Jezus in 40 meter 4 boeken over jezus leven en werk - preek rijnwaarde 12 jan 2014 - peter...

31
Jezus in 40 meter

description

De 4 evangeliën over Jezus .. Zijn leven en werk in grote lijnen en inzoomend op de 3 jaar rondtrekkend door Israël en Samaria. Dus de tijd tussen Kerst en Pasen. Met extra aandacht voor de perspectieven van Mattheus, Markus, Lukas en Johannes. In de presentatie wordt gebruik gemaakt van schema's uit Het NT in grote lijnen (J Klapwijk) en de Canon van de Bijbel (Kaartspel) en powerpoint-werk van Hans Boekema

Transcript of Jezus in 40 meter 4 boeken over jezus leven en werk - preek rijnwaarde 12 jan 2014 - peter...

Page 1: Jezus in 40 meter   4 boeken over jezus leven en werk - preek rijnwaarde 12 jan 2014 - peter wierenga

Jezus in 40 meter

Page 2: Jezus in 40 meter   4 boeken over jezus leven en werk - preek rijnwaarde 12 jan 2014 - peter wierenga

Waarom kunnen we weten• Wie Jezus is• Wat hij heeft gedaan• Hoe hij stierf• Wat hij vraagt van zijn leerlingen• Hoe hij mensen toesprak• Hoe hij leefde• Waarom hij opstond• Wat zijn boodschap is ?

Page 3: Jezus in 40 meter   4 boeken over jezus leven en werk - preek rijnwaarde 12 jan 2014 - peter wierenga

HET GOEDE NIEUWSVOLGENS … MMLJ

Uit 4 boekrollen van ± 10 meter elk

Page 4: Jezus in 40 meter   4 boeken over jezus leven en werk - preek rijnwaarde 12 jan 2014 - peter wierenga

de grote lijn

Page 5: Jezus in 40 meter   4 boeken over jezus leven en werk - preek rijnwaarde 12 jan 2014 - peter wierenga

De lijn van Jezus leven

Page 6: Jezus in 40 meter   4 boeken over jezus leven en werk - preek rijnwaarde 12 jan 2014 - peter wierenga

De lijn van Jezus leven

O - 11

Page 7: Jezus in 40 meter   4 boeken over jezus leven en werk - preek rijnwaarde 12 jan 2014 - peter wierenga

De lijn van Jezus leven

33 jrO - 11

Page 8: Jezus in 40 meter   4 boeken over jezus leven en werk - preek rijnwaarde 12 jan 2014 - peter wierenga

De lijn van Jezus leven

O - 11 33 jr

Page 9: Jezus in 40 meter   4 boeken over jezus leven en werk - preek rijnwaarde 12 jan 2014 - peter wierenga

De lijn van Jezus leven

O - 11 33 jr Naar de hemel

Page 10: Jezus in 40 meter   4 boeken over jezus leven en werk - preek rijnwaarde 12 jan 2014 - peter wierenga

De lijn van Jezus leven

O - 11 33 jr Terug?

?

Page 11: Jezus in 40 meter   4 boeken over jezus leven en werk - preek rijnwaarde 12 jan 2014 - peter wierenga

De lijn van Jezus leven

WAT LEES JE OVERDEZE 3 JAREN?

± 30 ± 33

Page 12: Jezus in 40 meter   4 boeken over jezus leven en werk - preek rijnwaarde 12 jan 2014 - peter wierenga

interessante weetjes

Page 13: Jezus in 40 meter   4 boeken over jezus leven en werk - preek rijnwaarde 12 jan 2014 - peter wierenga

J ezus’ geboorte en jeugd, totdat Hij met zijn werk begint

J ezus’ werk, vanaf de doop in de J ordaan, tot de dag voor zijn sterven

Het laatste avondmaal, het verraad, zijn dood en opstanding

30 jaar 3 jaar 3 dagen

Matteüs 1 – 2Marcus (niets)Lucas 1 - 2J ohannes 1:1-18

Matteüs 3 – 25Marcus 1 - 13Lucas 3 - 21J ohannes 1:19 - 12

Matteüs 26 - 28Marcus 14 - 16Lucas 22 - 24J ohannes 13 – 21

5 % 59 % 36 %

Page 14: Jezus in 40 meter   4 boeken over jezus leven en werk - preek rijnwaarde 12 jan 2014 - peter wierenga

