Je kind naar de brugklas
18
-
Upload
jacqueline -
Category
Documents
-
view
220 -
download
1
description
Â
Transcript of Je kind naar de brugklas
2
Inhoud Inleiding ..............................................................................................................................................3
De ontwikkeling van een twaalfjarige. .................................................................................................4
Ontwikkelingstaken 12- 17 jarigen ..................................................................................................5
Opdrachten bij dit hoofdstuk ..........................................................................................................6
Jouw ontwikkeling tot puberouder .....................................................................................................7
Ouderschapsfasen...........................................................................................................................7
Wat is nu belangrijk in die interafhankelijkheidsfase? .....................................................................9
Opdrachten bij dit hoofdstuk ..........................................................................................................9
De overgang van basisschool naar middelbare school ....................................................................... 10
Veranderingen .............................................................................................................................. 10
Hoe zorg je voor een soepele overgang? ....................................................................................... 11
Voorbereiding ........................................................................................................................... 11
Start schooljaar ......................................................................................................................... 11
Verandering: leuk of eng? ............................................................................................................. 12
Interessante sites over de overgang naar de brugklas:............................................................... 12
Opdrachten bij dit hoofdstuk ........................................................................................................ 12
Huiswerk, hoe ga je dat doen? .......................................................................................................... 13
De rol van ouders bij het huiswerk ................................................................................................ 13
Hoeveel tijd kost huiswerk? .......................................................................................................... 14
Opdrachten bij dit hoofdstuk ........................................................................................................ 14
Loslaten in vertrouwen ..................................................................................................................... 15
Vertrouwen .................................................................................................................................. 15
Tot slot ............................................................................................................................................. 17
Bronnen ............................................................................................................................................ 18
3
Inleiding
Je kind naar de brugklas, een nieuwe fase voor hem of haar maar zeker ook voor jou
als ouder.
Hoe zal dat gaan? Zal je kind zich wel kunnen redden,
krijgt hij nieuwe vrienden, zal hij het niveau goed
aankunnen?
En wat betekent het voor jou als ouder? Hoe zal het
contact met school zijn? Hoeveel ga ik me met het
huiswerk bemoeien? En wat staat me te wachten met
die nieuwe vrienden? Zal mijn kind erg gaan
veranderen?
Kortom: een nieuwe periode breekt aan!
Die periode kun je met angst en beven tegemoet treden, maar je kunt ook positief
nieuwsgierig zijn naar wat komen gaat.
Wat hierbij kan helpen is te onderzoeken wat je te wachten staat, of in ieder geval
wat er zou kunnen gebeuren in deze periode. Kennis en inzicht geven
zelfvertrouwen, voor jou en je puber!
Deze uitgave wil je daar als ouder bij helpen. In de hoofdstukken vind je informatie,
tips en “huiswerkopdrachten”. Deze opdrachten helpen je om eens na te denken over
jouw specifieke situatie en wat daarin de sterke kanten zijn en wat aandachtspunten
kunnen worden.
4
Hoofdstuk 1
De ontwikkeling van een twaalfjarige.
De puberteit is een woelige periode waarin je kind zich op allerlei gebieden
ontwikkelt.
Dit gebeurt op lichamelijk, verstandelijk, emotioneel en sociaal gebied. Ieder heeft
wel een beeld van een puber voor zich die op het ene moment superenthousiast is
en even later diep in de put belandt. Eén ding is zeker: het leven met een puber is
niet saai! Dus leef mee en wees nieuwsgierig naar wat er allemaal gebeurt.
Je kind begint rond het tijdstip dat het naar de brugklas gaat aan een
ontdekkingstocht naar zichzelf. Het ontwikkelen van een eigen identiteit, wie ben ik
los van mijn ouders, is een belangrijk proces op weg naar volwassenheid. In dat
proces heeft een kind taken te volbrengen.
5
Ontwikkelingstaken zijn thema’s die kenmerkend zijn voor een bepaalde levensfase
en die bepaalde vaardigheden vragen. Dit is dus waar je puber in deze periode zo
druk mee is!
