JAARVERSLAG EN JAARREKENING 2017 - infographic · 2018-05-31 · JAARVERSLAG EN JAARREKENING 2017...

JAARVERSLAG EN JAARREKENING 2017 STICHTING SINT MAARTENSKLINIEK

Vastgesteld door de Raad van Bestuur op 7 mei 2018 Goedgekeurd door de Raad van Toezicht op 16 mei 2018

pagina 1 van 84

JAARVERSLAG EN JAARREKENING 2017

STICHTING SINT MAARTENSKLINIEK



pagina 2 van 84



pagina 3 van 84

VOORWOORD Het leveren van de beste patiëntenzorg. Erkend en herkend worden als dé kliniek voor houding en beweging. Handelen vanuit onze kernwaarden mensgerichtheid, excellentie, innovatie en ondernemerschap. Verder in beweging zijn. Dat waren ambities die wij ons voor 2017 stelden. We hebben daarin veel bereikt: 2017 was een succesvol jaar voor de Sint Maartenskliniek. In dit jaarverslag rapporteren wij over de wijze waarop wij uitvoering gegeven hebben aan onze missie en strategische koers in het achterliggende jaar. 2017 was geen jaar van een majeure koerswijziging; wél een jaar waarin we grote veranderingen doorvoerden die van ons werden gevraagd. We transformeerden de Maartenskliniek Woerden BV tot poliklinische vestiging, openden nieuwe vestigingen, voorzagen ons EPD van een update en lanceerden een nieuwe website. We innoveerden behandelprocessen, publiceerden over nieuwe onderzoeksuitkomsten en maakten onze bedrijfsvoering robuuster. Het was een jaar waarin we bestendiging van onze lange termijn ambitie combineerden met het doorvoeren van noodzakelijke veranderingen. Ook bezien vanuit financieel perspectief was 2017 een solide jaar: we behaalden een bescheiden positief resultaat in lijn met onze begroting. De Raad van Bestuur heeft in het achterliggende jaar veelvuldig het gesprek gezocht met patiënten, medewerkers en overige stakeholders van ons ziekenhuis. Graag dankt de Raad van Bestuur alle betrokkenen voor het leveren van input en hun niet aflatende bijdrage om er voor te zorgen dat het vertrouwen van patiënten en van overige betrokkenen in de Sint Maartenskliniek in 2017 zo zorgvuldig is gekoesterd en is uitgebreid. Ubbergen, mei 2018 Prof. dr. M. Van Houdenhoven Dr. J.G. van Enk Voorzitter Raad van Bestuur Lid Raad van Bestuur



pagina 4 van 84



pagina 5 van 84

Inhoudsopgave

VOORWOORD ................................................................................................................. 3

1. Over de Sint Maartenskliniek .......................................................................................... 7

1.1 Missie en strategie in 2017 .................................................................................... 7 1.2 Profiel en structuur ............................................................................................. 9

2. Verslag van de Raad van Bestuur over 2017 ....................................................................... 11

2.1 Inleiding .......................................................................................................... 11 2.2 Transformatie Maartenskliniek Woerden BV .............................................................. 11 2.3 Huisvesting: nieuwbouw ...................................................................................... 11 2.4 Kwaliteit en veiligheid ........................................................................................ 11 2.5 Samenwerking met externen ................................................................................. 13 2.6 Bedrijfsvoering ................................................................................................. 13 2.7 Medezeggenschap .............................................................................................. 14 2.8 Financiën en risico’s ........................................................................................... 15 2.9 Vooruitblik 2018 ................................................................................................ 16

3. Verslag van de Raad van Toezicht 2017 ............................................................................. 17

3.1 Governance...................................................................................................... 17 3.2 Samenstelling ................................................................................................... 17 3.3 Bijeenkomsten .................................................................................................. 19 3.4 Slot ............................................................................................................... 20

4. Geconsolideerde Jaarrekening ....................................................................................... 21

4.1 Geconsolideerde Jaarrekening ............................................................................... 21 4.1.1 Geconsolideerde Balans Per 31 December 2017 (na resultaatbestemming) ..................... 21 4.1.2 Geconsolideerde Resultatenrekening Over 2017 ....................................................... 22 4.1.3 Geconsolideerd Kasstroomoverzicht Over 2017 ....................................................... 23 4.1.4 Grondslagen Van Waardering En Resultaatbepaling .................................................. 24 4.1.5 Toelichting Op De Geconsolideerde Balans Per 31 December 2017 ................................ 34 4.1.6 Mutatieoverzicht Materiële Vaste Activa (Geconsolideerd) ......................................... 47 4.1.7 Mutatieoverzicht Financiële Vaste Activa (Geconsolideerd) ........................................ 48 4.1.8 Overzicht langlopende schulden ultimo 2017 .......................................................... 49 4.1.9 Toelichting Op De Geconsolideerde Resultatenrekening Over 2017 ............................... 50 4.1.10 Enkelvoudige Balans Per 31 December 2017 (Na Resultaatbestemming) ...................... 56 4.1.11 Enkelvoudige Resultatenrekening Over 2017 ........................................................ 57 4.1.12 Toelichting Op De Enkelvoudige Balans Per 31 December 2017 ................................. 58 4.1.13 Mutatieoverzicht Materiële Vaste Activa (Enkelvoudig) ........................................... 68 4.1.14 Mutatieoverzicht Financiële Vaste Activa (Enkelvoudig) .......................................... 69 4.1.15 Overzicht langlopende schulden ultimo 2017 (enkelvoudig) ( bedragen x € 1.000 ) ......... 70 4.1.16 Toelichting Op De Enkelvoudige Resultatenrekening Over 2017 ................................ 71

4.2 Overige gegevens............................................................................................... 76 4.2.1 Statutaire regeling resultaatbestemming ............................................................... 76 4.2.2 Nevenvestigingen ........................................................................................... 76 4.2.3 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant ............................................... 76

Bijlage ........................................................................................................................ 79



pagina 6 van 84



pagina 7 van 84

1. Over de Sint Maartenskliniek

1.1 Missie en strategie in 2017 Al sinds de oprichting in 1936 levert de Sint Maartenskliniek hoogwaardige zorg aan patiënten op het gebied van houding en beweging. In de 81-jarige geschiedenis van de Sint Maartenskliniek is dat altijd ‘het waarom’ van ons ziekenhuis geweest. We zijn een bijzonder ziekenhuis voor bijzondere vraagstukken op het gebied van reumatologie, orthopedie, revalidatie en pijnbestrijding. De wijze waar de Sint Maartenskliniek invulling heeft gegeven aan zijn bestaansrede is in 81 jaar voortdurend aangepast, ontwikkeld en vernieuwd, passend bij de tijdsgeest en bij datgene dat de samenleving op die momenten in de historie van ons vroeg. Die aanpassing, ontwikkeling en vernieuwing vond ook in 2017 plaats. De wereld om ons heen verandert immers snel: de stem van patiënten wordt krachtiger, maatschappelijke druk om zorgkosten te verlagen wordt groter en er komen grote technologische veranderingen op de maatschappij af, die ook veel impact op ziekenhuizen zullen hebben. Wetenschappers begrijpen het menselijk lichaam steeds beter, er komen steeds meer data beschikbaar en robots kunnen steeds meer taken gaan overnemen van mensen. Ontwikkelingen als deze bepaalden onze koers in 2017. Onze missie luidt als volgt:

Wij worden door patiënten, verwijzers, samenwerkingspartners en zorgverzekeraars erkend als dé kliniek voor houding en beweging. Wij zorgen er samen met patiënten voor dat zij beter kunnen bewegen, functioneren en participeren in hun dagelijks leven. Dat doen we door middel van excellente medisch-specialistische zorg. We meten systematisch de resultaten van ons werk. Zo maken we onze waarde aantoonbaar en verbeteren we continu. Wij werken samen met partners in de zorgketen, met als voorwaarde dat deze samenwerking leidt tot betere of efficiëntere zorg voor patiënten. Wij nemen onze maatschappelijke

verantwoordelijkheid en werken aan de beperking van zorgkosten.



pagina 8 van 84

Op basis van deze missie is voor 2017 een strategische koers uitgezet waarin verwoord is op welke wijze invulling wordt gegeven aan de missie en de traditionele kernwaarden van de Sint Maartenskliniek: excellentie, innovatie, mensgerichtheid en ondernemerschap. Onderdeel van onze langjarige koers is een ‘stip op de horizon’, een ambitie waar wij in 2030 willen staan. Beleidskeuzes in 2017 werden afgewogen aan de missie, koers en ambitie voor 2030 van onze kliniek:



pagina 9 van 84

In dit jaarverslag zetten we uiteen welke keuzes we maakten en resultaten we behaalden, indachtig de bestaansreden, de missie en de strategische koers van de Sint Maartenskliniek. 1.2 Profiel en structuur Profiel

De Sint Maartenskliniek is het enige ziekenhuis in Nederland dat volledig gespecialiseerd is in houding en beweging en de aansturing daarvan. Patiënten kunnen terecht voor de behandeling van eenvoudige tot zeer complexe aandoeningen op het gebied van orthopedie, reumatologie, revalidatiegeneeskunde en pijnbestrijding. Op de verschillende vakgebieden behoort de Sint Maartenskliniek tot de grootste en de meest gerenommeerde zorginstellingen van Nederland en Europa. Daarnaast heeft de Sint Maartenskliniek een polikliniek voor pijnbestrijding en een eigen apotheek. Kindzorg op het gebied van houding en beweging wordt aangeboden in een specifiek ingerichte omgeving, de ‘Sint MaartensKinderkliniek’ te Boxmeer. Op verschillende locaties in Nederland wordt daarnaast poliklinische zorg aangeboden. Doordat de Sint Maartenskliniek zich volledig richt op orthopedie, pijnbehandeling, reumatologie en revalidatiegeneeskunde, inclusief de daarbij behorende anesthesiologie en radiologie, is de ervaring en kennis op deze gebieden groot. De Sint Maartenskliniek staat bekend als een vooraanstaand ziekenhuis, waar kundige werknemers bij behandelingen gebruikmaken van de meest actuele wetenschappelijke inzichten. Ook ontwikkelen we nieuwe behandelmethoden en doen we onderzoek naar het effect ervan. Verder heeft de Sint Maartenskliniek in samenwerking met het Radboudumc opleidingsbevoegdheid voor zijn medisch specialisten en is het ziekenhuis in tal van andere medisch-specialistische, verpleegkundige en paramedische opleidingen betrokken. Om onze zorg voortdurend te blijven verbeteren, voeren we wetenschappelijk onderzoek uit1 en worden nieuwe behandelmethoden toegevoegd.

De Sint Maartenskliniek werkt, bezien vanuit de ambitie om zowel fysiek als virtueel dichtbij patiënten te zijn, intensief samen met diverse partners op verschillende locaties. Mede afhankelijk van de partner of locatie richten we een passende samenwerkingsvorm in. Het uitgangspunt is dat we aansluiten bij bestaande zorgnetwerken met andere zorgaanbieders om het wiel niet opnieuw uit te vinden. Op elk vakgebied hanteren we één medisch beleid, zodat de kwaliteit van zorg op alle locaties van de Sint Maartenskliniek herkenbaar en van hoge kwaliteit is. Daarnaast zijn we innovatief en ondernemend waar het de toepassingen van gerichte digitale communicatie met onze patiënten aangaat. Mensen komen uit heel Nederland naar de Sint Maartenskliniek voor de meest hoogwaardige en persoonlijke zorg in houding en beweging. Op verschillende plaatsen in Nederland zijn poliklinische satellieten ingericht. Klinische ingrepen vinden in Nijmegen en Boxmeer plaats. Per jaar behandelt de Sint Maartenskliniek mensen uit heel Nederland, die als volgt verdeeld zijn over onze hoofdspecialismen: Orthopedie • Grootste praktijk in Nederland voor hoog complexe – én basiszorg • 35 orthopeden • Drie vestigingen (Nijmegen, Boxmeer en Woerden). • Aantal unieke patiënten jaarlijks 21.524 (eerste consulten), 8.494 operaties. Reumatologie • Grootste praktijk in Nederland • 21 reumatologen, 2 kinderreumatologen en 3 physician assistants • 7 vestigingen: Nijmegen, Boxmeer, Woerden, Mijdrecht, Panningen, CWZ Nijmegen en Geldrop. • Aantal unieke patiënten 2017 15.638, RA patiënten 3.824.

Farmacie • 5 apothekers • Poliklinische apotheek, ziekenhuisapotheek • Nauwe samenwerking met Reumatologie op alle vestigingen • 100.000 receptregels; > 95% medicatieverficatie bij opname en ontslag Revalidatiegeneeskunde

1 Als bijlage aan dit jaarverslag gaat een lijst met wetenschappelijke output over 2017.



pagina 10 van 84

• 17 revalidatie artsen

• 4 vestigingen (Nijmegen, Boxmeer, Tiel en CWZ Nijmegen). • Aantal unieke patiënten jaarlijks 6.349 , 18.536 beddagen. Pijnbestrijding • 4 pijnbestrijders • Eén vestiging (Nijmegen). • Aantal unieke patiënten jaarlijks 1372 (eerste consulten)

In het ziekenhuis werken ruim 1.700 mensen, waaronder meer dan 120 medisch specialisten en assistent-geneeskundigen in opleiding. Medisch specialisten in de Sint Maartenskliniek zijn vaak gericht op één of enkele diagnosegroepen. Structuur De Stichting Sint Maartenskliniek heeft een Raad van Toezicht die als toezichthouder voor het gehele concern fungeert. De Raad van Bestuur van de Stichting Sint Maartenskliniek fungeert in een personele unie als Raad van Bestuur van de Stichting Maartenskliniek en als directie van Maartenskliniek Holding BV, Maartenskliniek Research BV en Maartenskliniek Onroerend Goed en Exploitatie BV. De Maartenskliniek Woerden BV (MKW) had in 2017 een eigen statutaire directie. De Stichting Sint Maartenskliniek bezit 70% van de aandelen van de Maartenskliniek Woerden BV; 30% is in handen van het Sint Antoniusziekenhuis. Een aantal directiebesluiten behoeven de goedkeuring van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Eind 2017 werd de MKW geliquideerd (zie 2.2).

Bestuur, toezicht en verantwoording zijn ingericht volgens de principes van de Zorgbrede Governancecode 2017. Deze principes vormen een leidraad voor het handelen van de organisatie. Voor samenstelling van de Raad van Toezicht wordt verwezen naar hoofdstuk 3. De Raad van Bestuur van de Sint Maartenskliniek was in 2017 als volgt samengesteld: Naam Relevante nevenfuncties 2017

prof. dr. M. Van Houdenhoven, voorzitter

Bijzonder hoogleraar economische bedrijfsvoering van de gezondheidszorg aan de Radboud Universiteit

Lid Raad van Toezicht Stichting Reumafonds

dr. J.G. van Enk, lid Lid van de Bestuursadviescommissie Kwaliteit & Organisatie, NVZ

Voorzitter commissie Arbeidszaken, NVZD

Bestuurslid NVZD

De heer Mariman was in 2017 secretaris van de Raad van Bestuur.



pagina 11 van 84

2. Verslag van de Raad van Bestuur over 2017 2.1 Inleiding

Zoals verwoord in de inleiding, was 2017 een succesvol jaar voor de Sint Maartenskliniek waarin hoogwaardige zorg verleend is in een solide en financieel gezonde organisatie. 2017 was echter geen jaar van stilstand: een combinatie van externe ontwikkelingen en eigen ambities voor de toekomst hebben ertoe geleid dat fundamentele veranderingen in 2017 zijn ingezet. Onderstaande opsomming, hoewel niet uitputtend, geeft een overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen, projecten en veranderingen die in 2017 binnen de organisatie aan de orde geweest zijn.

2.2 Transformatie Maartenskliniek Woerden BV

In 2006 werd in Woerden de Maartenskliniek Woerden BV gesticht, waarvan de Sint Maartenskliniek voor 70% en het Hofpoort Ziekenhuis voor 30% aandeelhouder werd. In tien jaar tijd groeide de Maartenskliniek Woerden tot een hoogstaande aanbieder van orthopedische en reumatologische zorg.

In 2016 fuseerde het Hofpoort Ziekenhuis met het Sint Antoniusziekenhuis. De gevolgen van die fusie raakten ook de Maartenskliniek Woerden, met name doordat de klinische faciliteiten uit het bestaande Hofpoort ziekenhuis in Woerden medio 2017 verdwenen.

De Sint Maartenskliniek heeft op deze situatie geanticipeerd door, in goed overleg met de andere aandeelhouder, de Maartenskliniek Woerden BV te transformeren van klinische locatie tot een poliklinische organisatie binnen het concern. Deze transformatie heeft in 2017 plaatsgevonden: per 1 juli 2017 vinden geen ingrepen meer plaats in Woerden en kent de locatie een reumatologische en orthopedische polikliniek die geheel eigendom is van de Sint Maartenskliniek. Met het Sint Antoniusziekenhuis is een samenwerkingsovereenkomst gesloten, waarin afspraken over medisch-inhoudelijke aspecten en de bedrijfsvoering zijn vastgelegd.

Het eerste deel van 2017 is benut om nieuwe werkprocessen in te richten, de personele inrichting daarbij te passen en te communiceren over de wijziging; het tweede deel van het jaar is benut voor het robuust inrichten van de nieuwe werkomgeving en voor de administratieve afhandeling van de bestaande BV die ultimo december 2017 geliquideerd is.

2.3 Huisvesting: nieuwbouw

In ons strategisch huisvestingsplan spreken we de doelstelling uit om onze huisvesting optimaal in te richten voor patiënten, bezoekers en medewerkers, waarbij de huisvesting zo uitputtend mogelijk wordt gebruikt. In 2016 werd besloten tot nieuwbouw van het operatiekamercomplex en de revalidatieafdeling en werden daarover financieringsafspraken gemaakt. In 2017 zijn de nieuwbouwplannen nader uitgewerkt in een definitief ontwerp, waarin uitstraling, functionaliteiten, kosten en indeling uitgewerkt zijn. Tevens zijn de gebouwdelen G en H gesloopt. Na een aanbestedingsprocedure zijn een aannemer en installeur geselecteerd, die begin 2018 starten met de daadwerkelijke bouw. Na consultatie van alle betrokkenen heeft de Raad van Bestuur gekozen om het OK-complex in te richten volgens de innovatieve uitgangspunten in het unieke Optimus-concept (dat mondiaal als eerste wordt gerealiseerd in de Sint Maartenskliniek) en de Opragon methodiek. Voor revalidatiezorg wordt onder meer een Loopexpertisecentrum gerealiseerd. Vooruitlopend op de ingebruikname van de nieuwbouw in 2019 is in 2017 gestart met het aanpassen van bestaande werkprocessen aan de nieuwe situatie.

2.4 Kwaliteit en veiligheid Besluit overgang nieuw kwaliteitsmanagementsysteem De Sint Maartenskliniek werkt met een door DEKRA gekwalificeerd kwaliteitsmanagementsysteem: ISO 9001:2015. In 2017 behaalde de Sint Maartenskliniek na een succesvolle externe audit de nieuwe ISO-norm 9001:2018. Daarnaast is al in 2016, mede op basis van een draagvlakonderzoek, bestudeerd of een accreditatie volgens de normen van het kwaliteitsmanagementsysteem Joint Commission International (JCI) wenselijk voor de Sint Maartenskliniek is. In 2017 besloten om te streven naar een JCI-accreditatie in 2020. Gedurende het jaar is gestart met de voorbereidingen voor het behalen van deze accreditatie.



pagina 12 van 84

Bezoeken Inspectie voor de Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) In november 2017 vond het jaarlijkse bezoek van de IGJ plaats. Ook werd er in de loop van het jaar een aantal onaangekondigde bezoeken afgelegd. Alle bezoeken zijn naar tevredenheid verlopen en hebben geen aandachtspunten van substantiële aard opgeleverd.

Afhandeling calamiteiten

Twee meldingen uit december 2016 bij de IGJ zijn in maart 2017 en april 2017 afgesloten door de IGJ. Eén ervan betrof een complicatie. In 2017 werd voorts éénmaal melding gedaan bij de IGJ van een complicatie / mogelijke calamiteit. De rapportage hiervan is door de IGJ als goed beoordeeld, waarna de melding is afgesloten.

Gezien de lage frequentie van calamiteiten in de Sint Maartenskliniek en het daarmee gepaard gaande risico dat deze herleidbaar zijn naar individuen, wordt in dit jaarverslag niet nader ingegaan op de inhoud van en aandachtspunten bij de genoemde incidenten.

Afhandeling klachten en klachtencommissie Een patiënt (of diens vertegenwoordiger) heeft het recht om te klagen. De Sint Maartenskliniek heeft de behandeling van klachten ingericht conform de Wet kwaliteit klachten en geschillen zorg (Wkkgz). Zo heeft de Sint Maartenskliniek een klachtenfunctionaris in dienst en is het ziekenhuis aangesloten bij een onafhankelijke geschilleninstantie, te weten de Geschillencommissie Ziekenhuizen, onderdeel uitmakend van “De Geschillencommissie”. In de klachtenregeling is aangegeven hoe het indienen van een klacht verloopt. Informatie hierover wordt aan de patiënt uitgereikt en is tevens te vinden op de website, op de afdelingen, bij de receptie en in de informatiemap naast het bed van de patiënt. Binnen de klachtenregeling van de Sint Maartenskliniek wordt onderscheid gemaakt in enerzijds klachtenopvang- en bemiddeling door de klachtenfunctionaris (patiëntencontactpersoon) en anderzijds de meer formele klachtbehandeling door de onafhankelijke klachtencommissie. Klachten worden geregistreerd en tot één rapportage verwerkt. Ieder bedrijfsonderdeel ontvangt een geanonimiseerde kwartaalrapportage over de klachten. Deze worden gecategoriseerd naar afdeling en klachtcategorie, inclusief verbeteradviezen / aandachtspunten. De kwartaalrapportage wordt besproken in een kwaliteitsberaad van de bedrijfsonderdelen. De betrokken bedrijfsonderdelen rapporteren in hun kwartaaloverleg en rapportages aan de Raad van Bestuur over de genomen verbetermaatregelen. In onderstaande tabel wordt het aantal klachten concernbreed weergegeven. 2015 2016 2017

Q1 88 89 94

Q2 82 72 103

Q3 54 94 151

Q4 82 79 149

Totaal 306 334 497

Het aantal klachten is ten opzichte van 2016 met 49% gestegen. Deze toename wordt nagenoeg geheel verklaard door problemen met de telefonische bereikbaarheid die zich in de loop van het jaar voordeden. Een verscheidenheid aan factoren, variërend van onverwacht uitval van personeel tot complicaties die samenhingen met de integratie van operaties uit Woerden, maakte dat halverwege het jaar wachttijden opliepen. Eén van de gevolgen daarvan was een verslechterde (telefonische) bereikbaarheid. Na enkele maanden is het gelukt deze problemen op te lossen, waarna in de laatste maand van het jaar de toename van het aantal klachten ten einde kwam.

In onze klachtenregeling wordt voorts de werkwijze van de klachtencommissie uiteengezet. De klachtencommissie doet op basis van eigen onderzoek een schriftelijke uitspraak over de gegrondheid van een klacht. Een uitspraak gaat in voorkomende gevallen vergezeld van een aantal aanbevelingen aan de organisatie. De Klachtencommissie kwam in 2017 enkele malen bijeen. Er is één formele klacht in behandeling genomen.



pagina 13 van 84

2.5 Samenwerking met externen

In 2017 werd veelvuldig met vele externe partners samengewerkt. De samenwerking met enkele grote partners wordt hieronder toegelicht.

Samenwerking met zorgverzekeraars In 2017 was sprake van een constructieve relatie met alle zorgverzekeraars. Met alle verzekeraars (VGZ, CZ, Zilveren Kruis Achmea, Menzis, Multizorg en DSW) zijn één of meerdere bestuurlijke overleggen gevoerd. Ook is er veel contact met alle verzekeraars vanuit een ‘verkoopteam’, waarin verschillende afdelingen vertegenwoordigd zijn. Daarnaast zijn kennissessies en een relatiedag voor de inkopers en medisch adviseurs georganiseerd. In de overleggen bleek een gedeelde visie op de (bijzondere) rol van de Sint Maartenskliniek in het Nederlands zorglandschap. De hoge kwaliteit, de transparantie met betrekking tot uitkomstmaten en innovatieve behandelmethoden werden zeer gewaardeerd. Met alle verzekeraars zijn er contractafspraken gemaakt. Zij ondersteunen de concentratie van hoogcomplexe zorg en hebben afspraken op nacalculatie gemaakt. De Sint Maartenskliniek kan hiermee extra investeren in nog hoogwaardigere zorg. Met enkele verzekeraars zijn meerjarige contracten afgesloten en zijn concrete afspraken gemaakt waarmee groeimogelijkheden op hoogcomplexe behandelingen mogelijk zijn. Samenwerking met het Radboudumc

In 2017 is met het Radboudumc de ambitie uitgesproken om een academische netwerksamenwerking voor houding en beweging op te zetten. In een intentieverklaring uit het eerste kwartaal van 2017 zijn doelen en ambities voor een dergelijke samenwerkingsvorm geschetst. In de daaropvolgende maanden zijn samenwerkingsplannen tussen medisch specialisten van de beide ziekenhuizen uitgewerkt, die in 2018 tot besluitvorming leiden over intensieve samenwerking op delen van het zorgaanbod van beide ziekenhuizen.

Voortgang ‘satellieten-strategie’ In 2017 werkte de Sint Maartenskliniek de gekozen satellietstrategie verder uit, die uitgaat van een concentratie van het klinisch aanbod in Nijmegen (volwassenen) en Boxmeer (volwassenen en kinderen) en realisatie van nieuwe poliklinische behandellocaties. Een ingestelde stuurgroep kreeg als taak de mogelijkheden te verkennen voor realisatie van Maartenssatellieten op verschillende plaatsen in Nederland, voorstellen te doen voor gedragen en generieke uitgangspunten over inrichting van satellieten en een eerste satelliet in te richten conform deze uitgangspunten. Er zijn in 2017 de nodige verkennende gesprekken gevoerd met potentiële partners. Met het St. Annaziekenhuis in Geldrop (reumatologie), het Dr. Horacio E. Oduber Hospital op Aruba (reumatologie) en Bergman Clinics (orthopedie) zijn afspraken gemaakt over samenwerking die in 2018 zal starten. Deze samenwerking maakt een verdere concentratie en specialisatie van ons zorgaanbod mogelijk, hetgeen in lijn met onze strategisch beleid is om toonaangevend te zijn en te blijven op het gebied van de behandeling van houding en bewegingsproblematiek.

Samenwerking kindzorg

In 2017 is de ingezette samenwerking met Maasziekenhuis Pantein en het Radboudumc voortgezet om vanuit de ‘Sint MaartensKinderkliniek’ in Boxmeer gezamenlijke zorg aan het houdings- en bewegingsapparaat voor kinderen aan te bieden. De onderlinge samenwerking is verdiept en er is verder geïnvesteerd in hoogwaardige zorgverlening. De drie betrokken ziekenhuizen zijn einde 2017 daarnaast een onderzoek gestart om te bekijken op welke wijze de samenwerking in de toekomst verder bestendigd en verbeterd kan worden. Besluitvorming daarover vindt in 2018 plaats.

2.6 Bedrijfsvoering

Strategisch personeelsbeleid

In 2017 is beleid gevoerd gericht op het behouden en werven van voldoende en gekwalificeerd personeel. Er is een eerste analyse gedaan naar de huidige opbouw van het personeelsbestand in relatie tot de te verwachten toekomstige personeelsopbouw. Er is ingezet op strategische arbeidsmarktcampagne en behoud van met name schaars personeel. Voorts is er onder meer een medewerkersbelevingsonderzoek gehouden, er is een leiderschapsprogramma gestart en er zijn opleidingsprogramma’s ontwikkeld. Ook zijn maatregelen geïmplementeerd die ten doel hebben het ziekteverzuim binnen de Sint Maartenskliniek



pagina 14 van 84

te verlagen. Daarnaast heeft verdere digitalisering van de administratieve processen plaatsgevonden. Het ingezette strategisch personeelsbeleid wordt doorgezet in 2018.

Update Elektronisch Patiëntendossier (EPD)

De Sint Maartenskliniek werkt met het EPD van Chipsoft; na een zorgvuldig doorlopen traject werd na een kort en slagvaardig project in juli 2017 de versie Ezis succesvol geüpdate naar de versie ‘Hix’.

Horizontaal toezicht

De Sint Maartenskliniek ontving in juni 2017 als eerste ziekenhuis in Nederland het certificaat voor Horizontaal Toezicht (‘assurance verklaring’). Horizontaal Toezicht betreft een nieuwe werkwijze waarin ziekenhuizen en zorgverzekeraars samenwerken om de kwaliteit van declaraties te verbeteren en de administratieve lasten te verlagen, waarbij de controle van declaraties naar het ziekenhuis verschuift en de externe toets zich concentreert op inhoud en inrichting van het proces.

Nieuwe website

In september 2017 lanceerde de Sint Maartenskliniek een nieuwe en eigentijdse website, waarop patiënten actuele informatie over de Sint Maartenskliniek en/of hun aandoeningen kunnen vinden.

Organisatorische wijzigingen

In 2016 besloot de Sint Maartenskliniek om de zorg die geleverd werd binnen het Ambulant Reuma Centrum van het bedrijfsonderdeel reumatologie op een andere manier vorm te geven. In 2017 werd een definitief besluit genomen en uitgevoerd om een deel van de bestaande zorgpaden binnen het bedrijfsonderdeel de revalidatie en een ander deel te outsourcen aan het poliklinisch revalidatiecentrum Medinello.

Daarnaast werd besloten om de ‘Instellingsapotheek’, onderdeel van het bedrijfsonderdeel farmacie en gericht op de verstrekking van de medicatie aan zorgleners in de regio, te verkopen. In 2017 werden daarvoor de voorbereidingen getroffen; in 2018 wordt het besluit geëffectueerd.

Profilering

Op 10 november 2017 vond voor de derde maal op rij het congres ‘Verder in beweging’ plaats, waarop de Sint Maartenskliniek zich aan een brede groep genodigden presenteerde.

Daarnaast verschenen medewerkers van de Sint Maartenskliniek in 2017 met grote regelmaat in landelijke en/of lokale media en presenteerden medisch specialisten zich veelvuldig op bijeenkomsten binnen hun vakgebied. De diverse social media werden dagelijks ingezet om ontwikkelingen over de Sint Maartenskliniek te delen.

Duurzaamheid Bij het ontwerpen van de nieuwbouw is veelvuldig aandacht geweest voor het realiseren van een duurzaam gebouw. Daarbij is de aanschaf van een ‘Pharmafilter’ onderzocht, waarover in 2018 besluitvorming zal plaatsvinden. In het kader van duurzaamheid zijn vervoersregelingen voor medewerkers vernieuwd. Er hebben zich in 2017 geen milieu-incidenten voorgedaan.

2.7 Medezeggenschap

In 2017 is constructief samengewerkt met de verschillende advies- en medezeggenschapsgremia binnen het concern.

De Ondernemingsraad (OR) vergaderde maandelijks met de Raad van Bestuur en bracht diverse instemmingsbesluiten en adviezen uit. Bij twee (WOR artikel 24) vergaderingen was ook de Raad van Toezicht vertegenwoordigd. Voor verschillende kiesgroepen werden verkiezingen georganiseerd. Aan het einde van het verslagjaar waren 13 van de 14 zetels in de Ondernemingsraad bezet.

De Vereniging Medische Staf en de Raad van Bestuur vergaderden drie keer per maand over strategische ontwikkelingen en kwaliteitsthema’s in het ziekenhuis. In de tweede helft van 2017 koos de Vereniging Medische Staf nieuwe leden voor zijn Stafbestuur.

Eens per zes weken vond formeel overleg plaats tussen de Patiëntenadviesraad (PAR) en de Raad van Bestuur. De Patiëntenadviesraad bracht enkele reguliere adviezen en enkele verzwaarde adviezen uit. Binnen de PAR vond een aantal personele wisselingen plaats.



pagina 15 van 84

In november 2017 werd formeel de Multidisciplinaire Adviesraad (MAR) geïnstalleerd, waarmee de Raad van Bestuur periodiek overleg voert over zorginhoudelijke kwaliteitsthema’s in het ziekenhuis. De MAR bestaat uit verschillende verpleegkundigen en paramedici in de Sint Maartenskliniek.

Met de transitie van de Maartenskliniek Woerden hielden de Ondernemingsraad van de MKW en de Patiëntenadviesraad van de MKW op te bestaan. De medezeggenschap van medewerkers en patiënten in Woerden verloopt via de OR en de PAR van het concern.

2.8 Financiën en risico’s

In hoofdstuk 4 van dit document wordt uitgebreid ingegaan op de jaarrekening 2017. De in het bestuursverslag van 2016 uitgesproken verwachtingen voor 2017 zijn grotendeels gerealiseerd. De transitie van Maartenskliniek Woerden en de start van de nieuwbouw in Nijmegen hebben beide tot het beoogde resultaat geleid. Per 1 juli 2017 zijn de klinische activiteiten van de Maartenskliniek Woerden overgegaan naar Nijmegen. In oktober 2017 is gestart met de nieuwbouw en hebben verdere aanbestedingen plaatsgevonden. De financiële huishouding is goed op orde. De planning & control cyclus is ingericht op het ondersteunen van een transparante en doelmatige bedrijfsvoering. Verder zijn er in de financiële processen en afgesloten financieringsarrangementen van de Sint Maartenskliniek geen complexe financiële instrumenten gehanteerd. De gehanteerde financiële instrumenten staan vermeld in de toelichting op de jaarrekening. Voor een financieel gezonde bedrijfsvoering streeft Stichting Sint Maartenskliniek naar een solvabiliteit van 35% waarbij als absoluut minimum 25% wordt aangehouden. Voor Stichting Sint Maartenskliniek bedraagt dit percentage ultimo 2017 37,8% (2016: 35,1%). Het eigen vermogen ultimo 2017 bedraagt in absolute zin € 51,2 miljoen (2016: € 48,2 miljoen) Het totaal geconsolideerd resultaat over 2017 bedraagt € 3,7 miljoen positief (2016: € 3,1 positief). Dit resultaat is positief beïnvloed door met name incidentele inkomsten, gunstige inkoopvoorwaarden en doelmatiger werken en is daarnaast negatief beïnvloed door enkele incidentele lasten. Gedurende de doorlopen planning & control cyclus is door het Concern Managementteam een analyse naar de voornaamste risico’s en onzekerheden gemaakt die op kunnen treden bij de uitvoering van lopende en toekomstige voornemens. De risico’s zijn vervolgens op kans op voorkomen en op impact beoordeeld. In kwartaaloverleggen in 2017 en jaarplannen 2018 is daarnaast stilgestaan bij de wijze waarop negatieve gevolgen van de risico’s kunnen worden beheerst. Concreet werden de volgende risico’s voor uitvoering van het strategisch beleid geïdentificeerd die potentieel zouden kunnen optreden. Voor elk risico is een coördinerend manager aangewezen. 1. Onvoldoende gekwalificeerd personeel in dienst in relatie tot kwaliteit van de geleverde zorg; 2. Margeverlies add-ons en DOT's; 3. Binnen ICT is de trend dat investeringen en exploitatie kosten blijven stijgen; 4. Onvoldoende groei in hoog complexe ingrepen / specials; 5. ICT kan gewenste ambitie niet waarmaken in relatie tot kwaliteit van de geleverde zorg; 6. Omslag naar structurele productiviteitsverbetering lukt niet.



pagina 16 van 84

2.9 Vooruitblik 2018

In juni 2017 is de Kaderbrief 2018 voor het concern vastgesteld. Hierin stonden, uitgaande van het strategisch beleidsplan, de beleidsprioriteiten voor 2018 en de bijbehorende financiële kaders. Op basis van de Kaderbrief zijn jaarplan en begroting 2018 opgesteld, die in december 2017 door de Raad van Bestuur zijn vastgesteld en door de Raad van Toezicht zijn goedgekeurd. In 2018 zal de ingezette inhoudelijke koers worden voortgezet. Ons zorgaanbod zal verder specialiseren. Er start een plan voor lange termijn verduurzaming van het verdienmodel. Voor wat betreft de nieuwbouw, ICT vraagstukken en het satellietenbeleid worden volgende stappen gezet. Strategisch personeelsbeleid, zoals het werven van nieuwe mensen, het opleiden en het reduceren van verzuim, vraagt onverkort aandacht. Er is een positief resultaat van 3% van de omzet begroot. Op dit moment worden geen externe factoren van een dermate omvang voorzien dat zij het beoogde resultaat significant gaan beïnvloeden.

Ubbergen, mei 2018

prof. dr. M. Van Houdenhoven dr. J.G. van Enk



pagina 17 van 84

3. Verslag van de Raad van Toezicht 2017 De Raad van Toezicht houdt toezicht op het beleid van de Raad van Bestuur en de algemene gang van zaken in het gehele concern, mede in relatie tot de maatschappelijke functie van de Sint Maartenskliniek. Hij vervult een klankbordfunctie voor de Raad van Bestuur, is werkgever van de Raad van Bestuur en verleent goedkeuring aan specifieke besluiten. 3.1 Governance

De Raad van Toezicht hanteerde in 2017 de (nieuwe) Zorgbrede Governancecode 2017 als leidraad in zijn functioneren. De Raad van Toezicht functioneert professioneel, is zich bewust van zijn positie en taken en legt verantwoording af over zijn handelen. De Raad van Toezicht haalt zijn informatie uit meerdere bronnen en doet datgene dat in het kader van ‘verantwoord toezicht’ gevraagd wordt. In de eerste helft van 2017 werd door de Remuneratiecommissie van de Raad van Toezicht - in overleg met de Raad van Bestuur – een actualisatie voorbereid van de vigerende statuten van de Stichting Sint Maartenskliniek, alsmede van het reglement Raad van Toezicht en het reglement Raad van Bestuur. Bij de actualisatie was specifieke aandacht voor de inhoud van de nieuwe Zorgbrede Governancecode 2017; ook organisatorische vernieuwingen binnen het concern en voortschrijdend inzicht op verschillende thema’s werden meegenomen bij de aanpassingen. Op voorstel van de Remuneratiecommissie (statuten en reglement Raad van Toezicht) en de Raad van Bestuur (reglement Raad van Bestuur) besloot de Raad van Toezicht op 30 oktober 2017 tot wijzigingen in de statuten en bovengenoemde reglementen. Ook werd besloten tot opheffing van het informatieprotocol uit 2013, aangezien de inhoud daarvan in de gewijzigde statuten en reglementen opgenomen is. Bij het besluit over wijziging van de statuten werd, vanzelfsprekend nadat hierover met de Patiëntenadviesraad een gezamenlijke mening was gevormd, tevens besloten om het recht van bindende voordracht door de Patiëntenadviesraad voor één toezichthouder in te wisselen voor een adviesrecht op alle benoemingen. 3.2 Samenstelling

In 2017 hebben zich enkele wijzigingen voorgedaan in de samenstelling van de Raad van Toezicht. Per 1 januari 2017 beëindigde de heer prof. dr. J.A.M. Kremer op eigen verzoek zijn lidmaatschap aan de Raad van Toezicht. Conform vigerende statuten en het reglement werd een wervingsprocedure gestart. Op 17 mei 2017 besloot de Raad van Toezicht, nadat formeel advies ingewonnen was bij de Raad van Bestuur en de Ondernemingsraad én nadat de zienswijzen van de VMS en de Patiëntenadviesraad gevraagd waren, mevrouw drs. S.M. Mulder per 18 mei 2017 te benoemen tot lid van de Raad van Toezicht voor een eerste zittingstermijn van vier jaar.

Op 1 november 2017 eindigde de tweede en laatste zittingstermijn van de voorzitter, de heer drs. M.A.M. Leers. De heer dr. R.G.M Penning de Vries, sinds 20 april 2016 lid van de Raad van Toezicht, is per 1

november 2017 benoemd als nieuwe voorzitter.

Mevrouw mr. M.C. Ritsema van Eck – van Drempt is per 1 november 2017 benoemd tot vicevoorzitter, de rol die tot die tijd ingevuld werd door de heer dr. R.G.M. Penning de Vries.

Op 4 december 2017 besloot de Raad van Toezicht, na een wervingsprocedure die verliep conform de statuten en het reglement van de Raad van Toezicht, om per 5 december 2017 de heer ir. A. Lieftinck tot lid van de Raad van Toezicht te benoemen. Onderdeel van de procedure was ook deze keer het inwinnen van advies bij de Raad van Bestuur en de Ondernemingsraad en het opvragen van de zienswijze van de Vereniging Medische Staf en de Patiëntenadviesraad.

Op 1 februari 2017 verliep de eerste zittingstermijn van mw. drs. H.M.T. de Wit. Mevrouw De Wit is lid van de Raad van Toezicht op voordracht van de Patiëntenadviesraden. De Patiëntenadviesraden besloten haar voor te dragen voor herbenoeming, hetgeen door de Raad van Toezicht overgenomen is. De tweede en laatste zittingstermijn van mevrouw drs. H.M.T. de Wit loopt tot 1 februari 2021.

De Raad van Toezicht dankt de heer Kremer en de heer Leers voor hun jarenlange constructieve en waardevolle bijdragen.



pagina 18 van 84

In 2017 was de Raad van Toezicht als volgt samengesteld:

Naam Start

lidmaatschap Einde 1e termijn

Einde 2e termijn

Audit-commissie Financiën

Audit-commissie K&V

Remuneratie-commissie

drs. M.A.M. Leers (voorzitter tot 1-11- 2017)

01-11-2009 01-11-2013 01-11-2017 Lid tot 1 -11-

2017

Voorzitter tot

18-05-2017

Lid tot 1-11-

2017

dr. R.G.M Penning de Vries (vicevoorzitter tot 1-11-2017, daarna voorzitter)

20-04-2016 20-04-2020 20-04-2024 Voorzitter tot 5-12-2017, daarna lid

Lid vanaf 1-11-2017

Mw. drs. H.M.T. de Wit

01-02-2013 01-02-2017 01-02-2021 lid

Mw. mr. M.C. Ritsema van Eck- van Drempt (vicevoorzitter vanaf 1-11-2017)

01-10-2014 01-10-2018 01-10-2022 Voorzitter

Mw. drs. S.M. Mulder

18-05-2017 18-05-2021 18-05-2025 Voorzitter vanaf 18-05-2017

ir. A. Lieftinck 05-12-2017 05-12-2021 05-12-2025 Voorzitter vanaf 5-12-2017

Naam Relevante hoofd- nevenfuncties 2017

drs. M.A.M. Leers • Lid Raad van Toezicht Thebe Zorg, Tilburg • Voorzitter Toetsingscommissie RvvZ Zeist • Voorzitter Raad van Advies Zorgbelang Brabant

dr. R.G.M Penning de Vries

• Voorzitter Stichting Health Valley • Lid Raad van Toezicht Neways Int. • President Commissaris Brabantse Ontwikkel Maatschappij (BOM) • Boegbeeld Topteam ICT • Bestuurslid NWO – TTW

Mw. drs. H.M.T. de Wit • Bestuurder Centrum voor Consultatie en Expertise (CCE) • Bestuurslid Stichting Novum, Huizen

Mw. mr. M.C. Ritsema van Eck- van Drempt

• Rechter rechtbank Den Haag • MfN-registermediator, werkgebied Nederland, met uitzondering van arrondissement Den Haag • Trainer rechters en sectoroverstappers SSR • Arbiter Scheidsgerecht Gezondheidszorg • Voorzitter Geschillencommissie ROC Midden-Nederland • Voorzitter Beroepscommissie examen ROC Midden-Nederland

Mw. drs. S.M. Mulder • Adviseur Kwaliteit/Veiligheid/Governance • Lid Raad van Toezicht Gelre Ziekenhuizen

ir. A. Lieftinck • Voorzitter Raad van Toezicht LMC Voortgezet onderwijs (tot 20-12-2017) • Lid Raad van Toezicht Stichting Pameijer Rotterdam (vanaf 13-12-2017) • Voorzitter bestuur Stichting Vrienden van het Erasmiaans Gymnasium

De heer Mariman trad in 2017 op als secretaris van de Raad van Toezicht. Alle leden van de Raad van Toezicht zijn lid van de Nederlandse Vereniging voor Toezichthouders in de Zorg (NVTZ). Voor wat betreft de honorering van de leden van de Raad van Toezicht, die conform de WNT is, wordt naar de jaarrekening verwezen.



pagina 19 van 84

3.3 Bijeenkomsten De bestaande vergaderstructuur en separate commissies hebben naar tevredenheid gefunctioneerd. De Raad van Toezicht en Raad van Bestuur hebben in het verslagjaar zes maal een gezamenlijke reguliere vergadering georganiseerd. Voorafgaand aan die vergaderingen hield de Raad van Toezicht een vooroverleg. De drie commissies van de Raad van Toezicht zijn in 2017 elk diverse malen bijeengeweest. Ook zijn ontmoetingen met de Vereniging Medische Staf, Ondernemingsraden en Patiëntenadviesraden georganiseerd. Ten behoeve van een zorgvuldige interne oriëntatie hebben individuele leden van de Raad van Toezicht daarnaast contacten met de Ondernemingsraad, met diverse afdelingen en met de Patiëntenadviesraad gehad. Voorts zijn diverse informele bijeenkomsten in de Sint Maartenskliniek bijgewoond. Ook heeft een kennismakingsbijeenkomst met de vakgroep Revalidatie plaatsgevonden en is een bezoek gebracht aan de kinderkliniek in Boxmeer. Met beide leden van de Raad van Bestuur is door de Remuneratiecommissie – na afstemming met de Raad van Toezicht als geheel - een jaargesprek gevoerd. Voorafgaand aan het jaargesprek is door de Raad van Toezicht feedback opgevraagd bij interne stakeholders over het functioneren van de Raad van Bestuur. Op die feedback hebben de leden van de Raad van Bestuur ieder afzonderlijk schriftelijk gereflecteerd. Van de jaargesprekken, waarbij ook de manager P&O aanwezig was, is een schriftelijk verslag opgesteld. Voorts heeft - onder leiding van een externe deskundige - aan het einde van het eerste kwartaal een evaluatiebijeenkomst plaatsgevonden. Tijdens die bijeenkomst evalueerde de Raad van Toezicht de onderlinge samenwerking, reflecteerden Raad van Toezicht en Raad van Bestuur op de wijze waarop samengewerkt wordt en werd stilgestaan bij de gezamenlijke visie op toezichthouden. De bijeenkomst leidde tot enkele concrete verbeterpunten die in de loop van het kalenderjaar zijn geïmplementeerd. Tijdens de reguliere vergaderingen met de Raad van Bestuur is onder meer uitgebreid gesproken over de volgende onderwerpen:

Bestuur en governance

• Aanpassing van de statuten en reglementen Raad van Toezicht en Raad van Bestuur (goedkeuringsbesluit)

• Benoeming van een nieuwe voorzitter en vicevoorzitter van de Raad van Toezicht, benoeming van twee nieuw leden van de Raad van Toezicht en wijzigingen in de samenstelling van commissies van de Raad van Toezicht (formeel besluit)

• Wijze van samenwerking met Ondernemingsraden, Patiëntenadviesraden en Vereniging Medische Staf door zowel Raad van Toezicht als Raad van Bestuur

• Personele wijzigingen binnen het Concern Managementteam

• Bezoldiging leden Raad van Toezicht (formeel besluit) • Wijziging in de arbeidsvoorwaarden van één van de leden van de Raad van Bestuur (formeel besluit)

• Zelfevaluatie Raad van Toezicht

• Zorgbrede Governancecode 2017

• Accreditatie van de leden van de Raad van Bestuur

Strategie, beleid en bedrijfsvoering

• De langjarige strategische koers van de Sint Maartenskliniek

• De voortgang van het nieuwbouwtraject

• Contracteringsproces zorgverzekeraars

• Maand- en kwartaalrapportages

• Kaderbrief 2018

• Jaarverslag en -rekening 2016, bevindingen van de externe accountant (goedkeuringsbesluit)

• Jaarplan en begroting 2018 (goedkeuringsbesluit)

• Risicomanagement

• De “Q0-begroting” van het concern over 2017

• De transitie van de Maartenskliniek Woerden

• De Sint Maartenskinderkliniek

• Het logistieke proces



pagina 20 van 84

• De verkoop van de instellingsapotheek

• De uitkomsten van een medewerkersbelevingsonderzoek

• Ziekteverzuim

• Organisatiecultuur • De keuze voor bedrijfstijdverlenging en zaterdagopenstelling van de OK’s

• Uitingen van de Sint Maartenskliniek in de media Externe samenwerking • De samenwerking met het Maasziekenhuis Pantein

• De samenwerking met het Radboudumc • Overname van de reumatologiepraktijk van het St. Anna te Geldrop • Diverse ontwikkelingen in het kader van de ‘satellieten-strategie’

Kwaliteit en Veiligheid

• De externe audit van het huidige kwaliteitsmanagementsysteem

• De overgang naar een nieuw kwaliteitsmanagementsysteem (JCI)

• Informatieveiligheid

• Uitkomsten van bezoeken van de Inspectie van de Gezondheidszorg

• Voorgevallen calamiteiten.

• Een specifieke claim van een patiënt

• Een specifieke klacht van een patiënt

3.4 Slot

Voor 2018 spreekt de Raad van Toezicht de wens en verwachting uit dat de ingeslagen koers van de Sint Maartenskliniek wordt gecontinueerd door de stabiele organisatie zoals die op dit moment staat. Met name zal de Raad van Toezicht in 2018 aandacht hebben voor de voorliggende uitdagingen op het gebied van de inrichting van satellieten, de overgang naar een nieuw kwaliteitsmanagementsysteem en verdere verduurzaming van het verdienmodel. Daarnaast vragen landelijke ontwikkelingen, onder meer met betrekking tot informatieveiligheid en concentratie van zorg, aandacht van de Raad van Toezicht. In iedere vergadering met de Raad van Bestuur zal de Raad van Toezicht zich voorts laten informeren over de voortgang van het nieuwbouwtraject.

In de verdere ontwikkeling van de (leden van de) Raad van Toezicht wordt in 2018 gezocht naar passende scholing voor toezichthouders, die aansluit bij de gewenste ontwikkeling van de organisatie als geheel en het individuele lid van de Raad van Toezicht in het bijzonder. Via deze weg willen wij tenslotte onze dank betuigen aan alle patiënten, medewerkers en vrijwilligers die hebben bijgedragen aan de prestaties van de Sint Maartenskliniek in 2017. De tevredenheid van patiënten over de kwaliteit van onze zorg en de toegewijde inzet van medewerkers hebben de Raad van Toezicht ook dit verslagjaar het vertrouwen gegeven dat de Sint Maartenskliniek ook in de aankomende jaren verder in beweging blijft.

Ubbergen, mei 2018

dr. R.G.M Penning de Vries, voorzitter mr. M.C. Ritsema van Eck-van Drempt, vicevoorzitter drs. H.M.T. de Wit drs. S.M. Mulder ir. A. Lieftinck



pagina 21 van 84

4. Geconsolideerde Jaarrekening 4.1 Geconsolideerde Jaarrekening

4.1.1 Geconsolideerde Balans Per 31 December 2017 (na resultaatbestemming)



pagina 22 van 84

4.1.2 Geconsolideerde Resultatenrekening Over 2017

JAARVERSLAG 2017



pagina 23 van 84

4.1.3 Geconsolideerd Kasstroomoverzicht Over 2017

JAARVERSLAG 2017



pagina 24 van 84

4.1.4 Grondslagen Van Waardering En Resultaatbepaling 4.1.4.1 Algemene toelichting Algemene gegevens en groepsverhoudingen De stichting Sint Maartenskliniek is statutair gevestigd te Nijmegen, het feitelijk adres is Hengstdal 3 te Ubbergen. Ingeschreven bij de KvK onder nummer 41055111. De belangrijkste activiteiten zijn het (doen) oprichten, beheren, exploiteren van hoogwaardige (ziekenhuis)instellingen en voorzieningen op het gebied van de gezondheidszorg, onder meer op het gebied van revalidatiegeneeskunde, orthopedie, reumatologie en alle andere gebieden van zorg, diagnostiek en behandeling die daarmee direct - of indirect verband houden. De Stichting Sint Maartenskliniek is het hoofd van de groep maatschappijen welke tevens de consolidatiekring vormt als genoemd onder de kop Consolidatie. Continuïteitsveronderstelling Deze jaarrekening is opgesteld uitgaande van de continuïteitsveronderstelling. Gebruik van schattingen De opstelling van de jaarrekening vereist dat het management oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen, en van baten en lasten. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien en in toekomstige perioden waarvoor de herziening gevolgen heeft. De RvT heeft op 5 oktober 2016 besloten om een gedeelte van de panden te slopen en op de vrijgekomen ruimte nieuwbouw te gaan plegen. Hierdoor is de schatting van de levensduur van de betreffende panden gewijzigd. Dit zal nader worden toegelicht bij de toelichting in de balans op de materiele vaste activa. Consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening van Stichting Sint Maartenskliniek te Nijmegen zijn de financiële gegevens verwerkt van de tot de groep behorende maatschappijen en andere rechtspersonen waarop overwegende zeggenschap kan worden uitgeoefend of waarover de centrale leiding wordt gevoerd. De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld met toepassing van de grondslagen voor de waardering en de resultaatbepaling van Stichting Sint Maartenskliniek te Nijmegen. In de geconsolideerde jaarrekening zijn tevens opgenomen de stichtingen en vennootschappen die tot de groep behoren. Dit betreft de volgende stichtingen en vennootschappen:

• Stichting Sint Maartenskliniek te Nijmegen • Maartenskliniek Holding B.V. te Nijmegen (100%) • Maartenskliniek Research B.V. te Nijmegen (100%) • Maartenskliniek Onroerend Goed en Exploitatie B.V. te Nijmegen (100%)

De financiële gegevens van de groepsmaatschappijen en de andere in de consolidatie betrokken rechtspersonen en vennootschappen zijn volledig in de geconsolideerde jaarrekening opgenomen onder eliminatie van de onderlinge verhoudingen en transacties. Belangen van derden in het vermogen en in het resultaat van groepsmaatschappijen zijn afzonderlijk in de geconsolideerde jaarrekening tot uitdrukking gebracht. De activiteiten van Maartenskliniek Woerden B.V. zijn per 1 juli 2017 gestopt. Per 31 december 2017 is deze B.V. tevens geliquideerd. in de geconsolideerde cijfers per 31 december is uitsluitend het resultaat tot en met 30 juni 2017 geëlimineerd. Verbonden rechtspersonen Als verbonden partij worden alle rechtspersonen aangemerkt waarover overheersende zeggenschap, gezamenlijk zeggenschap of invloed van betekenis kan worden uitgeoefend. Ook rechtspersonen die overwegende zeggenschap kunnen uitoefenen worden aangemerkt als verbonden partij. Alle

JAARVERSLAG 2017



pagina 25 van 84

groepsmaatschappijen, zoals opgenomen in de paragraaf consolidatie, evenals de deelnemingen toegelicht onder de toelichting op de financiële vaste activa worden aangemerkt als verbonden partij. Ook de statutaire directieleden, andere sleutelfunctionarissen in het management en nauwe verwanten zijn verbonden partijen. Transacties tussen groepsmaatschappijen worden in de consolidatie geëlimineerd. Transacties van betekenis met verbonden partijen worden toegelicht voor zover deze niet onder normale marktvoorwaarden zijn aangegaan. In 2017 hebben zich geen transacties van betekenis met verbonden partijen voorgedaan, welke niet onder normale marktvoorwaarden zijn aangegaan. Toelichting op het kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen, met uitzondering van deposito’s met een looptijd langer dan drie maanden. Kasstromen in vreemde valuta zijn omgerekend tegen een geschatte gemiddelde koers. Koersverschillen op geldmiddelen worden afzonderlijk in het kasstroomoverzicht getoond. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest, ontvangen dividenden en winstbelastingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Betaalde dividenden zijn opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten. De verkrijgingsprijs van de verworven groepsmaatschappij is opgenomen onder de kasstroom uit investeringsactiviteiten, voor zover betaling in geld heeft plaatsgevonden. De geldmiddelen die in de verworven groepsmaatschappij aanwezig zijn, zijn op de aankoopprijs in mindering gebracht. Transacties waarbij geen instroom of uitstroom van kasmiddelen plaatsvindt, waaronder financiële leasing, zijn niet in het kasstroomoverzicht opgenomen. De betaling van de leasetermijnen uit hoofde van het financiële leasingcontract zijn voor het gedeelte dat betrekking heeft op de aflossing als een uitgave uit financieringsactiviteiten aangemerkt en voor het gedeelte dat betrekking heeft op de interest als een uitgave uit operationele activiteiten. 4.1.4.2 Algemene grondslagen Grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de Regeling Verslaggeving WTZi, de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, uitgegeven door de Raad voor de Jaarverslaggeving, en de wettelijke richtlijnen conform Titel 9 Boek 2 BW. De jaarrekening is opgesteld conform de uitspraken conform RJ 655. ] Vergelijking met voorgaand jaar De grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd ten opzichte van voorgaand jaar, Operationele leasing Bij de vennootschap kunnen er leasecontacten (waaronder begrepen huurcontracten) bestaan waarbij een groot deel van de voor- en nadelen die aan de eigendom verbonden zijn, niet bij de vennootschap ligt. Deze leasecontracten worden verantwoord als operationele leasing. Leasebetalingen worden, rekening houdend met ontvangen vergoedingen van de lessor, op lineaire basis verwerkt in de resultatenrekening over de looptijd van het contract. Activa en passiva De algemene grondslag voor de waardering van de activa en passiva is de verkrijgingsprijs- of vervaardigingsprijs of de actuele waarde. Voor zover niet anders vermeld, worden activa en passiva opgenomen voor de verkrijgingsprijs- of vervaardigingsprijs. In de balans, de resultatenrekening en het kasstroomoverzicht zijn referenties opgenomen. Met deze referenties wordt verwezen naar de toelichting. Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs onder aftrek van afschrijvingen. Er wordt rekening gehouden met bijzondere waardeverminderingen; dit is het geval als de boekwaarde van het actief (of van de kasstroom genererende eenheid waartoe het actief behoort) hoger is dan de realiseerbare waarde ervan.

JAARVERSLAG 2017



pagina 26 van 84

Om vast te stellen of er voor een immaterieel vast actief sprake is van een bijzondere waardevermindering, wordt verwezen naar de betreffende paragraaf. Materiële vaste activa Bedrijfsgebouwen en -terreinen worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs plus bijkomende kosten onder aftrek van lineaire afschrijvingen gedurende de verwachte toekomstige gebruiksduur. Op terreinen wordt niet afgeschreven. Er wordt rekening gehouden met de bijzondere waardeverminderingen die op balansdatum worden verwacht. Voor de vaststelling of voor een materieel vast actief sprake is van een bijzondere waardevermindering wordt verwezen naar betreffende paragraaf. Overige vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs inclusief direct toerekenbare kosten, onder aftrek van lineaire afschrijvingen gedurende de verwachte toekomstige gebruiksduur en bijzondere waardeverminderingen. Voor zover subsidies of daaraan gelijk te stellen vergoedingen zijn ontvangen als eenmalige bijdrage in de afschrijvingskosten, zijn deze in mindering gebracht op de investeringen. Periodiek groot onderhoud wordt volgens de componentenbenadering geactiveerd. Hierbij worden de totale uitgaven toegewezen aan de samenstellende delen. Financiële vaste activa Deelnemingen Deelnemingen in groepsmaatschappijen en overige deelnemingen waarin invloed van betekenis kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd volgens de nettovermogenswaardemethode. Voor al haar deelnemingen komt het stemrecht overeen met het deel van het aandelenkapitaal dat de Stichting Sint Maartenskliniek in haar bezit heeft. In al haar deelnemingen heeft de Stichting Sint Maartenskliniek dan ook meer dan 20% stemrecht. Hiermee is er een wettelijk weerlegbaar vermoeden dat de Stichting Sint Maartenskliniek invloed van betekenis uitoefent op al haar deelnemingen. Er zijn geen feiten of omstandigheden die dit vermoeden weerleggen. De nettovermogenswaarde wordt berekend volgens de grondslagen die gelden voor deze jaarrekening; voor deelnemingen waarvan onvoldoende gegevens beschikbaar zijn voor aanpassing aan deze grondslagen, wordt uitgegaan van de waarderingsgrondslagen van de desbetreffende deelneming. Indien de waardering van een deelneming volgens de nettovermogenswaarde negatief is, wordt deze op nihil gewaardeerd. Indien en voor zover Stichting Sint Maartenskliniek in deze situatie geheel of gedeeltelijk instaat voor de schulden van de deelneming, dan wel het stellige voornemen heeft de deelneming tot betaling van haar schulden in staat te stellen, wordt hiervoor een voorziening getroffen. Deelnemingen waarop geen invloed van betekenis kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs. Indien sprake is van een duurzame waardevermindering vindt waardering plaats tegen deze lagere waarde; afwaardering vindt plaats ten laste van de resultatenrekening. Overige effecten De grondslagen voor overige effecten zijn opgenomen onder de kop financiële instrumenten. Overige vorderingen De onder financiële vaste activa opgenomen overige vorderingen omvatten verstrekte leningen en overige vorderingen, alsmede gekochte leningen die tot het einde van de looptijd zullen worden aangehouden. Deze vorderingen worden initieel gewaardeerd tegen reële waarde. Vervolgens worden deze leningen gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. Indien er bij de verstrekking van leningen sprake is van disagio of agio, wordt dit gedurende de looptijd ten gunste respectievelijk ten laste van het resultaat gebracht als onderdeel van de effectieve rente. Ook transactiekosten worden verwerkt in de eerste waardering en als onderdeel van de effectieve rente ten laste van het resultaat gebracht. Bijzondere waardeverminderingen worden in mindering gebracht op de winst-en-verliesrekening.

JAARVERSLAG 2017



pagina 27 van 84

Financiële instrumenten Beleggingen Effecten worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde en zijn voor waardering na eerste verwerking onder te verdelen in effecten die onderdeel zijn van de handelsportefeuille en effecten die geen onderdeel zijn van de handelsportefeuille, zijnde eigen vermogensinstrumenten of obligaties. Effecten die onderdeel zijn van de handelsportefeuille worden, na eerste verwerking, gewaardeerd tegen reële waarde. Waardeveranderingen worden rechtstreeks in de winst-en-verliesrekening verwerkt. De onder de effecten opgenomen investeringen in eigen-vermogensinstrumenten, die geen onderdeel zijn van de handelsportefeuille en die niet beursgenoteerd zijn, worden gewaardeerd tegen kostprijs. Indien sprake is van een bijzondere waardevermindering vindt waardering plaats tegen deze lagere waarde; afwaardering vindt plaats ten laste van de winst-en-verliesrekening. Indien van een dergelijk individueel effect de reële waarde onder de kostprijs komt, wordt de waardevermindering direct verwerkt ten laste van de winst- en verliesrekening. De onder de effecten opgenomen investeringen in eigen-vermogensinstrumenten, die geen onderdeel zijn van de handelsportefeuille en die beursgenoteerd zijn, worden gewaardeerd tegen reële waarde met ongerealiseerde waardeveranderingen rechtstreeks verwerkt in de winst-en-verliesrekening. Gekochte, rentedragende obligaties die geen onderdeel zijn van de handelsportefeuille worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs. Indien de reële waarde van een dergelijk individueel effect onder de (geamortiseerde) kostprijs komt, wordt de waardevermindering direct verwerkt ten laste van de winst- en verliesrekening. Voor rentedragende effecten vindt verwerking van de rentebaten plaats tegen de effectieve-rentemethode. Transactiekosten die zijn toe te rekenen aan effecten die na eerste verwerking worden gewaardeerd tegen reële waarde met verwerking van de waardeveranderingen via de winst-en-verliesrekening worden rechtstreeks in de winst-en-verliesrekening verwerkt. Transactiekosten die zijn toe te rekenen aan effecten die na eerste verwerking worden gewaardeerd tegen reële waarde met verwerking van de waardeveranderingen via het eigen vermogen worden in de eerste waardering verwerkt. Bij verkoop van de effecten aan een derde worden de transactiekosten in de winst-en-verliesrekening verwerkt. Transactiekosten die zijn toe te rekenen aan effecten die na eerste verwerking worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs worden verwerkt in de eerste waardering. Vaste activa - bijzondere waardeverminderingen De Stichting Sint Maartenskliniek beoordeelt op iedere balansdatum of er aanwijzingen zijn dat een vast actief aan een bijzondere waardevermindering onderhevig kan zijn. indien dergelijke indicaties aanwezig zijn, wordt de realiseerbare waarde van het actief vastgesteld. Indien het niet mogelijk is de realiseerbare waarde voor het individuele actief te bepalen, wordt de realiseerbare waarde bepaald van de kasstroom genererende eenheid waartoe het actief behoort. De opbrengstwaarde wordt in eerste instantie ontleend aan een bindende verkoopovereenkomst; als die er niet is, wordt de opbrengstwaarde bepaald met behulp van de actieve markt waarbij normaliter de gangbare biedprijs geldt als marktprijs. De in aftrek te brengen kosten bij het bepalen van de opbrengstwaarde zijn gebaseerd op de geschatte kosten die rechtstreeks kunnen worden toegerekend aan de verkoop en nodig zijn om de verkoop te realiseren. Voor de bepaling van de bedrijfswaarde wordt een inschatting gemaakt van de toekomstige netto kasstromen bij voortgezet gebruik van het actief/ de kasstroom genererende eenheid; vervolgens worden deze kasstromen contant gemaakt waarbij een disconteringsvoet wordt gehanteerd van 4 % (2016 6 %). De disconteringsvoet geeft geen risico's weer waarmee in de toekomstige kasstromen al rekening is gehouden. Indien wordt vastgesteld dat een bijzondere waardevermindering die in het verleden verantwoord is, niet meer bestaat of is afgenomen, dan wordt de toegenomen boekwaarde van de desbetreffende activa niet hoger gesteld dan de boekwaarde die bepaald zou zijn indien geen

JAARVERSLAG 2017



pagina 28 van 84

bijzondere waardevermindering voor het actief zou zijn verantwoord. Een bijzondere waardevermindering van goodwill wordt niet teruggenomen. Stichting Sint Maartenskliniek ziet geen signalen dat de opbrengstwaarde bij verkoopwaarde lager zal zijn dan de huidige boekwaarde. De opbrengstwaarden van vaste activa waarvan het voornemen bestaat deze te verkopen, zijn ontleend aan taxaties door onafhankelijke externe taxateurs, uitgaande van verkoop in lege staat en kosten koper. Voor financiële instrumenten beoordeelt de vennootschap op iedere balansdatum of er objectieve aanwijzingen zijn voor bijzondere waardeverminderingen van een financieel actief of een groep van financiële activa. Bij objectieve aanwijzingen voor bijzondere waardeverminderingen bepaalt de vennootschap de omvang van het verlies uit hoofde van bijzondere waardeverminderingen, en verwerkt dit direct in de resultatenrekening. Bij financiële activa die gewaardeerd zijn tegen geamortiseerde kostprijs wordt de omvang van de bijzondere waardevermindering bepaald als het verschil tussen de boekwaarde van het actief en de best mogelijke schatting van de toekomstige kasstromen, contant gemaakt tegen de effectieve rentevoet van het financiële actief zoals die is bepaald bij de eerste verwerking van het instrument. Sint Maartenskliniek zijn geen feiten of omstandigheden bekend die zouden moeten leiden tot afwaardering van financiële instrumenten. Voorraden Voorraden zijn gewaardeerd tegen kostprijs op basis van de methode van gewogen gemiddelde inkoopprijzen over het boekjaar 2017 of lagere opbrengstwaarde. De opbrengstwaarde is de geschatte verkoopprijs onder aftrek van direct toerekenbare verkoopkosten. Bij de bepaling van de opbrengstwaarde wordt rekening gehouden met de incourantheid van de voorraden. Onderhanden werk uit hoofde van DBC's / DBC zorgproducten De post onderhanden werk uit DBC's / DBC zorgproducten bestaat uit het saldo van opbrengsten, ontvangen voorschotten en voorzieningen. De opbrengsten worden gewaardeerd tegen een afgeleide opbrengstwaarde welke is bepaald door de gerealiseerde verrichtingen te koppelen aan de DBC zorgproducten die ultimo boekjaar openstonden. Op het onderhanden werk worden de voorschotten die ontvangen zijn van verzekeraars in mindering gebracht. Vorderingen Vorderingen worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen de reële waarde van de tegenprestatie. Handelsvorderingen worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. Als de ontvangst van de vordering is uitgesteld op grond van een verlengde overeengekomen betalingstermijn wordt de reële waarde bepaald aan de hand van de contante waarde van de verwachte ontvangsten en worden er op basis van de effectieve rente rente-inkomsten ten gunste van de winst-en-verliesrekening gebracht. Voorzieningen wegens oninbaarheid worden in mindering gebracht op de boekwaarde van de vordering. Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder kortlopende schulden. Liquide middelen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Voorzieningen (algemeen) Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op de balansdatum bestaan waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is te schatten. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde van

JAARVERSLAG 2017



pagina 29 van 84

de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen af te wikkelen, tenzij anders vermeld. Wanneer verplichtingen naar verwachting door een derde zullen worden vergoed, wordt deze vergoeding als een actief in de balans opgenomen indien het waarschijnlijk is dat deze vergoeding zal worden ontvangen bij de afwikkeling van de verplichting. Schulden Langlopende schulden worden bij de eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde. Transactiekosten die direct zijn toe te rekenen aan de verwerving van de langlopende schulden worden in de waardering bij eerste verwerking opgenomen. Langlopende schulden worden na de eerste verwerking gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten. Het verschil tussen de bepaalde boekwaarde en de uiteindelijke aflossingswaarde wordt op basis van de effectieve rente gedurende de geschatte looptijd van de langlopende schulden in de winst- en verliesrekening als interestlast verwerkt. Kortlopende schulden hebben een verwachte looptijd van maximaal één jaar. De schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. Sint Maartenskliniek zijn geen feiten of omstandigheden bekend die zouden moeten leiden tot herwaardering van schulden. 4.1.4.3 Grondslagen van resultaatbepaling Algemeen Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de baten en de lasten over het verslagjaar, met inachtneming van de hiervoor reeds vermelde waarderingsgrondslagen. De baten en lasten worden toegerekend aan de periode waarop deze betrekking hebben, uitgaande van historische kosten. Verliezen worden verantwoord als deze voorzienbaar zijn; baten worden verantwoord als deze gerealiseerd zijn. Baten en lasten uit voorgaande jaren die in dit boekjaar zijn geconstateerd, worden aan dit boekjaar toegerekend. Bedrijfsopbrengsten Algemeen De opbrengsten uit de levering van diensten wordt verantwoord naar rato van de verrichte prestaties, gebaseerd op de verrichte diensten tot aan de balansdatum en in verhouding tot in totaal te verrichten diensten. Opbrengsten uit de verkoop van goederen worden verwerkt zodra alle belangrijke rechten en risico’s met betrekking tot de eigendom van de goederen zijn overgedragen aan de koper. De met de opbrengsten samenhangende lasten worden toegerekend aan de periode waarin de baten zijn verantwoord. Opbrengsten zorgprestaties De omzet DBC's / DBC-zorgproducten B-segment bestaat uit opbrengsten uit de levering van diensten en de verkoop van goederen (add-on's), inclusief gerealiseerde projectopbrengsten uit hoofde van onderhanden projecten. De bepaling van de omzet heeft plaatsgevonden conform de handreiking omzetverantwoording 2013 en 2014. De in de handleiding 2013 beschreven 6 stappen zijn gevolgd bij het bepalen van de omzet 2017 en de bepaling van de effecten van de schadelastprognose op de omzet van 2017.

JAARVERSLAG 2017



pagina 30 van 84

Subsidies Overheidssubsidies worden aanvankelijk in de balans opgenomen als vooruit ontvangen baten zodra er redelijke zekerheid bestaat dat zij zullen worden ontvangen en dat de groep zal voldoen aan de daaraan verbonden voorwaarden. Subsidies met betrekking tot investeringen in materiële vaste activa worden in mindering gebracht op het desbetreffende actief en als onderdeel van de afschrijvingen verwerkt in de winst-en-verliesrekening. Overige bedrijfsopbrengsten De overige bedrijfsopbrengsten omvatten de opbrengsten uit levering van goederen en diensten onder aftrek van kortingen en dergelijke en van over de omzet geheven belastingen. Opbrengsten uit de verkoop van goederen worden verwerkt zodra alle belangrijke rechten en risico's met betrekking tot de eigendom van de goederen zijn overgedragen aan de koper. Verantwoording van opbrengsten uit de levering van diensten geschiedt naar rato van de geleverde prestaties gebaseerd op de verrichtte diensten tot aan de balans datum in verhouding tot de in totaal te verrichten diensten. Personeelskosten Algemeen Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de resultatenrekening voor zover ze verschuldigd zijn aan werknemers respectievelijk de belastingdienst. De St. Maartenskliniek heeft alle pensioenregelingen verwerkt volgens de verplichtingen benadering. De over het verslagjaar verschuldigde premie wordt als last verantwoord. De mutaties in de pensioenvoorziening worden ook in de Winst en verliesrekening verwerkt. Pensioenen Voor zover van toepassing hebben de deelnemingen van de Stichting Sint Maartenskliniek die aangesloten zijn bij een pensioenfonds voor hun werknemers een toegezegde pensioenregeling. Hiervoor in aanmerking komende werknemers hebben op de pensioengerechtigde leeftijd recht op een pensioen dat is gebaseerd op het gemiddeld verdiende loon berekend over de jaren dat de werknemer pensioen heeft opgebouwd. De verplichtingen, welke voortvloeien uit deze rechten van haar personeel, zijn ondergebracht bij het bedrijfspensioenfonds Zorg en Welzijn. De deelnemingen betalen hiervoor premies waarvan de helft door de werkgever wordt betaald en de helft door de werknemer. De pensioenrechten worden jaarlijks geïndexeerd, indien en voor zover de dekkingsgraad van het pensioenfonds (het vermogen van het pensioenfonds gedeeld door haar financiële verplichtingen) dit toelaat. Naar de stand van december 2017 is de beleidsdekkingsgraad van het pensioenfonds 101,1%. Per 1 januari 2015 gelden er nieuwe regels voor pensioenfondsen. Daarbij hoort ook een nieuwe berekening van de dekkingsgraad. De ‘nieuwe’ dekkingsgraad is het gemiddelde van de laatste twaalf dekkingsgraden. Door een gemiddelde te gebruiken zal de dekkingsgraad nu minder sterk schommelen. En minder schommelingen betekent minder snel maatregelen nemen. De deelnemingen van de Stichting Sint Maartenskliniek hebben geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen ingeval van een tekort bij het pensioenfonds, anders dan het effect van hogere toekomstige premies. De deelnemingen hebben daarom alleen de verschuldigde premies tot en met het einde van het boekjaar in de jaarrekening verantwoord. Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa De afschrijvingen worden berekend als een percentage over de aanschafprijs volgens de lineaire methode op basis van economische levensduur. Immateriële vaste activa inclusief goodwill en materiële vaste activa worden vanaf het moment van ingebruikneming afgeschreven over de verwachte toekomstige gebruiksduur van het actief. Op bedrijfsterreinen en op vaste activa in ontwikkeling en vooruitbetalingen op materiële vaste activa wordt niet afgeschreven. Indien een schattingswijziging plaatsvindt van de toekomstige gebruiksduur, dan worden de toekomstige afschrijvingen aangepast. Boekwinsten en -verliezen uit incidentele verkoop van materiële vaste activa zijn begrepen onder de afschrijvingen.

JAARVERSLAG 2017



pagina 31 van 84

Financiële baten en lasten Rentebaten en rentelasten De rentebaten en -lasten betreffen van derden en groepsmaatschappijen ontvangen (te ontvangen) en aan derden en groepsmaatschappijen betaalde (te betalen) interest. Deze worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de desbetreffende activa en passiva. Bij de verwerking van de rentelasten wordt rekening gehouden met de verantwoorde transactiekosten op de ontvangen leningen. Dividenden en resultaat deelnemingen Te ontvangen dividenden van niet op nettovermogenswaarde gewaardeerde deelnemingen en effecten, worden verantwoord zodra Stichting Sint Maartenskliniek het recht hierop heeft verkregen. Onder het resultaat deelnemingen is opgenomen het aandeel van de stichting in het resultaat van de op nettovermogenswaarde gewaardeerde deelnemingen. Het resultaat is het bedrag waarmede de boekwaarde van de deelneming sinds de voorafgaande jaarrekening is gewijzigd als gevolg van het door de deelneming behaalde resultaat zover dit aan Stg. St. Maartenskliniek wordt toegerekend. Waardeveranderingen financiële vaste activa en effecten Waardeveranderingen van de volgende financiële instrumenten (waarop geen hedge-accounting wordt toegepast) worden rechtstreeks verwerkt in de winst-en-verliesrekening: • financiële activa en verplichtingen die onderdeel zijn van de handelsportefeuille; • afgeleide financiële instrumenten (derivaten) met een beursgenoteerde onderliggende waarde; • aangehouden eigen-vermogensinstrumenten die beursgenoteerd zijn. Waardeverminderingen en -vermeerderingen van financiële instrumenten die op reële waarde gewaardeerd zijn, worden verwerkt in de winst-en-verliesrekening. Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening De belasting over het resultaat wordt berekend over het resultaat voor belastingen in de winst-en-verliesrekening, rekening houdend met beschikbare, fiscaal compensabele verliezen uit voorgaande boekjaren (voor zover niet opgenomen in de latente belastingvorderingen) en vrijgestelde winstbestanddelen en na bijtelling van niet- aftrekbare kosten. Tevens wordt rekening gehouden met wijzigingen die optreden in de latente belastingvorderingen en latente belastingschulden uit hoofde van wijzigingen in het te hanteren belastingtarief. 4.1.4.4 Grondslagen van segmentatie

In de jaarrekening is geen gesegmenteerde informatie opgenomen wegens het ontbreken van verschillen in risico’s en rendementen binnen de huidige bedrijfsactiviteiten. 4.1.4.5 Specifieke aandachtspunten jaarrekening 2017 medisch specialistische zorg Inleiding De landelijke onzekerheden met betrekking tot de omzetverantwoording voor instellingen voor medisch specialistische zorg (ziekenhuizen, UMC’s en ZBC’s) zijn de afgelopen jaren verder verminderd. Sinds het jaar 2012 is sprake van landelijke onzekerheden rondom de omzetverantwoording. In 2014 zijn de risico’s drastisch afgenomen met de invoering van de vaststelling van de uitkomsten van het expertonderzoek naar de omzetverantwoording 2012 en 2013 en de vaststelling van transitiebedragen. In 2015 en 2016 zijn de risico’s verder verminderd. De resterende in de jaarrekening 2017 van toepassing zijnde (landelijke) aandachtspunten voor Stichting Sint Maartenskliniek hebben betrekking op: 1. afwikkeling rechtmatigheidscontroles MSZ 2016 en evt. eerdere jaren; 2. rechtmatigheidscontroles MSZ 2017; 3. toerekening van de contractafspraken met de zorgverzekeraars op schadejaar aan het boekjaar

en afwikkeling oude jaren; 4. overige (lokale) onzekerheden.

JAARVERSLAG 2017



pagina 32 van 84

Bij de omzetbepaling van de DBC zorgproducten en overige zorgproducten heeft Stichting Sint Maartenskliniek de grondslagen voor waardering en resultaatbepaling gehanteerd zoals opgenomen in 7.1.4.3 van deze jaarrekening. Hierbij zijn de uitkomsten van het aanvullend omzetonderzoek 2017 meegenomen en is de “Handreiking Rechtmatigheidsonderzoek 2017 Medisch Specialistische Zorg” gevolgd. Toelichting (landelijke) onzekerheden jaarrekening 2017 De van toepassing zijnde (landelijke) aandachtspunten in de jaarrekening 2017 zijn (inclusief de status hiervan) hierna toegelicht voor Stichting Sint Maartenskliniek: 1. Afwikkeling rechtmatigheidscontroles MSZ 2016

Stichting Sint Maartenskliniek heeft de over de uitkomsten van het zelfonderzoek 2016 en eerdere jaren nog geen finale overeenstemming bereikt met de zorgverzekeraars. De uitkomsten van de onderhandelingen hierover met de zorgverzekeraars zijn verwerkt in deze jaarrekening en dit heeft niet geleid tot materiële wijzigingen van de in de jaarrekening 2016 opgenomen nuanceringen.

2. Rechtmatigheidscontroles MSZ 2017

De NFU, NVZ en ZN hebben een Handreiking Rechtmatigheidsonderzoek MSZ 2017 gepubliceerd. Door de NZa is niet bevestigd dat deze handreiking in overeenstemming is met publiekrechtelijke regelgeving, waarmee een inherent risico blijft bestaan. Deze rechtmatigheidscontroles worden beoordeeld door de representerende zorgverzekeraars. Op basis van dit oordeel zullen alle verzekeraars gezamenlijk over de rechtmatigheid van de facturatie 2017 concluderen. De instelling heeft, voor de jaarrekening deels op basis van een risicoanalyse, onderzoek verricht naar de risico’s die voor Stichting Sint Maartenskliniek materieel zijn. In deze risicoanalyse zijn de uitkomsten van eerder uitgevoerde aanvullende omzetonderzoeken en beschikbare overige in- en externe controles betrokken. Ook is een inschatting gemaakt van de DCM-controles over 2016 resp. 2017 op basis van eigen tooling (of: op basis van (extrapolatie van) informatie van de zorgverzekeraars of op basis van schattingen.

Daarnaast is Stichting Sint Maartenskliniek bezig op basis van deze handreiking het onderzoek inzake 2017 af te ronden. De voorlopige uitkomsten zijn betrokken bij het opstellen van deze jaarrekening en het inschatten van de risico’s die voortvloeien uit geconstateerde onjuiste registraties en/of declaraties, rekening houdende met de contractafspraken met zorgverzekeraars. Naar verwachting volgt in het najaar 2017 uitsluitsel over dit onderzoek. Dit kan naar verwachting van de raad van bestuur van Stichting Sint Maartenskliniek leiden tot niet-materiële, nagekomen baten of lasten. Waar nodig heeft Stichting Sint Maartenskliniek nuanceringen geboekt. Doelmatigheidscontroles over 2017 zullen door de zorgverzekeraars nog uitgevoerd (kunnen) worden. Stichting Sint Maartenskliniek gaat er van uit dat dit geen financieel effect met terugwerkende kracht heeft. De NZa heeft in het landelijk overleg echter niet bevestigd dat dit een terechte aanname is, dus deze onzekerheid blijft vooralsnog bestaan. Privaatrechtelijk heeft Stichting Sint Maartenskliniek geen afspraken te zake gemaakt met zorgverzekeraars, anders dan verwerking van de aandachtspunten zoals opgenomen in het landelijke omzetonderzoek en het bepalen van de toekomstige handelswijze op nieuwe doelmatigheidsaspecten. De uit de genoemde werkzaamheden en controles voortvloeiende beste inschatting van het financieel effect op de omzet en daarmee samenhangende posten is verwerkt in deze jaarrekening.

3. Toerekening van de contractafspraken met de zorgverzekeraars op schadejaar aan het boekjaar

Stichting Sint Maartenskliniek heeft met de zorgverzekeraars voor 2017 schadelastafspraken op basis van plafondafspraken gemaakt . Toerekening van de schadelastafspraken aan het boekjaar 2017 heeft plaatsgevonden op basis van een beste schatting van het voortgangspercentage ultimo 2017 in lijn met de Handreiking omzetverantwoording, rekening houdend met de verwachte effecten van het rechtmatigheidsonderzoek. Deze correcties zijn conform de

JAARVERSLAG 2017



pagina 33 van 84

Handreiking omzetverantwoording op de omzet 2017 in mindering gebracht en waar nodig verwerkt in de waardering van het onderhanden werk ultimo 2017.

De uiteindelijke uitkomsten zullen later blijken uit de afrekeningen met zorgverzekeraars. In deze jaarrekening is de beste inschatting van het financieel effect op de omzet en daarmee samenhangende posten verwerkt. Ook afrekening van oude schadelastjaren met zorgverzekeraars kan nog tot nagekomen effecten leiden. Stichting Sint Maartenskliniek heeft de jaren tot en met 2014 afgerekend. Over 2015 - 2017 bestaan nog onzekerheden.

4. Overige (lokale) onzekerheden

Overige lokale onzekerheden rond registratie, facturatie of omzetverantwoording en daarmee samenhangende posten. De overige lokale onzekerheden betreffen uitsluitend omzetverantwoording, facturatie en daarmee samenhangende posten.

Conclusie Raad van Bestuur De Raad van Bestuur heeft ten behoeve van de bepaling van het resultaat en de financiële positie de best mogelijke schattingen gemaakt op basis van de beschikbare informatie, onder andere met betrekking tot bovenstaande aspecten van de omzetverantwoording. De Raad van Bestuur is van mening dat, met voornoemde toelichting, de jaarrekening het vereiste inzicht geeft in het resultaat en de financiële positie van Stichting Sint Maartenskliniek op basis van de ons nu bekende feiten en omstandigheden. 4.1.4.6 Risicobeheersing Marktrisico De Stichting Sint Maartenskliniek is werkzaam in de Europese Unie. een eventueel valutarisico voor de Stichting Sint Maartenskliniek heeft uitsluitend betrekking op toekomstige inkooptransacties in niet-euro valuta. De Raad van Bestuur van Stichting Sint Maartenskliniek heeft op basis van een risicoanalyse bepaald dat vanwege de geringe grootte van de transacties het risico beperkt is en niet wordt ingedekt. De Stichting Sint Maartenskliniek loopt risico’s ten aanzien van de waardering van effecten, opgenomen onder financiële vaste activa en effecten, opgenomen onder vlottende activa. De vennootschap beheerst het marktrisico door stratificatie aan te brengen in de portefeuille, en limieten te stellen. De Stichting Sint Maartenskliniek loopt renterisico over de rentedragende vorderingen (met name onder financiële vaste activa, effecten en liquide middelen) en rentedragende langlopende en kortlopende schulden (waaronder schulden aan kredietinstellingen). Voor vorderingen en schulden met variabele renteafspraken loopt de Stichting Sint Maartenskliniek risico ten aanzien van toekomstige kasstromen. Met betrekking tot vastrentende vorderingen en schulden loopt de Stichting Sint Maartenskliniek risico’s over de reële waarde als gevolg van wijzigingen in de marktrente. Met betrekking tot de vorderingen en schulden zijn geen financiële derivaten tot afdekking van het renterisico gecontracteerd. Voor de vastrentende langlopende leningen (hierbij is het renterisico niet afgedekt door een afgeleid financieel instrument) liggen de afgesloten rentes boven de marktrente per balansdatum: hierdoor is de reële waarde van deze schulden hoger dan de nominale waarde. Kredietrisico De Stichting Sint Maartenskliniek heeft geen significante concentraties van kredietrisico. Verkoop vindt hoofdzakelijk plaats aan afnemers (zorgverzekeraars) die voldoen aan de kredietwaardigheidstoets van de Stichting Sint Maartenskliniek. De liquide middelen staan uit bij banken die minimaal een A-rating hebben. De Stichting Sint Maartenskliniek heeft vorderingen verstrekt aan maatschappijen waarin wordt deelgenomen. Bij deze partijen is geen historie van wanbetaling bekend.

JAARVERSLAG 2017



pagina 34 van 84

Liquiditeitsrisico De Stichting Sint Maartenskliniek maakt gebruik van meerdere banken om over meerdere krediet en/of financieringsfaciliteiten te kunnen beschikken. Voor zover noodzakelijk, worden nadere zekerheden verstrekt aan de bank voor beschikbare kredietfaciliteiten. 4.1.5 Toelichting Op De Geconsolideerde Balans Per 31 December 2017

ACTIVA

Toelichting:

In de materiële vaste activa is een bedrag aan geactiveerde rente opgenomen met een boekwaarde

ultimo 2017 ad € 2.563 (ultimo 2016: € 2.700). Gedurende het boekjaar is geen rente geactiveerd. In

2017 is ingevolge het besluit tot nieuwbouw een versnelde afschrijving geboekt van € 1.130 op de

panden die gesloopt gaan worden. De hoge investeringen bestaan voor het overgrote deel uit de

aanloopkosten met betrekking tot de nieuwbouw.

De Stichting Waarborgfonds voor de Zorgsector heeft zich borg gesteld met de Staat der

Nederlanden als achtervang voor de opgenomen leningen van de BNG Bank en de NWB Bank.

Voor een nadere specificatie van het verloop van de materiële vaste activa per activagroep wordt verwezen naar

het mutatieoverzicht onder 7.1.6.

JAARVERSLAG 2017



pagina 35 van 84

Toelichting:

De reële waarde van de beleggingen is gelijk aan de boekwaarde per einde boekjaar.

Voor een nadere specificatie van het verloop van de financiële vaste activa per activagroep wordt verwezen

naar het mutatieoverzicht onder 7.1.7.

JAARVERSLAG 2017



pagina 36 van 84

Toelichting:

Stichting Sint Maartenskliniek (locaties Nijmegen en Boxmeer) factureren onder de AGB-code van Stichting Sint Maartenskliniek. Het onderhanden werk van genoemde locaties wordt verantwoord in de administratie van Stichting Sint Maartenskliniek. Ten behoeve van de bepaling van omzet, onderhanden werk en nog te factureren omzet worden de data van de zorgregistratie in Boxmeer en Woerden overgehaald naar het systeem van de Stichting Sint Maartenskliniek. Sinds november 2014 is deze werkwijze operationeel.

De voorziening die in aftrek op de vorderingen op debiteuren is gebracht, bedraagt ultimo 2017 € 29.129 (2016: €43.809).

Alle vorderingen hebben een looptijd korter dan één jaar.

De daling van de vorderingen op debiteuren is te verklaren door de late facturering van schadelast 2016 welke in 2017 zijn ontvangen. De stijging betreffende nog te factureren omzet DBC's / DBC-zorgproducten heeft grotendeels betrekking op het nog niet gefactureerde deel van de dure geneesmiddelen.

JAARVERSLAG 2017



pagina 37 van 84

JAARVERSLAG 2017



pagina 38 van 84

JAARVERSLAG 2017



pagina 39 van 84

Toelichting:

Voor de volgende bestemmingsfondsen gelden de respectievelijke beperkingen:

- Reserve aanvaardbare kosten: Reserve betreft gerealiseerde gecumuleerde resultaten uit zorg-

en subsidiegelden bestemd voor exploitatie van zorg, conform de

Regeling verslaggeving WTZi / Nza.

Voor de volgende bestemmingsreserves heeft het bestuur de respectievelijke beperkingen aangebracht:

- Reserve wetenschappelijk onderzoek: Reserve is bestemd voor de financiering van wetenschappelijk

onderzoek in opdracht van de Stichting Sint Maartenskliniek.

- Bestuur reserve: Deze reserve betreft ontvangsten als gevolg van activiteiten van

medici die op een later tijdstip mogen worden besteed.

- Reserve Maartensfonds: Reserve is bestemd voor het doen van een bijdrage in eventuele

exploitatietekorten van de Maartenshoeve.

JAARVERSLAG 2017



pagina 40 van 84

Toelichting per categorie voorziening:

a) De voorziening medische aansprakelijkheid betreft het risico op medische aansprakelijkheid vanaf

2002. De omvang van de voorziening is gebaseerd op gegevens van verzekeraar Centramed inzake de

omvang van lopende en te verwachten schadeclaims.

b) De voorziening jubileumuitkering betreft de contante waarde van toekomstige jubileumuitkeringen

conform CAO-Ziekenhuizen. Bij het vaststellen van de hoogte van deze voorziening is rekening

gehouden met de blijf kansen, een rekenrente voor de contante waarde van 1,75% (2016: 1,75%) en

een gemiddelde loonstijging van 1% (2016: 1%). De dotatie aan de voorziening bestaat voor € 0 (2016:

€ 0) uit veranderingen aan de disconteringsvoet.

c) De basis voor de voorziening langdurig zieken is gevormd door de loonbetaling verplichting tot einde

dienstverband van medewerkers die per balansdatum langdurig arbeidsongeschikt zijn. In de

voorziening is rekening gehouden met de wetswijziging per 01-07-2015 van de Wet werk en

zekerheid. Indien van toepassing is de verplichte transitievergoeding berekend en toegevoegd aan de

voorziening.

d) De voorziening overhead reductie is gevormd om de kosten van het lopende veranderingstraject

mede te kunnen dragen.

JAARVERSLAG 2017



pagina 41 van 84

Toelichting:

De Stichting Waarborgfonds voor de Zorgsector heeft zich borg gesteld voor leningen onder de

schulden aan banken met de Staat der Nederlanden als achtervang.

Voor een nadere toelichting op de schuld aan banken (inclusief rentepercentages en aflossing

schema’s) wordt verwezen naar de bijlage 7.1.8. De aflossingsverplichtingen zijn verantwoord onder

de kortlopende schulden.

Voor de vastrentende leningen waarvan het renterisico niet is afgedekt door een afgeleid financieel

instrument liggen de afgesloten rentes boven de marktrente per balansdatum, waardoor de reële waarde

van deze schulden hoger is dan de nominale waarde. Voor een inschatting van het renterisico wordt

verwezen naar de renteherzieningsdata en effectieve rentevoeten in bijlage 7.1.8.

JAARVERSLAG 2017



pagina 42 van 84

Toelichting:

De schuld onderhanden werk ultimo 2017 betreft een schuld aan de zorgverzekeraar CZ, Achmea, Menzis

en VGZ. De stijging is te verklaren door het gedeeltelijke bevoorschotting van het nog niet

gefactureerde deel van de dure geneesmiddelen.

JAARVERSLAG 2017



pagina 43 van 84

Toelichting:

De verplichting persoonlijk levensfasebudget (PLB) wordt conform CAO-Ziekenhuizen gevormd. Het betreft

hier de waarde van het aantal openstaande uren dat de medewerkers per einde jaar aan rechten hebben

opgebouwd. Bij de vaststelling van de hoogte van deze verplichting is uitgegaan van het saldo uren ultimo

boekjaar die gewaardeerd zijn tegen de brutosalariskosten inclusief sociale lasten. Deze uren kunnen in de

komende jaren worden opgenomen, overgedragen aan een nieuwe werkgever of bij pensionering worden

omgezet in extra pensioen. De waardebepaling heeft plaatsgevonden op basis van actuele salarissen per

31-12-2017.

De Stichting Sint Maartenskliniek beschikt over een vast rekening-courant krediet bij ABN AMRO Bank N.V. van € 20.0 miljoen Voor het rekening-courant krediet geldt als zekerheid het pandrecht op vorderingen. De rente bedraagt de 1-maands EURIBOR met een opslag van 0,95%.

Alle kortlopende schulden hebben een looptijd korter dan één jaar.

JAARVERSLAG 2017



pagina 44 van 84

12. Niet in de balans opgenomen regelingen

Fiscale eenheid omzetbelasting

Stichting Sint Maartenskliniek, Maartenskliniek Research B.V. en Maartensklniek Onroerend Goed en Exploitatie B.V. vormen een fiscale eenheid voor de omzetbelasting. Alle vennootschappen zijn op grond hiervan hoofdelijk aansprakelijk voor de omzetbelastingschulden van de fiscale eenheid.

Fiscale eenheid vennootschapsbelasting

Maartenskliniek Holding B.V. vormt samen met Maartenskliniek Research B.V. en Maartenskliniek Onroerend Goed en Exploitatie B.V. een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting en deze vennootschappen zijn op grond hiervan hoofdelijk aansprakelijk voor de vennootschapsbelastingschulden van de fiscale eenheid.

Exploitatietekorten De Stichting Sint Maartenskliniek heeft een dienstverleningsovereenkomst met de Stichting CAP tot en met 2019. Stichting Sint Maartenskliniek heeft zicht daarin garant gesteld voor eventuele exploitatietekorten van de Stichting CAP tot een maximum van € 5.225. Daarnaast is SMK overeenkomen aangepaste paardrijlessen af te nemen bij Stichting CAP en de jaarlijkse bijdrage van € 5.000 - vanuit voorheen St. Maartensfonds - voort te zetten.

Operationele leases Ultimo boekjaar zijn de verplichtingen uit hoofde van operationele leases (waaronder begrepen huren) als volgt te specificeren:

JAARVERSLAG 2017



pagina 45 van 84

Overige langlopende overeenkomsten

De Stichting Sint Maartenskliniek is ultimo boekjaar uit hoofde van overige langlopende

overeenkomsten een totaalbedrag van € 1.902 verschuldigd. In het verslagjaar 2017 is € 1.079

(2016: € 1.063) verwerkt in de resultatenrekening.

Obligoverplichting De Stichting Sint Maartenskliniek heeft voor een bedrag van € 41,6 miljoen leningen geborgd bij de Stichting Waarborgfonds voor de Zorgsector. Hierdoor is een obligoverplichting ontstaan van maximaal € 1,3 miljoen ingeval het Waarborgfonds over onvoldoende vermogen beschikt. Zijnde 3% van het gewaarborgde bedrag.

Zekerheid kasgeldfaciliteit De huisbankier, ABN AMRO Bank N.V., heeft de Stichting Sint Maartenskliniek een kasgeldfaciliteit verstrekt van maximaal € 20,0 miljoen. Als zekerheid heeft de Stichting Sint Maartenskliniek haar vorderingen verpand aan de bank. Tevens is afgesproken dat het garantievermogen van de Stichting Sint Maartenskliniek altijd minimaal 15% van het gecorrigeerde balanstotaal zal bedragen.

Kredietarrangement BNG

JAARVERSLAG 2017



pagina 46 van 84

Per 11 oktober 2016 is met de BNG een kredietarrangement getroffen. Dit arrangement heeft betrekking op de geplande nieuwbouw. Tot 31 maart 2019 betreft het een kasgeld faciliteit met een maximum van € 50,0 miljoen. Per 31 maart 2019 zal deze faciliteit worden omgezet in een langlopende lening welke dan door het Waarborgfonds voor de zorgsector geborgd zal zijn. In 2016 heeft nog geen opname plaatsgevonden inzake dit arrangement. Uit hoofde van deze leningen dienen in de jaarrekening twee specifieke ratio's weergegeven te worden. Dit zijn de navolgende ratio's; DSCR en solvabiliteit met een waarde van respectievelijk 1,8 en 37,8. Deze

ratio's zijn overeenkomstig de voorgeschreven definities van de BNG opgesteld. Schadeclaim Tegen Stichting Sint Maartenskliniek is in het verleden een schadeclaim ingediend door een patiënt naar aanleiding van een medische behandeling. In begin 2017 is een schikking inzake deze claim getroffen en is de uitkomst hiervan verwerkt in de voorziening medische aansprakelijkheid.

Verplichtingen uit hoofde van het macrobeheersinstrument

Het macrobeheersinstrument (MBI) kan door de minister van VWS worden ingezet bij overschrijdingen van het macrokader zorg. Het MBI is uitgewerkt in de Aanwijzing macrobeheersmodel instellingen voor medisch specialistische zorg. Inzet van het MBI betekent een terugvordering bij instellingen voor medisch specialistische zorg.

Jaarlijks wordt door de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) ambtshalve een MBI-omzetplafond vastgesteld. Tevens wordt door de NZa jaarlijks een omzetplafond per instelling vastgesteld, die afhankelijk is van de realisatie van het MBI-omzetplafond van alle instellingen gezamenlijk. Deze vaststelling vindt plaats nadat door de Minister van VWS de overschrijding van het MBI-omzetplafond uiterlijk vóór 1 december van het opvolgend jaar is gecommuniceerd. Voor de verschillende boekjaren geldt het volgende:

• Het macrokader over 2013 is op basis van de huidige cijfers van het Ministerie van VWS

overschreden met een te verrekenen bedrag van maximaal € 29,0 miljoen. In april 2016 heeft de minister van VWS besloten om de geconstateerde overschrijding niet terug te vorderen door middel van handhaving van het MBI. Wel heeft de minister besloten om deze overschrijding in mindering te brengen op het macro budgettair kader voor 2017.

• Voor 2014 is het MBI-omzetplafond door de NZa vastgesteld op € 18.269 miljoen (prijsniveau 2013). Bij het opstellen van de jaarrekening 2016 is niet bekend of sprake is van een overschrijding van het MBI-omzetplafond over 2014.

• Voor 2015 is het MBI-omzetplafond door de NZa vastgesteld op € 20.298 miljoen (prijsniveau 2014). Bij het opstellen van de jaarrekening 2016 was niet bekend of sprake is van een overschrijding van het MBI-omzetplafond

• over 2015. Voor 2016 is het MBI-omzetplafond door de NZa vastgesteld op € 21.049 miljoen (prijsniveau 2015). Bij het opstellen van de jaarrekening 2016 was niet bekend of sprake is van een overschrijding van het MBI-omzetplafond over 2016.

Verplichtingen uit hoofde van het macrobeheersinstrument Het macrobeheersinstrument (MBI) kan door de minister van VWS ingezet worden om overschrijdingen van het macrokader zorg terug te vorderen bij instellingen. De minister heeft voor verschillende sub sectoren in de zorg een MBI ingesteld, waarvan de volgende omzetplafonds voor 2017 relevant zijn voor Stichting Sint Maartenskliniek.

• MBI-omzetplafond verpleging en verzorging (TB/REG-17602-01) • MBI-omzetplafond medisch specialistische zorg (TB/REG-17631-01) De minister van VWS zou uiterlijk vóór 1 december van het opvolgende jaar moeten beslissen over inzet van het MBI, als sprake is van een macro-overschrijding. In de afgelopen jaren is gebleken dat deze periode van elf maanden te kort is om de werkelijke realisatie vast te stellen, met als gevolg dat de realisatie voor meerdere voorgaande jaren nog niet is vastgesteld.

Bij het opstellen van de jaarrekening 2017 heeft Stichting Sint Maartenskliniek nog geen inzicht in de realisatie van het MBI-omzetplafond over 2017 en de nog niet afgewikkelde voorgaande jaren. Hierdoor is nog onduidelijk of er daadwerkelijk sprake zal zijn van het inzetten van het

JAARVERSLAG 2017



pagina 47 van 84

macrobeheersinstrument. Wel geldt dat dit wettelijk gezien mogelijk is om dit bij een vastgestelde overschrijding te doen. Stichting Sint Maartenskliniek is daarom nu niet in staat een betrouwbare schatting te maken van de uit het macrobeheersinstrument voortkomende verplichting en deze te kwantificeren. Als gevolg daarvan is deze verplichting niet tot uitdrukking gebracht in de balans van de stichting per 31 december 2017.

Mocht het MBI worden ingezet, dan zal de macro-overschrijding worden verhaald op individuele zorginstellingen naar rato van de gerealiseerde omzet (waarop het MBI van toepassing is).

4.1.6 Mutatieoverzicht Materiële Vaste Activa (Geconsolideerd)

JAARVERSLAG 2017



pagina 48 van 84

4.1.7 Mutatieoverzicht Financiële Vaste Activa (Geconsolideerd)

JAARVERSLAG 2017



pagina 49 van 84

4.1.8 Overzicht langlopende schulden ultimo 2017

JAARVERSLAG 2017



pagina 50 van 84

4.1.9 Toelichting Op De Geconsolideerde Resultatenrekening Over 2017

Toelichting: In 2016 en 2017 heeft registratie en facturatie van geleverde zorgprestaties conform de geldende regelgeving plaatsgevonden.

De opbrengsten zorgverzekeringswet bestaan uit gefactureerde omzet DBC-zorgproducten B-segment (2017 € 149.870; 2016 € 162.929) en de mutatie onderhanden werk DBC-zorgproducten B-segment (2017 € -1.512; 2016 € -4.501).

Toelichting: Onder de Rijkssubsidies zijn opgenomen:

• Opleidingsfonds met betrekking tot opleiding medisch specialisten.

• Kwaliteitsimpuls personeel ziekenhuiszorg ten behoeve van verbetering kwaliteit van het

personeel.

• Subsidieregeling stageplaatsen zorg met betrekking tot MBO en HBO opleidingen in de zorg.

• Subsidieregeling ziekenhuisopleidingen inzake CZO erkende opleidingen.

Onder de overige subsidies zijn opgenomen:

• Diverse subsidies met betrekking tot fellowship van medisch specialisten.

• Subsidies met betrekking tot onderzoek voor instanties als Reumazorg Nederland.

• Overige subsidies ten behoeve van diverse activiteiten.

JAARVERSLAG 2017



pagina 51 van 84

Toelichting: Onder de Rijkssubsidies zijn opgenomen:

• Opleidingsfonds met betrekking tot opleiding medisch specialisten.

• Kwaliteitsimpuls personeel ziekenhuiszorg ten behoeve van verbetering kwaliteit van het

personeel.

• Subsidieregeling stageplaatsen zorg met betrekking tot MBO en HBO opleidingen in de zorg.

• Subsidieregeling ziekenhuisopleidingen inzake CZO erkende opleidingen.

Onder de overige subsidies zijn opgenomen:

• Diverse subsidies met betrekking tot fellowship van medisch specialisten.

• Subsidies met betrekking tot onderzoek voor instanties als Reumazorg Nederland.

• Overige subsidies ten behoeve van diverse activiteiten.

JAARVERSLAG 2017



pagina 52 van 84

JAARVERSLAG 2017



pagina 53 van 84

JAARVERSLAG 2017



pagina 54 van 84

Toelichting:

De Stichting Sint Maartenskliniek en Maartenskliniek Woerden B.V. zijn vrijgesteld van

vennootschapsbelasting op basis van het voldoen aan de voorwaarden in de Wet op de

vennootschapsbelasting en haar uitvoeringsbesluit, te weten:

• de werkzaamheden van deze instellingen bestaan voor 90% of meer uit het genezen,

verplegen of verzorgen van zieken, kraamvrouwen, mensen met een verstandelijke of

lichamelijke beperking, wezen of ouderen die niet meer zelfstandig kunnen wonen (de

‘werkzaamhedentoets’) en

• zij kunnen de behaalde winsten uitsluitend aanwenden ten bate van bepaalde andere

vrijgestelde lichamen dan wel ten bate van een algemeen maatschappelijk belang (de

‘winstbestemmingstoets’).

Het toepasselijke belastingtarief is gebaseerd op de relatieve verhouding van de

bijdrage van de overige groepsmaatschappijen aan het resultaat en het in Nederland

van toepassing zijnde belastingpercentage.

Het effectieve belastingtarief wijkt af van het toepasselijke belastingtarief als gevolg van

de vrijstelling van vennootschapsbelasting voor de Stichting Sint Maartenskliniek en

Maartenskliniek Woerden B.V.

JAARVERSLAG 2017



pagina 55 van 84

Toelichting:

De Raad van Toezicht van de Stichting Sint Maartenskliniek heeft besloten om met ingang

van 1 januari 2014 gebruik te maken van de diensten van PricewaterhouseCoopers

Accountants N.V. voor de wettelijke controle van de jaarrekening. PricewaterhouseCoopers

Accountants N.V. voert de wettelijke controle uit van de jaarrekening

2014 en later.

22. Transacties met verbonden partijen

Van transacties met verbonden partijen is sprake wanneer een relatie bestaat tussen

de instelling, haar deelnemingen en hun bestuurders en leidinggevende

functionarissen.

Er hebben zich geen transacties met verbonden partijen voorgedaan op niet-zakelijke grondslag.

23. Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT)

Voor de toelichting op de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en

semipublieke sector wordt verwezen naar de enkelvoudige jaarrekening van de Stichting Sint

Maartenskliniek en naar de enkelvoudige jaarrekening van de Maartenskliniek Woerden B.V.

JAARVERSLAG 2017



pagina 56 van 84

4.1.10 Enkelvoudige Balans Per 31 December 2017 (Na Resultaatbestemming)

JAARVERSLAG 2017



pagina 57 van 84

4.1.11 Enkelvoudige Resultatenrekening Over 2017

JAARVERSLAG 2017



pagina 58 van 84

4.1.12 Toelichting Op De Enkelvoudige Balans Per 31 December 2017

Toelichting:

Voor zover posten uit de enkelvoudige balans niet afwijken van de geconsolideerde balans zijn

deze hierna niet nader toegelicht en wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde

balans.

JAARVERSLAG 2017



pagina 59 van 84

ACTIVA

Toelichting:

In de materiële vaste activa is een bedrag aan geactiveerde rente opgenomen met een

boekwaarde ultimo 2017 ad € 2.563 (ultimo 2016: € 2,700). Gedurende het boekjaar is geen

rente geactiveerd.

Voor een nadere specificatie van het verloop van de materiële vaste activa per activagroep wordt verwezen naar het mutatieoverzicht onder 7.1.13.

Toelichting:

Over de achtergestelde lening u/g aan Maartenskliniek Woerden B.V. wordt een rente

ontvangen tegen 4,35%. De aflossing van deze lening heeft in 2017 plaatsgevonden.

Voor een nadere specificatie van het verloop van de financiële vaste activa per activagroep

wordt verwezen naar het mutatieoverzicht onder 7.1.14.

JAARVERSLAG 2017



pagina 60 van 84

JAARVERSLAG 2017



pagina 61 van 84

JAARVERSLAG 2017



pagina 62 van 84

JAARVERSLAG 2017



pagina 63 van 84

JAARVERSLAG 2017



pagina 64 van 84

JAARVERSLAG 2017



pagina 65 van 84

JAARVERSLAG 2017



pagina 66 van 84

JAARVERSLAG 2017



pagina 67 van 84

JAARVERSLAG 2017



pagina 68 van 84

4.1.13 Mutatieoverzicht Materiële Vaste Activa (Enkelvoudig)

JAARVERSLAG 2017



pagina 69 van 84

4.1.14 Mutatieoverzicht Financiële Vaste Activa (Enkelvoudig)

JAARVERSLAG 2017



pagina 70 van 84

4.1.15 Overzicht langlopende schulden ultimo 2017 (enkelvoudig) ( bedragen x € 1.000 )

JAARVERSLAG 2017



pagina 71 van 84

4.1.16 Toelichting Op De Enkelvoudige Resultatenrekening Over 2017

Toelichting:

Voor zover posten uit de enkelvoudige resultatenrekening niet afwijken van de geconsolideerde

resultatenrekening zijn deze hierna niet nader toegelicht en wordt verwezen naar de

toelichting op de geconsolideerde resultatenrekening.

Toelichting:

De omzet DBC's / DBC-zorgproducten is inclusief het aandeel van Maartenskliniek Woerden B.V. De

kosten transferpricing omzet Maartenskliniek Woerden B.V. worden verantwoord onder

patiëntgebonden kosten.

De opbrengsten zorgverzekeringswet bestaan uit gefactureerde omzet DBC-zorgproducten B-segment (2017 € 149.870.000 ; 2016 € 162.929.000) en de mutatie onderhanden werk DBC-zorgproducten B-segment (2017 € -1.512.000; 2016 € -4.501.000).

JAARVERSLAG 2017



pagina 72 van 84

JAARVERSLAG 2017



pagina 73 van 84

JAARVERSLAG 2017



pagina 74 van 84

20. Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT)

JAARVERSLAG 2017



pagina 75 van 84

JAARVERSLAG 2017



pagina 76 van 84

4.2 Overige gegevens

4.2.1 Statutaire regeling resultaatbestemming

In de statuten is bepaald, conform artikel 2, dat het uitkeringsbeleid van de stichting

zodanig dient te zijn dat de stichting kan worden aangemerkt als een instelling als

bedoeld in artikel 32 lid 1 sub 3

van de successiewet 1956 juncto artikel 6.33 sub b van de Wet inkomstenbelasting 2001; de zogeheten ANBI status 4.2.2 Nevenvestigingen

Stichting Sint Maartenskliniek heeft geen nevenvestigingen.

4.2.3 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

De controleverklaring is opgenomen op de volgende pagina.

JAARVERSLAG 2017



pagina 77 van 84

Ondertekening door bestuurders en toezichthouders

Getekend te Ubbergen d.d. 16 mei 2018

w.g. Dr. R.G.M. Penning de Vries ..-..-2018

w.g. mw. drs. H.M.T. de Wit ..-..-2018

w.g. mw. mr. M.C. Ritsema van Eck-van Drempt ..-..-2018

w.g. mw. drs. S.M. Mulder ..-..-2018

w.g. Ir. A.H. Lieftinck …-…-2018

w.g. Prof. dr. M. Van Houdenhoven ..-..-2018

w.g. Dr. J.G. van Enk ..-..-2018

JAARVERSLAG 2017



pagina 78 van 84

Controleverklaring van de

onafhankelijke accountant

JAARVERSLAG 2017



pagina 79 van 84

Bijlage

In het verslagjaar verschenen onderstaande publicaties van onderzoekers van de Sint Maartenskliniek:

Altmann V.C, Groen B.E, Hart A.L, Vanlandewijck Y.C, van Limbeek J, Keijsers N.L.W. The impact of trunk impairment on performance-determining activities in wheelchair rugby. Scand J Med Sci Sports 2017;27(9):1005-1014. Arts EE, Fransen J, den Broeder AA, van Riel PLCM, Popa CD. Low disease activity (DAS28</=3.2) reduces the risk of first cardiovascular event in rheumatoid arthritis: a time-dependent Cox regression analysis in a large cohort study. Ann Rheum Dis 2017;76(10):1693-9.

Atalay, S, van den Reek, J.M.P.A, van Vugt, L.J, Otero, M.E, van de Kerkhof, P.C.M, den Broeder, A.A, Kievit, W, de Jong, E.M.G.J. Tight controlled dose reduction of biologics in psoriasis patients with low disease activity: a randomized pragmatic non-inferiority trial. BMC Dermatol 2017;17(1):6.

Azar, M., Rice, D. B., Kwakkenbos, L., Carrier, M. E., Shrier, I., Bartlett, S. J., Hudson, M., Mouthon, L., Poiraudeau, S., van den Ende, C. H. M., Johnson, S. R., Rodriguez Reyna, T. S., Schouffoer, A. A., Welling, J. and Thombs, B. D. Exercise habits and factors associated with exercise in systemic sclerosis: a Scleroderma Patient-centered Intervention Network (SPIN) cohort study. Disability and Rehabilitation 2017; 1-7.

Baauw, M., van Hellemondt, G.G., Spruit, M. A Custom-made Acetabular Implant for Paprosky Type 3 Defects. Orthopedics. 2017; 40(1):e195-e198 Baba, M., Leon, J.V., Symes, M., Dorrestijn, O., Young, A, Cass B. Clinical outcomes and safety of distal biceps repair using a modified entry point. ANZ J Surg. 2017; 87(5):376-379. Barten, D. J., Smink, A., Swinkels, I. C., Veenhof, C., Schers, H. J., Vliet, V. T., de Bakker, D. H., Dekker, J. and van den Ende, C. H. Factors Associated With Referral to Secondary Care in Patients With Osteoarthritis of the Hip or Knee After Implementation of a Stepped-Care Strategy. Arthritis Care Res. (Hoboken. ) 2017; 69: 2, 216-225. Bartlett, S.J., Barbic, S.P., Bykerk, V.P., Choy, E.H., Alten, R., Christensen, R., den Broeder, A., Fautrel, B., Furst, D.E., Guillemin, F., Hewlett, S., Leong, A.L., Lyddiatt, A., March, L., Montie, P., Pohl, C., Scholte, V.M., Woodworth, T.G., Bingham, C.O., III. Content and Construct Validity, Reliability, and Responsiveness of the Rheumatoid Arthritis Flare Questionnaire: OMERACT 2016 Workshop Report. J Rheumatol 2017;44(10):1536-43.

Bekker, C.L., Gardarsdottir, H., Egberts, T.C., Bouvy, M.L, van den Bemt BJ. Redispensing of medicines unused by patients: a qualitative study among stakeholders. Int J Clin Pharm 2017;39(1):196-204.

Berendsen, M.L.T, van Maaren, M.C., Arts, E.E.A, den Broeder, A.A, Popa, C.D, Fransen, J. Anticyclic Citrullinated Peptide Antibodies and Rheumatoid Factor as Risk Factors for 10-year Cardiovascular Morbidity in Patients with Rheumatoid Arthritis: A Large Inception Cohort Study. J Rheumatol 2017;44(9):1325-30 Bier, J. D., Ostelo, R. W. J. G., van Hooff, M. L., Koes, B. W. and Verhagen, A. P. Validity and Reproducibility of the STarT Back Tool (Dutch Version) in Patients With Low Back Pain in Primary Care Settings. Physical Therapy 2017; 97: 5, 561-570. Bouman, C., Van Herwaarden, N., van den Hoogen, F., van der Maas, A., van den Bemt, B., den Broeder, A.A. Prediction of successful dose reduction or discontinuation of adalimumab, etanercept, or infliximab in rheumatoid arthritis patients using serum drug levels and antidrug antibody measurement. Expert Opin Drug Metab Toxicol 2017;13(6):597-604.

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27696507






JAARVERSLAG 2017



pagina 80 van 84

Bouman, C.A., den Broeder, A.A, van der Maas, A, van den Hoogen, F.H, Landewe, R.B., Van Herwaarden, N. What causes a small increase in radiographic progression in rheumatoid arthritis patients tapering TNF inhibitors? RMD Open 2017;3(1):e000327.

Bouman, C.A, Van Herwaarden, N., van den Hoogen, F.H, Fransen, J, van Vollenhoven, R.F., Bijlsma, J.W., Maas, A.V, den Broeder, A.A. Long-term outcomes after disease activity-guided dose reduction of TNF inhibition in rheumatoid arthritis: 3-year data of the DRESS study - a randomised controlled pragmatic non-inferiority strategy trial. Ann Rheum Dis 2017;76(10):1716-22.

Bouman, C.A.M., van der Maas, A, Van Herwaarden, N., Sasso, E.H, van den Hoogen, F.H.J., den Broeder, A.A. A multi-biomarker score measuring disease activity in rheumatoid arthritis patients tapering adalimumab or etanercept: predictive value for clinical and radiographic outcomes. Rheumatology (Oxford) 2017;56(6):973-80.

Coupé, V.M.H., van Hooff, M.L., de Kleuver, M, Steyerberg, E.W., Ostelo, R.W.J.G. Decision support tools in low back pain. Best Pract Res Clin Rheumatol. 2017; 30(6):1084-1097 Cuppen, B, Fritsch-Stork, R, Eekhout, I, de Jager, W., Marijnissen, A.C., Bijlsma, J., Custers, M., van Laar, J.M., Lafeber, F., Welsing, P. Proteomics to predict the response to tumour necrosis factor-alpha inhibitors in rheumatoid arthritis using a supervised cluster-analysis based protein score. Scand J Rheumatol 2017;1-10.

Damen, M.S., Agca, R., Holewijn, S, de Graaf, J., Dos Santos, J.C., van Riel, P.L., Fransen, J., Coenen, M.J., Nurmohamed, M.T., Netea, M.G., Dinarello, C.A., Joosten, L.A., Heinhuis, B., Popa, C.D. IL-32 promoter SNP rs4786370 predisposes to modified lipoprotein profiles in patients with rheumatoid arthritis. Sci Rep 2017;7:41629.

Damen, M.S.M.A., Popa, C.D., Netea, M.G, Dinarello, C.A, Joosten, L.A.B. Interleukin-32 in chronic inflammatory conditions is associated with a higher risk of cardiovascular diseases. Atherosclerosis 2017;264:83-91.

De Heer, E.W., Vriezekolk, J.E., van der Feltz-Cornelis, C.M. Poor Illness Perceptions Are a Risk Factor for Depressive and Anxious Symptomatology in Fibromyalgia Syndrome: A Longitudinal Cohort Study. Front Psychiatry. 2017 Nov 1;8:217 De Kleuver, M., Faraj, S. S. A., Holewijn, R. M., Germscheid, N. M., Adobor, R. D., Andersen, M., Tropp, H., Dahl, B., Keskinen, H., Olai, A., Polly, D. W., van Hooff, M. L. and Haanstra, T. M. Defining a core outcome set for adolescent and young adult patients with a spinal deformity. Acta Orthop. 2017; 88 (6): 612-618. Den Broeder, A.A, Verhoef, L.M, Fransen, J, Thurlings, R, van den Bemt, B.J.F., Teerenstra, S, Boers, N, den Broeder, N., van den Hoogen, F.H.J. Ultra-low dose of rituximab in rheumatoid arthritis: study protocol for a randomised controlled trial. Trials 2017;18(1):403.

Faraj, S. S. A., van Hooff, M. L., Holewijn, R. M., Polly, D. W., Jr., Haanstra, T. M. and de Kleuver, M. Measuring outcomes in adult spinal deformity surgery: a systematic review to identify current strengths, weaknesses and gaps in patient-reported outcome measures. European Spine Journal 2017; 26: 8, 2084-2093.

Faraj, S.S.A., Haanstra, T.M., Martijn, H., de Kleuver, M., van Royen, B.J. Functional outcome of non-surgical and surgical management for de novo degenerative lumbar scoliosis: a mean follow-up of 10 years. Scoliosis Spinal Disord. 2017;12:35. Fenten, M. G., Bakker, S. M., Touw, D. J., van den Bemt, B. J., Scheffer, G. J., Heesterbeek, P. J. and Stienstra, R. Pharmacokinetics of 400 mg ropivacaine after periarticular local infiltration analgesia for total knee arthroplasty. Acta Anaesthesiologica Scandinavica 2017; 61: 3, 338-345. Geerdink, Y., Aarts, P., van der Holst, M., Lindeboom, R., Van Der Burg, J., Steenbergen, B., Geurts, A.C. Development and psychometric properties of the Hand-Use-at-Home questionnaire to assess amount of affected hand-use in children with unilateral paresis.











JAARVERSLAG 2017



pagina 81 van 84

Dev Med Child Neurol. 2017 Sep;59(9):919-925. Grandemange, S., Sanchez, E., Louis-Plence, P., Tran Mau-Them, F., Bessis, D., Coubes, C., Frouin, E., Seyger, M., Girard, M., Puechberty, J., Costes, V., Rodiere, M., Carbasse, A., Jeziorski, E., Portales, P., Sarrabay, G., Mondain, M., Jorgensen, C., Apparailly, F., Hoppenreijs, E., et al. A new autoinflammatory and autoimmune syndrome associated with NLRP1 mutations: NAIAD (NLRP1-associated autoinflammation with arthritis and dyskeratosis). Ann Rheum Dis 2017;76(7):1191-8. Heesterbeek, P.J.C., Haffner, N., Wymenga, A.B., Stifter, J., Ritschl, P. Patient-related factors influence stiffness of the soft tissue complex during intraoperative gap balancing in cruciate-retaining total knee arthroplasty. Knee Surg Sports Traumatol Arthrosc. 2017;25(9):2760-2768 Hoefnagels, E.M., Belkoff, S.M., Swierstra, B.A. Gastrocnemius recession: A cadaveric study of surgical safety and effectiveness. Acta Orthop. 2017; 88(4):411-415 Holewijn, R. M., Kingma, I., de Kleuver, M., Schimmel, J. J. P. and Keijsers, N. L. W. Spinal fusion limits upper body range of motion during gait without inducing compensatory mechanisms in adolescent idiopathic scoliosis patients. Gait. Posture. 2017; 57: 1-6. Holewijn, R.M., Kingma, I., de Kleuver, M., Schimmel, J.J.P., Keijsers, N.L.W. Corrigendum to "Spinal fusion limits upper body range of motion during gait without inducing compensatory mechanisms in adolescent idiopathic scoliosis patients" [Gait Posture 57 (2017) 1-6]. Gait Posture. 2017. pii: S0966-6362(17)31043-3. Holewijn, R.M., de Kleuver, M., van der Veen, A.J., Emanuel, K.S., Bisschop, A., Stadhouder, A., van Royen, B.J., Kingma, I. A Novel Spinal Implant for Fusionless Scoliosis Correction: A Biomechanical Analysis of the Motion Preserving Properties of a Posterior Periapical Concave Distraction Device. Global Spine J. 2017; 7(5):400-409. Holewijn, R.M., Faraj, S.S.A., Kingma, I., van Royen, B.J., de Kleuver, M., van der Veen, A.J. Spinal biomechanical properties are significantly altered with a novel embalming method. J Biomech. 2017; 55:144-146. Hommel, I, van Gurp, P.J., den Broeder, A.A., Wollersheim, H., Atsma, F., Hulscher, M.E.J.L., Tack, C.J. Reactive Rather than Proactive Diabetes Management in the Perioperative Period. Horm Metab Res 2017;49(7):527-33. Huiskes, V. J., Burger, D. M., van den Ende, C. H. and van den Bemt, B. J. Effectiveness of medication review: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. BMC. Fam. Pract. 2017; 18: 1, 5. Jacobs, A.M.E., Bénard, M., Meis, J.F., van Hellemondt, G., Goosen, J.H.M. The unsuspected prosthetic joint infection : incidence and consequences of positive intra-operative cultures in presumed aseptic knee and hip revisions. Bone Joint J. 2017 Nov;99-B(11):1482-1489 Kerkhoff, Y. R. A., Keijsers, N. L. W. and Louwerens, J. W. K. Sports Participation, Functional Outcome, and Complications After Ankle Arthrodesis: Midterm Follow-up. Foot and Ankle International 2017; 38: 10, 1085-1091.

Kosse, N. M., van Hellemondt, G. G., Wymenga, A. B. and Heesterbeek, P. J. Comparable Stability of Cemented vs Press-Fit Placed Stems in Revision Total Knee Arthroplasty With Mild to Moderate Bone Loss: 6.5-Year Results From a Randomized Controlled Trial With Radiostereometric Analysis. Journal of Arthroplasty 2017; 32: 1, 197-201. Kowal-Bielecka, O., Fransen, J., Avouac, J., Becker, M., Kulak, A., Allanore, Y., Distler, O., Clements, P., Cutolo, M., Czirjak, L., Damjanov, N., Del, G.F., Denton, C.P., Distler, J.H.W., Foeldvari, I., Figelstone, K., Frerix, M., Furst, D.E., Guiducci, S., Hunzelmann, N., et al. Update of EULAR recommendations for the treatment of systemic sclerosis. Ann Rheum Dis 2017;76(8):1327-39.

















JAARVERSLAG 2017



pagina 82 van 84

Kroeze, R.J., Graat, H.C.A., Pluymakers, W.J., Marting, L.N., van Dijk, M., van Dijke, C.F., Vd Klis, A.H., Verberne, S.J., de Gruyter, A.J., Temmerman, O.P.P. Interobserver and Intraobserver Reliability in the Radiologic Assessment of Lumbar Interbody Fusion. Clin Spine Surg. 2017; 30(6):E853-E856. Kwakkenbos, L., Thombs, B.D., Khanna, D., Carrier, M.E., Baron, M., Furst, D.E., Gottesman, K., van den Hoogen, F., Malcarne, V.L., Mayes, M.D., Mouthon, L., Nielson, W.R., Poiraudeau, S., Riggs, R., Sauve, M., Wigley, F., Hudson, M., Bartlett, S.J. Performance of the Patient-Reported Outcomes Measurement Information System-29 in scleroderma: a Scleroderma Patient-centered Intervention Network Cohort Study. Rheumatology (Oxford) 2017;56(8):1302-11.

Lansdaal, J.R., Mouton, T., Wascher, D.C., Demey, G., Lustig, S., Neyret, P., Servien, E. Early weight bearing versus delayed weight bearing in medial opening wedge high tibial osteotomy: a randomized controlled trial. Knee Surg Sports Traumatol Arthrosc. 2017; 25(12):3670-3678. Lesuis, N., den Broeder, A. A., van Vollenhoven, R. F., Vriezekolk, J. E. and Hulscher, M. Choosing wisely in daily practice: a mixed methods study on determinants of antinuclear antibody testing by rheumatologists. Scandinavian Journal of Rheumatology 2017; 46: 3, 241-246.

Lesuis, N., den Broeder, N., Boers, N., Piek, E., Teerenstra, S., Hulscher, M., van Vollenhoven, R., den Broeder, A.A. The effects of an educational meeting and subsequent computer reminders on the ordering of laboratory tests by rheumatologists: an interrupted time series analysis. Clin Exp Rheumatol 2017;35(3):379-83.

Lesuis, N., Verhoef, L.M., Nieboer, L.M., Bruyn, G.A., Baudoin, P., van Vollenhoven, R.F., Hulscher, M., van den Hoogen, F., den Broeder, A.A. Implementation of protocolized tight control and biological dose optimization in daily clinical practice: results of a pilot study. Scand J Rheumatol 2017;46(2):152-5.

Mahler, E., den Broeder, A.A., Woodworth, T.G., Busch, V., van den Hoogen, F.H., Bijlsma, J., van den Ende, C. How should worsening in osteoarthritis be defined? Development and initial validation of preliminary criteria for clinical worsening in knee and hip osteoarthritis. Scand J Rheumatol 2017;46(5):396-406.

Mahler, E., Cuperus, N., Bijlsma, J., Vliet, V. T., van den Hoogen, F., den Broeder, A. A. and van den Ende, C. H. Authors' reply. Scandinavian Journal of Rheumatology 2017; 46: 2, 169-170.

Marsman, D.E., den Broeder, A.A., Boers, N., van der Maas, A. [Polymyalgia rheumatica: new developments and challenges]. Ned Tijdschr Geneeskd 2017;161(0):D1647.

Oliveira, M.C, Di C, I, Arntz, O.J., van den Berg, W.B., van den Hoogen, F.H., Ferreira, A.V., van Lent, P.L., van de Loo, F.A. Milk-Derived Nanoparticle Fraction Promotes the Formation of Small Osteoclasts But Reduces Bone Resorption. J Cell Physiol 2017;232(1):225-33.

Pasma, A., Schenk, C., Timman, R., van 't Spijker, A., Appels, C., van der Laan, W.H, van den Bemt, B., Goekoop, R., Hazes, J.M., Busschbach, J.J. Does non-adherence to DMARDs influence hospital-related healthcare costs for early arthritis in the first year of treatment? PLoS One 2017;12(2):e0171070.

Popa, C.D. Cardiovascular risk management in rheumatoid arthritis: challenges ahead. Rheumatology (Oxford) 2017;56(9):1443-4.

Remijn, L., Groen, B. E., Speyer, R., van, L. J., Vermaire, J. A., Engel-Hoek, L. and Nijhuis-van der Sanden, M.W. Can mastication in children with cerebral palsy be analyzed by clinical observation, dynamic ultrasound and 3D kinematics? Journal of Electromyography and Kinesiology 2017; 32: 22-29.

Selten, E. M., Geenen, R., van der Laan, W. H., van der Meulen-Dilling RG, Schers, H. J., Nijhof, M.






JAARVERSLAG 2017



pagina 83 van 84

W., van den Ende, C. H. and Vriezekolk, J. E. Hierarchical structure and importance of patients' reasons for treatment choices in knee and hip osteoarthritis: a concept mapping study. Rheumatology. (Oxford) 2017; 56: 2, 271-278.

Selten, E. M. H., Vriezekolk, J. E., Schers, H. J., Nijhof, M. W., van der Laan, W. H., van der Meulen-Dilling RG, Geenen, R. and van den Ende, C. H. M. Development of the "Treatment beliefs in knee and hip OsteoArthritis (TOA)" questionnaire. BMC. Musculoskelet. Disord. 2017; 18: 1, 402.

Selten, E. M. H., Vriezekolk, J. E., Nijhof, M. W., Schers, H. J., van der Meulen-Dilling RG, van der Laan, W. H., Geenen, R. and van den Ende, C. H. M. Barriers Impeding the Use of Non-pharmacological, Non-surgical Care in Hip and Knee Osteoarthritis: The Views of General Practitioners, Physical Therapists, and Medical Specialists. J. Clin. Rheumatol. 2017; 23: 8, 405-410.

Stegeman, M., van Ginneken, B. T. J., Romijn, M. G., Castelein, R. M. and Louwerens, J. W. K. Diagnostics in tarsal fusion: The theory and practise in The Netherlands. Foot Ankle Surg. 2017; 23 : 3, 201-206.

Timmers, L., Boons, C.C., Verbrugghe, M., van den Bemt, B.J., Van Hecke, A., Hugtenburg, J.G. Supporting adherence to oral anticancer agents: clinical practice and clues to improve care provided by physicians, nurse practitioners, nurses and pharmacists. BMC Cancer 2017;17(1):122.

Tweehuysen, L., van den Ende, C. H., Beeren, F. M., Been, E. M., van den Hoogen, F. H. and den Broeder, A. A. Little Evidence for Usefulness of Biomarkers for Predicting Successful Dose Reduction or Discontinuation of a Biologic Agent in Rheumatoid Arthritis: A Systematic Review. Arthritis Rheumatol. 2017; 69: 2, 301-308.

Van der Zijden, A. M., Groen, B. E., Tanck, E., Nienhuis, B., Verdonschot, N. and Weerdesteyn, V. Estimating severity of sideways fall using a generic multi linear regression model based on kinematic input variables. Journal of Biomechanics 2017; 54: 19-25.

Van Diek, F. M., Albers, C. G. M., van Hooff, M. L., Meis, J. F. and Goosen, J. H. M. Low sensitivity of implant sonication when screening for infection in revision surgery. Acta Orthop. 2017; 88: 3, 294-299.

Van Diemen, T., van Leeuwen, C., van Nes, I., Geertzen, J., Post, M. Body Image in Patients With Spinal Cord Injury During Inpatient Rehabilitation. Arch Phys Med Rehabil. 2017; 98(6):1126-1131 Van Diemen, T., Crul, T., van Nes, I.; SELF-SCI Group, Geertzen, J.H., Post, M.W. Associations Between Self-Efficacy and Secondary Health Conditions in People Living With Spinal Cord Injury: A Systematic Review and Meta-Analysis. Arch Phys Med Rehabil. 2017;98(12):2566-2577. Van Dijsseldonk, R.B., Rijken, H., van Nes, I.J.W., van de Meent, H., Keijsers, N.L.W. A Framework for Measuring the Progress in Exoskeleton Skills in People with Complete Spinal Cord Injury. Front Neurosci. 2017; 12;11:699 Van Dongen, J. M., van Hooff, M. L., Spruit, M., de, K. M. and Ostelo, R. W. J. G. Which patient-reported factors predict referral to spinal surgery? A cohort study among 4987 chronic low back pain patients. European Spine Journal 2017; 26: 11, 2782-2788. Van Egmond, N., Stolwijk, N., van Heerwaarden, R., van Kampen, A., Keijsers, N.L.W. Gait analysis before and after corrective osteotomy in patients with knee osteoarthritis and a valgus deformity.Knee Surg Sports Traumatol Arthrosc. 2017 Sep;25(9):2904-2913 Van Heuckelum, M., van den Ende, C.H.M., Houterman, A.E.J., Heemskerk, C.P.M., van Dulmen, S., van den Bemt, B.J.F. The effect of electronic monitoring feedback on medication adherence and clinical outcomes: A systematic review. PLoS One. 2017 Oct 9;12(10):e0185453 Van Herwaarden, N., van den Bemt, B.J..F, Wientjes, M.H.M., Kramers, C., den Broeder, A.A.













JAARVERSLAG 2017



pagina 84 van 84

Clinical utility of therapeutic drug monitoring in biological disease modifying anti-rheumatic drug treatment of rheumatic disorders: a systematic narrative review. Expert Opin Drug Metab Toxicol 2017;13(8):843-57. Van Hulst, K., Kouwenberg, C.V., Jongerius, P.H., Feuth, T., van den Hoogen, F.J., Geurts, A.C., Erasmus, C.E. Negative effects of submandibular botulinum neurotoxin A injections on oral motor function in children with drooling due to central nervous system disorders. Dev Med Child Neurol. 2017; 59(5):531-537 Veltman, E. S., Hofstad, C. J. and Witteveen, A. G. H. Are current foot- and ankle outcome measures appropriate for the evaluation of treatment for osteoarthritis of the ankle?: Evaluation of ceiling effects in foot- and ankle outcome measures. Foot Ankle Surg. 2017; 23: 3, 168-172. Veltman, E.S., van Wensen, R.J.A., Defoort, K.C., van Hellemondt, G.G., Wymenga, A.B. Single-stage total knee arthroplasty and osteotomy as treatment of secondary osteoarthritis with severe coronal deviation of joint surface due to extra-articular deformity. Knee Surg Sports Traumatol Arthrosc. 2017; 25(9):2835-2840. Verhoef, L.M, Tweehuysen, L., Hulscher, M.E., Fautrel, B., den Broeder, A.A. bDMARD Dose Reduction in Rheumatoid Arthritis: A Narrative Review with Systematic Literature Search. Rheumatol Ther 2017;4(1):1-24. Vervoort, V. M., Vriezekolk, J. E. and van den Ende, C. H. Development of responder criteria for multicomponent non-pharmacological treatment in fibromyalgia. Clinical and Experimental Rheumatology 2017; 35 Suppl 105: 3, 86-92. Vlieland, N.D., van den Bemt, B., van Riet-Nales, D.A, Bouvy, M.L, Egberts, A, Gardarsdottir, H. Actual versus recommended storage temperatures of oral anticancer medicines at patients' homes. J Oncol Pharm Pract 2017;1078155217741767. Willems, L. M., Kwakkenbos, L., Vonk, M. C., van den Hoogen, F. H., Vliet Vlieland, T. P. and van den Ende, C. H. Three-year trajectories of disability and fatigue in systemic sclerosis: a cohort study. Clinical and Experimental Rheumatology 2017; 35: suppl 106: 4, 48-55. Zielinski, I.M., Green, D., Rudisch, J., Jongsma, M.L., Aarts, P.B., Steenbergen, B. The relation between mirror movements and non-use of the affected hand in children with unilateral cerebral palsy. Dev Med Child Neurol. 2017; 59(2):152-159. Promoties Bisseling, P.; Hip Resurfacing: Perceptions after the storm. Radboud Universiteit Nijmegen. Januari 2017. Geerdink, Y.; Getting a grip on hand use in unilateral cerebral palsy. Radboud Universiteit Nijmegen. Januari 2017. Van Hooff, M.; Towards a paradigm shift in chronic low back pain? Identification of patient profiles to guide treatment. Vrije Universiteit Amsterdam. April 2017. Remijn,L.; Mastication in children with cerebral. Radboud Universiteit Nijmegen. Juni 2017. Hommel, I.; Improving perioperative diabetes care. Radboud Universiteit Nijmegen. September 2017. Selten, E.; Beliefs underlying treatment choices in osteoarthritis. Radboud Universiteit Nijmegen. September 2017.









JAARVERSLAG EN JAARREKENING 2017 - infographic · 2018-05-31 · JAARVERSLAG EN JAARREKENING 2017...

Documents

Transcript of JAARVERSLAG EN JAARREKENING 2017 - infographic · 2018-05-31 · JAARVERSLAG EN JAARREKENING 2017...