Jaarverslag SDU 2015

42
SDU Jaardocument 2015 JAARDOCUMENT 2015 STICHTING DAGOPVANG UTRECHT te UTRECHT 1

Transcript of Jaarverslag SDU 2015

SDU Jaardocument 2015

JAARDOCUMENT 2015

STICHTING DAGOPVANG UTRECHTte UTRECHT

1

SDU Jaardocument 2015

INHOUDSOPGAVE

BESTUURSVERSLAG 2015

1 Voorwoord 32 Kerngegevens Stichting Dagopvang over 2015 43 Bestuur en directie 74 Medewerkers SDU 105 Maatschappelijk werk 116 Het Catharijnehuis 177 Bezoekersgegevens 228 Overig 279 Dankwoord voor inzet en donaties 30

JAARREKENING 2015

1 Balans per 31 december 2015 332 Staat van baten en lasten over 2015 343 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling 354 Toelichting op de balans per 31 december 2015 375 Toelichting op de staat van baten en lasten over 2015 42

OVERIGE GEGEVENS

1 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 47

Bijlagen

1 Specificatie projectbaten en -lasten 48

2

SDU Jaardocument 2015

BESTUURSVERSLAG

1. VOORWOORD

2015 stond voor de SDU in het teken van de op handen zijnde bezuinigingen en de mogelijke verhuizing naar een ander pand. In het kader hiervan is meermaals overlegd met de Tussenvoorziening, Lister, het Leger de Heils en de gemeente.

Maar belangrijker was dat 2015 in het teken stond van aangaan van nieuwe verbanden. Met het Leger des Heils wordt sinds november 2015 samengewerkt in een schoonmaakproject. Onder leiding van een werkmeester van het Leger des Heils kunnen bezoekers van het Catharijnehuis wekelijks, tegen betaling van een vrijwilligersvergoeding, papierprikken in de stad. Voor een aantal bezoekers betekent dit de opstap naar een uitgebreidere dagbesteding. Maar dat is geen doel op zich. We vinden het waardevol als onze bezoekers de gelegenheid krijgen te participeren. Dat in zichzelf weten we op waarde te schatten.

Daarnaast is in 2015 het voorbereidend werk gedaan voor een samenwerking met Wegwijs (Tussenvoorziening). Mogelijk kan Wegwijs samen met het Catharijnehuis een nieuw pand betrekken. In 2016 zal, los van of we samen een pand zullen betrekken, een medewerker van Wegwijs twee dagdelen per week in het Catharijnehuis aanwezig zijn. Vanuit het contact dat de medewerker opbouwt met bezoekers wordt bekeken of bezoekers die dat willen kunnen worden toegeleid naar dagbesteding, vrijwilligerswerk, betaald werk of andere activiteiten.

Al eerder in 2015 is de SDU een samenwerkingsverband aangegaan met Stapsports op de Stadsbrug. Via de SDU kunnen bezoekers van het Catharijnehuis en cliënten van het maatschappelijk werk gratis gebruik maken van de fitnessruimte.

Bij het maatschappelijk werk zijn stappen gezet in het professionaliseren van het inkomensbeheer. Dit heeft geleid tot het lidmaatschap van de Branche Vereniging Professionele Bewindvoering en Inkomensbeheer. In 2016 zal dit traject worden afgerond met een opname in het register van de Autoriteit Financiële Markten en het openen van een rekening bij de ING waarin cliëntrekeningen gekoppeld kunnen worden aan de beheerrekening van de SDU.

De ontwikkelingen op het gebied van activering en professionalisering bieden extra mogelijkheden en kansen aan onze doelgroep. We hechten eraan een stimulerend klimaat te creëren, waarin mensen worden uitgenodigd actief te zijn. Het is daarbij echter van grote waarde om bezoekers en cliënten met een open blik tegemoet te treden , zonder vooraf richting te willen geven in óf en hoe iemand zich zou moeten ontwikkelen. Juist door deze ruimte te geven creëer je een klimaat waarin mensen zich kúnnen ontwikkelen. Maar dat niet hoeven, als het (nog) niet past.

Bij deze wil ik de gemeente, onze donateurs, collega-instellingen, medewerkers, vrijwilligers, stagiaires, maar vooral ook onze bezoekers en cliënten danken voor het vertrouwen dat ze afgelopen jaar in ons hadden.

Utrecht, 30 mei 2016

Namens het Bestuur van Stichting Dagopvang Utrecht,Klare Stock, directeur

3

SDU Jaardocument 2015

2. KERNGEGEVENS STICHTING DAGOPVANG UTRECHT

ADRESSENStichting Dagopvang UtrechtCatharijnesteeg 73512 NZ UtrechtTel.: 030 - 2310293KVK nummer: 41183574RSIN nummer: 008956789Rekeningnummer: NL59 INGB 0000 4107 23e-mailadres: [email protected]: www.catharijnehuis.nl

HuiskameropvangCatharijnesteeg 73512 NZ UtrechtTel.: 030 - 2310293

Maatschappelijk werkHerenstraat 21-C3512 KA UtrechtTel.: 030 - 2312818

Administratie en directieHerenstraat 233512 KB UtrechtTel.: 030 - 2302151

MISSIE EN VISIEHet Catharijnehuis wil een veilige plaats bieden voor alle dak- en thuisloze mensen. Een plaats waar zij in een sfeer van persoonlijke aandacht en met behulp van praktische ondersteuning in hun dagelijkse levensbehoeften kunnen voorzien en ingangen vinden voor verdere hulpverlening, teneinde het goede voor zichzelf te zoeken.

STATUTAIRE DOELSTELLINGDe stichting heeft als doel: het bieden van een dagopvang en maatschappelijk werk voor dak- en thuislozen in de stad Utrecht alsmede het optreden als werkgever voor de beroepskrachten, die ten behoeve van de doelgroep van de stichting werkzaam zijn, en het verrichten van al wat hiermee verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn. Door de overgang van de uitvoerende delen van Stg. Release naar de SDU moesten de statuten hierop aangepast worden.

4

SDU Jaardocument 2015

TAKENDoor de gemeente Utrecht gesubsidieerde taakopdracht bestaat uit meerdere onderdelen, te weten:

Huiskameropvang Opsporing Toeleiding Trajectbegeleiding Inkomensbeheer Verstrekken briefadressen

INKOMSTEN, SUBSIDIES EN DONATIES Gemeente Utrecht, Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling (DMO):

Reguliere subsidie SDU € 885.000Externe Beveiliging Catharijnesteeg door Security Nieuwegein € 119.359Gemeente Utrecht, Volksgezondheid t.b.v. Koudweerregeling 2015 € 5.046Inkomsten uit giften en andere bronnen € 13.622

Totaal Inkomsten € 1.023.027

Vrij besteedbaar vermogenDe stichting streeft ernaar een egalisatiereserve (vrij besteedbaar vermogen) aan te houden om een buffer te hebben die de stichting moet beschermen tegen onvoorziene gebeurtenissen of verplichtingen. Door het bestuur is een gedeelte van het vrij besteedbaar vermogen gereserveerd voor toekomstig groot onderhoud aan het pand en de mogelijke herhuisvesting van de gehele stichting in de toekomst. Daarnaast is er een bestemmingsreserve transitievergoeding aangelegd, opdat de SDU zich kan indekken tegen dreigend gedwongen ontslag als de financiering ontoereikend wordt. GOOD GOVERNANCEDe SDU hanteert de ‘Utrechtse Voorwaarden voor goed bestuur van 2012’. Deze valt onder de branche Maatschappelijke Opvang.

Binnen de SDU is hier onder meer invulling aangegeven in de volgende afspraken en resultaten:o Er is een profielschets van bestuursleden opgesteldo De nevenfuncties zijn vermeld om belangenverstrengeling te voorkomeno De SDU beschikt over een directiestatuut, een reglement bestuur SDU en een reglement

directie SDUo Het bestuur van de SDU is onbezoldigd, komt circa zes maal per jaar bijeen en de

vergaderingen worden genotuleerdo De statuten van de SDU zijn gewijzigd op 30 oktober 2013o Het SDU-bestuur laat zich informeren door de directeur over actuele beleidsmatige zaken,

financiën en personeelszaken o Als subsidieontvanger van meer dan € 50.000,- overlegt de SDU jaarlijks een jaarrekening

met goedkeurende accountantsverklaring en een rapport van bevindingen.

5

SDU Jaardocument 2015

o De SDU heeft de ‘eigen verklaring Governance code en Utrechtse voorwaarden voor goed bestuur’ ondertekend

PERSONELE BEZETTINGPeildatum 31-12-2015

Medewerkers FteReguliere werknemers : 14 10,41Invalkrachten : 11 0,88 Vrijwilligers: 50Stagiaires: 7Bestuursleden: 5

Totaal 87 11,29

REALISATIE DIENSTVERLENING 2015

Catharijnehuis Openstelling huiskamer, dagelijks van 10.00 tot 18.00 uur, 7 dagen per week Uren openstelling: 2.916 uur (729 diensten van 4 uur): realisatie 100 % Aantal bezoeken: 72.189 door 469 verschillende bezoekers (2014 : 70.331 door 754

verschillende bezoekers) Gemiddeld aantal verschillende bezoekers per dagdeel : 98 (2014 : 96) Aantal halve uren KWR-openstellingen (9.30 – 10.00 en 18.00-18.30 uur) : 34 (voorjaar 2015

34 en najaar 0)

Per dagdeel komen er gemiddeld 98 unieke bezoekers. Veel bezoekers komen zowel in de ochtend als in de middag. Per dag komen er om en nabij de 140 unieke bezoekers.

