Jaarverslag bestuursverslag en jaarrekening 2012 MNH€¦ · 2 Colofon Uitgave Milieufederatie...

JAARVERSLAG

2012

2

Colofon

Uitgave Milieufederatie Noord-Holland Stationsstraat 38 1506 DH Zaandam tel: 075 6351598 fax: 075 6704636 E-mail: [email protected] Website: www.mnh.nl

Datum mei 2013 De Milieufederatie Noord-Holland wordt financieel ondersteund door de Nationale Postcode Loterij en de provincie Noord-Holland

3

INHOUD

INTRODUCTIE ....................................................................................................................................... 5 De Milieufederatie in 2012 ...................................................................................................................... 5 Burgerparticipatie & kennisfunctie .......................................................................................................... 7

Ondersteunen netwerk (Actieloket) .......................................................................................... 7 Nieuwe Binding ........................................................................................................................ 9 Lokale luchtkwaliteit ................................................................................................................. 9 Coördinatie bedrijventerreinen West-Friesland ...................................................................... 10 Nacht van de Nacht 2012....................................................................................................... 10 Vergunningverlening en handhaving ...................................................................................... 11 Vismigratiekaart en website vismigratie Noord-Nederland ..................................................... 11

Thema: Strategische keuzes en verkenningen..................................................................................... 12 Vrije ruimte ............................................................................................................................. 12 Verkenning: Zoetwatervoorziening ......................................................................................... 12 Verkenning Stad-landrelaties: voedsel ................................................................................... 13 Verkenning: krimp van de bevolking....................................................................................... 13

Thema Duurzame Randstad................................................................................................................. 14 Rijk-Regioprogramma Amsterdam-Almere-Markermeer (RRAAM) ........................................ 14 Adviescommissie PLABEKA .................................................................................................. 15 Duurzaam Noordzeekanaalgebied ......................................................................................... 15 Schiphol.................................................................................................................................. 17 Toekomst Laag Holland.......................................................................................................... 17 Waterlands Wonen................................................................................................................. 17 Ave Natura ............................................................................................................................. 18 Duurzame Randstad: Politiek/bestuurlijke netwerken ............................................................ 18 Duurzame Randstad - Strategische allianties......................................................................... 18

Thema Kust .......................................................................................................................................... 19 Input voor het Deltaprogramma.............................................................................................. 19 Duurzame kustgebiedsontwikkeling kustgebied Kop van Noord-Holland............................... 20 Kust - Politiek bestuurlijke netwerken..................................................................................... 20 Kust - Strategische allianties .................................................................................................. 20

Thema Klimaat en Energie ................................................................................................................... 21 Koplopers energievisie ........................................................................................................... 21 Windenergie voor bewoners................................................................................................... 21 Gedragen door de wind.......................................................................................................... 21 Hier opgewekt ........................................................................................................................ 23 Energieketens gekoppeld....................................................................................................... 23 Energyboard en lokale energieopwekking.............................................................................. 24 Politiek/bestuurlijke netwerken ............................................................................................... 24 Strategische allianties ............................................................................................................ 25

Thema Natuur....................................................................................................................................... 26 NBO Secretariaat en NBO participatie ................................................................................... 26 Big Jump ................................................................................................................................ 27

Communicatie....................................................................................................................................... 28 Bestuursverslag 2012 ........................................................................................................................... 31

Algemene informatie .............................................................................................................. 31 Missie ..................................................................................................................................... 31 Doel en werkwijze .................................................................................................................. 31 Leden, donateurs en vereniging ............................................................................................. 31 Bestuur en directie ................................................................................................................. 32 Taakverdeling bestuur en directie .......................................................................................... 32 Bureau.................................................................................................................................... 32 Vrijwilligers ............................................................................................................................. 33 Communicatie met belanghebbenden en belangstellenden................................................... 33

Verslag gericht op toezichthoudende taken.......................................................................................... 34 Code goed bestuur................................................................................................................. 34

Toezicht in 2012 ................................................................................................................................... 35 Informatie over activiteiten en financiële positie ..................................................................... 35 Primaire financiers.................................................................................................................. 36 Financiële Middelen en Vermogen ......................................................................................... 36

Toekomst.............................................................................................................................................. 37 Tot slot.................................................................................................................................................. 38 Verkorte jaarrekening 2012 .................................................................................................................. 39

5

INTRODUCTIE

De Milieufederatie in 2012

Het jaarplan 2012 legt de focus op ondersteuning van het provinciale beleid, bevat de beleidsmatige uitwerking van enkele centrale uitdagingen, signaleert maatschappelijke ontwikkelingen in de directe omgeving en beschrijft onze projecten in het kader van de subsidie van de Postcode Loterij en van andere externe financiers. In het jaarverslag 2012 treft u na korte beschrijvingen van de inhoudelijke richting die is gekozen een overzicht aan van de door ons ondernomen acties en de bereikte resultaten. Aansluiting bij het provinciaal beleid De Provincie levert een belangrijke bijdrage aan de subsidie van MNH en heeft een goedkeurende en toetsende rol wat betreft de inzet van middelen. Onze keuzes voor de focus op en uitdieping van thema’s en onderwerpen wordt daarom in belangrijke mate bepaald door het provinciaal ontwikkelde en nog te ontwikkelen beleid. Verkenning “nieuwe” werkvelden Naast de aandacht voor thema’s en onderwerpen waarop MNH al inzet, een visie heeft ontwikkeld en een positie heeft verworven, is het van belang een scherp oog te houden op relevante ontwikkelingen. In 2012 zijn drie onderwerpen gekozen om nader verkennen op de relevantie voor onze organisatie en de constructieve rol die wij mogelijk zouden kunnen vervullen. Het betreft de onderwerpen zoetwatervoorziening, stad-land relaties en voedselvoorziening en bevolkingskrimp. Breed maatschappelijk debat en coalities MNH staat midden in de Noord-Hollandse samenleving. Onze organisatie maakt zichtbaar wat speelt onder de inwoners van Noord-Holland en jaagt het maatschappelijk debat aan. Daarmee werken we aan “Nieuwe Binding”. Dit betekent dat wij met meer mensen een verbinding aan willen gaan dan alleen met onze lidorganisaties, zonder dat dit ten koste gaat van de gewaardeerde relatie met onze leden. Coalities verbreden om doelen te bereiken Om tot echte oplossingen te komen is samenwerking noodzakelijk tussen vertegenwoordigers van overheden, bedrijven en burgers. MNH gaat met meer spelers en meer dan in het verleden in gesprek over standpunten en ontwikkelingen. Dat levert directe en adequate informatie op en beter begrip van het handelen van partijen. Dat helpt om onze rol als verbinder uit te voeren. Projecten met de collega-federaties, bekostigd door de Nationale Postcode Loterij De Nationale Postcode Loterij subsidieert al meerdere jaren een deel van de werkzaamheden van de twaalf samenwerkende Milieufederaties. Dit mondt uit in de uitvoering van gemeenschappelijke projecten en projecten die direct betrekking hebben op de Noord-Hollandse omgeving. In enkele gevallen wordt deze subsidie gecombineerd met provinciale bijdragen, in andere gevallen betreft het specifieke loterij projecten.

Ruim negentig goede doelen schitterden op het Goed Geld Gala van de Nationale Postcode Loterij. In Het Concertgebouw in Amsterdam maakte de grootste goededoelenloterij van Nederland bekend dat zij dankzij haar 2,4 miljoen deelnemers dit jaar een recordbedrag van 291 miljoen euro kan schenken aan de goede doelen. De helft van ieder lot doneert de Postcode Loterij aan goede doelen op het gebied van mens en natuur. Joris Hogenboom (rechts) en Hans van der Werf van De Natuur en Milieufederaties ontvangen de cheque van €2.250.000 uit handen van Judith Lingeman (Hoofd Afdeling Goede Doelen). Foto: Roy Beusker Fotografie

6

Zoektocht naar aanvullende financiering Het kabinet heeft twee subsidieregelingen opgeheven waarvan wij met de twaalf Natuur en Milieufederaties gebruik maakten. De provincie Noord-Holland kort ons voor het tweede jaar op rij met 10% op onze provinciale subsidie. Wij zetten ons daarom met extra kracht in op acquisitie van nieuwe middelen. Omgevingssensitiviteit wordt nog belangrijker. Samenwerking met andere partijen die leidt tot aansprekende coalities, biedt kansen. Wat is er terecht gekomen van deze doelstellingen In de volgende hoofdstukken zullen wij u aangeven welke activiteiten we in het achterliggende jaar hebben ondernomen en met welk resultaat. In enkele gevallen is er een bijstelling van beleid geweest. Er wordt dan aangegeven wat deze bijstelling inhoudt. Ook dit jaar is de conclusie dat de gewenste resultaten zijn behaald en dat MNH gezien wordt als een serieuze speler in het veld van milieu en landschap. Onze verslaglegging volgt de lijn van het thematisch opgebouwde jaarplan. De hoofdstukindeling is ook daarop gebaseerd.

7

Burgerparticipatie & kennisfunctie

Bij de toewijzing van de provinciale subsidie is het onderdeel Participatie NBO (Natuur Beheerders Overleg) van het jaarplan komen te vervallen. De beschikbare uren zijn toegevoegd aan onze inspanningen op het gebied van ondersteuning van het netwerk, burgerparticipatie en kennisfunctie. In het kader van onze kennisfunctie besteden wij tijd en aandacht aan de onderwerpen Luchtkwaliteit, Nacht van de Nacht, Bedrijventerreinen en Vergunningverlening.

Ondersteunen netwerk (Actieloket) Het actieloket is van oudsher gericht op het ondersteunen van de 150 organisaties die samen de Milieufederatie Noord-Holland vormen. Het vormt daarmee het hart van onze werkzaamheden. Vragen van onze leden worden adequaat en tijdig beantwoord en daar waar nodig wordt meer substantiële ondersteuning geboden. Ondersteuning van de zelfredzaamheid is daarbij een aandachtspunt geweest. Een voorbeeld hiervan is de lokale energieopwekking. Hoe organiseer je die en hoe regel je de financiële component. MNH ondersteunt bij het beantwoorden van vragen, maar laat de inrichting en de vorm van de organisatie van de initiatieven lokaal bedenken en uitvoeren. Aansluiting bij het beleid van de Provincie De Provincie hecht aan een krachtig georganiseerd maatschappelijk veld. Onze leden zijn belangrijke spelers in het veld. De inzet van onze leden is gericht op een veelheid aan inhoudelijke beleidsdoelen die aansluiten bij het provinciaal beleid zoals het vergroten van de hoeveelheid schoon water, behoud van het karakteristieke landschap, tegengaan van verrommeling van dat landschap en een schoon milieu. Al enige jaren speelt ook burgerparticipatie hier een rol. Bij deze vorm van participatie gaat het doorgaans om tijdelijke en minder geïnstitutionaliseerde initiatieven die een belangrijke vernieuwende impuls kunnen geven en ook ondersteuning verdienen. Wat is er gedaan/bereikt Ons actieloket kent een breed spectrum aan dienstverlening. Er worden immers direct vragen beantwoord, procedures besproken en belicht, maar ook worden veldbezoeken afgelegd, vergaderingen en overleggen bezocht en worden notities en zienswijzen geschreven. In totaal zijn er 85 vragen vanuit het actieloket beantwoord, hieronder vindt u een bloemlezing. Vraag en antwoord Zo zijn er vragen beantwoord over lichthinder van een uitkijktoren in de Beemster. Deze hinder werd veroorzaakt door een tennispark en had invloed op de omliggende natuur. Een andere vraag was hoe het zit het met ecologisch bermbeheer en schade aan o.a. orchideeën door onzorgvuldig beheer. N.a.v. deze vraag is er uitleg gegeven over de zorgplicht in de Flora- en Faunawet en over de gedragscode regulier onderhoud bermen. Maar ook zijn vragen van studenten in het kader van hun studie beantwoord, zoals over Laag Holland, en er is een interview geweest met als onderwerp ‘het Wieringerrandmeer’. Afstemming en overleg Er is afstemming geweest tussen milieufederaties en NBO met betrekking tot de overlast van laagvliegende vliegtuigen van Defensie. Het Project ‘Pilot Waterland’ is afgestemd met de Stichting Behoud Waterland. En er is samengewerkt met ‘Vrienden van het Gooi’ i.v.m. de werkconferentie Landelijk Gebied van de Provincie en het NBO. Er is overlegd met de gemeente Anna Paulowna, landbouwvertegenwoordigers en het Landschap Noord-Holland over de gewenste toekomstige ontwikkelingen in en rondom het Lage Oude Veer. Daarna is er op basis van de uitkomesten een overleg geweest over de mogelijkheden van landschapsversterking.

8

Zienswijzen en inspraak Een vraag van ‘Hou Marken Mooi’ heeft er onder meer toe geleid dat wij een pleidooi hebben gehouden bij het ‘Kenniscentrum Weidevogels’ voor een inzichtelijke opgave van de weidevogelcompensatie. In samenwerking met ‘Hou Marken Mooi’ hebben wij een zienswijze ingediend bij de gemeente Waterland over de MER (MilieuEffectRapportage) behorend bij het bestemmingsplan buitengebied Marken. We hebben een zienswijze m.b.t. het ontwerpbestemmingsplan ’t Zevenhuis (afgestemd met KNNV Hoorn, Bewoners Zwaagdijk-West)ingediend en n.a.v. onze zienswijzen is het bestemmingsplan aangepast. In onze zienswijze peilbesluit Zeevang is geconstateerd dat het peilbesluit niet getoetst is aan Natura 2000-doelen. Het Waterschap moest alsnog deze toetsing verrichten. We hebben ingesproken bij een commissie van de Gezondheidsraad over de relatie tussen gewasbestrijdingsmiddelen en de volksgezondheid. Bemiddeling MNH heeft bij HHNK er op aangedrongen dat het Groene Platform mee kan denken in het deskundigenpanel over de gevolgen van de kustversterking. Resultaat is dat de rol van de natuurclubs veel nadrukkelijker aanwezig is in het verdere proces. Naar aanleiding van een vraag vanuit KMZ over de stort van bagger in het Alkmaardermeer, heeft MNH KMZ in contact gebracht met een andere lokale groep die hier actief mee bezig is. Op verzoek van de Stichting VBIJ is meegedacht over de uitwerking van ecosysteemdiensten voor IImeer-Markermeer. Discussie en gesprek MNH heeft op uitnodiging actief deelgenomen aan een discussie van ‘Houd Zijpe Leefbaar’ over de Structuurvisie Petten. Op verzoek van HHNK heeft MNH lidorganisaties uitgenodigd voor een HHNK-discussiebijeenkomst over de Deltavisie. Daarbij heeft MNH zelf ook actief inbreng geleverd. Wij hebben onze verontrusting uitgesproken over de manier van dijkversterking bij Uitdam. Er is contact gezocht met relevante overheden en we hebben onze verbazing uitgesproken over de voorkeursvariant en alternatieven ingebracht. Er is een aantal malen contact geweest met ‘Behoud Natuur Fort Benoorden’ over herinrichting van het Fort. Ook met wethouder Baerwaldt van Velsen is gesproken over dit onderwerp. Met het bestuur van KNNV Hoorn zijn de mogelijkheden tot samenwerking besproken. In het kader van het onderzoek naar de veiligheid van afvalstort Nauerna hebben we een bijeenkomst voorgezeten met NV Afvalzorg en de Belangengroep Nauerna. Beleid in de praktijk Samen met ‘De Kwade Zwaan’ heeft er een boottocht plaatsgevonden in Waterland in Laag Holland. Centraal stond het behoud van de weidevogel. Een van de genodigden was gedeputeerde Jaap Bond. Op initiatief van de ‘Stichting Open Polders’ vond er een veldexcursie plaats in de Eilandspolder met deelname van o.a. Tweede Kamerleden van GroenLinks en de Partij voor de Dieren. Aspecten ten aanzien van natuurbehoud (o.a. Natura 2000) en planologie (uitbreiding van stallen e.d.) kwamen daar bij aan de orde. MNH heeft gereageerd op een vraag van de Gezondheidsraad over een onderzoek naar het gevolg van het spuiten van bestrijdingsmiddelen op landbouwpercelen. We hebben aangegeven dat vanwege de schadelijke effecten van imidacloprid voor bijen en voor de mens wij z.s.m. een verbod op dit type middelen bepleiten. Wij hebben ook via de media aandacht gevraagd voor de aanwezigheid van dit middel in de Noord-Hollandse oppervlaktewateren. Wij hebben ons standpunt gegeven over de mogelijke aanleg van een verharde baan op Vliegveld Hilversum. Door een gezamenlijke actie van meerdere milieu- en natuurgroepen is de gemeenteraad van Hilversum op haar oorspronkelijk standpunt blijven staan: geen verharding van de start/landingsbanen.

9

Nieuwe Binding MNH is van oudsher een vereniging met een unieke band met de lidorganisaties. De veranderende samenleving vraagt daarnaast om een nieuwe vorm van binding met groepen en individuen die zich losser hebben georganiseerd en niet de keuze voor bijvoorbeeld een verenigingsverband hebben gemaakt. Zeker op het gebied van duurzaamheid is er sprake van een grote behoefte aan informatie en het betrokken worden bij activiteiten. Dat geldt zowel voor burgers als bedrijven. Daarmee is er een groot reservoir van potentieel geïnteresseerden die benaderd kunnen worden door MNH. De Milieufederaties hebben al ervaring met actieve betrokkenheid van individuen en groepen bij het werk op verschillende thema’s, zoals de ‘Nacht van de Nacht’, ‘De Groene Peiler’ en andere campagnes, zoals ‘Zuinig op Ruimte’, ‘Gedragen Landschap’ en het ‘Klimaatstraatfeest’. Hierbij is de vorm van binding vaak kortdurend en themagericht. Het is zaak om voor deze binding nieuwe werkvormen te vinden. Wat is er gedaan/bereikt Zo is aan deelnemers aan de ‘Nacht van de Nacht’ gevraagd of zij breder betrokken zouden willen worden bij de inzet van MNH. Er zijn kaartjes uitgereikt met daarop in het kort de websitevermelding van MNH. Via nieuwe media als Twitter en Facebook is gepoogd mensen te verbinden aan MNH. Het resultaat is enigszins teleurstellend. Het inzetten van sociale media is geen garantie om een grote groep te binden. Dit aspect wordt geëvalueerd, intern en ook extern met andere milieufederaties om te komen tot een goed werkende aanpak.

Lokale luchtkwaliteit Hoewel de luchtkwaliteit de laatste decennia wel langzaam verbetert, zijn er in Noord-Holland nog diverse gebieden met een relatief slechte luchtkwaliteit. Vooral de regio Amsterdam en de regio’s IJmond en Schiphol scoren nog onvoldoende. Ter verbetering van de luchtkwaliteit is het van essentieel belang erop toe te zien (te monitoren) dat de maatregelen die toegezegd zijn in het Regionaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (RSL) ook daadwerkelijk uitgevoerd gaan worden. Aansluiting bij het beleid van de Provincie Conform Europese en nationale weten regelgeving wordt gewerkt aan de verbetering van de luchtkwaliteit in onze provincie. De provincie voert regie t.a.v. het beleid en de uitvoering daarvan in het kader van het Regionaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (Metropoolregio Amsterdam (Noordvleugel)). Wat is er gedaan/bereikt Aan het onderwerp luchtkwaliteit is ook in 2012 weer veel aandacht besteed. We hebben regelmatig bij bestuurders, de politiek en het grote publiek aandacht gevraagd voor de slechte luchtkwaliteit en aangedrongen op extra maatregelen. Ook hebben we gesproken met bewonersgroepen. Samen met de dorpsraad van Wijk aan Zee hebben wij zowel aan gedeputeerde Talsma als aan statenleden gevraagd om maatregelen t.a.v. de luchtkwaliteit in IJmond. Het betrof de plaatsing van extra meetpunten en regelmatig overleg over de gegenereerde gegevens. De provincie heeft inmiddels extra maatregelen opgelegd aan bedrijven en is een milieudialoog opgestart met bedrijven en gemeenten in de regio IJmond over dit onderwerp. Via onze nieuwsbrief is met enige regelmaat gecommuniceerd over de ontwikkeling van de luchtkwaliteit in de provincie. Onze achterban hebben wij attent gemaakt op de bijeenkomsten die Milieudefensie, de provincie Noord-Holland en de GGD organiseerden over de ontwikkeling van luchtkwaliteit in Amsterdam en Noord-Holland.

10

Coördinatie bedrijventerreinen West-Friesland In het werkplan 2011 waren uren opgenomen voor ‘Coördinatiepunt bedrijventerreinen West-Friesland’. Dit project is in het kader van deelname aan een project van Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord voor het Rijksprogramma ’Mooi Nederland‘ uitgevoerd. Voor dit project verrichtten wij in 2012 afrondende werkzaamheden. De ruime planning van bedrijventerreinen en het overschot en de verloedering van deze terreinen hebben groot effect op de kwaliteit van onze leefomgeving. MNH werkt nu samen met partijen uit de vastgoedwereld en met gemeenten aan het verkennen van mogelijke nieuwe werkwijzen. Aansluiting bij het beleid van de Provincie De provincie is als regisseur verantwoordelijk voor de behoefteramingen, de bovenlokale en regionale afstemming, versnelling van de herstructurering, het toezien op de uitvoering van de SER-ladder en het ruimtelijke ordeningsbeleid. Daarnaast ziet zij toe op het maatschappelijke draagvlak bij het opstellen van regionale programma’s. Wat is er gedaan/bereikt In West-Friesland is in 2012 een uniek samenwerkingsverband gevormd waarin zeven gemeenten de planning van bedrijventerreinen afstemmen en de herstructurering gezamenlijk aanpakken. Verrommeling wordt daarmee tegengegaan en ook de ruimtelijke kwaliteit wordt versterkt. In 2012 hebben we de eindrapportage opgeleverd.

Nacht van de Nacht 2012 De provinciale milieufederaties organiseren al een aantal jaren samen met Natuur&Milieu de landelijke ‘Nacht van de Nacht’. Bedrijven en overheden wordt gevraagd om die nacht (eind oktober) hun lichten te doven. Vele maatschappelijke organisaties organiseren die nacht speciale activiteiten om de waarde van de oerkwaliteit ‘duisternis’ breed onder de aandacht te brengen. Het aantal personen en organisaties dat aan deze Nacht van de Nacht deelneemt, groeit nog ieder jaar. Aansluiting bij het beleid van de Provincie Zowel in het coalitieakkoord als in het Provinciaal Milieubeleidsplan als in de Structuurvisie wordt gesproken over energiebesparingen en over het beschermen van een aantal kenmerkende zeer open, donkere en stille gebieden op provinciale schaal. De provincie financiert MNH deels op dit onderwerp, de andere benodigde middelen komen vanuit gelden van de twaalf milieufederaties vanuit de PCL. Wat is er gedaan/bereikt Zoals ook in voorgaande jaren zijn gemeenten en deelnemende organisaties uitgenodigd. De ‘Nacht van de Nacht’ was ook in 2012 weer een groot succes: er waren iets meer excursies en evenementen dan in 2011 (45 tegenover 43), met ongeveer hetzelfde aantal deelnemers(2500). Rondom de publicatie van de duisterniskaart van de Provincie is tijdens de Nacht van de Nacht een evenement georganiseerd bij Tata Steel. Hierbij is aandacht gegenereerd voor het initiatief van Tata Steel om duurzame verlichting als prioriteit op te nemen in het beleid en de bedrijfsvoering. Tijdens het evenement hebben Tata Steel en MNH aangekondigd samen te gaan werken aan duurzame verlichting in de regio. Over deze activiteiten zijn twee artikelen in het NHD verschenen.

11

Vergunningverlening en handhaving Van oudsher ziet de Milieufederatie erop toe dat in het kader van vergunningverlening de wettelijke nationale en Europese regelgeving wordt toegepast en dat deze ook op een adequate manier wordt gehandhaafd. Wij monitoren hiermee de implementatie van bestaande beleid en weten regelgeving. Nog te vaak constateren wij dat hier niet altijd aan voldaan wordt. Nog steeds worden niet in alle gevallen de beste technieken ter bescherming van het milieu voorgeschreven,op basis van de voorschriften van de Wet Milieubeheer. De Wet Milieubeheer is vanaf oktober 2010 overgegaan in de Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht (WABO). Het niet voldoen aan deze wettelijke regelgeving en/of inadequate handhaving leidt tot onnodige milieubelasting, energieverspilling en aantasting van leefomgevingskwaliteit. Met het toezien op een adequate vergunningverlening en met handhaving wordt onnodige milieubelasting voorkomen. Wij hopen dan ook, door bedrijven en het voor de vergunningverlening bevoegd gezag te informeren, milieuwinst te behalen. Van onze betrokkenheid moet ook een inspirerende werking uitgaan. Aansluiting bij het beleid van de Provincie De Provincie gaat de vergunningverlening en handhaving verbeteren op basis van de Wet Milieubeheer (PMP 2009-2013). Wat is er gedaan/bereikt Dit jaar zijn we in het kader van de vergunningsverlening vooral pro-actief te werk gegaan. Dit heeft erin geresulteerd dat een aantal bedrijven onze punten heeft meegenomen in de vergunningaanvraag. Voorbeelden zijn: AEB, die wij hebben gevraagd om strengere emissie-eisen op te nemen en Den Helder Airport dat aanvullende voorschriften heeft opgenomen in de vergunning. Ook hebben wij actief bijgedragen aan mediationgesprekken met het Circuit Zandvoort en omwonenden, gemeente en provincie over de extra geluiddagen voor het circuit Zandvoort. De gesprekken hebben geleid tot een verbeterde verstandhouding, meer begrip, duidelijker handhaving en een betere klachtenbehandelingsuitwisseling. Bovendien neemt het circuit n.a.v. de nieuwe vergunning extra geluidsmaatregelen. Met NUON is een intentie-overeenkomst afgesloten over de duurzaamheidscriteria die gebruikt zullen worden bij de inzet van biomassa in de Hemwegcentrale. Dat betekent dat er alleen hout uit duurzaam beheerde bossen gebruikt mag worden, dat er minimaal 70% CO

2 -reductie moet zijn door inzet van biomassa i.p.v. kolen (waarbij

rekening is gehouden met het vervoer en de verwerking van de biomassa. Bovendien is er onafhankelijke monitoring van de gemaakte afspraken.

Vismigratiekaart en website vismigratie Noord-Nederland In navolging van de ‘Vismigratiekaart Groningen’, gemaakt door Natuur- en Milieufederatie Groningen, is een ‘Vismigratiekaart Waddenzee’ gemaakt door de betreffende milieufederaties(Noord-Holland, Friesland, Groningen en Noord-Drenthe). Dit was onderdeel van het Waddenfondsproject ‘Ruim baan voor vissen in het Waddengebied’. Initiatiefnemers van dit project zijn de gezamenlijke waterschappen in Noord Nederland, financieel mede ondersteund door Provincie Noord-Holland. De Milieufederatie Groningen trok dit project, de Milieufederatie Noord-Holland leverde input voor het gebied van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. De uitvoering was in 2011 en 2012. Wat is er gedaan/bereikt Voor dit project is een database aangelegd met al aanwezige kennis en kennis die werd opgedaan tijdens het project. De database dient als basis voor een interactieve kaart op internet. De website dient als kennisportaal en is aan de voorkant ingericht voor het publiek. De achterkant wordt ingericht als kennisdatabase voor overheden en beheerders met wie kennis kan worden gedeeld.

