jaarverslag2010

Jaarverslag 2010 NV Waterleidingmaatschappij Drenthe

Inhoud

Samenstelling 4Raad van Commissarissen, directie, ondernemingsraad en aandeelhouders 4

Raad van Commissarissen 5Voorstel aan de aandeelhouders 5Verslag van de Raad van Commissarissen 6

Directieverslag 9Strategie en beleid 9Watervoorziening 11Productiestations 12Levering eigen voorzieningsgebied 13Distributie 14Waterkwaliteit 16Voorzieningsgebied 19Klanten 20Mens en organisatie 22Financiën 25ICT 26Beveiliging en Crisismanagement 27Ander water 28Indowater 29Toekomstige ontwikkelingen 31Kengetallen 33

Jaarrekening 35Enkelvoudige balans per 31 december 2010 37Enkelvoudige winst- en verliesrekening over 2010 38Toelichting op de enkelvoudige balans en winst- en verliesrekening 39 Geconsolideerde balans per 31 december 2010 53Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2010 54 Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2010 55Toelichting op de geconsolideerde balans en winst- en verliesrekening 56

Overige gegevens 62Statutaire bepaling winst 62Voorstel winstbestemming 62Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 63

Bijlagen 65Overzicht van geconsolideerde werkmaatschappijen 65

2

Raad van Commissarissen, directie,ondernemingsraad en aandeelhouders

Raad van CommissarissenT. Klip-Martin voorzitter M.J. Augusteijn-Esser J. KuperJ.H. van der Laan A. Meijer G. Vlieghuis

A.B.M. Schrijver secretaris

DirectieK.J. Hoogsteen

OndernemingsraadJ.J.O. Kikkert voorzitterG. Blom secretaris T. Alkemade R. Heling H. Kuiper H. Ramaker J. de Vries

Aandeelhouders Aantal aandelenProvincie Drenthe 973Gemeente Aa en Hunze 64Gemeente Assen 147Gemeente Borger-Odoorn 64Gemeente Coevorden 80Gemeente Emmen 234Gemeente Hoogeveen 122Gemeente Midden-Drenthe 73Gemeente Noordenveld 72Gemeente Tynaarlo 45Gemeente Westerveld 21Gemeente De Wolden 51

4

Voorstel aan de aandeelhouders

Hierbij bieden wij u het door de directie opgestelde

jaarverslag 2010 van NV Waterleidingmaatschappij

Drenthe aan met daarin opgenomen de jaarrekening

over 2010. De jaarrekening is gecontroleerd door

PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. en van een

goedkeurende verklaring voorzien. De verklaring is in

de jaarstukken opgenomen.

Het jaarverslag en de jaarrekening zijn met de directie besproken in een vergadering van de Raad van Commissarissen waarbij ook de accountant aanwezig was.

De winst- en verliesrekening over 2010 sluit met een positief saldo van € 2.061.000.

Voorgesteld wordt het statutair maximaal toegestane dividend ter grootte van 3%, zijnde de wettelijke rente per 1 januari 2010, van het geplaatste aandelenkapitaal, aan aandeelhouders uit te keren en het restant aan de statutaire reserve toe te voegen.

De Algemene Vergadering van Aandeelhouders wordt voorgesteld de jaarrekening en de daarin opgenomen winstverdeling vast te stellen.

De Algemene Vergadering van Aandeelhouders wordt tevens voorgesteld voor het jaar 2010 decharge te verlenen aan de bestuurder voor het gevoerde bestuur en de leden van de Raad van Commissarissen voor het gevoerde toezicht.

Assen, 13 mei 2011

Namens de Raad van Commissarissen,T. Klip-Martin, voorzitter

5

Verslag van de Raad van Commissarissen

De Raad van Commissarissen heeft in het verslagjaar zevenmaal vergaderd in aanwezigheid van de bestuurder.

In de vergaderingen waarin de jaarresultaten en het accountantsverslag betreffende de controle van de

jaarrekening 2009 werden besproken, waren tevens de controller van WMD en de externe accountant aanwezig.

In een vergadering waarin alleen de leden van de Raad van Commissarissen aanwezig waren, werd het

functioneren van de bestuurder besproken.

In het verslagjaar zijn onder meer de volgende onderwerpen besproken:

•Nieuwbouw productiestation Dalen•Nooddrinkwatervoorziening• Jaarrekening 2009 en rapportage accountant•Directieverslag 2009•Risicoprofiel activiteiten Indonesië•Benoeming accountant•Samenwerking met Stichting Het Drentse Landschap•Stichting Waterlaboratorium Noord•Dierenpark Emmen•Grondtransacties•Procuratie/autorisatie en beveiliging•Herstructurering WMD•Samenwerking Waterbedrijf Groningen•Drinkwaterwet•Wijziging tarievenregeling met betrekking tot hercontroles•Samenwerking met Dunea en PWN inzake Aceh•Futuro (nieuw klantensysteem)•Aankoop loods Drentsche Golf & Country Club BV•Certificaat ISO 9001 : 2008•Overlegvergaderingen ondernemingsraad• Verkiezingen ondernemingsraad•Financieel Plan 2011•Tarieven 2011•Benchmark 2009•Benoemingsprocedure nieuwe commissarissen•Rooster van aftreden commissarissen

De leden van de Raad van Commissarissen worden benoemd door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders waarbij voor één commissaris een voordracht wordt gedaan door Gedeputeerde Staten van Drenthe en voor drie commissaris-sen door clusters van gemeenten. De clusters zijn:•Aa en Hunze, Assen, Noordenveld en Tynaarlo•Borger-Odoorn, Coevorden en Emmen•Hoogeveen, Midden-Drenthe, Westerveld en De Wolden

Voor de overige commissarissen wordt een voordracht ge-daan door de Raad van Commissarissen.

De ondernemingsraad heeft een recht van aanbeveling aan de rechtspersonen en organen die een voordracht aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders kunnen doen en voor een derde van de leden een zogenaamd versterkt aan-bevelingsrecht. De Raad van Commissarissen en de onder-nemingsraad zijn een convenant overeengekomen, waarin afspraken zijn gemaakt over de procedure bij aanbevelings-recht.

De leden van de Raad van Commissarissen zijn tevens lid van de Raad van Commissarissen van Noordwater BV, de doch-termaatschappij van NV Waterleidingmaatschappij Drenthe die de aandelen houdt van diverse werkmaatschappijen, waarin andere wateractiviteiten zijn ondergebracht.

Het volgende rooster van aftreden geldt:

Naam JaarM.J. Augusteijn-Esser 2010*A. Meijer 2010*J. Kuper 2011G. Vlieghuis 2011T. Klip-Martin 2012J.H. van der Laan 2012

* In verband met de behandeling van enige lopende zaken (herstructurering

WMD en Dierenpark Emmen) zijn mevrouw M.J. Augusteijn-Esser en de heer

A. Meijer herbenoemd voor een periode van een half jaar.

6

Hierna treft u een korte beschrijving aan van de leden van de Raad van Commissarissen.

Mevrouw T. Klip-Martin, geboren op 30 maart 1954, lid van College van Gedeputeerde Staten van Drenthe, voorzitter van de Raad van Commissarissen. Voordracht Gedeputeerde Staten van Drenthe.Voor de eerste maal benoemd in december 2007.

Mevrouw M.J. Augusteijn-Esser, geboren op 28 januari 1944, voormalig lid der Tweede Kamer. Voordracht Raad van Commissarissen. Dwingend aanbevelingsrecht ondernemingsraad.

De heer A. Meijer, geboren 25 juli 1948, vicevoorzitter van de Raad van Commissarissen. Voordracht cluster Hoogeveen, Midden-Drenthe, Westerveld en De Wolden.

De heer G. Vlieghuis, geboren op 21 mei 1942, commissaris van de Koninklijke Van Gorcum B.V. Voordracht Raad van Commissarissen. Voor twee jaar herbenoemd in 2009.

De heer J. Kuper, geboren op 22 maart 1954, wethouder van de gemeente Emmen. Voordracht cluster Borger-Odoorn, Coevorden en Emmen. Voor de eerste maal benoemd in november 2006. Voor twee jaar herbenoemd in 2009.

De heer J.H. van der Laan, geboren op 1 juli 1950, burgemeester van de gemeente Noordenveld. Voordracht cluster Aa en Hunze, Assen, Noordenveld en Tynaarlo. Voor de eerste maal benoemd in december 2007.

Alle commissarissen hebben de Nederlandse nationaliteit.

7

8

Stichting Waterlaboratorium Noord van Stichting naar BVIn 2010 is het initiatief genomen om Stichting Waterlaborato-rium Noord (hierna: WLN), waarin Waterbedrijf Groningen en WMD laboratoriumactiviteiten hebben ondergebracht, om te zetten in een BV. Dit gebeurt om de zeggenschapsverhoudin-gen scherper te krijgen en besluitvorming beter te kunnen regelen. Dit proces zal in 2011 zijn beslag krijgen.

BeleidsplanHet beleidsplan 2011-2015 is in 2010 voorbereid door intern intensief over de verschillende onderwerpen van gedachten te wisselen met een brede groep leidinggevenden en ken-nisdragers binnen WMD.

Ander water in NieuWater BVOnderhoud en bediening van alle ‘ander water’ installaties is uitbesteed aan NieuWater BV, een gezamenlijke dochter van WMD en waterschap Velt en Vecht. Vijf machinisten van WMD zijn hiervoor gedetacheerd bij NieuWater BV.

Strategie en beleid

DrinkwaterwetOp basis van de Drinkwaterwet, die naar verwachting in juli 2011 in werking zal treden, worden een drinkwaterbesluit en vier ministeriële regelingen voorbereid. In de Drinkwaterwet wordt de verplichting opgenomen een leveringsplan te maken. WMD heeft een leveringsplan dat aan de nieuwe eisen zal worden aangepast. Dit zal, op basis van een voorgeschreven risicoanalyse van uitval van elemen-ten in de drinkwatervoorziening, geschreven worden in 2011.In de Drinkwaterwet wordt vastgelegd dat er, naast het gebruikelijke toezicht van Raad van Commissarissen en aandeelhouders, een vorm van extern toezicht komt. Het mi-nisterie van EL&I (voorheen VROM) zal deze verantwoorde-lijkheid krijgen. Er zal jaarlijks nauwgezet worden toegezien op de totstandkoming van tarieven en er zal een vermogens-toets plaatsvinden. Voor WMD betekent dit extra inzet van capaciteit voor rapportages.Tevens zal worden opgenomen dat het waterbedrijven is toe-gestaan om 1% van hun omzet te gebruiken voor projecten in het buitenland in het kader van de Millennium Development Goals.

Herstructurering voltooidDe structuur van WMD en haar dochters is aangepast en transparanter geworden. Een aantal BV’s zijn samengevoegd, het aantal dochters is verminderd. Onderstaande afbeelding geeft de huidige situatie weer.

9

Stichting Noordwater(0,25%)

Noordwater BV (99,75%)

BètaWater BV

Ad Fontes BV

NieuWater BV (50%)

IndoWater BV

Waterlaboratorium Noord BV (50%)(realisatie in 2011)

NV Waterleidingmaatschappij Drenthe

Samenwerking Het Drentse LandschapEind 2010 hebben Stichting Het Drentse Landschap en WMD besloten de samenwerking op het gebied van beheer en onderhoud van wingebied niet om te zetten in een langjarige overeenkomst. De verschillen tussen beide organisaties in de wijze van uitvoeren van het beheer bleken te groot. De bestaande samenwerking op het gebied van bijvoorbeeld de ontwikkelingen in het Hunzedal blijft als vanouds bestaan.

Samenwerking in de waterketenIn 2010 is op initiatief van WLN een viertal technologische projecten opgepakt waarbij vijf waterketenpartners samen optrekken: Waterschap Hunze en Aa’s, Waterschap Noorder-zijlvest, Waterbedrijf Groningen, WLN en WMD. De projecten lopen één jaar en zijn gericht op onderzoek. De onderwer-pen zijn waterbalansen, energieoptimum in de waterketen, duurzaamheid in de waterketen, waterzuivering met natuur en verwijdering medicijnen/pathogenen uit ziekenhuisafval-water. Een deel van deze projecten krijgt een vervolg in 2011.

Project SAWASAWA (Sensors And WAter) is een nieuw project dat in 2010 van start is gegaan. Het doel is het borgen en verbeteren van drinkwaterkwaliteit via geavanceerde sensortechnologie. WLN heeft een testcentrum Sentec ingericht waar groten-deels noordelijke bedrijven en kennisinstellingen sensoren ontwikkelen en testen voor toepassing op het gebied van drinkwaterkwaliteit. Binnen SAWA zijn drie deelprojecten gedefinieerd: een bewakingssysteem voor inname van opper-vlaktewater uit de Drentsche Aa, een snellere detectietech-niek voor potentiële groei van bacteriën in het drinkwatersys-teem en een monitoringsysteem voor realtime metingen van kwaliteits- en fysische parameters van het drinkwater in het distributienet. Het project is een gezamenlijk initiatief van WLN, NV NOM, Sensor Universe, Waterbedrijf Groningen en WMD.

Energie uit waterSamen met Rendo Duurzaam BV is een verkenning uit-gevoerd naar de mogelijkheden om warmte uit water te benutten als duurzame warmtebron. Voor enkele specifieke locaties wordt deze verkenning uitgewerkt en wordt gekeken naar concrete toepassingsmogelijkheden.

10

Biodiversiteit Breevenen2010 was internationaal het jaar van de biodiversiteit. Ook WMD levert hieraan een bescheiden bijdrage. Breevenen is het mooiste voorbeeld. In 2010 is weer een groot onderzoek gedaan naar voorkomende plantensoorten. WMD is, op grond van de door de provincie verleende onttrekkingsvergunning, verplicht eens in de vijf jaar onderzoek te doen om te laten zien welke vooruitgang wordt geboekt in de ontwikkeling van

de natuur in Breevenen. Het eindresultaat wordt in 2011 ge-rapporteerd, maar het is al wel duidelijk dat er verschillende soorten zijn ontdekt, die tot nu toe niet in Breevenen voorkwamen. Vier daarvan komen voor op de rode lijst, de lijst met zeldzame bedreigde planten. Ook in andere wingebieden is een positieve ontwikkeling van de natuurwaarden te zien.

Oliesanering waterwingebied DalenIn Dalen is een start gemaakt met de sanering van de olie-verontreiniging die daar eind 2006 tijdens graafwerkzaam-heden werd aangetroffen. Rond de zomerperiode is begon-nen met het wegzuigen van de met olie verontreinigde laag grond. Hierbij is in totaal 221 ton (circa 160 m3) verontrei-nigde grond verwijderd. Nadat het ontgraven deel weer was aangevuld met schone grond, is een bodemlucht-injectiesys-teem geïnstalleerd. Hiermee wordt gedurende enkele jaren lucht geïnjecteerd in het bovenste deel van de laag freatisch grondwater. Hierdoor wordt de biologische afbraak van olie-componenten in het grondwater en de grond gestimuleerd.

