startschot Jessa Ziekenhuis

Per

sone

elsm

agaz

ine

Jess

a Zi

eken

huis

janu

ari |

feb

ruar

i ‘1

4

Jaar

gang

5 -

num

mer

23

van a tot zJESS!

8 vragen over de heroriënteringscel

Dossier MedicatieBeheer

Weer-Werk

Redactie:Erna Desiron, Eef Eerdekens, Miranda Follong, Kristof Hayen, Ludo Hermans, Nydia Leemans, Christa Meekers, Eddy Reners, Ilse Schalenbourg, Katrien Vangrunderbeeck, Lieve Verbiest en Brigitte Celis

Hoofd- en eindredactie:Brigitte Celis

Verantwoordelijke uitgever:vzw Jessa Ziekenhuis, Salvatorstraat 20, 3500 Hasselt

Werkten ook mee aan dit nummer:dr. Yves Breysem, Myriam Jamaer, Martijn Droogmans, Ann Convents, Bart Thomis, Pieter Willems, Thijs Nelis, Kim Nulens, dr. Stefan Wynants, Liliane Swennen, Nicole Penders, dr. Bruno Smeets, Nathalie Nelles, Karel Bosmans, Ingrid Nenczl

Op de cover:Lindsay Dekens, operatiekwartier campus VJ

Vormgeving:marjanwuyts Grafische Vormgeving

Dr. Yves Breysem

Algemeen directeur

Column

In het najaar werd in ons ziekenhuis een herstructurering

aangekondigd. Enkele maanden heerste er grote onzeker-

heid bij onze medewerkers en artsen en deden er wilde ge-

ruchten de ronde. Maar ook nu, nadat het plan in december

is toegelicht, is deze onrust niet volledig verdwenen. Er zijn nog heel wat medewer-

kers en artsen die vragen hebben en dat is ook begrijpelijk. In het herstructurerings-

plan zijn immers de doelstellingen wel uitgetekend maar de manier waarop we deze

doelstellingen in de nabije toekomst kunnen realiseren, daarover lopen op dit ogenblik

nog onderhandelingen met artsen en ondernemingsraad. Net die onzekerheid, het niet

weten wat de maatregelen gaan zijn, weegt soms zwaar.

We beseffen dan ook ten volle dat personeel en artsen een moeilijke periode door-

maken. Zo maken medewerkers van heel wat ondersteunende diensten zich ongerust

over hun job omdat er een afslankingsoperatie binnen hun team op het programma

staat. Om hun leidinggevenden en henzelf zo goed mogelijk bij te staan in het zoeken

naar een goede oplossing – en dit zoveel mogelijk binnen onze eigen organisatie! – is

er een heroriënteringscel actief (zie pagina 14). Maar ook bij andere groepen kun-

nen de voorgestelde besparingsmaatregelen onrust veroorzaken. De ‘tering naar de

nering zetten’ is geen gemakkelijke boodschap om te brengen en nog minder om ze te

realiseren.

En toch moeten we hier door heen en dat kunnen we ook. Want ondanks de bespa-

ringen zie ik iedere dag zorgverstrekkers die onze patiënten uitmuntend behandelen,

artsen die het beste van zichzelf geven, teams die nieuwe projecten lanceren en volle

koers vooruitgaan, ondersteunende diensten die enthousiast ‘ondersteunen’ en meer

doen dan van hen verwacht wordt, … En daar ben ik jullie allen heel erkentelijk voor!

Stabiliseren is immers geen optie.

In het verleden hebben we, mede dankzij jullie dagelijkse inspanningen, telkens op-

nieuw bewezen dat we een referentie in het ziekenhuislandschap zijn op het vlak van

kwaliteitsvolle en veilige zorg. Het is essentieel dat we er alles aan doen om dat ook

te blijven. Stilstaan betekent achteruitgaan. Daarom is het nu meer dan ooit belangrijk

om die uitmuntende zorg telkens opnieuw te garanderen en verder te versterken. Dat

is immers onze grote sterkte en tegelijkertijd dé manier om de toekomst veilig te stel-

len. Met ons ziekenhuisbreed topteam dat dit al die jaren al gerealiseerd heeft, durf

ik erop te rekenen dat we ook de volgende jaren als ziekenhuis een koppositie blijven

innemen. We mogen terecht fier zijn op wat we doen en hoe we het doen. Samen kun-

nen we dat zo houden!

Uitmuntende zorg garanderen

MedicatieBeheer

2

janu

ari |

feb

ruar

i ‘1

4

Oogoperaties in Congo

Kim Nulens,Vice-Belgisch kampioen

Dossier MedicatieBeheer

Jessa wint Amgen Scientific Award

8 vragen over de heroriënteringscel

Fietsen voor Kom op tegen Kanker

Ketnet volgt cliniclowns op kinderafdeling Jessa

Jessa backstage

Transmuraal zorgpad dementie

2412

Nieuwe telefoonnummers campus VJ & SA196

241428

18 2917

DiabEETweterJessa is ESF-ambassadeur12 20 Medisch archief22Kabouter Klus

op bezoek in Jessa16

4

janu

ari |

feb

ruar

i ‘1

4

Jess! van a tot z Jess! van a tot z

Dat is het overlevingscijfer vijf jaar na de

diagnose van borstkanker bij vrouwen die

een behandeling in het Jessa Ziekenhuis

kregen. Met dit percentage is ons zieken-

huis koploper in heel Vlaanderen. De zie-

kenhuiskoepel Icuro presenteerde in de-

cember tijdens een symposium een aantal

kwaliteitsindicatoren op het vlak van de

behandeling van borstkanker. Uit de cijfers

bleek dat het borstcentrum van het Jessa

Ziekenhuis bij de best scorende ziekenhui-

zen zit voor zo goed als alle parameters. De

bekendmaking van deze cijfers kadert in

een open communicatie waarbij Vlaamse

ziekenhuizen cijfers over de kwaliteit van

hun zorg publiceren (een initiatief waar

ons ziekenhuis al diverse jaren geleden

mee startte). Je kan alle borstkankerindi-

catoren van het Jessa Ziekenhuis online

bekijken op www.jessazh.be/borstkanker-

indicatoren.

De raad van bestuur van ons ziekenhuis keurde in december een voorzit-

terswissel goed. Sinds 1 januari 2014 is Willem Descamps opnieuw voor-

zitter. Karel Peeters is ondervoorzitter. Voorzitter en ondervoorzitter wis-

selden hiermee na twee jaar opnieuw van stoel.

Het project ‘Tuinieren is ook revalideren’

van onze revalidatiecampus St.-Ursula is in

de prijzen gevallen bij de wedstrijd Colour

your hospital. De Belfius Foundation roept

voor deze wedstrijd ziekenhuisteams op om

projecten in te dienen die gericht zijn op het

welzijn van gehospitaliseerde patiënten.

Een onafhankelijke jury van zorgverleners

kiest hieruit een aantal laureaten die een

budget winnen om hun project (geheel of

gedeeltelijk) te financieren.

“De therapietuin is al enkele jaren een meer-

waarde voor het therapeutisch aanbod dat

wij onze revalidatiepatiënten bieden,” zegt

zorgmanager Luc Claes. “Activiteiten van

het dagelijkse leven maken deel uit van ons

intensief en multidisciplinair revalidatiepro-

gramma. Naast de hygiënische zorgen en de

huishoudelijke taken behoort ook tuinieren

tot dit revalidatiepakket. We gebruiken de

tuin enerzijds om met onze revalidanten ver-

plaatsingen te oefenen op verschillende on-

dergronden en laten hen anderzijds wieden,

zaaien, oogsten en perken onderhouden als

uitbreiding van ons revalidatieaanbod. Bin-

nen de huidige therapietuin kan dat echter

alleen bij goed weer. Daarom bouwen we

nu een tuinhuis en een serre, die beiden rol-

stoeltoegankelijk zijn. Dit geeft onze revali-

danten de mogelijkheid om al heel vroeg in

het seizoen en ook bij slecht weer actief te

zijn in de tuin. Ze kunnen dan bovendien zelf

de materialen en het tuingerief in het tuin-

huis halen en zo volledig zelfstandig tuinie-

ren, ook buiten de therapie-uren.”

Voorzitterswissel sinds 1 januari 2014

Dr. Philippe Gillis gehuldigd als alumnus van het jaar

86,5%

‘Tuinieren is ook revalideren’ is laureaat wedstrijd

5

janu

ari |

feb

ruar

i ‘1

4

Oncologieteam, bedankt!

Jessapediater dr. Philippe Gillis werd op woensdag 4 december in Leuven gehuldigd als alumnus van het

jaar. De oud-studenten van de faculteit Geneeskunde van de KU Leuven kozen hem omwille van zijn ver-

dienste als stageleider en zijn inzet voor medische ontwikkelingssamenwerking. Sinds 2006 gaat Alfagen,

de vereniging van alumni van de faculteit geneeskunde van de KU Leuven, op zoek naar een arts met

een uitmuntend parcours op vlak van onderzoek, onderwijs en maatschappelijke dienstverlening. “Dokter

Gillis wordt beloond omdat hij als stageleider verantwoordelijk is voor de opleiding van de artsen in het

zevende en het achtste jaar,” vertelt professor Chris Geens, voorzitter van Alfagen. “Voor de toekomstige

specialisten is het heel belangrijk dat ze een degelijke opleiding krijgen in perifere ziekenhuizen. Dat is

maatschappelijke dienstverlening, en meteen ook een onderschatte pijler van de missie van de KU Leuven.”

Voorzitterswissel sinds 1 januari 2014

Dr. Philippe Gillis gehuldigd als alumnus van het jaar

Onlangs verscheen in het weekblad Libelle als ‘brief

van de week’ een reactie van een borstkankerpatiënte.

In de brief noemt ze ook het oncologieteam van ons

ziekenhuis. Een fijne opsteker voor onze collega’s, die

we graag via deze weg willen delen.

Wie is waar? We hebben de afgelopen jaren in ons ziekenhuis

heel wat verhuizen van diensten gekend en

switchen van leidinggevenden. Daardoor weten

medewerkers soms niet meer wie ze waar kun-

nen vinden.

Op Jessanet staat echter al een hele tijd een

rubriek ‘wie is waar’ (links bovenaan op start-

pagina). De wie is waar geeft een overzicht van

alle verpleegafdelingen met de hoofdverpleeg-

kundige erbij. Sinds kort zijn hierin ook de tele-

foonnummers van de leidinggevenden mee op-

genomen (die je uiteraard ook gewoon in de ‘wie

is wie’ kan opzoeken). De rubriek ‘wie is waar’

krijgt telkens een update als er verschuivingen

van verpleegafdelingen gebeuren. Je vindt daar

dus steeds de meest recente informatie.

"Desteunvanmijnfamilie sleeptmedoordeze moeilijkeperiode"

BriefVAN DE WEEK

"Twee jaar geleden was mijn schoondoch-ter aan het herstellen van borstkanker. Ik voelde me zo machteloos dat ik soms tegen haar zei: 'ik wou dat ik in jouw plaats was'. Een tijdje later werd bij mij een gelijk-aardige tumor vastgesteld. De borstkanker was al uitgezaaid tot in het bot. Sindsdien moet ik om de vier maanden onder de scanner, maar ik hoef dat nooit alleen te doen. Mijn dochters dragen me op handen en staan altijd klaar om mee te gaan en bij mijn schoondochter kan ik terecht voor al mijn vragen en angsten. Ook de steun van mijn zoon en schoonzonen is van onschatbare waarde. En dan zijn er nog mijn vriendinnen, de huisdokter en het hele oncologieteam van het Jessa Zieken-huis. Bedankt, iedereen!" • Lucienne

6

janu

ari |

feb

ruar

i ‘1

4

De arts en/of verpleegkundige verzamelt

alle informatie over de medicatie die de pa-

tiënt reeds neemt. Bij een geplande opname

geeft de arts bij de consultatie een gestan-

daardiseerd formulier (te vinden op Jessa-

net) mee waarop de patiënt samen met zijn

huisarts of apotheker alle thuismedicatie

kan invullen. Op het ogenblik van de opna-

me overloopt de verpleegkundige deze in-

formatie met de patiënt. De arts, eventueel

ondersteund door de verpleegkundige of

secretaresse op de afdeling, voert de infor-

matie in MedicatieBeheer (of huidig elektro-

nisch systeem) in. Ook bij niet-geplande op-

names wordt hetzelfde formulier gebruikt

voor de bevraging van thuismedicatie.

! AAndAchtspunt: Vermeld ook homeo-

pathische middelen en informatie over

gekende allergieën.

De arts bekijkt welke thuismedicatie ge-

stopt moet worden, wat moet wijzigen,

welke bijkomende medicatie de patiënt

voor zijn behandeling moet krijgen, … Hij of

zij beoordeelt dus alle verzamelde informa-

tie in MedicatieBeheer en valideert dan de

medicatie die nodig is. De bestelling ver-

trekt naar apotheek.

