Kareoler januari 2011

‘Iets doen voor lotgenoten’

Netwerk van inloophuizen

bnmo-magazine 1-2011

2 de Kareoler 1-2011

Colofon

Jaargang 71, 2011, nummer 1

De Kareoler is een uitgave van de Bond van Nederlandse Militaire Oorlogs- en Dienstslachtoffers (BNMO) en verschijnt acht keer per jaar in een oplage van 7.000 exemplaren. Het blad wordt gratis toegezonden aan leden van de BNMO.

BeschermvrouweH.M. Koningin Beatrix

Hoofdbestuur BNMOAlgemeen voorzitter: Remco SeijnVicevoorzitter: Sjef VerhagenAlgemeen penningmeester: Lei HermansAlgemeen secretaris: Jan BurgerTweede secretaris: Christel RoosLid: John KuipersLid: Ronand Luijters

Adres:BNMO, Postbus 125, 3940 AC Doorntel: 0343-474110; fax: 0343-474114e-mail secretariaat: [email protected]

Redactie KareolerChristel Roos (Hoofdredacteur), Linde van Deth, Fred Lardenoye en Janke Rozemuller

Aan dit nummer werkten mee:Wiebe Arts, Joris van Bennekom, Jos Brouwer, Wim van den Burg, Mirjam Heems, Piet Heems, Claudia Heinermann, William Moore, Willem Knook, Hugo van de Kamp, Jos Morren, Jolanda Vermeulen, Rut Wakker en Marineke Wensink-Eikelboom

Redactieadres:Redactie Kareoler, Postbus 1027, 6501 BA, Nijmegen tel: 024-3481069e-mail: [email protected]

Ontwerp en vormgeving:Forma Nijmegen

Lithografie/druk: Senefelder Misset Doetinchem

© LJP Nijmegen/BNMONiets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur.

Ingeschreven in het verenigingsregister van de Kamer van Koophandel en Fabrieken te Utrecht onder nummer V.477894.

Verschijnt ook op geluidsband

Lotgenotencontact: Schotland Trail

Veteranen en dienstslachtoffers wandelden vorig jaar over the Westhighland Way in Schotland. “De combinatie van fysieke inspanning en gezamenlijke ontspanning zorgden voor een positief effect op de deelnemers”, vertelt deelnemer Erik Paskamp in een terugblik. “De onderlinge samenwerking en de band vond ik bijzonder.”

Nieuw handboek wijst u de weg

Eind deze maand verschijnt de BNMO Wegwijzer, een handig boekwerkje waarin u als dienst- of oorlogsslachtoffer alles kunt vinden wat u nodig hebt op het gebied van hulpverlening of lotgenoten-

contact. Tevens biedt dit handboek een overzicht van inloop-huizen voor veteranen en sportclubs voor mensen met beperkingen. Het is te bestellen of gratis te downloaden via de BNMO-website.

14

16

‘je bent pas verslagen als je het zelf opgeeft’

BNMOwegwijzer

Foto: privécollectie Eric Paskamp

in dit nummer

Omslagfoto: William Moore

3de Kareoler 1-2011

Slagvaardig de toekomst tegemoet

Aan mij de eer om het voorwoord te mogen verzorgen in de eerste Kareoler die in eigen beheer wordt ingevuld en uitgebracht. Ik wil beginnen met u en allen die u lief zijn een gelukkig en gezond Nieuwjaar toe te wensen namens het hoofdbestuur!De reden dat ik het voorwoord mag doen, is minder pret-tig. Dat is omdat onze algemeen voorzitter Remco Seijn door een operatie, die gelukkig voorspoedig is verlopen, enige tijd vanaf de zijlijn heeft moeten toezien. Hij is inmiddels al weer aan het revalidatieproces begonnen, dus zullen wij hem binnenkort weer mogen verwelkomen in ons midden.De winter heeft ons al behoorlijk in zijn greep gehad. Daardoor zijn er verschillende vergaderingen uitgesteld, maar we zijn weer druk bezig om ze in te halen. We heb-ben de eerste bondsraad al gehad dit jaar. Het was weer een goed gevulde agenda waarin verschillende punten stonden ter besluitvorming: de jaarrekening van het afge-lopen jaar, de begroting voor dit jaar en het nieuwe huis-houdelijk reglement. Voorheen waren dat zaken die we eenmaal per jaar op de AJV konden besluiten, maar met de nieuwe besluitvormingsstructuur kunnen we in elke bondsraad de besluiten nemen die nodig zijn. Dat maakt ons tot een slagvaardige vereniging.In de bondsraad van april hopen we twee nieuwe hoofd-bestuursleden te mogen kiezen, dit omdat twee van de huidige leden aftredend zijn. Wij hopen dat er leden zijn die de verantwoording willen dragen om de BNMO van een goede toekomst te voorzien. Op pagina 16 ziet u hoe u zich kandidaat kunt stellen.Binnen de BNMO hebben de sociale media hun intrede gedaan. Er wordt volop gebruik van gemaakt en dat is een goede zaak. Maar men moet dat steeds zorgvuldig doen, zodat de naam van de BNMO niet geschaad wordt. Want alles wat u op het net zet, blijft te allen tijde voor uw eigen verantwoording.U ziet dat wij als hoofdbestuur alles zo goed mogelijk op orde proberen te houden en dat we de BNMO willen aan-passen aan de ontwikkelingen die de tijd vraagt.

Sjef VerhagenVicevoorzitter

Win vrijkaartjes Soldaat van Oranje!

In de rubriek BNMO Bonus vindt u informatie over theater, boeken, muziek en de nieuwste films. Ook maakt u elke maand kans op mooie prijzen, zo kunt u dit keer twee kaarten winnen voor de succesvolle musical Soldaat van Oranje. Ook maakt u kans op de dvd Razzia, over het waargebeurde verhaal over de razzia van Vélodrome d’Hiver in de Tweede Wereld-oorlog.

En verder:

Kort en bondig 4Nieuwsberichten

Omslagverhaal 6‘Buddy support’ en inloophuizen

Wisselcolumn 9Wim van den Burg over Kunduz

Bondgenoten 10BNMO-lid over inloophuis Amsterdam

BNMO Wegwijzer 12Juridische berichten

Van de afdelingen 17Nieuws, nieuwe leden en overlijdensberichten

Om nooit te vergeten 21Ingezonden verhalen

22

Foto: Joris van Bennekom

Foto: Jos Morren

in dit nummer

de Kareoler 1-20114 de Kareoler 1-2011

kort en bondig

53e Internationale militaire bedevaart

De rooms-katholieke Geestelijke Verzorging, in samenwer-king met de Stichting Militaire Lourdes Bedevaart, nodigt u uit deel te nemen aan de militaire bedevaart naar Lourdes 2011. Met als thema ‘Verenigd door één Vader en eenzelfde gebed’, ontmoeten militairen uit tientallen landen elkaar van 18 tot en met 24 mei in deze bedevaartplaats. Grote internationale vieringen worden afgewisseld met intiemere bijeenkomsten op nationaal niveau.Alle (post)actieve militairen en burgerambtenaren van Defensie tot en met 75 jaar zijn welkom om deel te nemen. Zij mogen elk één introducé(e) of begeleid(st)er meenemen. Er worden dagbussen en een nachtbus ingezet. Mocht u daartoe niet in staat zijn, bijvoorbeeld vanwege afhankelijk-heid van een rolstoel, dan kunnen we met u kijken of er een vliegtuigstoel voor u beschikbaar is. Het bestuur laat zich in dat geval adviseren door een arts. Hetzelfde geldt voor

de leeftijdsbeperking. Bent u ouder dan 75 jaar, dan bekijkt een arts met u de mogelijkheden. De reis kan ook per motor gemaakt worden met een speciaal heen- en terugreispro-gramma van 17 tot en met 25 mei. Voor alle bedevaartgangers worden eenvoudige, maar goed verzorgde hotels gereserveerd op basis van volpension. De prijzen voor de busreizen zijn berekend op basis van een mogelijke onderintekening, waardoor de kosten per persoon hoger worden. Het kan zijn dat u geld terugkrijgt wanneer een gunstigere bezetting van busstoelen plaatsvindt. De kos-ten bedragen maximaal € 573,- voor de dagbus, maximaal € 510,- voor de nachtbus en € 324,- voor vliegtuigpassagiers. De motorbedevaart kost € 444,- exclusief de brandstofkosten en de maaltijden onderweg. Details over de verzorging en het programma krijgt u zodra u uw belangstelling kenbaar heeft gemaakt.U kunt zich aanmelden bij het Bureau Hoofdkrijgsmacht-aalmoezenier, tel: 070-3166272 of per e-mail: [email protected]. U kunt alvast informatie vinden op de website: www.militairebedevaart.nl. Uw inschrijving moet vóór 1 maart binnen zijn en uw deelname wordt defi-nitief bij betaling van de volledige reissom vóór 15 april 2011 (JV)

De BNMO biedt leden ook dit jaar een subsidie van € 75,- per persoon (maximaal twee personen per aanmelding) aan. U moet dan vóór 15 mei een schriftelijk verzoek indienen bij: BNMO, t.a.v. Sandra Kamp, Postbus 125, 3940 AC Doorn.

Foto: Stichting Militaire Lourdes Bedevaart

‘PTSS wellicht voorspelbaar’

Nederlandse militairen met witte bloedcellen die veel stresshormoon-recep-toren bevatten, hebben na hun missie meer kans op symptomen van postrau-matische stress stoornis (PTSS). Dat blijkt uit onderzoek van neuropsycholoog Mirjam van Zuiden van het Universitair Medisch Centrum (UMC) in Utrecht. Van Zuiden voerde haar onderzoek uit in samenwerking met de Militaire Geestelijke Gezondheidszorg van het ministerie van Defensie. Zij onderzocht ruim 450 militairen die tussen 2005 en 2008 voor vier maanden op missie naar Afghanistan vertrokken. Na afloop van de missie bleken 34 van hen veel symptomen van posttraumatische stress te hebben. Uit het onderzoek blijkt dat bij militairen met witte bloedcellen die voor de uitzending meer stress-hormoon-receptoren (de zogeheten ‘glucocorticoid receptor’) bevatten, na de missie 7,5 maal vaker symptomen van posttraumatische stress voorkomen. De onderzoekers achten het waarschijnlijk dat de stresshormoon-receptor een belangrijke rol speelt bij het ontwikkelen van posttraumatische stressklachten. In de volgende editie van de Kareoler meer over dit onderzoek naar PTSS. (FL)

Inschrijven veteranendefilé

Bij het vorige nummer van de Kareoler was een formulier bijgesloten waarmee u zich kan inschrijven voor deelname aan het defilé op Veteranendag 2011. U kunt zich nog opgeven, maar uw aan-melding dient vóór 1 april 2011 te zijn ontvangen. Mocht u een nieuw formulier willen aanvragen, dan kunt u contact opnemen met de BNMO, t.a.v. Sandra Kamp, Postbus 125, 3940 AC Doorn.

