Kaarten ROU
-
Upload
open-universiteit -
Category
Documents
-
view
234 -
download
2
description
Transcript of Kaarten ROU
2011/1.0
Voorwoord
De afgelopen jaren heeft het Ruud de Moor Centrum (RdMC) vanuit het programma ‘netwerkleren’
intensief met scholen samengewerkt aan passende werkvormen die de professionalisering van
groepen leraren op de werkplek ondersteunen. De Toolkit Netwerkleren primair onderwijs is
hiervan een van de resultaten.
In onze optiek zijn werken en leren sociale processen die erg in elkaars verlengde liggen. Het is
vaak niet duidelijk of je nu aan het werken of aan het leren bent. Mensen lossen samen problemen
op, wisselen voortdurend kennis met elkaar uit en onderhouden zo waardevolle contacten.
Deze contacten stimuleren reflectie op het eigen handelen, bovendien werken voorbeelden van
anderen inspirerend en kunnen leiden tot inhoudelijke verdieping. Die inhoudelijke verdieping
kan zowel vakgericht zijn als gericht op het didactisch of pedagogisch handelen.
Leren, ontwikkelen en reflecteren doe je dus niet alleen, maar in dialoog. Het is daarom de kunst
om verbindingen aan te gaan met mensen die je verder kunnen helpen met de uitdagingen en
vraagstukken waar je voor staat. Aan de hand van deze verbindingen bouw je aan een netwerk dat
je helpt je eigen en elkaars onderwijspraktijk verder te brengen. Vanuit dit perspectief zijn leraren
voortdurend bewust en onbewust, in wisselende netwerken aan het lerend werken. De Toolkit
Netwerkleren stimuleert het vermogen om vanuit een oplossingsgerichte houding praktijkvraag-
stukken met elkaar al lerend op te pakken.
In de toolkit worden niet alleen de principes en waarde van netwerkleren uiteengezet. Door de
vele actieve werkvormen ontwikkel je gaandeweg een netwerk waardoor je de meerwaarde ervan
direct kunt ervaren. Hierin zit ook de kracht van het concept. Netwerkleren moet je doen!
Maarten de Laat
Programmamanager RdMC - Netwerkleren
vo
or
wo
or
d
IntroductIe
De toolkit biedt een praktische ondersteuning bij netwerkleren in het primair onderwijs. De toolkit
prikkelt om na te denken over netwerkleren als professionaliseringsvorm, en geeft concrete hand-
vatten voor het opstarten, versterken of verbreden van leernetwerken. Het geeft een aanzet voor
verankering van de opbrengsten en kennisproducten in het ervaringsdossier.
De inhoud van de toolkit is het resultaat van jarenlang praktijkonderzoek van het RdMC. Met name
de projecten die we hebben uitgevoerd met de Hofscholen in Bergeijk, en scholen van MosaLira in
Maastricht waren een belangrijke inspiratiebron en testcase bij het ontwikkelen van de toolkit.
De vele gesprekken en interviews die we hebben gehad met leraren en directieleden zijn als
quotes verwerkt in de toolkit, om zo de praktijk te laten spreken.
Deze toolkit is een eerste versie. Op basis van de ervaringen zullen we de toolkit bijstellen en
aanvullen, inclusief de online instrumenten.
DoelgroepDe toolkit richt zich op lerarenteams in het primair onderwijs, maar ook op schoolleiders en
schoolbesturen. De toolkit is voor de schoolleider of coach (zoals de IB-er, leernetwerkcoach of
inspirator) die netwerkleren wil initiëren of versterken binnen de school of schooloverstijgend.
Delen uit de toolkit zijn uitstekend te gebruiken door individuele leraren, en kunnen via de
leernetwerkcoach op het juiste moment worden aangereikt.
Over het Ruud de Moor CentrumDe Open Universiteit ontwikkelt en verzorgt open hoger afstandsonderwijs en is tevens een part-
ner voor lerarenopleidingen en scholen voor de professionalisering van leraren. De expertise met
betrekking tot deze professionalisering is samengebracht in het RdMC. Dit centrum vervult taken
in het kader van ontwikkeling, vernieuwing en verspreiding van professionaliseringsinstrumenten.