Watervoorziening

Piekverbruik in de zomerEind juni, begin juli 2010 kende Nederland warm en zonnig zomerweer. Op 9 juli was sprake van de maximale afgifte van ruim 134.000 m3. Hiermee werd het maximum van 2006 vrij-wel geëvenaard. Door de afname van het drinkwaterverbruik gedurende de afgelopen tien jaar, is ook het piekverbruik niet gestegen. Problemen in de drinkwaterlevering doen zich op deze dagen niet of nauwelijks voor.

Monitoringputten rond de winning Beilen Al in 1997 is WMD begonnen met het inrichten van een moni-toringsysteem grondwaterkwaliteit rond haar kwetsbare win-ningen om vervuilingen naar een wingebied tijdig te kunnen signaleren. Ook de winning Beilen is een kwetsbare winning waarvoor nog een monitoringsysteem ingericht moest wor-den. In 2010 zijn hiertoe vier waarnemingsputten gereali-seerd. Hiervan reikt er één, met een diepte van 209 meter, tot in de geohydrologische basis. Hierin werd aangetoond dat het zoet/zout grensvlak zich bevindt op een diepte tussen de 150-170 meter beneden maaiveld. De overige waarnemings-putten zijn circa 100 meter diep.

11

Nieuwbouw drinkwaterproductiestation DalenVoor de toekomst van de watervoorziening in Coevorden is de planvorming afgerond en is een begin gemaakt met de bouw van een nieuw productiestation in Dalen. Het bestaande productiestation Dalen is sterk verouderd. De afgelopen jaren is verkend op welke wijze de watervoorziening van Coevorden het beste uitgevoerd kan worden. Opties waren bouw van een nieuw station of aanvoer van water vanuit Emmen. Uit de verkenning is gebleken dat de toekomst van de drinkwater-voorziening het beste is gediend met nieuwbouw in Dalen. Na de zomer van 2010 is met de nieuwbouw gestart.In het nieuwe productiestation Dalen wordt een innovatieve zuiveringstechniek toegepast: biologisch adsorptieve ontijze-ring. Voor klanten heeft deze nieuwe zuivering als voordeel dat de hardheid van het drinkwater lager zal worden. De planning is om de nieuwe zuivering in het voorjaar van 2012 in bedrijf te nemen.

Technologische doorlichting productiestationsSamen met WLN wordt sinds enkele jaren gewerkt aan tech-nologische doorlichting van de drinkwaterzuiveringen. Naast de regulier uitgevoerde bewaking van de waterkwaliteit, wordt elke zuivering één keer per zes jaar intensief doorge-licht op werking van alle componenten en mogelijke risico’s. Op basis van zo’n technologische doorlichting worden preventief maatregelen genomen om te voorkomen dat ver-slechtering van de waterkwaliteit zal optreden. Voordelen van deze aanpak zijn dat de waterkwaliteit nog beter is geborgd en dat maatregelen efficiënter en meer gepland uitgevoerd kunnen worden. In 2010 zijn de productiestations Gasselte en Ruinerwold onder de loep genomen.

Meerjaren groot onderhoud productiestationsEr wordt gestaag gewerkt aan het op orde houden van alle drinkwaterproductiestations. Een deel van de zuiveringen heeft een aanzienlijke leeftijd, maar functioneert nog uitste-kend zodat vervanging niet aan de orde is. Wel is het soms nodig om onderdelen te vervangen. In 2010 zijn bijvoorbeeld vijf bronnen voorzien van een nieuwe bronkelder en aanslui-tingen. Verder zijn een aantal ruw- en reinwaterpompen van verschillende stations vervangen.

Productiestations

RuwwaterleidingenEr is een toenemend aantal storingen in ruwwaterleidingen. Dit is veelal het gevolg van de agressieve inwerking van het ruwwater op de gietijzeren hulpstukken. Het betreft vaak leidingen die gelegd zijn in de zeventiger jaren. Een (gedeel-telijke) renovatie van de ruwwaterleidingen in Valtherbos, Noordbargeres en Kruidhaars is in voorbereiding genomen.

Procesautomatisering vernieuwdIn een periode van drie jaar heeft WMD op al haar zuiverin-gen de procesautomatisering gemoderniseerd. Ook is de wijze van dataopslag en managementrapportage gemoderniseerd. Dit project is in 2010 afgerond.

TroebelheidsmetersOp alle productiestations zijn inmiddels continue troebel-heidmeters in gebruik. Deze meters maken het mogelijk om de werking van de zuiveringen nog beter dan voorheen te volgen en te optimaliseren.

Reststoffen worden grondstoffenDe reststoffen die vrijkomen bij de uitoefening van de drink-waterproductie en -distributie worden voor WMD vermarkt door de Reststoffenunie. WMD is in 2010 geregistreerd als producent van de bijproducten waterijzer en kalkkorrels. Deze registratie is in het kader van de Europese regelgeving REACH. Door deze registratie kunnen deze reststromen be-ter ingezet worden voor hergebruik. Deze producten worden niet langer als afvalproduct beschouwd, maar als grondstof. Dit opent de weg naar nieuwe en hoogwaardige nuttige toepassingen.

12

Levering eigen voorzieningsgebied

Productiestations % t.o.v.

2006 2007 2008 2009 2010 2009

Assen 2.663.684 2.247.302 2.739.645 2.702.846 2.665.383 -1,4

Annen 2.978.139 3.371.477 2.673.707 3.969.506 4.989.736 25,7

Gasselte 2.039.942 1.900.865 2.298.860 2.246.857 2.081.182 -7,4

Beilen 2.749.417 2.794.660 2.903.054 2.841.664 3.003.562 5,7

Ruinerwold 1.854.203 1.842.447 1.993.684 1.804.805 1.912.516 6,0

Zuidwolde 863.331 854.662 877.079 902.907 897.037 -0,7

Leggeloo 630.711 704.040 628.463 651.390 597.806 -8,2

Hoogeveen 3.916.387 3.859.098 3.675.991 3.804.706 3.767.124 -1,0

Valtherbos 4.916.731 4.989.710 4.997.944 5.110.251 5.232.169 2,4

Noordbargeres 4.162.177 4.051.118 3.844.661 3.939.679 4.022.307 2,1

Kruidhaars 1.865.833 1.624.937 1.632.184 1.764.021 1.783.540 1,1

Dalen 1.865.833 1.624.937 1.632.184 1.764.021 1.783.540 1,1

Subtotaal 29.719.778 29.319.726 29.484.057 30.781.441 32.032.029 4,1

Inkoop engros

Nietap 1.492.947 1.418.085 1.389.525 1.321.315 1.227.964 -7,1

De Punt 983.458 917.990 810.814 350.370

Verkoop engros

De Punt -702.937 -1.172.702 66,8

Vitens -1.760.019 -1.766.043 -1.889.120 -1.748.523 -1.846.421 5,6

Subtotaal 30.436.164 29.889.758 29.795.277 30.001.667 30.240.870 0,8

Inkoop overig

WBG 74.397 53.440 56.133 69.112 98.789

Vitens (Friesland) 3.183 5.366 4.484 4.222 1.629

Verkoop overig

WBG -22.323 -26.920

Vitens (Friesland) -20.428 -1.739 -39.910 -54.206 -50.407

Totaal levering eigen voorzieningsgebied 30.470.993 29.919.905 29.815.984 30.020.795 30.290.881 0,9

13

Standtijd watermeterEr is onderzoek gedaan naar de methode van het bepalen van de standtijd van watermeters. Eén van de conclusies is dat de waterkwaliteit hierin geen doorslaggevende rol speelt. Bij het vaststellen van de frequentie van watermeterverwis-seling baseert WMD zich in deze op het advies van KIWA uit 2009. Dit betekent dat na een standtijd van veertien jaar watermeters zullen worden vervangen.

Hoofdleidingen verdeeld naar materiaalsoortper 31-12-2010

Distributie

Wijzigingen aan het leidingnetEr is intensief gewerkt aan het verbeteren van het leidingnet. Er zijn nieuwe aansluitingen voor nieuwe klanten aange-legd en ook zijn er veel verouderde leidingen vervangen. Dit laatste deels op wens van gemeenten (aanpassing wegen, vervanging riolen) en deels binnen het eigen vervangingspro-gramma asbestcementleidingen (AC). Onderstaande tabel toont het aantal km leiding dat de afgelopen jaren is aange-legd en aangepast.

Mutaties hoofd- en transportleidingen (in meters)

2007 2008 2009 2010

Aanleg 21.952 33.811 38.739*) 14.729

Aanpassing 27.133 40.127 42.901*) 63.362

Totaal 49.085 73.938 81.640 78.091

*) inclusief transportleiding Annen -Tynaarlo 13 km

Vervangingsprogramma AC leidingen Er is in 2009 een start gemaakt met een intensivering van het vervangingsprogramma voor asbestcementleidingen. In 2009 is besloten over een periode van tien jaar € 30 miljoen extra te investeren. Er wordt gebruik gemaakt van een kennissysteem leidingconditie, waarmee de prioriteit van vervanging wordt be-paald. De AC leidingen worden vervangen door PVC-leidingen.

In 2010 is ruim 55 km AC leidingen vervangen. Onderstaande grafiek toont het verloop van het aantal meters AC leiding dat vervangen is in de jaren 2006 t/m 2010.

• PVC• Asbestcement• Gietijzer• Polyethyleen• Overig

14

4% 2%

25%

69%

60000

50000

40000

30000

20000

2006 2007 2008 2009

meter

vervallen AC

10000

02010

Ondermaatse leveringsminuten (OLM)Het gemiddeld aantal minuten dat een klant per jaar bij WMD geen water heeft wordt bijgehouden. De oorzaak kan een geplande onderbreking zijn door bijvoorbeeld het plaatsen van een watermeter, maar komt grotendeels door storingen in het leidingnet. In 2010 had een klant gemiddeld twintig mi-nuten en twintig seconden geen water, waarvan circa twaalf minuten als gevolg van storingen in hoofd- en aansluitlei-dingnet. De Vewin-norm is gesteld op twaalf minuten per klant per jaar voor zowel geplande als ongeplande storingen.

Herinrichting magazijn Door het samenvoegen van de regio’s Zuidoost en Noordwest in Assen krijgt het centraal magazijn in Assen een belangrijkere functie. Er is gekozen voor een nieuwe inrichting. De bussen worden vanuit het centraal magazijn aangevuld. Er is nog één locatie die als steunpunt blijft dienen, namelijk drinkwaterstation Hoogeveen. Hier blijft hoofdleidingmateriaal en ander materieel (kraantjes, wegafzettingen e.d.) aanwezig om snel op storingen te kun-nen reageren.

StoringenZoals blijkt uit onderstaande tabel is het voortschrijdend jaargemiddelde van het aantal storingen van hoofdleidingen in 2010 stabiel gebleven op het gemiddelde van eind 2009.

Voortschrijdend jaargemiddelde aantal storingen in hoofdleidingen

• Categorie 1 (Asbestcement)• Categorie 2 (Gietijzer, PVC, Overig)

Onderhoudspakket InforHet onderhoudspakket Infor, dat al in gebruik was bij Productie, is opgeleverd voor Distributie. In 2010 zijn de monteurs, de planner, de technische administratie en wachtdienstleiders gebruik gaan maken van dit pakket.

Pilot Geoviewer (Nobel)Er is op proef een Geoviewer in gebruik genomen waarmee de monteurs in hun bus op alle plaatsen in Drenthe over actuele informatie kunnen beschikken over het leidingnet en tegelijkertijd hun werkopdrachten binnen krijgen.

AutocadDe afdeling Distributie is overgegaan op het tekenprogram-ma Autocad voor het maken van ontwerpen van leidingnet-ten. Er kan direct gebruik worden gemaakt van een complete materialenbibliotheek. De opleiding van tekenaars/werkvoor-bereiders heeft plaatsgevonden.

15

800

700

600

500

400

300

200

100

0

jan-0

6

mei

sept

embe

rjan

-07

mei

sept

embe

rjan

-08

mei

sept

embe

rjan

-09

mei

sept

embe

rjan

-10

mei

sept

embe

r

Controle waterkwaliteitWLN voert bacteriologische en chemische kwaliteitscontro-les uit tijdens het gehele win-, productie- en distributiepro-ces.Het gedistribueerde water voldeed, op enkele uitzonderingen na, aan de normen van het Waterleidingbesluit. Op een aan-tal locaties in de distributiegebieden van de productiestations Annen, Assen en Valtherbos kwamen te lage SI-waarden voor. Bij een lage SI geeft het water bij lage temperaturen geen kalk af, maar lost het kalk op. Een te lage SI-waarde heeft geen gevolgen voor de gezondheid. VROM-Inspectie heeft hierbij aangegeven, dat zij geen maatregelen noodza-kelijk achtten.In het distributiegebied van productiestation Zuidwolde zijn verhoogde aantallen aeromonas aangetoond. Dit geldt ook incidenteel voor de distributiegebieden van Annen, Assen, Hoogeveen en Ruinerwold. Een verhoging van de aantallen van deze van nature voorkomende bacterie is een indicatie voor de aanwezigheid van stoffen die nagroei bevorderen. Hoewel er geen directe gezondheidsrisico’s aan verbonden zijn, is nagroei ongewenst. Een rationeel meetprogramma moet in 2011 leiden tot meer inzicht in en een betere be-heersing van deze problematiek. Ook resultaten uit lopend landelijk onderzoek kunnen hieraan bijdragen.

In onderstaande tabel is het volume aan analyses gespecifi-ceerd naar het type onderzoek en uitgedrukt in KIWA-punten.

2010 2009 Verschil

Biologie 122.223 107.871 14.352

Fysisch chemisch 118.392 105.571 12.821

Metalen 56.088 55.960 128

Organisch 187.729 99.086 88.643

Uitbesteed 4.368 7.767 -3.399

Totaal 488.800 376.255 112.545

Waterkwaliteit

De omzet in analysepunten is aanzienlijk hoger dan in 2009. Dit wordt met name veroorzaakt door het monitoringonder-zoek van wingebieden. In 2010 is een zogenaamd exploratie-onderzoek uitgevoerd voor wingebied Valtherbos. Dit is een zeer brede screening van alle mogelijke verontreinigingen in zowel win- als waarnemingsputten.

Overzichten van de kwaliteit van het ruwe grondwater en het reine water van de drinkwaterproductielocaties zijn opgeno-men in de tabellen hierna.

