Jbom guy redig

JEUGDBELEIDals

CATEGORIAAL BELEID

Prof. dr. Guy RedigVUB – AgogiekSteunpunt Jeugd - mei 2011

2

Gebaseerd op artikel “Categoriaal beleidBelangrijke denkoefening voor een integrale en interactieve beleidsbenadering”Kluwer – Gids Sociaal en Educatief Werk - 2010

Dr. Guy Redig, m.m.v. dr. Danielle Dierckx

Referenties aan “Armoedebeleid van overheden: over het aanleggen van kruispunten en rotondes”

Dr. Guy Redig en Dra. Danielle Dierckx ACCO - Jaarboek Armoede en sociale uitsluiting - 2003

3

BACK TO BASICS

JEUGDBELEID

BELEID

JEUGD

OVERHEID

4

BACK TO BASICS: BELEID

BELEID

TOEKOMST BEPAALT

NADENKEN & HANDELEN

TOEKOMST = DOEL

PLAN & PLANNING

DOEL = GEWENST EFFECT

CYCLISCH HANDELEN

CYCLISCH NADENKEN

5

OVERHEID

BACK TO BASICS: OVERHEID

POLITIEKE PROCESSEN

DEMOCRATISCH SYSTEEM

VERSCHILLENDE NIVEAUS

EIGEN STRUCTUREN

DIVERSE BEVOEGDHEDEN

EIGEN CULTUUR

BESTUURSSTIJLEN

6

JEUGD

KENMERK = LEEFTIJD0 TOT 25 j

DEEL VAN DE BEVOLKING

= CATEGORIE

CULTUREEL BEPAALDHISTORISCH

SUBCATEGORIEËNBASIS VAN LEEFTIJDEN

BACK TO BASICS: JEUGD

SUBSECTOREN BEPAALD

PER BELEIDSSFEER

7

BELEID : KEUZES MAKEN, ORDENEN (1)

De complexe werkelijkheid beheersbaar makenDe ongrijpbare toekomst op de werkbank zetten

Op basis van een combinatie:1. Een visie op mens & samenleving: normatieve

keuzes, ideologie, waarden, ethica, moraliteit, goed & kwaad, mooi & lelijk

2. De kunde & kunst van het besturen en het beleidvoeren:

• Besturen & beleid als administreren• Besturen & beleid als politiek

8


Een van de keuzes: de ordening van de beleidsvoering, de organisatie van de inspanningen, de structuren enz.Daarbij drie keuzes:1. Territoriaal: geografische omschrijving2. Sectoraal: onderwerp, thema…3. Categoriaal: bevolkingsgroep met zelfde

kenmerken

Nood aan “verbijzondering” van de werkelijkheid

9

De complexe werkelijkheid

Territoriale ordening

Categoriale ordening

Sectorale

ordening


Verbijzondering van de werkelijkheid

10


Gevolgen van deze keuze:

• creatie van systeem, een samenhangend geheel

• bijeenbrengen van actoren & netwerken, maatregelen, begrotingen, besluitvorming

• ontstaan va beleidsculturen en structuren, gewoontes, vanzelfsprekendheden

11

BELEID : EEN TERRITORIALE AANPAK

Een vanzelfsprekende keuze: • elke overheid opereert binnen grenzen• limieten aan macht, recht en beleid

Geen vanzelfsprekende keuze: • voor een interne organisatie• keuze voor territoriale verkaveling• centrale versus decentrale democratie• creatie van een verticale as• organisatie van aansluitende bevoegdheden• organisatie van aansluitende structuren

Territoriaal beleid: controversieel

12

BELEID : EEN SECTORALE AANPAK

Een begrijpelijke keuze: • het thematisch verkavelen van de werkelijkheid• het kokeren van inspanningen naar onderwerp

Een populaire keuze: • veruit de meest gekozen ordening• heel sterk ingebed, overal verspreik• vanzelfsprekend voor heel wat sectoren• klinkt neutraal en handig

Sectoraal beleid: overheersend paradigma

13

BELEID : EEN CATEGORIALE AANPAK

Eveneens begrijpelijke keuze: • bevolkingsgroepen met zelfde kenmerken• kan zeer natuurlijk klinken• communicatief gemakkelijk• soms een traditie

Moeilijk: toevoeging van extra dimensie• wanneer is categorie “beleidsrelevant”• te complex, onnodige nieuwe actoren en factoren• angst stigmatiseren & apartheid van doelgroepen

Categoriaal beleid: controversieel

14

territoriale bepaling bijv. gemeente

sectorale bepaling bijv.

