Jones a'pen voka_circular_economy_22_6_2015

45
De circulaire economie is een businessopportuniteit Dr. Ir. Peter Tom Jones (IOF Onderzoeksmanager KU Leuven, SIM² & Voorzitter i-Cleantech Vlaanderen vzw) Antwerpen, 22/6/2015

Transcript of Jones a'pen voka_circular_economy_22_6_2015

De circulaire economie is

een businessopportuniteit

Dr. Ir. Peter Tom Jones (IOF Onderzoeksmanager KU Leuven, SIM² &

Voorzitter i-Cleantech Vlaanderen vzw)

Antwerpen, 22/6/2015

Climate change, the mother of all problems

Eerst het slechte nieuws: Over de lineaire economie en de

zwakke positie van Europa

22/06/2015 Jones - Utopia 2

De grondstoffenproblematiek in een ruimer kader (cf.

UNEP, 2010)

Jones/Urban Mining 3

Niet-energetische grondstoffen en de EU

(Tabel: EIP Raw Materials)

Jones/Urban Mining 4

Materiaaltype Uitdagingen

Constructie-

materialen

EU is zelfvoorzienend

Industriële

mineralen

EU is een belangrijke producent – niettemin een

netto importeur voor vele mineralen

Ertsen en metalen EU is sterk afhankelijk van import. Voor sommige

metalen is die afhankelijkheid totaal (bv. Zeldzame

aardmetalen, antimoon,…)

Houtgebaseerde

grondstoffen

EU is grotendeels zelfvoorzienend

Rubber EU is volledig afhankelijk van import

Niet-energetische grondstoffen en de EU

(Tabel: EIP Raw Materials)

Jones/Urban Mining 5

Materiaaltype Uitdagingen

Constructie-

materialen

EU is zelfvoorzienend

Industriële

mineralen

EU is een belangrijke producent – niettemin een

netto importeur voor vele mineralen

Ertsen en metalen EU is sterk afhankelijk van import. Voor sommige

metalen is die afhankelijkheid totaal (bv. Zeldzame

aardmetalen, antimoon,…)

Houtgebaseerde

grondstoffen

EU is grotendeels zelfvoorzienend

Rubber EU is volledig afhankelijk van import

Europa: het zwakke broertje op het vlak van

beschikbaarheid kritieke metalen

Jones/Urban Mining 6

Grondstoffenvoorziening stuit op grenzen

Ertsen worden

armer (Figuur:

EC, 2014)

Jones/Urban Mining 7

Kritieke metalen

Jones/Urban Mining 8

Kritieke metalen – essentieel voor de transitie

naar een koolstofarme economie

Jones/Urban Mining 9

Kritieke metalen – essentieel voor hi-tech

producten uitdagingen voor recyclage

Jones/Urban Mining 10

End-of-Life recycling rates voor kritieke

metalen zijn zeer laag (UNEP 2011)

Jones/Urban Mining 11

Vlaamse bedrijven, recyclage en (semi-)

kritieke metalen : een opportuniteit

Jones/Urban Mining 12

Om er maar enkele te noemen:

Climate change, the mother of all problems

De transitie van de lineaire

naar de circulaire economie

22/06/2015 Jones - Utopia 13

Van probleemanalyse Leitbilder transitiepaden

transitie-experimenten (J. Rotmans, 2009)

Figuur: VITO

Jones/Urban Mining 14

Lineaire

economie

Circulaire

economie

Transitie naar duurzaam materialenbeheer –

de circulaire economie

Jones/Urban Mining 15

Circulaire economie

EC COM398, naar een circulaire

economie • Circulaire economie behoudt de waarde van

materialen zo lang mogelijk en sluit afval uit.

Grondstoffen worden binnen de economie

gehouden, ook als een product afgedankt wordt,

zodat grondstoffen telkens opnieuw gebruikt

kunnen worden en nieuwe waarde creëren.

• Transitie naar een circulaire economie vereist

veranderingen in de ganse productwaardeketen

• Dit vraagt systemische veranderingen, niet enkel

technologische innovatie, maar ook

maatschappelijke en financiële innovaties.

Jones/Urban Mining 16

Circulaire economie – schematisch

voorgesteld

https://www.youtube.com/watch?v=zCRKvDyyHmI&list=PLtci30xsa3NEwOm0J0m79tRjUTEYDk31l

Jones/Urban Mining 17

Ellen McArthur

Foundation

McKinsey

Circulaire Economie, volgens de Ellen

McArthur Foundation

Jones/Urban Mining 18

Mondiaal gezien is circulaire economie…

voorlopig nog maar een toekomstbeeld

Jones/Urban Mining 19

Zelfs voor Europa nog een lange weg te gaan (bv.

EU data voor huishoudelijke afval)

Source: Eurostat data 2009

Jones/Urban Mining 20

Climate change, the mother of all problems

Recyclage, urban en

landfill mining: 1. End-of-Life producten

2. Enhanced Landfill Mining

3. Secundaire grondstoffen

22/06/2015 Jones - Utopia 21

Ellen McArthur

Foundation

McKinsey

Recyclage in de circulaire economie: een

Vlaamse specialiteit!