12

Thema: Strategische keuzes en verkenningen

Vrije ruimte Zoals elk jaar is niet met zekerheid te zeggen welke onderwerpen in het komende jaar actueel zullen worden. In onze werkbegroting is daarom ruimte gereserveerd. Deze ’vrije ruimte’ wordt ingezet op onderwerpen die gedurende het jaar om aandacht en positionering vragen. MNH volgt ontwikkelingen op de voet en selecteert onderwerpen op relevantie voor milieu en landschap. In 2012 waren de strategische onderwerpen: de zoetwatervoorziening, de relatie stad-platteland, de voedselvoorziening en de krimp van de bevolking. Dit laatste onderwerp is komen te vervallen omdat het geen speerpunt van beleid werd voor gemeenten en provincie. Aansluiting bij het beleid van de Provincie In 2012 is door de provincie hard gewerkt aan het laten verschijnen van nieuwe beleidsstukken. Dat was te verwachten. De nieuwe gedeputeerden hebben zich in het najaar van 2011 goed ingewerkt in hun dossiers en wilden de inhoudelijke agenda bepalen voor hun resterende termijn van ruim drie jaar. het meest opvallend is geweest de drastisch andere koers van GS op het dossier: “Wind op Land”. Een keuze die moest worden vertaald naar een aangepaste/nieuwe Structuurvisie. Daarnaast heeft de sterke decentralisatie van taken richting provincies en gemeenten tot verandering geleid. De provincie moet immers een belangrijker rol gaan vervullen t.a.v. de Ruimtelijke Ordening m.n. in het buitengebied, zowel wat betreft natuur (EHS) en landschap. Wat hebben we gedaan/bereikt De ontwikkelingen rond het Wieringgerrandmeer zijn nauw gevolgd en er zijn gesprekken geweest met de initiatiefnemer ‘Wierings Beraad’. MNH heeft meegedacht over de positionering van het ‘Wierings Beraad’ na het afblazen van het Wieringerrandmeer. Met de fractievoorzitter van GroenLinks zijn enkele thema’s doorgesproken. Centraal in de discussie stond het beleid van de provincie ten aanzien van Wind op Land. In gesprek met de provinciale projectleider van het programma ‘de Kop van Noord Holland’ is gesproken over de inzet van MNH. Er is een werkbezoek georganiseerd voor gedeputeerde Talsma. Centraal stonden aan de Haven van Amsterdam gerelateerde vraagstukken zoals het geurbeleid, de havenontwikkeling (groei?)en de luchtkwaliteit van IJmond in relatie tot TATA-steel en de discussie over de toekomst van de vuilstort Nauerna. We hebben gereageerd op de tussentijdse evaluatie van het Provinciaal Milieubeleidsplan (Midterm review) en aanbevelingen aan Statenleden gedaan over wat er in onze ogen de komende jaren op milieugebied moet gebeuren. Dit hebben we gedaan in de vorm van een soort milieu-agenda. Veel van onze suggesties zijn overgenomen Op verzoek van de provincie is op ambtelijk niveau inbreng geleverd voor de midtermevaluatie Provinciaal Waterplan 2010-2015.

Verkenning: Zoetwatervoorziening In droge zomers heeft het westen van Nederland, vooral de noordwestkant, het grootste neerslagtekort. Bovendien neemt de verdamping van oppervlaktewater met 15 à 30% toe. In het kader van de klimaatverandering is de toekomstige zoetwatervoorziening een belangrijk onderwerp. In Noord-Holland betreft het meerdere kwesties, zoals verzilting, peilhandhaving, functiefacilitering, ecologisch gezond water, volksgezondheid. Zoetwatervoorziening is één van de deelprogramma’s van het nationale Deltaprogramma. Daarnaast is het een belangrijk thema voor waterschappen. Zo werkt HHNK momenteel een Deltavisie (2011), en daarna een Deltaplan (2012) en Deltaprogramma (2013) uit. MNH speelt een belangrijke rol bij de communicatie naar de burger. Aansluiting bij het beleid van de Provincie De Provincie werkt aan een visie op waterrecreatie en ziet water als belangrijke economische drager. In dit kader krijgen we te maken met zoetwaterbeheer, kustversterking en het tegengaan van de verrommeling in het landschap. Het is daarom van belang een samenhangend beleid te formuleren.

13

Wat is er gedaan/bereikt In het kader van de verkenning heeft MNH actief inbreng gehad in het bestuurlijk overleg over de zoetwatervoorziening in West-Nederland. Naar aanleiding van dit debat en de landelijke positionering van natuurorganisaties is door ons een verdere analyse van het vraagstuk gemaakt in een apart document. Wij waren in deze verkenning in eerste instantie m.n. gericht op recreatie, maar er is ook het nodige gaande op gebied van natuur. Zo wordt vanuit de Coalitie Natuurlijke Klimaatbuffers ook een uitwerking gemaakt op dit onderwerp. Naar aanleiding van de ‘Big Jump’ (zie verderop) is in de communicatie een link gelegd met onderwerp zoetwatertekort. Het zoetwatertekort wordt in de nabije toekomst een belangrijk thema. Het gebruik van gebiedseigen water wordt belangrijk. In een artikel dat geplaatst is in het NHD geeft MNH dat samen met het waterschap aan. In een ambtelijk overleg met PNH zijn de mogelijke rollen van MNH verkend. Vanuit de Coalitie Natuurlijke Klimaatbuffers, waarop MNH is aangehaakt, is een position paper over zoetwatervoorziening geschreven dat een kapstok vormt voor de inzet van MNH. Aan de hand van deze position paper is met HHNK gesproken over verdere invulling van ons werkplan 2013. Tot slot is er door MNH actief deelgenomen aan het bestuurlijke regiodebat ‘Zoete kansen in de polder’.

Verkenning Stad-landrelaties: voedsel Voedsel vormt een belangrijke schakel tussen stad en platteland. De stad kan niet bestaan zonder de voedselproductie van het platteland. We zien dat het thema ‘voedsel’ steeds prominenter wordt in maatschappelijke discussies. De Milieufederatie wil samen met andere partijen die zich richten op voedsel, nadenken over het ontwikkelen van regionale voedselstrategieën. Daarbij is voor MNH vooral belangrijk dat de aspecten milieu- en ruimtebeslag en de aantrekkelijkheid van productielandschappen een plek krijgen. Daarnaast kan de Milieufederatie de vele lokale initiatieven op dit onderwerp ondersteunen, bijvoorbeeld door ze samen te brengen en elkaar te laten inspireren, maar ook door ze te helpen bij de lokale aanpak en uitwerking. Aansluiting bij het beleid van de Provincie De Provincie gaat de Agriboard verder uitbouwen en beoogt daarbij een ketenbenadering. Hierin is inbreng vanuit de belangen van natuur, milieu, het landschap en de stedeling van groot belang, zodat kruisbestuiving plaats gaat vinden tussen de agrarische sector en andere belangengroepen uit de samenleving.Ook wil de provincie onderzoeken op welke manieren zij een rol kan spelen bij biologische landbouw en streekproducten. Wat is er gedaan/bereikt In een aantal overleggen is dit onderwerp verkend met boer Paul Bos, het LEI en gedeputeerde Bond. Ons doel was om de stad-land relaties te versterken door het ‘boodschappenlijstje’ van de stedeling (Amsterdammer) als uitgangspunt te nemen voor verduurzaming productielandschappen rond Amsterdam. Ons idee daarbij was om in drie verschillende gebieden (Laag Holland, Amstelland en Haarlemmermeer) met pioniers deelprojecten uit te werken. Gedeputeerde Bond heeft er voor gekozen dit onderwerp vooral op metropoolregioniveau aan te pakken en niet via lokale initiatieven. De provincie heeft vervolgens MNH gevraagd mee te denken over het Green Finance Lab met als insteek het onderwerp stad-land-relaties en voedsel. In de GFL wordt nagedacht over nieuwe financieringsmogelijkheden voor het Metropolitane landschap. De GFL richt zich voor een belangrijk deel op kapitaalvoorziening, onze insteek in de voedselstrategie biedt mogelijkheid om ook te kijken naar kansen van ‘meervoudige waardecreatie’. Aanvankelijk zou de bijeenkomst in 2012 worden belegd, maar deze werd verschoven naar 2013. MNH zal hiervoor een workshop over verbreding landbouw / voedselstrategie voorbereiden.

Verkenning: krimp van de bevolking Krimp van de bevolking is in diverse delen van Oost-, Noord- en Zuid-Nederland een probleem. In Noord-Holland speelt dit probleem in de Noordkop. Een afnemende bevolking zorgt voor een teruglopend voorzieningenniveau en zo kan een neerwaartse spiraal ontstaan. Dit onderwerp stond in de schijnwerpers toen ons beleidsplan werd geschreven. In een later stadium bleek deze krimp zowel bij de provincie als in de NK zelf laag op de agenda te staan een. In 2012 hebben wij hier geen tijd meer in geïnvesteerd

14

Thema Duurzame Randstad

De Metropoolregio Amsterdam (MRA) is een van de economische krachtpatsers van Nederland. Schiphol, de haven, de Zuidas: Hier draait de motor van Nederland het hardst. Verkeer en bouwdrift zijn krachten die de regio vorm geven. In een dergelijk krachtenveld is voldoende aandacht voor natuur, milieu en landschap noodzakelijk. Naast de aandacht voor deze beleidsvelden werken we ook aan een integrale benadering. In het kader van de duurzame Randstad komen diverse deelonderwerpen aan de orde.

Rijk-Regioprogramma Amsterdam-Almere-Markermeer (RRAAM) In 2010 startte een proces om te komen tot planvorming over de ‘schaalsprong Almere’. Doelstelling was een drievoudige schaalsprong: wonen, mobiliteit en natuur. MNH is vanaf het begin bij dit proces betrokken in het maatschappelijk platform. Na deze eerste fase is een vervolgfase van start gegaan onder de noemer RRAAM: Rijk-Regioprogramma Amsterdam-Almere-Markermeer. Wij richten ons vooral op de beoogde bouw van 150.000 woningen. MNH wil dat er een verstandig debat wordt gevoerd over hoeveel woningen er moeten worden gebouwd in de Metropoolregio Amsterdam en vervolgens over wáár die kunnen worden gebouwd. Dat betekent dat in de planvorming ook andere mogelijke woningbouwlocaties serieus meegenomen worden dan je diract verwacht, zoals de Westflank van de Haarlemmermeer, de Zaan- en IJ-oevers maar ook locaties meer naar het noorden van Noord-Holland zoals Alkmaar. Natuur en landschap hebben een volwassen positie in de eindafwegingen. In 2012 is het maatschappelijk RRAAM-werk tot een standpuntbepaling gekomen. Afhankelijk van de ontwikkeling van sociaaleconomische factoren van Almere, van de woningmarkt de ontwikkeling van knooppunten rond stations en de ecologie van het Markermeer-IJmeer kan besluitvorming plaatsvinden over de volgende te nemen stappen. Op deze wijze ontstaat een groeirichting van de metropool die telkens kan worden bijgesteld, gestopt of worden versneld. Het advies wordt aan het begin van 2013 aan de minister gepresenteerd. Wat is er gedaan/bereikt Het belang van natuur en landschap (openheid!) is stevig onder de aandacht gebracht en meegenomen in de opzet MKBA en de stellingname door RRAAM-werk richting kabinet. Er is gehamerd op het belang van de beoordeling van de maatschappelijk waarde van de IJMeerverbinding binnen het kader van het infranetwerk van de gehele MRA en dus niet als verbinding tussen A’dam en Almere. Door de Zuidelijke variant serieus te laten meedoen in de variantenstudie van het Rijk is bereikt dat de keuze niet alleen gaat over Hollandse Brug en de IJmeerverbinding via IJburg. Dit kan kansen bieden voor de openheid van het IJMeer. Door de lobby RRAAM-werk en nadrukkelijk ook de inzet van MNH is deze variant boven tafel gebleven. Er is steeds aandacht gevraagd voor de opties van woningbouw buiten het studiegebied van RRAAM. Ook het belang van de wensen van de woonconsument is onderstreept. Dit is breed herkend door RRAAM-werk en klinkt ook door in ons advies richting Kabinet. Besluitvorming was nog niet expliciet aan de orde. Wel is ervoor gezorgd dat alle (voor ons interessante) opties nog meedoen. En er is voor gezorgd dat we niet in een soort fuik van een gewenst eindbeeld van de gemeente Almere zijn gezwommen.

15

Adviescommissie PLABEKA In 2007 startte de gezamenlijke campagne “Zuinig op Ruimte” van de twaalf Milieufederaties en Natuur&Milieu. Wij stonden toen nog tamelijk alleen in onze strijd tegen de verrommeling van het landschap waarbij vooral de aanleg van overbodige bedrijventerreinen een in het oogspringende kwestie was. Sindsdien is de markt voor bedrijventerreinen en kantoren drastisch veranderd, vooral vanwege de gewijzigde economische situatie. Gemeenten moeten leren op een andere wijze met hun grondexploitatie om te gaan: uitgifte van grond voor de bouw van kantoren en bedrijfspanden is niet meer de kurk waar een gemeentebegroting op kan drijven. Wij staan een effectieve rem op de verdere ontwikkeling van kantoren- en bedrijventerreinen voor, zodat open ruimte wordt gespaard. Bij het herinrichten van terreinen die niet meer voldoen als locatie voor bedrijven en kantoren, beziet MNH nadrukkelijk ook de mogelijkheden voor binnenstedelijke woningbouw. Wat is er gedaan/bereikt MNH heeft aan diverse deelopdrachten meegeschreven. Zo hebben wij mede het ‘Concept Ruilverkaveling’ uitgewerkt waarbij een basisdocument is opgesteld over ontwikkelingen en (financierings-)mogelijkheden van ruilverkaveling. Na bespreking en vaststelling is gezocht naar locatie(s) om dit concept in de praktijk te gaan brengen. Tevens hebben we over de inrichting van bedrijventerreinen geadviseerd. De koers die het advies voorschrijft, is een een volledige, maar noodzakelijke, cultuuromslag bij alle betrokken spelers. Het gaat om het duurzaam inrichten van, vooral, bestaande bedrijventerreinen, waarbij de vraag van de gebruiker centraal dient te staan en vooral moet worden gefocusd op bestaande “krachtlocaties”. De overheid moet niet meer ontwikkelen maar de duurzame planning en het behoud van de kwaliteit van de openbare ruimte als kernverantwoordelijkheden gaan zien. Marktpartijen moeten af van de primaire inzet op nieuwbouw maar juist inzetten op het ontwikkelen en behouden van de topkwaliteit op bestaande locaties.

Duurzaam Noordzeekanaalgebied Het Noordzeekanaalgebied (NZKG) is een economische levensader in de Noordvleugel. Er is een stevige havengebonden economie en zware industrie die zich langs het water wil blijven ontwikkelen. Er zijn woningbouwopgaven aan de oevers van het IJ en de Zaan, recreatie krijgt zijn plek in wat (nu nog) de Rijksbuffer Amsterdam-Haarlem is en de Stelling van Amsterdam blijft een prominente plaats innemen. Aansluiting bij het beleid van de Provincie De Provincie Noord-Holland is een visieproces NZKG 2040 gestart waarbij wordt gezocht naar de beschikbare ruimte voor havenontwikkeling maar niet alleen daarom. In dit visietraject gaat het ook om het vinden van ruimte voor woningbouw, recreatie, enz. Het gaat er om het Noordzeekanaalgebied zo te ontwikkelen dat wonen, werken en recreëren op een gezonde manier samen (blijven) gaan en de internationale concurrentiepositie van de Metropoolregio Amsterdam versterkt wordt. Dat betekent dat er keuzes voor de toekomst moeten worden gemaakt waar nieuwe havenontwikkeling maar ook waar nieuwe woningbouw moet plaatsvinden. Het Masterplan volgt het provinciale visieproces. Wat is er gedaan/bereikt Met de Provincie is op een aantal momenten afstemming geweest over de wijze waarop de provinciale visie tot stand zou moeten komen en hoe lokale ondernemers, bewoners en belangenorganisaties aan het proces konden deelnemen. Over de vorm van het participatietraject hebben we geadviseerd. Er is een succesvol werkbezoek geweest van gedeputeerde Talsma aan het NZKG waarbij wij hem hebben gewezen op diverse vraagstukken op het gebied van de ruimtelijke ordening en op de milieuvraagstukken in deze regio. Daarnaast liggen er allerlei woningbouwopgaven voor dit gebied tezamen met hoge ambities om de economische potenties van dit gebied verder te optimaliseren. We hebben gevraagd om een goede integrale afweging waar ook maatschappelijke organsiaties, innovatieve ondernemers en bewoners intensief bij betrokken worden. Verder hebben we met Kontakt Milieubeheer Zaanstreek aan de hand van een “Geurneuzenkaart” laten zien dat er in het NZKG nog steeds sprake is van stankhinder. Samen met omwonenden van de

16

stortplaats en de directeur van NV Afvalzorg hebben we de ter plekke de discussie gevoerd over de plek van de stortplaats in relatie tot de leefbaarheid rondom de stortplaats.

17

Schiphol Schiphol drukt een grote stempel op het huidige leefklimaat in Noord-Holland. Niet alleen ondervinden veel omwonenden overlast van het vliegverkeer, maar ook het verkeer op de grond van en naar Schiphol zorgt voor veel milieudruk. Het directe en indirecte ruimtebeslag (o.a. het beperkingengebied) van Schiphol is enorm (ruim 400 km2). De Milieufederatie Noord-Holland vindt dat de huidige milieuoverlast van Schiphol teruggedrongen moet worden en dat het directe en indirect ruimtebeslag van Schiphol verminderd moet worden. Schiphol zal zich moeten transformeren naar een compacte, duurzame luchthaven. Wij wilden dit jaar ideeën voor een compacte en duurzame luchthaven actief inbrengen in de Structuurvisie Mainport Amsterdam Schiphol Haarlemmermeer (SMASH), maar deze structuurvisie is door allerlei oorzaken vertraagd en is in 2012 niet verschenen. We hebben dit jaar dit onderdeel van het werkplan dan ook geschrapt. Wel zijn ontwikkelingen aangaande Schiphol bijgehouden en hebben wij contact gehouden met onze Schipholgroepen. Het onderdeel van het werkplan waarin gekeken wordt of er interessante energie-koppelingen te maken zijn met bedrijven in de omgeving van Schiphol, is opgepakt in het kader van het warmtenet Haarlemmermeer.

Toekomst Laag Holland Laag Holland is een waardevol landschap ingeklemd tussen de stedendriehoek Alkmaar, Hoorn en Amsterdam. Het is een landschap met nationale allure. Behoud en versterking van kernkwaliteiten van het landschap is de inzet van vele vrijwilligers en ondernemers in het gebied, evenals van de gebiedspartners in het uitvoeringsorgaan Laag Holland. Voor behoud en versterking van het veen en de veen(weide)natuur zijn heldere beleidskeuzen noodzakelijk. Het op elkaar blijven stapelen van beleidsdoelen is niet de weg die tot een duurzame toekomst leidt. Met een terugtredende rijksoverheid en met lagere beheersbudgetten wordt dit vraagstuk alleen nog maar prangender. De Milieufederatie Noord-Holland beschouwt Laag Holland als één van haar topprioriteiten. Het is daarom dat we participeren in de Stuurgroep en het kernteam Laag Holland en deelnamen aan de Conferentie Strategische Heroriëntatie Landelijk Gebied en nog deelnemen in de Pilot Waterland. Wat is er gedaan/bereikt In de Stuurgroep Laag Holland is een bestuurlijk-politieke discussie gestart als deel van een scenariostudie en een MKBA (Maatschappelijke Kosten Baten Analyse). Het MKBA geeft inzicht in en perspectieven op een duurzame toekomst van het veenweidelandschap en de veenweidenatuur. MNH heeft met grote betrokkenheid het tot stand komen van het MKBA begeleid. MNH heeft een brochure uitgebracht over de toekomst van de veenweidenatuur, passend in de discussie over de agenda groen, de beheerarme natuur, de visie Laag Holland en het vervolgonderzoek van de provincie over de toekomst van de veenweiden. Op een discussieavond in het Oostzanerveld bleek dat provincie en Milieufederatie op één lijn zitten met betrekking tot het belang van veenbehoud voor Noord-Holland. We hebben deelgenomen aan de kerngroep en de stuurgroepoverleggen als partner van het uitvoeringsorgaan Laag Holland. Wij hebben bovendien de statencommissievergadering over de agenda NRL bijgewoond (thans agenda Licht op Groen). MNH heeft een zienswijze ingediend op de wijziging van de provinciale ruimtelijke verordening waarin de rol van de provincie verder is verzwakt. We hebben de statencommissievergadering over de Ruimtelijke Verordening bijgewoond en hebben deelgenomen aan de bestuurlijke conferentie over de strategische heroriëntatie van het landelijk gebied.

Waterlands Wonen Eind 2009 kwamen de toenmalig gedeputeerde RO en de toenmalige minister van VROM tot overeenstemming over het feit dat bij wijze van pilot in de rijksbufferzone Amsterdam-Purmerend een aantal woningen mocht worden gebouwd. Voorwaarde was dat die woningen een financiële bijdrage zouden leveren aan het financieren van het recreatieve aanbod in de rijksbufferzone. Een groot deel van die woningen wordt gebouwd in de wijk Lange Weeren (740) bij Edam-Volendam. Daarnaast mochten op de locatie Bennewerf op Marken 35 woningen worden gebouwd en tenslotte nog 100 woningen, verspreid over Waterland. Dit werd de pilot Waterlands Wonen.

18

Wat is er gedaan/bereikt MNH heeft overleg gehad met gedeputeerde Talsma over de rol van MNH in de Pilot Waterland. Bij het overleg over de 100 woningen in het landelijk gebied nam MNH deel aan het kwaliteitsteam. We hebben een notitie gemaakt over procesrandvoorwaarden en inhoudelijke randvoorwaarden op basis waarvan onze betrokkenheid in de Pilot kan worden gerechtvaardigd. Wij hebben input geleverd voor de visie ‘Pilot Waterland’ in de vorm van twee notities; de een handelde over de relatie van de visie met de regeling ‘Ruimte voor Ruimte’. De andere notitie ging over de gewenste werkwijze van het kwaliteitsteam. Beide notities hebben de provincie geholpen een visie te bepalen, ook in het overleg met de gemeenten binnen het Pilotgebied Waterland. Op Marken heeft MNH een weidevogelinformatieavond op de boerderij van de familie Terlouw georganiseerd. De bewoners van Marken konden kennis maken met het weidevogelbeheer op deze boerderij. MNH en Stichting 'Veehouder op Marken' namen het initiatief voor deze informatiebijeenkomst.

Ave Natura Ave N@tura 2000! is een programma van de gezamenlijke milieufederaties voor het creëren van draagvlak voor en een hogere kwaliteit van de Natura 2000-beheerplannen. Doelen van dit programma zijn: - opnieuw - creëren van draagvlak, het maken van integrale beheerplannen en tijdige realisatie van beheerplannen. In 2011 en 2012 richtte de Milieufederatie Noord-Holland zich wat betreft dit programma vooral op de veenweidegebieden in Laag Holland. Dit sluit aan bij de discussie die vanuit de Stuurgroep Laag Holland is geïnitieerd over de toekomst van de veenweidegebieden. Wat is er gedaan/bereikt Om een bijdrage te leveren aan de discussie over de toekomst van de veenweidegebieden en breed draagvlak te bereiken is de veenweidenbrochure tot stand gebracht.

Duurzame Randstad: Politiek/bestuurlijke netwerken Een open en goede relatie met bestuurders en politici is van groot belang voor de realisatie van onze doelen en activiteiten t.a.v. ‘Duurzame Randstad’. Daartoe onderhoudt MNH hechte en zakelijke relaties met bestuurders, raads- en statenleden en hun fracties, nemen we deel aan relevante advies-, bestuurs- en overlegorganen en adviseren wij op diverse onderwerpen. Wat is er gedaan/bereikt MNH heeft gesproken met wethouder Linnekamp van Zaandam over duurzame ontwikkeling t.a.v. het Noordzeekanaalgebied. Er is een advies uitgebracht aan het sectorhoofd van de provincie over het betrekken van de inwoners van Wijk aan Zee bij de zorg over de luchtkwaliteit en de gezondheid en de rol daarin van vooral TATA Steel. Op verzoek van de gemeente Zaanstad is geadviseerd over het conflict rondom de uitbreiding van de Afvalstort Nauerna.

Duurzame Randstad - Strategische allianties Eenzelfde aanpak als bij de inzet in politiek/bestuurlijke netwerken is van belang wil men serieus genomen worden door andere partijen. Daarom zoeken we de samenwerking met marktpartijen en met provinciale milieufederaties in andere provincies. Wat is er gedaan/bereikt Met het havenbedrijf en de directeur van Milieucentrum Amsterdam (de Gezonde Stad) is gesproken over een nieuwe vorm van samenwerken. De trekkers (provinciën en de regio NZKG) van het project Toekomst NZKG hebben we advies gegeven over hoe het maatschappelijk veld intensiever zou kunnen worden betrokken bij de visie- en planvorming. Ook is deelgenomen aan SHARE Haarlemmermeer. Dit is een netwerk-event voor duurzaam ondernemen in de Haarlemmermeer.

19

Thema Kust

De Noordzeekust met zijn kustzee, strand, duinen en binnenduinrand is één groot, samenhangend en onmisbaar natuurgebied. De Milieufederatie wil zich inzetten voor een integrale ontwikkeling van de kust en dat kan alleen in samenhang met de ontwikkelingen in het achterland. Samen met de Tbo’s kunnen wij inbreng leveren bij de zonering in de kuststrook: waar passen drukke activiteiten en waar rust en ruimte? Wij zien dat er veel sectoraal gedacht wordt: recreatieondernemers willen de recreatiesector versterken, terreinbeheerders willen de natuur beschermen, Den Helder denkt vooral aan de ontwikkeling van de stad (haven), etc. MNH probeert de integrale benadering in het nadenken over een integrale gebiedsontwikkeling te verankeren.

