jaarverslag - Hartcentrum OLV Aalst Aalst... · OL 3 OLV Hartcentrum • Campus Aalst moorselbaan...

jaarverslag

2014

Jaarverslag Hartcentrum OLV Aalst2

I N H O U D

ONS ARTSENKORPS 4

vOORwOORd 6

BEKNOPT jAARvERSlAg 2014 8

ONzE ExPERTiSEdOmEiNEN 10

Raadplegingen 14

Cardiale beeldvorming 16

Coronair lijden 18

Hartritmestoornissen 22

Hartkleplijden en structurele hartafwijkingen 24

vaatziekten 28

Hartfalen, steunhart en harttransplantatie 30

Hospitalisatie en intensieve Cardiale zorg (CCU) 34

Cardiale revalidatie 38

ONS STRATEgiSCH KOmPAS 42

Kwaliteit 44

innovatie, onderzoek en ontwikkeling 46

geïntegreerde zorg 50

CijfERvERSlAg 52

mEdiSCH - wETENSCHAPPElijKE PUBliCATiES 62

KliNiSCHE STUdiES 66

OLV Ziekenhuis 3

OLV Hartcentrum • Campus Aalst

moorselbaan 164 – 9300 Aalst • Campus Asse

Bloklaan 5 – 1730 Asse • Campus Ninove

Biezenstraat 2 – 9400 Ninove • www.hartcentrumaalst.be • www.olvz.be

Cardiologie

• Campus Aalst T. 053 72 44 33

• Campus Asse T. 02 300 63 37

• Campus Ninove T. 054 31 20 63

Cardiovasculaire en thoracale heelkunde

• Campus Aalst T. 053 72 46 99 [email protected]

• Campus Asse T. 02 300 63 37

• Campus Ninove T. 054 31 20 63 [email protected]

Dr. Bernard De BruyneInterventionele cardiologie

Dr. Peter GeelenElektrofysiologie- Ritmestoornissen

Pacemaker- en device-therapie

Dr. Riet DierckxCardiale revalidatieHartfalen en harttransplantatieKlinische cardiologie

Dr. Emanuele BarbatoInterventionele cardiologie

Dr. Sofie CuypersCardiale revalidatieHartfalen en harttransplantatieKlinische cardiologie

Dr. Marc GoethalsHartfalen en harttransplantatieKlinische cardiologiePacemaker- en device-therapie

Dr. Herbert De RaedtCardiale intensieve zorgen

Klinische cardiologie

Dr. Tom De PotterElektrofysiologie - Ritmestoornissen Pacemaker- en device-therapie

Dr. Marc VanderheydenHartfalen en harttransplantatie

Interventionele cardiologieKlinische cardiologie

Dr. Jan LeemanKlinische cardiologie

Cardiale revalidatiePacemaker- en device-therapie

Dr. Walter PaulusHartfalen en harttransplantatie

Interventionele cardiologie

Dr. Martin PenickaNiet-invasieve beeldvorming

Dr. Jozef BartunekHartfalen en harttransplantatie

Interventionele cardiologieMoleculaire cardiologie

Dr. Paul NellensInterventionele cardiologieKlinische cardiologie

Car

diol

ogie

Ons artsenkorps

Dr. Carlos Van MieghemCardiale intensieve zorgenInterventionele cardiologieNiet-invasieve beeldvorming

Dr. Peter PeytchevElektrofysiologie - Ritmestoornissen

Pacemaker- en device-therapieSportcardiologie

Dr. Dan SchelfautCardiale intensieve zorgenKlinische cardiologie

Dr. Eric WyffelsHypertensieInterventionele cardiologie

Dr. Sofie VerstrekenAdulte congenitale cardiologie

Cardiale revalidatieHartfalen en harttransplantatie

Klinische cardiologie

Dr. Stijn WoutersCardiale intensieve zorgenKlinische cardiologie

Dr. Guy Van CampKlinische cardiologie

Niet-invasieve beeldvorming

Dr. Ivan DegrieckCardiovasculaire en

thoracale heelkunde

Dr. Filip CasselmanCardiovasculaire en

thoracale heelkunde

Dr. Lieven MaeneCardiovasculaire en

thoracale heelkunde

Dr. Francis CooremanCardiovasculaire en thoracale heelkunde

Dr. Frank Van PraetCardiovasculare en

thoracale heelkunde

Dr. Roel BeelenCardiovasculaire en thoracale heelkunde

Dr. William WijnsInterventionele cardiologie

Dr. Bernard StockmanCardiovasculaire en thoracale heelkunde

Cardiovasculaire en thoracale heelkunde

Cardiologie


Het Olv Hartcentrum stelt het belang van elke hartpatiënt die voor zijn behandeling op ons een beroep doet, voorop. wij wil-len ook een tastbare bijdrage leveren aan de medische wetenschap die het mogelijk maakt om hartpatiënten steeds beter te helpen.

de zorgbehoefte van elke individuele patiënt staat centraal en we streven naar een zorg die voor elke patiënt toeganke-lijk is. Om dit te verwezenlijken organise-ren wij onze diensten op een manier die patiëntgericht en doelmatig is en waarbij patiëntveiligheid voorop staat. wij werken volgens up-to-date zorgpaden, richtlijnen en standaarden, die continu afgetoetst worden aan de evidence-based praktijk-voering. voor onze zorgverlening maken we enkel gebruik van de meest geavan-ceerde apparatuur, het nieuwste materiaal en de meest recente technologie. in het be-lang van onze patiënten werken we samen met iedereen die bij hun zorgverlening betrokken is: niet enkel binnen ons zieken-huis, maar ook daarbuiten. Een belangrijk aandachtspunt is de samenwerking met de huisarts en andere zorgverleners in de eer-ste lijn. Ook de patiënt zelf, zijn familie en naasten worden als volwaardige gespreks-partners betrokken in het zorgtraject.

in ons handvest voor de patiënt stellen we dat elke patiënt moet kunnen rekenen op een respectvolle, persoonlijke en mensge-richte benadering en attitude vanwege alle zorgmedewerkers. wij wensen betrokken-heid, engagement en ‘menselijke warmte’ uit te stralen naar de patiënt en zijn familie. wij willen een organisatie zijn waar onze medewerkers graag komen werken, zodat patiënten hun werkvreugde en teamspirit ervaren – zeven dagen op zeven, vieren-twintig uur per dag.

Waarvoor wij staan

voorwoord

OLV Ziekenhuis 7

Het belang van elke hartpatiënt die voor zijn behande-ling op ons een beroep doet, staat voor ons voorop. Wij willen ook een tastbare bijdrage leveren aan de medi-sche wetenschap; die maakt het immers mogelijk om hartpatiënten in de toekomst steeds beter te helpen.

wij geloven in de vooruitgang van de me-dische wetenschap en we zijn ervan over-tuigd dat onze patiënten daardoor nog beter kunnen geholpen worden in de toe-komst. daarom willen we hieraan ook een actieve bijdrage leveren. zo zijn we betrok-ken bij talrijke klinische studies naar nieu-we geneesmiddelen en innovatieve thera-pieën. Onze artsen worden aangemoedigd om zelf klinisch onderzoek te voeren en via wetenschappelijke publicaties hun kennis te delen. Het delen en doorgeven van ken-nis wordt ook tot uiting gebracht door de opleiding die we verzorgen voor artsen die zich op ons domein wensen te speci-aliseren. de voorbije jaren kwamen meer

dan 70 artsen-specialisten uit Europa, Azië en zuid-Amerika naar hier voor een bijko-mende training van één of meerdere jaren, en hebben we honderd assistenten opge-leid.

Het is vandaag nagenoeg onmogelijk om geneeskunde los te koppelen van de sa-menleving waarin we werken. Als artsen moeten ook wij een brede kijk hebben, en openstaan voor nieuwe inzichten vanuit niet-medische sectoren en disciplines. wij staan achter transparantie en zijn bereid tot dialoog. met de publicatie van dit jaar-verslag willen we daartoe een belangrijke aanzet geven.

mevrouw Kristien Croeckaertmanager zorgzone Hart- en vaatpathologie

dokter ivan degrieck Programmadirecteur Cardiovasculaire en thoracale heelkunde

dokter marc vanderheyden Programmadirecteur Cardiologie


beknopt jaaroverzicht 2014

Een jaar is geen afgesloten geheel. de tijd vloeit voort… voor onze patiënten, die wij samen met de zorgverleners uit de eerste lijn onverdroten blijven bijstaan. maar ook voor onze inspanningen om steeds betere kwaliteit te leveren en steeds doeltreffen-der therapieën te ontwikkelen. Onze blik is gericht op de toekomst. want gezondheids-zorg is een nooit eindigend verhaal. Toch is het goed om af en toe terug te blikken. 2014 was, alweer, een jaar met een erg ge-vulde agenda.

Kwaliteit structureel aanpakkenHet Olv Hartcentrum heeft in 2014 een belangrijke stap gezet op het vlak van kwa-liteitszorg. Kwaliteit zit in onze genen. de visie op kwaliteit evolueert. meer en meer streeft men naar een structurele aanpak volgens een gevalideerde methodologie en breed aanvaarde kwaliteitsindicato-ren. dergelijke aanpak maakt het mogelijk om deelgebieden te identificeren waarop een verdere verbetering kan gerealiseerd worden. wij nemen al deel aan een aantal initiatieven die deze aanpak volgen. wij wil-len echter niet enkel volgen, maar ook het voortouw nemen in vlaanderen. daarom hebben we in de zomer van 2014 samen met Az maria middelares uit gent de aftrap gegeven voor CardioQare: een kwaliteits-project dat ook openstaat voor andere hart-centra in vlaanderen (www.cardioqare.be).

Een nooit eindigend verhaal

Geïntegreerde zorg voor hartpatiëntenSamenwerking wordt het sleutelwoord in de gezondheidszorg van de toekomst. zo bundelen we als cardiologen en cardio-chirurgen van het Olv Hartcentrum onze expertise en volgen we voor elke hartpa-tiënt een multidisciplinaire, geïntegreerde aanpak. Ook voor patiënten die door een arts uit een ander ziekenhuis zijn doorver-wezen, streven we naar een geïntegreerde zorg en dus naar een constructieve samen-werking met andere ziekenhuizen.

dat engagement tot geïntegreerd samen-werken werd in het najaar van 2014 nog eens geïllustreerd met de opstart van het STEmi-project, waarbij zowel het Olv Hart-centrum, het ASz als de Huisartsenwacht-post Aalst zijn betrokken. wij schonken aan de huisartsenwachtpost een automatische externe defibrillator waarmee de huisarts van wacht ter plaatse ook een ECg kan ne-men, dat meteen digitaal naar de cardio-loog van wacht – in het Olv of in het ASz – wordt doorgestuurd. wij geloven immers dat de huisarts een onvervangbare rol ver-vult in de behandeling en begeleiding van de cardiale patiënt.

Een geïntegreerde zorg mag ook niet voor-bij gaan aan de patiënten zelf. Samen met hun familie en naasten worden zij als vol-waardige gesprekspartners betrokken in

het zorgtraject. we moedigen ook het con-tact tussen lotgenoten aan, onder meer via de Hartvereniging Aalst (HARvA).

Sensibilisering en preventiede HARvA-fietsers vormden ter gelegen-heid van het Natourcriterium Aalst (juli 2014) een tiental gelegenheidsploegjes, met telkens een huisarts en een arts van het Olv Hartcentrum. in het voorprogramma reden zij de “zorgketenrit”: een ludiek plei-dooi, gecombineerd met een sensibilise-rings- en preventieactie voor het aanwezige publiek. we namen ook in 2014 actief deel aan de week van het Hart, rond het thema “Ken de cijfers van uw hart”. Bezoekers aan het Olv ziekenhuis in Aalst en Asse werden uitgenodigd om aan een aantal tests en metingen deel te nemen. in totaal bereik-ten we 505 personen. Twintig procent van de deelnemers werd doorverwezen naar hun huisarts omwille van een te hoge waar-de (bloeddruk, cholesterol, Bmi, buikomtrek of combinaties daarvan).

Verbreding van het aanboddoor tussen onze patiënten te staan, ken-nen we hun noden en verwachtingen. Nu steeds meer ingrepen via katheterisatie of op een minimaal-invasieve manier kunnen verlopen, kan het verblijf van de patiënt in het ziekenhuis steeds verder ingekort wor-den. Soms zelfs tot één dag. En dan beant-woordt een comfortabele zetel meer aan de verwachtingen van de patiënt dan een bed in een patiëntenkamer. daarom hebben we begin april 2014 een Cardio lounge inge-richt, met plaats voor zes patiënten.

“Wij geloven dat de huisarts een onvervangbare rol vervult in de behandeling en begeleiding van de cardiale patiënt.”

OLV Ziekenhuis 9

wij merken dat steeds meer hartpatiënten verder sport wensen te beoefenen, of dat steeds méér personen zwaardere sport-prestaties wensen te leveren: de mont ven-toux beklimmen, een marathon lopen,… daarom is het Olv ziekenhuis gestart met de uitbouw van een sportmedisch centrum, waarin ook cardiale screening een belang-rijke plaats heeft.

“Think global, act local” is zowat het motto van dit tijdperk. Ook onze patiënten ver-wachten een medisch zorgverlening die beantwoordt aan internationale normen, maar willen daarvoor bij voorkeur terecht kunnen in hun eigen buurt – of zelfs bij hen thuis . daarom hebben we in 2014 nog sterker ingezet op telemonitoring, zodat een bepaalde groep van hartpatiënten veel minder vaak naar het hartcentrum in Aalst moeten komen. we hebben ook ons aanbod en onze consultaties op de campussen in Asse en Ninove uitgebreid of daartoe de nodige voorbereidingen ge-troffen.

Versterking van het teamde uitbreiding van het aanbod vergde ook een versterking van ons team – temeer om-dat we in 2014 afscheid namen van dokter Eric Andries, die met pensioen ging en die we hierbij nogmaals willen bedanken voor zijn bijdrage tot de uitbouw en de groei van het Olv Hartcentrum. in 2014 verwelkomden

“Kwaliteit zit in onze genen.”

we: dokter guy van Camp, die de overstap maakte van Uz Brussel, dokter Riet dierckx, die na een fellowship in Hull terugkeerde naar Aalst, en dokter dan Schelfaut, die als klinisch cardioloog en intensivist het team vervoegde. Ondertussen hebben dokter So-fie Cuypers en dokter Stijn wouters het team vervoegd, en zijn we ook een samenwerking met een aantal cardiologen uit satellietcentra aan het onderzoeken.

Expertise uitbouwendoor jaar na jaar het team te versterken met nieuwe collega’s bouwen we tevens onze expertise verder uit. maar wij willen onze expertise vooral intern verstevigen, onder andere door elk jaar meer ervaring op te doen met innovatieve technieken. dankzij onze activiteiten op het vlak van onderzoek en ontwikkeling, kunnen we in het Olv Hartcentrum vaak als eerste gebruik maken van innovatieve therapieën in de dagelijk-se praktijk. Het is onze opdracht om dat voorrecht optimaal in het belang van onze patiënten aan te wenden. Het Olv Hartcen-trum heeft bijvoorbeeld een belangrijke rol gespeeld – en doet dat nog – bij de ontwikkeling van ro-bot-geassisteerde ingrepen, stents, ffR-metingen en de TAvi-procedure. Op al deze domeinen beschikken we over een ruime ervaring en een uitgebreide expertise.

Onderzoek & ontwikkelingwij willen ook een actieve bijdrage leveren aan de vooruitgang in de medische weten-schap. dat komt ten goede van toekom-stige patiënten. in 2014 was het Olv Hart-centrum betrokken bij meerdere klinische studies naar de veiligheid en doeltreffend-heid van nieuwe geneesmiddelen, nieuwe stents, nieuwe katheterisatie-instrumenten en nieuwe cardiochirurgische technieken. daarnaast leverde het Olv Hartcentrum ook een bijdrage aan de ontwikkeling van een innovatieve gentherapie en regenera-tieve therapieën.

“Onze patiënten verwachten een medische zorgverle-ning die beantwoordt aan internationale normen, maar willen daarvoor terecht kunnen in hun eigen buurt.”

“Wij leveren inspanningen opdat al onze patiënten toegang zouden hebben tot de meest aangewezen, innovatieve therapeu-tische opties.”


O n z EE x p E r t i s E d O m E i n E n

Raadplegingen

Cardiale beeldvorming

Coronair lijden

Hartritmestoornissen

Kleplijden

vaatziekten

Hartfalen en transplantatie

intensieve zorgen en hospitalisatie

Cardiale revalidatie

OLV Ziekenhuis 11


Angèle Vanhecke (Cardiologie Ni-nove): “Hartpatiënten kunnen ook op Campus Ninove terecht voor consultaties en onderzoeken. Uiter-aard werken we naadloos samen met onze collega’s in Aalst wanneer een specifieke ingreep of behande-ling is vereist, die niet in Ninove kan gebeuren. Velen onder ons, artsen, verpleegkundigen, secretaressen werken campusoverschrijdend. Hierdoor weten we hoe de dienst werkt en kennen we bijna alle col-lega’s ook persoonlijk. Goede com-municatie is belangrijk, en daar va-ren onze patiënten goed bij. Ikzelf fiets ook regelmatig mee met de pa-tiënten van Harva; ook dat schept een band. Mensen helpen, en zo het verschil maken, dat maakt deze job zo boeiend.”

Els Van Laer (midden op de foto, samen met Isabelle Cob-bout, links, en Nancy Claessens, rechts): “HoofdVerpleegkun-dige in het katheterisatielab… dat is toch wel heel bijzonder. Samen met de artsen vormen we één team dat volledig is gefocust om elke ingreep voor elke patiënt zo perfect mogelijk uit te voeren – keer op keer, ook wanneer seconden tellen. Dat vereist kennis, ervaring, inzet, concentratie… maar de voldoe-ning is ook groot. We zijn een hechte ploeg. Dat merken onze patiënten ook, en dat geeft hen vertrouwen. Zij kunnen op ons rekenen, dag en nacht.”

“we zijn perfect op elkaar afgestemd en bieden dus naadloze zorg voor de patiënt”

Isabelle Keymolen (links voor-aan op de foto, samen met het team Cardiologie Asse): “Maak een hart voor de zorg: wij wa-ren er natuurlijk meteen bij om mee te doen aan deze cam-pagne, die in aanloop naar de Dag van de Zorg werd opgezet. Campus Asse is misschien een relatief klein ziekenhuis in ver-gelijking met het OLV in Aalst, maar ook hier zijn we als OLV

Hartcentrum sterk vertegen-woordigd. “Een hart voor de zorg”, daar werken we dagelijks aan. Door onze kleinschalig-heid staan we dicht bij elkaar: we vormen een hecht team. We houden ook de drempel met onze patiënten bewust zo laag mogelijk. Een hechte band met onze patiënt, dat vinden we even belangrijk als de beste medische zorg.”

OLV Ziekenhuis 13

Willy Timmermans (Device & teaching manager): “Ik heb de dienst weten uitbreiden, nieuwe technie-ken hun intrede zien doen, jonge mensen zien toe-komen en doorgroeien,… Ik vind mijn job nog altijd even boeiend dan in het begin van mijn loopbaan. Ervaring is onbetaalbaar, en die probeer ik zo goed mogelijk door te geven aan jonge collega’s. Kennis is nooit volkomen, want er komen nog elke dag nieu-we dingen bij. Dat houdt me jong.”