Daarnaast verrichten we praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek. De werkzaamheden van
het RdMC leiden tot kennis, producten en diensten, die ondersteunend zijn voor bijvoorbeeld
flexibilisering of leren op de werkplek. De Toolkit Netwerkleren primair onderwijs is een van deze
producten die in nauwe samenwerking met scholen voor het primair onderwijs zijn ontwikkeld.
introductie
2011/1.0
LeeswIjzer Toolkit Netwerkleren primair onderwijs
De Toolkit Netwerkleren primair onderwijs bestaat uit verschillende tools die onderling met elkaar
samenhangen. Deze leeswijzer licht de tools toe, en geeft aan hoe je ze kunt inzetten.
Onderdelen toolkitDe toolkit bestaat uit de volgende onderdelen:
• kaarten(inverschillendekleuren)
• posterNetwerkInBeeld
• InspiratiespelNetwerkleren(speelveldenmetspelkaartjesenstiften).
De kaarten vormen het hart van de toolkit en geven informatie over netwerkleren, werkvormen en
instrumenten. Ze zijn ingedeeld naar de fases waarin een netwerk zich kan bevinden, en de rollen
die deelnemers in een leernetwerk kunnen innemen.
Voor een toelichting op het gebruik van de poster en het spel verwijzen we naar de kaarten
Netwerk InBeeld en Inspiratiespel.
De betekenis van de kleuren De kleuren geven aan om wat voor type kaart het gaat.
Groen introductie (ter ondersteuning bij het gebruik van de toolkit)
Blauw inspiratie (ervaringsverhalen van leraren en schoolleiders)
Rood informatie (over uiteenlopende aspecten van netwerkleren)
Geel werkvormen (kunnen ingezet worden bij diverse activiteiten)
Oranje instrumenten (geven inzicht in het proces van netwerkleren)
De symbolen op de kaartenOp de kaarten staan rechtsboven symbolen. Deze geven aan voor welke fase de kaart het meest
geschikt is, en voor wie (rol/coach) de informatie met name is bedoeld. Zo kun je bijvoorbeeld de
kaarten die het symbool ‘zaaifase’ hebben, het beste raadplegen als je in deze fase zit. Dit wil niet
zeggen dat de kaart in andere fases niet bruikbaar is. Het geeft alleen aan dat deze kaart in een
vroeg stadium aan bod kan komen. Hieronder staan de symbolen nader toegelicht.
LE
ES
wij
zE
r
Fases
zaaien cultiveren oogsten
Rollen/coaching
leernetwerkcoach ict-coach ambassadeur
inspirator coördinator creator
Route door de toolkitDe routekaarten helpen bij het kiezen van de route door de toolkit die het beste past bij de behoefte
en situatie van je leernetwerk of school. We onderscheiden drie routes: de verkenningsroute,
de startersroute en de verdiepingsroute. Deze routes vind je ook terug in het Inspiratiespel
Netwerkleren. Wil je je eigen route bepalen, dan kan de werkvorm Toekomstweg daarbij helpen.
Toolkit online* De toolkit wordt online ondersteund. Zo vind je daar de online instrumenten en kun je alle kaarten
downloaden, inclusief updates en nieuwe kaarten. Handig voor het geval je op een bepaald moment
een kaart mist. In een online forum kun je ervaringen met de toolkit en netwerkleren delen met
collega’s en beroepsgenoten. Ook kun je online het Inspiratiespel Netwerkleren spelen.
Zo kun je met collega’s van andere scholen het netwerkleren op een speelse manier verkennen.
*http://rdmc.ou.nl/netwerkleren
leeswijzer coach coach 1
2011/1.0
VerkennIngsroute
Wat wil je weten?Je wilt inzicht krijgen in de haalbaarheid van netwerkleren in je organisatie. Tegelijkertijd wil je je
collega’s laten proeven aan netwerkleren, door werkvormen in te zetten die nieuwsgierig maken en
enthousiasmeren. In ieder geval breng je het gesprek over netwerkleren als professionaliseringsvorm
op gang.
