Jaarverslag 2014

Jaarverslag 2014 Logo Kempen vzw

Inhoud Voorwoord 4

In de kijker

● LOGO Symposium. 6 ● Gezonde Gemeente charterondertekeningen. 10

Lokale besturen goed op weg.

● Gezonde Gemeenten startten op. 13 ● Hoe zot was de Kempen van gezond? 16 ● Lille wint 10.000 Stappenclash. 18 ● Gezond kiezen in de winkel. 20 ● Kleine kinderen worden groot in Ravels. 21 ● Week van de Valpreventie. 22 ● Olen eerste BOEBS gemeente. 23 ● Gigagezond in de buitenschoolse kinderopvang. 24 ● Westerlo stopt met roken. 25 ● Woon gezond. Geef lucht aan je huis. 26 ● Zilver en wijzer in Vorselaar. 27 ● Mammobox blijft succesformule. 28 ● Sportclubs kiezen voor fitte jeugd. 29

Samen werken aan een gezonde school.

● Jommeke op bezoek bij MPI De Mast in Herentals. 31 ● Jongeren en cannabisgebruik ‘Laat je niet vangen’. 32 ● Air@School. 33 ● Weerbaar omgaan met genotsmiddelen. 34 ● Thomas More Hogeschool organiseert rookstopcampagne. 35

Bedrijven met een gezonde insteek worden noodzaak.

● Belgoprocess kiest voor rookvrij. 37 ● Rookstopacties Mondelez International - Kraft Foods (LU). 38 ● Actie ondersteunend terreinwerk 10.000 stappen. 39 ● 10.000 Stappenclash. Ook Logo Kempen deed mee. 39

Meer chronisch zieken leidt tot pilootproject in de zorg.

● LOK Grobbendonk organiseert vorming 41 rookstopbegeleiding.

● Wegwijsgids Geestelijke Gezondheid in de Kempen. 42 ● Vind ik leuk box zet jongeren stevig in hun schoenen. 43 ● Werking naar huisartsen uitgelicht. 44

Extra

● Financiële middelen 45 ● Team Logo Kempen 46 ● Overzicht leden Raad van Bestuur 47 ● Overzicht leden Dagelijks Bestuur 48 ● Overzicht leden Algemene Vergadering 49

Voorwoord Beste lezer,

Naar jaarlijkse gewoonte hebben we de tijd genomen voor het samenstellen van ons jaarverslag. Misschien valt u de nieuwe stijl op? Jawel, geheel in lijn met de gloednieuwe Vlaamse Logo-huisstijl, het resultaat van een traject waarbij alle Logo’s in Vlaanderen meer uniformiteit uitstralen en meer onderling samenwerken om onze positie te versterken.

De gemeente als motor van het lokaal gezondheidsbeleid.

Het format Gezonde Gemeente geeft lokale besturen, gemeenten en OCMW’s, de kans om een lokaal gezondheidsbeleid uit te bouwen. 25 Kempense gemeenten gingen in 2014 aan de slag met het format Gezonde Gemeente en daar zijn we blij mee. Op Vlaams niveau zijn er maar liefst 262 van de 308 Vlaamse gemeenten die zich inzetten voor een lokaal gezondheidsbeleid.

Wij stellen vast dat er meer werkgroepen rond gezondheid of gezondheidsraden opgericht werden in de Kempense gemeenten. En er komen er nog regelmatig bij. Logo Kempen wil samen met deze werkgroepen en gezondheidsraden het

Wim WoestenborghsCoördinator Logo Kempen

Pierre GoorVoorzitter Logo Kempen

4

lokaal gezondheidsbeleid vorm geven met als uiteindelijk doel een gedragen lokaal gezondheidsbeleid op lange termijn. Lokale besturen realiseren dat dit beleid de gezondheid van de inwoners ten goede komt. Logo Kempen begeleidt daarbij met aandacht voor de meest kwetsbaren in onze maatschappij.

De huisarts als spilfiguur in gezondheidszorg.

Bijna 9 op 10 Belgen vertrouwt de huisarts omwille van zijn/haar expertise en de vertrouwensrelatie met de patiënt. De huisarts heeft een prominente plaats in ons gezondheidszorgsysteem en is bij uitstek geplaatst om preventie onder de aandacht te brengen. Logo Kempen onderzocht in 2014 hoe wij huisartsen beter kunnen ondersteunen in het werken rond preventie. Als gevolg daarvan starten wij vanaf februari 2015 met een nieuwsbrief voor huisartsen in samenwerking met andere regionale organisaties die werken rond gezondheid en preventie in de Kempen. Meer daarover kunt u lezen in ons hoofdstuk over zorg.

2014, een jubileumjaar.

15 jaar Logo-werking mocht niet onopgemerkt voorbij gaan. Op 29 april 2014 organiseerde

Logo Kempen samen met Logo Antwerpen en Logo Mechelen een symposium in het Paterspand in Turnhout om alle partners te danken voor de jarenlange samenwerking. 180 genodigden kwamen opdagen voor een boeiende dag met sprekers, workshops en een netwerkreceptie.

Het preventielandschap is de afgelopen jaren sterk geëvolueerd, geprofessionaliseerd en aandacht voor een gezonde leefstijl is niet meer weg te denken vandaag. Dit betekent dat we samen met onze partners moeten blijven investeren in netwerking, overleg en gezamenlijk gedragen acties en campagnes die passen in een beleid op lange termijn. Gestaag maar zeker werken we verder aan dit beleid waarvoor we ook in 2015 een beroep zullen doen op u!

Logo Kempen wenst u een gezond werkjaar en veel plezier bij het lezen van dit jaarverslag.

Januari 2015

5

Logo Symposium29 april 2014

LOGO Symposium ‘Preventie: altijd winst?’ Wat is winst door preventie? Winst in aantal levensjaren in goede gezondheid, winst in euro’s voor het individu of voor de maatschappij? Is er altijd winst? En welke winst is wenselijk?

6

Op 29 april 2014 organiseerden de 3 Logo’s van de provincie Antwerpen het symposium ‘Preventie: altijd winst?’ naar aanleiding van 15 jaar Logo-werking in Vlaanderen in het Paterspand in Turnhout. Pierre Goor, voorzitter van Logo Kempen en Elke Eggerickx, coördinator van Logo Antwerpen, schetsten het verhaal van de Logo-werking in Vlaanderen. Na 15 jaar hard werken aan preventie en gezondheidspromotie heeft het Logo een netwerk uitgebouwd met gezondheids- en welzijnsorganisaties, (para)medici, lokale besturen en CLB’s, waarvan 180 aanwezigen in de zaal.

We rondden 2014 af met een verhoogde aandacht voor een gezonde leefstijl. Topics rond gezondheid en preventie zijn niet meer weg te denken uit de media. Denk maar aan de invoering van de vettaks tot wel of niet een rookverbod in de auto. Deze discussies beperken zich niet tot het gezondheidsaspect, ook economische en filosofische argumenten dragen bij tot een maatschappelijk en politiek debat. Vooral deze twee laatste invalshoeken kwamen uitvoerig aan bod tijdens het symposium.

Professoren Lieven Annemans, gezondheidseconoom en Ignaas Devisch, medisch filosoof, gaven elk een sterk betoog vanuit hun vakgebied over de impact van of het verband met preventie. Prof. Annemans toonde aan dat men in het preventief gezondheidsbeleid de kosten moet afwegen met de gezondheidseffecten. Gezondheidsbaten hebben wel een economische waarde maar preventieve programma’s blijken niet altijd kosteneffectief. Wil dat dan zeggen dat je deze programma’s moet stopzetten? Niet vanuit het standpunt van maatschappij. Bijvoorbeeld: programma’s naar kansengroepen vergen veel tijd, energie en dus ook geld omdat deze doelgroep moeilijk te bereiken is. Als maatschappij kan men heel goed kiezen om te blijven investeren in deze doelgroep, ongeacht de minder gunstige kosteneffectiviteit. Economische studies rond gezondheid zijn niet sluitend, maar kunnen wel informatie geven voor beleidsvoerders om weloverwogen keuzes te maken.