Jurgen Van Damme (rechts op de foto, naast Lesley Moerman, klini-sche fellow): “Verpleegkundige op het operatiekwartier: daar kies je bewust voor. Ik wist al dat ik daar wou werken toen ik mijn studies verpleegkunde startte. Ik werk nu op cardiochirurgie, en dat vind ik toch nog wel een aparte discipline binnen het OK, wat op zich al een speciale en specialistische omge-ving is. Hier voel ik dat ik echt het verschil kan helpen maken voor de patiënten. Al mijn collega’s voelen dat ook zo aan. We zijn trots op onze dienst en we doen er dan ook alles aan om onze reputatie ge-stand te doen.”

Micheline De Deurwaerder (diëtiste OLV Hartcentrum, rechts op de foto, samen met hartfalen- en transplantver-pleegkundige Elly Boel): “Hartpatiënten moeten na hun ingreep hun levenswijze aanpassen. Een aangepaste voeding is aangewezen en zo komen ze bij mij of mijn collega’s terecht. We zorgen er niet alleen voor dat elke patiënt tijdens zijn verblijf voeding op maat krijgt, maar we voorzien ook educatie aan de patiënt over hoe hij deze richtlijnen in de thuis-situatie kan verwezenlijken. Betrokken-heid bij de patiënt en zijn omgeving zijn daarbij essentieel. Dat is de uitdaging in onze job.”

expertisedomein

Het Olv Hartcentrum neemt een voorname plaats in binnen het nationale en interna-tionale landschap en staat gekend voor de multidisciplinaire benadering, behandeling en opvolging van complexe cardiovasculai-re pathologieën. deze diversificatie vertaalt zich ook binnen onze polikliniek. Patiënten met klachten welke mogelijks duiden op hart- en vaatlijden, dienen uiteraard binnen het kortst mogelijke tijdsbestek uitsluitsel te krijgen over voor hen bedreigende aan-doeningen.

Onze polikliniek is de plaats waar wissel-werking tussen patiënt, huisarts en car-dioloog in een ontspannen ongedwongen kader kan gebeuren. Ondanks het ambu-lante karakter wordt hier in een “one stop shop”-concept reeds zeer ver gegaan in de diagnostiek. door de organisatie van onze polikliniek en de inzet van secretariële en technische medewerkers wordt gezorgd voor een onmiddellijke hoogstaande en wetenschappelijk onderbouwde diagnos-tiek. zodoende wordt binnen een relatief kort tijdsbestek onderliggende pathologie ontdekt.

door onze uitgebreide staf aan cardiolo-gen –momenteel bestaande uit 22 erken-de stafleden met elk hun eigen subdisci-pline– slaagt ons centrum erin om op elke werkdag te zorgen voor een snelle opvang op alle campi. Elke patiënt kan, na tussen-komst van de huisarts, elke werkdag wor-

raadplegingen

den gezien via de polikliniek op de campi Aalst, Ninove en Asse. Uiteraard staan we 24/7 paraat via de spoedgevallen in Aalst en Asse, waar we intens samenwerken met de stafleden Urgentiegeneeskunde. Binnen onze eigen groep cardiologen is er ook gezorgd dat collega’s gespecialiseerd zijn in de urgentie-geneeskunde en de intensieve verzorging, zodat de wisselwerking met de verschillen-de disciplines zo vlot mogelijk verloopt en de zorg naar de patiënt rimpelloos verloopt.

jaarverslag Hartcentrum Olv Aalst14

Conform de complexiteit van onze dienst-verlening binnen de cardiologie is er naast de klassieke algemene consultatie cardio-logie een bijkomende specialisatie door-gevoerd. deze opsplitsing behelst –naast een voor de hand liggende pacemaker-en defibrillatorkliniek– een aparte entiteit met doorgedreven specialisatie naar hartfalen en revalidatie, ritmeproblemen en een in Omdat het merendeel van de tests en

onderzoeken al bij de eerste consulta-tie plaatsvindt, weten de patiënt en zijn huisarts doorgaans meteen waar het op staat, en kan de behandeling snel wor-den aangevat

Het consultatieaanbod werd recent uitgediept naar sportcardiologie en congenitale cardiologie om tege-moet te komen aan de toenemende noden op dat vlak.

15Olv ziekenhuis

uitbouw zijnde klepkliniek en kliniek voor adulte congenitale pathologie, dit laatste in nauwe samenwerking met de dienst Adulte congentiale cardiologie van het Uz gast-huisberg. daarnaast zijn we reeds enkele jaren actief in de sportwereld, waar we topatleten be-geleiden en screenen op cardiovasculair vlak. we zorgen ook voor de wetenschap-pelijk onderbouwde screening van onze jeugd, een actueel heikel punt, alhoewel onze expertise hier de actuele politieke dis-cussies overstijgt.

Teneinde onze dienstverlening optimaal te maken en het hoofd te bieden aan de toe-nemende verkeersproblematiek werken we preferentieel samen met satellietconsulta-ties te grimbergen (http://www.drfrank-bauwens.be) en Antwerpen (wwwhartcen-trumantwerpen.be).

Raadplegingen kunnen zowel telefonisch als via een web-form geboekt worden.Onze dienst levert ook een belangrijke bij-drage naar algemene primaire preventie toe. zo hebben we meerdere projecten op-gestart waarbij we pro deo voor de school-gaande jeugd zorgen voor opleidingen EHBO en reanimatie. deze eerste handelin-gen hebben vaak een zeer beslissende rol naar overleving van slachtoffers. zo hebben we er ook voor gezorgd dat op verschillen-de lokalisaties automatische externe defi-brillatoren (AEds) werden geïnstalleerd op openbare plaatsen. Ook onze begeleiding van sportclubs –waar we advies geven met betrekking tot voorkomen en behandelen van plotse dood– heeft reeds meermaals zijn vruchten afgeleverd.

Ons teamArtsen CardiologieCampus Aalst (tel: 053/72.44.33)• dr. Emanuele Barbato• dr. jozef Bartunek• dr. Sofie Cuypers• dr. Bernard de Bruyne• dr. Tom de Potter• dr. Herbert de Raedt• dr. Riet dierckx• dr. Peter geelen• dr. marc goethals• dr. Paul Nellens• dr. walter Paulus• dr. martin Penicka• dr. dan Schelfhaut• dr. guy van Camp• dr. marc vanderheyden• dr. Carlos van mieghem• dr. Sofie verstreken• dr. william wijns

Campus Asse (02 300 63 37)• dr. jan leeman• dr. dan Schelfhaut• dr. Peter Peytchev• dr. guy van Camp• dr. Eric wyffels

Campus Ninove (054 31 20 63)• dr. Sofie Cuypers• dr. Herbert de Raedt• dr. Riet dierckx• dr. Paul Nellens• dr. luc van damme• dr. marc vanderheyden• dr. Carlos van mieghem

Innovaties• Opstart raadpleging sport-

cardiologie

• Opstart hartklepkliniek

• Opstart raadpleging congenitale hartaandoeningen bij de volwassene

• website cardiologie (www.hartcentrumaalst.be)


expertisedomein

Echocardiografie neemt een belangrijke plaats in binnen de diagnostiek van cardio-logische aandoeningen. Het Olv Hartcen-trum beschikt over alle basis- en nieuwe diagnostische mogelijkheden binnen de echocardiografie, waaronder driedimensi-onele, transthoracale en transoesofageale echocardiografie en deformatiebeeldvor-ming (strain en strain rate).

Omwille van de expertisedomeinen van het Olv Hartcentrum -waaronder hartfa-len, kleplijden en structureel hartlijden– kunnen de specialisten echocardiografie niet enkel gebruik maken van de nieuwste echocardiografische technieken, maar be-schikken ze ook over een groot arsenaal high-end toestellen. Aangezien er binnen het Olv Hartcentrum een groot aantal experten in cardiale beeld-vorming over een Europese accreditering beschikken, werd ook aan het laboratorium echocardiografie een Europees accredite-ringscertificaat toegekend.

Het belangrijkste onderzoeksonderwerp in echocardiografie is kleplijden.Cardiale CT en coronaire CT zijn eveneens belangrijke technieken voor de niet-inva-sieve cardiale beeldvorming. Samen met de dienst medische beeldvorming verzekeren onze experten ter zake ook op dit domein hoogkwalitatieve beeldvorming, zowel van de cardiale structuren als van de coronaire anatomie.

Cardiale beeldvorming

magnetische resonantie (mR) is niet meer weg te denken uit het nazicht van struc-tureel hartlijden. Het biedt hoogwaardige kwaliteitsbeeldvorming, ook bij die pa-tiënten bij wie echocardiografie soms is be-moeilijkt. de dienst Cardiologie van het Olv ziekenhuis heeft ook voor deze techniek een cardioloog met Europese accreditering.

Hoogkwalitatieve beeldvorming is niet al-

leen vereist voor diagnosestelling, maar biedt ook de nodige garantie voor het veilig uitvoeren van interventionele technieken zoals atriale fibrillatie-ablatie, TAvi, mitra-Clip, … de experten in de cardiale beeld-vorming van het Olv Hartcentrum staan daarvoor in, en vormen dus een belangrijke schakel in de totale zorgketen die het Olv Hartcentrum aan de patiënten biedt.

De meest gesofisticeerde infrastructuur – ook voor cardiale CT en NMR – gekop-peld aan de expertise van onze cardio-logen-echografisten, resulteerde in een Europese accreditatie voor cardiale beeldvorming.

Onze experten in de cardiale beeldvorming spelen een belangrijke rol in de diagnose van cardiale aandoenin-gen, maar bieden met hun hoogkwalitatieve beeld-vorming ook essentiële ondersteuning bij belangrijke interventionele cardiologische ingrepen.

OLV Ziekenhuis 17

Ons teamCampus Aalst (tel: 053/72.44.33)• dr. martin Penicka• dr. guy van Camp • dr. Carlos van mieghem

Werking 2014de eenheid voor cardiale beeldvor-ming heeft niet allen belangrijke klinische activiteit, het beschikt bo-vendien over alle nieuwe innovatieve technieken om de hoogtechnologi-sche interventionele cardiologie te ondersteunen. zowel de materiële ondersteuning als de bestaffing staan garant voor een degelijke kwaliteit. dat wordt gestaafd door de Europese accreditering van het labo. Cardiale mRi en CT zijn niet meer weg te denken uit het diagnostisch arse-naal van de cardioloog en ook hier beschikt het hartcentrum niet alleen over de infrastructuur maar ook over speciaal opgeleide cardiologen om hoogstaande kwaliteit te garanderen.

Klinische Studies• diffuse hartfibrose en strain ima-

ging in patiënten met aortaklep-stenose.

• Nieuwe driedimensionele echo-cardiografische en mRi-methoden ter evaluatie van de ernst van het mitraliskleplijden.

• lange termijn outcome van

post-geïsoleerde mitralisklepplas-tie met behulp van endoscopische chirurgie.

• Effect van mAzE op het voorko-men van voorkamerfibrillatie in vergelijking met standaard trans-femorale technieken.

• SUCCOUR studie: de rol van strain imaging in de vroegtijdige detec-tie van door chemotherapie geïn-duceerde cardiotoxiciteit bij vrou-wen met borstkanker

• Plaque-analyse in patiënten met ACS en mSCT

Publicaties• Wijns W, Van Mieghem C, Penic-

ka M (2014). minimizing CT an-giography radiation burden while maintaining accuracy through noi-se reduction: is lower always bet-ter? j Am Coll Cardiol., 64(8), 781-3.

• vecera j, Bartunek J, Vanderhey-den M, Kotrc m, Kockova R, Penic-ka M (2014). Three-dimensional echocardiography-derived vena contracta area at rest and its in-crease during exercise predicts clinical outcome in mild-modera-te functional mitral regurgitation. Circ j., 78(11), 2741-9

• Kerkhove d, fontaine C, droog-mans S, de greve j, Tanaka K, van de veire N, Van Camp G (2014).

How to monitor cardiac toxicity of chemotherapy: time is muscle! Heart., 100(15), 1208-17.

• vandendriessche T, Kotrc m, Tijs-kens m, Bartunek J, delesie m, Paelinck BP, de Bock d, Penicka M, Stockman B, de maeyer C, vrints C, Vanderheyden M, Claeys m (2014). Percutaneous mitral valve repair in high-risk patients: initi-al experience with the mitraclip system in Belgium. Acta Cardiol., 69(3), 265-70

Fellows en opleidingende afdeling heeft een jarenlange ervaring in de opleiding van binnen-landse en buitenlandse fellows. Elk jaar worden drie of vier Belgische as-sistenten en één of twee buitenland-se fellows opgeleid om enerzijds de routinematige onderzoeken te leren uitvoeren en anderzijds ook weten-schappelijk onderzoek te verrichten. wat onderzoek betreft won recente-lijk het werk van dr. Corina mirica de prestigieuze research grant van de Europese vereniging voor cardiovas-culaire beeldvorming.

• dr. jan vecera (fellow)• dr. martin Kotrc (fellow)• dr. Corina mirica (fellow)• dr. Tomas Ondrus (fellow)

Het therapeutische arsenaal voor de be-handeling van vernauwingen van krans-slagaders en de daaruit voortkomende aandoeningen – myocardinfarct en angina pectoris – strekt zich uit tussen levensstij-laanpassingen aan de ene kant en coro-naire bypasschirurgie aan de andere zijde. Het spectrum van behandelingen werd de voorbije decennia opengetrokken en verbreed met de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen en nieuwe technieken, waaronder percutane coronaire interven-ties (PCi’s). Het Olv Hartcentrum heeft als klinisch onderzoekscentrum talrijke thera-peutische doorbraken in dit domein niet al-leen kunnen meemaken, maar ook mee-ge-maakt. dat geldt zowel voor PCi’s als voor innovatieve chirurgische ingrepen.

Reeds meer dan twintig jaar vervult het Olv Hartcentrum een voortrekkersrol in het ont-wikkelen van minder invasieve chirurgische overbruggingsoperaties. zo werd hier de techniek ontwikkeld waarbij het hart niet meer dient stilgelegd te worden tijdens de overbruggingsoperatie (Off-Pump Co-ronary Artery Bypass, OPCAB). Ruim vijftien jaar terug vervulde het Olv Hartcentrum een echte pioniersrol door robotchirurgie in te zetten voor deze ingrepen. daarbij wordt via een minimale opening tussen de ribben, op kloppend hart, de borstslagader gebruikt als bypass op de belangrijkste kroonslagader, de lAd. Hiervan is bewezen dat dit een optimaal langetermijnresultaat bevordert. Het Olv Hartcentrum neemt sindsdien het geven van opleiding in deze technieken aan chirurgen over de hele we-reld sterk ter harte.

Binnen het zeer volledige therapeutisch ar-senaal van het Olv Hartcentrum, selecteren we telkens minutieus de minst ingrijpende therapie waarmee de patiënt toch afdoen-de kan worden geholpen. Twee maal per

Coronair lijden


expertisedomein

OLV Ziekenhuis 19

week bespreekt het hartteam –waarin car-diologen, cardiochirurgen en intensivisten zitten– de voorliggende casussen en stip-pelt het in gezamenlijk overleg de beste therapie uit voor elke patiënt. Ondanks onze betrokkenheid bij de ontwikkeling van nieuwe therapeutische opties schake-len we ze nooit als een automatisme in. Het belang van een nauwgezette diagnose kan immers niet onderschat worden. wij beste-den veel aandacht aan het op punt stellen van een therapie op maat van elke patiënt.

daarbij maken we gebruik van ffR-metin-gen, een technologie die in ons centrum ontwikkeld en gevalideerd werd en onder-tussen wereldwijd ingang gevonden heeft. Het bepalen van de fractional flow Reserve in een vernauwde kransslagader blijft het ultieme middel om de ernst van de aandoe-ning precies vast te stellen. Enkel door dit te doen kan men de meest aangewezen be-handeling voor de patiënt uitstippelen. wij zijn ervan overtuigd dat ffR-metingen een belangrijke rol zullen blijven vervullen in de toekomst. daarom werken we o.a. mee aan klinische studies voor de ontwikkeling van een techniek om de ffR-waarden op een niet-invasieve manier, via een klassieke CT-scan te laten berekenen. Hierdoor kunnen we veel beter selecteren welke patiënten uiteindelijk een revascularisatie dienen te ondergaan. Een goede zaak voor de pa tiënt!

“ Niettegenstaande het therapeutisch arsenaal van het OLV Hartcentrum ook de meest geavanceerde technologische opties bevat, zoeken we telkens minu-tieus naar de minst ingrijpende therapie waarmee de patiënt toch afdoende kan worden geholpen. ”

“ Dankzij de combinatie van minimaal-invasieve chi-rurgie en percutane coronaire interventies kunnen we nu ook ziekere en oudere patiënten helpen, voor wie we voorheen enkel een operatie met hoog risico kon-den voorstellen. ”

Ons teamArtsen Cardiologie• dr. jozef Bartunek• dr. Emanuele Barbato• dr. Bernard de Bruyne• dr. marc vanderheyden• dr. Carlos van mieghem• dr. william wijns• dr. Eric wyffels

Artsen Cardiovasculaire en thoracale heelkunde• dr. Roel Beelen• dr. filip Casselman• dr. ivan degrieck• dr. Bernard Stockman• dr. frank van Praet

Innovaties• Bio-absorbeerbare stents/scaffolds

• OCT (Optical Coherence Tomo-graphy): een in de katheter geïn-tegreerd intra-cardiaal beeldvor-mingssysteem waarbij gebruik wordt gemaakt van licht in plaats van ultrasound.

• CTO (Chronical Total Occlusion): Openmaken van dichtgeslibde kransslagaders.

• intracoronair thermodilutiepro-gramma

• Rotablatie: rotatie-atherectomie, gebruikt wanneer de plaque te hard is voor angioplastie

Klinische studies• Contrast. Can contrast injection

better approximate ffR compared

Een vernieuwend concept op dit domein is de hybride therapie, waarbij het beste uit beide werelden wordt gecombineerd: enerzijds chirurgie met aandacht voor mi-nimaal invasieve technieken, en anderzijds de meest geavanceerde technieken voor percutane coronaire interventies. Een bre-de groep van patiënten komt in aanmer-king voor dit innovatieve concept, inclusief bepaalde ziekere en oudere patiënten die voorheen voor minder therapeutische op-ties in aanmerking kwamen.

Het Olv Hartcentrum timmert verder aan de weg en blijft trouw aan zijn opdracht meezoeken naar nieuwe, nog betere behandelingen. dankzij deze leidersrol hebben onze artsen toegang tot de aller-nieuwste technieken en kunnen ze, in het belang van onze patiënten, deze heel snel toepassen in de dagdagelijkse praktijk. voorbeelden hiervan zijn legio. Als klinisch onderzoekscentrum konden wij vijf jaar voor deze beschikbaar waren voor het gro-te publiek reeds bio-oplosbare stents im-planteren in patiënten die hiervoor in aan-merking kwamen. de gunstige impact op levenskwaliteit en vijfjaaroverlevingskans van deze biologisch afbreekbare stents werd recent bevestigd door de resultaten van de eerste opvolgingsstudies met grote-re patiëntengroepen.


to pure resting physiology?

• EndoPraClo. Effects of Prasugrel versus Clopidogrel on myocardial and Peripheral microvascular dys-function in Patients Undergoing Elective Percutaneous Coronary intervention

• Euro-CTO. European Registry on Chronic Total Occlusion

• EXPlorE. Evaluating xience v and lvf in PCi on occlusions after STE-mi

• FAME III. fractional flow Reserve versus multi vessel Evaluation

• FFR-QCA . Computation of fracti-onal flow Reserve by Quantitative Coronary Angiography

• Global SymplicITY Registry. glo-bal Prospective registry for sympa-thetic renal denervation in selec-ted indications Through 3-5 Years

• GRAFFiTi. graft Patency After ffR-guided versus Angio-guided CABg: a randomized clinical Trial

• Popular Genetics. Cost-effective-ness of CYP2C19 genotype guided treatment with antiplatelet drugs in patients with ST-segment-ele-vation myocardial infarction un-dergoing immediate percutane-ous coronary intervention with stent implantation: optimization of treatment.

