voor ouders

Het enige opvoedblad voor 4-16 jaar, www.jmouders.nl

15e jaargang - nummer 10 - oktober 2011 - losse nummers € 4,35

OUDE VADER MARTIN ŠIMEK62 en twee zoontjes (5 en 7)

EEN HEFTIG JAARJ/M volgde 4 brugklassers

OUDE VADER OUDE VADER

WINeen

PEUGEOT 207!

GROEIPIJNEcht of

psychisch?

TEST JE STERKE EN JE ZWAKKE KANTEN

Moedervalkuilen

HET GEDONDER

BEGINT NU AL

CitostressIN GROEP 7

J-M_Oktober_2011_DEF_1.indd 1 08-09-11 11:06jm10 omslag 1 08 09 11 13:42:11

5J/M OKTOBER 2011

26 CITOSTRESS IN GROEP 7

BEGINT HET GEDONDER NU AL?

32 'JE STAAT ER NIET ALLEEN VOOR'

STAATSSECRETARIS MARLIES

VELDHUIJZEN VAN ZANTEN OVER

DE WEEK VAN DE OPVOEDING

36 'KINDEREN HOEVEN NIET ALTIJD TE

LUISTEREN'

MARTIN ŠIMEK OVER OPVOEDEN

42 AARDRIJKSKUNDE IN HET ENGELS

TWEETALIG ONDERWIJS NEEMT TOE

54 EEN HEFTIG JAAR

J/M VOLGDE 4 BRUGKLASSERS

76 GROEIPIJN

ECHT OF PSYCHISCH?

WIN EEN PEUGEOT 207

KIJK SNEL OP PAGINA 30!

Nieuws voor ouders 6

De kamer vanSterre 10

StraatvraagWat is jouw

opvoedvalkuil? 13

Wereldouders Hilla uit Israël 22

ColumnsRocco Mooij 35

Fleur Jurgens 53

Rob van Vuure 81

Zappen 61

Mijn puber en ik Yvonne en

Nick 83

Aan tafelin IJmuiden 84

Geintje 89

Volgende maand / colofon

90

Iedere maand in J/M

InhoudOKTOBER 2011

14 MoedervalkuilenTEST JE STERKE EN JE ZWAKKE KANTEN

14 10 22 42

84 7436 54

Aan tafelin IJmuiden GeintjeVolgende

maand

8/19/11 9:39 AM jm10 inhoud 5 08 09 11 12:24:20

9J/M OKTOBER 2011

NieuwsPUBER

Taboe: praten over schuldJongeren weten niet goed hoe ze

met schulden moeten omgaan.

33 Procent denkt er liever niet over

na als ze schulden hebben en bijna

de helft van de 13- tot 18-jarigen

zou dit niet aan anderen vertellen.

26 Procent van de tieners weet niet

bij wie ze terecht kunnen als ze een

rekening niet kunnen betalen. Dit

blijkt uit representatief onderzoek

van creditmanagement organisatie

GGN naar het betaalgedrag in

Nederland.

Jongeren vinden schulden hebben

niet normaal. 28 procent (vooral 15-

18-jarigen) ligt er wakker van als ze

schulden hebben, 62 procent voelt

zich schuldig als ze rekeningen te

laat betalen. Eén op de vier had

het afgelopen jaar wel eens

schulden of leende geld.

Seks uit lust is het leukstHun allerleukste sekservaring? Dan noemen jongeren vaak de seksuele

ervaringen die gebaseerd zijn op ‘sensatie en lust’. Meestal gaat het om

seks met de vaste partner, maar soms ook om losse contacten. Seks

speelt zich vaak af op een spannende plek: het strand, het weiland, pas-

hokjes, toiletten en in treinen. Dat blijkt uit onderzoek van Rutgers WPF

en de Universiteit Utrecht. De

onderzoekers wilden nu eens niet de

negatieve kanten van seks

belichten. In totaal verzamelden ze

481 verhalen van jongeren. Ook de

seksuele ervaringen met liefde en in-

timiteit scoorden hoog. Welke seks

het leukste was, maakte niet uit: de

een noemt een zoen, de ander orale

seks. Vooral de context, hun partner

en hun gevoelens maken seks zo

leuk, aldus de onderzoekers.