Zodra de bestelling bij de apotheker komt,

bekijkt deze de vervangproducten voor de

thuismedicatie (bv. Paracetamol wordt Da-

falgan). Bij onduidelijkheden of vragen over

het voorschrift contacteert de apotheker de

arts voor overleg. De apotheker geeft ook

vanuit zijn sterke farmaceutische expertise

advies: welke geneesmiddelen worden best

niet gecombineerd, welke medicatie is be-

ter geschikt voor patiënten met nierproble-

Het medicatietraject in 5 stappen oals je in de vorige editie van Jess kon lezen, heeft het ziekenhuis een uniforme werkwijze ontwikkeld waarbij het hele medicatietraject op eenzelfde manier op alle verpleegafdelingen zal gebeuren. Deze uniforme werkwijze is meteen ook een belangrijke stap naar een nieuw elektronisch systeem ‘Medi-catieBeheer’ dat de huidige systemen C2P en MCB zal vervangen. Vrijwel alle artsen, verpleegafdelingen en apotheek zullen tegen de zomer met dit systeem werken. We vatten in vijf stappen samen hoe de werkwijze er dan concreet zal uitzien. Het is sterk aanbevolen om deze manier van werken nu al op je afdeling in te voeren.

1

1

2

3

4

5

2De arts voert informatie in

De arts en de apotheker valideren de medicatie

Noodkast

Geen validatie door arts in MedicatieBeheer?

Geen bestelling en levering medicatie!

Heeft een patiënt nood aan pijnmedicatie? Heeft

hij ’s nachts onverwacht medicatie nodig? De nood-

medicatiekast op de afdeling bevat geneesmidde-

len die op de afdeling regelmatig gebruikt worden.

Vergeet zeker niet de medicatie die je uit de nood-

kast gehaald hebt correct te registreren per patiënt!

Z

Verplichte validatie door arts

DOSSIER MEDICATIEBEHEER

7

janu

ari |

feb

ruar

i ‘1

4

men, deze pillen mogen niet geplet worden,

enz… De apotheker valideert het voorschrift

(dat eventueel in samenspraak met de arts

is aangepast).

! AAndAchtspunt: Valideert de arts de me-

dicatie niet in MedicatieBeheer, dan gaat

er geen bestelling naar apotheek en

wordt er geen medicatie voor de patiënt

geleverd.

De verpleegkundige registreert de toedie-

ning van de medicatie onmiddellijk in Me-

dicatieBeheer. Zo worden fouten en ver-

getelheden vermeden en kunnen collega’s

die moeten overnemen meteen zien wat de

correcte stand van zaken is.

! AAndAchtspunt: Registreer de toedie-

ning van de medicatie meteen aan de

patiëntenkamer, dus niet na het beëindi-

gen van de medicatietour.

Het medicatietraject in 5 stappen

5 De verpleegkundige registreert de toediening

De verpleegkundige gaat bij voorkeur met

de verpleegkar tot bij de patiënt om de me-

dicatie rechtstreeks vanuit de voorraad van

de patiënt toe te dienen. De laptop gaat

mee zodat de verpleegkundige nauwgezet

het gevalideerde voorschrift in Medicatie-

Beheer en de medicatie met elkaar kan ver-

gelijken. Medicatie toedienen aan de hand

van vooraf afgeprinte lijsten werkt fouten

in de hand omdat de informatie op de lijsten

niet de meest recente is. Ook het op voor-

hand klaarzetten van medicatie (bv. tijdens

nachtshift) kan tot fouten leiden. Mede-

werkers ‘delen’ dan immers de verantwoor-

delijkheid en tussentijdse updates zorgen

ervoor dat de klaargezette medicatie niet

meer conform de meest recente update is.

! AAndAchtspunt: Zorg dat updates zo

snel mogelijk in MedicatieBeheer wor-

den ingevoerd.

Maak de medicatie zo kort mogelijk vóór

de toediening klaar.

4De verpleegkundige zorgt voor bewaring, voorbereiding en toediening van de medicatie

De apotheek bereidt eventueel de medica-

tie, maakt de bestellingen klaar en levert ze

op de afdeling af.

! AAndAchtspunt: De apotheek verzamelt

de bestellingen per patiënt in een zakje.

De aflevering gebeurt in een box per af-

deling.

3 De apotheek maakt klaaren levert af

Noodkast Wat als? Meer info:Wat als een patiënt dringend medicatie nodig heeft die nog niet

besteld kon worden en die niet beschikbaar is in de noodme-

dicatiekast? De dienst spoedgevallen op campus VJ, de dienst

intensieve zorgen op campus SA en de VANAS-kast op campus

SU bieden een noodoplossing.

Meer info over MedicatieBeheer vind je op de startpagina van JessaZorgnet

(knop rechts bovenaan). Nieuwe informatie of een stand van zaken kom je re-

gelmatig te weten via de nieuwsbrief MedicatieBeheer.

8

janu

ari |

feb

ruar

i ‘1

4

De key users die zich al enkele maanden met

volle overgave op deze belangrijke taak gooi-

en, zijn Jos Martens (tevens projectmedewer-

ker), Bart Thomis, Myriam Jamaer, Ann Con-

vents, Annick Willems en Kristof Smeysters.

Voor de artsen test dr. Stefan Wynants het

systeem grondig uit en ook in apotheek (Kris-

tien Van De Plas en Martijn Droogmans) en

ICT (Alfred Claes, Miet Nollet, Inge De Raedt

en Karel Mellen) zijn key users actief. Hoofd-

verpleegkundige Myriam Jamaer schetst de

aanpak van de key users op de verpleegafde-

lingen.

Rugzakje met bagageNa vier opleidingsmodules en gewapend met

een gebruikershandleiding van 300 pagina’s

trokken de key users begin december op pad.

“Toch voelde het rugzakje vrij leeg. Het is door

veel oefenen dat je kennis groter wordt,” blikt

Myriam terug. “Als key user hebben we ieder

minstens twee verpleegafdelingen waar we

droogtesten, onze eigen afdeling inbegrepen.

Droogtesten betekent dat je in een demo-om-

geving van MedicatieBeheer dezelfde bewer-

kingen uitvoert als artsen en verpleegkundi-

gen in MCB of C2P doen en dan kijkt welke

resultaten dat geeft.”

Knelpunten detecterenZo’n testperiode is broodnodig om te zien

of elk onderdeel van het medicatiegebeuren

overeenstemt met de verwachtingen van de

artsen, verpleegkundigen, apothekers en ICT-

medewerkers. Myriam: “Alhoewel dit systeem

in een aantal ziekenhuizen in gebruik is, heb-

ben we toch nog heel wat knelpunten gevon-

den, zowel algemene als specifiek voor Jessa.

Niet alle meldingen die we doen (kunnen)

worden opgelost, maar een aantal minpunten

is er toch uitgehaald. Ziekenhuizen die met

het pakket werken krijgen trouwens regelma-

tig een upgrade met de meest recente aan-

passingen.”

Verschillen in benaderingHet droogtesten gebeurt op de drie campus-

sen en dit zowel op heelkundige, inwendige

als revalidatieafdelingen. De key users bunde-

len iedere week al hun vragen, suggesties en

foutmeldingen en wisselen onderling ervarin-

gen uit. “De conclusies van onze testen ko-

men goed overeen, maar je merkt het verschil

in bezorgdheden bij gebruikers van het hui-

dige MCB of C2P. Terwijl de ene campus bij-

voorbeeld bezig is met ‘wat als de arts dit zo

voorschrijft’, zoekt de buurtcampus naar een

hanteerbare manier voor de verpleegkundige

om een voorschrift voor te bereiden. Positief

is dat hierdoor alle manieren van werken goed

uitgetest worden.”

Tip: vertrouwde loslaten Myriam heeft ook een tip voor alle gebruikers:

“Probeer het oude, vertrouwde medicatiesys-

teem los te laten. Ook ik focus gemakkelijk

op wat in het oude systeem beter leek. Maar

daardoor zie je vaak niet wat het nieuwe te

bieden heeft terwijl ieder systeem zijn pro’s

en contra’s’ heeft. Zo gebruikt MedicatieBe-

heer bijvoorbeeld kleurenschema’s en icoon-

tjes met uitleg. Even wennen, maar wel heel

gemakkelijk werken.”

Opleiding en ondersteuningEen tweede grote opdracht voor de key users

is het uitschrijven van een handleiding op

maat van de Jessagebruiker en het daarna

opleiden van de gebruikers. “Iedere afdeling

krijgt een opleiding op maat, ongeveer drie

weken vóór de ingebruikname van Medicatie-

Beheer op de afdeling. Annelies Nijs van de

dienst P&O helpt ons met de organisatie van

de opleidingen.” Daarnaast bemannen de key

Key users testen nieuw elektronisch systeem ‘MedicatieBeheer’ inds 9 december testen key users MedicatieBeheer, het nieuwe elektronische systeem dat de huidige systemen MCB en C2P zal vervangen, grondig uit. Intussen werken ze ook aan een goede gebruikershandleiding, zijn ze intensief bezig met de organisatie van opleidingen voor de gebruikers en begeleiden ze de pilootafdelingen.

S

DOSSIER MEDICATIEBEHEER

Myriam Jamaer, Kristien Van De Plas, Ann Convents, Bart Thomis en Jos Martens

9

janu

ari |

feb

ruar

i ‘1

4

users overdag een helpdesk voor vragen van

afdelingen die net opgestart zijn. Ook bij de

opstart van de drie pilootafdelingen D1 (SA),

Reva2 (SU) en E5 (VJ) staan de key users pa-

raat en lopen ze mee op de afdeling. Bij het

verschijnen van dit nummer zijn de pilootaf-

delingen net opgestart. De opleiding voor art-

sen gebeurt door dr. Stefan Wynants.

Apotheek en ICT denken meeEen veelomvattende taak, key user! “Ja toch

wel, zeker omdat je werk als verpleegkun-

dige, (adjunct)hoofdverpleegkundige of arts

natuurlijk gewoon doorloopt,” beaamt Myriam.

“Gelukkig krijgen we een goede ondersteu-

ning van projectleider Anita Jans die alle mel-

dingen vanuit onze groep nauw opvolgt. Petje

af voor wat zij doet, want wij zijn maar één

van de tien werkgroepen. Anita zorgt voor

de aansturing en coördinatie van het hele

project. Ook de apotheek levert puik werk.

Kristien Van De Plas verplaatst zich echt in

de schoenen van verpleegkundigen en denkt

gericht mee om zo medicatieveilig mogelijk te

kunnen werken op de afdelingen. Ook met ICT

hebben we een prima samenwerking. Ieder-

een is zich sterk bewust van de draagwijdte

van dit project.”

Eén ding mag zeker gezegd worden: de orga-

nisatie van dit zeer grote project – met een

stuurgroep, een projectgroep en 10 werk-

groepen die op uiteenlopende domeinen ac-

tief zijn - zit bijzonder goed in elkaar!

Key users testen nieuw elektronisch systeem ‘MedicatieBeheer’

Key user en hoofdverpleegkundige neurochirurgie

Bart Thomis: “In het begin was ik verbaasd over het aantal mensen dat bij

dit project betrokken is. Intussen besef ik wat een enorm groot project dit

is. Het nieuwe systeem MedicatieBeheer is niet hét ideale pakket, het heeft

gebreken maar zeker ook pluspunten. Zo krijg je bijvoorbeeld alle medicatie

van eenzelfde groep meteen in een goed overzicht. En het werken met kleu-

ren en icoontjes is – zodra je het gewoon bent - een goede toevoeging. De

omschakeling is ongetwijfeld een grote stap maar als ik zie dat de referentie-

verpleegkundigen na twee uur opleiding al vrij vlot met het systeem kunnen

omgaan, heb ik er wel vertrouwen in. Als iedereen zijn verantwoordelijkheid

neemt, moet dit zeker lukken.”

Geriater dr. Stefan Wynants test als arts Medica-

tieBeheer uit. “Het feit dat er één systeem komt voor

het hele ziekenhuis is sowieso een enorme verbetering. Ik denk dat de ge-

bruikers het nieuwe systeem vrij snel gewoon zullen zijn. Het combineert de

voordelen van de beide vorige systemen: het gebruiksgemak van C2P en de

overzichtelijkheid van MCB. Op termijn hopen we naar een systeem te gaan

dat werkelijk alles kan maar MedicatieBeheer is alvast een goede tussenop-

lossing. Om alle artsen de mogelijkheid te geven het nieuwe systeem te leren

kennen, geef ik een aantal middag- en avondsessies op campussen SA en VJ.

