Jong geleerd, jong gedaan! - Cultuur, Jeugd en Media · Jong geleerd, jong gedaan! Onderzoek naar...
38
Jong geleerd, jong gedaan! Onderzoek naar cultuureducatie en – participatie van de allerkleinsten (0-6 jaar) Leuven, oktober 2018 Lode Vermeersch Jessy Siongers
Transcript of Jong geleerd, jong gedaan! - Cultuur, Jeugd en Media · Jong geleerd, jong gedaan! Onderzoek naar...
Jong geleerd, jong gedaan!
Onderzoek naar cultuureducatie en –
participatie van de allerkleinsten (0-6 jaar) Leuven, oktober 2018
Lode VermeerschJessy Siongers
Interactieve tool (scan de code of surf naar https://jonggeleerd.participoll.com)
https://Jonggeleerd.participoll.com/
In welke sector werk je?
A. Kinderopvang
B. Kleuteronderwijs
C. Welzijn
D. Cultuur
E. Hoger onderwijs
F. Andere
1
vote at Jonggeleerd.participoll.com
A B
100%
(1)
C D E F
Stelling 1
Kunstenaars en artistieke organisaties in kinderopvang laten werken is niet nodig als de kindbegeleiders zelf voldoende geschoold zijn in artistieke/muzische activiteiten.
A. Akkoord
B. Niet akkoord
1
vote at Jonggeleerd.participoll.com
100%
(1)
A B
Stelling 2
De meeste kunstenaars hebben niet de pedagogische kwaliteiten om met de allerkleinsten om te gaan.
A. Akkoord
B. Niet akkoord
1
vote at Jonggeleerd.participoll.com
A
100%
(1)
B
Stelling 3
Onderzoek naar wat vroege cultuurbeleving doet met de ontwikkeling van kleine kinderen is eigenlijk niet nodig.
De cultuurbeleving op zich is belangrijk op zich, niet de mogelijke effecten.
A. Akkoord
B. Niet akkoord
1
vote at Jonggeleerd.participoll.com
100%
(1)
A B
Stelling 4
Cultuur organiseren en programmeren voor kleine kinderen is duur (kleine zalen, kleine groepen, lage ticketprijs).
Moet de overheid meer gericht bijspringen om het aanbod toegankelijk te maken?
A. Ja
B. Neen
1
vote at Jonggeleerd.participoll.com
A
100%
(1)
B
Stelling 5
Cultuur moet een expliciet/apart ontwikkelingsdomein zijn in de beleidsvisie op kinderopvang… en dus niet “verborgen” zijn in een holistische kijk.
A. Akkoord
B. Niet akkoord
1
vote at Jonggeleerd.participoll.com
100%
(1)
A B
Stelling 6
Lokale samenwerking tussen onderwijs (kleuterscholen) en welzijn (o.a. kinderopvang) en cultuur is cruciaal om cultuur bij jonge kinderen te brengen. Een specifieke functie, een lokale "cultuurbemiddelaar voor de allerkleinsten" is daarvoor nodig.
A. Akkoord
B. Niet akkoord
1
vote at Jonggeleerd.participoll.com
A
100%
(1)
B
Drie vragen
Vraag 1
Wat is de invloed van cultuureducatie en –
participatie op 0-tot-6 jarigen?
Vraag 2
Welke cultuur- en welzijnsspelers organiseren
cultureel aanbod voor 0-tot-6 jarigen?
Vraag 3
Vlaamse beleid inzake cultuureducatie en –
participatie bij 0-tot-6-jarigen vergelijken
met andere landen: Nederland,
Denemarken, Engeland en Portugal
Aanbevelingen voor beleid en praktijk
Hoe kunnen we hiernaar kijken?
Recht
Must
Resultaat / verdienste
Instrument
Domeinspecifiek
Domeinoverschrijdend / holistisch
Waarom is cultuur belangrijk voor deze doelgroep?
