Jongeren over online rechten en verantwoordelijkheden · 2020-03-05 · social media (19%), online...

12
Jongeren over online rechten en verantwoordelijkheden Onderzoeksrapport Opdrachtgever: Digibewust Auteurs: Nicolien Scheerman & Robbert Vermulst (YoungWorks) Datum: 30 januari 2013 1 c o - f u n d e d b y t h e E u r o p e a n U n i o n

Transcript of Jongeren over online rechten en verantwoordelijkheden · 2020-03-05 · social media (19%), online...

Page 1: Jongeren over online rechten en verantwoordelijkheden · 2020-03-05 · social media (19%), online opgelicht (14%), online bedreigd (9%) en online gediscrimineerd (8%). (Zie bijlage

Jongeren over online rechten en

verantwoordelijkheden Onderzoeksrapport

Opdrachtgever: Digibewust Auteurs: Nicolien Scheerman & Robbert Vermulst (YoungWorks) Datum: 30 januari 2013

1  

c o - f u n d e d b y t h e E u r o p e a n U n i o n

Page 2: Jongeren over online rechten en verantwoordelijkheden · 2020-03-05 · social media (19%), online opgelicht (14%), online bedreigd (9%) en online gediscrimineerd (8%). (Zie bijlage

ONDERZOEKSVERANTWOORDING

Doel

Op 5 februari 2013 is het Safer Internet Day, een dag waarop in meer dan 70 landen

wereldwijd aandacht wordt gevraagd voor veilig internetgebruik door en voor

jongeren. Voor deze 10e editie staat het thema Online Rights & Responsibilities

centraal.

YoungWorks onderzocht in opdracht van Digibewust hoe jongeren en hun ouders

aankijken tegen rechten en plichten op internet. Daarnaast is de site Meldknop.nl

geëvalueerd onder de doelgroep. De resultaten van het onderzoek vormen het

vertrekpunt voor de invulling van de Safer Internet Day Talkshow over ‘Rights and

Responsibilities’ op 5 februari 2013.

Methode

In dit onderzoek zijn 232 ouders (leeftijd 29-64 jaar; gem. 46 jaar) en 410 kinderen

(leeftijd 12-16 jaar) bevraagd. Er is een goede spreiding naar leeftijd, geslacht en

opleidingsniveau.

De vragenlijsten zijn via een online panel verspreid in de periode van 11 tot en met

20 januari 2013.

In dit rapport zijn de belangrijkste conclusies beschreven. In de bijlagen is een

tabellenboek opgenomen. 2  

Page 3: Jongeren over online rechten en verantwoordelijkheden · 2020-03-05 · social media (19%), online opgelicht (14%), online bedreigd (9%) en online gediscrimineerd (8%). (Zie bijlage

BELANGRIJKSTE INZICHTEN – VEILIG INTERNETTEN Veilig Internet - Voorvallen

•  63% van de jongeren (12-16 jaar) heeft wel eens iets vervelends meegemaakt op internet. De meest

voorkomende voorvallen zijn: online benaderd door een onbekende (46%), account gehackt (21%), gepest op

social media (19%), online opgelicht (14%), online bedreigd (9%) en online gediscrimineerd (8%).

(Zie bijlage 1)

•  Ouders onderschatten het aantal vervelende voorvallen die kinderen meemaken op internet.

Bijvoorbeeld:

- 46% van de twaalf- tot zestienjarigen is weleens online benaderd door een onbekende. Ouders denken echter dat

dit bij slechts 19% van de kinderen weleens is gebeurd.

- Bij een op de vijf jongeren is zijn of haar account weleens gehackt. Ouders denken dat dit maar bij een op

tien kinderen voorkomt. (Zie bijlage 1)

3  

Page 4: Jongeren over online rechten en verantwoordelijkheden · 2020-03-05 · social media (19%), online opgelicht (14%), online bedreigd (9%) en online gediscrimineerd (8%). (Zie bijlage

BELANGRIJKSTE INZICHTEN – VEILIG INTERNETTEN

Veilig Internet – Ouder-kind communicatie

•  83% van de ouders praat over veilig internet met zijn of haar kind. Ondanks deze gesprekken lijken ouders

weinig zicht te hebben wat er in de online wereld van hun kind gebeurt. 14% weet niet of zijn of haar kind

gepest wordt op social media. Een op de tien ouders weet niet of zijn of haar kind online bedreigd of online

gediscrimineerd wordt.

