JERZY BARTMINSKI - columbia.edu · Caillois Roger 108, 131 Cantor Norman F. 139 Carnero Primo 87...

63
POLSKA AKADEMIA NAÜK • INSTYTUT BADAN LITERACKICH JERZY BARTMINSKI O JE^ZYKU FOLKLORU WROCLAW WARSZAWA KRAKOW GDANSK ZAKLAD NARODOWY MIENIA OSSOLINSKICH WYDAWNICTWO POLSKIEJ AKADEMU NAUK 1975

Transcript of JERZY BARTMINSKI - columbia.edu · Caillois Roger 108, 131 Cantor Norman F. 139 Carnero Primo 87...

POLSKA AKADEMIA NAÜK • INSTYTUT B A D A N L I T E R A C K I C H

JERZY BARTMINSKI

O JE ZYKU FOLKLORU

WROCLAW • WARSZAWA • KRAKOW • GDANSK ZAKLAD NARODOWY MIENIA OSSOLINSKICH WYDAWNICTWO POLSKIEJ AKADEMU NAUK

1975

S P I S T R E ä G I -•--.•• ' • . • • ' . : . •

Str.

I. W S T ^ P • , • ' • • • : ' • ' • . : • ! • : ' • • • " !' • • ' • " • : • • • H

i , f 1. DiaJektologiczny Charakter pracy . . . ' • ... •-' -. . . -.;• . . ,,< •. • , • • • 11 • •• 2. Stan badan ' -'-. . .... . . . .;,< . .•,,..-•; . ; ' . . . 12

3. Cel.;badan . , . . . . . . . . . . * . . - . . . . • • . » -. . •.-., - 17 . 4:. tröäla . . . . . . •- . . . . . '. . . . . . . . . . . . . ; . . . . ' 20

,1 5. Zröznicowanie j^zykowe badanego terenu . ., . .. . \. . 31

I I . FOL'EL-dR JÄKÖ POST'ÄÖ J i ^ Z Y K l UST1^( J0 ^--'^ . •.

; 1. Ceehy regionalne — drugorz^dne . . . . . . , .' . . . 38 • 2. Eiipsa . . . . . .• . ,. , . . . . . , . . . . ' '. . . . 40

... 3. Kontaminacja . . . , •-••••• . . . . . . 4 1 • .; 4 . P o r m t i l a '. . . • • • • • . • . . . . -. • .' • ,* • . • ^ - ' • ^ 2

5. Powtörzenie 48 6. Eola incipitu .^,^ . . . . . . 58 7. Dialogowosc . . . ' , . . . . . . . ; . . . 60 8. Ograniczenie selekcji — cecha folkloru i j^zyka niö'svionego 64

l i r . r O N E T Y K A TEKSTU gPIEWANEGO '

1. Poezja ludo-vv-a — poezjc^ meliozjiq, ' 65 2. i letody analizy , 67 3. BarTva samoglosek w spiewie 68

A. Szerokie warijfuty fonemu « (u, d) . . . . . . . . 68 B. Szerokie 'warianty i, y 74

;, C. Osla'bienie redukcji nie akcentowanych samoglosek o, e . . . . . 79 : D. Pozorjie a pocliylone '.,.'.. 83

E. Delahializacja o i jcgo zblizenie do o . . . . . . . . . . ' . . , . . . 87 : ; F. Szerokie e . . . . : . . . 88 • •; Gr. Podsumowanie: Tejidencja do neutralizacji bar-i\^ — wynik kon-1. : fliktu artykulacji i fonacji 88 : 4. Przebieg artykulacji samoglosek 102

A. OslaMenie labializacji naglosowycli o, u . . . 102 B. Prejotacja i postjotacja 107 C. Wzmocnionie rezonansn nosowego w wygiosie . . 123 D. Dyftongizacja i neutralizacja: dwa sposoby przystosowania. tekstu

do •wymogöw muzyki . , , . . . . . ' . , . . . , . 129 5. Wyl^cznosc form typu lilija a prawo sylab otwartych .' . . . . . . 131

IV. J^ZYK WiEBSZA NA TLE JlßZYKA PROZY

1. Formanty wiersza ludovrego 1S6 2. Zdrobnienia i Bpieszczenia . 137

A. Waga problemu . . '. 137 B. Co to jest zdrobnieniel 13S C. Stopnie derywacji, ich nacechoiraaie emocjonalne . 140 B . Metoda opisu 142 E. Zdrobnienia w pietoiach 143 F. Zdrobnienia -w.wicrsiach recytowanych 149 G. Zdrobnienia vr tekstach prozaicsnyeh 160 H. Poröwaanie zdrobnied -nryat^nj^cycli -w prozie i pieini 152

a) Jakie wyrazy ulegaj^ ^obnieniu . 152 b) Iloä6 zdrobnied opartych na jednej podstawie 157 c) B6znice vr produktyTmofici sufiksöw dh . . . . 15» d) Niekt6re formacje dh lüni^ce pieän od' pfozy 162 e) Stopnie deminutywizacji 163 t) Fiinkcje zdrobnied w pieäni 167

3. Obocznoäd krötkich i dtugich poataci wjTazötr jako czynnik reguliij%oy rytm wieraza . . . 171 A. Nieröwnosylabiczne dublety fonetyczne 171

a) ^ci^ni^te i nie äci^ni^te postacie zaimköw dzieriawczycb: Tnoja \\ ma itp. 171

b) Oboczne postacie czasoiniiköw: stojala \\ stala, bojala si^ \\ hcHa si^ 176, c) .Formy czasotmikowe typu enaje 182' d) PrzyWady rzadszych dubletöir fonetycznych 186 ^

B. Nieröwnoaylabiczne dublety slowotworcze 187, stajenniea: pot. »tajnia 187., polowiea, polowina: pot. polowa, polöwha 187^ kijanica: pot. hijanka . 187i paliea: pot. pälka 189^ gzManica, szklemca: pot. sManka 189 Podoleniec: pot. Podolak . 189, eakoehanie: pot. kochanie 192 mac: pot. matka 192 kowalicha: pot. kowalka ,. 192 wolek: pot. wolee, ezyszceony byezek 194 kowiic, kowany: pot. kuc, kuty 194 hiesec: pot. hiee, is6 196 tdkowy: pot. taki 196 nieohaj: pot. niech 198 jako: pot: jak 198

C. Nierownosylabiczne oboczne formy flekayjne 199; do ci^ itp.: pot. do ciebie itp 199 ptaszkowie: pot. ptaazki 201 na kon itp.: pot. na konia itp 203 Dopelniacz 1. mn. Tzeczownik6w m^akicb z konc. 0 : pot. -öw , 203 Repartycja koncöwek narz^dnika 1. mn. -mi\\-ami 20»

4. Szyk przydawki dzierzawczej 206 _

,7 V • • •

A. Inwersja (azyk poatpozycyjny zaimka) typu ojeieo möj yr wierezacli ' i prozie . 206 B. Inweraja a typ zaimka (dzieriatirczy-wskazuj^cy) 208 C. Pozycja grupy z inwersja w wersie (zdaniu) . 209 D. Inweraja a przypadek rzeczownika. 212 E . Eozdzielnol6 grupy z przydawk^ dzierzawcz^ . . . . . . . . . . 214 F . Podsumowanie 215

6. Lamanie normy J^zykowej w rymaoh 215

V. POZAMELICZNE I POZAWERSYFIKACYJNE W Y R Ö 2 N I K I STYLU ARTYSTYCZNEGO

1. • * • . . . . . . . . . . 221 2. Liryczne mazurzenie w pieSniacb zamojskicli . 221 3. Poetyzmy leksykalne 222

A. Poetyzmy „przekladalne" i „nieprzekladalne" . 222 B . 0 metodzie . 224 C. Przyklady opozycji leksykalnycb . . 225

bör, gaj: pot. las . . . . . . . . . 225 dqbrowa: pot. d^bma, las . . . r. . . . 227 terem: pot. dorn, palae^ beadroeel 228 «hata: pot. chdlupa, dorn, . 230 podwoje: pot. dr«w 232 komnata: pot. izba, mieazkanie, poköj 232 rodzioex pot. ojcowie, ojce 233 nadobny. pot. piqkny 234 krasny. pot. 1" pi^hny, 2" czerwony 234 krasa: pot. uroda 234 wctspem, wasan, V!asze6: pot . pan r . . . . . . . .. -236 prewota: po t . t 236 myto: pot. eaplata, nagroda 236 rozauö: pot. rossypaö i 237 rusy: pot. jasny 237 rosiste, rz^giste (wloay): pot. bvjnel 238 •wrony, brony (kod): pot . kary 238 atojawa: pot. przeslica, adwent 240 choda, tviaa: pot. zwierz^, owoo 241 maehaj: pot. ogon 241 gielda: pot. brona, plug 242 (kwiecied-) pleoien: pot . 0 242 (ptaszek-) kr^gulaszek: pot . 0 242 (plachta-) tarachta: pot . 0 , 243 (Janek-) podkasanek: pot. 0 243 (matka-) rozklepatka (dzieci^ta-) wytrzyszcz^ta: pot. 0 244 kiejby: pot. jak 244 lecz: pot. ale 245 k^dy: pot. gdzie 245 gdy: pot. jak, kiedy 245 gdyby. pot. jak 246

D. Przyklady opozycji semantycznych 246 dunaj 'wielka woda; morze, rzeka lub tp . ' : pot. 'nazwa wlaana' . . 246

8' -

bvikowina 'lais bukowy' : pot. 1° 'nagienie lub drewno -buka',' 2° buczy-na, bukowy las 249

podole 'dolina ' : pot . 'nazwa wlasna' . . ; ' . . • . . . • • ; 249 podlasie 'miejsce pod lasem'r pot. 'nazwa wlasna'•. . ; ; . . •. .: . 250 kocJianeh, kochanka 'ukocbany, -a ' : pot. 'amant, «soba spoza mal-

• : . zenstwa' . . . . . ; . . . . . ; . ; . . ; i . . . . . ; .. . . ." . 251 nieboga 'narzeczona, zona' : pot. 'nieszcz^iliwa kobieta* . : , . : . 251 litery 'ksi^Äki': pot. 'znaki älfabetu' . •,• ; .'. . :. ,,. . , . . j .• .• 252 ryzula, ryzocha 'krowa', 'klaoz': pot. ' t rawa' i in. 252 bystra (woda) 'czysta ' : pot. 'szybko ptyn^iCa' . . •:'.-:•.''. . . . 252 cisowy 'kosztowny, pi^kny': pot. 'zrobiony z cisu' . . '. . . . . . 253 lawendowy ' ladny ' pot. ' ? ' 254 malowany "pi^kny, ladny lub t p . ' : pot. .'pomalowany' . . .. . .•.• . . 254 marmurowy 'kosztowny': pot. 'z marmuru' . . ; . . . , . . . .• .• 254 toczony 'p i^kny' : pot. 'wytoczony' . . . . .• . . . .- . ; . . .; . 255 zeznoiö si^ 'spoclc si^' (o czlowieku): pot. 1° 'pokry6 si^ ros^ (o szkle-)',

2° spooic si^ . . . . ' . : . : . • •. , ,.,j.'.; : •. . . . . 255 stroiö 'budowaö, wznosiö': pot. 'zdobic, ubierac' .••. 255 pkikac kogo: pot. plakac za kirn, po Mm, o kogo . ,. ,.'.•• 255

E. Röznice iywotnosoi . . . . . . . . . . . : ,v . . . 256 F . Najwazniejsze grupy semantyczne poetyzm6w>. •. .. . : . . . . . . 258

T l . ZAKOIJCZENIE ' • ;

1. J^zyk folkloru — gwarq, artystycznq, . ;• . . ; ; 259 2. Cechy wyrözniajqce tekstöw melicznych . . . . . . ; . . . . . . . . 260 3. Cechy wiersza w odroznieniu od prozy . 260 4. Wiaiciwosci poetyckie ; . . . . . . .,. . . . 261

- 5. Selekcja i generalizacja elementöw potocznych w folklorze . . . . . 262 - 6. Aktywizacja biernych elementöw j^zykowych . . - . . . - 264

7. Przejawy tworzenia si^ interdialektu poetyckiego ; 265 8. Poetyzmy stale i zmienne. Typy zmian Icksykalnych . . . . . . . . 266 9. Charaktery?tyka geaetyczna poetyzmöw: archalzmy, neologizmy, zapozy-

czenia 268 10. Rola elementöw ukrainskicli i rosyjskich w folldor^e liibelskim 271

••'•11. Uwagi o j^zyku glöwnych gatunkow folklorii . ;..•.!•• . . . . 273 Wykaz cyto%vanyeh prac . . . ., . . . . . . . . . . . 276

POLSKA AKADEMIA NAUK • INSTYTUT BADAI^ LITERACKICH

FORMY LITERATURY POPULARNEj

STÜDIA POD REDAKCJ4

ALEKSANDRY OKOPIEN-SLAWINSKIEJ

WROCLAW • WARSZAWA • KRAKOW • GDAi ISK ZAKLAD NARODOWY IMIENIA OSSOLINSKICH WYDAWNICTWO POLSKIEJ AKADEMU NAUK

1973

03

SPIS T R E S C I Str.

Aleksandra O k o p i e d - S i a w i d s k a Slowo wstqpne 7

Zbigiiiew J a r o s i A s k i Literatura popularna a problemy historycznoliteracUie 11

Albin B a g i n Literatura popularna i jej odbicie we wspölczesnej prozie slowackiej (ze slowackiego przelozyla Danuta Abrahamowicz) 31

Zofia M i t o s e k Pcwiesc i stereotypy. (Pröbo interpretacji powieici A. F. Ossendowskiego „Pi?c minut do pölnocy") 43

Wojciech L i p o A s k i Sport w literaturze prasowej dvmdziestolecia miqdzywojennego . . . 67

Anna M a r t u s z e w s k a Niektöre wlaiciwoSci struktury polskiej wspölczesnej powieici kryminalnej 93

Jozel B a c h ö r z Polska powiesc tajemnic w pierwszym cwiercvneczu jej istnienia . . 115

Janina K a m i o n k o w a Almanachy literackie jako przejaw dziewiqtnastowiecznej kultury popularnej 137

Anna B a r a n c z a k Konwencjonalnosä w piosence jako problem semantyczny . . . . 173

Stanislaw B a r a r i c z a k „Nasza wola — Polska gola!" (O transparentach, kihicöw pilkarskich) . . 193

Jadwiga J a g i e 11 o Postaci bohateröw ludowej ballady 209

Indftks nazwisk 233

INDEKS OSÖB

Abrahamowicz Danuta 42 Abramowicz Johanna 160 Akkerman Rudolf 142 Aladin Jegor 140 Albanski Spirydion 88 Alex Joe zob. Slomczyfiski Maciej Allen G.K. (pseud.) 76 Andersen Hans Christian 49, 157 Andrews Maurice C. zob. Szczypiorski

Andrzej Ankwicz Siaw 94 Aricescu CD. 120

Bach Johann Sebastian 182 Bachörz Jözef 115—135 Bachtin Michail 19, 44, 55, 64 BaczyAski Stanislaw 97 Bagin Albin 31—12 Balcerzan Edward 182, 190 Ball Jan (pseud.?) 75, 76 Balucki Michal 118, 127, 128, 130, 132 Bandrowski Jerzy 17 Baranowski Amurat 157 Baranowski Wojciech 19—21, 23, 25 BaraAczak Anna 173—192 Baranczak Stanislaw 32, 193—208 Baratynski Jewgienij 142 Baronzi George 120 Barthes Roland 44, 59 Bass Eduard 38 Baudelaire Charles 38 Bechet Charles 125 Becu Salomea 146, 160 Benveniste ßmile 56 Bernard Jan 93, 101 Best George 204 Bestuzew Aleksandr 142 Beyle Marie Henri zob. Stendhal Bielowski August 157

Bill Mike (pseud.) 15 Blonska Wanda 56, 59 Bobkiewicz Franciszek 157 Boccherini Luigi 181 Bode Carl 137 Bogucki Jözef Symeon 117, 130—132 Boguslawski Edward Wojciech 117, 118,

132 Borkowski Dunin Leszek 116, 127, 151 Borkowski Zenon 99 Boy-2eleAski Wladyslaw zob. 2eleAski

Wladyslaw (Boy) Branecky Jozef 39 Braun Valentin (bokser, przezw. Zezowa-

ty Val) 72 Bremond Claude 44 Brodzinski Kazimierz 157 Bucelski Teofil 157 Bujnicka (?) 160 Bujoreau loan M. 120 Burkot Stanislaw 127 Burski Aleksander 157 Byron George 123 Bystron Jan Stanislaw 210

Caillois Roger 108, 131 Cantor Norman F. 139 Carnero Primo 87 Carry Lucienne 75 Cassa-Kasicka Emilia 112 Cavaignac Godefroy 125 ChalasiAski Jözef 155 Chamisso Adalbert 142 Champfleury Jules Husson 124 Charlton Bobby 205 Charpentreau Jacques 137 Chl^dowski Walenty 147, 156 Chodzko Aleksander 157 Chodzko Dominik 159

234

Chodzko Ignacy 157 Chomiakow Aleksiej 142 Chotomski Ferdynand 159 Christie Agatha 103, 110 ChruäciÄski Kazimierz 117 Chwostow Dmitrij 151 Cieplinski Marcin 157 Cottin Sophie de 122 Coubertin Pierre de 72 Crosby Bing 192 Cyprian Tadeusz 79, 80 Czajkowska Krystyna 127 Capek Karel 32—34, 37, 38

Daiches David 137 Daszynski Ignacy 79 -D^browski Stanislaw 113 D^browski Wiktor Junosza (pseud. Jan

O. Rzutowski) 71, 72, 76, 90 Delwig Anton 142 Demarczyk Ewa 176, 177 Dembowski Edward 148, 170 Dempsey Jack 72, 86' Dickens Charles 122, 123 Dolatowska Krystyna 131 Dostojewski Fiodor 13, 19, 37, 44, 45 Doyle Arthur Conan 22 Draminska-Joczowa Maria 124 Dorians H. (pseud.?) 89 Ducange (a. Du Gange) Victor 124 Dumas Alexandre (ojciec) 37, 124 Dunin Janusz 137 Duranty Philippe 124 Dygasiiiski Adolf 119 Dzierzkowski Jözef 116, 117, 126—130, 132,

133

E.L. 45 Eagen Eddie 72 Eco Umberto 38, 126, 184 Edigey Jerzy zob. Korycki Jerzy Eichendorff Joseph von 142 Escarpit Robert 137

Fag Adam 78 Faryno Jerzy 52 Fedorowski Grzegorz 98 Fichte Johann Gottlieb 142 Fink B. (pseud.?) 86 Fiszmajster Edward (pseud. Edward Ran)

72, 87

Franco Bahamonde Francisco 205 Frankowski Karol 117 Fredro Aleksander 159 Frybes Stanislaw 116 Frybesowa Aleksandra zob, Ol^dzka-Fry.

besowa Aleksandra Frye Northrop 44

Gadocha Robert 204 Gaertner Katarzyna 175 Gajos Stefan 85 Galecki Tadeusz zob. Strug Andrzei Gawareclü Wincenty Hipolit 157 ^ Genlis Felicite Ducrest de Saint-Aubin,

Mme de 122, 124 German Anna 175, 181 Gessen Siergiej 141 Giesz L. 34, 35 Ginsbert Julian 15 Glücksberg August Emanuel 116, 157 Glowacki Aleksander zob. Prus Boleslaw Gluski Marceli 157 Gniedicz Nikolaj 142 ' Godebski Franciszek Ksawery 157 Goetel Ferdynand 78 Goethe Johann WoLfgang von 142 Gogol Nikolaj 37, 122 • Gold Artur 183 Gombrowicz Witold 183 ; Gomola Jan 203 Gorczyiiski Adam 116 Gordon Barbara zob. Mitzner Laryssa Gorecki Antoni 144, 159 Goslawski Maurycy 146 Goszczynski Seweryn 157 Görka Olgierd 15 Görski E. Feliks 115 Grabowski Michal 116, 140, 147 Grajewski Wincenty 65 Gramsci Antonio 32, 35, 38 Gribojedow Aleksandr 142 Grom Jan 120 Groza Aleksander 157 Gutowski Tadeusz 90

Hajota zob. Pajzderska Helena Janina Hamsun Knut 82 Hardenberg Friedrich Leopold von zob.