16

Annen Assen Beilen Dalen Gasselte Hoogeveen

Parameter Eenheid Ruw Rein Ruw Rein Ruw Rein Ruw Rein Ruw Rein Ruw Rein

Temperatuur graden C 10,6 10,8 11,1 11,4 10,5 10,8 10,1 10,6 9,8 9,8 11,4 11,5

Zuurstof mg/l <0,5 11 <0,5 9,2 9,9 10,7 11,6 <0,5 10,7

Troebelheid FTU 0,12 0,12 0,2 0,19 <0.1 0,11

Zuurgraad pH 7,35 7,33 7,2 7,94 7,15 7,45 6,66 7,63 7,14 7,82 6,91 8,13

Elektrischgeleidend vermogen 20 C

mS/m 31,6 28,3 46,9 32,8 42,4 40,3 43,2 49,2 28,5 30,7 50,5 31,8

Waterstofcarbonaat

mg/l 200 170 280 180 225 220 104 140 120 130 320 170

Chloride mg/l 12 12 30 25 23 20 61 55 22 25 23 28

Sulfaat mg/l 4,5 3,9 0,8 1,3 21 16 59 68 24 26 <0,5 <0,5

Ammonium mg/l 0,06 <0,05 0,56 <0,05 0,35 <0,05 0,2 <0,05 <0,05 <0,05 0,53 <0,05

Nitriet mg/l <0,016 <0,016 <0,016 <0,016 <0,016 <0,016 <0,016 <0,016 <0,016 <0,016 <0,016 <0,016

Nitraat mg/l <0,5 <0,5 <0,5 1,6 <0,5 1 <0,5 0,8 <0,5 <0,5 <0,5 1,8

Ortho fosfaat mg/l 0,54 <0,06 0,73 <0,06 0,67 <0,06 0,64 <0,06 0,48 <0,06 0,67 <0,06

Silicium mg/l 11 10 11 9 7,8 0 13

Aluminium ug/l <5 <5 <5 <5 <5 0 8

Calcium mg/l 54,3 49,9 75,2 45,8 70,9 70,9 43,1 66,6 36,6 47 88,8 45,7

Kalium mg/l 1,2 1,3 1,9 1,8 1,8 1,6 3,2 3,8 1,5 1,6 1,6 1,7

Magnesium mg/l 4,3 4 6,35 6,2 6,23 5,95 6,5 7,65 4,8 5 7,93 7,8

Mangaan mg/l 0,22 <0,005 0,11 <0,005 0,18 <0,005 0,43 <0,005 0,31 <0,005 0,23 <0,005

Natrium mg/l 9,54 8,69 21,8 18,4 13,2 12,4 29,1 27,7 12 13 14,8 16,4

IJzer mg/l 4,5 <0,02 4 0,05 7 <0,02 12,4 <0,02 7,3 <0,02 8,4 <0,02

Totale hardheid

mmol/l 1,53 1,41 2,14 1,4 2,02 2,01 1,35 1,98 1,11 1,39 2,55 1,46

D.O.C. mg/l 1,7 1,2 2,2 1,9 3,8 3,1 3 2,1 1,1 0,8 5,8 4,5

Kleur bij 455 nm

mg Pt-Co/l

<5 5 <5 <5 <5

17

Kruidhaars Leggeloo Noordbargeres Ruinerwold Valtherbos Zuidwolde

Parameter Eenheid Ruw Rein Ruw Rein Ruw Rein Ruw Rein Ruw Rein Ruw Rein

Temperatuur graden C 10,3 10,6 10,5 10,6 9,9 10,4 10,6 10,6 9,9 10,1 10,8 10,9

Zuurstof mg/l 10,9 <2 10,9 <0,5 11,2 10,9 9,9 <0,5 8,6

Troebelheid FTU 0,21 <0,1 0,18 <0,1 <0,1 0,15

Zuurgraad pH 6,76 7,65 7,11 7,88 6,93 8,04 6,9 7,79 6,59 7,63 6,70 7,45

Elektrischgeleidend vermogen 20 C

mS/m 28,5 34,9 35,6 33,3 43,4 38,9 37,7 34,6 21,1 29,6 46,5 31,8

Waterstofcarbonaat

mg/l 110 160 175 160 140 100 240 210 60 120 288 180

Chloride mg/l 23 23 24 26 36 37 14 15 23 24 24 20

Sulfaat mg/l 26 29 15 17 71 66 3,4 3,7 24 26 <0.5 <0.5

Ammonium mg/l 0,08 <0,05 0,10 <0,05 0,21 <0,05 0,45 <0,05 0,05 <0,05 1,1 <0,05

Nitriet mg/l <0,016 <0,016 <0,016 <0,016 <0,016 <0,016 <0,016 <0,016 <0,016 <0,016 <0,016 <0,016

Nitraat mg/l <0,5 <0,5 4,1 5,9 <0,5 1,1 <0,5 1,4 0,5 0,7 <0,5 3,1

Ortho fosfaat mg/l 0,76 <0,06 1,3 <0,06 <0,06 0,64 <0,06 0,83 <0,06 0,90 <0,06

Silicium mg/l 9,9 9,8 7,4 12 8,4 11

Aluminium ug/l <5 <5 <5 <5 <5 <5 <5 <5

Calcium mg/l 36,1 57,8 54,4 55,2 53,4 51,6 64,9 63,3 15,0 46,8 73,0 49,6

Kalium mg/l 1,9 1,9 1,8 1,8 3,2 4 1,2 1,1 1,3 1,3 1,6 1,3

Magnesium mg/l 3,8 3,85 4,1 4,15 6,8 6,9 5,95 5,9 3,02 3,3 7,36 5,1

Mangaan mg/l 0,32 <0,005 0,25 <0,005 0,53 <0,005 0,24 <0,005 0,59 <0,005 0,29 <0,005

Natrium mg/l 12,6 11,9 13,0 13,8 20,8 20,1 9,91 10,3 12,8 13,6 16,6 15,1

IJzer mg/l 9,9 <0,02 8,7 <0,02 14,5 <0,02 7,6 <0,02 15,7 <0,02 10,4 0,04

Totale hardheid

mmol/l 1,05 1,6 1,53 1,52 1,61 1,57 1,86 1,81 0,50 1,3 2,13 1,46

D.O.C. mg/l 2,4 1,7 2,9 2,2 2,2 2 6,4 4,9 1,5 1,2 7,6 4,3

Kleur bij 455 nm

mg Pt-Co/l

<5 5 <5 12 <5 10

18

Voorzieningsgebied

● Drinkwaterproductiestation

● Distributiekantoor

● Distributiesteunpunt

● Hoofdkantoor

19

Actieve aansluitingenHet aantal actieve aansluitingen was als volgt:

2010 2009

Gemeente Aa en Hunze 11.849 11.842

Gemeente Assen 30.066 29.831

Gemeente Borger-Odoorn 11.625 11.632

Gemeente Coevorden 16.201 16.222

Gemeente De Wolden 10.292 10.232

Gemeente Emmen 47.168 47.129

Gemeente Hoogeveen 24.851 24.711

Gemeente Midden Drenthe 14.957 14.687

Gemeente Noordenveld 14.337 14.321

Gemeente Tynaarlo 8.877 8.824

Gemeente Westerveld 4.131 4.127

Overig 208 419

Totaal 194.562 193.977

In verband met de voorbereidingen voor de overgang naar een nieuw facturatiesysteem is het databestand van het huidige systeem geschoond. Samen met het beperkte aantal nieuwe aansluitingen als gevolg van de stagnatie in de bouw verklaart dit de geringe stijging van de totale aansluitingen en de daling bij een enkele gemeente.

NotaMet ingang van 2010 is de notafrequentie verlaagd van zes naar twee keer per jaar. Dit is door de klanten goed ontvan-gen. Met de jaarafrekening aan het begin van het jaar wordt een eerste voorschot in rekening gebracht, het tweede voor-schot in juli. Het meeliften op de nota van waterschapslasten en gemeentelijke heffingen is op 1 januari 2010 beëindigd.

Klantenpanel De volgende onderwerpen zijn in het klantenpanel besproken:• Internetsite: meest gestelde vragen• Actie automatisch betalen• Communicatie rondom verhuizingen • E-mailadressen van klanten • Communicatie rondom meterverwisseling • Benchmark • Incasso en schuldhulpverlening • Inspectie • Tarieven 2011

Klanten

• Klachtenrapportage• WMD en haar omgevingDaarnaast zijn diverse formulieren, die in het klantenproces gebruikt worden, ter beoordeling en advisering aan het klantenpanel voorgelegd.

Klantencontacten De telefonische klantencontacten zijn begin november weer ondergebracht bij WMD. Tot die tijd liepen ze via het call-center van Waterbedrijf Groningen. In 2010 zijn er 39.335 telefonische klantencontacten afgehandeld (2009: 46.148). De bereikbaarheid was 98,3% (2009: 96,9%). Het aantal schrif-telijke klantencontacten door middel van brieven en e-mails bedroeg 3.536 (2009: 4.214). Er zijn 542 klachten geregis-treerd en beantwoord.Het streven is deze klantencontacten te minimaliseren. Ener-zijds door een optimaal gebruik van de mogelijkheden van internet, anderzijds door een zodanige dienstverlening dat de behoefte van klanten om contact te leggen met WMD daalt.

Incasso Gebaseerd op de Drinkwaterwet is een ministeriële regeling in voorbereiding die het afsluiten van niet betalende klanten met meer procedures gaat omgeven. Ook is er wetgeving in voorbereiding ten aanzien van beperking van buitengerechte-lijke incassoschulden en zijn er voornemens de schuldhulp-verlening uit te breiden. WMD voert al sinds jaar en dag een terughoudend afslui-tingsbeleid. Via overleg met sociale diensten, woningbouw-verenigingen, GGZ en dergelijke wordt geprobeerd afsluiting te voorkomen. Het aantal afsluitingen wegens wanbetaling in 2010 bedroeg 220 (2009: 280).Met 2.620 klanten is een betalingsregeling getroffen (2009: 2.341).

Implementatie SAPDe voorbereidingen om in 2011 gezamenlijk met Dunea en Waterbedrijf Groningen over te gaan naar een nieuw factu-ratiesysteem (SAP) legden in 2010 een groot beslag op de medewerkers van de afdelingen Klant & Verkoop en Finan-ciën. Zo is er veel aandacht besteed aan het opzetten van een passende administratieve organisatie en interne beheersing. Hiervoor is ook externe deskundigheid ingezet. Eind 2010 was de inrichting zo goed als voltooid en is begonnen met het testen. Het systeem SAP vergt een andere werkwijze van de medewerkers. Het beschrijven van de nieuwe werkwijze en het opleiden van medewerkers zijn dan ook belangrijke speerpunten in 2011. Rond de zomer van 2011 zal het sys-teem in gebruik worden genomen.

20

Meteropname De meterstanden nodig voor de jaarafrekening worden in de periode medio december tot eind januari opgenomen. De meterstanden voor de jaarafrekening 2010 kwamen als volgt binnen:

2010 2009

Telefoon 21% 20%

Internet 62% 59%

Kaartjes 17% 21%

Nieuw piekmetersysteemPiekmeters zijn watermeters die over een jaar ook de maxi-male afnamepiek in m3 per uur bepalen, maatgevend voor het in rekening brengen van kosten bij grootverbruikers. In de tweede helft van 2010 zijn de oude Metretek piekmeters vervangen door een nieuw type, Xenon-boxes. Dit systeem zendt dagelijks de geregistreerde uurverbruiken naar Sen-sus. Hier kan online een actueel overzicht worden verkregen van het verloop van het uurverbruik van elke piekverbrui-ker. Dit kan zo worden ingericht dat ook de klant hierop het verloop van (alleen) haar uurverbruiken kan inzien. Ook de inkoop/verkoop punten van WMD van en naar collega bedrij-ven zullen worden voorzien van een Xenon-box.

Informatiebrochures bijzondere groepen klanten De afdeling Watervoorziening en Installatieadvies (WIA) controleert bij vele klanten of de binneninstallatie wel op een veilige wijze op ons leidingnet is aangesloten. Ook wordt in opdracht van VROM-Inspectie gecontroleerd of er geen risico’s zijn voor besmetting met legionella. Het komt nogal eens dat voor een klant het nut van zo’n controlebezoek niet direct inziet. WMD ziet het als haar taak om aan de klant nut en noodzaak zo helder mogelijk uit te leggen. Daarom is gestart met een nieuwe brochurelijn. De eerste twee brochures, voor tandtechnische installaties en sportaccom-modaties, zijn in 2010 gereedgekomen. De brochures worden met de aankondigingsbrief aan de klant voor een controle meegestuurd. De brochures zijn eveneens beschikbaar op de website van WMD.

Inspectie binneninstallatiesIndien alle voor een inspectie in aanmerking komende bedrij-ven met de juiste frequentie worden gecontroleerd, moeten er per jaar circa 1.700 controles worden uitgevoerd.Om dit aantal te halen, is de afdeling WIA in 2010 uitgebreid en is er een nieuwe functie “Controleur drinkwaterinstalla-ties” aan de afdeling toegevoegd. Deze medewerkers richten zich op controles in de risicoklassen twee en drie. Eind 2010 zijn drie medewerkers in deze functie benoemd.

21

Verandering organisatieEen wijziging van de interne organisatie is voorbereid. De afdeling Exploitatie Productie, onderdeel van de sector Tech-niek, was opgedeeld in twee geografische regio’s: Noordwest en Zuidoost. Met ingang van 2011 zal er sprake zijn van één regio voor onderhoud en bediening van alle drinkwaterpro-ductiestations. Deze nieuwe organisatie heeft als voordeel dat er efficiënter gewerkt wordt met een grotere groep ma-chinisten. De ‘ander water’ activiteiten zijn ondergebracht bij NieuWater BV. De wacht- en storingsdienst Productie wordt aangepast aan deze veranderingen.

De sector Distributie zal per januari 2011 volledig gecentrali-seerd worden. De twee regio’s Noordwest en Zuidoost zullen samengaan met als uitvalsbasis het regiokantoor in Assen, dat tevens het centraal magazijn herbergt. Een wijziging in werken die tegelijkertijd wordt doorgevoerd, is dat monteurs minder vaak op het kantoor aanwezig zullen zijn en vaak direct vanuit huis naar de werkzaamheden zullen gaan waar-voor zij staan ingeroosterd. Om dit soepel te laten verlopen is een nieuwe functie ‘planner’ in het leven geroepen.

Onderzoek naar medewerkerstevredenheidIn 2010 is onderzoek gedaan naar de medewerkerstevreden-heid. Maar liefst 84% van de medewerkers, verdeeld over zes groepen vergelijkbare functies, heeft deelgenomen aan dit onderzoek (anoniem). In de vorige meting in 2007 was dit 45 %. De algemene tevredenheid wordt door de medewerkers beloond met het rapportcijfer 7,3 vergelijkbaar met het rapportcijfer in nationale tevredenheidsindex van 7,4 uitgevoerd door Effectory. De aandachtpunten die dit onderzoek heeft opgeleverd zullen in 2011 besproken worden tijdens de werkplekbezoeken van de directeur.

Mens en organisatie

Arbeidsvoorwaarden (WWb-CAO)Met ingang van 1 januari 2010 is in de CAO het inzetbaar-heidsbudget (IB) van kracht geworden. Dit spaarpotje bevat verlofdagen die jaarlijks aan medewerkers worden toege-kend als compensatie voor het vervallen van de PAS-regeling (ouderenregeling 57- en 59-jarigen). Voor medewerkers die de PAS-leeftijd hadden bereikt, is met ingang van 1 januari 2010 een overgangsregeling van kracht.