Het defilé op de Veteranendag 2010. Foto: Wiebe Arts

Bijdrages: Linde van Deth, Fred Lardenoye, Janke Rozemuller en Jolanda Vermeulen

de Kareoler 1-2011 5de Kareoler 1-2011

Ook dit jaar terugkeerreis Srebrenica

Twee oud-Dutchbatters, John Nieuw-koop en Johan de Jonge, willen een terugkeerreis naar Srebrenica orga-niseren. Ze deden dat vorig jaar ook, zodat een groep Dutchbatveteranen de vijftiende herdenking van de val van de enclave Srebrenica bij kon wonen. Na die goede ervaring willen de twee ook dit jaar een reis organiseren om zo de herdenking op 11 juli bij te kunnen wonen. Voor belangstellenden hebben ze een informatiebijeenkomst in maart gepland. Bij voldoende belangstelling zal de reis doorgang vinden. Daarom is het van belang te weten hoeveel

geïnteresseerden er zijn. De reis staat open voor iedereen die met Dutchbat 1, 2, of 3 is uitgezonden of op een andere manier een band heeft met Srebrenica of Dutchbat. Het gaat nadrukkelijk niet om een rondreis door Bosnië. Voor meer informatie en/of het kenbaar maken van je interesse kan het formulier op de website worden ingevuld. Je wordt dan op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen. Vergeet niet je maatjes hierover te informeren! (JR)

Info: www.dutchbat2.nl

DIG’s uitgereikt

Op donderdag 23 december reikte burgemeester Roderick van de Mortel van Vught het Draaginsigne Gewonden (DIG) uit aan Tom van Erp (72). Van Erp nam in september 1991 als VN-inspec-teur deel aan UNSCOM 10-12 in Irak. Daar was hij onder meer belast met het toezicht op het vernietigen van artilleriemunitie en vliegtuigraketten. Als gevolg van zijn militaire oorlogser-varingen is hij gewond geraakt aan het zenuwstelsel. Hij ondervindt hiervan nog dagelijks hinder en ontvangt hier-voor sinds kort een militair invalidi-teitspensioen.Wachtmeester 1 Raoul Janssen heeft vorige maand het DIG uitgereikt gekre-gen door commandant Koninklijke Marechaussee luitenant-generaal Dick van Putten. Bij Janssen werd begin 2008 een posttraumatische stress stoor-nis vastgesteld als gevolg van zijn uit-zending in 1993 naar voormalig Joego-slavië. Na een intensieve behandeling werd hij in 2010 genezen verklaard.Als 18-jarige werd Jos Boortman uitge-

zonden naar Libanon. Hij ging erheen als een vrolijke, spontane jongen, maar kwam terug als een ander mens. Na een moeilijke periode werd in 2008 vastgesteld dat zijn tijd in Libanon van

grote invloed is geweest op de rest van zijn leven en werd een posttraumati-sche stress stoornis geconstateerd. Het is aan zijn eigen vasthoudendheid te danken dat hij uiteindelijk de juiste hulp heeft gekregen. Burgemeester van Zaanstad Geke Faber reikte aan hem op 27 januari het Draaginsigne Gewonden uit en prees Boortman voor zijn door-zettingsvermogen. (JR/LvD)

Foto: Wiebe Arts

Dutchbat 2-veteraan John Nieuwkoop kijkt op 11 juli 2009 uit over het terrein van de accu-fabriek waar iedereen zich verzamelt voor de herdenking en herbegrafenis van de slachtoffers. Foto: Claudia Heinermann

Bijdrages: Linde van Deth, Fred Lardenoye, Janke Rozemuller en Jolanda Vermeulen

Oproep Nationale Herdenking

De BNMO is op zoek naar leden die deel willen nemen aan het erecouloir op de Dam tijdens de Nationale Herdenking op 4 mei 2011. U kunt zich nog aanmelden tot 15 maart. Mocht u zich willen opgeven, dan kunt u contact opnemen met de BNMO, t.a.v. Sandra Kamp, Postbus 125, 3940 AC Doorn, e-mail: [email protected]

Foto: Wiebe Arts


et was een informele ontmoeting tussen BNMO-secretaris Jan Burger en

Leen Noordzij, voorzitter van het Veteranen Platform (VP), die leidde tot de eerste aanzet voor een nieuw initiatief om laagdrempe-lige zorg te bieden aan veteranen en dienstslachtoffers. Burger: “We raakten in gesprek bij een door de militaire vakbond AFMP/FNV en de PvdA georganiseerde hoorzit-ting in de Tweede Kamer over de initiatiefwet Veteranen. Daarbij is het idee voor een conferentie over de zogeheten nuldelijnszorg ont-staan.” Inmiddels heeft dat geleid tot een samenwerkingsverband waar ook het Veteraneninstituut (Vi), Home-Base Support, de Bond van Oud-Stoottroepers en Stoot-troepers (BOSS), Maatschappelijke Dienstverlening & Kameraadschap Legereenheden (MDKL) en de Bond van Wapenbroeders bij betrokken zijn geraakt.

ConferentieIn november vorig jaar vond de conferentie over de nuldelijnszorg plaats. Volgens Burger was deze bijeenkomst vooral bedoeld voor het stimuleren van wat inmiddels ‘Buddy support’ is gaan heten. “Het ging om het toerusten van de mensen die actief zijn als contact-persoon, veteranenhelper, sociale commissaris, buddy of hoe ze ook mogen heten in hun vereniging. Dus het benadrukken van het belang van kameraadschappelijke ondersteuning. We wilden ook de mogelijkheden van ontmoetings-

centra laten zien. Als het ware de klokken gelijk zetten met betrek-king tot allerlei lopende ontwik-kelingen en een aanzet geven tot, of inspiratie opdoen voor, meer samenwerking en afstemming tus-sen allerlei initiatieven.”De initiatiefnemers van de confe-rentie waren aangenaam verrast door het enthousiasme onder de deelnemers aan deze bijeenkomst. “Er bleek veel animo onder de veteranen en dienstslachtoffers om elkaar een steuntje in de rug te geven, zorg te hebben voor elkaar. Maar er is tegelijkertijd behoefte aan meer duidelijkheid en afstem-ming over de mogelijkheden, de grenzen, de samenwerking met de professionals, de opleiding en de erkenning.” Na de conferentie werd dan ook een initiatiefgroep gevormd door de BOSS, de Bond van Wapenbroe-ders, MDKL, het Vi, het VP en de BNMO. Er werd een plan van aan-pak gemaakt om tot meer afstem-ming en samenwerking te komen dat op 17 januari werd besproken door de initiatiefgroepsleden met de Basis, het ministerie van Defen-sie, Home-Base Support, Diensten-Centrum Bedrijfsmaatschappelijk Werk en een vertegenwoordiger van de Geestelijke Verzorging. Het plan is bijgesteld en onderschreven door de aanwezigen. Burger: “Op grond daarvan is een stuurgroep ingesteld, bestaande uit het Vi, het VP en de BNMO en een werkgroep met vertegenwoordigers uit vetera-nenorganisaties en verenigingen, die de plannen gaat uitwerken

Passend lotgenotencontact voor alle veteranen, dienstslachtoffers en hun relaties. Dat is het doel van een samenwerkingsverband van verschillende organisaties op het gebied van veteranen en andere oud-militairen. Ook de BNMO speelt een belangrijke rol in dit project dat onder meer het opzet-ten van een netwerk van inloop-huizen tot doel heeft. BNMO-secretaris Jan Burger: “Initiatieven als het Eldershoes en de Treffer zijn een inspirerend voorbeeld.”

Door: Fred Lardenoye

Krachten gebundeld voor netwerk van inloophuizen

‘Buddy support’Hom

slag

verh

aal

7de Kareoler 1-2011 7

in breed overleg met alle betrok-kenen. Gertjan Gort en Rouchdi Bouaziz van C2Community geven onder verantwoordelijkheid van de stuurgroep leiding aan de acties.”

Netwerk Een van de plannen is het opzetten van een netwerk van inloophui-zen, waarbij Home-Base Support een belangrijke rol gaat spelen. Home-Base Support is in 2008 ontstaan dankzij een fusie van KNMB ProRege, die de voormalige Protestantse Militaire Tehuizen (PMT’s) beheerde, en de PIT die het Thuisfrontwerk vanuit dezelfde gezindte organiseerde. Cor Lou-werse, algemeen directeur van Home-Base Support: “Naast dienst-verlening aan militairen kwamen ook oud-militairen, veteranen, diensten oorlogsslachtoffers en het thuisfront steeds nadrukkelij-ker in beeld. Daardoor zijn we van een militaire tehuisorganisatie steeds meer veranderd in een wel-zijnsorganisatie.” De PMT’s, inmid-dels omgedoopt tot ECHOS Homes, werden daardoor ontmoetings-centra voor iedereen die op een of andere wijze verbonden is met de krijgsmacht. “Naast het wereldwijd bieden van een gastvrij onderko-

men voor uitgezonden militairen biedt Home-Base Support inmid-dels ook specifieke dienstverlening aan veteranen en het thuisfront”, aldus Louwerse.Een ontwikkeling die naadloos aansluit bij de ontwikkeling van ‘Buddy support’. Burger: “Een goede gedachte heeft altijd meerdere vaders en moeders. De BNMO heeft in haar meerjaren-beleidsplan staan dat hij streeft naar een netwerk van regionale ontmoetingscentra; de oprichters van MDKL hebben ook de visie dat er een netwerk moet komen van inloophuizen. Tegelijkertijd kwam Home-Base Support met haar aan-bod om de ECHOS Homes open te stellen voor huiskamerprojecten. Het zocht samenwerkingspartners en begon alvast met de personeels-leden van de ECHOS Homes de nuldelijnscursus te laten volgen.” Burger noemt ook het initiatief van activiteitencentrum de Oude Stomp, waar veteranen onder meer samen kunnen klussen, als een voorbeeld van ‘Buddy support’. “En ook het Landelijk Zorgsysteem voor Veteranen beraadde zich op zijn toegankelijkheid. Deze ontwik-kelingen gaven een stimulans aan een brede samenwerking, mede omdat het VP de versterking van de nuldelijnszorg ook als beleidspunt heeft vastgesteld. Uitgangspunt bij de verdere ontwikkelingen is dat

de veteranen, dienstslachtoffers of hun relaties zelf inhoud geven aan de projecten. Het zijn activiteiten van hen, voor en door hen.”