Het totale aantal unieke bezoekers is in 2015 fors afgenomen t.o.v. 2014. Dit beeld herkennen we niet uit de dagelijkse praktijk in het Catharijnehuis. Twee huiskamermedewerkers hebben de jaarlijst met unieke bezoekers (dat zijn alle bezoekers uit 2014 en de nieuwe inschrijvingen in 2015) doorgenomen en hebben een inschatting gemaakt welke bezoekers er afgelopen jaar in het Catharijnehuis zijn geweest. Voorgaande jaren ging dat ook op deze manier. Het is niet duidelijk waarom we dit jaar op een veel lager aantal unieke bezoekers uitkomen.

Maatschappelijk werk 199 spreekuren in het Catharijnehuis 98 middagen post- en geld verstrekking 95 inschrijvingen in de BRP 41 cliënten laten hun post bezorgen bij het maatschappelijk werk (zonder BRP inschrijving) Van 20 cliënten wordt het inkomen beheerd In totaal krijgen 223 cliënten hulp

6

SDU Jaardocument 2015

DIRECTE SAMENWERKINGPARTNERS Tussenvoorziening (outreach) Volksgezondheid (medische zorg) Altrecht (psychiatrische zorg) Victas (verslavingszorg) Leger de Heils (verkeerd verbonden) Barka (repatriëring MOE-landers) Politie Utrecht (wijkagent) Wijkbureau Binnenstad Klein Klantenoverleg: alle LDO instellingen in Utrecht Straatpastoraat (zingeving)

ORGANOGRAM

7

Bestuur

Intern coordinator

Vrijwiligers Huiskamermedewerkers

Congierge, schoonmakers

Stagiaires

Maatschappelijk werkers

Stagiaire

Financieel medewerker

Directeur

SDU Jaardocument 2015

3. BESTUUR EN DIRECTIE

BesturingsmodelDe Stichting Dagopvang Utrecht wordt geleid door een statutair bestuur. Het bestuur bepaalt en controleert het uitvoerende beleid. Het bestuur heeft de voorbereiding en uitvoering van het beleid gedelegeerd aan de directeur.

De dagelijkse werkzaamheden in de dagopvang worden uitgevoerd door de professionele en vrijwillige medewerkers onder leiding van de coördinator. De administratie wordt gevoerd door de financieel medewerker. De salarisadministratie wordt gevoerd door administratiekantoor Merwede te Utrecht. De accountantscontrole geschiedt door Auren Audit & Assurance Amersfoort.

BestuurHet bestuur bestond in 2015 uit:

Dhr. B.J. Lubbinge, voorzitter,Mw. M.G.T. van der Valk-de Bruin, penningmeester,Mw. C.G.M. de Ronde, bestuurslid,Dhr. G.A.H. van Spanje, bestuurslid,Dhr. S.J. van der Meer, bestuurslid.

Mw. Van der Valk- de Bruin heeft in december, na 18 jaar lidmaatschap van het bestuur van de SDU afscheid genomen als bestuurslid. Steven van der Meer heeft per 1 november haar taak als penningmeester overgenomen. In december is de sollicitatieprocedure naar een nieuw bestuurslid gestart.

In het verslagjaar heeft het bestuur 8 keer vergaderd.

Het bestuur heeft de navolgende onderwerpen besproken en besluiten genomen over:

a. Financiële zaken: o Jaardocument 2014o Tussentijdse verantwoording aan gemeente Utrecht o Begroting en overeenkomst met de gemeente 2016o Invoering loopbaanbudget en verruiming ORT-vergoeding

b. Inhoudelijke zaken:o Vormgeven aan het activeringsaanbod binnen het Catharijnehuiso (her)huisvesting Catharijnehuiso Inkadering van het Maatschappelijk Werk binnen de SDUo Er zijn verschillende protocollen op het gebied van ARBO wetgeving besprokeno Bezinning op de rol van de SDU in het veranderende maatschappelijke veld. o Het te verwerven lidmaatschap van de BPBIo Beleid rondom verstrekken briefadressen

c. Diverse personeelsaangelegenheden.

8

SDU Jaardocument 2015

Speerpunten jaar 2016 In het jaar 2016 zullen de beschreven activiteiten worden voortgezet. De speerpunten van het bestuur voor het jaar 2016 zullen zijn:

o Realisatie van de herhuisvestingo De laatste benodigde stappen zetten om het inkomensbeheer van het maatschappelijk werk

onder te brengen bij een beheerrekening bij de INGo Met bestuur, medewerkers, vrijwilligers en bezoekers gezamenlijk bezinnen op visie SDUo Ervaring opdoen met het aanbieden van verschillende activiteiten in het Catharijnehuis

(50/50, Wegwijs) Om de activiteiten voor 2016 te kunnen verwezenlijken is er bij de Gemeente Utrecht een aanvraag voor een subsidie ingediend ad € 885.000 welke ook is toegezegd. DirectiePer 1 mei 2014 is Mw. K. M.G. Stock aangesteld als directeur van de SDU.

MAATSCHAPPELIJKE FUNCTIES BESTUURSLEDEN SDU per 31-12- 2015De bestuursfuncties van Stichting Dagopvang Utrecht zijn allen onbetaalde functies. Van de mogelijkheid om gebruik te maken van reiskostenvergoeding of onkostenvergoeding is geen gebruik gemaakt.

Dhr. B.J. Lubbinge, voorzitter. In functie sinds 01-06-2012o Directeur/eigenaar Ayudar advies-management-toezicht. Betaald.o Lid Raad van Toezicht Zorg voor Zorg Nederland BV. Gespecialiseerde ziekenhuis

verplaatste thuiszorg. Betaald.o Lid Raad van Toezicht Stichting Openbaar Primair Onderwijs Utrecht. Betaald.o Lid Raad van Advies gezondheidscentrum De Schans, Nieuwegein. Onbetaald.o Lid beheersstichting Fenix/De Pit. Onbetaald.

Mw. M.G.T. van der Valk – de Bruin, penningmeester. In functie van 15-04-1998 tot 1-11-2015o Manager bedrijfsvoering / Concerncontroller, Participe. Betaald.o Penningmeester, Stichting Zorg voor Borstvoeding. Onbetaald.

Mw. C.G.M. de Ronde, bestuurslid. In functie sinds 21-01-2009

o Onderwijskundige Hogeschool Utrecht, team Engels. Betaald.o Bestuurslid SKN : Stichting Kunstmarkt Nieuwegein. Onbetaald.

Dhr. G.A.H. van Spanje, bestuurslid. In functie sinds: 15-05-2014o Voorzitter Vereniging Johannes. Onbetaald.

Dhr. S.J. van der Meer, bestuurslid (per 1-11-2015 penningmeester). In functie sinds : 5-5-2015

o Locatiehoofd, Lister (betaald)o Penningmeester, Stichting Release (onbetaald)o Voorzitter, Stichting GOUD (onbetaald). Dit is vanaf 1 november 2015.

BEZOLDIGING LEIDINGGEVENDEN SDU per 31-12-2015Onderstaande gegevens zijn opgenomen om te voldoen aan de WNT, Wet Normering Topinkomens.In 2015 zijn door de SDU geen ontslagvergoedingen uitgekeerd.

9

SDU Jaardocument 2015

Mw. K.M.G. Stock, directeur. In functie sinds: 01-05-2014

Bruto – bezoldiging conform Cao-Welzijn , schaal 11 ; 13 , € 55.938,- op jaarbasis bij dienstverband van 28 uur per week, incl. vakantiegeld, eindejaarsuitkering en pensioenbijdrage. Er is geen gebruik gemaakt van vergoedingen of andere verstrekkingen.

4. MEDEWERKERS SDU

BETAALDE KRACHTENBij de SDU zijn 14 betaalde vaste krachten in dienst. Vijf medewerkers werken als huiskamermedewerker. Zij zorgen voor de goede sfeer en veiligheid in de huiskamer en dragen eindverantwoordelijkheid voor het aansturen van het team met vrijwilligers en stagiaires. De huiskamermedewerkers dragen daarnaast zorg voor het signaleren en doorverwijzen van bezoekers die hulp en ondersteuning nodig hebben. Daarnaast zijn er drie maatschappelijk werkers in dienst. Zij verzorgen trajectbegeleiding, inkomensbeheer en het verstrekken van briefadressen. Daarnaast zijn er nog een directeur, intern coördinator, financieel medewerker, conciërge en twee schoonmakers in dienst.

Naast de vaste krachten zijn er 11 invalkrachten in dienst. Zij worden opgeroepen op momenten dat de vaste krachten ziek zijn, op vakantie of naar een scholing. Veel van onze invalkrachten zijn gestart als stagiaire.

De huiskamermedewerkers en de maatschappelijk werkers hebben in 2015 een agressie training gehad. De huiskamermedewerkers (en de invalkrachten) volgen elke twee jaar een BHV cursus.

