-

zakelijk via een wettelijk en/of reglementair kader van wederbeleggingsvergoedin-

gen moeten gebeuren, maar die zouden kunnen dienen als referentie in de sector.

er lijkt een bewustwording op te treden van het probleem binnen de sector. men

denkt na over een communicatie over «goede praktijken». de daling van de kosten

van wederbelegging zou zeker een impact hebben op het aantal dossiers dat de

bemiddelaar met succes afhandelt.

04H o o F d S t u k 4

FOND-11-10211-RapportMediateur NL-030511-eg-r4.indd 23 5/05/11 8:56:43

Page 24: KEFIK - Kredietbemiddeling - Activiteitenverslag 2010

volgens de enquête «keFik - Financiering van kmo’s 2010», kent minder dan 10%

van de ondernemingen de kredietbemiddelingsdienst van het keFik.

nochtans heeft de bemiddelaar geen moeite gespaard om de informatie op grote

schaal te verspreiden. ondernemingen, ondernemersorganisaties, algemene en ge-

specialiseerde pers, conferenties en beurzen, academische wereld... de bemiddelaar

heeft in 2010 op alle mogelijke manieren gecommuniceerd met als orgelpunt het

internationaal colloquium in februari over kredietbemiddeling in belgië en Frankrijk.

24

05H o o F d S t u k 5

Alle ondernemingen (N=924)

Vlaams gewest (N=567)

Waals gewest (N=258)

Brussels gewest (N=99)

Micro ondernemingen (N=275)

KMO's (N=630)

0% 2,0% 4,0% 6,0% 8,0%

(N=aantal respondenten)

Communicatie

Bron: KeFiK-enquête

KmO-fi nanciering 2010

is de KredieTBemiddelingsdiensT BeKend?

Connaît-on le service de médiation du crédit ?

FOND-11-10211-RapportMediateur NL-030511-eg-r4.indd 24 5/05/11 8:56:46

Page 25: KEFIK - Kredietbemiddeling - Activiteitenverslag 2010

25

05H o o F d S t u k 5

FOND-11-10211-RapportMediateur NL-030511-eg-r4.indd 25 5/05/11 8:56:50

Page 26: KEFIK - Kredietbemiddeling - Activiteitenverslag 2010

26

k r e d i e t b e m i d d e l i n g • a c t i v i t e i t e n v e r S l a g

FOND-11-10211-RapportMediateur NL-030511-eg-r4.indd 26 5/05/11 8:56:58

Page 27: KEFIK - Kredietbemiddeling - Activiteitenverslag 2010

27

we moeten dus de ondernemingen en hun vertegenwoordigers blijven informeren

over het bestaan van de maatregel, het feit dat het gratis is, de eenvoudige manier

van dossierindiening en zijn doeltreffendheid. geen enkele onderneming moet een

nadeel ondervinden omdat ze niet weet dat de bemiddelaar van het keFik kan hel-

pen bij het vinden van een oplossing voor haar fi nancieringsproblemen.

Het communicatieaspect is dus van kapitaal belang indien we alle ondernemingen in

beschouwing nemen die zich in een gunstigere economische context willen herposi-

tioneren op de markt, die willen investeren en uitbreiden.

Zoals in de inleiding aangehaald, zullen de fi nancieringsbehoeftes de komende

maanden hoogstwaarschijnlijk stijgen. de ondernemingen hebben echter geleden

onder de crisis. dat zal onvermijdelijk gevolgen hebben voor hun fi nanciële parame-

ters en hun balanssituatie. de eisen van de kredietverstrekkers op het vlak van eigen

inbreng worden voortdurend strenger. en binnenkort zullen de akkoorden van bazel

iii deze trend nog versterken.

daarnaast zal er opnieuw gericht gecommuniceerd worden naar de interprofessio-

nele organisaties, die de ondernemingen vertegenwoordigen, alsook naar de pro-

fessionele organisaties en cijferberoepen en zal hen gevraagd worden de informatie

onder hun leden en klanten te verspreiden.

artikels in de algemene pers, publicaties, nieuwsbrieven, krantenartikels, interviews,

brochures verspreiden over verschillende professionele organisaties, conferenties in

universiteiten,... alle middelen zijn nuttig om de boodschap te verspreiden.