Novalis Hart James 137 Hartwig Walenty 77

235

Hauser Arnold 139 ~ Helwecjusz (wlasc. Helvetius Claude

Adrien) 128 Hemingway Ernest 56, 81—85 Herburt Mamert 157 Hernas Czeslaw 12, 138, 194 Herrera Hellenio 199, 201, 204 Hopfinger Maryla 12 Hrusovsky Jan 39 Hrüz Pavol 39, 41, 42 Hugo Victor 37 ' Hutnikiewicz Artur 124 Huttner Karol Jözef 143 Hviezdoslav zob. Orszägh Pavol

Inglot Mieczyslaw 118, 154 Iwanow Wiaczeslaw 53 Iwaszkie'wicz Jaroslaw 27 _

J. Antoni dr 20b. Rolle Antoni Jachowicz Stanislaw 147, 157 Jagiello Jadwiga 209—232 Jakimowicz Tatiana 125 Jakubowicz Jözef 168 -Jalowiecki Florentyn 157, 159 Jan II Kazimierz, kröl polski 164 Jan HI Sobieski, kröl polski 206 Janicki Klemens 143 Janin Jules 125 Janion Maria 28, 61, 122 Januszkiewicz z Becu Hersylia 160 Jarosik Andrzej 204 Jarosifiski Zbigniew 11—30, 31 Jaros Peter 39—41 Jastrz^bski Jerzy 97, 102, 108 Jazykow Nikolaj 142 Jeffries Jim 81 Jesensky Janko 39 J^drzejowska Jadwiga 74 . Jilemnicky Peter 40 Joachim Jacek (pseud.) zob. Kubikowski

Zbigniew Joczowa Maria zob. Draminska-Joczowa

Maria Johnson Lester 81 Jökai Mör 39 Jouy Etienne 125 Joyce James 121 Jurfo Jan 32 Jurkiewicz Jakub 157

Kaczanowski Alojzy 98 Kaczanowski Jözef 117 Kaes Rene 137 Ka-ku-sy (pseud. zbior.) zob. Kaluza

Zygmunt, Kuchar Wladyslaw, Syno-wiec Tadeusz

Kaluza Zygniunt 79 Kamiriski Jan Neptomucen 146 Kamionkowa Janina 137—171 Kasicka Emilia zob. Cassa-Kasicka Emi­

lia Katoni Jözef 158 Kawczynski Antoni 75 Kazynski Wiktor 159 Kerner Justinus 142 Ketchell Stanley (Stanislaw Kiecal) 87 Kicka Teresa 149 Kleszczynski Zdzislaw 13 KtodziAska Anna (pseud.?) 93—95, 98, 99.

103 Kloskowska Antonina 74, 211 Kniaznin Franciszek Dionizy. 16, 144 KociubiAski Wladyslaw 157 Kolberg Oskar 210 KoHupajlo Wincfnty 157 Konarski Michal 83

•Konieczny Zygmunt 176 Konstancja z Habsburgöw, zona Zygmun-

ta III 164 Korkozowicz Kazimierz 94, 98, 104 Korsak Julian 157 Kor well Karol 157 Korzeniowski Jözef 146, 157 Korzycki Jerzy (pseud. Jerzy Edigey) 94,

95, 99, 101, 103, 104, 107, 112 Kosinski Ryszard 90 „ Kostecki Tadeusz (pseud. K.T. Wand) 94,

97 Kostka Hubert 201, 204 Kostkiewiczowa Teresa 16 Koszko A.F. (pseud.?) 15 Koszutski Adam Witold 119 132 Kot Jozef 42 Kotoni Jözef 158 Kozlow Iwan 142 Kozlowski Kornel 229 Kozmian Jan 116 Krakowowa Paulina 118, 157 Kraszewski Jözef Ignacy 117, 118, 143,

154, 157, 158, 164

236

Kriestowsfci Wsiewolod 120 KropiAski Ludwik 157, 159 Krylow Iwan 141, 142 KrzemieA Slaw 124 Kubikowski Zbigniew 95, 100, 101, 105 Kuchar Wladyslaw 79 Kumelski Norbert Alfons 158 Kusocinsld Janusz 72, 74 Kwasniewski Kazimierz zob. Slomczynski

Maciej Kwiatkowski Tadeusz (pseud. Noel Ran­

don, Wigiliusz RandoAski) 93, 96 Kwiatkowski Wladyslaw 126

Labaczewski M. 80 Langie Karol 156 Lee Francis 206 Lek (pseud.) 79, 80 Lenartowicz Teofil 146, 157 Lenöo Tibor 42 Lennon John 192 Leonidas (pseud. pilkarza) 88 Lewinöwna Zofia 149 Lewis Matthew Gregory 123 Liba Peter 32 LipoAski Wojciech 67—91, 197 London Jack 81—83, 85 Lotman Jurij 40, 52, 53, 59—61 Löwenthal Leo 137 Louis Joe 86 LubaAski Wlodzimierz 198, 202, 204 Lukäcs György (a. Georg) 53

Lawska Modesta 160 Lempicka Marcelina 160 Lugis Andrzej zob. Reksza Aleksander,

Strzelecki Marian

M.T. 15 MacCartney Paul 192 Macdonald Dwight 193 Macherey Pierre 47, 64 Maciejewski Janusz 118, 145, 195 Maciejewski Marian 122 Macpherson James 143 Majakowski Wladimir 121 MakuszyAski Kornel 12 Mandrou Robert 137 Marczynski Antoni 16, 17, 22 Martuszewska Anna 93—113 Martyna Henryk 88

•u

•u

41 ' ' .'*

H «

Maruszewski FeUks 158, 159 Massalski Edward Tomasz 134 Matyas Michal 88, 201 Maupassant Guy de 82 Mauss Jözef 143 Mayen Jözef 134 Mercier Louis-Sebastien 125 Merzbach Samuel Henryk 117 Michaelis Karin 17 Miciukiewicz Alina 43, 44 Mickiewicz Adam 144, 157—159 Miechowiczowa Felicja 146 Mielech Stanislaw 80 Miko Frantisek 34, 36, 37 Mitosek Zofia 40, 43—66 Mitzner Laryssa (pseud. Barbara Gordon)

94 ,,; Mlynarski Wojciech 180—182, 192 ., Mniszköwna Helena (wla§c. Helena Ra-

domyska) 14, 16, 27 Mochnacki Maurycy 140, 141 '' Modzelewska Natalia 19, 44 Moles Abraham A. 43 Moniuszko Stanislaw 159 •'' Morawski Dzierzykraj Franciszek .159 Morin Edgar 104, 193 Mukafovsky Jan 134 Müller Wilhelm 142

Nagiel Henryk 119 Nezval VitSzslav 38 Nicoll Allardyce zob. Ramsay John Niemcewicz Julian Ursyn 159 Nisard Charles 137 Niinänsky Joi 39 Novalis (wlaSc. Friedrich Leopold von

Hardenberg) 142 Nowak Alina 181 Nowakowski Henryk 150 Nowakowski Zygmunt 84 Nowosielski Teofil 158 Nurmi Paavo 74

Obr^palski Antoni 158 Odyniec Antoni Edward 145, 149, 157, US Odyniec Konstancja 160 OkopieA-Slawinska Aleksandra 7—l».

30, 61, 63, 106 Ol^dzka-Frybesowa Aleksandra 193 Orszägh Pavol (przyd. Hviezdoslav) 40 Orzeszkowa Eliza 116

237

Osiecka Agnieszka 190 Ossendowski Antoni Ferdynand 40, 43, 45,

46, 53—55, 57, 62—65 Owst G.R. 137

Pajzderska Helena Janina (pseud. Hajo­ta) 13

Paszkowski Jözef 157 Peretiatkowicz Antoni 52 Petkiewicz Stanislaw 74 Petrik Vladimir 39, 41 Piqtkiewicz Ludwik 143 Pieszman A. 159 Piorunowa Aniela 61 Piasin Raimund 142, 152 Poe Edgar Allan 121 Pol Ernest 199 Pol Wincenty 157 Pola5ek Karel 38 Pollak Roman 67, 68 Pope Alexander 143 Poreda Stanislaw 87 Preiss Walenty 85 Prokop Jan 14 Propp Wladimir 44, 209, 222 Prus Boleslaw (wlasc. Aleksander Glo­

wacki) 116 Przybora Jeremi 180, 192 Pszczolowska Lucyila 182 Puszkin Aleksandr 140—142, 158 PytlasiAski Wladyslaw 72

Radcliffe Ann 122 Radomyska Helena zob. Mniszköwna He­

lena Ramsay John (pseud. Allardyce Nicoll) 62 Ran Edward zob. Fiszmajster Edward Randon Noel zob. Kwiatkowski Tadeusz RandoAski Wigiliusz zob. Kwiatkowski

Tadeusz Rappaport Zenon 169 Rautenstrauchowa Lucja z Giedroyciöw

127 Reksza Aleksander (pisal z Marianem

Strzeleckim pod pseud. Andrzej Lugis) 72, 75, 76, 84, 85, 89

Restif (a. Retif) de la Bretonne Nicolas--Edme 125

Reutt Gozdawa Wincenty 158 Richard Tex 72 Rimbaud Jean Arthur 38

Rolle Antoni (pseud. dr Antoni J.) 154 Rosnowska Janina 116, 117 Rousseau Jean-Jacques 52, 53 Rozbicki Rozmiar Soter 117, 130 Rusiecki K.R. 117, 132 Rusinek Michal 180 Ruttkowski Wolf gang Victor 174 Rylejew Kondratij 142 Rzewuski Adam Wawrzyniec 159 Rzewuski Henryk 168 Rzutowski Jan O. zob. D^browski Wiktor

Junosza

Sade Donation marquis de 123 Sadek Jerzy 199 Safian Zbigniew 94 Saussure Ferdinand de 59 Schechner Richard 197 Schelling Friedrich Wilhelm Joseph von

142 Schiller Friedrich 142, 152 Schlegel August Wilhelm 142 Schopenhauer Arthur 53 Schubert Franz Peter 174, 175, 177 Scott Walter 19, 37, 124, 164, 166 Semil Malgorzata 197 S^kowska A. 160 Sekowski Jözef 116 Sienkiewicz Henryk 39, 75 Simenon Georges 95 Skimborowicz Hipolit 146 Skolyszewski Franciszek 186 Skrunda Wiktor 155 Skwarczynska Stefania 144 Sloboda Rudolf 42 SlawiAska Alelcsandra zob. Okopien-Sla-

wiAska Aleksandra Slawinski Janusz 14, 63, 106, 134, 145, 182 Slodkowska Elzbieta 138 Slomczynski Maciej (pseud. Joe Alex,

Kazimierz Kwasniewski) 95, 96, 101 Slonski Edward 19 Slowacki Juliusz 146, 158 Smirnow-Sokalski Nikolaj 142 Spesz (autor Okultizmus a zdzrak) 41 Stasko Pawel 25, 27, 29 Stendhal (wlasc. Marie-Henri Beyle) 124 Stevenson Lionel 137 Straszewska Maria 117, 155 Stribling Young 86 Strohsovä E. 37, 38

238

Strug Andrzej (wlaäc. Tadeusz .Galecki) 56

Strzelecki Marian (pisal z Aleksandrem Reksz^ pod pseud. Andrzej Lugis) 75, 76, 89 , ^ ;.

Sudolski Zbigniew 146 \ : • Sue Eugene .115—117, 119, 120, .124—128,

131—135 , : , : ; • ; . .: - . Suski Alfred 199 . Sütovec M. 32, 34, 35 Synowiec Tadeusz 79 SzabraAiski Antoni Jözef 153 Szczeglow Jurij 22 Szczerba Ryszard 111 Szczypiorski Andrzej (pseud. Maurice

C. Andrews) 96, 97 " Szepielewicz Jozefa 160 Szereszewski M. 76 Szklowski Wiktor 37, 123 Szletter Zygmunt 115 Szoltysik Zygfryd 199,' 202, 207, 208 Sztyrmer Ludwik 170 Szurkowski Ryszai:d 202 Szymanowska Maria 159 160-• ' ' " Szymanow^i Waclaw 132

Scislowska Zofia 166 "• • . Swi^cicki Mateusz 176

Teige Karel 38 Texa Richard 72 Tieck Johann Ludwig 142 Tilden William 76 Todorov Tzvetan 44, 56 Toeplitz Krzysztof Teodor 98, 106, 108 Toporow Wladimir 53 Tripplin L. Teodor 115, 118 Trojanowiski W. 80 Trzaska Wladyslaw 98 Trzynadlowski Jan 65, 197 Tunney Gene 86 Tu Wim Julian 12, 16, 176 Tymowski Tomasz Kantorbery 144

Uhland Ludwig 142 Urmowski Klemens 143

Vajansky Svetozär Hurban 39 Varnhagen von Ense Karl August 142 Voss Johann Heinrich 152

Waga Antoni 151

Wahl Eberhard 42 Wand K.T. zob. Kostecki Tadeusz Wankowicz Melchior 194 Wardasöwna Maria 73 WaruszyAski A.J. 119, 132 Wasitowa Zofia 116 Wasowski Jerzy 180 Wasylewski Stanislaw 151 '• Vv'att lan 137 Weinsberg Adam 184 '• Werthman Michael S. 139 -Wiaziemski Piotr 142 i Wilde Jimm 86 f Wilk Eryk 83, 89, 90 -WilkoAska Paulina z Lauczöw 149 • ^ Williams Raymond 137 • •'•• Wilson Harold 197 i Winawer Bruno 13 > Witkiewicz Stanislaw Ignacy (Witkacy)

56 Witten L. 80 Witwicki Stefan 145, 156 • Wlast Andrzej 185 •••''' WoLff Boleslaw Maurycy l49, 150 Woiski Wlodzimierz Dionizy 154 •'• Wöjcicki (a. Wöycicki) Kazimierz Wlady-

dyslaw 132, 147, 150, 156, 157, 168

Zagörski Jerzy 180 i Zaj^czkowski J.P. dr (pseud. zbiorowy) 15 Zaj^czkowski Szymon 159 Zaleski Dionizy 145 Zaleski Jözef Bohdan 144, 145, 157, 159 Zamorra Ricardo 88 Zarzycka Irena 43 Zelenay Wladyslaw 80, 89 Zeydler-Zborowski Zygmunt 94, 102 ZieliAski Wiktoryn 144 Ziemi^cka Eleonora 116 Zola ßmile 82, 124 Zygmunt III Waza, kröl polski 164 Zykmund Vaclav 32, 34, 36

S'-elenski Wladyslaw (Boy) 79, 80 2;eromski Stefan 26 Zmichowska Narcyza 170 2migrbdzka Maria 127 Äölkiewski Stefan 12, 28, 29, 31 Zölkowski Alojzy 144 2ukowski Wasilij 141, 142 Zurowski Maciej 116, 131

I K ^^ ^-^ ••. r - ,-^ r - 1

POLSKA AKADEMIA NAÜK • INSTITUT BADAN LITERACKICH

KQI^TEKSTY NAUKI O LITERATURZE

POD REDAKCJA MALGORZATY tZERMlNSKIEJ

WROCLAW • WARSZAWA • KRAKOW • GDANSK ZAKLAD NARODOWY IMIENIA OSSOLINSKICH WYDAWNICTWO POLSKIEJ AKADEMU NAUK

1973

">

SPIS TRESCI

Slowo wstepne . . . . . ' . . . . , . 7

Maria J a n i o n

Marksizm a humanistyka rozumiejqca. Horyzont badaü nad literaturq . 9

Stefan Ä ö l k i e w s k i

O badaniu dynamiki kultury literackiej 49

Zdzislaw L a p i A s k i

Poezja i psychologia 79

Henryk M a r k i e w i c z

Literatura w Swietle semiotyki (na marginesie prac J. Lotmana) . . . 91

Anton P o p o V i ö

Teoria przekladu w systemie nauki o literaturze; ze slowackiego przelo-zyla Maryla Papierz 107

Stanislaw D q b r o w s k i

Zakwestionowanie tezy o wylc^cznoici tworzywa jqzykowego w dziele literackim 127

Indeks nazwisk 153

INDEKS NAZWISK

Ablancourt Perrot d' 107 Adorno Theodor W. 134 Ajschylos 36 Alembert Jean Le Rond d' 107 Althaus Horst 9, 12, 32, 33 Althusser Louis 40 Anders J. F. 36 Andrzejewski Jerzy 142, 143 Apollinaire Guillaume (pseud., wlaSc.