VRIJWILLIGERSBij het Catharijnehuis werken rond de 50 vrijwilligers. Als SDU vinden we het belangrijk om het persoonlijk contact tussen onze bezoekers en mensen met een meer regulier bestaan te stimuleren. Het werken met vrijwilligers is dan ook een essentieel onderdeel van onze bedrijfsvoering. Vrijwilligers zijn de basis van het uitvoerende werk in het Catharijnehuis. Iedere dienst werken er tussen de 2 en 4 vrijwilligers in de huiskamer. Door de inzet van de vrijwilligers is het mogelijk persoonlijke aandacht te geven aan de bezoekers, activiteiten aan te bieden en te zorgen dat het uitschenken van de soep, serveren van eten, het schenken van koffie en het uitdelen van handdoeken, scheerschuim ed. soepel verloopt.

Daarnaast zijn er vrijwilligers die in de ‘kookclub’ zitten. Zij verzorgen twee keer per week een maaltijd voor onze bezoekers. Verder zijn er vele mensen die incidenteel een steentje bijdragen; bijvoorbeeld door oliebollen te bakken op Oudejaarsdag of te helpen met hand- en spandiensten tijdens het Han Vroom toernooi. Het is mooi te zien dat zoveel mensen zich betrokken voelen bij onze doelgroep en hun energie en tijd willen inzetten ten behoeve van het Catharijnehuis.

De groep vrijwilligers is zeer divers. Sommigen hebben een achtergrond als dakloze, anderen hebben een reguliere baan en komen in hun dagelijks leven verder niet in contact met de doelgroep. De gevarieerde & wisselende samenstelling van ons vrijwilligersbestand zorgt voor een continue ‘frisse

10

SDU Jaardocument 2015

blik’ op onze organisatie. Het is een verrijking dat vrijwilligers met zeer wisselende achtergronden mee werken en meedenken over ons aanbod.

Het werven van vrijwilligers behoeft continue aandacht. Sommige vrijwilligers werken al 20 jaar voor het Catharijnehuis, anderen zijn soms maar enkele maanden betrokken bij het Catharijnehuis. Met name in de weekenden is het vaak moeilijk de bezetting met vrijwilligers rond te krijgen.

In 2015 zijn 20 nieuwe vrijwilligers begonnen en 24 vrijwilligers gestopt. Nieuwe vrijwilligers komen via verschillende kanalen: Mond tot mond (5X), advertentie Stadsblad (6x), de website (3 x), Straatnieuws (2x), al eerder vrijwilligerswerk in het Catharijnehuis gedaan (2x), voorheen bezoeker van het Catharijnehuis (1x) en van 1 persoon is het onbekend.

Ook de redenen van vertrek zijn divers: Problemen met de gezondheid (6 x), vaste baan gekregen en géén tijd meer voor vrijwilligerswerk (6x), na vele jaren vrijwilligerswerk bij Catharijnehuis gestopt (5x), vrijwilligerswerk en privé niet meer kunnen combineren (4x), verhuisd naar andere stad (2x) en 1 persoon is gestopt vanwege een conflict met een huiskamermedewerker.

We vinden het belangrijk onze vrijwilligers ook iets te bieden. We verzorgen scholing op het gebied van presentie, omgaan met agressie en psychiatrische ziektebeelden. Ook is er jaarlijks meerdere bijeenkomsten georganiseerd voor alle medewerkers en vrijwilligers.

Voor de algemene communicatie en informatieverstrekking wordt drie maal per jaar “Het Onderonsje” uitgegeven. Dit is het interne blad voor alle medewerkers waarin de activiteiten en actualiteiten van het Catharijnehuis worden beschreven en beschouwd.

Daarnaast maken we sinds 2015 gebruik van een digitaal rooster. Daarop kunnen vrijwilligers hun rooster bekijken, diensten ruilen en mailberichten versturen.

STAGIAIRESIn het schooljaar 2014 – 2015 hebben 9 stagiaires in het Catharijnehuis gewerkt. Op 1 na zijn deze stagiaires afkomstig uit het 2e jaar van de opleiding MWD. Ook bij het Maatschappelijk werk heeft iemand stage gelopen. Dit was een derde jaars MWD student. In het schooljaar 2015 – 2016 zijn 5 stagiaires in de huiskamer gestart. Daarnaast heeft ook het maatschappelijk werk weer een stagiair. Dit jaar werkt deze stagiair bij wijze van experiment naast zijn uren bij het maatschappelijk werk ook een dienst mee in de huiskamer. De stagiaires bieden aanvullende waarde op inbreng van nieuwe ontwikkelingen in het vakgebied, zekerheid over een aantal uren werk in de dagelijkse gang van zaken en de individuele benadering van de bezoekers.

Ter ondersteuning is in de loop der jaren een gedegen stage- en stagebegeleidingsbeleid ontwikkeld. De begeleiding wordt geboden door de coördinator en de huiskamermedewerkers.

5. MAATSCHAPPELIJK WERK

Het maatschappelijk werk richt zich op een doelgroep die in veel gevallen weinig vertrouwen heeft in de hulpverlening, een grote afstand heeft tot de maatschappij en een marginaal bestaan leidt. De

11

SDU Jaardocument 2015

expertise van het maatschappelijk werk is juist met deze gekwetste en beschadigde groep in contact te komen en te blijven. Dit vergt een lange adem en vasthoudendheid.

Voor een aantal van onze cliënten is volwaardig deelnemen aan de maatschappij niet haalbaar. Er is sprake van verslaving, psychiatrie en/of sociaal isolement en het is juist voor deze groep van groot belang dat er een hulpverlener is die niet afhaakt, maar juist blijft als het niet goed gaat, als er pijn is, als de cliënt lijdt of eenzaam is. De trajecten binnen het maatschappelijk werk worden niet binnen een vooraf bepaalde afgebakende periode afgerond, er wordt hulp geboden zolang dat nodig is. Ook als een traject wel wordt afgesloten mag een cliënt nog af en toe even komen binnen lopen. Om te vertellen hoe het gaat en om te ervaren dat we beschikbaar zijn en blijven. Dat is juist voor deze doelgroep van groot belang. Zij hebben een geschiedenis van verlaten worden, van niet voldoen en van afgewezen worden. De medewerkers van ons maatschappelijk werk bieden hierin een veilige plek.

Het maatschappelijk werk sluit aan bij het tempo en de mogelijkheden van de doelgroep. Als een cliënt zich niet aan afspraken houdt, zich misdraagt, niet op komt dagen, tijdelijk uit zicht verdwijnt, weer opnieuw dakloos wordt of opnieuw verslaafd raakt blijft het maatschappelijk werk beschikbaar. In de levens van onze cliënten is voorgaande vaak realiteit. Het is voor hen van onschatbare waarde dat zij over langer tijd telkens opnieuw kunnen terugvallen op hulpverleners die ze kennen en met wie ze een vertrouwensband hebben. De maatschappelijk werkers leveren maatwerk, wat ‘werkt’ bij een cliënt weegt zwaarder dan regels en protocollen (vanzelfsprekend wel binnen bepaalde grenzen).

Naast de cliënten met wie er een langdurig hulpverleningscontact bestaat zijn er ook kortdurende contacten met cliënten die even ondersteuning nodig hebben om hun leven weer op de rit te krijgen. Hierin onderscheidt ons maatschappelijk werk zich door de laagdrempeligheid; er zijn geen wachtlijsten.

SpreekuurEr is vier keer per week (vanaf september 5 keer per week) een open spreekuur in het Catharijnehuis waar iedereen zich voor kan inschrijven.

Hulpvragen naar categorie bij spreekuur Catharijnehuis

Jan Feb Mrt Apr Mei Jun Juli Aug Sep Okt Nov Dec TotaalFinanciën 12 10 4 5 15 16 15 15 5 21 12 7 137Psychisch - 3 - 3 - 2 1 - - 1 1 1 12Uitkering 5 7 10 10 10 5 7 7 11 5 14 9 100Inschrijving BRP 6 9 7 12 23 16 16 10 11 18 20 17 165Justitie, vreemdelingen

1 7 4 4 - 4 7 4 5 5 3 2 46

Huisvesting 4 7 5 7 - 7 3 11 19 13 7 11 94BCT binding 2 2 1 2 - - - - 2 - 1 2 12Diversen 8 9 8 7 15 27 18 12 7 2 5 9 127Aantal Spreekuren 14 16 17 15 14 15 18 17 17 19 19 18 199Aantal hulpvragen 38 54 39 50 63 77 68 59 61 65 63 58 695

Gemiddeld komen er per spreekuur 3 a 4 cliënten. 12

SDU Jaardocument 2015

Daarnaast kunnen cliënten zelf bellen of mailen met een vraag of verzoek om hulp. Het MW is in staat om snel en adequaat in te springen op de vraag die er op dat moment ligt. Daarbij ligt de kracht in het aansluiten bij de behoefte van de cliënt en goed te onderscheiden wat de cliënt zelf kan doen en waar de cliënt juist ondersteuning bij nodig heeft.

Briefadres Voor mensen dakloos zijn en niet staan ingeschreven bij de BRP (Basis Registratie Personen) biedt het maatschappelijk werd de mogelijkheid om via de SDU een briefadres aan te vragen. Het is om meerdere reden belangrijk een briefadres te hebben

Een briefadres is in veel gevallen nodig om te solliciteren en om salaris te ontvangen. Een briefadres is nodig om een uitkering te ontvangen (bijstand, WIA, Wajong, WW) en om

toeslagen van de belastingdienst te kunnen ontvangen. Het is zonder briefadres niet mogelijke om een zorgverzekering af te sluiten. Mensen zonder inschrijving in de BRP kunnen pas na een extra procedure en extra kosten

een (nieuw) paspoort of ID kaart aanschaffen.