Input voor het Deltaprogramma MNH is gevraagd om bouwstenen aan te dragen voor de ‘strategische agenda kust’ van de provincie Noord-Holland. Daartoe participeren wij mede namens andere Noord-Hollandse natuur- en milieuorganisaties in het proces om te komen tot de uitwerking van de in februari 2011 vastgestelde agenda. De strategische agenda is de input die de Provincie eind 2011 moest leveren t.b.v. het Nationale Deltaprogramma, deelprogramma kust. De Provincie heeft aangegeven in 2012 voor een aantal opgaven in 2012 meer gebiedsgericht op zoek te gaan naar oplossingsrichtingen. Daar draagt MNH graag aan bij. De gezamenlijke Noord-Hollandse natuur- en milieuorganisaties geven prioriteit aan de uitwerking van de volgende thema’s: 1) (Grootschalige) dynamisering (het meer laten stuiven van zand, ofwel de natuur zelf het werk laten doen) als integrale aanpak voor veiligheid én natuur. 2) zonering als middel om de verschillende functies tot hun recht te laten komen, zoals het tegengaan van negatieve effecten van recreatiedruk op natuur. 3) Integrale gebiedsontwikkeling: ontwikkelingen zo vorm geven dat natuur en landschap er op vooruit gaan. Aansluiting bij het beleid van de Provincie De Provincie Noord-Holland is, als gezegd in het kader van het Deltaprogramma bezig met de uitwerking van de Strategische Agenda Kust. In deze agenda is aandacht voor veiligheid (zandsuppleties), ruimtelijke kwaliteit, natuur en recreatie&toerisme. De provincie is een project, gericht op de kustplaatsen gestart, dat is vastgelegd in de Structuurvisie. De Provincie beoogt hiermee de kustplaatsen aan de Noordzee met behoud en versterking van hun identiteit verder te ontwikkelen tot bestemmingen van (inter)nationale allure. Wat betreft de natuuropgave: er worden beheerplannen voor Natura 2000-gebieden opgesteld. Wat is er gedaan/bereikt Er is actieve inbreng geleverd in de regionale bijeenkomst van het ‘Deelprogramma Kust’ van het Deltaprogramma; Voor het bestuurlijk overleg ‘Strategische Agenda Kust’ d.d. 15 maart 2012 is een consultatieronde bij de betrokken natuur- en milieuorganisaties gehouden. Deze consultatieronde leidde tot een veelheid aan commentaar. De strekking hiervan was van dien aard dat MNH voorafgaand aan het bestuurlijk overleg een brief aan de gedeputeerde heeft gestuurd, waarop voorafgaand aan het bestuurlijk overleg de volgende afspraken zijn gemaakt: 1) er komt een werkbijeenkomst voor PNH en natuurorganisaties over dynamisch kustbeheer; 2) PNH verzorgt inhoudelijke teksten over de natuurwaarden van het kustgebied en de beleidsmatige context van Natura 2000; 3) MNH zal een workshop organiseren rond zonering in het kustgebied. MNH heeft genoemde werkbijeenkomst met PNH en natuurorganisaties over de Strategische Agenda kust georganiseerd. In deze bijeenkomst is het natuurbelang in de strategische agenda in de breedte en in detail doorgenomen met een accent op de betekenis van en randvoorwaarden voor dynamisch kustbeheer. De inbreng van de natuurorganisaties is door de Provincie op een herkenbare manier verwerkt in de ‘Strategische Agenda Kust’. Actieve inbreng is geleverd in een bijeenkomst van het Overlegorgaan ‘Infrastructuur en Milieu (OIM)’ over de 40% versie Nationale Visie Kust. Hoofdlijnen van de inbreng: het belang van dynamisch kustbeheer, de noodzaak van een integrale visie voor het strand,

20

het aanbod van de landelijke coalitie klimaatbuffers om voor het onderwerp kust een uitwerking te maken en concrete projecten aan te dragen. Er is actieve inbreng geleverd in het Integratieatelier Kustkwaliteit over ecologie, met name op het vlak van dynamisch kustbeheer. Namens de Coalitie Natuurlijke Klimaatbuffers is inbreng geleverd in een landelijke bijeenkomst over ‘gebruik zachte kust’, en o.a. gesproken over ontwikkelkansen van een zachte kust, kansen / belemmeringen N2000, en het creëren van draagvlak voor dynamisch kustbeheer. Verder is deelgenomen aan de landelijke kennisbijeenkomst over dynamisch kustbeheer georganiseerd door STOWA. Een brochure over dynamisch kustbeheer is uitgewerkt (verschijnt voorjaar 2013). MNH levert de trekker voor het schrijven van een ‘position paper Kust’ voor de Coalitie Natuurlijke Klimaatbuffers (CNK). In dit position paper is de visie van de Noord-Hollandse natuurorganisaties op dynamisch kustbeheer verwerkt.

Duurzame kustgebiedsontwikkeling kustgebied Kop van Noord-Holland In 2012 was het plan om ons te focussen op het kustgebied in de Kop van Noord-Holland. Hier zien wij niet alleen relaties met andere beleidsvelden maar ook de zorgen die leven bij mensen, bij ondernemersorganisaties en bestuurders in het gebied. In het gebied direct achter de smalle kuststrook ten zuiden van Den Helder liggen kansen voor de versterking van natuur, landschap, toerisme en werkgelegenheid. Hier willen wij met bewoners en gebruikers van het gebied verkennen hoe de kwaliteit van dit gebied versterkt kan worden.

Wat is er gedaan/bereikt In goed overleg met de provincie is besloten hieraan geen verder vervolg te geven. Voordat dit besluit was genomen is wel enkele malen meegepraat in de projectgroep die zich bezig houdt met het onderzoek naar recreatieparken. Ook zijn voorbereidende gesprekken gevoerd met de KvK NW-Holland over het initiëren van een discussie over kwaliteit in het kustgebied in de Kop van NH. Onder een andere noemer wordt wel inbreng geleverd in het programma ‘Groen in de Kop’.

Kust - Politiek bestuurlijke netwerken Om goed inbreng te kunnen leveren in alle overleggen en invloed uit te oefenen rond het thema kust en recreatie en toerisme is het van belang politiek bestuurlijke contacten te onderhouden. Wat is er gedaan/bereikt Er zijn intensieve contacten onderhouden met gedeputeerde Geldhof, met ambtenaren van PNH,het bestuur van HHNK (bestuurlijke bijeenkomst Deltavisie HHNK, bestuurlijk overleg NBO-HHNK ), het bestuur van Rijnland, en er zijn contacten met statenleden (o.a. vragen over kustversterking HBPZ, verzoek om een inleiding te houden voor de bijeenkomst over het strand Castricum).

Kust - Strategische allianties Als gezegd: eenzelfde aanpak zoals bij de inzet in politiek/bestuurlijke netwerken is van belang wil men serieus genomen worden door andere partijen. Daarom zoeken we de samenwerking met marktpartijen en met provinciale milieufederaties in andere provincies. Wat is er gedaan/bereikt Nadrukkelijk is de samenwerking gezocht met andere partners zoals NBO’s, Stichting Duinbehoud, de Kamer van Koophandel, Recron e.a. partijen gericht op behoud en ontwikkeling van het kustgebied. Daarnaast is de samenwerking van de Natuur- en Milieufederaties gericht op de ontwikkeling van gezamenlijke projecten en het uitwisselen van ervaringen en kennis. Dit gebeurt o.a. via de ‘Themakring Natuur’, waarin de focus ligt op het Deltaprogramma. Er is een platformbijeenkomst Natuur- en Milieufederaties bijgewoond, waarin is gesproken over onze inbreng in het Deltaprogramma en over de rol van de Milieufederaties in het concept van Natuurlijke Klimaatbuffers in het Deltaprogramma. Wij hebben een brief opgesteld over de o.i. te zwakke rol van de natuur in

21

de ontwikkeling van de kust, mede namens de ondertekenaars Vogelbescherming, Stichting Duinbehoud, SBB en LNH.

Thema Klimaat en Energie

Er is alle reden om in te zetten op energiebesparing en het opwekken van duurzame energie. MNH juicht de komst van een Energy Board in de Kop van Noord-Holland daarom toe. De Provincie richt haar pijlen op offshore windenergie, biomassa, energiebesparing in bestaande bouw en innovatie. Voor de langere termijn streeft de Provincie in de strategische nota “Duurzame Energie’ zeer ambitieuze doelen na: 60% duurzame energie in 2040. De manier waarop men dit denkt te bereiken is nog niet concreet uitgewerkt.

Koplopers energievisie Een snelle duurzame energietransitie is essentieel om klimaatdoelstellingen te halen en een veilige en onafhankelijke energievoorziening te verkrijgen. Het is van belang om de scenario’s waarlangs de doelen bereikt kunnen worden te verkennen. In dit kader planden we interviews met koplopers over de energietransitie. We wilden een verrassend en sprankelend product, anders dan anders. Wat is er gedaan/bereikt Vanuit bovenstaande optiek is er gekozen voor het medium video in plaats van een papieren document of een pdf-bestand. Het video-editen en het interviewen met video hebben meer tijd gekost dan voorzien. Er zijn daarom slechts drie interviews gehouden met energietransitiedeskundigen. De interviews zijn nadat ze op video waren vastgelegd via de website beschikbaar gemaakt. Via social media is e.e.a. gecommuniceerd. De aftrap is verzorgd door Jurgen van der Heijden. In zijn visie op de energietransitie organiseren bewoners zich om aan de armoedeval te ontsnappen. Deze stelling wordt in het tweede interview ontkracht door Jan Willem van de Groep van de Energiesprong van het Rijk. Zijn stelling is dat de bouwsector in de energietransitie de rol oppakt van facilitator. Tot slot geeft John Braakman als Energyboardmember en koploper in die bouwsector zijn visie, waarin de rol van het MKB groot is. De markt gaat kansen grijpen en genereert een olievlek. John Braakman verbindt zo de visies van de twee voorgangers.

Windenergie voor bewoners De tweedeling in de politiek en de maatschappij naar aanleiding van het thema “windenergie op land” is in Noord-Holland verder toegenomen. Die verdeeldheid is ook onder de bevolking waar te nemen. Het nieuwe college van de provincie Noord-Holland heeft in het coalitieakkoord opgenomen dat meer windenergie op land niet wordt nagestreefd. Het gevolg is een patstelling: voorstanders zien niet of nauwelijks nieuwe windmolens verschijnen en tegenstanders zien lelijke en overlast gevende (solitaire) molens niet verdwijnen. Op deze manier wordt de strijd tegen klimaatverandering niet geholpen en de kwaliteit van de lokale leefomgeving verbetert niet. De Milieufederatie probeert de impasse te doorbreken. Samen met lokale natuur- en milieuorganisaties hebben wij ons gebogen over de kwaliteiten van het landschap, lokale wensen en mogelijk geschikte gebieden voor windmolens, onder randvoorwaarden. Wat is er gedaan/bereikt Er zijn gesprekken gevoerd met projectontwikkelaars en ondernemers zoals individuele (agrarische) ondernemers, NUON, Raedthuys, Winnie, en Windvogel over het meewerken aan projecten onder door ons geformuleerde randvoorwaarden, over saneringsprojecten, kosten en rendement. Naast landschappelijke randvoorwaarden is ook gekeken of de ruimte voor windenergie op land niet optimaal, maar maximaal gebruikt kan worden. Meer windmolens per vierkante meter, met als gevolg dat er per m

2 meer energie wordt “geoogst”.

Gedragen door de wind Doel van het project is het vormen van een alliantie van maatschappelijke organisaties en bewonersgroepen die in samenwerking met ontwikkelaars windenergielocaties willen ontwikkelen. Daarbij worden belemmeringen voor de realisatie in kaart gebracht en worden concrete voorstellen verwacht om belemmeringen weg te nemen. Bovendien dient er een

22

uitgewerkt plan te komen dat kan worden gebruikt als inspiratie voor andere gebieden en voor de rijksambitie Wind op land. Het project is gestart in 2010 en loopt door in 2012.

23

Wat is er gedaan/bereikt Er hebben windateliers met maatschappelijke organisaties plaatsgevonden in de regio Amstel-Vecht. Uit het onderzoek bleek dat windenergie onder voorwaarden rond Diemen mogelijk is. Een groot deel van de lokale bevolking is voorstander van windenergie op deze plaats. De bewonersgroepen rondom Diemen zijn benaderd voor commentaar op het verslag van de windateliers. De focus van de groepen ligt in het behouden en beschermen van landschap en/of natuurwaarden, op onderzoek en educatie of op beheer. Met deskundigen zijn participatievormen in beeld gebracht. Bij alle projectontwikkelaars is enthousiasme voor het ontwikkelen van projecten waarin burgers en maatschappelijke organisaties een rol spelen. De wijze waarop, de landschappelijke inpassing en ruimtelijke compensatie en de mate waarin de burgers zeggenschap hebben en krijgen is per ontwikkelaar verschillend. Beperking is wel dat er tot op heden nog geen ondernemers gevonden zijn die invulling kunnen geven aan de lokale windwensen vanwege het provinciale verbod.

Hier opgewekt ‘HIER opgewekt’ is een initiatief van de Natuur- en Milieufederaties en de ‘Hier Klimaat’campagne. Deze partijen slaan de handen ineen om de lokale energie-initiatieven zichtbaar te maken, te stimuleren, te verbinden en te versnellen. Via www.hieropgewekt.nl, diverse bijeenkomsten en het lokale servicepunt Hier ‘Opgewekt’ wordt het netwerk onderhouden. Aansluiting bij het beleid van de Provincie De provincie daagt ondernemers uit om met innovatieve en schone oplossingen te komen om duurzame energiewinning en energiegebruik te stimuleren. De provincie wil energieverspilling voorkomen en zet in op innovatieve vormen van energie. Wat is er gedaan/bereikt In samenwerking met de Noord-Hollandse Energie Coöperatie (NHEC) is een provinciale bijeenkomst voor deze duurzame energie-initiatieven georganiseerd. De bijeenkomst werd bezocht door ongeveer 25 lokale groepen met energie-initiatieven (energiecoöperaties, windcoöperaties, zonne-initiatieven) en dienstverleners. Dit heeft geleid tot het debat met de Energy Board in november en tot het maken van een kennisagenda voor het vervolg (in 2013). Aansluitend is op de ‘Powerhouse’, op de Dag van de Duurzaamheid 10-10, voor Gedeputeerde Jaap Bond en andere deelnemers het initiatief ‘Hier Opgewekt’ gepitcht. Dit ‘Powerhouse’ is uitgebreid in de publiciteit geweest. Bovendien is er in diverse gemeenten advies verleend aan burgers en ondernemers over het opzetten van een energiecoöperatie en over het uitvoeren van projecten door een dergelijke coöperatie. Dit heeft geleid tot extra, en sterke, initiatieven. Met ‘Zon op Nederland’ en het ‘Servicepunt Duurzame Energie’ is samengewerkt om in verschillende bijeenkomsten bestuurders en ambtenaren te informeren over de energietransitie, de maatschappelijke beweging op dit gebied en de rol die een gemeente hierin kan spelen. Met extra financiering vanuit ‘Leren voor Duurzame Ontwikkeling’ is deze roadshow mogelijk geworden. Samenwerking met burgerinitiatieven kan de gemeenten helpen hun eigen klimaatdoelen sneller te bereiken. In 2013 wordt hier een vervolg aan gegeven.

Energieketens gekoppeld In het project onderzoeken wij met ondernemers en overheden of we slimme koppelingen kunnen maken op het gebied van restwarmte en energie. Een energieneutrale gebiedsontwikkeling is het doel. In dit project werken we samen met Royal Haskoning DHV Aansluiting bij het beleid van de Provincie De provincie streeft naar het stimuleren en regisseren van het beperken van energieverbruik door bijvoorbeeld restwarmtebenutting, onder andere rond industriecomplexen, glastuinbouwlocaties en bij revitalisering van bedrijventerreinen. De provincie daagt ondernemers uit om met innovatieve en schone oplossingen te komen voor duurzame energiewinning en energiegebruik. De provincie wil energieverspilling voorkomen en zet in op innovatieve vormen van energie.

24

Wat is er gedaan/bereikt Met Afval Energie Bedrijf Amsterdam vinden verkennende gesprekken plaats om te komen tot aanleg van een stroomnet. Wij kijken wat onze rol daarbij kan zijn.. In Haarlemmermeer zijn een aantal overleggen georganiseerd met overheden en bedrijven over gefaseerde aanleg van een warmte/koudenet. Een aantal kansrijke hotspots zijn in beeld gebracht. De wijze waarop het warmtenet gestalte kan krijgen is onderzocht. De overheden en bedrijven zijn beiden enthousiast. Voor een succesvol warmtenet zijn duidelijke regie en een langetermijnvisie noodzakelijk.

Energyboard en lokale energieopwekking Op verzoek van de provincie zijn de beschikbare uren ingezet voor een nieuw onderdeel: een debat met de Energyboard over lokale energieopwekking. In de Kop van Noord-Holland heeft de provincie namelijk een ‘Energy Board’ ingesteld. Dit Energy Board erkent het belang van lokaal maatschappelijk initiatief t.a.v. duurzame energieopwekking. MNH is gevraagd om een maatschappelijk debat vorm te geven met als doel het aanwakkeren en ondersteunen van lokale duurzame energie-initiatieven. Dit sluit zeer goed aan bij de visie en de doelstellingen van MNH. Wat is er gedaan /bereikt Het debat is gehouden op 21 november 2012 in de statenzaal in het provinciehuis in Haarlem. Meer dan 60 mensen van lokale energie-initiatieven, ondernemers, bestuurders en politici gingen in debat met de Energy Board over de beweging van onderop die steeds groter wordt. Er waren pitches van Jurgen van der Heijden, bestuurslid van CALorie en adviseur bij het opzetten van lokale buurtenergiebedrijven, Peter Molengraaf, directeur van Liander en lid van de Energy Board, John Braakman, directeur van ZON Energie groep en lid van de Energy Board, en Erna Krommendijk, projectleider ‘HIER Opgewekt’ van Milieufederatie Noord-Holland.

Politiek/bestuurlijke netwerken Een open en goede relatie met bestuurders en politici is van groot belang voor realisatie van onze doelen t.a.v. Klimaat&Energie. Wat is er gedaan/bereikt We zijn aanwezig geweest bij de bestuurlijke kick-off van de Energy Board. MNH heeft een presentatie gehouden op het GroenLinks-congres over duurzame energie. Gepleit voor, naast top-down benadering van de Energyboard, ook bottom up benadering door lokale initiatieven te ondersteunen/faciliteren. Er is inbreng geleverd aan de denktank voor PS-fractie CDA over duurzaamheid en in het bijzonder over duurzame energie. Er is bestuurlijk overleg gevoerd met gedeputeerde Bond over o.a. Wind op Land, het belang van het betrekken van lokale initiatieven bij duurzame Energieopwekking en ons initiatief om te komen tot een warmte/koudenet in de Haarlemmermeer. Er is diverse malen afstemming geweest in het bijzonder met de PvdA- en GroenLinksfracties over duurzame energie.

25

Strategische allianties Eenzelfde aanpak zoals bij de inzet in politiek/bestuurlijke netwerken is van belang willen we serieus genomen worden door andere partijen. Daarom zoeken we de samenwerking met marktpartijen en met provinciale milieufederaties in andere provincies. Wat is er gedaan/bereikt Strategische afstemming is gezocht met het Servicepunt Duurzame Energie, ZONenergie, Teamworktechnology, AT-Osborne, Produbo, diverse Kamers van Koophandel, het Ontwikkelingsbedrijf NHN, Bouwend Nederland, HVC en ECN.

26

Thema Natuur

Het is de taak van de Milieufederatie om de belangen van het landelijk gebied te behartigen. Centraal daarbij staat de verwevingsgedachte. Wij maken ons sterk voor een gevarieerd landschap dat veerkrachtig, sterk en gezond is en voor een breed publiek toegankelijk. Het gaat daarbij over de menging van functies, extensieve vormen van landbouw, aangepast GLB, duurzaam weidevogelbeheer e.d. Door hieraan aandacht te geven, liften uiteindelijk ook de natuurgebieden mee. De terreinbeheerdersorganisaties (tbo’s) zijn vooral gericht op hun eigen natuurgebieden. De integrale agenda waarin MNH een belangrijke speler is, gaat juist over de verwevingsgedachte. Hiermee zijn, zwart-wit gezegd, de Tbo’s representanten van de scheiding en MNH van de verweving, van de integratie. In dat kader werkt MNH aan het versterken van de leefomgevingskwaliteit van het landelijk gebied vanuit de integrale gedachte. Dat gebeurt via het Natuurbeheerdersoverleg (NBO) waarin wij dit thema inbrengen en waarvan MNH het secretariaat voert. Bovendien zetten wij ons binnen dit verband in voor een voortvarende realisatie van de Ecologische Hoofdstructuur en mobiliseren wij onze achterban tegen bezuinigingen op natuur.

NBO Secretariaat en NBO participatie MNH werkt van oudsher waar mogelijk of nodig nauw samen met de zes natuurterreinbeheerders en het IVN Consulentschap in Noord-Holland. Dit vindt plaats onder de noemer Natuurbeheerdersoverleg (NBO) Noord-Holland. MNH heeft een specifieke taak in het NBO. Daar waar de core business van de andere deelnemers natuur is, is de benadering van MNH de integrale leefomgevingskwaliteit. MNH bedt de natuurdoelen van de andere partners in in een integrale benadering en weet daarop ook effectieve lobby in te zetten. Wat is er gedaan/bereikt Vanaf zomer 2007 worden secretariaatswerkzaamheden uitgevoerd door MNH. Bovendien leveren we daarmee een bijdrage aan het provinciaal beleidsdoel: beheer en onderhoud van natuurgebieden en behoud van het karakteristieke Noord-Hollandse landschap. Bovendien draagt het werk bij aan de naamsbekendheid en positie van MNH. NBO is éénmaal bijeen geweest om de reactie op het Natuurakkoord van IPO/Bleker te bespreken. Ook zijn de conceptteksten van een advies vanuit het brede maatschappelijke platform van NBO, LTO, Recreatie NH en ANWB besproken. De Tweede bestuurlijke conferentie ‘Toekomst Landelijk gebied’ heeft plaatsgevonden. In juni is bestuurlijk overleg gevoerd met gedeputeerde Bond. Centraal stond de nota NRL. Tevens is gesproken over het belang van het versterken van draagvlak voor natuur in N-H en de mogelijkheid om daar als groene partijen gezamenlijk de schouders onder te zetten. Ook is het belang onderstreept om ook na het totstand komen van de nota NRL de goede samenwerking tussen alle groene partijen in het veld een vervolg te geven. Als vervolg op gesprek met de gedeputeerde is met IVN en GNR gesproken over de manier waarop wij zouden kunnen werken aan het versterken van draagvlak voor natuur waarbij een beter afgestemd aanbod aan de burger centraal staat. De conceptnota Groen is verschenen en door de provincie toegelicht in de vergadering van het NBO. Het NBO is overwegend positief over de nota. Een conceptplan voor ’Draagvlak voor Natuur‘ is opgesteld en voorgelegd aan het directeurenoverleg van het NBO. Er is een instemmende reactie verzonden aan de provincie op de conceptnota Groen.

27

Big Jump Elk jaar springen op de tweede zondag in juli tienduizenden mensen op tientallen plaatsen in heel Europa massaal in het water: de Big Jump. De Big Jump is een jaarlijks terugkerend evenement dat het brede publiek betrekt bij het belang van waterkwaliteit. De Natuur- en Milieufederaties (NMF) zijn nog de enige NGO’s die zich in Nederland inzetten voor het brede belang van schoon water. De NMF hebben daarnaast een uitstekend landelijk dekkend netwerk binnen de regionale waterschappen, de belangrijkste overheidspartner op dit thema. Daarnaast is zij eigenaar van de officiële website van de Big Jump, in Nederland: http://www.bigjump.nl De afgelopen twee jaar is een begin gemaakt om de Big Jump in Nederland op de agenda te plaatsen. Wat is er gedaan/bereikt Met HHNK is de Big Jump georganiseerd en er is gesprongen in de Zaan. In aanloop naar de Big Jump is er veel publiciteit geweest. In de huis-aan- huis-bladen is de Big Jump aangekondig en er heeft een artikel (dubbelinterview HHNK bestuurder en MNH) in het NHD gestaan. In totaal sprongen ongeveer 40 mensen in het water. In het NHD stond na afloop een artikel met foto ‘Met veel geplons de Zaan in’. Vanuit de gemeente was wethouder Linnekamp aanwezig.

28

Communicatie

Communicatie is voor MNH van groot belang om haar netwerk te bereiken én effectief invloed uit te oefenen op de ontwikkelingen m.b.t. landschap en milieu in onze provincie. In de diverse projecten wordt communicatie meegenomen en is het onderdeel van de deelbegrotingen. Met het bureau Xpring is een visietraject doorlopen om te komen tot een 'merkkompas' voor MNH. Hierdoor is de positionering versterkt. Naast de website zijn belangrijke middelen: onze Nieuwsbrief en speciale uitgaven, die bijzondere activiteiten ondersteunen. Wat is er gedaan/bereikt Brochures en uitgaven • De brochure van Geschrokken naar betrokken, de Jaarrekening, het Jaarplan, het

Jaarverslag en Een terugblik (activiteitenverslag) zijn uitgebracht en online gezet. • Er zijn Specials verschenen over de onderwerpen: Duurzame Energie, de

Valentijnactie ‘Hart voor Natuur’, Big Jump en Nacht van de Nacht. Nieuwsbrief • In 2012 zijn er 10 digitale nieuwsbrieven verschenen, waarin aandacht voor onze

projecten, aansluitend bij de actualiteit. Opvallend is dat onderwerpen die gerelateerd zijn aan gezondheid veel bekeken worden, zoals artikelen over luchtkwaliteit.

Website • Van 1 januari tot 15 november 2012 hebben 12.000 mensen de MNH website bezocht;

5 procent meer dan in zelfde periode in 2011. Van de bezoekers is 75% unieke bezoeker en 25% zijn terugkerende bezoekers.

Factsheets • 'Van geschrokken naar betrokken‘: brochure over wat de Milieufederatie voor

gemeenten kan doen op het terrein van burgerparticipatie, is gemaakt en verspreid bij gemeenten.

Persberichten en in de pers verschenen • Er zijn 10 persberichten verzonden o.a. over weidevogelbeheer, Big Jump, Lokale

energie-initiatieven en de Nacht van de nacht. • Zo trok de Big Jump (8 juli 2012) in de Zaan veel aandacht in regionale kranten en

huis-aan-huis-bladen. Vooraf aan de Big Jump stond er een artikel met een interview met een HHNK bestuurder en Erna Krommendijk in Dagblad Zaanstreek ('Springen in de vroeger zo zwarte Zaan') en dag na de Big Jump stond er een impressie van de Big Jump in Dagblad Zaanstreek.

• Op Marken heeft MNH een op 21 mei een Weidevogelinformatieavond op de boerderij van de familie Terlouw georganiseerd. De bewoners van Marken konden kennis maken met het weidevogelbeheer op deze boerderij. MNH en Stichting 'Veehouder op Marken' namen het initiatief voor deze informatiebijeenkomst. Hierover is geschreven in het NHD 'Boer en weidevogel gaan hand in hand'.

• Naar aanleiding van het Nacht van de Nacht-evenement bij Tata Steel samen met Provincie Noord-Holland verscheen een groot artikel in het NHD 'Tata wil minder in het licht'. Met aandacht voor de duisterniskaart van Provincie Noord-Holland en de aankondiging dat Tata steel nachtelijke verlichting gaat verminderen.

• De bijeenkomst met de Energy Board over lokale duurzame energie-initiatieven in het provinciehuis (november 2012) heeft geresulteerd in een artikel in NHD.

• MNH heeft dit jaar de landelijke federatiedag georganiseerd. De excursie bij Tata Steel (een van de onderdelen) trok veel bezoekers en is door regionale pers vermeld in haar uitgaven; Rolf van Arendonk is geïnterviewd door radio Beverwijk en het Noord-Hollands Dagblad.

29

Diverse bijdragen • 'Toets bouwplannen is controversieel', over boze bouwers in Noord-Holland middels

een Interview met Ernest Briët in Cobouw: De provinciale toets van bouwplannen in Noord-Holland lag onder vuur.

• In het HVC jaarverslag 2011 is een interview opgenomen met Rolf van Arendonk. • Er is een presentatie geweest van Ernest Briët tijdens de conferentie Duurzame

Energie van GroenLinks Noord-Holland. • Er is en opiniërend artikel verschenen van Ernest Briët en Jan Kuiper (LNH)

'Energievoorziening verandert ons landschap' in NHD (14 september 2012)

• Op de Dag van de Duurzaamheid heeft Erna Krommendijk een pitch gegeven over Hier Opgewekt tijdens 'Powerhouse'.