Economische redenering:return van deelname en leren bij de kinderen groter zou zijn dan bij oudere leeftijdsgroepen
Sociale redenering:
vroege investering in deelname en leermogelijkheden rendeert niet alleen het meest, het is ook de meest faire en sociaal gelijkmakende investering ten opzichte van andere leeftijdsgroepen
Ontwikkelingsgerichte of pedagogische redenering:
de eerste levensjaren is de mentale souplesse en het leerpotentieel van mensen groot
Literatuur review: de invloed van…
Culturele discipline
Geo
met
risc
h-
ruim
telij
k re
den
eren
Ma
them
ati
sch
re
den
eren
Vo
cab
ula
riu
m /
ve
rba
al
geh
eug
en
Co
nver
sati
esk
ills
Lees
rijp
hei
d /
in
tere
sse
in le
zen
Lees
pre
sta
ties
Cre
ati
vite
it /
es
thet
isch
evo
ork
eure
n
Zelf
vert
rou
wen
Emp
ath
ie /
pro
-so
cia
al g
edra
g
(fys
iek
/ m
enta
al)
Wel
zijn
Fysi
ek/m
oto
risc
he
vaa
rdig
hed
en
Lere
n
Beeldende kunst / beeld
v v v +/- -
Drama/theater v v v
Dans - - v v
Literatuur v v
Muziek v - v v - v v v v
Erfgoed / musea v v
Audiovisueel / media
v (afh. - - v (afh.)
Beeldende kunst / beeld
• Verband
• Via eigen beelden en beeldbeschouwing =
• zich kunnen uitdrukken,
• trainen van de verbeelden,
• esthetische voorkeuren,
• (basale) stilistische kennis
• Beeldinitiatie >< geometrisch en ruimtelijk redeneren
• Beeldeducatie >< vocabularium/ conversationele skills
• Geïntegreerd beeld- en taalonderwijs ><rijpheid tot lezen
• Geen verband met…
• Andere cognitief-academische prestaties
• Leesprestaties
Drama / theater en Dans
• Verband
• Theater/drama-educatie >< spreekvaardigheid:
• navertellen
• begrip van verhaal
• domeinspecifieke codes van theater
• verbale creativiteit (niet zozeer woordenschat)
• Theater/drama en dans >< creativiteit (!Weinig onderzoek)
• Theater / drama en dans >< zelfvertrouwen m.b.t. lichaam en fysieke prestaties
• Nauwelijks / onduidelijk verband…
• Visueel-ruimtelijk inzicht
• Rijpheid tot lezen (schrijfdans)
• Sociale competenties
Muziek
• Verband
• Muziekparticipatie (in groep) >< empathie en pro-sociaal gedrag
• Lichamelijke bewegingsprogramma’s met muziek >< fysieke en motorische vaardigheden
• Muziek >< cognitieve ontwikkeling
• denktaken, begrijpen van complexe structuren en patronen
• spatio-temporeel redeneren
• taalkundige vaardigheden (woordenschat, verbaal geheugen)
• Creatief met muziek >< creatieve ontplooiing
• Muziekbeoefening >< fysiek en mentaal welzijn
• Nauwelijks / onduidelijk verband
• Mathematisch redeneren (verhoudingen, ritme, …)
• Leesvaardigheden
Literatuurstudie: beschouwing
Rode draden…
• Niet op alle disciplines/ontwikkelingsdomeinen evenveel onderzoek
• Sterke focus op de "oudste" kleinsten
• Vnl. onderzoek naar invloed op het individu, minder op groepsgevoel en groepsdynamiek
• Veel effecten zijn geen transfer / “near transfer”…
International vergelijking
Voorbeelden van samenwerking• ‘Open scholen’ en ‘integrale kindcentra’ als motor voor
sterkere samenwerking op lokaal niveau tussen cultuur, zorg en onderwijs (Denemarken & Nederland)
• Lokale project “jong beginnen” (Nederland)https://www.youtube.com/watch?v=XyyinCseal0
Voorbeelden van bijscholingen voor cultuureducatie• Postgraduaat ‘Creativity and the Arts in early childhood’ -
Birmingham (Engeland)• KULT-project (workshops) (Denemarken)
Veldtekening
4214
14980
24075
3469
9
32,1
