Begrijpen we elkaar?Begrijpen we elkaar?

Communicatie in de trialoog Communicatie in de trialoog tussen de persoon met hersenletsel, tussen de persoon met hersenletsel, naasten / mantelzorgers, naasten / mantelzorgers, en professionalsen professionals

Jean Pierre WilkenJean Pierre Wilken Lector Participatie, Zorg en OndersteuningKenniscentrum Sociale Innovatie

Communicatie: Communicatie: orde scheppen in de chaosorde scheppen in de chaos

communicatie na vliegtuigcrash

Traumatisch Hersenletsel, een persoonlijke rampTraumatisch Hersenletsel, een persoonlijke ramp* grote impact op sociaal leven* grote impact op sociaal leven* verandert communicatieve handelen dramatisch* verandert communicatieve handelen dramatisch

Wat leren we uit het onderzoek?Wat leren we uit het onderzoek?

• Groot verlangen naar dialoog: Groot verlangen naar dialoog: Communiceren in de driehoekCommuniceren in de driehoek

• BegripBegrip• OndersteuningOndersteuning• ContinuïteitContinuïteit

www.hersenletselenmantelzorg.nl

Reg

ie: m

aken

van

keuz

es

Wonen,

werken,

leren,

recreëren

Eigen

krac

ht

erva

ren

In beweging

komen

Ruimte maken

Vertrouwen

en

gelijkwaardigheid

Vaardigheden

om te

Com

municeren U

itwis

selin

g va

n

kenn

is e

n

info

rmat

ie

Afstemming

met elkaar

Passende zorg en ondersteuning

Sociaal

netwerk

Zingeving

Trialoog: communiceren Trialoog: communiceren in de driehoekin de driehoek

• Woorden vindenWoorden vinden• Elkaar verstaanElkaar verstaan• Gezamenlijk zoekenGezamenlijk zoeken

persoon met hersenletselpersoon met hersenletsel

belangrijkebelangrijke

naastenaaste hulpverlener hulpverlener

Werken aan de trialoogWerken aan de trialoog

1. Ruimte maken voor overleg 1. Ruimte maken voor overleg

2. Werken aan vertrouwen en een 2. Werken aan vertrouwen en een gelijkwaardige relatie gelijkwaardige relatie

3. Communicatieve vaardigheden (leren) 3. Communicatieve vaardigheden (leren) toepassen toepassen

4. Kennisuitwisseling: professionele kennis 4. Kennisuitwisseling: professionele kennis (zoals informatie over de aandoening en de gevolgen (zoals informatie over de aandoening en de gevolgen

ervan, of kennis van zorgvoorzieningen) ervan, of kennis van zorgvoorzieningen) en en ervaringskennis ervaringskennis

5. Afstemming met elkaar5. Afstemming met elkaar

Waar de trialoog aan bijdraagt (1)Waar de trialoog aan bijdraagt (1)

Persoonlijk herstelPersoonlijk herstel

* In beweging komen: van een situatie waarin * In beweging komen: van een situatie waarin je vast zit in onmacht en afhankelijkheid weer je vast zit in onmacht en afhankelijkheid weer zelf in beweging komenzelf in beweging komen

* Het zoveel mogelijk eigen regie in handen * Het zoveel mogelijk eigen regie in handen nemen, o.a. door het maken van eigen nemen, o.a. door het maken van eigen keuzeskeuzes

* Het ontdekken van eigen kracht (de * Het ontdekken van eigen kracht (de mogelijkheden en onmogelijkheden)mogelijkheden en onmogelijkheden)

* Het zoeken, verkrijgen en behouden van * Het zoeken, verkrijgen en behouden van zingevende activiteiten en relatieszingevende activiteiten en relaties

Waar de trialoog aan bijdraagt (2)Waar de trialoog aan bijdraagt (2)

Sociaal herstel Sociaal herstel

* Het verkrijgen en behouden van een * Het verkrijgen en behouden van een passende woonplek, werk, leer- en passende woonplek, werk, leer- en ontspanningsmogelijkhedenontspanningsmogelijkheden

* Het behouden en onderhouden van sociale * Het behouden en onderhouden van sociale relaties; het ingebed zijn in een sociaal relaties; het ingebed zijn in een sociaal netwerknetwerk

Goede communicatieGoede communicatie

• Draagt bij aan kwaliteit en Draagt bij aan kwaliteit en inhoud van de trialooginhoud van de trialoog

• Is drager van goede zorgIs drager van goede zorg• Helpt een Helpt een

samenwerkingsrelatie tot samenwerkingsrelatie tot stand te brengenstand te brengen

• Draagt bij aan herstelDraagt bij aan herstel• Brengt begrip en erkenning tot Brengt begrip en erkenning tot

uitdrukking uitdrukking (van lijden, van (van lijden, van behoeftes, van mens-zijn)behoeftes, van mens-zijn)

Goede communicatieGoede communicatie

• Brengt betrokkenheid tot Brengt betrokkenheid tot uitdrukkinguitdrukking

• Brengt menselijke waardigheid Brengt menselijke waardigheid tot uitdrukkingtot uitdrukking

• Geeft bemoediging, hoop en Geeft bemoediging, hoop en steunsteun

Presentiebenadering (Baart, 2001)Presentiebenadering (Baart, 2001)Zorgethiek (Van Heijst, 2007)Zorgethiek (Van Heijst, 2007)Goede zorg (Wilken, 2010)Goede zorg (Wilken, 2010)