Ook na de omschakeling blijf ik – via de helpdesk - beschikbaar voor vragen

van artsen.” De eerste opleidingssessies vonden eind januari plaats voor de

artsen van de pilootafdelingen, de spoedartsen en de arts-assistenten.

Ann Convents is adjunct-hoofdverpleegkundige op

Reva2. “Het is een hele uitdaging om aan dit project mee te werken,” lacht

ze. “Ik vind het heel tof dat we met het team van de key users onze ideeën

kunnen uitwisselen en moeilijkheden die we ondervinden kunnen bespreken.

Ik heb ook het gevoel dat er echt rekening gehouden wordt met onze wen-

sen. Ik heb MedicatieBeheer uitgetest op Reva en vind het een heel werk-

baar systeem met een grotere veiligheid dan ons huidige systeem. Als key

users werken we ook een handleiding uit. Daarnaast komt er een e-learning

module met filmpjes over verschillende onderdelen zoals ‘hoe creëer ik een

voorschrift’.”

Bart Thomis

dr. Stefan Wynants:

Ann Convents:

”Gebruiksvriendelijk en vrij overzichtelijk”

”Systeem heeft gebreken maar zeker ook pluspunten”

”Naast de handleiding komt er een e-learningmodule met filmpjes”

10

janu

ari |

feb

ruar

i ‘1

4

“Gezien de grote impact op onze werking en

op onze service naar de afdelingen zijn we op

verschillende niveaus betrokken bij dit pro-

ject,” aldus Martijn. “Elke De Troy zit als hoofd-

apotheker in de stuurgroep MedicatieBeheer,

ikzelf zit in de projectgroep en binnen de apo-

theek hebben we een werkgroep apotheek en

een werkgroep interne distributie.”

Werkgroep apotheekMartijn en collega-apotheker Kristien Van De

Plas trekken de kar voor de werkgroep apo-

theek. “Net zoals dit op de afdelingen door

key-users gebeurt, testen wij MedicatieBe-

heer grondig uit in de apotheek.”

Medicatieschema’s en noodkastenSamen met de betrokken medische dienst-

hoofden legt de werkgroep kritisch alle me-

dicatieschema’s uit de oude systemen onder

de loep. “We willen in consensus tot uniforme

sets komen. Een omvangrijk werk als je weet

dat er zelfs binnen dezelfde artsengroep vaak

met verschillende sets werd gewerkt,” aldus

Martijn. “We bekijken de medicatieschema’s

vanuit onze expertise als klinisch apotheker

en houden tegelijkertijd het kostenplaatje

in het oog. Uitgangspunt is een evidence-

based medicatieschema waarin de artsen

zich kunnen vinden en dat tegelijkertijd ge-

bruiksvriendelijk is voor verpleegkundigen,

rekening houdend met de mogelijkheden van

MedicatieBeheer. We zijn nu bezig met de in-

put van alle nieuwe sets in het nieuwe sys-

teem. Tegen eind maart moet dit rond zijn.”

Tegelijkertijd bekijkt de apotheek ook de

noodkasten kritisch. “Dit gebeurt vooral sa-

men met de hoofdverpleegkundigen. Ook

daar houden we o.a. rekening met de ‘econo-

mische’ insteek. We proberen de stocks dus

beperkt te houden.”

Uniforme CIVA-serviceOp campus VJ werden tot nu toe de meeste

intraveneuze antibiotica, antimycotica en an-

tivirale middelen in de apotheek bereid. “Op

de andere campussen was dat minder van

toepassing. Vanaf de start van MedicatieBe-

heer zal dit voor alle campussen uniform zijn:

een aantal producten zal bereid worden in de

apotheek, een aantal op de afdelingen. Voor

gemakkelijk op te lossen producten kan de

bereiding bijvoorbeeld op de afdeling gebeu-

ren. We stemmen dit uiteraard af met hoofd-

verpleegkundigen en het zorgmanagement.”

Geneesmiddelen pletten Ook voor het pletten van geneesmiddelen

komt er een uniforme aanpak. “We hebben

naar een kwaliteitsvolle en veilige oplossing

gezocht zodat de meeste geneesmiddelen

op de afdeling kunnen geplet worden zonder

veel meerwerk voor de verpleegkundigen.”

Werkgroep interne distributie Een aantal apothekers en stafmedewerkers

analyseren intussen, samen met Pieter Wil-

lems, het hele proces van de geneesmidde-

lendistributie. “Een uniforme en veilige ma-

nier van werken is ook hier het uitgangspunt.

Voor ons brengt MedicatieBeheer sowieso

een totaal andere manier van werken mee,

van het picken van orders tot de aflevering op

de afdelingen. Begin april moet het hele sys-

teem op poten staan,” aldus Martijn.

Ook apotheek onder hoogspanning iet alleen voor artsen en verpleegafdelingen brengt de omschakeling naar MedicatieBeheer een grote verandering mee, ook voor de apotheek is de aanpassing bijzonder groot. Alle medicatieschema’s uniformiseren, de volledige interne distributie herorganiseren, het nieuwe systeem uittesten, de farmaceutische validatie op punt stellen … het zijn maar een aantal van de taken waar de apotheek intensief aan werkt. Adjunct-hoofdapotheker Martijn Droogmans gunt Jess een kijkje achter de schermen.

N

DOSSIER MEDICATIEBEHEER

Martijn Droogmans en Kristien Van De Plas

Titel

Tijdstip van voorschrijven of validatie door artsIntussen buigt de werkgroep zich ook over

‘tijdschema’s’ voor de aflevering van de medi-

catie. “Het tijdstip van aflevering hangt af van

het tijdstip van voorschrijven of valideren in

MedicatieBeheer. Is er vóór een bepaald tijd-

stip voorgeschreven of gevalideerd, dan zorgt

de apotheek voor de aflevering op een afge-

sproken tijdstip. Dit willen we vastleggen in

service level agreements (SLA’s). Belangrijke

wijziging is dat de apotheek medicatie pas

aflevert na voorschrijven of validatie door de

arts. Voorschrijven door de arts zelf is dus de

aanbevolen manier van werken: patiëntveilig,

geen kans om de validatie te vergeten, en zo

een tijdige levering van medicatie.”

Ook apotheker valideert“In MedicatieBeheer gebeurt er ook telkens

een farmaceutische validatie van de volledige

medicatietherapie. We hebben deze extra

veiligheidsstap ingebouwd omdat Medicatie-

Beheer bijvoorbeeld geen dosiscontrole en

interactiecontrole voorziet. Als apotheker zijn

we mee verantwoordelijk voor medicatiefou-

ten. Een goede samenwerking met de arts is

dus belangrijk.”

ThuismedicatieOok het omzetten van thuismedicatie naar

een formulariumproduct zal in de apotheek

gebeuren. Martijn: “We vragen dat artsen en

verpleegkundigen het originele geneesmid-

del inbrengen en aanvinken dat het om thuis-

medicatie gaat. Zo verschijnt in de lijst van

ontslagmedicatie automatisch het originele

product en zal dit bij de patiënt minder ver-

warring veroorzaken.”

Aflevering medicatieDe aflevering van de medicatie zal zoveel mo-

gelijk individueel per patiënt gebeuren, in een

afgesloten box per dienst met hierin telkens

bijvoorbeeld een zakje per patiënt. “Indien

een geneesmiddel toch uit de noodkast ge-

haald wordt (buiten de openingsuren van de

apotheek of bij een dringende eerste toedie-

ning) dan is een correcte registratie door de

verpleegkundige essentieel.”

Breed draagvlakMartijn is vooral tevreden over de multidisci-

plinaire aanpak die gehanteerd wordt bij de

coördinatie van de omschakeling naar Medi-

catieBeheer ziekenhuisbreed. “De huidige sys-

temen worden door de leverancier niet meer

ondersteund, dus moesten we naar een nieuw

systeem. MedicatieBeheer is niet hét ideale

systeem, maar werd als goede tussenoplos-

sing gekozen. Als apotheek zijn we echter

slechts één van de gebruikers. Ik vind het dan

ook een heel goede zaak dat het systeem uit-

getest wordt in overleg met alle betrokkenen.”

Tijdlijnnovember 2013

Introductie uniforme werkwijze

'voorschrijven en

toedienen medicatie'

Opleiding key users

9 december 2013

Key users testen op 13 test-

afdelingen waarbij ze de

handelingen van verpleegkun-

digen, artsen en apotheek-

medewerkers kopiëren in

MedicatieBeheer

27 jAnuAri 2014

Opleiding pilootafdelingen:

SA D1, SU Reva 2 en VJ E5

19 februAri 2014

Start MedicatieBeheer op D1,

campus SA (hoofdverpleeg-

kundige Katleen Oris)

19 februAri 2014

Start MedicatieBeheer op Reva 2,

campus SU (hoofdverpleeg-

kundige Johan Coppens)

25 februAri 2014

Start MedicatieBeheer op E5,

campus VJ (hoofdverpleeg-

kundige Hilde Maes)

10 mAArt 2014

Opleiding alle afdelingen

1 April 2014

Introductie MedicatieBeheer

op campus VJ

omschakeling op één dag

29 April 2014

Introductie MedicatieBeheer

op campussen SA en SU –

omschakeling op één dag

11

janu

ari |

feb

ruar

i ‘1

4

Martijn Droogmans en Kristien Van De Plas

12

janu

ari |

feb

ruar

i ‘1

4

Hoe zou je het doel van ‘Weer-Werk’ sa-

menvatten?

Luc Claes (zorgmanager neuro-locomotoriek):

“Met dit traject willen we de kansen van de

revalidant verhogen als hij later naar zijn oor-

spronkelijke job wil terugkeren of een andere

aangepaste functie wil uitvoeren. We zorgen

er niet alleen voor dat revalidanten zo zelf-

standig en functioneel mogelijk de draad van

hun leven kunnen oppikken maar tegelijker-

tijd dat ze makkelijker hun weg terugvinden

naar de arbeidsmarkt.”

Sanne Bogaerts (ergotherapeute): “Ook vroe-

ger werkten we aan de terugkeer van reva-

lidanten naar hun vorige job of een andere

baan, maar het accent lag toch meer op de

woonsituatie en de activiteiten uit het da-

gelijks leven. Met ‘Weer-Werk’ reiken we de

patiënt vanaf dag één een screenings- en

revalidatieprogramma aan dat gericht is op

hertewerkstelling. Door zo’n vroegtijdige en

doelgerichte interventie kunnen we proactie-

ve prognoses stellen over haalbare return-to-

work-kansen en kunnen we specifieke reva-

lidatiedoelstellingen opstellen in functie van

een terugkeer naar arbeid.”

Hoe ziet die specifieke revalidatie er uit?

Sanne Bogaerts: “Bediendes leren we op-

nieuw arbeidsspecifieke taken zoals tikken,

klasseren of dataverwerking aan. Frituuruit-

baters begeleiden we bij het bakken van friet

en voor een dakwerker heeft onze technische

dienst op een trap een skeletstructuur van

een dak gebouwd.”

Luc Claes: “Daarnaast hebben we ook aan-

dacht voor het administratief begeleiden van

deze patiënten naar hun vorige of een nieuwe

job. Wij werken daarvoor samen met externe

partners Arbeids Consulting Team Desiron

(ACT), Gespecialiseerde Trajectbepalings- en

Begeleidingsdienst (GTB) en de VDAB. Het is

die combinatie die belangrijk is: de revalida-

tiefocus vanaf dag één op arbeid leggen én

de revalidant doeltreffend administratief en

praktisch begeleiden naar werk.”

Hoe zijn jullie er toe gekomen om de reva-

lidatie te focussen op hertewerkstelling?

Luc Claes: “Volgens de literatuur is de groot-

ste kans op tewerkstelling binnen de hon-

derd dagen na het optreden van het incident.

Jessa verkozen tot ambassadeur Europees Sociaal Fonds voor revalidatieproject Weer-Werk

et revalidatieproject Weer-Werk bereidt patiënten die na een ongeval, een ziekte of een aandoening motorische beperkingen hebben vanaf dag één voor op een terugkeer naar de arbeidsmarkt. “Een dakwerker revalideert niet en-kel met toestellen en gewichten,” zegt zorgmanager Luc Claes, “we laten hem zijn vroegere job opnieuw uitvoeren. Onder begeleiding en in veilige omstandigheden natuurlijk.” 21 van de 55 patiënten vonden zo al de weg terug naar een job. Het Europees Sociaal Fonds (ESF) heeft het Jessa Ziekenhuis onderscheiden voor dit project en uitgeroepen tot ESF-ambassadeur.

H

Borstkankerpatiënten die voor een behandeling met trastuzumab, dat is het actieve

bestanddeel van de merknaam Herceptin®, naar het daghospitaal komen, hebben hun

wachttijd aanzienlijk zien dalen. Vroeger moesten deze patiënten gemiddeld 45 minuten

wachten op hun bereiding, maar sinds de medisch oncologen en de apotheek zijn over-

geschakeld naar ‘dose banding’ is die wachttijd meer dan gehalveerd. De gemiddelde

borstkankerpatiënt krijgt haar dosis trastuzumab nu al na 20 minuten. Dit innoverend

project werd geleid door apotheker Liesbeth Decoutere, haar collega’s van de zieken-

huisapotheek in samenwerking met de medisch oncologen.