Kostrowicki Wilhelm Apolinaris) 123 Aragon Louis 35 Auerbach Erich 38 Axelos Kostas 13

Bois Jacqueline 13 Bollnow Otto Friedrich 31 Borowski Wlodzimierz 134 Boy-2eleAski Tadeusz 149 Brecht Bertold 36—40 Breton Andr6 123 Brodzka Alina 11, 24, 34 Brooks Cleanth 98 Bruni Leonardo 107 Brzozowski Stanislaw 18 Buber Martin 10, 128 Bulba Taras 95 Bultmann Rudolf 45

Bachtin Michail Aleksandrowicz 66—68, 97, 98

Baczko Bronislaw 9 Bahr Ehrhard 22, 24, 26, 33 Balcerzan Edward 117, 119, 125 Baluch Jacek 121 Balzac Honore 34, 37, 38 Banach Andrzej 136 BaraAczak Stanislaw 121 Barberis Pierre 38 Barthes Roland 66 Batiuszkow Konstantin Nikolajewicz 91 Bazin Andre 142 Beckett Samuel 34 Beguin Albert 38 Benjamin Walter 36, 39, 40 Benn Gottfried 34 Bergson Henri 9, 31, 143 Berlewi Henryk 134 Bernal John Desmond 130 Bialoszewski Miron 83, 88 Bielinski Wissarion G. 133 BieAkowski Zbigniew 90 Bloch Ernst 9, 23, 36, 37 Bogatyriow Piotr Grigoriewicz 52, 66

Chardin Teilhard de 130 Charteris Leslie 62 Chryzyp z Soloi 43 Ciechanowska Zofia 137 CieSlikowska Teresa 141 Claudel Paul 124 Cleveland Sidney E. 84 Cooper James Fenimore 38 Corneille Pierre 47 Cyceron (Marcus Tullius Cicero) 107 CzermiAska Malgorzata 8 CzerwiAski Marcin 44 Czukowski Korniej 109 Czyzewski Tytus 150 Capek Karel 123 Cepan Oskar 117, 121

Daix Pierre 35 Decourdemanche D. 16 Descartes Rene 10 Diagilew Siergiej 132 Dilthey Wilhelm 9—,12, 17-

43—45 Dolet Etienne 107 Dos Passos John 34, 37

-20, 28, 31, 32,,

154

Dreyfus Sylvie 9 Dryden John 107 Du Bellay Joachim 107 Dubuffet Jean 134 Öuriäin Dion^s 114 Dziemidok Bohdan 130, 131

Eberhardt Konrad 135 Eco Umberto 66 Eichenbaum Boris Michajlowicz 66, 127,

132, 134, 151 Eisenstein Siergiej Michajlowicz 66 Eisler Hanns 37, 39, 40 Eluard Paul 35 Emerson Ralph Waldo 131 Engels. Friedrich 30 Ernst Paul 21 Escarpit Robert 51, 75 Eurypides 43 Ezechiel prorok biblijny 48

Falkowska Barbara 136 Faryno Jerzy 91, 92 Felix Josef 123, 124 Ferentik J. 113 Feuerbach Ludwig 22 Fiodorow Andriej Wieniediktowicz 109 Fischer Seymour 84 Fleming Jan 62 Fönagy Ivan 102 Freud Sigmund 79 Frye Northrop 96 Fügen Hans Norbert 51

Gaffron Mercedes 81 Gallas Helga 24, 27, 35—37, 39, 40 Galle Henryk 137 Genette G^rard 40, 46—48 George Stefan 9, 13 GlowiAski Michal 44 Goethe Johann Wolfgang 27, 41, 137, 138 Gogol Nikolaj Wasiliewicz 95 GolaAskl Filip Neriusz 137 Goldmann Luden 9, 12, 15, 21, 51, 76 GoSlicki Janusz 11 Görny Wojciech 133, 146, 147 Görski Konrad 150 Greimas Algirdas Justas 66 Grygiel S. 10 Gundolf Friedrich 9, 12, 29 Guze Joanna 76 -

Hartmann Max 139 Hasior Wladyslaw 134 Hausenblas Karel 110, 112 Hauser Arnold 51 Head Henry 85 Hebbel Friedrich 25 Hecht Werner 36, 37 Hegel Georg Wilhelm Friedrich 10, 20—

23, 27, 28, 35, 40, 41 Heisenberg Werner 45 Herder Johann Gotfried von 148 Hernas Czeslaw 63 Hieronim iw. 107 Hikmet Nazim 35 Hjelmslev Louis 147 Horacy (Quintus Horatius Flaccus) 107 Hölderlin Friedrich 2i; 28 Hugo Victor 124 Humboldt Wilhelm von 117 Husserl Edmund 27 Hviäö Josef 116 Hutnikiewicz Artur 131 Hyppolite Jean 22, 23

Ingarden Roman 127, 128, 137, 139, 149, 151

Irzykowski Karol 142 Iwanow Wiaczeslaw Wsiewolodowicz 66

Jackiewicz Aleksander 140, 141 Jakobson Roman 66, 98, 99, 108, 111, 125,

135, 137, 143, 151 Janion Maria 9, 140 JasieAski Bruno 150 Jastrzebski Zdzislaw 133, 134 Jerschina Stanislaw 137 Jesienin Siergiej Aleksandrowicz 124 Jirät V. 108 Joyce James 34, 37 Jung Karl Gustav 79 Jungmann Josef 107 Jurys Julia 41

Kaden-Bandrowski Juliusz 74 Kafka Franz 34 Kant Immanuel 15, 130 Karpow M. M. 128 Karpowicz Tymoteusz 86 Kartezjusz zob. Descartes Rene Kasperski E. 91 Kerenyi Karol 45

155

•JCepiAski Z. 91 Kierkegaard S0ren Aabye 9 "Kisielewski Stefan 146 Kleiner Juliusz 102, 139 Klobusicky E. 36 Kloskowska Antonina 41 •Kmita Jerzy 149 Koch Sigmund 81 Kolaczkowski Stefan 18 "Kolakowski Leszek 9, 14, 15, 48 Kornacki Jerzy 131 Xorsch Karl 37 Kofinek Josef 112 Kossak Jerzy 135 Kostkiewiczowa Teresa 88 KotarbiAski Tadeusz 129, 148 TCoziol Urszula 86, 87 Xracauer S. 141 Kremer-Marietti Angele 10—12 TCridl Manfred 112, 132 Krokiewicz Adam 43 Kruczkowski Leon 56 XrzemieA Krystyna 31, 41 TCrzyzanowski Julian 63, 130 ICuderowicz Zbigniew 10, 17, 31 Xunzel F. P. 113 Kurecka Maria 45 Kwiatkowski Jerzy 88

Xarin B. 117 Xask Emil 9, 27 Leglis Paul 143 X,e Mans 107 I^enin Wladimir Iljicz 9, 14, 34 Xiermontow IVüchail Juriewicz 98, 100 L,e§mian Boleslaw 83 Levi-Strauss Claude 26, 46, 66, 76 Xevy Jifi 109—111, 119 LewaAski Julian 130 X,ewicki Boleslaw Wlodzimierz 141 Xichtcheim George 9, 11, 12, 21—24, 28 Lotman Jurij Michajlowicz 66, 67, 91—

106, 122 Luchterhand Hermann 12, 36 Lukäcs György 9, 11—15, 18-^4, 124 Luksemburg Röza 9 Luter Martin 107 Lutman Roman 16, 17

LapiAski Zdzislaw 14 Lempicki Zygmunt 16—18

Luciuk Juliusz 146 Lukasiewicz Jacek 90 Lukaszewicz Maria 136

Mackay A. L. 130 Majakowski Wladimir 124 Makowski Zbigniew 136 Makunajte Aldona 135 MakuszyAski Kornel 69 Mann Thomas 37 Mannheim Karl 19, 20 Marceau Marcel 139 Marinetti Pilippo Tommasso 150 Markiewicz Henryk 131, 133, 149, 150 Marks Karl 10, 11, 14, 15, 19—22, 26, 27,

30, 34, 36, 40, 42, 43 Mark war dt Bruno 17 Martakova-Räzusova Maria 124 Mathesius Vil§m 112 Mayenowa Maria Renata 147 Mayer Günter 40 MQtrak Krzysztof 24 Mickiewicz Adam 82, 102, 107 Miko FrantiSek 112 Mlodozeniec Stanislaw 150 Mojzesz z Kobrynia 10 Moliere (pseud. wlasc. Poquelin.. Jean-

-Baptiste) 122 Moore Henry 134 Morris Charles 103 Moscovici J. 37 Mostowicz Tadeusz Dol^ga 74 Mukafovsky Jan 98, 108 Musil Robert von 34 Mycielski Zygmunt 138

Nalkowska Zofia 74 Nietzsche Friedrich 44 Norwid Cyprian Kamil 83, 118 Novalis (pseud. wlaäc. Hardenberg Frie­

drich von) 31

Okopien-SlawiÄska Aleksandra 88, 150 Opacki Ireneusz 131 Ossowski Stanislaw 52

Papierz Maryla 126 Pasternak Boris Leonidowicz 103 Pazura Stanislaw 42 Peiper Tadeusz 135 Penderecki Krzysztof 138

156

Perlini Tito 28, 32 Pianko Gabriela 28 Picasso Pablo 35 Piorunowa Aniela 140 Piscator Erwin 39 Piwocki Ksawery 131 ' Polezajew Aleksander N. 94 Popoviö Anton 121 Posnett Hutcheson Macaulay 128 Poulet Georges 19, 20, 40, 47 Prochäzka Vladimir 108 Prokop Jan 127 Propp Wladimir Jakowlewicz 66 PrzyboS Julian 83, 88, 89 Puszkin Aleksander 95, 101

Rabelais Francois 68, 149 Ramuz Charles-Ferdinand 124 Ranke Leopold 16, 17 Rasch W. 37 Raszewski Zbigniew 139 Rehof Hruby z Jeleni 107 Rickert Heinrich 9 Ricouer Paul 40, 44—47 Roscommon Wentworth Dillon 107 Rühle Jürgen 36

Saussure Ferdinand de 65 Schilder Paul 84, 87 Schiller Friedrich 26, 27, 32 Schlegel August Wilhelm 12, 107 Schlegel Friedrich 17, 31, 139, 146 ' Schleiermacher Friedrich 11, 45, 107 Shontz Franklin C. 84, 85 Schönberg Arnold 134 Serejski Marian Henryk 16 Shakespeare William 43 SiciAski Andrzej 62 SiemiAska Ewa 139, 142, 143 Simenon Georges 65 Simmel Georg 9, 15—22, 28, 29 Sinko Tadeusz 138 SkwarczyAska Stefania 67, 127—130, 132

—134, 137, 138, 141, 143—148, 150—151 SlawiAski Janusz 88 Slowacki Juliusz 82 Sollers Philippe 44, 45 Solzenicyn Aleksandr Isajewicz 36 Sorel Georges 9 Staiger Emil 127 Staäko Pawel 74

Stazewski Henryk 134 Stendhal (pseud., wlaäc. Beyle Henri-Ma­

rie) 76 Stern Anatol 135 Szczeglow Jurij Konstantynowicz 65 Szczuka Mieczyslaw 135 Szekspir William zob. Shakespeare WiH

liam Szklowski Wiktor 132 Szyma Tadeusz 24, 42

Svantner Frantiäek 124 Sniatecka-Wowerowa Felicja 76 Switch Jerzy 121

Taine Hipjwlyte 7 Tapies Antonio l34 Tatarkiewicz Wladyslaw 130 Toeplitz Jerzy 143 Tolstoj Lew Nikolajewicz 25, 26, 34, 3T Toporow Wladimir Nikolajewicz 66 TroczyAski Konstanty 112 Trubeckoj Nikolaj 99 Turek Leszek 42 TuTski Zbigniew 146 Tuwim Julian 69 Tynianow Jurij N. 66, 99 Tytler Alexander Fräser 107 Tzara Tristan 35

Uspienski Boris Andriejewicz 66, 98

VanCura ZdeAek 108 Vico Giovanni Battista 10 Villon Frangois 149 Vodiika Felix 108 Vrchlicky Jaroslav (pseud., wlasc. Frida

Emil) 107

Waldorff Jerzy 138 Wallis Andrzej 62 Walzel Oscar 144 Warren Austin 146 Waßen Florian 36 Weber Max 9, 13, 19, 20 Wellek Rene 146 Wert Pola 140, 142 Wierzewski Wojciech 140, 142 Wierzbicka Anna 132 Windelband Wilhelm 9, 130 Wolf Josef 125

157

Woloszynow Walentin Nikolajewicz 66 Worringer Wilhelm 15, 16, 18 Wöjcicki Kazimierz 112 Wölfflin Heinrich 144

Zabolocki Nikolaj 91, 95, .96 Zalamansky Henri 75, 76 Zener Karl E. 81

Zeraffa Michel 26 Ziegler Jean 13

Äabicki Zbigniew 38 2urowski Maciej 146 2ywczyAski Mieczyslaw 16

2ilka Frantiäek 108

POLSKA AKADEMIA NAUK . INSTYTUT R A D A N LITERACKICH

GRZEGORZ GAZDA

FUTURYZM W POLSCE

WROCLAW • WARSZAWA • KRAKOW • GDANSK ZAKLAD NARODOWY IMIENIA OSSOLIlSiSKICH WYDAWNICTWO POLSKIEJ AKADEMU NAUK

1974

INDEKS NAZWISK

Alomar Gabriel 41 Altomare Libero 43, 44 Amundsen Rpald 97 Annunzio Gabriele d' 36, 37, 39, 40, 50,

51, 52 Apollinaire Guillaume (wlasc. Kostro­

wicki Wilhelm Apolinaris) 36, 37, 39, 40, 45, 50—52

Asiejew Nikolaj 60 Awerczenko Arkadij 57

BaczyAski Krzysztof Kamil 24 Bakoä Mikulaä.34, 35 Balcerzan Edward 5, 108, 130 Balla Giacomo 44 Balmont Konstantin 53 BaAcer Stefania 76 Barr Alfred H. jr 36 Baudelaire Charles 38, 74—76 Baumgarth Christa 38—43, 47 Bederski Adam 81 Berent Waclaw 114 Bergman Pär 49 Bergson Henri 40, 48, 49, 62, 63, 69 Bibrowski Mieczyslaw 27 Bielski Konrad 20 Biely Andriej 107 BieAkowski Wladyslaw 27 Bierdiajew Nikolaj 114 Bleriot Louis 84 Blök Aleksandr 53, 57, 107 Bobrow Siergiej 60 Bobrowski Czeslaw 20, 22, 27 Boccioni Umberto 39, 44, 54, 70, 130 Bolgopolow L. K. 107 Bonzagni Aroldo 44 Borowski Tadeusz 24 Bouchary Jean 52 Braun Jerzy Lubicz 94

Briusow Walerij 55, 60 Brodzka Alina 7 Broniewski Wladyslaw 104, 105, 108—111 Brucz Stanislaw 64, 70, 71, 94 Brühll Stefan 64 Brun-Bronowicz Julian 24 Brzeski Kazimierz 04 Brz^kowski Jan 20, 26 Brzozowski Stanislaw 13, 63, 67 Bujnicki Teodor 28 Bunikiewicz Witold 19 Bunin Iwan 57 Burluk Dawid 52—55, 57, 60 Burluk Nikolaj 54, 58, 98 Burek Tomasz 12 Burow L. 54 Buzzi Paolo 43, 44 Byron George 67

Capuana Luigi 41 Carli Mario 46 Carlyle Thomas 67 Carra Carlo 44, 48 Carrieri Giuseppe 43 Cavacchioli Enrico 43 Cieslikowska Teresa 5 Chlebnikow Wielimir (wlaäc. Wiktor) 54,

57—59, 87, 115 Chwistek Leon 5, 65, 66, 69 Claudel Paul 40 Cocteau Jean 130 Corradini Enrico 39, 46 Coutts-Smith Kenneth 98 Czachowski Kazimierz 17 Czarnowska Maria 30 Czarnowski Stefan 7 Czechowicz Jözef 20, 27, 106 CzekaAska-Heymanowa Röza 28 Czernik Stanislaw 25

135

Czerny Anna Ludwika 52 Czorny Sasza (wlasc. Glikberg Ale­

ksandr) 57 Czukowski Korniej 53, 55, 57, 76 Czyzewski Tytus 5, 12, 16, 21, 64—66,