Om de smaak te pakken te krijgen, kun je het Inspiratiespel Netwerkleren met elkaar spelen
(kies daarbij ook de verkenningsroute). Vervolgens kun je met behulp van deze route onderzoeken
of netwerkleren aansluit bij de praktijk, cultuur en behoefte van je school of collega’s. Netwerkleren
is immers geen oplossing voor alle problemen en is geen doel op zich. De professionaliserings-
problematiek die ten grondslag ligt aan de behoefte om netwerkleren in de school of organisatie
te introduceren, staat te allen tijde centraal.
Hoe ziet de verkenningsroute eruit?De route bestaat uit een selectie van 18 kaarten en start met de inspiratiekaarten, waarin leraren en
schoolleiders een beeld geven van hun ervaringen met netwerkleren.
Met behulp van de netwerkscan krijg je een indruk of netwerkleren binnen het team kans van slagen
heeft. Je vindt antwoorden op vragen over netwerkleren. Wat houdt netwerkleren in? Welke fases
kun je onderscheiden, wat is de meerwaarde van netwerkleren en hoe kun je netwerkleren stimuleren
vanuit de schoolleiding? De werkvormen die aansluiten op deze vragen kunnen leiden tot een breed
gesprek over netwerkleren binnen de school.
Vervolgens komen meer voorwaardelijke zaken aan bod: wat voor taken kun je onderscheiden in
een leernetwerk? Wat voor soort coaching is belangrijk, waarbij wordt ingezoomd op de
leernetwerkcoach. De smaak van netwerkleren krijg je echter pas echt te pakken als je concreet
met de werkvormen aan de slag gaat.
ve
rk
en
nin
gs
ro
ut
e
Tot slot zijn er individuele vragen. Ben ik geschikt voor netwerkleren? Wat wordt daarbij van mij
gevraagd? En wat kan netwerkleren voor mij gaan betekenen? De quiz maakt dat inzichtelijk.
Afhankelijk van de uitkomsten van deze route kun je verder met de startersroute om zo het
netwerkleren concreter gestalte te gaan geven.
1. Marloes Vreuls
2. Jan Moors
3. De ‘Hofheren’
4. Netwerkscan
5. Netwerkleren
6. Fases
7. Stimuleren
8. Meerwaarde
9. Energizers
10. Wereldcafé
11. Rollen
12. Coaching
13. Leernetwerkcoach
14. Marktplaats
15. Netwerkanalyse
16. Competenties
17. Tot je verbeelding
18. Quiz
verkenningsroute
2011/1.0
startersroute
Hoe start je?De ‘klik’ is er. Jullie willen als leernetwerk aan de slag. Maar hoe begin je? Een leernetwerk begint vaak
klein. Hoe groeit een dergelijk leernetwerk door in omvang, inhoud en structuur?
Om een concreet beeld te krijgen, kun je eerst het Inspiratiespel Netwerkleren met elkaar spelen
(kies daarbij ook de startersroute). Vervolgens kun je met behulp van de onderstaande route de
doelen, leervragen en verwachtingen van het beginnende leernetwerk onderzoeken, op elkaar
afstemmen en in een kader onderbrengen.
Hoe ziet de startersroute er uit?De route bestaat uit een selectie van 21 kaarten. Om de uitgangssituatie in kaart te brengen,
wordt gestart met de netwerkscan. In twee inspiratiekaarten roepen leraren een toekomstbeeld op.
De leernetwerkcoach kan een belangrijke rol vervullen bij het opstarten van netwerkleren. Na meer
informatie over netwerkleren bijvoorbeeld de fases en de meerwaarde volgen werkvormen zoals de
marktplaats en netwerkanalyse die zicht geven op de expertises van collega’s.
Zodra organisatorische en inhoudelijke zaken gaan spelen, komen de rollen van de coördinator
en inspirator in beeld. De coördinator helpt bij het aanbrengen van structuur in netwerkleren,
de inspirator levert inhoudelijke ideeën en draagt werkvormen aan met het oog op een leeragenda
en sociaal contract. Door inzicht in de valkuilen kunnen deze mogelijk worden vermeden of tijdig
aangepakt.