Voorheen werd de dosis trastuzumab voor elke patiënt op de milligram nauwkeurig bere-

kend en bereid. Door het systeem van ‘dose banding’ wordt de dosis nog wel individueel

berekend maar wordt ze in samenspraak met de oncologen en op basis van wetenschap-

pelijke rekenmethodes afgerond naar een standaard.

Deze standaarddosis laat toe dat bereidingen in de ziekenhuisapotheek al beschikbaar

zijn nog voor de patiënt het ziekenhuis binnenstapt. Het systeem van ‘dose banding’

heeft in de praktijk nog andere voordelen. Het zorgt voor minder piek- en dalmomen-

ten in de ziekenhuisapotheek waardoor de werkdruk gespreid wordt en andere berei-

dingen dus ook sneller klaar zullen zijn. Oncologen verzekeren dat deze standaarddosis

hetzelfde effect heeft als de individueel bereide variant. Voor de patiënt blijft de che-

mobehandeling even optimaal, alleen ziet zij haar wachttijd voor deze bereiding in het

daghospitaal meer dan halveren.

Tot vandaag paste het Jessa Ziekenhuis dit systeem van doseringen enkel toe bij trastu-

zumab voor borstkankerpatiënten. De hematologen starten nu ook met dose banding

met Mabthera® (actief bestanddeel: rituximab) een antilichaam dat gebruikt wordt voor

de bestrijding van allerlei soorten non-hodgkin lymfomen. Jessa zal in de toekomst deze

methode voor meer types van oncologische bereidingen toepassen waardoor de wacht-

tijden van alle kankerpatiënten in het daghospitaal zullen dalen.

De Amgen Scientific Award wil ziekenhuisapothekers stimuleren om wetenschappelijk on-

derzoek te verrichten en de resultaten te delen met collega’s. Het Jessa Ziekenhuis maakt

daarom deze manier van werken kenbaar aan de andere Vlaamse Ziekenhuizen. Het is de

vierde keer in twaalf jaar dat de apotheek van het Jessa Ziekenhuis deze award wint.

Wachttijden voor borstkankerpatiënten sterk verminderd in daghospitaal

Jessa wint Amgen Scientific Award voor ziekenhuisapothekers

oor te werken met dosisstandaardisatie van Herceptin®, een ge-neesmiddel bij de bestrijding van borstkanker, is het Jessa Ziekenhuis er in geslaagd om de wachttijd voor borstkankerpatiënten in het daghospi-taal sterk te verminderen. Jessa is het eerste ziekenhuis in Vlaanderen dat dit principe toepast. Voor dit project kregen de ziekenhuisapothekers van Jessa op de statutaire dag van de Vlaamse Vereniging voor Ziekenhuisapo-thekers de Amgen Scientific Award.

D

13

janu

ari |

feb

ruar

i ‘1

4

13

janu

ari |

feb

ruar

i ‘1

4

Onmiddellijk na een ongeval, ziekte of aan-

doening staan zowel revalidanten als werk-

gevers erg open voor een terugkeer naar de

job. Deze betrokkenheid blijkt echter na vier

tot zes maanden langs beide kanten sterk af

te zwakken. De kans op hertewerkstelling

neemt dan af met 50%. Na een afwezigheid

van meer dan een jaar daalt die zelfs tot 20%.

We zijn in 2011 met deze aanpak begonnen.

Van de 55 revalidanten die in aanmerking

kwamen voor dit project zijn er ondertussen

21 weer aan het werk.”

Het Europees Sociaal Fonds heeft jullie uit-

geroepen tot ambassadeur. Wat betekent

dat?

Luc Claes: “Met deze bekroning zet het ESF

Jessa niet alleen in de bloemetjes, maar

voorziet het ESF-Agentschap Vlaanderen

ook extra steun om gedurende een jaar dit

project te verspreiden en kenbaar te maken.

Het ESF geeft deze onderscheidingen aan

organisaties die een uitmuntende methodiek

of uitmuntend instrument hebben ontwik-

keld om de arbeidsmarkt in Vlaanderen te

versterken.”

Jessa verkozen tot ambassadeur Europees Sociaal Fonds voor revalidatieproject Weer-Werk

14

janu

ari |

feb

ruar

i ‘1

4

“De heroriënteringscel begeleidt

medewerkers uit ondersteunende

diensten die omwille van de herstructu-

rering op hun diensten moeten afvloeien,

naar een andere vrijgekomen job binnen

de organisatie. Indien dat niet mogelijk is,

zorgen we voor ‘outplacement’ begeleiding.

Dat is begeleiding bij het vinden van een

job buiten het ziekenhuis. Al deze mede-

werkers komen in een ‘pool’ terecht van

waaruit we dan zoeken naar een aange-

paste vacature. Medewerkers kunnen ook

voor een deel van hun jobtime in de pool

terechtkomen of vanuit de pool ingescha-

keld worden voor het invullen van een tij-

delijke vacature.”

“Piet Vandamme (administratief

directeur), Hilde Goossens (direc-

teur ICT), Jocelijn Coenegrachts (financieel

directeur), dr. Bruno Van Eesbeeck (externe

consultant), Yvette Wilmaerts (adjunct-di-

recteur P&O) en ikzelf. Voor de praktische

uitvoering worden we ondersteund door

medewerkers van P&O.”

“We willen de afbouw zoveel mo-

gelijk door natuurlijke afvloeiing

realiseren. Daarom hebben alle medewer-

kers een brief gekregen om het deeltijds

werken te promoten. Ook personeelsleden

die met vervroegd pensioen of brugpen-

sioen kunnen gaan, zijn aangeschreven.

Daarnaast zijn of worden een aantal con-

tracten van bepaalde duur niet verlengd.

Hierdoor komen jobs vrij in de organisatie.

Als heroriënteringscel proberen wij een

goede match te vinden tussen de mede-

werkers die in de pool komen en de vaca-

tures in de organisatie. We houden hierbij

onder meer rekening met CV’s, diploma’s en

competenties maar ook met de wensen of

voorkeur van de medewerker. Medewerkers

die in de pool terechtkomen kunnen zich

tijdens het heroriënteringsgesprek laten

bijstaan door iemand van de werknemers-

organisaties. Vanuit de cel zullen we de

werknemersorganisaties ook regelmatig op

de hoogte houden van de stand van zaken

in de pool.”

“De directieleden beschikken

over 10 criteria die ze in willekeu-

rige volgorde en in samenspraak met de be-

trokken leidinggevende kunnen toepassen:

- Resultaten evaluatiegesprekken en af-

spraken functioneringsgesprekken

- absenteïsme

- vrijwillig(e) mutatieaanvraag of vertrek

- anciënniteit

- profiel - minst geschikt voor de dienst of

meest geschikt voor een andere dienst

- tewerkstellingsbreuk nodig voor het werk

- nice to have-functies

- flexibiliteit: bereid zijn te werken op vrije

momenten, langer blijven, vroeger komen

- niet matchen in het team

- bereid zijn tot bijscholing en omscholing.

We vragen van de directieleden telkens een

goede motivering waarom een medewerker

naar de pool verwezen wordt.”

“We maken de vacatures niet al-

gemeen bekend omdat we willen

vermijden dat de onzekerheid voor mede-

werkers in de pool nog groter wordt. Het

8 vragen over de heroriënteringscelHeroriënteringscel begeleidt Jessamedewerkers naar nieuwe job

n december 2013 legde het Jessa Ziekenhuis een herstructure-ringsplan voor de volgende jaren op tafel. Het doel: een financieel gezond en aantrekkelijk ziekenhuis blijven, ook als werkgever. Eén van de maatre-gelen binnen het herstructureringsplan is de afbouw van het equivalent van 50 voltijdse jobs in ondersteunende diensten in 2014. In dat kader werd er een ‘heroriënteringscel’ opgericht. Wat is dat en waarvoor dient het? We vuurden 8 vragen af op directeur P&O Karel Bosmans.

I

1

2

3 4

5

Wat is de heroriënteringscel?

Wie zetelt in de heroriënteringscel?

Hoe gaat de heroriënterings-cel te werk?

Welke criteria bepalen wie in de pool terechtkomt?

Hoe worden de vacatures bekend gemaakt?

Oorkonde van Vlaamse patiënten voor Jessa en ZOL

15

janu

ari |

feb

ruar

i ‘1

4

“Een aanbod weigeren kan mits een moti-

vering. We doen ons uiterste best om ie-

dere medewerker binnen de pool twee tot

drie mogelijkheden aan te bieden, rekening

houdend met zijn of haar competenties.

Maar het aantal beschikbare plaatsen is be-

perkt. We rekenen dus wel op de flexibiliteit

van medewerkers. Wie herhaaldelijk een

aanbod weigert, zullen we eerder begelei-

den naar een job buiten het ziekenhuis.”

“Ja, dat kan. Indien de nieuwe functie een la-

ger barema heeft dan de vorige en dus ook

minder verantwoordelijkheden meebrengt,

kijken we vooral naar de jobtime. Wordt de

nieuwe functie voor minder dan 50% uitge-

oefend, dan blijft de oorspronkelijke salaris-

schaal behouden, anders niet. We bekijken

echter ook of we de nieuwe functie kunnen

opwaarderen door meer verantwoordelijk-

heden te geven. Op die manier kan het wel

zijn dat het barema behouden blijft.”

is niet de bedoeling dat zij ‘in competitie’

moeten gaan met anderen. We willen in de

pool werken met een duidelijk afgelijnde

groep die duidelijk weet welke vacatures

er zijn. We houden wel rekening met reeds

bestaande mutatie-aanvragen.”

8 vragen over de heroriënteringscelHeroriënteringscel begeleidt Jessamedewerkers naar nieuwe job

68

7

Kan je als medewerker een aanbod van de heroriënteringscel weigeren? Welke timing houdt

de heroriënteringscel aan?

Kan het zijn dat medewerkers minder gaan verdienen?

Het Jessa Ziekenhuis en het ZOL zijn op

maandag 9 december 2013 gelauwerd

omdat ze werk maken van het meten

van patiëntenervaringen. Ze kregen

hiervoor een oorkonde overhandigd.

‘Verpleegkundigen en artsen gaven

mij een begrijpelijke uitleg’ of ‘Ik kreeg

vooraf voldoende informatie over de

kosten van mijn opname.’ Het zijn maar

enkele voorbeelden van vragen uit de

enquête van het Vlaams Patiënten-

platform (VPP), een overkoepeling van

bijna honderd patiëntenverenigingen

in Vlaanderen. In Limburg zijn er twee

ziekenhuizen die meewerken aan deze

patiëntenpeiling van het VPP. “Die wil-

len we in de bloemetjes zetten,” zegt

directeur Ilse Weeghmans van het

VPP. “Deelname aan de patiëntenpei-

ling is niet verplicht, dus we zijn blij

dat Jessa en ZOL bewust kiezen om de

ervaring van patiënten te meten zodat

ze van daaruit verbeteracties kunnen

invoeren.” Zowel ZOL als Jessa hebben

een lange traditie in het peilen naar

patiënttevredenheid. Vergeleken met

vroeger zorgt de bevraging van het

VPP voor een nieuwe invalshoek. “In

het verleden werden patiënten ook al

bevraagd, maar dat was eerder vanuit

het oogpunt van het ziekenhuis als or-

ganisatie,” vertelt directeur patiënten-

zorg Ludo Meyers. “Dankzij de input

van de patiënten zelf bekijken we de

situatie nu door de bril van de patiën-

ten en staan hun ervaringen centraal.

En dat is het grote verschil: niet alleen

wat wij als zorgverleners doen is be-

langrijk, maar ook hoe we het doen.” In

de toekomst wil het Vlaams Patiënten-

platform ook een specifieke bevraging

opstellen voor kinderen en ouderen.

“Half februari hebben we de na-

men doorgekregen van de mede-

werkers die in de pool terechtkomen. Ook

de aanvragen voor jobverminderingen, ver-

vroegde pensioneringen e.d. zijn intussen

binnen. We doen nu de oefening om voor

de medewerkers in de pool zo snel mogelijk

een goede match te vinden. Zo hoeven ze

niet onnodig lang in onzekerheid te zitten

en houden we voldoende tijd om

hen effectief te begeleiden in

hun oriëntering naar de

nieuwe job toe, bijvoorbeeld

via bijscholing. Tegen 30 juni

moet de afbouw volledig

gerealiseerd zijn.”