Passend lotgenotencontactHet doel van het samenwerkings-project is voor Burger helder. “De insteek van de BNMO is om ervoor te zorgen dat alle veteranen, dienstslachtoffers, relaties van hen, weduwen of weduwnaars, een voor hen passend lotgenotencon-tact kunnen vinden, hetzij omdat ze zelf die herkenning en onder-steuning goed kunnen gebruiken, hetzij omdat ze vanuit hun eigen ervaring zoveel voor anderen kun-nen betekenen. Omdat de BNMO-achterban bestaat uit ex-militairen met een dienstverbandaandoening is de BNMO extra alert op de onderlinge zorg en de aansluiting op de professionele zorg. Tegelij-kertijd is het onze langdurige erva-ring die de grote waarde van lotge-notencontact heeft bevestigd. De onderlinge herkening, erkenning, het aan een half woord genoeg hebben, zijn van enorme beteke-nis voor ieder mens. En zeker voor degene die bijzondere ervaringen heeft meegemaakt.”Burger wijst op de lange traditie die de BNMO heeft in het organise-ren van allerlei bijeenkomsten voor dit soort ‘Buddy support’ en het uitgebreid netwerk van contactper-

BNMO-secretaris Jan Burger: “Vrijwilligers-werk mag best van professionele kwaliteit zijn.” Foto: archief BNMO

ECHOS Home De Landing in Schaarsbergen. Foto: Home-Base Support


support en het respect.”Het nu ontstane samenwerkings-verband erkent het belang hiervan en gaat werken aan het waarbor-gen van een goede kwaliteit van de ‘Buddy support’. Burger: “In ver-schillende werkgroepen gaan we aan de slag om kwaliteitscriteria op te stellen, organisatievormen te bepalen, opleidingswensen en -mogelijkheden in kaart te brengen, ontmoetingsplekken uit te bouwen of op te zetten en de financiering van dit alles goed te regelen.” De BNMO, het Vi en de Basis heb-ben in dat kader samen met Home-Base Support een inloophuiscon-cept voor veteranen ontwikkeld. Algemeen directeur Louwerse: “Dat gaat toegepast worden in de ECHOS Homes in Nederland. Het eerste inloophuis in deze stijl wordt in april 2011 gerealiseerd in ECHOS Home De Landing in Schaarsbergen. In de loop van 2011 volgen de ECHOS Homes in Ermelo en Havelte.” In deze ECHOS Homes wordt een huiskamer ingericht voor veteranen waar ze elkaar kunnen ontmoeten, ondersteunen en activiteiten kunnen onderne-men. Louwerse: “Er is altijd een getrainde vrijwilliger aanwezig, die ook veteraan en dus lotgenoot is, maar die ook op de hoogte is van specifieke voorzieningen en zorg voor veteranen.”Burger is in elk geval vol vertrou-wen over het project: “Als we dat met elkaar hebben gedaan, is er vanzelf een soort kwaliteitskeur-merk ontstaan, waardoor iedere veteraan of dienstslachtoffer of relatie daarvan weet: dit is een betrouwbare plek om lotgenoten te ontmoeten, om jezelf weer op te laden, om iets voor anderen te betekenen.”

Voor vragen of als u belangstelling heeft om aan dit initiatief deel te nemen, mail naar [email protected].

‘Er bleek veel animo onder de veteranen en dienstslachtoffers om elkaar een steuntje in de rug te geven’

sonen voor persoonlijke ontmoe-ting en ondersteuning. “Vandaar ook dat wij in ons beleidsplan hebben staan dat er ontmoetings-centra moeten komen. Bijzondere aandacht willen wij ook besteden aan de partners en de weduwen. Door samenwerking met de Stich-ting Partners van Oorlogsgetrof-fenen geven we daar een extra impuls aan. Tegelijkertijd hebben wij gezien dat het niet eenvoudig is om goedbedoelde initiatieven tot wasdom te brengen.” De BNMO-secretaris wijst op het Limburgse inloophuis voor vetera-nen het Eldershoes. “Daar waren wij vanaf het begin bij betrokken. Het was destijds zeer vernieuwend en leidde tot veel waardering bij de bezoekers. Nu zien wij vlak daarbij MDKL ontstaan met een breder aanbod, waardoor het voor ons een inspirerend voorbeeld is voor de richting die we op moeten gaan. Bij andere initiatieven, zoals de Oude Stomp, de Treffer, de bijeenkomsten in Den Haag en in

het noorden, zie je steeds dezelfde intenties: elkaar echt ontmoeten, elkaars kracht en zwakte herken-nen en respecteren, een veilige plek maken met elkaar van waar-uit je je eigen ontwikkeling kunt uitbouwen.”

SchaarsbergenUit onderzoeken is de grote waarde gebleken van lotgenotencontact en met name Angelsaksische landen hebben positieve ervaringen opge-daan met vergelijkbare support-systemen, al dan niet gesteund door de overheid. Burger: “Het zal ieder duidelijk zijn dat het van belang is dat deze kameradenhulp wel op

een verantwoorde manier is geor-ganiseerd. Soms is daarbij scholing nodig, soms werkervaring, soms moet er een professional bij komen om de financiën of de relaties weer op orde te brengen, in een enkel geval is therapie nodig.” Burger wijst op het gevaar dat goedbe-doelde initiatieven weer doodbloe-den en daardoor juist contrapro-ductief werken. “Als iemand zich

met hart en ziel inzet voor ande-ren en zelf na een jaar uitgeblust is, dan is dat een veel te harde les voor hem- of haarzelf en zijn ande-ren een veilige plek kwijt. Daarom hechten wij aan een goede toerus-ting van de mensen – weten wat je rol is, waar je grenzen liggen, hoe je het contact opbouwt en hand-haaft, welke zorgmogelijkheden er zijn en waar je voor wat moet zijn – maar ook aan regelmatige uit-wisseling met elkaar en soms met een professionele coach. Vrijwilli-gerswerk is geen vrijblijvend werk: het mag best van professionele kwaliteit zijn, maar het kenmerk is wel de onderlinge herkenning, het

Algemeen directeur van Home-Base Support Cor Louwerse: huiskamers voor veteranen in de ECHOS Homes. Foto: Home-Base Support

omsl

agve

rhaa

l


door de overheid ook, betekent dat nog niet dat diezelfde overheid daar ook altijd invulling aan geeft. Dat hebben we helaas moeten constateren als het gaat om de ereschuld die de overheid heeft aan een groot aantal veteranen dat na hun uitzending geen of gebrek-kige zorg heeft gekregen. Ondanks een akkoord tussen vakbonden en Defensie, waarbij de Nationale Ombudsman als bemiddelaar optrad, weigert diezelfde overheid haar portemonnee te trekken en die ereschuld in te lossen. Laten we hopen dat de overheid bij deze niet opnieuw haar plicht verzaakt. Wij blijven in ieder geval doorgaan om te vechten voor de belangen van onze veteranen.

Wim van den Burg is voorzitter van de militaire vakbond AFMP/FNV

e nieuwe missie gaat door. Met een minimale meer-derheid stemde de Tweede

Kamer in met het besluit van het kabinet om 545 politiemensen, marechaussees en militairen in te zetten voor een nieuwe missie in Afghanistan. Met het besluit kwam een einde aan een hectische week die startte met een hoorzit-ting waar tal van deskundigen hun eigen opvatting over nut en noodzaak van de missie kenbaar maakten, maar ook talloze vragen van Kamerleden beantwoordden. Vrijwel aan het eind van de hoor-zitting mochten ook de vakbon-den van politie, marechaussee en militairen hun opvatting over de missie kenbaar maken. Ook mijn oordeel als voorzitter van de Alge-mene Federatie van Militair Perso-neel, de FNV bond van militairen (AFMP/FNV), werd gevraagd. Een van de hoofdtaken van de krijgsmacht is de bevordering van de internationale rechtsorde en stabiliteit. Uiteraard heeft de AFMP/FNV in beginsel geen enkel bezwaar tegen het inzetten van militair personeel voor dit doel. De

krijgsmacht is geen werkgelegen-heidsproject, maar een organisatie die continue beschikbaar moet zijn voor de uitvoering van haar taken. Daarbij moet echter wel naar onze mening worden voldaan aan het zogenoemde toetsingskader, een reeks van voorwaarden waaraan een missie moet voldoen.Om te kunnen beoordelen of de

inzet van militairen verantwoord is vanuit het perspectief van het belang van onze leden maken ook wij als vakbond gebruik van het toetsingskader. In onze beoorde-ling toetsen we vooraf de artikel 100-brief aan alle verschillende aspecten genoemd in dat toetsings-kader, daarbij laten we de politieke aspecten uiteraard ter beoordeling van de Tweede Kamer. Ons gaat het puur om de belangen van het personeel.Vanuit die belangen zijn een aan-tal kanttekeningen of punten van zorg te benoemen. Ten eerste zijn wij van mening dat elk land ver-antwoordelijk moet zijn voor de eigen Force Protection. Hoewel wij alle vertrouwen hebben in de pro-fessionaliteit van de Duitse militai-ren constateren we wel dat er door de gemaakte keuze geen sprake is van een optimale gezamenlijke voorbereiding.Daarnaast zijn wij bijzonder onge-lukkig met het feit dat er zowel in de samenleving als in het parle-ment, althans tot nu toe, een zeer gering draagvlak is voor deze mis-sie. Temeer daar uit eerder onder-

zoek is gebleken dat een gebrek aan draagvlak voor een missie een aspect kan zijn dat bijdraagt aan het ontstaan van PTSS bij militai-ren. En om die reden hebben wij ook gepleit voor extra aandacht voor de nazorg. En hoewel die zorg vanzelfspre-kend lijkt en de verantwoordelijk-heid voor de uitvoering daarvan

wisselcolum

n

Nieuwe missie Afghanistan roept vragen over nazorg op

Laten we hopen dat de overheid niet opnieuw haar plicht verzaakt

D

In de ‘Wisselcolumn’ leest u de mening van prominenten en ervaringsdeskundigen over een actueel thema. Mocht u als BNMO-lid zelf een column wil-len insturen (circa 500 woorden, plus een foto), dan kan dat naar [email protected]

Foto: archief AFMP/FNV


e datum 23 maart 1993 staat in zijn geheugen gegrift. Hij werd als poli-

tieman opgeroepen om zich met spoed te begeven naar de Amster-damse Vrolikstraat en trof daar het lichaam aan van een hevig bloedend meisje. De nog maar 12-jarige Turkse Zülbiye Gündüz was op klaarlichte dag doodge-slagen, een moord die destijds veel opzien baarde. “Ik heb nog geprobeerd haar te reanimeren, maar er kwam bloed uit haar oren en haar hersens lagen op straat. Naderhand vroegen ze aan me: hoe gaat het? Toen ging het niet meer. Ik had visioenen van Palestijnen en de behandeling van vrouwen daar.” Eugene Sandel (50) kan zich nog herinneren dat hij terugging naar het bureau en dat hij alleen

dacht: ik kan daar een half jaar zitten, verdien mijn geld en kan mensen helpen. Dat is een mooie uitdaging.”Maar na drie weken in Libanon brak de pleuris uit: met veel oor-logsgeweld drong Israël in juni 1982 Libanon binnen. “Ik zat in Yatar. Een hoop geschiet, tanks, helikopters en vliegtuigen. Toen ben ik wel geschrokken. Ik dacht: ik wil niet in een lijkenzak terug-keren. We moesten een schermvest aan en een helm op en afwachten wat er ging gebeuren. Er zijn een aantal incidenten geweest waar ik het liefst niet meer aan herinnerd wil worden.” In november 1982 keerde hij terug naar Nederland. “Ik geloof wel dat er gevraagd is of ik iets mankeerde. Zoniet, dan kun je hier tekenen, werd er gezegd.” Zijn TS-contract liep nog twee jaar. “Misschien ook wel door mijn gedrag kon ik me niet meer aanpassen aan het kazerneleven. Ik kreeg toen al vaak hoofdpijn door migraineaanvallen. Dan bleef ik ziek thuis en kreeg vervolgens de marechaussee aan de deur.”