• STEMI registration in Belgium. Belgische registratie van myocard-infarcten met ST-elevatie, focus on genderverschillen

Publicaties• De Bruyne B, fearon wf, Pijls NH,

Barbato E, Tonino P, Piroth z, jagic N, mobius-winckler S, Rioufol g, witt N, Kala P, macCarthy P, Eng-ström T, Oldroyd K, mavromatis K, manoharan g, verlee P, frobert O, Curzen N, johnson jB, limacher A, Nüesch E, jüni P; fAmE 2 Trial in-vestigators (2014). fractional flow reserve-guided PCi for stable coro-nary artery disease. N Engl j med., 371(13),1208-17

• leesar m, white C, De Bruyne B (2014). Stenting for renal-ar-tery stenosis. N Engl j med., 370(19),1853.

• Barbato E, Herman A, Benit E, janssens l, lalmand j, Hoffer E, Chenu P, guédès A, missault l, Pi-renne B, Cardinal f, vercauteren S, Wijns W (2014). double-blind pa-rallel placebo-controlled study to evaluate the effect of molsidomi-ne on the endothelial dysfunction in patients with stable angina pec-toris undergoing percutaneous coronary intervention: the mEd-COR Trial. j Cardiovasc Transl Res., 7(2), 226-31

• Authors/Task force members, windecker S, Kolh P, Alfonso f, Col-let jP, Cremer j, falk v, filippatos g, Hamm C, Head Sj, jüni P, Kappe-tein AP, Kastrati A, Knuuti j, land-messer U, laufer g, Neumann fj, Richter dj, Schauerte P, Sousa Uva m, Stefanini gg, Taggart dP, Tor-racca l, valgimigli m, Wijns W, wit-kowski A (2014). 2014 ESC/EACTS

guidelines on myocardial revascu-larization: The Task force on myo-cardial Revascularization of the European Society of Cardiology (ESC) and the European Associa-tion for Cardio-Thoracic Surgery (EACTS)developed with the spe-cial contribution of the European Association of Percutaneous Car-diovascular interventions (EAPCi). Eur Heart j., 35(37), 2541-619.

Fellowships en opleidingenFellowships• dr. julien Adjedj (fellow)

• dr giuseppe di gioia (fellow)

• dr. Angela ferrara (fellow)

• dr. vincent floré (resident)

• dr. mariano Pellicano (fellow)

• dr Stellios Pyxaras (fellow)

• dr. luigi Serafino (fellow)

• dr. gabor Toth (fellow)

Opleidingen• ATP course, Aalst-Eindhoven

• ATP ESC Course, Nice

• Rotablator workshop, Aalst

• OCT workshop, Aalst

21Olv ziekenhuis

De raadplegingslokalen en de verpleegeenheid van het OLV Hartcentrum Aalst zijn geconcentreerd in de X-blok, met links in beeld X-Zuid en rechts X-Noord.


expertisedomein

Hartritmestoornissen

Het Olv Hartcentrum was in 1990 één van de allereerste diensten in België om een geïntegreerde eenheid voor de be-handeling van hartritmestoornissen op te richten. Sedertdien vervult deze dienst voor cardiale elektrofysiologie een pi-oniersrol bij de introductie van nieuwe behandelingsmethoden zoals radiofre-quentie-ablatie van tachycardieën, defi-brillatortherapie voor levensbedreigende hartritmestoornissen en cardiale resyn-chronisatietherapie.

Net zoals op de andere expertisedomei-nen besteden onze artsen bij hartritme-stoornissen veel aandacht om het pro-bleem van elke patiënt gedetailleerd in kaart te brengen en de meest aangewe-zen therapeutische strategie uit te stippe-len. Bij die beoordeling wordt uiteraard vertrokken van een behandeling die de onderliggende hartritmestoornis op de meest afdoende manier kan oplossen. vervolgens wordt onderzocht wat de minst invasieve techniek is om die uit te voeren.

de meeste hartritmestoornissen kunnen effectief behandeld worden in het elek-trofysiologisch katheterisatielaboratorium, zonder chirurgische ingreep. Het voorbije jaar verfijnden onze cardiologen-elektrofy-siologen het gebruik van 3d-beeldvorming en intracardiale echocardiografie om beter

in staat te zijn complexe hartritmestoor-nissen, zoals voorkamerfibrillatie en ven-trikeltachycardie, te behandelen. Hierdoor konden we meer patiënten helpen met veel minder gebruik van röntgenstralen en met betere resultaten. Tevens zagen we een groeiend aantal patiënten met le-vensbedreigende hartritmestoornissen op basis van een litteken aan de buitenzijde (epicard) van de hartspier. dankzij een mi-nimaal invasieve kathetertechniek waarbij de ablatiekatheter via een prik onder het

borstbeen bij het epicard ge-bracht wordt, konden veel van deze patiënten nu toch behan-deld worden.voor de implantatie van pace-makers, iCds (implanteerbare cardioverter-defibrillatoren) en cardiale resynchronisatietoe-

“Dankzij geavanceerde beeldvormingstech-nieken kunnen we via katheterisatie ook in-grijpen op ritmestoornissen in heel moeilijk bereikbare delen van het hart.”

stellen werken de cardiologen-elektrofysio-logen samen met de hartchirurgen van het Olv Hartcentrum. deze hartchirurgen heb-ben sedert vele jaren een uitgebreide ex-pertise, zowel voor de implantatie van toe-stellen om het hartritme te regelen als voor de chirurgische behandeling van hartritme-stoornissen. zo blijkt de hartchirurg uitste-kend geplaatst te zijn om tijdens een mini-maal invasieve ingreep voor de plaatsing van een cardiale resynchronisatieëlektrode ‘on the spot’-resynchronisatie toe te passen. Tijdens het plaatsen van de elektrode op de buitenkant van de hartspier onderzoekt de chirurg in welke positie de elektrische sti-mulatie van de iCd of pacemaker de beste resynchronisatie van het hart oplevert. dit maakt een preciezere ingreep mogelijk en leidt tot een groter aantal ‘responders’ bij de behandelde patiënten, die naast ritme-

OLV Ziekenhuis 23

Ons teamArtsen Cardiologie• dr. Tom de Potter• dr. Peter geelen• dr. Peter Peytchev

Artsen Cardiovasculare en thoracale heelkunde• dr. Roel Beelen• dr. filip Casselman• dr. ivan degrieck• dr. Bernard Stockman• dr. frank van Praet

Innovaties• Eerste ablaties van de rech-

ter voorkamer met behulp van 3d-prints (‘first in man’)

• vKf-ablatie op basis van 3d-ro-tatieangiografie, ‘custom made workflow’, in huis ontwikkeld, zeer sterke reductie van radiatie

• Ablaties gebaseerd op intracardi-ale echocardiografie

• Epicardiale ablatie van ventrikel-tachycardie

• Percutane sluiting van het linker hartoor ter preventie van throm-bo-embolische complicaties bij voorkamerfibrillatie

• implantatie van subcutane iCd zonder endovasculaire geleiders (‘leadless iCd’)

• Cryo-ablatie waarbij het gewens-te litteken om een hartritmestoor-nis te corrigeren, via bevriezing wordt aangebracht. deze tech-niek impliceert aanzienlijk minder en minder ernstige bijwerkingen.

• ‘On the spot’-resynchronisatie bij iCd-implantatie

• gebruik van lasertechnologie bij het verwijderen van geïnfecteer-de of niet-functionerende gelei-ders van iCds

Klinische studies• Cryocure. Prospective multicen-

ter investigation of the Adagio Plarstar System in Subjects with Atrial flutter

• EAST. Early Treatment of Atrial fibrillation for Stroke prevention Trial

• EWOLUtion. Registry on watch-man Outcomes in Real-life Utili-zation

• ESC ELECTRa (European lead Ex-traction ConTRolled) registry.

Publicaties• viggiano A, Bardhaj g, morrice K,

Peytchev P, Geelen P, De Potter T. does the left atrium volume affect clinical outcome after pul-monary vein isolation? Acta Car-diologica 2014;69(5):587 (Winner of Meda Pharma Best Poster Pre-sentation)

• Bardhaj g, viggiano A, morrice K, Peytchev P, Geelen P, De Potter T. is the left atrial volume a factor in the acute procedural success of pulmonary vein isolation? Acta Cardiologica 2013;69(5):587

• De Potter T (2014). The Euro-pean Society of Cardiology Young Community groups. Eur Heart j., 35(32), 2130-1

Opleidingen• workshop complexe ventriculaire

ritmestoornissen

• workshop linker hartoorsluiting

• workshop 3d-beeldvorming en vKf-ablatie

Fellows• dr. Keith morrice (fellow)

• dr. gazmend Bardhaj (fellow)

• dr. Aniello viggiano (fellow)

“On the spot-resynchronisatie zorgt voor een groter aantal ‘responders’ onder patiënten bij wie een pacema-ker of ICD wordt ingeplant.”

stoornissen ook lijden aan pompfalen.Ook zagen we het voorbije jaar een groei in het aantal patiënten bij wie het geïmplanteerde toestel en de elektrodes verwijderd moesten worden wegens infectie of breuk van de gelei-ders. Het grootste deel van dze patiënten wer-den hiervoor verwezen vanuit het hele land, aangezien deze delicate ingrepen een specifie-ke expertise en apparatuur vereisen die in het Olv Hartcentrum aanwezig zijn.Naast klinische zorgverlening was het centrum voor de behandeling van hartritmestoornissen opnieuw actief op het gebied van onderzoek en onderwijs. Het centrum is een erkend trai-ningsinstituut van de European Heart Rhythm Association en leidt, via een twee jaar durend fellowship, cardiologen op tot cardioloog-elek-trofysioloog. Tevens fungeert het centrum als één van de twee Europese referentiecentra voor vT-ablatie.


Afwijkingen aan aorta-, mitralis- en tricus-pidalisklep komen in toenemende mate voor naarmate de leeftijd vordert. de meest frequent voorkomende klepaandoening is de aortaklepstenose, gevolgd door mitralis-klepinsufficiëntie, die vaak ook gepaard kan gaan met secundaire tricuspidalisklepinsuf-ficiëntie.

de voorbije decennia heeft het Olv Hart-centrum een stevige expertise opgebouwd op het vlak van hartklepoperaties en is uitgegroeid tot een van de toonaangege-vende centra nationaal en internationaal in dit domein. zo werd de endoscopische klepchirurgie in het Olv Hartcentrum ont-wikkeld. deze technologie laat toe om de mitralis- of tricuspidalisklep via een kijkope-ratie te herstellen of te vervangen. daarbij wordt de thorax slechts in heel beperkte mate geopend, en wordt een ingrijpender sternotomie –waarbij het borstbeen over de volledige lengte wordt doorgezaagd– vermeden. de endoscopische mitralisklep-chirurgie biedt een optimaal cosmetisch resultaat, leidt tot minder pijn en een beter postoperatief comfort en zorgt voor een sneller functioneel herstel. Ook innovatieve aortaklepoperaties, waarbij de aortaklep hersteld wordt, zijn goed ingeburgerd. Als internationaal pionier in de endoscopische klepchirurgie kan het Olv Hartcentrum in-

Hartkleplijden en structurele hartafwijkingen

expertisedomein

“ De geïntegreerde en multidiscipli-naire aanpak van de patiënten bin-nen de hartklepkliniek garandeert een optimale opvolging en timing van de interventie. ”

OLV Ziekenhuis 25

Ons teamArtsen Cardiologie• dr. Emanuele Barbato• dr. jozef Bartunek• dr. Bernard de Bruyne• dr. Tom de Potter• dr. martin Penicka• dr. guy van Camp• dr. marc vanderheyden• dr. william wijns


Beknopt verslagHet Olv Hartcentrum behoort tot de centra met een grote ervaring in de minimaal invasieve klepchirurgie en de percutane behandeling van kle-plijden in België en biedt het meest volledige armentarium van tech-nieken voor de geindividualiseerde behandeling van de patiënt met kle-plijden.• Klassieke open hart chirurgische

aortaklep/mitralisklepvervanging en plastie

• mini-sternotomie aortaklepver-vanging

• Endoscopische mitralisklepchirur-gie (herstelling en vervanging)

“ Als internationaal pionier in de endoscopische mitra-lisklepchirurgie kan het OLV Hartcentrum ondertussen bogen op een ervaring ter zake van ruim achttien jaar. ”

“ Het OLV Hartcentrum biedt het volledige armamentarium van klepoperaties aan, van klassieke chirurgie tot minimaal invasieve en percutane ingrepen. ”

middels bogen op een ervaring ter zake van ruim achttien jaar. Het Olv Hartcentrum stelt deze expertise en ervaring ter beschik-king om over de hele wereld teaching rond deze techniek te verzorgen.

Cardiochirurgen, interventiecardiologen en cardioanesthesisten werken steeds vaker en hechter samen. Ook de medische tech-nologie evolueert op dit domein sterker naar elkaar toe, onder andere met de ont-wikkeling van percutane technieken voor het plaatsen van een nieuwe aortaklep of voor het herstel van een lekkende mitra-lisklep met een clip bij een geselecteerde groep van hoogrisico- patiënten. Het Olv Hartcentrum heeft een uitgebreide erva-ring met beide technieken en speelt een leidersrol in de verdere ontwikkeling van de percutane behandeling van kleplijden. dit omvat onder andere een actieve deelname aan ‘first in man’ -studies naar innovatieve interventionele opties.

dankzij deze inspanningen kunnen we het ganse armentarium van technieken aanbie-den en kunnen we de beste therapie voor elke individuele patiënt garanderen. Om dit alles toe te laten werd state-of-the-art multimodale beeldvorming (zie ook pagina 16) geintegreerd in de evaluatie, monito-ring en interventies.

de vergrijzing van de bevolking zorgt er-voor dat het aantal patiënten met structu-rele hartafwijkingen en kleplijden gestadig stijgt . Een vroegtijdige opsporing en een nauwgezette opvolging stellen ons in staat het geschikte moment te bepalen waarop aanvullende therapie noodzakelijk is. Het

is cruciaal om te bepalen tot wanneer ‘wat-chful waiting’ is aangewezen, en wanneer een interventionele of chirurgische ingreep zich opdringt. Artsen van het Olv Hartcen-trum hebben over de jaren een belangrijke expertise opgebouwd in verschillende in-vasieve en niet-invasieve beeldvormings-technieken die het mogelijk maken om de prognose te bepalen en de impact van het kleplijden beter in te schatten. de patiënt met een klepafwijking wordt nu gevolgd binnen het multidisciplinaire zorgpad van de hartklepkliniek. in dit zorgpad worden klinische gegevens, resultaten van echogra-fische beeldvorming (met eventueel CT en mRi) en, zo nodig, ook invasieve hemody-namische informatie van de patiënt op re-gelmatige tijdstippen samen gebracht . Op basis van deze bevindingen stippelen we een beleid uit, samen met de verschillende stakeholders: de patiënt zelf, de huisarts, de cardioloog en de cardiochirurg. ‘Tailored therapy’ wordt zo ook voor deze groep pa-tiënten realiteit!

Het Olv Hartcentrum is eveneens sterk ver-trouwd met de behandeling van structurele afwijkingen. Het sluiten van een aangebo-ren opening tussen beide voorkamers, het sluiten van het hartoortje bij vKf-patiënten met hoog thrombo-embolisch en bloe-dingsrisico zijn maar enkele van de vele percutane behandelingen die hier worden uitgevoerd . daarnaast werden ook binnen dit domein nieuwe devices geïmplanteerd die een rol zouden kunnen spelen bij het remodelleerproces van het hart.


• Endoscopische tricuspidalisklep chirurgische (herstelling en ver-vanging)

• Transapicale en transfemorale aor-taklepvervanging (TAvi)

• Transfemorale percutane mitralis-klepherstel met mitraClip

• Andere interventie bij structurele hartafwijkingen (ASd, PfO, lAA closure, viv)

• Erkenning als TAvi-centrum

Innovaties• geïntegreerde multimodale ima-

ging

• Hartklepkliniek en zorgpad voor mitralis- en aortakleplijden

• Transapicale en transfemorale aor-taklepvervanging

• mitraClip percutane behandeling van mitralisklepinsufficientie

• Transapicale “valve in valve” mitra-lisklepvervanging

Klinische studies• European Registry van TAvi-pati-

enten

• European Regisitry van mitraClip- patiënten

• vergelijking van de chirurgische en minimaal invasieve mitralis-klepherstelling met mitraClip bij

patiënten met hartfalen: single center registry

• Effect van mitralisklepherstelling met en zonder perioperatieve voorkamerablatie op cardiale re-modeling en risico van voorkame-raritmieën

• driedimensionele vena con-tracta-evaluatie van de ernst van mR

Publicaties• Three-dimensional echocardio-

graphy-derived vena contracta area at rest and its increase during exercise predicts clinical outcome in mild-moderate functional mi-tral regurgitation. vecera j, Bar-tunek J, Vanderheyden M, Kotrc m, Kockova R, Penicka M. Circ j. 2014;78:2741-9.

• Percutaneous mitral valve edge-to-edge repair: in-hospital results and 1-year follow-up of 628 pa-tients of the 2011-2012 Pilot Eu-ropean Sentinel Registry. Nickenig g, Estevez-loureiro R, franzen O, Tamburino C, Vanderheyden M, lüscher Tf, moat N, Price S, dal-l’Ara g, winter R, Corti R, grasso C, Snow Tm, jeger R, Blankenberg S, Settergren m, Tiroch K, Balzer j, Pe-tronio AS, Büttner Hj, Ettori f, Sie-vert H, fiorino mg, Claeys m, Ussia gP, Baumgartner H, Scandura S,

Alamgir f, Keshavarzi f, Colombo A, maisano f, Ebelt H, Aruta P, lu-bos E, Plicht B, Schueler R, Pighi m, di mario C; Transcatheter valve Treatment Sentinel Registry inves-tigators of the EURObservational Research Programme of the Euro-pean Society of Cardiology. j Am Coll Cardiol. 2014;64:875-84

• PCR london valves: a very special year.windecker S, fajadet j, Wijns W. Eurointervention. 2014;10:781-3

• Percutaneous mitral valve repair in high-risk patients: initial experi-ence with the mitraclip system in Belgium. vandendriessche T, Kotrc m, Tijskens m, Bartunek J, delesie m, Paelinck BP, de Bock d, Penic-ka M, Stockman B, de maeyer C, vrints C, Vanderheyden M, Claeys mj. Acta Cardiol. 2014:265-70

Fellowships en opleidingen• dr. daniela Corina (fellow)

• dr. martin Kotrc (fellow)

• dr. Tomas Ondrus (fellow)

• dr. jan vecera (fellow)

OLV Ziekenhuis 27

Vaatziekten

expertisedomein

Het hart kan niet functioneren zonder het stelsel voor de bloedsomloop, waarin de slagaders een cruciale rol vervullen. Het Olv Hartcentrum hecht er dan ook belang aan om zowel op cardiaal als vasculair vlak een belangrijke rol te vervullen. Het is één van de weinige centra in België dat officieel erkend is om zowel klassieke aorta-ingre-pen uit te voeren als om endoprotheses te plaatsen.

de aanpak van een occlusie, aneurysma of dissectie van een slagader wordt bepaald naargelang de plaats waar het probleem zich situeert (descendens/ascendens), maar ook naargelang de vorm en de grootte of uitge-breidheid van het probleem. in principe wor-den er in dit expertisedomein gelijkaardige technieken ingezet als voor de behandeling van coronair lijden. men werkt dus zowel via katheterisatie, via endoscopische chirurgie als via klassieke, open chirurgie.