68—70, 72, 77, 85, 91—96, 99, 100, 120— 122, 124, 126, 128, 132

Dehmel Richard 40 DembiAski Stefan 121 Denhoff-Czarnockl Waclaw 107 Dobrowolski Stanislaw Ryszard 27, 28 Dostojewski Fiodor 57 Druidi-Gambilli Maria 42 Dubuffet Jean 115 Duganow P. 97 Duvignaud Jean 11

Erlich Victor 61 Estreicher Karol 5 Etiemble Rene 76

Fik Ignacy W, 15, 35 Fiori Teresa 42 Fryde Ludwik 30

Gacki Stefan Kordian 27, 64, 70, 71, 83, 84, 126

Gajcy Tadeusz 24 Galczynski Konstanty Ildefons 5, 28, 114 Gastiew Aleksiej 111 Gazda Grzegorz 23, 38, 61, 79, 81, 118,

120 GlowiAski Michal 5—8, 11, 16, 32, 38, 77,

125 Gniedow Wasilij 57 Gorki Maksym (wlasc. Pieszkow Alek­

siej) 57 Gorodecki Siergiej 54, 115 Gottlieb Leopold 13 Govoni Corrado 43, 44, 48 Graal-Arielski (wlasc. Pietrow Stiepan)

55, 56 Grabowski Ignacy 62 Grabska Elzbieta 39, 42, 50 Gralewski Waclaw 20, 28, 29 Gredzinski Mieczyslaw 20, 21, 94 Grydzewski Mieczyslaw 18 Guro Jelena 52, 54, 58

Harasymowicz Jerzy 120 Hermelin Bronislaw 64 Hofman Vlastimil 13 Holz Arno 40 Hopensztand Dawid 59 Hulewicz Jerzy 13 Hutnikiewicz Artur 5, 50

Ibsen Henrik 40 Irzykowski Karol 17, 19, 64, 79, 106 Iwanow Gieorgij 54 Iwanow Wiaczeslaw 55 Iwanowski Bronislaw 94 Iwanscy, rodzina 28 Iwaszkiewicz Jaroslaw 17, 28, 63, 69

Jakimowicz Mieczyslaw 13 James William 48, 49 Jankowski Jerzy 5, 63, 66, 77, 89, 90,

92, 1132 Jarry Alfred 39 JasieAski Bruno 5, 16, 22, 27, 52, 64, 66—

73, 79, 80, 82—84, 88—98, 100, 101, 103 —105, ,107—114, 121—124, 126—130, 132

Jaworski Roman 114 Jaworski Stanislaw 5, 73 Jellenta Cezary 63 Jesienin Siergiej 107 Jewgieniew A. 60 Jewstigniejewa Lidia 54 Juszczak Wieslaw 13

Kahn Gustave 38, 41 Kamienski Wasilij 52, 54, 59—61 Kapidzic-Osmanagic Hanifa 62 Karatson Andre 62 Katanian Wasilij 59 Kazanski (wlasc. Ignatiew Iwan) 55—57 Kin Cecylia 40, 46 Kirchner Hanna 23 KleszczyAski Zdzislaw 24 Kolaczkowski Stefan 19, 115 KoltoAski Aleksander 63 Korzeniewska Ewa 132 Kosidowski Zenon 17 Kotula Adam 36 Kowalczykowa Alina 5, 18, 63, 79 Kozikowski Edward 19, 28, 81 Kozlowski Czeslaw Jastrz^biec 76 Krahelska Haiina 111

136

Krakowski Piotr 36 ., . . • Kriuczkow Dimitrij 57 Kruczkowski Leon 24, 25 Kruczonych Aleksiej 52, 57, 59 Krzyzanowski Julian 33 Kulbin Nikolaj 54 Kuprin Aleksandr 57 Kurek Jalu 26, 97 Kuzmin Michail 57 ,

Lam Andrzej 34, 50, 63, 69, 72, 73, 131 LechoA Jan (wlasc. Serafinowicz Leszek)

15, 17, 63, 85 Lenin Wladimir (wlasc. Uljanow) 1Ö7 Lesmian Boleslaw 19, 115, 118 Lier Henri van 78 Liwszyc Benedikt 54, 58 Lucini Gian Pietro 41, 43, 44 Lukacs György 35 Luti Giorgio 40, 47

Lochwicka Mirra 55 Lopalewski Tadeusz 79, 84

Majakowski Wladimir 45, 52, 53, 57—61, 97, 104, 105, 107, 108, 111, 130

Mallarme Stephane 38, 40, 41, 53 Maria Federico de 43, 44 Marinetti Filippo Tommaso 34, 36—55,

59, 61, 62, 66, 67, 76, 87, 91, 98, 116 Markiewicz Henryk 11, 33, 34 Markov Vladimir 53, 54, 57, 58, 59 Marks Karol 106, 107 Maszinski S. O. 33 Matejko Aleksander 7, 9, 10 Mathauzer Zdenek 36, 53, 54 Matjuszyn Michail 54 M^czka Jözef 24 Meyerhold Wsiewolod 61 Mickiewicz Adam 103 Milawski B. 97 Miller Jan Nepomucen 19, 22, 114, 115 Milosz Czeslaw 27, 28 . . Mlodozeniec Stanislaw 5, 16, 20, 27, 70,

80, 89, 94—97, 99, 100, 106, 117—120, 122—124, 128, 129, 132

Morasso Mario 39 Morawska Hanna 42 ' Morse Samuel 67 Mussolini Benito 46

Nalkowski Waclaw 108 Nevinson C. R. W. 45 Nezval Viteäslav 107 Niekrasow Nikolaj 53 Nietzsche Friedrich 48, 49, 54 Niezabitowski Edward Lubicz 114 Nizen Jekaterina 58 NowaczyAski Adolf 17

OkopieA-SlawiAska Aleksandra 125 Olimpow Konstantin (wlasc. Fofanow)

55 Olmsted Michel S. 7

Orsyd (wlasc. Limprechtöwna Anna) 62 Ortega y Gasset Jose 114

Palazzeschi Aldo 43, 47, 48 Panteo TuUio 41 Papini Giovanni 39, 40, 46, 47, 48 Pasternak Boris 60 Peguy Charles 40 Peiper Tadeusz 5, 20, 22, 26, 52, 69, 70,

73, 83, 105, 106, 127, 129 Peterajova Ludmila 48 Picon Gaetan 61 Piechal Marian 28 Pietrzak Michal 28 Poggioli Renato 35 Pollaköwna Joanna 5 Pomorska Krystyna 61 Pratella Francesco 54 Previati Gaetano 44 PrezzoUini Giuseppe 40 Prokop Jan 13, 63 Pronaszko Andrzej 12 Pronaszko Zbigniew 12 Przybos Julian 20, 26, 106 Przybyszewski Stanislaw 16, 18, 131 Pugaczow Jemielian 123 Puszkin Aleksandr 53, 57

Radziszewski W. 97 Ratajczak Dobrochna 92 Rawinski Marian 24, 108, 122 Razin Stienka (wlasc. Stiepan) 61, 123 Remizow Aleksiej 57 Relidzynski Jözef 24 Reymont Wladyslaw Stanislaw 12, 122 Rimbaud Arthur 38, 40, 75, 76, 86 Romani Romolo 44

137

RossijaAski M, (wlasc. Zak Lew) 60 Rousset Jean 33 Rudner Karol 67 Rudnicki, wlasciciel kawiarni 30 Russolo Luigi 44 Rylko Zdzislaw 52 Rytard Jerzy Mieczyslaw (wlaäc. Kozlow­

ski Mieczyslaw) 65, 76, 81

Salcstein Mieczyslaw 64 Sapegno Natalino 40 Schaukai Richard 40 Schnür-Peplowski Stanislaw 121 Sebyla Wladyslaw 28, 30 Sebylowa Sabina 30 Segantini Giovanni 44 Settimelli Emilio 46 Severini Gino 44, 48 SierotwiAski Stanislaw 125 Siewierianin Igor (wlaäc. Lotariew) 55,

57, 84 Skriabin Aleksandr 83 Skwarczynska Stefania 5, 116, 120, 122 Skwarczynski Adam 17, 27 SlawiAski Janusz 5—7, 16, 20, 25, 73, 125 Slobodnik Wlodzimierz 64 Slonimski Antoni 5, 17, 21, 63, 75—77,

81, 85, 106 Soffici Ardengo 46, 47, 48 Solecki Leon 65 Sologub Fiodor 57 Solowiow Wladimir 54 Spengler Oswald 114 Staff Leopold 85, 119 Stande Stanislaw Ryszard 104, 109, 111 Stawar Andrzej 24, 25 Stern Anatol 5, 16—18, 20, 27, 52, 64—68,

69, 70—78, 80, 82, 87, 88, 90, 91, 95, 97, 98, 100, 103—109, 113, 114, 116, 117, 126, 128—130, 132

Stradecki Janusz 6, 9, 17, 18 Strohsovä Eva 62 Strumph-Wcjtkiewicz Stanislaw 65, 84 Stryjenska Zofia 122 Stur Jan (wlasc. Feingold Hersz) 8, 15,

16, 19, 21, 77, 114 Strzeminski Wladyslaw 98 Szabolcsi Miklos 35 SzczepiAska Joanna 19 Szczuka Mieczyslaw 98 Szela Jakub 121—123

Szenwald Lucjan 21, 28 Szerszeniewicz Wadim 54, 59 Szirokow Pawel 56 Szklowski Wiktor 59 Szymanski Edward 28 Spiewak Jan 57, 59, 72

Tatlin Wladimir 61 Teige Karel 107 Themerson Stefan 97 Themersonowa Franciszka 97 Thieghem Paul van 33 Tierentiew Igor 59 Timofiejew W. W. 61 Tolstoj Lew 57 Tomaszewski Boris 126, 130 Trzynadlowski Jan 61 Tuwim Julian 5, 16, 17, 24, 63, 75, 76,

77, 84, 88, 89, 118, 130, 131 Tynianow Jurij 59 Tzara Tristan 51, 130

Viele-Griffin Francis 41 Verhaeren Emile 39 Verlaine Paul 38, 43

Wandurski Witold 20, 104, 105, 109, 111 Warren Austin 33 Wat Aleksander (wlaäc. Chwat) 17, 65,

70, 72, 75, 82, 83, 85, 86, 88, 89, 95, 97, 100, 113, 114, 126, 128—130, 132

Wazyk Adam 26, 52, 86 Wellek Rene 33 Whitman Walt 39, 50, 53, 76, 90 Wieczorka Tatiana (wlasc. Tolstoj) 59 WierzyAski Kazimierz 16, 17, 76, 77, 84 Winawer Karol 107 Witkiewicz Stanislaw Ignacy (Witkacy)

19, 20, 92, 114, 131 Wittlin Jözef 19, 106, 114 Wojciechowski Aleksander 12 Wojnar Irena 11 Wojtkiewicz Witold 13 Wolkow Anatolij 61 Woroszylski Wiktor 45, 58, 60, 61 Wyka Kazimierz 11, 12, 63, 85, 121, 132 Wyka Marta 5 Wyspianski Stanislaw 12, 85, 121, 122

Zagörski Jerzy 28

138

Zawistowski Wladyslaw 18 ZawodziAski Karol Wiktor 27 Zaworska Helena 5, 43, 48, 49, 50 Zdaniewicz Uia 59, 60 Zegadlowicz Emil 19, 21, 27, 81, 115, 122 Ziejka Franciszek 122 Ziomek Jözef Maksymilian 30

Znaniecki Florian 114 Zola Emile 39

Zabicki Zbigniew 7, 23 Zarnowski Jözef 29 Zeromski Stefan 12, 17, 52, 79, 106, 121 Zurowski Maciej 39, 49, 51, 52

SPIS TRESCI

Str.

Od Autora 5 I. Spoleczne uwarunkowania grup literackich w Polsce mi^dzywojennej . . 7

il. Grupa literacka. Wybrane zagadnienia 7 2. U podstaw nowego okresu literackiego 11 3. Grupy literackie po roku 1918 16 4. Wobec tradycji 24 5. Grupy a instytucje zycia literackiego 25

II. Futuryzm. Chronologia i programy prqdu 32 1. Pr^d literacki. Zarys problematyki 32 2. Marinettyzm i futuryzm wloski 38 3. Najblizsze konteksty ruchu — dadaizm i programy Apollinaire'a . 50 4. Od egopoezji do „Nowego LEF-u". Futuryzm w Rosji 52 5. Polski program futuryzmu 62

III. Elementy jwetyki immanentnej polskiego futuryzmu 74 1. Od symbolisitycznego urbanizmu do dadaistycznej Gga . . . . . 74 2. Z cywilizacjq i przeciw niej 89 3. Literatura na lewo 100 4. Wobec prymitywu i poezji ludowej 114

rv. Legenda polskiego futuryzmu 125 Indeks nazwisk 134

POLSKA AKADEMIA' NAUK • INSTYTUT iBADAIvf LITERACKICH

TEKST I JEZYK PROBLEMY SEMANTYCZNE

Praca zbiorowa

pod redakcjq ^

MARI RENA W M A Y E N O W ^

WROCLAW . WARSZAWA • KRAKOW • GDANSK ZAKLAD NARODOWY IMIENIA OSSOLINSKICH WYDAWNICTWO POLSKIEJ AKADEMU NAUK

1974

SPIS T E E S C I Btr.

Od Redakcji . 7 Jan F i r b a s

O poj^ciu dynamicznosci wypowiedzenioxvej w teorii funkejonalnej perspektywy zdania (z j^zyka czeskiego przel. A. Budzynaka) 9

Frantisek D a n e ä Semantyczna i tematyczna struktura zdania i tekstu (z j^zyka czeskiego p r z ^ . Maria Renata Mayenowa) 23

Krystyna P i s a r k o w a O spöjnosei tekstu möwionego . . . • 41

Zygmunt S a l o n i O nwzUwoSciach elipsy okreslenia ezasownika w polskim teMoie wielozdanio-wym 73

Miroslav Ö e r v e n k a O tematyeznym nast^pstwie: na materiale czeskich tekstöw poetyckich (z JQzyka czeskiego przel. E. Nadolska) 85

Margarita J . L e k o m o e v a Uwagi o strukturze semantyeznej tekstu poetyckiego (z j^zyka roayjskiego przd . Zofia Balakier) 99

.Jerzy B a r t m i n s k i O spöjnosei pie^ni ludowej 107

Teresa D o b r z y n s k a O poczqtkaeh i koncach bajek zwierz^cych 131

Luoylla P s z c z o l o w s k a Metafory dewi^kowe w poezji i ich motywacja 165

Jurij D. A p r e s j a n Antonimy leksykalne i przeksztalcenia wyrazen antonimicznych (z j^zyka rosyjskiego przel. Elzbieta Janus) 177

•Maria K a r p l u k Semantyczne podstawy zmian rodzaju gramatycznego w polszczyznie XVI w. 201

Jad-n-iga P u z y n i n a O modalnosci w polskioTi derywataoh 225

Ifenata G r z e g o r c z y k o w a Tijpy semantyczne przyslöwköw temporalnych w j^zyku polskim, 235

••\ licja X a g ö r k o Ilosciowy opis kategorii nazw wykonawcöw czynnosci w systemie i tekstach wspölezesnego j^zyka polskiego 243

•farlwiga SamboT X zagadnien semantyki derywatöw rzadkieh 271

»laria Renata M a y e n o w a Teoria tekstu a tradycyjne zagadnienia poetyki 299

POLSKA AKADEMIA NAUK • INSTYTUT BADAN "LITERACKICH

BADANIA

NAD KRYTYKA LITERACKA

POD REDAKCJA JÄNUSZA SLAWmSKIEGO

WROCLAW • WARSZAWA • KRAKOW • GDANSK ZAKLAD NARODOWY IMIENIA OSSOLINSKICH WYDAWNICTWO POLSKIEJ AKADEMU NAUK

1974

SPIS TRESCI

Janusz S l a w i A s k i

Krytyka literacka jako przedmiot badaii historycznoliterackich . , '. 7

Jan P r o k o p Krytyka jako nierozumienie dziela . . 27

Jerzy K m i t a ' Oceny krytycznoliterackie jako zrödlo historyczne 33

Frantiäek M i k o Wartoiciowanie i analiza dziela literackiego (ze slowackiego przelozyj J a ­nusz SlawiAski) ; . . . . . 57

Marek G u m k o w s k i , Janusz P a w l o w s k i

O toieloglosowoici tekstu krytycznego 67

Marian P l a c h e c k i , Krzysztof Z a l e s k i

Metatekst w tekscie krytycznym 81

Kazimierz B a r t o s z y A s k i

Pograntcza krytyki literackiej . . . . . . . ; . . 95

Krzysztof D y b c i a k , Tadeusz W i t k o w s k i

Wypowiedi poetycka jako akt krytyczny . 1 2 1

Irena K i t o w i c z o w a

O zadaniach krytyki literacfciej laf 1800—1820 . ' 133

Ewa S z a r y - M a t y w i e c k a

Od krytyki ignorancji do krytyki kompeteneji 161

Henryk M a r k i e w i c z

Jak byl zrobiony „Beniaminek" 181

Andrzej B i e r n a c k j

Krytyka i historia literatury. Korbut — KridZ — Elzenberg: nieporozu-

mienia powracajqce 193

Stefan S a w i c k i

O syntetycznym ujmowaniu literatury 203 Indeks nazwisk (opräc. K. O k o p i e A ) 215

INDEKS NAZWISK

O p r a c o w a l K r z y s z t o f O k o p i e A

Adamczewski Stanislaw 190 Adler Alfred 36 Aigner Chrystian Piotr 137 Alisowa T. B. 60 Archer William 54 Austin Lloyd James 168