PTSSVanwege de aanvaringen met het kader en het constant op rapport geslingerd worden, besloot hij te gaan solliciteren als bewaker. Al snel werd hij aangenomen. “Maar dat was altijd ’s nachts, dus dat werkte ook niet. Want door hoofd-pijn en nachtmerries kon ik toch al

Over wat hij in 1982 in Libanon meemaakte, heeft oud-Unifiller Eugene Sandel het liever niet meer. En ook een heftige ervaring als politieman rond de moord op een Turks meisje in Amsterdam heeft hij achter zich gelaten. Na de diagnose PTTS zet de Libanon-veteraan zich nu volledig in voor lotgenoten. Zijn doel om in Amsterdam een inloophuis voor veteranen op te richten, komt na een goed gesprek met burgemeester Eberhard van der Laan steeds dichterbij.

‘Lotgenoten helpen, doet me goed’

bondgenoten

D

Libanonveteraan Eugene Sandel zet zich in voor inloophuis veteranen

Door: Fred LardenoyeFoto: William Moore

maar gezoem hoorde. En ook de uren erna bleef hij zich beroerd voelen, zonder dat aan slachtof-ferhulp of de politiedominee uit te kunnen leggen. De toenmalige commissaris Erik Nordholt belde hem dezelfde avond op. “Ik zei dat het wel ging, maar dat klopte helemaal niet.” Met tegenzin gaf hij toe aan de wens van zijn dis-trictscommandant om in te gaan op de uitnodiging voor de begrafe-nis in Turkije. “Ik werd daar bijna gelyncht omdat ze dachten dat ik de dader was. Ga maar na, ik was kaal en voor hen was het ‘alle skin-heads haten Turken.’” Het kwam voor Sandel niet meer goed. In een opwelling nam hij in 1995 ontslag bij de politie.

LibanonZeventien jaar eerder was hij als dienstplichtig soldaat opgekomen bij de genie in Vught. Na op de Oranje Nassaukazerne in Amster-dam de administratie van de voer-tuigen gedaan te hebben, tekende hij bij als Technisch Specialist (TS) en werd YP-chauffeur. “Ik haalde er geen voldoening uit en heb zelf gevraagd om uitzending naar Libanon.” Bij UNIFIL kwam hij in mei 1982 terecht bij de Force Mobile Reserve, waar hij als chauffeur voor calamiteiten werd ingezet. “Toen ik landde in Beiroet dacht ik gelijk: misschien heb ik het te licht inge-schat. De voorlichting was niet optimaal, je kreeg boekjes over het strand, surfen en theedrinken. Ik


moeilijk slapen.” Andere baantjes volgden, maar pas toen hij bij de Amsterdamse politie werd aange-nomen ging het beter. “Ik werkte in Amsterdam-Oost en dat beviel mij prima, hoewel de koppijn bleef.”Na het incident in de Vrolikstraat en zijn vrijwillig ontslag bij de Amsterdamse politie ging het snel bergafwaarts met de Libanon-veteraan. In 1996 werd hij zelf verdachte vanwege zijn connectie met een buurtgenoot. Toevallig ontving hij in dezelfde tijd een vragenlijst van een wetenschappe-lijk onderzoek naar veteranen. “Ik heb aangegeven dat ik acute hulp nodig had. Toen kwam iemand van de Stichting Dienstverlening Veteranen (voorloper van het Veteraneninstituut; red.) en

daarna is het gaan rollen.” Het leidde tot de diagnose post-traumatische stress stoornis (PTSS) en Sandel werd afgekeurd. “Via mijn vrouw ben ik met de BNMO in contact gekomen. Zij begon ook PTSS-klachten te ontwikkelen. Toen is ze gaan googelen en kwam bij de BNMO terecht. In die tijd werd een groep van partners van veteranen en dienstslachtoffers opgericht. Daar is ze aan mee gaan doen en ze is er goed uitgekomen.” Aanvankelijk met tegenzin ging hij een keer mee. “Daarna ben ik regelmatig teruggeweest. Nu is zij klaar. En ik besloot om iets voor uitgezonden militairen te gaan doen.” Sandel sloot zich aan bij de BNMO-afdeling Amsterdam. “Daardoor ben ik er wat meer bij betrokken

geraakt. Ik sta met de dodenher-denking op de Dam, dat motiveert mij. En ook bij de bevrijdingsfesti-vals ben ik aanwezig om mensen uit te leggen hoe het is om als mili-tair uitgezonden te zijn geweest en om mensen met problemen door te verwijzen.” InloophuisZo kwam hij op het idee om de Stichting Veteranen Amsterdam op te richten. “Ik wil me daarmee vooral richten op jonge veteranen vanaf Libanon. Ik help ze, als ze problemen hebben. Een soort nul-delijnszorg waarbij ik ze zo nodig de weg kan wijzen naar professio-nele zorg.”Met de stichting zet hij zich ook in voor een inloophuis voor veteranen in Amsterdam, gemodelleerd naar het veteraneninloophuis de Treffer in Eindhoven. Na eerdere vergeefse pogingen tot contact kreeg hij van de nieuwe Amsterdamse burge-meester Eberhard van der Laan wel meteen een reactie. “We hebben zelfs al een goed gesprek gehad, want hij was onder de indruk van de aanvraag voor dit project.” Via een medewerker van de burgerva-der van Amsterdam heeft Sandel inmiddels te horen gekregen dat er gezocht wordt naar een geschikte locatie. Zelf heeft Sandel nog vaak last van klachten. “Ik heb altijd paracete-mol bij me, want als ik iets opkrop, krijg ik hoofdpijn. Ik probeer te sla-pen of ga autorijden. Dan ben ik op mezelf en gaat het wel.” Het doet hem wel goed dat inmiddels bij de politie meer aan nazorg wordt gedaan. “De laatste tijd gaat het goed met me omdat ik ook probeer om anderen te helpen. Daar help ik mezelf ook mee, want ik heb het er heel erg druk mee.”

Meer info of contact met Eugene Sandel: www.stichtingveteranenamsterdam.nl of [email protected]

Libanonveteraan Eugene Sandel: “Er zijn een aantal incidenten geweest waar ik het liefst niet meer aan herinnerd wil worden.”


Vraag: Momenteel krijg ik een 80-100 WAO alszijnde bovenwet-telijke uitkering. Daarvoor kreeg ik ww + suppletie alszijnde wet-telijke en bovenwettelijke uitke-ring en daarop kwam ook het bijzondere MIP tot uitkering. De vraag die ik heb, is of dit bijzon-dere militaire invaliditeitspensi-oen nu wel of niet tot uitkering komt bij mijn WAO?

Antwoord: De korting die u bedoelt, is de zogenoemde. V4-korting als ook zijn opvolger de korting op grond van de zoge-noemde gelaagde opbouw. Het gaat in beide gevallen om een korting van de WAO uitkering (ontvangt u van het UWV) op het militair invaliditeitspensioen (ontvangt u van het APG). Dus m.a.w. de WAO uitkering blijft gewoon gehandhaafd en ont-vangt men dan nog gewoon van het UWV, alleen op het militair invaliditeitspensioen wordt deze uitkering in mindering gebracht. Deze korting mag alleen worden toegepast als u ontslagen bent uit de militaire dienst na 1 januari 1998. Bent u ontslagen vóór 1 januari 1998 dan mag de korting niet worden toegepast.

bnmo wegwijzer

Op 27 januari heeft minister van Defensie Hans Hillen in een brief aan de Tweede Kamer laten weten dat de onderzoeken naar de gevolgen van het gebruik van PX-10 in de krijgsmacht vertraging hebben opgelopen. Het betreft een onderzoek naar de eerder opgestelde, interne rapportage van Defensie over het gebruik van PX-10 bij Defensie, alsmede over de samenstelling van het middel en de aandoeningen die het kan ver-oorzaken. Het tweede onderzoek gaat in op de gezondheidsrisico’s in arbeidssituaties waarin perso-neel met PX-10 heeft gewerkt. Het eerste onderzoek, dat wordt uitge-voerd door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) in samenwerking met het Institute for Risk Assessment Sciences (Univer-siteit Utrecht) en het Britse Institute of Occupational Medicine wordt bin-nenkort afgerond en aan de Kamer aangeboden. De resultaten van het tweede deelonderzoek en het eind-rapport worden pas op zijn vroegst deze zomer verwacht.Het schoonmaakmiddel PX-10 kwam in 2008 negatief in het nieuws toen bleek dat militairen hun ziekteklachten weten aan het gebruik van dit middel zonder afdoende beschermingsmiddelen. Sommigen van hen leden aan vor-men van bloedkanker en voerden al jaren een juridische strijd tegen Defensie vanwege een mogelijke aansprakelijkheid. Naar aanleiding van de aandacht in de media stelde het ministerie van Defensie in okto-ber 2008 een meldpunt in, waar ruim 1.500 militairen zich gemeld hebben. Uit de interne rapportage van Defensie is gebleken dat het omstreden schoonmaakmiddel in elk geval tot 1985 het kankerver-wekkende benzeen bevatte. Volgens

de militaire vakbonden is PX-10 bij een groot aantal dienstgroepen in de verschillende krijgsmachtdelen gebruikt. Onder meer bij torpedo-makers, mariniers, radio- en radar-monteurs, elektronicaspecialisten, wapenonderhoudspersoneel en wapenherstellers.Het ministerie van Defensie meldde eerder dat naar aanlei-ding van het interne onderzoek erkend wordt dat er een relatie kan bestaan tussen een drietal aandoe-ningen en het gebruik van PX-10. Het gaat daarbij om acute myeloide leukemie, myelodysplastisch syn-droom en/of aplastische anemie. Tot nu toe heeft het ministerie van Defensie in een vijftal gevallen claims van oud-militairen erkend en in behandeling genomen of afgehandeld. Meer dan 120 juridi-sche claims voldoen niet aan de voorwaarden die Defensie voorlo-pig heeft opgesteld. Deze dienst-slachtoffers dienen de uitkomsten van de genoemde onderzoeken af te wachten. Aan de Nationale Ombudsman, die door het advocatenbureau Letsel-schade Haaglanden hierover bena-derd is, laat Defensie bij monde van Hoofddirecteur Personeel Hans Leijh weten: “Al met al betreurt Defensie het dat de uitkomst van het externe onderzoek langer dan verwacht op zich laat wachten. Juist voor de mensen die aan ern-stige aandoeningen lijden en van mening zijn dat de aandoening veroorzaakt kan zijn door benzeen-houdend PX-10, kan het wachten extra belastend zijn. Toch is dat geen reden om vooruit te lopen op de uitkomsten van het onder-zoek en ziet Defensie vooralsnog geen reden causaal verband aan te nemen voor andere dan de drie eer-dergenoemde aandoeningen.” (FL)

Geduld dienstslachtoffers PX-10 verder op de proef gesteld De BNMO ontvangt met regel-

maat vragen via de service ‘Eerste Hulp Bij Juridische Zaken’, die u kunt vinden op de website