Bij occlusies wordt vaak geopteerd voor een endovasculaire ingreep waarbij de ver-stopping ongedaan wordt gemaakt door ballondilatatie en er ook een stent, stent-graft of een andere prothese kan worden geplaatst. Het alternatief is de overbrug-ging of bypass, die via open chirurgie wordt uitgevoerd.

Ook bij aneurysmata is een endoscopische benadering veelal de eerste optie voor het plaatsen van een stentgraft, waarmee de verbreding van de lichaamsslagader wordt ingeperkt. volgend op de klassieke stent-

“Het OLV Hartcentrum is officieel er-kend om zowel klassieke aorta-ingre-pen uit te voeren als om endoprothe-ses te plaatsen”

28 jaarverslag Hartcentrum Olv Aalst

Ons team• dr. Roel Beelen• dr. ivan degrieck• dr. lieven maene• dr. francis Cooreman

graft deden vervolgens ook de stentgraft met vertakkingen en de versie met uit-sparingen (de fenestrated stentgraft) hun intrede. deze endoprotheses worden op maat van elke individuele patiënt gemaakt aan de hand van CT- of mR-beelden. de overheid laat het plaatsen van dergelijke stentgrafts enkel toe in erkende centra, die een voldoende ruime ervaring hebben met klassieke aorta-ingrepen en waar de betrokken chirurgen een gespecialiseerde opleiding hebben gevolgd. deze endosco-pische benadering zorgt ervoor dat de betrokken patiënt veelal na enkele dagen het ziekenhuis mogen verlaten, terwijl de hospitalisatieduur van een klassieke open ingreep uiteraard veel langer is. Niettemin blijft een klassieke ingreep in bepaalde gevallen de aangewezen optie. Het Olv Hartcentrum hecht er veel belang aan dat de betrokken chirurgen de klassieke open operatietechnieken perfect beheersen, aangezien deze vaardigheden hen ook bij het aanwenden van de nieuwere technie-ken een beter doorzicht geven.

Net als occlusies en aneurysmata worden ook dissecties van het type B, waarbij het hart verder blijft werken tijdens de ingreep, vaker gediagnosticeerd. dit heeft in sterke mate te maken met het feit dat de CT- of mR-scanner vaker en bij een grotere waai-er aan gezondheidsklachten wordt ingezet. de gemiddelde patiënt gaat vandaag dus vaker onder de scanner dan tien jaar terug. Op die manier worden er tijdens onderzoe-ken naar andere gezondheidsproblemen meer vaatproblemen vastgesteld die nog niet tot wezenlijke klachten van de patiënt hebben geleid, en daardoor tijdig kunnen aangepakt worden wanneer nodig. de multidisciplinaire aanpak die in het Olv ziekenhuis wordt gevolgd, werpt ook hier

dus zijn vruchten af. zoals steeds, wordt er oordeelkundig afgewogen wat de meest aangewezen strategie is. Ook op dit do-mein opteert het Olv Hartcentrum waar mogelijk voor de minst invasieve aanpak. Het therapeutische spectrum spreidt zich tussen medicatie-met-opvolging tot een chirurgische ingreep. Net als op andere ex-pertisedomeinen neemt het aantal patiën-ten met complexe, meervoudige cardiovas-culaire problemen gestadig toe. voor deze patiënten groep kan het aangewezen zijn om al deze problemen tegelijk aan te pak-ken. dan wordt er zorgvuldig afgewogen wat het totale gecumuleerde risico is van een klassieke, open ingreep versus meer-dere minimaal-invasieve interventies.

dergelijke afwegingen zijn niet aan de orde voor dissecties van het type A, waarbij de werking van het hart dreigt stil te vallen. Een urgente chirurgische interventie is de enige optie om alsnog acuut hartfalen te voorkomen. in het Olv Hartcentrum is er daarom een uitgebreid wachtsysteem ope-rationeel dat het mogelijk maakt om snel in te grijpen in het belang van de patiënt.

“In de regel opteert het OLV Hart-centrum voor een minimaal inva-sieve, endoscopische benadering waar mogelijk. Maar voor de groeiende groep van patiënten met complexe, meervoudige pro-blemen kan het aangewezen zijn om al deze problemen tegelijk aan te pakken. Dan wordt zorg-vuldig afgewogen wat het gecu-muleerde risico is van één klas-sieke ingreep versus meerdere minimaal-invasieve ingrepen.”

29Olv ziekenhuis

Hartfalen, steunhart en harttransplantatie

expertisedomein


Het Olv Hartcentrum onderscheidt zich door een totaalaanpak op maat van elke pa-tiënt. Eén arts volgt de patiënt op doorheen het gehele verloop van de aandoening. Talrijk zijn dan ook de patiënten die twin-tig jaar of langer door dezelfde cardioloog worden begeleid. zo krijgen ze een vertrou-wensband met hun cardioloog, net als met hun huisarts.

Hartfalen blijft een complexe aandoening: ze kent meerdere potentiële oorzaken, evo-lueert met de tijd en kent nog steeds een hoge morbiditeit en mortaliteit. daarom is het cruciaal om op elk moment de meest aangewezen behandelingsstrategie te be-palen en de patiënt nauwgezet op te volgen. zo kan het zorgtraject op de gepaste manier bijgestuurd worden wanneer nodig.

OLV Ziekenhuis 31

Ons teamArtsen Cardiologie• dr. jozef Bartunek• dr. Riet dierckx• dr. marc goethals• dr. marc vanderheyden• dr. Sofie verstreken


Verpleegkundigen hartfalenkliniek• Ann Beernaert• Elly Boel• margot de Proft• Theo gooris, transplant

coördinator • geert van gyseghem,

transplant coördinator

Innovatie• Stamcelprojecten (zie verder pagi-

na 47) bij patiënten met acuut en chronisch ischemisch hartlijden

op regelmatige tijdstippen met de respec-tievelijke experten in de deeldomeinen zorgt ervoor dat de beste ingreep of thera-pie voor elke individuele patiënt kan uitge-dokterd worden.

Om het meest optimale zorgplan te kun-nen uitstippelen, streven wij ernaar om over een zo volledig mogelijk therapeutisch arsenaal te beschikken, met nadruk op mi-nimaal invasieve technieken. zo kunnen we aan elke individuele patiënt de meest aangewezen therapeutische optie bieden. Hoe uitgebreid ons therapeutisch arsenaal ook is, toch evalueren we eerst altijd of een conservatieve aanpak mogelijk is vooraleer gesofisticeerde ingrepen te overwegen. in het Olv Hartcentrum wordt dus geen ‘one size fits all’-aanpak gevolgd.

Ondanks de vooruitgang op het vlak van medicatie en chirurgische technieken blijft er een plaats voor nieuwe behandelingen van hartfalen. daarom werkt ons team ook actief mee aan de ontwikkeling van nieu-we therapieën, nieuwe technieken, nieuwe procedures, nieuwe zorgconcepten…

door deze totaalaanpak kunnen we een steeds groter aantal hartfalenpatiënten helpen. we bieden hen niet alleen een be-tere kwaliteit van leven, maar ook een be-tere levensverwachting. zelfs wanneer een complexe ingreep onvermijdelijk wordt in het ziekteproces, doen we er alles aan om de betrokken patiënten een steeds betere levensverwachting en levenskwaliteit te bieden.

de hartfalenpatiënt kan in het Olv Hartcen-trum terecht voor een totaalaanbod: van geneesmiddelen therapie, over een onder-steunende therapie met toestellen zoals pacemakers en iCds, en nieuwe innovatieve behandelingen, tot steunhart en harttrans-plantatie. Het Olv Hartcentrum is het eni-ge Belgische niet-universitaire ziekenhuis dat een erkenning heeft voor steunhart en harttransplantatie.

we vinden het ook belangrijk om gebruik te kunnen maken van de meest geavanceerde technieken voor telemonitoring. zo kunnen we voor elke patiënt op het juiste moment de strategie bijsturen in functie van de evo-lutie van zijn ziekte. Op die manier kunnen hospitalisaties vaak worden vermeden.

Hartfalen is vaak geen geïsoleerd probleem, maar is geassocieerd met andere patholo-gieën. Een multidisciplinaire aanpak is dan ook primordiaal. deze aanpak impliceert regelmatig overleg met collega’s uit andere specialiteiten. daarnaast vervult het uniek elektronisch medisch dossier, zoals dat bin-nen het Olv ziekenhuis wordt gebruikt, een belangrijke rol bij de opvolging van deze patiënten.

Het is ook belangrijk dat er in het hartcen-trum experten in alle deelspecialismen van de cardiologie actief zijn. Hartfalen kan im-mers veroorzaakt zijn door andere cardiale problemen en het is het belangrijk om die van bij aanvang te identificeren. moeten die meteen worden aangepakt, of is het beter om ze verder op te volgen? Samenspraak

>

“ Dankzij een uitgebreid thera-peutisch arsenaal kunnen we aan elke individuele patiënt de meest aangewezen therapeutische op-tie bieden. In het OLV Hartcen-trum wordt dus geen ‘one size fits all’-aanpak gevolgd. “


>

• mitraClipprocedure bij patiënten met ernstige mitralisklepinsufficiëntie.

• Parachute implantatie bij patiënten met lv aneurysma

• gentherapie bij patiënten met chronisch hartfalen

• Telemonitoring voor de ambulante op-volging van patiënten met chronisch hartfalen (flanders Care)

• minimaal invasief plaatsen van lvAd device

• gebruik van niet-invasieve devices om de hemodynamische toestand bij hartfalen-patiënten te beoordelen

• N. vagus-stimulatie als behandeling van chronisch hartfalen

• implantatie ‘interatrial shunt device’ sys-tem voor behandeling van diastolisch hartfalen

Klinische studies• BAMI. The effect of intracoronary reinfu-

sion of Bone marrow-derived mononu-clear cells (Bm-mNC) on all cause-morta-lity in Acute myocardial Infarction

• CHaRT-1. Congestive Heart failure Car-diopoietic Regenerative Therapy

• CUPID. Calcium Up-Regulation by Per-cutaneous Administration of gene Thera-

py in Cardiac disease Phase 2/3

• INOVATE-HF. increase Of vagal Tone in chronic Heart failure, a pivotal trial to es-tablish the long-term safety and efficacy of the Cardiofit® system

• Parachute. Percutaneous ventricular Restoration in Chronic Heart failure due to ischemic heart disease.

• Relax-AHF-EU. Effect of Serelaxin versus Standard of Care in Acute Heart failure Patients - Europe

• RemeCare. demonstratieproject met steun van flanders’ Care, waarbij hart-falenpatiënten na ontslag uit het zie-kenhuis worden opgevolgd via thuis-monitoring van vitale parameters en symptomen die centraal in een online software applicatie, RemeCare, worden geregistreerd.

Publicaties

• Translational Approach to Heart failure, Bartunek J, Vanderheyden M;

• dierckx R, Houben R, Goethals M, Ver-streken S, Bartunek J, Saeys R, de Proft m, Boel E, Vanderheyden M (2014). inte-gration of remote monitoring of device diagnostic parameters into a multidisci-plinary heart failure management pro-

gram. int j Cardiol., 172(3), 606-7.

• Pardaens S, Vanderheyden M, Calders P, willems Am, Bartunek J, de Sutter j (2014). Activation of the ergoreceptors in cardiac patients with and without heart failure. j Card fail., 20(10), 747-54.

• Penicka M, Vanderheyden M, Bar-tunek J (2014). diagnosis of heart failure with preserved ejection fraction: role of clinical doppler echocardiography. Heart., 100(1), 68-76

• flaker g, lopes Rd, Al-Khatib Sm, Her-mosillo Ag, Hohnloser SH, Tinga B, zhu j, mohan P, garcia d, Bartunek J, vine-reanu d, Husted S, Harjola vP, Rosenqvist m, Alexander jH, granger CB; ARiSTOTlE Committees and investigators (2014). Ef-ficacy and safety of apixaban in patients after cardioversion for atrial fibrillation: insights from the ARiSTOTlE Trial (Apix-aban for Reduction in Stroke and Other Thromboembolic Events in Atrial fibril-lation). j Am Coll Cardiol., 63(11), 1082-7

Fellowships en opleidingen

• dr. Sofie Cuypers, resident hartfalen

• mevr. Sofie Pardaens (Phd kinesithera-peutische en revalidatiewetenschap-pen)

33Olv ziekenhuis


Hospitalisatie en intensieve Cardiale zorg (CCU)

expertisedomein

Het Olv Hartcentrum beschikt over vijf verpleegeenheden en 125 bedden die uitsluitend zijn toegewezen aan onze hart-patiënten. vier van deze verpleegeenheden bevinden zich op de campus te Aalst; één verpleegeenheid met bedden voor hartpa-tiënten is voorzien op de campus te Asse.de vier verpleegeenheden te Aalst bevin-den zich allen in de nieuwbouw, die in 2009 in gebruik genomen werd. dit betekent dat de nieuwe één- en tweepersoonskamers beschikken over alle comfort, moderne ac-commodatie en heel veel lichtinval. de hos-pitalisatiebedden voor alle hartpatiënten werden gecentraliseerd, met het hartkathe-terisatielab, de Coronary Care Unit en het operatiekwartier in de onmiddellijke nabij-heid. Ook de diensten Cardiale revalidatie en Echocardiografie bevinden zich dichtbij alle verpleegeenheden zodat de zorg direct bij de patiënt kan plaatsvinden.

Er werd sterk geïnvesteerd in een team van toegewijde klinisch cardiologen die bin-nen een weeksysteem op de verpleegeen-heden het dagelijks beleid voeren. in een moderne cardiologie vol spitstechnologie bepalen zij mee welke hoogtechnologische diagnostiek én therapie voor elke individu-ele patiënt geschikt is. in elk van deze afde-

lingen wordt het team van klinisch cardio-logen ondersteund door een equipe van gespecialiseerde verpleegkundigen, die doelbewust hun loopbaan in deze afdelin-gen wensen uit te bouwen. deze equipe kan op een jarenlange ervaring steunen en kreeg een intensieve interne en externe opleiding inzake cardiale en/of cardio-vasculaire pa-thologiëen en technieken, dit zowel op theo-retisch als praktisch vlak. Bijgevolg heeft het

team alle relevante evoluties op ons domein van dichtbij meegemaakt. zo hebben zij ook de gemiddelde leeftijd van de opgenomen hartpatiënt systematisch zien toenemen en parallel daarmee het aantal patiënten met meerdere aanvullende medische problemen zoals nierfalen en COPd. Net als de klinische cardiologen weten zij daardoor een gespe-cialiseerde aanpak perfect te verzoenen met een multidisciplinaire benadering.

OLV Ziekenhuis 35

“ Onze medewerkers hebben er doelbewust voor gekozen om hun loopbaan in de cardiale verpleegeenheden uit te bouwen. Ze zijn uiterst toegewijd. In de Critical Care Unit beschikken alle artsen en verpleegkundigen ook over een beroepstitel Intensieve Zorgen. Aan-dacht voor menselijkheid, professionalisme en multidisciplinair over-leg wordt door elke medewerker en arts dagelijks nagestreefd. ”

in totaal werken een team van meer dan 220 verpleegkundigen, kinesisten, zorg-kundigen, echografisten, administratieve medewerkers, sociaal verpleegkundigen, psychologen, diëtisten en leidinggeven-den dagelijks intens samen met aandacht voor menselijkheid en professionalisme.

geregeld multidisciplinair overleg tussen artsen, leidinggevenden en medewerkers

is cruciaal om een optimale zorg te ga-randeren voor patiënten met complexe of eenvoudige hartaandoeningen, om de vin-ger aan de pols te houden van de dienst-werking en de intercollegiale contacten te bevorderen.zo is er een wekelijks multidisciplinair overleg hartfalen en cardiale revalidatie, overleg met alle leidinggevenden en een maandelijkse interne stafvergadering. Een

multidisciplinaire hartteamstaf van car-diologen, hartchirurgen en assistenten bespreekt en stelt wekelijks patiëntenca-sussen voor zodat men op maat van elke individuele patiënt de beste approach se-lecteert.

Op de verpleegeenheid X2 Zuid verzor-gen we voornamelijk de cardiale patiënten die een hartkatheterisatie of elektrofysiolo-gisch onderzoek behoeven. Ook patiënten die dringend voor een cardiologisch pro-bleem worden opgenomen, kunnen hier terecht. Het kan gaan om een geplande of een onvoorziene opname via de spoed-gevallendienst. de opname kan te maken hebben met: observaties, invasieve pro-cedures zoals een PCi, katheterablatie, im-plantatie van pacemakers en iCds.

Op de verpleegeenheid X2 Noord wor-den de patiënten met hartfalenproble-matiek behandeld, naast de patiënten die meer langdurige cardiale zorgen en een uitgebreide multidisciplinaire aan-pak of behandeling nodig hebben. Ook behandelt men hier de patiënten met gevorderd hartfalen, steunhart of een harttransplant.


Verpleegeenheid X4 Noord staat in voor de patiënten die worden opgenomen voor een cardiovasculaire ingreep, voor pre- en post-cardiale observatie of voor vasculai-re chirurgie. Hier komen patiënten voor CABg (bypassingrepen), klepoperaties, halsslagaderchirurgie, behandeling van aneurysmata en dissecties, minimaal inva-sieve ingrepen en klassieke cardiovasculai-re chirurgische behandelingen. Binnen de afdeling x4 Noord worden ook cardiologie-patiënten opgenomen voor electieve inter-venties op het katheterisatielab met één of twee overnachtingen.

De afdeling CCU (Coronary Care Unit, of Intensieve cardiale zorgen) is uitsluitend toegewezen aan cardiale patiënten die intensieve zorgen en behandeling vergen. deze afdeling wordt geleid door vier car-diologen met een beroepstitel intensieve zorgen. CCU biedt plaats aan 12 patiënten voor wie elk een éénpersoonskamer ter beschikking staat die is uitgerust met de meest hoogtechnologische apparatuur voor intensieve zorgen en monitoring. Tij-dens de werkuren is er permanent een car-dioloog-intensivist aanwezig. Aan de hand van invasieve monitoring wordt het beleid zo nodig op zeer korte tijdsintervallen bij-gestuurd. Patiënten kunnen hier de nodige medicamenteuze of mechanische (ballon-pomp) ondersteuning krijgen. Ook voor invasieve of niet-invasieve beademing en voor niervervangende therapie kunnen ze hier terecht. Er wordt permanent één ver-pleegkundige, met beroepstitel intensieve zorgen ingezet voor twee tot drie patiën-ten. daardoor kan de nodige tijd besteed worden aan een bijzondere verzorging en begeleiding van elke patiënt. dankzij deze toegewijde benadering, een bekwaam team en een aangepaste infrastructuur be-

haalt CCU een mortaliteitscijfer van 3-4% en dit bij een extreem hoge ernstgraad van de aandoeningen.Een dergelijk uitgebouwde intensieve car-diale eenheid, geleid door cardioloog-in-tensivisten betekent een meerwaarde voor de kritisch zieke cardiale patiënt. de samenstelling en ervaring is uniek in de wijde regio.