Een tweede verandering van het arbeidsvoorwaardenpakket is de invoering van het zogenaamde Flexibel Arbeidsvoor-waarden Budget (FAB) per 1 januari 2011. Dit budget betreft een spaarpot die maandelijks uitgekeerd kan worden, maar het kan ook worden aangewend voor het verwerven van meer vrije tijd.De volgende arbeidsvoorwaarden zijn per 1 januari 2011 opgenomen in het FAB:•Vakantie-uitkering•Eindejaarsuitkering•Bovenwettelijke verlofdagen (acht)•Werkgeversbijdrage in de levensloopregeling•Sommige vormen van buitengewoon verlof•Werkgeversbijdrage ouderschapsverlof•Uitkering Resultaat Afhankelijk Belonen (RAB)

Medewerkers die er de voorkeur aan geven om de vakan-tie- en de eindejaarsuitkering buiten dit budget te houden hebben dit in december kunnen aangeven. Zij krijgen deze uitkeringen zoals voorheen in mei en december uitbetaald. Met de volledige inhoud bedraagt deze FAB-spaarpot onge-veer 18% van het bruto maandsalaris. Met gebruik van beide budgetten kunnen medewerkers zelf bewuste keuzes maken voor een goede balans tussen werk en privé.

22

OverlegvergaderingenIn 2010 zijn een zestal overlegvergaderingen gehouden tus-sen bestuurder en ondernemingsraad (OR). Halverwege het jaar heeft de OR na verkiezingen een andere samenstelling gekregen.Het accent heeft gelegen op organisatorische veranderingen, de centralisatie van de afdeling Distributie, de afdeling Pro-ductie en het afzonderen van ‘ander water’ activiteiten.Naast bovengenoemde hoofdthema’s zijn in 2010 de volgende onderwerpen de revue gepasseerd:•Resultaat Afhankelijk Belonen (RAB)•Leidraad bij reorganisaties•PC-project medewerkers•Meteo en Periodiek Medisch Onderzoek (PMO)•Implementatie FAB•Jaarverslag en Financieel Plan•Opleidingsbeleid en Levensfasebewust Personeelsbeleid•Beleidsplan 2011 – 2015•Samenwerkingsvormen•Bedrijfsregeling Werkkleding •Bedrijfsregeling Bedrijfsauto’s•Bedrijfsregeling Sancties

Ook is aandacht besteed aan de benoeming van een nieuwe OR-commissaris in de Raad van Commissarissen. In 2011 zal dit worden geëffectueerd.

ArbeidsomstandighedenIn 2010 is het Plan van Aanpak Arbeidsomstandigheden uit-gevoerd en periodiek afgestemd met de OR. In 2010 hebben zich acht bedrijfsongevallen voorgedaan. Lopende het jaar is in werkoverleg extra aandacht besteed aan veilig werken. In overleg met de bedrijfsarts is een passende en werkbare definitie van het begrip ‘bedrijfsongeval’ geformuleerd.Verder is er extra aandacht gegeven aan registratie en opslag van gevaarlijke stoffen, de magazijnopslag en een aantal specifieke werkplekken van medewerkers. Binnen de afde-ling Productie wordt gezocht naar mogelijkheden om geheel te voldoen aan de machinerichtlijn.

KwaliteitszorgBegin 2010 is door Lloyds Register een hercertificeringsaudit verricht. Deze audit heeft geresulteerd in een verlenging van het certificaat tot 24 april 2013. WMD voldoet hiermee aan de criteria die gesteld worden door de nieuwe Drinkwaterwet. Tijdens deze externe audit is er specifiek aandacht gevraagd voor verbetering van de inkoopprocedure.

ZiekteverzuimHet ziekteverzuim over 2010 is, vergeleken met voorgaande jaren, in volgende tabellen weergegeven.

Ziekteverzuimpercentage per leeftijdsgroep

% % % %

leeftijd 2010 2009 2008 2007

<25 0,5 3,3 0,0 0,0

25-34 6,4 8,1 9,7 7,8

34-44 6,8 6,3 7,7 4,6

45-54 7,7 7,2 6,2 7,8

>55 5,3 6,7 5,9 14,0

De verdeling op basis van man/vrouw:

% % % %

Geslacht 2010 2009 2008 2007

Vrouw 6,1 7,0 5,8 6,6

Man 6,7 6,0 6,8 8,4

Totaal 6,6 6,8 6,6 8,1

23

Een verdeling naar kort (<42 dagen) en lang (>42 dagen) verzuim:

Ziekteverzuim % 2010

Kort verzuim 8 dagen 1,0

Middellang verzuim 8-42 dagen 0,9

Lang verzuim >42 dagen 4,7

In het ziekteverzuim is een trend waarneembaar van kort verzuim naar meer langdurig verzuim. Er is onder het langdurige verzuim veelal sprake van niet werk gerelateerd verzuim. Het is wel een feit dat er al jaren weinig verloop is onder de werknemers van WMD. De gemiddelde leeftijd stijgt daardoor.

Preventief Medisch OnderzoekBegin mei 2010 zijn de medewerkers van WMD uitgenodigd om deel te nemen aan het Preventief Medisch Onderzoek (vitaliteitsonderzoek). In het onderzoek is de gezondheid van medewerkers in kaart gebracht door middel van vragenlijs-ten met betrekking tot algemene gezondheid, werkbeleving, stressbeleving, leefstijl en werkvermogen. Daarnaast zijn op locatie fysieke metingen uitgevoerd. Door middel van een aansluitend consult is feedback gegeven over de individuele gezondheidsaspecten aan de medewerker zelf. De collectieve resultaten zijn teruggekoppeld aan WMD.

BezettingHet aantal medewerkers bij WMD is ten opzichte van voor-gaande jaren nagenoeg gelijk gebleven en is in bijgaande tabellen samengevat.

Per 31 december bedroeg het aantal werknemers:

Werknemers 31 december 2010

31 december 2009

31 december 2008

aantal fte aantal fte aantal fte

NV WMD 170 160 173 162 170 161

De leeftijdsopbouw per 31 december 2010 en 2009:

Leeftijd Totaal Vrouw Man

2010 2009 2010 2009 2010 2009

<25 2 2 0 0 2 2

25-34 10 9 3 3 7 6

35-44 30 39 8 12 22 27

45-54 75 73 15 12 60 61

>55 53 50 4 4 49 46

Totaal 170 173 30 31 140 142

De gemiddelde leeftijd van de medewerkers bij WMD is gestegen van 44 jaar in 2001 naar 49 jaar in 2010.

De aantallen voltijders en deeltijders:

2010 2009 2008 2007

Voltijders 135 140 140 135

Deeltijders 35 33 30 30

24

Financiën

BenchmarkresultatenSinds 1997 doet WMD mee aan de benchmark, een bedrijfs-vergelijking in de drinkwatersector. Eens in de drie jaar is er een brede benchmark, waarbij naast het jaarlijks terugke-rende thema financiën en efficiency ook naar de onderdelen waterkwaliteit, dienstverlening en milieu wordt gekeken. Over deze brede benchmark in 2009 is in 2010 gerappor-teerd. WMD scoort op alle onderdelen goed en handhaaft haar positie in de rangvolgorde van bedrijven voor wat betreft de totale kosten per aansluiting en blijft behoren tot de top vier van waterbedrijven met de laagste tarieven.

TarievenDe tarieven over 2010 zijn ten opzichte van 2009 met 2% verlaagd, waar in de drie jaren daarvoor het tarief ongewij-zigd is gebleven. De stijging van de kosten van inflatie zijn gecorrigeerd door het realiseren van efficiencyverbeteringen. De verhouding tussen het vaste en het variabele gedeelte van het tarief bedroeg 25:75. Vanwege het dalend verbruik per aansluiting is afgesproken geleidelijk over te gaan naar een verhouding 40:60.

Inkoop & kwaliteitszorgEen grondige beoordeling van leveranciers en hun producten en diensten in de primaire processen neemt van oudsher bij WMD een belangrijke plaats in. Gedurende het jaar is dit proces verder aangescherpt door het vaststellen van uni-forme beoordelingscriteria. De afdeling Financiën toetst de naleving van de aangescherpte procedures.

TreasuryIn 2010 is, evenals in 2009, gebruik gemaakt van krediet van NieuWater BV. Daarnaast is nagenoeg het gehele jaar gebruik gemaakt van goedkoop kort geld. In december is de kapitaalbehoefte geconsolideerd door het afsluiten van twee langlopende leningen.

Projectcontrol NieuWater BVNieuWater BV heeft in 2010 de Puurwaterfabriek opgeleverd. De afdeling Financiën is in het verslagjaar nauw betrokken geweest bij de projectcontrole alsmede bij het opzetten en beheren van een financieel plan. Tevens is een opzet ge-maakt voor de exploitatiebegrotingen en de relatie tussen NieuWater en WMD inzake dienstverlening door technisch personeel en ondersteunende diensten.

25

FuturoIn het samenwerkingsverband Futuro wordt gekeken of er voordeel te behalen is op het brede werkgebied van auto-matisering. In 2010 heeft dit nog niet tot tastbare resultaten geleid, mede door de intensieve begeleiding die de overgang naar het facturatiepakket SAP met zich meebrengt. Dit pro-ces vormt daarmee een belangrijk ankerpunt voor toekom-stige samenwerking.

ICT-InfrastructuurVoor de ICT-infrastructuur heeft 2010 in het teken gestaan van een aantal grote projecten: het vooronderzoek van migratie naar Office, het vervangen van de Citrixomgeving en het project Windows 7. Het reguliere beheer in ICT heeft, ondanks de werkdruk door deze projecten, geresulteerd in een hoge beschikbaarheid en continuïteit gecombineerd met een goede beveiliging.

ICT

ICT-Advies & ApplicatiesIn 2010 is voornamelijk gewerkt aan de introductie van Windows 7 en Office 2010 en de impact die dit heeft op alle applicaties. Daarnaast is gestart met de voorbereidingen van SAP, de interface naar gerelateerde applicaties en het in beheer nemen van de productieautomatisering.

Documentaire Informatievoorziening (DIV)In 2010 is begonnen met het omvormen van DIV tot een be-drijfsinformatie- en kenniscentrum, waar medewerkers voor interne en externe informatie terecht kunnen.

26

Voorbereid zijn op calamiteitenContinue beschikbaarheid van drinkwater is in Drenthe vanzelfsprekend, zoals dat ook voor de rest van Nederland geldt. Uitval van de levering kan ontwrichtende effecten in de maatschappij veroorzaken. WMD heeft in het verleden al veel maatregelen genomen die uitval van de drinkwaterlevering moeten voorkomen. Ook in 2010 zijn weer aanpassingen aan installaties voorbereid om ingeval van storingen van installa-tie-onderdelen toch drinkwater te kunnen leveren. Daarnaast is WMD voorbereid op grootschalige calamiteiten in de drinkwatervoorziening. Om zeker te zijn dat de calami-teitenprocedures naar behoren werken, organiseert WMD jaarlijks oefeningen. In 2010 heeft WMD een oefening uitge-voerd naar opvang van uitval van de procesautomatisering. Daarnaast heeft WMD samen met de gemeente Hoogeveen een oefening uitgevoerd naar levering van nooddrinkwater. Nooddrinkwater wordt geleverd in dorpen en steden op het moment dat de normale drinkwaterlevering langdurig on-derbroken raakt. Op verschillende distributiepunten worden in eerste instantie flessen met vijf liter water uitgedeeld. Als de storing langer aanhoudt, worden tappunten in wijken in-gericht waar mensen uit de wijk water kunnen komen halen. De oefeningen toonden aan dat WMD goed voorbereid is op

Beveiliging en Crisismanagement

calamiteiten. Het blijkt dat WMD in staat is uitermate snel en adequaat te reageren. Belangrijke redenen hiervoor zijn dat WMD korte communicatielijnen kent en de crisisorganisa-tie helder is over verantwoordelijkheden en bevoegdheden. Maar belangrijker is nog dat WMD werkt met vakinhoudelijk management en uitermate vakbekwame medewerkers. Uiteraard werden nog verbeterpunten gevonden waarmee de calamiteitenprocedures verder zijn verbeterd.

Drinkwater in vijfliterflessenWMD is in 2009 begonnen met het op voorraad nemen van vijfliterflessen drinkwater. Deze flessen worden uitgedeeld bij storingen en het wegvallen van de reguliere drinkwaterle-vering. Daarnaast houdt WMD deze flessen op voorraad om ingeval van calamiteiten in korte tijd op grote schaal mensen van drinkwater te kunnen voorzien.Het voorbeeld van WMD krijgt inmiddels steeds meer navolging. WMD heeft inmiddels met een vijftal collega-wa-terbedrijven in Nederland contracten gesloten. WMD houdt nu voor deze bedrijven flessen nooddrinkwater op voorraad. Bij een calamiteit bij één van de aangesloten waterbedrijven zorgt WMD voor levering van flessen drinkwater.

27

Ultrapuur water voor de NAMNieuWater BV, gezamenlijke dochter van WMD en water-schap Velt en Vecht, heeft de bouw van de Puurwaterfabriek afgerond en is gestart met levering van ultrapuur water aan de NAM. De NAM gebruikt dit water voor stoomproductie, om de oliewinning in Schoonebeek weer op te starten. Bron voor het ultrapuur water is gezuiverd rioolwater van de riool-waterzuivering Emmen. Met geavanceerde zuiveringstech-nieken en minimale inzet van chemicaliën wordt het water geschikt gemaakt voor de NAM. WMD en Velt en Vecht zijn in staat gebleken deze innovatieve zuivering te realiseren op basis van de ervaring die de afgelopen jaren gezamenlijk is opgedaan in projecten, zoals voor Dierenpark Emmen.Er is voor gezuiverd rioolwater gekozen als bron voor het ultra puur water. Reden is dat grondwater in Drenthe zoveel mogelijk wordt gereserveerd voor de drinkwatervoorziening, terwijl ter plaatse in de zomer onvoldoende oppervlakte-water beschikbaar is. De oplossing is een voorbeeld van efficiënte samenwerking in de waterketen tussen verschil-lende partijen als waterleidingbedrijf, waterschap, industrie, gemeente en provincie. De fabriek is in september feestelijk geopend door Z.K.H. de Prins van Oranje.

Verplaatsing Dierenpark naar de EsMet Dierenpark Emmen zijn plannen gemaakt voor de water-voorziening van het park na de verhuizing naar de Noord-bargeres. Verdere uitwerking van de plannen en realisatie hangen af van de voortgang van de verhuisplannen van het dierenpark, die in 2010 beïnvloed werden door problemen van financiële aard. WMD heeft een ondersteunende rol ge-kozen en bijgedragen aan het voortbestaan van het dieren-park door de kosten voor de exploitatie van waterdiensten te verminderen c.q. uit te stellen.

Afzet gietwater gestabiliseerdGietWater BV, dochter van WMD, verzorgt de gietwatervoor-ziening in de tuinbouwgebieden Erica en Klazienaveen. In lijn met de doelstelling om de ondernemingsstructuur te stroomlijnen, is GietWater BV in 2010 samengegaan met BètaWater BV en Anl’eau BV onder de naam BètaWater BV.