Bachelard Gaston 102 Bachtin Michail Michajlowicz 68, 111, 162 Baczko Bronislaw 141 BaczyAski Stanislaw 100, 104 Bagin Albin 57 Baluch Jacek 213 Balzac Honorfe de 172 Bandrowski-Kaden Juliusz 181, 182 Barnett H. G. 210 Bars Henry 99, 103 \ Barthes Roland 98—100, 104, 105, 108,

111, 118, 144, 172 BartoszyAski Kazimierz 14, 95—120 Baudelaire Charles Pierre 117, 129, 161—

164, 167, 171—179 Bellour Raymond 105 Belcikowski Adam 194 Bentkowski Feliks Jan 146 Benveniste fimille HO, 162, 163 Berent Waclaw 189 Bergson Henri 201 Bialoszewski Miron 129 Biegeleisen Henryk 194 Biernacki Andrzej 193—202 BloAski Jan 98, 105 Boileau Nicolas 135 Borowski Leon 155, 156 Borowy Waclaw 193, 197, 199, 202 Bouilhet Louis 169

Boy-Zelefiski Tadeusz zob. Zelefiski Ta­deusz (pseud. Boy) ,

Braudel Fernand 20 Braun Jerzy 181, 183, 190 Breiter Emil 199 BrodziÄsk'i Kazimierz 82, 141, 151—153,

155, 157, 158 Brooks Cleanth HO - . ,! Bryll Ernest 125, 127, 130 Brzozowski Stanislaw 91, 106, 181, i82,

187, 197 Budzyk Kazimierz 22, 83, 96, 129, 133 Burek Tomasz 8, 89, 91 Bums Robert 125 Butor Michel 102, 104, 105

Champfleury Jules 172 Chlebowski Bronislaw 194, 195, 200, 202 Chmielowski Piotr 133, 194, 195 Chodkiewicz Aleksander 136, 137 Chodynicki Ignacy 146 Chomsky Noam 37—39, 60 Chrzanowski Ignacy 133, 207 Chwalewik Witold 102 Corneille Pierre 54, 150 Croce Benedetto 202 Custine Adolphe de 172 CywiAski Stanislaw 190, 207 Czachowska Jadwiga 8, 106 Czajkowskl P a w ö 135

Danek Danuta 68, 103, 107, 108, 111, 112, 124

Dqbrowska Maria 199 Dembowski Edward 84, 207, 210, 211 Derrida Jacques 167 Descartes Rene 201

216

Dobrzycki Stanislaw 133, 208 Doroszewski Witold 203 Dostojewski Fiodor Michajlowicz 111 Dybciak Krzysztof 14, 121—131

Eliot Thomas Stearns 53, 54, 98, 102, 103, 117, 121, 134

Elzenberg Henryk 197—201 Engels Friedrich 168, 170

Fayolle Roger 95 FeliAski Alojzy 142, 151 Fergusson Francis 53, 54 Ffeval Paul 172 Fichte Johann Gottlieb 152 Fik Ignacy 181, 182, 192 Flaubert AchUle 176 Flaubert Gustave 161—163, 165—179 Foucault Michel 143 Fredro Aleksander 203 Fredro Andrzej Maksymilian 147 Freud Sigmund 35, 182 Frey G. 165 Fromm Erich 36 Frycz Modrzewski "Andrzej zob, Mo-

drzewski Frycz Andrzej Fryde. Ludwik 200

Gall Anonim 127 Geiger Moritz 105 Genette G^rard 104 Gide Andr6 106 Glowala Wojciech 8 GlowiAski Michal 8, 101, 106, 108, 110,

112 Goetel Ferdynand 182 Gombrowicz Witold 27, 28, 209 Gomulicki Juliusz Wiktor 133, 140, 203 GoszczyAski Seweryn 84, 86 Grabowski Michal 88 Grabowski Tadeusz 133 Grajewski Wincenty 163 Grochowiak Stanislaw 125, 129 Groddeck Gotfryd Ernest 137, 148 Grzymala-Siedlecki Adam zob. Siedlec-

ki Grzymala Adam Gumkowski Marek 67—79 Guyau Jean Marie 82 Guze Joanna 102

Hamburger Käte 110 Hausenblas Karel 59 Hauser Arnold 103 Hegel Georg Wilhelm Friedrich 211 Hennequin ßmile 82 Herbert Zbigniew 125—127 Hernas Czeslaw 204 Hjelmslev Louis 58 Hoff mann Ernst Theodor Amadeus 111 Homer 144, 155 Honour Hugh 139 Hopensztand Jakub Dawid 173 Horacy (Quintus Horatius Flaccus) 125

Ibsen Henrik 54, 84 Ingarden Roman 36—38, 40, 44, 45, 50,

62, 105, 117 lonesco Eugene 29 Irzykowski Karol 8, 9, 14, 105, 106, 111,

181—192 Iwanow Wiaczeslaw Wsiewolodowicz 163

Jakobson Roman 68, 143, 179 • Jakubowski Jan Zygmunt 214 Janion Maria 101, 103, 104, 205, 212 JasiAska Maria 108 Jeffrey R. O. 43 Jung Carl Gustav 36 Juszczak Wieslaw 102, 104

Kaden Bandrowski Juliusz zob. Ban­drowski-Kaden Juliusz

Kallenbach Jözef 194, 195 Kamionkowa Janina 103, 147, 157 Kant Immanuel 152, 201 Karcewski Siergiej Osipowicz 58, 170 KarpiAski Franciszek 136, 146 KarpiAski Wojciech 95, 104 Kasprowicz Jan 199 Katon Mlodszy (Marcus Porcius Cato

Uticensis) 136, 137 Kaulfuss Jan Samuel 136 Kijowski Andrzej 162, 174, 200 Kirchner Hanna 8 Kisielewski Stefan 181, 182 Kitowiczowa Irena 133—159 Kleiner Juliusz 203, 209 Klimowicz Mieczyslaw 204 Klonowic Sebastian Fabian 138, 139 Klopstock Fredrlch Gottlieb 138

217

Kmita Jerzy 33—55 Kochanowski Jan 209 Kock Charles Paul de 172 Kolaczkowski Stefan 197 Komornicka Maria 86 KoniAski Karol Ludwik 181, 190 KopczyAski Onufry Andrzej 138, 139 Korbut Gabriel 193—197, 199 Korzeniewski Bohdan 158 Kostkiewiczowa Teresa 146 Krahelska Haiina 103 Krasicki Ignacy 141, 146, 173 KrasiAski Zygmunt 84 Kridl Manfred 194—197, 201 Kristeva Julia 108, 109, 111 Kruczkowski Leon 190 KryAski Adam Antoni 185 KrzemieA Wiktoria 108 Krzywicka Irena 189 Krzywicki Ludwik 84, 86 Krzyzanowski Julian 193, 203, 204 Kubacki Waclaw 99, 100, 103, 116 Kulczycka Janina 200 Kummer Werner HO Kurysiowa krystyna 95

Lalande Andre 196 Lanson Gustave 196 La Rochefoucauld Franpois de 147 Lautreamont de (wlaSc. Isidore Luden

Ducasse) 31 Lechicki Czeslaw 190 Leibniz Gottfried Wilhelm 201 Lern Stanislaw 106, 113 Leonardo da Vinci 106 Le Sage Laurent 95 Levi-Strauss Claude 105, 161 Locke John 201 Lorentowicz Jan 186 Lotman Jurij Michajlowicz 61, 62, 65,

165, 168 Lubicz Zaleski Zygmunt zob. Zaleski

Lubicz Zygmunt

Majorkiewicz Jan 207, 211 Mallarme Stephane 101 Malecki Antoni 209 Markiewicz Henryk 49, 101, .113, 114, 134,

143, 181—192, 197, 200 Marks Karl 168, 170 Matuszewski Ignacy 8, 82, 87, 197 Mauron Charles 158 Mayenowa Maria Renata 88 Mickiewicz Adam 51, 52, 125, 183, 203,

207, 210, 211 Miko Frantiäek 57—65 Milaszewski Stanislaw 190 Milosz Czeslaw 123 Mochnacki Maurycy 154 Modrzewski Frycz Andrzej 206 Modzelewska Natalia 111 Moliere (wlasc. Jean Baptiste Poquelin)

185 Morawski Franciszek 150, 152 Mukafovsky Jan 50, 51, 91, 210 Musnicki Nikodem 142, 146

Nalkowska Zofia 182 Nezval Vitezslav 50, 51 Niemojowska Maria 96, 121 Nietzsche Friedrich Wilhelm 201 Norwid Cyprian Kamil 42, 123, 165, 203,

209 Novalis (wlaSc. Friedrich Leopold von

Hardenberg) 111 NowaczyAski Adolf 182, 190 Nowak Leszek 38

Odebrecht Rudolf 45 Okonska Alicja 193 OkopieA-Slawinska Aleksandra 83, 112,

128 Okraszewski Stanislaw 145, 151 Opacki Ireneusz 152 Ortwin Ostap 8, 106 Osinski Ludwik 158 Ostrorög Jan 206

L^ski J. P. 136

Macherey Pierre 102, 104 Maciejewski Marian 152 Maciejowski Waclaw Aleksander 211 Maj Witold 126

Pajgert Jözef 140, 148 Pascal Blaise 187 Pawlowski Janusz 67—79 Peiper Tadeusz 123, 181 Peirce Charles Sanders 165 Picard Raymond 104

218

Pietraszko Stanislaw 134 PigoA Stanislaw 133, 190, 203 Pinard Ernest 166 Piorunowa Aniela 212 Plachecki Marian 81—93 Ploszewski Leon 203 Podraza-Kwiatkowska Maria 86 Poincarö Henri 202 Polewka Adam 190 Potocki Antoni 210 Potocki Stanislaw Kostka 133, 136—139,

141—144, 146, 149, 150 Poulet Georges 101, 102 Prokop Jan 27—31, 100, 105, 204 Prus Boleslaw 203 Przyboä Julian 51, 52, 129 Przypkowski Samuel 126

Racine Jean Baptiste 49, 158 Rej Mikolaj 138, 139 Reklewski Wincenty 141 Renard Jules-49 RIcardou Jean 108, 111 Richard Jean Pierre 101 Rickert Heinrich 45 Ricoeur Paul 101, 104 Robertson John 54 Rogowicz Waclaw 169 Rostworowski Karol Hubert 189 Rousseau Jean Jacques 141 Rüssel Bertrand Arthur William 103 Rymkiewicz Jaroslaw Marek 123, 125,

126

Sakulin Pawel Nikiticz 204 Sartre Jean Paul 27, 28, 104, 105 Saussure Ferdinand de 60, 165 Savage Leonard J. 43 Sawicki Stefan 134, 203—214 Schelling Friedrich Wilhelm Joseph 152 Schiwy Günther 95, 104, 105 Schlesinger Elise 175, 176 Schopenhauer Arthur 186 Sebyla Wladyslaw 123, 124 Senard Antoine 166, 173 Sengle Friedrich 204 Shakespeare William 53, 54, 111, 168 Siedlecki Grzymala Adam 193, 197 Siemek Andrzej 95 Sienkiewicz Henryk 203

Sinko Tadeusz 191 Skiwski Jan Emil 186, 190 SlawiAski Janusz 7 -^5 , 28, 50, 63, 65,

71—73, 77, 83, 91, 95—97, 100, 102, 103, 111, 113, 128—130, 133, 135, 204, 210, 212

Slonimski Antoni 129, 181, 189 . Slowacki Euzebiusz Tomasz 134, 138—

138, 140, 141 Slowacki Juliusz 52, 84, 125, 203' Spitzer Leo 49—51 Spranger Eduard 44 Staff Leopold 189 Stanislawski Jan 182 Stawar Andrzej 190 Stempowski Jerzy 199, 200 Stendhal (wlaäc. Marie Henri Beyle) 168,

175 Sterne Laurence 110 St^powski Janusz 191 Strohschneider-Kohrs Ingrid 111 Strug Andrzej 189 StyczyAski Jan Gwalbert 142 Sue Eugene 172 Szary-Matywiecka Ewa 161—179 Szpakowska Malgorzata 106 Szumski Tomasz 141 Szweykowski Zygmunt 113 Szymanowski Jözef 137, 142, 144, 146

Sniadecki Jan Chrzciciel Wladyslaw 152

Tarnowski Stanislaw 197 Tatarkiewicz Wladyslaw 185, 201 Thibaudet Albert 200 Todorov Tzvetan 104 Tomaszewski Boris Wiktorowicz 169 Toporow Wladimir Nikolajewicz 163 Towarzystwo Iksöw 140, 143, 144, 148—

152, 154—157 TowiaAski Andrzej 187 Treugutt Stefan 111 Trostaniecki Ignacy 95 Tuwim Julian 129 Tymowski Tomasz Kantorbery 154 Tynianow Jurij Nikolajewicz 163 Tyszynski Aleksander 208, 211

Valery Paul Ambroise 106, 117 Verlaine Paul Marie 125

/

219

Veron Eugene 82 Verrier Jean 108, 111 Vodifka Felix 145, 213 Voltaire (wlaäc. Francois Marie Arouet)

54

Wasilewski Zygmunt 197, 199 Weber Max 37, 45 Weinrich Harald HO Weintraub Wiktor 111 Wellek Ren6 14, 143, 214 Wergiliusz (Publius Vergilius Maro) 144 Wezyk Franciszek. 155 Wierzbicka Anna 88 Wilde Oskar 100, 101, 106 Winkiowa Barbara 190 Wiszniewski Michal 206, 207 Witkowski Tadeusz 14, 121—131 Wittgenstein Ludwig 21

Woloszynow Walentin Nikolajewicz 70 Woronicz Jan Pawel 135 ^ Wyka Kazimierz 82, 84, 85, 87, 205 WyspiaAski Stanislaw 182, 184, 193, 203

Zadura Bohdan 126 Zaleski Krzysztof 81—93 Zaleski Lubicz Zygmunt 197 Zimand Roman 82, 85—87 Ziomek Jerzy 113, 204 Znamierowski Czeslaw 103

Zabicki Zbigniew 8 * . ZeleAski Tadeusz (pseud. Boy) 181—192 Zeromski Stefan 82, 85, 106, 182, 203 .Zölkiewski Stefan 176, 200 .Zulawski Juliusz 100 Zyczynski Henryk 144

POLSKA AKADEMIA NAUK • INSTYTUT BADAN LITERACKICH

TERESA DOBRZYNSKA

DELIMITACJA TEKSTU LITERACKIEGO

WROCLAW • WARSZAWA • KRAKOW • GDANSK ZAKLAD NARODOWY IMIENIA OSSOLINSKICH WYDAWNICTWO POLSKIEJ AKADEMU NAUK

1974

INDEKS NAZWISK

Alcuin z Yorku 30 Artomiusz P. 38, 42 Arystoteles 22—24, 27, 31

Balcerzan £ . 1 1 Bartmifiski J. 19, 20 Bellert I. 50 Bemard z Utrechtu 30 Brozek M. 23

Campanella T. 31 Corneliusz Celsus 28 Cycero M. T. 24—27, 29 Cziczerin A. W. 37

Dackiewicz J. 48 Danek D. 14, 15, 23, 28, 54 Daur A. 19—21 Dijk T. A., van 21 Dobijanka O. 31 DobrzyAska T. 31, 81 Dolce L. 31 Donat 30 Dorat C. J. 31, 81 Dubois J. 21

Eco U. 37 Edeline F. 21

Faral E. 29, 30 Florczak Z. H

GalczyAski K. I. 10, 83, 85, 87, 94, 96, 97 Gasparow M. L. 24 GeoffToi de Vinsauf 30 Giraldi Cintio G. 31 Grochowiak S. 10, 98, 108, 111, 112, 114,

115, 120, 125, 129, 133, 137, 141, 144, 147, 150, 154, 157, 159, 160

Grochowski S. 38, 42 Guarini B. 31

Harweg R. 15—18, 50, 54 Herrstein Smith B. 34, 47, 70, 76 Homer 28 Horacy 31, 32 Huges de Saint-Victor 30

löakowiczöwna K. 10, 108, 111, 114, 115, 119, 124, 128, 132, 136, 140, 143, 146, 149, 153, 157, 159, 160

Isokrates 23 Iwaszkiewicz J. 10, 108, HO, 111, 114,

115, 119, 123, 128, 132, 136, 140, 143, 145, 149, 152, 156, 159, 160

Jan z Garlandii 30 Jassem W. 82 Jastrun M. 10, 108—110, 114, 115, 118,

123, 127, 131, 135, 139, 143, 144, 148, 151, 155, 159, 160

Kaczmarek L. 19 Klinkenberg J. M. 21 Klotz V. 33 Komar S. 48 Konopka F . 48 Konrad z Hirschau 30 KopczyAska Z. 11 Kowarski N. 10 Koimian F. 48 Krasicki I. 48 Kristeva J. 37 Kwintylian M. F. 23, 27—30

Labov W. 57 La Fontaine J. de 48, 58 Laterna M. 38, 42

163

Lausberg H. 23, 24 Lem S. 37 Lessing G. E. 31, 48, 53, 62, 81 Lewik W. 48 Lotman J. M. 6, 35, 36, 54

Madyda W. 22 Mateusz z Vandöme 30 Mathesius V. 12—15, 37, 50, 51 Mayenowa M. R. 10—12, 14, 23, 28, 54 Michalowska T. 76 Mickiewicz A. 37, 48 Miko F. 37 MiUer N. 33 Minguet P. 21 MoszyAski A. 31 Mukafovsky J. 8 Muzio G. 31

Niemcewicz J. U. 48 Noskowski W. 48

Paduczewa J. 15, 50 Pindar 32 Pire F. 21 Pisarkowa K. 11, 50 Polivka J. 19, 21

•Potiebnia A. A. 48, 53, 62 Pseudo-Acron 30

RogoziAski J. 48 Rözewicz T. 10, 108, 113—115, 121, 126,

130, 134, 138, 142, 144, 147, 151, 154, 158, 160, 161

Rykaczewski E. 24

Sarbiewski M. K. 31—33, 79 Seklucjan J. 38 Sievers E. 10 Sinko T. 22 Staff L. 48 Sterne L. 7, 36

Trazymach z Chalcedonu 23 Trembecki S. 48 Trinon H. 21 Tuwim J. 10, 83, 84, 88, 94, 104

Uspienski B. A. 6, 35, 36, 54, 67, 78

Walenty z Brzozowa 38, 42 Waletzki J. 57 Wazyk A. 10, 83, 85, 89, 93, 100 Weinberg B. 31 Wergiliusz P. M. 28 Wierzbicka A. 13, 14, 18, 50 Wygotski L. S. 48, 49, 62, 80

Zawadowski L. 83 ZieliAski T. 24

Zurowski M. 7, 34

SPIS TRESCI

Str.