Voorheen mochten alleen mensen die gebruik maken van de nachtopvang gebruik maken van deze mogelijkheid. In 2014 waren er gemiddeld 15 aanvragen per maand voor een briefadres die niet werden gehonoreerd, omdat mensen geen gebruik maken van de nachtopvang.

Voor deze mensen betekende dat dat zij geen inkomsten hadden, geen ziektekostenverzekering konden afsluiten en belemmerd werden in het weer op de rit krijgen van hun leven. Om te voorkomen dat deze groep in hoog tempo zou afglijden hebben we in 2015 de regels enigszins versoepeld.

Ook mensen die aantoonbaar op meerdere adressen wonen, of alternatief gehuisvest zijn kunnen via het maatschappelijk werk tijdelijk een briefadres aanvragen. Het gaat hier bijvoorbeeld om mensen die op een camping wonen, in een garage, in een tent of een boot. Zij mogen drie maanden gebruik maken van het briefadres met zo nodig nog een verlening van drie maanden. Voor cliënten die langdurig een afwijkende woonplek hebben en voor wie een reguliere woning niet haalbaar is, bieden we het briefadres voor langere tijd aan.

Op 1 januari 2015 stonden er 55 mensen ingeschreven voor een briefadres bij de SDU. Op het eind van het jaar waren dat er 95. Er zijn 78 nieuwe inschrijvingen geweest en 38 uitschrijvingen. Mensen die zijn uitgeschreven hebben een eigen woning gekregen of zijn uit beeld verdwenen. Twee personen zijn overleden. Van de 38 uitschrijvingen zijn er 14 personen die maar enkele maanden gebruik hebben gemaakt van een briefadres.

Het aantal mensen dat een briefadres heeft via de SDU is toegenomen. De groep die gebruik maakt van deze optie is kwetsbaar. Zij hebben geen vaste woonplek, hebben vaak schulden en een roerige tijd achter de rug waarin zij dakloos zijn geworden. Toch weet deze groep zich nog aardig te redden. Ze logeren bij vrienden of familie, passen tijdelijk op een huis, slapen af en toe in een auto. Dit is echter een stressvolle manier van leven die niet eindeloos vol te houden is. Zonder hulp zal deze groep uiteindelijk vaak genoodzaakt zijn gebruik te maken van de nachtopvang.

Extra inzet

13

SDU Jaardocument 2015

We zouden graag meer tijd willen hebben voor de cliënten die staan ingeschreven voor een briefadres. Op dit moment ontbreekt het de SDU aan menskracht om deze groep de zorg te bieden waarvan wij denken dat ze die nodig hebben. Juist het investeren in deze groep zal veel opleveren. Deze cliënten hebben nog een sociaal netwerk, soms nog werk en hebben nog niet de stap gemaakt naar de nachtopvang. Door juist op deze groep in te zetten wordt voorkomen dat mensen in het daklozencircuit terechtkomen.

Wachttijd voor aanvragen daklozenuitkeringSinds de zomer 2015 heeft Werk en Inkomen een wachttijd ingesteld voor degenen die via hen een briefadres willen aanvragen. Deze wachttijd van 4 weken levert soms problemen op, omdat cliënten in die periode niet kunnen starten met een aantal regelzaken zoals het aanvragen van een DigiD, het aanvragen van een zorgverzekering of het aanvragen van legitimatie. Voor deze groep bieden we ter overbrugging een briefadres aan. Zodra de wachttijd voorbij is, worden ze alsnog inschreven op het Stadsplateau 1.

GeldbeheerVoor 20 cliënten die (op dit moment) niet in staat zijn hun eigen financiën te beheren biedt het maatschappelijk werk de mogelijkheid hun uitkering en toeslagen op de verzamelrekening van de Stichting Release te laten storten. In 2015 is deze rekening op naam van de SDU gezet.

De SDU ging er bij het overnemen van de derdengeldenrekeningen van Release vanuit dat deze rekeningen onder de vrijstelling valt van artikel 3:5 Wet financieel toezicht. De accountant van Stichting Release beriep zich hiervoor op de wijziging van de vrijstellingsregeling Wft van 12 augustus 2009. Op verzoek van de huidige accountant van SDU is extern advies ingewonnen inzake het al dan niet van toepassing zijn van een vrijstellingsregeling voor het aanhouden van derdengeldenrekeningen op naam van SDU. Uit extern onderzoek is gebleken dat deze vrijstelling niet van toepassing is. Derhalve heeft SDU onlangs maatregelen genomen om non-compliance met wet- en regelgeving ongedaan te maken. In dat kader zullen in 2016 de derdengeldenrekeningen op naam van SDU worden vervangen door beheerrekeningen bij de ING Bank op naam van de betreffende cliënten. Daarbij geven cliënten een machtiging aan de SDU om hun rekening te beheren, maar blijven zij wel zelf over de rekening beschikken. Op deze wijze is de (vrijstellingsregeling inzake de) ontheffing niet langer van toepassing.

De SDU heeft het lidmaatschap van de BPBI (Branchevereniging Professionele Bewindvoerders en Inkomensbeheerders) aangevraagd (en per 1 januari 2016 verkregen). De BPBI behartigt de belangen van professionele bewindvoerders en inkomensbeheerders en bewaakt de kwaliteit van hun dienstverlening. Aangesloten leden voldoen aan hoge kwaliteitseisen en beoefenen hun vak op een professionele manier. Het BPBI-lidmaatschap is een kwaliteitswaarborg, zowel voor de leden als ook voor de buitenwacht.

Het maatschappelijk werk is gaan werken met een nieuw boekhoudprogramma: Piekoo. Hiermee kan het financiële overzicht per cliënt in kaart worden gebracht. In 2015 hebben we gewerkt aan de voorwaarden die gesteld worden door de ING om een beheerrekening te openen. Het lidmaatschap van de BPBI was hiervoor een vereiste. In 2016 wordt bij de Autoriteit Financiële Markten een vergunning aangevraagd om als financieel dienstverlener te mogen handelen. Als deze wordt versterkt kan de beheerrekening bij de ING worden geopend en kunnen alle betalingen automatisch worden gedaan via Piekoo.

14

SDU Jaardocument 2015

Cliënten die van het inkomensbeheer van de SDU gebruik willen maken moeten aan de volgende eisen voldoen:

Dakloos of dakloos geweest zijn binding hebben met Utrecht (uitzonderingen zijn mogelijk) cliënt moet zich begeleidbaar opstellen. Het maatschappelijk werk is hierin zeer

laagdrempelig. Het is juist onze expertise om in contact te blijven met moeilijk begeleidbare cliënten.

Cliënten die gebruik maken van het geldbeheer kampen met verschillende problemen; bijvoorbeeld: Cliënten die geen eigen rekening kunnen openen ivm EVA-hit (Fraude in het verleden) Cliënten met een verstandelijke beperking of psychiatrisch ziektebeeld. Cliënten die schulden maken als ze vrij over hun geld kunnen beschikken. Analfabeten of digibeten Cliënten die in paniek raken van formulieren en hun post niet zelf durven open maken. Cliënten die geen gebruik meer kunnen of mogen maken van Stadsgeldbeheer (door

bijvoorbeeld wangedrag, vroegtijdige afsluiting van ondersteuning, hoogdrempeliger aanbod (qua openingstijden, flexibiliteit, bejegening, regels)

Er is ook een kleine groep cliënten (gemiddeld 5 personen per maand) die zijn of haar inkomsten niet op de cliëntenrekening laat overmaken maar wel incidenteel gebruik maakt van diensten die onder het geldbeheer vallen.

Cliënten die niet kunnen internetbankieren (bijv. een pre-paid pas hebben vanuit Werk & Inkomen) maar wel betalingen moeten doen (kan ook bij de bank zelf worden gedaan, maar dat kost €7,50).

Cliënten die niet de discipline hebben om zelfstandig te sparen, maar dit wel kunnen als het via de rekening van het Maatschappelijk werk kan.

CijfersHet Maatschappelijk werk biedt maatwerk. De cliënt is het vertrekpunt. Het tempo van de cliënt is bepalend ipv regels of protocollen. Het gras gaat niet harder groeien door er aan te trekken. En dat geldt zeker voor onze cliënten. Wij geloven dat de tijd nemen en investeren in vertrouwen en aansluiten bij wat er op dat moment bij de cliënt leeft op termijn meer oplevert (en daardoor per saldo ook goedkoper wordt) dan een cliënt in een vooraf vastgesteld tijdspad te dwingen dat niet per se hoeft te passen. Dat maakt het lastig te sturen en te managen, omdat door deze werkwijze het hulpverleningstraject ongewis wordt.

Het is evenzogoed wel mogelijk om cijfers te geven over de huidige situatie. Het is daarbij wel belangrijk te vermelden dat de situatie van veel cliënten er over een maand weer geheel anders uit kan zien. Per cliënt wordt de situatie zo nauwkeurig mogelijk bijgehouden. Bij sommige cliënten zijn echter bepaalde gegevens niet bekend. Hierdoor kunnen de totalen in de tabellen afwijken ten opzichte van het totaal aantal cliënten dat geholpen wordt door het maatschappelijk werk.