Ander water

De gietwaterafzet is in 2010 gestabiliseerd, mede dankzij warm en zonnig weer in juni en juli. De afgelopen jaren is het gebruik van gietwater sterk afgenomen door moeilijke marktomstandigheden voor de tuinders en een verschuiving naar minder energie- en water verbruikende teelten. Bèta-Water moet alle zeilen bijzetten om de gietwatervoorziening in stand te houden. Doelstelling blijft om kwalitatief goed gietwater tegen zo laag mogelijke kosten aan de tuinders aan te bieden.

Anl’eauIn december 2010 is de certificering HACCP voor VOF Anloo en VOF Hondsrug succesvol afgerond.

Verbetering zuivering NoritIn 2010 is onderzoek afgerond naar verbetering van de zuiveringsprocessen die worden gebruikt voor de productie van gedemineraliseerd water voor Norit in Klazienaveen. Met name voor één van de toegepaste technieken, omgekeerde osmose, zijn aanzienlijke verbeteringen bereikt. Voorheen was het in de zomer noodzakelijk om bijna wekelijks reini-gingen uit te voeren. Door de resultaten van het onderzoek is het aantal reinigingen beperkt tot drie à vier keer per jaar. Het onderzoek is mede gefinancierd door het innovatiepro-gramma ‘InnoWator’, en is uitgevoerd door een consortium van bedrijven samen met NorthWater, WLN, Norit Proces-technologie, Global Membrains en UNESCO-IHE.

Proefinstallatie EDI bij NoritEr is gedurende 2010 een proefinstallatie-onderzoek uitgevoerd met de techniek elektrode-ionisatie (EDI). Deze techniek wordt in Nederland vrijwel niet toegepast, maar is bij uitstek geschikt voor productie van hoogwaardig gedemi-neraliseerd water. Voordeel van deze techniek is dat er geen zouten worden gebruikt voor regeneratie, wat de techniek bijzonder milieuvriendelijk maakt ten opzichte van de con-ventioneel toegepaste mengbed ionenwisselaars. De EDI techniek wordt toegepast in de nieuwe Puurwaterfabriek. Om uitgebreide praktijkervaring met deze techniek op te doen, is een proefinstallatie bedreven bij de proceswaterzuivering voor Norit in Klazienaveen.

28

AlgemeenVanuit haar maatschappelijke verantwoordelijkheid is WMD actief in Indonesië. De roep om te helpen de Millennium Development Goals (MDG’s) te realiseren heeft WMD als een uitdaging gezien. Al vele jaren is WMD actief in Indonesië. Gestart in Ambon (1994) is WMD nu ook actief in Manado, Sorong, Biak en Merauke. Met financiële ondersteuning van de Nederlandse regering (in totaal € 11 miljoen) wordt bij de vijf waterbedrijven hard gewerkt om het technisch en financieel beheer op orde te krijgen. Het bedrag is door de overheid als gift ter beschikking gesteld aan de Stichting Waterprojecten Oost-Indonesië (SWOI). Deze leent het geld onder zachte voorwaarden uit aan WMD. De risico’s van deze lening blijven voor rekening van de SWOI. Op haar beurt leent WMD deze gelden onder dezelfde voorwaarden door aan de Indonesische bedrijven. Het is de bedoeling dat de rente en aflossing van deze leningen door de SWOI weer in dezelfde regio voor drinkwater en sanitatie worden ingezet. In 2010 is alle aandacht gericht geweest op een sterke toename van het aantal aangesloten bewoners en het terugdringen van het lekverlies in de bestaande systemen. Alle waterbedrijven tonen een stijgend aantal aansluitingen en geven dientenge-volge een gezonder financieel beeld.

Indowater

Public Private PartnershipDe essentie van de inzet van WMD is om in vijftien jaar van niet functionerende overheidswaterbedrijven gezonde, op enige afstand van de overheid, goed functionerende waterbe-drijven te maken. Daartoe is de watervoorziening overgedra-gen aan een PT (BV) waarin WMD via haar dochter Indowater voor 51% deelneemt. Naast financiële ondersteuning worden zeer regelmatig medewerkers van WMD voor korte of lange-re tijd naar Indonesië uitgezonden om de medewerkers van de PT’s te helpen en te trainen. Deze ondersteuning wordt door beide kanten als zeer waardevol ervaren. Kern van de samenwerking is het in Nederland gangbare “Nutsprincipe”. WMD wil over de gehele samenwerkings-periode van vijftien jaar geen verlies leiden. Eventuele extra opbrengsten kunnen weer ten goede komen aan de lokale ontwikkeling. Bij dit beleid hoort ook dat de tarieven voor het waterverbruik in Indonesië naar een kostendekkend tarief verhoogd worden, zodat de bedrijven na de samenwerkings-periode zelfstandig verder kunnen.

Manado

1.000 km

Minahasa Induk

Minahasa UtaraTomohon

Minahasa Selatan

29

Waterlaboratorium WLNHet laboratorium in Manado WLN (Water Laboratory Nu-santara) is operationeel geworden in 2008. In 2009 is het laboratorium gecertificeerd. Het laboratorium ondersteunt de waterbedrijven, maar is ook commercieel actief in en buiten Indonesië. Samen met de Stichting Waterlaboratorium Noord, UNESCO-IHE en de Universiteit van Manado (UNSRAT) is in 2008 een opleiding voor laboratoriumpersoneel opgezet in Manado. In 2010 is het project afgerond.

ProjectlocatiesNaast Ambon, waar WMD in PT Dream Sukses Airindo (DSA) al sinds 1998 actief is, is WMD in 2010 vooral actief op de eilanden Papua (PT Tirta Remu in Sorong, PT War Besrendi in Biak en PT Wedu Merauke in Merauke) en Sulawesi (PT Air Manado in Manado).Er is op meerdere plaatsen interesse om een samenwer-king met WMD op te zetten, maar de financiële capaciteit en noodzakelijke bemensing van de projecten staan WMD niet toe hier actief op in te gaan. Alleen in noodsituaties, zoals na de vulkaanuitbarsting van de Merapi op Java, kan WMD on-dersteuning verlenen. Gezamenlijk met Inowa Prima Consult zijn mobiele waterzuiveringen ingezet voor de drinkwater-voorziening in de getroffen plaatsen. Dit wordt vanuit Manado en Bandung gecoördineerd.

Verbeteringen Manado (500.000 inwoners) heeft het grootste waterbedrijf dat WMD ondersteunt. In 2010 heeft de centrale aandacht gelegen bij het terugdringen van het technisch en adminis-tratief lekverlies. Daartoe is een meetprogramma opgezet waarvan de uitvoering in 2010 is gestart. Naast het meetpro-gramma wordt gestaag verder gewerkt aan de uitbreiding van het distributienet en het aantal huisaansluitingen.Zowel technisch als financieel staat het waterbedrijf er beter voor. De vooruitgang is zichtbaar waardoor in 2011 een posi-tieve operationele cashflow wordt verwacht.

In Sorong is in 2010 een medewerkster van WMD tijdelijk benoemd tot adjunct-directeur van het waterbedrijf. Naast optimalisatie van de werking van de zuivering Remu is hard gewerkt aan de aanleg van een transportleiding naar de wijk Sorong Timur (Sorong Oost). Potentieel kunnen daar 5.000 woningen aangesloten worden.

Op het eiland Biak is bijna continu ondersteuning geweest van een medewerker van WMD. De technische ondersteuning heeft geleid tot een technisch en financieel gezonder bedrijf.

In Merauke is verder onderzoek gepleegd naar een nieuwe locatie als bron voor de drinkwatervoorziening. De resultaten van het onderzoek zijn noodzakelijk om een afgewogen keuze te maken. In samenwerking met de gemeente is opdracht gegeven voor een haalbaarheidsstudie die een keuze in 2011 mogelijk moet maken.

Op het eiland Ambon is gestaag doorgewerkt aan de toename van het aantal huisaansluitingen. De financiële situatie van het bedrijf is nu gezond en alle toekomstige investeringen in huisaansluitingen en zuiveringen kan het bedrijf zelf verzorgen.

RNE-programmaEind 2008 is het RNE-programma (Rapid Network Extension) gestart om 45.000 extra huisaansluitingen te realiseren in Biak, Sorong en Manado. Dit programma zal doorlopen tot eind 2011.

AcehIn 2008 hebben PWN, Dunea en WMD de intentie uitgespro-ken de activiteiten van de Stichting H2O-partners Sumatra in Aceh te willen continueren. In 2010 is de, in december 2009 afgesloten, samenwerkingsovereenkomst uitgewerkt. Van de tien initiële PDAM’s hebben vijf de intentie uitgesproken de samenwerking voort te zetten. In 2010 is ondersteuning verleend aan de PDAM’s bij het opstellen van masterplannen en het opzetten van een jaarplan voor 2011. Naast de finan-ciële steun van de ambassade in Jakarta is financiële steun gezocht bij de provinciale overheid in Aceh en de centrale overheid in Jakarta voor de investeringen in 2011. De stich-ting streeft ernaar een centraal coördinerende rol te spelen bij de besteding van alle toegezegde gelden.

30

Beleidsplan 2011-2015Het nieuwe beleidsplan zet de ingezette lijn voort waar het gaat om het waarborgen van het product drinkwater, betrouwbaarheid in kwaliteit en continuïteit van levering naast een eigentijdse dienstverlening naar de klant. WMD wil haar innovatieve kracht behouden, omdat uit het verleden blijkt dat de organisatie floreert bij constante vernieuwing gerelateerd aan waterproblematiek in de brede zin van het woord. Niet alleen in Nederland en niet alleen op het gebied van drinkwater. WMD wil zich inzetten voor verdere samen-werkingen in de waterketen en met regionale partners, die maatschappelijk verantwoord ondernemen serieus nemen. Een verschil maken voor de Drentse samenleving samen met de aandeelhouders.

Studie naar watervoorziening BeilenIn het watervoorzieningsplan staat gepland dat productiesta-tion Beilen zal worden gerenoveerd en tevens gevoed wordt met water van productiestation Annen, waarmee leverings-zekerheid en een verbeterde waterkwaliteit (door menging) bereikt kunnen worden. Deze investering is voorzien in 2014. In 2011 zal deze optie meer in detail onderzocht worden, gebruik makend van een nieuw leidingnetmodel en tevens de optie van ontharden op locatie als alternatief afwegen.

Vergunningaanvraag Zeijerveen en strategische winningenIn 2011 zal de vergunningaanvraag Zeijerveen worden gedaan, gebruik makend van eerder gedaan hydrologisch onderzoek. Een aparte MER studie is niet meer nodig. Er zal een plan voor de ontwikkeling van een bronnenveld en voor transport naar het drinkwaterproductiestation Assen worden gemaakt. Het boren van de eerste bronnen staat gepland voor 2012.

Ontwikkelplannen gemeente AssenDe gemeente Assen heeft grote plannen met de binnenstad, de aanleg van de Florijnas, een herbestemming voor het havenkwartier, maar ook de 3e fase van de wijk Klooster-veen, die grenst aan het toekomstig wingebied Zeijerveen

Toekomstige ontwikkelingen

staat op de rol. WMD zal met de gemeente intensief overleg voeren over gezamenlijk gebruik van de ondergrond, vooral gericht op warme-koude opslagmogelijkheden of gebruik van ruwwater voor het winnen van energie. De provincie speelt een faciliterende rol, onder meer door het organiseren van zogenaamde klimaatateliers. Daarnaast zijn plannen in voorbereiding om een toegangspoort tot het natuurgebied Drentsche Aa te realiseren naast het wingebied Assen. WMD speelt hierin een faciliterende rol en wil bijdragen aan het opzetten van een educatief centrum.

Prognoses waterverbruikNieuwe prognoses laten zien dat de dalende trend in het aantal inwoners van de provincie Drenthe doorwerkt in het verwachte waterverbruik. WMD zal de gevolgen die dit heeft op haar processen toetsen en in haar plannen verwerken.

Samenwerking Waterketen Noord Nederland (Eemsstroomgebied)Het opstellen van een waterketenakkoord met de water-schappen Hunze en Aa’s en Noorderzijlvest, Waterbedrijf Groningen en dertig inliggende gemeenten zal tot gevolg hebben dat intensief naar samenwerkingsvormen wordt gezocht. WMD wil een proactieve rol spelen in dit proces.

Opzeggen bluswatercontracten brandweerEen aantal brandweerkorpsen in Drenthe heeft aangekon-digd per 2014 niet langer gebruik te willen maken van blus-water uit het drinkwaternet, omdat zij een blusvoorziening met eigen waterwagens kunnen dekken. Dit is voor WMD een ingrijpende verandering vanwege het geïnvesteerde vermo-gen aan brandkranen in het net, maar biedt tevens kansen op verbetering van de waterkwaliteit door het distributienet kleiner te kunnen dimensioneren. Met de verschillende gemeenten zal een intentieverklaring worden getekend om deze overgang zo verstandig mogelijk te gaan regelen.

31

Leveringsplan, watervoorzieningsplan en masterplannen grote gemeentenEen nieuw leidingnetmodel zal worden ingezet om opnieuw scherp te kijken naar het functioneren van de watervoorzie-ning in Drenthe. Een reeks (vernieuwde) plannen zal hierop volgen.

Regiokantoor Emmen sluitenNa de centralisatie van distributietaken in Assen zal voor het regiokantoor in Emmen een andere bestemming worden gezocht.

Nieuwe leden klantenpanel Er worden nieuwe leden gezocht voor het klantenpanel, die samen een goede vertegenwoordiging van de Drentse ge-meenschap moeten vormen voor advisering aan de directie over klantenaangelegenheden.

SAP in gebruikHet nieuwe facturatiepakket SAP zal na een testfase in gebruik worden genomen en zal mogelijk aanleiding zijn om nadere samenwerking met een aantal waterbedrijven op ICT-gebied verder te verkennen.