Klopt de tekst wel?Waar weten we dat door?

boek geschreven in oudste gevonden manuscript

aantal jaar na het schrijven

aantal gevonden manuscripten

Herodotus, Historiën

488-428 v. Chr. 900 na Chr. 1300 8

Tacitus, Annales

100 na Chr. 1100 na Chr. 1000 20

Caesar, Gallische oorlogen

58-50 v. Chr. 900 na Chr. 950 10

Nieuwe Testament

40-100 na Chr. 130 na Chr. (compleet in het jaar 350)

300 5.000 in het Grieks, 10.000 in het Latijn, 9.300 in andere talen

Page 15: Jezus in 40 meter   4 boeken over jezus leven en werk - preek rijnwaarde 12 jan 2014 - peter wierenga

En de leeftijd?

Dateringen die onderzoekers hanteren - Geschreven na Jezus' dood (na 34)- Marcus is het oudste (tussen 50 en 80)- Johannes de jongste (tussen 90 en 120)

- Mattheus en Lukas gebruikten misschien delen van Marcus bij het schrijven…

Page 16: Jezus in 40 meter   4 boeken over jezus leven en werk - preek rijnwaarde 12 jan 2014 - peter wierenga

Vier perspectieven

Page 17: Jezus in 40 meter   4 boeken over jezus leven en werk - preek rijnwaarde 12 jan 2014 - peter wierenga

4 mannen

Mattheus Marcus Lukas Johannes

Wie zijn het eigenlijk?

Page 18: Jezus in 40 meter   4 boeken over jezus leven en werk - preek rijnwaarde 12 jan 2014 - peter wierenga

periode Matteüs Marcus Lucas Johannes

geboorteenjeugd

voorbereiding1

geboorte1 – 2

geboorte2:1-39

jeugd2:40-52

Johannes de Doper

Johannes de Doper3:1 – 4:11

Johannes de Doper1:1-13

Johannes de Doper3:1 – 4:13

Johannes de Doper1:19-36

Jezus’ werk vóór Johannes’

gevangenneming1:37 – 3:36

Jezus inGalilea

Galilea4:12 – 18:35

Galilea1:14 – 9:50

Galilea4:14 – 9:50

reis naarJeruzalem

reis van Galileanaar Judea

9:51 – 14:35

lijden, dood en opstanding

Judea19:1 – 20:34

Judea10:1-52

Judea15:1 – 19:2

Jeruzalem(en Galilea)

21 – 28

Jeruzalem11 – 16

Jeruzalem19:28 – 24:53

Jeruzalem(en Galilea)

12:1 – 21:23

op weg naarGalilea 4:1-54

in Jeruzalem5:1-47

brood des levens6:1-71

in Jeruzalem7:1 – 10:21

voorwoord1:1-18

Perea10:22 – 11:16

Judea11:17-57

Page 19: Jezus in 40 meter   4 boeken over jezus leven en werk - preek rijnwaarde 12 jan 2014 - peter wierenga

periode Matteüs Marcus Lucas Johannes

geboorteenjeugd

voorbereiding1

geboorte1 – 2

geboorte2:1-39

jeugd2:40-52

Johannes de Doper

Johannes de Doper3:1 – 4:11

Johannes de Doper1:1-13

Johannes de Doper3:1 – 4:13

Johannes de Doper1:19-36

Jezus’ werk vóór Johannes’

gevangenneming1:37 – 3:36

Jezus inGalilea

Galilea4:12 – 18:35

Galilea1:14 – 9:50

Galilea4:14 – 9:50

reis naarJeruzalem

reis van Galileanaar Judea

9:51 – 14:35

lijden, dood en opstanding

Judea19:1 – 20:34

Judea10:1-52

Judea15:1 – 19:2

Jeruzalem(en Galilea)