Verpleegeenheid 05 – op de campus te Asse – telt vijftien hospitalisatiebedden die specifiek aan hartpatiënten toegewezen zijn. Hier worden patiënten met hartfalen, thoracale pijn, ritmestoornissen of syncope op een gepersonaliseerde wijze verzorgd.

Alle hospitalisatieafdelingen beschikken over een eigen telemetrie of monitoring-apparatuur. via telemetrie kunnen we het hartritme van om en bij de 70 patiënten monitoren terwijl ze vrij kunnen rondwan-delen op de afdeling.

Aanvullend be-schikken wij sinds april 2014 ook over een Cardio Lounge met plaats voor zes patiënten – meestal voor pa-tiënten die een kleinere katheterisatie-in-greep hebben ondergaan en waarvoor geen hospitalisatie is vereist.

Een groot deel van de cardio patiënten krijgt een cardiale dagbehandeling. deze patiënten kunnen dezelfde dag nog naar huis. indien zij niet terecht kunnen in de relaxzetels in de cardio lounge, krijgen zij een bed toegewezen op de Dagkliniek X3 Noord.

“Een dergelijk uitgebouwde Intensieve cardi-ale eenheid, geleid door cardioloog-intensi-visten betekent een meerwaarde voor de kri-tisch zieke cardiale patiënt. De samenstelling en ervaring is uniek in de wijde regio.”

“De uitgebreide staf klinisch cardiologen bepalen in een moderne cardiologie vol spitstechnologie welke hoogtechnologische diagnostiek én therapie voor elke individuele patiënt geschikt is.”

OLV Ziekenhuis 37

Ons teamArtsen Cardiologie:• dr. Sofie Cuypers (x2z)• dr. Herbert de Raedt (x2z, CCU)• dr. Riet dierckx (x2N)• dr. marc goethals (x2N)• dr. jan leeman (Asse, x2z)• dr. Peter Peytchev (Asse)• dr. dan Schelfaut (Asse, CCU)• dr. guy van Camp (x2z)• dr. marc vanderheyden (x2N)• dr. Sofie verstreken (x2N)• dr. Stijn wouters (CCU)

Artsen Cardiovasculaire en thoracale heelkunde:• dr. Roel Beelen (x4N)• dr. filip Casselman (x4N)• dr. francis Cooreman(Asse)• dr. ivan degrieck (x4N)• dr. lieven maene (x4N) • dr. Bernard Stockman (x4N)• dr. frank van Praet (x4N)

Hoofdverpleegkundigen:• mevr. lieve Biesemans en lesley

Ruysbergh (vE 05)• dhr. jan de Cooman (x2 zuid)• mevr. Hilde mommaerts (x4 Noord)• mevr. Anja vanderkelen (x2 Noord)• mevr. van laer Els (Cardio lounge)• dhr. marc van Steertegem (CCU)• mevr. myriam van Tittelboom (x3

Noord)

Beknopt verslagEr is een bijna permanente hoge bezettingsgraad van de hospitalisa-tiebedden. voor bijvoorbeeld CCU gemiddeld 86% met uitschieters tot 92%. in 2014 was er een lichte toename in het aantal ligdagen via Spoed. Het stijgend aantal opnames via dagkli-niek (39347 in Aalst, 9620 in Asse en 4688 voor Ninove) weerspiegelt de nationale trend van kortere hopsita-lisaties en een meer ambulant geöri-enteerde aanpak.InnovatieHet STEMI-project. Er werd aan de huisartsenwachtpost Aalst een ge-sofisticeerd apparaat ter beschikking

gesteld waarmee de huisarts van wacht ter plaatse een elektrocardio-gram kan nemen. de resultaten wor-den meteen digitaal doorgestuurd naar de cardioloog van wacht in het hartcentrum. Als deze cardioloog de diagnose van STEmi bevestigt, wordt de Spoedafdeling verwittigd en wor-den alle maatregelen genomen om de dilatatie zo snel mogelijk uit te voeren. zo zal de patiënt wanneer hij op de spoedgevallendienst aan-komt, zonder enig oponthoud naar het katheterisatielaboratorium wor-den gebracht waar het team dat de ballondilatatie zal uitvoeren, al klaar staat. Uit internationale studies blijkt men met deze aanpak gemiddeld 15 minuten tijd te winnen, wat levens-reddend kan zijn. ‘Time is muscle’.

De Cardiofoon. Cardiologie is een discipline waar men vaak op korte termijn beslissingen dient te nemen. Om als dienst beter beschikbaar te zijn voor dringende vragen of ver-wijzingen van het huisartsenkorps werd een telefoonnummer verspreid voor rechtstreeks contact met de cardioloog van wacht 7 dagen op 7, 24 op 24u.

Klinische studies• Relax-Hf (Serelaxine) • TRUE-Hf (Ularitide). • BgAm (BNP guided monitoring)• CHART (cardio poëtische cellen)• REdUCE lAP (iAS device voor dia-

stolisch hartfalen). • BAmi trial (stamcellen bij Ami)

Publicaties• vanhercke d, Pardaens S, weytjens

C, vande Kerckhove B, de laet N, janssens E, Van Camp G, de Sutter j (2014). Prevalence, determinants, and Prognostic Significance of Pulmonary Hypertension in Elder-ly Patients Admitted with Acute decompensated Heart failure: A Report from the BiO-Hf Registry. Echocardiography.

• gevaert SA, de Bacquer d, willems

Am, vande Kerckhove B, weytjens C, van Camp G, de Sutter j (2014). gender differences in the man-agement and outcome of atrial fibrillation complicating acute heart failure. j Card fail., 20(6), 431-7.

• gevaert SA, de Bacquer d, Evrard P, Convens C, dubois P, Boland j, Re-nard m, Beauloye C, Coussement P, De Raedt H, de meester A, vande-casteele E, vranckx P, Sinnaeve PR, Claeys mj (2014). gender, Timi risk score and in-hospital mortality in STEmi patients undergoing pri-mary PCi: results from the Belgian STEmi registry. Eurointervention., 9(9), 1095-101

• flaker g, lopes Rd, Al-Khatib Sm, Hermosillo Ag, Hohnloser SH, Tinga B, zhu j, mohan P, garcia d, Bartunek J, vinereanu d, Husted S, Harjola vP, Rosenqvist m, Alex-ander jH, granger CB; ARiSTOTlE Committees and investigators (2014). Efficacy and safety of apix-aban in patients after cardiover-sion for atrial fibrillation: insights from the ARiSTOTlE Trial (Apix-aban for Reduction in Stroke and Other Thromboembolic Events in Atrial fibrillation). j Am Coll Cardi-ol., 63(11), 1082-7.

Fellowships en opleidingenGSO’s Cardiologie 2014:• dr. dieter dauwe (Uz leuven)• dr. Thomas de Beenhouwer (Uz gent)• dr. jeroen de Cocker (Uz gent)• dr. Eva dekeyzer (Uz Brussel)• dr. ingrid Overeinder (Uz Brussel)• dr. willem Schurmans (Uz leuven)• dr. jeroen wens (Uz Antwerpen)

GSO’s Interne geneeskunde 2014• dr. maarten de vis (Uz leuven)• dr. Stephanie dobbelaere (Uz gent)• dr. Kameta imaeva (Uz gent)• dr. Karin melsens (Uz gent)• dr. Arnoud van Besien (Uz leuven)• dr. Bram verstockt (Uz leuven)• dr. mathias veys (Uz leuven)


expertisedomein

38

Cardiale revalidatie

Hoewel een grotere groep hartpatiënten via een ingreep via dagkliniek kunnen wor-den geholpen, blijft de cardiale revalidatie-afdeling een cruciale rol vervullen, zeker bij het Olv Hartcentrum waar verhoudingsge-wijs meer patiënten met ernstige hartaan-doeningen worden geholpen.

geen enkele behandeling van hartproble-men stopt na een succesvolle ingreep: een aanpassing van de levensstijl is altijd het vervolg. dat geldt voor patiënten die na een cardiale interventie de dag erop terug naar huis mogen. dat is nog meer het geval voor patiënten die een ernstiger ingreep hebben ondergaan of voor patiënten met hartfalen. zij starten nog tijdens hun hos-pitalisatie met het revalidatieproces en zet-ten die na hun ontslag voort via ambulante sessies. de Belgische ziekteverzekering voorziet een vergoeding voor 45 revali-datiesessies en een begeleiding door een multidisiciplinair team met revalidatiecar-diologen, kinesisten, diëtisten, psycholo-gen – die de patiënt onder andere kunnen helpen om te stoppen met roken – en soci-aal verpleegkundigen.

Het Olv Hartcentrum was één van de eerste centra in België die dergelijke multidiscipli-naire aanpak aanbood. daardoor kunnen onze cardiale revalidatieteams vandaag bogen op de uitgebreide expertise die over

al die jaren werd opgebouwd, terwijl ze ook toegang hebben tot de meest recen-te inzichten en technieken op hun terrein. Het Olv Hartcentrum kan een aangepast programma aanbieden voor patiënten met om het even welk cardiaal probleem. zo weten onze medewerkers perfect wat de optimale begeleiding moet zijn van een patiënt die een katheterisatie onderging, maar bijvoorbeeld ook hoe transplantkan-didaten bij wie een steunhart werd inge-plant, het best gerevalideerd worden. Niet enkel wéten ze hoe het programma voor cardiale revalidatie telkens op maat van de patiënt moet aangepast worden, maar - meer nog - ze begeleiden elke patiënt met hun grenzeloze toewijding. Een toe-gankelijk aanbod, dichtbij de patiënt, daar opteren we voor. Om hieraan tegemoet te komen, bieden we sinds 2014 ook cardiale revalidatie aan op onze campus in Asse.

dankzij de vooruitgang in de medische wereld kunnen steeds meer patiënten na hun ingreep terug aanknopen met hun leven van daarvóór. voor professioneel actieve patiënten leveren we alle inspan-ningen om een succesvolle werkhervatting te realiseren. Uiteraard spelen onze sociaal verpleegkundigen en psychologe daar-in een belangrijke rol, bijvoorbeeld in het overleg over een aangepast werkschema of een gefaseerde reïntegratie. de steeds

toenemende levensverwachting na een in-greep impliceert anderzijds dat het groot-ste deel van onze patiënten na het officiële revalidatieproces in sterke mate zelf hun verantwoordelijkheid moeten nemen om gedurende hun verdere leven een gezon-de levensstijl aan te houden. Toch laten we hen daarbij niet aan hun lot over. Naast de regelmatige medische controleconsulta-ties bieden we hen in samenwerking met onze patiëntenvereniging Harva een per-manent opvolgprogramma. Harva-leden kunnen twee avonden per week gebruik maken van onze revalidatiefaciliteiten in het ziekenhuis, inclusief de begeleiding van een gespecialiseerd team. wij geloven dat we door al deze zaken het verschil ma-ken voor onze patiënten.

“Sinds vorig jaar bieden we niet enkel in Aalst, maar ook in Asse cardiale revalidatie-programma’s voor onze patiënten.”

39Olv ziekenhuis

“Onze medewerkers weten hoe ze een program-ma op maat moeten maken voor zowel patiën-ten die een katheterisatie ondergingen als voor patiënten bij wie een kunsthart werd ingeplant.“

Ons teamArtsen Cardiologie• dr. Sofie Cuypers• dr. Riet dierckx• dr. jan leeman• dr. Sofie verstreken• dr. Stijn wouters

Innovatie en Onderzoek• database Cardiale Revalidatie

in samenwerking met Az maria middelares, gent

• Opstarten cardiale revalidatie Campus Asse

Wetenschappelijke output • Pardaens S, moerman v, willems

Am, Calders P, Bartunek J, Van-derheyden M, de Sutter j (2014). impact of the preoperative risk and the type of surgery on exer-cise capacity and training after valvular surgery. Am j Cardiol., 113(8), 1383-9.

• Dierckx R, Houben R, Goethals M, Verstreken S, Bartunek J, Saeys R, de Proft m, Boel E, Vanderheyden M (2014). integration of remote monitoring of device diagnostic parameters into a multidisciplinary heart failure management pro-gram. int j Cardiol., 172(3), 606-7.

• Pardaens S, Vanderheyden M, Cal-ders P, willems Am, Bartunek J, de Sutter j (2014). Activation of the ergoreceptors in cardiac patients with and without heart failure. j Card fail., 20(10), 747-54.

Opleidingen• mevr. Sofie Pardaens, Phd in de

kinesitherapeutische en revalidatie-wetenschappen

• dr. jan leeman, aanvullende opleiding revalidatiearts


Paul Decubber (patiënt): “Tien jaar geleden kreeg ik een hartinfarct en werden er stents geplaatst. Van-daag werd er een controleonder-zoek gepland. Vroeger gebeurde dat met een katheter via de lies, een hele poespas met een groot druk-verband achteraf en 12 uur strikte bedrust. Vandaag gebeurt het via de pols. Dat is minder ingrijpend: na de controle kreeg ik een kleine drukpleister op mijn pols, die al na een uurtje weg mocht. Ik moest ook niet meer in bed, maar kon in de cardio lounge even bekomen in een comfortabele zetel. Na het middag-maal mocht ik al naar huis. Ik voel me helemaal opgelucht.”

Ghislaine Goossens (pa-tiënte): “Ik ben misschien wel een hartpatiënte, maar ik voel me energiek en wil nog van alles doen. Uiteraard zal ik mijn leef-gewoonten moeten aan-

Johan Boskamp (voetbalanalist): “Op een dag wou ik in de douche stappen, maar zakte door mijn benen met een verschrikkelijke pijn in de borststreek. Enkele minuten later kwam de MUG ter plaatse en die bracht me naar het OLV Ziekenhuis in Aalst. Hartinfarct. Na de operatie volgde de revalidatie: een streng dieet, aanpassing van leef-gewoonten, regelmatig bewegen. Ik kreeg een verwittiging, ik ben me ervan bewust dat ik die ernstig moet nemen. Aan motivatie ontbreekt het me niet. Voor mijn hartrevalidatie ga ik twee à drie keer per week naar Asse, dicht bij huis, waar ik sterk word ondersteund door alle medewerkers.”

“wij voelen ons actief betrokken bij het zorgproces”

passen, maar dat vind ik geen probleem. De men-sen van de revalidatie staan mij bij met raad en daad. Doordat ik hier nu regelmatig langs kom, bouw ik niet alleen een

band op met de begelei-ders maar ook met de an-dere revalidatiepatiënten. De goede sfeer werkt ook motiverend. Fantastisch om zo in groep je conditie te kunnen verbeteren!”

OLV Ziekenhuis 41

Monique Langendries (patiënte, Harva-lid): “In 2013 reed ik al eens mee tijdens het Natourcriterium in Aalst, samen met de Hartrijders van Harva. Dat was toen nog op mijn damesfiets. Daarna heb ik mezelf een ‘Merckxke’ gekocht en sindsdien ben ik in het seizoen quasi altijd van de partij als we er met de fietsers van Harva op uit trekken. Ik en mijn fiets zijn een goed duo ondertussen. Ik zou hem niet meer kunnen mis-sen. Het is ook aangenaam om in groep te rijden; dat is goed voor het sociaal contact. We worden op onze wekelijkse fietstochten optimaal begeleid. Er zijn altijd verpleegkundigen en artsen die meefietsen. Dat is geruststellend. Op de fiets vervallen ook de drempels tussen patiënt en arts: we vormen samen één groep.”

Geert Van Den Eeckhaut (patiënt): “Op mijn zesenveertig-ste verjaardag had ik een eerste consult op de dienst Cardiolo-gie. Ik had me al drie keer niet erg goed gevoeld, maar ook niet alarmerend slecht. Kort daarop maakte ik een trip van twee dagen naar Engeland. Die tweede dag was een hel: ik voelde mij op, ik kon geen trap meer op, ik had het heel warm ... Terug thuis leek alles weer in orde, maar enkele dagen later moest mijn vrouw mij in alle-

André Van Eycken (patiënt en voorzitter van Har-va): “Hartpatiënten moeten met hun lotgenoten ervaringen kunnen uitwisselen. Dat is juist wat we bewerkstelligen met onze Hartvereniging Aalst, Harva. We brengen ze samen voor groepsuitstap-pen en revalidatiesessies en organiseren ook fiet-stochten met onze Hartrijders. Met ons bestuur zetten we ons ook in voor een permanente dialoog tussen de patiënten aan de ene kant en de artsen, verpleeg- en zorgkundigen aan de andere kant. On-danks hun drukke agenda’s maken de artsen altijd tijd voor ons vrij. Zelf ben ik elke dinsdagnamiddag in het ziekenhuis in Aalst, zodat in geval van vragen patiënten mij gemakkelijk kunnen contacteren.”

rijl naar de spoeddienst brengen. Mijn hart sloeg razendsnel en het voelde of ik elk ogenblik het be-wustzijn kon verliezen. Onderzoek bracht ‘atriumflutter’ aan het licht, een hartritmestoornis. Met een nieuwe techniek werd een 3D-mo-del van de rechtervoorkamer van mijn hart gemaakt. Zo kon de arts de ablatie optimaal voorbereiden. Ik ben nu aan het revalideren en alles verloopt prima. Mijn 3D-hart bewaar ik als herinnering.”


O n ss t r at E g i s C H

k O m pa s

Kwaliteit

innovatie, onderzoek en ontwikkeling

geïntegreerde zorg

OLV Ziekenhuis 43


strategische lijn

kwaliteit

Het Olv Hartcentrum heeft er altijd alles aan gedaan om de hoogste kwaliteit van behandeling te bieden aan de patiënt. in de gezondheidszorg van vandaag groeide de consensus dat kwaliteit ook “aantoon-baar” moet zijn. “meten is weten en gissen is missen”, luidt het adagium. wij zijn er ook van overtuigd dat cijfers een belangrijk in-strument vormen om ons kwaliteitsniveau steeds verder te verbeteren, in het belang van de patiënt.

“Meten is weten. Gissen is missen. Het OLV Hartcentrum is vanaf 1 januari 2015 gestart met een prospectieve studie waarbij relevan-te resultaatsindicatoren worden gemeten en geregistreerd. De resultaten worden in het voorjaar van 2016 gepubliceerd. “

OLV Ziekenhuis 45

Het voorbije jaar zijn er in de vlaamse zorg-sector twee belangrijke initiatieven geno-men om kwaliteitsindicatoren te meten en publiek te maken. Het Olv ziekenhuis neemt deel aan beide initiatieven. Enerzijds publiceerde het vlaams indicatorenproject voor Patiënten en Professionals (viP2) in 2014 de resultaten van een eerste reeks kwaliteitsmetingen, evenwel over een an-der pathologisch domein. dit project bevat ook een luik over cardiologie, waarvoor de resultaten van de eerste metingen wellicht nog in 2015 gepubliceerd zullen worden. Ook het vlaams ziekenhuisnetwerk KU leuven (vznkul) publiceerde in 2014 de resultaten van een eerste reeks van zes kwaliteitsindicatoren, waaronder twee met betrekking tot cardiologie – met name: (a) Het gebruik van aspirine bij patiënten die een acuut hartinfarct doormaakten, en (b) het lange termijn gebruik van bèta-blokkers door patiënten, welke een acuut hartinfarct doorgemaakt hebben. Het Olv Hartcentrum liet voor beide indicatoren de maximum score optekenen.