In 2015 zijn er 223 cliënten begeleid door het Maatschappelijk werk. De aard en omvang van het hulpverleningscontact verschilt van cliënt tot cliënt en per cliënt ook weer per periode. Soms gaat het een lange tijd goed met een cliënt en is het contact minimaal. Dan kan er plotseling weer iets misgaan in iemands leven en intensiveert de contactfrequentie voor zolang als dat nodig is.

15

SDU Jaardocument 2015

Het aantal cliënten is ten opzichte van 2014 toegenomen. Het afsluiten van hulpverleningstrajecten stagneert door gebrek aan doorstroommogelijkheden. Daarnaast zien we een toename van grijswoners door de invoering van de kostendelersnorm.

De woonsituatie van onze cliënten is weinig stabiel. Soms gaat het een periode goed en lukt het een cliënt om eigen woning of kamer te krijgen. Of iemand krijgt een relatie en gaat samenwonen. Dat kan vrij plotseling weer omslaan; een relatie wordt verbroken. De huisbaas van de kamer die je huurde gaat verhuizen, cliënten bouwen weer schulden op en kunnen de huur niet betalen. Er kan van alles misgaan. Hieronder een overzicht van de huidige woonsituatie van de cliënten van het maatschappelijk werk.

In de laatste tabel een overzicht van de verschillende bronnen van inkomsten. Ook hier zijn er regelmatig veranderingen. Mensen vinden een baan, worden weer ontslagen, verliezen hun

16

SDU Jaardocument 2015

uitkering. Deze schakelmomenten zijn vaak ook weer hernieuwde contactmomenten met het Maatschappelijkwerk.

ANWAOW

geen

remigratieuitk.

SVB

Wajongwerk

werk/geen

WIA

WIA en ZW WWWW

BZZP er

0102030405060708090

1 5 6 1 19

175 9

1 2

83

2

Inkomenssoorten

Soort inkomen

Clie

nten

6. HET CATHARIJNEHUIS

Het Catharijnehuis verzorgt laagdrempelige dagopvang voor dak- en thuislozen in Utrecht. Daarnaast biedt zij begeleiding en vormen van sociale activering, gericht op het voorkomen van dakloosheid, verbeteren van de leefsituatie en maatschappelijk herstel. Het Catharijnehuis is 365 dagen per jaar geopend van 10.00 tot 18.00 uur. Bovendien worden faciliteiten geboden ter bevordering van persoonlijke hygiëne, eerste levensbehoeften, dagactiviteiten en spreekuurvoorzieningen voor externe hulpverlenende instanties. Een belangrijk uitgangspunt in de bejegening van de bezoekers is de Presentiebenadering.

In deze benadering staat de relatie met de bezoeker centraal. De presentiebenadering kan als volgt gedefinieerd worden: “ Een praktijk waarbij de zorggever zich aandachtig en toegewijd op de ander betrekt, zo leert zien wat er bij die ander op het spel staat – van verlangens tot angst – en die in aansluiting daarbij gaat begrijpen wat er in de desbetreffende situatie gedaan zou kunnen worden en wie hij/zij daarbij voor de ander kan zijn. Wat gedaan kan worden, wordt dan ook gedaan. Een manier van doen, die slechts verwezenlijkt kan worden met gevoel voor subtiliteit, vakmanschap, met praktische wijsheid en liefdevolle trouw” (bron: www.presentie.nl.) Presentie sluit aan bij de leefwereld van kwetsbare mensen en probeert vanuit het leven van alledag een bevredigende verhouding tot het leven te vinden. Doelen staan niet vooraf vast, maar worden in afstemming en openheid met de betrokkenen geformuleerd.

De medewerkers van de SDU zijn ervan overtuigd dat effectieve, humane opvang niet kan worden gerealiseerd als het contact zich primair richt op het traject of hulpaanbod dat vervolgens over de dakloze wordt uitgerold. Het contact moet gericht zijn op de persoon van de dakloze, op aandachtige betrokkenheid, op zijn angsten en verlangens, op zijn behoefte. En het met zijn hele hebben en

17

SDU Jaardocument 2015

houden veilig uit kunnen spreken in een eigen relatie, waarna gedaan wordt wat moet worden gedaan. Binnen het Catharijnehuis neemt visieontwikkeling door het toetsen van de presentie-benadering aan de praktijk van alledag een belangrijke plaats in. Elk jaar worden er voor vaste krachten en vrijwilligers studiedagen en scholingsactiviteiten georganiseerd waarop zij kennis kunnen nemen van de uitgangspunten van de presentiebenadering en deze aan de hand van casuïstiek in de praktijk kunnen brengen.

FUNCTIES CATHARIJNEHUISHet Catharijnehuis vervult een functie in de opvang van bezoekers en als onderdeel van de zorgketen.

De functie die het Catharijnehuis voor de bezoekers vervult hangt samen met de situatie waarin de bezoeker zich bevindt.

Wat biedt het Catharijnehuis bezoekers?

Basisvoorzieningen. Voor mensen die buiten slapen en mensen die geen enkele vorm van inkomsten hebben is het Catharijnehuis de plek om in ieder geval in de basisbehoeften te voorzien. Bezoekers kunnen gratis soep en brood krijgen, douchen, gebruik maken van het toilet en schone kleren krijgen. “J: Als het Catharijnehuis er niet was geweest zou ik nu niet meer geleefd hebben.”

Verblijfplaats. Voor degenen die gebruik maken van de nachtopvang, buiten slapen of door een andere oorzaak overdag nergens kunnen verblijven. “E: Het is fijn even rustig te kunnen zitten. En het is hier warm en droog.”

Buurthuisfunctie. Voor bezoekers die een woning hebben, maar de ‘gezelligheid’ opzoeken. Zij zouden in principe ook naar een buurthuis in de buurt kunnen maar daar voelen veel van onze bezoekers zich niet thuis. Een aantal bezoekers werkt bijvoorbeeld een paar dagen bij de Stadsbrug, of gaat een paar dagdelen naar een dagbesteding elders. Op de dagen die nog ‘over zijn’ wordt het Catharijnehuis bezocht. “D: Ik kom hier voor de gezelligheid. Er zijn hier veel mensen die ik ken en het is fijn dat de medewerkers altijd naar je willen luisteren.”

Praktische ondersteuning. Veel bezoekers hebben moeite om hun post te begrijpen of om instanties te bellen. Ze hebben wel een hulpverlener, maar die heeft vaak geen tijd, is op vakantie of pas over een aantal dagen beschikbaar. Lang wachten met onbegrepen post maakt bezoekers onrustig. De medewerkers en vrijwilligers in het Catharijnehuis kunnen even helpen door uit te leggen wat er in een brief staat of om te ondersteunen bij een telefoongesprek. “I: Ik snap het vaak niet als ik een keuzemenu krijg aan de telefoon. Ik wordt dat helemaal zenuwachtig. Ik vraag dan aan een medewerker of die even wil bellen”.

Dagbesteding. Dagelijks werken bezoekers mee in de huiskamer. Ze werken achter de bar, bakken tosti’s, halen vieze kopjes op, vegen de steeg, halen fruit op de markt of brood uit de vriezer op de Herenstraat. De dagbesteding is maatwerk. Sommige bezoekers worden van te voren ingeroosterd en draaien een volle dienst achter de bar mee, aan andere bezoekers wordt afhankelijk van het moment (hoe de bezoeker zich op dat moment voelt) gevraagd of hij of zij kan helpen met iets kleins). “E. heeft soms last van psychoses. Als dat zo is wordt hij het liefst met rust gelaten. Op dagen dat het goed gaat vindt hij het leuk om te helpen in de

18

SDU Jaardocument 2015

keuken. Hij heeft daarbij veel begeleiding nodig, omdat hij het lastig vindt om de juiste volgorde te bepalen bij het inruimen van de vaatwasser”

Taakstraffen. Een aantal bezoekers voert in het Catharijnehuis zijn of haar taakstraf uit. “G. Ik ben blij dat ik hier mijn taakstraf kan doen. Hier kennen ze me en kan ik nuttig werk doen.”

Functies van het Catharijnehuis in het kader van de hulpverlening en ketenaanpak

Vindplek. Onder de bezoekers van het Catharijnehuis zijn veel zorgmijders. Zij komen slecht/niet op afspraken met hun hulpverlener. Het loont voor hulpverleners vaak de moeite om in het Catharijnehuis contact te zoeken. Regelmatig worden de medewerkers van het Catharijnehuis ook ‘ingezet’ om een bezoeker aan een afspraak met een hulpverlener te helpen herinneren of om berichten door te geven.

Vindplek MOE- landers. MOE-landers hebben doorgaans geen recht op voorzieningen en daardoor ook geen trajectbegeleiders. De hulpverlening aan hen wordt verzorgd door Barka. De medewerkers van Barka komen regelmatig naar het Catharijnehuis om in contact te komen met hun cliënten.

Medische zorg. Veel van onze bezoekers hebben geen of slechte toegang tot medische zorg. Door een huisartsen- & verpleegkundige spreekuur aan te bieden bij het Catharijnehuis wordt deze groep toch bereikt.

