Kanker gerelateerde vermoeidheid Thema NVFG Najaarscongres 2010 Kanker bij ouderen Drs. Carla...

Kanker gerelateerde vermoeidheid

Thema

NVFG Najaarscongres 2010Kanker bij ouderen

Drs. Carla Agasi-Idenburg fysiotherapeut, algemeen gezondheids-wetenschapper

Kankergerelateerde vermoeidheid

Aanhoudend, subjectief gevoel van uitputting gerelateerd aan kanker of aan de behandeling ervan, dat niet in verhouding staat met recente activiteiten en interfereert met het dagelijks functioneren

NVFG Najaarscongres 2010 Kanker bij ouderen 2


Uitingsvormen

• Lichamelijke vermoeidheid• Cognitieve vermoeidheid • Emotionele vermoeidheid• Verminderde interesse en motivatie

NVFG Voorjaarscongres 2010 Door de lijnen heen 3


Voorkomen

• In alle stadia van kanker• 60-96% van de patiënten• Het voorkomen bij ouderen wordt

onderschat omdat mensen zelf denken dat het gerelateerd is aan hun leeftijd

• Meest belastende symptoom• Slecht gerapporteerd, slecht

gediagnostiseerd, slecht behandeld



Reden slechte diagnostiek

• Patiënten willen niet lastig zijn• Patiënten denken geen behandeling

mogelijk• Patiënten bang dat behandeling dan

verandert• Professionals zien het niet als probleem• Professionals weten niet hoe ze het

moeten behandelen



Oorzaken Vermoeidheid

1. Tumor gerelateerd oorzaken

2. Comorbideit

3. Psychosociale factoren

4. Iatrogene factoren

5. Lichamelijke symptomen


Kanker gerelateerde vermoeidheid oorzaken vermoeidheid

Ad1: tumor gerelateerd

• Aard van de onderliggende tumor• Stadium van de ziekte• Tumor geinduceerde complicaties

– Anemie -neurologische uitval– Electrolytafwijkingen -koorts– Dehydratie/cachexie -infectie– Trombose/longembolie– Orgaanfalen



Ad2: comorbiditeit

• Hypothyreoidie• Diabetes mellitus• COPD• Cardiovasculaire aandoeningen



Ad3: Psychosociale factoren

• Angst• Depressie• Slaapstoornissen• Alcohol misbruik• Activiteiten niveau



Ad4: Iatrogene factoren

• Chemotherapie• Immunotherapie• Behandeling met “small molecules”• Hormonale therapie• Radiotherapie• Chirurgie• Medicatie



Ad5: Lichamelijke symptomen

• Pijn

• Dyspnoe



Diagnostiek

• Ernst scoren op een 0-10 puntenschaal– 0-3 punten (niet tot milde vermoeidheid)– 4-6 punten (matige vermoeidheid)– 7-10 punten (ernstige vermoeidheid)

• Score ≥4 uitgebreidere diagnostiek



Behandeling tot milde vermoeidheid (<4)

• Educatie en counseling van de patiënt en zijn/haar familie

• Algemene tips

• Monitoring


Kanker gerelateerde vermoeidheid behandeling tot milde vermoeidheid

Matige-ernstige vermoeidheid (4-10)

Eerst verdere analyse:• Medische voorgeschiedenis/medicatie • Vermoeidheidsgeschiedenis• Mogelijke andere onderliggende oorzaken



Behandeling vermoeidheid

1. Patiënten die nog onder behandeling zijn

2. Patiënten die klaar zijn met de behandeling

3. Patiënten in de palliatieve fase


Matig-ernstig vermoeidheid behandeling voor pt. onder behandeling

Behandeling patiënten die nog onder behandeling zijn

1. Educatie/Counseling

2. Management adviezen vermoeidheid

3. Farmacologisch

4. Non-farmacologisch



A1. Educatie/Counseling

• Informatie over bekende patronen van vermoeidheid gedurende en na de behandeling

• Verzeker de patient dat vermoeidheid niet persé een indicatie is voor progressie van de ziekte



A2. management

• Zelf monitoren vermoeidheid• Energie sparen• Beperk slaapjes tot 20-30 minuten of

minder• Vaste structuur dagindeling• Aandacht voor één taak per keer• Afleiding zoeken



A3. farmacologisch

• Psychofarmaca

• Anemie behandelen

• Slaap medicatie



A4.Non-farmacologisch

• Psychosociale Interventies• Voedingsadvies• Ontspanningstechnieken/remming

overprikkeling• Massage• Toename activiteit



Intermezzo 1: Wanneer Fysiotherapie

• Patiënten met comorbiditeiten • Recentelijk grote operatie• Specifieke functionele of anatomische

defecten• Forse deconditionering


Intermezzo 1

Intermezzo 2• Fysieke training tijdens behandeling van kanker

lijkt haalbaar

• Effect van fysieke training tijdens behandeling van borstkanker (onder begeleiding) en prostaatkanker veelbelovend

• Aantal studies naar effect van bewegingsprogramma’s thuis en bij andere diagnoses dan borst- en prostaatkanker beperkt


Velthuis, Agasi-Idenburg, Wittink: effect of physical exercise on CRF Clin Oncol 2010

Behandeling voor patiënten na de behandeling


Matig-ernstig vermoeidheid behandeling voor pt. na behandeling



3. Farmacologisch


Behandeling voor patiënten in laatste fase


Kanker gerelateerde vermoeidheid Matig-ernstig vermoeidheid behandeling voor pt. palliatieve stadium



3. Farmacologisch


Waar te vinden


Kanker gerelateerde vermoeidheid Kanker gerelateerde vermoeidheid

1. www.oncoline.nl

2. www.nccn.org (National Comprehensive Cancer

Network)

3. Agasi-Idenburg et al.,Quality criteria and user-

friendliness in self-reported questionnaires on CRF,

Journal of clinical Epidemiology 2010

4. Velthuis et al.,the effect of physical exercise on CRF

during cancer treatment, Clinical oncology 2010

http://www.oncoline.nl/

http://www.nccn.org/

Bedankt voor de aandacht


Kanker gerelateerde vermoeidheid Laatste dia voor de lunch…….

Kanker gerelateerde vermoeidheid Thema NVFG Najaarscongres 2010 Kanker bij ouderen Drs. Carla...

Documents

Transcript of Kanker gerelateerde vermoeidheid Thema NVFG Najaarscongres 2010 Kanker bij ouderen Drs. Carla...