•  Ouders onderschatten hoe vaak hun kinderen thuis internet gebruiken. 32% van de jongeren zegt een paar

keer per uur thuis internet te gebruiken. Ouders denken dat slechts 13% van de kinderen dit doet.

(Zie bijlage 3)

•  99% van de jongeren heeft weleens iets gehoord over het onderwerp veilig internet. Dit horen zij het meest

via school (24%), hun ouders (23%) of via reclame/tv (21%). Onderling spreken jongeren weinig over veilig

internetten (8%). (Zie bijlage 2)

•  Ouders overschatten hoe vaak hun kind iets over veilig internet hoort.

24% van de jongeren zegt via school iets over veilig internet te horen. Terwijl driekwart van de ouders denkt

dat er op school over wordt gesproken.

(Zie ook bijlage 2)

4  

Page 5: Jongeren over online rechten en verantwoordelijkheden · 2020-03-05 · social media (19%), online opgelicht (14%), online bedreigd (9%) en online gediscrimineerd (8%). (Zie bijlage

BELANGRIJKSTE INZICHTEN – RECHTEN EN VERANTWOORDELIJKHEID

Rechten

•  Ouders en jongeren vinden het recht op beveiliging van privégegevens het belangrijkst. (Zie pagina 7 voor

de Top 5 belangrijkste rechten op internet).

•  Jongeren vinden het belangrijk dat zij altijd en overal kunnen internetten. Ouders vinden dit minder

belangrijk.

Verantwoordelijkheid

•  Jongeren en ouders vinden dat (de website van) een organisatie over het algemeen de meeste

verantwoordelijkheid draagt voor een veilige internetomgeving. (Zie bijlage 5)

Daarnaast verschillen de ouders en jongeren over de verantwoordelijkheid van de ouders.

- Ouders vinden dat zij verantwoordelijk zijn voor een veilige internetomgeving van hun kind. Jongeren

vinden hun ouders daar juist helemaal niet verantwoordelijk voor.

Bijvoorbeeld: 20% van de ouders voelt zich verantwoordelijk voor beveiliging van de gegevens van hun kind tegen

hackers. 4% van de jongeren vindt hun ouders hier verantwoordelijk voor.

- Jongeren leggen de verantwoordelijkheid meer bij organisaties, de overheid en zichzelf neer. (Zie bijlage 5)

5  

Page 6: Jongeren over online rechten en verantwoordelijkheden · 2020-03-05 · social media (19%), online opgelicht (14%), online bedreigd (9%) en online gediscrimineerd (8%). (Zie bijlage

BELANGRIJKSTE INZICHTEN – MELDKNOP.NL Meldknop.nl

•  Twee op de tien jongeren en ouders hebben weleens van de site Meldknop.nl gehoord.

•  Jongeren en ouders staan positief tegenover de website. Er is behoefte aan hulp en advies bij vervelende

voorvallen op internet. Jongeren en ouders adviseren om de naamsbekendheid te vergroten.

•  De helft van de ouders en bijna tweederde van de jongeren zou waarschijnlijk gebruik maken van de website,

dit is afhankelijk van het voorval en situatie.

•  De twee belangrijkste redenen om niet direct gebruik te maken van de site meldknop:

- Jongeren en ouders willen eerst proberen het probleem zelf (offline) op te lossen.

- Sommige jongeren en ouders vinden het niet prettig om privacy gevoelige informatie op een (onbekende)

website te delen. Zij hebben liever face-to-face contact met instanties.

•  Meldknop.nl is een tool om makkelijk in contact te komen met instanties. Jongeren en ouders lijken een

misvatting te hebben over het delen van privacy gevoelige informatie via de website bij het maken van een

melding. Het delen van persoonlijke informatie op de site wordt namelijk van hen gevraagd.