Wst p . . 5 I. Zagadnienie poczqtku 1 koAca tekstu w uj^ciach dawnych 1 wspölczesnych 12 II. Zjawiska delimitacyjne w staropolskiej pieSni koSdelnej . . . . . 38 III. Pocz^tki i kofice bajek zwierz^cych . . 4 8 IV. W poszukiwaniu tempowego wyznacznlka granicy wypowiedzi . 81 V. Tempowa delimitacja tekstu möwionego 109 Aneks • HS Indeks nazwisk 162

POLSKA AKADEMIA NAUK • INSTYTUT BADAN LITERACKICH

SLOWNIK I SEMANTYKA DEFINICJE SEMANTYCZNE

PRACA ZBIOROWA

pod redakcjq

EL2BIETY. JANUS

WROCLAW • WARSZAWA • KRAKOW • GDANSK ZAKLAD NARODOWY IMIENIA OSSOLINSKICH WYDAWNICTWO POLSKIEJ AKADEMU NAUK

1975

SPIS TRESCI Str.

Od Redakcji 7 Gottfried Wilhelm Leibniz

[Tabulae definitionum] (przel. Malgorzata KamiAska i Anna Werpachowska) . ; . . 8 Anna Wierzbicka

Rozwazania o cz^tciach ciala 91 Zofia Zaron

Niektöre slowa z elementem „zaczqcjprzestai miec" 105 Maciej Grochowski

Znaczenie ezasownika „ciqi" i innych czasowniköw bliskich semantycznie . . . . . . 111 Krystyna Wilczewska

Czasownik „bic" w polszczyznie XVI wieku 121 Andrzej Boguslawski

O negacji 137 Elzbieta Janus

„Bardzo" — „wielki" — „duty" 145 Indeks do Tablic definicji Leibmza 157

POLSKA AKADEMIA NAUK • INSTYTUT B A D A N LITERACKICH

JADWIGA SAWICKA

.FILOZOFIA SLOWA JÜLIANA TUWIMA

WROCLAW • WARSZAWA • KRAKOW • GDANSK ZAKLAD NARODOWY IMIENIA OSSOLINSKICH WYDAWNICTWO POLSKIEJ AKADEMU NAUK

1975

INDEKS NAZWISK

Andrzejewski Jerzy 139 Artaud Antonin 34, 35

Bachtin Michail Michajlowicz 135, 139 BaczyAski Krzysztof Kamil 70, 159 Balcerzan Edward 153—157, 167, 178 Balmont Konstantin Dmitrijewicz 27, 28,

43 BaraAczak Stanislaw 153, 156, 157, 160,

164, 178, 179 Barthes Roland 111, 125, 132 Baudelaire Charles 71—73 Baudouin de Courtenay Jan 39 Berent Waclaw 139 Bergson Henri 35, 45, 46, 146, 152 Berning Cornelia 127, 144 Betz Werner 127 Beylin Pawel 43, 173 Bialoszewski Miron 47, 153—155, 160—

169, 171, 172, 175—179 Bielyj Andriej (wlaSc. Boris Nikolajewicz

Bugajew) 43, 44 BieAkowski Zbigniew 50, 153—155, 157—

160, 162, 179 BleszyAski Kazimierz 45 B!ok Aleksandr Aleksandrowicz 27 Blonska Wanda 111 Blonski Jan 35, 163, 179 Bopp Franz 39 Borowski Tadeusz 159 Bortnowska H. 126 ^oy (pseud.) zob. ZeleAski Tadeusz Brahmer Mieczyslaw 89, 90 Erecht Bertold 128 Brik Osip Maksimowicz 25 Briusow Walerij Jakowlewicz 27, 28, 43 Brückner Aleksander 39, 56 Ruczynska Hanna 128

Bugajew Boris Nikolajewicz zob. Bielyj Andriej

Buttler Danuta 50, 52, 53, 71, 72

Caillois Roger 135 Cassirer Ernst 38, 128—130, 143 Chaplin Charles Spencer 130 Charbonnier Georges 55 Chlebnikow Wielemir (Wiktor) 9, 10, 13,

20—23, 25, 26, 30, 39, 40, 43, 44, 55, 59, 151

Chopin Fryderyk 82 CzermiAska Malgorzata 27 CzerwiAski Marcin 155, 175, 177"' Czyzewski Tytus 162

Dabrowska Maria 113 Dilthey Wilhelm 12 Dluska Maria 31 Dolatowska Krystyna 135

Eco Umberto 155 Eichenbaum Boris Michajlowicz 23, 25—

27 Eliade Mircea 78, 79, 96, 137, 139 Elzenberg Henryk 39 Engels Friedrich 140

Faber Wincenty 160, 161 Faryno Jerzy 32 Foucoult Michel 34, 35 Fryde Ludwik 7, 8, 67

Gajcy Tadeusz 70 GlowiAski Michal 10, 33, 39, 77, 108, 116,

124, 175, 176 Goethe Johann Wolf gang 140 Gogol Nikolaj Wasiljewicz 25—27, 53 Gomulicki Juliusz Wiktor 37

182

GoreA Andrzej 43 Gorgiasz z Leontinoj 105 Gorki Maksim (wlaSc. Aleksiej Maksi­

mowicz Pieszkow) 60 Görny Wojciech 19 Grimm Jacob Ludwig Karl 39 Guiraud Pierre 17, 59, 67, 71—73

Halle Morris 18 Hamann Johann Georg 39—41 Hamsun Knut (wlaäc. Knud Pedersen)

60 Herder Johann Gottfried von 39, 41, 42 Hernas Czeslaw 57 Hobbes Thomas 137 Hofman Wiktor 21, 39, 43 Hopensztand Dawid Jakub 25, 60 Horacy (Quintus Horatius Flaccus) 81,

89 Horzyca Wilam 6 Huizinga Johan 85, 86 Humboldt Wilhelm von 39, 41, 42, 46, 52 Husserl Edmund 12, 13, 61

Ingarden Roman 36, 60—62, 66

Jakobson Roman Osipowicz 13, 16, 18, 19, 23—25, 29, 30

Jakubinski Lew Pietrowicz 20, 23, 25, 26 Jakubowslci Jan Zygmunt 180 Janicka Krystyna 48 Janion Maria 90 Jaracz Stefan 27 JasieAski Bruno (wlaäc. Zysman Artur)

26, 139, 150, 151 Jasnorzewska Maria zob. Pawlikowska-

-Jasnorzewska Maria Jaworski Stanislaw 22, 124 Jespersen Otto 39

Karpowicz Tymoteusz 16, 153, 155, 159— 161

Kasprowicz Jan 76 Kasprzyk Krystyna 14, 15 KaszyAski Stefan H. 126 Katzenellenbogen Oskar zob. Ortwin

Ostap Keller Jerzy (pseud.) zob. Hopensztand

Dawid Jakub Klemperer Victor 125—127, 143, 144

Kolberg Oskar 58, 59 Kolakowski Leszek 45, 105, 108 Kondratowicz Ludwik zob. Syrokomla

Wladyslaw Kowalski Wierusz zob. Wierusz Kowal­

ski Jan KrasiAski Zygmunt 91, 122 Kridl Manfred 61 Kruczonych Aleksiej Jelisiejewicz 26 Krynicki Ryszard 157 KrzemieA Krystyna 40 Krzyzanowski Julian 33 Kurecka Maria 85 Kwiatkowska Maria zob. Podraza-

-Kwiatkowska Maria Kwiatkowski Jerzy 150, 168

Lam Andrzej 75, 150 Lee Stanislaw Jerzy (st. j . 1.) 128 Lechon Jan (wlaäc. Serafinowicz Leszek)

101 Lenartowicz Teofil 57, 82 Leskow (wlaäc. Stebnicki) Nikolaj Sie-

mionowicz 27, 112, 177 Leämian Boleslaw (wlaäc. Lesman Bo­

leslaw) 7, 9, 10, 34, 39, 42, 44—46, 53, 67, 108, 145—147, 162

Levi-Strauss Claude 17, 47, 55, 95 Libera Zdzislaw 180 Lubicz Piotr 141

Lotariow zob. Siewierianin Igor Lukasiewicz Jacek 115 Lukaszewicz Piaton 21

Majakowski Wladimir Wladimire wicz 25, 30, 31, 140, 151

Maksimow D. E. 28 Mallarme Stephane 19, 155 Malmberg Bertil 16, 55 Mandelsztam Osip Emiljewicz 23, 40 Marcel Gabriel 141, 142 Markiewicz Henryk 61 Markov Vladimir 21, 59 Marks Karl 133, 138—140 Mayenowa Maria Renata 25, 121 MiciAski Boleslaw 6, 67, 130, 153 MiciAski Tadeusz 7 Micläewicz Adam 90 MiUer Max 39

183

Milosz Czeslaw 177 Mlodozeniec Stanislaw 148 Modzelewska Natalia 27 Morawska Ludmila 72 Mounier Emanuel 133 Mukafovsk:^ Jan HO, 121

Napierski Stefan 7, 9, 41 Nastulanka Krystyna 168 Neuwert-NowaczyÄski zob. NowaczyAski

Adolf Nietzsche Friedrich 76, 96 Nieuwazny Florian 151 Norwid Cyprian Kamil 9, 77, 159 NowaczyAski Adolf (wlaäc. Neuwert-No-

waczyAski) 124 Nowakowski Marek 176

Okopien-SIawiAska Aleksandra 29, 173 Opacki Ireneusz 65 Ortwin Ostap (wlaäc. Oskar Katzenel­

lenbogen) 7, 92, 115

Pasternak Boris Leonidowicz 30, 31, 78, 79

Pawlikowska-Jasnorzewska Maria z Kos-saköw 34

Pedersen Knud zob. Hamsun Knut Peiper Tadeusz 22, 48, 113, 148 Petrarca Francesco 89 Piasecki Stanislaw 112 PieAkowski Stanislaw 112, 124 Pieszkow Aleksiej Maksimowicz zob.

Gorki Maksim PigoA Stanislaw 90 Pilsudski Jözef 113, 124 Piwowarczyk Andrzej 111 Piaton 76, 84 PluzaAski Tadeusz 133 Podraza-Kwiatkowska Maria 91 Pollak Seweryn 31, 112 Pomorska Krystyna 19 Pope Aleksander 19 Poplawski Mieczyslaw St. 123 Potiebnia Aleksandr Afanasjewicz (Olek-

sandr Potebnia) 42—46 Prokop Jan 168 Przyboä Julian 50, 148—150, 153, 154, 162 Przybos Uta 50 Przybylski Ryszard 23

Przysiecki Feliks 66 Pustkowski Henryk 160, 163, 177 Puszkin Aleksandr Siergiejewicz 32, 81 Puzynina Jadwiga 16, 17

Rabelais Frangois 135 Rabski Wladyslaw (pseud. Lector) 124 Rimbaud Jean Arthur 148 Rousseau Jean-Jacques 38—41 Rozwadowski Jan 39 RöÄewicz Tadeusz 159 Rymkiewicz Jaroslaw Marek 107 Rzadkowska Ewa 35

Saloni Zygmunt 23 Sandauer Artur 9, 10, 15^18, 47, 49, 92,

112, 133, 146, 162, 164, 168, 175 Sarbiewski Maciej Kazimierz 90 Sarnowska Elzbieta 90 Saussure Ferdinand de 14, 17, 23, 39, 157 Scaliger Guilio Cesare 90 Selwinski Ilja Lwowicz 30 Serafinowicz Leszek zob. LechoA Jan S?p-SzarzyAski Mikolaj 107 Shakespeare William 140, 171 Shearman John 48 Siedlecki Franciszek 8, 24, 28—32, 67 Siewierianin Igor Wasiljewicz (wlaäc.

Lotariow) 151 Sikora Jan 41, 127 Skaliger zob. Scaliger G. C. Skibniewska Maria 48 SkwarczyAska Stefania 42 SkwarczyAski Adam 113, 114, 122, 123 SlawiAska Aleksandra zob. OkopieA-Sla­

wiAska Aleksandra SlawiAski Janusz 29, 33, 48, 147, 149,

153—156, 177 Slonimski Antoni 26, 51, 123, 129, 130,

141 Slowacki Juliusz 90 Sologub Fiodor (wlaäc. Fiodor Kuzmicz

Tietiernikow) 43 Sowietow Siergiej Siergiejewicz 16 Spitzer Leo 73 Staff Leopold 7, 14, 76 Staniewska Anna 38 Stradecki Janusz 55, 140 Swietlow Michail Arkadiewicz 32 Syrokomla Wladyslaw 82

184

Szary Ewa 71 SzarzyAski Sep Mikolaj zob. S?p Sza-

rzyÄski Mikolaj Szekspir William zob. Shakespeare Wil­

liam Szklowski Wiktor Borysowicz 13, 20, 23—

26, 29, 44, 59, 60, 61 Szopen zob. Chopin Fryderyk Szulc Aleksander 16 Szymanowski Karol 55

Spiewak Jan 22

Tatarkiewicz Anna 78 Tatarkiewicz Wladyslaw 105 Tietiernikow Fiodor Kuzmicz zob. Solo­

gub Fiodor Tomaszewski Boris Wiktorowicz 25 Treugutt Stefan 90 Trznadel Jacek 55, 160 Trzynadlowski Jan 180 Tynianow Jurij Nikolajewicz 22

Ujejski Kornel 82

Vossler Karl 8

WaSkiewicz Andrzej 160 Wazyk Adam 10, 11, 49, 64, HO, 115, 118 Whitman Walt 69, 75 Wiechecki Stefan (pseud. Wiech) 175 Wierusz-Kowalski Jan 137 WierzyAski Kazimierz 102 Wirpsza Witold 85 Witkiewicz Stanislaw Ignacy (pseud.

Witkacy) 35 Wittgenstein Ludwig 157 Wyka Kazimierz 9, 70—73, 108, 111, 113,

162 WyspiaAski Stanislaw 139

Zaj^czkowski Andrzej 17 Zauner H. 16 Zawadowski Leon Ä ZawodziAski Karol Wiktor 9, 80 Znamierowski Czeslaw 137 Znaniecki Florian 45 Zysman Artur zob. JasieAski Bruno

ZeleAski Tadeusz 112

SPIS TRESCI

Str.

WstQ) 5

I. Slowo i JQzyk 12 H. „Kowo piraiwdaäwe" .« • • ^"^

III. W kregu poezji autotemalycBnej 70 IV. „ApokaMpsB" Jullana Tuwima (Bai w Operze) 111 V. Poei?ia slowiarska i Tuwim 145

Inddcs nazwisk 181

POLSKA AKADEMIA NAUK • INSTITUT BADAN LITERACKICH

STANISLAW BARAT5CZAK

JEZYK POETYCKI MIRONA BIALOSZEWSKIEGO

WROCLAW • WARSZAWA • KRAKOW • GDANSK ZAKLAD NARODOWY IMIENIA OSSOLII^SKICH WYDAWNICTWO POLSKIEJ AKADEMH NAUK

1974

INDEKS NAZWISK

Adalberg Samuel 157 Appel Karol 32 Arystoteles 51

Bachtin Michail Michajlowicz 157 Baibus Stanislaw 17 Balcerzan Edward 12, 20, 21, 25, 29, 69,

78, 150—152, 173 Bally Charles 7 Baluch Jacek 19 BartoszyAski Kazimierz 20, 25, 129 Bateson M. C. 90 Baudouin de Courtenay Jan 31 Benveniste Emile 12, 18 Berberyusz Ewa 92 Bernsztejn Siergiej Ignatjewicz 88—90 BieAko Wojciech 26, 155 BieAkowski Zbigniew 26 Blazejewska Jagusia 36 BloAski Jan 28, 29, 38, 44, 79, 137, 161,

164 Bonnard Pierre 164 Brodzka Alina 62 Brückner Aleksander 55 Bruzda Albin 84, 119, 120 Buczkowski Leopold 3 Budzyk Kazimierz 9, 94, 133 Budzykowa Hanna 9 Bühler Karl 10, 32 Buttler Danuta 75 Buyssens Eric 12, 19, 20

C. 155 CholociAska-Marszalek Maria 27, 162 Chomsky Noam 31 Chotomska Wanda 29 Cieslakowa Haiina 96 Cieälikowski Jerzy 29 Crystal David 90

CzermiAska Malgorzata 96 Cziczerin Aleksiej Wladimirowicz 15 Czukowski Korniej Iwanowicz 33—35

Dan-Bruzda Stanislaw 28, 37, 66, 135, 143, 148, 161, 164

Danek Danuta 19, 25 Danilewiczowa Maria 135 Dambska-Prokop Urszula 7 Delacroix Henri 31, 35 Dluska Maria 32. DobrzyAska Teresa 91 Doroszewski Witold 36, 66 Draminska-Joczowa Maria 20