Maatschappelijk werk. Vier keer per week wordt er door de maatschappelijk werkers van de SDU een spreekuur gehouden. Bezoekers kunnen hier terecht voor uiteenlopende vragen; bijvoorbeeld op het gebied van huisvesting, schulden, activering. Bezoekers kunnen zich op de dag zelf voor het spreekuur aanmelden.

Signaleringsplek. Veel mensen uit de OGGZ-doelgroep maken regelmatig gebruik van het Catharijnehuis. Medewerkers zien daardoor snel als het niet goed gaat met een bezoeker. Op dat moment neemt de medewerker contact op met de desbetreffende hulpverlener om de zorg te delen.

Overleg. Outreach, Victas, Altrecht, het Leger des Heils en Volksgezondheid komen regelmatig langs om te overleggen met de medewerkers over cliënten. Door deze korte lijnen kan de hulpverlening soepeler verlopen.

Klein Klanten Overleg. Een keer per maand wordt er vanuit het Catharijnehuis Klein Klanten Overleg georganiseerd (deelnemers: Verkeerd Verbonden, Altrecht, Volksgezondheid, Outreach, Mee, Catharijnehuis huiskamer, Catharijnehuis Maatschappelijk werk). Tijdens dit overleg worden cliënten besproken waarover zorgen bestaan.

Front Office. Cliënten waarover zorgen bestaan kunnen via ons Maatschappelijk werk ook worden aangemeld bij het Front Office overleg.

ACTIVITEITEN

BezoekersparticipatieDagelijks bezoeken rond de 140 mensen het Catharijnehuis. Vanuit het contact dat bestaat tussen de medewerkers en de bezoekers wordt gezocht naar mogelijkheden om bezoekers te activeren. Sommige bezoekers helpen met het bakken van de uitsmijters, helpen met schoonmaken na de dienst, halen vieze koffie kopjes op of vegen de steeg. Hierbij wordt nauw aangesloten bij de mogelijkheden van de bezoeker. De ene bezoeker heeft intensieve begeleiding nodig bij de uitvoering van eenvoudige werkzaamheden, de andere kan relatief zelfstandig een hele dienst achter

19

SDU Jaardocument 2015

de bar draaien. De kracht van de medewerkers in het Catharijnehuis ligt erin dat ze vanuit het contact dat ze hebben met de bezoeker een goede inschatting kunnen maken van wat een bezoeker aankan. Hierdoor kan maatwerk geleverd worden en voeren de bezoekers klussen uit die bij hun capaciteiten passen. Dit maakt dat bezoekers positieve ervaringen opdoen en dat helpt in de weg naar herstel.

Vanaf juli 2015 wordt bijgehouden hoeveel bezoekers per dienst meewerken.

Juli Augustus September Oktober November DecemberMeewerkende bezoekers 26 37 39 39 33 43Aantal keer meegewerkt 141 167 161 192 150 142

In totaal zijn er 111 bezoekers die samen 953 keer hebben geholpen in de huiskamer. De hoeveelheid dagen dat bezoekers meewerken verschilt. Sommige bezoekers werken een periode lang dagelijks mee, of een paar keer over langere periode. 51 bezoekers hebben eenmalig meegeholpen.

Karaoke en bingoEen bezoeker heeft in samenwerking met vrijwilligers en huismakermedewerkers een karaokemiddag georganiseerd. Verschillende bezoekers hebben hun zangkunsten getoond, er werd gedanst en er was gezorgd voor lekkere hapjes. Later in het jaar heeft deze bezoeker in samenwerking met vrijwilligers en huiskamermedewerkers een bingo georganiseerd. De middag werd druk bezocht en verliep in goede sfeer.

Verse kruidenIn juli heeft een van de bezoekers tuinkers en munt gezaaid. In de vensterbank en op de bar stonden kleine kasjes waar de verse kruiden in op kwamen. Bezoekers konden die weken genieten van thee met verse munt en tuinkers op hun boterham.

Incidentele activiteiten in samenwerking met andere organisatiesEr verschillende organisaties die bij het Catharijnehuis activiteiten verzorgen. Utrecht Cares, Stichting Present, Stichting Omduw, Changework, Jink, Nicolaikerk, FC Utrecht, scholieren en studenten hebben in 2015 samen met bezoekers gegeten, gevoetbald, gepoold, getafeltennist, bingo gespeeld, pannenkoeken gebakken, de film bezocht en spelletjes gedaan. Het is altijd inspirerend voor zowel de vrijwilligers als de bezoekers om samen activiteiten te ondernemen. Het Catharijnehuis ondersteunt deze initiatieven dan ook altijd van harte. We vinden het belangrijk dat er contact is tussen onze doelgroep en mensen die een meer regulier bestaan leiden. Wij denken (en zien in de praktijk) dat samen dingen ondernemen het wederzijds begrip ten goede komt.

In 2015 zijn er 28 activiteiten georganiseerd door 113 vrijwilligers.

Een aantal georganiseerde activiteiten verdienen speciale aandacht; Twee kunstenaars hebben vanaf eind oktober met een aantal bezoekers aan een kunstwerk

voor de St. Maartenparade gewerkt. Bezoekers hebben de tafelbladen in de rookruimte van de huiskamer beschilderd. Bezoekers

hebben zelf het ontwerp gemaakt en uitgevoerd. Er is een optreden geweest van het studentenkoor.

Computers

20

SDU Jaardocument 2015

Begin 2015 zijn er dankzij een gift van de Rotary club twee computers aangeschaft voor de activiteitenruimte. Deze computers worden intensief gebruikt. Toegang tot internet is een belangrijke voorwaarde voor herstel. Via internet kunnen bezoekers hun mail checken, werk zoeken, een DigiD aanvragen, woningen zoeken op internet enz enz. De computers staan in de activiteitenruime. Helaas is deze ruimte niet altijd open. De activiteitenruimte kan alleen open als er genoeg vrijwilligers in het team aanwezig zijn.

Bij het Catharijnehuis worden verschillende activiteiten aangeboden. Als er voldoende vrijwilligers zijn gaat de activiteitenruimte open. Er kunnen daar verschillende activiteiten uitgevoerd worden, zoals poolen, tafeltennis, schaken en schilderen. In de activiteitenruimte wordt ook regelmatig geknipt. Eén vrijwilliger en één bezoeker hebben een achtergrond als kapper. Als het qua bezetting mogelijk is wordt de activiteitenruimte gebruikt als kapsalon.

SchrijfcaféVanaf april wordt er iedere dinsdag door het Straatnieuws een schrijfcafé georganiseerd. Bezoekers kunnen onder begeleiding gedichten schrijven voor het Straatnieuws.

FitnessVanaf februari is de SDU een samenwerkingsverband aangegaan met Stapsports bij de Stadsbrug. Bezoekers van het Catharijnehuis kunnen op vertoon van een bonnetje dat ze bij het Catharijnehuis kunnen krijgen gratis fitnessen bij de Stadsbrug. Wekelijks is er de mogelijkheid om onder leiding van een stagiair en/of vrijwilliger gezamenlijk vanuit het Catharijnehuis met de bus naar de Stadsbrug te gaan. Het animo voor deze activiteit is gering. Het aantal deelnemers varieert van 0 tot 5. Gemiddeld gaan er 1 á 2 bezoekers per keer mee. Daarnaast maakt een klein aantal bezoekers gebruik van de mogelijkheid om op eigen gelegenheid te sporten bij de Stadsbrug.

VoetbalIn februari en maart konden dankzij een subsidie van het Oranjefonds bezoekers iedere dinsdag en vrijdag meetrainen met de voetbaltrainingen bij Veld 42. Het einddoel was deelname aan een voetbaltoernooi. Vanuit het Catharijnehuis ging een medewerker mee. Voor gratis busvervoer en sportkleding werd gezorgd. De werving ging via een flyer die in het Catharijnehuis heeft gehangen, maar vooral door het persoonlijk aanspreken van bezoekers om ze te enthousiasmeren. Het animo bleek echter gering. In totaal hebben 8 verschillende bezoekers deelgenomen. Per keer gingen er tussen de 0 en 3 personen mee.

Papierprikken met 50/50 van het Leger des HeilsSinds 9 november wordt er in samenwerking met het Leger des Heils een schoonmaak activiteit aangeboden. Wekelijks komt er een werkmeester van het Leger des Heils naar het Catharijnehuis om van daaruit met bezoekers die zich aanmelden in de stad papier te gaan prikken. De medewerkers van het Catharijnehuis motiveren bezoekers hieraan deel te nemen. Deelnemers krijgen gelijk na deelname € 2,- per uur uitbetaald. Er is vanaf 9 november 8 keer papier geprikt. Er deden tussen de 8 (het maximum) en de 4 bezoekers mee, met een gemiddelde van ruim 6 deelnemers per keer. De werkmeester van het Leger des Heils heeft tijdens het papierprikken de gelegenheid nader kennis te maken met de deelnemers en hen indien wenselijk door te verwijzen naar intensievere werkprojecten binnen het Leger des Heils.