In onderstaande tabel vind je de ontwikkelingstaken die in de leeftijd van 12-17 jaar
belangrijk zijn.
Ontwikkelingstaken 12- 17 jarigen
Positie ten opzichte
van de ouders
Minder afhankelijk worden van de ouders en het bepalen
van een eigen plaats binnen de veranderende relaties in
het gezin en de familie.
Onderwijs of werk Kennis en vaardigheden opdoen om later een beroep uit
te kunnen oefenen en een keuze maken ten aanzien van
werk.
Vrije tijd Ondernemen van activiteiten in de vrije tijd en het zinvol
doorbrengen van de tijd waarin er geen verplichtingen zijn.
Eigen woonsituatie Zorgdragen voor eigen kamer en spullen, omgaan met je
huisgenoten.
Autoriteit en instanties Accepteren dat er instanties en personen boven je gesteld
zijn, binnen geldende regels en codes opkomen voor
eigen belang.
Gezondheid en
uiterlijk
Zorgen voor goede voeding en een goede lichamelijke
conditie, een uiterlijk waar je je prettig bij voelt en het
inschatten en vermijden van risico’s.
Sociale contacten en
vriendschappen:
Contacten leggen en onderhouden, oog hebben voor wat
contacten met anderen kunnen opleveren, je openstellen
voor vriendschap, vertrouwen geven en nemen,
wederzijdse acceptatie.
Sociale media en
internet
Smartphone en computer gebruiken, informatie vinden en
delen, informatie en berichten wegen, onderscheid tussen
de virtuele en de reële werkelijkheid maken,
Intimiteit en
seksualiteit
Seksualiteit integreren in je persoonlijkheid, ontdekken
wat mogelijkheden, wensen en grenzen zijn in intieme en
seksuele relaties bij jezelf en bij anderen zijn.
6
Bij cultuurverschillen Normen van verschillende culturen kennen, inschatten
welke vaardigheden in welke culturele context passend
zijn.
( Han Spanjaard & Wim Slot juli 2015)
Natuurlijk is de streep niet bij de 12e en 18e verjaardag te trekken. Het ene kind
ontwikkelt zich sneller dan het ander en daar is niets mis mee!
Dus onthoudt dat bij alles wat je over opvoeden leest, het bij jou en jouw kind toch
net iets anders kan gaan. Elk mens is immers uniek en elke combinatie van mensen
daarmee ook.
Opdrachten bij dit hoofdstuk
1.Kijk voor de ontwikkeling van je kind eens op de volgende websites:
https://www.opvoeden.nl/puber/groei-en-ontwikkeling
Voor een luchtige benadering van de ontwikkelingstaken: De uitzendingen
van dokter Corrie. http://www.npo.nl/de-dokter-corrie-
show/POMS_S_NTR_470249
2.Denk eens na over hoe je over deze ontwikkelingen communiceert met je kind.
Praat je weleens met je kind over deze veranderingen?
Bespreek dit ook met je partner of met een goede vriend of vriendin.
7
Hoofdstuk 2
Jouw ontwikkeling tot puberouder
Je kind verandert wanneer het naar de middelbare school gaat, daar kun je zeker
van zijn. Ik heb het zo vaak zien gebeuren, binnen een paar weken van meisje naar
jongedame en van jongetje naar jongeman met een andere kleding- en
muzieksmaak.
Maar ’s avonds thuis op de bank toch nog weer even dat meisje en jongetje, gelukkig
maar……….
Ouderschapsfasen
Die veranderingen zijn soms pittig en brengen voor je puber, maar ook voor jou als
ouder onzekerheden met zich mee.
Over de puberontwikkeling is veel geschreven, over die van de ouder een stuk
minder.
Je bent op dit punt al door verschillende fasen van het ouderschap heengegaan en
bent nu aanbeland in de interafhankelijksfase (ja, ja).
8
Ellen Galinsky (1987) heeft als één van de weinigen die ouderschapsfasen
beschreven. Carolien Gravesteijn (2015) bracht die onlangs weer onder de aandacht.