Prof. Devisch bracht een ander boeiend betoog over schuld en boete, een ethische analyse van gezondheidspreventie. Hij greep de aandacht van de zaal meteen met een interessante vraag: ‘Worden we

8

zieker omdat ons gedrag ongezonder wordt of omdat we steeds meer horen te streven naar gezondheid?’. Een interessante vraag om over na te denken. Zijn verhaal ging verder over de toenemende medicalisering, overdiagnose, farmaceuticalisering en het verband met onze gezondheid. Hij eindigde met de niet eenvoudige grens tussen individuele verantwoordelijkheid en collectieve verantwoordelijkheid, een erg actueel onderwerp in het gezondheidsdebat van vandaag en morgen.

Na de voordrachten konden de genodigden genieten van een gezonde lunch. In de namiddag kon men kiezen uit 4 workshops. De dag werd rond 16u afgesloten met een feestelijke netwerkreceptie. Tijdens de receptie werd nagepraat over de onderwerpen van de dag. Logo Kempen kan terugblikken op een geslaagd symposium.

Gezonde GemeenteCharterondertekening

Maar liefst 25 van de 27 gemeenten in de regio Kempen gingen dit jaar aan de slag met het format ‘Gezonde Gemeente’. Het engagement voor een duurzaam gezondheidsbeleid werd formeel vastgelegd in een charter dat in 2014 ondertekend werd door de gemeenten en OCMW’s. Burgemeesters, schepenen en OCMW-voorzitters engageerden zich om werk te maken van een gezond beleid.

De ondertekening ging in heel wat gemeenten gepaard met een heus evenement voor de inwoners waar ook de pers niet op ontbrak. De eerste concrete actie in de gemeenten na de ondertekening van het charter was de oprichting of heropstart van een werkgroep rond gezondheid. Hoe dat verder verliep, lees je in het hoofdstuk ‘lokale besturen’.

85% van de Vlaamse gemeenten tekenden voor Gezonde Gemeente.

Kasterlee Herselt

DesselBeerseArendonk

10

LilleLaakdal

Merksplas

Olen

Turnhout

Oud-Turnhout Mol

Ravels Retie

Herenthout

Hulshout

Grobbendonk

Lokale besturen goed op

weg.

Lieselot WynantsStafmedewerkerlokale besturenen valpreventie

Lokale besturen begrijpen hun belangrijke rol en positie in het motiveren en bevorderen van een gezonde leefstijl van hun inwoners. Onder de noemer Gezonde Gemeente zagen we in 2014 dat lokale besturen hun inwoners bewuster maken van gezond gedrag via de organisatie van één overkoepelend jaarproject of verschillende kleinschalige gezondheidsprojecten. Met als uiteindelijk doel: kiezen voor gezond.

Lokale besturen zetten zoveel mogelijk in op laagdrempelige acties, aangepast aan een specifieke doelgroep zoals jeugd, senioren of kansengroepen.

Het lokaal bestuur staat er niet alleen voor. Logo Kempen biedt ondersteuning in het werk en het traject naar een integraal gezondheidsbeleid. We organiseren overleg en bieden wetenschappelijk onderbouwde acties en methodieken aan. Dat overleg kan een persoonlijk gesprek met de gemeente zijn. Daarnaast organiseren we vier maal per jaar een regionaal overleg voor de gezondheidsambtenaren waar we aandacht schenken aan het delen van praktijkervaring.

Dankzij de inspanningen van alle Kempense lokale besturen worden elk jaar nieuwe stappen vooruit gezet in de realisatie van een integraal en regionaal gezondheidsbeleid.

Gezonde Gemeenten startten op.Gezondheidsraden

Na de ondertekening van het charter was de eerste concrete actie de oprichting of heropstart van een werkgroep of adviesraad rond gezondheid. Logo Kempen begeleidde de werkgroepen bij de inventarisatie van de interne werking en de opmaak van een externe omgevingsanalyse van de gemeente. Lokale besturen kregen meer inzicht in de sterktes en zwaktes van hun gezondheidsbeleid.

Interne analyse via de groeimeter

De groeimeter is een model met zeven procescomponenten: langetermijnvisie, communicatie, burgerparticipatie, acties & intersectorale samenwerking, capaciteit & bestuurskracht, voorbeeldfunctie lokaal bestuur.

Per procescomponent zijn er vijf groeistappen: van starter tot uitmuntend. Aan de hand van een vragenlijst kunnen lokale besturen inventariseren hoe ze scoren op elke procescomponent en waar groeimogelijkheden liggen.

De gezondheidsmatrix ondersteunt gemeenten in projectmatig werken.

Nieuwe preventieve gezondheidsacties worden bekeken met behulp van de gezondheidsmatrix (zie afbeelding). De matrix geeft de gemeente inzicht in de spreiding van de verschillende acties en beleidsmaatregelen. De gezondheidsmatrix vertrekt van de idee dat een goed beleid oog heeft voor sensibilisering, regelgeving, structurele ondersteuning, zorg en begeleiding. Een goed beleid moet bovendien niet alleen gericht zijn naar de algemene bevolking, ook bijzondere doelgroepen en het eigen personeel zijn belangrijk om te bereiken.

Gezondheidsmatrix

Prioritaire doelgroepen De globale bevolking Het eigen personeel

Informeren en sensibiliseren

Aanbod en structurele maatregelen

Reglementering/afspraken (Pleitbezorging)

Zorg en begeleiding

13

3 nieuwe gezondheids-adviesraden: Lille, Merksplas, Olen

‘Gezonde Gemeente’ gaat verder.

De gemeenten doorlopen het proces op eigen tempo. Logo Kempen biedt onderweg begeleiding op maat door het inzetten van een vaste stafmedewerker per gemeente. Deze manier van werken creëert een positieve impact en een vertrouwensband met het lokaal bestuur.

Gezondheidsraad Merksplas

Gezondheidsraad Lille

Gezondheidsraad Olen14

Logo Kempen op gezondheidsbeurzen.

In Vorselaar, Laakdal en Balen werd dit jaar een beurs rond het thema gezondheid georganiseerd. Ook Logo Kempen was aanwezig met een infostand waar bezoekers terecht konden met allerhande vragen over gezondheidsthema’s.

Vorselaar en Laakdal maakten van de gelegenheid gebruik om het charter ‘Gezonde Gemeente’ tijdens het evenement te ondertekenen.

Gezondheidsbeurs Vorselaar

Gezondheidsbeurs Laakdal

Gezondheidsbeurs Balen

Hoe zot was de Kempen van gezond?

Gemeenten zetten met succes in op gezonde voeding en beweging.

Tijdens een extra gezond regionaal overleg op 20 maart 2014 werden de resultaten van ‘Zot van Gezond’ bekend gemaakt. Het tweejarige project stimuleerde kleine gemeenten (< 15.000 inwoners) om werk te maken van een lokaal gezondheidsbeleid gericht op gezonder eten en meer bewegen. Twee jaar lang konden de gemeenten rekenen op Logo Kempen voor begeleiding en een Vlaamse subsidie. De gemeenten boekten vooruitgang in hun lokaal voedings- en bewegingsbeleid.

Voorbeelden van Zot van Gezond acties: een lanceer– en beweegmoment in iedere gemeente, vormingen rond voeding, fietsevenementen, schoolontbijten, nieuwsbrieven rond gezondheid enz. Na een wandeling en een gezonde lunch werden onder persbelangstelling de resultaten toegelicht: 119 van de 167 kleinere Vlaamse gemeenten namen deel aan Zot van Gezond. Meer dan 80% van de deelnemende gemeenten boekten effectief vooruitgang in hun lokaal voedings- en bewegingsbeleid.

Zot van Gezond scoorde een betere participatiegraad: 83% van de gemeenten die deelnamen aan Zot van Gezond zorgde ervoor dat de bevolking kanalen had om feedback, reacties of ideeën rond

15 gemeenten uit de Kempen waren ‘Zot van Gezond’: Arendonk, Baarle-Hertog, Dessel, Grobbendonk, Herenthout, Herselt, Hulshout, Meerhout, Merksplas, Olen, Oud-Turnhout, Ravels, Retie, Vorselaar en Vosselaar.

