Joure 1940-1945 (2017)

60
JOURE, 1940-1945 Een terugblik in beelden en teksten, vooral van de bevrijding door de Canadese soldaten samenstelling: Piet Postma © 2017

Transcript of Joure 1940-1945 (2017)

Page 1: Joure 1940-1945 (2017)

JOURE, 1940-1945 Een terugblik in beelden en teksten, vooral van de bevrijding

door de Canadese soldaten

samenstelling: Piet Postma

© 2017

Page 2: Joure 1940-1945 (2017)

Bronnen:

• “Joure bevrijd”, uitgegeven ter herinnering aan de bevrijding van Joure in 1945

• “Gedenckclanck” - Joure,1955; met o.a. (hier gebruikte)

tekeningen van M. Buis

• “Om niet te vergeten, de oorlog 1940-1945”, F.M., F.J. en J.J. Ringnalda; Joure, 2012

• Afbeeldingen in 2012-2016 door leden geplaatst in: de - groep “Ik bin een Jouster omdat...”

Page 3: Joure 1940-1945 (2017)

In mei 1940 vallen de Duitsers ons land

binnen en begint voor ons de Tweede

Wereldoorlog. Het duurt niet lang voordat de Duitse soldaten ook naar Friesland komen

en… naar Joure!

Page 4: Joure 1940-1945 (2017)

De oorlog heeft ook voor Joure grote gevolgen. Zo wordt bijv.

in 1941 de Tabaksloods van Douwe Egberts gebombardeerd.

Page 5: Joure 1940-1945 (2017)

Vanwege de oorlog waren veel

levensmiddelen op de bon. Er was dus veel

vraag naar bonkaarten. Vooral ook voor de vele onderduikers in Joure

en omstreken.In 1942 vond in Joure

een succevolle bonkaartenroof plaats.

Distributiekantoor Joure

Page 6: Joure 1940-1945 (2017)

Douwe Egberts kreeg in de oorlog bijna geen koffie of thee meer, dus moest

er soms uit nood bijv. thee van braambladeren gemaakt worden. Op de foto

een Librawagen die braambladeren lost bij een grasdrogerij in Akkerwoude,

waar de bladeren in opdracht van D.E. gedroogd werden (juli 1943)

Page 7: Joure 1940-1945 (2017)

Veel Jouster bedrijven hadden het in de oorlog moeilijk. Zo wilden de Duitsers bijv. beslag leggen op alle vrachtwagens van het Librabedrijf van mijn

grootvader, Hendrik Kramer. Maar die had ze op tijd verstopt in de bossen van Huisterheide en bij boeren in de omgeving. Toen ze mijn pake daar thuis voor wilden oppakken was hij al gevlogen – en namen ze mijn beppe Regina mee.

Bovenstaand de verklaring d.d. 19 sept.1944 van de Directeur van de Strafgevangenis te Leeuwarden, dat ze daar 14 dagen is vastgehouden.

Page 8: Joure 1940-1945 (2017)

Hierboven het verhaal van Antoon Diemel, destijds één van de vele ondervoede kinderen uit Utrecht e.o. die in de

Hongerwinter 1944-1945 tijdelijk in Friesland in een gastgezin mochten verblijven om weer wat op krachten te komen. Die kinderen werden ‘s nachts stiekem vervoerd door Jouster

vrachtwagens van Douwe Egberts of van De Libra.Antoon Diemel

Page 9: Joure 1940-1945 (2017)

Vlak voor de Bevrijdingvan Joure (15 april 1945)werden door de Duitsersnog verschillendebruggen opgeblazen, zo ook de “Trambrug” in de weg van Joure naar Sneek bij deLangweerder Wielen.

Page 10: Joure 1940-1945 (2017)

De Canadese bevrijders komen Joure binnen via Westermeer (1)

Page 11: Joure 1940-1945 (2017)

De Canadese bevrijders komen Joure binnen via Westermeer (2)

Page 12: Joure 1940-1945 (2017)

De Canadese bevrijders komen Joure binnen via Westermeer (3)

Page 13: Joure 1940-1945 (2017)

De Canadese bevrijders komen Joure binnen via Westermeer (4)

Page 14: Joure 1940-1945 (2017)

De Canadese bevrijders komen Joure binnen via Westermeer (5)

Page 15: Joure 1940-1945 (2017)

De Canadese bevrijders komen Joure binnen via Westermeer (6)

Page 16: Joure 1940-1945 (2017)

De Canadese bevrijders komen Joure binnen via Westermeer (7)

Page 17: Joure 1940-1945 (2017)

De Canadese bevrijders komen Joure binnen via Westermeer (8)

Page 18: Joure 1940-1945 (2017)

De Canadese bevrijders komen Joure binnen via Westermeer (9)

Page 19: Joure 1940-1945 (2017)

De NBS (Ned. Binnenlandse Strijdkrachten) volgt en komt de

Canadese soldaten ondersteunen bij de Bevrijding van Joure.