50%VAN DE JONGEREN

IN NEDERLAND HEEFT WEL EENS ONVEILIGE SEKS

GEHADBron: Stichting Anticonceptie Nederland

Online controle Veel ouders bezoeken sociale net-

werksites om hun kind in de gaten

te houden. Uit een enquête onder

Britse ouders blijkt dat 55 procent

zijn kind op een site als Facebook

checkt. 39 Procent gebruikt Face-

book om te zien welke boodschap-

pen hun zoon of dochter ontvangt.

11 Procent geeft toe om die reden

op Facebook te zitten.

Maar het werkt niet altijd; zeker 30

procent van de ouders meldt dat

hun kind hun verzoek om vriend-

schap heeft genegeerd.

Bron: www.huftingtonpost.com

Inkomsten-bronnen 15- tot 18-jarigen1. Zakgeld (60%)

2. Bijbaantje (42%)

3. Kleedgeld (34%)

4. Studiefi nanciering (33%)

Bron: GGN

12+

sto

ck.x

hng

ILLUS

TR

AT

IE: SU

E D

OE

KSE

N

jm10 nieuws 9 08 09 11 12:05:05

14 J/M JUNI 2011

WELK TYPE MOEDER BEN JIJ?

14 J/M OKTOBER 2011

jm 10 Type moeder 14 08 09 11 12:01:36

15J/M OKTOBER 2011

WELK TYPE MOEDER BEN JIJ?

SPEELS, STRENG, STRESSKIP

LIEFST ACHT MOEDERTYPES ZIJN ER TE ONDERSCHEIDEN. HET FIJNE NIEUWS: ELKE MOEDER DOET

HET GOED! MAAR ELK TYPE HEEFT OOK HAAR EIGEN VALKUIL.

DOE DE TEST (ZIE PAGINA 20) EN CHECK JE STERKE EN JE ZWAKKE KANTEN.

TEKST: MANJA GRUSON ILLUSTRATIES SUE DOEKSEN

1. DE CONSEQUENTE MOEDER

Democratisch rond de tafel met het hele gezin om vakantie-

bestemming, bedtijd of zakgeld te bespreken? Niet bij jou thuis.

Je luistert heus naar je kinderen en ze mogen best hun mening

geven, maar als het erop aankomt moeten ze naar jou luisteren.

Je bent een kei in beslissingen nemen en problemen oplossen.

Regels en discipline zijn belangrijk. Met straffen heb je geen

probleem, daar worden ze echt niet ongelukkig van. Bij jou

thuis zijn zelden confl icten.

JOUW KRACHT Kinderen houden van duidelijkheid. De wereld is al onoverzich-

telijk en overweldigend genoeg. Het is dus prettig voor jouw

kinderen dat jij het heft in handen hebt. Dat geeft ze een veilige

thuishaven waarin in ieder geval niet te veel verantwoordelijk-

heid van ze gevraagd wordt.

JOUW VALKUILOmdat jij zonder overleg of aarzelen knopen doorhakt voor je

kind, leert hij niet hoe je een besluit neemt; welke afwegingen

je daarbij maakt. Vooral in de puberteit kan dat problemen op-

leveren. Om je ouders van hun heldensokkel te kunnen duwen,

moet je natuurlijk niet (te) afhankelijk van ze zijn omdat je nooit

MET TEST

zelf hebt geleerd hoe je eten kookt of informatie vergaart.

Probeer wat vaker en geduldiger naar je kind te luisteren, neem

zijn standpunten mee in je beslissingen en geef je kind ruimte

om zelf zijn problemen op te lossen.

