2 \ M i d d e n - L i M b u r g 3

middenRoutes en verhalen

in en rond Hasselt en Genk

LimburgJohan Veldeman

4 \ M i d d e n - L i M b u r g 5

Veldeman, JohanMidden-Limburg, routes en verhalen in en rond Hasselt en Genk

© 2014, Johan Veldeman en Davidsfonds Uitgeverij nvBlijde Inkomststraat 79-81, 3000 Leuvenwww.davidsfonds.bewww.twitter.com/davidsfondswww.facebook.com/davidsfondsuitgeverijVormgeving binnenwerk: xxxxxxxxxOmslagontwerp: xxxxxxxxxFoto’s: Danny Migalski

D/200?/????/??ISBN 978-90-5908-551-0NUR 500

Alle rechten voorbehouden.Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd,opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestanden/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze,hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamenof op enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

1 DE STEDENROUTE 1 – Dwars (door) Hasselt met Kim Duchateau 8ROUTE 2 – Genk: delven naar licht en ruimte met 24Andrea Croonenberghs

2 DE MIJNENROUTE 3 – Mijnherinneringen ophalen met sleutelfiguur 24Ludwig Tankowski

3 HET LEKKERSROUTE 4 – Proeven van de wereld met Mariane, Marco, Mehmet, 24Juan, Salette en JawaharROUTE 5 – Streekbieren afschuimen met Hilaire Spreuwers 24ROUTE 6 – Nippen en snoepen met Heidi Lenaerts 24

4 DE WIJERSROUTE 7 – Weer Thuis in de Wijers met Leah Thys 24ROUTE 8 – Van domein naar domein met Koen Buyse 24

5 HET NATIONAAL PARK HOGE KEMPENROUTE 9 – Spoorzoeken met Sil Janssen 24

6 HET LIMBURGGEVOELROUTE 10 – Speuren naar het Limburggevoel met Indra Dewitte 24

7 SAGEN EN LEGENDENROUTE 11 – Graven naar mysteries met Johan Veldeman 24

J

Midden Limburgin een oogopslag

x

x

J x

J

Jx

J

6 \ M i d d e n - L i M b u r g 7

Auteur Johan Veldeman van Bokkenrijder tot VinstermikVinstermik: bijnaam (spotnaam) voor Hasselaren. Deze naam

verwijst enerzijds naar de legendarische nieuwsgierigheid van

Hasseltse vrouwen die uit het venster hingen om mensen te beloe-

ren, anderzijds naar de heerlijke melkbroden die Hasseltse bakkers

in hun etalage showden.

Johan Veldeman groeide op in Wellen, de Bokkenrijdersge-

meente in hartje Haspengouw. Sinds 1990 woont hij in Has-

selt. Hij schrijft al jarenlang ‘om den brode’. Met een grote

dosis nieuwsgierigheid specialiseerde hij zich de voorbije jaren

in toeristische teksten. Als huisschrijver staat hij onder andere

in voor de brochures, ontdekkingsgidsen en andere publicaties

van Toerisme Limburg. Johan is ook de auteur van het Lim-

burgboek. In maart 2014 bracht hij Antletics uit, een Engels kin-

derboek in duizend rijmverzen over een avontuurlijke mier.

Fotograaf Danny Migalskivan zandkorrels tot pixelsDanny’s grootouders behoorden tot de eerste golf van Limburgse

mijnimmigranten. In de jaren twintig verlieten ze Polen, op zoek

naar een beter leven in Limburg. Danny’s vader werd onderweg

geboren in het Duitse Blomberg, nabij Detmold, vandaag verbroe-

derd met Hasselt.

Danny is een rasechte Zonhovenaar. Hij groeide op aan de

pittoreske heide en ging er nooit weg. Wakkerde het magische

licht van de Wijers zijn passie voor fotografie aan… wie zal het

zeggen? Vaststaat dat Danny gebeten is door mooie beelden.

Dat leverde hem in 2009 de titel European Professional

Photographer of the Year op. Samen met zijn vrouw verbouwde

hij zijn woning enkele jaren geleden tot een sfeervolle B&B:

Emily’s Place. Een oase van rust aan natuurgebied De Teut en

een ideale uitvalsbasis voor een tocht door Midden-Limburg.

Uw gidsen van binnenuit

8 \ M i d d e n - L i M b u r g 9

De Steden

KIM EN DE BLOOPERMACHINEBlootleggen. Gepeperd. Absurd. Hmmmm… waarom denk ik

plots aan Kim Duchateau? Cartoonist, striptekenaar en geeste-

lijke vader van Esther Verkest, de übersexy stripbabe die Urba-

nus ooit omschreef als een ‘guacamolegeile supertrut op hoge

hakken’. Ja, Kim is de geknipte verknipte geest om ons de Hyde-

kant van Hasselt te tonen. Daarvoor heeft hij zijn blooperma-

chine meegebracht, een apparaat dat in de Esther Verkest-strips

alles in het honderd doet lopen. Terwijl ik mijn stijlvolle route

volg, waart Kim door de stad met één doel: me in het vizier krij-

gen en de machine activeren. Om buiten schot te blijven, sluip

ik door de sfeervolle doorsteekjes en smalle steegjes van Hasselt.