16

gezondheid te geven. Voordien was dit 63,2%. Gemeenten die niet deelnamen aan het project scoorden na afloop van het project slechter: van 40% naar 33%.

Uit de evaluatie bleek ook dat de verworven subsidie binnen het project voor veel lokale besturen het duwtje in de rug was om rond gezonde voeding en beweging te werken. De ondersteuning van het Logo betekende een grote meerwaarde voor de uitbouw van hun lokaal gezondheidsbeleid.

Tot slot lichtten Miraise Peeters, gezondheidsambtenaar van Oud-Turnhout en schepen Carine Geyselings van Grobbendonk toe hoe ‘Zot van Gezond’ in hun gemeenten onthaald werd. Zij herbekeken de werking rond gezondheid, startten met een werkgroep en organiseerden heel wat doordachte acties, met succes!

77% van de deelnemende gemeenten gaf aan om gezondheid op te nemen in het meerjarenplan 2014-2019.

(bron: evaluatie VIGeZ i.s.m. UGent)

Van 16 mei tot en met 16 juni 2014 vond in Vlaanderen de 10.000 Stappenclash plaats: een stappencompetitie tussen de inwoners van de Vlaamse gemeenten. Gedurende één maand kon elke gemeente virtueel richting het WK in Brazilië stappen. De gemeente die na de actiemaand de meeste stappen had gezet in verhouding tot het aantal inwoners in de gemeente was de winnaar.

Met een totaal van 47.775.348 stappen ofwel 33.443 km werd de gemeente Lille de grote winnaar in de 10.000 Stappenclash waaraan 58 Vlaamse steden en gemeenten deelnamen. Eerste schepen Eric Van Echelpoel werd in de bloemetjes gezet door Logo Kempen. Gemeenten Kasterlee en Oud-Turnhout scoorden eveneens een plaats in de top 10.

Lille wint 10.000 Stappenclash

Deden mee met de 10.000 Stappenclash:

Kasterlee, Meerhout, Lille, Mol, Oud-Turnhout, Herentals, Vorselaar, Grobbendonk en Westerlo.

Schepen van gezondheid Eric Van Echelpoel en medewerker gezondheid Lien Addiers - Lille

18

Een reactie van schepen van gezondheid Eric Van Echelpoel van de gemeente Lille:

“Ik ben bijzonder blij om te vernemen dat Lille de Stappenclash gewonnen heeft. Onze deelnemers hebben meer dan hun uiterste best gedaan. Lille was helemaal mee met de wedstrijd. In de eerste tussenstand zagen we dat we op de eerste plaats stonden en dat gaf meteen een boost richting overwinning. We hadden ook onze eigen stappencompetitie met de gemeente Kasterlee opgezet en dat heeft zeker ook geholpen in het motiveren van onze inwoners. Maar liefst 200 inwoners van Lille deden mee en voerden elke dag zorgvuldig hun stappen in. Zo goed zelfs dat sommigen onder ons inmiddels niet meer zonder hun stappenteller kunnen, want die 10.000 stappen per dag moeten behaald worden! Ook voor mij persoonlijk heeft deze Stappenclash verandering gebracht in mijn gedrag. Zo fiets ik nu naar elke vergadering in plaats van de auto te nemen. Zelfs als de vergadering in een buurgemeente doorgaat, ik ga met de fiets! Uiteraard is het de bedoeling dat we dit met z’n allen volhouden, ook na afloop van de actie.”

Om het nog een beetje spannender te maken, organiseerden Lille en Kasterlee gelijktijdig hun eigen stappencompetitie. De wedstrijd in de wedstrijd daagde de buurgemeenten uit om de meeste stappen te zetten. Elke inwoner van Kasterlee of Lille kon prijzen winnen geschonken door beide gemeenten.

Stappenwandeling in Lille

Schepen van gezondheid Eric Van Echelpoel (Lille) en schepen van welzijn Sumati Adriaensen (Kasterlee)

19

Gezond kiezen in de winkel

Infosessie ‘Gezond ouder worden’

Weten wat je eet begint met weten wat je koopt. De infosessie ‘Gezond ouder worden’ geeft senioren een kritische blik op producten in de winkel en helpt bij vragen over het etiket, benamingen zoals ‘light’ of ‘verrijkt met omega-3’ en dieetproducten. Na de theorie zet de diëtist de kennis concreet om naar producten. In 2014 konden aanvragers genieten van een voordeeltarief voor de sessie. De helft van de kosten werd door Logo Kempen gedragen.

Organiseerden de infosessie ‘Gezond ouder worden’:

• OCMW Beerse (thuis- en ouderenzorg)

• OCMW Herentals • OKRA Dessel • Gemeente Westerlo• OKRA Retie

Infosessie ‘Gezond ouder worden’ in Retie bij OKRA

20

Gerd Vertongen, medewerker gezondheid OCMW Ravels:

“Vanuit het welzijns- en gezondheidsoverleg in de gemeente Ravels organiseerden wij de vorming van Logo Kempen over alcohol, tabak en drugs voor ouders met kinderen van 10 tot 15 jaar. Ouders krijgen tips om tabak-, alcohol- en ander druggebruik bij hun kinderen te helpen voorkomen of uitstellen. Centraal staat het versterken van beschermende opvoedingsvaardigheden. Zo wordt ingegaan op open communicatie en grenzen stellen. Ouders worden zich bewuster van hun voorbeeldfunctie ten aanzien van hun opgroeiende kinderen. Een medewerker van de Meander, Inge Truyens, begeleidde ons bij deze vorming. De inhoud en de manier waarop zij dit onderwerp bracht vonden we zeer positief. Er waren 14 mensen aanwezig waardoor Inge echt interactief kon werken. De sfeer was vertrouwelijk waardoor over dit moeilijk onderwerp gepraat kon worden. Aan de hand van situaties uit het dagelijks leven werd het onderwerp belicht. Wij vonden vooral het opvoedkundig aspect belangrijk. De deelnemers kregen na afloop een gratis boekje om thuis verder te raadplegen. Een vorming die we kunnen aanbevelen!”

Kleine kinderen worden groot in Ravels. Vorming ‘Als kleine kinderen groot worden’

Vorming ‘Als kleine kinderen groot worden’ in Ravels

21

Ouders hebben een belangrijke rol in het uitstellen van alcoholgebruik en het voorkomen van tabak- en druggebruik bij jongeren. De vorming informeert ouders van 10- tot 15-jarigen over de mogelijkheden om hun kinderen gezonde keuzes te leren maken. Gemeente Ravels ging aan de slag.

Week van de Valpreventie

Van 21 tot en met 27 april vond de derde editie van de Week van de Valpreventie plaats. Net als in 2013 werd de impact van onvoldoende bewegen op vallen in de kijker gezet. Onder het motto ‘Dans je leven lang’ werd Vlaanderen door minister Jo Vandeurzen uitgedaagd om 10.000 vijftigplussers aan het dansen te krijgen. In de Kempen werden heel wat dansfeesten georganiseerd. Uiteindelijk werd het vooropgestelde doel van 10.000 dansers ruimschoots overschreden met maar liefst 12.627 dansers.

Carolien Sysmans, gezondheidsambtenaar in Merksplas, organiseerde heel wat activiteiten tijdens de Week van de Valpreventie: “Het Sociaal Huis organiseerde samen met Femma Merksplas, OKRA Merksplas, Chrissy’s Linedance en WZC Binnenhof een dans- en beweegweek. Telkens lagen er andere accenten. Zo was er kring- en lijndansen, BBB, Ladies Dance, Afrikaanse dans en rolstoeldans. We organiseerden ook enkele infosessies rond valpreventie, een Fit-O-Meter en een gratis oogmeting. De werkgroep seniorensport stond in voor gevarieerde sportlessen voor vijftigplussers. Daarnaast werd valpreventie en alle tips rond bewegen, goede bril en schoeisel, voldoende drinken, … onder de aandacht gebracht bij de Merksplasse senioren. We gaven informatie aan 80+’ers tijdens huisbezoeken, verspreiding van posters en flyers via de deelnemende organisaties, artikels in de nieuwsbrief, … Het thema werd groots onder de aandacht gebracht om zo de bewustwording te versterken. Er waren niet altijd heel veel deelnemers op de danssessies, maar diegenen die aanwezig waren hebben zich zo goed als allemaal op lange termijn aangesloten bij één of andere beweeg-/dansles. Zij bewegen nu nog steeds veel meer dan vroeger en zijn zo beter beschermd tegen vallen. Enkelen getuigden zelfs dat ze de drempel om zich aan te sluiten bij een dans-/beweeggroep echt hebben kunnen overwinnen, dankzij het initiatief.”