In de zwangerschap bevond je je in de voorstellingsfase, je maakte een plaatje van
hoe het leven met een kind er uit zou gaan zien. Van de geboorte totdat het kind
ongeveer anderhalf is zat je in de voedingsfase. In deze fase stond hechten aan je
kind en het opnieuw definiëren van de relatie met je partner centraal.
De autoriteitsfase was de periode waarin je kind tussen de anderhalf en de 4 jaar
was. Je had inmiddels ontdekt wie jij bent als ouder en nu moest je vooral gaan
onderzoeken hoe je de opvoeding wilde vormgeven. Welke regels vond je belangrijk,
wat kon je verwachten van je kind?
In de leeftijd van 4 tot 12 jaar van je kind bevond jij je als ouder in de
interpretatiefase. Het vinden van een balans tussen samen en apart was belangrijk,
net als het geven van informatie en helpen ontwikkelen van vaardigheden.
En dan ben je nu aanbeland in de interafhankelijkheidsfase. Dit is de fase
waar je als ouder bent wanneer je kind in de puberteit zit (ongeveer van 12-18 jaar).
In deze fase draait het vooral om het vormgeven van een relatie met je langzaamaan
volwassen wordende kind. Loslaten en stimuleren van zelfstandigheid zijn
belangrijke termen hierbij. Het opnieuw vaststellen van grenzen zal een grote
uitdaging kunnen vormen. Ook omgaan met de kritische houding van je kind naar jou
toe is waarschijnlijk nieuw.
Na deze fase heb je er nog één te gaan: de vertrekfase waarin je kind echt op eigen
benen gaat staan.
En dan ben je klaar………….toch? Of is er toch nog een fase, één die duurt tot aan
jouw dood? Want volgens mij stopt je ouder zijn nooit.
9
Wat is nu belangrijk in die interafhankelijkheidsfase?
De tips gaan hier vooral over het begin van deze fase omdat dit boekje over de
brugklasfase gaat. Uitgaan, drinken en blowen spelen dan bij de meeste kinderen
(gelukkig) nog geen rol en zal ik buiten beschouwing laten.
1. Vergaar informatie: begrip van de ontwikkeling van je puber helpt in de
omgang met dat soms onbegrijpelijke gedrag.
2. Zoek naar de balans tussen loslaten en grenzen stellen. Dit verschilt per kind,
maar ook per ouder. Het ene kind zal bijvoorbeeld zijn huiswerk helemaal
goed zelf regelen, een ander heeft iets meer toezicht nodig.
3. Geef vertrouwen. Je kind heeft om zelf beslissingen te leren nemen jouw
vertrouwen nodig dat hij of zij dat ook kan. Dit alles natuurlijk naar wat een
kind aankan.
4. Praat met je partner (of met een vriend(in) die ook een puber heeft). Stem af
wat jullie vinden van veranderend gedrag en nieuwe grenzen. Samen praten
relativeert vaak al een hoop!
5. Zoek contacten met andere ouders van pubers.
6. Humor!
Pubers kunnen ongelooflijk origineel en scherp uit de hoek komen. Waardeer
dat! En glimlach in jezelf over dat typische pubergedrag……..
Opdrachten bij dit hoofdstuk
1. Schrijf 3 kwaliteiten van jezelf als ouder op en hoe die er voor deze fase uitzien. Schrijf 1 aandachtspunt van jezelf als ouder op voor deze fase. 2. Laat je partner als je die hebt hetzelfde doen en bespreek samen de uitkomsten en kijk waar je elkaar kunt ondersteunen. Als je alleen de kinderen opvoed kun je de punten die je hebt opgeschreven met een goede vriend of vriendin bespreken.
10
Hoofdstuk 3
De overgang van basisschool naar middelbare school
Veranderingen
Het is nogal wat, van de school waar je over het algemeen acht jaar hebt gezeten
naar een nieuwe plek. Als je geluk hebt dan gaan er een paar klasgenoten naar
dezelfde school. Maar op die nieuwe school, vaak groter en verder weg, ben je
opeens niet meer de oudste maar loop je opeens tussen veel grotere jongeren rond.