Page 20: Joure 1940-1945 (2017)

De route v/d Bevrijders wordt vervolgd via de Enkele Regel (1)

Page 21: Joure 1940-1945 (2017)

De route v/d Bevrijders wordt vervolgd via de Enkele Regel (2)

Page 22: Joure 1940-1945 (2017)

De route v/d Bevrijders wordt vervolgd via de Enkele Regel (3)

Page 23: Joure 1940-1945 (2017)

Na de Enkele Regel komen ze op de plaats die tegenwoordig “De Merk” heet

Page 24: Joure 1940-1945 (2017)

Drukte voor het woonhuis van kapper Tjitske Vos in de Midstraat

Page 25: Joure 1940-1945 (2017)

Een Sherman-tank passeert lunchroom De Zwarte Haan

v/d fam. De Vries (later v/d fam. Klompmaker) in de Midstraat

Page 26: Joure 1940-1945 (2017)

Canadese soldaten op de Scheen, bij de Jouster watertoren

Page 27: Joure 1940-1945 (2017)

Op de hoek van de Scheen, bij het latere woonhuis van veearts Koopmans

Page 28: Joure 1940-1945 (2017)

Twee Canadese soldaten bij hun tank,

waarop Nederlanders woorden schreven

Page 29: Joure 1940-1945 (2017)

Veel belangstelling ook voor een pantserwagen op de Scheen

Page 30: Joure 1940-1945 (2017)

Een Sherman-tank in het gebied waar na de oorlog

het Stratenplan (bij de Kerkstraat) wordt gerealiseerd

Page 31: Joure 1940-1945 (2017)

Vanuit het Stratenplan draaien de tanks de Harddraversweg op

Page 32: Joure 1940-1945 (2017)

De legerwagens werden tijdelijk geparkeerd in park Herema State

Page 33: Joure 1940-1945 (2017)

Veel Jousters kwamen in Herema State een kijkje nemen

Page 34: Joure 1940-1945 (2017)

Ook hier veel interesse voor het Canadese legermateriaal. De jongen in het midden is Willy Bonthuis,

de man met witte boord rechts is drogist Kornelis Kornelis.

Page 35: Joure 1940-1945 (2017)

Drukte voor het oude Gemeentehuis (nu “De Flecke”) in de Midstraat

Page 36: Joure 1940-1945 (2017)

Bewapende leden van ondergrondse en politie bij Hotel van Terwisga i.v.m. de komst v/d Canadese bevrijders en het verzamelen van N.S.B.-ers

Page 37: Joure 1940-1945 (2017)

Een Canadese tank rijdt

onder veel belangstelling

door de Midstraat

langs Hotel van Terwisga

Page 38: Joure 1940-1945 (2017)

Canadese tanks passeren in de Midstraat

de Jouster Toer (1)

Page 39: Joure 1940-1945 (2017)

Canadese tanks passeren in de Midstraat de Jouster Toer (2)

Page 40: Joure 1940-1945 (2017)

Doedelzakspelers van het Canadese Regiment de la Chaudière,de bevrijders van Joure, beginnen met een tocht door de Midstraat

Page 41: Joure 1940-1945 (2017)

De Canadese doedelzakspelers komen uit de Hobbe van Baerdtstraat, rechts de schuur van Marten de Wit

Page 42: Joure 1940-1945 (2017)

Het doedelzakkorps uit Canada vervolgt haar routevia de Harddraversweg (voor de Openbare MULO)

Page 43: Joure 1940-1945 (2017)

Een groep militairen van het Regiment de la Chaudière te voet op weg in de regen bij de Openbare MULO a/d Harddraversweg

Page 44: Joure 1940-1945 (2017)

Jouster jongens met CanadezenDe jongen met witte trui is Johan Oud. Onder zijn hand is mogelijk de latere

slager Teije de Jong. Direct rechts van Johan is Jan Meester, later politieagent in Holland. De jongen boven de baret van de linker soldaat is Johannes Hof, de latere chauffeur van de Libra. De onderste jongen in het midden is Douwe van

der Wal. De jongen met stofbril is Wiebe de Vries, later electricien bij D.E.