31

Bestuursverslag 2012

Algemene informatie Dit is de jaarrekening van de vereniging Milieufederatie Noord-Holland, statutair gevestigd te Bergen. Kantoor houdend te Zaandam.

Missie De Milieufederatie Noord-Holland is het netwerk van en voor de particuliere lokale organisaties die zich inzetten voor een beleid dat natuur, landschap en milieu in Noord-Holland herstelt, beschermt en versterkt. Als zodanig draagt zij op deskundige, kritische en creatieve wijze bij aan de kwaliteit van de besluitvormingsprocessen binnen het openbaar bestuur en – ook – daar buiten en doet dit tevens op het terrein van publieke meningsvorming dienaangaande.

Doel en werkwijze De belangrijkste peiler van de Milieufederatie wordt gevormd door de ca. 130 aangesloten lidorganisaties. Deze lidorganisaties kennen een doel dat aansluit bij bovengenoemde doel van de Milieufederatie. De professionele medewerkers van de Milieufederatie ondersteunen deze lidorganisaties door middel van vooral inhoudelijke en soms ook juridische adviezen. In een aantal gevallen is er sprake van uitgebreide en gestructureerde samenwerking. Statutair doel van de Milieufederatie Noord-Holland is het leveren van een bijdrage aan de bescherming van natuur, landschap en milieu alsmede van cultuurhistorische, archeologische en aardkundige waarden in de provincie Noord-Holland. Waar nodig, wordt ook ingegaan op oorzaken die buiten de provinciegrenzen zijn gelegen. Hiertoe draagt de Milieufederatie, samen met haar leden en andere organisaties, bij de Noord-Hollandse provinciale en gemeentelijke overheden, bedrijven en andere actoren informatie en ideeën aan om een duurzaam, natuur- en milieuvriendelijk beleid tot stand te brengen. De oriëntatie op natuur, landschap en milieu sluit allerminst uit, dat de aandacht ook kan uitgaan naar diepliggende oorzaken van aantasting van de kwaliteit van natuur, landschap en milieu. Zulke oorzaken kunnen gelegen zijn in productiewijzen, consumptiepatronen, gedragswijzen, economisch beleid en/of ruimtelijk beleid. Het kan nuttig of nodig zijn om op zulke terreinen activiteiten te ondernemen.

Leden, donateurs en vereniging

Het aantal aangesloten organisaties bedroeg op 31 december 2012 128. Het aantal donateurs bedroeg op 31 december 2012 69. De Algemene Ledenvergaderingen hebben plaatsgevonden op 21 juni 2012 te Zaandam en 22 november 2012 te Zaandam. De vergadering van 21 juni heeft de begroting 2012 goedgekeurd, alsmede de jaarrekening en het jaarverslag van 2011. De vergadering van 22 november keurde het jaarplan 2013 goed.

32

Bestuur en directie Het algemeen bestuur van de vereniging Milieufederatie Noord-Holland bestond bij aanvang 2012 uit dhr. J.C. Looij – waarnemend voorzitter, mw. L.M.B.C. Wagenaar-Kroon – penningmeester en de leden drs A.C.G. Kappenburg, mw. dr M.C. van Schendelen, B. Lankester, prof. dr. J. Sevink, H.J.M. Verhagen en J. Wentink. Op de ALV van 21 juni trad dhr. Looij wegens het bereiken van het einde van de 3e benoemingstermijn af. Het waarnemend voorzitterschap werd overgedragen aan mw. Wagenaar-Kroon. Op de ALV van 22 november 2012 echter, trad mw Wagenaar-Kroon af in verband met haar benoeming tot burgemeester van Waterland. Hierop werd mw. Van Schendelen benoemd als waarnemend voorzitter. Na de vergadering van 22 november heeft H.J.M. Verhagen zich teruggetrokken als bestuurslid in verband met een wijziging in werkomstandigheden. Het bestuur heeft in 2012 8 maal vergaderd. De belangrijkste onderwerpen die aan de orde zijn geweest, waren onder andere het verslag 2011, De voortgang in 2012, het jaarplan 2013, de financiële positie van de organisatie en mogelijkheden van acquisitie, de korting op de provinciale subsidie en de consequenties voor de organisatie. Aan het eind van 2012 werd bekend dat directeur Ernest Briët per 1 januari 2013 een functie aanvaardde als directeur van het landschap Noord-Holland. Op de laatste vergaderingen van 2012 heeft het bestuur zich intensief bezig gehouden met de overgang naar de nieuwe situatie en de voorbereiding van de benoeming van een nieuwe directeur. Hieronder worden de toezichthoudende taken van het bestuur nog nader toegelicht. Ir E. Briët voerde in 2012 de directie. De beloning van de directeur was conform schaal 11 van de CAO-de Landschappen, onderdeel van de CAO Bos en Natuur. Voor de details zij verwezen naar het onderdeel ‘Bezoldiging directie’ van de jaarrekening. Het pensioen is geregeld via een overeenkomst voor alle medewerkers met de PGGM gericht op 70% van het middelloon. Daarnaast werden verstrekt een NS-jaarabonnement 1e klasse en een smartphone- abonnement. Onkostenvergoeding geschiedt op basis van declaratie van gemaakte kosten. Op verzoek van het Centraal Bureau Fondsenwerving is met ingang van de jaarrekening 2011 een overzicht opgenomen van de bezoldiging directie aan het eind van deze jaarrekening.

Taakverdeling bestuur en directie De directie is verantwoordelijk voor de dagelijkse leiding van de werkorganisatie in Zaandam, de wisselwerking met de leden en de contacten met relevante spelers in Noord-Holland en daarbuiten. Het bestuur fungeert als een “bestuur op afstand” en geeft de kaders aan waarbinnen de directie mandaat tot handelen heeft. In het bestuur zijn portefeuilles verdeeld. Het betreft de volgende onderwerpen: Personeel, ICT, Organisatie, Financiën, Algemeen (w.o. communicatie en externe betrekkingen) en Huisvesting. De portefeuillehouder is binnen het bestuur het eerste aanspreekpunt voor de directeur. Relevante zaken worden ook altijd binnen het bestuur als geheel besproken. Met deze werkwijze werkt het bestuur aan een goede prioriteitstelling en een optimale uitvoering van de vastgestelde doelen en beleidsprioriteiten. Het bestuur werkt onbezoldigd, onkosten zoals reiskosten kunnen worden gedeclareerd. Bestuursleden worden benoemd door de algemene ledenvergadering voor een periode van 4 jaar met de mogelijkheid tot verlenging. Bestuursleden noch directie hebben nevenfuncties die zouden kunnen conflicteren met hun verantwoordelijkheden voor de Milieufederatie.

Bureau Het aantal betaalde medewerkers op het bureau bedroeg op 31 december 2012: 10, overeenkomend met bijna 6,2 fte. De Milieufederatie Noord-Holland volgt sinds 1 januari 2009 bij haar beloningsbeleid de CAO- De Landschappen (onderdeel Raam-CAO Bos&Natuur) zonder deel te nemen aan de CAO.

33

Vrijwilligers Van de 10 bureaumedewerkers werkt één op vrijwillige basis. Daarnaast zijn de bestuursleden op vrijwillige basis actief. Tenslotte heeft de Milieufederatie vele vrijwilligers in de lidorganisaties, die met regelmaat deelnemen aan activiteiten van de Milieufederatie. De participatie van vrijwilligers wordt zoveel mogelijk bevorderd, onder meer door het vergoeden van onkosten voor specifieke activiteiten. Er is voor vrijwilligers, op het moment dat zij op verzoek van de Milieufederatie actief zijn een wettelijke aansprakelijkheidsverzekering van toepassing. Voor het bestuur is een bestuursaansprakelijkheidsverzekering afgesloten.

Communicatie met belanghebbenden en belangstellenden Door middel van het versturen van 13 digitale nieuwsbrieven en specials (voor geïnteresseerden zoals duurzame energie en Nacht van de Nacht) aan ruim 800 personen en organisaties zijn de leden en andere betrokkenen zoals politici en ambtenaren in 2012 geïnformeerd over de werkzaamheden van de Milieufederatie. Onze internetsite wordt up-to-date gehouden. In maart 2012 is het activiteitenverslag 2011, “Milieufederatie Noord-Holland in vogelvlucht” in een oplage van 1500 exemplaren verspreid onder onze contacten. Een uitgebreider verslag van activiteiten en communicatie van de Milieufederatie wordt gedaan in het Jaarverslag 2012 - jaarplan 2013. Deze documenten zijn in te zien via de website van de Milieufederatie Noord-Holland www.mnh.nl. Middels een online panel “De Groene Peiler” hebben wij in 2011 diverse malen een enquête uitgezet bij de meer dan 550 panelleden. Deze panelleden zijn onder andere bevraagd over de onderwerpen: duurzame energie en lokale opwekking daarvan en lichthinder.

34

Verslag gericht op toezichthoudende taken

Code goed bestuur Het bestuur maakt een onderscheid tussen zijn beleidsbepalende en toezichthoudende taak. De beleidsbepalende functie wordt vervuld door vaststelling van het meerjarenbeleidsplan, jaarplannen en beleidsvoorstellen en notities. In het kader van de toezichthoudende taken toetst het bestuur de resultaten van de uitvoering door de werkorganisatie onder leiding van de directeur aan de geformuleerde beleidsplannen en de uitgangspunten voor het beleid. Het bestuur onderschrijft hierbij de volgende drie principes: 1. Binnen de organisatie dient de toezichthoudende functie duidelijk gescheiden te zijn

van het besturen en van de uitvoering. 2. De organisatie dient voortdurend te werken aan een optimale besteding van de

beschikbare middelen ten behoeve van de doelstellingen van de organisatie. 3. De organisatie streeft naar optimale relatie met belanghebbenden, onder meer door

een goede informatieverschaffing en een actieve inventarisatie van vragen wensen en klachten van alle bij de organisatie betrokken partijen en personen.

De invulling van deze principes is vastgelegd in een door het bestuur vastgestelde verantwoordingsverklaring. Principe 1 – functiescheiding De Milieufederatie Noord-Holland heeft de verantwoordelijkheid voor de uitvoering van het beleid intern neergelegd bij de directeur. Deze legt hierover structureel, door middel van verslagen en incidenteel, door verslag en toelichting op bestuursvergaderingen, verantwoording af. De verdeling van verantwoordelijkheden en taken tussen bestuur en directie zijn vastgelegd in een directiestatuut. De verdeling van verantwoordelijkheden en taken rond de besteding van de financiële middelen zijn vastgelegd in de Beschrijving van de administratieve organisatie. Van haar bevindingen en conclusies doet het bestuur jaarlijks verslag aan de Algemene ledenvergadering van de Milieufederatie Noord-Holland, het hoogste controlerend en beleidsbepalend orgaan van de vereniging. Principe 2 – Optimale besteding van middelen Bij zijn toezichthoudende functie richt het bestuur zich op het bereiken van een zo effectief mogelijke inzet van de beschikbare middelen voor de doelstellingen van de organisatie binnen randvoorwaarden van een ruimschoots voldoen aan voorwaarden van een goede bedrijfsvoering, verantwoord personeelsbeleid en continuïteit van de organisatie. Het bestuur doet deze toetsing mede aan de hand van de door de directeur voorgelegde voortgangsrapportages en kwartaal- en jaarverslaggeving betreffende de activiteiten, communicatie, financiën en personeel van de Milieufederatie. Deze rapportages evalueren de geformuleerde doelstellingen voor projecten en activiteiten, zowel inhoudelijk als kwantitatief. Hiertoe wordt gewerkt met een systeem van werkurenregistratie per medewerker per project. Voortgangsrapportage en verslaggeving voldoen aan de door de Provincie Noord-Holland en het Centraal Bureau Fondsenwerving gestelde eisen. Tevens houdt het bestuur zich aan de richtlijnen voor goed bestuur, zoals geformuleerd door de VFI (vereniging fondsenwervende instellingen). Ter beheersing van de overheadkosten heeft het bestuur een norm geformuleerd. In samenwerking met de andere provinciale Milieufederaties zal deze norm worden geëvalueerd en eventueel bijgesteld.

35

Principe 3 – Optimale communicatie met belanghebbenden Het bestuur ziet communicatie als een integraal onderdeel van de beleidsplanning, zoals die plaatsvindt in het meerjarenbeleidsplan en de jaarplannen. Het is een essentieel onderdeel van de beleidsbeïnvloedende doelstelling en werkzaamheden van de Milieufederatie. Toetsing hiervan geschiedt onder meer door een overzicht van succesvolle communicatiemomenten op iedere bestuursvergadering. De Milieufederatie geeft een maandelijks verschijnende digitale nieuwsbrief uit, die volgens actuele metingen een goede respons heeft. Daarnaast stellen De Natuur en Milieufederaties vernieuwde communicatie met achterban en burgers centraal in het samenwerkingsproject Nieuwe Binding. In 2012 is gewerkt aan een communicatie en marketingplan. Deze zullen in 1013 hun uitwerking krijgen. In 2012 is het medium Twitter gebruikt voor externe communicatie van actueel nieuws betreffende de MNH. De directeur, de Milieufederatie “zelf” en diverse medewerkers zetten dit medium in om breed en “real time” te communiceren over relevante onderwerpen. Samen bereiken wij zo 1:1 rond de 1000 personen. Diverse van onze berichten bereiken een veelvoud daarvan doordat onze boodschappen worden “ge-retweet”. Twitter zetten wij ook in om andere communicatie-uitingen als de nieuwsbrief breder te verspreiden dan louter onder abonnees. Twitter blijkt ook een laagdrempelig medium te zijn voor tweerichting verkeer en wordt zo ook door ons ingezet. Vragen om ondersteuning door lokale groepen en individuen uit en over Noord-Holand worden opgetekend en beantwoord met behulp van een actieloket-register. De registratie en behandeling van klachten gaat met behulp van een klachtenregister.

Toezicht in 2012

Het bestuur heeft tijdens haar vergaderingen het financieel jaarverslag 2011 vastgesteld en drie financiële kwartaalrapportages over 2012 besproken. Hiermee is goed zicht gehouden op de financiële situatie van de Milieufederatie. Tijdens de vergaderingen heeft de directeur daar waar zinvol gerapporteerd over de voortgang van acquisitie en uitvoering van projecten. In mei 2012 is het jaarverslag 2011 in het bestuur besproken. In september van dat jaar het jaarplan 2013. De Milieufederatie Noord-Holland werft fondsen, voornamelijk voor uitvoering door de eigen organisatie van activiteiten voor haar doelstellingen. Het bestuur heeft geconstateerd dat deze uitvoering plaatsvindt met een hoog niveau van kennis en doelmatigheid. De terugmelding door doelgroepen, partners in samenwerking en subsidieverleners is hierover over het algemeen positief tot zeer positief. In de bestuursvergadering van mei 2012 heeft de evaluatie van de daarvoor liggende periode plaatsgevonden. In 2012 verlengde het Centraal Bureau Fondsenwerving de toekenning van het Keurmerk als kansspelbegunstigde organisatie voor de Milieufederatie Noord-Holland tot en met 31 december 2015. Hierbij werden wel een aantal punten van verbetering vastgesteld die de Milieufederatie in 2013 zal doorvoeren.

Informatie over activiteiten en financiële positie Van de in te zetten financiële middelen wordt 100% besteed aan de doelstelling. In de opvatting van De Natuur en Milieufederaties, het samenwerkingsverband van de 12 provinciale Milieufederaties, worden alle middelen aangewend voor de statutaire doelstellingen die gericht zijn op een maximale inspanning voor natuur- en milieu op provinciaal niveau. De kosten van fondsenwerving en de interne organisatie zijn voor het bereiken van die doelstelling noodzakelijk. Ingevolge de vereisten van het Centraal Bureau Fondsenwerving zijn echter het aandeel van acquisitiekosten van financiële middelen en de kosten van administratie en beheer zichtbaar gemaakt als aandeel van de totale kosten en de kosten uitgesplitst naar subdoelstelling of programma van activiteiten, zoals die in het Jaarplan 2012 zijn vermeld. Voor de kosten van acquisitie en administratie en beheer wordt een interne norm gehanteerd van 30% van de van de totale lasten. Met 23,1% in 2012 blijft MNH onder deze norm.

36

Primaire financiers Tot 2011 ontving de Milieufederatie jaarlijks een bedrag van bijna vier ton van de provincie Noord-Holland als subsidie. Deze werd geheel gespendeerd aan projecten met nauwkeurig omschreven activiteiten en beoogde resultaten en vallen volledig binnen de overeenkomst die de Milieufederatie heeft met de provincie. Vanaf 2011 kort de provincie jaarlijks 10% op deze subsidie als voortvloeisel van een provincie brede bezuiniging. Per 2013 zal de totale korting 30% bedragen. De Natuur en Milieufederaties ontvangen een substantiële financiële bijdrage van de Nationale Postcodeloterij. Ook in 2012 is een belangrijk bedrag (€ 2,25 mln.) geschonken. Een groot deel van dat bedrag is ingezet voor de financiering van gezamenlijke projecten. Deels is dit bedrag uitgekeerd aan de individuele provinciale Milieufederaties. Door de steun van de Nationale Postcodeloterij kan de Milieufederatie vele activiteiten realiseren, die anders niet mogelijk zijn.

Financiële Middelen en Vermogen De algemene ledenvergadering heeft in 2009 de gewenste omvang van het eigen vermogen heroverwogen en deze gesteld op Euro 400.000,--. Door de omvangrijke bezuinigingen van de landelijke en provinciale overheid op subsidies voor milieuprojecten, is deze doelstelling momenteel niet binnen bereik. Het bestuur weegt het belang van realisatie van de doelstellingen en een goede projectuitvoering voortdurend af tegen het belang van een voldoende vermogenspositie voor verzekering van de continuïteit. Door de dalende inkomsten ten gevolge van de aanhoudende bezuinigingen van de provinciale en landelijke overheid ziet de Milieufederatie Noord-Holland zich gedwongen om jaarlijks een deel van de reserves in te zetten voor het uitvoeren van het jaarplan. De omvang van de reserves verwijderd zich daardoor van het geformuleerde uitgangspunt. Door toepassing van de richtlijn Fondsenwervende instellingen is het vermogen van de Milieufederatie in drie categorieën onderverdeeld: 1. Vooruit verworven (project)subsidies voor volgende boekjaren, ondergebracht in

bestemmingsfondsen; deze zijn door de subsidiegever gebonden aan bepaalde projectmatige activiteiten en maken derhalve deel uit van het vastgelegde vermogen. Bij de vaststelling van de subsidie 2008 heeft de Provincie Noord-Holland bepaald dat voortaan het niet in het jaar van toekenning bestede bedrag moet worden vastgelegd in een egalisatiereserve voor besteding in volgende jaren. De egalisatiereserve maakt o.i. deel uit van het vastgelegd vermogen, omdat deze is gekoppeld aan de toekenning door de Provincie Noord-Holland. Op grond van de subsidieregeling en de besteding van uren aan de door de Provincie Noord-Holland voor subsidie goedgekeurde onderdelen van het werkplan 2012, vindt er per einde 2012 een toevoeging van € 2.550,-- plaats, zodat per einde 2012 de egalisatiereserve € 2.550,-- bedraagt.

2. Verworven middelen, bestemd voor besteding aan activiteiten in het kader van de doelstelling van de organisatie in volgende boekjaren, ondergebracht in bestemmingsreserves; Deze bestemmingsreserves worden gevuld vanuit de niet projectgebonden middelen verkregen vanuit het fonds van De Natuur en Milieufederaties en vanuit eventuele positieve projectresultaten. Ze worden actief ingezet om activiteiten die de Milieufederatie wil uitvoeren, ook indien daarvoor nog geen projectsubsidie is verkregen, toch te kunnen beginnen en om te krap toegekende subsidiemiddelen voor projecten aan te vullen. Deze bestemmingsreserves spelen een essentiële rol in de continuïteit van het projectmatige werk van de Milieufederatie. Voor verdere toelichting op de bestemmingsreserves verwijzen wij naar de toelichting op de balans. De vaststelling van bestemmingsreserves vindt plaats door het bestuur en wordt in het kader van de goedkeuring van de jaarrekening aan de ledenvergadering voorgelegd.

3. De continuïteitsreserve dient ter dekking van toekomstige onvoorziene exploitatieverliezen, dit ter verzekering van de continuïteit van de organisatie.

De Milieufederatie Noord-Holland heeft geen risicodragende beleggingen en streeft bij het beheer van de toevertrouwde middelen naar een redelijk rendement bij een zo laag mogelijk risico en een bijdrage aan duurzaam vermogensbeheer.

37

Financiële ontwikkelingen in 2012 De baten vielen in 2012 net als in 2011 iets tegen ten opzichte van de begroting. Een relatief wat groter deel van de inkomsten is echter vooruit verworven voor 2013. Daardoor is het verlies na onttrekking en toevoeging aan bestemmingsfondsen aanzienlijk. De uitvoeringskosten waren lager dan begroot ten gevolge van aanzienlijke besparingen op vooral personeels- en huisvestingkosten. De directe kosten van activiteiten daarentegen flink hoger, hetgeen voortvloeit uit de vele bijeenkomsten, excursies en publicaties in 2012! Het resultaat vóór verrekening van bestemmingsfondsen 2012 bedraagt € 15.303 negatief. Vergeleken met de begroting vertoont het resultaat een verslechtering. In 2012 was de toevoeging aan bestemmingsfondsen hoger dan de onttrekking. Dit weerspiegelt een toegenomen werving van subsidies met een langere looptijd, maar tevens een tekort aan werving voor 2012. Daardoor bedraagt het resultaat na vrijval en toevoeging aan bestemmingsfondsen € 41.635 negatief. In 2012 heeft de Milieufederatie verder gewerkt aan een heroriëntatie op het zoeken van nieuwe partners voor het werken aan milieu en duurzaamheid in Noord-Holland. Dit resulteerde in positionering van MNH als “Versneller van Duurzaamheid”. In 2012 is ook relatief fors gesneden in het personeelsbestand om de grootste kostenpost, de salarissen, naar beneden te brengen. Van drie medewerkers is in 2012 afscheid genomen, waarvan slechts een gedeeltelijk wordt vervangen in 2013.

Toekomst

In 2009 heeft de provincie laten weten dat haar taakstelling ten aanzien van bezuinigingen met ingang van 2011 leiden tot een korting op de subsidie aan de Milieufederatie oplopend tot 30% in 2013. In 2013 voert de Provincie de derde stap door van de verlaging in 3 stappen naar een niveau van 270.000. Dat verkleint opnieuw de financiële ruimte van de Milieufederatie Noord-Holland. Daarnaast heeft de afschaffing van landelijke subsidies voor milieu- en natuurbeleid de financiële positie van de Milieufederatie Noord-Holland ongunstig beïnvloed. Een uitzondering hierop is bijdrage van de Nationale Postcodeloterij aan de Milieufederaties voor 2013. Het verwerven van aanvullende gelden is één van de centrale punten voor de Milieufederatie de komende jaren. Alleen dan kan de Milieufederatie een omvang behouden waarmee een significante bijdrage kan worden geleverd aan het mooi en duurzaam maken van Noord-Holland. We verwijzen voor de concrete invulling hiervan in 2013 naar het MNH-werkplan voor 2013. Ook zal er hard worden gewerkt aan het verder profileren van het merk MNH en zal er gewerkt worden aan de positionering van de Milieufederatie als “Versneller van Duurzaamheid”. Hiervoor zal een communicatie- en marketingplan worden vastgesteld. Met uiteenlopende partijen worden projecten ontwikkeld die moeten leiden tot het daadwerkelijk en concreet versnellen van duurzaamheid én aanvullende inkomsten voor de Milieufederatie. Hoewel de organisatie in een spannende fase verkeert brengen deze ontwikkelingen ook een positieve dynamiek met zich mee. Voorzitter (ad interim): Marijke van Schendelen directeur: Jos van de Pol

38

Tot slot

Zoals u heeft kunnen lezen is de Milieufederatie Noord-Holland bij een breed scala aan onderwerpen betrokken en maken wij beleid op een groot aantal thema’s of adviseren wij partijen over die thema’s. Bovendien fungeren wij als vraagbaak voor burgers, bedrijven, overheden, of maatschappelijke organisaties. In zijn totaliteit is dat veel, breed en divers. In het perspectief van teruglopende subsidies en een door bezuinigingen noodgedwongen inkrimping van het personeelsbestand, zie ik dit als een prestatie van formaat. Ik denk dat in meerjarenperspectief een andere manier van werken een noodzaak wordt. Vooral omdat wij ook via kansrijke projecten in samenwerking met andere partners nieuwe geldbronnen dienen aan te boren om de toekomst van MNH veilig te stellen. Zo’n meerjarenperspectief zal in het najaar worden gepresenteerd. Jos van de Pol, Waarnemend directeur

39

Verkorte jaarrekening 2012

Milieufederatie Noord-Holland Versneller van duurzaamheid

JAARPLAN 2013

_________________________ Jaarplan 2013 Milieufederatie Noord-Holland _______________Versneller van duurzaamheid_________________________ 2

Colofon Uitgave: Milieufederatie Noord-Holland Stationsstraat 38 1506 DH Zaandam tel 075 6351598 fax 075 6704636 e-mail [email protected] website www.mnh.nl Datum: 28 September 2012 Het werk van de Milieufederatie Noord-Holland wordt mede mogelijk gemaakt door de deelnemers van de Nationale Postcode Loterij en Provincie Noord-Holland.