Bijdrages: Willem Knook en Fred Lardenoye

V r a a g e n a n t w o o r d


Minister van Defensie Hans Hillen wil dat de Tweede Kamer op zoek gaat naar geld om een grote groep veteranen die psychische of fysieke verwondingen hebben opgelopen tijdens vroegere missies schadeloos te stellen. Zelf zegt hij geen geld te hebben om een regeling uit te voeren voor naar schatting ruim duizend mensen die voor 1 juli 2007 zijn uitgezonden. Sommige juridische procedures lopen inmid-dels al meer dan tien jaar. Voor veteranen in vergelijkbare gevallen die na die tijd zijn uitgezonden, bestaat wel een regeling. De rege-ling voor de ‘oude gevallen’ kwam in mei 2010 tussen de militaire vakbonden en Defensie tot stand na bemiddeling van Nationale Ombudsman Alex Brenninkmeijer (zie de Kareoler, juni 2010), maar Defensie heeft er vervolgens nog geen uitvoering aan gegeven. Om dat nu alsnog te gaan doen, is er volgens Hillen zo’n 100 miljoen euro nodig. Geld dat er volgens hem niet is binnen het krappe bud-get van Defensie. PvdA, VVD, SP en D66 vinden dat er snel een oplos-sing moet komen. En ook de PVV en het CDA vinden dat er, ondanks de forse bezuinigingen, gezocht moet worden naar mogelijkheden om deze ‘ereschuld’ alsnog in te lossen. PvdA-Kamerlid Angelien Eijsink pleit ervoor om het beno-digde geld uit de algemene midde-len te halen. Zij wil met haar col-lega’s bij minister Jan Kees de Jager van Financiën aankloppen.Het gaat met name om veteranen die in het verleden een posttrau-matische stress stoornis (PTSS) heb-ben opgelopen als gevolg van een militaire uitzending en die tussen de wal en het schip dreigen te val-len. Via deze regeling zou de groep in aanmerking kunnen komen voor een vergoeding van letsel-schade, zonder dat zij daarvoor

jarenlang juridische procedures moeten voeren. Het betreft zowel veteranen van recente missies in Bosnië en Irak als WO II-, Indië-, Korea- en Nieuw-Guineaveteranen.Naast de zoektocht naar geld voor de schadeloosstelling van deze groep veteranen, wil Hillen de ini-tiatiefwet Veteranen van PvdA, SP, GroenLinks en D66 en de Kaderwet Veteranen, die het vorige kabinet op de valreep heeft behandeld, in elkaar schuiven. Een belangrijke verschil tussen de beide voorge-stelde wetten is de definitie van veteraan. In de Kaderwet wordt vastgehouden aan de al bestaande definitie, terwijl de initiatiefwet de definitie wil uitbreiden met actieve militairen die een of meerdere uitzendingen op hun naam heb-ben staan. Dat laatste is een wens van een grote meerderheid van de Tweede Kamer die eerder in een motie is vastgelegd. (FL)

Geen geld voor schadeloosstelling ‘oude’ PTSS-veteranen

Nationale Ombudsman Alex Brenninkmeijer. Foto: Bureau Nationale Ombudsman

Vraag: Hoe kom ik in aanmer-king voor een vergoeding voor geïndiceerde brillenglazen en voor een vergoeding voor een brilmontuur?

Antwoord: Een beroep doen op een dergelijke voorziening is mogelijk als de brillenglazen noodzakelijk zijn vanwege een dienstverbandaandoening. Dus m.a.w. Defensie vergoed niet alle ziektekosten of kosten van hulpmiddelen, maar compen-seert op dit vlak alleen de kosten die men moet maken i.v.m. een dienstverbandaandoening. Wanneer u de brillenglazen en montuur dus nodig heeft van-wege een aandoening opgelopen als gevolg van de uitoefening van de militaire dienst kunt u een verzoek om vergoeding hier-van indienen bij het APG. Heb-ben de brillenglazen niet met een dienstverbandaandoening te maken, dan heeft u geen recht op vergoeding en heeft het geen zin een verzoek in te dienen.

V r a a g e n a n t w o o r dwww.bnmo.nl. Wellicht zit hier het antwoord op uw vraag ook tussen. U kunt uw vraag ook opsturen naar [email protected]


Veteranen en dienstslachtoffers wandelden vorig jaar over the Westhighland Way in Schotland. “De combinatie van fysieke inspan-ning en gezamenlijke ontspanning zorgden voor een positief effect op de deelnemers”, vertelt deelnemer Erik Paskamp. Pilotproject Schotland Trail was een initiatief van veteraan Wim Aangeenbrug en werd ondersteund door de Basis. Ook het Veteraneninstituut was erbij betrokken. Veteraan en BNMO-lid Erik Pas-kamp blikt terug op de tiendaagse tocht van maart/april vorig jaar.

Door: Linde van Deth

e Schotland Trail was bedoeld om veteranen en dienstslachtoffers op

een actieve manier te helpen hun ervaringen een plek te geven. Kameraadschap, begrip en herken-ning waren de kernwoorden van de wandeltocht en vanuit de Basis reisde er ook een hulpverlener met de oud-militairen mee. Veteraan

en dienstslachtoffer Erik Paskamp (48) zag een advertentie van de Schotland Trail in de Kareoler en gaf zich op omdat hij een buitensport-liefhebber is en nog nooit in de Schotse Hooglanden was geweest. “Ik had niet echt een specifiek doel voor ogen, maar wilde er lekker even tussenuit. Het feit dat alle deelnemers (ex-)militairen waren, zou ervoor zorgen dat we in ieder geval allemaal een beetje uit het-zelfde hout gesneden waren. Ook het feit dat het werd aangekondigd als een back to basic tocht zonder noemenswaardige luxe sprak mij aan.”

Bijzondere bandDe groep bestond uit elf mensen. Naast Wim Aangeenbrug en de hulpverlener van de Basis was er nog een chauffeur/verzorger aanwezig. Van de overige acht deelnemers, variërend in leeftijd van eind 20 tot 63 jaar, was er één actief dienend en de anderen waren oud-militairen van alle krijgsmachtsdelen. Allen zijn vete-raan of dienstslachtoffer of beide. Sommigen van hen zijn onder behandeling geweest voor PTSS of lichamelijke klachten ten gevolge van een dienstongeval of zijn nog steeds bezig met een hulptraject. “Ondanks de verschillende referen-tiekaders van de deelnemers vond ik de onderlinge samenwerking en de band bijzonder. We kenden elkaar niet, maar waren wel op elkaar aangewezen. Er hebben zich Foto: privécollectie Erik Paskamp

lotgenotencontact

‘De Schotland Trail is een aanrader’

BNMO-lid nam deel aan wandeltocht door de Schotse Hooglanden

Foto: William MooreD geen noemenswaardige conflicten voorgedaan.” Paskamp vond het fascinerend om te zien hoe snel de deelnemers zich aanpasten binnen de groep. Hij vertelt dat de tocht te doen is als je over een beetje condi-tie en karakter beschikt, maar dat een goede voorbereiding en uitrus-ting heel belangrijk zijn.

PositiefDe veteraan kijkt met een goed gevoel terug op de tocht. “Het is een echte aanrader voor iedereen die geniet van actief bezig zijn in de prachtige natuur.” Alle ex-militairen die deelnamen aan de tocht hebben een positief eindoor-deel gegeven en dat geeft aan dat de Schotland Trail zich goed leent


als activiteit voor jonge veteranen en dienstslachtoffers. Volgens Paskamp heeft de combinatie van fysieke inspanning en gezamen-lijke ontspanning een positief effect gehad op alle deelnemers. “Eén deelnemer, die kampte met een chronische vorm van PTSS, groeide zichtbaar naarmate de dagen vorderden. ‘Ik kan hier mijn verhaal vertellen zonder er uitleg bij te hoeven geven. Dat is een van de redenen waarom het hier goed voelt’, is een uitspraak van hem die me is bijgebleven en die de lading van de tocht helemaal dekt.”

Houd voor informatie over een eventuele tocht in 2011 de berichtgeving in de Kareoler of op www.de-basis.eu of www.back2live.nl in de gaten.

Overzicht programma’s voor lotgenoten

Ontmoetingsdag partners oorlogsgetroffenen

In de BNMO is het al vanaf het begin onderkend: partners spelen een zeer belang-rijke rol om de problemen die te maken hebben met oorlogservaringen het hoofd te bieden. Als er kinderen zijn, voelen zij zich daar extra verantwoordelijk voor. De partner let scherp op alle signalen en wensen van de gezinsleden, maar het is een hele kunst om dan ook nog goed voor jezelf te zorgen. Om te ontspannen, raad te vragen over je eigen problemen, contact te leggen met lotgenoten die jouw situatie herkennen.Voor deze groep is in 1995 de Stichting Partners van Oorlogsgetroffenen opgericht. De deelnemers hebben zowel met oorlogs- en kampervaringen te maken, als met de ervaringen van vredesmissies. De stichting heeft gespreksgroepen in het land en houdt jaarlijks een ontmoetingsdag. In 2011 is de landelijke ontmoetingsdag op 2 april, 10.30 tot 15.00 uur, in de Prins Bernhardzaal, stichting de Basis, Willem van Lanschotplein 2 te Doorn. Patricia Dashorst, psychiater bij Centrum’45, zal daar spreken over bovengenoemd thema. Er is een lunch en veel ruimte voor vragen en gesprek.

Belangstellenden kunnen zich opgeven voor deze bijeenkomst via een mail naar [email protected] of via een brief of kaart naar SPO, Postbus 125, 3940 AC Doorn, samen met betaling van een eigen bijdrage van € 7,50 op rekening 17908 t.n.v. Stichting Partners van Oorlogsgetroffenen.

Weekend voor vredesmissieveteranen verplaatst

Het weekend voor vredesmissieveteranen op de Basis dat gepland was voor het weekend van 3 tot 5 juni is verplaatst. Namelijk naar het weekend van 27 tot 29 mei. BNMO-leden die zich al hebben ingeschreven voor dit weekend krijgen bericht thuis. Bij nieuwe inschrijvingen op de website van de Basis (www.de-basis.nl) worden uiteraard de goede data vermeld.

Veel aandacht van BNMO-leden voor de nieuwe Basis

Zoals u weet, is de Basis bezig om nieuwbouw te realiseren. In het nieuwe gebouw van de Basis willen wij u graag weer ontvangen voor een plezierig verblijf én om u zinvolle en betekenisvolle programma’s te bieden die u (verder) helpen.We hebben gemerkt dat veel BNMO-leden van harte met ons meedenken over de faciliteiten die dit nieuwe gebouw zou moeten hebben. In de jaarvergadering van de BNMO is dit ook vanuit de afdelingen geagendeerd en besproken. Door het hoofdbestuur van de BNMO is, in vervolg op overleg met de Basis, uitgelegd waarom er geen zwembad in het nieuwe gebouw kan komen. Daarna zijn er vanuit verschillende nazorggroepen die in oktober en november 2010 op de Basis te gast waren én vanuit de afdeling Zeeland petities ontvan-gen waarin gepleit wordt voor een zwembad, een sportzaal en een bowlingbaan in de nieuwe Basis.

Blijven bewegen en blijven oefenen krijgen ook in de nieuwe Basis veel aandacht. Echter, de Basis is uitdrukkelijk geen revalidatiecentrum. Wel komen er bijvoorbeeld een beweeg-ruimte, een fitnessruimte met zeer moderne fitnessappara-ten, een sauna, een poolbiljart en een jeu de boulesbaan. In de nieuwe Basis komt geen zwembad en ook geen bowling-baan. De vaste kosten voor zulke voorzieningen zijn erg hoog. De prijs voor nazorgdagen zou daardoor veel te hoog uitko-men, de Basis kan zich dit niet veroorloven. Ik wil de BNMO-leden hartelijk bedanken voor het meedenken en ik hoop u straks te verwelkomen in de nieuwe Basis.