Tot slot wordt de barometer afgenomen. Deze geeft aan hoe het leernetwerk functioneert. Zijn we op
de goede weg? Draagt het leernetwerk bij aan de persoonlijke ontwikkeling en de professionalisering
van de deelnemers? Hoe is de sfeer in het leernetwerk? De resultaten van de barometer geven input
voor het uitzetten van een vervolgroute met behulp van de toekomstweg.
sta
rt
er
sr
ou
te
1. Netwerkscan
2. Marloes Vreuls
3. Jan Moors
4. Leernetwerkcoach
5. Netwerkleren
6. Fases
7. Competenties
8. Meerwaarde
9. Marktplaats
10. Energizers
11. Netwerkanalyse
12. Contactenkaart
13. Coördinator
14. Inspirator
15. Rollen
16. Leeragenda
17. Sociaal contract
18. Valkuilen (zaaien)
19. Toekomstweg
20. Mindmap
21. Barometer
startersroute
2011/1.0
VerdIepIngsroute
Hoe ga je verder?Het leernetwerk draait al een tijd en je wilt weten hoe jullie ervoor staan. Of je wilt het een nieuwe
impuls geven, uitbreiden of juist meer met elkaar de diepte in gaan. Om op een verfrissende manier
naar je leernetwerk te kijken, kun je eerst het Inspiratiespel Netwerkleren met elkaar spelen (kies
daarbij ook de verdiepingsroute). Vervolgens kun je met behulp van onderstaande route instrumenten
en werkvormen inzetten waardoor je leernetwerk en de opbrengst ervan meer reliëf krijgen.
Hoe ziet de verdiepingsroute eruit?De route bestaat uit een selectie van 23 kaarten. De leernetwerkcoach kan bij de start een belangrijke
rol vervullen. Allereerst wordt de stand van zaken in kaart gebracht met de quiz. Wat voor netwerk-
leerders zijn we geworden? Hoe staan we nu tegenover netwerkleren? Doen we wat we willen doen
en doen we het goed? De werkvormen en instrumenten kunnen samen een gedetailleerd beeld
geven van de huidige situatie van het leernetwerk.
Vervolgens kun je met elkaar gaan kijken naar het leerproces zelf. Maken de belangrijkste leervragen
nog steeds deel uit van de leeragenda? Gaan we goed met elkaar om of moeten we het sociaal
contract herzien? Werken we effectief samen en zo niet, wat staat er dan in de weg? De toekomstweg
kan worden ingezet als er bijstellingen nodig blijken. Competenties van de deelnemers kunnen met
behulp van verschillende werkvormen worden vergroot.
Tot slot kun je de opbrengst van je leernetwerk onder de loep nemen. Hebben we voldoende
aandacht voor het vasthouden van de verworven kennis? Willen wij onze kennisproducten met
anderen delen en zo ja, hoe doen we dat? De creator kan hierin een belangrijke rol vervullen.
Voor het voortbestaan van het leernetwerk is het belangrijk de waarde ervan te belichten en over het
voetlicht te brengen. Een online omgeving versterkt de communicatie naar binnen en naar buiten.
Ve
rd
iep
ing
sr
ou
te
1. Leernetwerkcoach
2. Quiz
3. Renjerot
4. Netwerkscan
5. Barometer
6. Checklist
7. Leeragenda
8. Sociaal contract
9. Valkuilen (cultiveren)
10. Valkuilen (oogsten)
11. Toekomstweg
12. Competenties
13. Gesprekstechniek
14. Feedback
15. Wereldcafé
16. Vul de zin aan
17. Creator
18. Kennisproducten
19. ICT-coach
20. Online omgeving
21. Ambassadeur
22. Leerestafette
23. Waardecreatieverhaal
verdiepingsroute
2011/1.0
InspIratIespeLSpelregels Inspiratiespel Netwerkleren primair onderwijs
Het inspiratiespel maakt deel uit van de Toolkit en kan worden gebruikt om kennis te maken met
netwerkleren, ideeën op te doen voor een concrete start, of als verdieping voor je leernetwerk.
Kies eerst een van de drie onderstaande routes door het spel en de toolkit.
Verkenningsroute: als je wilt onderzoeken of netwerkleren wat voor jullie is.
Startersroute: voor een (potentieel) leernetwerk dat concreet wil starten.
Verdiepingsroute: voor een bestaand leernetwerk dat zich wil verdiepen of nieuwe inspiratie wil
opdoen.