2. DE HARTELIJKE MOEDER

Jij bent een enthousiaste coach en grote fan van je kind. Van een

strenge, harde opvoeding houd je helemaal niet. Je gelooft meer

in prijzen dan in straffen. Je bent geduldig en kunt veel

verdragen. Confl icten ga je uit de weg of probeer je zo snel

mogelijk om te buigen naar iets positiefs. Je geeft je kind vaak

gelijk en moedigt hem veel aan.

15

jm 10 Type moeder 15 08 09 11 12:01:48

2626 J/M OKTOBER 2011

jm 10 stress groep 7 26 08 09 11 11:30:22

27J/M OKTOBER 2011

Stressen in groep 7

‘Wat is jouw percentiel? Lola had een percentiel van 97!’

zegt een meisje op het schoolplein tegen haar vriendinne-

tje. ‘Ja, maar Lola is ook heel slim,’ luidt het antwoord.

Eind groep 7 zitten ze, en ze hebben net de uitslag van de

Entreetoets gekregen. ‘Dat leeft enorm onder de kinderen,’

vertelt José, die ook een dochter (Lisa, 11) in groep 7 heeft.

De Entreetoets maakt samen met de Cito-eindtoets deel uit

van het leerling- en onderwijsvolgsysteem. Er is een

Entreetoets voor groep 5, 6 en 7. De toets in groep 7 laat

zien hoe een kind ervoor staat op het gebied van taal,

rekenen en studievaardigheden en op welke punten er nog

extra oefening nodig is. Ook heeft hij een voorspellende

waarde voor de Cito-eindtoets in groep 8.

Van iedere leerling wordt een profi el opgesteld. Sommige

scholen geven op basis hiervan een voorlopig schooladvies

voor het vervolgonderwijs, hoewel het Cito nog een slag om

de arm houdt en geen advies op het leerlingenprofi el aan-

geeft. De uitslag van de Entreetoets geldt immers als een

globale indicatie.

TE VEEL DRUK

Toch ervaren de kinderen zelf de Entreetoets als belang-

rijk, vertelt José, de moeder van Lisa. ‘Ze bestormen elkaar

in de klas: wat is jouw percentiel? Ze krijgen al iets van de

keuzestress in groep 8 mee, speculeren erover naar welke

middelbare school ze straks kunnen. Ook al doe je daar als

ouder en leerkracht terughoudend over. Ze beseffen wel

degelijk: als ik die opleiding doe, kan ik dát gaan doen. En

als een kind een percentiel haalt dat neerkomt op een voor-

lopig vmbo-advies, heerst er nu al een soort teleurstelling.

Dan kan zo’n toets toch demotiverend werken, terwijl er

nog veel kan gebeuren tussen de Entreetoets en het uitstro-

men in groep 8.’

Haar dochter was ook wat sip, omdat ze een voorlopig havo-

advies scoorde en naar het vwo wil. ‘Zelf hoorde ik van een

vriendin dat haar dochter 99 had gescoord. Dan merk ik

idioot genoeg dat ik me toch ook wat bedrukt voel, met een

dochter die 75 heeft,’ zegt ze ironisch. ‘Vooral hoogopgelei-

de ouders willen toch vaak het hoogste voor hun kind.

Ouders oefenen dan ook meer druk op de kinderen uit dan

de leerkrachten. Die zeggen: wat erin zit komt er toch wel

uit. Laat dat kind toch havo doen, dan kan hij daarna door-

stromen.’

TRAINEN IS ZINLOOS

Of er veel stress is rond de Entreetoets, hangt erg af van

hoeveel nadruk school en ouders erop leggen, is de

ervaring van Annemarie Vink en Heleen Bouwmans van

ABC onderwijsadviseurs in Amsterdam. Heleen Bouwmans

is directeur van ABC-Praktijk dat kinderen en jongeren

met leerproblemen helpt in opdracht van ouders. Trainen

voor de toets, daar schiet een kind niet veel mee op, vinden

DE CITOSTRESS BARST IN GROEP 7 AL LOS BIJ DE ENTREETOETS. TERWIJL DIE TOETS VOORAL BEDOELD IS

OM TE CHECKEN IN WELKE VAKKEN JE KIND NOG BIJGESPIJKERD MOET WORDEN.