Ejchenbaum Boris Michajlowicz 96 Eliade Mircea 71, 136

Faryno Jerzy 9, 14, 16, 18, 21 Fedecki Ziemowit 28 Ficowski Jerzy 155 Fönagy Ivan H, 18 Frazer James George 71, 72 Freud Sigmund 113 Fromm Erich 80

Garvin Paul L. 9 Gazda Grzegorz 89 Glogowski Krzysztof 93, 149 GlowiAski Michal 19, 20, 23, 25, 66, 75,

91, 94, 95, 129, 139, 154, 165 Gombrowicz Witold 22 Görny Wojciech 6, 12, 15 Grögoire Antoine 32, 35 Grochowiak Stanislaw 122 Guillaume Gustave 12 Gwozdiew Aleksandr Nikolajewicz 34

Halle Morris 113 Halliday Michael A. K. 15

176

Handke Ryszard 7 Harasymowicz Jerzy 30 Havränek Bohuslav 11, 132 Hayes A. S. 90 Heine Heinrich 18 Herbert George 96 Herder Johann Gottfried von 10 Humboldt Wilhelm von 10, 15 Hutnikiewicz Artur 129

Ingarden Roman 10 Iwanow Wiaczeslaw Wsiewolodowicz 14

Jakobson Roman 6—11, 20, 31, 113 Jakubinski Lew Pietrowicz 89 Janowicz K. 155 Japola Jözef 21, 91 JasieAski Bruno 20, 152 JasiAska Maria 149 Jegorow Borys 16 Jespersen Otto 32, 35, 36

Kaczmarek Leon 32, 35 • Kajtoch Jacek 88 Kant Immanuel 135 Karpowicz Tymoteusz 65 Keiler Allan R. 31 Kempneröwna S. 113 Kerenyi Gracja 37, 92 Kleiner Juliusz 168 Klemensiewicz Zenon 112, 113, 115, 132,

133 Konopnicka Maria 120 KopczyAska Zdzislawa 10, 15 Koäcinski Grzegorz 47 Krynicki Ryszard 139 Krzeczkowski Henryk 71 Krzyzanowski Julian 5, 157 Kulczycka Janina 8, 9 Kurkowska Haiina 34, 133 Kwiatkowski Jerzy 29, 37, 48, 80, 104,

105, 137—139, 174

L. J. 92 Lalewicz Janusz 12, 18 Landry Eugene 88 Lesmian Boleslaw 26 Lipski Jan Jözef 72, 84 Lotman Jurij Michajlowicz 9, 16—19

LapiAski Zdzislaw 37, 38, 64, 148

Lukasiewicz Jacek 36, 37, 79, 83, 85, 161, 174

Luzny Ryszard 9

Mallarm6 Stephane 10 Markiewicz Henryk 9—11, 127 Matisse Henri 164 Matuszewski Ryszard 79 Mayen Jözef 8, 86, 95—97, 101, 102, 104,

111, 112 Mayenowa Maria Renata 6, 7, 9, 10, 13,

19 Mickiewicz Adam 96 Mietkowski J. 155 Modzelewska Natalia 157 MoszczeAska Izabela 32 Mukafovsky Jan 6—11, 14, 16, 19, 95,

134 Murawska Ludmila 94

OkopieA-Slawinska Aleksandra 20 Opacki Ireneusz 78, 150, 151 Osgood Charles E. 21

Panasewicz Jan 132 Pasek Jan Chryzostom 96 Pelc Jerzy 12 Penar Stanislaw, 131 Piasecka Maria 32 Pogonowska Anna 82 Poliwanow Jewgienij Dmitrijewicz 89 Pomorska Krystyna 9 Potiebnia Aleksandr Afanasjewicz (wlaäc.

Potebnia Oleksandr) 15, 16 Prokop Jan 27, 28, 52, 66, 119 Prokopiuk Jerzy 80 PröszyAski Stanislaw 29 Prus Boleslaw 168 Przyboä Julian 23, 26, 58, 155 Pszczolowska Ewa 15 Pszczolowska Lucyila 90, 91 Pustkowski Henryk 39, 55, 60, 62, 148 Puszkin Aleksandr Siergiejewicz 157

Quirk Randolph 90

Ransom John Crowe 10 Rej Mikolaj 87 Rensky Miroslav 90 RogoziAski Julian 27, 28 Rossowski Jözef 35

177

Rousseau Jean Jacques 10 Roux Dominique de 22 Buwet Nicolas 10, 15 RzQtkowska Jadwiga 32

Saloni Zygmunt 9, 88, 89 Sandauer Artur 26, 30, 79, 101, 106, 119,

124, 135, 137, 163 Sapir Edward 15, 18, 91, 105 Saussure Ferdinand de 12 Schaff Adam 15 Sebeok Thomas A. 90 Siedlecki Franciszek 8, 9 Sieradzki Ignacy 10 Sievers Eduard 88 Sikora Jan 10 Sinielnikoff Roxana 19 Skorupka Stanislaw 32, 34, 133 Skörnicki Jerzy 88 Slawinski Janusz 8—12, 14, 17, 20, 25,

61, 65, 66, 70, 75, 83, 103, 129, 145, 149, 165

SmoczyAski Pawel 32, 33 Spitzer Leo 7, 19 Stankiewicz Edward 9 Stern Anatol 27 Stopa Roman 31 Suchanek Ludwik 8 Sully James 32 Sypulanka Zofia 25 Szczerba Lew Wladimirowicz 88 Szklowski Wiktor Borisowicz 9 Szperacz zob. Danilewiczowa Maria Szweykowski Zygmunt 158 Szybist Maciej 93 Szymczyk Grazyna 153, 159

Taranienko Zbigniew 93 Tetmajer Kazimierz 5 Toporow Wladimir Nikolajewicz 14 Trager George L. 90

Trznadel Jacek 28, 134, 174 Trzynadlowski Jan 8, 89 Tuwim Julian 19, 91 Tymianow Jurij Nikolajewicz 9

Valery Paul 10 Vico Giambattista 10 Vossler Karl 7, 19 Vuletiö Branko 89

Waäkiewicz Andrzej K. 47, 70 Whorf Benjamin Lee 15, 18 Wieczorkiewicz Bronislaw 165 Wierusz-Kowalski Jan 71 Wilhelmi Janusz 26, 120, 121 Winogradow Wilrtor Wladimirowicz 9 Winokurow Jewgienij 21 Wirpsza Witold 58 Wirth Andrzej 39, 55, 139 Wisz (Szewczyk Wilhelm ?) 156 Witkacy zob. Witkiewicz Stanislaw Igna­

cy Witkiewicz Stanislaw Ignacy 173 Woloszynow Walentin Nikolajewicz 134 Woroszylski Wiktor 33 Wöjtowicz Janina 32, 34 Wöycicki Kazimierz 88, 89 Wyka Kazimierz 29, 45, 75, 79, 161, 165,

174

Zaniewicki W. 113 Zarqbina Maria 32, 35, 36 Zariecki W. A. 8 Zawadowski Leon 113 Zaworska Helena 81, 129 Zgorzelski Czeslaw 78, 150, 151 Ziomek Jerzy 25, 74, 87, 158

Zabicki Zbigniew 62 Zyrmunski Wiktor Maksimowicz 8

-2 — S. Baranczak, J^zyK poetycki.

SPIS TRESCI str.

Wstep 5 I. W stron^ JQzyka dzieci^cego 26

II. W streng jezyka möwionego 86 III. W strone j^zyka potocznego 131 Indeks nazwisk 175

POLSKA AKADEMIA NAUK. INSTYTUT BADAN. LITERACKICH

BIOGRAFIA;— GEOGRAFIA — KULTURA LITERACKA

POD REDAKCJ4

JERZEGO ZIOMKA I JANUSZA SLAWINSKIEGO

WROCLAW -IjWARSZAWA • KRAKOW • GDANSK ZAKLAD NARODOWY IMIENIA OSSOLINSKICH WYDAWNICTWO/, POLSKIEJ AKADEMU NAUK

1975

SPIS TRESCI Str.

Od redaktoröw 7 Janusz S l a w i A s k i

Mysli na temat: biograjia pisarza jako jednostka procesu historycznolite-rackiego . . . . . . . . . . . . . " . . 9

Edward B a l c e r z a n Biograjia jako j^zyk 25

Jerzy Z i o m e k Autobiografizm jako hipoteza konieczna '(„Treny" Jana Kochanowskiego) . 41

Maria J a n i o n Druga i trzecia generacja romantyköw: biografia i geografia . . . 61

Erazm K u i m a . Kategoria biografii w badaniach grupy literackiej i nurtu literackiego (Na przykladzie ekspresjonizmu) 89

Maria M a r c j a n . Autobiograficzna strategia Tadeusza Brezy w äwietle genologicznej stru­ktury „Spizowej Brarny" 117

Zdzislaw L a p i A s k i Zycie i twörczoU czy dwie twörczoici? 131

Zygmunt M a t r a c k i Biografistyka literacka Kleinera 139

Stefan Z ö l k i e w s k i Niektöre przestrzenne cechy kultury literackiej lat dwudziestych w Polsce 171

Krzysztof D m i t r u k Zycie literackie a przestrzenny uklad kultury 195

Dobrochna R a t a j c z a k 2 problemöw geografii teatru 219

Indeks nazwisk 249

INDEKS NAZWiSK

Opracowal Krzysztof O k o p i e A

Adorno-Wiesengrund Theodor 198 Adwentowicz Karol 242 Alberti Leone Battista 56 Aleksander I, car rosyjski, 62, 63 Amsterdamski Stefan 196 Andrzejewski Jerzy 124 Aragon Louis 33 Araszkiewicz Feliks 38 Arystoteles 52 Ashby William Ross 204 Asnyk Adam 82 August II, kröl polski, 228 August III, kröl polski, 228 Augustyn äw. (Aurelius Augustinus) 54

Baibus Stanislaw 36 Balcerzan Edward 25—40, 41, 113, 202,

223 Balzac Honore 64 Balucki Michal 71, 72, 78, 82—85 Barberis Pierre 64 Barthes Roland 90 Bastide Roger 195,, 207 Baudelaire Charles Pierre 79, 80 Bayer Andreas Friedrich 173 Bazylik Cyprian 49 Beaujeau-Garnier Jacqueline 210 Bederski Adam 100 Beethoven Ludwig van 96 Benjamin Walter 198 Benn Gottfried 91, 95, 110—112 Beranger Pierre Jean de 64 Berent Waclaw 100 Bergson Henri 146, 152—154, 163, 164 Berkeley George 150 Bertram Ernst 20 BerwiAski Ryszard Wincenty 74—76

Bialostocki Jan 55 Bialoszewski Miron 16 Bielski Konrad 215 Blüher Hans 99 Boguslawski Wladyslaw 239 Boguslawski Wojciech 231, 232, 236, 237 Boleslawski Ryszard 242 Borel Petrus (wlaäc. Joseph Pierre Borel

d'Hauterive) 79, 80 Borowski Tadeusz 26 Borowy Waclaw 163 Boy-ZeleAski Tadeusz zob. ZeleAski Ta­

deusz (pseud. Boy) Boye Edward 144, 155 Brandstaetterowa Rena 35, 36 Brandys Marian 62, 63 Braudel Fernand 19, 219 Breiter Emil 30 Breton Andre 32, 33 Breza Tadeusz 117, 118, 120, 122, 124,

126—129 Brodzka Alina 52 Druchnalski Wilhelm 151 Brun Charles 223 Brunschwig Henri 61, 64, 65, 67, 82 Brzozowski Stanislaw 24, 26, 80, 83, 143,

144, 146, 148—152, 161, 167 Buber Martin 103 Burcew Wladimir Lwowicz 209 Burek Wincenty 185 Burke Edmund 86 Byron George Gordon Noel 26 BystroA Jan Stanislaw 196—198

Caillois Roger 86, 87 Cartwright Dorwin 207 Cejtlin Aleksander Grigorjewicz 29, 32

250 Indeks nazwisk [2]

Cellini Benvenuto 50 Cezar (Caius lulius Caesar) 19 Chabot Georges 210 ChalasiAski Jözef 199 Chateaubriand Frangois Rene de 64 Chelchowski Tomasz Andrzej 237 Chlebowski Bronislaw 220, 225, 226 Chmaj Ludwik 168 Chorbkowska Helena 61 Christaller W. 210 Chrzanowski Ignacy 42 Ciemnoczolowski Artur 84 Cierniak J^drzej 184, 185 Coleman James Samuel 200 Colonna Giacomo 44 Converse Philip E. 16 ' Csatö Edward 237, 241 Curie-Sklodowska Maria zob. Sklodow-

ska-Curie Maria Cyceron (Marcus Tullius Cicero) 57, 58 Czachowska Jadwiga 143, 212 Czajka-Stachowicz Izabela 39 Czarnecka Maria 122 Czartoryscy 227 Czechowicz Jözef 28, 35, 36, 38 Czepulis-Rastenis Ryszarda 80 Czukowski Korniej Iwanowicz 37

Danek Wincenty 72 Dante Alighieri 50 Daübler Theodor 112 Dgbrowski Jan 179 Dqbrowski Stanislaw (teoretyk lit.) 224 Dghrowski Stanislaw (bist, teatru) 238 Dembowski Edward 81, 83, 167 Descotes Maurice 232 Destouches Philippe 235 Dickens Charles 68 Dilthey Wilhelm 18, 51, 52, 90, 95, 109,

110, 113—115, 146, 153, 157, 166 Dmitruk Krzysztof 195-218 Dmochowski Franciszek Ksawery 237 Döblin Alfred 112 Dobrowolski Franciszek 243 Dobrowolski Kazimierz 201 Dol^ga Chodakowski Zorian (wlaäc.

Adam Czarnocki) 73, 74 Dort Bernard 232 Dostojewski Fiodor Michajlowicz 32 Duvignaud Jean 198

Dürrenmatt Friedrich 224 Dygat Stanislaw 124

Ebner Dean 50 Echenique M. 211, 218 Eckermann Johann Peter 51 Eco Umberto 213 Edschmid Kasimir 100, 103 Eichbaum Gerda 99 Eichenbaum Boris Michajlowicz 39, 40 Eichleröwna Irena 239 Emerson Ralph Waldo 128 Erenburg Ilja Grigorjewicz 25 Erlich Victor 59 Escarpit Robert 198, 203 Eurypides 54

Fabisiak Kazimierz 239 Faryno Jerzy 47 Fechter Paul 103 Fichte Johann Gottlieb 157 Fiedler Leslie Aren 25, 31, 32, 54 Fijalkowski Roman 244 Firlej Andrzej 43 Flaubert Gustave 32, 34 Francastel Pierre 198 Frenkiel Mieczyslaw 240 Freud Sigmund 92, 95, 146 Priedlaender Salomo (pseud. Mynona)

112 Fryde Ludwik 142, 143 Fulde Eugeniusz 239

Gaiffe FeUx 219 Garczynski Stefan 39, 40 Garewicz Jan 67 Garin Eugenio 56 Gawlik Jan Pawel 238, 239 Geremek Bronislaw 19 Gilson Etienne 52, 53 GlowiAski Michal 37, 143, 202 Goban-Klas Tomasz 233 Goedecke Karl 220 Goetel Ferdynand 180 Goethe Johann Wolfgang von 51, 140,

142, 153, 164—166, 222 Gogol Nikolaj Wasiljewicz 39, 40 Goldmann Lucien 198 GoU Ivan 104, IIQ, 112 Gombrowicz Witold 69, 127, 134—138, 142

[3L IndeTcs nazwisk 251

Gomulicki Juliusz Wiktor 78 Gor G. 37 Gordon Donald Edward 103 Gorki Maksim (wlaäc. Aleksiej Maksi­

mowicz Pieszkow) 26, 37 GoszczyAski Seweryn <?3, 74 Got Jerzy 239, 240 Görnicki Lukasz 49, 58 Görski Konrad 164 Görski Ryszard 238 Grabowski Michal 73 Grot Zdzislaw 243 Grünewald Matthias (wlaäc. Mathis

Nithart) 103 Grzymala-Siedlecki Adam zob. Siedlecki

Grzymala Adam ~ Grzymala Wojciech 77 Gubrynowicz Bronislaw 163 Guise Ren6 64 Gundolf Friedrich 18, 19, 165, 166

Haas William S. 95 Haire Mason 200, 207 Hamsun Knut 26 Harbut Juliusz Stanislaw 71 Hardy Thomas 68 Harris B. 213 Hartleb Mieczyslaw 42--i4, 46, 48, 58 Hasenclever Walter 99, 112 Hatvani Paul 95 Hatzfeld Helmuth 50 Heine Henryk 243 Heisenberg Werner 196 Herder Johann Gottfried von 155 Herrmann-Neisse Max 101, 112 Hertz Aleksander 237 Heym Georg 112 Hierowski Zdzislaw 192 Hiller Kurt 97, 98, 107, 113 Hoddis Jakob van 112 Hoffmanowa Antonina 240 Holoubek Gustaw 239 Holöwka Jacek 24 Homans George Caspar 201 Horacy (Quintus Horatius Flaccus) 54, 55 Hube Michal 63 Hulewicz Jerzy 93, 97, 99—102, 106 Hulewicz (Jerzy lub Witold) 30 Hulewicz Witold 96, 112 Husserl Edmund 92

Ibsen Henrik 37 Ingarden Roman 38 lonesco Eugene 224 Irzykowski Karol 50, 143, 144, 195, 201,

202 Isbach Aleksander (wlasc. Isaac Abraha­

mowicz Bachrach) -38 Iwaszkiewicz Jaroslaw 145, 146

Jakobson Roman 46, 114 ^ James William 157 Jan Kazimierz, kröl polski, 227 Jan III, kröl polski, 227, 228 Jan XXIII, papiez • (Angelo Giuseppe