Het merendeel van de hierboven vermelde kwaliteitsindicatoren, hebben enkel betrek-king op het al dan niet volgen van een er-kende medische richtlijn – niét (of in minde-re mate) op de eigenlijke uitkomst voor de patiënt. Het zijn dus indicatoren die de kwa-liteit van een gevolgd proces meten. Het Olv Hartcentrum stelde vast dat er in het buitenland initiatieven lopen met hoofd-zakelijk, zo niet uitsluitend, resultaatsindi-catoren (outcome indicators). in navolging

daarvan nam het Olv Hartcentrum het initiatief om deze aanpak ook in vlaande-ren beter ingang te doen vinden. daartoe richtten wij samen met het hartcentrum van Az maria middelares uit gent CardioQare (www.cardioQare.be) op. Hartcentra die zich bij CardioQare aansluiten, nemen het engagement om systematisch voor al hun cardiale patiënten een prospectieve meting van zowel proces- als resultaatsindicatoren uit te voeren. zij engageren zich ook om de resultaten van deze metingen onderling te delen voor een jaarlijkse benchmarking-oefening. daaruit kunnen dan ‘best practi-ces’ worden geïdentificeerd, die vervolgens aan alle deelnemende hartcentra worden aangereikt. dit systeem van permanente kwaliteitsverbetering moet leiden tot een steeds hogere gezondheidswinst voor de hartpatiënten.

Uit de retrospectieve studie (over de peri-ode juli 2013-juni 2014) die het Olv Hart-centrum in aanloop naar de opstart van CardioQare heeft gevoerd, kwamen onder andere de volgende opmerkelijke scores:• de mortaliteit binnen 120 dagen bij pa-

tiënten die een coronaire bypassopera-tie (CABg) ondergingen, bedroeg 1,4%

• Bij 4,2% van de patiënten die een per-cutane coronaire interventie (PCi) on-dergingen, diende er binnen het jaar een nieuwe ingreep (CABg of PCi) te worden uitgevoerd in hetzelfde bloed-vat.

“Door systematisch de gemeten resultaatsindi-catoren te analyseren, willen wij ons kwaliteitsni-veau steeds verder verbeteren en daardoor onze patiënten steeds betere overlevingskansen en hogere levenskwaliteit bieden.”

De resultaatsindicatoren van CardioQarein het kader van CardioQare is het Olv Hartcentrum vanaf 1 januari 2015 gestart met een prospectieve studie. Naast een waaier aan proces-indica-toren (met betrekking tot technische kwaliteit en klinische kwaliteit), wor-den specifiek de hieronder vermelde resultaatsindicatoren systematisch gemeten en geregistreerd:

• Percutane coronaire interventie (PCi, behandeling voor kransslag-adervernauwing): dertigdagen-overleving, overleving na één jaar, dringende bypassoperatie, nieuw myocardinfarct, nieuwe stenting in een reeds behandeld bloedvat

• Pulmonale venenisolatie (Pvi, be-handeling van voorkamerfibrillatie): dertigdagenoverleving, succes van de behandeling na één jaar, nieuwe Pvi binnen één jaar, nieuwe Pvi bin-nen drie jaar

• Coronaire bypasschirurgie (CABg, chirurgische overbrugging bij krans-slagadervernauwing): honderdtwin-tigdagenoverleving, overleving na één jaar, vijfjaarsoverleving

• Chirurgische aortaklepvervanging (AvR, al dan niet samen met CABg): honderdtwintigdagen overleving, vijfjaarsoverleving, periode vrij van herinterventie

• Percutane aortaklepvervanging (TAvi): dertigdagenoverleving, vijf-jaarsoverleving, periode vrij van herinterventie, noodzaak tot pace-makerimplantatie na dertig dagen

Om niet enkel de impact van de uit-gevoerde ingrepen op de levensduur op te volgen, maar ook de impact op levenskwaliteit, wordt voor elk van de hogerbeschreven deeldomeinen, een gestandaardiseerde meting van levenskwaliteit opgenomen in de re-gistratie.

de resultaten van deze eerste metin-gen zullen in het voorjaar van 2016 worden gepubliceerd.

strategische lijn

in het Olv Hartcentrum willen wij een tast-bare bijdrage leveren aan de medische we-tenschap die het mogelijk maakt om hart-patiënten steeds beter te helpen.

Onze artsen zijn vaak betrokken bij de co-creatie van innovatieve instrumenten en technieken. de interventionele car-diologen zijn key-opinion leaders in hun domein. de fractional flow Reserve die toelaat de ernst van een stenose nauwkeu-rig te meten werd ontwikkeld binnen de dienst en ondertussen opgenomen in alle Europese en Amerikaanse guidelines. Ook het stamcelonderzoek is een mooi voor-beeld van hoe in huis onderzoek leidt tot ontwikkeling van nieuwe innovatieve tech-nieken. Na de succesvolle C-Cure trial is het Olv Hartcentrim momenteel actief betrok-ken in de CHART trial waarbij stamcellen geïnjecteerd worden bij patiënten met ge-vorderd hartfalen en doorgemaakt infarct. voorts speelden onze cardiochirurgen een belangrijke rol bij de ontwikkeling van een myocardiaal verankeringssysteem: een minder-invasieve chirurgische techniek voor de behandeling van een uitgestulpte linker hartkamer. de elektrofysiologen van het Olv Hartcentrum leveren dan weer een belangrijke bijdrage tot de ontwikkeling van een nieuw ablatie-instrument waar-mee de te behandelen zone van het hart-weefsel in één keer kan worden behandeld,

in plaats van de littekens puntje per puntje aan te stippen. Het Olv Hartcentrum gaf ook de aanzet om bij het gebruik van deze nieuwe ablatietechniek een 3d-printer in te schakelen, waarmee een gedetailleerde reconstructie van het hart van de betrok-ken patiënt wordt gemaakt. Op termijn biedt deze innovatieve werkwijze ook mo-gelijkheden bij andere hartingrepen. daar-mee is er een belangrijke stap gezet naar de geïndividualiseerde geneeskunde van de toekomst.

Om de werkzaamheid en veiligheid aan te tonen van een nieuwe therapie zijn er klinische proeven vereist. Ook voor reeds geautoriseerde therapieën kan aanvullend klinisch onderzoek gebeuren. verschillende artsen van het Olv Hartcentrum worden vaak aangesproken om als principal investi-gator voor een klinische studie te fungeren. Omdat het Olv Hartcentrum vaak optreedt als onderzoekscentrum in internationaal opgezette studies, werd een eigen studiecel gecreëerd. in de loop van 2014 waren we bij meer dan 70 klinische studies betrok-

innovatie, onderzoek en ontwikkeling

ken. Op het moment dat deze tekst werd opgemaakt (april 2015), liep de recrutering van vrijwilligers voor 15 verschillende klini-sche studies, waaronder de CardioPet-, Po-larStart, Rotarex- en Carto-studies.

Het Olv Hartcentrum kan via zijn eigen studiedienst en erkenning als onderzoeks-centrum ook op eigen initiatief studies opzetten om uit te zoeken hoe erkende ge-neesmiddelen of instrumenten nog doel-treffender kunnen ingezet worden. Om deze bevindingen ter beschikking te stellen van hartspecialisten over de hele wereld, worden ze aangeboden voor opname in medisch-wetenschappelijke publicaties. Tot op heden publiceerden onze artsen ongeveer 1000 artikels in de voornaamste wetenschappelijk-medische tijdschriften op het vlak van cardiologie en cardiovascu-laire heelkunde. in 2014 werden meer dan

70 publicaties van art-sen van het Olv Hart-centrum opgenomen in internationale me-dische tijdschriften. de voorbije zes maanden publiceerde het gere-

puteerde New England journal of medici-ne (NEjm) maar liefst twee artikels van één van onze artsen – beide met betrekking tot het gebruik van ffR-metingen bij percuta-ne coronaire interventies.

met deze activiteiten willen we een reë-le bijdrage leveren tot een steeds betere behandeling voor elke hartpatiënt . door onze betrokkenheid bij klinische proeven bieden we onze patiënten die ervoor in aanmerking komen, de mogelijkheid om sneller toegang te hebben tot nieuwe ge-neesmiddelen en innovatieve therapieën.

“Door onze betrokkenheid bij klinische proeven krijgen onze patiënten die ervoor in aanmerking komen, sneller toegang tot nieuwe therapieën. ”


Het Olv Hartcentrum is wereldleider op het vlak van ffR-metingen. de techniek om de fractional flow Reserve te meten, werd ont-wikkeld en gevalideerd in het Olv Hartcen-trum. Onze cardiologen waren auteur van verschillende vooraanstaande publicaties over dit onderwerp. Ondertussen is deze techniek dermate ingeburgerd dat ze deel uitmaakt van de ‘guidelines’. in onze dage-lijkse praktijk maken we dan ook courant gebruik van ffR-metingen. Het bepalen van de fractional flow Reserve in een vernauw-de kransslagader blijft immers het ultieme middel om de ernst van de vernauwing pre-cies vast te stellen, en is veel nauwkeuriger dan de klassieke angiografie. dat is cruciaal om de meest aangewezen behandeling uit te stippelen. “meten is weten, gissen is missen” geldt ook in de interventionele cardiologie. dankzij ffR-metingen kunnen

de klassieke geneesmiddelen die bij hart-falen worden ingezet, behandelen voorna-melijk de gevolgen van de aandoening niet zozeer de oorzaak. Het Olv Hartcentrum is betrokken bij een klinische studie (fase 2b) naar een gentherapie die rechtstreeks de onderliggende oorzaak probeert aan te pakken. daarbij wordt een stukje erfelijk materiaal dat een belangrijke rol speelt om de hartspiercellen te doen samentrekken en ontspannen, in de kransslagader ingespoten. met deze nieuwe studie zoekt men een be-vestiging van de erg beloftevolle resultaten die werden vastgesteld in een vorige studie waarin 39 patiënten werden opgenomen. in die eerdere fase 2a-studie moesten de be-handelde patiënten beduidend minder op-nieuw worden opgenomen in het ziekenhuis vergeleken met de patiënten die een place-bo ontvingen. Ook het aantal overlijdens en de noodzaak om een steunhart in te planten of een harttransplantatie uit te voeren lagen veel lager bij de behandelde patiënten dan bij de patiënten in de controlegroep. de behandelde patiënten waren beter in staat

FFR-metingen

Gen- en stamceltherapieën bij gevorderd hartfalen

47Olv ziekenhuis

ingrepen op niet-kritische letsels worden vermeden. Algemeen worden er immers nog steeds niet-kritische letsels behandeld, wat nefast is voor de prognose. Omdat wij ervan overtuigd zijn dat ffR-metingen een belangrijke rol zullen blijven vervullen in de toekomst, werken we ook mee aan kli-nische studies voor de ontwikkeling van een techniek om de ffR-waarden op basis van een CT-scan te laten berekenen door een gesofisticeerd computerprogramma. dankzij deze innovatie kan in vele gevallen een interventie via katheterisatie worden vermeden. zo onderzoeken artsen van ons hartcentrum bij welke ffR-waarden het is aangewezen om een PCi aan te vullen met een medicamenteuze therapie. Hiermee kunnen we de prognose van de patiënt zo-wel op korte als langere termijn aanzienlijk verhogen.

om lichaamsoefeningen te doen, hadden minder hartklachten en kenden een betere levenskwaliteit.

Samen met het gerenommeerde mayo zie-kenhuis lagen de hartfalenspecialisten van het Olv Hartcentrum ook aan de basis van het stamcelprogramma van de ondertus-sen beursgenoteerde onderneming Car-dio3BioSciences (inmiddels hernoemd tot Celyad). in dit programma wordt een inno-vatieve therapie ontwikkeld waarbij stam-cellen rechtstreeks worden geïnjecteerd in de wand van het infarctgebied bij patiënten met hartfalen. verschillende artsen van het Olv Hartcentrum spelen een belangrijke rol in deze studie (CHART), o.a. als ‘princip-al investigator’ of raadgever in de ‘scientific board’. Anderen hielpen mee aan de ontwik-keling van een speciale katheter waarmee het mogelijk is om de stamcellen in de wand te injecteren. Het Olv Hartcentrum parti-cipeerde ook al in de voorafgaande studie (C-Cure), waarmee werd aangetoond dat deze therapie veilig is.

strategische lijn

Bij ablatie worden kleine littekens aange-bracht op bepaalde delen van het hartweef-sel. zo worden de elektrische prikkels uitge-schakeld die ritmestoornissen veroorzaken. Bij de klassieke ablatietechniek worden de littekens puntje per puntje aangestipt, tot de geselecteerde zone die verantwoordelijk is voor de ritmestoornis, is behandeld. Het komt er op aan om die puntjes zo optimaal mogelijk aan te stippen op de gewenste zone van het hartweefsel. Afhankelijk van de plaats waar we de littekens wensen aan te brengen, kan het vaak om een complexe en delicate ingreep gaan. Het Olv Hartcen-trum was actief betrokken bij de co-creatie van een nieuwe ablatietechniek, waarbij één litteken in één handeling wordt aan-gebracht over de vooraf bepaalde lengte en op de vooraf bepaalde plaats in het hart. Omdat het een volledig nieuwe aanpak

Het Olv Hartcentrum is één van de vijftien centra in België die voldoen aan de voor-waarden die het Riziv oplegde om de TA-vi-procedure uit te voeren. via percutane – en dus minimaal invasieve – weg rekt men de zieke klep open en vervolgens wordt daarin een nieuwe klep geplaatst. de nieu-we klep zit samengevouwen op een kleine ballon die via een leidraad doorheen een katheter naar de exacte plaats wordt ge-voerd. daar wordt het ballonnetje opge-blazen zodat de nieuwe klep open plooit, de oude klep opzij duwt en diens plaats inneemt. deze techniek wordt inmiddels al acht jaar toegepast in het Olv Hartcen-trum, dat ondertussen al meer dan 130 TA-vi-procedures heeft uitgevoerd.

Nieuwe ablatietechniek

Aortaklep vervangen langs percutane weg


betreft, worden er 3d-modellen van het hart van elke patiënt gemaakt, zodat we op voorhand de geplande ingreep kunnen nabootsen. met behulp van een CT-scanner en een 3d-printer werd een gedetailleerde 3d-reconstructie gemaakt van de individu-ele anatomie van het hart van beide patiën-ten. doordat wij preoperatief over een per-fecte reproductie beschikten van de unieke variaties van de betreffende hartkamer, konden we bij beide patiënten de meest optimale aanpak volgen om de ritmestoor-nis te behandelen. voorts slaagden de elektrofysiologen van het Olv Hartcentrum erin om algoritmes te ontwikkelen waarmee het mogelijk is om de stralingsdosis voor zowel patiënt als opera-tor aanzienlijk te verminderen – aan de hand van rotatie-angiografie en combinatie met andere beeldvormingstechnieken.

Bij een lekkende mitralisklep kan het hart niet efficiënt meer werken, wat leidt tot hartfalen. door een nietje (een mitraClip) op de lekkende klep aan te brengen, kun-nen we de sluiting van de klep verbeteren en op die manier het lekken verminderen. deze clip wordt via een katheter die langs de lies wordt aangebracht, opgeschoven en te midden van het lek in de mitralisklep gepositioneerd. dit is een echt precisiewerk dat onder echografische begeleiding ge-beurt. Bij de mitraClip-procedure kunnen de patiënten de dag nadien al uit bed en mogen ze na drie dagen in het ziekenhuis terug naar huis. Het Olv Hartcentrum heeft momenteel de meest uitgebreide ervaring met deze techniek binnen België.

Steeds meer ingrepen aan het hart of de kransslagaders kunnen via katheterisatie verlopen, waardoor een invasieve open chirurgische ingreep kan worden verme-den. de interventionist voert de ingreep dan uit onder echografische begeleiding: hij werkt in een driedimensionale omge-ving, maar kijkt naar een tweedimensionaal beeld. wanneer de ingreep op een moeilijk te bereiken plaats in het hart moest uitge-voerd worden, was deze beperking vaak de reden om alsnog tot een open ingreep te beslissen in plaats van via katheterisatie. dankzij de ontwikkeling van performante 3d-echografietoestellen kunnen de artsen in het Olv Hartcentrum nu ingrepen uit-voeren via katheterisatie op basis van beel-den met hetzelfde dieptezicht als bij een open ingreep. Het echocardiografisch lab van het Olv Hartcentrum is samen met het ziekenhuis in het franse Bordeaux het eer-ste met een officiële accreditatie vanwege de European Association of Cardiovascular imaging (EACvi).

Een lek in de mitralisklep dichten met een nietje

3D-echografie: ingrijpen via een katheter en toch zien als bij een open chirurgische ingreep!

49Olv ziekenhuis


strategische lijn

in het belang van onze patiënten streven we naar een uitdieping van onze samen-werking met iedereen die bij hun zorgver-lening betrokken is: niet enkel binnen ons ziekenhuis, maar ook daarbuiten en met extra aandacht voor de rol van de huisarts en andere zorgverleners in de eerste lijn. de patiënt zelf, zijn familie en naasten wor-den eveneens als volwaardige gespreks-partners betrokken in het zorgtraject.

Binnen het ziekenhuis werken verschil-lende medische disciplines steeds meer samen. de gemiddelde leeftijd van de hartpatiënt neemt gestadig toe en de ver-dere levensverwachting volgt die trend. daardoor komen oudere en ziekere hart-patiënten met heel wat co-morbiditeiten vaker in aanmerking voor ingrepen die men vroeger omwille van leeftijd /co-mor-biditeit niet meer in overweging nam. dat impliceert een intensieve bespreking via

geïntegreerde zorg

OLV Ziekenhuis 51

geïntegreerde zorg behelst ook “empo-werment” van de patiënt. Tijdens het re-validatieproces motiveren wij hen om hun gezondheid in eigen handen te nemen door hun levensstijl aan te passen. deze stimulans proberen we door te trekken nà het officiële revalidatieproces. we doen dit in samenwerking met Harva, de Hartver-eniging Aalst, omdat wij merken dat de wederzijdse motivering van lotgenoten effectief helpt tot het trouwer volgen van de aangepaste levensstijl en de revalidatie-oefeningen. zo worden patiënten gestimu-leerd om patiënten te helpen.

het hartteam tussen cardiologen, hartchi-rurgen en andere stakeholders. door ons als één team rond de patiënt op te stellen, kunnen we het verschil maken. Een mul-tidisciplinaire benadering en dus een ge-structureerd overleg met andere medische specialisten binnen en buiten het zieken-huis zijn hier primordiaal. Samen zorgen we voor een totaalbehandeling van elke patiënt, in plaats van ons elk afzonderlijk op één aandoening te concentreren.

Niet de aandoening maar de patiënt staat centraal in de zorg. Multidisci-plinaire aanpak is dan ook het code-woord.