32

Kengetallen (enkelvoudig)

2010 2009 2008 2007 2006

Algemeen

Productie en inkoop 33.359 32.525 31.749 31.715 32.274 x 1.000 m3

Eigen en onverantwoord verbruik 1.695 1.635 1.407 1.737 1.463 x 1.000 m3

Verkopen 31.664 30.890 30.342 29.978 30.811 x 1.000 m3

waarvan engros 3.069 2.506 1.929 1.795 1.803 x 1.000 m3

Verkopen in eigen voorzieningsgebied 28.595 28.384 28.413 28.183 29.008 x 1.000 m3

Lengte hoofdleidingnet 4.743 4.796 4.331 4.298 4.259 in km

Aantal actieve aansluitingen 194.562 193.977 191.706 188.877 186.365 per 31/12

Gemiddeld aantal aansluitingen 194.269 192.842 190.292 187.621 185.533

Verbruik kleinverbruik 125 125 128 127 132 m3/aansluiting

Balans

Aanschafwaarde materiele vaste activa 224.610 213.538 201.482 193.092 190.428

Boekwaarde materiele vaste activa 123.030 118.798 113.776 112.414 113.914

Boekwaarde in % van de aanschafwaarde 55 56 56 58 60

Boekwaarde per aansluiting per 31/12 633 612 593 595 611

Investeringen in het jaar (netto) 11.072 12.667 8.828 6.018 7.910

Eigen vermogen in % van het balanstotaal 29,9 29,3 28,5 27,2 24,4

Resultaten

Netto omzet water 37.154 37.105 36.095 35.535 36.259

Geactiveerde bedrijfslasten 1.379 1.457 1.559 1.691 1.760

Overige opbrengsten 6.444 7.990 6.422 5.684 5.247

Afschrijvingen 6.982 7.617 7.442 7.449 7.922

Saldo rentelasten en -baten 2.485 2.344 2.768 4.347 4.048

Loonkosten incl. sociale lasten 10.714 10.630 9.891 9.322 9.124

Overige kosten 15.587 16.472 14.408 14.212 13.926

Grondwaterbelasting 6.707 6.354 5.984 5.863 5.877

Resultaat excl. deelnemingen 2.502 3.135 3.583 1.717 2.369

Bedrijfsresultaat

Opbrengst per m3 130 131 127 126 125 €ct/m3

Opbrengst per aansluiting (gemiddeld) 191 192 190 189 195 €/aansl

Kapitaalslasten per aansluiting 49 51 53 62 64 €/aansl

Overige kosten per aansluiting 80 85 75 75 75 €/aansl

Grondwaterbelasting per aansluiting 35 33 31 31 32 €/aansl

Overige gegevens

Afschrijvingen in % van de aanschafwaarde 3,11 3,57 3,69 3,86 4,16

Rentepercentage langlopende leningen 3,43 3,96 4,27 4,59 4,61

Aantal werknemers nominaal 170 173 170 165 169 per 31/12

Gemiddeld aantal werknemers in Fte’s 161 161 158 154 160

Personeelskosten per werknemer (Fte) 66.547 66.025 62.601 60.532 57.025 in €

Aantal aansluitingen per werknemer 1.207 1.198 1.204 1.218 1.160

33

34

Jaarrekening 2010

35

Enkelvoudige balans per 31 december 2010

Voor winstverdeling (bedragen in duizenden euro’s)

Ref. 31 december 2010 31 december 2009

ACTIVA

Vaste activa

Materiële vaste activa 5 123.030 118.798

Financiële vaste activa 6 10.678 9.627

133.708 128.425

Vlottende activa (ten hoogste 1 jaar) 7

Voorraden 727 667

Vorderingen 5.018 4.328

Liquide middelen 1.840 1.732

7.585 6.727

141.293 135.152

PASSIVA

Eigen Vermogen 8

Gestort en opgevraagd kapitaal 97 91

Herwaarderingsreserve 903 903

Statutaire reserve 38.771 36.641

Reserve omrekeningsverschillen -224 -754

buitenlandse deelnemingen

Wettelijke reserve deelnemingen 616

Onverdeelde winst 2.061 2.758

42.224 39.639

Voorzieningen 9 1.151 2.139

Langlopende schulden 10

Leningen 72.676 60.712

Kortlopende schulden (ten hoogste 1 jaar) 11

Kredietinstellingen 12.793 13.453

Handelscrediteuren 3.884 2.974

Belastingen en premies sociale verzekeringen 1.248 1.174

Overige 7.317 15.061

25.242 32.662

141.293 135.152

37

Enkelvoudigewinst- en verliesrekening over 2010

(Bedragen in duizenden euro’s)

Ref. 2010 2009

Netto omzet

Drinkwaterverkopen 13 37.154 37.105

Geactiveerde salarissen 14 1.379 1.457

Overige bedrijfsopbrengsten 15 6.444 7.990

44.977 46.552

Bedrijfslasten

Waterinkopen 16 811 912

Elektrische energie 1.597 1.422

Chemicaliën e.d. 533 504

Kosten uitbesteed werk 17 5.929 6.289

Personeelskosten 18 10.714 10.630

Afschrijvingen 19 6.982 7.617

Grondwaterbelasting 20 6.707 6.354

Overige bedrijfskosten 21 6.717 7.345

39.990 41.073

Bedrijfsresultaat 4.987 5.479

Rentebaten 359 750

Rentelasten -2.844 -3.094

Financieel resultaat 22 -2.485 -2.344

2.502 3.135

Resultaat deelnemingen 23 -441 -377

Resultaat 2.061 2.758

38

1. Algemeen ActiviteitenNV Waterleidingmaatschappij Drenthe (WMD) is gevestigd aan de Lauwers 3 te Assen. Dit is tevens de statutaire vesti-gingsplaats van de vennootschap. De activiteiten van WMD en haar dochtermaatschappijen bestaan voornamelijk uit de zorg voor en instandhouding van de (drink)watervoorzie-ning in haar verzorgingsgebied, benevens het verrichten van alle werkzaamheden, daarmede in verband staande, in de ruimste zin.

2. StelselwijzigingenStelselwijziging verwerking pensioenenVanaf 1 januari 2010 verwerkt WMD haar pensioenverplich-tingen volgens de verplichtingenbenadering. Deze stelselwij-ziging leidt niet tot een aanpassing van de resultaatbepaling of het eigen vermogen. Tevens heeft de stelselwijziging geen impact op de individuele jaarrekeningposten aangezien de verwerking tot en met 2009 als een toegezegde bijdragerege-ling heeft plaats gevonden.

Stelselwijziging aansluitleidingenOm te komen tot een voor de groep gelijkluidende verwer-kingswijze en ter bevordering van de vergelijkbaarheid in de branche, worden met ingang van 2010 de kosten en bijdragen van derden van aansluitleidingen in de winst- en verlies-rekening verwerkt. Deze stelselwijziging leidt niet tot een materiële aanpassing van de resultaatbepaling of het eigen vermogen met betrekking tot het jaar 2009. Tot en met 2009 werd het saldo van de kosten en de bijdragen van derden geactiveerd onder de materiële vaste activa.Met betrekking tot het jaar 2010 is als gevolg van de stel-selwijziging het resultaat en het eigen vermogen negatief beïnvloed met € 156.000.

3. Grondslagen voor waardering van activa en passiva AlgemeenDe (geconsolideerde) jaarrekening is opgesteld in overeen-stemming met de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving, die uitgegeven zijn door de Raad voor de Jaarverslaggeving.

Toelichting op de enkelvoudige balans en winst- en verliesrekening

Activa en verplichtingen worden in het algemeen gewaar-deerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs of de actuele waarde. Indien geen specifieke waarderingsgrond-slag is vermeld vindt waardering plaats tegen de verkrij-gingsprijs. In de balans, de winst-en-verliesrekening en het kasstroomoverzicht zijn referenties opgenomen. Met deze referenties wordt verwezen naar de toelichting.

Vaste activaMateriële vaste activa De materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen de aan-schafwaarde of vervaardigingskosten, onder aftrek van de bijdragen van derden verminderd met de daarover bere-kende afschrijvingen op basis van de geschatte toekomstige gebruiksduur. Op terreinen wordt niet afgeschreven. Er wordt rekening gehouden met de bijzondere waardeverminderin-gen die op balansdatum worden verwacht. Indien voor te vervaardigen materiële vaste activa noodza-kelijkerwijs een aanmerkelijke hoeveelheid tijd nodig is om deze gebruiksklaar te maken, worden de rentekosten opge-nomen in de vervaardigingsprijs. Voor de toekomstige kosten van groot onderhoud aan de bedrijfsgebouwen is geen voorziening voor groot onderhoud gevormd. De kosten worden rechtstreeks in het resultaat verantwoord.De gronden ten behoeve van het project Waterland zijn gewaardeerd op vervangingswaarde op het moment van ingebruikname. Voor het niet-gerealiseerde gedeelte is een herwaarderingsreserve gevormd.

Schattingswijziging leidingenBij aanvang van het boekjaar 2010 is de economische levensduur van leidingen aangepast van 40 naar 50 jaar. De schattingswijziging is prospectief verwerkt. Het effect van de schattingswijziging voor 2010 bedraagt € 586.000 (bate).

Financiële vaste activaHypothecaire leningenDit betreffen hypothecaire leningen verstrekt aan (oud)werk-nemers van WMD.

39

DeelnemingenDeelnemingen in groepsmaatschappijen en overige deel-nemingen waarin invloed van betekenis kan worden uitge-oefend, worden gewaardeerd volgens de nettovermogens-waardemethode. Invloed van betekenis wordt in ieder geval verondersteld aanwezig te zijn bij het kunnen uitbrengen van 20% of meer van de stemrechten.

De nettovermogenswaarde wordt berekend volgens de grondslagen die gelden voor deze jaarrekening; voor deel-nemingen waarvan onvoldoende gegevens beschikbaar zijn voor aanpassing aan deze grondslagen, wordt uitgegaan van de waarderingsgrondslagen van de desbetreffende deel-neming. Indien de waardering van een deelneming volgens de nettovermogenswaardemethode negatief is, wordt deze op nihil gewaardeerd. Indien en voor zover WMD in deze situatie geheel of gedeeltelijk instaat voor de schulden van de deelneming, dan wel het stellige voornemen heeft de deelneming tot betaling van haar schulden in staat te stellen, wordt een voorziening getroffen. De eerste waardering van gekochte deelnemingen is gebaseerd op de reële waarde van de identificeerbare activa en passiva op het moment van acquisitie. Voor de vervolgwaardering worden, uitgaande van de waarden bij eerste verandering, de grondslagen toegepast die gelden voor deze jaarrekening.

Deelnemingen waarop geen invloed van betekenis kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd tegen verkrij-gingsprijs. Indien sprake is van een duurzame waarde-vermindering, vindt waardering plaats tegen deze lagere waarde: afwaardering vindt plaats ten laste van de winst- en verliesrekening.

De deelneming van WMD in de Drentsche Golf & Country Club wordt aangehouden vanwege het strategisch belang van haar ligging in een toekomstig waterwingebied.

Overige vorderingenVoor zover noodzakelijk wordt een voorziening voor mogelijk oninbare posten getroffen.

Vlottende activaVoorradenDe voorraden zijn gewaardeerd tegen de kostprijs (laatst betaalde inkoopprijs) of lagere opbrengstwaarde.

VorderingenVoorzieningen wegens oninbaarheid worden in mindering gebracht op de boekwaarde van de vordering.

Liquide middelenLiquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en direct opeisbare deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn opge-nomen onder schulden aan kredietinstellingen onder kort-lopende schulden. Liquide middelen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde.

Eigen vermogenReserve omrekeningsverschillen buitenlandse deelnemingenZie voor een nadere toelichting op de omrekening van vreemde valuta en de post ‘reserve omrekeningsverschillen buitenlandse deelnemingen’ de grondslagen voor de bepa-ling van het resultaat.

Wettelijke reserve deelnemingenWijzigingen in de balanswaarde bij deelnemingen in groeps-maatschappijen als gevolg van mutaties in de herwaarde-rings- of winstdelingsreserve van de deelnemingen worden in de wettelijke reserve deelnemingen verantwoord, welke is begrepen in het eigen vermogen.De wettelijke reserve wordt op individuele basis bepaald.

VoorzieningenAlgemeenVoorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op de balansdatum bestaan, waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is te schatten.De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schat-ting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtin-gen per balansdatum af te wikkelen.

Voorziening jubileaDe voorziening jubilea wordt opgenomen voor verwachte lasten gedurende het dienstverband.

40

Langlopende schuldenOperationele leasingBij de vennootschap bestaan er leasecontracten waarbij een groot deel van de voor- en nadelen die aan de eigendom ver-bonden zijn, niet bij de vennootschap ligt. Deze leasecontrac-ten worden verantwoord als operationele leasing. Verplich-tingen uit hoofde van operationele leasing worden, rekening houdend met ontvangen vergoedingen van de lessor, op lineaire basis verwerkt in de winst-en-verliesrekening over de looptijd van het contract.

4. Grondslagen voor bepaling van het resultaat AlgemeenHet resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de op-brengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten over het jaar. De opbrengsten op transacties worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd.

Netto omzetDe netto omzet omvat het aan afnemers in rekening ge-brachte waterverbruik dat toegerekend is aan het desbetref-fende boekjaar.

Geactiveerde salarissenDit betreft toegerekende personeelskosten aan in eigen be-heer vervaardigde productie- en distributiemiddelen.

BedrijfslastenOnder bedrijfslasten wordt verstaan de aan de omzet toe te rekenen directe en indirecte kosten, waaronder grond- en hulpstoffen, kosten uitbesteed werk en andere externe kos-ten en overige bedrijfskosten.

Boekresultaten uit de verkoop van immateriële en materiële vaste activa worden verwerkt als onderdeel van de bedrijfslasten.

PensioenenWMD heeft een pensioenregeling voor haar medewerkers afgesloten bij het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds. Deze pensioenregeling is door WMD verwerkt volgens de ver-plichtingenbenadering. De over het boekjaar verschuldigde premie wordt als last verantwoord. Behalve de betaling van premies heeft WMD geen verdere verplichtingen uit hoofde van deze pensioenregeling. Vooruitbetaalde premies wor-den opgenomen als overlopende activa indien deze tot een terugstorting leiden of een vermindering van toekomstige betalingen.

Rentebaten en– lastenRentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de desbetreffende activa en passiva.

VennootschapsbelastingIngevolge de Wet op de Vennootschapsbelasting 1969 (artikel 2, leden 3 en 7) is de vennootschap niet onderworpen aan de heffingen van deze wet. Bij de deelnemingen, die belasting-plichtig zijn, wordt de belasting over het resultaat berekend door toepassing van het geldende tarief op het resultaat van het boekjaar. Met fiscaal vrijgestelde bedragen, dan wel niet aftrek-bare bedragen wordt dienovereenkomstig rekening gehouden.

Omrekening vreemde valuta’sDe posten in de jaarrekening van de groepsmaatschappijen worden gewaardeerd met inachtneming van de valuta van de economische omgeving waarin de groepsmaatschappij haar bedrijfsactiviteiten voornamelijk uitoefent (de functionele va-luta). De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in euro; dit is zowel de functionele als de presentatievaluta van WMD.

De Indonesische groepsmaatschappijen van WMD leggen transacties en balansposten in hun administraties vast in de eigen functionele valuta, te weten de rupiah. WMD neemt commerciële transacties welke luiden in rupiah, op tegen de wisselkoersen die gelden op de dag van de transacties. WMD rekent monetaire balansposten uitgedrukt in rupiah om tegen de koers per balansdatum. Koersverschillen die voortvloeien uit de afwikkeling van deze transacties en uit de omrekening van monetaire posten worden in het resultaat verwerkt.

Bij de consolidatie rekent WMD de balansen van de Indone-sische groepsmaatschappijen om in euro’s tegen de koers per balansdatum. De winst- en verliesrekeningen van deze entiteiten worden in euro’s omgerekend tegen de gemiddelde wisselkoersen van de desbetreffende periode. De valuta-koersverschillen die voortvloeien uit de omrekening van de netto-investering in de Indonesische groepsmaatschappijen, worden verwerkt in het eigen vermogen onder de post ‘re-serve omrekeningsverschillen buitenlandse deelnemingen’. Dit geldt ook voor de valutakoersverschillen op leningen en andere financiële instrumenten voor zover deze het valutari-sico in verband met de netto-investering afdekken.