51,5
7,4
0
10
20
30
40
50
60
0
5000
10000
15000
20000
25000
30000
Vanaf peuterleeftijd(0+)
Vanaf kleuterleeftijd(3+)
Kinderen vanaf 6 jaar(6+)
Kinderen vanaf 9 jaar(9+)
aantal %
Veldtekening
• Focus op:
• Theater en dans (44%)
• Creativiteit en algemeen kunstaanbod (23%)
• Audiovisuele kunsten en media (18%)
• Cultuuraanbod voor allerkleinsten zowel in de grootstad als in minder stedelijke omgevingen
• Aantal activiteiten onder het label creativiteit kent sinds 2015 elk jaar een sterke stijging
• Sterke klemtoon op interactief werken
• Nauwere samenwerking cultuur en welzijn/kinderopvang wenselijk en zeer zinvol geacht• uitwisseling van behoeften en
mogelijkheden• bedenken en realiseren van projecten
• Creatieve input vanuit cultuur• Opvoedkundige input • Breder publieksbereik
Maar
• grotendeels nog onbekend terrein
• drempels
• Kostprijs
• Moeilijke toegang (veiligheid, andere sector, pleinvrees, weinig belangstelling, …)
• Welzijnssector beschikt over onvoldoende middelen voor realisatie van projecten
• Andere manieren van werken
Veldtekening: bevraging organisaties met aanbod voor allerkleinsten
Dit is voor mij een prioritair probleem:
Vaststellingen en aanbevelingen
(1) Legitimeren en waarderen
Vaststellingen vandaag
• Onderzoek: deelname en leren over/door/met cultuur is bevorderend voor de ontwikkeling : cognitief, motorisch en sociaal-emotioneel
• Nauwelijks negatieve effecten
• Dus: overheden blijf hierop inzetten!
Suggesties voor de toekomst
• Voldoende bewijs dat men best vroeg start met cultuur
• Meer onderzoek is nodig over aantal aspecten (o.a. de culturele beleving zelf en over de sociaal ongelijke toegang tot cultuur bij de allerkleinsten)
(2) Bewust maken, informeren en motiveren
Vaststellingen vandaag
• Bewust maken blijft belangrijk
• Weinig animo bij sommige culturele spelers om voor die leeftijdsgroep te werken
Suggesties voor de toekomst
• Ouders/verzorgers informeren over:
• mogelijkheid en meerwaarde
• Het aanbod (uitbreiding van Dynamo-databank / “cultuurkuurtje”)
• Culturele partners versterken in visieontwikkeling: kind als volwaardig participant (museumdirecteur “We gaan ons museum toch niet verkleuteren?”)
• Slechten van drempels: financieel, communicatief, mobiliteit, …
(3) Aanbieden en programmeren
Vaststellingen vandaag
• Vooral cultureel aanbod voor kleuters (+3)
• Aanbod = multidisciplinair
• Geografisch vrij goed gespreid
• Klein publiek … en dus hoge kost voor aanbieders
• Weinig kunstenaars/kunstenorganisaties met expertise/ervaring voor deze doelgroep
Suggesties voor de toekomst
• Overheid treedt corrigerend op voor de hogere kosten
• Meer aandacht in het hoger kunstonderwijs voor jonge doelgroepen
(4) Organiseren en ondersteunen
Vaststellingen vandaag
• Komt de gunstige impact van cultuur reeds voldoende uit de verf in kinderopvang?
• Lokale samenwerking kent in vele landen een sterke opgang
Suggesties voor de toekomst
• Cultuur opnemen als apart ontwikkelingsdomein in het pedagogisch raamwerk
• Sterkere samenwerking welzijn, onderwijs en cultuur: “brede scholen” voor jonge kinderen sterker promoten (incl. “brede academies”: vrije en rijke culturele ontmoetingsruimte, cf. Reggio Emilia)
• Lokale samenwerkingsverbanden, Huizen van het Kind als lokale bemiddelaar
• Samenwerking op ministerieel niveau (cf. Denemarken)