De spelopbrengst bestaat uit inspiratiebronnen, waarmee de deelnemers in hun denken over netwerk -
leren een stap verder kunnen komen, en een eindopdracht. De inspiratiebronnen zijn quotes over
netwerkleren van leraren en directeuren in het primair onderwijs.
Onderdelen inspiratiespel• driespeelveldengeschiktvooreenmaliggebruik
• spelkaartjes(perrouteéénset,32spelkaartjesperset,paars)
• inspiratiebronnen(perroutenegenbronnen,blauw)
• viltstifteninachtverschillendekleuren(iederespelerkiestzijnkleur).
De kaartjes en bronnen hebben de volgende symbolen:
Verkenningsroute Startersroute Verdiepingsroute
De spelregels Hetspelwordtgespeeldmet2tot8spelers.Eénspelertreedtopalsspelleider.Despelleiderheeft
als taak de tijd in de gaten te houden. Ook kan hij tijdens het spel notities maken van bijvoorbeeld
interessante invallen, ideeën en vragen.
Het spel is uit als alle bronnen zijn verzameld, of als de vooraf afgesproken tijdsduur verstreken is
(bijvoorbeeld 40 minuten). Reserveer in ieder geval 5 à 10 minuten voor de eindopdracht.
ins
pir
at
ies
pe
l
Doel en verloop van het spel
Het doel van het spel is om zoveel mogelijk inspiratiebronnen te verzamelen door verbindingen te
leggen naar de blauwe bollen op het veld. Wie de meeste inspiratiebronnen heeft verzameld, wint.
Elke speler schrijft met een viltstift zijn naam bij een startplek (een groene bol). De spelleider wijst aan
wie begint. Die persoon pakt een (paars) spelkaartje en leest de opdracht op het kaartje en de tijd die
ervoor staat hardop voor. Als hij de opdracht heeft uitgevoerd, legt hij het spelkaartje terzijde.
Op het spelkaartje staat aangegeven of de speler een verbinding mag maken, en zo ja hoeveel.
Hij trekt een lijn vanaf zijn groene bol naar een volgende (paarse) bol. De volgende spelers doen
hetzelfde. De dunne lijntjes geven aan hoe de lijnen op het veld getrokken mogen worden. Een lijn
moet altijd ergens aansluiten aan het eigen netwerk. Als twee netwerken verbonden raken dan
mogen de spelers elkaars verbindingen gebruiken om sneller bij een inspiratiebron te komen.
Een speler die een opdracht niet kan of wil uitvoeren, mag zijn beurt voorbij laten gaan. Hij legt het
kaartje onderop het stapeltje. Hij mag dan geen verbinding leggen.
Zijn alle spelkaartjes gebruikt, dan worden ze geschud en opnieuw ingezet. Op de spelkaartjes wordt
verwezen naar een kaart uit de Toolkit. Deze kunnen desgewenst direct of later worden geraadpleegd.
Het spel is afgelopen als alle inspiratiebronnen zijn verzameld of als de tijd om is.
Verwerven inspiratiebronnen
Slaagt een speler erin als eerste verbinding te leggen met een blauwe bol dan pakt hij een (blauwe)
inspiratiebron. Hij leest deze voor en legt het kaartje bij zich neer. Hij zet een kruis door de blauwe bol,
deze is niet meer actief. De inspiratiebronnen komen terug in de eindopdracht.
Eindopdracht
Leg alle verzamelde inspiratiebronnen op tafel. Iedereen leest ze nog eens door en kiest de bron die
hem het meeste inspireert. Een bron kan door meerdere spelers worden gekozen. Licht om de beurt je
keuze toe. Waarom heb je juist deze bron gekozen? Wat betekent deze voor jezelf of voor je (toekom-
stige) leernetwerk? Het spel heeft waarschijnlijk ideeën opgeleverd om concreet aan de slag te gaan.
Je kunt in aansluiting op het spel de bijbehorende routekaart (verkenningsroute, startersroute of
verdiepingsroute) raadplegen om de toolkit verder in te zetten.
spelregels
2011/1.0
kaartenIndexToolkit Netwerkleren Primair Onderwijs
Naam kaart Toelichting
Introductie Voorwoord Voorwoord en inleiding op de toolkit.
Introductie Leeswijzer Toelichting op het gebruik van de toolkit.
Introductie Verkenningsroute Route om netwerkleren te verkennen.