•  De gebruiksvriendelijkheid van Meldknop.nl is positief. De website is toegankelijk, duidelijk en

overzichtelijk. De informatie is begrijpelijk en makkelijk te vinden. De inhoud en voorbeelden sluiten goed

aan bij de onderwerpen en subkopjes. 6  

Page 7: Jongeren over online rechten en verantwoordelijkheden · 2020-03-05 · social media (19%), online opgelicht (14%), online bedreigd (9%) en online gediscrimineerd (8%). (Zie bijlage

BELANGRIJKSTE RECHTEN OP INTERNET

1. Veilig geldzaken op internet kunnen regelen (83%)

2. Dat gegevens tijdens internetten altijd beveiligd zijn tegen hackers (78%)

3. Dat misbruik via de webcam (stiekem meekijken) niet mogelijk is (74%)

4. Dat niemand toegang heeft tot mijn gegevens (70%)

5. Dat eigen geplaatste content (foto’s, films) makkelijk te verwijderen zijn (62%)

1. Dat gegevens tijdens internetten altijd beveiligd zijn tegen hackers (72%)

2. Gegevens op social media kunnen afschermen voor onbekenden (71%)

3. Dat misbruik via webcams (stiekem meekijken) niet mogelijk is (70%)

4. Veilig geldzaken op internet kunnen regelen (68%)

5. Dat mensen gestraft worden die anderen online pesten (67%)

De beveiliging van persoonlijke gegevens staat hoog in de top 5 van beide groepen.

7  

Top 5 - Belangrijkste rechten volgens jongeren

Top 5 - Belangrijkste rechten volgens ouders

Page 8: Jongeren over online rechten en verantwoordelijkheden · 2020-03-05 · social media (19%), online opgelicht (14%), online bedreigd (9%) en online gediscrimineerd (8%). (Zie bijlage

BIJLAGE 1 - VERVELENDE VOORVALLEN OP INTERNET

Ouders onderschatten hoe vaak hun kind iets vervelends meemaakt op internet. Jongeren geven vaker aan

iets vervelends mee te maken:

8  

Voorval Jongere Ouder

Benaderd door een onbekende 46% 19%

Account gehackt 21% 10%

Gepest op social media 19% 13%

Online opgelicht 14% 8%

Online bedreigd 9% 6%

Online gediscrimineerd 8% 0%

Nare foto's/filmpjes over mij verspreid 4% 4%

Online benaderd nep-modellenbureau 3% 0%

Online benaderd door loverboys 3% 2%

Misbruik via webcam 1% 2%

Page 9: Jongeren over online rechten en verantwoordelijkheden · 2020-03-05 · social media (19%), online opgelicht (14%), online bedreigd (9%) en online gediscrimineerd (8%). (Zie bijlage

BIJLAGE 2 - PRATEN OVER VEILIG INTERNETTEN

In onderstaande tabel staat via welke kanalen jongeren horen over veilig internetten.

Daarnaast de inschatting van ouders via welke kanalen zij denken dat hun kind hoort over dit onderwerp.

9  

Kanalen Jongeren Ouders

Via school 24% 75%

Via ouders 23% 83%

Via tv of reclame 21% 48%

Via websites 16% 18%

Via vrienden 8% 37%

Via kranten 8% 12%

Nooit van gehoord 1% 3%

Page 10: Jongeren over online rechten en verantwoordelijkheden · 2020-03-05 · social media (19%), online opgelicht (14%), online bedreigd (9%) en online gediscrimineerd (8%). (Zie bijlage

BIJLAGE 3 - INTERNETGEBRUIK – LOCATIE & FREQUENTIE

10  

Een paar keer per uur

Een paar keer per dag

Dagelijks Wekelijks Maandelijks Nooit

Thuis 32% 40% 25% 3% 1% 0%

Op school 7% 20% 17% 36% 13% 8%

Onderweg (mobiel)

15% 13% 14% 6% 8% 44%

Werk / bijbaan 3% 5% 4% 5% 4% 79%

Een paar keer per uur

Een paar keer per dag

Dagelijks Wekelijks Maandelijks Nooit Weet ik niet

Thuis 13% 24% 52% 10% 0% 0% 0%

Op school 8% 9% 34% 26% 1% 8% 14%

Onderweg (mobiel) 7% 8% 17% 10% 1% 49% 9%

Werk / bijbaan 4% 6% 2% 3% 0% 80% 5%

Locatie & frequentie internetgebruik volgens jongeren:

Locatie & frequentie internetgebruik van kinderen volgens ouders:

Page 11: Jongeren over online rechten en verantwoordelijkheden · 2020-03-05 · social media (19%), online opgelicht (14%), online bedreigd (9%) en online gediscrimineerd (8%). (Zie bijlage