Want als Kim aan de hendel trekt, heb ik geen enkel idee waar ik

beland. Let the games begin!

K IM DUCHATE AU

▲

ROUTE 14,7 kilometer inclusief blooperlocaties

Dwars (door) Hasselt met Kim Duchateau Hasselt gaat al een tijdje door het leven als Hoofdstad van de Smaak. Als trotse Hasselaar is het voor mij een koud kunstje om jullie van het ene smaakvolle adresje naar het andere te tronen, in het kielzog van stijliconen als Stijn Helsen, Nicky Vankets, Hanne Troonbeeckx of Virginie Claes. Te voor de hand liggend! En te eenzijdig. Hasselt is meer dan een hippe, trendy winkelstad. Het is ook een plek met weerhaakjes. Ik heb daarom een gids nodig die me geregeld weglokt van mijn yellow brick road en dat parallelle universum voor mij blootlegt. Iemand die mijn route extra pepert met rebelse en absurde plekjes…

1

J

10 \ M i d d e n - L i M b u r g 11

HET SMAAKSALONVroeg in de middag. Ik voel me veilig. Kim is er nog niet. Hij

bokst thuis in Korbeek-Dijle op tegen een prangende deadline,

zijn cartoon voor De Morgen van morgen. Ik kan in het mooie

neoclassicistische Huis de Corswarem dus in alle rust een praat-

je slaan met Giovani Oosters. De eigenaar van restaurant Vous lé

Vous in Wimmertingen maakte voor het een-programma 1000

zonnen ooit gerechten klaar met ingrediënten die hij bij mensen

in de koelkast aantrof. In 2013 behaalde hij zijn eerste Michelin-

ster. Sinds 2012 baat hij samen met zijn vrouw Annelies ook het

Smaaksalon in Hasselt uit, vlak naast Toerisme Hasselt.

Giovani: ‘Het Smaaksalon is een toegankelijke brasserie met

streekgebonden gerechten, bij voorkeur Limburgse producten.

Wij stappen af van de traditionele kaart met croques en scampi.

Hier eet je Hasseltse hoekjes, hartige warme taartjes en lokale

specialiteiten zoals stoofvlees met jenever. Mijn persoonlijke fa-

voriet? De salade geitenkaas. Ik ben ook fier op onze Hasseltse

macarons, chocolade, hazelnoot en speculaas. Bij de koffie ser-

veren we trouwens altijd een Hasseltse macaron en speculaas.’

Limburgse gulheid die lekker wegsmelt in de mond.

ELKE SMELLENBERGHTegenover het Smaaksalon ligt een juweel-

tje van een shop. Elke Smellenbergh is

het nichtje van Leah Thys. Net zoals haar

tante heeft ze iets met de natuur. Om de

haverklap duiken er blaadjes, bloemknop-

pen en zaaddozen op in haar ontwerpen,

die ze ter plaatse in haar atelier smeedt.

Het resultaat? Organische juwelen in wit,

geel of rood goud die bekoren met aparte

slijpvormen, parels of speciaal gekleurde

edelstenen. Unieke stukken met gevoel

ontworpen en met de hand gegoten.

HET KADETTESTEEGJEHasselt heeft heel wat privédoorsteekjes die overdag voor het

publiek worden opengesteld. Het Kadettesteegje, genoemd naar

de bekendste kinderwinkel van Hasselt, voert naar een idyllische

tuin met standbeelden en zitbanken. Het uitnodigende terras

van restaurant Het Kookpunt lonkt met de belofte van een

lekkere lunch. Vandaag niet. Geen tijd...

18 \ M i d d e n - L i M b u r g 19

DE OSSEKOPSTEEGDe Dokter Willemsstraat dankt haar naam aan Louis Willems,

een Hasselaar die onderzoek deed naar longziekten bij runderen

en zo aan de basis lag van de immunologie. Via het sfeervolle Os-

sekopsteegje bereik ik de binnenring, die ik al snel inruil voor de

Diesterstraat. Hier ligt de concept store van Stijn Helsen.

STIJN HELSENStijn Helsen is een begrip. De jongste telg van de bekende Hasselt-

se modefamilie werkte voor wereldberoemde huizen als Vivienne

Westwood, Joseph en Valentino. Robbie Williams trad op in zijn

kostuums en ook in Hollywood-kaskrakers zoals Spiderman en

Pirates of the Carribean kwamen zijn ontwerpen tot leven. De

Concept Store etaleert niet alleen zijn kledingcollectie, maar ook

accessoires, parfums, juwelen en interieurartikelen.