Via onze cardiofoon kan de huisarts 24 uur per dag en 7 dagen op 7 recht-streeks de cardioloog van wacht con-tacteren voor dringend cardiologisch advies .

hun gewone leven hervatten… en dit voor een steeds langere tijd. monitoring en bege-leiding zijn essentieel. die opdracht nemen we op samen met de zorgprofessionals uit de eerste lijn. Om onze samenwerking met de huisartsen verder aan te halen startte het Olv Hartcentrum met de cardiofoon: een gSm-nummer waarop de huisarts 24 uur per dag, 7 dagen op 7, direct dringend medisch advies voor zijn patiënt kan inwin-nen bij de cardioloog van wacht. Ook het STEmi-project dat wij samen met het ASz en de Huisartsenwachtpost Aalst hebben opgezet, illustreert ons engagement om de huisarts nauw te betrekken (zie ook pa-gina 8). dat doen we ook voor de cardiale screening van jonge basketspelers bij Okapi Aalstar. zo dokterden we in samenspraak met de ploegarts een screeningsysteem uit waarbij de huisarts van de spelers een priori-taire rol speelt, terwijl onze sportcardioloog beschikbaar blijft voor analyse en begelei-ding bij twijfel of afwijkende resultaten.

wij zijn er ons van bewust dat wij een van de vele schakels zijn in de zorgketen, die buiten het ziekenhuis verderloopt. Onze patiënten worden steeds korter gehospita-liseerd en kunnen doorgaans snel opnieuw


C i j f E r V E r s l a g

OLV Ziekenhuis 53


cijferverslag

OLV Ziekenhuis 55

Cijferverslag OlV Hartcentrum

22 Cardiologen 7 Cardiovasculaire en thoracale chirugen 3 Campussen 222 Paramedici

OVERZICHT

RAPPORT 2014

CARDIOLOGIE

Totaal aantal consultaties: Dagziekenhuis contacten: Aantal hospitalisaties:

Totaal aantal contacten:

Kwaliteit voorop

4,81%Heropnames

Cardiologie: 32 703Cardiovasculaire en thoracale heelkunde: 7 128Olv Hartcentrum: 39 831

Cardiologie: 3 469Cardiovasculaire en thoracale heelkunde: 525

Olv Hartcentrum: 3 994

Cardiologie: 4 410Cardiovasculaire en thoracale heelkunde: 1 590


Cardiologie: 40 582Cardiovasculaire en thoracale heelkunde: 9 243


>Aalst Asse Ninove

20 226 8 048 4 429

3 140 317 12

3 750 660


cijferverslag

coronair lijden

Materiaal gebruikt voor PCI (2014)

Innovatieve technieken gebruikt bij plaatsen PCI (2014)

Cijferverslag Cardiologie

3 Cathlab zalen

CATHLAB PROCEDURES

7 interventionele Cardiologen 25 Cathlab verpleegkundigen

7000

6000

5000

4000

3000

2000

1000

0

6172

2012 2013 2014

5989 6033

Target Vessel Revasculisation na PCI4,2%

TOTAAL AANTAL PROCEDURES

Aantal PCI FFR Guided Therapy

1216 1036

Adhoc PTCA 1v-DES Complexe Procedures (IVUS, ROTAB, OCT CTO, Multi Vessel)

47% 68% 23%

coronair lijden

Totaal Aantal PCI

OLV Ziekenhuis 57

Aantal behandelde myocardinfarcten Totaal aantal interventionele procedures

Radiale coronarografieën als percentage van het totaal aantal coronorografieën (radialis, femoralis)

Totaal aantal PCI met aandeel adhoc PTCA FFR-metingen


cijferverslag

Aantal ablaties met 3D-mapping Opsplitsing van het aantal ablaties (2014)

hartritmestoornissen

EP PROCEDURES

3 elektrofysiologen

TOTAAL AANTAL PROCEDURES

1500

1000

500

0

1194

2012 2013 2014

1133 1183

Stralingsreductie Sinds 201280%

Conventionele Ablaties (AT, AVN,

Flutter, WPW)

Complexe Ablaties (VKF, VT)

Aantal PM/ICD Procedures

34% 66% 289

Aantal ablaties

778Aantal 3D Mapping (Carto)

521

2 Cathlab zalen

OLV Ziekenhuis 59

Aantal pacemakerplaatsingen (PM)

Stralingsreductie in het katheterisatielab

Aantal Implanteerbare Cardioverter-Defibrillatoren (ICD)

Referentie stralingshoeveelheid (mSv)

hartfalen en transplantatieOverleving na harttransplantatie n = 299 cardiale patiënten

100 79% at 1 years 72% at 5 years 58% at 10 years

> 2000< 2000all

50

0

2 4 6 8 100

Aalst & Asse2012 VVI DDD BIV TotaalNieuwe implantaties 61 207 25 293vervangingen 24 51 18 93Totaal 85 258 43 3862013 VVI DDD BIV TotaalNieuwe implantaties 43 197 9 249vervangingen 34 59 17 110Totaal 77 256 26 3592014 VVI DDD BIV TotaalNieuwe implantaties 40 176 9 225vervangingen 26 49 16 91Totaal 66 225 25 316

Aalst & Asse2012 VVI DDD BIV TotaalNieuwe implantaties 46 15 22 83vervangingen 20 12 34 66Totaal 66 27 56 1492013 VVI DDD BIV TotaalNieuwe implantaties 43 8 24 75vervangingen 26 11 37 74Totaal 69 19 61 1492014 VVI DDD BIV TotaalNieuwe implantaties 59 10 28 97vervangingen 12 13 44 69Totaal 71 23 72 166

jaren

aantal patiënten

aantal patiënten


cijferverslag

Totaal aantal kinesitherapiebehandelingen i.k.v. cardiale revalidatie

Aantal patiënten in multi-disciplinaire hartrevalidatie

Opsplitsing van het totaal aantal kinesitherapiebehandelingen (2014)

kleplijden en structureel hartlijden

cardiale revalidatie

Totaal aantal percutane ingrepen(TAVI, PFO, ASD, Mitraclip, andere)

OLV Ziekenhuis 61

Cijferverslag Cardiovasculaire en thoracale heelkunde

Aantal cardiochirurgische ingrepen

CABG-ingrepenvolgens gebruikte procedure

Geïsoleerde ingrepen voor vervanging van aortaklep (volgens gebruikte procedure)

Percentage minimaal invasieve ingrepen in het totaal

Minimaal invasieve mitralis- en tricuspidalisklepingrepen

Incisieprocedure bij klepoperaties


Hieronder volgt een overzicht (in willekeurige volgorde) van de medisch-wetenschappelijke publicaties die in de loop van 2014 verschenen, waarbij één of meerdere stafleden van het Olv Hartcentrum auteur of coauteur was.

1. Toth gg, Toth B, johnson NP, de vroey f, di Serafino l, Pyxaras S, Rusinaru d, di gioia g, Pellicano m, Barbato E, Van Mieghem C, Heyndrickx gR, De Bruyne B, Wijns W. (2014). Revascularization decisions in pa-tients with stable angina and intermediate lesions: results of the international survey on interventional strategy. Circ Cardiovasc interv, 7(6),751-9.

2. Barbato E, Sarno g, Berza CT, di gioia g, Bartunek J, Vanderheyden M, di Serafino l, Wijns W, Trimarco B, De Bruyne B (2014). impact of alpha- and beta-adrenergic recep-tor blockers on fractional flow reserve and index of microvascular resistance. j Cardio-vasc Transl Res,7(9), 803-9.

3. Onuma Y, Serruys Pw, muramatsu T, Naka-tani S, van geuns Rj, De Bruyne B, dudek d, Christiansen E, Smits PC, Chevalier B, mc-Clean d, Koolen j, windecker S, whitbourn R, meredith i, garcia-garcia Hm, veldhof S, Rapoza R, Ormiston jA (2014). incidence and imaging outcomes of acute scaffold disruption and late structural discontinuity after implantation of the absorb Everolim-us-Eluting fully bioresorbable vascular scaf-fold: optical coherence tomography assess-ment in the ABSORB cohort B Trial (A Clinical Evaluation of the Bioabsorbable Everolimus Eluting Coronary Stent System in the Treat-ment of Patients with de Novo Native Coro-nary Artery lesions). jACC Cardiovasc interv. ,7(12),1400-11

4. lim HS, Tonino PA, De Bruyne B, Yong AS, lee BK, Pijls NH, fearon wf (2014). The im-pact of age on fractional flow reserve-guid-ed percutaneous coronary intervention: a fAmE (fractional flow Reserve versus Angi-ography for multivessel Evaluation) trial sub-

medisch - wetenschappelijke publicaties

study. int j Cardiol., 177(1),66-70.

5. Toth g, Hamilos m, Pyxaras S, mangiacapra f, Nelis O, de vroey f, di Serafino l, muller O, Van Mieghem C, Wyffels E, Heyndrickx gR, Bartunek J, Vanderheyden M, Barbato E, Wijns W, De Bruyne B (2014). Evolving con-cepts of angiogram: fractional flow reserve discordances in 4000 coronary stenoses. Eur Heart j.,35(40), 2831-8.

6. johnson NP, Tóth gg, lai d, zhu H, Açar g, Agostoni P, Appelman Y, Arslan f, Barbato E, Chen Sl, di Serafino l, domínguez-franco Aj, dupouy P, Esen Am, Esen OB, Hamilos m, iwasaki K, jensen lO, jiménez-Navarro mf, Katritsis dg, Kocaman SA, Koo BK, lópez-Palop R, lorin jd, miller lH, muller O, Nam Cw, Oud N, Puymirat E, Rieber j, Rioufol g, Rodés-Cabau j, Sedlis SP, Takeishi Y, Tonino PA, van Belle E, verna E, werner gS, fearon wf, Pijls NH, De Bruyne B, gould Kl (2014). Prognostic value of fractional flow reserve: linking physiologic severity to clinical out-comes. j Am Coll Cardiol., 64(16),1641-54.

7. di Serafino l, Borgia f, maeremans j, Pyx-aras SA, De Bruyne B, Wijns W, Heyndrickx g, dens j, di mario C, Barbato E (2014). The age, creatinine, and ejection fraction score to risk stratify patients who underwent percutaneous coronary intervention of cor-onary chronic total occlusion. Am j Cardi-ol.,114(8),1158-64.

8. De Bruyne B, fearon wf, Pijls NH, Barbato E, Tonino P, Piroth z, jagic N, mobius-winck-ler S, Rioufol g, witt N, Kala P, macCarthy P, Engström T, Oldroyd K, mavromatis K, mano-haran g, verlee P, frobert O, Curzen N, john-son jB, limacher A, Nüesch E, jüni P; fAmE 2 Trial investigators (2014). fractional flow re-serve-guided PCi for stable coronary artery disease. N Engl j med., 371(13),1208-17.

9. Kelly CR, weisz g, maehara A, mintz gS, mehran R, lansky Aj, Parise H, De Bruyne B, Serruys Pw, Stone gw (2014). Relation

of C-reactive protein levels to instability of untreated vulnerable coronary plaques (from the PROSPECT Study). Am j Cardiol., 114(3),376-83.

10. di gioia g, Toth g, Rusinaru d, Pellicano m, Wijns W, De Bruyne B, Barbato E (2014). Acute coronary syndromes in patients with multivessel disease: the key role of optical coherence tomography. j Cardiovasc med (Hagerstown).

11. fearon wf, Shilane d, Pijls NH, Boothroyd dB, Tonino PA, Barbato E, juni P, De Bruyne B, Hlatky mA; fAmE 2 investigators (2014). Re-sponse to letter regarding article, “Cost-ef-fectiveness of percutaneous coronary in-tervention in patients with stable coronary artery disease and abnormal fractional flow reserve”. Circulation., 129(25), e684.

12. Pyxaras SA, mangiacapra f, Wijns W, di Serafino l, de vroey f, Toth g, Sinagra g, De Bruyne B, Heyndrickx gR, Barbato E. (2014). ACEf and clinical SYNTAx score in the risk stratification of patients with heavily calcified coronary stenosis undergoing rota-tional atherectomy with stent implantation. Catheter Cardiovasc interv., 83(7), 1067-73.

13. Siebert U, Arvandi m, gothe Rm, Born-schein B, Eccleston d, walters dl, Rankin j, De Bruyne B, fearon wf, Pijls NH, Harper R (2014). improving the quality of percutane-ous revascularisation in patients with mul-tivessel disease in Australia: cost-effective-ness, public health implications, and budget impact of ffR-guided PCi. Heart lung Circ., 23(6), 527-33.

14. leesar m, white C, De Bruyne B (2014). Stenting for renal-artery stenosis. N Engl j med., 370(19),1853.

15. jeremias A, maehara A, généreux P, Asrress KN, Berry C, De Bruyne B, davies jE, Es-caned j, fearon wf, gould Kl, johnson NP, Kirtane Aj, Koo BK, marques Km, Nijjer S, Oldroyd Kg, Petraco R, Piek jj, Pijls NH, Red-

OLV Ziekenhuis 63

wood S, Siebes m, Spaan jA, van ‘t veer m, mintz gS, Stone gw (2014). multicenter core laboratory comparison of the instantaneous wave-free ratio and resting Pd/Pa with frac-tional flow reserve: the RESOlvE study. j Am Coll Cardiol., 63(13), 1253-61.

16. mangiacapra f, Cavallari i, Barbato E, Ricotti-ni E, Patti g, vizzi v, d’Ambrosio A, De Bruyne B, Wijns W, di Sciascio g (2014). impact of chronic kidney disease on platelet reactivity and outcomes of patients receiving clopido-grel and undergoing percutaneous coronary intervention. Am j Cardiol., 113(7), 1124-9.

17. Nørgaard Bl, leipsic j, gaur S, Seneviratne S, Ko BS, ito H, jensen jm, mauri l, De Bruyne B, Bezerra H, Osawa K, marwan m, Naber C, Erglis A, Park Sj, Christiansen EH, Kaltoft A, lassen jf, Bøtker HE, Achenbach S; NxT Trial Study group (2014). diagnostic performance of noninvasive fractional flow reserve de-rived from coronary computed tomography angiography in suspected coronary artery disease: the NxT trial (Analysis of Coronary Blood flow Using CT Angiography: Next Steps). j Am Coll Cardiol., 63(12), 1145-55.

18. Serruys Pw, Onuma Y, garcia-garcia Hm, muramatsu T, van geuns Rj, De Bruyne B, dudek d, Thuesen l, Smits PC, Chevalier B, mcClean d, Koolen j, windecker S, whit-bourn R, meredith i, dorange C, veldhof S, Hebert Km, Rapoza R, Ormiston jA (2014). dynamics of vessel wall changes following the implantation of the absorb everolim-us-eluting bioresorbable vascular scaffold: a multi-imaging modality study at 6, 12, 24 and 36 months. Eurointervention., 9(11), 1271-84.

19. inaba S, mintz gS, Shimizu T, weisz g, meh-ran R, marso SP, xu K, De Bruyne B, Serruys Pw, Stone gw, maehara A (2014). Compen-satory enlargement of the left main coro-nary artery: insights from the PROSPECT study. Coron Artery dis., 25(2), 98-103.

20. johnson NP, Pijls NH, De Bruyne B, Bech gj, Kirkeeide Rl, gould Kl (2014). A black and white response to the “gray zone” for frac-tional flow reserve measurements. jACC Car-diovasc interv., 7(2), 227-8.

21. mangiacapra f, Peace A, Barbato E, Patti g, gatto l, Ricottini E, De Bruyne B, di Sciascio g, Wijns W (2014). Thresholds for platelet reactivity to predict clinical events after cor-onary intervention are different in patients with and without diabetes mellitus. Plate-lets. , 25(5), 348-56.

22. De Potter T (2014). The European Society of Cardiology Young Community groups. Eur Heart j., 35(32), 2130-1

23. Wijns W, Van Mieghem C, Penicka M (2014). minimizing CT angiography radiation burden while maintaining accuracy through noise reduction: is lower always better? j Am Coll Cardiol., 64(8), 781-3.

24. Barbato E, Salinger-martinovic S, Sagic d, Beleslin B, vrolix m, Neskovic AN, jagic N, verheye S, mehmedbegovic z, Wijns W (2014). A first-in-man clinical evaluation of Ultimaster, a new drug-eluting coronary stent system: CENTURY study. Eurointerven-tion., pii: 20140203-01.

25. Tu S, Barbato E, Köszegi z, Yang j, Sun z, Holm NR, Tar B, li Y, Rusinaru d, Wijns W, Reiber jH (2014). fractional flow reserve calculation from 3-dimensional quantitative coronary angiography and Timi frame count: a fast computer model to quantify the func-tional significance of moderately obstructed coronary arteries. jACC Cardiovasc interv., 7(7), 768-77.

26. legrand v, Cuisset T, Chenu P, vrolix m, mar-tinez C, dens j, gach O, Boland j, Claeys mj, magne j, Barbato E, Wijns W (2014). Platelet reactivity and cardiovascular events after percutaneous coronary intervention in pa-tients with stable coronary artery disease: the Stent Thrombosis in Belgium (STiB) trial.

Eurointervention., 10(2), 204-11.

27. Saito S, valdes-Chavarri m, Richardt g, more-no R, iniguez Romo A, Barbato E, Carrie d, Ando K, merkely B, Kornowski R, Eltchaninoff H, james S, Wijns W; CENTURY ii investiga-tors (2014). A randomized, prospective, in-tercontinental evaluation of a bioresorbable polymer sirolimus-eluting coronary stent system: the CENTURY ii (Clinical Evaluation of New Terumo drug-Eluting Coronary Stent System in the Treatment of Patients with Coronary Artery disease) trial. Eur Heart j., 35(30), 2021-31.

28. Peace Aj, mangiacapra f, Bailleul E, delrue l, dierickx K, Conte m, Puymirat E, fraeymans Al, meeus P, Bartunek J, volpe m, Barbato E (2014). α2A-Adrenergic receptor poly-morphism potentiates platelet reactivity in patients with stable coronary artery disease carrying the cytochrome P450 2C19*2 ge-netic variant. Arterioscler Thromb vasc Biol., 34(6), 1314-9.

29. Barbato E, lara-Pezzi E, Stolen C, Taylor A, Barton Pj, Bartunek J, iaizzo P, judge dP, Kirshenbaum l, Blaxall BC, Terzic A, Hall jl (2014). Advances in induced pluripotent stem cells, genomics, biomarkers, and antiplatelet therapy highlights of the year in jCTR 2013. j Cardiovasc Transl Res., 7(5), 518-25

30. Barbato E, Wijns W (2014). Bioresorbable coronary scaffolds: a novel device-based solution in search of its clinical need. Eur Heart j., 35(12), 753-7.

31. Barbato E, Herman A, Benit E, janssens l, lalmand j, Hoffer E, Chenu P, guédès A, mis-sault l, Pirenne B, Cardinal f, vercauteren S, Wijns W (2014). double-blind parallel place-bo-controlled study to evaluate the effect of molsidomine on the endothelial dysfunction in patients with stable angina pectoris un-dergoing percutaneous coronary interven-tion: the mEdCOR Trial. j Cardiovasc Transl Res., 7(2), 226-31.


32. vanhercke d, Pardaens S, weytjens C, vande Kerckhove B, de laet N, janssens E, Van Camp G, de Sutter j (2014). Prevalence, de-terminants, and Prognostic Significance of Pulmonary Hypertension in Elderly Patients Admitted with Acute decompensated Heart failure: A Report from the BiO-Hf Registry. Echocardiography.

33. gillis K, Bala g, Roosens B, Remory i, de Raeve H, Tierens S, Hernot S, Van Camp G, droog-mans S, Cosyns B (2014). Echocardiographic integrated backscatter for the differentiation between aortic valve calcification and valvu-lar myxoid degeneration in rats. Eur Heart j Cardiovasc imaging., 15(9), 1042-7.

34. Unger P, dedobbeleer C, Stoupel E, Preu-mont N, Argacha jf, Berkenboom g, Van Camp G (2014). Quantification of low-gra-dient severe aortic stenosis using a hybrid approach combining doppler echocardiog-raphy and thermodilution. j Heart valve dis., 23(3), 271-8

35. Carlier S, didday R, Slots T, Kayaert P, Sonck j, El-mourad m, Preumont N, Schoors d, Van Camp G (2014). A new method for real-time co-registration of 3d coronary angiography and intravascular ultrasound or optical co-herence tomography. Cardiovasc Revasc med., 15(4), 226-32.