Lichtplan

21

SDU Jaardocument 2015

Support your locals heeft door middel van het organiseren van avond met verschillende bandjes op verschillende locaties geld ingezameld voor het Catharijnehuis. In overleg met de bezoekers is besloten dit bedrag te gebruiken om een lichtplan te maken. Op dit moment wordt de huiskamer door TL-licht verlicht. Dit geeft een ongezellige sfeer. In samenwerking met een lichtontwerpster is er in 3 sessies met verschillende bezoekers nagedacht over een lichtplan. Daar kwamen drie ontwerpen uit voort. Deze ontwerpen zijn aan de bezoekers voorgelegd; zij mochten hun stem uitbrengen op hun favoriete ontwerp. Het lichtplan is nog niet uitgevoerd. We willen eerst duidelijkheid over of we gaan verhuizen. Het zou zonde zijn geld en tijd te investeren in de uitvoer van een lichtplan als we op korte termijn gaan verhuizen.

WegwijsIn 2015 is veelvuldig met Wegwijs (Tussenvoorziening) overlegd over samenwerking in het Catharijnehuis. Een gemeenschappelijke wens was om samen op te trekken in het activeren van bezoekers van het Catharijnehuis. Met het door eerdere bezuinigingen wegvallen van de activiteitenbegeleider is het aanbod van activiteiten in het Catharijnehuis kleiner dan we zouden willen. Wegwijs heeft de expertise om op een laagdrempelige manier, in aansluiting met wat past bij de bezoeker, gezamenlijk op zoek te gaan naar activiteiten, dagbesteding, vrijwilligerswerk of een betaalde baan. De werkwijze van Wegwijs sluit goed aan op de presentiebenadering. De wens is dat meerdere dagdelen per week een medewerker van Wegwijs in het Catharijnehuis met bezoekers in contact komt en vanuit dat contact beziet welke vorm van activering passend is. Er is een gezamenlijke offerte ingediend om dit te realiseren.

7. BEZOEKERSGEGEVENS

In onderstaande tabellen wordt in alle gevallen uitgegaan van het aantal toegelaten bezoekers in het Catharijnehuis. Alle bezoekers die zich aanmelden krijgen een intakegesprek. Bezoekers die nog niet staan geregistreerd in Kris, worden door de SDU in KRIS toegevoegd.

Openstellingen en bezoekersaantallen.

Jaar Aantal openstellingencq. uren per jaar

Aantalbezoekers per dienst(gemiddeld)

Aantaltoegelatenverschillende bezoekers

2011 2916 (729) 97 766

2012 2916 (729) 93 731

2013 2916 (729) 95 817

2014 2.916 (729) 96 754

22

SDU Jaardocument 2015

2015 2.916 (729) 98 501

Per dienst bezochten in 2015 gemiddeld 98 verschillende personen het Catharijnehuis. Het aantal bezoekers dat tegelijkertijd in de huiskamer aanwezig is ligt rond 35 à 45 personen. Veel bezoekers komen zowel in de ochtend als in de middag naar het Catharijnehuis. Per dag komen er gemiddeld rond de 140 unieke bezoekers.

In 2015 zijn in totaal 501 verschillende dak- en thuislozen geregistreerd die op regelmatige basis een bezoek brengen aan het Catharijnehuis. Dit zijn er fors minder dan in voorgaande jaren. We kunnen niet goed duiden wat hiervan de oorzaak is. De cijfers zouden erop wijzen dat een kleinere groep dak- en thuislozen intensiever gebruik maakt van de huiskamer. We herkennen het beeld echter niet in de dagelijkse praktijk van de huiskamer. Deze cijfers stroken ook niet met de cijfers van andere Utrechtse instellingen. Een mogelijke oorzaak is dat het aantal bezoekers dat meer dan een jaar uit beeld is verdwenen is toegenomen. Deze bezoekers worden uitgeschreven, maar worden vaak niet opnieuw ingeschreven, omdat ze al bekend zijn bij de medewerkers.

Van de 501 bezoekers hebben zich 212 in 2015 nieuw aangemeld. Dit is 45 % van het totale aantal bezoekers (2014: 297 nieuwe aanmeldingen). Het verloop onder de bezoekers is groot, het aantal nieuwe aanmeldingen en daarmee ook de doorstroming blijven jaarlijks hoog. Nieuwe bezoekers die nog niet in Kris staan worden door de SDU in Kris geregistreerd. 90% van de nieuwe bezoekers staan al in Kris.

Bezoekersaantallen

Het aantal bezoekers per maand vanaf 2011 tot en met 2015 is als volgt opgebouwd:

BEZOEKERSAANTALLEN PER MAAND

2011 2012 2013 2014 2015

Januari 7.039 6.428 6.710 6.509 6.604Februari 6.370 6.399 5.645 5.826 5.622Maart 6.359 5.703 6.381 5.630 6.376April 5.073 5.846 5.663 5.740 6.106Mei 5.943 5.374 5.656 5.805 5.792Juni 5.347 5.425 5.664 5.092 5.192Juli 5.304 5.439 5.000 4.560 5.329Augustus 5.424 4.975 5.083 5.676 5.523September 5.372 5.195 5.730 5.980 6.217Oktober 6.125 5.638 5.806 6.414 6.199November 6.010 5.962 5.934 6.269 6.526

23

SDU Jaardocument 2015

December 6.322 5.918 6.520 6.830 6.703

Totaal 70.688 68.302 69.792 70.331 72.189

De huiskamerbezoeken liggen ‘s winters iets hoger dan in de zomer. In de zomermaanden zoekt een aantal bezoekers bij mooi weer vertier buitenshuis. Daarentegen zoeken de bezoekers in de wintermaanden doorgaans beschutting tegen kou, neerslag en wind en verblijven dan vaker in het Catharijnehuis. De cijfers illustreren dit.

Bezoekers naar geslacht, leeftijd en nationaliteit

Bezoekers naar geslachtIn 2015 bestond 88 procent van het aantal bezoekers uit mannen en 12 procent uit vrouwen. De verdeling 90 : 10 is een reeds jarenlang zichtbare verdeling naar geslacht.

MANNEN VROUWEN

Aantal Procent Aantal Procent

2011 683 89,2 % 83 10,8 %

2012 652 89,2 % 79 10,8 %

2013 734 89,9 % 83 10,1 %

2014 673 89,3 % 81 10,7 %

2015 443 88,4 % 58 11,6 %

Leeftijdsopbouw bezoekersIn onderstaande tabel wordt de leeftijdsopbouw weergegeven van de mannelijke bezoekers. Het grootste aantal bezoekers blijven mannen tussen de 25 en 40 jaar en tussen de 40 en 65 jaar.

In de tabel daaronder wordt de leeftijdsopbouw weergegeven van de vrouwelijke bezoekers. Net als bij de mannen leveren de twee leeftijdscategorieën tussen de 25 en 40 jaar en tussen de 40 en 65 jaar de meeste vrouwelijke bezoekers.

24

SDU Jaardocument 2015

Het Catharijnehuis biedt alleen dagopvang aan dak – en thuislozen van 18 jaar en ouder. Jongeren worden doorverwezen naar gespecialiseerde hulpverlening.

MANNEN, LEEFTIJDSOPBOUW

2011 2012 2013 2014 2015

Jonger dan 18 1 0 0 2 1

18 tot 25 jaar 65 51 70 71 36

25 tot 40 jaar 289 263 313 275 173

40 tot 65 jaar 301 308 322 295 207

Ouder dan 65 10 13 13 14 13

Onbekend 17 17 16 16 13

Totaal 683 652 734 673 443

VROUWEN, LEEFTIJDSOPBOUW

2011 2012 2013 2014 2015

Jonger dan 18 0 0 0 0 0

18 tot 25 jaar 10 5 11 16 4

25 tot 40 jaar 26 24 22 27 19

40 tot 65 jaar 45 46 46 34 32

Ouder dan 65 1 3 3 3 3

Onbekend 1 1 1 1 0

Totaal 83 79 83 81 58

Bezoekers naar nationaliteit

25

SDU Jaardocument 2015

MANNELIJKE BEZOEKERS NAAR NATIONALITEIT

2011 2012 2013 2014 2015

Nederlands 343 307 346 346 233

Marokkaans 40 40 52 52 34

Overig Afrika 63 76 92 92 30

Oost Europa 106 96 103 103 75

Overig Europa 56 66 65 65 22

Azië 28 32 40 40 20

Overig 10 8 8 8 9

Onbekend 37 27 28 28 20

Totaal 683 652 734 734 443

VROUWELIJKE BEZOEKERS NAAR NATIONALITEIT

2011 2012 2013 2014 2015

Nederlands 50 44 48 51 44

Marokkaans 2 2 1 1 0

Overig Afrika 4 5 9 9 1

Oost Europa 13 13 15 15 8

Overig Europa 5 5 3 3 3

Azië 3 4 4 2 2

Overig 6 6 3 0 0

Totaal 83 79 83 81 58

OOST-EUROPEANEN NAAR NATIONALITEIT

Mannen Vrouwen

26

SDU Jaardocument 2015

2013 2014 2015 2013 2014 2015

Polen 53 58 32 2 2 2

Roemenen 14 24 15 6 5 5

Hongaren 8 10 19 3 3 1

Bulgaren 7 4 2 0 1 0

Slowaken 3 2 0 0 0 0

Tsjechen 6 5 2 1 1 0

Kroaten 2 2 2 0 0 0

Bosniërs 6 1 1 3 2 0

Serven 1 2 1 0 0 0

Russen - - 1 - - 0

Litouwers 1 5 0 0 1 0

Overig 2 9 0 0 0 0

Totaal 103 122 75 15 15 8

8. OVERIG

Koudweerregeling (KWR) 2015Niemand hoort op straat is één van de uitgangspunten van de gemeente Utrecht bij de aanpak van de problematiek van de sociaal kwetsbare mensen. Tijdens strenge vorst is de gemeente er extra alert op dat de dakloze medemens niet in de kou komt te staan. De KWR treedt dan in werking. Bij de uitvoering wordt uitgegaan van de eigen verantwoordelijkheid van de doelgroep. De dakloze voorkomt zelf dat hij onnodig wordt blootgesteld aan de koude. De SDU faciliteert samen met andere instellingen de opvang in deze periodes. De KWR wordt door Volksgezondheid voorbereid en bij noodzaak afgeroepen. Het Catharijnehuis is tijdens deze dagen ’s ochtends een half uur eerder open (09.30 – 10.00) en ’s avonds een half uur langer open ( 18.00 – 18.30) ter overbrugging van de openingstijden van Sleep-Inn en NOIZ.

