VIVES – Vlaams Instituut Voor Economie En SamenlevingVIVES – Vlaams Instituut Voor Economie En Samenleving

Jeugdondernemerschap in het Vlaamse en Europese landschap:

Ontsnappen aan langdurige werkloosheid

Prof. Entrepreneurship & ManagementIESEG School of Management

Wetenschappelijk medewerkerVIVES

VIVES – Vlaams Instituut Voor Economie En Samenleving

• Jobschaarste op de Europese arbeidsmarkten• Jeugdwerkloosheid spectaculair toegenomen

– Vooral bij jongeren < 25 jaar• Gevolgen op korte en lange termijn

– Gereduceerd inkomen– Sociale uitsluiting– Scarring-effecten

• Mogelijke oplossing: Ondernemerschap– “Jeugdondernemers” intrigerende categorie outliers– Gebrek aan menselijk, sociaal en financieel kapitaal,

en toch succesvol

Jeugdondernemerschap in Europa

VIVES – Vlaams Instituut Voor Economie En Samenleving

Jeugdondernemerschap in Europa

Indicator/ Afhankelijke variabele

Start-up absorptive

capacity

Start-up export

intensiteit

Self-employment persistentie

Start-up value added

Opleidingsniveau n.s. +/0 n.s. (proxy)  

Managementervaring -/+ -  

Industrie-ervaring +/0 +/- n.s. (≤ 1 year) +

Ondernemerschapservaring + +/-  

Bonding social kapitaal n.s. n.s. +  

Bridging social kapitaal + n.s.  

Moderator + (Omg. turbulentie)

+ (Abs. capacity) + (Ind.

heterogen.)

Bron: Debrulle, 2012.

VIVES – Vlaams Instituut Voor Economie En Samenleving

• Significante groep jeugdondernemers in Europa, Verenigde Staten en Azië

• Echter:– Creatie van minder arbeidsplaatsen– Vooral kleinere bedrijven– Voorkeur voor weinig kapitaalintensieve, sterk

competitieve sectoren (bv. ICT)

Jeugdondernemerschap in Europa

VIVES – Vlaams Instituut Voor Economie En Samenleving

• Dit blijkt ook voor Vlaanderen (START-database)

Jeugdondernemerschap in Vlaanderen

Bron: START 2003, 2005, 2007, 2009: 2904 ondernemers

VIVES – Vlaams Instituut Voor Economie En Samenleving

• Jeugdondernemerschap biedt hoofdzakelijk een oplossing voor de individuele arbeidsmarktpositie van jonge ondernemers– Ondernemerschapsgezinde jongeren tot actie

aanzetten• Jongeren bezitten bij voorbaat al een sterke

ondernemerschapsinteresse (40%)– Enkel bijgetreden door mid-career volwassenen– Interesse slechts weinig vertaald tot daadwerkelijke

transitie naar ondernemerschap (10% van de geïnteresseerde jongeren)

Jeugdondernemerschap in Vlaanderen

VIVES – Vlaams Instituut Voor Economie En Samenleving

• Jongeren worden geconfronteerde met specifieke hinderpalen– Tekort aan menselijk, sociaal en financieel kapitaal– Significant klantenscepticisme– Loopbaan georiënteerd onderwijssysteem

• Ommekeer merkbaar in het Vlaamse (hoger) onderwijs (cf. Pact 2020)– Programma’s gericht op ondernemerschapskennis

alsook op de ontwikkeling van soft skills

Jeugdondernemerschap in Vlaanderen

VIVES – Vlaams Instituut Voor Economie En Samenleving

Jeugdondernemerschap in Vlaanderen

Bron: Debrulle & Sels, 2008

  Pedagogie Vaardigheden

Onderwijsvorm Theorie Praktijk Actief MotivatieSociaal

bewustzijnInzicht falen

Miniondernemingen 1 5 5 5 5 5

Rollenspel 1 4 5 4 4 4

Computersimulaties 1 4 5 4 3 3

(Interactieve) Uiteenzettingen 5 1 3 3 3 3

Casestudie 4 1 3 3 3 3

Gastdocent 3 1 2 3 2 3

Business plan 3 1 3 2 1 1

VIVES – Vlaams Instituut Voor Economie En Samenleving

Jeugdondernemerschap in Vlaanderen

• Situatie Noord-Frankrijk– Curriculum– Eindwerk– Incubator

Bedrijfsplan

Keuzevakken

Plichtvakken

VIVES – Vlaams Instituut Voor Economie En Samenleving

• Echter: Jeugdondernemers vormen een heterogene groep– Jongeren worden geconfronteerd met verschillende

obstakels, en dit in verschillende mate– Afhankelijk van opleidingsniveau, etniciteit,

inkomen en werkloosheidservaring van de ouders• Kenmerkt niet alleen de transitiegraad maar ook de

succesgraad van jonge ondernemers – Hoger opgeleide jongeren kennen een lagere

performantie dan mid-career volwassenen– Dilemma: Focus op zij die meeste steun kunnen

gebruiken of op zij die het meeste kans maken?

Jeugdondernemerschap in Vlaanderen

VIVES – Vlaams Instituut Voor Economie En Samenleving

• Dusver: Toetredingskans en bedrijfsresultaten• Nu: Uittredekans uit zelfstandig statuut

– Arbeidsmarkt en Sociale Bescherming: 2168 individuen tussen 1998 en 2007 (903 events)

– Geen significant hogere uittredegraad voor jongere zelfstandigen

– Geen verschil tussen jonge noodgedwongen en jonge vrijwillige zelfstandigen

Jeugdondernemerschap in Vlaanderen

VIVES – Vlaams Instituut Voor Economie En Samenleving

Jeugdondernemerschap in Vlaanderen

Bron: AM&SB

VIVES – Vlaams Instituut Voor Economie En Samenleving

• Conclusies– Alsmaar meer jongeren proberen ondernemer te worden– Jongeren en mid-career volwassenen koesteren eenzelfde

affiniteit voor ondernemerschap– Bepaalde hinderpalen belemmeren jeugdondernemerschap– Jeugdondernemerschap creëert weinig extra jobs– Jonge ondernemers behalen inferieure bedrijfsresultaten– Jonge zelfstandigen worden niet gekenmerkt door een

hogere uittredegraad– Jeugdondernemerschap is een heterogeen thema

Jeugdondernemerschap in Vlaanderen

VIVES – Vlaams Instituut Voor Economie En Samenleving

Dank voor uw aandacht

Vragen?

Jeugdondernemerschap in Vlaanderen