Hugo van de Kampdirecteur-bestuurder de Basis

de Kareoler 1-201116 de Kareoler 1-2011

De BNMO is op zoek naar nieuwe hoofdbestuursleden. Van hen wordt het volgende gevraagd:

• (bij voorkeur) lid zijn van de BNMO• bestuurlijke ervaring• teamspeler• bereid om veel vrije tijd in de BNMO te steken• ervaring met zorg voor elkaar• ervaring met of kennis van de sociale regelingen van Defensie• bekend met de ervaringen van jonge veteranen en hun gezinnen • visie op de zorg voor de doelgroep van de BNMO• goed kunnen observeren en relativeren• kennis en ervaring m.b.t. projectorganisatie en financiering• goede contactuele eigenschappen• lef en daadkracht• doorzettingsvermogen

Kandidaten kunnen zich met CV en toelichting schriftelijk melden bij de BNMO, t.a.v. Sandra Kamp, Postbus 125, 3940 AC Doorn of via e-mail: [email protected]

Eind deze maand verschijnt de BNMO Wegwijzer, een handig boekwerkje waarin u als dienst- of oorlogsslachtoffer alles kunt vinden wat u nodig hebt op het gebied van hulpverlening of lotgenotencontact. Ook voor partners van veteranen en dienstslachtoffers geeft dit handboek antwoord op veel vragen. Tevens biedt dit 100 pagina’s tellende handboek een overzicht van militaire belangenverenigingen, inloophuizen voor veteranen en dienst-slachtoffers en sportclubs voor mensen met beperkingen. Vanaf 25 februari is het te bestellen of gratis te downloaden via de BNMO-website.

Gratis te downloaden op www.bnmo.nl U kunt de BNMO Wegwijzer vanaf 25 februari ook bestellen bij QV Uitgeverij. Dit doet u door overmaking van € 4,95 (incl. verzendkosten binnen Nederland) op rekeningnummer 54.22.90.448, t.n.v. QV Uitgeverij te Nijmegen, o.v.v. ‘BNMO Wegwijzer’ en uw naam, adres en woonplaats. Als het geld op de rekening is bijgeschreven, ontvangt u het handboek zo spoedig mogelijk per post.

Nieuw! De BNMO Wegwijzer

Kandidaat-hoofdbestuursleden BNMO gezocht!

‘je bent pas verslagen als je het zelf opgeeft’

BNMOwegwijzer

de Kareoler 1-2011

Drenthe

Ledenvergadering 19 maartOp zaterdag 19 maart 2011 houdt de afdeling zijn jaar-lijkse algemene ledenvergadering in het zalencomplex van Hofsteenge, Hoofdstraat 11, 9444 PA Grolloo. U ont-vangt binnenkort het Vizier, waarin de agenda, aanmel-dingsstrook en andere informatie vermeld staan.

Drentse Veteranendag 17 aprilVoorts willen we de leden aanbevelen om op 17 april de Provinciale Drentse Veteranendag in de TT-Hall in Assen te bezoeken. De BNMO zal er met een stand aanwezig zijn.

Overijssel

Jaarvergadering 19 maartDe afdeling Overijssel houdt haar jaarvergadering op 19 maart in restaurant De Kruidentuin, Hellendoornseweg 1, 8106 AH Marienheem, tel: 0572-351238.

’s-Gravenhage e.o.

Ledenvergadering 10 maartDonderdag 10 maart 2011 is er een ledenvergadering in de Frederikskazerne te ’s-Gravenhage. Leden worden per brief nader geïnformeerd. Voor vragen en/of opmerkin-gen kunt u contact opnemen met Anneke of Willem van der Wel, tel: 070-3941223.

Programma 201110 mrt Algemene ledenvergadering in de Frederiks- kazerne, Van Alkemadelaan te ’s-Gravenhage, aanvang 10.00 uur. 26 april Koninginneborrel en bingo in wijkcentrum Stervoorde, Dr. H.J. van Mooklaan 1, Rijswijk, aanvang 13.30 uur.4 mei Dodenherdenking Waalsdorpervlakte 25 mei Contact/bingomiddag in wijkcentrum Stervoorde, aanvang 13.30 uur.21 juni Jaarlijkse dagtocht.25 juni Nederlandse Veteranendag te Den Haag.6 sept De vakantie is voorbij en we beginnen weer met een contactmiddag in Stervoorde. 18 okt Themamiddag of excursie. 29 nov Sinterklaasbingo/loterij in wijkcentrum Stervoorde. 16 dec Kerstbijeenkomst.Voor nadere bijzonderheden betreffende de activiteiten wordt u persoonlijk ingelicht of d.m.v. de Kareoler. Voor vragen en/of opmerkingen kunt u contact opnemen met Anneke of Willem van der Wel, tel: 070-3941223.

Gelderland

Ledenvergadering 19 maartOp zaterdag 19 maart heeft de afdeling Gelderland haar jaarlijkse ledenvergadering in Restaurant Kumpulan, Bronbeek, Arnhem. In de ochtend van 11.00 tot 13.00 uur is dan de ledenvergadering en aansluitend in de middag, na de beroemde Kumpulan rijsttafel, is er een gezellige contactbijeenkomst, die om ongeveer 17.00 uur afgelopen is. Alle Gelderse leden krijgen hiervan thuis bericht. Contactbijeenkomst 14 aprilOp donderdag 14 april is er een bijzonder leuke contact-bijeenkomst op Landgoed Stakenberg in Elspeet. U wordt verwacht om ongeveer 10.30 uur, de aanvang is om 11.00 uur en het einde om 17.00 uur. Er is een lekkere lunch, een goed verzorgde warme maaltijd, bingo en loterij en natuurlijk heel veel gezelligheid. De ledenbijdrage is € 12,- p.p. en u mag 1 introducé meenemen, ook voor € 12,- p.p. Aanmelden vóór 28 maart bij het secretariaat.

BervijdingsdefiléVoor deelname aan het Bevrijdingsdefilé in Wageningen op 5 mei kunt u zich nog steeds aanmelden bij Henk van de Kamp, tel: 0341-491328.

Groningen Eerste sinterklaasfeest succesIn een jaar met diverse activiteiten voor oudere en jongere leden werd 2010 afgesloten met een sinter-klaasfeest voor jonge gezinnen van BNMO-leden. De bijeenkomst werd gehouden in de Pekelahof te Oude Pekela. De activiteitencommissie voor jonge leden van de afdeling Groningen had een leuk programma voor de kinderen samengesteld. Gelet op de goede belangstel-ling, de onderlinge contacten en de gezellige sfeer is een dergelijk feest voor 2011 weer in de activiteitenkalender van de BNMO-afdeling Groningen opgenomen.

van de afdelingen

17

de Kareoler 1-2011

Afscheid VeldkampNadat collega’s van Willem Veldkamp in Doorn al afscheid van hem hadden genomen, heeft het bestuur van de afdeling Groningen hun leden in de gelegen-heid gesteld om officieel afscheid te nemen van ‘hun’ maatschappelijk werker. Veldkamp werd op 3 december jl. een afscheidsreceptie aangeboden in het restau-rant Balk te Zuidhorn. Gedurende 22 jaar is Veldkamp werkzaam geweest voor de BNMO-leden in Groningen. De ruim 150 aanwezige jonge en oudere leden maakten er voor Veldkamp, zijn echtgenote Willy en de kinderen een gezellige bijeenkomst van. Verschillende mensen richtten het woord tot Veldkamp en ook werd de nieuwe maatschappelijk werker Margriet Wiering aan de leden voorgesteld.

Ledenvergadering 25 maartDe vergadering vindt plaats in de kazerne in Zoutkamp.

Agenda 201121 mrt O.V.G. vergadering in de Bunker. 25 mrt Leden Jaarvergadering in de kazerne te Zoutkamp.31 mrt Bestuursvergadering in de Bunker, 19.30 uur. 7 april Bingo en kaarten, Hotel v.d. Valk in Westerbroek.9 april Bondsraad.

Friesland

Ledenvergadering 19 maartOp zaterdag 19 maart heeft afdeling Friesland een ledenvergadering. Voor de middag zullen wij alles behandelen wat met de vereniging te maken heeft en na de Jouwster koffietafel staat u iets te wachten wat zijn weerga niet kent. Komt u allen, jong en oud, er is voor ieder wel wat om van te genieten. Het geheel speelt zich in ’t Haske te Joure af. De uitnodiging heeft u inmiddels ontvangen, geef u op, want dit mag u niet missen.

In februari komt het bestuur Friesland samen met het maatschappelijk werk en onze coördinator van contact-personen om verder de koers uit te zetten die wij ingeslagen zijn. Het gaat niet alleen om feest, maar ook om er voor elkaar te zijn nu veel jongeren het moeilijk hebben. Vooral ook hun gezinnen, laten wij hen niet ver-geten, en laat hen de warmte van de BNMO voelen. Laat de leden hun deuren wijd openzetten als zij u komen bezoeken, zij zijn er voor u.

Noord-Brabant

Onderscheiding Van den HeuvelOp 31 december 2010 heeft meneer van den Heuvel een pauselijke onderscheiding gekregen: Pro Ecclesia et Pontifice. Deze is uitgereikt in de kerk van Geldrop, zijn woonplaats, waar hij zich inzet voor vele activiteiten. Van den Heuvel is een gewaardeerd lid van het afde-lingsbestuur van de afdeling Noord-Brabant en tevens vervult hij de functie van coördinator contactpersonen. Wij hebben Van den Heuvel in onze bestuursvergade-ring van 4 januari dan ook van harte gefeliciteerd met de onderscheiding die hij heeft ontvangen. Dat hebben wij namens al onze leden gedaan, hij stelde dit zeer op prijs en wil u daarvoor ook allen bedanken.

Vergadering en reünie 17 maartOnze jaarlijkse ledenvergadering en reünie zullen gehouden worden op donderdag 17 maart 2011 in de Generaal-majoor De Ruyter van Steveninckkazerne te Oirschot (Legerplaats Oirschot). Alle leden ontvangen een uitnodiging. Heeft u geen uitnodiging ontvangen? Neem dan even contact op met het secretariaat.

Ontmoetend programma 15-17 aprilSpeciaal voor de jongere leden van de BNMO-afdeling Noord-Brabant is er het ontmoetend programma met gespreksmogelijkheden en sport- en spelactiviteiten van vrijdagavond 15 april tot en met zondagmiddag 17 april. Opgeven kan via het inschrijfformulier van de Basis of op de site van de Basis.

In juni worden er weer twee dagreizen georganiseerd, de data zijn nog niet bekend.In oktober zijn er drie contactdagen, de data zijn nog niet bekend.

Zuid-Holland-Zuid

Ledenvergadering 12 maartHet bestuur wil van de leden weten of er belangstel-ling is om op 12 maart in uw eigen woonplaats, bij een

18

de Kareoler 1-2011

aantal opstapplaatsen, gehaald te worden door een busje dat u naar de Keizershof brengt. Na afloop wordt u dan weer naar de opstapplaats teruggebracht. Uiter-aard wachten wij eerst uw reacties af, dan nemen wij de beslissing of het door kan gaan. Heeft u belangstelling, belt u dan zo spoedig mogelijk na lezing van dit stukje met Riet Verheij, tel: 010-4201010.