‘ALS DE DRUK TE HOOG IS, GAAN KINDEREN MINDER PRESTEREN.’

TEKST ROBIN UITHAM FOTOGRAFIE GETTY IMAGES

ENTREE-TOETS

jm 10 stress groep 7 27 08 09 11 11:30:27

jm10 opvoedregels.indd 36 08 09 11 11:05:24

37J/M OKTOBER 2011

RADIO- EN TV-PRESENTATOR MARTIN ŠIMEK (62) IS EEN 'OUDE' VADER: HIJ HEEFT TWEE ZOONTJES VAN 5 EN 7.

EERDER WAS HIJ NIET AAN HET OUDERSCHAP TOE, NU ZET HIJ ER ALLES VOOR OPZIJ.

'ALS IK LANG GENOEG BLIJF LEVEN, DAN HEBBEN CHACHA EN NURU HET MET MIJ GOED GETROFFEN.’

‘Ze hoeven niet altijd te

luisteren’

DE OPVOEDREGELS VAN MARTIN ŠIMEK

INTERVIEW

Op 56-jarige leeftijd werd Martin Šimek voor het eerst vader.

‘Eerder was ik er gewoon nog niet aan toe,’ zegt de boomlange

radio- en tv-presentator met zijn charmante Oost-Europese

accent. In zijn boek De vuurvliegjes achterna beschrijft hij hoe

zijn neef Jirka schuldig was aan de mislukte vluchtpoging en

arrestatie van zijn moeder door als baby te gaan huilen. En hoe

zijn ouders ervoor kozen om niet te vluchten voor de

communisten toen hij in de buik van zijn moeder zat.

‘Onbewust heb ik het mijn vader onmogelijk gemaakt te

vluchten, omdat hij zijn gezin niet onverzorgd achter wilde

laten.' Als straf werd hij in een cementfabriek tewerkgesteld.

‘Terwijl mijn vader twee keer zo talentvol was als ik. Een dichter,

een fi losoof, een genie! Van het holst van de nacht tot het eind

van de middag sleepte hij met loodzware zakken cement, om

vervolgens thuis bij de radio in diepe slaap te vallen. Ik wilde

nooit zo chantabel zijn als m’n vader. Dat heeft mij altijd

weerhouden om aan kinderen te beginnen. En natuurlijk angst.

Ik ben in mijn leven nooit bang geweest. Voor niets! Voor

niemand! Maar sinds ik kinderen heb, word ik mijlenver

teruggeworpen op mijn oerangsten.’

WAT GAF UITEINDELIJK DE DOORSLAG?

‘Ik heb 25 jaar gezocht naar een plek, waar ik me thuis zou

voelen en in 1994 vond ik die plek in het woeste Calabrië, in

Italië. Een klein bergdorpje in de schoot van wilde

landschappen, van een onbeschrijfl ijke schoonheid. Als je zo’n

plek gevonden hebt, dan denk je onmiddellijk: voor wie? Voor

ons? Ligt het dan niet voor de hand zoiets door te geven aan je

kinderen, die hier de kans krijgen om midden in de natuur op te

groeien? Met die gedachte zijn we “aan de slag” gegaan en dat

resulteerde onmiddellijk in een zwangerschap.’

HOE IS HET OM HET STOKJE DOOR TE GEVEN?

‘Een bevrijding. Ik heb mijn hele leven verlangd naar een coach.

Ik ben zelf coach en als je een goeie vindt, is dat een luxe. Je

kunt het vergelijken met interviewen. Interviewen is heerlijk,

maar goed geïnterviewd worden is nog heerlijker. De ander

helpt jou om je gedachten en emoties te rangschikken.