Die allemaal zo zeker van hun zaak lijken……….
En als ouder kende je de basisschool door en door. Je hebt daar bewust voor
gekozen en in de loop van de jaren had je alle ins en outs van de school wel door. Je
kent veel van de gezinnen en je kind is over het algemeen niet ver uit je buurt.
Maar die middelbare school….zo groot, je kind tussen al die pubers en met al die
verschillende docenten….Zullen die wel weten hoe ze met je kind om moeten gaan?
Weten ze wel dat als je hem niets vraagt hij ook niets zal zeggen? Of dat achter die
grote mond een heel klein hartje schuil gaat?
Pfff, een hoop onzekerheden komen je gezin binnen. Maar ook leuke nieuwe
uitdagingen! Wees nieuwsgierig naar wat de komende periode jullie gaat brengen!
11
Hoe zorg je voor een soepele overgang?
Hopelijk ben je met je kind naar de open dag van school geweest. En nog fijner is het
wanneer je kind al een introductiedag heeft gehad met zijn of haar nieuwe klas. Het
helpt om een plaatje te hebben in je hoofd van wat je te wachten staat.
Voorbereiding
En dan is de vakantie bijna voorbij...............De laatste week van de vakantie is een
mooi moment om de spullen voor school in orde te maken.
Boeken kaften: kijk de boeken ook eens samen in, zo krijg je misschien al een indruk
of je kind tegen de nieuwe lesstof opziet of niet.
Schoolspullen aanschaffen: vergeet niet er een gezellig uitstapje van te maken,
afsluiten met wat drinken of een lunch misschien?
Route: je kind moet misschien wat verder weg naar school, voor veel kinderen
betekent dit dat ze met de fiets zullen gaan, een enkeling met het openbaar vervoer.
Het kan een goed idee zijn om de route in deze week eens samen af te leggen, dan
is dat voor de eerste schooldag al vertrouwd.
Start schooljaar
Het is fijn wanneer je wat extra tijd voor je kind hebt in de eerste schoolweek.
Als het mogelijk is probeer dan te zorgen dat er een ouder thuis is wanneer het kind
vertrekt naar school en ook wanneer het weer thuiskomt.
Geef de ruimte aan het kind om te vertellen over de dag. Niet elk kind zal dat gelijk
willen maar ook dan is het belangrijk dat hij of zij weet dat je er voor hem bent. Het
ene kind zal de drempel nog niet over zijn en gelijk met verhalen losbranden, een
ander kun je beter eerst met rust laten. Om dan bijvoorbeeld aan tafel geïnteresseerd
vragen hoe het was. Wat bij jouw brugklasser past weet jij het beste!
En wat nu als je echt niet thuis kunt zijn voor je kind,
gaat het dan vreselijk mis? Nee natuurlijk, maar het is
goed om hier over jouw mogelijkheden na te denken. De
mobieltjes maken het tegenwoordig makkelijk om
contact te hebben. Stuur bijvoorbeeld een whatsapp
berichtje of sms-je waarmee je laat weten dat je met je
kind meeleeft.
12
Verandering: leuk of eng?
Het ene kind zal staan te springen om aan een nieuw avontuur te beginnen, de ander
was liever tot in de eeuwigheid op zijn oude school gebleven. Als ouder zul je in het
eerste geval ook positiever tegen de verandering aankijken waarschijnlijk dan
wanneer je kind er zo tegenop ziet.
Probeer wel om jouw zorgen niet over te brengen op je kind. Wanneer je allerlei
waarschuwingen gaat rondstrooien zal het kind niet meer vertrouwen gaan krijgen in
een goede afloop…..