Rolstoeldansen in Merksplas tijdens de Week van de Valpreventie

Olen is de eerste Kempense gemeente die in 2014 instapte in het vernieuwde ‘Blijf Op Eigen Benen Staan’-project, afgekort BOEBS. Dit project zet in op een veilige woon- en leefomgeving voor ouderen met als doel zo lang mogelijk zelfstandig thuis kunnen wonen. BOEBS startte in Olen officieel met een groot dansfeest voor 50-plussers tijdens de Week van de Valpreventie.

In het nieuw Lokaal Dienstencentrum ‘Komie Geire’ organiseert Olen heel wat vormingen, dans- en turnlessen, enz. Het accent ligt op fit ouder worden en zelfredzaamheid. Het LDC ligt in de nieuwe voetgangerscirkel die wordt aangelegd. Daarbij wordt gelet op bv. vlak pad, voldoende rustplaatsen, verkeerslichten langer op groen, enz. zodat ouderen zich op een meer aangename en valvriendelijke manier kunnen verplaatsen naar de belangrijke punten in het centrum. Via een knelpuntenwandeling werden deze hindernissen in kaart gebracht.

Olen startte een nieuwe stuurgroep ‘Gezonde Gemeente’ om o.a. het BOEBS-project verder uit te werken.

Gezondheidsambtenaar Marie-Paul Bergen:

“Wij willen graag een goed ouderenbeleid uitwerken. Valpreventie is een belangrijk onderdeel hiervan. We merken dat veel ouderen niet langer thuis kunnen wonen door valincidenten. Onze prioriteit is dat ouderen levenslang thuis kunnen wonen. OCMW-voorzitter Leen Mertens hecht ook veel belang aan een gestructureerd en goed uitgewerkt ouderenbeleid. Om deze reden heeft ook zij de engagementsverklaring mee ondertekend om valpreventie structureel in de meerjarenplanning van de gemeente Olen te voorzien via het BOEBS-project.”

(bron: interview BOEBS-krant)

Olen eerste BOEBS gemeente

23

Gigagezond in debuitenschoolse kinderopvang

35 enthousiaste begeleidsters uit 12 verschillende initiatieven voor buitenschoolse kinderopvang (IBO’s) uit de Kempen zetten hun eerste stappen in de richting van een gezonder IBO. Onderzoek geeft namelijk weer dat kinderen te veel zitten en steeds meer aan overgewicht lijden. Het Gigagezond-project heeft dan ook twee speerpunten: het legt de focus op ‘gezonde eet- en drinkgewoonten’ en ‘beweging’ in de kinderopvang. Het project prikkelt bovendien om te werken aan een gedragen en structureel gezondheidsbeleid.

De begeleidsters werden onder leiding van SPK vzw/KIKO gevormd tot ‘gezondheidsambassadeur’ voor hun IBO. Het traject ging door van oktober 2013 tot oktober 2014 en bestond uit verschillende inspirerende en praktijkgerichte workshops over voeding, drank en beweging. Ook Logo Kempen deed mee en begeleidde de workshop ‘gezonde tussendoortjes en dranken in de opvang’.

Kathleen, gezondheidsambassadeur Westerlo:“Niemand bij ons heeft nog chocolade of koeken bij. Ook niet de begeleiding. Vroeger stonden er overal blikjes cola. Nu flesjes van Tupperware met water. Dus het werkt wel.”

Een deelnemer:“Pasklare antwoorden zijn altijd moeilijk maar we hebben een houvast gekregen waarmee we aan de slag kunnen. Ik ben ook geschrokken van de (hoge) voedingswaarden van sommige producten zoals fruitsappen.”

24

Westerlo Stopt Met Roken

Meer dan 100 geïnteresseerden meldden zich op dinsdagavond 14 januari 2014 in CC de Zoerla voor de startavond van de actie ‘Westerlo Stopt Met Roken’. Sommige aanwezigen kwamen uit nieuwsgierigheid, maar de meesten waren al vastbesloten om een poging te wagen en de sigaret uit hun leven te bannen.

Tabakologe Els Bosch begeleidde de campagne van de Westelse Gezondheidsraad i.s.m. Logo Kempen. Zij stelde de verschillende mogelijkheden en hulpmiddelen voor die een rookstoppoging gemakkelijker maken.

Vanaf februari werden speciale groepssessies georganiseerd. Via de facebookgroep ‘Westerlo Stopt Met Roken’ werden er tips uitgewisseld waardoor elke deelnemer zich extra ondersteund voelde. De Gezondheidsraad voerde deze actie niet alleen.

De dokters en apothekers van Westerlo waren betrokken bij het initiatief. Bij hen konden de deelnemers ook terecht voor begeleiding en advies. Een groot deel van de kosten van deze consultaties werden door de ziekteverzekering terugbetaald.

Zes maanden lang kregen de deelnemers begeleiding, tips en ondersteuning via groepssessies en van de tabakologe.

Op 14 juni ging het slotmoment door. De campagne heeft zich bewezen: van de 89 individuele deelnemers zijn er 54 gestopt met roken en van de 38 groepsdeelnemers gooiden 30 de sigaret weg. Het aanwezige groepsgevoel gaf duidelijk een meerwaarde om te stoppen.

Bijna 70% van de deelnemers zijn na een half jaar gestopt.

Voldoende verse lucht in huis is nodig, ook in de winter. Dagelijks brengen we gemiddeld 85% van onze tijd binnenshuis door waarvan het grootste deel in de eigen woning. We staan er niet vaak bij stil dat de lucht in een woning invloed heeft op onze gezondheid. De gezonde lucht in een huis wordt snel verbruikt en vervuild. Aanvoer van gezonde, verse lucht is dus belangrijk, ook in de winter. Dit doe je door 24/24u te ventileren en indien nodig aanvullend een raam of deur wijd open te zetten.

Hoe zorg ik voor voortdurende verversing van de lucht in mijn huis? Wanneer moet ik het raam openen? Waarom is luchtverversing zo belangrijk? Om antwoord te bieden op deze vragen en misverstanden uit de weg te helpen organiseerden het VIGeZ, de Vlaamse Logo’s en de Vlaamse overheid van 24 t/m 28 november 2014 de eerste Vlaamse actieweek ‘Gezond binnen’ met als thema ‘Woon gezond, geef lucht aan je huis!’.

Ook in de Kempen kon het thema ‘gezonde binnenlucht’ op heel wat aandacht rekenen. Verschillende gemeenten publiceerden een artikel rond het belang van ventileren en verluchten in het gemeenteblad. Sommige gemeenten organiseerden een workshop: Westerlo reserveerde de sessie “Proper (t)huis”, Olen ging met de “Binnenmilieudokter” aan de slag en in Grobbendonk had men aandacht voor het binnenmilieu in kinderdagverblijven met de workshop “Gezond binnen, klein beginnen”. Tot slot werden heel wat infostands opgetuigd in het gemeentehuis, de bib en op beurzen om burgers bewust te maken van het belang van ventileren en verluchten.

Woon gezond. Geef lucht aan je huis!Eerste Vlaamse actieweek was een succes. Ook in de Kempen.

OCMW Olen aan de slag met de ‘Binnenmilieudokter’

26

Zilver en wijzer in Vorselaar.Sprankel organiseert traject Zilverwijzer.

Lokaal dienstencentrum Sprankel organiseerde in november en december 2014 de 6 sessies die samen het traject Zilverwijzer vormen. Zilverwijzer wil 60-plussers leren omgaan met de uitdagingen van het ouder worden.