05H o o F d S t u k 5

we moeten dus de ondernemingen en hun vertegenwoordigers blijven informeren

over het bestaan van de maatregel, het feit dat het gratis is, de eenvoudige manier

van dossierindiening en zijn doeltreffendheid. geen enkele onderneming moet een

nadeel ondervinden omdat ze niet weet dat de bemiddelaar van het keFik kan hel-

pen bij het vinden van een oplossing voor haar fi nancieringsproblemen.

Het communicatieaspect is dus van kapitaal belang indien we alle ondernemingen in

beschouwing nemen die zich in een gunstigere economische context willen herposi-

tioneren op de markt, die willen investeren en uitbreiden.

Zoals in de inleiding aangehaald, zullen de fi nancieringsbehoeftes de komende

FOND-11-10211-RapportMediateur NL-030511-eg-r4.indd 27 5/05/11 8:57:01

Page 28: KEFIK - Kredietbemiddeling - Activiteitenverslag 2010

a. vOOrnaamsTe gegevens

• 123 miljoen euro in omloop van kredieten behandeld in bemiddeling

• 3370 voltijdse equivalenten staan op het spel

• 514 ondernemingen in bemiddeling

• 9 niet-ontvankelijke dossiers

• 417 dossiers afgesloten en 2145 jobs behouden

• 60% positief afgesloten dossiers en 77% jobbehoud

B. aard van de mOeilijKheden

de problemen die zich het meest voordoen zijn:

- nood aan fondsen op korte termijn (38%) bijvoorbeeld: betaling leveranciers

- nood aan fondsen op middellange en lange termijn (26%) bijvoorbeeld:

materiële investering

- opzegging van bestaande kredieten (10 %)

- problemen gelinkt aan de opstart van een activiteit (9%)

- betalingsachterstallen (8%) bijvoorbeeld: btw, rSZ

28

06H o o F d S t u k 6

Kwantitatieve gegevens

38%

9%8%

10%

26%

7%2%

Starter

Korte TermijnMiddellange/lange termijnOpzegging

AchterstalIntrestvoetenAndere

aard van de moeilijkheden

FOND-11-10211-RapportMediateur NL-030511-eg-r4.indd 28 5/05/11 8:57:04

Page 29: KEFIK - Kredietbemiddeling - Activiteitenverslag 2010

29

C. TYpOlOgie van de BeTrOKKen Ondernemingen

• 98% van de ondernemingen in bemiddeling zijn KMO’s met minder dan 50

werknemers.

• Ondernemingen in de handelssector (26%), de dienstensector (16%), de

bouwsector (15%) en de horeca (11%) doen het meeste een beroep op de

kredietbemiddelaar.

d. OmlOOp van de in Bemiddeling Behandelde Kredie-

Ten en evOluTie in de Tijd

• De in bemiddeling behandelde kredieten worden als volgt ingedeeld:

- van 0 tot € 49.999: 35%

- van 50.000 tot € 249.999: 40%

- van 250.000 tot € 499.999: 14%

- meer dan € 500.000: 11%.

• De mediaan van de behandelde dossiers is € 82.800.

• Het gemiddelde niveau van de behandelde dossiers is € 270.100.