INHOUD INLEIDING ....................................................................................................................................................................................5 INTRODUCTIE ..............................................................................................................................................................................7

BURGERPARTICIPATIE & KENNISFUNCTIE ...............................................................................................................................12 Burgerparticipatie is de kern van ons handelen.....................................................................................................................12 Ondersteunen Netwerk/Actieloket ..........................................................................................................................................13 Nacht van de Nacht ..................................................................................................................................................................15 Pluk van de Petteflet-natuur en landschapsprijs ....................................................................................................................18 Werken aan schone lucht in Noord-Holland ...........................................................................................................................19 Vergunningverlening en handhaving ......................................................................................................................................22

STRATEGISCHE PROJECTEN ......................................................................................................................................................26 Participatie beleidstrajecten Provincie Noord-Holland...........................................................................................................27 Vrije ruimte voor nieuwe kansen en lobby .............................................................................................................................29 Duurzaamheid en bestuurlijke innovatie (verkenning)..........................................................................................................29 LEVEN IN DE DUURZAME STAD (wonen, werken, recreëren) .................................................................................................34 Rijk-Regioprogramma Amsterdam-Almere- Markermeer (RRAAM) .......................................................................................34 Duurzaam Noordzeekanaalgebied ..........................................................................................................................................37 Zuinig op Ruimte: Bedrijventerreinen en kantoren ................................................................................................................40 Proef je landschap! Voedselstrategie Metropoolregio Amsterdam.......................................................................................42 Leven in de duurzame stad: Politiek-Bestuurlijke Netwerken ...............................................................................................45 Leven in de Duurzame Stad: Strategische Allianties..............................................................................................................45 WATER EN LAND IN NOORD-HOLLAND ...................................................................................................................................48 Toekomst Laag Holland ...........................................................................................................................................................48 Zoetwatervoorziening natuurlijk .............................................................................................................................................51 Natuurrijke kustversterking.....................................................................................................................................................53 Waterkwaliteit en Big Jump ......................................................................................................................................................55 NBO secretariaat .......................................................................................................................................................................57 Water en Land in Noord-Holland. Politiek-Bestuurlijke Netwerken......................................................................................58 Water en Land in Noord-Holland Strategische Allianties .......................................................................................................59


DUURZAME ENERGIE .................................................................................................................................................................62 Hier Opgewekt ..........................................................................................................................................................................62 Energieregio - Haarlemmermeer .............................................................................................................................................66 Wind op Land ............................................................................................................................................................................69 Samen op weg naar en duurzame regionale energievoorziening ........................................................................................71 Duurzame Energie: Politiek-Bestuurlijke Netwerken .............................................................................................................73 Duurzame Energie: Strategische Allianties.............................................................................................................................73

COMMUNICATIE & TOEKOMST MNH .......................................................................................................................................76 Communicatie...........................................................................................................................................................................76 Website......................................................................................................................................................................................78 Toekomst MNH.........................................................................................................................................................................80


INLEIDING

Van Milieufederatie Noord-Holland naar “MNH – Versneller van Duurzaamheid” De Milieufederatie Noord-Holland gaat een spannend jaar binnen op 1 januari 2013. Dit jaar zal MNH zichzelf nadrukkelijk gaan positioneren als “Versneller van Duurzaamheid”. Hiermee maakt MNH naar buiten expliciet zichtbaar dat het een organisatie is die de samenwerking zoekt met andere spelers om concrete duurzame oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken ten eerste te verzinnen maar vervolgens ook uit te voeren. Op dit moment wordt MNH nog door te veel spelers gezien als de maatschappelijke organisatie die vooral zegt wat niét mag en minder als de organisatie die helpt om een aanlokkelijke duurzame toekomst met concrete stappen dichterbij te brengen. Hoewel MNH in de praktijk reeds op deze wijze opereert blijft dit, wellicht door ervaring in het verleden ingegeven, ons nog te veel aankleven. Middels deze expliciete (her-)positionering wil MNH bij relevante partijen nadrukkelijker in beeld komen als waardevolle adviseur op het gebied van duurzaamheid. De niche waarop MNH zich richt leest u verderop in dit jaarplan. MNH wil met deze “kennis & advies”- poot nieuwe geldbronnen aanboren.

MNH zal naast de “kennis & advies”-poot ook als “belangenbehartiger” blijven opereren. En zo, onafhankelijk en sterk geworteld in de Noord-Hollandse maatschappij, blijven opkomen voor het streven van vele inwoners van Noord-Holland om onze provincie mooi en duurzaam te maken. De relatie met onze lidorganisaties blijft daarin van het grootste belang. Nieuwe contacten met bijvoorbeeld burgerinitiatieven gericht op het zelf opwekken van duurzame energie voegt een nieuwe loot toe aan ons lokale netwerk. Ook voor de belangen van deze mensen zullen wij ons inspannen. Wij vertrouwen erop dat op deze manier onze bijdrage aan het bouwen aan een duurzaam Noord-Holland verder zal toenemen. Ons jaarplan 2013 is er maximaal op gericht om dit middels de opgenomen projecten in de praktijk te laten zien. Voor MNH zal in 2013 meer dan ooit gelden: “Be good and tell it!” Ernest Briët, 28 september 2012


INTRODUCTIE

Voor welke vragen staat MNH anno 2013? De wereld waarin wij opereren als Milieufederatie Noord-Holland is sinds onze oprichting in 1969 erg veranderd. Twee actuele en cruciale aspecten van die verandering zijn:

• Milieubewustzijn is alom geland in Nederland. “Duurzaamheid”“Duurzaamheid”“Duurzaamheid”“Duurzaamheid” is een term die bij geen enkel bedrijf of overheid in de strategienota ontbreekt. Hoewel er soms sprake is van “greenwashing” is er bij bedrijven en overheden voornamelijk een oprechte ambitie om steeds duurzamer te opereren. Dit betekent dat de Milieufederatie zich niet meer bij die bedrijven en overheden hoeft binnen te vechten of via juridische procedures hoeft te bestrijden. De Milieufederatie heeft tegenwoordig in veel bedrijven en overheden een (potentiële) bondgenoot om te komen tot duurzame oplossingen.

• De bereidheid van overheden om activiteiten van milieuorganisaties te financieren met subsidiessubsidiessubsidiessubsidies neem zienderogen af. De provincie Noord-Holland heeft in 2010 besloten om de Milieufederatie met 30% te korten, startend met 10% in 2011 oplopend tot 30% in 2013. Door het Rijk zijn de belangrijkste subsidiemogelijkheden, waarvan we vaak gebruik maakten (ook via de 12 MF’s), opgeheven.

Wat hebben wij te bieden? De Milieufederatie heeft een unieke positie in Noord-Holland. Samen met de andere 11 Milieufederaties vormt het ook uniek landelijk dekkend netwerk. In Noord-Holland is de Milieufederatie de enige – specifiek op deze regio gerichte – organisatie die zich bezig houdt met milieu en duurzaamheid. Andere organisaties als IVN en Landschap Noord-Holland zijn voornamelijk gericht op de groene kant van Noord-Holland. De Milieufederatie hanteert een integrale benadering. De Milieufederatie is de enige “ledenorganisatie” die “pal staat” voor de belangen van inwoners van Noord-Holland die zich inspannen voor een mooi en duurzaam Noord-Holland. Dat betekent niet dat de Milieufederatie geen concurrenten kent op een aantal werkvelden. Met name is de uitdaging om als Milieufederatie een plek te behouden in de volgende twee velden:

• Een aansprekende organisatie voor inwonersaansprekende organisatie voor inwonersaansprekende organisatie voor inwonersaansprekende organisatie voor inwoners van Noord-Holland die iets willen met duurzaamheid. Bijvoorbeeld het zelf opwekken van duurzame energie. Op dit veld zijn zeer veel andere spelers actief (bij energie bijv.: Wij krijgen kippen, E-decentraal, NHEC).

• Adviesrol naar bedrijven en overhedenAdviesrol naar bedrijven en overhedenAdviesrol naar bedrijven en overhedenAdviesrol naar bedrijven en overheden hoe duurzaamheid effectief vorm te geven in beleid en hoe dat beleid vervolgens effectief te implementeren. Vele adviesbureaus opereren in dit veld. De Milieufederatie kan hier alleen een rol spelen als het duidelijk maakt wat haar onderscheidend vermogen is ten opzichte van bureaus als Ecofys en Royal Haskoning DHV.


De Milieufederatie heeft een aantal Unique Selling Points (USP’s) De Milieufederatie heeft een aantal Unique Selling Points (USP’s) De Milieufederatie heeft een aantal Unique Selling Points (USP’s) De Milieufederatie heeft een aantal Unique Selling Points (USP’s) die het kan uitbaten en benutten bij een kansrijke positionering. die het kan uitbaten en benutten bij een kansrijke positionering. die het kan uitbaten en benutten bij een kansrijke positionering. die het kan uitbaten en benutten bij een kansrijke positionering.

USP’s van de Milieufederatie: � Een breed maatschappelijk draagvlak (lidorganisaties,

politiek) � Groot netwerk (mensen, overheden, bedrijven, NGO’s) � Onafhankelijke kritische blik � Verbindend vermogen � Regio-specifieke kennis (van standpunten, relevante spelers

en inhoud) � Nadrukkelijke integrale benadering van vraagstukken (i.t.t. de

vele sectorgerichte organisaties) � “Geheugen”: we zijn al sinds 1969 betrokken. (kennis van de

geschiedenis van dossiers, de afwegingen en de afspraken)

De Milieufederatie is op drie werkvelden actief:

Binding • Ondersteunen Lidorganisaties. • Activeren en ondersteunen overige (potentieel) actieve

inwoners van Noord-Holland

Advisering • Overheden rondom invulling en effectieve implementatie van

beleid. • Bedrijven omtrent duurzaam handelen.

Monitoring en bewaking • Toezien dat milieu- en andere regelgeving ook daadwerkelijk

wordt nageleefd. Dit geldt ook voor vigerend beleid en convenanten.

De milieufederatie zoekt actief naar de beste oplossing om De milieufederatie zoekt actief naar de beste oplossing om De milieufederatie zoekt actief naar de beste oplossing om De milieufederatie zoekt actief naar de beste oplossing om ervoor te zorgen dat complexe vraagstukken en problemen ervoor te zorgen dat complexe vraagstukken en problemen ervoor te zorgen dat complexe vraagstukken en problemen ervoor te zorgen dat complexe vraagstukken en problemen worden opgelost.worden opgelost.worden opgelost.worden opgelost.

Onze gewenste positionering is:

MNH, Versneller van Duurzaamheid Met Hart/Passie voor Noord-Holland Wij zien ook dat we een rol (die wij sinds de oprichting in 1969 hebben) houden bij:

• Het ondersteunen en adviseren van onze achterban. • Het opbouwend maar soms kritisch reageren op handelen van

bedrijven en overheden. • Het monitoren en borgen van het naleven van vigerend beleid

en wetgeving t.a.v. natuur, milieu en leefomgevingkwaliteit. Dit zijn twee verschillende rollen die kunnen worden vertaald in de volgende twee merken:

MNH - Belangenbehartiging • Ondersteunt het netwerk middels het actieloket • Reageert op overheidsbeleid • Bekijkt vergunningen en reageert daarop richting bedrijven

en bevoegd gezag. • Monitoort voortgang beleid en convenanten en implementatie

van wetgeving/beleid. • Agendeert ontwikkelingen en trends. • Bouwt kennis op en uit.

Financiering: basissubsidie provincie, deel NPL, geld leden en donateurs. Aanvullende subsidies: bijv. EU, Waddenfonds.

MNH – Kennis & Advies • Kennis&Adviesbureau • Initieert (vernieuwende) projecten met kansrijke coalities • Biedt producten en diensten aan de diverse doelgroepen aan. • Adviseert hoogwaardig en professioneel

Financiering: in eerste jaren deels geld provincie en NPL maar voornamelijk geld opdrachtgevers.


Relatie met het jaarplan 2013 Om een beeld te geven van de relatie tussen bovenstaande en de in dit werkplan beschreven projecten geven we hieronder aan van een aantal projecten bij welke rol je ze zou kunnen scharen

MNH – Belangenbehartiging Binding Actieloket, Hier Opgewekt, Nacht van de Nacht, Pluk en de Petteflet-prijs, Big Jump Monitoring en Bewaking Werken aan schone lucht in Noord-Holland, Vergunningverlening en handhaving

MNH – Kennis & Advisering Duurzaam Noordzeekanaalgebied, Proef je landschap!, Energieregio Haarlemmermeer, Samen op weg naar een duurzame regionale energievoorziening De beschikbare middelen in 2013, in belangrijke mate van de provincie Noord-Holland en de Nationale Postcode Loterij, zullen wij middels de opgenomen projecten benutten om in een gunstige uitgangspositie te komen om aanvullende fondsen te verwerven. Het project “Toekomst MNH” is secifiek gericht op het begeleiden van de omslag naar ‘MNH – versneller van duurzaamheid’.

Communicatie Meer dan ooit tevoren benadrukt dit jaarplan het belang van effectieve communicatie. In het projectformat is opgenomen bij welke activiteit succesvolle communicatie kansrijk is. Waar mogelijk geven wij een project een positieve draai soms vieren we zelfs een “feestje”. Enerzijds om MNH beter zichtbaar te maken maar minstens net zo belangrijk om te laten zien dan duurzaam handelen heel leuk is! Campagnes als de “Nacht van de Nacht” en de “Big Jump” zijn succesvol in het bereiken van pers en een breed publiek. Wij zullen deze, en andere, campagnes meer benutten om MNH in de kijker te spelen.


BURGERPARTICIPATIE

EN

KENNISFUNCTIE


BURGERPARTICIPATIE & KENNISFUNCTIE

Burgerparticipatie is de kern van ons handelen

1. Hoe ondersteunen we mensen bij hun streven Noord-Holland mooi en duurzaam te maken en te houden.

2. Hoe betrekken we mensen bij het duurzamer en mooier maken van Noord-Holland.

Voor het eerste hebben wij ons, van oudsher grootste, project “Actieloket”. Leden kunnen allerhande vragen bij ons neerleggen t.b.v. advies en ondersteuning. Onder het thema “Duurzame Energie” verderop in het jaarplan treft u het project “Hier Opgewekt” aan. Dat project is gericht op het ondersteunen van mensen die lokale duurzame energievoorziening van de grond willen laten komen. Met de kennis die MNH heeft opgebouwd middels decennialange inspanning op het gebied van luchtkwaliteit en vergunningenbeleid hebben wij een unieke rol in onze provincie. Op dat punt zijn wij een “primaire kennisdrager”. Voor vraagstukken ten aanzien van bijvoorbeeld natuur benutten wij de kennis van de primair op natuur gerichte organisaties als bijvoorbeeld Landschap Noord-Holland, Natuurmonumenten of het Goois Natuurreservaat.

Wij hebben de projecten “Werken aan schone lucht in Noord-Holland” en “Vergunningverlening en handhaving” in 2013 meer zo vormgegeven dat wij inwoners, overheden en bedrijven handelingsperspectieven aanbieden waarmee problemen kunnen worden opgelost. In een zwaar milieubelaste regio als de IJmond is elektrisch rijden of zelf energie opwekken zo’n perspectief. Toelichting projectformat: Per project is een “droom” beschreven van een wereld waar wij naar toe zouden willen werken. Dit is geen vast doel maar een inspirerend perspectief. Dat plaatst het project in een activerende context. Omdat duurzaamheid pas echt werkt als er met anderen wordt samengewerkt geven wij met ‘what’s in it for them’ aan wat andere spelers aan dit project hebben.


Ondersteunen Netwerk/Actieloket

I have a dream • MNH is bekend als de plek waar organisaties die zich inzetten voor een mooi en duurzaam Noord-Holland deskundigheid en ondersteuning

kunnen vinden.

• Organisaties die zich inzetten voor een mooi en duurzaam Noord-Holland zijn zelfredzaam en gelijkwaardige tegenspelers van (semi-) overheden

en bedrijven

• Overheden vragen MNH/leden om vroegtijdig bij belangrijke plannen te participeren

• MNH weet in het nauwe contact met de achterbannen wat er leeft in de provincie en wat de ontwikkelingen en trends zijn.

• MNH is een spin in het web van RO- en milieubeleid en is goed herkenbaar.

What’s in it for them? Bij het actieloket maken we onderscheid in:

• ondersteuning achterbannen (velerlei, vaak op het gebied van RO en milieu en burgerinitiatieven)

• ondersteuning overheden (vaak op het gebied van RO-plannen)

• ondersteuning bedrijven (vaak projectontwikkeling gebiedsontwikkeling)

• ondersteuning van en afstemming met provinciale natuur en milieuorganisaties op MNH specifieke thema’s.

Inwoners: Steun, deskundig advies, burgerparticipatie Ondernemers: Draagvlak voor plannen Overheid: Provincie en gemeenten: via de leden kwaliteit van plannen bevorderen en voeden van beleidsagenda

Rollen MNH Verbinden: MNH kan relevante spelers met elkaar in contact brengen. Lobby: Via actieloket wordt inhoudelijke agenda MNH gevoed en van daaruit wordt lobby ingezet. Inhoud:

• Ondersteuning in brede zin van het woord

• Servicepunt Duurzame energie (Zie “Hier Opgewekt”)

• Inhoudelijke agenda wordt afgestemd met het Natuurbeheerdersoverleg.

Belang inwoners/burgers: Staan er niet alleen voor. Krijgen ondersteuning. Kwaliteit van plannen wordt door adviezen versterkt. Zelfredzaamheid wordt bevorderd.

Projectdoel Ondersteuning lidorganisaties / netwerk van de Milieufederatie / Ondersteuning overheden.

Projectdoelgroep Lidorganisaties, overheid.


Activiteit Resultaat Met wie Communicatie uren De werkorganisatie van MNH beantwoordt inhoudelijke, juridische en procedurele vragen van aangesloten organisaties, overheden maar ook van overige burgers/organisaties en bedrijven die actief zijn op het werkterrein van MNH. Afhankelijk van de vraag zal de vorm waarin antwoord, advies of ondersteuning gegoten verschillen.

Vragen van de lid-organisaties, overige lokale organisaties, overheden en bedrijven actief op het terrein van natuur, organisaties die zich inzetten voor een mooi en duurzaam Noord-Holland, aangaande inhoudelijke, procedurele en juridische zaken zijn effectief (kwalitatief en tijdig) beantwoord. Sommige vragen hebben geleid tot intensievere samenwerking met MNH

Lid-organisaties en organisaties die zich inzetten voor een mooi en duurzaam Noord-Holland, overheden en bedrijfsleven

Nieuwsbrief en persberichten bij strategisch belangrijke, en geslaagde acties/procedures / te overwegen is om alle adviezen zichtbaar naar buiten te communiceren.

450 + Uurtarief rekenen bij zeer intensieve (juridische ) begeleiding

MNH prioriteert in de vele aanvragen van gemeenten voor het beoordelen van lokale ruimtelijke plannen.

Vragen van gemeenten zijn afgehandeld. Afstemming/samenwerking heeft plaatsgevonden met de leden. MNH heeft lokale ruimtelijke plannen beoordeeld daar waar deze raken aan provinciale en/of regionale belangen op het gebied van natuur, milieu en landschap

Lid-organisaties Via website en nieuwsbrief bekend maken. Helderheid over wat MNH behandelt.

Zie hierboven

Omdat veel vragen van onze lidorganisaties de onderwerpen Natuur&Landschap betreffen werkt MNH nauw en intensief samen met partners van het Natuurbeheerdersoverleg Noord-Holland. Vragen van onze lidorganisaties worden geagendeerd en kennis wordt benut tbv ondersteuning van lidorganisaties

Vraagstukken rondom Natuur en Landschap zijn in goede afstemming met partners NBO van een antwoord voorzien. Vraagstukken die lidorganisaties aandragen worden in overleg met het NBO geagendeerd. Daar waar opportuun is gezamenlijk opgetreden

Lidorganisaties en partners NBO

140

Bij nieuwe ontwikkeling in weten regelgeving worden lid-organisaties, en NBO-leden, bijgeschoold, via mini-cursus of de website. In 2013 waarschijnlijk Natuurwet en Omgevingswet.

Lid-organisaties zijn op de hoogte van actuele wet en regelgeving, hetgeen de kwaliteit en effectiviteit van hun activiteiten verhoogt

Lid-organisaties/NBO

Zakelijk cursustarief voor NBO. Gereduceerd tarief voor leden


vervolg: Activiteit Resultaat Met wie Communicatie uren

In samenwerking met partners uit het Natuurbeheerders overleg Noord-Holland wordt een gezamenlijk proces gestart om in samenwerking de betrokkenheid van de inwoners van NH bij Natuur&Landschap verder te versterken. Werktitel: “Vitaal Draagvlak”. IVN, GNR en MNH vormen een kernteam waarbij IVN de pen voert.

Door slim samen te werken zijn meer inwoners (actief) betrokken bij Natuur&Landschap in Noord-Holland. Er gaat bijzondere aandacht uit naar de stedeling. “’ Betrokken” kent hierbij vele gedaanten: recreëren maar ook als vrijwilliger bij bijv. onderhoud. Projectpartners leren van elkaar over succesvolle aanpakken (wiel meermaals benutten)

Partners NBO maar ook recreatieschappen, Amsterdamse Bos, NME-centra

PM 30 uur Verder Acquisitie

TOTAAL 620 (PNH)

Nacht van de Nacht I have a dream In heel Noord-Holland is de sterrenhemel in meer of mindere mate genietbaar. In de Kop van Noord-Holland is de duisternis, zoals we die kenden anno 2012, in stand gehouden doordat bedrijven, overheden en maatschappelijke organisaties zich hiervoor gezamenlijk hard hebben gemaakt. Noord-Holland biedt daardoor een sterk verlichte Metropoolregio Amsterdam maar in het noorden een grotendeels duister gebied. Dit is een extra pluspunt voor de recreatiebranche in dit noordelijke deel. Zowel in steden als dorpen zijn zogenaamde sterrenlocaties ontwikkeld waar iedereen van de donkere nacht kan genieten. Landelijke gebied die donker zijn, worden beschermd vanuit het ruimtelijke ordeningsspoor en vanuit het milieubeheerspoor. Voor verlichting geldt het “nee, tenzij” regime. En als verlichting noodzakelijk is dan is het uitgangspunt dat deze slim en duurzaam is, geen nachtelijke verrommeling, lichtvervuiling en lichthinder veroorzaakt, en de sociale veiligheid en verkeersveiligheid dient. Voor de sociale veiligheid en verkeersveiligheid worden de juiste verlichtingsnormen gehanteerd. In situaties waarin oriëntatieverlichting volstaat wordt alleen deze vorm van verlichting toegepast. Er heeft in het landschap een herwaardering plaatsgevonden van de reflectoren.

What’s in it for them? Inwoners:

• Duisternis is genietbaar.

• Verlichting is slim en duurzaam.

• Geen lichthinder, lichtvervuiling

• Gezondheid


Ondernemers:

• Recreatiebranche in het Noorden van Noord-Holland kan deze kwaliteit uitnutten.

• Energiebesparing / kostenbesparing

Overheid:

• Draagvlak voor duisternisbeleid

• Duisternis als oerkwaliteit gewaardeerd.

• Past in doelstellingen over gezondheid, natuur.

• Past in doelstellingen over duurzaamheid, duurzaam inkopen en energiebesparing

Doelen Doelen Lange termijn: Behoud en herstel donkere nachten door het terugdringen van lichtvervuiling en lichthinder. Behoud en herstel donkere nachten in bestaande donkere gebieden. Behoud en herstel donkere nachten in bestaande niet donkere gebieden. Donkere plekken, sterrenlocaties, creëren in steden en dorpen. Doelen Korte termijn: Terugdringen van lichtvervuiling en lichthinder in bestaande stedelijke agglomeraties, als bron van lichtvervuiling op grote afstand. Bewustzijn bij het grote publiek over schoonheid van de nacht en de sterrenhemel.

Rollen MNH Lobby: Duisternis als oerkwaliteit / Voor verlichting geldt het “nee, tenzij” regime. En als verlichting noodzakelijk is dan is het uitgangspunt dat deze slim en duurzaam is, geen nachtelijke verrommeling, lichtvervuiling en lichthinder veroorzaakt, Inhoud: Duisternis: Uitgangspunten nee, tenzij meenemen in randvoorwaarden en lichtbeleidsplannen. Belang inwoners/burgers: Inwoners van Noord-Holland kunnen genieten van de duistere nacht. Verbinden: Voor dit zo “zichtbare” onderwerp blijken partijen uit alle sectoren te activeren. Dat wordt vooral manifest door de vele duistere activiteiten op de Nacht van de Nacht. Dit biedt ingangen om ook in gezamenlijkheid concrete uitdagingen aan te pakken.

Projectdoelgroep Publiek / burgers


Activiteit Resultaat Met wie Communicatie uren Nacht van de Nacht Publieksevenementen

gehele provincie Symbolische acties gemeenten Symbolische acties bedrijven Tevens bewustwording bij gemeenten, bedrijven en burgers dat zij zelf iets kunnen doen om duisternis te behouden.

Gemeenten, provincie, bedrijven, (lokale) maatschappelijke organisaties

Nacht van de Nacht in pers, sociale media. Landelijke uitstraling. Duizenden mensen doen mee. Markante gebouwen die niet verlicht worden zijn de blikvanger. Koppelen aan beleidsthema over duisternis. Koppelen aan innovatieve ontwikkelingen.

75

De provincie Noord-Holland start met alle stakeholders een gebiedsgerichte aanpak voor Duisternis in 2013 (Hierbij wordt de methode “Vergroot je speelveld” gebruikt die in 2012 mede door MNH is ontwikkeld): Proces met stakeholders in (nog te kiezen) regio over terugdringen lichtvervuiling en lichthinder. In overleg met de Provincie Noord-Holland wordt deze activiteit voor 2013 door MNH nader ingevuld. MNH kan als verbindende maar ook belangenbehartigende partij helpen de juiste organisaties aan tafel te krijgen mede door het belang van duisternis te onderstrepen. De NvdN 2013 kan ingezet worden om de resultaten van deze regionale aanpak te etaleren. Bedoeling is om daarmee ook andere regio’s te enthousiasmeren tot een dergelijke aanpak.

Gezamenlijk gekozen maatregelen waarbij zo veel mogelijk sprake is van win-win situaties. Hierbij zijn thema’s duisternis, energiebesparing, economie&veiligheid in samenhang betrokken.

Relevante partijen in de gekozen regio, provincie, MNH, maatschappelijke organisaties, C-realist NB: Rol van MNH zal met provincie nader worden besproken.

PM, bijzonder veel kansen in het bijzonder indien gekoppeld aan de NvdN 2013 Communicatie is mede gericht op het inspireren van andere regio’s/gemeenten om dit voorbeeld te volgen.

30

TOTAAL 105 (75 uren NPL, 30 uren PNH)


Pluk van de Petteflet-natuur en landschapsprijs

Toelichting De Natuur en Milieufederaties loven samen met Vroege Vogels de “Pluk van de Petteflet natuur en landschapsprijs” uit aan degene die met zijn of haar activiteiten de meest aansprekende bijdrage heeft geleverd aan het behoud of de ontwikkeling van natuur en landschap in Nederland. Aan deze prijs (een beeld van “Krullevaar”) is een bedrag voor de uitvoering of verder uitrollen van de activiteit verbonden van 2500 euro. Deze nieuwe prijs is een stimulans voor actieve burgers die zich in de provincie met hart en ziel inzetten voor natuur en landschap.

Aanleiding De Gelderse Natuur en Milieufederatie heeft vorig jaar in het kader van hun 40 jarige bestaan met succes de eerste “Pluk van de Petteflet” natuurprijs uitgereikt. De winnaars hebben een door een kunstenaar ontworpen ‘Krullevaar’ overhandigd gekregen uit de handen van juryvoorzitter Flip van Duijn, de zoon van Annie MG Schmidt. Deze prijs heeft brede aandacht getrokken in de media waaronder Vroege Vogels. Vervolgens is het plan opgevat door de landelijke NMF’s en Vroege Vogels om deze prijsvraag een landelijk vervolg te geven.


• in het zonnetje zetten die zich concreet inzetten voor natuur en landschap.

• Financiële ondersteuning voor één van de acties.

• Diegene die ideeën aandragen, indien gewenst, adviseren hoe deze te realiseren.

Doelen • Burgers die zich inzetten voor natuur en landschap in het zonnetje te zetten

• Natuur en landschap positief te promoten als iets waar mensen zich voor willen inzetten

• Binding met burgers die zich concreet inzetten voor de natuur

• De in natuur en landschap geïnteresseerde burgers in contact brengen met de NMF’s

Projectdoel De NMF’s lanceren samen met Vroege Vogels een natuur en landschapsprijs voor die burgers die zich concreet inzetten voor natuur en landschap. We beginnen in 2012-2013 en bekijken hoe deze landelijke prijs werkt. Vanuit de opgedane ervaring wordt besloten al dan niet hieraan een jaarlijkse prijs te verbinden, dan wel bijv. één maal in de vier jaar.

Projectdoelgroep Actieve inwoners die zich vrijwillig inzetten voor natuur en landschap in Noord-Holland


Activiteit Resultaat Met wie Communicatie uren Eind 2012 begin 2013 promotie voor de aanmelding voor de Pluk van de Pettefletprijs

Per provincie worden de aanmeldingen verzameld bij de betreffende NMF. De Betreffende NMF zorgt daarbij voor voldoende hoogwaardige en gevarieerde aanmeldingen. Per NMF wordt er één voordracht gedaan.