Onder professionele begeleiding wisselen deelnemers ervaringen uit en krijgen ze tips om zich goed in hun hoofd en vel voelen. Sprankel ontving per sessie gemiddeld 10 actieve 60-plussers leergierig naar de uitdagingen die hen te wachten stonden en hoe daarmee om te gaan. De deelnemers rondden enthousiast af over de inhoud van de lessen, de cursus en de werkbladen.

Een deelnemer:

“In één van de sessies werd gezocht naar wie er dicht bij je staat zoals familie en vrienden. Zo kwamen we te weten dat er meer mensen om je geven dan je denkt. De sessie “oud is niet out” speelde in op het gevoel dat je als oudere zeker nog meetelt en gaf tips over hoe je nuttig voelen in onze maatschappij. In alle sessies waren de ervaringen en het leren van anderen heel interessant. De sfeer onder de cursisten was aangenaam.”

De derde Zilverwijzer sessie in Vorselaar focust op het belang van voldoende activiteit en beweging.

27

Mammobox blijft succesformule

Net zoals vorig jaar werd ook in 2014 de Mammobox op regelmatige tijdstippen ontleend. Zo bood Vormingplus Kempen de ‘Mammobox’ aan als last-minutevoordeel in maart. Mede dankzij deze actie kozen Welzijnsschakel ’t Lichtpunt in Balen, gemeente Balen, vzw Al-arm in Geel, stad Herentals en vzw ’t ANtWOORD voor het interactief en educatief spel in 2014.

De cliënten en medewerkers van Welzijnsschakel ’t Lichtpunt in Balen gingen aan de slag met de Mammobox.

Het spel leert over borstkanker en over het Vlaams onderzoek dat vrouwen tussen 50 en 69 jaar uitnodigt om een gratis mammografie te laten nemen. Dat borstkanker een serieuze zaak is, wordt al snel duidelijk. Een deelnemer getuigt: “Ik wist daar niks van. Had ik geweten wat ik nu weet...” Er wordt ook gesproken over de angst voor het onderzoek en over hoe belangrijk het is om je te informeren. De groep deed bewegingsoefeningen om je borstspieren te versterken, discussieerde over soorten beha’s en over hoe borsten doorheen de jaren veranderen met als besluit: “De gratis mammografie voor vrouwen tussen 50 en 69 jaar? Het is niet verplicht, maar je zou zot zijn als je er niet aan meedoet!”

‘t Lichtpunt in Balen speelt de Mammobox.

Sportclubs kiezen voor fitte jeugdBasisopleiding ‘Fitcoach’

Jeugdsportnet vzw (een netwerk van jeugdsportclubs in de gemeenten Kasterlee, Retie en Dessel) en Logo Kempen zijn samen gestart met een pilootproject voor de opleiding van een ‘Fitcoach’ in de jeugdsportclub. De ‘Fitcoach’ staat in voor het realiseren van duurzame gezondheidsprojecten in de club. Drie clubs uit de regio selecteerden een ‘Fitcoach’ voor de opleiding en namen deel aan de eerste intensieve opleidingsdagen. Het volledig traject duurt drie jaar en wordt begeleid door zowel Logo Kempen, An De Busser als Jeugsportnet. Tijdens dit traject zal aandacht geschonken worden aan het opstellen van een beleid, basiskennis van gezonde voeding, begeleiding op maat, ervaringen van andere clubs, enz …

Hanne, stafmedewerker voeding en beweging bij Logo Kempen, vertelt waarom ‘Fitcoach’ een goed initiatief is:

“Het voedingsaanbod in sportkantines en de voedingsgewoonten naast en op het veld zijn dringend toe aan een gezonde aanpak. We zien weinig gezonde alternatieven zoals granenkoeken of fruit en er is een overaanbod aan suikerrijke dranken. Dit initiatief is dan ook de ideale start om duurzaam aan de slag te gaan met gezondheid in sportclubs.”

Deelnemers aan de eerste ‘Fitcoach’ opleiding: • Voetbalclub Retie • Basketbalclub Dessel/Retie • Voetbalclub Kasterlee

29

Samen werken aan een gezonde school.

De school is de plek bij uitstek om kinderen en jongeren alles te leren over gezonde keuzes. Een gezonde leeromgeving aangevuld met een integraal gezondheidsbeleid op school, stimuleert gezond gedrag van leerlingen.

Werken aan een gezonde school is dynamisch. Logo Kempen wil CLB’s en scholen in de Kempen ondersteunen door aandacht te schenken aan acties én beleid. Wij stimuleren scholen om samen met hun CLB en andere partners structureel te zoeken naar zinvolle initiatieven op maat voor hun school. Logo Kempen organiseert daarvoor jaarlijks een Gezonde-Scholen-overleg. Logo Kempen verspreidt ieder jaar een inspiratiebrochure met projecten, methodieken en materialen om meteen mee aan de slag te gaan. De brochure werd vernieuwd voor het schooljaar 2014-2015 met focus op het integrale, duurzame aspect zodat scholen kunnen verder bouwen aan een gezondheidsbeleid.

Nieuw overleg In de provincie Antwerpen is er een nauwe samenwerking tussen de drie Logo’s en de CLB’s om de werking naar scholen maximaal af te stemmen. Nieuw sinds dit jaar is een provinciaal overlegmoment rond gezondheid op school voor het buitengewoon secundair onderwijs.

Leen TheunisMedisch Milieukundige

en stafmedewerkeronderwijs

Jommeke op bezoek bij MPI De Mast in Herentals10 jaar Tutti Frutti

De hoogste type 1 klas verdeelt het fruit tijdens de lessen. Elke klas heeft een mandje. Het fruit voor het paramedisch personeel komt in de leraarskamer. In de lagere klassen is er elke week een gezamenlijk fruitmoment (vertelmoment, liedje, leergesprek) in de klas waar elke leerling van het fruit moet proeven. De leerlingen van de hogere klassen nemen het fruit mee naar de speelplaats. Voor al deze inspanningen werd de school op 13 januari 2014 verrast met een bezoek van stripheld Jommeke, de mascotte van Tutti frutti.

Het welbekende schoolfruitproject ‘Tutti Frutti’ wil met een wekelijkse fruitdag het eten van fruit en groenten op school aanmoedigen. En dat lukt aardig want het project vierde zijn 10-jarig bestaan. Tijdens dit feestjaar werden enkele trouwe deelnemers van het project in de kijker gezet waaronder MPI De Mast in Herentals.Bij MPI De Mast neemt de ganse school, zowel leerlingen als schoolpersoneel, deel aan het project. Op dinsdag wordt het fruit geleverd.

31

Jongeren en cannabisgebruik‘Laat je niet vangen’Vorming ‘Unplugged’

‘Laat je niet vangen’ was tot mei 2014 de publiekscampagne van de Vlaamse overheid om de norm van ‘niet gebruik’ van cannabis kracht bij te zetten en correcte informatie over de risico’s te verspreiden. Naar aanleiding van de campagne organiseerde Logo Kempen in samenwerking met De Sleutel een training voor leerkrachten en CLB’s over preventie van cannabisgebruik. De sessie gaf achtergrondinformatie over cannabis en tools om met jongeren het gesprek aan te gaan in de klas. De opleiding ging door op 13 maart met 24 deelnemers die achteraf tevreden bleken over de besproken punten en gemotiveerd waren om met het thema aan de slag te gaan.

‘Ik kan aan de slag met het thema en de materialen!’

‘De taboes van alcohol en cannabis doorbreken was leerrijk.’

‘Een interessante training met aandacht voor bruikbare werkvormen en materialen.’

Joke Kimpen, lesgever De Sleutel tijdens de vorming ‘Unplugged’

32

Air@School zet leerkrachten en leerlingen aan om werk te maken van gezonde binnenlucht op school. In een filmpje motiveert Sien Eggers (alias Claire) om afspraken te maken rond gezonde binnenlucht in de klas en voldoende te ventileren en verluchten. Scholen kunnen de Air@School box ontlenen en een lesuur besteden aan het belang van goede ventilatie en verluchting. De CO2-meter en de online registratietool testen of er voldoende frisse lucht in de klas aanwezig is.