Tijdens de koudweerregeling is het gedurende de hele dag beduidend drukker in de huiskamer en overige ruimten.

KlanttevredenheidsonderzoekIn 2015 is een klanttevredenheidsonderzoek gehouden. Er is bij 53 bezoekers een enquête afgenomen. Van de geënquêteerden komt de helft dagelijks in het Catharijnehuis, 75% komt al sinds een jaar over langer in het Catharijnehuis.

27

SDU Jaardocument 2015

Over het algemeen is men tevreden over het Catharijnehuis. De medewerkers zijn respectvol, er is de mogelijkheid om te eten en te drinken, er is gezelligheid en er kan gedoucht worden. Hieronder een overzicht van de meest in het oog springende resultaten:

Een derde van de geënquêteerden vindt het Catharijnehuis te druk en te klein. De helft zou graag meer activiteiten willen in het Catharijnehuis De helft van de geënquêteerden klaagt over de hygiëne in de douches en wc’s Meer dan de helft van de geënquêteerden geeft aan tevreden te zijn over de sfeer in het

Catharijnehuis. Toch noemen ook de tevreden bezoekers dat de sfeer soms gespannen en opgefokt is. Ook wordt er geklaagd over lawaai. De meesten voelen zich doorgaans veilig. Dit komt door de beveiliging en de aanpak van de huiskamermedewerkers. Op het moment dat er conflicten ontstaan gaat dit ten koste van het gevoel van veiligheid.

De meest genoemde reden dat de geënquêteerden in het Catharijnehuis komen is voor het eten en drinken.

Tot slot nog een overzicht van de veranderingen die de geënquêteerden graag willen zien:

Dat de computer in de huiskamer het goed doet. Een betere sfeer en kleuren in de huiskamer. Minder gevechten. Meer ruimte en meer stoelen in de ruimte. Langere openingstijden in de winter. Meer activiteiten.

PVTIn 2015 is gepoogd een Personeels Vertegenwoordiging (PVT) op te richten. Drie medewerkers waren bereid in de PVT zitting te nemen. Het draagvlak voor de PVT bleek echter gering. De medewerkers van de PVT in oprichting heeft daarop een achterbanraadpleging gehouden. Met grote meerderheid van stemmen is aangegeven dat men op dit moment geen heil zit in een PVT. Daarop is besloten vooralsnog geen PVT op te richten.

Beheer, protocollen en procedures In 2015 zijn diverse protocollen, voorschriften en procedures waar nodig aangepast en verbeterd. Hieronder staat een opsomming van wat er in dit kader in 2015 gerealiseerd is.

Bezoekers enquête uitgevoerd De medewerkers hebben een agressietraining gehad De huiskamermedewerkers hebben BHV training gehad De werkprocessen van het maatschappelijk werk zijn beschreven(Kwaliteitshandboek0 Klachtenregeling is geactualiseerd Scholingsbeleid is geactualiseerd Agressiebeleid is geactualiseerd Het loopbaanbudget is ingevoerd

DEELNAME AAN OVERLEGGEN

Klein Klanten OverlegIn het Klein Klanten Overleg bespreken uitvoerende werkers van de laagdrempelige opvang instellingen in Utrecht cliënten waarbij de hulpverlening spaak loopt. Het overleg richt zich op

28

SDU Jaardocument 2015

toeleiding naar zorg en begeleiding van individuele dak- en thuisloze mensen en bewaakt de resultaten ervan.

Deelnemers aan dit periodieke overleg zijn medewerkers van het Catharijnehuis, Volksgezondheid, Altrecht, Victas, Verkeerd Verbonden van het Leger des Heils en Outreach van deTussenvoorziening.

Het Klein Klanten Overleg kwam in 2015 11 keer bijeen. Per vergadering werden gemiddeld 16 á 17 cliënten besproken.

Front Office overlegTot september 2015 heeft een maatschappelijk werker om de week deelgenomen aan het Front Office overleg. Vanaf september heeft een huiskamermedewerker van het Catharijnehuis deze taak overgenomen. Zij zit wekelijks bij het Front Office overleg. Zij ziet in de huiskamer een bredere groep mensen dan de maatschappelijk werker en kan zo makkelijk bezoekers vanuit de huiskamer inbrengen in het Front Office overleg.

(Midden) LangslapersoverlegIn 2015 heeft het Maatschappelijk werk deelgenomen aan het (Midden) Langslapersoverleg. Veel van de cliënten die in dit overleg worden besproken bij bekend bij de maatschappelijk werkers van de SDU. Inmiddels is het (Midden) langslapersoverleg opgegaan in het Front Office overleg.

OGGZ managersoverlegIn 2015 heeft de SDU deelgenomen aan het OGGZ managersoverleg. Dit overleg komt iedere 6 weken bijeen.

Buurtbeheer en veiligheid Catharijnehuis en omgeving In 2015 is de beheergroep Catharijnehuis niet bijeen geweest. De situatie in- en rond het Catharijnehuis is rustig. Het belangrijkste punt op de agenda is daarmee de verhuizing. In 2015 is er actief gezocht naar een alternatieve locatie voor het Catharijnehuis, maar er is in deze nog geen definitieve keuze gemaakt. Per mail zijn de omwonenden op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen.

In 2015 heeft de beheergroep Zuidelijke Binnenstad twee keer vergaderd. Er zijn ook hier weinig meldingen over overlast.

HERHUISVESTING VAN HET CATHARIJNEHUISIn 2015 zijn er meerdere mogelijke locaties voor het Catharijnehuis bekeken. Met name één locatie is geschikt. Met de gemeente en de Tussenvoorziening is meermalen overlegd en is er een concreet voorstel gekomen over de ingebruikname van het pand. De verwachting is dat er in 2016 duidelijkheid gaat komen over of de verhuizing doorgang zal vinden.

De noodzaak om te verhuizen naar een ruimer pand wordt steeds groter. Het aantal bezoekers neemt toe. Het komt regelmatig voor dat er meer bezoekers dan zitplaatsen zijn. Dit geeft onrust in de huiskamer. Bezoekers stoten elkaar per ongeluk aan vanwege ruimte gebrek, als iemand gaat roken of soep halen is bij terugkomst zijn of haar stoel bezet. Dit kan aanleiding zijn tot ruzies.

Daarnaast is een grote wens om meer activiteiten aan te bieden. In de huidige locatie is fysiek weinig mogelijk. In een grotere locatie kan makkelijker de samenwerking met collega instellingen worden

29

SDU Jaardocument 2015

gezocht, zoals nu ook al op kleine schaal gebeurd (samenwerking met het Leger de Heils 50/50, Wegwijs, Straatnieuws). Een buitenruimte zal ook de mogelijkheden voor activiteiten vergroten. Los daarvan zal een buitenruimte de druk om de omgeving doen afnemen, omdat onze bezoekers dan niet op de openbare weg hoeven te staan.

De wens om met alle medewerkers in een pand te werken blijft onverminderd van kracht. Eén locatie zal de lijnen korter maken en het onderlinge contact bevorderen.

9. DANKWOORD VOOR INZET EN DONATIES

In 2015 heeft Stichting Dagopvang Utrecht medewerking gekregen van vele mensen en instanties om het Catharijnehuis goed te kunnen laten functioneren. Medewerking van de vele vrijwillige medewerkers en stagiaires, van onze betaalde medewerkers en van de diverse hulpverleners van andere instellingen. Hun kennis en inzet, hun optimisme, hun plezier en onbaatzuchtigheid zijn de pijlers waarop het Catharijnehuis draait. Zij vormen een onmisbare keten van mensen die het leven en het vaak barre bestaan van onze bezoekers, de dak- en thuislozen van de Stad Utrecht en verre omgeving, draaglijker maken. Wij kunnen aan hun werk slechts onze hoogste waardering en respect betuigen.

SDU is in 2015 financieel ondersteund vanuit de basissubsidie van de gemeente Utrecht en met een aantal giften en financiële bijdragen vanuit diverse kerken, parochies en particulieren. Hierdoor was het mogelijk om de prijzen die we aan de bezoekers moeten vragen voor de voeding en kleding tot een minimum te beperken. Aan hen allen zijn wij hiervoor dank verschuldigd.

Graag danken wij allen voor hun inzet en goede gaven.

30