06H o o F d S t u k 6

meer dan 500.000

van 250.000 tot 499.999

van 50.000 tot 249.999

van 0 tot 49.999

0% 10% 20% 30% 40% 50%

02/2009 - 02/2011

02/2009 - 08/201002/2009 - 02/201002/2009 - 08/2009

Omloop van de in bemiddeling behandelde

kredieten en evolutie in de tijd

FOND-11-10211-RapportMediateur NL-030511-eg-r4.indd 29 5/05/11 8:57:05

Page 30: KEFIK - Kredietbemiddeling - Activiteitenverslag 2010

e. verdeling per prOvinCie van de dOssiers in Bemidde-

ling en evOluTie in de Tijd

30

49 dossiers

37 dossiers

16 dossiers

32 dossiers

43 dossiers

70 dossiers58 dossiers

27 dossiers

50 dossiers

85 dossiers

47

Brus

sel

Waa

ls-Br

aban

t

Vlaa

ms-B

raba

nt

Ant

wer

pen

Limbu

rg Luik

Nam

en

Hen

egou

wen

Luxe

mbu

rg

Wes

t-Vla

ande

ren

Oos

t-Vla

ande

ren

02/2009 - 08/2009

02/2009 - 02/201002/2009 - 08/201002/2009 - 02/2011

908070605040302010

0

k r e d i e t b e m i d d e l i n g • a c t i v i t e i t e n v e r S l a g

FOND-11-10211-RapportMediateur NL-030511-eg-r4.indd 30 5/05/11 8:57:10

Page 31: KEFIK - Kredietbemiddeling - Activiteitenverslag 2010

31

na 2 jaar heeft de maatregel voor kredietbemiddeling van het keFik zijn relevantie en

doeltreffendheid bewezen. de bemiddeling kent geen enkel wettelijk of reglemen-

tair kader waardoor ze heel soepel kan functioneren. Het is ongetwijfeld een van de

troeven die men moet behouden. een reflectie over het kader blijft echter mogelijk,

in een optiek van het permanent maken van de maatregel.

daarmee samenhangend heeft de kredietbemiddeling van het keFik nooit specifieke

financiering ontvangen. Het keFik financiert dus deze missie met eigen middelen.

die situatie is slechts aanvaardbaar in de mate waarin de kredietbemiddeling ge-

creëerd werd als een conjunctuurmaatregel, met initieel de bedoeling om die op

het einde van de crisis stop te zetten. de opdracht moet dus nu als dusdanig gefi-

nancierd worden zodat het keFik het risico niet loopt deze te moeten uitvoeren ten

nadele van zijn studieopdrachten, analyses, opzoekingen en het samenbrengen van

de actoren voor bedrijfsfinanciering.

de communicatieaspecten zijn prioritair. ook indien het keFik zijn middelen optima-

liseert en blijk geeft van veel voluntarisme, blijven ze toch heel erg afhankelijk van

de middelen van het centrum. Het belang van een grootschalige communicatiecam-

pagne lijkt echter evident. de beslissing voor de heropmaak van de websites van het

keFik en de kredietbemiddelaar werd reeds genomen. intelligente formulieren zul-

len ter beschikking gesteld worden van ondernemingen die hun dossier rechtstreeks

via de website kunnen indienen. Het betreft zowel een communicatieactie als een

administratieve vereenvoudiging.

Het keFik en zijn kredietbemiddelaar zullen zich verder blijven mengen in de proble-

matiek gekoppeld aan de wet betreffende de continuïteit van de ondernemingen,

aan de kostprijs van het kaskrediet, aan overbewaarborging en aan de funding loss.

Het keFik zal zijn eigen acties voeren en deelnemen aan alle overlegplatformen. Het

zal zijn expertise en zijn terreinkennis inzetten met als enig doel constructieve oplos-

singen te vinden die bijdragen tot concrete antwoorden voor de ondernemingen en

de ondernemers.

07H o o F d S t u k 7

vooruitzichten en aanbevelingen

FOND-11-10211-RapportMediateur NL-030511-eg-r4.indd 31 5/05/11 8:57:14

Page 32: KEFIK - Kredietbemiddeling - Activiteitenverslag 2010

ten slotte wenst de kredietbemiddelaar nog drie specifieke suggesties mee te geven

vanuit de ‘bemiddelingspraktijk’:

1. een aanBeveling vOOr BanK en Onderneming:

sta open voor correcte communicatie!

de bankier moet worden beschouwd als een partner die men regelmatig ontmoet

om de evolutie van de onderneming te bespreken, om de strategie uiteen te zetten

en de eventuele financieringsbehoeftes op korte, middellange en lange termijn te

bekijken. op dezelfde manier moet de bankier duidelijk zijn verwachtingen en zijn

houding ten opzichte van de ondernemingsstrategie uitdrukken.