Air@School

“Een verrassend resultaat,” zeiden de leerlingen van het Sint-Aloysius Instituut in Geel die schrokken over de snelheid waarmee de luchtkwaliteit in de klas daalde. Volgens leerkracht Jo Meulemans waren de studenten heel enthousiast over het filmpje en de materialen: “Air@School attendeerde de leerlingen op het belang van ventileren en verluchten. De klas maakte gezamenlijk afspraken over regelmatig verluchten. Ook andere leerkrachten gaan we aanspreken. Op die manier wordt gewerkt aan een gezonde binnenlucht in de hele school.”

De kinderen van het Sint-Aloysius Instituut in Geel leren over het belang van gezonde lucht in de klas.

33

Weerbaar omgaan met genotsmiddelen voor 3e graad basisonderwijsVorming ‘Trop is teveel’

Op dinsdag 11 februari 2014 gaf Inge Truyens van het CGG De Meander i.s.m. Logo Kempen de vorming ‘Trop is teveel’ in Geel. Kinderen leren weerbaar omgaan met genotsmiddelen maakt deel uit van een integraal gezondheidsbeleid.

De vorming leert leerkrachten welke preventie aangewezen is in het basisonderwijs. Leerkrachten kregen tips om kinderen te stimuleren in het maken van gezonde keuzes over het omgaan met genotsmiddelen en gamen. Tijdens de vorming werden ook de leerlijnen tabak en alcohol voor de laatste graad basisonderwijs besproken. De leerkrachten konden meteen aan de slag met twee educatieve pakketten die aansluiten bij de leerlijn: ‘Game.over@tabak’ en ‘Lol zonder alcohol’.

‘Trop is teveel’ kon rekenen op 8 deelnemers in Geel. 2 deelnemers afkomstig uit de Kempen hebben dezelfde vorming later in Antwerpen gevolgd. Alle deelnemers waren het eens dat de vorming erg goed aanleunt bij de praktijk en dat er voldoende afwisseling was tussen theorie en praktische tips. De gemiddelde algemene score van de vorming was 8 op 10, een mooi resultaat.

34

Thomas More Hogeschool organiseert rookstopcampagne

Rokers overtuigen om te stoppen op school. Dat had de Thomas More Hogeschool goed begrepen. Zij organiseerden van 10 t/m 14 februari een ‘rookstop tournee’ langs de campussen in Geel, Vorselaar, Lier en Turnhout. Van 10u tot 16u konden studenten terecht bij de tent van ‘Vlaanderen stopt met roken’ i.v.m. hun rookgedrag en advies over stoppen met roken. Tabakologe Els Bosch deed testen met de CO-meter en de Longlife meter. Verouderingsfoto’s van de studenten openden de ogen bij de nadelen van roken. Niet-rokers kregen felicitaties om niet te roken.

Bedrijven met een gezonde insteek worden

noodzaak.

Te weinig bedrijven ondersteunen vandaag hun werknemers om te kiezen voor een gezonde(re) leefstijl. 86% van de bedrijven beweert geen initiatieven te nemen om ongezond eten bij hun werknemers te verminderen. En 3 op 10 bedrijven beschikken niet over een rookreglement. Het VIGeZ peilde in 2012 in samenwerking met de Vereniging voor Alcohol- en andere Drugproblemen (VAD) en de Logo’s naar het gezondheidsbeleid van 1281 bedrijven in Vlaanderen en Brussel. Uit de bevraging bleek dat bedrijven, openbare besturen en hoger-onderwijsinstellingen een gemiddelde score van amper 22,90 op 100 lieten optekenen voor hun gezondheidsbeleid. Dit betekent dat de kwaliteit van het gevoerde gezondheidsbeleid nog veel ruimte voor verbetering laat.

Onderzoek toont aan dat een gezondheidsbeleid op het werk positieve resultaten oplevert voor de werknemer: minder ongevallen en ziekte, een betere levenskwaliteit en een hogere werktevredenheid. Het bedrijf geniet van een hogere productiviteit, minder personeelsverloop, een beter imago en minder kosten door verzuim.

Logo Kempen ondersteunde in 2014 verschillende bedrijven die hun medewerkers motiveren en ondersteunen bij het maken van gezonde keuzes. Goede voorbeelden daarvan leest u in de volgende bladzijden.

Hanne Ketelslagers Stafmedewerker

voeding en bedrijven

Belgoprocess kiest voor rookvrij!

voor de gewichtstoename na stoppen met roken en gezonde voeding. De sessie kon rekenen op heel wat toehoorders.

Hoeveel rokers effectief gestopt zijn?19 van de 25 deelnemers zijn eind 2014 gestopt met roken dankzij de inspanningen en de rookstopcampagne in het bedrijf.

‘Belgoprocess vanaf 1 januari 2015 rookvrij.’ Zo klonk het in de werkgroep rookbeleid bestaande uit o.a. de verpleegkundige medische dienst, werknemers uit 3 verschillende diensten en de HR manager. De werkgroep wil de werknemers niet alleen informeren maar ook diegenen ondersteunen die willen stoppen en/of minderen met roken. De rokers zijn in kaart gebracht door de werkgroep via een vragenlijst. Het bedrijf telt 47 rokers op 343 personeelsleden ofwel 14% rokers. Uit de vragenlijst bleek dat 24 rokers willen stoppen. In 2014 is het rookvrij beleid op verschillende manieren aan bod gekomen: via de algemeen directeur, de enquête, het bedrijfskrantje en een affichagecampagne. Om de rokers te laten nadenken over hun rookgedrag stond in juni de tent ‘Vlaanderen Stopt Met Roken’ op de site onder begeleiding van een tabakoloog. Naast een infosessie stonden er ook twee groepscursussen ‘stoppen met roken’ op het programma.

In september kwam een diëtiste naar het bedrijf. Dankzij haar informatie werden ook niet-rokers betrokken in het welzijnsbeleid van het bedrijf en had men ook aandacht

De verpleegkundige van Belgoprocess blikt tevreden terug: “Het enthousiasme van de toehoorders en de interesse voor het ondernemen van een rookstoppoging blijven mij bij. Er is een grote stap vooruit gezet in het bespreekbaar maken van dit onderwerp vanuit een betrokken en open houding! Dankzij de focus op gezonde voeding en het aanleveren van fruitkorven (wat erg goed in de smaak viel), heeft de directie ons ook groen licht gegeven om wekelijks fruit te voorzien. Sindsdien blinken onze refters nu van het vers fruit, week na week.”

37

De ‘Vlaanderen Stopt Met Roken’ tent was van 20 t/m 31 januari te zien bij LU Herentals. Met het inzetten van de tent wil LU haar werknemers sensibiliseren rond stoppen met roken, een infosessie en rookstopcursus aanbieden of zij die liever individueel stoppen de kans geven om ondersteunend materiaal mee te nemen. Op 21 en 30 januari was er begeleiding van een tabakoloog en werden CO-testen gedaan voor en na het roken van een sigaret. De week van 6 februari vonden 2 infosessies plaats gevolgd door een groepscursus ‘stoppen met roken’ van 25 februari tot 20 mei van de VRGT (Vlaamse vereniging voor respiratoire gezondheidszorg en tuberculosebestrijding vzw). Dankzij de informatie en uitleg van de tabakoloog bij de infostand zijn er 20 rokers ingeschreven voor de groepscursus. Dat leidde uiteindelijk tot 27 deelnemers. 14 werknemers zijn werkelijk gestopt met roken (= 52%). Dit is hoger dan het gemiddelde succesvolle stopcijfer van 30 tot 40%.

Rookstopacties Mondelēz International – Kraft Foods (LU Herentals)

Bedrijfsverpleegkundige Provikmo - In house LU: “Het materiaal dat werd aangeboden was heel nuttig en sprak aan. De infosessie was motiverend en boeiend gebracht volgens de deelnemers.”

Tabakologe Els Bosch begeleidt deelnemers tijdens de groepscursus ‘stoppen met roken’

38

Actie-ondersteunend terreinwerk voor 10.000 stappenVoor het actie-ondersteunend terreinwerk werd in 2013 provinciaal de handen in elkaar geslagen. Jente Belmans bezocht ook in 2014 bedrijven uit de provincie Antwerpen en informeerde over de 10.000 stappen methodiek. Met 10.000 stappen zet een bedrijf in op laagdrempelige beweging om werknemers te motiveren naar een actiever en gezonder gedrag. Jente was tot juni 2014 in dienst.