Introductie Startersroute Route om concreet te starten met een leernetwerk.
Introductie Verdiepingsroute Route om een bestaand leernetwerk te verdiepen.
Introductie Inspiratiespel Beschrijving Inspiratiespel Netwerkleren en de spelregels.
Introductie Kaartenindex Overzicht van de kaarten.
Introductie Werkvormenindex Overzicht van mogelijke acties en verwijzing naar
werk vormen die erbij passen.
Introductie Colofon
Inspiratie De ‘Hofheren’ Interview met de directeuren van de Hofscholen.
Inspiratie Marloes Vreuls Interview met Marloes Vreuls, leraar.
Inspiratie Jan Moors Interview met Jan Moors, leraar.
Naam kaart Fase Ondersteunende rol
Informatie Netwerkleren Zaaien Leernetwerkcoach
Informatie Leeragenda Zaaien Inspirator
Informatie Sociaal contract Zaaien Coördinator
Informatie Fases Zaaien Inspirator
Informatie Rollen Zaaien Leernetwerkcoach
Informatie Coaching Zaaien Leernetwerkcoach
Informatie Valkuilen Zaaien Creator
Informatie Stimuleren Zaaien Leernetwerkcoach
Informatie Coördinator Zaaien Coördinator
Informatie Leernetwerkcoach Zaaien Leernetwerkcoach
Informatie Competenties Cultiveren Creator
Informatie Inspirator Cultiveren Inspirator
Informatie ICT-coach Cultiveren ICT-coach
Informatie Feedback Cultiveren Creator
ka
ar
te
nin
de
x
Naam kaart Fase Ondersteunende rol
Informatie Valkuilen Cultiveren Creator
Informatie Gesprekstechniek Cultiveren Leernetwerkcoach
Informatie Meerwaarde Oogsten Ambassadeur
Informatie Creator Oogsten Creator
Informatie Kennisproducten Oogsten Creator
Informatie Online omgeving Oogsten ICT-coach
Informatie Valkuilen Oogsten Creator
Informatie Ambassadeur Oogsten Ambassadeur
Werkvorm Marktplaats Zaaien Leernetwerkcoach
Werkvorm Netwerkanalyse Zaaien Inspirator
Werkvorm Ideeënmuur Zaaien Inspirator
Werkvorm Toekomstweg Zaaien Leernetwerkcoach
Werkvorm Wereldcafé Zaaien Inspirator
Werkvorm Energizers Cultiveren Leernetwerkcoach
Werkvorm Mindmap Cultiveren Leernetwerkcoach
Werkvorm Renjerot Cultiveren Leernetwerkcoach
Werkvorm Vul de zin aan Cultiveren Inspirator
Werkvorm Tot je verbeelding Cultiveren Leernetwerkcoach
Werkvorm Leerestafette Oogsten Creator
Instrument Netwerkscan Zaaien Leernetwerkcoach
Instrument Netwerk InBeeld Zaaien Inspirator
Instrument Quiz Zaaien Inspirator
Instrument Checklist Cultiveren Leernetwerkcoach
Instrument Barometer Cultiveren Creator
Instrument Waardecreatieverhaal Oogsten Creator
kaartenindex
2011/1.0
werkVormenIndexWerkvormen Markt Netwerk Ideeën Toe Wereld Ener Mind Ren je Vul de Tot je Leer plaats analyse muur komst café gizers map rot zin aan verbeel esta weg ding fette
Wat wil je doen? Teamleden motiveren om samen een probleem x xaan te pakken. Inventariseren hoe de teamleden aankijken x x xtegen netwerkleren.
Expertises en ontwikkel-punten individueel in x x xkaart brengen.
Zichtbaar maken en bij elkaar brengen van x x x x xexpertises en leervragen binnen het team.
Ideeën verzamelen bij het opzetten van een nieuw x xleernetwerk. Structuur aanbrengen in x x xideeën en informatie. Informeel problemen x x x xbespreken. Rollen en taken binnen een leernetwerk onder- x x x xscheiden en verdelen. Komen tot concrete stappen op weg naar x x x x een doel.
