Jeugdgezondheidszorg interventies Pre- en postnataal

Prenatale zorg; hoe is dat geregeld!? Het is belangrijk om de zwangere goed voor te bereiden op de bevalling en de komst van een

baby. Soms zijn bij gezinnen factoren aanwezig die in de ontwikkeling van het (ongeboren)

kind en de ouder-kind relatie om extra aandacht vragen. In deze folder beschrijven we het

proces van aanmelding tot de afronding van de mogelijke ondersteunende trajecten.

Het aanmelden van de zwangereDe zorgprofessional, in de meeste gevallen de verloskundige of de gynaecoloog, stuurt de

gegevens van de risico-zwangere door naar jgzdezorgboog@zorgmail.nl samen met het

hiervoor ingevulde aanmeldingsformulier Prenataal huisbezoek/BOBP dat beschikbaar

is via de website (www.zorgboog.nl/extra-ondersteuning). Aanmelden via zorgmail

vindt plaats met inachtneming van de privacy van aanvrager en cliënt. De coördinator

prenatale zorg ontvangt de aanmelding en neemt vervolgstappen.

Daarnaast is het ook mogelijk om het Cliëntcontactcentrum van de Zorgboog

te bellen (tel 0900 - 899 86 36) tijdens kantoortijden, om de aanmelding

telefonisch te verrichten.

3

Bestaande interventies op het gebied van prenatale zorgBinnen de Peelregio kunnen diverse interventies (producten) worden

ingezet. Ze worden hieronder afzonderlijk beschreven. Het is belangrijk

om te bepalen welke interventies het beste aansluiten bij de vraag

vanuit de zwangere. Op iedere interventie zijn JGZ-verpleegkundigen

geschoold op de uitvoering.

Prenataal huisbezoekNa ontvangst van de aanmelding wordt deze doorgestuurd naar het JGZ-

team in de gemeente waar de ouder(s) wonen. De JGZ-verpleegkundige

plant binnen vijf werkdagen een prenataal huisbezoek. Tijdens het

huisbezoek wordt door de JGZ-verpleegkundige geïnventariseerd

wat de ouder(s) nodig hebben om een goede start voor het kind te

realiseren. Hierbij wordt rekening gehouden met (risico)factoren op

psychosociaal vlak, financiële problemen, opvoeding, communicatie,

middelengebruik, tienermoeders, et cetera.

Na het huisbezoek kan worden gekozen voor één of een

combinatie van onderstaande producten:

1. BOBP

2. VoorZorg (inclusief Video Home Training)

3. Stevig Ouderschap

1. BOBP (Baby’s van ouders met bijzondere problemen)BOBP kan worden ingezet als er meerdere (risico) factoren zijn opgemerkt voor de aanstaande ouder(s) op het

gebied van psycho-sociaal, verstandelijk beperking, tienermoeders, alleenstaande moeders, laag economische

status, financiële problemen, middelengebruik, problematische jeugd. De casus wordt besproken in een

multidisciplinair team met een coördinator van ORO, LEVgroep, GGZ jeugd en de JGZ-professional van de

Zorgboog, samen met aanstaande ouder(s), het netwerk en betrokken ketenpartners. De benodigde zorg

wordt afgestemd en ingezet en er wordt één zorgplan gemaakt. Vanuit de JGZ kan binnen het BOBP een

van onderstaande producten worden ingezet:

1. VoorZorg: indien de ouder(s) jonger is/zijn dan 25 jaar

2. Stevig Ouderschap: indien de ouder(s) ouder is/zijn dan 25 jaar

2. VoorZorgVoorZorg is een programma op het gebied van opvoeding, leefstijl, gezondheid en

ontwikkelingsondersteuning voor jonge vrouwen tot 25 jaar die zwanger zijn van hun

eerste kind en weinig of geen opleiding hebben genoten. Het gaat om risico moeders:

alleenstaande moeders, laag inkomen, weinig opleiding, mishandeling / verwaarlozing in

hun jeugd, verminderd sociale status, middelengebruik, huiselijk geweld.

De belangrijkste doelstellingen van VoorZorg zijn het verbeteren van het

zwangerschaps- en geboorteproces voor moeder en kind, verbeteren van de

gezondheid en ontwikkeling van het kind, en het verbeteren van de persoonlijke

ontwikkeling van de moeder en haar mogelijkheden voor opleiding en werk,

zodat zij meer kan betekenen voor haar kind.

Een traject VoorZorg duurt 2,5 jaar. Het is een vrijwillig, preventief

programma, bestaande uit een intensief schema van huisbezoeken door

een speciaal daarvoor opgeleide VoorZorg-verpleegkundige van de JGZ.

De huisbezoeken beginnen zo vroeg mogelijk in de zwangerschap

4

5

(uiterlijk bij 28 weken zwangerschap). Gemiddeld zijn er twee huisbezoeken per maand. In

de eerste maand van het programma en tijdens de eerste zes weken na de geboorte gaan de

VoorZorg-verpleegkundigen wekelijks op huisbezoek. Er wordt ook gebruik gemaakt van het

product Video Home Training (VHT) bij de inzet van VoorZorg. Video Home Training wordt gebruikt

om de communicatie tussen de ouder(s) en het kind te verbeteren, door middel van videobeelden.

Na ontvangst van de aanmelding, neemt de VoorZorg-verpleegkundige contact op met de

zwangere moeder. In overleg met haar vindt een uitgebreid huisbezoek plaats.