Page 45: Joure 1940-1945 (2017)

De Jouster kapper Piet Douma, die op de 2e Bûtsingel nog bij zijn ouders woonde, neemt een Canadese soldaat onder handen.

Zijn baret ligt rechtsboven op de tank.

Page 46: Joure 1940-1945 (2017)

Canadese soldaten van het Irish Regiment of Canada

met onbekende Jouster meisjes op het (latere) D.E.-plein

Page 47: Joure 1940-1945 (2017)

Canadese soldaat met twee Jouster meisjes bij de Tolhuisbrug

Page 48: Joure 1940-1945 (2017)

Jouster meisjes bij Canadese tanks met bemanning

Page 49: Joure 1940-1945 (2017)

Canadese legervoertuigen geparkeerd op ‘t Zand, o.a. voor garage/kantoor van het Librabedrijf van de fam. Kramer

(2e pand van links, met witte balk)

Page 50: Joure 1940-1945 (2017)

Canadese tank met oude RK kerk op de achtergrond

Page 51: Joure 1940-1945 (2017)

Op de vorige foto was de RK-kerk op de achtergrond te zien, echter ZONDER KERKKLOKKEN! Die waren in 1939 door pastoor Pruijs aan de RK-parochie geschonken, maar men durfde tijdens de oorlog die er niet in te hangen. De Duitsers namen immers allerlei metalen voorwerpen in beslag, en zeker koperen kerkklokken.De Jouster klokken werden bij de fabriek in Asten (NB), die ze zou leveren, begraven en in sept.1945 (ZIE FOTO) door dezelfde man, Joh. Loomans, weer opgegraven. Een vrachtauto van Zijlstra’s Meubel-fabrieken uit Joure haalde de klokken op uit Asten, waarna ze later in de r.k.-kerktoren zijn opgehangen. Tot op de dag van vandaag zijn alle drie klokken nog steeds regelmatig in Joure te horen!

Page 52: Joure 1940-1945 (2017)

Canadese manschappen te Joure

Page 53: Joure 1940-1945 (2017)

De mensen van Joure gingen na de berichten over de Bevrijding massaal de straat op. Veel bewoners van de Midstraat staken de vlag uit.

Page 54: Joure 1940-1945 (2017)

Muziekkorps Concordia in de Midstraat tijdens de Bevrijdingsfeesten,

rechts dirigent Nijdam, links van hem Maarten de Wit met trommel

Page 55: Joure 1940-1945 (2017)

Canadese bevrijders vervolgens te voet op weg naar Scharsterbrug

Page 56: Joure 1940-1945 (2017)

April 1945:

DE BEVRIJDING!

Vlaggen op alle torens

in de gemeenten

Doniawerstal

en Haskerland

Page 57: Joure 1940-1945 (2017)

Drie van de bekendste Jouster verzetstrijdersV.l.n.r.: Uilke Boonstra, Geert Knol en Sjoerd Wiersma. De eerste twee zijn aan het eind van de oorlog (1944)

opgepakt en gefusilleerd. Naar alle drie helden is in Joure een straat vernoemd.

Page 58: Joure 1940-1945 (2017)

Het oorlogsmonument op de berg in Herema State, waarvan de plaquette met namen der gevallenen later verhuisde naar de buitenmuur

van de Ned. Hervormde kerk in de Torenstraat

Page 59: Joure 1940-1945 (2017)

Monument op de muur v/d Ned.Herv.-kerkMidstraat/Torenstraat bij de Jouster Toer.

Een gedenksteen met bovenin in reliëf tweemannenfiguren.Herdachte groepen: Militairen in dienst vanhet Nederlands Koninkrijk 1940-1945,Burgerslachtoffers, Verzet Nederland.

De tekst op de gedenksteen luidt: HWANT MEI GOD EN MEI MINSKEN HASTE STRIDEN EN DOU HAST OERMASTEREU. BOONSTRA, H. BROUWER, W. VAN DER BIJ, J. EIJSINGA, W. HOF, R. JUNG, G. KNOL, J. LENOS, DR. H. PRAKKEN, D. DE RUITER, S. DE RUITER, H. TEXTOR, A. VAN DER VEEN, H. VAN DER VEEN, JHR. J.C. VEGELIN VAN CLAERBERGEN, H. DE VRIES, K. WIND, S. VAN WIJNGAARDEN, Y. DIKKERBOOM

1940-1945

Page 60: Joure 1940-1945 (2017)

EINDE