12 NMF’s en Vroege Vogels

NMF’s - via mailingen en folders. website, nieuwsbrief en facebook. Vroege vogels - wekelijkse radio (tussen de 600.000-700.000 luisteraars) programma’s, via tv en op de website en in de nieuwsbrief (25.000 abonnees).

20

Jan/feb 2013 provinciale voorverkiezing

Alle NMF’s houden een provinciale voorverkiezingen

Publiek stemmen op website. Oproepen via nieuwsbrief, twitter, facebook etc

15

Maart 2013 3-5 genomineerden worden verkozen.

Een jury onder leiding van Flip van Duijn , de voorzitter van de NMF en een bekende natuur-Nederlander (door Vroege Vogels te benaderen) kiezen uit deze voordrachten in maart 3-5 genomineerden, waarbij naast kwaliteit en uitvoerbaarheid elders, ook gekeken wordt naar variatie en regionale spreiding.

De NMF’s uit welke provincies deze plannen vandaan komen krijgen ruimte voor promotie van het idee via Vroege Vogels. Op de site van Vroege Vogels en die van de provinciale NMF’s wordt vervolgens meer info verstrekt over de nominaties. Mensen kunnen hun stem uitbrengen op één van de genomineerden (ingang via de site van Vroege Vogels (met links) en de provinciale NMF’s).

10

April 2013 bekendmaking van de winnaar en uitreiking van de prijs

In april wordt via Vroege Vogels bekend gemaakt wie gewonnen heeft en wordt de Krullevaar prijs uitgereikt.

Via Vroege Vogels is de bekendmaking. aandacht in provincies via NMF. Nieuwsbrief en website

5

TOTAAL 50 (NPL)

Werken aan schone lucht in Noord-Holland I have a dream We leven in een gezonde leefomgeving, waar je rustig kunt ademhalen zonder dat je je zorgen moet maken over kwaliteit van de lucht. Deze is gezond. De normen van de World Health Organization (WHO) voor lucht worden niet overschreden. Luchtwegaandoeningen komen steeds minder voor en voor schone lucht in te ademen hoeft je niet uit te wijken naar Drenthe maar kun je ook gewoon in de Randstad blijven wonen. De belangrijkste bronnen van de luchtverontreiniging zijn aangepakt, het verkeer rijdt elektrisch en de industrie stoot amper vuile lucht uit. In de stad kun je gewoon veilig je voedsel verbouwen. Ongezonde lucht komt ook niet meer aanwaaien vanuit het buitenland omdat in de omringende landen ook allemaal vergelijkbare maatregelen zijn genomen.


What’s in it for them? Inwoners: De burger ademt schone lucht in die geen gezondheidsschade oplevert Ondernemers:

• Schone technologie is een Nederlands exportproduct geworden

• Luchtkwaliteit vormt geen juridische belemmering meer om wel of niet te mogen bouwen

• Bedrijven passen de best bestaande technieken voor ter voorkoming van luchtverontreiniging. Dit heeft een positief effect op hun imago.

Overheid:

• Besparing op gezondheidskosten (minder gezondheidsschade)

• Geen belemmeringen meer om te bouwen vanwege slechte luchtkwaliteit

• Ruimte kan beter benut worden omdat dichter op wegen gebouwd kan worden omdat verkeer schoon en stil is.

Rollen MNH Lobby: Bij gemeenten in het Noordzeekanaalgebied, provincie en eventueel rijk pleiten voor continue aandacht voor verbetering luchtkwaliteit, omdat het nog steeds het milieuprobleem is met de meeste gezondheidsschade. De baten van aanpak luchtverontreiniging zijn vele malen hoger dan de daarvoor benodigde kosten. Inhoud: MNH brengt, door de decennia opgebouwde, kennis op dit vlak in in de discussies en agendeert ook nieuwe onderwerpen zoals “zwarte rook”. Belang inwoners/burgers: Zorgt er voor dat belangen van inwoners worden ingebracht in overleggen, in haar activiteiten e.d. Verbinder: MNH praat zowel met bedrijven, inwoners en overheden en probeert deze belangen bijeen te brengen tot een duurzame oplossing.

Introductie Hoewel de luchtkwaliteit de laatste jaren in Nederland wel langzaam verbetert, behoort die toch nog tot de slechtste van Europa. Er wordt geschat dat jaarlijks duizenden mensen eerder sterven vanwege de slechte luchtkwaliteit. Het is daarmee verreweg het belangrijkste milieuprobleem met de meeste gezondheidsschade. In Noord-Holland is de lucht op veel plekken ook nog steeds ongezond. Dat is vooral in het Noordzeekanaalgebied en met name in/om Amsterdam en in de IJmond het geval. Hoewel er maatregelen genomen zijn om de lucht schoner te maken, zijn er het laatste jaren ook weer allerlei ontwikkelingen die zorgen voor een verslechtering, zoals het verhogen van de snelheid van 120 naar 130 km op snelwegen en het afschaffen van de 80 km zones rondom Amsterdam. Aandacht voor het verbeteren van de luchtkwaliteit en daarmee bijdragen aan minder gezondheidsschade is dan ook nog steeds van essentieel belang. Met onze projecten en activiteiten willen we ervoor zorgen dat provincie, gemeenten en burgers zich blijvend

inzetten voor het bereiken van een goede en gezonde luchtkwaliteit in deze provincie.

Projectdoel Bij gemeenten, provincie en burger staat onderwerp luchtkwaliteit nog steeds hoog in de belangstelling. Ook komt er meer aandacht voor roet als maat voor de schadelijkheid van lucht. In het Noordzeekanaalgebied worden extra maatregelen genomen om de lucht schoner te maken. De Milieufederatie onderneemt ook zelf actie om de lucht schoner te krijgen door het gebruik van E-scooters (en mogelijk andere vormen van elektrisch rijden) te stimuleren. Projectdoelgroep Gemeenten, provincie en burger


Activiteit Resultaat Met wie Communicatie uren Inventariseren en communiceren over de ontwikkeling van de luchtkwaliteit in Noord-Holland. Gemeenten en provincie aanzetten tot het nemen van aanvullende maatregelen. Bij overschrijding van de fijn stof norm in de IJmond wordt verdere actie ondernomen.

Er is regelmatig gecommuniceerd over de luchtkwaliteit in de media. Zo nodig is actie ondernomen richting gemeenten, provincie voor het nemen van extra maatregelen. Rijk, Provincie en gemeenten worden gebriefd over “verbetering van de luchtkwaliteit”, waarin beschreven zal worden wat de staat van de luchtkwaliteit is en met welke maatregelen de luchtkwaliteit kan worden verbeterd. Ook zal voor zover mogelijk hierbij ingegaan worden op de kosten en baten van de te nemen maatregelen.

Inwoners in het gebied; Welwillende gemeenten; en mogelijk provincie GGD Astmafonds.

Bij communiceren over dit onderwerp zal boodschap zijn: a. Gezondheid staat nog steeds onder

druk omdat lucht nog steeds niet schoon is

b. MNH zet zich in voor schonere lucht en spoort gemeenten, provincie tot het nemen van maatregelen

c. c .MNH betrekt daarbij zoveel mogelijk de mening van inwoners.

In het algemeen is het de bedoeling dat via locale/regionale krant, RTVNH, sociale media, digitale nieuwsbrief regelmatig gecommuniceerd wordt over dit onderwerp.

40

Presentatie Top 10 zwartste plekken in Noord-Holland Zwarte rook of roet is hoogstwaarschijnlijk een betere norm om schadelijkheid luchtverontreiniging voor mens mee aan te tonen. Buiten de deskundigen is hier bij overheden, burgers nog nauwelijks aandacht voor. Deze activiteit is bedoeld om het onderwerp zwarte rook/roet te agenderen door de top 10 plekken met de meeste zwarte rook/roet te inventariseren en hierover te publiceren. De top 10 wordt samengesteld uit gemeten en berekende waarden die hierover bekend zijn in Noord-Holland. Er worden hiervoor niet zelf gemeten.

Er wordt een activiteit georganiseerd waarop deze 10 top wordt bekendgemaakt. Er is in media ruime aandacht voor top 10 zwarte rook/roet. Door inzicht te krijgen in deze parameter kunnen overheden beter onderbouwd besluiten welke “hotspots” het meest dringend moeten worden aangepakt.

Organisatie die “zwarte rook” problematiek feitelijk in beeld kan brengen.

Over de top 10 zal uitgebreid in de media worden gecommuniceerd. In het bijzonder ook in de gemeenten waar “zwarte rook” concrete problemen oplevert. Hierbij wordt door ons ook een handelingsperspectief voor gemeenten/bedrijven/inwoners geschetst.

60


(Vervolg) Activiteit Resultaat Met wie Communicatie uren

E-scooter promotietour in de IJmond (Om het gebruik van E-scooters te stimuleren/promoten bij bedrijven en inwoners in de IJmond). Bij gebleken succes zal deze tour eventueel ook in andere regio’s in 2014 uitgevoerd gaan worden (acquisitie)

Het gebruik van E-scooter is gepromoot bij bijv. 5-10 bedrijven in de IJmond en bijv. op scholen.

Bedrijven, Bovag, dealers, E-scooter leveranciers

Over de promotietour voor de inzet van E-scooters bij bedrijven in de IJmond zal gecommuniceerd worden. Er zal een informatiefolder worden opgesteld

80

Participeren in klankbordgroep lucht in de IJmond

Onze zorgen maar ook voorgestelde oplossingen zijn ingebracht in klankbordgroep en hebben geleid tot concrete vervolgstappen.

Andere leden KBG.

nvt 30

Helpdeskfunctie op het gebied van luchtkwaliteit beantwoorden

Helpdeskvragen zijn beantwoord 30

TOTAAL 240 uur (PNH)

Vergunningverlening en handhaving

I have a dream Minder maar wel betere vergunningen en/of vergunningen voor gehele bedrijfsterreinen (bepalen de milieugebruiksruimte voor een geheel gebied). Vergunningen die het uitgangspunt van een circulaire economie onderstrepen, dus vergunningen die bedrijven aanzetten tot het hergebruik van rest/afvalstoffen in plaats van vernietiging van rest/afvalstoffen. Vergunningen die aanzetten tot een zorgvuldig grondstoffengebruik en nuttig gebruik van restwarmte (c.q. een verbod op warmtelozingen) en die co-siting stimuleren. Bedrijven nemen vanuit zichzelf ook steeds vaker duurzaamheidsmaatregelen. Omwonenden/milieuorganisaties worden aan het begin van een vergunningentraject betrokken bij het proces, zodat hun mening al in een vroeg stadium bekend is bij bedrijf en overheid. Eventueel wordt ook gebruik gemaakt van belevingsscans, waarin de omgeving/omwonenden bevraagd omtrent hun ervaringen, wensen met betrekking tot het bedrijf c.q. het bedrijfsterrein. Zoveel mogelijk worden vergunningsvoorwaarden in overleg overeengekomen; juridische procedures fungeren vooral als achtervang. De uitvoering en handhaving is beter geregeld, er wordt meer en vaker gehandhaafd, waarbij meer gebruik wordt gemaakt van metingen, zonder dat deze van te voren worden aangekondigd. Bedrijven zijn zich steeds meer bewust dat de regels moeten worden nageleefd (license to operate). Klachten van omwonenden worden serieus genomen.


What’s in it for them? Inwoners

• Strengere vergunningen en striktere handhaving leiden tot minder hinder, onveiligheid en milieubelasting

• Ervaring van omwonenden met een bedrijf of bedrijfsterrein wordt eerder gehoord.

Ondernemers:

• Snellere duidelijkheid over vergunningsvoorwaarden.

• Vanwege grotere milieuprestaties een betere relatie met de omgeving en imagoverbetering.

• Besparen op grondstoffen.

Overheid:

• Door de “waakhondfunctie” van de Milieufederatie een grote alertheid op actuele en omgevingsbewuste vergunningsvoorwaarden

• Door overleg in de ontwerp-fase snellere duidelijkheid over juridische houdbaarheid van vergunningen.

Doelen Doelen Lange termijn: Vergunningen die aanzetten tot schoner- en energiezuiniger produceren, een zuinig grondstoffengebruik en geen overlast veroorzaken voor de omgeving. Doelen Korte termijn: Vergunningen aan bedrijven voldoen aan nationale en EU weten regelgeving. Er wordt op een adequate manier gehandhaafd.

Projectdoel Van oudsher ziet de Milieufederatie bij een aantal belangrijke bedrijven erop toe dat in het kader van vergunningverlening minimaal aan de wettelijke nationale- en Europese wetgeving wordt voldaan en dat deze ook op een adequate manier wordt gehandhaafd. Wij monitoren zogezegd de implementatie van het bestaand wettelijk beleid, of anders gezegd we zorgen ervoor dat de bedrijven minimaal voldoen aan een 6- (MVO 1.0). Nog regelmatig constateren we dat hier niet altijd aan voldaan wordt en dat het ook schort aan de uitvoering en handhaving. Met het toezien op wettelijke regelgevingen en een adequate uitvoering en handhaving wordt extra milieubelasting en onveilige situaties voorkomen. Tot nu toe hebben wij hier al veel “milieuwinst” mee weten te bereiken. Extra relevant in het kader van vergunningverlening en handhaving is het feit dat vanaf 1 januari 2013 deze taken zijn ondergebracht in een geheel nieuwe uitvoeringsorganisatie waarin gemeenten en de provincie samenwerken, te weten de Regionale Uitvoerings Diensten (RUD’s). Wordt de bij de oprichting van de RUD’s beoogde kwaliteitsverbetering en zorgvuldigheid ook daadwerkelijk waargemaakt? In 2013 zal een aantal grote bedrijven waaronder het AfvalEnergieBedrijf te Amsterdam, de NUON-centrale te Velsen, het chemisch bedrijf zoals Amsteldijk Beheer (voorheen Cindu Uithoorn geheten) nieuwe revisievergunningen krijgen. Het gaat bij deze bedrijven met name om de uitstoot van allerlei luchtverontreinigende stoffen. We zullen ons met name concentreren op bedrijven in het Noordzeekanaalgebied, omdat daar de bedrijven zitten met de hoogste milieubelasting. We streven zoveel mogelijk naar (voor)overleggen met het bedrijf en bevoegd gezag, zodat tijdrovende juridische procedures worden voorkomen. Wij streven met onze activiteiten richting bedrijven in het Noordzeekanaalgebied niet alleen dat wordt voldoen aan een 6- (het voldoen aan de wettelijke regels), maar dat bedrijven ook verdergaande stappen zetten richting duurzaam ondernemen. Denk hieraan een zuinig energie- en grondstoffengebruik, gebruik van restwarmte (co-siting), hanteren van Cradle to Cradle principes e.d. Dat zijn de bedrijven die zogezegd bezig zijn met MVO 2.0 dan wel MVO 3.0. Om dit te bewerkstelligen willen wij hierover in gesprek gaan met een aantal belangrijke bedrijven in het Noordzeekanaalgebied, zoals Tata Steel, de NUON, AEB, in de hoop dat hiermee de duurzaamheid bij deze bedrijven versneld wordt.


Projectdoelgroep Grote milieubelastende bedrijven en het bevoegd gezag (dat kan provincie, gemeente, RUD, waterschap zijn)

Activiteit Resultaat Met wie Communicatie uren Van 5-10 grote bedrijven zullen de vergunningen, de uitvoering of de handhaving beoordeeld worden. In geval dat een van deze onvoldoende of inadequaat is, zal actie ondernomen worden. Gestreefd wordt zoveel mogelijk in overleg tot oplossing te komen.

5-10 bedrijven zijn beoordeeld

op gebied van

vergunningverlening,

uitvoering en handhaving.

Indien nodig is actie

ondernomen.

Zo mogelijk met de omwonenden van bedrijven, met de desbetreffende bedrijven en met het bevoegd gezag, RUD’s,

Indien uit het overleg met bedrijven/bevoegd gezag een bevredigende oplossing komt zal hierover via de media gecommuniceerd worden. Mocht overleg geen resultaat hebben en we genoodzaakt zijn een juridische procedure te startten, dan zal hierover ook gecommuniceerd worden. Onze boodschap zal de volgende componenten bevatten: Milieufederatie zet zich voor een goed en gezond leefmilieu en voor naleving en handhaving van de wettelijke regelgeving.

160

Inventarisatie van de ervaringen met hanteren van een milieugebruiksruimte voor een geheel gebied elders (Rotterdam, Groningen) Aan de hand hiervan wordt bezien of het hanteren van een milieugebruiksruimte voor het gehele Noordzeekanaalgebied voordelen oplevert voor het milieu en omwonenden in vergelijking met de gangbare vergunningverlening..

Notitie over voor/nadelen hanteren milieugebruiksruimte voor het hele Noordzeekanaalgebied.

Met de Milieufederaties Groningen en Zuid-Holland

10

Met 2 - 4 bedrijven wordt dialoog gestart om verdergaande stappen richting duurzaam ondernemen te zetten.

Met 2-4 bedrijven gesprekken gevoerd over verdere stappen richting duurzaamheid (denk hieraan zuinig gebruik grondstoffen, CO2 reductie, afval als grondstof enz).

Met bedrijven en eventueel adviesbureaus

Mocht de dialoog leiden tot vervolgstappen van het bedrijf dan zal hier, na overleg met het bedrijf, over gecommuniceerd worden.

30

TOTAAL 200 uur (NPL)


STRATEGISCHE

PROJECTEN


STRATEGISCHE PROJECTEN

Ons jaarplan 2013 is gericht op drie strategische thema’s. Deze thema’s zijn ten opzichte van 2012 enigszins gewijzigd.

Leven in de Duurzame Stad (wonen, werken, recreëren) MNH beziet de stad door een integrale bril. Onze focus is gericht op de inwoner die prettig in de stad moet kunnen wonen. Schone lucht en een goed ontsloten en dichtbij beschikbaar groen buiten gebied zijn voor de inwoner van groot belang. Bedrijvigheid is noodzakelijk om onze economie draaiende te houden en MNH adviseert hoe die economie zo duurzaam mogelijk te maken. Via de benoemde projecten denken wij hierover mee in een zo vroeg mogelijk stadium. In onze bijdragen nemen wij de zorgen en wensen van onze achterban nadrukkelijk mee. Na een eerste verkenning in 2012 geven wij een vervolg aan onze inspanning i.r.t. de voedselvoorziening van de inwoner van de Metropoolregio Amsterdam (MRA). Wij leggen daarbij een relatie met het prangende vraagstuk hoe ons Metropolitane Landschap betaalbaar te houden.

Water en Land in Noord-Holland Voor een duurzame toekomst van een mooi landschap, een karakteristieke natuur en het broodnodige schone water werken wij veelvuldig samen met onze partners in het Natuurbeheerdersoverleg Noord-Holland. In 2013 vervolgen wij onze inspanning voor het behoud van het voormalige Nationaal Landschap Laag Holland dat in de conceptnota “Natuur, Recreatie en Landschap” van de provincie Noord-Holland opgaat in het Metropolitane Landschap maar een stevige juridische bescherming blijft behouden. MNH zal zich in het bijzonder inzetten voor het (op voldoende plaatsen) behoud van het veen en de bijbehorende natuurwaarden. Wij zullen ook de inwoners van dit gebied betrekken bij de noodzakelijke discussie over de verandering die het landschap gegarandeerd zal ondergaan. In dit thema landt ook onze inspanning voor de Kustregio. Zo zullen wij ons in 2013 inspannen voor “Natuurrijke Kustversterking”.

Duurzame Energie Voor MNH is de Klimaatverandering een belangrijk gegeven. Het belang van een transitie naar een duurzame energievoorziening is een belangrijke voorwaarde om die verandering enigszins af te remmen. Het opwekken van duurzame energie wordt steeds rendabeler. Ook mensen die niet in klimaatverandering geloven zien wel het belang of de lol in van het (zelf) opwekken van duurzame energie. Het belangrijkste project van MNH onder dit thema is “Hier Opgewekt”. Middels dit project ondersteunt MNH lokale initiatieven van bewonersgroepen om zelf duurzame energie op te wekken. MNH bemenst hiertoe een Servicepunt, beantwoordt vragen en brengt initiatiefnemers in contact met uiteenlopende personen, organisaties en bedrijven die hun initiatief verder kunnen helpen. Op deze manier helpt MNH de initiatieven van anderen succesvol te worden. MNH entameert de discussie met inwoners van diverse gebieden in Noord-Holland hoe in die gebieden opwekking van duurzame energie een plek zou kunnen krijgen en of en hoe het landschap en de inwoners hiervan zouden kunnen profiteren. Tegen de huidige stroom in zullen wij dat blijven doen voor “Wind op Land” maar ook voor andere vormen van energieopwekking.

Verkenning – Duurzaamheid en bestuurlijke innovatie In 2013 starten wij in ieder geval één verkenning als vervolg op ons project “Vergroot je Speelveld” waarmee wij ogenschijnlijke tegenstrevers rondom duurzaamheidvraagstukken weer in constructief gesprek brengen. Aan de hand van een concrete casus willen we betrokken partijen inspireren om niet (EU)wetgeving leidend te laten zijn in hun handelen maar juist de potentie om tot echte aansprekende een duurzame oplossingen te komen. Daarmee richten wij ons niet op de juridische ondergrens (een 6-) maar op het maatschappelijk optimale in 3P-termen bezien (een 8, 9 of 10). Met deze verkenning willen we ook de discussie aanzwengelen wie er eigenlijk aan het stuur zit. Onze hypothese is dat er ook zonder bestuurders effectief gestuurd kan worden: wij hebben het stuur zelf in handen en kunnen samen beslissen de weg naar duurzaamheid in te slaan.


Participatie beleidstrajecten Provincie Noord-Holland

Projectdoel De Milieufederatie Noord-Holland wordt voor een veelheid aan beleidstrajecten door de provincie Noord-Holland geconsulteerd (ambtelijk maar ook politiek-bestuurlijk). Vaak zijn deze trajecten nog niet te overzien op het moment dat het jaarplan voor het jaar erop wordt geschreven. MNH wil echter voor relevante trajecten geen “nee” verkopen aan de provincie. Daarnaast willen wij enige ruimte hebben om flexibel te kunnen inspelen op deze actuele vraagstukken. Ook is er al een aantal beleidstrajecten bekend waarvan de provincie van mening is dat een bijdrage door MNH wenselijk is, zo is ambtelijk vastgesteld, maar waarvoor een separaat project (nog) niet aan de orde is. Voor 2013 betreft dat de projecten:

• Metropolitane Landschappen en ontwikkelstrategieën

• Toekomst van de Kop van Noord-Holland

Projectdoelgroep Provincie Noord-Holland. Vooral ambtelijk maar waar aan de orde ook politiek-bestuurlijk.

Activiteit Resultaat Met wie Communicatie uren Metropolitane Landschappen en ontwikkelstrategieën. De Metropoolregio Amsterdam (MRA) buigt zich, onder voorzitterschap van de provincie, over dit fenomeen en hoe tot Ontwikkelstrategieën (toekomstvisies) voor onderdelen van het groen rond Amsterdam te komen (voormalige bufferzones en Nationaal Landschap Laag Holland). Om hierin eenheid te smeden wordt gewerkt aan een gemeenschappelijk “ afwegingskader” . MNH zal hierin een nog nader af te spreken rol gaan vervullen.

Bijdrage is geleverd in het formuleren van een gemeenschappelijk afwegingskader. MNH heeft mn. het belang van de integraliteit van de te kiezen oplossing ingebracht en het belang van het borgen van lokaal draagvlak, o.a. middels het betrekken van de inwoners.

PNH en o.a. terreinbeherende organisaties

Nader te bepalen 20


(vervolg) Activiteit Resultaat Met wie Communicatie uren

Kop van NH: De verantwoordelijke overheden hebben gezamenlijk een Publieke Uitvoeringsagenda 2013-2016 opgesteld. Daarin zijn 30 projecten omschreven. MNH is iig gevraagd nadrukkelijk te participeren/adviseren in het project “Ruimte voor vraag, vraag naar Ruimte”. • Deelname in het bovengenoemde project

door inbreng van onze visie / deskundigheid

• Beschikbaar stellen van ons netwerk om actief en gecoördineerd verbinding te leggen tussen het project en onze achterban

• bijdrage/inbreng aan Raden en Staten conferentie in eerste helft 2013.

• Het project “Ruimte voor vraag, vraag naar

Ruimte” beoogt o.a. een “ Ruimtelijk Publiek

Kader” op te leveren. Dat kan sturen op

regionale samenhang en functionaliteit,

diversiteit en duurzaamheid. Mede door de

inbreng van MNH is het vanuit de

maatschappelijke partijen geborgd dat er

een stevig integraal kader is waarbinnen

actuele ruimtevragen kunnen worden

afgewogen en gefaciliteerd waardoor er

toegewerkt kan worden naar een ruimtelijk-

economische inrichting van de Kop van NH

met een hoge ruimtelijke kwaliteit.

• Er is bijgedragen/inbreng geleverd aan de conferentie en er is input geleverd aan de discussie.

• Ons netwerk is beschikbaar gesteld t.b.v. dit project.

PNH, relevante gemeenten en maatschappelijke organisaties en bedrijfsleven.

In goed overleg met PNH zal MNH mogelijk communiceren over haar visie op de ruimtelijk-economische kansen van deze regio

25

Advisering (op verzoek) aan provincie ten aanzien van actuele kwesties en beleidstrajecten. Zowel ambtelijk als ook politiek (GS en PS)

Vraag om advisering en/of participatie in proces tav actuele provinciale vraagstukken is adequaat ingevuld.

PNH 35

TOTAAL 80 (PNH)


Vrije ruimte voor nieuwe kansen en lobby

Projectdoel Dit project is bedoeld voor het flexibel in kunnen spelen op actuele vraagstukken die zich “opeens” voor kunnen en waar MNH een actie moet of wil ondernemen. De wereld van duurzaamheid is zo bewegelijk dat wij met dit project enige flexibiliteit in onze begroting veiligstellen om als organisatie “op” de actualiteit te kunnen zitten. De afweging of middelen worden beschikbaar gesteld voor een onderwerp vindt plaats door de directie.

Projectdoelgroep Afhankelijk van onderwerp.

Activiteit Resultaat Met wie Communicatie uren Inspelen op actualiteit. Middels actie/reactie/initiatief

PM PM PM 140

TOTAAL 140 (NPL)

Kansen op positionering Met dit project zorgen we ervoor dat we flexibel en snel kunnen inspelen op actuele vraagstukken en ontwikkelingen. Dit is “vrij” geld dat bij uitstek geschikt is om in te zetten daar waar een onderwerp (mede door de actualiteit) zich leent voor profilering van MNH.

Acquisitiekansen Met dit budget kunnen we “geld met geld” maken. We kunnen onze in de kijker spelen als relevante partij en onze diensten (tegen betaling) aanbieden.

Duurzaamheid en bestuurlijke innovatie (verkenning)

I have a dream: Er is een levendig netwerk dat werkt aan het verbeteren van het sturen van processen richting duurzaamheid. Niet door (EU) wetten en regels als uitgangspunt te nemen (minimale inzet), maar door te kiezen voor duurzaamheid en van daaruit plannen te maken. We gaan niet langer voor een zesje (aan de regels houden), maar we gaan voor een 8 of een 10. Partijen streven naar maximale duurzaamheid door het heft in eigen handen te nemen en de 3 P’s integraal te betrekken in het maken van nieuwe (bedrijfs) plannen. Dat gebeurt niet van achter het bureau volgens de formele lijnen, maar door zelf aan de slag te gaan met de spelers die er toe doen en duurzaamheid als inspiratie te zien.