BIJLAGE 4 – VERANTWOORDELIJKHEID VOLGENS JONGEREN

11  

Ikzelf Mijn ouders Organisatie

(website zelf) Overheid Dat niemand zomaar toegang heeft tot je gegevens

30% 1% 55% 7% Dat iemand jouw naam kan gebruiken zonder dat je het weet

21% 0% 54% 14% Dat je veilig geldzaken kan regelen op internet

8% 6% 45% 34% Dat je veilig kan winkelen op internet

8% 6% 58% 20% Dat je jouw gegevens op social media kan afschermen voor onbekenden

28% 1% 60% 2% Dat je eigen geplaatste content (bijv. foto, filmpje, tweet) gemakkelijk zelf kunt verwijderen

22% 0% 66% 3% Dat jouw gegevens op websites niet voor andere gebruikers te zien zijn

31% 1% 56% 5% Dat een website toestemming vraagt om jouw internetgeschiedenis te gebruiken (cookies)

11% 1% 65% 11% Dat websites of apps toestemming aan je vragen als zij jouw locatie (GPS) willen gebruiken

13% 2% 66% 9% Dat je gegevens tijdens internetten zijn beveiligd tegen hackers

14% 4% 50% 25% Dat je tijdens internetten beveiligd bent tegen spam

16% 6% 51% 18% Dat je altijd en overal kunt internetten

29% 5% 20% 24% Dat er geen misbruik gemaakt kan worden van webcams (stiekem meekijken)

18% 3% 39% 28% Dat mensen gestraft worden die anderen online pesten

8% 1% 22% 58% Dat mensen gestraft worden die anderen online discrimineren.

8% 1% 22% 58% Dat je makkelijk contact op kunt nemen met een site.

9% 0% 77% 6% Dat een site duidelijk aangeeft voor welke leeftijd het geschikt is (waarschuwingen voor geweld, scheldwoorden, seks)

7% 1% 72% 11%

De verdeling van verantwoordelijkheid voor veilig internet volgens jongeren:

Page 12: Jongeren over online rechten en verantwoordelijkheden · 2020-03-05 · social media (19%), online opgelicht (14%), online bedreigd (9%) en online gediscrimineerd (8%). (Zie bijlage

BIJLAGE 5 – VERANTWOORDELIJKHEID VOLGENS OUDERS

12  

Mijn kind Ik

(de ouder) Organisatie (of website) Overheid

Dat niemand zomaar toegang heeft tot gegevens van mijn kind 13% 31% 40% 8%

Dat iemand de naam van uw kind kan gebruiken zonder dat uw kind of u het weet 12% 20% 48% 13%

Dat uw kind veilig geldzaken kan regelen op internet 7% 30% 45% 13%

Dat uw kind veilig kan winkelen op internet 10% 30% 45% 9%

Dat uw kind de gegevens op social media kan afschermen voor onbekenden 29% 23% 37% 6%

Dat uw kind eigen geplaatste content (bijv. foto, filmpje, tweet) gemakkelijk zelf kan verwijderen

32% 16% 44% 3% Dat de gegevens van uw kind op websites niet voor andere gebruikers te zien zijn

17% 24% 47% 7% Dat een website toestemming vraagt om de internetgeschiedenis van uw kind te gebruiken (cookies)

13% 18% 57% 7% Dat websites of apps toestemming aan uw kind vragen als zij zijn of haar locatie (GPS) willen gebruiken

13% 16% 55% 10% Dat de gegevens van uw kind tijdens internetten beschermd zijn tegen hackers

8% 20% 52% 16% Dat uw kind tijdens internetten beschermd is tegen spam

7% 21% 49% 10% Dat uw kind altijd en overal kan internetten

8% 40% 13% 9% Dat er geen misbruik gemaakt kan worden van webcams (stiekem meekijken)

10% 27% 40% 14% Dat mensen gestraft worden die anderen online pesten

5% 12% 18% 57% Dat mensen gestraft worden die anderen online discrimineren

6% 10% 16% 70% Dat uw kind makkelijk contact op kan nemen met een site

10% 20% 53% 10% Dat een site duidelijk aangeeft voor welke leeftijd het geschikt is (waarschuwingen voor geweld, scheldwoorden, seks)

8% 13% 59% 15%

De verdeling van verantwoordelijkheid voor veilig internet volgens ouders: