Jaarverslag Handicap International

36
JAARVERSLAG 2009_ BELGISCHE SECTIE

description

Handicap International is een internationale niet-gouvernementele organisatie die handicaps helpt voorkomen en mensen met een handicap verzorgt en begeleidt op hun weg naar autonomie en integratie in de maatschappij.

Transcript of Jaarverslag Handicap International

Page 1: Jaarverslag Handicap International

JAARVERSLAG 2009_ BELGISCHE SECTIE

Page 2: Jaarverslag Handicap International

INHOUD

Verantwoordelijke uitgever: Jan BrigouHandicap InternationalSpastraat 67 - 1000 Brussel - België

Tel.: 0032 (0)2 280 16 01Fax: 0032 (0)2 230 60 30E-mail: [email protected]

Rekeningnummer: 000-0000077-77IBAN: BE80 0000 0000 7777BIC: BPOTBEB1

Redactie: Wendy Huyghe, Aurore Van VoorenVormgeving: Beltza (Chiquinquirá García)Drukwerk: Nevelland (Werkplaats voor aangepaste arbeid)Vertaling: ISO TranslationFoto voorpagina: © D. TELEMANS

Wordt gratis verspreid.Contacteer Handicap International voor bijkomende exemplaren.Une version française est également disponible sur demande.An English version is also available upon request.

Voorwoordpagina 03

Onze thema’spagina 06

Projectoverzichtpagina 15

Financieel verslagpagina 29

Page 3: Jaarverslag Handicap International

MARC JOOLEN_BELGIË.

« Solidanza, een danstweedaagse voor solidariteitin het prestigieuze kader van de Beurs van Brussel.Wat ik me van het weekend herinner, is de men-selijke warmte die tijdens die twee dagen overal tevoelen was. Zowel valide personen als personenmet een handicap, jong en oud, gingen samenop de dansvloer uit de bol. Dat is een sterk beeldvoor een organisatie zoals de onze die, door mid-del van haar projecten, voor een meer inclusievemaatschappij pleit. »

01VOORWOORD

Page 4: Jaarverslag Handicap International

JAARVERSLAG 2009 | HANDICAP INTERNATIONAL04 |

Elke dag stellen onze teams vast dat per-sonen met een handicap kwetsbaarder zijndan ooit tevoren. In gewone tijden is hetvoor hen al niet eenvoudig om werk te vin-den, maar nu is het ronduit onmogelijk. Bo-vendien worden ze als eerste opgeofferd infunctie van ‘het algemene belang’: gezins-leden die kunnen bijdragen tot het overlevenvan het gezin, worden bevoordeeld en zulleneen betere zorg krijgen dan de persoon meteen handicap. Het is dus meer dan ooitnodig om de nadruk te leggen op het belangvan het Verdrag van de Verenigde Natiesinzake de rechten van personen met eenhandicap. Een verdrag dat Handicap Inter-national in haar verschillende programma’sprobeert uit te dragen. We moeten er immersblijven op hameren dat personen met eenhandicap dezelfde rechten hebben als validepersonen: recht op onderwijs, gezondheiden werk.

Gelukkig kunnen we vaststellen dat Handi-cap International ondanks de crisis op het-zelfde elan kon doorgaan en haar projectenkon blijven uitvoeren. Dat is het resultaatvan het harde werk waar we drie jaar gele-den aan begonnen zijn. Zowel onze finan-ciële zichtbaarheid als onze operationelestrategie is enorm geëvolueerd. Vroegerspecialiseerde de organisatie zich meer inde behandeling van handicaps, zoals kine-sitherapie en orthopedie. Een aantal jaar

geleden kwam daar verandering in. We gin-gen voor een meer globale en transversaleaanpak en zetten meer verscheiden acties op.Nu moeten we dus een evenwicht vindentussen de rechtstreekse hulp aan personenmet een handicap en onze meer socialeaanpak om aan de behoeften van alle be-gunstigden van onze acties te kunnen vol-doen, zonder te vergeten specifiek aandachtte besteden aan de preventie van handicaps.

Veel programma’s die in 2008 waren opge-start, werden in 2009 geconcretiseerd. Datis bijvoorbeeld zo in Congo, waar het projectrond de gezondheid van moeders en kinde-ren is gegroeid. In Kinshasa is het één vanonze belangrijkste projecten geworden. Inde komende jaren breiden we dit uit naarandere provincies van het land.

Wat onze hulpacties betreft was 2009 vrij sta-biel, zeker in vergelijking met het bewogenjaar 2008. Toen deden we interventies na deaardbevingen in Sichuan en Myanmar en nade doortocht van cyclonen in Cuba. Ons pro-ject in China bevindt zich momenteel in eenfase van postnoodhulp. Onze acties voor per-sonen met een handicap die het slachtofferwerden van de natuurrampen in Myanmar enCuba zijn ondertussen afgerond.

We waren ook erg tevreden dat verkeers-veiligheid in 2009 opnieuw op de agenda

stond bij heel wat internationale instantieszoals de Verenigde Naties. Al meer dan 10jaar is Handicap International zowat deenige internationale niet-gouvernementeleorganisatie die zich actief met de preventievan verkeersongevallen bezighoudt. Webehalen concrete resultaten met onze pro-jecten in Vietnam, Cambodja en Laos. On-danks de bemoedigende vooruitgang in dielanden blijft onveilig verkeer een ernstigprobleem voor de volksgezondheid. Innovember 2009 organiseerden de VerenigdeNaties in Moskou een internationale confe-rentie over verkeersveiligheid. HandicapInternational werd daar uitgenodigd omover haar ervaring op het terrein te getuigen.Uiteindelijk was het de bedoeling dat deconferentie zou leiden tot een verdrag omhet gevaar op de wegen in te dijken. Ver-keersongevallen blijven in de ontwikke-lingslanden immers één van de belangrijksteoorzaken van sterfgevallen en handicaps.Het is een probleem dat we al lang in Aziëzien en dat ook gevoelig ligt in Afrika, waarHandicap International heel binnenkortnieuwe acties rond verkeersveiligheid hooptop te zetten.

Daarnaast heeft onze organisatie niet stil-gezeten in de strijd tegen een andere plaagdie verantwoordelijk is voor veel verwoestelevens: clusterbommen. Sommige mensengeloofden oprecht dat de kwestie opgelost

Toen we vorig jaar de balans van 2008 opmaakten, een jaar dat eindigde met een financiële crisis van nooitgeziene omvang, stelde ik mezelf de vraag: “wat zal de toekomst brengen?” Niemand kon begin 2009 voor-spellen hoe erg de gevolgen van deze crisis zouden zijn. Nu, één jaar later, kunnen we vaststellen dat derecessie hard heeft toegeslagen in de meeste landen waar we werken, en zeker in Afrika. Veel gezinnen enfamilies hebben hun inkomsten verloren. Er is geen werk meer voor iedereen.

©D

.BEE

LS-H

I

Page 5: Jaarverslag Handicap International

05 |HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2009

en de zaak beklonken was na de onderte-kening van de Conventie inzake Clustermu-nitie in Oslo in december 2008. Niets isminder waar. Een verdrag blijft immersdode letter als het niet geratificeerd wordtdoor de staten die het ondertekend hebben.Handicap International en de Ban Advocates(een groep mensen van wie het leven doorclusterbommen getekend werd) hebben hunacties dus voortgezet en herinnerden destaten eraan dat het spel nog niet gespeeldwas. En met succes: begin 2010 ratificeerdendertig landen de Conventie van Oslo, diedaardoor op 1 augustus van kracht wordt.

We mogen ook het Verdrag inzake het Ver-bod op Landmijnen niet vergeten, zelfs alwerd dat al 12 jaar geleden ondertekend.Tijdens de tweede conferentie voor de re-visie van het Verdrag in het ColombiaanseCartagena eind 2009 werd het Verdrag trou-wens grondig herzien. Gedurende tien jaarhebben de verschillende betrokken partijenzich op het meest zichtbare probleem ge-concentreerd: ontmijning. Als gevolg daar-van ging er helaas minder aandacht naarde hulp aan slachtoffers van de mijnen enhun familie. In 2009 publiceerde HandicapInternational “Voices from the ground”. Hetrapport vertelt het verhaal van die slach-toffers die voor de dagelijkse moeilijkhedenwaarmee ze na hun ongeval geconfronteerdwerden, aan hun lot werden overgelaten.Het rapport werd voor de eerste keer tij-dens de Ontwapeningsconferentie van deVerenigde Naties in Genève voorgelegd enin meerdere landen verspreid. Bovendienwerd het tijdens de Conferentie van Carta-gena gebruikt als referentiedocument. Ikben er vast van overtuigd dat iedereenbesefte dat het de hoogste tijd was omweer aandacht te besteden aan het mense-

lijke aspect van het probleem van de anti-persoonsmijnen en om het Verdrag vanOttawa in die zin te verbeteren.

Het einde van het jaar 2009 werd ook ge-kenmerkt door een andere belangrijke stapvoor onze acties: we verlieten de Maldivenna een vijf jaar durende interventie tengunste van personen met een handicap.Handicap International bood er hulp na deverschrikkelijke tsunami van 26 december2004 en hielp tegelijk ook de slachtoffers inIndonesië, Thailand en Sri Lanka. Gedu-rende vijf jaar hebben we aan de herop-bouw van de getroffen zones gewerkt.Daarnaast hebben we specifiek aandachtbesteed aan personen met een handicap,aangezien de noodhulpprogramma’s nogsteeds geen of weinig rekening houden methun behoeften. De projecten die door Han-dicap International op de Maldiven oppoten werden gezet, worden momenteelvolledig door onze partners beheerd en op-gevolgd.

Het einde van het jaar was dus rijkelijk ge-vuld met diverse gebeurtenissen en ik zouhet mezelf niet vergeven als ik niets zegover het evenement dat tijdens het week-end van 5 en 6 december in Brussel plaats-vond: Solidanza, een danstweedaagse voorsolidariteit in het prestigieuze kader van deBeurs van Brussel. Wat ik me van het week-end herinner, is de menselijke warmte dietijdens die twee dagen overal te voelenwas. Zowel valide personen als personenmet een handicap, jong en oud, gingensamen op de dansvloer uit de bol. Dat iseen sterk beeld voor een organisatie zoalsde onze die, door middel van haar projec-ten, voor een meer inclusieve maatschappijpleit.

In 2009 is Handicap International er dus ingeslaagd om alle moeilijkheden te doors-taan. De veerkracht van onze organisatie isecht opmerkelijk. Dankzij heel veel geduld,volharding, creativiteit en geloof in het doelvan de vereniging, is de Belgische afdelingvan Handicap International erin geslaagdom alle proeven te doorstaan en sterker teworden. De kracht van de organisatie zit inde mensen die er deel van uitmaken en diezich ingezet hebben voor die verandering,zowel de teams op het terrein (nationaal enbuitenlands personeel) als de leden in hethoofdkantoor en de vrijwilligers.

Sinds drie jaar doen we ons uiterste bestom voor onze ontwikkelingsprojecten eenlogische strategie op te bouwen. Ondanks dedonkere tijden die de economische situatiewereldwijd blijven kenmerken, hebben we demoed om de toekomst tegemoet te gaan.We hebben een betere financiële zichtbaar-heid en we communiceren beter over wiewe zijn en wat we doen. Die strategie werpthaar vruchten af. Dat is wat de organisatieen de mensen die voor Handicap Interna-tional werken, gerealiseerd hebben.

Natuurlijk - ik blijf voorzichtig - is die ont-wikkeling nog broos, vooral door de eco-nomische crisis die nog altijd onzekerhedenmet zich meebrengt. Maar wat de toekomstvan Handicap International België betreft,blijf ik vol vertrouwen.

Marc JoolenAlgemeen Directeur

VOORWOORD

©I.

PATE

ER-H

I

Page 6: Jaarverslag Handicap International

KENGKEO_LAO.

«Laos ligt bezaaid met niet-ontploft oorlogstuigen ik wilde iets doen om dit gevaar in te perken»,zegt ontmijner Kengkeo. «We hebben nog ver-schillende jaren werk voordat al het niet-ontploftoorlogstuig uit de bewoonde gebieden verwij-derd is.»

02THEMA’S

©T.

DIR

VEN

-HAN

DIC

APIN

TERN

ATIO

NAL

Page 7: Jaarverslag Handicap International

Nationale personeelsleden_vormen het fundament van onze acties

07 |HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2009

Op 1 september 2008 kwamen Patrick Chirwisa en Jean-Pierre Bolima bij een tragisch vliegtuigongeval omhet leven. De twee mannen waren leden van het team van Handicap International in Kisangani. Patrick werktevoor het project dat mensen bewust maakt van de risico’s van landmijnen. Hij blonk uit in het verzamelen vangegevens over het probleem. Jean-Pierre was de hoeksteen van datzelfde project. Dankzij zijn theaterervaringkon hij op een overtuigende manier belangrijke veiligheidsboodschappen doorgeven aan honderden kinde-ren en volwassen. Hun plotse overlijden heeft het team van Kisangani uit evenwicht gebracht. Niet alleen opemotioneel vlak. Het kwaliteitsvolle werk dat ze leverden, wordt gemist. Dit droevige verhaal heeft iedereener nog maar eens aan herinnerd hoe belangrijk de nationale werknemers zijn voor de programma’s vanHandicap International.

Wanneer we spreken over internationale organisaties verschijntvaak het beeld van westerlingen van goede wil die met een onuit-puttelijk enthousiasme de achtergestelde inwoners in het Zuidengaan helpen. Dat beeld, min of meer een erfenis uit het postkolo-niale tijdperk, is volkomen achterhaald. Het negeert het feit dat hetnationale personeel de onontbeerlijke basis vormt waarop huma-nitaire organisaties steunen, wat de situatie ook is. Handicap In-ternational maakt daarop geen uitzondering, wel integendeel. Deprogramma’s die door de Belgische afdeling van Handicap Inter-national worden geleid, telden vorig jaar 612 nationale personeels-leden tegenover 61 expats.

Als we de teams op het terrein van naderbij bekijken, kunnen wevaststellen dat hun samenstelling geëvolueerd is. Bijvoorbeeld:onder de acht internationale teamleden van ons programma in Chinatelden we in 2009 zes verschillende nationaliteiten (Belgisch, Frans,Australisch, Filippijns, Indisch, Brits). Bovendien vinden we ookmensen uit het Zuiden in een expatteam. Tegelijk is de plaats vanhet nationale personeel geëvolueerd. De posten die vroeger voorexpats waren voorzien, worden nu door plaatselijke mensen inge-vuld. Dat gegeven vloeit voort uit een globale trend die sinds hetbegin van dit decennium toeneemt en die een grotere plaats toe-kent aan lokaal gerekruteerd personeel.

Ook Handicap International heeft die evolutie gevolgd. In delaatste drie jaren bezette nationaal personeel 90 procent van deposten in Cambodja, China, Laos en Vietnam. Aangezien het aantalprojecten in die landen niet daalt, is dat een teken van een be-langrijke evolutie: nationale personeelsleden krijgen steeds meerde functie van projectverantwoordelijke. Ze worden nu niet alleenbetrokken in de gesprekken over de eenvoudige toepassing vaneen bepaald project, ze beslissen ook mee over de programma-strategie van Handicap International.Socheata Sann werd in 2004 aangeworven als verantwoordelijkevoor de sensibiliseringsacties rond verkeersveiligheid in Cambodja.Vandaag is ze niet alleen verantwoordelijk voor het hele projectrond verkeersveiligheid in dat land, ze coördineert ook de actiesrond verkeersveiligheid voor de regio Zuidoost-Azië. Onlangs leiddeze zelfs een verkenningsmissie om een nieuw project rond datthema op te starten in Benin. Socheta Sann heeft de evolutie dusmeegemaakt. “Ik merkte echt een vooruitgang: het Cambodjaanseteam werd meer betrokken bij het beheer, bij gesprekken over de tevolgen strategie bij acties op middellange en lange termijn en nietmeer enkel bij het dagelijkse beheer. Bovendien hebben we veelmeer verantwoordelijkheid gekregen op een hoger niveau. Als pro-jectverantwoordelijke vervang ik nu bijvoorbeeld een expat.”

01

Page 8: Jaarverslag Handicap International

Vanaf het begin van haar bestaan heeft Handicap International be-nadrukt dat het belangrijk was om competent personeel op te lei-den dat op termijn niet alleen in staat zou zijn om acties over tenemen, maar ook om de kwaliteit van de projecten en de actieszelf te verzekeren. Socheata bevestigt dat: “Het internationale teamheeft veel aandacht besteed aan steun en een aangepaste opleidingvoor iedereen. Ik heb bijvoorbeeld de mogelijkheid gekregen om inZweden éénmaand les te volgen over verkeersveiligheid.”De teamsdie voor de verkeersveiligheidsprojecten in Cambodja, Laos enVietnam werken, hebben ook de kans gekregen om regelmatig deelte nemen aan seminaries die door de universiteit van Hasselt (inBelgië) georganiseerd werden. Soms volgen de studenten van onzeBelgische universiteiten zelfs stage op het terrein. Zo hebben weeen overeenkomst met de KUL (Katholieke Universiteit Leuven -België), die nu - al bijna tien jaar - elk jaar studenten kinesitherapienaar Vietnam stuurt om stage te volgen in de centra voor para-plegie- en tetraplegiepatiënten.

Die manier om het nationale personeel te versterken, kan gunstigzijn voor onze ontmijningsprogramma’s. In Kisangani heeft HandicapInternational er duidelijk voor gekozen om de teamcapaciteitenvan de nationale kaderleden van het ontmijningsprogramma teversterken zodat competente personen de fakkel kunnen overne-men wanneer we ons in 2011 terugtrekken. Vier personeelsleden -Mario, Jason, Rama en Tobin - werden geselecteerd om lessen tevolgen in het Centre de formation au déminage humanitaire(CPADD) in Benin. “Het UNMACC, het coördinerende orgaan van destrijd tegen de mijnen in Congo, heeft een afwijking goedgekeurd.Dat betekent dat onze vier medewerkers mogen werken zonder hetdirecte toezicht van een expat. Dat is eenmooie erkenning van onzewil om het Congolese personeel van ons team te versterken,” aldusStéphan Jooris, operationeel coördinator en verantwoordelijke voorhet beheer van het Congo-programma in Brussel.

Ook in Laos werken de teams die bommen ruimen niet langeronder het toezicht van expats. Vroeger was dat nodig door een

gebrek aan opgeleid nationaal personeel. Vandaag leidt KengkeoBoulipavone de opruiming van bommen. Hij maakt deel uit vanéén van de eerste lichtingen die slaagden voor de ontmijnings-opleiding in Y’lai: “Als verantwoordelijke voor deontmijningsoperatiesben ik de contactpersoon tussen het bureau van Xepon en dat vanVientiane. Tegelijk ben ik ook de contactpersoon van de afdeling dieverantwoordelijk is voor de mijnsensibilisatie (MRE, “mine risk edu-cation”). Daarnaast werk ik mee op het terrein, ik houd toezicht open ik assisteer de teams als ze technische hulp nodig hebben. Ik hebdagelijks radiocontact met hen om te controleren of alles in orde is.”

Het revalidatiecentrum van Suleymaniah in Irak is ook een goedvoorbeeld van het kwalitatieve werk dat het nationale personeellevert. Handicap International heeft een lokale organisatie opgericht,KORD, dat het centrum kan overnemen. De bevoegdheidsoverdrachtgebeurde in 2005. Sindsdien verleent Handicap International enkelbeperkte steun aan KORD om ervoor te zorgen dat de organisatiefinancieel stabiel blijft. Bovendien beloonde de overheid van deregio in 2009 de kwaliteit van de diensten die KORD aan personenmet een handicap levert.

De nationale teamleden op het terrein zijn op alle niveaus van cru-ciaal belang. Zij weten immers beter dan wie ook hoe ze de be-gunstigden van onze acties het best kunnen benaderen en hoe zeefficiënte sensibiliseringscampagnes kunnen opzetten zonder deplaatselijke cultuur en de situatie waarin het land zich bevindt, uithet oog te verliezen.

De groeiende bekwaamheid van het nationale personeel is eenstructurele evolutie die in de komende jaren zal voortgezet worden,niet alleen in de hele humanitaire wereld, maar ook en vooral bijHandicap International. Iedereen is zich bewust van het belang ende waarde van de nationale teams die voor Handicap Internationalwerken. Zij zorgen er immers allemaal voor dat onze projecten sla-gen en dus vonden we het de hoogste tijd om te benadrukkenhoe belangrijk ze voor de organisatie zijn.

JAARVERSLAG 2009 | HANDICAP INTERNATIONAL08 |

Page 9: Jaarverslag Handicap International

09 |HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2009

Handicap International_helpt mensen met een handicap om zelfop te komen voor hun rechten

De Cambodjaanse Mon Siup werd blind geboren en leefde 38 jaar geïsoleerd. Tot ze lid werd van een groepvan mensen met een handicap. “Onder impuls van Handicap International hebben we er geleerd om op tekomen voor onze rechten.” Mon Siup en haar vereniging boekten onlangs hun eerste overwinning: de markt-hal wordt toegankelijk gemaakt voor mensen met een handicap. De steun van Handicap International aanplaatselijke verenigingen kan daadwerkelijk (grote en kleine) veranderingen teweeg brengen.

In acht van de dertien landen waar we actief zijn, geeft HandicapInternational steun aan verenigingen met en voor mensen met eenhandicap. Dat gebeurt in Angola, Burundi, Cambodja, China, Cuba,Laos en Noord-Korea. Wij begeleiden die verenigingen zodat zezelf in staat zijn om op te komen voor hun rechten. De rechten vanpersonen met een handicap zijn sinds 13 december 2006 vastge-legd in een internationale VN-conventie. “Het speciale aan dezeconventie is dat het een verandering heeft teweeg gebracht in demanier waaropmensenmet een handicap worden benaderd. Ze wor-den niet meer beschouwd als ‘ontvangers’ van liefdadigheid, zorgen sociale voorzieningen. De nadruk wordt nu gelegd op de persoon!Een persoonmet rechten enmet de capaciteit om deze rechten op teeisen en eigen beslissingen te nemen”, zegt Jeroen Stol, die voorHandicap International in de Maldiven en in Cambodja projectenstartte die verenigingen stimuleren om die rechten op te eisen.“De conventie is geen toverspreuk. Maar het is een kader waaropnationaal beleid en wetgeving moeten worden gebaseerd. Meermensen zullen zich bewust worden van hun rechtenmaar het is vooralaan de civiele maatschappij om deze mensen de tools te geven omop te komen voor hun rechten.”

Drie pijlers

De conventie vormt dus de achtergrond voor de acties van Handi-cap International. “Onze interventies hebben een drievoudig doel”,zegt Sophie Wyseur, technisch adviseur van de Belgische sectievan Handicap International. “In de eerste plaats willen we de capa-citeiten van de lokale organisaties voor mensen met een handicapversterken. We maken eerst een analyse van de organisatie: waarstaan ze en welke hulp kunnen ze gebruiken? Vaak gaat dat overmanagement en intern beleid. Wij zorgen er bijvoorbeeld voor datdie verenigingen democratisch functioneren en een duidelijke groepvertegenwoordigen. We geven opleidingen en advies.”

“Een tweede pijler is sensibilisatie rond het thema handicaps. In hetzuiden wordenmensenmet een handicap vaak gediscrimineerd. Omdie mentaliteit te veranderen lanceren we campagnes die zich rich-ten tot de bevolking, de autoriteiten en de mensen met een beper-king zelf. Die laatste hebben vaak een laag zelfbeeld. Ook voor henis een mentaliteitsverandering aangewezen”, zegt Sophie Wyseur.

“Dit doen we via krantenartikels en spots op radio en tv. We verge-ten ook de lokale aanpak niet: toneeltjes in dorpen zijn vaak heeleffectief.”

“Een derde pijler is het pure pleiten en lobbyen.We helpen de vereni-gingen om rechten af te dwingen. Dat verschilt uiteraard van landtot land. Heeft het land de Conventie getekend? Zijn er al wetten?Worden ze nageleefd? Een wetsvoorstel indienen is niet gemakke-lijk. Ook is het moeilijk om een land erop te wijzen dat wetten nietworden nageleefd. Daarom zijn onze opleidingen in lobbyen ergnuttig. Een goed voorbeeld is de Cambodian Disabled People’sOrganisation (CDPO) die op nationaal niveau veel druk uitoefent.”“Sinds kort gaanwe nog een stap verder. Onze nieuwste project heet‘Making it work’. Om goed te kunnen lobbyen helpen we de vereni-gingen om voldoende informatie te verzamelen. Dat noemen we‘food for advocacy’. We bundelen ook positieve verhalen en mooievoorbeelden van inclusief onderwijs, of van mensen met een beper-king diewerk vonden. Zo tonenwe aanwatmogelijk is’’, zegt Wyseur.“We stimulerenmensenmet een handicap ook om zich te engagerenop het lokale beleidsniveau. Zo zijn er in Colombia verenigingendie gemeenteraden dwingen om thema’s met betrekking rondhandicaps op het programma te zetten. Dit leidde al vaak tot actie-plannen, waarvan Handicap International mee de financiering ver-zorgde.”

“Het feit dat mensenmet een beperking zelf opkomen voor hun rech-ten, kan ook tot een mooie mentaliteitsverandering leiden. Maarzeker in gebieden die net uit een oorlogssituatie komen, is dat nietevident. In Burundi bijvoorbeeld wint het persoonlijke belang het ernog vaak van het algemene belang. De Burundese bevolking voeltniet de behoefte om zich te verenigen. Aan ons omdat te stimuleren”,vertelt Wyseur.

“Zo hebben we in Burundi een oproep gedaan aan verenigingen omeen project in te dienen voor sensibilisatie rond handicaps. De goedeprojecten zouden een financiering krijgen. Het gevolg is dat de or-ganisaties beginnen na te denken over hun werkwijze en zich gaanorganiseren. Dat is pijler 1 van onze doelstellingen. Uiteraard kreegook pijler 2 (het imago vanmensenmet een handicap verbeteren) eenferme boost, want dankzij de bekroonde projecten zag je affiches inde straten en werden er sketches georganiseerd in de dorpen.”

THEMA’S

02

Page 10: Jaarverslag Handicap International

“Onze steun aan verenigingen is een heel belangrijk onderdeel vanhet werk van Handicap International”, besluit Sophie Wyseur. “Wantals wij ons terugtrekken uit een land moeten die verenigingen instaat zijn om het lobbywerk alleen voort te zetten zodat zij, net alselke andere burger, in staat zijn om zelf op te komen voor hun rech-ten.”

Twee voorbeelden

CAMBODJA_ZELFVERTROUWEN ÉN TOEGANG TOT DE MARKTHAL

In Cambodja zijn het verenigingen die bij de lokale autoriteitenpleiten voor meer rechten voor personen met een handicap. “Ditgebeurt op steeds meer professionele en gestructureerde basis”,weet Jeroen Stol, programmadirecteur in Cambodja. “In 2008 werddaarvoor de koepelorganisatie Community for All (CFA) opgericht.”De 38-jarige Mon Siup is lid van een zelfhulpgroep in Koch Chas,een dorp in de provincie Siem Reap. Haar levensloop is helaas eenbewijs van het feit dat sensibilisatie er hard nodig is. “Ik ben blindgeboren en ben nooit aanvaard. Ofwel kijken mensen op me neer.Ofwel trakteren zeme op scheldnamen als ‘kwak’ (scheldwoord voorblinde).Mensen denken dat ik niets kan. Ik woon nog altijd bij mijnmoeder. Trouwen zit er voor mij niet in.”

“Toen ik lid werd van de vereniging kreeg ik eindelijk de kans om tepraten met andere mensen met een beperking. Dat heeft me enormgesterkt. Intussen sta ik zelfs aan het hoofd van onze vereniging.Dat geeft me energie en zelfvertrouwen, want wanneer ik kan lob-

byen bij de leiders van onze gemeenschap, voel ik me opperbest. Ikdenk dat de lokale autoriteiten eindelijk een idee beginnen te krijgenvan de moeilijkheden waarmee wij worden geconfronteerd. Als wenodige fondsen bijeen krijgen, zal de marktplaats binnenkort vooriedereen toegankelijk worden en halen we een slag thuis. Zo zie jemaar dat mensenmet een handicap elkaar moeten steunen. Ik hoopdat ook in de rest van Cambodjameermensen zich zullen verenigen.”

ANGOLA_VAN GRONDWET TOT VOETBALSTADION

In Angola begeleidt Handicap International 21 verenigingen voormensen met een handicap. “En die hebben in 2009 heel wat verwe-zenlijkt”, zegt Julie Nuttens, programmadirecteur in Angola. “Het be-langrijkste is dat ze hun stempel hebben kunnen drukken tijdens hetnationale overleg over de constitutionele hervormingen. Onze be-vindingen werden geïntegreerd in de finale tekst voor de nieuwegrondwet. Er zijn dus garanties dat de fundamentele rechten voorpersonenmet een handicap beter zullenworden beschermd.We lerende verenigingen ook omgebruik temaken van de actualiteit om rech-ten af te dwingen. Zo hebben ze ervoor gezorgd dat de stadionstijdens de Africa Cup Voetbal voor iedereen toegankelijk waren.”

Handicap International en de verenigingen hebben voluit gebruikgemaakt van de Internationale Dag voor Mensen met een Handicapop 3 december. “Er waren conferenties, fototentoonstellingen,radio-uitzendingen, protestmarsen, sportwedstrijden, toneeltjes,zang en gedichten. We hebben - zowel op ludieke als formele wijze- de lokale autoriteiten enmensenmet een handicap gewezen op deInternationale Conventie die hun rechten verdedigt.”

« Dit is een belangrijk deel van het werk van Han-dicap International. Want als wij ons uit een landterugtrekken, moeten verenigingen zelf het lobby-werk voortzetten. »

©T.

DIR

VEN

-HAN

DIC

APIN

TERN

ATIO

NAL

Page 11: Jaarverslag Handicap International

Tsunami_de balans na vijf jaar

Op 26 december 2004 beefde de zeebodem onder de Golf van Bengalen, vlakbij het eiland Sumatra, met eenkracht van 8,9 op de schaal van Richter. De beving veroorzaakte een enorme vloedgolf die de kusten van Aziëmet een verwoestende kracht overspoelde, soms tot een kilometer landinwaarts. De lijst van de getroffen lan-den is lang: Bangladesh, India, Indonesië, Maleisië, de Maldiven, Myanmar, Sri Lanka, Thailand, ... De tsunamiwerd gevoeld tot op de Afrikaanse kusten van Somalië, Tanzania en Kenia. Er werden 270 000 doden getelden meer dan 1 miljoen mensen werden dakloos. In de Indonesische provincie Atjeh viel 65% van de doden.Op de Maldiven werd één inwoner op drie door de ramp getroffen.

Deze enorme catastrofe kreeg immens veel media-aandacht enheeft een nooit eerder geziene golf van solidariteit teweeggebracht.Internationale organisaties mobiliseerden mensen en materiaal omde getroffen bevolking te hulp te schieten. Vanaf het begin werdenze echter geconfronteerd met haast onoverkomelijke problemen.De verdeling van hulpgoederen werd bijvoorbeeld bemoeilijktdoordat er in onstabiele gebieden moest worden gewerkt, zoalsSumatra of Sri Lanka, waar de burgeroorlog tussen de regering ende Tamiltijgers telkens weer opflakkerde. Handicap Internationaltrok zich het lot aan van personen met een handicap. In eersteinstantie boden we noodhulp aan. Maar onze belangrijkste bijdragekwam daarna, tijdens de heropbouw.

Net als de andere niet-gouvernementele organisaties heeft ookHandicap International rekening moeten houden met wat het grotepubliek verwachtte dat er met hun giften werd gedaan: alles moestworden heropgebouwd, en wel onmiddellijk. De humanitaire orga-nisaties moesten de noodhulp echter combineren met een visieop langere termijn. Het was een enorme opdracht en daar was tijdvoor nodig: er zou een periode van 5 tot 10 jaar nodig zijn om desporen van de tsunami uit te wissen.

Handicap International is zeer snel na de ramp aan de slag gegaan.De Franse afdeling was al aanwezig in Sri Lanka, waar ze in juni2004 een revalidatiecentrum had geopend aan de oostkust vanBatticaloa. Dat centrum moest personen helpen die na de burger-oorlog met een handicap achterbleven. De teams in het centrumvoor fysieke revalidatie werden in de eerste uren na de ramp gemo-biliseerd voor loophulp, basisrevalidatie en ademhalingskinesi-therapie.

Er is ook snel een ploeg vertrokken naar Atjeh op het eiland Suma-tra, een van de zwaarst getroffen gebieden. We organiseerden ereen directe interventie en zorgden voor kinesitherapie, eerst in deziekenhuizen en dan in de kampen en de poliklinieken in de dorpen.We leverden materiaal, voornamelijk apparatuur voor het centrumvoor functionele revalidatie en voor het ziekenhuis van BandaAtjeh.

De Belgische sectie van Handicap International koos er voor om opde Maldiven te helpen. Die archipel was immers ook erg zwaargeraakt door de vloedgolf. Doordat de bevolking zo sterk verspreidis – 400 000 mensen op 200 eilanden – was het echter moeilijk om

THEMA’S

03

Page 12: Jaarverslag Handicap International

met de hulp tot bij de slachtoffers te geraken. Handicap Interna-tional heeft eerst met andere internationale organisaties samen-gewerkt om de vernielde huizen weer op te bouwen en waakte erdaarbij over dat nieuwe woningen en openbare gebouwen goedtoegankelijk waren. We ondertekenden ook samenwerkingsak-koorden met de regering om natuurrampen voor te bereiden metspeciale aandacht voor personen met een handicap. We hebbensnel onze postnoodhulp uitgebreid naar kwesties rond de toegangtot diensten voor personen met een handicap.

Die toegankelijkheid, de inclusie van personen met een handicap enhun rechten komen steeds terug in alle acties die Handicap Inter-national in de door de tsunami getroffen gebieden heeft gevoerd.We deden dit zodra de periode van de grootste nood voorbij was.“Protheses en revalidatie zijn slechts één stap in de steun aan per-sonen met een handicap. De revalidatie van personen met een han-dicap gaat ook om hun financiële onafhankelijkheid, hun integratiein de maatschappij en de concrete erkenning van hun rechten,”aldus Louis Bourgois, voormalig adjunct-directeur van het pro-gramma in Sri Lanka.

Daarom heeft de organisatie een gemeenschapsgerichte aanpakontwikkeld, zij het rechtstreeks of in samenwerking met bestaandeplaatselijke verenigingen zoals op de Maldiven. Vanaf juni 2007 isHandicap International op de Maldiven begonnen met een projectdat het voor personen met een handicap makkelijker moet makenom aan informatie te komen, zodat ze weer in de samenlevingkunnen meedraaien en hun voordeel kunnen halen uit zorgstruc-turen, onderwijs, beroepsopleidingen en sociale en sportieve acti-viteiten. Bovendien hebben we geprobeerd om de rest van debevolking te sensibiliseren, zodat personen met een handicapbeter zouden worden aanvaard.

Handicap International heeft de oprichting van twee organisatiesondersteund: een vereniging voor doven (MDA, Maldives DeafAssociation) en een vereniging voor handicap en ontwikkeling

(ADD – Association for Disability and Development). Die twee orga-nisaties hebben een reeks sensibiliseringscampagnes op potengezet en traden vooral op als vertegenwoordigers van personen meteen handicap bij de Maldivische regering. Ze zijn erin geslaagd omkwesties in verband met handicaps op de politieke agenda te krijgen,in die mate zelfs dat de overheid het Verdrag inzake de rechten vanpersonen met een handicap heeft ondertekend.

Lucy Roberts heeft het programma van Handicap International opde Maldiven gelanceerd en ook afgerond. Ze heeft dus zelf kunnenvaststellen wat er de afgelopen vijf jaar is veranderd: “Op de Mal-diven werden personen met een handicap haast verstoten: ze had-den geen toegang tot diensten en hadden geen wettelijk kader dathun rechten kon waarborgen. Nu lijkt het er echter op dat de samen-leving zich kan en wil bezighouden met het welzijn van personenmet een handicap.”

Zoals vanaf het begin was voorzien, is Handicap International nu,na vijf jaar, vertrokken op de Maldiven. De vruchtbare samenwer-king tussen Handicap International en haar partners op de Maldivenis dus afgelopen. Iedereen heeft het gevoel dat we een verschilhebben kunnen maken: zowel de overheid als de bevolking zijngesensibiliseerd over het thema handicap. Meer nog, Handicap In-ternational heeft een reële bijdrage geleverd om de levenskwaliteitvan mensen met een handicap te verbeteren door op verschillendeniveaus en complementair te werken. Enerzijds hebben we op po-litiek niveau met de betrokken ministers samengewerkt om eenaangepast kader te creëren. Anders hebben we aangetoond dathet mogelijk is om ook op lokaal niveau tegemoet te komen aande behoeften van personen met een handicap, ondanks de moei-lijkheden die een archipel met zich meebrengt. Daarenboven heeftHandicap International bijgedragen tot een betere sociale integratie.Samen met onze partners hebben we ervoor kunnen zorgen dat eenhandicap niet langer een taboe is. Dat is niet alleen positief voorpersonen die een handicap hebben overgehouden aan de tsunami,maar voor alle andere personen met een handicap in het land.

« De revalidatie van personen met een handicap gaatook om hun financiële onafhankelijkheid, hun inte-gratie in de maatschappij en de concrete erkenningvan hun rechten. »

©B

.KO

RMAN

N-H

AND

ICAP

INTE

RNAT

ION

AL

Page 13: Jaarverslag Handicap International

Verkeersveiligheid_voor het eerst wereldwijde prioriteit

Le Thi Kim Huong (33) werd in oktober op haar bromfiets aangereden door een bus. In de streek waar ze woont(de provincie Dong Nai, Vietnam), kan het uren duren voor er een ziekenwagen is. “Gelukkig was er een teamvrijwilligers van Handicap International in de buurt. Zij gaven mij de nodige eerste hulp waardoor definitieveletsels werden voorkomen. Binnen een aantal maanden kan ik weer stappen.” Volgens de Wereldgezond-heidsorganisatie is Huong slechts een van de maar liefst 50 miljoen gewonden die het verkeer jaarlijks maakt.Wereldwijd heeft het verkeer alsmaar meer doden en handicaps op haar geweten.

Handicap International is dan ook verheugd dat de mondiale ver-keersveiligheid in 2009 voor het eerst hoog op de internationaleagenda kwam. Ngo’s en wereldleiders hebben de intentie uitge-sproken om komaf te maken met het snel stijgende aantal dodenen gewonden. Op initiatief van de Wereldgezondheidsorganisatie(WGO) kwamen 50 ngo’s twee maal samen om deel te nemen aande voorbereiding van de interministeriële VN-conferentie rond ver-keersveiligheid. Die vond plaats in november in Moskou. De voor-zitter en enkele medewerkers van Handicap International waren eraanwezig. Onze organisatie sprak als enige ngo de conferentie toe.150 landen hebben hun engagement verklaard en aan de VerenigdeNaties gevraagd om een strategie te bepalen en een actieplan voortien jaar op te stellen.

“Dat verkeersveiligheid meer aandacht krijgt, is niet meer danlogisch”, zegt Vincent Slypen, Directeur Operaties bij Handicap Inter-national Belgium. “De cijfers van deWGO spreken immers boekdelen.Nu vallen er jaarlijks 1,3 miljoen doden in het verkeer. Als er nietwordt ingegrepen, zijn er dat in 2030 2,4 miljoen. Verkeersonge-vallen zullen stijgen van de negende naar de vijfde plaats in de lijstvan belangrijkste doodsoorzaken ter wereld. Dat wordt dus eenhogere notering dan aids en kanker. Tegen 2015 al zouden verkeers-ongelukken de belangrijkste oorzaak van handicaps zijn bij kinderenvan 5 jaar en ouder.”

Probleem het grootst in de zichontwikkelende landen

In de rijke landen stagneert het aantal verkeersslachtoffers stilaan,maar in de zich ontwikkelende landen is de stijging hallucinant. Opwereldschaal bezitten de Westerse industrielanden meer dan dehelft van de gemotoriseerde voertuigen. Toch nemen de zich ont-wikkelende landen volgens de WGO meer dan 90 procent van deverkeersongelukken voor hun rekening. “De infrastructuur is veelalniet aangepast aan de ‘boom’ van bromfietsen en (in minder mate)auto’s’’, verklaart Vincent Slypen. “De voertuigen zijn vaak aftands,de taxi’s vervoeren te veel mensen, er zijn geen of toch geen dege-lijke helmen en veiligheidsgordels, verkeersregels en rijbewijzen zijner maar zelden, voetpaden bestaan niet, de wegen zijn in slechtestaat, snelheidsbeperkingen worden niet gerespecteerd en er wordtveel gereden onder invloed.”

Vooral Zuidoost-Azië kampt met problemen. Studies van de WGOvoorspellen dat het aantal verkeersslachtoffers daar in 2020 met144 procent gestegen zal zijn in vergelijking met 2000. Daaromvormt verkeersveiligheid sinds 2000 een belangrijk deel van onzeactiviteiten in drie landen in de regio: Cambodja, Laos en Vietnam.Daar verzorgen we zelfs meer mensen die hun handicap opliependoor een verkeersongeval dan door een landmijn.

THEMA’S

04

13 |HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2009

Page 14: Jaarverslag Handicap International

We sensibiliseren het grote publiek

We lanceren manieren om geldte verzamelen

We lobbyen voor een betere wetgevingrond verkeersveiligheid

We versterken de capaciteiten vanonze institutionele partners.

We hebbeneen structuurvoor eerste hulpbij ongevallen

Onze expertise in de streek is intussen gekend, waardoor we somsgevraagd worden om ander landen te adviseren. Zo bereiden wemomenteel ook een interventie in Benin voor. “Vietnamese team-leden werden in 2009 uitgenodigd op een conferentie van deWereld-gezondheidsorganisatie om er hun ervaring met eerste hulp tedelen”, vertelt Phillippe Martinez, programmadirecteur in Vietnam.“We worden wereldwijd erkend als een belangrijke speler.”Handicap International kon die expertise snel opbouwen omdatwe kunnen leunen op de jarenlange ervaring in de projecten rondlandmijnen. Dezelfde strategieën worden gehanteerd: lobbyen,database management, opvoeding, sensibilisatie en medische bij-stand. “Het eerst verkeersveiligheidproject in Laos kwam er in 2000nadat een studie had getoond dat een meerderheid van onze patiën-ten in de centra eigenlijk verkeerslachtoffers waren”, zegt Luc Del-neuville, programmadirecteur in Laos

Van preventie tot medische hulp

Handicap International ontwikkelde in Cambodja een databasevoor verkeersongelukken (RCVIS – Road Crash and Victim Infor-mation System) omdat niemand wist hoeveel mensen er preciesstierven of gewond raakten. “Dat is een grote verwezenlijking”,meent Jeroen Stol, programmadirecteur in Cambodja. “Dankzij deaccurate data kunnen we beter lobbyen bij autoriteiten of anderebelanghebbende partijen. De bedoeling is dat het informatiesysteemop termijn wordt gebruikt in andere zich ontwikkelende landen.”

“Een belangrijk onderdeel van onze strijd tegen verkeersongevallenis verkeersopvoeding. Net zoals in Laos en Vietnam, maakten we inCambodja een curriculum voor de lagere scholen. We deden dit insamenwerking met het ministerie van Onderwijs, Voor onze komstwas dit onbestaand.We leren kinderen bijvoorbeeld hoe ze de straatmoeten oversteken. Hiervoor leiden we de leerkrachten op”, aldusJeroen Stol.

“Successen worden vaak geboekt door een samenwerking van ver-keersopvoeding op school, intensieve sensibilisatiecampagnes bijde bevolking en lobbywerk bij de autoriteiten. Zo zien we veel meerhelmen in het straatbeeld. Een helm is essentieel ommotorrijders tebeschermen tegen (vaak dodelijke) hoofdletsels. Sinds de cam-pagnes draagt de helft van de motorrijders in Cambodja een helm.

Dat is een verdubbeling op een half jaar tijd. Sinds februari 2009draagt zelfs iedereen in de Vietnamese miljoenenstad Ho Chi Minheen helm. We hebben ervoor gezorgd dat het wettelijk werd ver-plicht. Onze campagnes zijn trouwens niet alleen nationaal.We wer-ken ook lokaal en betrekken lokale verenigingen. Dat is essentieelom een mentaliteitsverandering te bereiken.”

Handicap International zorgt ook voor opleidingen in EHBO, zowel inscholen als bij vrijwilligers. Zeker in Vietnam werkt dat uitstekend.“We hebben 25 eerstehulpposten in vijf districten. 16 ploegen metmeer dan 100 door ons opgeleide vrijwilligers maken er een sportvan om zo snel mogelijk op de plaats van een ongeval te zijn, aan-gezien een ziekenwagen er uren op zich kan laten wachten’’, getuigtPhilippe Martinez vanuit Vietnam. “In 2010 komen er nog meerposten en meer vrijwilligers. Er worden ook brochures verspreid diebevolking goede reflexen aanleren wanneer ze geconfronteerdworden met een verkeersongeval.”

En uiteraard is er ook nog de specialiteit van Handicap International:slachtoffers helpen revalideren. In Vietnam is er zelfs een centrumdat is gespecialiseerd in ruggenmergletsels, een veel voorkomendprobleem bij verkeersongevallen. “Een patiënt met zulke letselsheeft veel opvolging nodig”, zegt Eric Weerts, kinesist in Vietnam.“Vaak worden de verwondingen van verkeersslachtoffers wel ver-zorgd, maar gaat het mis bij de revalidatie.” Eric leidt dokters, ki-nesisten en verplegers op die op hun beurt hun kennis doorgevenaan de collega’s in de provincies. Die lokale aanpak is belangrijk,want als patiënten kunnen revalideren in hun eigen omgeving,raken ze sneller weer geïntegreerd in de maatschappij. En dat isuiteindelijk een van de belangrijkste doelstellingen van HandicapInternational.

“Wemogen concluderen dat onze multidisciplinaire aanpak succes-vol is’’, zegt Philippe Martinez. “In de provincie Dong Nai (Vietnam),waar het project ‘Safe Roads for Better Life’ op alle vlakken floreert(materiaal en ambulances leveren, medische posten oprichten, vrij-willigers trainen, kinderen sensibiliseren…), laten de resultaten zichal na een jaar voelen: in de regio daalde het aantal ongelukken metsterfgevallen met 30 %. Het aantal gewonden daalde met 42,5 %.Dit stimuleert ons om onze verkeersprojecten uit te breiden naarandere landen. In 2010 is er al een verkennende missie in Afrika.”

D E V E R S C H I L L E N D E S O O R T E N I N T E R V E N T I E SVAN HAND I C AP I N T E RNAT I ONA L

We organiseren lessenverkeersveiligheid in de scholen

©L.

AERT

S-H

I

©L.

AERT

S-H

I

©T.

DIR

VEN

-HI

Page 15: Jaarverslag Handicap International

TRUNG_VIETNAM.

Trung is acht en woont in de bergen nabij KhanHoa in Vietnam. Op het eerste gezicht lijkt hij eenheel gewoon, actief jongetje. Maar Trung is ergklein voor zijn leeftijd en heeft een mentale ach-terstand. Hij kan niet zelfstandig eten en kanslechts enkele woordjes zeggen. Toen hij vijf wasonderging hij met succes een operatie om eenhazenlip te corrigeren. Handicap Internationalstelt alles in het werk om kinderen als Trung zosnel mogelijk op te sporen opdat ze vroegtijdigde juiste behandeling en zorg zouden krijgen.

03PROGRAMMA’S

Page 16: Jaarverslag Handicap International

01

AFRIKA

Luanda

Huambo

HUAMBO

HUILA

NAMIBE

BENGUELA

Benguela

Lubango

Bibala

ANGOLAI N C I J F E R S

Internationaal personeel: 6Nationaal personeel: 61Budget: 1.337.064 €

Belangrijkste donors:

DGOS - Programma,

Canadian Auto Workers Union,

EuropeAid,

Internationaal Agentschapvoor Ontwikkeling van Canada(CIDA),

Ministerie van Buitenlandsezaken Ierland (Irish Aid),

Ministerie van BuitenlandseZaken Nederland (BUZA).

Angola

Het project dat mensen helpt revaliderenbinnen hun eigen gemeenschap steunt per-sonen met een handicap bij hun sociale eneconomische integratie in de maatschappij.Om dat te realiseren, wordt er geregeld pro-actief gezocht naar personen met een han-dicap. Onze teams informeren de mensenover de bestaande diensten en hulpmoge-lijkheden en zoeken uit welke aanpak hetbeste past bij elk individu. Tegelijk sensibi-liseren onze teamleden ook de gemeen-schap zodat mensen met een handicapbeter worden aanvaard.

Het project rond professionele integratieloopt in samenwerking met twee verenigin-gen van personen met een handicap in deprovincie Huambo. De teams gaan op zoeknaar personen met een handicap die steunnodig hebben. Ze voorzien hen van een op-

leiding, microkrediet, basismateriaal omzelfstandig te kunnen werken of ze zoekennaar een werkgever. Deze teams hebbenook de arbeidsmarkt bewust gemaakt vande problemen waar personen met een han-dicap mee te maken krijgen.

Daarnaast willen we verenigingen onder-steunen die personen met een handicapvertegenwoordigen, zodat die na verloopvan tijd invloed krijgen op de beslissingenen wetgeving omtrent personen met eenhandicap. De 21 organisaties die HandicapInternational ondersteunt, hebben in 2009al concrete resultaten behaald. Zo werdenpersonen met een handicap opgenomenin de tekst van de nieuwe grondwet vanAngola. Ook werd de Afrika Cup, de groot-ste sportgebeurtenis van 2009, toeganke-lijk gemaakt.

In 2010 worden onze activiteiten rond ge-meenschapsgerichte revalidatie in de pro-vincie Benguela overgedragen aan onzedrie partners: de provinciale directie voorondersteuning en sociale integratie, APADVen LARDEF. De tweede fase van het projectvoor economische integratie zal in maart2010 worden afgerond en indien er vol-doende financiële middelen zijn, wordt erin 2010-2011 een derde en laatste fase ge-pland. Ook blijven we de verenigingen steu-nen met als hoogtepunt een geplandseminarie voor de 21 verenigingen.

Handicap International is sinds 1995 in Angola aan het werk: de organi-satie richtte niet alleen revalidatiecentra op, maar ook een productiecen-trum voor voetprothesen. In 2005 kenden de projecten in Angola eeneerste keerpunt, toen de centra van het nationale revalidatieprogrammavoor personen met een handicap opnieuw onder toezicht van het minis-terie van Volksgezondheid kwamen te staan. Een andere grote stap kwamer in 2007: de door de Franse en Belgische afdelingen van HandicapInternational geleide projecten werden samengevoegd en de Franseafdeling trok zich uit het land terug. In 2009 draaiden de activiteiten vanHandicap International rond drie grote pijlers: gemeenschapsgerichterevalidatie, professionele integratie van personen met een handicap enondersteuning van verenigingen van personen met een handicap.

Page 17: Jaarverslag Handicap International

02

17 |HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2009

AFRIKA

Burundi

Sinds maart 2009 steunen we fysieke reva-lidatiecentra. Dit project omvat vier doel-stellingen: meer technische, administratieveen financiële autonomie voor de 12 partner-centra tegen 2012, meer personen met eenhandicap die worden verzorgd, een verbete-ring van de verstrekte zorgen en een beteretoegankelijkheid van de centra. Andere actiesworden nog uitgewerkt. Zo komt er een op-leidingscentrum in het CNAR (Centre Natio-nal d’Appareillage et de Réadaptation) vanGitega.

In 2009 waren ook onze teams die zich be-zighouden met gemeenschapsgerichte reva-lidatie erg actief. Voor een pilootprojectwerden 27 gezinnen met kinderen met eenhandicap uitgekozen. Voor hen werd eenefficiënt integratiemodel uitgewerkt. Daar-naast werden bijna dertig kinderen met eenhandicap ingeschreven in een school. Onzeteams hebben een honderdtal vrouwen op-

gespoord die door een zware bevallingincontinent waren geworden (obstetrischefistels). Die vrouwen werden geopereerd.Ook een dertigtal kinderen met een hazenlipwerden operatief geholpen.

Handicap International wil de verschillendeverenigingen voor personen met een han-dicap steunen in hun lobbywerk. Daaromhelpen we hen om zich te organiseren, pro-jecten te leiden en te communiceren overde rechten van personen met een handicap.Die verenigingen hebben een netwerk op-gericht: het RAPHB (Réseau des associati-ons de personnes handicapées du Burundi).Personen met een handicap in Burundi heb-ben nu dus collectief baat bij de sensibili-seringsacties die het RAPHB en haar ledenorganiseren.

Voor al die projecten is een goede commu-nicatie en lobbywerk belangrijk. Zo stimu-

leren we de preventie van handicaps, eenbetere samenwerking tussen de verschil-lende betrokken partijen, de organisatie vanworkshops waar ervaringen uit verschillenderegio’s gedeeld kunnen worden en lobby-acties voor een mentaliteitsverandering.

In 2010 hopen we een volledig apart projectrond obstetrische fistels op te starten enmeer steun te bieden aan partnercentravoor fysieke revalidatie zodat ze na 2012zonder ons overeind kunnen blijven. Boven-dien willen we zeker tot 2013 steun gevenaan de revalidatieprojecten op communau-taire basis en aan de verenigingen voorpersonen met een handicap. Ten slottestaat nog een nieuw project rond moeder-en kindgezondheid op de agenda.

BURUND II N C I J F E R S

Internationaal personeel: 6Nationaal personeel: 27Budget: 1.020.711 €

Belangrijkste donors:

DGOS,

EuropeAid,

Ministerie van BuitenlandseZaken van het GroothertogdomLuxemburg,

Stad Luxemburg,

Wallonië-Brussel-Internationaal(WBI).

Burundi is een van de armste landen ter wereld: bijna 90% van de be-volking moet met minder dan 1 dollar per week (over)leven. HandicapInternational is hier sinds 1992 aanwezig en momenteel is ons pro-gramma op de volgende vier pijlers gebaseerd: gemeenschapsge-richte revalidatie, institutionele steun voor fysieke revalidatiecentraen ondersteuning van verenigingen voor personen met een handicap.Lobbywerk is een vierde en overkoepelende pijler.

Bujumbura Gitega

GITEGA

MAKAMBA

RUTANA

RUYIGI

Muyinga

MUYINGA

Page 18: Jaarverslag Handicap International

03

AFRIKA

18 | JAARVERSLAG 2009 | HANDICAP INTERNATIONAL

Kinshasa

Kisangani

OOSTELIJKEPROVINCIE

GomaNOORD-KIVU

RWANDA

BURUNDI

DEMOCRAT I S CH ER E PUB L I E KCONGOI N C I J F E R S

Internationaal personeel: 16Nationaal personeel: 116(van wie 11 personen nietrechtstreeks door HI betaaldworden)Budget: 3.342.930 €

Belangrijkste donors:

Ambassade van Frankrijk inKinshasa,

Big Lottery Fund,

DGOS,

ECHO, EuropeAid,

Ministerie van BuitenlandseZaken GroothertogdomLuxemburg,

Ministerie van BuitenlandseZaken Nederland (BUZA),

UNDP,

UNICEF.slaagde Handicap International erin om dieeerste ervaring naar 12 andere basisscholenin de hoofdstad uit te breiden. Bovendienneemt de organisatie deel aan een rege-ringswerkgroep om het onderwijssysteem inhet land te vernieuwen. In december 2009keurde de Senaat een amendement goedom het concept “inclusief onderwijs” in hetwetsontwerp over de organisatie en werkingvan het nationale onderwijs te integreren.

Aangezien de risicofactoren om een handi-cap te ontwikkelen op het moment van degeboorte enorm zijn, is gezondheidszorgvoor moeders en kinderen een primordialeuitdaging in Congo. Ons project in twee ge-zondheidszones van Kinshasa is op drie pij-lers gebouwd: bijscholing van het personeeldat verantwoordelijk is voor de pre- enpostnatale consultaties, de gezonheidscen-tra uitrusten met het nodige materiaal eninformatie verzamelen over de risicofacto-ren van een handicap en de prevalentieervan.

In 2009 bleef Handicap International zichgeleidelijk uit Kisangani terugtrekken entegen 2011 zou de organisatie er volledigweg moeten zijn. Handicap Internationalheeft haar ontmijnings- en opruimingsope-raties verplaatst om informatie te kunnenverzamelen over de mijnen in de provinciesOrientale en Maniema. Daarenboven blijft deorganisatie ijveren voor een versterking vande lokale capaciteiten.

In 2009 leidde Handicap International inNoord-Kivu projecten rond kinesitherapiein de ziekenhuizen van Lubutu, Masisi,Kiroshe en Rutshuru. We hielpen ook zwaarondervoede kinderen uit de therapeutischevoedingscentra. We gaven ze ademhalings-kinesitherapie en ook functionele kinesi-therapie om hun motorische achterstand inte halen. Bovendien zorgde Handicap Inter-national voor kinderen met een handicapdie in de vluchtelingenkampen van Gomawonen. In die kampen keken we er ook optoe dat de zwakste personen gegarandeerdhulp kregen. We hielpen die mensen ooknaar hun geboortestreek terug te keren.

Einde 2010 trekt Handicap International zichterug uit het project voor revalidatie opcommunautaire basis. De organisatie zalzich dan toeleggen op inclusief onderwijs engezondheidszorg voor moeders in Kinshasa.Maar in feite wil Handicap International deverschillende programma’s samenbrengen.Dat zal gebeuren in Goma. De kinesithera-peuten zullen een mobiele kinekliniek op-richten om de behandeling te vervolgen vankinderen met een handicap die na de slui-ting van de vluchtelingenkampen naar huisteruggekeerd zijn. Bovendien zullen ze in dekampen van Mwezo, Nyanzale en Birambiso(op 90 km van Goma) personen met eenhandicap opsporen. Ze zullen hen hulpgeven om te lopen zodat ook zij toegangkrijgen tot de infrastructuren van hetkamp.

Democratische RepubliekCongo

De Democratische Republiek Congo is een land waar de sociale indica-toren meer dan verontrustend zijn. Er is veel armoede en het moeder- enkindersterftecijfer ligt erg hoog. Handicap International werkt sinds 1995in Congo en leidt momenteel voornamelijk projecten in Kinshasa enomstreken, in de regio van Kisangani en in Noord-Kivu.

In Kinshasa is het project rond gemeen-schapsgerichte revalidatie over 18 gemeen-ten gespreid. We hebben een netwerk van22 comités waardoor 8.000 personen meteen handicap (en hun families) thuis bege-leid kunnen worden. Onze teams leverenadvies en zorgen ervoor dat de patiëntentoegang krijgen tot hulp. Eind 2010 wordtdit project afgerond.

Handicap International heeft de centra BonDépart en Kikesa gesteund om er referen-tiecentra van te maken op het vlak vaninclusief onderwijs in Kinshasa. In 2009

Page 19: Jaarverslag Handicap International

04

19 |

LATIJNS-AMERIKA

Medellín

Bucaramenga

Cartagena

SincelejoCúcuta

Colombia

Handicap International werkt sinds 1998 inColombia. We steunden er de REI Founda-tion, een organisatie die gespecialiseerd isin de revalidatie van personen met eenhandicap in Cartagena. Intussen is dat pro-ject afgerond, maar de orthopedische werk-plaats die met de hulp van HandicapInternational werd opgericht, bedient nogdagelijks landmijnslachtoffers.

In 2009 zette Handicap International haarinterventies voort in Antioquia, Bolivar,Sucre, Santander en Norte de Santander,vijf departementen waar momenteel driegrote projecten lopen: revalideren binnende eigen gemeenschap, steun aan de ver-enigingen en actie tegen de mijnen.

Het project voor gemeenschapsgerichte re-validatie helpt personen met een handicapom toegang te krijgen tot de basisdienst-verleningen en ijvert ervoor dat de gemeen-schappen in de departementen Antioquia enBolivar hun rechten respecteren.

In de departementen Antioquia en Bolivarsteunde Handicap International tien vereni-

gingen die personen met een handicap sti-muleren om actief lid te zijn van hun ge-meenschap. Op termijn wil HandicapInternational de structuren van die vereni-gingen versterken zodat ze efficiënter kun-nen werken, zowel op lokaal als opregionaal en nationaal niveau.

In Colombia geven we enerzijds directe hulpaan slachtoffers van mijnen en niet-ontplofteoorlogstuigen, anderzijds steunen we deverenigingen die de slachtoffers helpen.2009 was bijzonder symbolisch voor Handi-cap International en Colombia omdat Carta-gena in december de tweede conferentievoor de herziening van het verdrag vanOttawa ontving. De conferentie heeft nogmaar eens benadrukt dat de regeringspro-gramma’s voor de hulp aan landmijnslacht-offers ontoereikend zijn. Hiervoor werdvoldoende bewijsmateriaal gevonden in‘Voices From The Ground’, het rapport vanHandicap International dat overlevendenvan de wapens aan het woord laat. Daar-naast werd onderlijnd hoe belangrijk het isom steun te geven aan hulporganisaties diezich inzetten voor de slachtoffers van mijnen.

Het project rond gemeenschapsgerichte re-validatie nadert zijn finale fase. In 2010moet het zich concentreren op de verster-king van overlegruimtes, om zo een samen-leving te promoten die toegankelijk is vooriedereen. Vanaf 2011 concentreren we onsop drie verschillende verenigingen voormensen met een handicap. We zullen hunregionale en nationale afdeling ontwikkelen.Ook onze acties tegen landmijnen krijgeneen stevige duw, want onze slachtofferhulpwordt vanaf 2010 uitgebreid naar vijf extradepartementen.

CO LOMB I AI N C I J F E R S

Internationaal personeel: 2Nationaal personeel: 38Budget: 1.052.240 €

Belangrijkste donors:

DGOS - Programma,

EuropeAid,

Zwitsers Agentschap voorontwikkeling en samenwerking(Cosude).

Colombia is het vierde grootste land van Zuid-Amerika en met 46,8 miljoeninwoners één van de dichtst bevolkte. Helaas is het met 31 op 32getroffen departementen het meest door mijnen geteisterde land terwereld als gevolg van een conflict tussen verschillende illegale gewapendegroeperingen en de regeringstroepen.

Page 20: Jaarverslag Handicap International

05

LATIJNS-AMERIKA

20 | JAARVERSLAG 2009 | HANDICAP INTERNATIONAL

Havana

PINAR DEL RIO

GRANMA

HOLGUIN

CUBAI N C I J F E R S

Internationaal personeel: 2Nationaal personeel: 2,gefinancierd door onzepartners ter ondersteuningvan Handicap International,plus de projectteams(ook gefinancierd dooronze lokale partners)Budget: 1.316.579 €

Belangrijkste donors:

DGOS - programma,spoedhulp,

ECHO,

Handicap InternationalLuxemburg,

Ministerie van BuitenlandseZaken GroothertogdomLuxemburg,

Stad Parijs,

Vlaamse Overheid.

CubaCuba is het grootste land van de Caraïben. Van de 11 miljoen inwoners leeft3,26 % met een handicap. Er zijn vooral mensen met fysieke, en zeker mo-torische handicaps. Handicap International trok in 1998 voor het eerst naarCuba om er de productie van prothesen te ondersteunen. In twaalf jaartijd zijn de projecten geëvolueerd. In 2001 startten we een project dat men-sen hielp om in hun eigen omgeving en gemeenschap te revalideren. In2005 kwam er een samenwerking met het Ministerie van Onderwijs om deintegratie van kinderen met een handicap in het gewone schoolsysteem tebevorderen (inclusief onderwijs). Die twee projecten hebben zich in devoorbij jaren sterk ontwikkeld. Sinds 2008 steunt Handicap Internationalook verenigingen die mensen met een handicap vertegenwoordigen. Dieprojecten werden in 2009 voortgezet. Het objectief in Cuba is nog steedseen maatschappij creëren die meer inclusief is. Hiervoor moeten we desociale structuur versterken en de bestaande kennis gebruiken.

In de provincies Piner Del Rio en Holguinhebben we de projecten voortgezet die er-voor zorgen dat mensen met een handicapin hun eigen omgeving kunnen revalideren(gemeenschapsgerichte revalidatie). Vele vrij-willigers, die onder begeleiding van specia-listen staan, trekken naar de mensen thuisom hen revalidatieoefeningen aan te leren.Ze leiden de familieleden op zodat zij beterweten hoe ze moeten omgaan met een han-dicap, en ze sensibiliseren de hele gemeen-schap zodat die meer zal proberen ommensen met een handicap te integreren.

De projecten rond inclusief onderwijs heb-ben wat vertraging opgelopen aangezien detwee orkanen in 2008 grote stukken van hetland hebben verwoest. Maar nu wordt ervolop gewerkt aan een nog betere formule.We proberen er voor te zorgen dat ook kin-deren in landelijke gebieden dezelfde kan-sen krijgen. We begeleiden de lesgeverszodat zij hun lessen kunnen aanpassen aanverschillende soorten handicaps. We doenook ons best om de onderwijsgemeenschapte sensibiliseren.

Verenigingen die mensen met een handicapvertegenwoordigen, kunnen nog steeds re-kenen op de steun van Handicap Internatio-nal. We tonen de verenigingen hoe ze zichbeter kunnen organiseren en we leiden hetpersoneel op.

Handicap International zal de bestaande pro-jecten (gemeenschapsgerichte revalidatie, in-clusief onderwijs en steun aan verenigingen)voortzetten. Daarnaast zullen we bijzondereaandacht hebben voor mensen met een men-tale handicap. Sinds het laatste semester van2009 is er een nationale sensibilisatiecam-pagne. Die moet de bevolking meer oogdoen krijgen voor mensen met een mentalehandicap en hun integratie in de samenle-ving. De campagne loopt ook nog tijdens deeerste maanden van 2010.

Page 21: Jaarverslag Handicap International

06

21 |HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2009

AZIË

Phnom Penh

Battambang

Takeo

Siem Reap

Banteay Meanchey Preah Vihear

Cambodja

We steunen nog steeds de twee revalida-tiecentra in Takeo en Siem Reap. In 2009zijn we begonnen met de overdracht aande nationale overheid. De bedoeling? Ervoorzorgen dat die centra vanaf 2012 zonderons kunnen functioneren.

Verkeersongevallen vormen de grootsteoorzaak van handicaps bij jongeren. Veilig-heid op de weg blijft dus een prioriteit.Dankzij onze campagnes draagt intussen dehelft van de motorrijders een helm, een ver-dubbeling op een jaar tijd. Het projectRCVIS (het inzamelen en verspreiden vangegevens over verkeersongevallen) wordtin 2010 overgedragen aan de overheid.

In 2008 lanceerden we het project HappyChild om handicaps te voorkomen. In 2009zetten we dit voort door vroedvrouwen enmedisch personeel te leren hoe handicapstijdens de zwangerschap, de geboorte ende eerste levensjaren kunnen worden be-perkt of voorkomen.

De organisatie blijft veel aandacht hebbenvoor de problematiek rond landmijnen aan-gezien 45,3 % van de bevolking in een risi-cogebied leeft. Het goede nieuws is dat hetaantal slachtoffers elk jaar daalt. De cijfersleren wel dat niet-ontploft oorlogstuigtegenwoordig meer slachtoffers maakt endat we onze focus dus moeten verleggen.In 2009 werd de database met gegevensover landmijnen en ongevallen overgedra-gen aan het Cambodjaanse Rode Kruis.

Mensen met een handicap worden in Cam-bodja veelal gestigmatiseerd en uitgeslo-ten. Handicap International leert henopkomen voor hun rechten. Op nationaalniveau trainen we de Cambodian DisabledPersons Organization in lobbyen. Op lokaalniveau combineren we gemeenschapsge-richte revalidatie (die de inclusie in de ge-meenschap hoe dan ook bevordert) metbewustmaking. We stimuleren ook hetoprichten van zelfhulpgroepen. Het project“sports for all” werd in 2009 stopgezet.

In de toekomst zouden we graag de projec-ten versterken die werken rond verkeers-preventie, moeder- en kindgezondheid ensociale inclusie. In 2010-2012 staan ons ver-schillende uitdagingen te wachten. In deeerste plaats is er de transfer van onzetwee revalidatiecentra naar onze institutio-nele partners. Daarnaast worden drie ver-nieuwende projecten opgestart: een in hetdomein van de UXO’s, een tweede in datvan de natuurrampen en de gevolgen daar-van voor personen met een handicap (eva-cuatie, re-integratie,…), een derde projectzal zich concentreren op mensen met eenzintuiglijke handicap.

CAMBOD J AI N C I J F E R S

Internationaal personeel: 13Nationaal personeel: 160(onder wie 36 met eenhandicap)Budget: 1.833.830 €

Belangrijkste donors:

Australisch Agentschap voorInternationale Ontwikkeling(Ausaid),

DGOS,

EuropeAid,

Global Road Safety Partnership(GRSP),

Half Marathon Committee,

Kanton Bazel (Zwitserland),

Ministerie van BuitenlandseZaken België,

Ministerie van Buitenlandsezaken Finland (FINNIDA),

Ministerie van BuitenlandseZaken GroothertogdomLuxemburg,

Ministerie van Sociale ZakenCambodja (MOSVY),

Olympus Keymed,

Spaans Agentschap voorInternationaleOntwikkelingssamenwerking(AECID).

Handicap International is bijna dertig jaar actiefin Cambodja en beheert er revalidatiecentra,projecten rond landmijnen, verkeersveiligheiden gezondheid bij moeder en kind. Ook socialeinclusie en het zelf opkomen voor rechten krijgtveel aandacht.

Page 22: Jaarverslag Handicap International

07

AZIË

Pékin

Shigatse

TIBET

ChamdoSICHUAN

NanningGUANGXI

Lhassa

JAARVERSLAG 2009 | HANDICAP INTERNATIONAL

China

Daarom lobbyt Handicap International opnationaal niveau. Tijdens een grote natio-nale conferentie die we hielpen organiseren,pleitten we voor een betere toegang tot denodige diensten. Momenteel bedienen dieslechts een derde van de mensen met eenhandicap. Ook ijverden we voor een beteresociale zekerheid want slechts twintig pro-cent van de Chinezen die een hulpmiddel(zoals een rolstoel) nodig hebben, kan datbetalen.

Degelijke revalidatie blijft voor mensen meteen handicap de sleutel tot een ‘normaal’leven. We hebben dan ook centra in drieregio’s. In Sichuan hebben we nog onze

handen vol met de slachtoffers van de aard-beving in 2008. Daar hebben we een post-emergency project.

We willen dat mensen met een handicaptoegang krijgen tot onderwijs en hanterenhiervoor verschillende strategieën: inclusiefonderwijs (kinderen met een handicap vol-gen traditioneel onderwijs), aangepaste les-technieken in speciale scholen en informeelonderwijs in de gemeenschap. We zorgenook voor een betere toegang tot beroeps-opleidingen, zodat mensen met een handi-cap zelf voor hun broodwinning kunnenzorgen. We investeren ook in de professio-nele toekomst via microkredieten.

We stimuleren mensen met een handicap omactief lid te worden van hun gemeenschap.Dit gebeurt onder andere via zelfhulpgroe-pen. We steunen de lokale organisaties enzorgen voor training in lobbywerk en ma-nagement.

Er kwamen projecten die handicaps bijjonge kinderen moeten opsporen en ookvoorkomen, dit door een betere begelei-ding tijdens de zwangerschap. Personeelwordt opgeleid, toekomstige moeders wor-den gesensibiliseerd.

In 2010 zal Handicap International een rap-port publiceren. Daarin beschrijven we onzetien jaar expertise en presenteren we onzeconclusies en aanbevelingen. Op basis vanhet rapport zal een nieuw project wordengestart in samenwerking met de NationalChinese Disabled Persons Federation.

Naast het lobbywerk op nationaal niveau,zal Handicap International zich op het lokaleniveau blijven inzetten voor revalidatie, on-derwijs en het creëren van werk.Handicap International wil ook meer com-municeren met China over de internationalecampagnes om landmijnen en clusterbom-men te bannen.

Handicap International werkt al twaalf jaar in China en heeft verschil-lende projecten rond preventie, revalidatie en integratie. Na de zwareaardbeving in 2008 stuurden we ook noodhulp, wat is uitgegroeid toteen project op lange termijn. Vandaag hebben we tien sites in vierverschillende regio’s. Het is ons streefdoel om vooral de landelijke ge-bieden meer aandacht te geven, want daar leeft 75 procent van de men-sen met een handicap.

CH I NAI N C I J F E R S

Internationaal personeel: 9Nationaal personeel: 58Budget: 1.338.180 €

Belangrijkste donors:

Ambassade van Canada inChina (Canada Fund),

Chaîne du Bonheur,

Brussels HoofdstedelijkGewest,

Departement voorInternationale Ontwikkelingvan het Verenigd Koninkrijk(DFID),

DGOS - programma,

EuropeAid,

Handicap InternationalLuxemburg,

Ministerie van BuitenlandseZaken Luxemburg,

Partnerships for CommunityDevelopment (PCD),

Rotary Club van Hong Kong,

Sanofi Aventis.

Page 23: Jaarverslag Handicap International

08

23 |HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2009

AZIË

Maldiven

In 2009 kwam een eind aan de uitdagendeen rendabele samenwerking tussen Handi-cap International en verschillende Maldivi-sche partners. Aan beide kanten hebben wehet gevoel dat we nuttige werk hebben ver-richt: we hebben het thema handicap geïn-troduceerd bij de overheid, we hebben debevolking gesensibiliseerd en bijgedragentot de sociale inclusie.

Al sinds 2005 hebben we bij de regeringgelobbyd opdat die de Internationale Con-ventie voor de Rechten van Mensen meteen Handicap zou ratificeren. Dit is nietzonder resultaat gebleven, want in maartbesliste het Maldivische parlement dat hetland de conventie zal ratificeren. De rege-ring heeft de problematiek rond handicapstevens geïntegreerd in het beleidsplan voorde volgende vijf jaar.

We hebben mensen met een handicap ge-stimuleerd om zich te groeperen. In 2008zagen twee verenigingen het daglicht: TheMaldives Deaf Association (MDA) en The As-

sociation for Disability and Development(ADD). Die groepen lobbyen en sensibilise-ren en hebben in 2009 hun slagkracht latenzien. De MDA kreeg de nationale tv-zenderzover om een doventolk te voorzien tijdenshet wekelijkse nieuwsoverzicht. De presi-dent van de Maldiven heeft de doventaalofficieel erkend.

Sinds 2007 werken we ook rond sociale in-clusie. We hebben hiervoor sociale, educa-tieve en sportactiviteiten georganiseerd. Insamenwerking met de locale dovenvereni-ging (MDA) kwamen er cursussen gebaren-taal.

Samen met lokale organisaties probeertHandicap International de bevolking te sen-sibiliseren en te wijzen op de problemenwaarmee mensen met een handicap temaken krijgen. We lanceerden bijvoorbeeldeen nieuwsbrief die positieve verhalen vanmensen met een handicap de wereld in-stuurt. We hebben ook filmpjes en tv-spotsgemaakt en verspreid.

Daarnaast waren er projecten die mensentoelieten om te revalideren in hun eigen ge-meenschap. We deden dit samen met “CareSociety”, een organisatie die onder anderecentra voor kinderen met een handicap be-heert op de eilanden Thinadoo en Hitha-doo.

Dit jaar rondde Handicap International eengrootschalig onderzoek af in opdracht vanhet Ministerie voor Gezondheid en Gender.We gingen van deur tot deur om mensenen schoolkinderen met een handicap te re-gisteren en te evalueren. Hierdoor kunnenwe heel exact de noden in kaart brengen.De studie is een handig instrument om be-leidsmensen duidelijk te maken waarmeeze zeker rekening moeten houden.

MALD I V ENI N C I J F E R S

Internationaal personeel: 4Nationaal personeel: 3Budget: 447.585 €

Steun van Handicap InternationalFrankrijk aan tsunamiprojectenin Sri Lanka en Indonesië:590.000 €

Belangrijkste donors:

Consortium 1212.

Handicap International is actief in de Maldiven sinds de tsunami indecember 2004. Wat begon als technische bijstand aan het Rode Kruis,is geëvolueerd tot een uitgebreid programma dat wezenlijk heeft bijge-dragen tot de Rechten van Personen met een handicap. In 2009 hebbenwe ons programma in de Maldiven afgerond. We hebben in het laatstejaar veel onderzoek gedaan naar handicaps, en we hebben ervoorgezorgd dat partnerorganisaties en overheidsinstanties het werk voorpersonen met een handicap kunnen voortzetten.

Malé

Hithadoo

Thinadoo

Page 24: Jaarverslag Handicap International

AZIË

24 | JAARVERSLAG 2009 | HANDICAP INTERNATIONAL

Pyong Yang

HamhungTongrim

Dockchon

Wonsan

09 DEMOCRAT I S CH EVO LKSR EPUB L I E KKOR EAI N C I J F E R S

Internationaal personeel: 3,Nationaal personeel: 8,(ter beschikking gestelddoor KFPD en het ministerievan Buitenlandse Zaken)Budget: 886.941 €

Belangrijkste donors:

Ambassades van Nederlanden het Verenigd Koninkrijkin PyongYang,

DGOS,

EuropeAid,

Zweeds Agentschap voorInternationale Samenwerking(SIDA).

Democratische VolksrepubliekKorea

Op vraag van de Koreaanse Federatie van personen met een handicap(KFPD) trok Handicap International in 1998 naar Noord-Korea. Een vanonze activiteiten daar die zeker het vermelden waard is, is de steun aan deorthopedische werkplaats van Hamhung. Sinds 2004 werken de KFPD enHandicap International ook samen op het vlak van zintuiglijke handicaps.Nadat we meer dan tien jaar aan de zijde van de KFPD hebben gestaan,is de rol van Handicap International geëvolueerd naar institutionele steun.Daarom trekken we ons geleidelijk terug uit de directe organisatie vanprojecten. In 2005 kondigde de Koreaanse regering aan dat het land geeninternationale hulp meer nodig had en dat de humanitaire projecten viahet “European Union Project Support”-programma (EUPS) zouden verlo-pen. Toch wist Handicap International haar acties voort te zetten via Unit 7,een structuur die onder het toezicht van EUPS staat.

teiten gesteund: het orthopedische cen-trum en ziekenhuis van Hamhung, het cen-trum voor fysieke revalidatie van LacSijung, het ziekenhuis van de steenkool-mijn van Dockchon en in Tongrim het sa-natorium voor oudere personen met eenhandicap. De aard van de hulp varieerdenaargelang de behoeften: renovatie van lo-kalen, opleiding van verzorgend personeel(kinesitherapeuten en orthopedische tech-nici), levering van uitrustingen en ge-bruiksgoederen, enz.

Samen met haar partners heeft HandicapInternational scholen voor dove en blindekinderen gesteund. Zo hebben we in Won-san een afdeling voor beroepsopleiding ge-lanceerd. Er worden regelmatig seminariesgeorganiseerd waarop alle directeurs van

soortgelijke scholen uit heel Noord-Koreaaanwezig zijn.

De samenwerking tussen Handicap Interna-tional en de KFPD zal duren tot 2015. DeKoreaanse Federatie voor personen meteen handicap wil haar expertise op het vlakvan projectbeheer en fondsenwerving nogverbeteren. Wat fysieke revalidatie betreft,zal Handicap International zich in de toe-komst concentreren op de opleiding vanhet personeel van de centra. Tegen eind2010 zal de organisatie haar directe steunaan het orthopedische centrum van Ham-hung stopzetten. Handicap Internationalmoet in de komende jaren immers nieuweprojecten opzetten. We zullen ons dan con-centreren op het vroegtijdig opsporen vanhandicaps.

In 2009 bestonden de activiteiten van Han-dicap International uit verschillende luiken:steun aan de KFPD, verbetering van defysieke revalidatie en aangepast onderwijs.

Handicap International heeft ervoor gezorgddat de structuur van de Federatie is verbe-terd. We hebben hiervoor een vertegen-woordigingskantoor in Peking opgericht. Opdie manier kon de KFPD niet alleen een ef-ficiënt advocacy-netwerk creëren, maar ookkwalitatieve diensten verlenen aan personenmet een handicap. Handicap Internationalheeft ook, steeds in nauwe samenwerkingmet onze partner, verschillende opleidingenen seminaries georganiseerd.

Op het vlak van fysieke revalidatie heeftHandicap International verschillende facili-

Page 25: Jaarverslag Handicap International

10

25 |

AZIË

Vientiane

Savannakhet

Xepon

Democratische Volksrepubliek Lao

Het project ter preventie van verkeersonge-vallen zit nu al in een derde fase. In 2009voerde we een studie uit. Op die manierkregen we een beeld van de mobiliteit vanmensen met een handicap en de toegan-kelijkheid (of het gebrek eraan) van het ver-keer voor die bevolkingsgroep.

Het revalidatieproject op communautairebasis gaat ondertussen de laatste fase in.Vanaf 2010 begint het overgangsproces.Dan kunnen we ons project doorgeven aanonze lokale partners.

Handicap International werkt samen met deLDPA (Laos Disabled People’s Association)voor een meer inclusieve maatschappij.Handicap International heeft voor deze orga-nisatie een aantal opleidingsmodules uit-gewerkt rond de rechten van personen meteen handicap. Bovendien heeft de LDPAeen mediacampagne gevoerd om de bevol-king te sensibiliseren over de mogelijkhe-den van personen met een handicap.

Handicap International en de LDPA slaan dehanden ook in elkaar om personen met eenhandicap aan werk te helpen. Tijdens de

eerste helft van 2009 werden vijftig poten-tiële werkgevers gecontacteerd om hen tesensibiliseren over het potentieel van per-sonen met een handicap. Er werd zelfs eenuitzendbureau opgericht.

In 2009 zette Handicap International in deregio’s Nong, Xepon en Villabuly de strijdtegen niet-ontplofte oorlogstuigen (UXO)verder. We hebben een film om kinderen tebewust te maken van de gevaren. In die filmgetuigen kinderen over hoe ze een ongelukmet clustermunitie of een ander niet-ontploftoorlogstuig overleefd hebben. Zestig familieswerden ingeschakeld in een tuinbouwproject.Die mensen hebben nu een gegarandeerdevoedselvoorziening en zijn minder afhanke-lijk van de oude metalen die ze inzamelen:een gevaarlijke activiteit want vaak gaat hetom niet-ontplofte munitie.

Laos kreeg in oktober 2009 af te rekenenmet de tyfoon Ketsana. De regio's Nong enXepon waren bij de getroffen gebieden.Dankzij het tuinbouwproject heeft de orga-nisatie steun kunnen bieden aan een der-tigtal gezinnen waarvan één of meerderepersonen een handicap hebben.

De meeste projecten die in 2009 werdenopgestart, lopen verder in 2010. Een on-derdeel van het project voor revalidatie opcommunautaire basis voor kinderen wordteen geheel apart project. Het project rondde gevaren van niet-ontplofte munitie isgepland tot 2013. Dat geldt ook voor hetgezondheidsproject voor moeders, het te-werkstellingsproject voor personen met eenhandicap en het steunproject voor de LDPA.

Laos is zonder twijfel het land dat het zwaarst door clustermunitiegetroffen is. In november 2010 zal het dan ook als gastland optreden voorde eerste herzieningsconferentie van de staten die de Conventie inzakeclustermunitie ondertekenden. Handicap International ging voor het eerstin Laos aan de slag in 1996-1997. Vandaag leidt het programma’s rondclustermunitie (provincie Savannakhet), gemeenschapsgerichte revali-datie, preventie van verkeersongevallen en ondersteuning van vereni-gingen voor personen met een handicap. Er is ook een project dat detewerkstelling van personen met een handicap verbetert.

DEMOCRAT I S CH EVO LKSR EPUB L I E KL AOI N C I J F E R S

Internationaal personeel: 6Nationaal personeel: 104Budget: 996.192 €

Belangrijkste donors:

Agentschap voorInternationale Ontwikkelingvan de Verenigde Staten(USAID),

DGOS,

EuropeAeid,

Ministerie van BuitenlandseZaken Australië (Ausaid),

UNICEF.

Page 26: Jaarverslag Handicap International

AZIË

11

HoChi Minh

Hanoï

HuéDa Nang

Nha Trang

V I E T NAMI N C I J F E R S

Internationaal personeel: 3Nationaal personeel: 24Budget: 1.061.115 €

Belangrijkste donors:

Amicale des Francophonesdu Vietnam (AFV),

ANOVA,

Belgische Nationale Loterij,

BTC,

Business British Group inVietnam (BBGV),

Children for a Better World,

DGOS,

Enfants du Monde – Droits del’Homme (EMDH),

EuropeAid,

Martin Iversen,

Ministerie van BuitenlandseZaken van het GroothertogdomLuxemburg,

Provincie Limburg (België),

Vlaamse vereniging voorObstetrie en Gynaecologie(VVOG).

VietnamHandicap International is sinds 1991 actief in Vietnam. Momenteel leidtde organisatie preventieprojecten en revalidatieprogramma’s voor mensenmet handicaps als gevolg van een ongeval, een aangeboren misvormingof ziektes die leiden tot handicaps. Voor elk project proberen we samente werken met Vietnamese partners: zo zijn onze acties duurzaam enaangepast aan de lokale context.

In september 2009 kreeg het centrum vanVietnam de tyfoon Ketsana over zich heen.Het revalidatiecentrum van Da Nang, eengewezen partner van Handicap Internatio-nal, werd daarbij zwaar beschadigd. De or-ganisatie heeft geholpen bij de renovatievan het gebouw en heeft tevens materiëlehulp geboden om de patiënten met eenruggenmergletsel te ondersteunen. Boven-dien zag Handicap International erop toedat hun huizen na de heropbouw beter toe-gankelijk werden.

In 2010 blijven we investeren in de lopendeprojecten: ofwel worden ze samengevoegdom ze vervolgens aan onze institutionelepartners over te dragen, ofwel komen ze ineen nieuwe ontwikkelingsfase terecht. Con-creet: het project rond de centra voor para-en tetraplegiepatiënten in Hanoi wordtvanaf 2010 uitgebreid vooraleer we het eind2012 volledig aan onze partners overdra-gen. Vanaf 2011 krijgen de projecten “Wel-come to Life” en “Congenital Differences”nieuwe ontwikkelingen met het oog op eenovername door het ministerie van Volksge-zondheid eind 2013. Het project rond ver-keersveiligheid breidt uit naar Ho Chi Minhen wordt in 2013 beëindigd.

In de provincies Khanh Hoa, Da Nang en PhuYen, kunnen personen met een ruggenmerg-letsel nog steeds profiteren van het solida-riteitsfonds dat Handicap International, insamenwerking met de provinciale zieken-huizen oprichtte. Patiënten met beperktefinanciële middelen kunnen op die maniertoch in het ziekenhuis verblijven, zo langdat voor hun behandeling nodig is.

Ook “Welcome to Life” en “Congenital Dif-ferences” werden voortgezet. Dat zijn pro-jecten die zich inzetten voor de gezondheidvan moeders en kinderen. Het eerste pro-ject focust zich op kinderen in de provincieKhanh Hoa. In 2009 heeft Handicap Inter-national, samen met haar partners, gezond-heidspersoneel opgeleid voor preventie, devroegtijdige opsporing van handicaps en deverzorging van kinderen met een handicap.Ook dankzij het project “Congenital Diffe-rences” (voor kinderen met aangeboren af-wijkingen), dat in de provincie Hue loopt,konden artsen, verpleegkundig personeel engezondheidsmedewerkers opgeleid worden,zowel op provinciaal als op lokaal niveau.

Daarnaast is Handicap International gestartmet haar project rond verkeersveiligheid:“Safe roads for better life” (“Veilige wegenvoor een beter leven”).

Sinds 2007 werkt Handicap Internationalsamen met het Bach Mai-ziekenhuis in Hanoiom de verzorging van personen met rug-genmergletsels te verbeteren. De organisa-tie heeft er een centrum ingericht voor para-of tetraplegiepatiënten (mensen die verlamdzijn aan beide benen of de vier ledematenten gevolge van een ruggenmergletsel) enheeft verzorgend personeel opgeleid met hetoog op een uitbreiding naar satellieteenhe-den in de provincies.

Page 27: Jaarverslag Handicap International

27 |HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2009

MIDDEN-OOSTEN

12

Iraaks Koerdistan

Vandaag steunen we een lokale organisatiedie onze activiteiten heeft overgenomen. In2005, toen Handicap International al 13 jaaractief was in de regio, beslisten we om onzeactiviteiten over te dragen aan een lokalengo. Al enkele jaren ondersteunen we nuvan op afstand de organisatie KORD (Kur-distan Organisation for Rehabilitation of theDisabled). Dit doen we in samenwerkingmet Handicap International Luxemburg.

Hoe helpen we KORD? We begeleiden de ngoin het zoeken naar financieel evenwicht, wehelpen hen een strategisch plan te ontwik-kelen en we verbeteren hun management-capaciteiten. Hiervoor werden in 2009 tweekorte missies uitgevoerd.

In 2009 bleven de activiteiten van KORDvoornamelijk dezelfde als de voorbije jaren:ze leveren prothesen en orthesen, ze zoe-ken of creëren werk voor slachtoffers vanlandmijnen zodat zij hun familie kunnen on-derhouden en ze zorgen voor sensibilise-

ringsacties die handicaps in de kijker zet-ten. De Iraakse organisatie blijft ook lob-byen bij de regering. Daarnaast geeft KORDvorming aan organisaties van personen meteen handicap en stimuleert het hen om net-werken te vormen.

KORD is een lokale organisatie die natio-naal druk kan uitoefenen. Het ligt voor dehand dat het een goede zaak is dat zij on-afhankelijk kunnen functioneren. De situa-tie is er sinds 2003 immers erg onstabiel.Het zou ingewikkeld en riskant zijn om erinternationaal personeel te houden. Boven-dien streeft Handicap International er hoedan ook naar om een lokale structuur uitte bouwen zodat de mensen die hulp krijgenniet te afhankelijk worden van een interna-tionale ngo.

KORD heeft in de voorbije jaren heel watexpertise opgebouwd. De ngo heeft een ge-zonde en stevige structuur. In de volgendejaren wil Handicap International KORD blij-

ven steunen en hun capaciteiten verster-ken, en dit op het vlak van de fysieke re-validatie, sociaaleconomische insertie en desteun aan verenigingen van mensen meteen handicap.

I R A AKS KOERD I S TANI N C I J F E R S

Personeel in dienst van KORD:49Budget:beheerd samen met HandicapInternational België: 301.309 €

beheerd door KORD: 323.756 $(ongeveer 231.270 €)

Belangrijkste donors vanHandicap International België:

Ministerie van BuitenlandseZaken van het GroothertogdomLuxemburg,

Ministerie van BuitenlandseZaken van Nederland.

Belangrijkste donors KORD:

General Directorat forMine Action (GDMA),

United Nation DevelopmentProgram (UNDP),

World Health Organisation(WHO).

Handicap International startte zijn activiteiten in Iraaks Koerdistan in 1991. Toenbegon het een revalidatiecentrum in Suleymaniyah. Zeven jaar later kwam er eentweede centrum in Halabja, de plaats waar in 1998 5.000 Koerden werden gedooden er 12.000 gewond raakten door de aanval van Saddam Hoessein. Tot op dedag van vandaag ontvangt het centrum slachtoffers van die tragedie. Sinds 2001zijn er nog drie centra open gegaan. Die bevinden zich in gebieden die vol mijnenen ander niet-ontploft oorlogstuig liggen.

Suleymanyah Halabajah

Page 28: Jaarverslag Handicap International

13

EUROPA

JAARVERSLAG 2009 | HANDICAP INTERNATIONAL

België

LobbyenIn Brussel hebben we lobbyisten die we-reldwijd gaan pleiten voor het verbod oplandmijnen en clustermunitie en voor eenbetere bijstand voor slachtoffers van diewapens. In september stelde Handicap Inter-national wereldwijd “Voices from the Ground”voor, het allereerste rapport dat conclusiestrekt uit een enquête bij overlevenden.Twee derde van hen vindt dat de regeringengeen rekening houden met hun behoeftenwanneer die actieplannen bedenken. In de-cember 2009 speelde Handicap Internatio-nal een belangrijke rol tijdens de historischetop van Cartagena (Colombia) waar werdbesproken hoe de hulp aan slachtoffers kanworden verbeterd. Hiervoor werd uitvoeriggebruik gemaakt van ons rapport “Voicesfrom the ground.”

Pedagogische projectenHandicap International creëert pedagogi-sche tools om kinderen en jongeren te sen-sibiliseren. Dat gaat van ludieke ateliers inscholen tot bijdragen tot cursussen aan deuniversiteit. In 2009 lanceerden we de web-site www.handigsolidaires.com: dankzij com-puterspelletjes kunnen kinderen ervarenhoe het is om met een handicap te leven inhet zuiden. Er kwam een pedagogische gidsdie de film “La petite vendeuse de soleil”van Djibril Diop Mambety begeleidt en welanceerden de handleiding “Handicap en in-ternationale solidariteit”.

Een Kus voor een KlusElk jaar beloont de wedstrijd Kus voor eenKlus bedenkers die via allerlei tips en kleinehandigheidjes het dagelijkse leven vanpersonen met een handicap gemakkelijkermaken. In 2009 bedacht Eugène een be-weegbare trede waardoor zijn vrouw, diemoeilijk te been is, toch de trap op kan.Dergelijke ideeën worden niet alleen be-loond, maar ook verspreid waardoor ze voorveel mensen een verschil kunnen maken.

SolidanzaIn december, vlakbij de Internationale Dagvoor Mensen met een Handicap, was er inde Brusselse Beurs Solidanza, een authen-tieke danstweedaagse. Jong en oud, men-sen met en zonder beperking, ervarendansers en beginners, waagden zich op dedansvloer en zamelden op die manier ookgeld in voor Handicap International. Soli-danza wordt wegens succes opnieuw geor-ganiseerd. Afspraak 4 en 5 december 2010in de Beurs.

Fatal FootprintEind 2008 was er in Brussel de tentoonstel-ling Fatal Footprint waar het werk van drieBelgische topfotografen werd getoond. TimDirven, John Vinck en Gael Turine fotogra-feerden in Cambodja, Laos, Colombia enEthiopië de gevolgen die landmijnen en clus-termunitie op de bevolking hebben. In 2009hield Fatal Footprint halt in Bergen, Brugge,Turnhout, Sint-Niklaas, Verviers, Namen enHalle. Buiten de landsgrenzen was de expote bekijken in Montreal (Canada), Cartagena(Colombia), Zurich (Zwitserland) en Peking(China).

B E LG I ËI N C I J F E R S

Personeel : 18Budget: 878.368,56 €

Belangrijkste donors:

Australisch Agentschap voorInternationale Ontwikkeling (Ausaid),

Diana Princess of Wales Memorial Fund,

DGOS,

EuropeAid,

Internationale Campagne voor hetVerbod op Landmijnen (ICBL),

Ministerie van Buitenlandse zakenBelgië - conflictpreventie,

Ministerie van Buitenlandse Zakenvan het Groothertogdom Luxemburg,

Ministerie van Buitenlandse Zakenvan Nederland,

Ministerie van Buitenlandse Zakenvan Noorwegen,

Ministerie van Buitenlandse Zakenvan Ierland (Irish Aid),

Oostenrijks Agentschap voorOntwikkeling (ADA),

Stad Brussel,

Wallonië- Brussel – Internationaal (WBI).

Page 29: Jaarverslag Handicap International

ROGER_BELGIË.

Wout heeft een motorisch probleem en heeft eenspeciale stoel nodig. Die stoel is wel praktisch,maar heel laag. Daardoor kan hij in de klas nietaan dezelfde tafel zitten als zijn vriendjes. Ge-lukkig heeft Wout een creatieve grootvader,Roger Van Criekinge. Roger heeft de stoel eenaangepaste mobiele structuur gegeven. Daarmeebewees hij Wout een grote dienst want die kanzich nu echt tussen zijn klasgenootjes zetten omsamen te spelen. Roger kreeg voor zijn construc-tie de designprijs van de wedstrijd Kus voor eenklus 2009.04

FINANCIEEL VERSLAG

Page 30: Jaarverslag Handicap International

Deze positieve balans is het resultaat van de maatregelen die we de voor-bije jaren troffen, en dan hebben we het vooral over kostenbeheersing. Westabiliseerden de loonmassa van de zetel van Handicap International inBrussel en bespaarden op de uitgaven van de verschillende departementen.Bovendien streefden we naar meer financiële zichtbaarheid via een omka-dering en een strikte opvolging van de budgetten.

Globaal bedroegen de inkomsten € 19.980.014,77, wat de organisatie instaat stelde haar activiteiten voort te zetten. Handicap International kon€ 19.578.815,25 aanwenden, voornamelijk voor de realisatie van de pro-gramma’s, politieke acties en opleidingen in sensibiliseren (in totaal 84 %).De overige 16 % werd besteed aan fondsenwerving, algemene diensten endiverse kosten.

Onze vereniging wordt voor 71 % gefinancierd door institutionele fondsen,afkomstig van nationale samenwerkingsagentschappen zoals de Belgischeontwikkelingssamenwerking (DGOS), supranationale organen zoals de Euro-pese Unie of de Verenigde Naties, stichtingen of ondernemingen. Onze eigenmiddelen (29 %) zijn voornamelijk afkomstig van fondsenwerving bij Belgischeprivéschenkers, legaten, merchandising of fondsenwervingevenementenzoals Solidanza.

De voorgaande jaren wezen we erop dat we meer privéfondsen moetenwerven om de groei van onze programma’s te kunnen volgen. Met een net-toresultaat van € 5.373.699,10 heeft het departement Communicatie diedoelstelling ruimschoots behaald. Uiteraard moet die vaststelling gerelati-veerd worden, want we moeten rekening houden met de algemene groeivan Handicap International en de inflatie. Toch kunnen we spreken van eensucces.

De organisatie formuleerde ook de behoefte om de financiële en logistiekeprocedures meer te standaardiseren en meer werk te maken van de oplei-ding van de teams. Daarom werd in de tweede helft van het jaar een semi-narie georganiseerd voor de opleiding van vijftien leden van de ondersteunendeteams belast met administratie, boekhouding, financieel beheer en de logis-tiek van onze programma’s. De opleiding was een uitstekende gelegenheidom onze procedures grondig te analyseren, wat borg moet staan voor eengezond beheer van onze operaties.

Alle voornoemde positieve aspecten moeten echter met enige behoed-zaamheid worden geïnterpreteerd: de economische crisis die in 2010 noglang niet geweken is, noopt ons tot voorzichtigheid. De financiële situatie vande organisatie verbetert wel, maar blijft fragiel. Handicap International moethet aandeel van de eigen middelen verhogen om over een comfortabelebewegingsmarge en een sterkere solvabiliteit te beschikken om eventueletegenslagen het hoofd te kunnen bieden. Nadat we het financiële evenwichtvan de organisatie hebben hersteld, wordt dat onze uitdaging voor de ko-mende jaren.

BEDRIJFSKOSTEN_

30 |

Financieel verslag_2009

Sinds 2003 en met uitzondering van 2005 boekte HandicapInternational elk jaar een tekort. De organisatie trof de nodigemaatregelen om haar financiële situatie recht te trekken enontwikkelde een strategie om in 2009 terug te keren naar eenevenwicht. Het voorbije jaar was dan ook cruciaal voor devereniging. Vandaag kunnen we bijzonder tevreden zijn,aangezien we die doelstellingen ruimschoots overtroffenhebben. Handicap International boekt namelijk een winst van€ 401.200.

Eigen middelen 29 %

Belgischeontwikkelingssamenwerking 29 %

Europese Unie 17 %Nationaleontwikkelingssamenwerking 16 %binnen de EU (België uitgezonderd)

Privé-financieringen 5 %(stichtingen, bedrijven…)

Nationaleontwikkelingsamenwerkingbuiten de EU 3 %

Verenigde Naties 1 %

BRONNEN VAN INKOMSTEN_

Realisatie programma’s 80 %Fondsenwerving 11 %Beleidsbeïnvloedingen sensibilisering 4 %Algemene diensten 3 %Werkingskosten 2 %

Page 31: Jaarverslag Handicap International

BEDRIJFSKOSTEN_ (in €)

Realisatie programma’s 13 845 036,39 15 697 881,28Uitvoering programma’s 12 226 580,47 14 082 549,26Verkenningsmissies 0 17 580,40Uitrusting en investeringen 1 171 858,13 1 139 396,17Verplaatsingen, communicatie en werkingskosten 1 922 678,08 1 954 443,79Materiaal en verbruiksgoederen 528 457,82 544 154,09Transport 97 218,59 59 107,67Lokaal en internationaal personeel 5 972 385,37 6 393 296,31Vorming, preventie en plaatselijke opleidingen 888 663,68 1 192 770,06Steun aan individuele partners 864 637,67 1 777 835,11Opvolging en evaluatie van de programma’s 155 346,44 164 403,67Steun aan de acties van HIF (Tsunami) 592 609,00 590 000,00Andere programmakosten 32 725,69 249 561,99Ondersteuning programma’s 1 618 455,92 1 615 332,02Technische bijstand 743 005,79 751 857Gespecialiseerde diensten 875 450,13 863 475

Beleidsbeïnvloeding en sensibilisatie 757 634,22 878 368,56

Fondsenwerving 2 157 063,04 2 076 851,10Werving en beheer van de giften en peterschappen 1 811 103,86 1 633 550,76Communicatie en evenementen 345 959,19 443 300,34

Algemene diensten 678 202,12 532.238,47

Uitzonderlijke kosten 517 050,43 307 126,31Financiële kosten 336 923,68 86 349,33

Totale uitgaven 18 291 909,89 19 578 815,05

BRONNEN VAN INKOMSTEN_ (in €)

Inkomsten van overheden 11 510 039,76 13 200 845,85Internationale organisaties 3 571 009,30 3 648 048,93Europese Unie 3 078 759,23 3 439 518,07Verenigde Naties 492 250,07 208 530,86Nationale instellingen 7 939 030,46 9 552 796,92DGOS (Actieplan) 3 657 736,31 4 514 000,03Belgische ontwikkelingssamenwerking en andere 1 072 756,65 1 296 642,24Binnen de Europese Unie 2 297 006,95 3 103 337,77Buiten de Europese Unie 911 530,55 638 816,88

Privé-financieringen 1 010 394,06 1 048 866,09

Eigen middelen 4 913 748,08 5 373 699,10Inkomsten uit fondsenwerving 3 670 282,84 3 748 707,83Erfenissen en legaten 232 880,7 571 141,22Verkoop en dienstverlening 25 265,17 1 032,00Sponsoring 14 800 15 250,00Andere (Consortium) 970 519,37 1 037 567,55

Overige bedrijfsopbrengsten 169 967,43 110 230,90Subsidies 38 868,21 41 672,75Kosten verhaald op derden 16 914,77 14 486,31Andere diverse opbrengsten 114 184,45 54 071,84

Financiële bronnen van inkomsten 273 559,68 161 440,32Financiële producten 80 592,82 51 185,05Winst op wisselkoers 192 966,86 110 255,27

Uitzonderlijke inkomsten 241 546,14 84 932,51

Totaal inkomsten 18 119 255,15 19 980 014,77

RESULTAAT_

2008 2009

2008 2009

-172 654,74 401 200

Page 32: Jaarverslag Handicap International

Financiële transparantieWe hebben bijzondere aandacht voor het goede beheer van defondsen die ons ter beschikking worden gesteld. Alle rekeningenvan de vereniging worden ter controle voorgelegd aan een revisorbenoemd door de algemene vergadering. Het kantoor Bossaert,Moreau, Saman bvba, bedrijfsrevisoren, controleert de jaarreke-ningen. De uitgaven voor onze projecten worden ook regelmatigspecifiek gecontroleerd in opdracht van de geldschieters. De alge-mene vergadering keurde de rekeningen goed op 23 juni 2010.Dankzij al deze externe controles, plus de strikte interne proce-dures en controles, kunnen we garanderen dat de ons ter be-schikking staande middelen optimaal worden beheerd.

Uw recht op informatieHandicap International is een actief lid van de Vereniging voorEthiek in de Fondsenwerving (VEF) en onderschrijft de deontolo-gische code van de VEF waarin ook het recht op informatie is op-genomen. De donateurs, sympathisanten en personeelsleden

worden automatisch op de hoogte gehouden van het gebruik vande ontvangen sommen. Daarvoor dient dit jaarverslag. U hebt bo-vendien altijd het recht om ons aanvullende informatie te vragen:

� een kostenanalyse van de winst- en verliesrekening� uitleg over wat de organisatie verstaat onder de verschillende

kostenposten, fondsenwerving in het bijzonder� het verslag van de bedrijfsrevisor� de loonspanning (verhouding tussen het laagste en het hoogste

brutosalaris)� de afschrijvingstabel

Deze documenten kunt u verkrijgen via de post of e-mail of doorte bellen naar 02 280 16 01. Ze kunnen eveneens geraadpleegdworden op de zetel van Handicap International, Spastraat 67, 1000Brussel.www.vef-aerf.be

Op onze website vindt u ook informatie over ons charter, de statu-ten van Handicap International en een lijst met de leden van deRaad van Bestuur.www.handicap-international.be

JAARVERSLAG 2009 | HANDICAP INTERNATIONAL32 |

U I TGAV EN P ER TH EMA

Steun aan verenigingen 8 %

Revalidatiecentra 5 %

Gemeenschapsgerichterevalidatie 25 %

Acties die gelinkt zijnaan de tsunami 7 %

Gezondheid vanmoeder en kind 7 %

Sociaal-economische integratie 11 %

Inclusief onderwijs 5 %

Verkeersveiligheid 7 %

Noodhulp 1 %

Ontmijning en aanverwante acties 16 %

Page 33: Jaarverslag Handicap International

ACTIVA_ (in €)

Immateriële vaste activa 9 414,36 276,35Materiële vaste activa 243 962,75 208 008,17Gebouwen en inrichting 213 028,66 190 646,13Inboedel en materiaal 30 934,09 17 362,04Andere financiële vaste activa 67 526,12 57 578,66

Totaal vaste activa 320 903,23 265 863,18

Vorderingen 2 551 446,10 2 991 428,70Handelsvorderingen 34 466,18 28 901,43Tegoeden 0,00 0,00Geldschieters 2 381 964,67 2 770 989,00Andere vorderingen 135 015,25 191 538,27Voorraden 6 607,92 10 023,70Overlopende rekeningen 467 658,38 260 318,67Liquide middelen 3 606 583,54 2 541 012,54Aandelen en winstbewijzen 114 686,60 80 868,60Rekeningen bij financiële instelllingen 3 103 708,81 2 150 042,65Kasvoorraden 377 370,03 295 615,41Totaal vlottende activa 10 818,10 14 485,88

Totaal activa 6 632 295,94 5 802 783,61

TOTAL ACTIVA

PASSIVA_ (in €)

Eigen middelen 2 205 975,11 2 033 320,36Resultaat boekjaar -172 654,74 401 199,52

Totaal eigen middelen 2 033 320,37 2 434 519,88

Voorzieningen voor kosten 0,00 150 000,00Voorzieningen voor risico’s 238 772,00 361 674,09Voorzieningen voor geschillen 11 500,00 900,00

Totaal voorzieningen 250 272,00 512 574,09

Langetermijnschulden 0,00 0,00Kortetermijnschulden 3 394 426,17 2 942 484,68Geldschieters 2 168 131,84 1 345 709,56Fiscale schulden en schulden met betrekking tot sociale lasten 184 140,91 323 876,84Leveranciers en gerelateerde facturen 1 042 153,42 1 272 898,28Overlopende rekeningen 1 275 180,63 179 068,14

Totaal schulden 4 669 606,80 3 121 552,82

TOTAL PASSIVA

FINANCIËLE BALANS_op 31 december 2008

6 953 199,17 6 068 646,79

6 953 199,17 6 068 646,79

2008 2009

2008 2009

Page 34: Jaarverslag Handicap International

INTERNATIONALE OPENBARE INSTELLINGEN

De Europese CommissieBureau voor humanitaire hulpverleningvan de Europese Commissie (ECHO)Dienst voor Samenwerking EuropeAid

De Verenigde NatiesBureau van de Verenigde Natiesvoor de Coördinatie van HumanitaireZaken (UNOCHA)Ontwikkelingsfonds van deVerenigde Naties (UNDP)Kinderfonds van de Verenigde Naties(UNICEF)

NATIONALE OPENBARE INSTELLINGEN

Directie-GeneraalOntwikkelingssamenwerking (DGOS)"Programma" en "Spoedhulp,Rehabilitatie en Voedselhulp"

Ministerie van Buitenlandse Zakenvan België"Conflictpreventie"

Organisaties binnen de Europese UnieAmbassade van Frankrijk in deDemocratische Republiek Congo (Servicede Cooperation et d'Action Culturelle)Ambassade van Nederland in Zuid-KoreaAmbassade van het Verenigd Koninkrijk inDemocratische Volksrepubliek KoreaBelgische OntwikkelingssamenwerkingAgentschap (BTC)Brussels Hoofdstedelijk GewestDepartement voor InternationaleOntwikkeling van het Verenigd Koninkrijk(DFID)Ministerie van Buitenlandse zakenvan Ierland (Irish Aid)Ministerie van Buitenlandse Zakenvan Finland (FINNIDA)Ministerie van Buitenlandse Zakenvan Nederland (BUZA)Oostenrijks Agentschap voor Ontwikkeling(ADA)Provincie Limburg (België)Spaans Agentschap voor InternationaleOntwikkelingssamenwerking (AECID)Stad Brussel, Gelijke KansenStad Luxemburg, Gelijke KansenVlaams ministeries van Werk,Onderwijs en Vorming (België)Wallonië-Brussel-Internationaal (WBI)Zweeds Agentschap voor InternationaleSamenwerking (SIDA)Zwitsers Agentschap voor Ontwikkelingen samenwerking (Cosude)

Organisaties buiten de Europese UnieAgentschap van de Samenwerking inJapan (JICA)Agentschap voor InternationaleOntwikkeling van de Verenigde Staten(USAID)Ambassade van Canada in China(Canada Fund)Australlisch Agentschap voorInternationale Ontwikkeling (Ausaid)Internationaal Agentschap voorOntwikkeling van Canada (CIDA)Kanton Bazel (Zwitserland)Ministerie van Buitenlandse Zakenvan Australië (Ausaid)Ministerie van Buitenlandse Zakenvan NoorwegenMinisterie van Sociale Zaken in Cambodja(MOSVY)

PRIVÉ SCHENKERS(NGO'S EN STICHTINGEN)

Amicale des Francophones au Vietnam(AFV)ANOVAArtsen Zonder Grenzen Frankrijk (AZG F)Belgische Nationale LoterijBig Lottery Fund (BIG)Business British Group in Vietnam (BBGV)Canadian Auto Workers UnionChaîne du Bonheur (Zwitserland)Children for a Better World Association(CBW)Diana Princess of Wales Memorial FundEnfants du Monde - Droits de l'Homme(EMDH)Global Road Safety Partnership (GRSP)Half Marahon CommitteeInternationale Campagne voor het Verbodop Landmijnen (ICBL)Martin IversenOlympus KeymedPartnerships for Community Development(PCD)Rotary Club van Hong Kong Noord enShangaïSanofy EventsStichting Gertrude HirzelStichting Luce GrivatVlaamse Vereniging voor Obstetrieen Gynaecologie (VVOG)

FINANCIËRING DOORANDERE SECTIESVAN HANDICAP INTERNATIONAL

De secties Handicap InternationalLuxemburg heeft financieelbijgedragen tot volgende projecten

Het versterken van onze actiesvoor personen met een handicapin BurundiSteun geven aan de ontwikkelingvan een gemeenschapsgerichteen integrale benadering van derevalidatie van personen met eenhandicap in CubaHappy Child: preventie vanhandicaps in Siem Reap en Takeo(Cambodja)Preventie van verkeersongevallen(Cambodja)De ontwikkeling van de capaciteitenvan personen met een handicap inCambodja ondersteunenDe gemeenschapsdiensten voor kin-deren met een handicap versterkenin Lhassa, autonome regio TibetSteun aan KORD(Kurdish Organization for theRehabilitation of the Disabled - Irak)Inclusief onderwijs in D.R. CongoHet opzetten van een dwarslesie-afdeling in Hô Chi Minh-city:verzorging en van ruggenmergletselsen revalidatie (Vietnam)'Safe Roads for Better Life'(Vietnam)

GELDSCHIETERS

Page 35: Jaarverslag Handicap International

* *

*

*

*

Programma’s uitgevoerd door de Belgische sectie

Andere programma’s uitgevoerd door Handicap International

Programma’s uitgevoerd door België en het internationaal netwerk

Internationaal netwerk (secties, bureaus en vertegenwoordiging)

*

IN DE WERELD

Latijns-Amerika

BraziliëColombiaCubaHaïtiHondurasNicaragua

Afrika

AlgerijeAngolaBurkina FasoBurundiD.R. CongoEthiopiëIvoorkustKaapverdiëKeniaLiberiaMaliMadagascarMarokkoMozambiqueNigerRwandaSenegalSierra LeoneSomalilandSoedanTanzaniaTogoTunesië

Europa

AlbaniëBosnië enHerzegovinaDuitslandFrankrijkKosovoMacedoniëMontenegroOezbekistanRussischeFederatieServië

Azië

BangladeshCambodjaChinaFilippijnenIndiaIndonesiëLaosMaldivenMyanmarNepalNoord-KoreaSri LankaThailandVietnam

Nabije- enMidden-Oosten

AfghanistanEgypteIrakJordaniëLibanonPakistanPalestijnsegebiedenYemen

Page 36: Jaarverslag Handicap International

is een internationale niet-gouvernementeleorganisatie die handicaps helpt voorkomen en mensen met een han-dicap verzorgt en begeleidt op hun weg naar autonomie en integra-tie in de maatschappij.

Handicap International bestaat 27 jaar. In 1997 ontving de organi-satie, als mede-oprichter van de Internationale Campagne tegenLandmijnen, de Nobelprijs voor de Vrede voor haar inzet voor slach-toffers van landmijnen.

Het internationale netwerk van Handicap International heeft sectiesin 8 landen, waaronder België. Sinds haar oprichting heeft de orga-nisatie ontwikkelingsprogramma’s opgezet in bijna een zestigtal lan-den en heeft ze ingegrepen in talloze noodsituaties.

De Belgische sectie van Handicap International beheert projecten in12 landen. Dit jaarverslag geeft een overzicht van onze activiteitenin 2009.

Handicap International

Onder de Hoge Bescherming van HareKoninklijke Hoogheid Prinses Mathilde

Handicap International BelgiëSpastraat 67B-1000 BrusselTel.: +32 (0)2 280 16 01Fax: +32 (0)2 230 60 30E-mail: [email protected]

Handicap International DuitslandGanghofer Str. 19D-80339 MünchenTel.: + 49 (0)89 547 6060Fax: + 49 (0)89 547 60 620E-mail: [email protected]

Handicap International Canada1819, boulevard René-Lévesque OuestBureau 401Montréal (Québec) C-H3H 2P5Tel.: + 1 514 908 2813Fax: + 1 514 937 6685E-mail: [email protected]

Handicap International Verenigde Staten6930 Carroll Avenue - Suite 240Takoma Park, MD 20912-4468 - USATel.: + 1 301 891 2138Fax: + 1 301 891 9193E-mail: [email protected]

Handicap International Frankrijk14, avenue BerthelotF-69361 Lyon - Cedex 07Tel.: + 33 (0)4 78 69 79 79Fax: + 33 (0)4 78 69 79 94E-mail: [email protected]

Handicap International Verenigd KoninkrijkCan Mezzanine32-36 Loman StreetUK-SE1 OEH LondonTel.: + 44 (0)870 774 37 37Fax: + 44 (0)870 774 37 38E-mail: [email protected]

Handicap International Luxemburg140, rue Adolphe-FischerL-1521 LuxembourgTel.: + 352 (0)42 80 60 1Fax: + 352 (0)26 43 10 60E-mail: [email protected]

Handicap International ZwitserlandAvenue de la Paix 11CH-1202 GenèveTel.: + 41 (0)22 788 70 33Fax: + 41 (0)22 788 70 35E-mail: [email protected]

Federatie Handicap International14, avenue BerthelotF-69361 Lyon - Cedex 07Tel.: + 33 (0)4 78 69 79 79Fax: + 33 (0)4 78 69 79 94

www.handicap-international.org