16

janu

ari |

feb

ruar

i ‘1

4

Kabouter Klus bezoekt 40 patiëntjes in het Jessa Ziekenhuis root bezoek maandagmiddag 23 december op de kinderafdeling van het Jessa Ziekenhuis. Kabouter Klus kwam er op de eerste dag van de kerstvakantie veertig patiëntjes een hart onder de riem steken. Bij elk kind nam de bekende ka-bouter ruim de tijd voor een praatje en een foto. De kinderen genoten met volle teu-gen van dit onverwachte kerstgeschenk. Na anderhalf uur vertrok Kabouter Klus naar Plopsa Indoor. De volledige fotore-portage vind je op onze facebookpagina.

G

Voor ieder nummer van Jess plukken we enkele nieuwtjes of leuke

berichten van Jessa backstage. Je vindt Jessa backstage door in

de zoekbalk van facebook ‘jessabackstage’ in te tikken of via de

link www.facebook.com/groups/jessabackstage. Jessa backstage

is een gesloten groep die voorbehouden is voor artsen en mede-

werkers van ons ziekenhuis.

Jessa backstage

Ingrid Donny

30 december 2013

56 personen vinden dit leuk 30 december 2013

Ja, het ergste is ons overkomenen maakt een eind aan onze stoutste dromen.Laurens, je gaat ons team verlatenmaar we zullen altijd over je blijven pratenMet je muis altijd aan de linkerkant,oh, wat vonden wij dat ambetantNaast Laurens hadden we nog andere namen voor jouwat wil je dan ook met zoveel vrouwen aan je mouwLala, de Lau, Laurent'ke en uiteraard Rambo niet te vergeten, wat hebben wij je toch laten zweten!Niet alleen de tonijngeur zullen we s middags missen,ook je persoonlijkheid zullen we niet kunnen wissen.Laurens, je bent een geweldige vent,blijf vooral wie je bent!Voor de rest wensen we je nog veel succesen ben je steeds welkom op ons adres!

Kristof Hayen

25 december 2013

VTM-Nieuws bezocht spoedgevallendienst op kerst-

avond. Voor de meeste collega's betekent kerstavond

gezellig samen zijn met vrienden en familie. Liefst met

lekker eten en een glas bubbels erbij. Maar op sommige

plaatsen gaat het leven gewoon zijn dagelijkse gangetje.

Op heel wat afdelingen in ons ziekenhuis bijvoorbeeld.

Een team van het VTM-Nieuws kwam de sfeer opsnui-

ven op onze spoedgevallendienst. Collega's Inge Nell en

Ronald Croughs in volle actie in het Nieuws van 13u!

Enkele sfeerbeelden van de opnames...

24 personen vinden dit leuk 25 december 2013

Tim Spelmans

27 december 2013

24 personen vinden dit leuk 27 december 2013

Tip vd week. Het saldo van op je "Ticket Restaurant"-kaart (elektronische maaltijdcheques) te weten ko-men via je smartphone? Zoek achter "TicketFinder" van Edenred Belgium in de App- en Playstore (Apple en Android)

17

janu

ari |

feb

ruar

i ‘1

4

Jessa Backstage

Hanne Kelgtermans

23 november 2013

51 personen vinden dit leuk 23 november 2013

HEERLIJK verschil om in te werken, toch!? #labo#campussalvator#jessa#voor&na

Kristof Hayen

10 januari 2014

Die middag via info@jessazh.be #altijdplezantomtelezen

30 personen vinden dit leuk 10 januari 2014

Bij deze wil ik heel het team van de bevallingsafdeling dat geholpen heeft bij de bevalling van onze zoon Iskander heel erg bedanken voor de superprofessionele hulp die ze allen hebben gegeven die dag 8/1/2014. Jullie waren ten allentijde begripvol, geduldig, behulpzaam en heel professioneel. Van een heel dankbare vader, Ives.

Contact (vraag verstuurd via jessazh.be)

18

janu

ari |

feb

ruar

i ‘1

4

Initiatiefnemers van het transmuraal zorg-

pad dementie zijn het Expertisecentrum

Dementie Contact en LISTEL vzw. Naast het

Jessa Ziekenhuis werken onder meer ook het

OCMW, de huisartsenkring Herkenrode, het

psychiatrisch ziekenhuis Asster, het Cen-

trum Geestelijke Gezondheidszorg L.I.T.P., het

apothekersverbond, de Liberale en Christe-

lijke mutualiteit, diensten thuisverpleging, de

Vlaamse Alzheimer Liga en Familiehulp mee

aan de ontwikkeling van het zorgpad.

Voor wie? Het zorgpad wordt in eerste instantie ontwik-

keld voor een patiëntenpopulatie van 65 jaar

en ouder met een vermoeden van cognitieve

problemen en/of met een diagnose dementie.

In een latere fase kan er een uitbreiding ge-

beuren naar jonge personen met dementie.

Het zorgpad wordt ontwikkeld en uitgetest

in de regio Hasselt, Diepenbeek en Zonhoven.

Als de test succesvol is, kan het ontwikkeld

worden in andere Limburgse regio’s.

Twee luikenHet zorgpad verloopt volgens de fasen van

het zorgproces en is onderverdeeld in twee

luiken. In eerste fase wordt gefocust op het

luik ‘detectie & signalering, diagnosestelling

en toegang tot zorg’. Later komt het luik ‘zorg-

en dienstverlening, palliatieve zorg en nazorg’

aan bod.

Een consulente van ECD Contact fungeert als

zorgpadbegeleider. Daarnaast is er een kern-

team samengesteld met vertegenwoordigers

vanuit de verschillende organisaties die het

zorgpad mee ontwikkelen. Later is het de

bedoeling om werkgroepen samen te stellen

met vertegenwoordigers van de werkvelden.

Ze zullen onder meer concrete voorstellen uit-

testen.

Meer infoMeer informatie volgt in de loop van het pro-

ject. Wie nu al graag wat meer wil weten over

dit omvangrijke samenwerkingsinitiatief kan

hiervoor terecht bij zorgpadbegeleider en con-

sulente Greta Mekers, greta.mekers@ocmw

hasselt.be.

Jessa werkt mee aan transmuraal zorgpad dementie et Jessa Ziekenhuis gaat samen met een 12-tal partners een transmu-raal zorgpad dementie ontwikkelen. Het doel: op een duurzame manier de kwali-teit van leven en van zorg optimaliseren op maat van de persoon met dementie en de mantelzorger. Het zorgpad moet de betrokken hulp- en zorgverleners daar-bij ondersteunen. Het is de bedoeling om dit zorgpad ook in ons ziekenhuis toe te passen en dit vooral op geriatrische diensten. Ook op andere diensten waar 65-plussers met tekenen van dementie verblijven kan het zorgpad een hulpmid-del zijn.

H

• dr. Nina De Klippel en dr. Chris Willems,

neurologen – geheugenkliniek (afwisselend)

• dr. Mark Lutin en dr. Charlotte De Clerq,

geriaters – geheugenkliniek (afwisselend)

• Nathalie Nelles, hoofdverpleegkundige psychogeriatrie

• Margriet Goltstein, logopedist,

en Yolande Baens, ergotherapeut (afwisselend)

Zetelen vanuit Jessa in het kernteam

19

janu

ari |

feb

ruar

i ‘1

4

Op campus St.-Ursula verandert er niets. Zij

schakelden eerder al over op hun nieuwe te-

lefoonnummers. Hun nummers beginnen niet

met een 3 maar met een 5 omdat Herk-de-

Stad in een andere telefoonzone zit.

Geleidelijke omschakelingDe omschakeling naar de nieuwe telefoon-

nummers gebeurt geleidelijk aan, dienst per

dienst. Als alles volgens plan verloopt, dan

heeft iedereen tegen eind 2014 een nieuw

telefoonnummer. De leidinggevenden ont-

vangen hiervoor tijdig de nodige informatie

om zich op de omschakeling voor te bereiden.

Zo krijgen ze onder andere een beknopte in-

fobundel met allerlei aandachtspunten. Op

voorhand grondig nadenken waar je huidige

telefoonnummer overal vermeld staat is zo’n

aandachtspunt. Naamkaartjes? Infopagina’s

Jessanet of Jessa Zorgnet? Specialisme deel-

website? Formulieren? Patiënteninformatie-

brochures, … Het zijn maar enkele van de vele

belangrijke dingen waar je zeker aan moet

denken.

Gebruik altijd het 5-cijferige nummerDoor de geleidelijke omschakeling naar de

nieuwe nummers is het niet altijd even duide-

lijk welk nummer je precies moet gebruiken.

Moet ik de campusprefix gebruiken als ik naar

een collega op dezelfde campus bel? Waarom

krijg ik op campus Salvator zo vaak telefoons

die bestemd zijn voor iemand op campus Vir-

ga Jesse of omgekeerd? Waarom moet ik voor

campus St.-Ursula 5 cijfers gebruiken en voor

de Hasseltse campussen maar 4?

Om al deze ongemakken te vermijden, gebruik

je best altijd het 5-cijferige nummer, ook als je

naar iemand op je eigen campus belt. Dat num-

mer staat in de wie is wie aangeduid als “Te-

lefoon intern”. Het nummer “Telefoon extern”

is het nummer waarop je voor externen, zoals

patiënten, leveranciers, … bereikbaar bent.

Voor de noodnummers verandert er niets. Dit

blijven 4-cijferige nummers die voor alle cam-

pussen hetzelfde zijn (of twee cijfers voor de

algemeen operator telefooncentrale op jouw

campus).

Vermijd geprinte telefoonlijstjesVermits er in de loop van dit jaar nog heel wat

nummers gaan veranderen maak je best zo

weinig mogelijk gebruik van eigen geprinte

telefoonlijstjes. Voor je het weet is je lijstje

immers achterhaald en komt je bij de verkeer-

de collega terecht. Voor de correcte en up-to-

date nummers kan je altijd terecht op de wie

is wie op Jessanet.

Op algemeen verzoek voorziet de dienst com-

municatie ook terug een geprinte versie van

de wie is wie. Deze printversie wordt echter

pas op het einde van het jaar verspreid. Ook

deze lijst zou immers snel achterhaald zijn

door alle wijzigingen die er dit jaar nog op het

programma staan.

Voor meer en up-to-date info over alles wat

met telefonie te maken heeft, kan je steeds

terecht op de deelwebsite telefonie jessanet.

jessazh.be/telefonie.

Nieuw telefoonnummer voor iedereen op campus VJ & SA

inds december zitten we in de laat-ste fase van het project interne telefonie. In deze fase krijgt iedereen op beide Hasseltse campussen een nieuw telefoonnummer, dat steeds met een "3" zal beginnen. Dit nieuwe nummer is niet meer gebonden aan een speci-fieke campus en verhuist gewoon mee indien de betrokken dienst verhuist naar een andere campus. De focus ligt initieel op campus Sal-vator om daar zo snel mogelijk de oude tele-fooncentrale uit dienst te kunnen nemen.

S

Noodnummers:11 Telefooncentrale

5555 Security

9600 Interne Mug

9999 Brandmeldingen

20

janu

ari |

feb

ruar

i ‘1

4

DiabEETweter:

oals je in het vorige nummer van Jess kon lezen, heeft het kinderdiabetescentrum van ons ziekenhuis een eigen website met daarop een diabEETweter. Dat is een leuk spel waarmee kinderen met diabetes – maar ook hun familieleden, leerkrachten of leiders bij de jeugdbeweging - heel wat leren over voeding en diabetes. Maar is dit spel ook echt op maat van de kinderen? Diëtiste Astrid Vanoppen liet diabetespatiëntjes Brecht (10 jaar), Nienke (10 jaar), Charlotte (11 jaar) en Hannelore (9 jaar) de test doen. Dit is wat zij ervan vonden.

Z

Charlotte,11 jaar

Hannelore, 9 jaar

Nienke, 10 jaar

Brecht,10 jaar

Diëtiste Astrid

Dit spel

is keicool gemaakt.“

"

21

janu

ari |

feb

ruar

i ‘1

4

DiabEETweter: ook getest op kinderen

Hannelore, 9 jaar

Charlotte: “Hé, over de spijsvertering

hebben we ook geleerd in school. Iek,

wat is dat? Oh, is dat de dikke darm?

Cool, dat lijkt op een smiley!”

Hannelore: “Maar dan wel eentje met

een dikke neus.”

Ze schateren het alle vier uit.

Hannelore: “Ik vind dit spel keicool

gemaakt! Staat het op de website?

Oh, dan kan ik het thuis ook spelen.

En samen met mijn opa! Ik mag van mijn

mama niet bij opa blijven slapen omdat

mijn opa niet genoeg weet over diabe-

tes. Nu kan ik samen met hem oefenen!”

Als ze horen dat de mama’s staan te wachten om terug naar huis te gaan:

“We willen nog een spelletje doen. Echt superleuk!”

Nienke, Brecht, Hannelore en Charlotte kregen voor het komen uittesten

van het spel een leuke, kleine verrassing.

Je kan de diabEETweter zelf ook uitproberen op www.jessazh.be/diabeetweter.

Nienke: “De spelletjes met twee sterretjes zijn nog niet zo moeilijk, maar soms

is er wel een moeilijk vraagje bij. Als je op het vraagteken klikt, staat er uitleg.

Dat is ook uitleg voor mijn mama en papa.”

Hannelore: “O, kijk: wat staat er op

de verpakking? Dat moet ik thuis

ook altijd bekijken van mijn mama.”

Charlotte: “Waarvoor dient vet?

Om dik te worden.”

Opnieuw schatergelach.

Charlotte en Nienke: “Wat is dat hier eigenlijk?

Ik denk dat het een groente is, maar ik weet niet

hoe het heet. O, een aubergine, wat een rare naam.”

Brecht: “Het spel is leuk om nog eens te

herhalen wat je allemaal al over diabetes weet.

Sommige dingetjes was ik vergeten, maar nu

weet ik ze opnieuw.”

22

janu

ari |

feb

ruar

i ‘1

4

Medische dossiers“Bijna alle medische diensten werken op dit

ogenblik volgens het principe van ‘paperless

office’,” legt Liliane Swennen, verantwoorde-

lijke van het centraal medisch archief (CMA)

uit. “Nieuwe dossiers worden meteen elek-

tronisch aangemaakt. Als de patiënt papieren

documenten bij heeft, scannen we die in. Voor

kleine hoeveelheden doet het secretariaat

van de afdeling dat, bij meer dan vijf pagina’s

gebeurt dat met de centrale scanner op onze

dienst.”

Elektronische databankMaar wat als de patiënt al een papieren me-

disch dossier uit het verleden heeft? “Op cam-

pus VJ gebeurde de bewaring van de medische

dossiers altijd centraal in het medisch archief.

Al die dossiers zijn opgenomen in onze elek-

tronische databank die gelinkt is aan Poema

en Ultragenda. Op het ogenblik dat een pa-

tiënt ingeschreven wordt voor een consultatie

of (dag)opname en hij in de afgelopen vijf jaar

nog bij de betreffende artsengroep geweest

is, wordt het bestaande dossier automatisch

via het systeem opgevraagd. Zodra we de

aanvraag binnen krijgen, zorgen we dat het

dossier gedigitaliseerd wordt zodat de arts

het kan raadplegen in het elektronisch pa-

tiëntendossier C2M. Voor campussen SA en

SU hanteren we hetzelfde principe maar daar

moeten we op een iets andere manier te werk

gaan. Dit komt omdat iedere arts op campus

SA en SU vroeger zelf zijn archief beheerde en

de vroegere patiëntennummers niet herken-

baar zijn door de huidige Poema-databank.

Toch maken ook heel wat van deze artsen

intussen gebruik van onze centrale medische

archiefruimte in Ekkelgaarden. Komt er een

patiënt van hen waarvan het medisch dossier

in Ekkelgaarden bewaard wordt, dan vraagt

de secretaresse dat bij ons op en digitaliseren

wij het aan de hand van het huidige inschrij-

vingsnummer in Poema.”

Legaal vernietigen“Na het inscannen van de dossiers doen we

steekproeven op kwantiteit en kwaliteit van

de gescande documenten. Nadien vernietigen

we de papieren dossiers op een legale manier

en vermelden in onze databank dat het dos-

sier gescand is.” Medische dossiers bestaan

trouwens niet alleen uit documenten. Ook

glazen plaatjes en paraffineblokjes met weef-

sels van de afdeling pathologische anatomie

of röntgenfoto’s en tracés maken onderdeel

uit van het medisch archief. Na het verstrijken

van de wettelijke en afgesproken bewaar-

termijn worden ook deze legaal vernietigd.

“Onze belangrijkste doelstelling is nog steeds

niet het digitaliseren van alle bestaande pa-

Bijna drie miljoen pagina’s medische documenten centraal gedigitaliseerd edere gehospitaliseerde patiënt heeft een medisch en een verpleeg-kundig dossier. Deze dossiers moeten respectievelijk 30 en 20 jaar bewaard blij-ven. Dit mag op papier en/of elektronisch gebeuren. Ook elke daghospitalisatie en raadpleging moet terug te vinden zijn in het medisch dossier. Het centraal medisch archief werkte de afgelopen jaren een efficiënt systeem uit om deze dossiers te beheren. Het elektronisch patiëntendossier en de mogelijkheid om papieren documenten te digitaliseren zijn hierbij belangrijke elementen.

I

2 870 000Het aantal gescande pagina's sinds

2006

25 000Het aantal gescande

documenten per maand

348 Het aantal medische dossiers dat per maand in Ekkelgaarden

toekomt. In 2007 waren dat nog 2 810 nieuwe dossiers per

maand.

Liliane Swennen,

verantwoordelijke van het centraal medisch archief

820 palletboxen met niet-actieve medische documenten

23

janu

ari |

feb

ruar

i ‘1

4

pieren documenten maar wel het stoppen van

de aangroei van het papieren archief en het

overschakelen naar het volledig elektronisch

medisch dossier. En daar slagen we goed in,”

aldus Liliane.

VoordelenEen digitaal archief biedt een aantal voor-

delen. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om de

stockruimte maximaal te beheren, zijn dos-

siers die opgevraagd worden zonder zoek-

werk terug te vinden en worden documenten

niet langer bewaard dan nodig. “Een ander

belangrijk voordeel is dat een elektronisch

dossier voor iedere behandelende arts perma-

nent en overal zichtbaar is. We zien de laat-

ste 15 jaar een grote evolutie: van papieren

dossiers die uitsluitend beschikbaar waren

voor de arts-eigenaar van het dossier, naar

dossiers die raadpleegbaar waren voor de

artsengroep, tot elektronische dossiers waar-

toe elke behandelende arts en zorgverstrek-

ker nu toegang heeft.”

Verpleegkundige dossiersVoor de verpleegkundige dossiers heeft het

CMA een andere aanpak. Liliane: “De meeste

verpleegafdelingen werken op dit ogenblik

nog met een papieren verpleegkundig dos-

sier. Na het ontslag van de patiënt bewaart

de afdeling het dossier tot na de MVG-periode.

Het bewaren gebeurt in een enveloppe met

een identificatievignet met barcode. Na de

MVG-periode komen deze dossiers in speciale

bakken naar het verpleegkundig archief waar

we ze inventariseren door met een leespen

de barcode in te lezen. Zo beschikken we over

een elektronische inventaris waar we ook re-

gistreren in welke genummerde doos de dos-

siers zitten. We doen dan meteen ook een con-

trole of we alle dossiers ontvangen hebben

van de patiënten die tijdens die drie maanden

op die afdeling ontslagen zijn. Indien nodig

krijgt de hoofdverpleegkundige een lijstje van

de ‘spoorloze’ dossiers. In de toekomst is het

de bedoeling dat ook de verpleegkundige dos-

siers elektronisch worden aangemaakt, maar

op dit ogenblik stijgt het aantal papieren ver-

pleegkundige dossiers nog steeds door het

stijgend aantal daghospitalisaties.”

Niet zomaar archiverenHet Centraal Medisch Archief heeft de afge-

lopen jaren een mooi parcours afgelegd. "We

kunnen nu met minder personeel en ruimte,

maar met meer ICT-ondersteuning en reor-

ganisatie meer diensten ondersteunen. En

dat proberen we zo verder te zetten,” aldus

Liliane. “We bewaren niet zomaar alles maar

houden ons aan de wettelijke regels. Als dien-

sten documenten brengen bekijken we samen

kritisch of die documenten moeten bewaard

en gearchiveerd worden en hoe lang.” Voor

de praktische regels zijn er procedures op

JessaZorgnet beschikbaar. Daarnaast is het

uiteraard heel belangrijk dat medische en ver-

pleegkundige dossiers op een correcte manier

gearchiveerd worden zodat ze meteen terug

te vinden zijn. “We hebben bijvoorbeeld net

een controle van de FOD (Federale Overheids-

dienst) achter de rug. De inspecteurs sturen

enkele dagen vóór de controle een lijst door

van dossiers die ze willen inkijken. Het is dan

kwestie deze snel terug te vinden. Daarnaast

vragen verpleegdiensten, stafmedewerkers

en artsen dossiers op maar ook patiënten

hebben het recht om hun dossier in te kijken

of een afschrift ervan op te vragen. Het af-

gelopen jaar hebben we zo’n 400-tal dossiers

opgezocht op vraag van patiënten of hun na-

bestaanden."

Bijna drie miljoen pagina’s medische documenten centraal gedigitaliseerd

400Het aantal dossiers dat in 2013 op-

gevraagd werd door patiënten of hun

nabestaanden.

1 350Het aantal strekkende meters centraal

verpleegkundig archief.

220Het aantal strekkende meters RX-mappen.

605 strekkende meters actieve medische dossiers in hangklassement 3 000 strekkende meters niet-actieve medische documenten, dossiers en weefsels

24

janu

ari |

feb

ruar

i ‘1

4

Op de vraag hoe hij ertoe gekomen is om aan

dergelijke missies deel te nemen, zegt dr.

Smeets: “Ik heb dit altijd al willen doen. De

wereld hiermee veranderen kunnen we niet.

Het percentage blinden in Congo blijft enorm

hoog, maar voor de mensen die geholpen

worden maakt het uiteraard wel een verschil.

Zo’n ervaring verandert trouwens ook jezelf.

In onze Westerse wereld staan we er zelden

bij stil, maar het is wel zo: je bent wie je bent

dankzij de kansen die je hier krijgt. Wat zou

dat ginder zijn? Door enkele weken in de

meest primitieve omstandigheden te leven

en te werken – omstandigheden die al bij al

nog luxueuzer zijn dan die van de plaatselijke

bevolking – kom je jezelf ook wel eens tegen.”

Op drie fronten actiefMaar wat houdt zo’n missie precies in? “We

werken er op drie fronten: operaties, raadple-

gingen en bijscholing van plaatselijke artsen

en verpleegkundigen,” vertelt dr. Smeets. “In

het veldhospitaal van de Broeders van Liefde

beschikken we over drie operatietafels in één

zaal. Met ons team van vier oogchirurgen wer-

ken we in een beurtrol: telkens drie halve da-

gen operaties en één halve dag raadpleging.”

220 cataractoperatiesHet Belgische team kan tijdens de missie re-

kenen op de vaste hulp van plaatselijke men-

sen voor bijvoorbeeld de sterilisatie van het

materiaal, twee omloopverpleegkundigen in

de operatiezaal, …. “Eén van die verpleegkun-

digen doet de ‘algemene’ anesthesies voor

onder meer kinderen onder de 15 jaar of te

pijnlijke ingrepen zoals volledig verwijderen

van een totaal verzweerde oogbol. Dit jaar

hebben we 220 cataractoperaties gedaan en

72 ‘kleine’ ingrepen en dit gelukkig zonder

één infectie. En met de hulp van de verpleger-

anesthesist hebben we verschillende blinde

kinderen kunnen opereren die nu terug zien.”

125 raadplegingen per dagNaast de oogchirurgen doen ook de twee

meegereisde oogartsen raadplegingen en

brilaanpassingen. “Tijdens de raadpleging

zien we iedere dag 100 nieuwe patiënten

en 25 patiënten waarbij we de dag ervoor

een ingreep hebben gedaan. We worden dan

bijgestaan door tolken. Ook in de ‘brillenboe-

tiek’ is er een tolk. Voor het eerst hadden we

dit jaar trouwens steeds een oogarts in de

brillenboetiek, waardoor de kwaliteit van de

brilaanpassingen verbeterd is. Ook nieuw is

dat we afspraken hebben gemaakt met een

groothandelaar geneesmiddelen waardoor de

verkoop van betaalbare glaucoomdruppels op

poten kan gezet worden.”

Voorinschrijvingen volzetDe komst van het Belgische team naar Nioki

wordt ruim op voorhand in de kerk aangekon-

digd. “Voor het eerst hebben we gewerkt met

voorinschrijvingen. Een maand vooraf zaten

de raadplegingen al vol. Heel wat mensen lo-

geren een maand in het dorp tot ze aan de

beurt zijn. Om te vermijden dat mensen da-

genlang in de warme zon op het domein van

de broeders zaten te wachten, hebben we dit

Oogoperaties in Congo, maar: “vrijwilligerswerk kan overal”

r. Bruno Smeets, oogarts in ons ziekenhuis, trok in november voor de vijfde keer als vrijwilliger naar Congo. Als lid van een team van Oph-thalmology World Wide (OWW) voerde hij er in Nioki gedurende twee weken oogoperaties en consultaties uit. “Het lijkt misschien spectaculair wat we doen, maar er zijn tal van mensen die zich als vrijwilliger inzetten. Kijk bij-voorbeeld maar naar de vele vrijwil-ligers die in ons ziekenhuis een hel-pende hand bieden.”

D

dr. Bruno Smeets, dr. Tim en dr. Charles

Het team van OWW in Nioki, met dr. Smeets (2de links vooraan)

Klaarmaken voor de operaties

25

janu

ari |

feb

ruar

i ‘1

4

jaar lijsten uitgehangen. Alleen mensen die

zich op de juiste dag aanboden werden op het

domein toegelaten. Dat was zeker een verbe-

tering.”

Kennis delenDe missie is meteen ook een prima gele-

genheid om plaatselijke zorgverleners bij te

scholen in oogziekten. “Zr. Silvie, een ver-

pleegkundige die elders in een ziekenhuis

oogverzorging verleent, kreeg vorig jaar een

spleetlamp van ons, maar die was al snel stuk.

We hebben haar nu uitgelegd wat ze moest

doen om deze te herstellen en ze heeft nog

wat bijkomende kennis kunnen opdoen. Ver-

der assisteerde dr. Tim Mayala ons. Hij was

vorig jaar nog huisarts, maar is nu – dankzij

de spleetlamp en het Kanskiboek dat we hem

vorig jaar gaven – beter geschoold in oogziek-

ten. Hij voerde nu onder onze supervisie al

heel goed raadplegingen uit. Daarnaast maak-

ten we ook kennis met dr. Charles van Kindu.

Hij is – als 40-jarige vader van vier kinderen

- pas afgestudeerd als oogarts met een heel-

kundige opleiding (in Uganda in het Engels!).

Een zeer bekwame en handige oogarts die

bijzonder blij was met de spleetlamp en met

wat we hem konden leren over de phacotech-

niek voor cataractoperaties. OWW gaat er mee

voor zorgen dat hij een operatiemicroscoop

krijgt. Het is de bedoeling dat dr. Charles als

professor aan de universiteit gaat werken.

Elke hoofdstad van elke Congolese provincie

krijgt een universiteit en in Kindu komt er een

opleiding tot arts. Er is dus echt wel een evo-

lutie gaande. Het is fijn om te zien dat er in

het domein van opthalmologie het hele jaar

door beter werk geleverd wordt dankzij de

kennis die we de plaatselijke zorgverleners

kunnen bijbrengen.”

Andere wereldDe missie naar Nioki is voor dr. Smeets telkens

terechtkomen in een totaal andere wereld.

“Zo lijkt het transport per vliegtuigje naar het

binnenland in het begin ronduit gevaarlijk.

En als de eerste keren de stroom uitvalt tij-

dens een operatie ben je toch wel even van

je stuk. Maar voor de mensen in Nioki is dat

niet meer dan ‘een klein probleempje’. In feite

is er voor hen maar één groot probleem: als

een familielid ernstig ziek wordt en de dokter

en het ziekenhuis mijlen ver verwijderd zijn.

We zien in Nioki soms mensen die samen met

een blind familielid wel 1000 kilometer met

boot, fiets en bromfiets tot aan ons veldhos-

pitaal gereisd hebben en die dan een maand

in het dorp logeren. Tegen het moment van

de operatie moeten ze soms geld lenen om

de (heel goedkope) operatie nog te kunnen

betalen. Gelukkig is de solidariteit tussen de

mensen heel groot. Zo zitten bijvoorbeeld

’s zondags tijdens de misviering duizenden

mensen samen te bidden en te zingen voor

de oogpatiënten. Hun geloof geeft hen heel

veel kracht. Een dankjewel de dag na een ge-

slaagde operatie hoor je bijna nooit, maar wel

aan het einde van de ingreep in het Lingala

(de lokale taal) een ‘que dieu vous bénisse’

recht vanuit het hart!”

Oude zonnebrillen

• 4 oogchirurgen, 2 niet-chirurgische oogartsen, 2 oogartsen in opleiding, 2 optiekers,

2 administratieve krachten en 2 verplegers; dat was het team van OWW dat in novem-

ber naar Nioki vertrok.

• 1312 Congolese patiënten kwamen tijdens de missie in Nioki op consultatie.

• Hetteamvoerde292 ingrepen uit, waaronder 220 cataractoperaties.

• Bijna500 brillen werden uitgedeeld.

• 2 Congolese artsen en een verpleegkundige kregen bijscholing door intensief met het

team van OWW samen te werken. Zij nemen de opgedane kennis mee naar hun streek en

kunnen daar zo zorgen voor een betere diagnose en behandeling.

• In2013deedOWW3 missies in Congo. Naast Nioki trok er een team naar Mbuji-Mayi om

dr. Richard Hardy bij te staan in zware operatieprogramma’s en gingen 9 OWW-vrijwilligers

op missie naar Basankusu in het Congolese regenwoud.

• OWWverscheepteditjaar11 ton aan materiaal. Dit was meer dan andere jaren, omdat

het voor Basankusu de eerste missie was en al het vast materiaal zoals een operatiemicro-

scoop mee moest. De vzw werkt hiervoor samen met firma’s, oogartsen, ziekenhuizen …

enkele cijfers

De dag na de ingreep worden de oogverbanden verwijderd

Heb je nog oude zonnebrillen liggen (zonder sterkte) of oude

brillen met ‘enkel-zicht’ (dus geen multifocale of progressieve

glazen), dan mag je deze steeds bezorgen aan dr. Smeets. Dat kan

via de oogkliniek op campus Salvator. Zo kan je ook een bijdrage

leveren voor de mensen in Nioki.

26

janu

ari |

feb

ruar

i ‘1

4

Voordat ze diabetes had, fietste Kim wel re-

gelmatig, maar dat was puur recreatief. “Ik

kreeg echter de smaak te pakken en fietste

steeds meer. Uiteindelijk sloot ik me aan bij

een duatlonclub en waagde ik mij aan mijn

eerste wedstrijden. Maar toen kreeg ik plots

te horen dat ik diabetes had. Gelukkig ben ik

omringd door de juiste mensen en kan ik stel-

len dat een normaal leven als diabeet perfect

mogelijk is, op voorwaarde dat je bewust en

gezond leeft.”

Een kluwen aan vragen“De eerste twee jaren als diabetespatiënte

waren intense leerjaren”, vertelt Kim. “Ik

moest veel metingen doen om de werking van

mijn lichaam en metabolisme te doorgronden

en mijn kennis over voeding bijspijkeren. Ik

plan nu ook elke dag nauwgezet mijn acti-

viteiten. Telkens als ik eet, ga ik na hoeveel

ik heb bewogen en hoeveel ik de uren erna

zal bewegen. Heb ik een intervaltraining of

een duurtraining, moet ik naar het werk, zal

ik het huishouden doen, is het warm of koud

buiten,… In mijn hoofd overloop ik steeds

opnieuw een kluwen aan vragen. Zo weet ik

hoeveel koolhydraten ik moet eten en hoe-

veel insuline ik nodig heb. In het begin was

dat een moeilijke oefening, maar je leert uit

de fouten en met de nodige discipline en veel

metingen leer je je lichaam lezen. Natuurlijk

zijn er dagen dat ik het beu ben, maar ieder-

een heeft wel eens een off-day, toch?”

Hartcentrum ondersteuntKim toont haar insulinepomp die ze altijd bij

zich heeft. “Hiermee kan ik een scherpe dia-

betesregulatie bereiken. In de pomp kan een

sensorfunctie geactiveerd worden. Met be-

hulp van een sensor kan de pomp dan een

grafiek weergeven van mijn suikerspiegel. Zo

hoef ik maar enkele keren per dag vingerprik-

jes uit te voeren, nodig om de sensor te ijken.

Vooral bij wedstrijden is dat handig. Ik verlies

dan geen tijd en weet meteen of ik iets moet

eten of inspuiten. Bovendien is een prikje

slechts een momentopname.” De sensors zijn

prijzig en worden niet terugbetaald door het

ziekenfonds, maar het Hartcentrum Hasselt

geeft Kim financiële ondersteuning en deelt

zijn kennis over diabetes en beweging met

haar.

Een apart gevoelDie kennis kan Kim goed gebruiken, want haar

sportief programma voor 2014 is niet van de

minste. Op nationaal niveau werkt ze toe naar

de Belgische kampioenschappen. “Nu ik vice-

kampioen van België ben, zijn er deuren open-

gegaan. Ik ben aangesloten bij ETZ, de duat-

lonclub van Wevelgem. In Limburg betekent

duatlon niet zoveel, maar hoe meer je richting

West-Vlaanderen en Frankrijk trekt, hoe meer

het leeft. Zeker in Frankrijk zijn de budgetten

veel groter, waardoor het met zijn Grand Prix

een competitie op topniveau aanbiedt.” Atle-

ten uit verschillende landen nemen deel aan

de Grand Prix, de kwaliteit is hoog en de top-

pers meten zich er aan elkaar. Voor hen is het

een goede voorbereiding op het EK en WK.

“Het geeft een apart gevoel om daar tussen

te staan”, glundert Kim. “En ik krijg ook veel

respect omdat ik ondanks mijn diabetes op dit

niveau sport. Als ze mijn insulinemeter zien,

grappen ze soms dat ik wel een heel erg grote

gps bij me heb.”

CCU-medewerker Kim NulensVice-Belgisch kampioen, ook met diabetes!

ind 2010 kreeg Kim Nulens (CCU) te kampen met gezondheids-problemen. Diabetes type 1, luidde het verdict. Maar ze bleef niet bij de pakken zitten: met een ijzeren discipline houdt Kim haar diabetes onder controle en verbaast ze iedereen met haar sportieve resultaten die ze als duatlonatlete neerzet. Enkele maanden geleden werd ze Vice-Belgisch kampioen duatlon op de lange afstand, binnenkort neemt ze voor de tweede keer deel aan de Franse Grand Prix.

E

27

janu

ari |

feb

ruar

i ‘1

4

Zaaien op vruchtbare grondKim zit ook in een Franse ploeg, Les Tritons

Meldois. Daarnaast heeft ze zich aangesloten

bij een atletiekclub, waar ze voor het eerst

scholing krijgt van trainer Jos Maes. Op het

programma: coördinatie, stabilisatie, loop-

techniek en pistetraining. “Het is wel gek om

nu pas te leren lopen, maar op training zien

we progressie dus hopelijk vertaalt zich dat

ook in de competitie. Vorig jaar eindigde ik bij

de Grand Prix in de middenmoot, ik ben be-

nieuwd wat het dit jaar zal geven. Mijn trainer

Jos zegt me dan: ‘Ge zijt nu aan het zaaien op

vruchtbare grond, we zien wel wat de oogst

gaat zijn’.”

De Grand Prix bestaat uit vijf wedstrijden van

eind maart tot begin oktober. Wij duimen al-

vast voor Kim en wensen haar mooie resulta-

ten op nationaal en internationaal niveau!

CCU-medewerker Kim NulensVice-Belgisch kampioen, ook met diabetes!

Diabetes type 1

Diabetes op de werkvloer

Kim lijdt aan diabetes type 1, een chronische aandoening waarbij het

afweersysteem zich tegen de eigen cellen keert waardoor het lichaam geen

insuline meer aanmaakt. Hierdoor blijft er glucose in het bloed en wordt de

bloedsuikerspiegel ernstig verstoord. De internationale Diabetes Federatie

schat dat 8,0% volwassenen in België diabetes (type 1 of 2) hebben. Tegen

2030 zou dat verder oplopen tot 9,6% of 1op 10.

Kim kan gelukkig op veel begrip en steun van haar col-

lega’s op CCU rekenen. Ze kennen haar ook goed genoeg

om te zien hoe ze het stelt. “Een tijdje geleden moesten

we rond etenstijd een reanimatie doen. Tijdens de hart-

massage vroeg een collega aan mij of het wel ging. Ik

voelde niets en zei dus dat alles oké was. Maar blijkbaar

zag ze aan mij dat mijn suikerspiegel toch niet goed zat.

Ze nam vlug drie dextro’s en gaf die aan mij. Na de reani-

matie toen ik mijn suikerspiegel ging meten, bleek dat ik

echt wel kantje boordje stond. Ze zorgen hier dus niet al-

leen goed voor de patiënten, maar ook voor de collega’s”,

glimlacht Kim.

Als ze mijn insulinemeter zien, grappen ze soms dat ik wel een heel grote gps bij me heb.

“"

Ze zorgen op CCU niet alleen goed voor de patiënten, maar ook voor de collega’s.