Planning maken voor x xhet leernetwerk
we
rk
vo
rm
en
ind
ex
Werkvormen Markt Netwerk Ideeën Toe Wereld Ener Mind Ren je Vul de Tot je Leer plaats analyse muur komst café gizers map rot zin aan verbeel esta weg ding fette
Opstellen of bijstellen x x x x x xvan een leeragenda. Opstellen of bijstellen x x x x x x xvan een sociaal contract. Valkuilen analyseren en x x x x xaanpakken. Bespreekpunten helder krijgen en oplossingen x x bedenken. Concretiseren van x xkennisproducten. Meerwaarde van netwerk- x x x x xleren naar buiten brengen. Reflecteren op het functioneren van het x xleernetwerk of van een individueel leerproces. Zicht krijgen op aan-wezige en missende x x x x xcompetenties. Werken aan competenties. x x Kortdurende, effectieve oefeningen om gevoel van verbinding op te x roepen of stemming te verhogen.
Luister- en gespreksvaar- xdigheden oefenen. w
erkvormenindex
2011/1.0
coLoFon Toolkit Netwerkleren primair onderwijs
Idee en realisatie: Monique Korenhof
Eindredactie: Monique Korenhof, Marc Coenders en Maarten de Laat
Bureauredactie: Katja Huijsmans
Ontwerp: Janine Cranshof, Team Visuele Communicatie, Open Universiteit
Illustraties: Jules Verschaeren, Janine Cranshof, Humphrey Ferdinandes
Auteurs toolkitkaartenDaniel van Amersfoort Feedback, Waardecreatieverhaal
Patricia Coors ICT-coach,Mindmap,Onlineomgeving,Wereldcafé,Quiz
Irene Hanraets Valkuilen, Sociaal contract
Janneke Hooijer Netwerkscan
Darco Jansen Ambassadeur, Stimuleren
John Jeninga Gesprekstechniek
Monique Korenhof Checklist, Coaching, Competenties, Coördinator, Creator, De ‘Hofheren’,
Energizers, Ideeënmuur, Inspirator, Jan Moors, Kennisproducten, Leeragenda,
Leerestaffette, Leernetwerkcoach, Marktplaats, Marloes Vreuls,
NetwerkInBeeld,Quiz,Renjerot,Rollen,Toekomstweg,Totjeverbeelding,
Vul de zin aan
Maarten de Laat Barometer, Netwerkleren, Fases, Meerwaarde, Netwerkscan,
Waardecreatieverhaal
Celeste Meijs Barometer,NetwerkInBeeld,Netwerkscan,Quiz
Peter Putter Netwerkanalyse
Bieke Schreurs Netwerk InBeeld
Auteurs Inspiratiespel NetwerklerenMonique Korenhof, Margaret Traudes, Patricia Coors
co
lof
on
De inhoud van de toolkit is het resultaat van jarenlang praktijkonderzoek van het Ruud de Moor
Centrum. Van onmisbare waarde hierbij was de samenwerking in projecten met scholen van SKOzoK
(De Hofscholen in Bergeijk: St. Jozef, Beisterveld, Pr. Beatrix en St. Thomas van Aquino) en scholen van
MosaLira in Maastricht (’t Spoor, Wyck en De Letterdoes). Op die scholen hebben we in co-creatie
aanpakkenenwerkvormenontwikkeldenuitgetest.Quotesvanlerarenendirectieledenuitde
praktijk zijn verwerkt in de toolkit.
Deze toolkit is mede mogelijk gemaakt door de financiele ondersteuning van het ministerie
Onderwijs, Cultuur en Wetenschap aan het Ruud de Moor Centrum van de Open Universiteit.
© Ruud de Moor Centrum – Open Universiteit
Tenzij anders aangegeven mag het materiaal zonder voorafgaande toestemming openbaar gemaakt
en verveelvoudigd worden door instellingen die gefinancierd worden uit publieke middelen, scholen,
opleidingsinstituten en non-profitorganisaties ten behoeve van onderwijs- en onderzoeksdoeleinden,
mits de naam van de auteursrechthebbende daarbij wordt vermeld: © Ruud de Moor Centrum – Open
Universiteit
1e druk maart 2011
ISBN nummer Toolkit kaarten: 978-90-358-1980-1
ISBN nummer Inspiratiespel Netwerkleren: 978-90-358-1981-8
colofon