De werkgroep Fit & Gezond van Dienstverleningscentrum Zevenbergen in Ranst organiseerde de actie 10.000 stappen voor de werknemers. Mieke Wens van de werkgroep vertelt:

“We kochten zes stappentellers en leenden die gedurende 5 dagen uit aan een woning of dienst in het centrum. Daarna gingen ze naar de volgende groep. De actie liep van eind maart tot eind juni zodat iedereen aan bod kwam. Elke avond werden de stappen digitaal bijgehouden en was het spannend wachten op het eindtotaal na 5 dagen. Affiches werden opgehangen om de resultaten te volgen en overal op het domein stonden borden met het aantal stappen naar de locaties. De respons van alle groepen was geweldig en iedereen deed enthousiast mee, ook de bewoners natuurlijk. De teams zetten samen in 3 maanden 3.507.586 stappen ofwel 2.455 km. Uit alle enthousiaste teams werden een aantal winnaars gekozen. Zij kregen vers gebakken cupcakes cadeau en konden rekenen op ieders sympathie. Meedoen was vooral belangrijker dan winnen. Een goedkope, laagdrempelige én geslaagde actie!”

Van 16 mei tot 16 juni ging het team de uitdaging aan met enkele leden van de Raad van Bestuur. Wie de meeste stappen had gezet na een maand, won de uitdaging. Alle deelnemers hadden na afloop samen maar liefst 5.562.419 stappen gezet! Winnaar was het team van Logo Kempen met een aandeel van 3.313.691 stappen. Prijs? Een gezond ontbijt!

10.000 Stappenclash. Ook Logo Kempen deed mee!

39

De gezondheidszorg staat voor grote uitdagingen in de komende jaren. Naast de technologische vooruitgang die geld kost, noteren we ook meer mensen met chronische aandoeningen en psychische klachten. Patiënten met een chronische ziekte worden vaak door verschillende zorgverleners behandeld waardoor het zorgtraject dreigt te versnipperen. Dit leidt in veel gevallen tot problemen.

Vanuit Domus Medica werd daarom in augustus 2014 een oproep tot pilootproject gelanceerd om na te gaan ‘hoe de zorg rond de chronische patiënt best kan worden georganiseerd en op welk (zorgregio)niveau dit best kan gebeuren in Vlaanderen’. VHKZ diende voor de regio Kempen een projectaanvraag in die werd goedgekeurd door Domus Medica. Het pilootproject gaat door in de gemeenten Geel, Meerhout, Laakdal. Aan de leiding staat een stuurgroep met heel wat organisaties en beroepsgroepen werkzaam rond gezondheid en preventie. Ook HVRT startte met een pilootproject in de gemeenten Hoogstraten, Merksplas, Rijkevorsel, Beerse en Vosselaar. Logo Kempen maakt deel uit van deze stuurgroepen en zorgt ervoor dat preventie de juiste aandacht krijgt. Midden juni 2015 verwachten wij de resultaten voor alle pilootprojecten in Vlaanderen.

Meer chronisch

zieken leidt tot

pilootproject in de zorg.

Lynn Weyns Stafmedewerker

bevolkingsonderzoeken, geestelijke gezondheid en

zorgsector

Een spilfiguur in ons gezondheidszorgsysteem is de huisarts omwille van zijn expertise en vertrouwensrelatie met de patiënt. Logo Kempen heeft in 2014 onderzocht op welke manier wij de werking naar huisartsen kunnen uitbouwen en welke ondersteuningsmiddelen hiervoor nodig zijn. De resultaten van dit onderzoek vormen de basis voor de verdere uitbouw van de werking naar huisartsen. Zie ook het artikel ‘Werking naar huisartsen uitgelicht’ verder in dit jaarverslag.

Logo Kempen maakt sinds de start deel uit van de stuurgroep van het Preventiecentrum regio Turnhout. Dit pilootproject eindigde in 2014 en vanaf 2015 wordt het aantal activiteiten verlaagd. Logo Kempen juicht het initiatief van dit centrum toe vanuit haar kernopdracht ‘werken rond gezondheidspromotie en ziektepreventie‘. Het Preventiecentrum wil de aandacht voor een gezonde leefstijl tot op het niveau van de patiënt brengen.

Logo Kempen werkt samen met mutualiteiten, ziekenhuizen, woon – en zorgcentra, de thuiszorgsector, apothekers en andere gezondheidswerkers. Ook die samenwerking willen wij in de volgende jaren nog verder uitbouwen.

Op 20 maart 2014 namen 16 artsen van LOK Grobbendonk deel aan de vorming ‘rookstopbegeleiding’. Tabakologe Ariane Lievens startte met het aftoetsen van de verwachtingen en stelde open vragen omtrent de moeilijkheden bij het begeleiden van patiënten die willen stoppen met roken. Het ijs was snel gebroken.

De vorming stond garant voor een vlotte uiteenzetting met regelmatig interactie. Artsen kregen inzicht in ‘motivational interviewing’ en werden geconfronteerd met gewoonten die we als hulpverleners hebben (‘reparatie reflex’). Oordeel van de LOK-leden: 5.9 op een schaal van 1 tot 7 wat overeenkomt met een heel goede score.

LOK Grobbendonk organiseert vorming ‘rookstopbegeleiding’

41

Wegwijsgids Geestelijke Gezondheid in de Kempen

“Ik ontvang vandaag uw wegwijsgids. Een knap handboek, mooie lay-out, handig in gebruik.” (Jan, huisarts in Westerlo)

“Proficiat met deze mooie uitgave!” (Nadia, Buddywerking)

“De gids ziet er prima uit! Het is een duidelijke gids, logisch opgebouwd en de icoontjes zijn ook handig.” (Leen, O.V.O.K.)

“Graag willen wij Logo Kempen danken voor het opnemen van zelfhulpgroepen Anonieme Alcoholisten (AA) in de Wegwijsgids voor Geestelijke Gezondheid in de Kempen. Hartelijk dank om te tonen hoe belangrijk het Logo voor ons in de Kempen is.” (Ivo, Anonieme Alcoholisten)

In de regio Kempen werken heel wat organisaties rond preventie en zorg voor geestelijke gezondheid. Logo Kempen startte begin 2014 samen met partners en bundelde al deze diensten in een ‘Wegwijsgids Geestelijke Gezondheid’ voor de Kempen. De gids wil een zo volledig mogelijk overzicht bieden en is bedoeld voor professionele hulpverleners samen met hun cliënten.

De gedrukte gids werd verspreid in maart 2014. Daarna volgden nog twee digitale updates waarbij nieuwe diensten, zelfhulpgroepen en online dienstverlening werden toegevoegd. De gids wordt halfjaarlijks bijgewerkt en is digitaal te raadplegen op de website.De gids omvat alle diensten in de zorgregio Kempen voor geestelijke gezondheid met uitzondering van privé-initiatieven en diensten voor personen met een handicap. Wij zijn ervan overtuigd dat deze gids kan bijdragen tot een geestelijk gezondere regio en mensen verder kan helpen in hun dienstverlening voor cliënten.Een greep uit de reacties na de release:

42

Jongeren tussen 12 en 16 jaar makkelijk bereiken met de thema’s ‘Nok Nok’ (geestelijke gezondheid) en ‘Korte metten met sigaretten’ (tabakspreventie)? Dat doet de ‘Vind ik leuk box’! De box bevat een reuzendobbelsteen die jongeren uitnodigt voor één van de zes knotsgekke spellen. Elke jongere die meespeelt kan een cool gadget verdienen. Het spel is een ideale activiteit voor jeugdverenigingen of partners die naar jongeren werken.De ‘Vind ik leuk box’ werd in 2014 ontleend door Chiro Vorselaar, de Middenschool in Geel, VCLB Turnhout en De Waaiburg in Geel. Hoe dat verliep lees je in volgende getuigenis.