“"

In het vorige nummer van Jess kreeg

je een leuke fotoreportage en een

kort verslagje mee van de vriend-

schappelijke strijd die 29 Jessateams

aangingen tijdens de Super Prestige

Wisselbeker op 12 oktober 2013. Ook

de teams die de top 3 haalden kregen

een vermelding. Daar speelde het zet-

duiveltje ons echter parten. Niet team

‘het foute antwoord’ behaalde immers

brons, maar wel onze collega’s van den

RX. Beide teams eindigden met een-

zelfde score, maar de RX’ers haalden

het dankzij de schiftingsvraag. Onze

excuses voor deze misser, collega’s

van de RX. Op de foto zie je de RX’ers

glunderen met hun prijs.

RX’ers behalen brons op Super Prestige Quiz

27

janu

ari |

feb

ruar

i ‘1

4

28

janu

ari |

feb

ruar

i ‘1

4

Het initiatief ‘de 1000 km van Kom op tegen

Kanker’ vindt dit jaar plaats tijdens het week-

end van OH Hemelvaart, van donderdag 29

mei tot en met zondag 1 juni. Griet vertelt

hoe dit initiatief werkt: “Je schrijft je in met

een groep van 8 personen en engageert je om

met jouw team 5000 euro sponsorgelden te

verzamelen.”

AfzienIedere deelnemer kan één of twee ritten van

125 km per dag afleggen. Griet: “Sommige

mensen fietsen zo op vier dagen 1000 km bij

elkaar." Griet waagde zich vorig jaar aan 250

km. “We komen regelmatig in de Ancienne

Belgique en een aantal mannen daar vroegen

me om met hun team mee te rijden. Ik steun

sowieso regelmatig goed doelprojecten en dit

initiatief raakt me des te meer omdat ik onder

mijn naaste vrienden al twee mensen – Erica

Thijs en ex-collega Josiane Mulkers - aan kan-

ker verloren heb. Daarom wou ik hiervoor ook

echt graag lichamelijk afzien en tegelijkertijd

geld inzamelen. Dit jaar rijd ik opnieuw mee

met het herenteam van de AB, maar daar-

naast heb ik zelf ook een damesgroepje van

acht verzameld in de fietsclub van Tienen

waar ik lid van ben.”

Iedereen heeft verhaal“Tijdens de fietstocht samen met je team-

leden vertrekken kan, maar in praktijk is het

heel moeilijk om samen te blijven,” weet Griet

uit ervaring. “Dat hoeft ook helemaal niet. Tij-

dens de tocht kom je continu met onbekenden

in contact maar toch vinden al die onbekenden

steun bij elkaar. Iedereen heeft zijn eigen ver-

haal en zijn eigen reden om deze tocht mee

te maken. De organisatie van dit evenement

is trouwens schitterend! Alle straten zijn voor

de fietstochten afgezet en je wordt heel goed

begeleid. Iedereen die vertrekt, komt ook aan.

Ook de aankomst in Mechelen vorig jaar was

hartverwarmend met al die sympathisanten

die er staan te juichen. Op dat vlak lijkt het

wel een wielerkoers (lacht).”

Jessamedewerker Griet Depré fietst voor Kom op tegen Kanker

erpleegkundige Griet Depré van Reva3 campus SU fietst regel-matig in haar vrije tijd. Vorig jaar bracht deze hobby haar ertoe om als enige vrouw in een mannenteam mee te rijden in de ‘1000 km van Kom op tegen Kanker’. Dit jaar heeft Griet zich zelfs geëngageerd om met twee teams deel te nemen en zo via sponsoring opnieuw een mooie som geld in te zamelen voor het goede doel.

V

Vooraleer Griet aan het fietsevenement kan deelnemen, moeten er eerst

nog heel wat euro’s in het laatje komen (5000 euro per team). Daarom

organiseert ze een aantal acties:

• OpcampusSUinhetcafetaria:‘spaarpot’ voor 1000 km van Kom op

tegen Kanker.

• OpcampusSU:pannenkoekennamiddag op zondag 30 maart tussen

13u30 en 17u – voor revalidanten, familie, collega’s en sympathisanten

prijs: 5 euro voor 2 pannenkoeken met koffie.

Inschrijven kan rechtstreeks bij Griet (griet_depre@hotmail.com of 0477

55 36 89) of op Reva3 campus SU.

• 23maart2014 indeparochiezaal inNeerlinterontbijt tussen 8u en

12u. Prijs: 16 euro voor volwassenen, 9 euro voor kinderen tussen 5 en

10 jaar

• Zelfdedag,zelfdeplaatspannenkoeken tussen 15u en 18u.

Prijs: 4 euro voor 2 pannenkoeken.

Inschrijven voor ontbijt en/of pannenkoeken kan bij Griet.

• Ook vrije giften zijn altijd meer dan welkom op rekeningnr:

733-1999999-83 (Kom op tegen Kanker). Vermeld dan wel de referen-

tie: 170 – 003 – 485. Dit is de referentie van de teams waar Griet in

meerijdt. Giften vanaf 40 euro zijn fiscaal aftrekbaar.

Griet zelf stort 1 euro per kilometer die ze fietst (250 euro) en verzamelt

het hele jaar door kleingeld in een spaarpot voor dit goede doel. Daar-

naast is ze nu al aan het trainen voor het fietsevenement.

Griet steunen?

De dienst materniteit trok op 6 no-

vember en 12 november in twee

groepen op teamactiviteit naar Brus-

sel. Onze collega’s bezochten daar,

geheel in de lijn van hun beroep, ‘birth

day’ de fototentoonstelling van Lieve

Blancquaert. Het was een boeiende

expositie, die nog maar eens duidelijk

maakt in welke luxepositie onze Wes-

terse vrouwen kunnen bevallen! Wist

je trouwens dat je iedere 1e woens-

dag van de maand vanaf 13u de mu-

sea in Brussel gratis kan bezoeken?

De groep van 6 november maakte

daar dankbaar gebruik van om het

Margritte museum te bezoeken.

Materniteit bezoekt 'birth day' 29

janu

ari |

feb

ruar

i ‘1

4

Griet steunen?

Geweldig leuk bezoek op vrijdag 31 januari voor de kin-

deren op de kinder- en jeugdafdeling. Dit keer kreeg de

doortocht van de cliniclowns op de afdeling immers een

heel apart tintje. Een cameraploeg van Ketnet volgde

een jong kijkertje dat samen met Ketnet-wrapper San-

der een dagje het beroep van cliniclown wou uitoefe-

nen. Eén van onze jonge patiëntjes schrok wel even

van al dat cameragedoe, maar voor de rest vonden de

kinderen deze extra aandacht een geweldig leuke af-

wisseling. Wil je het zelf even mee bekijken? Stem dan

op zondag 2 maart om 8u30 af op Ketnet voor het pro-

gramma King Size.

Ketnet volgt cliniclowns

op kinderafdeling Jessa

Psychosociale belasting

p r e v e n t i e F L A S H

Oorzaken?

Stress / werkdruk

Ongewenst gedrag

Pesterijen

Problemen met collega’s / leidinggevende

Geweld op het werk

…

Gevolgen? Slaapproblemen

Hoge bloeddruk

Hoofdpijn

Ademhalingsmoeilijkheden

Spijsverteringsstoornissen

…

Waarheen? Hoe melden? Vertrouwenspersonen

voor (verbaal of fysisch) grensoverschrijdend gedrag

zijn er om jou te helpen

Zijn gebonden door het beroepsgeheim

Meer info: JessaNet/Personeel/ Vertrouwenspersoon

Begeleidingsprogramma's? Jessa biedt verschillende

begeleidingsprogramma’s aan:

Omgaan met stress

Met goesting aan het werk?!

Infosessies werk(stress)- beleving voor leidinggeven- den en medewerkers

Individuele begeleiding stress / burnout

Meer info: JessaNet/Personeel/ Gezondheidspromotie

30

janu

ari |

feb

ruar

i ‘1

4

Ingrediënten deeg

• 125grspeculaaskoekjes

• 125grPetitBeurrekoekjes

• 150grgesmoltenboter

Ingrediënten vulling

• 1kgvolleplattekaas

• 125grsuiker

• 3eieren

• 3vollesoeplepelsMaïzena

Versiering

• Versfruitnaarkeuze

• 3potjesvolleslagroom

• 6eetlepelssuiker

• 2citroenen(citroenschilraspen)

Bereidingswijze deeg:

• Doedekoekjesineendiepvrieszakjeenpletzegoedmet

een deegrol.

• Meng150grgesmoltenbotermetdekoekjes.Doedit

met je handen.

• Doeallesineenspringvormenduwgoedaan.Bakineen

voorverwarmde oven op 200° gedurende 10 à 15 minu-

ten.

• Laatafkoelen

Bereidingswijze vulling:

• Doedekaasineenkomenklopgoedop.

• MengdeMaïzenaendesuikerenvoegditmengselbijde

kaas. Klop het geheel goed op.

• Klopheteigeelmetéénlepelsuikeropenvoegdittoe.

• Klopheteiwitmet6soeplepelssuikerstijfenmenghet

lichtjes onder de kaas (niet meer opkloppen).

• Doehetmengselindespringvormentikdespringvorm

een paar keer lichtjes op tafel zodat de luchtbellen eruit

gaan.

• Bakineenvoorverwarmdeovenop200°gedurende45

minuten.

• Zet de oven uit en laat de taart een tiental minuten

staan.

• Haaldetaartuitdeovenenlaatzegoedafkoelen.

Versiering

• Doederoomineenkomenklopdezemet6soeplepels

suiker goed op. Zet in de koelkast.

• Rasptweecitroenschillenenmengditonderderoom.

• Haaldeafgekoeldetaartuitdespringvormensmeerde

boven- en zijkant in met de slagroom.

• Belegmetfruitnaarkeuzeenzetéénuurindediepvries.

icole Penders, medewer-ker schoonmaakdienst, bezorgde ons voor dit nummer het recept van een overheerlijke kaastaart. Pro-beer dit receptje zeker zelf eens uit.

N

Kaastaart

Culinair

Nicole Penders werkt al 31 jaar in de dienst schoonmaak van ons ziekenhuis. Tegen-

woordig houdt ze huis 9 op campus Virga Jesse ‘spic & span’. Nicole is gehuwd en

heeft vier kinderen. In haar vrije tijd houdt ze van kokerellen samen met haar man en

van ‘genieten van de kleine dingen van het leven’.

Op 16 januari vond het jaarlijkse

Nieuwjaarsdiner van de JOZ-senioren

plaats in zaal Lorka in Hasselt. Om

12u45 stroomden 181 genodigden

toe. In de receptieruimte kon ieder-

een klinken op het nieuwe jaar. De

obers waren gul met de drankjes en

de hapjes waren niet te versmaden.

Ook dit jaar kon men kiezen met welk

gezelschap men graag samen aan ta-

fel wou zitten. De vorstelijke maaltijd

kreeg een verrassend toemaatje: een

grote ijstaart met vuurwerk! Voorzit-

ter Richard nam even het woord om

nieuwjaarswensen te uiten en een

verrassing aan te kondigen. Confe-

rencier “Lowieke” (Ludo Hermans,

rampencoördinator in het Jessa Zie-

kenhuis) voorzag op een ludieke ma-

nier foto’s uit de oude doos - gepro-

jecteerd op een groot scherm - van

commentaar. Zo te horen was dit naar

de zin van iedereen want er werd heel

wat gelachen! Om 18u keerde ieder-

een met een goed gevoel huiswaarts.

JOZ-Senioren vieren feest

31

janu

ari |

feb

ruar

i ‘1

4

21-08-13 Louis Martijn Droogmans apotheek Virga Jesse

20-10-13 Karan Kaan Hicran Kaplan geriatrie 4 Salvator

06-11-13 Jaak Karel Mellen ICT Virga Jesse

13-11-13 Lokman Saloua El Ouariachi schoonmaak Virga Jesse

24-11-13 Korneel Dorien Byloos labo Virga Jesse

10-12-13 Stan Marga Bogaert operatiekwartier Salvator

16-12-13 Femke Annemarie Janssen hart-long-vaatchirurgie Virga Jesse

17-12-13 Filien Evy Van Bael oncologie Virga Jesse

23-12-13 Feline Elsie Stroobants gastro-enterologie Salvator

08-01-14 June Annelies Troonbeeckx nucleaire geneeskunde Salvator

18-01-14 Loekas Robrecht Reynders geriatrie 4 Salvator

Geboorten

Personeelsweetjes

28-12-12 Danny Senden en Sofie Meynen orthopedie Salvator

14-12-13 Henri Dielkens en Mariette Jacobs dispatch Virga Jesse

11-12-13 Özlem Dagli en Yalçin Gönendi pneumologie Virga Jesse

14-01-14 Zühre Turan en Muhittin Güzel operatiekwartier Virga Jesse

Huwelijken

20-02-14 Rob Opdencamp apotheek Salvator

30-03-14 Annie Claes keuken Virga Jesse

01-04-14 Lutgarde Teuchy lopende waak Salvator

Pensioen

Kaastaart

32

janu

ari |

feb

ruar

i ‘1

4