Jonge ledenHet bestuur van ZHZ is op zoek naar nieuwe, liefst jonge bestuursleden. Aanmelden kan bij Riet Verheij, tel: 010-4201010.

Vijfdaagse reis naar het WesterwaldBij een minimale deelname van dertig leden organiseert onze afdeling van 23 tot en met 27 mei een vijfdaagse reis naar het Westerwald bij Koblenz. U logeert in het driesterren hotel Westerwald in Helferskirchen. Bij deze tocht hoort een aantrekkelijk excursieprogramma met onder meer een vaartocht op de Lahn, een bezoek aan het Oranje-Nassaumuseum in Dillenburg, een bezoek aan Koblenz (Deutsches Eck) en Diez en een rondrit door het Natuurpark Nassau en het Westerwald. De reissom bedraagt € 398,- per persoon op basis van halfpension met inbegrip van koffie met gebak op de heenreis, lunch op de eerste dag, warme lunch (driegangen menu) op de terugreis, de excursiekosten plus de kosten voor

het bingospel. De toeslag voor een eenpersoonskamer bedraagt € 50,-. Indien u geen eigen verzekering hebt, zijn de bijkomende kosten voor de reis- en annulerings-verzekering € 37,- p.p. U kunt zich inschrijven door vóór 4 maart a.s. uw totale reissom te storten op gironum-mer 413 22 88 t.n.v. BNMO Z-H-Z, Achterstraat 51, 4147 AB Asperen. Altijd uw dieet, opstapplaats plus andere wensen vermelden op uw overschrijvingskaart.Informatie over de reis/opstapplaatsen wordt u gegeven door Gerrit van Barneveld, tel: 0186-692241. Hotel info: www.alte-viehweide.de

Limburg-Noord en -Midden

Agenda 201111 mrt Algemene ledenvergadering 11 mei Herendag 17 mei Damesdagtocht11 juni Jongerendag 26 juni t/m 1 juli Meerdaagse reis 13 okt Alleenstaandendag Well 18 okt Alleenstaandendag Roermond

Ledenvergadering 11 maartDe vergadering vindt plaats in de Van Hornekazerne in Weert vanaf 10:30 uur. Voor deze vergadering/contact-dag zal aan eenieder een persoonlijke uitnodiging wor-den gestuurd.

secretariaten van de afdelingenGroningen T. Pelgrim, Veemstede 95, 9665 EC Oude Pekela, tel: 0597-422327, e-mail: [email protected] mw. A. Mul, Lege Leane 15, 8567 LH Oudemirdum tel: 0154-572298, e-mail: [email protected] H.F. Berghout, Merwedestraat 44, 9406 RM Assen, tel: 0592-341292, e-mail: [email protected] mw. A.A.J. de Wals-Ros, De Goorn 9, 7491 HB Delden, tel: 074-3762763/06-27250093, e-mail: [email protected] R. Roos, Langeslag 37, 8181 GN Heerde, tel: 0578-696992/06-22096287, e-mail: [email protected]/’t Gooi W. Veenman, Kamelenspoor 14, 3605 EA Maarssen, tel: 0346-562822, e-mail: [email protected] L.M. Valkering, Prins Bernhardlaan 13c, 1934 EP Egmond a/d Hoef, tel: 072-5061334, e-mail: [email protected] J. Postel, Mijnbouwstraat 68, 2628 RX Delft, tel: 015-2570081, e-mail: [email protected]

Amsterdam e.o. B. van der Reijden, Kuinderstraat 22-2, 1079 DL Amsterdam, tel: 020-6427642, e-mail: [email protected]’s-Gravenhage e.o. A. Kos, Azaleapark 43, 2724 JB Zoetermeer, tel: 079-3316526/06-22253917, e-mail: [email protected] mw. M.G. Verheij, Hartekruid 9, 3068 RS Rotterdam, tel: 010-4201010, e-mail: [email protected] J.A.P. van Osta, Goese Meerlaan 20, 4465 AL Goes, tel: 0113-227998, e-mail: [email protected] mw. T. Otten-Hilberink, Klaverstraat 74, 5025 MD Tilburg, tel: 013-5360320/06-4020156, e-mail: [email protected] en -Midden mw. B.H.M. Deneer-Maassen, Hofstraat 45, 6019 CC Wessem, tel: 0475-562436, e-mail: [email protected] mw. A.M.C. van den Berg, Oude Landgraaf 52, 6373 BA Landgraaf, tel: 045-5323006/06-25334709, e-mail: [email protected]

van de afdelingen

19

de Kareoler 1-2011

Aarle, N. mw. (35), Aarle-RixtelBentem, J.G. (46), Den HaagBergwerf-de Zoete, F.M. mw. (71), Den HaagBerrens, P.R. (39), Den HelderCiechanowicz, E.E.H. (28), HelmondDemirtas, B. (33), GaanderenDoes, D. de (49), BergschenhoekElzen, J.J. van den (65), AvenhornEs, P. van (36), ZeistFransz, X.J. (54), IJsselsteinGeel, P.G.H. van (38), HelmondGeeraets, H.A.M. (47), Den DungenGiesen, T.J.H. (74), NuthJanssens, S.J.H. (68), RoermondKregmeier, B.K. (39) Den Haag (donateur)Leijenaar, E.R. (46), RotterdamMarotel, H.A. (52), Capelle a/d IJssel

Mom, D. (33), RhedenNeer, J.M.H.G. van (71), LimbrichtNijland, A.H. (82), UtrechtNoordermeer, W. (66), Den Haag (donateur)Noordermeer-Banning, A. mw. (60), Den Haag (donateur)Poel, D. (26), BorgerPoeth, L.M.W.P. (55), Sint JoostRubingh, H.J.J. (40), WeertSchouls,C.M. (39), ZonnemaireSijbesma, C. (91), EemnesStaaks, E.J.H.W. mw. (53), VenrayStolk, C.J. (61), HoogvlietVorstenbosch, H.W. (84), EindhovenWillemse, C. (46), LunterenWit, A.J.W. (67), BovenkarspelZoomeren, M.A. van (35), Waddinxveen

Aken, R. van (74), HornhuizenBastiaansen-Suijkerbuijk, B. mw. (85), BredaBerghmans, L. (84), ValkenburgBicker, C.N.H. (70), ZeistBoer-Goede, J.M. mw. (79), CastricumBosch, A. (85), ApeldoornBrouwer, H.G. (84), BrouwershavenDijk, A.G. van (82), VeenendaalEersel, B. van (92), RotterdamGeradts-Verheyen, G.J.H. mw. (78), DidamGerritsen-Somsen, W.E. mw. (93), De HeurneHagedorn-den Hoed, G. mw. (87), GroningenHeer, C.K. de (84), DordrechtHeijnders, H.L.M. (83), AmersfoortHeller, N.P. (87), Ten BoerHillebrand, W.H. (82), HoofddorpHoek-Franke, C.M. mw. (87), PiershilHofhuis-Bekhuis, G. mw. (80), AlmeloHoogstraten, P. van (85), AlvernaJansen, H.J. (91), DoornKelder, P. (90), HarderwijkLaméris-Smid, G. mw. (98), Menaldum

Lijsdonk, J.C.A. van (87), OirschotLoo, M. van (89), MaastrichtMaris, D. (81), WesterborkMeij, Chr.M. van der (78), VenloMeijler, F. (85), BloemendaalMelger, W. (87), UtrechtNieuweboer, P. (94), MiddelburgOlydam-ter Balkt, J.H. mw. (97), MarkeloOvereem, A.Th.H. (97), AmsterdamPapôt, Alb. P. (85), LuyksgestelPosthuma Linthorst G. (91), LeeuwardenRavestein-Laseur, W.A. mw. (98), ZwartebroekRoy van Zuydewijn, A.E. de (83), HeerlenSaanen-van der Wiel, M. mw. (83), BudelSatijn, G.A.G. (85), MelickSchrijver-Schoonderbeek, A. mw. (83), EdeSchuppen, J.W. van (84), Sprang-CapelleSeverijns, F.R. (82), EdeStals, J. (85), StramproySteenkamp, J. (89), EnschedeUilenberg, F. (78), EdeWilderink-Brinker, A.W.M. mw. (90), Zutphen

welkom bij de bnmo

in dankbare herinnering

van de afdelingen

20

de Kareoler 1-2011 21

p 18 juli 1946 zat ik halverwege de weg Bata-via en Bandung op een steen mijn linkerarm vast te houden: er was door de lengte van

mijn onderarm een kogel gegaan. De chauffeur van een 3-tonner (Bob Oskam) pikte mij op. Tot mijn grote geluk wist hij waar de verbandplaats was (het veld-hospitaal); binnen de kortste keren lag ik op de ope-ratietafel. Toen ik bijkwam, lag ik op een bed zonder matras. In plaats daarvan lagen er een paar dunne dekens op de spiraal. Op mijn vraag wat er aan mijn arm mankeerde, vertelde de chirurg me dat er een belangrijke zenuw stuk was en dat het complete elle-booggewricht was verdwenen.Toen de wonden – die waren ontsmet met een halve liter jenever – dicht waren, moest ik naar het Julianaziekenhuis in Bandung. De weg was meer gat dan bestraat. Het was een vreselijke reis: elke hobbel voelde ik in mijn arm. Begin 1947 ging ik voor repa-triëring naar Batavia. Na een dag of vijf in Meester Cornelis ging ik in de haven van Tjandjong Priok aan boord van het ms Sloterdijk. Wat een luxe! Een schoon bed, elke dag geweldig eten, dagenlang heb ik in het hoekje op de brug gezeten: geweldig!Half februari kwamen we in Rotterdam aan. Na een paar weken moest ik me melden in Woerden. Vandaar naar het militair ziekenhuis Oog in Al te Utrecht, waar een beugel werd aangemeten. Een waardeloos ding dat niet deed waarvoor het bedacht was. Daarna naar het revalidatiecentrum in Doorn. Na een week ben ik maar weggegaan; het bijna gedwongen niets-doen beviel me niet. Begin juli 1948 werd ik afgekeurd. Mijn linkerarm werd geacht niet meer aanwezig te zijn: een afkeuringpercentage van 50 procent en 20 procent smartengeld. Na thuiskomst moest ik me melden bij het arbeidsbu-reau. Eigenlijk wisten ze geen raad met me. Soldaatje spelen was mijn enige opleiding; daarom ben ik maar voor mezelf begonnen.Nadien heb ik twee jaar lang met het departement van Oorlog overhoop gelegen en geen cent ontvangen. Ze wilden het jeugdloon als uitgangspunt nemen voor een pensioen. Ik vond dat niet correct. Uiteindelijk

rolde er toch nog een aanvaardbaar compromis uit; er werd pensioen uitbetaald. Echter, er bestond een cumulatiebeperking: een gedeelte van wat je zelf ver-diende, werd van je pensioen afgetrokken. Jaren later is dit ingetrokken onder druk van de BNMO.Ongeveer twintig jaar later moest ik me melden bij de Kolonel Sixkazerne in Amsterdam voor een herkeu-ring. Ik heb niet veel gezegd, alleen dat met het stijgen der jaren de invaliditeit toeneemt. Hieraan was voor het ministerie niets te verdienen. Ze zijn na een paar keuringen dan ook gestopt met herkeuren.Het spijt me dat ik geen goed woord over heb voor hoe je als oorlogsinvalide door het ministerie werd behandeld. Ze hebben er alles aan gedaan om zo min mogelijk te hoeven betalen. Wat me ook nog steeds dwarszit: iedereen die in Indië had gediend, kreeg vanzelf een lintje. De invaliden moesten er zelf om vragen! Dat heb ik geweigerd te doen. Uiteindelijk heb-ben mijn maten het voor me geregeld. Ook het Draag-insigne Gewonden wordt je niet spontaan uitgereikt. Hier moet je ook om vragen alsof je een bedelaar bent. Dit alles doet – naast je blijvende invaliditeit – nog eens extra pijn.