What’s in it for them? Inwoners: Mensen nemen het initiatief in eigen hand en gaan zelf sturen op duurzaamheid, bijvoorbeeld door zelf initiatieven te nemen gericht op duurzame energie, voedsel, auto’s delen, etc.


Ondernemers: Niet uitgaan van ‘lastige regels’, maar kiezen voor duurzaamheid en dan veel verder gaan dan de regels hen voorschrijven. Hier komen nieuwe verdienmodellen uit voort Overheid: (Europese) doelen op gebied van luchtkwaliteit, waterkwaliteit, klimaat en biodiversiteit worden gehaald en meer dan dat.

Doelen Doelen Lange termijn: Bestuurlijke innovatie gericht op het versnellen van duurzaamheid, waarbij onder besturen wordt verstaan de som van bestuurlijk handelen van burgers, overheden, ondernemers en kennispartijen, om samen te komen tot versnelling van duurzaamheid. Doelen Korte termijn: Ervaringen met het innoveren van besturen rond een aantal duurzaamheids cases bij de kop pakken en hiervan leren. De cases zijn gekoppeld aan relevante (EU) duurzaamheidsdoelen (waterkwaliteit, luchtkwaliteit, biodiversiteit, klimaat), zodat de analyse gebruikt kan worden als input voor het schrijven van een projectplan in te dienen als Life+ subsidieaanvraag rond Governance (bestuurlijke innovatie) en EU wetgeving.

Rollen MNH Verbinden:

• het verbinden van overheden, ondernemers, burgers in het sturing geven aan duurzaamheid

• benutten van onze brede netwerk in Noord-Holland

Lobby/Inhoud

• Goede voorbeelden van bestuurlijke innovatie in de etalage zetten

• Duurzaamheidsdeskundige inbreng

• Naast onze inzet op inhoud, onze inzet op procesbegeleiding meer ontwikkelen en inzetten. Bouwt voort op ons project “Vergroot je speelveld”.

Belang inwoners/burgers: Wij laten onze achterban meeleren met dit project, zodat zij zelf na gaan denken over hun eigen rol.

Projectdoel Tweeledig

• Positieve ervaringen met vernieuwing in besturen rond duurzaamheidsissues gebruiken om van te leren

• Voorbereiden van een subsidie aanvraag.

Projectdoelgroep Bestuurlijk veld in Noord-Holland:

• Overheden

• (Vertegenwoordigers van) ondernemers

• Burgerinitiatieven

• Mensen uit de kennissector


Activiteit Resultaat Met wie Communicatie uren Aantal cases selecteren en beschrijven die als voorbeeld kunnen dienen voor een nieuwe bestuurscultuur, bijv. lokale energiecoöperaties, bedrijven die veel verder gaan dan wettelijk vereist, etc. Daar worden lessen uit gehaald, trends gesignaleerd en wordt ingegaan op de vraag hoe provinciaal of lokaal bestuur deze sociale innovaties beter kunnen benutten en/of faciliteren.

Analyse aan de hand van aantal cases.

Netwerk ‘Vergroot je Speelveld’ (actief sinds afronding project ‘Vergroot je speelveld’, waaronder C-Realist, KvK Noord-West Holland (uitgevoerd in 2010 – 2011). Spelers betrokken bij de relevante cases.

50

Bijeenkomst met minimaal netwerk ‘Vergroot je

Speelveld’ en spelers betrokken bij beschreven

cases. Tijdens deze bijeenkomst worden vragen

beantwoord als: welke lessen we halen uit analyse

en ervaringen betrokkenen, welke aanpassingen

vraagt dit in de wijze van besturen, en hoe

kunnen we positieve ervaringen opschalen.

Advies aan bestuurlijk veld Noord-Holland (in brede zin). Liefst vertaald in de vorm van een goed leesbaar essay (indien financieel realiseerbaar) Partners voor het gezamenlijke aanvragen van een LIFE+ subsidie rond Governance (bestuurlijke innovaitie) en EU wetgeving

minimaal netwerk ‘Vergroot je Speelveld’ en spelers betrokken bij beschreven cases, maar ook anderen die geïnteresseerd zijn in Governance.

Journalist uitnodigen bij bijeenkomst. Essay publiceren.

50

Een gedegen projectplan uitwerken gericht op Life+ subsidieaanvraag rond Governance (bestuurlijke innovatie) en EU wetgeving

Levensvatbaar voorstel ontwikkelen, in te dienen bij:

- LIFE + - Kennisprogramma

duurzaam door (als dat mogelijk wordt)

acquisitie

TOTAAL 100 (NPL)


LEVEN IN DE

DUURZAME STAD

(WONEN, WERKEN EN RECREËREN)


LEVEN IN DE DUURZAME STAD (wonen, werken, recreëren)

Rijk-Regioprogramma Amsterdam-Almere- Markermeer (RRAAM)

I have a dream De Metropoolregio Amsterdam (MRA) vormt het kloppend stedelijk hart van de Noord-Holland en is de economische motor waarop Nederland draait. De MRA is zo georganiseerd dat het een internationaal concurrerend vestigingsklimaat biedt. Hierbij gaat het zeer nadrukkelijk ook om de leefomgevingskwaliteit: hoe de burger van de MRA woont, werkt, beweegt en recreëert. Het aanbod van woningen sluit nauw aan op de vraag. Nabijheid van voorzieningen, zoals winkels, cultuur, vertier of het ziekenhuiszijn van groot belang. Maar ook de nabijheid van natuur en open ruimte om te recreëren en tot rust te komen maken de stad tot wereldstad. Rond Amsterdam zijn de Groene Lobben en de voormalige Nationaal Landschap Laag Holland en de Rijksbufferzones behouden. De provincie heeft hiervoor in 2012 de noemer “ Metropolitane Landschappen” geïntroduceerd. Het beschermingsregime bleef gehandhaafd. Door nieuwe constructies zoals functiecombinaties, zijn er nieuwe verdienmodellen ontwikkeld voor het landschap. Het behoud van dit groen niet afhankelijk is van geld van de overheid. De woningbouwopgave is binnenstedelijk gerealiseerd. Nieuwe uitleg in het groene gebied van woon- en werklocaties is niet aan de orde. De kwaliteit van werklocaties wordt permanent op niveau gehouden. Ondanks de verdichting van functies leeft men gezond in de stad en is de lucht een stuk schoner dan in 2012. De fiets, slim openbaar vervoer en elektrisch rijden hebben daaraan een belangrijke bijdrage geleverd. Bouwen in het IJmeer en Markermeer bleek onnodig. Recreërende inwoners van de MRA maar ook buitenlandse toeristen genieten van de rijke en goed beleefbare natuur en van het cultuur-historisch waardevolle landschap. De verre einder van deze ongeschonden meren zijn vanaf de voormalige Zuiderzeedijken in Waterland en vanaf Muiden te genieten. De verkeersbewegingen tussen de bruisende steden Amsterdam en Almere worden perfect afgewikkeld met snel en hoogwaardig openbaarvervoer via de vernieuwde Hollandse Brug, een prachtig icoon van de MRA. Alleen met een glimlach denkt men nog wel eens terug aan de plannen voor een kilometers lange brug dwars door het IJmeer.


• Woningbouw vindt plaats op die plaatsen waar de vraag zich voordoet.

• Wonen-werken-recreëren dichtbij elkaar en goed ontsloten.

• De lucht is schoner.

• Hoogwaardig aanbod aan natuur en landschap.

Ondernemers:

• Vestigingsklimaat van MRA is top: top-werken, top-wonen, top-recreëren.

• Door binnenstedelijk bouwen is de vraag geografisch geconcentreerd: veel potentiële klanten bij elkaar.

• Reistijden zijn minimaal

• De werkomgeving is stimulerend en uitdagend.

Overheid: MRA functioneert als hoogwaardige metropool.


Doelen Doelen Lange termijn: Een Metropoolregio Amsterdam met veel hoogwaardige en goed bereikbare natuur en landschap op korte afstand van de stedeling. Een dichtbebouwd en uitstekend ontsloten afwisselende stedelijke omgeving. Doelen Korte termijn:

• Reëel beeld van waar de vraag naar woningen kan neerslaan en wat dat kost. (Komt waarschijnlijk beschikbaar via provincie Noord-Holland eind

2012)

• Een structuurvisie RRAAM waarin belangen natuur, landschap en recreatie als belangrijke waarde voor economische ontwikkeling zijn

meegewogen.

Rollen MNH Lobby: Belang van natuur en landschap brengen wij in. Tevens belang van binnenstedelijk bouwen en het maximaal inzetten op hoogwaardig openbaar vervoer. Inhoud:

• Inbrengen kennis t.a.v. verstedelijkingsvraagstukken in RRAAM-werk.

• Analyse onderzoek provincie Noord-Holland naar woonwensen en daarop een reactie inbrengen.

Belang inwoners/burgers: Openheid grote wateren wordt door omwonenden als van het grootste belang gezien. MNH zal die notie (blijven) inbrengen. Verbinden: Besef dat woningbouw noodzakelijk is en hoogwaardige mobiliteit ook wil wel eens botsen met partijen die opkomen voor het behoud van bestaande kwaliteiten. MNH slaat de brug tussen die twee benaderingen met als doel bestaande kwaliteiten te versterken en er nieuwe aan toe te voegen.

Toelichting MNH participeert reeds een aantal jaren in het RRAAM-proces. Om maatschappelijke partijen goed te betrekken bij de planvorming werd door het kabinet Balkenende, in lijn met de adviezen van de Commissie Elverding, een adviesplatform opgericht dat direct adviseert over een beoogde “drievoudige schaalsprong” ten aanzien van Natuur, Wonen en Mobiliteit met als doel de internationale concurrentiepositie van de MRA te versterken. In het eerste deel van het proces waren de overambitieuze plannen van de stad Almere, vastgelegd in het plan “Almere 2.0” min of meer overheersend in dit proces. Doordat nu duidelijk is dat wij lange tijd hebben geleefd in een “vastgoed-bubble” er een bankencrisis heeft plaatsgevonden ende EU met grote financiële problemen kampt is nu voor iedereen duidelijk dat deze plannen geen realiteitswaarde meer hebben. Dit heeft de deur opengezet voor een vrijere gedachtegang over de toekomst van het gebied. Volgens MNH moet het nu vooral gaan over hoe de (economische en leefbaarheids) problemen van Almere worden opgelost. Daar zet onze collega-organisatie Natuur en Milieufederatie Flevoland zich hard voor in o.a. via het proces van het “Stadsmanifest” van Almere. Eind 2012 zal, zo is de verwachting, een concept-structuurvisie voor RRAAM, beschikbaar komen. In oktober 2012 stelt MNH samen met de andere leden van het RRAAM-werk een laatste advies in het op voor het kabinet. MNH zal, samen met andere spelers, optimale inzet plegen om de belangen waarvoor wij staan goed geborgd te krijgen in de Structuurvisie RRAAM. Daarmee wordt onze inspanning voor RRAAM – waarschijnlijk – in het eerste kwartaal van 2013 afgesloten.

Projectdoelgroep Overheden: Rijk en provincie Lidorganisaties


Activiteit Resultaat Met wie Communicatie uren Participeren in het (vervolg van) RRAAM-werk.

Geluid natuur&landschap en duurzaam wonen en bewegen weerklinkt nadrukkelijk in advisering

Partners RRAAM-werk Nvt behalve via algemene communicatie RRAAM-werk

50

Advisering PS en GS van Noord-Holland omtrent stellingname t.a.v. concept-structuurvisie RRAAM

PS en GS zijn zich bij het formuleren van hun reactie op de conceptstructuurvisie bewust van de gevolgen voor schoon produceren

Vanuit de landschap/natuurhoek: VBIJ, Natuurmonumenten Mogelijk i.s.m. andere organisaties uit het RRAAM-werk

Ntbb, bijv. opiniërend artikel in Noord-Hollands Dagblad

20

Afstemmen strategie standpuntbepaling met (aantal) lidorganisaties

Helder hoe lidorganisaties denken over conceptstructuurvisie en indien mogelijk gezamenlijk strategie bepaald waarmee definitieve structuurvisie positief wordt beïnvloed

Lidorganisaties en mogelijk VBIJ

5

Inspraak/zienswijze Conceptstructuurvisie opstellen. Zorgen lidorganisaties worden hierin zo mogelijk meegenomen.

Kernachtig en overtuigende zienswijze is aangeboden aan Rijk.

I.s.m. Natuur en Milieufederatie Flevoland

Zienswijze wordt meegenomen in bovengenoemde communicatie. Hierover wordt de pers benaderd.

15

TOTAAL 90 (PNH)

Betrekken lidorganisaties In onze achterban bestaat grote zorg over het behoud van de openheid van het IJmeer en Markermeer. Met hen zal bezien worden hoe men aankijkt tegen conceptstructuurvisie. Daar waar mogelijk zal gezamenlijk worden opgetrokken. In ieder geval wordt inzet afgestemd.


Duurzaam Noordzeekanaalgebied

I have a dream Daar waar lange tijd gezegd werd dat groei, of zelfs voortbestaan, van de Haven Amsterdam slechts kon worden gegarandeerd middels het omzetten van op zijn minst de Houtrakpolder en mogelijk zelfs de Wijkermeerpolder tot nat-bedrijventerrein blijken er andere wegen tot meer welvaart en welzijn te kunnen leiden. De ontwikkelingen langs het Noordzeekanaal werden tot 2013 vooral en alleen bezien door de bril van de spelers met sec economische belangen in het haven-industrieel-complex. Sinds het proces van het visie-NZKG-2040 is een veel integralere benadering ontstaan van dit gebied. De waarde van de groene ruimte is onderkend en verder ontwikkeld. Het metropolitane landschap waarin nadrukkelijk het belang van het behoud van natuur en landschap centraal staat en daarmee de belangen van recreanten maar ook flora en fauna is een rol van betekenis gaan spelen in de integrale toekomstplannen. Plannen voor het gebied worden gemaakt door spelers uit alle 3 de 3P-sectoren. Geen belang is meer bovengeschikt aan het andere. Om de druk op de leefomgevingskwaliteit te verminderen is gezocht naar schonere vormen van productie in dit gebied. Zo wordt er in het NZKG veel duurzame energie opgewekt door zonnepanelen en windmolens. Daar waar eerst de Haven van Amsterdam vooral een doorvoerhaven was van fossiele energie zoals kolen en benzine is het nu grotendeels gericht op opwekken en doorvoeren van duurzame energieproducten en aanverwanten. In het NZKG worden alle reststromen hergebruikt. Warmte en koude, CO2, bioplastics enz. Het NZKG is ‘s werelds eerste (grotendeels) Cradle-to-Cradle georiënteerde haven. Daarmee heeft het een duidelijke niche verworven in de Le Havre-Hamburg-range en is niet meer het gemankeerde “kleine zusje” van de haven van Rotterdam. Innovatieve ondernemers en bedrijven kiezen daarom steeds meer voor de haven van Amsterdam. Daarbij speelt de nabijheid van de dynamische cultureel-creatieve sector van Amsterdam een grote rol. Door deze grote veranderingen is het zelfs in Nauerna fijn wonen geworden. Op de voormalige afvalstort wordt alleen restmateriaal geschikt gemaakt voor hergebruik. Op de flanken wordt duurzame energie opgewekt waar ook de inwoners van Nauerna financieel van profiteren. Over de toekomst van het gehele gebied wordt door een platform met vertegenwoordigers uit alle drie de P’s gemeenschappelijk gesproken en geadviseerd aan de politiek verantwoordelijken.


• Wonen in het gebied wordt prettiger doordat de milieudruk geminimaliseerd wordt.

• Groene gebieden blijven bestaan en de waarde van de recreant worden verder ontwikkeld.

• Het opwekken van duurzame energie ter plaatse biedt ook de inwoners inkomsten op.

Ondernemers:

• Daar waar voor diverse ondernemers het calimero-complex van de Haven van Amsterdam tov Rotterdam nog wel eens aan de orde was is nu een

grote trots ontstaan vanwege de verworven niche als duurzaamste haven van de wereld.

• De unieke voordelen van de locatie worden optimaal benut wat ondernemers voordeel oplevert.

Overheid: De decennia lange “strijd” tussen belangen is beëindigd en heeft plaatsgemaakt voor een afgewogen samenwerking tussen bedrijfsleven, inwoners, havenvertegenwoordigers en natuur&milieu-organisaties. Planvorming verloopt daardoor veel voorspoediger.

Doelen Praktijk van NZKG waarbij de “profit” partijen samen de plannen smeden maar er geen afgewogen, integrale plannen voor het gebied worden gemaakt ligt achter ons. Vertegenwoordigende partijen van People en Planet worden opgenomen in planproces.


Rollen MNH Lobby:

• Inbrengen besef dat na decennia van sectoraal plannen/ontwikkelen nu een integrale benadering noodzakelijk is en ook meerwaarde voor gebied

oplevert.

• Belang van een echt duurzame (3P) benadering blijven onderstrepen.

• Beinvloeden proces programma overheden zodat vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties niet in een klankbordgroepje achteraf

worden geplaatst maar a la Elverding (zie aanpak RRAAM) een serieuze plaatst in het primaire proces krijgen. MNH wil daarin een prominente rol

spelen.

Inhoud:

• MNH heeft veel inhoudelijke kennis over mn de milieukwaliteit in dit gebied.

• Zorgen dat de groene belangen worden ingebracht, mede namens andere NGO’s

Belang inwoners/burgers:

• De mening van de inwoners “ophalen”.

• In het programma van de overheden&Haven de mening van de inwoners laten weerklinken en meewegen.

Verbinden: MNH ziet het als haar taak om bedrijven, inwoners, overheden en maatschappelijke organisaties bijeen te brengen om daarmee te komen tot veel duurzamer plannen.

Activiteit Resultaat Met wie Communicatie uren Bijeenkomst plannen met inwoners in het gebied: wat willen zij/wat zijn hun zorgen ambities?

Inzicht in zorgen/ambities/wensen inwoners gebied en inzicht wie zich waarvoor wil inzetten.

• Inwoners in het gebied

Bij plannen van bijeenkomst met mensen in veld worden via diverse media deelnemers opgeroepen te komen. Onze boodschap zal volgende componenten bevatten:

1. MNH zet zich voor een goed woon&leefklimaat in NZKG e.o.

2. MNH betrekt daarbij de inwoners want hun mening telt.

3. Leefbaarheid in NZKG staat nu onder druk 4. Met een goed en duurzaam plan wordt bijdrage

geleverd aan economisch vestigingsklimaat van de MRA.

De volgende middelen zullen worden ingezet: Minstens 1 serieus item in (een editie van) het Noord-Hollands Dagblad (interview of verslag bijeenkomst of opiniestuk). Verder twitter, digitale nieuwsbrief en wie weet Radio NH.

30



Benaderen en bijeenbrengen medestanders (w.o. geïnteresseerden uit activiteit 1), gezamenlijkheid bepalen (nader te bepalen of dat standpunten zijn of zelfs een gemeenschappelijke visie). Bezien of we met koepelorganisaties uit de Profit hoek (KvK/VNO) en People hoek (Vakbond?) tot een gezamenlijk pleidooi voor duurzaamheid kunnen komen.

Gezamenlijke opstelling compact verwoord/verbeeld en communiceerbaar gemaakt.

• Maatschappelijke organisaties (oa. LNH).

• Gemeente Haarlemmerliede-Spaarnwoude, dat zich in dit speelveld gemangeld ziet.

• Betrekken nieuwe Adviseur Ruimtelijke Kwaliteit (JanDirk Hoekstra)

• KvK Amsterdam (?)

Als bijeenkomst met (bredere kring van) gelijkgestemde belanghebbenden leidt tot communiceerbaar statement/visie zal deze worden. Gezamenlijk stuk in NHD en presentatie aan PS/bestuurders.

40

Participatie in project overheden (PM) waarbij resultaten uit 1 en 2 worden ingebracht.

Overtuigingen van People en Planet zijn volwaardig meegenomen in planproces en hebben geleid tot een duurzaam plan.

70

TOTAAL 140(PNH)


Zuinig op Ruimte: Bedrijventerreinen en kantoren

I have a dream De nog aanwezige groene open ruimte wordt door iedereen gezien als té belangrijk voor onze leefomgeving én ons vestigingsklimaat om vol te bouwen. Iedereen leeft met de overtuiging dat het op niveau houden van de kwaliteit van de reeds bebouwde omgeving zeer noodzakelijk is en uiteindelijk wordt terugverdiend. Kantorenlocaties en bedrijventerreinen zijn al lang geen “disposable” meer die na gemiddeld 10 jaren dienst wordt achtergelaten en ten prooi valt aan verloedering. Vanuit dat bewustzijn worden geen nieuwe bedrijventerreinen meer uitgegeven. Herstructurering is integraal onderdeel van het beheer en exploitatie van bedrijventerreinen en kantoren. Zowel uitbreiding van bestaande bedrijven als vestiging van nieuwe bedrijven worden volledig op bestaande terreinen gefaciliteerd. Alleen in het geval er geen (incourant) vastgoed meer aanwezig is, onderbenutting en leegstand niet meer vóórkomen, dan is uitleg van nieuwe locaties mogelijk. Het mooie is dat er geen kritische maatschappelijke organisatie meer nodig is om dit te bewaken. Eigenaren en gebruikers van de gebouwen en overheden staan gezamenlijk en met overtuiging achter deze visie. Eindgebruikers hebben door een goed opgezette digitale tool goed inzicht in het aanbod in de regio en kunnen zo, ongehinderd door gemeentegrenzen, een goede afweging maken waar zij hun bedrijf het beste kunnen vestigen. Gemeenten verwijzen bedrijven door naar een buurgemeente als het bedrijf zich daar beter kan vestigen. Er is geen sprake meer van het tussen gemeenten beconcurreren door middel van het laten zakken van de grondprijs of andere marktverstorende aanbiedingen.


• Gewaardeerde omgeving wordt niet meer opgeofferd voor storende nieuwbouw van werklocaties.

• Openbare ruimte in werklocaties heeft hoge kwaliteit.

Ondernemers:

• Kunnen door transparantie in het aanbod beste locatie voor hun bedrijf kiezen.

• Hebben zekerheid over het op niveau houden van de kwaliteit van de openbare ruimte om hun bedrijfspand.

• Eigenaren hebben meer zekerheid over de waarde van hun vastgoed.

Overheid:

• Overheid draait niet meer op voor het oplossen van leegstand en teruglopende kwaliteit van openbare ruimte. Gebruikers en eigenaren nemen

hiervoor mede hun verantwoordelijkheid.

• Overheid weet op welke plekken (krachtlocaties) welke bedrijven moeten neerstrijken en wat daarvoor nodig is. Dit geeft focus voor hun handelen.

Doelen Doelen Lange termijn: Uitgifte van nieuwe terreinen is niet meer aan de orde, anders dan voor schuifruimte voor herstructurering. Leegstand, verpaupering en onderbenutting treden niet meer op. Uitleg van nieuwe locaties wordt tot een minimum beperkt. Doelen Korte termijn(kan zelfde zijn als projectdoel): Herstructurering wordt versneld opgepakt. De provinciale en regionale planningsopgave voor bedrijventerreinen zijn teruggebracht. De monitor wordt ontwikkeld en houdt rekening met de “Mooi Nederland” doelen m.b.t. zuinig op Ruimte, ruimt intensiteit en SER-ladder. Er is aandacht voor de cruciale sleutelfactoren voor een succesvolle herstructurering. Experimenten en pilots worden opgestart. De samenwerking tussen gemeenten krijgt vorm en inhoud.


Rollen MNH Lobby: Bestuurders (gemeenten en provincie) scherp houden op het belang en de noodzaak de aanpak van bedrijventerreinen en kantoorlocaties drastisch te wijzigen en daarin vasthouden d te zijn en ook elkaar vast te houden. Dwz: gemeenten moeten samenwerken wil het slagen. Belang inwoners/burgers: Leefomgeving van inwoners Noord-Holland wordt niet onnodig opgeofferd voor de ontwikkeling van werklocaties Verbinden: In de Cie Stroink zitten alle relevante spelers uit deze sector. MNH brengt daar de maatschappelijke belangen mede in. IN gezamenlijkheid worden er adviezen gesmeed die een hoog 3P-gehalte hebben.

Toelichting Het tweede advies van de commissie Stroink over werklocaties in de MRA, waarvan MNH lid is, is in september 2012 aangeboden aan de voorzitter van het Platform Bedrijven en Kantoren (PLABEKA). Dit advies, dat goed is ontvangen, geeft duidelijk aan dat de praktijk van begin jaren 2000, die leidde tot verspilling van groene ruimte, gelukkig nooit meer terug zal komen. Deze verrommeling was het resultaat was de ontwikkeling van onnodige bedrijventerreinen en kantoorlocaties. MNH is bijzonder blij dat het advies van de commissie, die bestaat uit vertegenwoordigers van diverse marktpartijen (gebruikers, makelaardij, financiers en vastgoedontwikkelaars) en MNH, onderstreept dat de werkwijze uit het verleden op alle fronten heeft afgedaan. Het advies schetst een nieuwe weg waarin herbenutten van bestaand vastgoed en het op niveau houden van de kwaliteit van de openbare ruimte cruciaal zijn. Duurzaamheid is een rode draad door de aanbevolen strategie. MNH is ervan overtuigd dat op deze wijze op een veel zorgvuldiger manier met de spaarzaam beschikbare ruimte wordt omgegaan, de kwaliteit van werklocaties omhoog gaat, de leefbaarheid er op vooruit gaat en de concurrentiepositie van de MRA daarmee wordt versterkt. Het is nu aan de bestuurders van de MRA om dit advies over te nemen en in de praktijk te gaan brengen. Dat is een hele uitdaging omdat qua beleid en strategie het roer definitief om moet. Uiteindelijk zullen de inwoners én de economie van Noord-Holland hiervan gaan profiteren.

Activiteit Resultaat Met wie Communicatie uren Het is september 2012 nog niet duidelijk of de commissie Stroink een vervolg krijgt. Mocht dat het geval zijn dan zal MNH daarin participeren

PM, uitwerking van ons advies Leden Cie Stroink. Voornamelijk marktpartijen en overheden

PM PM, vacatiegelden

Door de gedeputeerde Economie wordt overwogen een PLABEKA-Noord te starten. Via deze constructie wordt beoogd ook voor Noord-Holland buiten de MRA de bovengemeentelijke afstemming veilig te stellen. MNH zou in dit platform participeren dan wel aan te adviseren.

PM, Benutten werkwijze Cie Stroink in Kop van NH. Tevens uitbouwen van onze ervaring met loket bedrijventerreinen West-Friesland dat we hebben opgebouwd in project met Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland-Noord

Prvincie NH, PM PM PM

TOTAAL PM


Proef je landschap! Voedselstrategie Metropoolregio Amsterdam I have a dream Ik weet en begrijp waar het eten op mijn bord vandaan komt. Voedsel is niet langer anoniem. Voedselproductie is zichtbaar ingebed in het Noord-Hollandse landschap. De behoeften van de stedeling worden grotendeels vervuld in de regio. In de Metropoolregio Amsterdam zijn op allerlei manieren de voedselkringlopen gesloten en er is een directe koppeling in de regio tussen voedselproductie, voedselconsumptie en de financiering van het landschap. Er is een regionale economische kringloop ontstaan waaraan initiatieven in en buiten de stad bijdragen.