21 – 28

Jeruzalem11 – 16

Jeruzalem19:28 – 24:53

Jeruzalem(en Galilea)

12:1 – 21:23

op weg naarGalilea 4:1-54

in Jeruzalem5:1-47

brood des levens6:1-71

in Jeruzalem7:1 – 10:21

voorwoord1:1-18

Perea10:22 – 11:16

Judea11:17-57

Page 20: Jezus in 40 meter   4 boeken over jezus leven en werk - preek rijnwaarde 12 jan 2014 - peter wierenga

Marcus

De doelgroep: Romeinen (heidenen)

Oude kerkvaders zeggen dat Marcus ‘t schreef in Rome

• Veel Latijnse woorden• En uitleg van Hebreeuwse woorden

Page 21: Jezus in 40 meter   4 boeken over jezus leven en werk - preek rijnwaarde 12 jan 2014 - peter wierenga

Bisschop Papius (begin 2e eeuw) schrijft

“De oudste [de apostel Johannes] zei ook nog: Marcus werd de tolk van Petrus en schreef nauwkeurig, weliswaar niet in volgorde, alles op wat hij zich herinnerde van wat de Heer had gezegd of gedaan. Want hijzelf [Marcus] had de Heer niet gehoord en was hem niet gevolgd. [...]”

Page 22: Jezus in 40 meter   4 boeken over jezus leven en werk - preek rijnwaarde 12 jan 2014 - peter wierenga

Mattheus

Het evangelie werd waarschijnlijk geschreven aan een gemeente

van zowel heidenchristenen als Christen-Joden.

mogelijk een relatief welvarende stadsgemeente in Palestina.

Page 23: Jezus in 40 meter   4 boeken over jezus leven en werk - preek rijnwaarde 12 jan 2014 - peter wierenga

Mattheus

Opgebouwd!Duidelijke structuur

• Inleiding: geschiedenis van de geboorte van J ezusMat. 1 - 2

• Begin van J ezus’ werk: doop, verzoeking, eerste optredenMat. 3 - 4

• De 1e rede: de BergredeDe wet van het koninkrijkMat. 5 - 7

• J ezus gaat door met zijn werk in Galilea: genezingenMat. 8 - 9

• De 2e rede: toerusting van de apostelenDeverkondigingvan het koninkrijkMat. 10

• Nog meer daden in Galilea en confrontatie met de farizeeënMat. 11 - 12

• De 3e rede: de zeven gelijkenissenHet geheim van het koninkrijkMat. 13:1-52

• Nog meer daden in Galilea; J ezus kondigt zijn lijden aanMat. 13:52 - 17

• De 4e rede: nederigheid en vergevingDe gemeenschap van het koninkrijkMat. 18

• Daden van J ezus in J udeaen J eruzalem en groeiende confrontatie met de J oodse leidersMat. 19 - 23

• De 5e rede: de komst van Gods rijkDevoleinding van het koninkrijkMat. 24 - 25

• Climax: het laatste avondmaal, dood en opstandingMat. 26 - 28

Page 24: Jezus in 40 meter   4 boeken over jezus leven en werk - preek rijnwaarde 12 jan 2014 - peter wierenga

Mattheus wil aansluiten bij de Joodse Bijbel

Mat. 1: 22-23 Jesaja 7:14 Een maagd zal zwanger zijn en een zoon baren en men zal Hem de naam ’Immanuël’ geven.

Mat. 2: 6 Micha 5:1-3 Uit Betlehem zal een leider voortkomen, die het volk Israël zal hoeden.

Mat. 8: 17 Jesaja 53:4 Hij was het die onze ziekten wegnam en onze kwalen op zich heft genomen.

Mat. 21: 5 Zacharia 9:9 Kijk, je koning is in aantocht, hij is zachtmoedig en rijdt op een ezelin.

Mat. 26: 31 Zacharia 13:7 Ik zal de herder doden, en de schapen van zijn kudde zullen uiteengedreven worden.