Koersverschillen die zijn verantwoord onder de post ‘reserve omrekeningsverschillen buitenlandse deelnemingen’, zijn niet uitkeerbaar tenzij de desbetreffende deelneming is ver-kocht of geliquideerd.

41

42

TOTAAL Gebouwen en tereinen

Machines eninstallaties

Leidingen Overige Werken inuitvoering

Aanschafwaarde 213.538 70.591 51.878 77.861 9.662 3.546

Cumulatieve afschrijvingen 94.740 23.763 34.116 30.028 6.833 -

Boekwaarde per31 december 2009 118.798 46.828 17.762 47.833 2.829 3.546

Investeringen onder

aftrek van bijdragen 11.072 569 727 5.210 1.667 2.899

van derden per saldo

Afschrijvingen -6.993 -1.560 -2.782 -1.572 -1.079 -

Desinvesteringen 153 - - 153 - -

Boekwaarde per31 december 2010 123.030 45.837 15.707 51.624 3.417 6.445

Aanschafwaarde 224.610 71.160 52.605 83.071 11.329 6.445

Cumulatieve afschrijvingen -101.580 -25.323 -36.898 -31.447 -7.912 -

Boekwaarde per31 december 2010 123.030 45.837 15.707 51.624 3.417 6.445

Afschrijvingspercentages 0-2,5 10-20 2 10-25

5. Materiële vaste activaDe samenstelling en het verloop van de boekwaarden is als volgt:

43

TOTAAL Deelneming ingroepsmaatschappijen

Vordering opgroepsmaatschappijen*

Overigedeelnemingen

Overigevorderingen

Boekwaarde per1 januari 2010 9.627 2.133 4.757 335 2.402

Koersverschillen 529 529 - - -

Investeringen 1.586 - 848 - 738

Resultaat deelnemingen -1.064 -1.090 - 26 -

Boekwaarde per31 december 2010 10.678 1.572 5.605 361 3.140

* Over deze vorderingen wordt 5% (2009: 5%) intrest berekend.

6. Financiële vaste activaDe samenstelling en het verloop van de boekwaarden is als volgt:

2010 2009

Deelnemingen in groepsmaatschappijen

Noordwater BV 100% 1.572 2.133

Aqua Borealis BV 100% -457 -1.080

1.115 1.053

Bij: Naar voorzieningen 457 1.080

1.572 2.133

De negatieve deelneming in Aqua Borealis BV wordt overgeboekt naar de voorzieningen, zie toelichting bij 9.

Vorderingen op groepsmaatschappijen

Noordwater BV 4.530 3.739

Aqua Borealis BV 1.075 1.018

5.605 4.757

Overige deelnemingen Vestigingsplaats

Drentsche Golf & Country Club BV Assen 20,0% 185 20,0% 159

Water Fund Holland BV Nieuwegein 11,1% 136 11,1% 136

KWH Water BV Rijswijk 2,5% 25 2,5% 25

Reststoffenunie Waterleidingbedrijven BV Nieuwegein 2,9% 10 2,9% 10

Futuro BV Voorburg 20,0% 5 20,0% 5

361 335

2010 2009

Voorraden

Distributie- en verpakkingsmateriaal 727 667

Vorderingen (ten hoogste 1 jaar)

Debiteuren en af te rekenen met afnemers 3.183 2.788

Voorziening oninbare vorderingen -437 -617

Omzetbelasting 536 461

Stichting Vakantieverblijven 344 493

Overlopende activa en overige vorderingen 1.392 1.203

5.018 4.328

Liquide middelen*

Kas 6 7

Kredietinstellingen 1.834 1.725

1.840 1.732

Totaal vlottende activa 7.585 6.727

* De liquide middelen staan ter vrije beschikking van de vennootschap.

7. Vlottende activaDe vlottende activa zijn als volgt samengesteld:

44

2010 2009

Overige vorderingen

Hypothecaire leningen 758 776

VOF Anloo 195 245

VOF Hondsrug 125 50

Dierenpark Emmen 162 162

Stichting Waterlaboratorium Noord 1.450 800

Drentsche Golf & Country Club BV 360 360

Personeel 9 9

Water Fund Holland BV 81 -

3.140 2.402

Totaal financiële vaste activa 10.678 9.627

2010 2009

Maatschappelijk kapitaal 250 250

Aandelen in portefeuille -153 -159

Gestort en opgevraagd kapitaal 97 91

8. Eigen vermogenHet maatschappelijk kapitaal van de vennootschap bestaat uit 5.000 aandelen elk groot nominaal € 50,-. Hiervan zijn geplaatst en volgestort 1.946 aandelen (in 2009: 1.814 aandelen).

De overige componenten van het eigen vermogen zijn als volgt weergegeven:

TOTAAL Herwaar-derings-reserve

Statutaire reserve

Reserve omrekenings-

verschillen

Wettelijkereserve

deelnemingen

Onverdeelde winst

Stand per 1 januari 2010 39.548 903 36.641 -754 - 2.758

Winstverdeling 2009 0 - 2.758 - - -2.758

Dividend 2009 -6 - -6 - - -

Emissie aandelen -6 - -6 - - -

Overboeking 0 - -616 - 616 -

Reserve omrekeningsverschillenbuitenlandse deelnemingen 530 - - 530 - -

Onverdeelde winst 2010 2.061 - - - - 2.061

Stand per 31 december 2010 42.127 903 38.771 -224 616 2.061

45

9. VoorzieningenDeze post bestaat uit:

2010 2009

Voorziening uitgestelde personeelsbeloningen 694 1.059

Voorziening deelneming 457 1.080

Totaal 1.151 2.139

De voorzieningen zijn van langlopende aard.

Voorziening personeelsbeloning 2010 2009

Stand per 1 januari 1.059 1.057

Dotatie boekjaar - 2

Onttrekking boekjaar -365 -

Stand per 31 december 694 1.059

Deze voorziening is gevormd voor de in de toekomst uit te betalen personeelsbeloningen in het kader van 10-, 20-, 30- en 40-jarig dienstjubilea alsmede een ontslaguitkering bij einde dienstverband.

Voorziening deelneming Aqua Borealis BV 2010 2009

Stand per 1 januari 1.080 972

Dotatie boekjaar 0 108

Onttrekking boekjaar -623 0

Stand per 31 december 457 1.080

Deze voorziening betreft de negatieve waarde van de deelneming in Aqua Borealis BV.

46

10. Langlopende schuldenDe langlopende schulden betreffen onderhandse leningen van kredietinstellingen, pensioenfondsen en dergelijke.

Leningen 2010 2009

Stand per 1 januari 67.088 73.610

Afgelost 6.376 6.522

Nieuwe leningen 20.000 0

80.712 67.088

Aflossingen komend jaar -8.036 -6.376

Stand per 31 december 72.676 60.712

De nieuwe leningen betreffen twee leningen van elk € 10.000.000,- met een looptijd van tien jaar. De aflossing is lineair.

Jaar van aflossing TOTAAL 2-4 % 4-6 % 6 -8 % 8-10 %

2011 8.036 5.000 2.310 681 45

2012 7.529 5.000 2.166 318 45

2013 7.257 5.000 1.939 318 0

2014 6.887 5.000 1.637 250 0

2015 e.v. 51.003 33.550 16.705 748 0

80.712 53.550 24.757 2.315 90

Voor de langlopende schulden zijn geen zekerheden gesteld.

47

11. Kortlopende schuldenDeze kortlopende schulden zijn als volgt samengesteld:

2010 2009

Kredietinstellingen

Kasgeldlening 0 5.000

Rekening-courant1) 4.757 2.077

Aflossingsverplichting langlopende leningen 8.036 6.376

Stand per 31 december 12.793 13.453

Handelscrediteuren 3.884 2.974

Belastingen en premies sociale verzekeringen

Loonheffing 417 350

Sociale verzekeringen 80 76

Pensioenpremies 131 137

Waterbelasting en grondwaterheffing 620 611

Stand per 31 december 1.248 1.174

Overige

Te betalen vakantierechten 1.270 946

Te betalen interest 624 733

Tijdelijk krediet NieuWater BV2) 3.400 11.200

Overige 2.023 2.182

Stand per 31 december 7.317 15.061

Totaal kortlopende schulden 25.242 32.662

1) Bij de bankier is een rekening-courant krediet beschikbaar van € 14.000.000. Er zijn geen zekerheden gesteld of bijzondere voorwaarden aan dit krediet verbonden.

2) WMD heeft tijdelijk gebruik gemaakt van overtollige liquide middelen bij NieuWater BV. In 2011 is dit tijdelijk krediet geheel afgelost.

48

12. Niet uit de balans blijkende verplichtingenWMD is aansprakelijk voor de schulden van VOF Anloo en VOF Hondsrug.

WMD is samen met Waterbedrijf Groningen aansprakelijk voor de schulden van de Stichting Waterlaboratorium Noord.

WMD heeft zich garant gesteld voor een bedrag van € 22 miljoen voor de door NieuWater BV aangegane lening bij NV Bank Nederlandse Gemeenten. WMD heeft aan de NV Bank Nederlandse Gemeenten een borgtocht afgegeven van € 10 miljoen als zekerheid voor een rekening-courant faciliteit van NieuWater BV.

WMD staat garant voor de betalingsverplichtingen van aflossing en rente zoals die jaarlijks verschuldigd is door Stichting Waterprojecten Oost-Indonesië aan de Rabobank met betrekking tot de verstrekte geldlening van € 4.000.000. De garantstelling is beperkt tot de aflossing en rente zoals die jaarlijks verschuldigd is en strekt zich niet uit tot toekomstige verplichtingen.

WMD is inzake energie-inkoop (vastleggen energieprijs tot 2014) langlopende financiële verplichtingen aangegaan tot een bedrag van € 4.692.930.

WMD heeft inzake huur, operational lease en dergelijke langlopende financiële verplichtingen aangegaan tot een bedrag van € 572.501.

Verplichting =< 1 jaar 1-5 jaar > 5 jaar Totaal

Kopieermachines / printers 16.634 57.266 - 73.900

Leaseauto’s 233.317 265.284 - 498.601

249.951 322.550 - 572.501

49

13. Drinkwaterverkopen

2010 2009

Kleinverbruik 29.525 29.555

Grootverbruik 4.937 5.123

Levering zusterbedrijven 1.645 1.420

Vergoeding brandkranen en sprinklers 1.047 1.007

Totaal opbrengsten 37.154 37.105

14. Geactiveerde salarissen Dit betreft toegerekende personeelskosten aan in eigen beheer vervaardigde productie- en distributiemiddelen.

15. Overige bedrijfsopbrengsten Dit betreft alle opbrengsten die geen verband houden met de verkoop van water, zoals opbrengst werken voor derden, opbrengst huren en pachten, vergoeding incasso- en afsluitkosten en meeliftopbrengsten van zuiverings- en waterschappen en gemeenten.

16. Waterinkopen Dit betreft ingekocht water bij collega waterbedrijven.

17. Kosten uitbesteed werk Tot deze post behoren onder meer de kosten van uitbesteed onderhoud aan terreinen, gebouwen, machines en installaties en leidingwerken, kosten van uitzendkrachten, onderzoek waterkwaliteit en computercentrum.

50

18. Personeelskosten

2010 2009

Salarissen 8.278 8.185

Sociale lasten 855 727

Pensioenlasten 1.050 1.039

Overige personeelskosten 531 679

Totaal personeelskosten 10.714 10.630

19. Afschrijvingen

2010 2009

Materiële vaste activa

Bedrijfsgebouwen- en terreinen 1.560 1.588

Machines en installaties 2.783 2.807

Leidingen en watermeters 1.419 1.878

Overige vaste bedrijfsmiddelen 1.233 1.334

6.995 7.607

Resultaat bij verkoop -13 14

Doorberekende afschrijvingen - -4

Totaal afschrijvingen 6.982 7.617

51

20. Grondwaterbelasting Dit betreft een grondwaterbelasting en grondwaterheffing van € 0,2057 (2009: € 0,2019) per m3 onttrokken grondwater.

21. Overige bedrijfskosten Tot deze post behoren onder meer de kosten van waterzuivering en waterwinning, huisvestingskosten, kosten technische bedrijfs- en vervoersmiddelen, reis- en verblijfkosten, belastingen en verzekeringen, porti- en telefoonkosten, adviezen, algemene bedrijfsbehoeften en vergoeding landbouwschaderegeling.

22. Financieel resultaat De rentelasten hebben betrekking op betaalde rente op leningen. De rentebaten hebben betrekking op ontvangen hypotheekrente leningen personeel evenals de rentevergoeding op overige leningen.

23. Resultaat deelnemingen Het resultaat deelnemingen is als volgt samengesteld:

2010 2009

Noordwater BV -1.090 -256

Aqua Borealis BV 624 -109

Drentsche Golf & Country Club BV 25 33

Aquanet BV 0 -45

Totaal -441 -377

24. Overige informatie Gemiddeld aantal werknemers Gedurende het jaar 2010 had de vennootschap, uitsluitend in Nederland, gemiddeld 159 werknemers (FTE) in dienst (2009: 158).

Beloning bestuurder en commissarissenDe commissarissen ontvingen gezamenlijk een beloning van € 27.695 over 2010 (over 2009: € 21.706). De commissarissen in overheidsdienst ontvingen de beloning niet persoonlijk.

De bezoldiging van de bestuurder omvat salaris, vakantiegeld, sociale lasten en pensioenlasten en bedroeg over 2010 € 203.930 (over 2009: € 202.403).

52

Voor winstverdeling (bedragen in duizenden euro’s)

Ref. 31 december 2010 31 december 2009

ACTIVA

Vaste activa

Materiële vaste activa 27 144.941 136.939

Financiële vaste activa 28 12.115 10.257

157.056 147.196

Vlottende activa (ten hoogste 1 jaar)

Voorraden 1.119 856

Vorderingen 7.569 6.470

Liquide middelen 4.559 4.933

13.247 12.259

170.303 159.455

PASSIVA

Groepsvermogen* 29 42.224 39.639

Minderheidsbelang van derden 30 -1.777 -1.172

Voorzieningen 31 957 1.538

Langlopende schulden 32

Leningen kredietinstellingen 82.819 71.899

Overige leningen 673 443

Achtergestelde lening* 14.110 10.516

97.602 82.858

Kortlopende schulden (ten hoogste 1 jaar)

Kredietinstellingen 13.511 13.545

Handelscrediteuren 4.694 3.396

Belastingen en premies sociale verzekeringen 1.424 1.421

Niet-geconsolideerde deelnemingen 3.400 11.200

Overige 8.268 7.030

31.297 36.592

170.303 159.455

* Deze posten vormen gezamenlijk het aansprakelijk vermogen ten bedrage van € 56.334.000 (in 2009: € 50.155.000).