gezondheid

categoriale bepaling bijv. kinderen en jongeren

gemeentelijk gezondheids-

beleid voor

kinderen en jongeren

Voorbeeld van beleids-kruispunt

BELEID : DUS DRIEDIMENSIONAAL

15

BELEID : CREATIE VAN BELEIDSKRUISPUNTEN of -ROTONDES

• territoriaal – territoriaal: bijv. gemeente en Vlaamse Gemeenschap• sectoraal – sectoraal: bijv. schoolsportbeleid• categoriaal – categoriaal: bijv. jeugd en mensen met beperking/beleid voor kinderen & jongeren met beperking• sectoraal – territoriaal: bijv. welzijn en provincie / provinciaal welzijnsbeleid• territoriaal – categoriaal: bijv. jeugd en gemeente/ gemeentelijk jeugdbeleid• sectoraal – categoriaal: sport en jeugd/ jeugdsportbeleid

Of uitbreiding naar nog meer verkeer op het kruispunt of rotonde

16

BELEID : CREATIE VAN BELEIDSKRUISPUNTEN of –

ROTONDES (1)

ETNISCH-CULTURELE GROEPEN

Overheidsbeleid: Gemeenschap, provincie, gemeente Finaliteit: welzijnsbevordering van zoveel mogelijk burgers

WERKGE LEGENHEID

B E L E I D S S E C T O R E N (voorbeelden)

HUIS- VESTING ONDERWIJS CULTUUR vb.

Sport Kunst Biblio Soc.cult. werk

BELE I DSCATEGOR I EËN

HANDICAPS

OUDEREN

JEUGD

ENZ.

ENZ.

JEUGDWERK

17

BELEID : CREATIE VAN BELEIDSKRUISPUNTEN of –

ROTONDES (2)

JEUGD

WELZIJN ONDERW

I

JS

CULTUUR

18

BELEID : BELEIDSAUTOSTRADE

Vb. AUTOSTRADE WELZIJNSBELEID

JEU

GD

CU

LTU

UR

AR

BEID

GEZ

ON

DH

EID

OU

DER

EN

ON

DER

WI

JS

RU

IMTE

MO

BIL

ITE

IT

19

TERRITORIAAL BELEIDcontroversieel

• bedreigt centralisme• organisatie:complex• sturing: complex• weinig ervaring• vertraagt

CATEGORIAAL BELEIDcontroversieel

• bedreigt efficiëntie• organisatie:complex• sturing: complex• weinig ervaring• vertraagt

SECTORAAL BELEIDOVERHEERSEND PARADIGMA

Klinkt meest logisch Traditionele keuze

Ervaring en eenvoud Gemak en continuïteit Klinkt neutraal, handig

REMEDIËRING SECTORAAL BELEIDPRIMAIR DEFENSIEF: OPLAPPEN, NALOPEN

SECUNDAIRE IDENTITEIT

SECTORAAL BELEID OVERHEERSEND

20

CATEGORIAAL BELEID : EEN PLEIDOOI (1)

ANALYSE• geen vanzelfsprekende keuze• vooral remediërend, defensief, oplappen sectoraal beleid• meestal geen offensieve, assertieve keuzeWAAROM• hegemonie van de beleidsautostrade: bedreiging• overheersing sectorale aanpak: bedreiging• angst voor complexiteit en verlies aan efficiëntie• onbekendheid, weinig ervaring• overheersende organisatie van de structuren: bedreiging• niet zo’n krachtige categoriale actoren

Kortom: angst voor verandering van paradigma

21


Categoriaal beleid brengt een leefwerelddimensie in het beleidsdiscours. Dit is nuttig, want het verbetert de kwaliteit van het beleid: verdieping, integratie, verbreding…

Categoriaal beleid vormt een uitstekende omgeving voor een interactieve en participatieve aanpak, benadert mensen op een integrale wijze. Het maakt het beleid meer democratisch en maatschappelijk gedragen.

1

2

22


HET LEEFWERELD PERSPECTIEF VERHOOGT KWALITEIT• een vanzelfsprekend “geïntegreerde” aanpak• vertrekkend vanuit de mens/mensen als geheel • dus niet verkaveld in onderwerpen• wel vanzelfsprekende dwarsverbindingen• verfrissend, duidelijk anders dan bijv. sectoraal of territoriaal

Offensieve, proactieve categoriale aanpak bijzondere nuttigheid:• zorgt voor heel wat kruispunten en rotondes op de sectorale ‘snelwegen’• confronteert beleidssectoren systematisch met de natuurlijk geïntegreerde visies en meningen van beleidscategorieën• daardoor stijgen de efficiëntie en effectiviteit van het beleid

23


NODIG VOOR PARTICIPATIEVE, COMMUNICATIEVE AANPAK• vanzelfsprekend gericht op communicatie met en participatie van mensen (doelgroep, categorie)• steunt essentieel op grote kennis van en hechte dialoog met mensen in hun ganse leefwereld• bezorgt “beleidsmaker” onmisbare en unieke betrokkenheid van mensen• verhoogt democratisch gehalte: democratiseert, emancipeert, empowertOffensief, proactief categoriaal beleid • neemt categorie of doelgroep in een interactief en participatief systeem • categoriaal beleid uitermate geschikt en wellicht noodzakelijk voor interactieve en participatieve aanpak. • verhoogt het democratische gehalte en draagvlak van het beleid