Interessante sites over de overgang naar de brugklas:
Van Centrum voor Jeugd en Gezin Midden Limburg met tips voor ouders en
kinderen: http://www.cjgml.nl/showsite.asp?map_id=650370
Brugklasser Misha geeft tips: http://www.schooltv.nl/video/naar-de-brugklas-een-
brugpieper-geeft-tips/
Opdrachten bij dit hoofdstuk 1.Schrijf 2 sterke kanten van je kind op die helpend zullen zijn bij de overgang naar de brugklas. Schrijf 2 aandachtspunten op bij de overgang naar de brugklas. 2. Waar ik in de komende 3 maanden vooral op moet letten: ………………………………………………………………………………………..
13
Hoofdstuk 4
Huiswerk, hoe ga je dat doen?
Je kind komt vrolijk thuis, drinkt samen met jou een kopje thee en gaat dan gelijk aan
haar huiswerk. Zie je het voor je?
Nou ik niet helemaal. Ze zullen er vast zijn hoor, deze pubers, maar in de meeste
gevallen ziet het er denk ik toch anders uit:
Je kind komt zuchtend thuis, gooit de spullen in een hoek en ploft op de bank
vastgekleefd aan haar mobiel. Op de vraag “heb je nog huiswerk?” klinkt een
hhmm…
De rol van ouders bij het huiswerk
Maar hoe het er bij jullie ook uitziet, huiswerk zal de komende jaren zeker een rol
spelen in je gezin. En de vraag is wat jouw rol als ouder daar dan in is.
Zeker in het begin van de brugklas is jouw begeleiding belangrijk. Kijk samen met je
kind hoe hij of zij het huiswerk gaat aanpakken. Onderzoek wat bij jouw kind past. En
laat steeds iets meer los. Spreek met je kind en partner over de verwachtingen over
en weer. Dit kan conflicten door onduidelijkheid voorkomen.
Toon belangstelling (wees nieuwsgierig!) naar hoe je kind tegen huiswerk maken aan
kijkt. Hoe denkt ze dit aan te gaan pakken, denkt ze hulp nodig te hebben? Hoelang
schat ze in met het huiswerk bezig te zijn?
14
Begeleiden bij het huiswerk is belangrijk, maar onthoud wel wiens huiswerk het is.
Ga dus geen hele werkstukken voor je kind maken. Wel kun je helpen in het proces:
hoe vind je goede informatie, hoe plan je het maken van het werkstuk in?
Hoeveel tijd kost huiswerk?
Veel leerlingen zijn gemiddeld 1 of 2 uur per dag bezig met hun huiswerk.
Soms besteden kinderen veel te veel tijd aan hun huiswerk, let ook daarop! Kijk dan
eens goed waar dat aan ligt. Is het te moeilijk? Delen ze hun tijd wel goed in? Zijn ze
wel echt met hun huiswerk bezig, of gaat tussendoor veel tijd naar whatsapp en
facebook?
Ga naar de kennismakingsavonden op school, hier kunt u ook informatie krijgen over
wat de school verwacht rond huiswerk. Dit zal voor elke school net weer iets anders
zijn.
Mooie tips voor ouders staan op deze site: http://www.anababa.nl/school/puber-
helpen-bij-huiswerk
Of hier: http://www.havoplus.nl/cms/page.php?47
Bas en Sab geven informatie over huiswerk, een kort schooltelevisie filmpje:
http://www.schooltv.nl/video/huiswerk-maken-op-de-middelbare-school/
Opdrachten bij dit hoofdstuk 1. Bepaal van tevoren jou wenselijke huiswerkaanpak bij de start. 2. Laat je kind nadenken over wat voor begeleiding bij het huiswerk hij of zij
van jou zou willen. Bespreek dit met je eventuele partner (of een vriend of vriendin) én met je kind.
15
Hoofdstuk 5
Loslaten in vertrouwen
De brugklas, het is wel weer een mijlpaal. Een moment waarop je als ouder weer
verder moet loslaten. Je tranen van de eindmusical zijn net opgedroogd (wat was dat
ontroerend he?) of je kind fietst al naar dat grote nieuwe schoolgebouw.
Als baby wist je kind niet waar hij zelf ophield en waar jij als ouder begon. Geleidelijk
is je kind zich bewust geworden van een eigen ik. En gelukkig maar.