Piet Heems

O

In de rubriek ‘Om nooit te vergeten!’ kunnen lezers van de Kareoler hun bijzondere verhaal kwijt met betrekking tot een ervaring als militair die hun nog altijd in het geheugen staat gegrift. Inzendingen van maximaal 500 woorden, liefst met een foto, kunnen gestuurd worden naar de redactie van de Kareoler, Postbus 1027, 6501 BA Nijmegen of [email protected]

om n

ooit te vergeten!

Oorlog in Indië 1946 en mijn verhaal

de Kareoler 1-201122

bnmo-bonus Bijdrages: Linde van Deth en Fred Lardenoye

Film Razzia vertelt verhaal Holocaust

De film Razzia vertelt het waargebeurde ver-haal over de razzia van Vélodrome d’Hiver in de Tweede Wereldoorlog. Op 16 juli 1942

arresteert de Franse politie in Parijs 13.000 joden. Zij worden aanvankelijk gevan-gen gehouden in het Vélodrome d’Hiver, van waaruit ze worden overgebracht naar andere kampen, waar-onder Auschwitz. Op hartverscheurende wijze volgt de film

deze zwarte bladzijde uit de Franse geschiedenis door de ogen van een aantal personages, zoals de familie Weismann, de twee jonge broertjes Simon en Noé en de joodse arts David Sheinbaum. Maar de film laat ook de mensen zien die deze razzia op hun geweten hadden. Hoofdrollen in de film worden vertolkt door onder anderen Jean Reno, Mélanie Laurent en Sylvie Testud, onder regie van Rose Bosch.Omdat de Franse overheid en de politie zelf de leiding hadden over deze operatie, bleef het lange tijd een open wond in de Franse geschiedenis. Het drama leidde eerder al tot het boek Haar naam was Sarah, dat ook met succes werd verfilmd. Razzia telde in Frank-rijk meer dan 2.6 miljoen bezoekers. (FL) Vanaf 1 maart 2011 is Razzia verkrijgbaar op dvd en blu-ray.

Win dvd Razzia!De redactie mag van Dutch Film Works vijf exemplaren van de speelfilm Razzia verloten onder de goede inzenders op de volgende prijsvraag: Hoe luidt de naam van de schrijfster van het boek Haar naam was Sarah?

Stuur uw antwoord voor 1 maart naar de redactie van de Kareoler, Postbus 1027, 6501 BA Nijmegen onder vermelding van ‘prijsvraag 1b’ of stuur een mail (vergeet niet uw adres te vermelden!) naar [email protected] Over de uitslag van de prijsvraag kan niet worden gecorrespondeerd.

Met korting naar Movies that Matter

In het komende nummer van de Kareoler biedt het V-fonds een kortings-bon aan voor Movies that Matter. Hiermee kunt u naar een van de films of documentaires tijdens het festival. U kunt op vertoon van de kortingsbon en uw veteranen- of dienstslachtofferpas twee kaarten voor de prijs van één kopen aan de kassa. Houd de volgende editie van de Kareoler dus goed in de gaten!

Vanaf dit jaar sponsort het V-fonds het filmfestival Movies that Matter, dat jaarlijks wordt georganiseerd. Het festival vindt plaats van 24 tot en met 31 maart in Den Haag. Het festival presenteert dit jaar ruim zeventig speelfilms en documen-taires, debatten, muziekoptredens en exposities. Het publiek kan in de vele nagesprekken in gesprek

gaan met internationale gasten als mensenrechtenactivisten, politici en filmmakers. Sinds 2009 vindt het festival plaats in Den Haag, dat als internationale stad van vrede en recht een passende locatie is voor films over mensenrechten en een rechtvaardige wereld. In een groot aantal films speelt oorlog een belangrijke rol. Zo is Todos Tus Muertos, de openingsfilm

van het festival, een absurdistische tragikomedie over de burgeroorlog van Colombia. Een bijzondere docu-mentaire op het festival is Camp Victory, Afghanistan. Daarin volgden de filmmakers tussen 2005 en 2008 een team van Amerikaanse legerof-ficiers bij het trainen van een door strijd geharde Afghaanse generaal en zijn leger.

Volgens de nieuwe directeur van het V-fonds, Ton Heerts, past het steunen van Movies that Matter prima in de doelstellingen van zijn organisatie. “In de Stichting Movies that Matter heeft het V-fonds een uitstekende partner gevonden om samenwerking aan te gaan rond de thema’s ‘vrede en veiligheid’ en ‘democratie en internationale rechtsorde.” (FL)

V-fonds steunt films die er toe doen

De Amerikaanse kolonel Michael Shute terwijl hij in Herat samen met een Afghaanse officier een maaltijd nuttigt in de documentaire Camp Victory. Foto: LTC Daryl Ducharme

www.v-fonds.nl www.moviesthatmatterfestival.nl

de Kareoler 1-2011 23

Win kaarten voor Soldaat van Oranje!

De redactie mag 3 x 2 entreebewijzen voor de musical Sol-daat van Oranje verloten onder de goede inzenders op de volgende prijsvraag: Wie speelde de rol van koningin Wilhelmina in de speelfilm Soldaat van Oranje?

Stuur uw antwoord voor 1 maart naar redactie van de Kareoler, Postbus 1027, 6501 BA Nijmegen onder vermelding van ‘prijsvraag 1a’ of stuur een mail (vergeet niet uw adres te vermelden!) naar [email protected] Over de uitslag van de prijsvraag kan niet worden gecorrespondeerd.

Tijdens de Libanondag op 15 januari in het inloophuis voor veteranen de Treffer in Eindhoven werd het boekje Libanon-

veteranen. Hun tweede missie gepre-senteerd. Het werd geschreven door Marion Sloesen-Sorée, die samen met haar man in 2010 een terugkeerreis maakte naar Liba-non. Zij raakte daarvan zodanig onder de indruk dat zij er voor haar opleiding tot psychosociaal hulpverlener een scriptie over schreef. In het boekwerk dat daarvan nu verschenen is, gaat zij in op de situatie in Libanon ten tijde van UNIFIL in 1979-

1985 en de bijdrage van Nederlandse militairen aan deze missie. Maar ook de situatie ten tijde van de terugkeerreis en het effect daarvan op de deelnemende veteranen krijgen uiteraard ruime aandacht in het boek. Het eerste exemplaar van het boek werd door de schrijfster uitgereikt aan luite-nant-generaal Lex Oostendorp, de Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht (IGK) en Inspecteur der Veteranen. Oostendorp benadrukte in zijn dankwoord het belang van dergelijke terugkeerreizen voor veteranen met verwerkingsproblemen. (FL)

Het boekje is te bestellen door e 13,50 over te maken o.v.v. van naam en adres naar rekeningnummer 57.95.54.015 t.n.v. M.J.P. Sloesen-Soree te Reuver o.v.v. naam en adres. Of stuur een mailtje naar [email protected]

Musical Soldaat van Oranje megahit

De musical Soldaat van Oranje heeft al 200.000 bezoekers getrokken en wordt verlengd tot in ieder geval juli dit jaar. De musical is gebaseerd op het waargebeurde verhaal van een van onze grootste verzetshelden: Erik Hazelhoff Roelfzema. Roelfzema werd als Engelandvaarder en verzets-held wereldberoemd en hij werd al eerder door Rutger Hauer vereeuwigd in de succesvolle speelfilm Soldaat van Oranje van Paul Verhoeven. Toen in 2003 de eerste contacten werden gelegd om Roelfzema het idee van een musical voor te leggen, reageerde hij enthousiast. Helaas heeft hij de musical zelf niet meer kunnen zien, hij overleed in september 2007. De musical Soldaat van Oranje is een meeslepende en indrukwekkende voorstelling die te zien is in het grootste theaterdecor dat ooit gebouwd is. Het spektakel wordt opgevoerd op een locatie die een belangrijke rol speelde tijdens de meidagen 1940, militair vliegveld Valkenburg. Daar beleeft het publiek de voorstelling vanaf een 360 graden draaiende thea-terzaal, waardoor je het als het ware in het boeiende levensverhaal van Roelfzema wordt meegezogen. De musical waarin toneel, film en muziek deze vaderlandse geschiedenis tot leven brengen, oogstte louter lovende kritieken en beleefde zijn première in het bijzijn van koningin Beatrix. (LvD)

T/m juli in De TheaterHangaar – Vliegveld Valkenburg – bij LeidenKaarten en informatie: www.soldaatvanoranje.nl / 0900 - 1353 (45cpm)

Boek Libanonveteranen. Hun tweede missie

Foto: Joris van Bennekom

de Kareoler 1-201124

Vogels symboliseren vrijheid. Ook in hun vlucht. Als ze in V-vorm boven landen

vliegen – van Nederland en Libanon tot Bosnië en Afghanistan – verwijzen ze in

stilte naar de noodzaak van Verenigen en Verzoenen. Bovendien staat de V voor

Veteranen, Vredesmissies, Verenigde Naties en Vier Vijf Mei.

Het V-fonds geeft vleugels aan vele initiatieven. Zo helpt het fonds Nederlandse

(oud)militairen, burgers en hun familieleden die kampen met de (psychische)

gevolgen van oorlogen of hun inzet voor vrijheid en vrede. Dat geldt voor

toen – de Tweede Wereldoorlog in Europa en Zuidoost-Azië – maar ook voor

recente conflicten. Daarnaast steunt het fonds talloze initiatieven die vrede,

vrijheid, grondrechten, democratie en burgerschap bevorderen.

Enkele projecten: veteranenzorg, de Bevrijdingsfestivals en debatten op

MBO-opleidingen over democratie, maar ook busvervoer van scholieren naar

negen oorlogs- en verzetsmusea en herdenkingscentra in Nederland.

Voor meer informatie:

www.v-fonds.nl

De kracht van de VDe V is de 22ste letter van het alfabet. Maar in Nederland verdient

hij de eerste plaats. Onze samenleving kan immers niet zonder

Vrijheid, Vrede en Verantwoordelijkheid.

Die zijn niet vanzelfsprekend. Elke dag kosten ze inspanningen

van burgers en militairen. Dat inzicht wil het V-fonds versterken.

Het V-fonds wordt gesteund door de BankGiro Loterij.Dat is de goededoelenloterij met de grootste winkans –gemiddeld 1 op de 5 wint. Speel dus mee in deBankGiro Loterij, maak kans op miljoenen en steunzo de zorg voor vrede en vrijheid. Meer info:www.bankgiroloterij.nl

vfo_ad_A4(def2):Layout 2 01-02-2011 13:20 Pagina 1

Kareoler januari 2011

Documents

Transcript of Kareoler januari 2011