Kijk, je wordt geacht kinderen op te voeden, ze veel te leren,

maar ik heb gemerkt dat het bij mij andersom is. Ik leer juist

veel van hen! Kinderen confronteren je met de wijze waarop je

TEKST ROSE MARY DE BOER FOTOGRAFIE DUCO DE VRIES

Martin Šimek (Praag, 1948) leeft samen met Iris (43), de moeder van zijn twee zoontjes Nuru (5) en Chacha (7). Hij woont deels in Nederland en deels in het zuiden van Italië. Hij groeide op in Praag, maar vluchtte na de Russische inval in 1968 naar het Westen. Šimek ging economie studeren en gaf tennisles en werd vervolgens tenniscoach. In 1993 ontdekte hij de radio- en tv-wereld: sindsdien werkt hij als schrijver, interviewer en cartoonist.

37

jm10 opvoedregels.indd 37 08 09 11 11:05:28

54 J/M OKTOBER 2011

Quinty, Sanne, Marinus en Ivar: het eerste jaar op de middelbare school zit erop. Foto rechts: aan het eind van groep 8

jm 10 repro brugklas 54 08 09 11 13:12:00

55J/M OKTOBER 2011

VAN GEMOEDELIJK DORPSSCHOOLTJE NAAR DE BRUGKLAS WAAR ALLES OM PRESTATIES DRAAIT. J/M VOLGDE EEN JAAR LANG

VIER GEZWOREN VRIENDEN IN HUN TRANSFORMATIE NAAR MIDDELBARE SCHOLIER. ‘WE WILLEN NIET UIT ELKAAR GROEIEN.’

MEI 2010

Quinty van der Blom (12) baalt van haar Cito-toets. Ze

komt met haar 531 punten net één punt tekort om

naar het Adelbert College in Wassenaar te kunnen.

Het ergste hiervan: ze kan niet met hartsvriendin

Sanne de Groot (12) mee naar de middelbare school.

TEKST: KEES VERSLUIS FOTOGRAFIE: PATRICIA NAUTA

NAAR DE BRUGKLAS

De twee zijn onafscheidelijk. ‘We gaan elkaar

verschrikkelijk missen,’ zeggen de meiden.

Quinty en Sanne zitten op een dorpsschooltje waar de

tijd een beetje heeft stilgestaan: openbare basis-

school De Vos in Voorschoten. Groep 8 heeft maar

twintig leerlingen: zeven jongens, dertien meisjes. Een

soort grote familie. Ruzie is er vrijwel nooit. ‘Alle

jongens zijn elkaars vrienden,’ zeggen de jongens.

IVAR DOUMA (12) is de beste van de klas. Hij woont

om de hoek van het schooltje. Boven zijn bed hangt

een grote wereldkaart. Daar kon hij tot voor kort uren

naar turen, net als in atlassen. Ivar had 550 punten

voor de Cito-toets, de hoogst haalbare score. Hij wil

daarom naar het Stedelijk Gymnasium Leiden. Van zijn

ouders hoeft dat niet, die zijn er namelijk niet hele-

maal gerust op. Ivar is weliswaar slim - zijn ouders

kwamen er op zijn 5e achter dat hij kon lezen, had hij

zichzelf geleerd - maar hij is ook lui, zegt zijn vader. En

hij zit altijd maar achter die computer.

Maar ach, aan die computer is iedereen in Ivars klas

verslaafd. De meesten kruipen direct als ze uit school

komen achter MSN of Hyves, of ze kopen virtuele meu-

bels voor hun virtuele huis op Habbo Hotel. Ivar speelt

liever urenlang computergames. Niet op zijn eigen

kamertje, daar zit hij nooit; gewoon beneden in de

huiskamer. Zijn andere passie (samen met zijn broertje):

Een heftig jaar

jm 10 repro brugklas 55 08 09 11 13:12:20

TOOLKIT VOOR DE BRUGKLAS

J/M WORKSHOP

DE OVERGANG NAAR DE BRUGKLAS IS EEN ENORME

STAP. DE WERKDRUK NEEMT TOE, DE STOF WORDT

MOEILIJKER EN ER MOET ZELFSTANDIGER GEWERKT

WORDEN. HOE HELP JE ALS OUDER JE KIND HIERBIJ?