Zo is het begin van de middelbare school weer een moment waarop grenzen verlegd
worden. En grenzen verleggen is spannend.
Vertrouwen
Om je kind los te laten zul je vertrouwen moeten hebben. Vertrouwen, wat is dat eigenlijk? Volgens van Dale heeft dit de volgende betekenissen -Met zekerheid hopen: we vertrouwen erop dat … -Vertrouwen stellen: hij is niet te vertrouwen hij is onbetrouwbaar -Geloof in iemands goede trouw en eerlijkheid
16
Een diepere betekenis van vertrouwen is het vertrouwen dat je in iemand hebt voor wat hij is. Omdat je weet - of voelt - dat de ander deugt. In vertrouwen loslaten betekent natuurlijk niet dat je kind nu alles zelf mag bepalen. Jij bent als opvoeder verantwoordelijk, jij bepaalt de kaders. Jij zorgt dat je kind veilig kan opgroeien. Waarbij veilig niet betekent dat er niks mag gebeuren en dat je overal de rode loper voor je kind uitlegt. Het is niet erg als er eens iets fout gaat, van fouten leert je kind. En zeker ook van het oplossen van die fouten. Dus probeer te denken vanuit de kwaliteiten van je puber en vertrouw eens wat vaker op hun eigen inzichten. Grote kans dat het in ieder geval de sfeer een stuk veraangenaamd.
En ik vertrouw erop dat jij de weg wel weet, Maar stiekem kijk ik toch een beetje mee.
(Marco Borsato)
17
Hoofdstuk 6
Tot slot
Ik hoop dat na het lezen van dit boekje je nieuwsgierigheid
naar wat komen gaat is aangewakkerd. Het zal misschien
even wennen zijn een middelbare scholier in huis, maar je
zult merken dat dit ook veel leuke aspecten heeft.
Ik wil niet ontkennen dat het ook een lastige fase kan zijn die
komen gaat. Uit onderzoek blijkt dat ouders van pubers zich vaak iets minder
gelukkig voelen dan ouders met jongere kinderen. Dit wordt dan geweten aan meer
conflicten in het gezin en het minder controle hebben over wat je kind doet en denkt.
Als dit voor jou een lastige tijd is, of gaat worden, bedenk dan dat het een fase is die
in bijna alle gevallen weer overgaat. Ik weet het, een schrale troost als je er midden
in zit. Maar het helpt misschien om te relativeren en af en toe je schouders er maar
bij op te halen.
Vind je het ouderschap echt even lastig, aarzel dan niet hulp in te schakelen. Van
familie of vrienden, of van mij.
Je kunt bij mij terecht voor ondersteuning in de vorm van gesprekken. Dit kan bij mij
in de praktijk, bij jou thuis (binnen een straal van 20 km van Westervoort), of online
(mail of skype).
Blijf niet te lang rondlopen met het gevoel dat het niet gaat, hoe eerder je in gesprek
gaat hoe sneller je als ouder weer goed in je vel komt te zitten!
Groet van Jacqueline Schilling
www.jacquelineschilling.nl
06-195 07 695
18
Bronnen
Bil, M. de & Bil, P. de (2007). Praktijkgerichte ontwikkelingspsychologie. Van wieg tot
hangplek: de ontwikkeling van 0- tot 18 jarigen. Soest: Nelissen.
Galinsky, E. (1987). The six stages of parenthood. Cambridge, MA: the Perseus
Books group.
Gravesteijn, C. (2015). Ouderschap in ontwikkeling. Over beleving, levensvaardigheden en
welzijn van ouders. In C.Gravesteijn & M. Aartsma (Red.) Meer dan opvoeden.
Perspectieven op het werken met ouders (pp.85-101). Bussum: Coutinho.
Spanjaard, H. & Slot, W. (2015) Ontwikkelingstaken.Gedownload op 29 juli 2015 van
http://www.hanspanjaard.nl/wp-content/uploads/2015/07/ontwikkelingstaken-
Spanjaard-Slot-2015.pdf