LODE MARTENSIn de Kapelstraat schuilt een van de best bewaarde geheimen

van Hasselt: Lode Martens, al meer dan twintig jaar goudsmid

en juwelenontwerper. Jarenlang creëerde hij sieraden voor Dior,

Cartier, Chanel... Sinds 2003 smeedt hij zijn eigenzinnige en

tijdloze creaties in Hasselt. Weelderig en toch strak, stijlvol en

toch speels, maar altijd met de hand gemaakte unieke stukken.

Een stijl die vandaag tot in Singapore furore maakt. Een stijl die

je nog het best omschrijft als ‘typisch Lode Martens’.

De juwelen en edelstenen van Lode Martens versmelten tot een caleidoscoop

van kleuren en vormen. De bloopermachine grijpt me bij het nekvel... Ik ben benieuwd

waar ik deze keer materialiseer.

GIGASWINGIk open mijn ogen in GigaSwing. Kim praat enthousiast met ei-

genaar Luc Bertels. Ze kennen elkaar goed. Héél goed. Van zijn

veertiende komt Kim hier al, gedreven door een vurige passie

voor muziek.

Kim: ‘Elke zaterdag fietste ik van Sint-Truiden naar Hasselt

voor twee adressen, Wonderland en GigaSwing, samen met mijn

neef Dirk Swartenbroekx. Dirk is twee jaar ouder dan ik. Voor mij

was hij als een grote broer. We waren beiden al heel jong gebeten

door muziek. Met ons bandje Les Chiens Comiques brachten we

zelfs een onafhankelijke single uit. Of we namen cassettes op die

we hier verkochten. Dirk heeft me GigaSwing leren kennen. Hij is

intussen internationaal doorgebroken onder de naam Buscemi.’

GigaSwing is een van de weinige nog overblijvende onafhan-

kelijke muziekspeciaalzaken. Luc Bertels: ‘Ik heb de filosofie van

mijn winkel nooit veranderd. Hier draait alles om muziek. Cd’s,

elpees, muziekvideo’s, T-shirts van groepen, concerttickets…

Geen videogames, films of dvd-reeksen. Dat zit ook in de naam.

LODE MARTENS GIGASWING

20 \ M i d d e n - L i M b u r g 21

GigaSwing oftewel 1 miljard swing. Eigenlijk was ik mijn tijd ver

vooruit. In de jaren tachtig kende nog bijna niemand het woord

giga.’ (lacht)

De vinyl platen zijn hier nooit helemaal weg geweest. In 2007

verhuisde GigaSwing naar het pand ernaast en breidde Luc zijn

winkel gevoelig uit. Toch zijn de platenbakken dezelfde als die

van dertig jaar geleden: ijzeren betonroosters, in de juiste vorm

geplooid en groen gemoffeld. In deze bakken tref je nog altijd

veel alternatieve muziek en obscure groepen aan.

‘Ik herinner me nog de eerste elpee die ik hier kocht’, blikt

Kim terug. ‘Fourth Wall van The Flying Lizards. Ik heb altijd

een voorliefde gehad voor obscure muziek. Als je alternatieve

dingen zocht die je nergens anders aantrof, was er maar één

adres: ‘de’ GigaSwing. Hier konden we ontdekkingen doen.

Urenlang de platenbakken doorzoeken en babbelen over songs

en bands. Om ’s avonds content weer naar Sint-Truiden te fiet-

sen met een pak elpees en strips onder de snelbinder.’

DONUMKim praat nog wat na – over muziek, of wat dacht je dan – ter-

wijl ik mijn route voortzet. Via het Peterseliesteegje bereik ik

het oude postgebouw op de Havermarkt. De loketten en brie-

ven ruimden in 2000 plaats voor een hippe interieurzaak waar

interieurarchitecten gids spelen. Het loont gewoon al de moeite

om te snuisteren tussen de meubels, tapijten, verlichtings- en

decoratieartikelen, keuken- en badkamerspullen. Toch als je

houdt van designmerken als Piet Stockmans, Alessi, Vitra, Iit-

tala, Fritz Hansen, Extremis…

OPTIEK TACKOENVlak voor de Grote Markt wandel ik onder de boog van een

middeleeuws vakwerkhuis door naar de ingang van Optiek Tac-

koen. Het binnenplaatsje daar is adembenemend met de acht-

honderd jaar oude waterput onder mijn voeten, de prachtig ge-

renoveerde gevel in vakwerk, het contrast tussen eeuwenoud en

modern. In 1424 was dit pand nog een afspanning, vanaf 1520

een woonhuis. De inspanningen van zaakvoerder Paul Tackoen

en architect Bart Lens verdienen alvast een pluim.