3. Stevig Ouderschap PrenataalStevig Ouderschap Prenataal is bedoeld voor aanstaande ouders, die opzien tegen het ouderschap,

zich zorgen maken over de relatie, de rol als moeder en/of vader of de toekomst van het kind.

Er is tijd om gesprekken te hebben over verwachtingen en uitdagingen van het (aanstaande)

ouderschap en over de opvoeding. Bij Stevig Ouderschap Prenataal komt een speciaal opgeleide

jeugdverpleegkundige tijdens de zwangerschap twee tot vier keer bij de aanstaande ouders thuis

om te praten over de verwachtingen en uitdagingen van het aanstaande ouderschap. Tijdens deze

bezoeken bepaalt de ouder waarover ze willen praten. Er is aandacht voor gezonde leefgewoontes

(voeding, genotsmiddelen), stressfactoren (financiën, huis, middelen), omgeving (veiligheid,

vervoer baby), moederschap (verwachtingen, bevalling, borstvoeding geven), sociaal netwerk

(betrokkenheid vader), voorbereiding op de bevalling en overige zaken. Het doel van dit product

is het voorkomen van ernstige opvoedingsproblemen, waaronder kindermishandeling.

Vanaf de 16 weken zwangerschap kan de ouder worden aangemeld, in overleg met o.a. de

verloskundige of gynaecoloog.

“Als VoorZorg-verpleegkundige richt ik mij vooral op de relatie met de moeder en de hechting tussen moeder en kind. In de video-opname wreef

de moeder met haar hand over haar buik. Dit benoemen en dit positief bekrachtigen is een belangrijke taak van mij.”

Aanmelding via formulier prenataal huisbezoek

Prenataal huisbezoek

BOBP Baby’s van Ouders met Bijzondere Problemen

VoorZorgZwangere moeder

< 25 jaar

Stevig OuderschapZwangere moeder

> 25 jaar

NB. De stap van Prenataal huisbezoek kan worden overgeslagen als vanuit de

aanmelding blijkt dat BOBP, VoorZorg of Stevig Ouderschap direct kan worden ingezet.

6

7

Postnatale zorg; ook daar zorgen we voor

Na de prenatale fase worden de producten VoorZorg en Stevig

Ouderschap binnen het gezin voortgezet. Het product Stevig

Ouderschap bestaat uit ongeveer zes huisbezoeken. Hiervoor

dient een vragenlijst te worden ingevuld. Het eerste huisbezoek

vindt plaats ongeveer zes weken na de geboorte van het kind.

De volgende huisbezoeken vinden in principe plaats na drie

maanden, zes maanden, negen maanden, twaalf maanden en

achttien maanden. Tussendoor is telefonisch contact mogelijk.

Ouder(s) met een kind jonger dan vijf maanden komen hiervoor

in aanmerking en hebben als risicofactor een belastende

voorgeschiedenis, persoonlijke problemen, onvoldoende

steunende context en/of verzwaarde opvoeding.Naast deze

producten zijn er nog twee andere producten die ingezet kunnen

worden ter ondersteuning van het gezin.

1. Triple P

Triple P is een methode waarin ouders een positieve opvoedstijl

aanleren. Hierdoor verminderen gedragsproblemen bij

kinderen. De naam ‘Triple P’ staat voor ‘Positive Parenting

Program’ en is een methode voor opvoedingsondersteuning

voor ouders met kinderen van 0 tot 16 jaar. Triple P is een

laagdrempelig, integraal programma met als doel emotionele

en gedragsproblemen bij kinderen te voorkomen door het

aanleren van opvoedvaardigheden.

Triple P leert ouders een positieve opvoedstijl, beter

omgaan met moeilijk gedrag van kinderen en betere

communicatie tussen ouder en kind in alledaagse

situaties. Triple P bestaat uit vijf onderdelen, variërend van

algemene voorlichtingsavonden over positief opvoeden

tot hulp bij ernstige opvoedproblemen. Het programma

wordt individueel en/of als workshop aangeboden.

2. Video Home Training (VHT)

Videotraining kan de ouder(s) helpen om inzicht te krijgen in

het gedrag van het kind en hoe daar het beste mee om te gaan.

Een Video Home Trainer is een speciaal daarvoor opgeleide

jeugdverpleegkundige die het kind in de thuissituatie

filmt en op basis daarvan feedback en advies geeft. Video

Home Training kan veel ophelderen in de communicatie

tussen ouder(s) en kind. Het geeft inzicht in de reacties

in verschillende situaties en in de behoeftes van het kind.

Door analyse van korte video-opnames van de alledaagse

omgang thuis, wordt zichtbaar wat goed loopt in de

communicatie en wat kan worden verbeterd. Om een helder

beeld te geven van het functioneren en de behoeftes van

het kind, worden de video-opnames samen met de ouder(s)

besproken en geanalyseerd. Dit helpt de ouder(s) op een

positieve manier bij de ondersteuning van de ontwikkeling

van hun kind.

0818

Aan

de

fold

er k

unne

n ge

en r

echt

en w

orde

n on

tlee

nd.

de Zorgboog | Postbus 16 | 5760 AA Bakel

T 0900 - 899 86 36 | info@zorgboog.nl | www.zorgboog.nl

www.facebook.com/zorgboog | @DeZorgboog | www.youtube.com/zorgboog