DEZE VRAAG STAAT CENTRAAL BIJ DE VERNIEUWDE

WORKSHOP TOOLKIT VOOR DE BRUGKLAS,

DIE J/M SAMEN MET STUDIEKRING ORGANISEERT.

VUL JE PERSOONLIJKE TOOLKIT met informatie over

leermanieren, planning, structuur en motivatie. Maak een

eigen plan van aanpak - gericht op de kracht van je kind -

onder begeleiding van onderwijsdeskundigen en in

gesprek met andere ouders.

OOK SLIM HUISWERK MAKEN IS TE LEREN. Met de

beste aanpak geef je een kind alle kansen op een

succesvolle schoolcarrière.

GOEDE GEWOONTES AANLEREN kan al vanaf groep 7.

Zit je kind al enige tijd op het voortgezet onderwijs?

De workshop helpt je ook dan om alles goed op de rails te

krijgen!

TIJDENS DE WEEK VAN HET HUISWERK - 14 tot 18

november - ben je van harte welkom op meer dan 50

plaatsen in Nederland. Schrijf je gratis in via

www.jmouders.nl/actie. Op de site staat vermeld waar en

wanneer de workshops plaatsvinden.

GRATIS WORKSHOP

Help je kind met huiswerk

INFORMATIE EN INSCHRIJVEN

www.jmouders.nl/actie

80 J/M OKTOBER 2011

jm 10 werf workshop 80 08 09 11 13:24:47

88 J/M OKTOBER 2011

FAIR TRADE PRODUCTEN IN J/M WEBSHOPDeze producten worden

op een eerlijke manier

gemaakt en verhandeld.

De producenten en

arbeiders krijgen wat

zij verdienen en werken

in correcte sociale

omstandigheden op een

milieuvriendelijke manier.

J/M heeft nu deze

fair trade producten in de

webshop!

VINTAGE CANVAS PRODUCTEN Dit product is van oude, vintage tentstof gemaakt.

Ieder artikel is uniek en heeft een specifi eke,

verweerde look. De hele wereld op deze stoere

poef! Diameter 60 cm, 100% vintage canvas.

Prijs: € 125,-

Andere vintage producten: opbergmand vanaf € 14,50

en rugzak € 29,95

NU IN DE WEBSHOP

BESTELLEN

Ervaar het nieuwe online shoppen bij J/M; ook op zoek naar mooie, educatieve

producten voor je kind of praktische, informatieve producten voor jezelf!

GA NAAR: WWW.JMOUDERS.NL/WEBSHOP, KIJK BIJ FAIR TRADE

NIEUW

SIERADEN VOOR MOEDER & DOCHTERDe armbanden en kettingen zijn er in drie verschillende collecties; Rosalie, Ingrid en

Avantika. De sieraden zijn gemaakt door atelier Masala Beads in Nepal.

Masala Beads brengt je een mix van exotische materialen, eeuwenoude handwerk

technieken, gemaakt door kleurrijke personen. Collectie ‘Rosalie’ is bijzonder door de

verschillende bedeltjes en de kleurrijke kralen.

Een deel van de opbrengst gaat naar STOP Kindermisbruik!

Armband voor moeders: € 29,95

Ketting voor moeders: € 39,95

verweerde look. De hele wereld op deze stoere

poef! Diameter 60 cm, 100% vintage canvas.

Prijs: € 125,-

Andere vintage producten: opbergmand vanaf € 14,50

en rugzak € 29,95

Armband voor dochters: € 11,95

Ketting voor dochters: € 17,95

JM_webshop_FairTrade_2011 88 08-09-2011 14:31:38jm10 werf webwinkel 88 08 09 11 16:21:24