36. gevaert SA, de Bacquer d, willems Am, vande Kerckhove B, weytjens C, van Camp G, de Sutter j (2014). gender differences in the management and outcome of atrial fibrillation complicating acute heart failure. j Card fail., 20(6), 431-7.

37. Claeys mj, van de Borne P, mairesse gH, Van Camp G (2014). Summary 2013 ESC guide-lines. Acta Cardiol., 69(1), 51-4

38. Kerkhove d, fontaine C, droogmans S, de greve j, Tanaka K, van de veire N, Van Camp G (2014). How to monitor cardiac toxicity of chemotherapy: time is muscle! Heart., 100(15), 1208-17.

39. gevaert SA, de Bacquer d, Evrard P, Convens C, dubois P, Boland j, Renard m, Beauloye C, Coussement P, De Raedt H, de meester A, vandecasteele E, vranckx P, Sinnaeve PR, Claeys mj (2014). gender, Timi risk score and in-hospital mortality in STEmi patients un-dergoing primary PCi: results from the Bel-gian STEmi registry. Eurointervention., 9(9), 1095-101.

40. vecera j, Bartunek J, Vanderheyden M, Kotrc m, Kockova R, Penicka M (2014). Three-dimensional echocardiography-de-

rived vena contracta area at rest and its increase during exercise predicts clinical outcome in mild-moderate functional mitral regurgitation. Circ j., 78(11), 2741-9

41. Pardaens S, Vanderheyden M, Calders P, willems Am, Bartunek J, de Sutter j (2014). Activation of the ergoreceptors in cardiac patients with and without heart failure. j Card fail., 20(10), 747-54.

42. vandendriessche T, Kotrc m, Tijskens m, Bar-tunek J, delesie m, Paelinck BP, de Bock d, Penicka m, Stockman B, de maeyer C, vrints C, Vanderheyden M, Claeys m (2014). Per-cutaneous mitral valve repair in high-risk patients: initial experience with the mitraclip system in Belgium. Acta Cardiol., 69(3), 265-70

43. de Pooter j, van driessche l, Bartunek J (2014). Aberrant right coronary artery arising from the left sinus of valsalva with an interar-terial course. Acta Cardiol., 69(2), 185-8

44. Pardaens S, moerman v, willems Am, Calders P, Bartunek J, Vanderheyden M, de Sutter j (2014). impact of the preoperative risk and the type of surgery on exercise capacity and training after valvular surgery. Am j Cardiol., 113(8), 1383-9.

45. Dierckx R, Houben R, Goethals M, Verstre-ken S, Bartunek J, Saeys R, de Proft m, Boel E, Vanderheyden M (2014). integration of remote monitoring of device diagnostic parameters into a multidisciplinary heart failure management program. int j Cardiol., 172(3), 606-7.

46. flaker g, lopes Rd, Al-Khatib Sm, Hermosillo Ag, Hohnloser SH, Tinga B, zhu j, mohan P, garcia d, Bartunek J, vinereanu d, Husted S, Harjola vP, Rosenqvist m, Alexander jH, granger CB; ARiSTOTlE Committees and in-vestigators (2014). Efficacy and safety of apix-aban in patients after cardioversion for atrial fibrillation: insights from the ARiSTOTlE Trial (Apixaban for Reduction in Stroke and Other Thromboembolic Events in Atrial fibrillation). j Am Coll Cardiol., 63(11), 1082-7.

47. Penicka M, Vanderheyden M, Bartunek J (2014). diagnosis of heart failure with pre-served ejection fraction: role of clinical dop-pler echocardiography. Heart., 100(1), 68-76.

48. Nickenig g, Estevez-loureiro R, franzen O, Tamburino C, Vanderheyden M, lüscher Tf, moat N, Price S, dall’Ara g, winter R, Corti R, grasso C, Snow Tm, jeger R, Blankenberg S, Settergren m, Tiroch K, Balzer j, Petronio AS, Büttner Hj, Ettori f, Sievert H, fiorino mg,

Claeys m, Ussia gP, Baumgartner H, Scan-dura S, Alamgir f, Keshavarzi f, Colombo A, maisano f, Ebelt H, Aruta P, lubos E, Plicht B, Schueler R, Pighi m, di mario C; Transcathe-ter valve Treatment Sentinel Registry inves-tigators of the EURObservational Research Programme of the European Society of Car-diology (2014). Percutaneous mitral valve edge-to-edge repair: in-hospital results and 1-year follow-up of 628 patients of the 2011-2012 Pilot European Sentinel Registry. j Am Coll Cardiol., 64(9), 875-84.

49. vervaeke H, Becaus N, Penicka M, Vander-heyden M (2014). Self-limiting left ventricu-lar wall rupture following myocardial infarc-tion: a case report and literature review. Acta Cardiol., 69(2), 209-12

50. Cahil A, Penicka M (2014). Hyper-trophic or non-compaction cardio-myopathy: a challenging diagnosis. Acta Cardiol., 69(1), 55-7

51. Kou S, Caballero l, dulgheru R, voilliot d, de Sousa C, Kacharava g, Athanassopoulos gd, Barone d, Baroni m, Cardim N, gomez de diego jj, Hagendorff A, Henri C, Hristova K, lopez T, magne j, de la morena g, Popescu BA, Penicka M, Ozyigit T, Rodrigo Carbonero jd, Salustri A, van de veire N, von Bardele-ben RS, vinereanu d, voigt jU, zamorano jl, donal E, lang Rm, Badano lP, lancellotti P (2014). Echocardiographic reference ranges for normal cardiac chamber size: results from the NORRE study. Eur Heart j Cardiovasc im-aging., 15(6), 680-90.

52. Hutchinson K, Pellicori P, Dierckx R, Cleland jg, Clark Al (2014). Remote telemonitoring for patients with heart failure: might moni-toring pulmonary artery pressure become routine? Expert Rev Cardiovasc Ther., 12(8), 1025-33.

53. Cleland jg, Pellicori P, Dierckx R (2014). Clin-ical trials in patients with heart failure and preserved left ventricular ejection fraction. Heart fail Clin., 10(3), 511-23.

54. zhang j, Dierckx R, Cleland jg (2014). xan-thine oxidase inhibition for the treatment of cardiovascular disease: a systematic review and meta-analysis. Cardiovasc Ther., 32(2), 57-8

55. Chevalier B, Wijns W, Silber S, garcia E, Ser-ra A, Paunovic d, Serruys P (2014). five-year clinical outcome of the Nobori drug-eluting coronary stent system in the treatment of patients with coronary artery disease: final results of the NOBORi 1 trial. Eurointerven-tion. pii: 20140419-03.

OLV Ziekenhuis 65

56. windecker S, Kolh P, Alfonso f, Collet jP, Cremer j, falk v, filippatos g, Hamm C, Head Sj, jüni P, Kappetein AP, Kastrati A, Knuuti j, landmesser U, laufer g, Neumann fj, Rich-ter dj, Schauerte P, Uva mS, Stefanini gg, Taggart dP, Torracca l, valgimigli m, Wijns W, witkowski A (2014). [2014 ESC/EACTS guidelines on myocardial revascularization]. Kardiol Pol., 72(12), 1253-379.

57. windecker S, fajadet j, Wijns W (2014). PCR london valves: a very special year. Eurointer-vention., 10(7), 781-3.

58. windecker S, Hernández-Antolín RA, Stefanini gg, Wijns W, zamorano jl (2014). manage-ment of ST-elevation myocardial infarction according to European and American guide-lines. Eurointervention., 10 Suppl T:T23-31.

59. Wijns W (2014). interventional reperfusion therapy: a call for action. Eurointervention., 10 Suppl T:T10-1.

60. lüscher Tf, gersh B, Hindricks g, landmesser U, Ruschitzka f, Wijns W (2014). fastTrack: a key success factor for the European Heart journal. Eur Heart j., 35(30), 1983-90

61. Kolh P, windecker S, Alfonso f, Collet jP, Cremer j, falk v, filippatos g, Hamm C, Head Sj, jüni P, Kappetein AP, Kastrati A, Knuuti j, landmesser U, laufer g, Neumann fj, Richter dj, Schauerte P, Sousa Uva m, Stefanini gg, Taggart dP, Torracca l, valgimigli m, Wijns W, witkowski A; ESC Committee for Prac-tice guidelines, zamorano jl, Achenbach S, Baumgartner H, Bax jj, Bueno H, dean v, deaton C, Erol Ç, fagard R, ferrari R, Has-dai d, Hoes Aw, Kirchhof P, Knuuti j, Kolh P, lancellotti P, linhart A, Nihoyannopoulos P, Piepoli mf, Ponikowski P, Sirnes PA, Tamargo jl, Tendera m, Torbicki A, Wijns W, windeck-er S; EACTS Clinical guidelines Committee, Sousa Uva m, Achenbach S, Pepper j, Anyan-wu A, Badimon l, Bauersachs j, Baumbach A, Beygui f, Bonaros N, de Carlo m, deaton C, dobrev d, dunning j, Eeckhout E, gielen S, Hasdai d, Kirchhof P, luckraz H, mahrholdt H, montalescot g, Paparella d, Rastan Aj, Sanmartin m, Sergeant P, Silber S, Tamargo j, ten Berg j, Thiele H, van geuns Rj, wagner HO, wassmann S, wendler O, zamorano jl (2014). 2014 ESC/EACTS guidelines on myocardial re-vascularization: the Task force on myocardial Revascularization of the European Society of Cardiology (ESC) and the European Associ-ation for Cardio-Thoracic Surgery (EACTS). developed with the special contribution of the European Association of Percutaneous Cardiovascular interventions (EAPCi). Eur j Cardiothorac Surg., 46(4), 517-92.

62. Authors/Task force members, windeck-er S, Kolh P, Alfonso f, Collet jP, Cremer j, falk v, filippatos g, Hamm C, Head Sj, jüni P, Kappetein AP, Kastrati A, Knuuti j, land-messer U, laufer g, Neumann fj, Richter dj, Schauerte P, Sousa Uva m, Stefanini gg, Taggart dP, Torracca l, valgimigli m, Wijns W, witkowski A (2014). 2014 ESC/EACTS guidelines on myocardial revascularization: The Task force on myocardial Revascular-ization of the European Society of Cardiol-ogy (ESC) and the European Association for Cardio-Thoracic Surgery (EACTS)developed with the special contribution of the Euro-pean Association of Percutaneous Cardio-vascular interventions (EAPCi). Eur Heart j., 35(37), 2541-619.

63. Rusinaru d, vrolix m, verheye S, Chowdhary S, Schoors d, di mario C, desmet w, dono-hoe dj, Ormiston jA, Knape C, Bezerra H, lansky A, Wijns W (2014). Bioabsorbable polymer-coated sirolimus-eluting stent im-plantation preserves coronary vasomotion: A dESSOlvE ii trial sub-study. Catheter Car-diovasc interv.

64. windecker S, Stortecky S, Stefanini gg, da Costa BR, Rutjes Aw, di Nisio m, Silletta mg, maione A, Alfonso f, Clemmensen Pm, Col-let jP, Cremer j, falk v, filippatos g, Hamm C, Head S, Kappetein AP, Kastrati A, Knuuti j, landmesser U, laufer g, Neumann fj, Rich-ter d, Schauerte P, Sousa Uva m, Taggart dP, Torracca l, valgimigli m, Wijns W, witkows-ki A, Kolh P, jüni P (2014). Revascularisation versus medical treatment in patients with stable coronary artery disease: network meta-analysis. Bmj., 348, g3859.

65. Wijns W, vrolix m, verheye S, Schoors d, Slagboom T, gosselink m, Benit E, donohoe d, Knape C, Attizzani gf, lansky Aj, Ormis-ton j (2014). Randomised study of a bioab-sorbable polymer-coated sirolimus-eluting stent: results of the dESSOlvE ii trial. Euro-intervention. pii: 20130909-01.

66. Hamilos m, Ribichini f, Ostojic mC, ferrero v, Orlic d, vassanelli C, Karanovic N, Sarno g, Cuisset T, vardas PE, Wijns W (2014). Cor-onary vasomotion one year after drug-elut-ing stent implantation: comparison of everolimus-eluting and paclitaxel-eluting coronary stents. j Cardiovasc Transl Res., 7(4), 406-12.

67. Camenzind E, Boersma E, Wijns W, mau-ri l, Rademaker-Havinga T, Ordoubadi ff, Suttorp mj, Al Kurdi m, Steg Pg; PROTECT Steering Committee and investigators (2014). modifying effect of dual antiplatelet

therapy on incidence of stent thrombosis according to implanted drug-eluting stent type. Eur Heart j., 35(29), 1932-48.

68. Kristensen Sd, laut Kg, fajadet j, Kaifoszova z, Kala P, di mario C, Wijns W, Clemmensen P, Agladze v, Antoniades l, Alhabib Kf, de Boer mj, Claeys mj, deleanu d, dudek d, Erglis A, gilard m, goktekin O, guagliumi g, gudna-son T, Hansen Kw, Huber K, james S, janota T, jennings S, Kajander O, Kanakakis j, Karam-filoff KK, Kedev S, Kornowski R, ludman Pf, merkely B, milicic d, Najafov R, Nicolini fA, Noč m, Ostojic m, Pereira H, Radovanovic d, Sabaté m, Sobhy m, Sokolov m, Studencan m, Terzic i, wahler S, widimsky P; European Association for Percutaneous Cardiovascular interventions (2014). Reperfusion therapy for ST elevation acute myocardial infarction 2010/2011: current status in 37 ESC coun-tries. Eur Heart j., 35(29), 1957-70.

69. Erbel R, Wijns W (2014). The Year in Cardiolo-gy 2013: coronary intervention. Eur Heart j., 35(5), 313-20.

70. Wijns W, Rusinaru d (2014). “de-risking” risk reduction: should coronary artery calcium scoring be the gatekeeper to preventive pharmacotherapy with the polypill? j Am Coll Cardiol., 63(5), 444-6.

71. viggiano A, Bardhaj g, morrice K, Peytchev P, Geelen P, De Potter T. does the left atrium volume affect clinical outcome after pulmonary vein isolation? Acta Cardiologica 2014;69(5):587 (Winner of Meda Pharma Best Poster Presentation)

72. Bardhaj g, viggiano A, morrice K, Peytchev P, Geelen P, De Potter T. is the left atrial vol-ume a factor in the acute procedural success of pulmonary vein isolation? Acta Cardiolog-ica 2013;69(5):587

73. De Potter T, Bardhaj g, viggiano A, morrice K, Geelen P. Three-dimensional Rota-tional Angiography as a Periprocedural imaging Tool in Atrial fibrillation Ablation. Arrhythmia & Electrophysiology Review, 2014;3(3):173–6

74. De Potter T. Expert Commentary. Catheter Contact force: A Review of Emerging Tech-niques and Technologies in Af Ablation. The journal of innovations in Cardiac Rhythm management, 5 (2014), 1782–1783


klinische studies

Coronair lijdenContrastCan contrast injection better approximate ffR compared to pure resting physiology?

EndoPraCloEffects of Prasugrel versus Clopidogrel on myocardial and Peripheral microvascular dysfunction in Patients Undergoing Elective Percutaneous Coronary intervention

Euro-CTOEuropean Registry on Chronic Total Occlu-sion

EXPlorEEvaluating xience v and lvf in PCi on occlu-sions after STEmi

FaME III fractional flow Reserve versus multi vessel Evaluation

FFR-QCA Computation of fractional flow Reserve by Quantitative Coronary Angiography

Global SymplicITY Registryglobal Prospective registry for sympathetic renal denervation in selected indications Through 3-5 Years

GRAFFiTi graft Patency After ffR-guided versus An-gio-guided CABg: a randomized clinical Trial

Popular GeneticsCost-effectiveness of CYP2C19 genotype gui-ded treatment with antiplatelet drugs in pa-tients with ST-segment-elevation myocardial infarction undergoing immediate percutane-ous coronary intervention with stent implan-tation: optimization of treatment.

STEMI registration in Belgium Belgische registratie van myocardinfarcten met ST-elevatie, focus on genderverschillen

HartritmestoornissenCryocureProspective multicenter investigation of the Adagio Plarstar System in Subjects with Atri-al flutter

EAST Early Treatment of Atrial fibrillation for Stroke prevention Trial

EWOLUtion Registry on watchman Outcomes in Real-life Utilization

kleplijdenBioValBiological Correlates of the failing myo-cardium due to valvular Heart disease and Congestive Cardiomyopathy: Prognostic and Therapeutic Significance.

SuCCOurStrain Surveillance during Chemotherapy for improving Cardiovascular Outcomes

Hartfalen en transplantatieBAMIThe effect of intracoronary reinfusion of Bone marrow-derived mononuclear cells (Bm-mNC) on all cause-mortality in Acute myocardial Infarction

BGAM-HFBNP-guided Ambulatory monitoring in Heart failure patients

CHaRT-1 Congestive Heart failure Cardiopoietic Re-generative Therapy

CUPIDCalcium Up-Regulation by Percutaneous Administration of gene Therapy in Cardiac disease Phase 2/3

INOVATE-HFincrease Of vagal Tone in chronic Heart fail-ure, a pivotal trial to establish the long-term safety and efficacy of the Cardiofit® system

Parachute Percutaneous ventricular Restoration in Chronic Heart failure due to ischemic heart disease.

ParagonA multicenter, randomized, double-blind, parallel group, active-controlled study to evaluate the efficacy and safety of lCz696 compared to valsartan, on morbidity and-mortality in heart failure patients (NYHA Class ii-iv) with preserved ejection fraction

Reduce-LAP-HFA study to evaluate the dC devices, inc. iASd™ System ii to Reduce Elevated left Atrial Pressure in Patients with Heart failure

Relax-AHF-EUEffect of Serelaxin versus Standard of Care in Acute Heart failure Patients - Europe

RemeCaredemonstratieproject met steun van flan-ders’ Care, waarbij hartfalenpatiënten na ontslag uit het ziekenhuis worden opge-

Hieronder volgt een totaaloverzicht van de klinische studies waarin het Olv Hartcentrum participeert, gerangschikt volgens expertisedomein.

OLV Ziekenhuis 67

volgd via thuismonitoring van vitale para-meters en symptomen die centraal in een online software applicatie, RemeCare, wor-den geregistreerd. doel is om patiënten met afwijkende waarden sneller op te sporen en daardoor minder complicaties, minder ziekenhuisopnames en finaal een hogere levenskwaliteit voor de patiënt te bewerk-stelligen.

intensieve zorgen en hospitalisatieBIWAC

Belgian interdisciplinary working group on Acute Cardiology, Quality control project in ST-elevation myocardial infarction

FOuRIERfurther Cardiovascular Outcomes Research with PCSK9 inhibition in Subjects with Ele-vated Risk

LaTITudelosmapimod To inhibit p38 mAP kinase as a TherapeUtic target and modify outcomes after an acute coronary syndrome

www.olvz.bewww.hartcentrumaalst.be

Wij danken onze patiënten, huisartsen en verwijzende car-diologen voor het vertrouwen dat ze ons gaven in 2014. Wij wensen ook alle medewerkers van het OLV Hartcen-trum te bedanken, net als onze partners uit de industrie. Samen blijven we ons inzetten om onze patiënten steeds beter te helpen. Vandaag en in de toekomst. Want het ver-haal is nooit ten einde.

jaarverslag - Hartcentrum OLV Aalst Aalst... · OL 3 OLV Hartcentrum • Campus Aalst moorselbaan...

Documents

Transcript of jaarverslag - Hartcentrum OLV Aalst Aalst... · OL 3 OLV Hartcentrum • Campus Aalst moorselbaan...