2. een aanBeveling vOOr de Onderneming die FinanCie-

ringsprOBlemen heeFT:

wacht niet te lang om ze bij de Bemiddelaar aan te kaarten.

de taak van de bemiddelaar zal des te gemakkelijker zijn wanneer hij kan tussenko-

men op het moment dat het probleem opduikt. Het heeft geen zin om te wachten

tot de situatie uit de hand loopt en het tot een totale communicatiebreuk komt voor-

aleer een beroep te doen op de kredietbemiddelingsdienst van het keFik.

3. een vraag aan alle BeTrOKKen parTijen:

doe een inspanning om de bemiddelaar meer bekendheid te geven.

de kredietbemiddeling zorgt voor behoud van de economische activiteit en van jobs.

de ondernemers kunnen er gratis een beroep op doen. Het is een effecieve maatre-

gel met eenvoudige indieningsmodaliteiten en procedures aangepast aan de realiteit

van de onderneming en de aard van het probleem.

32

k r e d i e t b e m i d d e l i n g • a c t i v i t e i t e n v e r S l a g

FOND-11-10211-RapportMediateur NL-030511-eg-r4.indd 32 5/05/11 8:57:15

Page 33: KEFIK - Kredietbemiddeling - Activiteitenverslag 2010

33

08H o o F d S t u k 8

op 2 jaar tijd is de maatregel voor kredietbemiddeling van het keFik een officiële in-

stelling geworden. de bemiddelaar krijgt dagelijks dossiers waarvoor zijn tussen-

komst vaak de laatste hoop is op een oplossing en op het behoud van de onderne-

ming en de werkgelegenheid.

opgericht door de federale overheid en gratis ter beschikking gesteld aan onderne-

mers heeft de bemiddelingsdienst van het keFik meer dan 250 ondernemingen van

het failissement gered en meer dan 2000 voltijdse equivalenten behouden.

de bemiddelaar beslecht niet de geschillen tussen beide partijen - daarvoor bestaan

er andere instanties. Hij zoekt op een neutrale manier naar oplossingen voor de

kredietproblemen.

als tussenpersoon tussen de financiële instellingen en de ondernemingen die pro-

blemen ondervinden met hun krediet beschikt de bemiddelaar over een bijzondere

positie. Hij is niet enkel een speler die tussenkomt bij specifieke, vaak zeer complexe

situaties, maar ook een bevoorrecht waarnemer.

de impact van de wet op de continuïteit van de ondernemingen op de financiering,

vooral op de mogelijkheid om toegang te hebben tot financiering, de hoge kos-

ten van het kaskrediet, de vereisten inzake waarborgen die een rem vormen op de

concurrentie tussen de banken en de zeer specifieke problematiek omtrent funding

loss zijn allemaal problemen die zo snel mogelijk moeten worden opgelost omdat

ze niet alleen een negatieve invloed hebben op de bemiddelingsdossiers, maar ook

algemeen omdat ze negatieve gevolgen hebben op de economische activiteit.

geen enkele onderneming mag aan haar lot worden overgelaten. de te geringe

bekendheid van de bemiddeling blijft daarom een belangrijk thema.

Besluit

FOND-11-10211-RapportMediateur NL-030511-eg-r4.indd 33 5/05/11 8:57:18

Page 34: KEFIK - Kredietbemiddeling - Activiteitenverslag 2010

FOND-11-10211-RapportMediateur NL-030511-eg-r4.indd 34 5/05/11 8:57:18

Page 35: KEFIK - Kredietbemiddeling - Activiteitenverslag 2010

FOND-11-10211-RapportMediateur NL-030511-eg-r4.indd 35 5/05/11 8:57:18

Page 36: KEFIK - Kredietbemiddeling - Activiteitenverslag 2010

Kredietbemiddelaar | de Lignestraat 1, 1000 [email protected]

vera

ntw

oord

elijk

e ui

tgev

er: F

rédé

ric l

ern

ou

X -

keF

ik v

Zw -

ond

erne

min

gsnu

mm

er 0

809

561

802

FOND-11-10211-RapportMediateur NL-030511-eg-r4.indd 36 5/05/11 8:57:19