24


CATEGORIAAL BELEID ZORGT VOOR• meer kwaliteit, diepgang, verbreding• sterke integrerende impact• meer democratisch draagvlak, betrokkenheid• concretiseert een participatieve beleidsstijl

OP VOORWAARDE DAT CATEGORIALE AANPAK• vertrekt vanuit een proactief en offensieve aanpak – dus zeker niet beperkt tot remediërend of defensief• ent op andere beleidslogica’s via kruispunten en rotondes• duurzaam, structureel wordt ingebed als volwaardig overheidsbeleid

25

MOGELIJKE GEVAREN VOOR & VAN CATEGORIAAL BELEID

• zwicht onder eigen gewicht• geen kansen van sectorale spelers• te weinig duurzaamheid• te weinig deskundigheid• te weinig enthousiasme, zelfs nogal cynisme• verloren lopen in de eigen categorie: autisme• slechte verkeersleiding op kruispunten/rotondes• …


26

HOE STERK IS CATEGORIAAL BELEID (1)

BESTAAT ER CATEGORIAAL BELEID IN VLAANDEREN ?• ja… maar• diverse praktijken in verschillende fasen van ontwikkeling• zelden als categoriaal geëxpliciteerd (wel JEUGD)• geen overheersend discours• veelal miskend & onbekend• koppige weerstand van sommige sectoren• amper theorievorming en onderzoekDUIDELIJKSTE VOORBEELDEN EN VLAAMSE PRAKTIJKEN• jeugd (sterkste kader)• ouderen (in opmars)• mensen in armoede (voor zover niet gesectoraliseerd)• etnisch-cultureel diverse groepen (minderheden…)• mensen met beperking

27

HOE STERK IS CATEGORIAAL BELEID (2)

EEN SLAGKRACHTIG &

EFFECTIEF BELEIDS-

INSTRUMENTARIUM

Aansprakelijke politicus in de uitvoerende macht bijv. minister, gedeputeerde, schepen

Aansprakelijke administratieve unit bijv. afdeling, dienst, directoraat…

Aansprakelijke unit bij de wetgevende macht bijv. commissie in parlement, gemeenteraad

Expliciete en overzichtelijke begroting Samenhang, kruisverwijzingen

Expliciet en samenhangende meerjarenplan Visie, doelstellingen, instrumenten

Formeel beleidsnetwerk Advies- en overlegstructuren

Wetenschappelijk onderzoek

Geïntegreerde relatie met andere overheden Centraal / decentraal

28

HOE STERK IS CATEGORIAAL BELEID (3)LET’S DO THE TEST: JEUGDBELEID

VLAANDERENElementen van het

instrumentarium

Aanwezig

Kwaliteit van het aanwezige instrument

JA of NEEN

Heel slecht

Slecht Goed Heel goed

Aansprakelijk politicus in

uitvoerende machtAansprakelijke unit

in wetgevende macht

Aansprakelijke administratieve

unitExpliciete begroting

Plan, visie, doelstellingen,

instrumentariumFormeel

beleidsnetwerk en structuren

Wetenschappelijk onderzoek

Geïntegreerde relatie andere

overheden

29

CONCLUSIES: CATEGORIAAL BELEID ? (1)

STERKTES• het concept, de potenties, de noodzaak• beginnende praktijken, in verschillende snelheden• noodzakelijke aanvulling voor meer samenhangend beleid• noodzakelijk voor meer democratie, interactieve bestuursstijl• noodzakelijk voor meer democratie en democratisering

ZWAKTES• nog bescheiden praktijk, weinig ervaringen• weinig overtuiging, dynamiek, enthousiasme• heel weinig onderzoekswerk• weinig internationale referenties• vele tegenstanders, overwicht van het sectorale paradigma• past niet in de managerial overheidscultuur (cynisme)• zwicht onder eigen gewicht

30

CONCLUSIES: CATEGORIAAL BELEID ? (2)

Jeugdbeleid:• zal categoriaal zijn of niet zijn – geen tussenweg• heeft behoefte aan believers, enthousiasme en deskundigen• eigenlijk is de pionierstijd voorbij• vraagt volgehouden, duurzame strijd. Het komt niet zomaar!

Maar waarom…• zo opvallend weinig belangstelling, ook in jeugdmiddens?• geen bondgenootschap met andere categoriale proefpolders (ouderen, mensen met beperking, etnisch-cultureel diverse groepen…)• niet meer vorming, onderzoek en praktijkbeschrijvingen?• niet meer internationale benchmarking?• geen topic voorbije EU-voorzitterschap?

31

BEDANKTVOOR HET

LUISTEREN

Jbom guy redig

Education

Transcript of Jbom guy redig