Jones/Urban Mining 22

Sluiten van kringlopen (metalen en mineralen)

via recyclage, urban mining en landfill mining

K. Binnemans et al.,

Journal of Cleaner

Production, 2015

Jones/Urban Mining 23

1. End-of-Life Producten

K. Binnemans et al.,

Journal of Cleaner

Production, 2015

Jones/Urban Mining 24

Urban Mining EoL producten: Umicore als

benchmark

Jones/Urban Mining 25

collectie ontmanteling scheiding voor-

behandelen eind-

verwerking recyclaat

voorverwerking eindverwerking

Sluiten kringlopen voor zeldzame aardmetalen:

centrale onderzoekslijn aan KU Leuven

26

Voorbeeld: Selectieve recuperatie van Eu en Y uit

End-of-Life spaarlampen (via ionometallurgie)

D. Dupont and K. Binnemans, Green Chemistry 17, 856–868 (2015) +

front cover

Jones/Urban Mining 27

2. Enhanced Landfill Mining

K. Binnemans et al.,

Journal of Cleaner

Production, 2015

Jones/Urban Mining 28

ELFM – Vlaanderen koploper

• Zie www.elfm.eu: 2000 stortplaatsen in Vlaanderen

Jones/Urban Mining 29

ELFM in Europa

• 150,000 à 500,000 stortplaatsen in Europa

o Huishoudelijk afval

o Industrieel afval

o Gemengd afval

• Do-nothing scenario is geen optie

o zelfs stortplaatsen die ingericht zijn met BBT zullen ooit lekken

o Saneringskosten zullen oplopen tot 0,1-1 triljoen euro

• ELFM beoogt recuperatie grondstoffen, energie en land

• Prioritisering is nodig: eerst stortplaatsen met

saneringsnoodzaak en storten die voldoende groot zijn

zodat een rendabele ontginning mogelijk is

Jones/Urban Mining 30

Pilootproject in Vlaanderen: Enhanced Landfill

Mining, Houthalen-Helchteren, Group Machiels

Total research performed

since 2008 > 9 MEURO

(incl. IWT O&O ELFM,

EFRO CTC, MIP ICON

PLASMAT)

Jones/Urban Mining 31

CTC flow sheet, incl. GasPlasma technologie

Jones/Urban Mining 32

Input:

Afval

Output:

bio-H2 en

bouwmaterialen

CTC flow sheet, incl. GasPlasma technologie

Jones/Urban Mining 33

MIP-ICON

PLASMAT

WP1: Plasmarok development as binder precursor

WP2: Cement development

WP3: Novel insulating

building materials

WP4: Product design, business development& dissemination

-

CTC flow sheet, incl. GasPlasma technologie

Jones/Urban Mining 34

MIP-ICON

PLASMAT

WP1: Plasmarok development as binder precursor

WP2: Cement development

WP3: Novel insulating

building materials

WP4: Product design, business development& dissemination

-

VPRO-Tegenlicht Documentaire

“Vuil Goud” – via

www.eurelco.org

Plasmasteenvalorisatie voor CtC project

Group Machiels + andere Vlaamse bedrijven!

Plasma vergassing

1400 kg syngas voor waterstof productie

200 kg plasmasteen voor cement productie

1000 kg Niet-recycleerbare

hoog calorische ELFM residuen

2 kg metalen, voornamelijk koper

Ter vervanging van fossiele brandstoffen voor

waterstof-productie

Ter vervanging van cement en

isolatiematerialen

Ter vervanging van primair geproduceerde

koper

600 kg zuurstof, stoom

500 MJ hitte of 0,120 MWh electriciteit

Waterstof 7000 €/ton

Cement 70-150 €/ton; Bouwmaterialen;

isolatiematerialen 500-1000 €/ton

Koper6000 €/tonne

INPUT OUPUT VALUE (€) VALUE (ECO)

Jones/Urban Mining 35

European Enhanced Landfill Mining Consortium EURELCO

Jones/Urban Mining 36

European Enhanced Landfill Mining Consortium 48 Leden waaronder 20 Vlaamse partners

Jones/Urban Mining 37

3. Secundaire (industriële) grondstoffen

K. Binnemans et al.,

Journal of Cleaner

Production, 2015

Jones/Urban Mining 38

SIM MaRes Programma (Vlaamse niveau)

• Vlaanderen = koploper in urban mining & recyclage van kritieke

metaalbevattende EoL producten (cf. Umicore, Campine, Metallo)

• Vlaanderen heeft geen primaire ertsen met kritieke metalen

• Maar: Vlaanderen beschikt over grote volumes secundaire

(industriële proces) residu’s: phosphogypsum, goethiet,

metallurgische slakken, bodem en vliegasen

Jones/Urban Mining 39

MaRes Rationale: metalen én mineralen

recupereren uit residu’s

MaRes aims at creating and demonstrating an operational, flexible toolbox combining

pyro-, hydro-, electro-, bio-, solvo- and ionometallurgy technologies to recover metals and

to hot stage engineer and valorise the residual matrix into highly innovative low-carbon

building materials and other mineral materials.

Jones/Urban Mining 40

SIM ICON SUPERMEX project (status: approved)

Jones/Urban Mining 41

SIM ICON SUPERMEX project (status: approved)

Jones/Urban Mining 42

MaRes Roadmap Vlaanderen: binders vanuit

secundaire grondstoffen

Jones/Urban Mining 43

Co-locatiecentrum

“West” in Leuven

Vlaamse core partners:

1. Sustainable Mining

Use

Natural resources

Historic wastes

(tailings, landfills)

Product

manufacture

4. Substitution from

industrial

minerals

from

concentrates

& ores

Raw Materials Production

New

scrap End-of-

Life

3. Recycling

Technologies

2. Materials Management

Circulaire economie en Vlaamse

participatie in EIT KIC Raw Materials

Jones/Urban Mining 44

Een uitnodiging aan Vlaamse bedrijven, kennisinstellingen en andere actoren

om deze Vlaamse expertise verder te valoriseren!

Dank voor de aandacht!

Dank aan collega

Prof. Karel Van

Acker (KU Leuven)

voor slides over

circulaire economie

en schets

grondstoffenproble

matiek

Jones/Urban Mining 45