Page 25: Jezus in 40 meter   4 boeken over jezus leven en werk - preek rijnwaarde 12 jan 2014 - peter wierenga

• Matteus biedt 65 verwijzingen naar het Oude Testament– 43 citaten: veel meer dan andere evangeliën– 12 keer de formulering:

"zo ging in vervulling wat gezegd is [..]",– telkens om aan te geven dat een bepaalde

gebeurtenis in Jezus' leven al in een profetie voorzegd was.

– Zulke formuleringen vinden we in geen van de andere evangeliën.

Page 26: Jezus in 40 meter   4 boeken over jezus leven en werk - preek rijnwaarde 12 jan 2014 - peter wierenga

Overlap en eigenheid in de boeken van Mattheus, Markus en Lukas

Matteüs 21: 42-43 Marcus 12: 10-11 (en Lucas 20: 17)

Daarop zei Jezus tegen hen: “Hebt u dit nooit in de Schriften gelezen: ‘De steen die de bouwers afkeurden is de hoeksteen geworden. Dankzij de Heer is dit gebeurd, wonderbaarlijk is het om te zien’. Daarom zeg ik u: het koninkrijk van God zal u worden ontnomen en gegeven worden aan een volk dat het wel vrucht laat dragen.”

“Hebt u deze Schrifttekst dan niet gelezen: ‘De steen die de bouwers afkeurden is de hoeksteen geworden. Dankzij de Heer is dit gebeurd, wonderbaarlijk is het om te zien’. ”

Marcus 16: 7 Matteüs 28: 7

Ga terug en zeg tegen zijn leerlingen en tegen Petrus: “Hij gaat jullie voor naar Galilea”

En ga nu snel naar zijn leerlingen en zeg hun:“Hij gaat jullie voor naar Galilea”

Page 27: Jezus in 40 meter   4 boeken over jezus leven en werk - preek rijnwaarde 12 jan 2014 - peter wierenga

Geschreven met een doel

Page 28: Jezus in 40 meter   4 boeken over jezus leven en werk - preek rijnwaarde 12 jan 2014 - peter wierenga

Lukas wil aan een pas-gelovigeuitleggen en feiten aandragen: GETUIGEN

Lucas 1:1-4 Handelingen 1:1-3

Nadat reeds velen zich tot taak hebben gesteld om een verslag te schrijven over de gebeurtenissen die zich in ons midden hebben voltrokken, en die ons zijn overgeleverd door degenen die vanaf het begin ooggetuigen zijn geweest en dienaren van het Woord zijn geworden, leek het ook mij goed om alles van de aanvang af nauwkeurig na te gaan en deze gebeurtenissen in ordelijke vorm voor u, hooggeachte Theofilus, op schrift te stellen, om u te overtuigen van de betrouwbaarheid van de zaken waarin u onderricht bent.

In mijn eerste boek, Theofilus, heb ik de daden en het onderricht van Jezus beschreven, vanaf het begin tot aan de dag waarop hij in de hemel werd opgenomen, nadat hij de apostelen die hij door de heilige Geest had uitgekozen, had gezegd wat hun opdracht was. Na zijn lijden en dood heeft hij hun herhaaldelijk bewezen dat hij leefde; gedurende veertig dagen is hij in hun midden verschenen en sprak hij met hen over het koninkrijk van God.

Page 29: Jezus in 40 meter   4 boeken over jezus leven en werk - preek rijnwaarde 12 jan 2014 - peter wierenga

Wij leven

nu

schepping

2000 01000

AbrahamMozes

David J ezusballingschap

2000

wij

90 2000

J ohannes op Patmos komst van Jezus

?

de laatste dagen

Jezus naar de hemel Jezus terug naar de aarde

Page 30: Jezus in 40 meter   4 boeken over jezus leven en werk - preek rijnwaarde 12 jan 2014 - peter wierenga

Hoe spreekt hij JOU aan?

Page 31: Jezus in 40 meter   4 boeken over jezus leven en werk - preek rijnwaarde 12 jan 2014 - peter wierenga

Gebruikte bronnen

Schema’s: De grote lijn van het NTJasper Klapwijk

Kaarten: De canon van de Bijbel(uitgeverij Profiel | € 14.90)

Gegevens: Veel handboeken, Wikipedia& Thomsons Chain Reference Bible