Vind ik leuk box zet jongeren stevig in hun schoenen

43

Nancy Vandevelde werkt bij De Waaiburg en deed mee: “Door het slechte weer moest het spelen van de ‘Vind ik leuk box’ noodgedwongen binnen doorgaan. Gelukkig was er ruimte genoeg. De kinderen waren bij het binnenkomen meteen geïnteresseerd in het materiaal. De box en de spelmaterialen (met spelbeschrijving) zien er echt aantrekkelijk uit. We deden 6 verschillende spelen: een reuze twister, een spel rond emoties met leuke hoedjes, een samenwerkingsopdracht waarbij we met z’n allen een groot zeil moesten omdraaien, een evenwichtsspel en een reuze memory. In de box zaten gadgets die de kinderen als beloning konden verdienen bij de spelletjes. Vooral de festivalbandjes met leuke slogans waren populair! Hoewel het voor ons enkel de bedoeling was om een leuke activiteit te organiseren hebben we met het spelen van de ‘Vind ik leuk box’ toch een waardevolle boodschap meegegeven met de kinderen.”

Werking naar huisartsen uitgelicht

huisartsen. Logo Kempen coördineert het project. Eén gezamenlijke nieuwsbrief is een krachtig medium om relevante informatie te bundelen voor de huisarts.

In het najaar 2015 plant Logo Kempen een bezoek aan de (multidisciplinaire) huisartsenpraktijken uit de regio om assistenten en paramedici op de hoogte te brengen van de werking van Logo Kempen en het aanbod. Op basis van de resultaten van deze bezoeken zal een actieplan uitgewerkt worden.

Het thema gezondheid en milieu is nog onbekend terrein bij huisartsen. Op vraag kunnen huisartsenkringen en LOK’s een toelichting aanvragen bij Leen Theunis, Medisch Milieukundige bij Logo Kempen.

In 2014 onderzocht Logo Kempen de huidige werking en de rol van preventie bij de huisarts. De huisarts vervult een belangrijke plaats in het gezondheidszorgsysteem door zijn nauwe vertrouwensband met de patiënt.

In juni hebben we een enquête verstuurd naar de Kempense huisartsen. De enquête werd ingevuld door 46 huisartsen wat overeenkomt met een respons van 10%. In september vond een focusgroep in Geel en Turnhout plaats om de resultaten van deze enquête uit te klaren en om de toekomstige samenwerking tussen huisartsen en Logo Kempen te bespreken.

De resultaten van dit onderzoek vormen de basis voor de verdere uitbouw van de Logo-werking naar huisartsen. In 2015 start Logo Kempen met een regionale nieuwsbrief over gezondheid en preventie voor de huisarts in samenwerking met SEL Kempen, Netwerk Geestelijke Gezondheidszorg Kempen, LMNZ, Tandem en PNAT. Iedere organisatie werkt ook voor of samen met

44

Financiële middelen

Herkomst financiële middelen 2014

Herkomst Bedrag in € %

Reguliere Vlaamse subsidie € 440.675,00 81,25 %

Sociale Maribel € 20.354,57 3,75 %

Andere bedrijfsopbrengsten (incl. bijdragen gemeenten) € 24.177,62 4,46 %

Andere projectsubsidies € 33.646,61 6,20 %

Schenkingen € 1.000,00 0,18 %

RVA Educatief Verlof € 692,8 0,13 %

Omzet (Inkomsten uit vorming, verkoop materialen, diensten ...) € 21.133,01 3,90 %

Korting Bedrijfsvoorheffing € 693,74 0,13 %

Totaal € 542.373,35 100 %

45

Reguliere Vlaamse subsidie

Sociale Maribel

Andere bedrijfsopbrengsten (incl.bijdragen gemeenten)Andere projectsubsidies

Schenkingen

RVA Educatief Verlof

Omzet (Inkomsten uit vorming, verkoop materialen, diensten, …)Korting Bedrijfsvoorheffing

WIM LYNN LEEN JASMIN FANNY LIESELOT CHRISTINE HANNE JENTE EVY

Logo Kempen team

Overzicht leden Raad van Bestuur

Namens CM Turnhout Dhr. Voet StefaanZandstraat 6F, 2323 Wortel Namens De Voorzorg vzw Mevr. Sigrid Van de Velde St-Bernardsesteenweg 200, 2020 Antwerpen

Namens Familiehulp vzw Dhr. Leo Van Den Bogerd Molenstraat 16, 2910 Essen

Namens Gemeentebestuur Vosselaar Dhr. Erik Versmissen Boerenkrijglaan 11, 2350 Vosselaar

Namens Stadsbestuur Geel Dr. Marleen Verboven Werft 20, 2440 Geel

Namens Huisartsenvereniging regio Turnhout Dr. Jef VerwaestR.Sniedersstraat 39, 2300 Turnhout

Namens IDEWE vzw Mevr. Els Thijs Paterstraat 100, 2300 Turnhout

Namens Mensura vzw Dhr. Luk De Roover Kempendreef 3, 2390 Malle

Namens KMSL - CLB Kempen vzw Dhr. Pierre Goor Valkenborch 34, 2440 Geel

Namens Thuishulp vzw Mevr. Kim De BeerKapelstraat 80 GLV, 2660 Hoboken

Namens Welzijnszorg Kempen Mevr. Eefje MeynenHeerle 66, 2275 Lille

Namens Gemeentebestuur Grobbendonk Mevr. Karin Vanluchene Kabienstraat 14, 2280 Grobbendonk

Namens Vereniging Huisartsenkringen Zuiderkempen Dr. Veerle Van Der Stighelen Sint-Jozefslaan 80, 2400 Mol

Namens Zelfstandige Verpleegkundigen regio Noorderkempen vzw Mevr. Wendy Van Camp St. Corneliusstraat 6c, 2440 Geel

Namens Wit-Gele Kruis vzw Dhr. Jan Avonds Nonnenstraat 12 bus 1, 2200 Herentals

47

Overzicht leden Dagelijks Bestuur

Voorzitter Dhr. Pierre Goor Valkenborch 34, 2440 Geel

Ondervoorzitter Dhr. Erik Versmissen Boerenkrijglaan 11, 2350 Vosselaar

SecretarisDhr. Ken SwolfsRode Leeuwstraat 23, 2200 Herentals

Bestuurder Dr. Veerle Van Der StighelenSint-Jozefslaan 80, 2400 Mol

Bestuurder Dhr. Stefaan Voet Zandstraat 6F, 2323 Wortel

48

Overzicht leden Algemene Vergadering

• IDEWE vzw • Mensura vzw• Provikmo • SOWEL vzw • Thuisverpleging vzw De Voorzorg Provincie Antwerpen • Wit-Gele Kruis vzw • Zelfstandige Verpleegkundigen regio Middenkempen vzw • Zelfstandige Verpleegkundigen regio Noorderkempen vzw • Algemeen Ziekenhuis Sint-Dimpna Geel• Algemeen Ziekenhuis Turnhout • Heilig Hart Ziekenhuis Mol vzw • Kristelijke Medico-Sociale Instellingen vzw• VEMASOK vzw • Vlaamse Vereniging van Voedingsdeskundigen en Diëtisten vzw

• KMSL - CLB Kempen (vrije net) vzw• CLB GO! Kempen • Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg Kempen vzw • Christelijke Mutualiteiten • De Voorzorg • Vlaams en Neutraal Ziekenfonds vzw • Onafhankelijk Ziekenfonds vzw • Liberale Mutualiteit Provincie Antwerpen v.z.w. • De 27 gemeentebesturen in het arrondissement Turnhout • Welzijnszorg Kempen, vereniging van OCMW’s • Thuishulp vzw Gezinszorg • Thuishulp vzw Consultatiebureau • Familiehulp vzw • Landelijke Thuiszorg vzw • Huisartsenvereniging regio Mol vzw • Huisartsenvereniging regio Turnhout vzw• Vereniging van Huisartsenkringen regio Zuiderkempen vzw • Kempische Tandheelkundige Club • Kempische Farmaceutische Kring • Kinékring Noorderkempen - Axxon vzw

49

Logo Kempen vzwStationstraat 80-822300 TurnhoutT 014 44 08 34info@logokempen.be

Bezoek ons op www.logokempen.be