Geconsolideerde balans per 31 december 2010

53

(Bedragen in duizenden euro’s)

Ref. 2010 2009

Netto omzet

Waterverkopen 35 43.500 42.630

Geactiveerde bedrijfslasten 1.773 1.790

Overige bedrijfsopbrengsten 9.012 9.795

54.285 54.215

Bedrijfslasten

Waterinkopen 821 1.187

Elektrische energie 2.365 2.150

Chemicaliën e.d. 980 765

Kosten uitbesteed werk 6.542 6.243

Personeelskosten 36 14.465 13.792

Afschrijvingen 37 8.504 7.842

Grondwaterbelasting 6.707 6.353

Overige bedrijfskosten 38 9.488 10.114

49.872 48.446

Bedrijfsresultaat 4.413 5.769

Rentebaten 445 651

Rentelasten -3.751 -3.907

Financieel resultaat -3.306 -3.256

Resultaat voor belastingen 1.107 2.513

Winstbelastingen -57 93

Resultaat deelnemingen 39 561 -282

Resultaat na belastingen 1.611 2.324

Minderheidsbelang van derden 450 434

Resultaat 2.061 2.758

Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2010

54

(Bedragen in duizenden euro’s)

Ref. 2010 2009

Bedrijfsresultaat 4.413 5.769

Afschrijvingen 8.527 9.059

Mutatie voorzieningen -581 131

Verandering in werkkapitaal

Vorderingen -1.099 -506

Voorraden -263 -34

Kortlopende schulden -5.295 10.984

-6.657 10.444

Kasstroom uit bedrijfsoperaties 5.702 25.403

Ontvangen/betaalde interest -3.306 -3.256

Betaald dividend -6 -6

Vennootschapsbelasting -57 93

-3.369 -3.169

Kasstroom uit operationele activiteiten 2.333 22.234

Investeringen in materiële vaste activa per saldo -16.529 -9.761

Investeringen in financiële vaste activa per saldo -317 -3.340

Kasstroom uit investeringsactiviteiten -16.846 -13.101

Mutatie reserve omrekeningsverschillen buitenlandse deelnemingen 530 630

Nieuwe lening 23.740

Aflossing langlopende schulden -8.996 -6.695

Mutatie aandeel derden -605 -511

Kasstroom uit financieringsactiviteiten 14.669 -6.576

Koersverschillen -530 -630

Mutatie geldmiddelen -374 1.927

Stand per 1 januari 4.933 3.006

Stand per 31 december 4.559 4.933

Geconsolideerd kasstroomoverzichtover 2010

55

25. Grondslagen van de consolidatieIn de consolidatie worden de financiële gegevens van WMD opgenomen, samen met die van haar groepsmaatschappijen en andere rechtspersonen waarop zij een overheersende zeggenschap kan uitoefenen of waarover zij de centrale leiding heeft. Groepsmaatschappijen zijn rechtspersonen waarin WMD direct of indirect overheersende zeggenschap kan uitoefenen. De hiervoor beschreven groepsmaatschappijen en andere rechtspersonen worden voor 100% in de consolidatie betrokken. Het aandeel van derden in het groepsvermogen en in het groepsresultaat wordt afzonderlijk vermeld.

Wanneer er sprake is van een belang in een joint venture, dan wordt het desbetreffende belang proportioneel geconsolideerd. Van een joint venture is sprake indien als gevolg van een overeenkomst tot samenwerking de zeggenschap door de deelnemers gezamenlijk wordt uitgeoefend.

Intercompany-transacties, intercompany-winsten en onderlinge vorderingen en schulden tussen groepsmaatschappijen en andere in de consolidatie opgenomen rechtspersonen worden geëlimineerd, voor zover de resultaten niet door transacties met derden buiten de groep zijn gerealiseerd. Waarderingsgrondslagen van groepsmaatschappijen en andere in de consolidatie opgenomen rechtspersonen zijn waar nodig gewijzigd om aansluiting te krijgen bij de geldende waarderingsgrondslagen voor de Groep. In de geconsolideerde jaarrekening zijn naast de vennootschap WMD de volgende deelnemingen betrokken:

naam vestigingsplaats deelname in %

Noordwater BV Assen 100

Aqua Borealis BV Assen 100

Voor een overzicht van alle deelnemingen die in de consolidatie zijn betrokken, wordt verwezen naar bijlage 1.

Verbonden partijenAls verbonden partijen worden aangemerkt alle rechtspersonen waarover overheersende zeggenschap, gezamenlijke zeggen-schap of invloed van betekenis kan worden uitgeoefend. Ook rechtspersonen die overwegende zeggenschap kunnen uitoefenen worden aangemerkt als verbonden partij.

WMD is verbonden met een drietal stichtingen, te weten:- Stichting Aqua et Labor: een stichting die is opgericht met als doel het ondersteunen in financiële en andere zin van (oud)werknemers van WMD, bij problemen in de privésfeer ten gevolge van wijzigingen van regelingen van de overheid of anderszins, één en ander in de meest ruime zin van het woord.- Stichting Vakantieverblijven van WMD: een stichting die vakantieverblijven exploiteert die kunnen worden verhuurd aan (oud)werknemers van WMD.- Stichting Waterlaboratorium Noord: een stichting die de wateranalyses en onderzoeken voor WMD en Waterbedrijf Groningen verzorgt.

Bovengenoemde verbonden partijen zijn niet in de consolidatie betrokken.

Toelichting op de geconsolideerde balans en winst- en verliesrekening

56

27. Materiële vaste activaDe samenstelling en het verloop van de boekwaarden is als volgt:

TOTAAL Gebouwen en terreinen

Machines en installaties

Overige Werken in uitvoering

Boekwaarde per 1 januari 2010 136.939 48.552 19.560 62.399 6.428

Investeringen onder aftrek vanbijdragen van derden per saldo 16.529 740 1.798 12.618 1.373

Afschrijvingen -8.527 -1.655 -3.191 -3.681 -

Boekwaarde per 31 december 2010 144.941 47.637 18.167 71.336 7.801

Aanschafwaarde 252.387 73.190 57.196 114.200 7.801

Cumulatieve afschrijvingen 107.446 25.553 39.029 42.864 -

Boekwaarde per 31 december 2010 144.941 47.637 18.167 71.336 7.801

* In dit bedrag is € 1.811.000 begrepen aan koersverschillen.

57

26. Toelichting op het kasstroomoverzichtHet kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen. Kasstromen in vreemde valuta zijn omgerekend tegen een geschatte gemiddelde koers. Koersverschillen op geldmiddelen worden afzonderlijk in het kasstroomoverzicht getoond. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest, ontvan-gen dividenden en winstbelastingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Betaalde dividenden zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten.

*

28. Financiële vaste activaDe samenstelling en het verloop van de boekwaarden is als volgt:

TOTAAL Niet gecon-solideerde

deelnemingen

Vordering opniet gecon-solideerde

deelnemingen

Overigevorderingen

Belastingen*

Boekwaarde per 1 januari 2010 10.257 365 1.700 6.366 1.826

(des)investeringen per saldo 1.858 676 -329 1.333 178

Boekwaarde per 31 december 2010 12.115 1.041 1.371 7.699 2.004

* Van de verrekenbare verliezen is het (nog) niet waarschijnlijk dat toekomstige fiscale winst binnen één jaar beschikbaar komt ter compensatie of dat verrekeningsmogelijkheden kunnen worden benut.

De niet geconsolideerde deelnemingen zijn als volgt samengesteld:

2010 2009

belang in % bedrag belang in % bedrag

Gewaardeerd op verkrijgingsprijs:

Water Fund Holland BV Nieuwegein 11% 136 11% 136

SamenWater BV Groningen 0,1% 11 0,1% 10

KWH Water BV Rijswijk 2,5% 25 2,5% 25

Reststoffenunie Waterleidingbedrijven BV Nieuwegein 2,9% 10 2,9% 10

182 181

Gewaardeerd op netto vermogenswaarde* 596 -295

778 -114

Bij: naar voorzieningen 263 479

1.041 365

*De volgende niet geconsolideerde deelnemingen zijn gewaardeerd volgens de nettovermogenwaardemethode:

Naam Vestigingsplaats Deelname in %PT Ecosam Balikpapan 45,0%NieuWater BV Assen 50,0%PT WLN Manado 47,7%Futuro BV Voorburg 20,0%Drentsche Golf & Country Club BV Assen 20,0%

58

29. GroepsvermogenVoor de toelichting op het groepsvermogen en het verloop van het eigen vermogen van de vennootschap wordt verwezen naar de toelichting op de enkelvoudige balans.

30. MinderheidsbelangHet verloop van het minderheidsbelang is als volgt:

Stand per 1 januari -1.172

Mutaties boekjaar -605

Stand per 31 december -1.777

31. VoorzieningenDeze zijn als volgt samengesteld:

2010 2009

Uitgestelde personeelsbeloningen 694 1.059

Deelnemingen 263 479

Totaal 957 1.538

59

32. Langlopende schuldenDe achtergestelde leningen hebben betrekking op de Stichting Waterprojecten Oost-Indonesië.

33. Overige activa en passivaVoor de toelichting op overige activa en passiva wordt verwezen naar de toelichting op de enkelvoudige jaarrekening.

34. Niet uit de balans blijkende verplichtingenIngevolge de Wet op de Vennootschapsbelasting 1969 (artikel 2, blijkende verplichtingen leden 3 en 7) is de vennootschap niet onderworpen aan de heffingen van deze wet. Enkele deelnemingen van de vennootschap zijn echter wel onderworpen aan de heffing van vennootschapsbelasting voor zover het Nederlandse vennootschappen betreft en winstbelasting voor zover het Indonesische vennootschappen betreft. Op grond van de wet zijn deze vennootschappen en de met haar gevoegde dochter-ondernemingen ieder hoofdelijk aansprakelijk.

35. Waterverkopen

2010 2009

Waterverkopen binnen Nederland 38.521 38.850

Waterverkopen binnen Indonesië 4.979 3.780

Totaal 43.500 42.630

36. PersoneelskostenGedurende het jaar 2010 had de onderneming 853 werknemers (FTE) in dienst (2009: 919), waarvan 675 in het buitenland (2009: 752).

37. AfschrijvingenIn de afschrijvingskosten is een boekwinst van € 23.000 begrepen voor afgestoten activa (2009: 40.000).

38. Overige bedrijfskostenIn de overige bedrijfskosten zijn negatieve koersverschillen van € 15.000 begrepen (2009: € 10.000 bate).

60

39. Resultaat deelnemingen

Niet geconsolideerde deelnemingen 2010 2009

NieuWater BV 733 -9

Intaquin BV -52 -45

PT WLN Manado -146 -216

Aquanet BV - -45

Drentsche Golf & Country Club BV 25 33

Samen Water BV 1 -

Totaal 561 -282

40. Overige informatieAccountantskostenDoor PricewaterhouseCoopers Accountants NV zijn de volgende bedragen met betrekking tot het boekjaar in rekening gebracht:

2010 2009

Controle jaarrekening 80 79

Andere controlewerkzaamheden 5 5

Andere niet-controlediensten 42 28

Totaal 127 112

De overige posten in de winst- en verliesrekening zijn toegelicht in de enkelvoudige jaarrekening.

Assen, 13 mei 2011

De directeurK.J. Hoogsteen

De commissarissenT. Klip-MartinM.J. Augusteijn-EsserJ. KuperJ.H. van der LaanA. MeijerG. Vlieghuis

61

Statutaire bepaling winst

Statutaire bepalingenDe statutaire bepalingen ten aanzien van de winstbestemming luiden als volgt:

Artikel 261. Van de vennootschappelijke winst kan jaarlijks door de directie met goedkeuring van de Raad van Commissarissen een te bepalen percentage worden gereserveerd, terwijl daarop voorts in aftrek worden gebracht de niet gedelgde verliessaldi van de voorgaande jaren, alsmede de belastingen die ten laste van de winst geheven zijn of geheven zullen worden, zo nodig door schatting vast te stellen.2. De aldus resterende winst staat ter beschikking van de algemene vergadering. Van deze winst mag slechts een dividend worden uitgekeerd tot een percentage van maximaal de wettelijke rente. Van het vorenstaande kan slechts worden afgeweken door de algemene vergadering op basis van een besluit genomen met drie vierde van de uitgebrachte stemmen, tenminste vertegenwoordigende meer dan eenenvijftig procent (51%) van het geplaatste aandelenkapitaal, in een vergadering waarin tenminste tweederde van het geplaatste aandelenkapitaal vertegenwoordigd is. Dit besluit behoeft de goedkeuring van de Raad van Commissarissen genomen met algemene stemmen in een vergadering waarin alle commissarissen aanwezig dan wel vertegenwoordigd zijn.

Voorstel winstbestemmingVoorgesteld wordt het maximaal toegestane dividend, ter grootte van 3%, zijnde de wettelijke rente per 1 januari 2010 van het geplaatste aandelenkapitaal, aan aandeelhouders uit te keren en het restant aan de statutaire reserve toe te voegen.

Derhalve:a) Dividend (3%) € 3.000b) Toevoegen aan statutaire reserve € 2.058.000

De onverdeelde winst is als afzonderlijke post onder het Eigen Vermogen opgenomen.

Overige gegevens

62

Aan: de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van N.V. Waterleidingmaatschappij Drenthe.

Verklaring betreffende de jaarrekeningWij hebben de in dit verslag op pagina 35 tot en met 61 opgenomen jaarrekening 2010 van N.V. Waterleidingmaat-schappij Drenthe te Assen gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2010 en de geconsolideerde en enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2010 en de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondsla-gen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen.

Verantwoordelijkheid van de directieDe directie van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het directieverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 boek 2 van het in Nederland geldende Burgelijk Wetboek (BW). De directie is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zon-der afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.

Verantwoordelijkheid van de accountantOnze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voor-schriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoe-ren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat.

Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werk-zaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toege-paste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten.

Controleverklaring van de onafhankelijkeaccountant

Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de ac-countant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerk-zaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oor-deel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de vennootschap. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijk-heid van de door de directie van de vennootschap gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.

Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-infor-matie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.

OordeelNaar ons orrdeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van N.V. Waterleidingmaatschappij Drenthe per 31 december 2010 en van het resultaat over 2010 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgelijk Wetboek (BW).

Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eiseningevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het onderzoek of het directieverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. tevens vermelden wij dat het directieverslag, voor zover wij dat kun-nen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW.

Groningen, 13 mei 2011PricewaterhouseCoopers Accountants N.V.

63

naam vestigingsplaats Deelname in % Bètawater BV Assen 100VOF Anloo Anloo 37VOF Hondsrug Annen 50IndoWater BV Assen 100Tirta Drenthe BV Assen 100Tirta Sulawesi BV Assen 100Tirta Maluka BV Assen 100Tirta Papua BV Assen 100PT Tirta Inti Drenthe Manado 97.5Ad Fontes BV Assen 100PT Ake Maluku Utara Bandung 95PT Inowa Prima Consult Bandung 70PT Dream Sukses Airindo Ambon 58PT War Besrendi Biak 51PT Tirta Remu Sorong 51PT Air Manado Manado 51PT Air Tomohon Tomohon 51PT Wedu Merauke Merauke 51PT Air Minum Baliem Wamena 51PT Tirta Numbay Jayapura 51PT Air Minahasa Selatan Minahasa 51

Bijlage 1: Overzicht van geconsolideerde werkmaatschappijen

64