Roncalli), 128 Janicki Klemens 50 Janion Maria 52, 61—88, 148, 149, 153,

1(57, 166, 168 Janowski Strzemie Jerzy 124 Januszowski Jan 48, 49 Jaracz Stefan 185, 232 Jaroszewska Zofia 239 JasieAski Bruno 33, 39, 41, 113 JasiAska Maria 114 Jaspers Karl 157 Jastrun Mieczyslaw 124 Jaworski Marian 53 Jedlicka Wanda 25 Jewdokimow Paul 53 Johst Hans 103 Joyce James 46 Jung Carl Gustav 32, 33

Kaczmarek Marian 64 Kafka Franz 111, 112 Kallenbach Jözef 151, 163, 164 KamiAski Jan Nepomucen 241 Kandinsky Wassily 95, 97, 105, 106 Kasjodor (Flavius Magnus Aurelius Cas-

siodorus Senator) 53 Kasprowicz Jan 100, 107, 111, 114, 188 Katullus (Caius Valerius CatuUus) 45 Kaufmann Christoph 65 Kawyn Stefan 80 Keats John 68, 69 Kenig Jözef 237 Keyserling Hermann von 94 Kieniewicz Stefan 84, 85 Kijowski Andrzej 32, 76, 80 Kirchner Hanna 30 Klages Ludwig 107

252 Indeks nazvHsk [4]

Klarmann Adolf D. 107 Kleiner Juliusz 39, 40, 42, 100, 139—148,

150—169, 221 Klimowicz Mieczyslaw 235, 236 Klinger Jerzy 53 Klonowic Sebastian Fabian 49 Kluszewski Jacek 229 Kloskowska Antonina 187, 217, 223 KnapczyAski Marceli Czeslaw 245 Kochanowska Anna z Bialaczowskich 58 Kochanowska Hanna 43 Kochanowska Urszula 41—43i, 45,48, 55, 56 Kochanowski Jan 41—43, 45, 47—60 Kokoschka Oskar 98 Kolaczkowski Stefan 30, 165—167 Kolakowska Tamara 52 KonczyAski Tadeusz 179 Konopnicka Maria 82 Kopacz Artur 64 Koreywo Boleslaw 179 Kornfeld Paul 92 Korolenko Wladimir Galaktlonowicz 28 Kosidowski Zenon 93, 97, 100 Kossak-Szczucka Zofia 181 Kostkiewiczowa Teresa 52 Koscialkowska Maria 239 Koscielski Jözef 243 Koäciuszko Tadeusz 12, 62, 63, 85

KotarbiAski Jözef 239—241 Kott Jan 235 Kotzebue August von 239 Kozicki Stanislaw 179 Kozietulski Jan Leon 62 Kozmian Kajetan 62—64, 71, 77, 85 Kozmian Stanislaw 240, 241 König Friedrich 173 KrasiAski Edward 232, 245 KrasiAski Wincenty 62 KrasiAski Zygmunt 63, 68, 74, 140, 147—

—154, 169 Kraszewski Jözef Ignacy 72 Kreuzer Helmut 78 Kridl Manfred 150 Krojanker Gustav 104 Kröl Marcin 53 Kröl-Kaczorowska Barbara 227, 230, 234 Krölikowski Jan Walery 237 Kruszewska Teresa zob. Michalowska-

-Kruszewska Teresa Krzesinski Stanislaw 229

Krzyzanowski Julian 54, 56, 60 Kubicki Stanislaw 98, 100, 101, 105 Kubler George 24 Kudlicz Bonawentura 237 Kula Witold 19 Kuligowska Anna 229

. Kurella Alfred 101 Kuima Erazm 89—116

Lasker-Schüler Else H l Lasocka Barbara 241 Lawrence David Herbert 46 Lazarsfeld Paul Felix 200 Legowicz Jan 70 Lelewel Joachim 71 Lem Stanislaw 211 Lenau Nikolaus (wlaäc. Nikolaus Franz

Niembsch, Edler von Strehlenau) 145 Lepecki Mieczyslaw Bohdan 38 Lessing Gotthold Ephraim 39, 246 Levy Jifi 115 Ligocki Edmund 179 Linton Ralph 16 Lipinski Jacek 239 Lipski Jan Jözef 52 Loerke Oskar 112 Lorentowicz Jan 30, 179 Lotman Jurij Michajlowicz 47 Löwenthal Leo 198 Lubomirscy 227 Ludwig Karl 220 Ludwik II Witteisbach, kröl bawarski,

228 Lukäcs György 101, 198 Lutoslawski Wincenty 157

Ladyka Jerzy 167, 168 LapiAski Zdzislaw 52, 131—138 Lempicki Stanislaw 43 Lempicki Zygmunt 51, 52, 95, 113 Lepkowski Tadeusz 62, 71 LubieAski Tomasz 62

Mächa Karel Hynek 46, 47 Maciejewska Maria Krystyna 244 Maciejewski Janusz 72, 78, 82—85 Maeterlinck Maurice 145 Magnuszewski Dominik 73 Majakowski Wladimir Wladimirowicz

30, 31

151 Indeks nazvnsk 253

Majorkiewicz Jan 76 MakuszyAski Kornel 179 Malaparte Curzio (wlaäc. Kurt Erich

Suckert) 121, 128 Malewski Andrzej 201 Malecki Antoni 139, 140,, 142, 160 Mann Heinrich 97, 98 Mann Thomas 74 Mannheim Karl 87 Marcjan Maria 117—129 Marcus Stanislaw 93 Maritain Jacques 95 Markiewicz Henryk 25, 51, 54, 61, 115,

220 Maslow Abraham H. 201 Matracki Zygmunt 139—169 Maurin Bialostocka Jolanta 39 Mauss Marcel 53 Mayenowa Maria Renata 36, 46, 114 Mayer Paul 103 Maziarski Jacek 128 Mecenas (Caius Cünius Maecenas) 54 Mejlach Boris Salomonowicz 37 Mendelssohn Moses 39 Michal Aniol (Michelangelo Buonarroti)

59 Michalowska-Kruszewska Teresa 48 MiciAski Tadeusz 111 Mickiewicz Adam 12, 25, 39, 44, 63, 65,

66, 68, 69, 71, 73, 74, 78, 84, 85, 102, 139—142, 147—149, 157, 164—169

Miller Jan Nepomucen 94 Miriam-Przesmycki Zenon zob. Przesmy-

cki Zenon (pseud. Miriam) Misch Georg 50 Mlodozeniec Stanislaw 185 Mlodziejowska-Szczurkiewiczowa Nuna

245 Mochnacki Maurycy 66, 70, 73 Modrzejewska Helena 237 Molzahn Johannes 95 Mombert Alfred 95, 111 Montaigne Michel Eyquem de 58 Mosse Werner E. 104 Mounier Emmanuel 95 Muchow H.H. 65—67 Mukafovsky Jan 11, 90, 111, 113, 114,

116 Müller-Freienfelds Richard 157

Mynona zob. Friedlaender (pseud. Mynona)

Myszkowski Piotr 54

Salomo

Nadler Josef 220—222 Nagel Siegfried Robert 220 Nalkowska Zofia 30, 31 ' Napierski Stefan 30 Napoleon I, cesarz francuski, 63, 82, 83 Narutowicz Gabriel 179 Narzymski Jözef 82, 234 Nehring Wladyslaw 42 Newcomb Theodore M. 16 Newton Isaac 211 Nicolai Christoph Friedrich 39 Nietzsche Friedrich Wilhelm 20, 95 ' ^ Niewiarowski Aleksander 78, 81, 82 Norwid Cyprian Kamil 102 Novalis (wlasc. Friedrich Leopold von

Hardenberg) 145 NowaczyAski Adolf 209 Nuttin Joseph 52

Odyniec Antoni Edward 44 Okopien-SIawiAska Aleksandra 114, 205 O'Neill Eugene Gladstone 239 Ortega y Gasset Jose 18 Ortwin Ostap 143 Orzeszkowa Eliza 82 Öseka Andrzej 86 Osinski Ludwik 77 Ossendowski Ferdynand Antoni 209 Ossowski Stanislaw 197 Osterwa Juliusz 212, 218 Otto Rudolf Karl Ludwig 95 Owsinski Kazimierz 231

Painter George 15 Pajaczkowski Franciszek 242 Panofsky Erwin 54 Papini Giovanni 59 Parandowski Jan 202 Parsons Talcott 16 Pasierb Janusz Stanislaw 59 Paszkowski Jözef 71 Paucker Arnold 104 Pawlikowski Tadeusz 242 Pawlowski Tadeusz 196 Pecold Kazimierz 64, 84 Pelc Janusz 57

254 Indeks nazwisk J61 Petrarca Francesco 44, 50, 57 Peyre Henri 61, 63, 68 Piatigorski Anatolij 36 Picard Max 92 Piccolomini Enea Silvio zob. Pius II PieAkowski Stanislaw 104 PierozyAska Marianna Franciszka 236 PierozyAski Leon 231, 236 Pietraszko Stanislaw 237 PigoA Stanislaw 165, 167 Pilsudski Jözef 156, 160 Pinthus Kurt 91, 100, 106 Plus II, papiez (Enea Silvio Piccolomini),

50 Pius XI, papiez (Achilles Amhrogio Da-

^ miano Ratti), 169 Pius XU, papiez (Eugenio Pacelli), 121 PiwiAski Leon 30 Piaton 145, 157, iq.4 Plenkiewicz Roman 42 Plutarch 58 PlomieAski Jerzy Eugeniusz 161 Pollak Seweryn 36 Pomian Krzysztof 53 Pontanus Jacobus 48 Popoff Eugeniusz 179 Porebski Mieczyslaw 86 Potoccy 227, 228 Pound Ezra Weston Loomis 26 Pörtner Paul 95, 100 Propercjusz (Sextus Propertius) 45 Proust Marcel 15 Przesmycki Zenon (pseud. Miriam) 149 Przyboä Julian 39 Przybyszewski Stanislaw 26, 91—93, 97,

98, 100—102, 105—107, 112, 188 Puszkin Aleksandr Siergiejewicz 40

Radziwillowie 227 Rapacki Wincenty 239, 240 Raszewski Zbigniew 227, 228, 235, 237,

242 Ratajczak Dobrochna 219—247 Razniewski Andrzej 87 Reichmann Eva G. 104 Rej Mikolaj 49—51 Rettel Leonard 68, 70 Reymont Wladyslaw Stanislaw 179 Richter Jan Bronislaw 19 Rickert Heinrich 156

Rilke Rainer Maria 114 Rodakiewicz Lukasz 229 Rolland Romain 145, 160 Romano\vski Mieczyslaw 82 Rothe Wolfgang 94 Rousseau Jean Jacques 70 Röiewicz Tadeusz 25 ' Rubiner Ludwig 91, 94, 97, 98, 105 Rubiö y Lluch Antonio 50 Rybalt Jan 52 Rychter Jözef Franciszek 237 Rydzewska Nina 209 Rygier Edmund 242, 244 Rygier Leon 179 Rzeuska Maria 167 Rzewuscy 227

Sainte-Beuve Charles Augustin 223 Saloni Zygmunt 36 Sartre Jean-Paul 148 ' Sauer August 220, 221 Sauerland Karol 153 Scaliger Giulio Cesare 48 Scheler Max 87, 92. 95 Schickele Rene 104, 112 Schiller Friedrich 67, 70, 145—148, 150,

158, 160 Schiller Leon 238, 242 Schlegel August Wilhelm 67 Schlegel Friedrich 67 Schmalenbach Fritz 103 Schmidt Paul Ferdinand 103 Schneider Ferdinand Josef 109 Schonauer Franz 101 Schopenhauer Arthur 67 Schönberg Arnold 91, 104 Schreyer Lothar 94 Schulz Bruno 17 Sellin Fryderyk 229 Sep-SzarzyAski Mikolaj 50 Shakespeare William 155, 156 Shaw George Bernard 239 Shelley Percy Bysshe 68 Siedlecki Franciszek 140 Siedlecki Grzymala Adam 229, 239, 242,

245 Siemek Marek J. 146 Sieroszewski Waclaw 179 Sierpinski Seweryn Zenon 80 Simmel Georg 165

m_ Indeks nazwisk 255

Sinko Tadeusz 42, 150 Sivert Tadeusz 234 Skarbek Stanislaw 229 Skarga Piotr 220, 225 Sklodowska-Curie Maria 12 Skotarek Wladyslaw 100 -Skuza Wojciech 185 SkwarczyAska Stefania 20, 118, 119, 121,

141, 166, 221, 224 -SkwarczyAski Adam 184 SlawiAski Janusz 9—24, 47, 52, 110, 114,

218 Slobodnik Wlodzimierz 36 Slowacki Juliusz 69, 74, 78, 84, 101, 102,

139, 140, 142, 147, 148, 150, 152, 153, 155—157, 160-164,, 169, 212 -

Soergel Albert 92, 94, 105 SowiAski Leonard 82 Srokowski Jözef 236 Stadler Ernst 112 Stael-Holstein Anne Louise Germaine de

107 Staff Leopold 28, 179, 201 Stamirowska Krystyna 25, 54 , Stanislaw August Poniatowski 235, 237,

247 Starowieyska-Morstinowa Zofia 31, 36 Staszic Stanislaw 77 Stendhal (wlaäc. Marie-Henri Beyle) 64 Stern Heinrich 101 Stramm August 94, 98 Strich Fritz 57 Strindberg August 111 Strzelecki Jan 212 Strzemie Janowski Jerzy zob. Janowski

Strzemi? Jerzy Stur Jan 92, 93, 96—98, 100, 102, 104—106,

112—114 Suchodolski Bogdan 50 Swetoniusz (Caius Suetonius Tranquillus)

17 SygietyAski Antoni 239 Szacki Jerzy 16, 53, 66, 156 Szarota Jan 144 Szczepanski Jan 31, 156 Szczerbicka-Slek Ludwika 54 Szczublewski Jözef 234 Szczurkiewicz Boleslaw 245 Szczurkiewiczowa Nuna zob. Mlodziejo­

wska-Szczurkiewiczowa Nuna

Szklowski Wiktor Borisowicz 36 Szmatka Jacek 16 Szumska Danuta 20 Szweykowski Zygmunt 244 Szymanowski Waclaw 78 SzymaAski Wieslaw Pawel 159

Swiderski Jan 239

Tabin Marek 16, 200 -Taborski Roman 234 Taine Hippolyte Adolphe 96, 106 Tatarkiewicz Anna 86 Terencjusz (Publius Terentius Afer) 60

•Thomas Robert Hinton 94 Thompson Denys 200 Tibullus (Albius Tibullus) 45 Tieck Ludwig 67 Tokarz Waclaw 71 . , Toller Ernst 112

. Tomars Adolph Siegfried 234 ' • Tomasz z Akwinu sw. 52 Tomaszewski Boris Wiktorowicz 126, 140 Toporowski Marian 25 Trakl Georg 110—112 Tramer Hans 104 Truskolaska Agnieszka 231, 236 Truskolaski Tomasz 231, 236 TrzciAski Teofil 212, 218 Trzecieski Andrzej 49, 51 Trzynadlowski Jan 114 Tuwim Julian 25, 28, 31, 36, 38, 39 Turner Ralph H. 16 Tyszkiewiczowie 227

Ungler Rudolf 166 Uspienski Boris Andriejewicz 36

Vasari Giorgio 59 Verhaeren Emile 114 Voisine Jacques 50 Vossler Karl 50

Wackenroder Wilhelm Heinrich 67 Wais Kurt T. 99 Waiden Herwarth 91, 94, 95, 97, 105 Walicki Andrzej 24, 168 Wallis Aleksander 206, 213 Warren Austin 27, 222, 223, 234 Wasylewski Stanislaw 181

256 Indcfcs nazwisk [8] • ^

Weintraub Wiktor 57, 155 Wellek Rene 27, 222, 223, 234 Werfel Franz 87, 107 Wegrzecki Adam 57 White William Foote 200 Whitman Walt 114 Wiatr Jerzy J. 87 Wielopolska Maria Jehanne 124 Wiener Norbert 196 WierciAski Edmund 245 Wiktor Jan 185 Willaume Juliusz 64 Williams Robin M. 201 Wüson Charles 211 ' Winkler Konrad 104 Witczuk Florian 246 Witkowska Alina 65 Witkowski Mateusz 236 Wittlin Jözef 100 Wnorowski Feliks 70 Wojciechowski Konstanty 150, 151 Wolfenstein Alfred 103 Woszczerowicz Jacek 239 Wölfflin Heinrich 32 Wöycicki Kazimierz 153. Wyka Kazimierz 141—144, 160 Wyneken Gustav 99 Wysocki Piotr 62, 68, 71 WyspiaAski Stanislaw 111

Zabrocki Ludwik 203

Zakrzewska Zofia 66 Zakrzewski Bogdan 84 Zalewski Jözef Bohdan 74 Zamoyski Jan 43 Zan Tomasz 84 Zapolska Gabriela 244 Zawieyska Maria 124 Zawieyski Jerzy 124 Zawistowski Wladyslaw 162 Zazzo Bianca 66 Zegadlowicz Emil 96, 98, 99, 102, 104 Zgorzelski Czeslaw 52 ZieliAski Eugeniusz 70 Zimand Roman 24, 40 Ziomek Jerzy 26, 41—60 Zmorskj Roman 80, 81 Znaniecki Florian 16, 22, 156 Zrebowicz Roman 38 Zwierkowski Walenty 62 Zymon-Debicki Henryk 39

Zabicki Zbigniew 52 Zaboklicki Krzysztof 56 Zarnowski Janusz 199 Zelazowsld Roman 241 ZeleAski Tadeusz (pseud, Boy). 30, 144,

169, 201, 240, 247 Zeromski Stefan 14, 100 Zmigrodzka Maria 76 Zölkiewski Stefan 124, 171—193, 197, 218 Zurowski Maciej 27, 222