What’s in it for them?

Inwoners:

• Gezond, eerlijk voedsel van dichtbij

• Een recreatief aantrekkelijk cultuurlandschap

• Educatieve mogelijkheden dicht bij de stad, we weten weer waar ons voedsel vandaan komt en hoe het wordt geproduceerd.

Ondernemers:

• Nieuwe mogelijkheden om combinaties te maken van voedselproductie, bijdragen aan aantrekkelijk landschap, recreatiemogelijkheden voor de

stedeling

• Nieuwe verdienmodellen door combinaties te maken, bijv. door lokale producten te leveren aan bijv. cateraars, scholen, grote bedrijven in de

Metropoolregio, of door nieuwe combinaties te maken tussen lokale producenten en de (bestaande) regionale productie en handelslijnen in de

regio.

Overheid:

• Nieuwe financieringsmogelijkheden voor het cultuurlandschappen dicht bij de stad: cultuurlandschappen met een kleinschalige agrarische functie

waar ook recreatieve functies aan verbonden kunnen worden.

• Aansluiting bij opgaven voor Metropolitane Landschappen, het verbinden van verschillende functies in stadsranden (landbouw, natuur, landschap,

recreatie)

• ontwikkelen van een voedselstrategie (een ‘groot’ verhaal die bestaande structuren en nieuwe initiatieven aaneen kunnen smeden)

Doelen

Doelen Lange termijn: Uiteindelijk is het doel om te komen tot een duurzame voedselkringloop, waarin samenhang is tussen consument en producent, tussen consument en voedsel, tussen producent en ecosysteem. Op het niveau van de MRA gaat het om de realisatie van nieuwe koppelingen tussen voedselproductie, voedselconsumptie en financiering van het landschap en nieuwe mogelijkheden voor een regionale economische kringloop. Doelen Middellange termijn: Het ontwikkelen van een voedselstrategie voor Metropoolregio Amsterdam, gericht op het werken aan:

• Aantrekkelijk en betaalbaar landschap

• Sluiten van regionale kringlopen

• Stimuleren van Regionale economie


Doelen Korte termijn:

• Het op hoofdlijnen in kaart brengen van het krachtenveld ten aanzien van voedsel, consumptie en landschap om overzicht te krijgen waar

kansrijke voorbeelden zitten,

• Het zichtbaar maken, sterker maken en verbreden van deze voorbeelden

• Leren van deze voorbeelden om te ontwikkelen richting een provinciale strategie

Rollen MNH

Verbinden: Verbinden van lokale initiatieven waar veel energie zit aan opgaven op Metropoolregio niveau Lobby: Voor een voedselstrategie voor de MRA, die de kracht van lokale initiatieven gebruikt en de ruimte biedt. Inhoud

• Globaal in kaart brengen van bestaande productie / handelslijnen binnen de MRA

• In kaart brengen van voorbeeldige lokale initiatieven in de Metropoolregio Amsterdam

• Onderzoeken wat deze voorbeelden nodig hebben om stappen te zetten naar meer impact

• Ontwikkelen van voedsel als onderdeel van een verdienmodel voor landschapsbeheer in de Metropoolregio

• Het doen ontwikkelen van een voedselstrategie voor de MRA die meebeweegt met de kracht van de in de MRA aanwezige initiatieven.

Belang inwoners/burgers: Lokale initiatieven helpen organisatiekracht te ontwikkelen (de initiatieven blijven niet steken in goede bedoelingen, maar gaan bijdragen aan aantrekkelijke metropoolregio)

Projectdoelgroep

Initiatieven die succesvol landschap, voedsel en consumptie verbinden, die ambities tentoon spreiden en die als voorbeeld kunnen fungeren voor andere voedselproducenten, voedselindustrie of verkooppunten. Kortom, die een onderdeel van de opgave ten aanzien van een voedselstrategie zichtbaar kunnen maken.


Activiteit Resultaat Met wie Communicatie uren In kaart brengen van bottum up initiatieven en bestaande productie en handelsketens binnen de MRA. Dit doen we door middel van interviews.

Krachtenveldanalyse Inventarisatie van succesvolle initiatieven en zichtbaar in kaartbeeld

PNH, Agriboard, KvK, Boer Bos, onze relaties binnen de MRA

Zichtbaar maken van keur en kleur aan spelers en initiatieven in de regio Zichtbaar maken van de complexiteit van het “voedselweb” in de MRA.

50

Bijeenkomst met aantal relevante spelers en initiatieven in de MRA om kansen voor het leggen van nieuwe verbindingen gericht op een duurzame voedselstrategie voor de regio te verkennen

Inventarisatie van ingrediënten en onderdelen voor een duurzame voedselstrategie Lessen uit succesvolle onderdelen van initiatieven Belangrijke relaties gelegd Vorming van een netwerk

Landbouweconomisch Instituut (LEI) Boer Bos Koplopers in de regio PNH Rabobank

60

Verkenning van kansen voor verbetering van initiatieven op onderdelen ten aanzien van een voedselstrategie

Een beperkt aantal initiatieven voldoet nog beter aan de metropolitane voedselstrategie door landschap, voedsel en de consument met elkaar in verbinding te brengen, ze bewijzen dat de strategie realistisch en haalbaar.

Lokale initiatieven Bekendheid geven aan lokale en regionale initiatieven via diverse media voor verschillende doelgroepen: lokaal, boeren, beleidsmakers etc.

30

De ingrediënten voor een haalbare voedselstrategie voor de MRA op onderdelen uitwerken

Do’s en dont’s richting relevante spelers in de MRA

acquisitie

TOTAAL 140 (PNH)


Leven in de duurzame stad: Politiek-Bestuurlijke Netwerken Projectdoel Om doelen te bereiken t.a.v. dit thema is een open en goede relatie met bestuurders en politici van groot belang.

Projectdoelgroep Politici en bestuurders, zowel provinciaal als gemeentelijk

Activiteit Resultaat Met wie Communicatie uren Onderhouden van constructieve en zakelijke relaties met bestuurders en politici. Deelnemen een relevante advies-, bestuurs- en overlegorganen. Advisering op diverse onderwerpen

Hechte relatie onderhouden met politiek en bestuur bij provincie en lokaal bestuur, o.a. middels advisering op relevante inhoudelijke trajecten, wat leidt tot effectieve inbreng van MNH in visie- en besluitvormingstrajecten en daarmee goede, integrale en duurzame planvorming

Bestuurders en politici

- 50 uur (PNH)

TOTAAL 50 uur (PNH)

Leven in de Duurzame Stad: Strategische Allianties Projectdoel Door samenwerking met relevante organisaties werken aan plannen en oplossingen die vanuit de 3P-sectoren gedragen worden en haalbaar zijn. Tevens door samenwerking door anderen reeds uitgevonden “wielen” benutten in de Noord-Hollandse context.

Activiteit Resultaat Met wie Communicatie uren Samenwerking met o.a. De Gezonde Stad (voorheen Milieucentrum Amsterdam), Haven Amsterdam, KvK Amsterdam

Effectieve samenwerking met genoemde partners heef geleid tot afgestemde standpunten en zo mogelijk tot samenwerking aan duurzame oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken

Diverse partners PM 30

TOTAAL 30 uur (PNH)


WATER EN LAND

IN NOORD-HOLLAND


WATER EN LAND IN NOORD-HOLLAND

Toekomst Laag Holland

I have a dream Laag Holland heeft een transformatie ondergaan. Het veen is in de belangrijkste gebieden duurzaam behouden voor toekomstige generaties. Het veenweidelandschap is afwisselend en gevarieerd. De biodiversiteit is hoog. Er komt veel moeras(bos) voor, maar ook veel weidevogels in extensief beheerde gebieden. In sommige delen, waar de landbouw van oudsher sterk is en het veenpakket al dun was, is het veen voorgoed verdwenen. Het toerisme floreert, de landbouw- en natuursector is versterkt. Woningbouw vindt voornamelijk, maar zeer beperkt, plaats in en aan de randen van dorpen en steden. Woningbouw in het buitengebied vindt alleen plaats als dit een duidelijke meerwaarde oplevert voor natuur, landschap en recreatie. De Stichting Laag Holland is een levendige organisatie met actieve mensen met hart voor een mooi en gevarieerd landschap. Op basis van dit enthousiasme zijn nieuwe verdienmodellen gevonden om dit landschap met bijbehorende natuur duurzaam te behouden.


• Landschap en Natuur blijft behouden, het is hier fijn wonen, werken en recreëren.

• Voelen zich meer “in control”

Ondernemers: Afhankelijk van de rol van de overheid en de markt, kan particulier initiatief positief werken op de doelen voor Laag Holland. Agrariërs: Hebben duidelijkheid waar wel en waar niet met/zonder belemmeringen kan worden ondernomen Recreatieondernemers: Profiteren van grotere naamsbekendheid Laag Holland Overheid: Krijgen waardering voor hun inspanning voor behoud van Laag Holland van electoraat: Laag Holland is geen papieren tijger meer.

Doelen Doelen Lange termijn: Duurzaam behoud van het veen, landschappelijke verscheidenheid en bijbehorende karakteristieke natuur. Doelen Middellange termijn: Consequent handelen van overheid en burger aangaande behoud van het veen, het veenweidelandschap en de landschappelijke verscheidenheid. Het draagvlak is groot onder meer door de activiteiten van de Stichting Laag-Holland. Doelen Korte termijn: Er is draagvlak voor duurzaam behoud van het veen en de daarvoor te nemen maatregelen. De toekomstvisie Laag Holland en de Agenda Natuur, Recreatie en Landbouw bevatten ingrediënten daarvoor. Er is draagvlak voor behoud en versterking van een gevarieerd veenweidelandschap. Woningbouw in het kader van de Pilot Waterland wordt op een zorgvuldige wijze landschappelijk ingepast.


Rollen MNH Lobby:

• Zet sterk in op behoud van het veen.

• Aandacht en draagvlak voor het nieuwe landschap van de toekomst. Dit landschap zal hoe dan ook anders zijn dan het huidige landschap.

Inhoud:

• Brengt integrale benadering in het proces; brengt zo nodig relevante partijen (3P) bij elkaar.

• Opent kansen voor een nieuw landschap met betere ontwikkelingskansen van specifieke natuurwaarden van het veen.


• Zorgt vanuit de maatschappelijke partijen voor voldoende aandacht voor planologische bescherming.

• Brengt de belangen van inwoners en lidorganisaties in het proces; beziet hoe inwoners (ook van A’dam) meer betrokken kunnen worden bij LH om

zo draagvlak te vergroten.

Verbinden: Benadrukt het belang van een integrale benadering en het feit dat alle partijen (3P) zich goed moeten kunnen vinden in de toekomstige inrichting van Laag Holland.

Van doelen naar projecten/activiteiten en resultaten Agenda Natuur, Recreatie en Landschap (NRL) bevat ingrediënten die het veen als ondergrond veilig stellen voor toekomstige generaties. Veengebieden met een zwakke landbouw krijgen een natuurdoelstelling, veelal weidevogels, moeras en moerasbos. Gebieden met een sterke landbouw krijgen een landbouwkundige doelstelling. Het veen zal hier op termijn verdwijnen. In 2013 zal duidelijkheid komen over het uitvoeringstraject naar een transformatie van bepaalde gebieden. Het landschap gaat veranderen. Belangrijk is dat voor de nieuwe koers draagvlak aanwezig is bij de bevolking. Zonder draagvlak zal het landschap niet transformeren in een duurzaam te behouden landschap. MNH wil de discussie voeren over het landschap van de toekomst van Laag Holland. Dit wil zijn doen i.s.m. Stichting Behoud Waterland. Het landschap zal lokaal sterk veranderen. Behouden zoals het nu is, is niet overal haalbaar. Er zal een verschuiving plaatsvinden van kernkwaliteiten. Laag Holland blijft een groen gebied.

Activiteit Resultaat Met wie Communicatie uren Organiseren van een maatschappelijk symposium over het toekomstig landschap in Laag-Holland i.s.m. Stichting Behoud Waterland. Tevens zal het oprichten van een stichting Laag-Holland onderwerp van debat zijn. Planning: februari 2013

• Maatschappelijk symposium toekomst landschap Laag-

Holland heeft plaatsgevonden.

• Er is een helder beeld wat inwoners nodig hebben van een

instantie/organisatie die zich bekommert om Laag

Holland.

• Op basis van deze inzichten is een advies aan de

stuurgroep voorgelegd hoe deze inzichten in de praktijk

om te zetten in actie.

Eerste stappen in de realisatie zijn gezet.

SBW en partners Stuurgroep Laag Holland

De brochure ‘Waarheen met de veenweidenatuur’ die eind 2012 gedrukt wordt zal hierbij worden ingezet.

50

Participatie in stuurgroep Laag-Holland

Er is bij besluitvorming over de projectenlijst, als

uitvoeringsprogramma bij de agenda NRL, voldoende

aandacht voor behoud van veen en het veenweidelandschap

en het betrekken van inwoners (incl. Amsterdam) geweest.

Stuurgroep Laag Holland

70



Lid van het kwaliteitsteam Pilot Waterland. Bewaakt de kwaliteitseisen die gesteld worden aan woningbouw ten aanzien van landschap, natuur en recreatie.

Deelname kwaliteitsteam Provincie Noord-Holland en gemeenten regio Waterland

35

Monitoring weidevogels Marken i.k.v. overeenkomst met Stichting Veehouder op Marken om parallel met verlaging waterpeilen optimalisatie weidevogelbeheer na te streven.

• Evaluatie Monitoringrapport weidevogels Marken tevens

beheersadvies

• bijeenkomst ter bespreking resultaten

• Publieksbijeenkomst voorlichting Marken

St. Veehouder op Marken, Provincie Noord-Holland (Laag Holland)

Resultaten worden o.a. via het Noord-Hollands Dagblad gecommuniceerd

15 (excl. publieksbijeenkomst p.m. )

Project: Burger Laag Holland is aan zet (fase 1): Inventarisatie achterbannen groene organisaties, hun ambities en wensen, hoe te bereiken, onderzoek ev. meerwaarde onder noemer Laag Holland, streekfonds en nieuwe verdienmodellen Separaat projectplan beschikbaar

Antwoord op de volgende vragen: -wat zijn ambities wensen achterbannen? -Hoe kunnen deze worden bereikt? -welke organisatiestructuren horen daarbij? -Kan Laag Holland als orgaan hierbij een meerwaarde hebben? -Is streekfonds / streekrekening haalbaar?

mede-initiatiefnemers LNH, LTO en WLD, achterbannen

220 (project ingediend bij Provincie Noord-Holland, De Stuurgroep Laag Holland zal hierover op 1 oktober besluiten)

TOTAAL 390 (170 PNH)


Zoetwatervoorziening natuurlijk I have a dream Iedereen is er van overtuigd dat zoet water kostbaar wordt en dat we er daarom slim gebruik van moeten maken, door er zuinig en efficiënt mee om te gaan en gebruik te maken van natuurlijke processen. Schoon (regen)water wordt vastgehouden zodat minder – gebiedsvreemd – water van elders aangevoerd hoeft te worden. Hiervan profiteren de gebruiker (zelfvoorzienend) en de natuur. (Natuur)gebieden zijn hierop ingericht en vormen zo natuurlijke klimaatbuffers.

What’s in it for them? Inwoners: Genieten van voldoende schoon water (zie ook project waterkwaliteit) Ondernemers: Agrariërs: door meer zoetwaterzelfvoorziening minder afhankelijk van aanvoer van elders; minder tekort. Overheid:

• Oplossingen voor (toekomstige) problemen met watertekort.

• Bijdrage aan draagvlak voor beleid.

Doelen Doelen Lange termijn: Zoetwatervoorziening veiliggesteld en beschikbare zoetwater optimaal benut voor natuur, beleving (ook in stedelijk gebied) & recreatie, landbouw Doelen Middellange termijn: Belangrijke spelers zijn ervan overtuigd dat zoetwater schaars wordt en dat we er daarom slim gebruik van moeten maken door er zuinig en efficiënt mee om te gaan Doelen Korte termijn(kan zelfde zijn als projectdoel):

• Bewustwording klimaatverandering en problemen die voor diverse belanghebbenden ontstaan als water schaars wordt

• Klimaatbuffers worden gezien als belangrijk middel om problemen met zoetwatervoorziening op te lossen.

Rollen MNH Verbinden: Diverse belangen en hun ideeën over het oplossen van toekomstig watertekort in beeld brengen, leggen naast oplossing met klimaatbuffers en het benoemen van raakvlakken en kansrijke oplossingen. Lobby:

• Voor het besef dat klimaat verandert en dat dat grotere kans op watertekorten met zich meebrengt

• Voor besef dat we veel zuiniger moeten omgaan met zoetwater, minder moeten verspillen / onnodig vervuilen door het rond te pompen

• Voor besef dat niet overal even ‘zoet’ water nodig is, daar waar brak en zilt water voorkomt ons daaraan aanpassen: voor natuur of door zilte

gewassen bijvoorbeeld

• Voor concept natuurlijke klimaatbuffers

Inhoud:

• concept natuurlijke klimaatbuffers met andere partijen vertalen naar kansrijke projecten voor Noord-Holland

• zorgen dat de ideeën worden ingebracht in beleidsprocessen (Deltaprogramma, Deltavisie HHNK)

Belang inwoners/burgers: mening van bewoners meenemen; de oplossingen voor toekomstige zoetwatervoorziening moeten ook iets opleveren voor mensen: kunnen genieten van het schone water in de buurt bijvoorbeeld.


Projectnaam: zoetwatervoorziening natuurlijk (deltaprogramma) Projectdoel Gedachtegoed natuurlijke klimaatbuffers wordt breed bekend en omarmd, o.a. door kansen zichtbaar te maken.

Projectdoelgroep Overheden, agrariërs, recreatieorganisaties, natuurorganisaties

Activiteit Resultaat Met wie Communicatie uren Analyse:

• feiten op een rij (klimaatverandering,

negatieve effecten door droogte, belang

zuinig met zoet water)

• problemen van diverse belanghebbenden

• oplossingsrichtingen waar aan gedacht

wordt

• klimaatbuffers als (deel)oplossing en

kansen / bedreigingen voor diverse

belangen

Analyse gemaakt Input voor tweede activiteit Kansen voor communicatie (en daarmee werken aan bewustwording) benut

Waterschappen, LTO

Als zich kansen voordoen, bijvoorbeeld droge periode, kans grijpen om te communiceren over waterschaarste als toekomstig probleem, belang om zuinig om te gaan met zoet water, klimaatbuffers als interessante oplossingsrichting.

(deels al uitgevoerd in 2012) 40

Concept natuurlijke klimaatbuffers voor zoetwatervoorziening vertalen naar kansen in Noord-Holland. Dit doen we door het organiseren van een workshop en mogelijk een veldexcursie met diverse belanghebbenden (zie met wie).

Potentiële kansrijke projecten (ideeën) ingebracht in lopende beleidsprocessen:

• Deltaprogramma

Zoetwatervoorziening

• Deltavisie HHNK)

Overheden (waterschappen), LTO, ANV, NBO’s

Als het lukt samen met bijv. LTO tot goede ideeën te komen (zoals nu al bij de Schoonwatervallei Castricum), dan biedt dat kansen voor media aandacht, zeker als hiermee reëel gevoelde waterproblemen worden opgelost

60

Verdere uitwerking van concrete kansen acquisitie

TOTAAL 100 (PNH)


Natuurrijke kustversterking I have a dream Een veilig kustgebied door optimaal gebruik te maken van natuur en natuurlijke processen, leidend tot een aantrekkelijk en afwisselend kustgebied voor bewoners en toeristen met kansen voor economie en vestigingsklimaat.

What’s in it for them? Inwoners: Veiligheid, aantrekkelijker kust Ondernemers:

• Kansen om te ondernemen: een aantrekkelijk kustgebied levert op termijn meer op

• Positief beeld van vestigingsklimaat

Overheid: Veilig en mooi kustgebied

Doelen Doelen Lange termijn: Optimale benutting van natuur en natuurlijke processen voor het creëren van een veilig kustgebied, met het oog op een veilig (people), aantrekkelijk (profit en people) en biodivers kustgebied (planet). Doelen Korte termijn(kan zelfde zijn als projectdoel):

• gedachtegoed uit position papers natuurlijke klimaatbuffers en dynamisch kustbeheer wordt breed bekend en omarmd

• gedachtegoed wordt vertaald in concrete projecten

Rollen MNH Lobby:

• Voor voldoende aandacht voor natuur en landschap in de uitwerking van de plannen van de versterking Hondsbossche en Pettemer Zeewering

(HBPZ)

• Kustbreed: gedachtegoed natuurlijke klimaatbuffers en dynamisch kustbeheer inbrengen in beleidsprocessen Deltaprogramma en Provincie

Noord-Holland

Inhoud:

• HBPZ: samen met andere natuurorganisaties (als NM, Duinbehoud, Vogelbescherming) komen tot een op inhoudelijke feiten gebaseerd standpunt

• HBPZ: discussie HBPZ in breder perspectief van kustversterking in brede zin plaatsen; een bredere kring van (lokale) natuurorganisaties voeden

met kennis door het organiseren van een kennisuitwisselings- en discussiebijeenkomst

• Kustbreed: gedachtegoed natuurlijke klimaatbuffers en dynamisch kustbeheer uitwerken voor concrete locaties met diverse belanghebbenden


• HBPZ: mening van lokale natuurorganisaties kennen

• HBPZ: lokale natuurorganisaties voeden door de te organiseren bijeenkomst


Projectnaam: Natuurrijke kustversterking

Projectdoel • Bijdragen aan vorming afgewogen standpunten lokale natuurorganisaties als het gaat om planvorming versterking HBPZ

• Inbrengen kansen van dynamisch kustbeheer in beleidsprocessen (w.o. Deltaprogramma)

•

Activiteit Resultaat Met wie Communicatie uren Organiseren van een kennisuitwisselings- en discussiebijeenkomst voor natuurorganisaties (lokaal – nationaal): Kustversterking HBPZ: kansen en bedreigingen voor natuur in het perspectief van het gehele kustsysteem

Natuurorganisaties kunnen zich een mening vormen over de plannen voor de kustversterking vanuit het bredere perspectief van het functioneren van het kustsysteem

Natuurmonumenten, Vogelbescherming, Duinbehoud, Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, Rijkswaterstaat.

Breed aankondigen van de bijeenkomst. De media is hier zeker in geïnteresseerd. Pers uitnodigen bij de bijeenkomst (?) Evt. interessante gedeelde conclusies uit de bijeenkomst in een persbericht / persmoment aan het eind van de bijeenkomst.

70

Afhankelijk van wat er uitkomt en hoe dit onderwerp tegen die tijd leeft kunnen mogelijk nog een rol spelen in het nader bij elkaar brengen van partijen.

acquisitie

Namens Noord-Hollandse organisaties Input leveren in het Deltaprogramma, deelprogramma kust

Gecoördineerde inbreng

Natuurbeheerdersoverleg (SBB, PWN, Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland, Waternet), Duinbehoud, Waddenvereniging, Vogelbescherming

50 / PM

Workshop organiseren om kansen voor benutten dynamisch kustbeheer te verkennen vanuit diverse belangen

Concrete ideeën voor kansen dynamisch kustbeheer

Gemeenten, recreatieondernemers, waterschappen, terreinbeheerders, ….

Media interesseren om aandacht te besteden aan bestaande voorbeelden van dynamisch kustbeheer, om zo het draagvlak hiervoor te vergroten.

50

Totaal 170 (PNH) PM: Voor materiële kosten bijeenkomst bijdrage (al dan niet in natura, bijv. gebruik van hun gebouw en catering) vragen van HHNK / RWS


Waterkwaliteit en Big Jump I have a dream Overal in Noord-Holland kun je zonder zorgen zwemmen. De waterkwaliteit op orde; ook op warme dagen. Het uitgangspunt is niet langer dat mensen alleen zorgeloos kunnen zwemmen op formele zwemwaterlocaties, maar in beginsel – mits veilig natuurlijk - overal. Ook voor andere functies is er een optimale waterkwaliteit: de natuur floreert bij de bijzondere kwaliteiten van gebiedseigen water, stedelingen kunnen volop genieten van mooie waterpartijen in de stad, sportvissers vinden een gevarieerd visbestand, boeren kunnen hun vee zonder zorgen laten drinken uit de sloot. Drinkwater en oppervlaktewater hebben niet meer te maken met normoverschrijdingen voor bestrijdingsmiddelen of blauwalgenplagen.

What’s in it for them? Inwoners: kunnen dicht bij hun woonplek zorgeloos zwemmen en op andere manieren genieten van schoon water Ondernemers:

• verdienen goed aan de waterrecreanten

• boeren hebben schoon water voor hun bedrijfsvoering

Gemeenten en waterschappen: bieden bewoners een mooie, aantrekkelijke en schone woonomgeving Provincie en rijksoverheid:

• waterdoelen worden gehaald

• kunnen zwemmen in oppervlaktewater positief promoten (leuk, gezond), in plaats van steeds te moeten waarschuwen tegen blauwalgenplagen

• nieuwe manier van communiceren over schoon water: niet in de vorm van ‘normen’, maar van voor mensen herkenbare gebruikvormen.

Doelen Doelen Lange termijn: Waterkwaliteit geschikt voor alle beoogde doelen (natuur, zwemmen, vissen, drinkwater, recreatie, landbouw) Doelen Middellange termijn: Overheden en burgers gaan voor het lange termijn doel in plaats van genoegen te nemen met de huidige matige kwaliteit Doelen Korte termijn: Er is draagvlak voor ontwikkeling van meer zwemwaterplekken, meer gebieden waar waterkwaliteit geschikt is voor beoogde natuurdoelen en voor het werken aan de bijbehorende waterkwaliteit.

Rollen MNH Lobby: zichtbaarheid belang schoon water vergroten door middel van organiseren evenement de Big Jump Inhoud:

• input leveren voor nieuwe ronde beheerplannen Kader Richtlijn Water (KRW) en Agenda Water 2015 PNH, vooral door zichtbaar te maken wat

burgers en natuurorganisaties belangrijk vinden

• belanghebbende ondernemers (recreatieondernemers) en natuurorganisaties (Terrein beherende Organisaties) hierbij betrekken


• burgers betrekken om schoonwaterbelang zichtbaar te maken richting overheden

• samenwerken met gemeenten die hun burgers meer zwemwaterplekken willen bieden

Verbinden: samen met andere partijen komen met goede en realiseerbare ideeën voor schoner water.


Projectdoel • Aandacht vestigen op belang dat burgers hechten aan goed zwemwater om de hoek en zichtbaar maken waar kansen zijn om zwemplekken te

realiseren

• Inbreng leveren aan KRW proces: samen met andere belanghebbenden komen met voorstellen hoe (gebiedsgericht) de waterkwaliteit te verbeteren

(voor natuur, recreatie, landbouw)

Projectdoelgroep • bewoners (big jump, groene peiler)

• gemeenten, waterschappen, provincie

• recreatieorganisaties, landbouworganisaties, natuurorganisaties, etc

Activiteit Resultaat Met wie Communicatie uren Groene Peiler (met vragen over belang schoon water, waarover zorgen? goed zwemwater in de buurt? Weten zij plekken die zwemwaterlocatie zouden moeten worden (plekken waar veel gezwommen wordt, maar nog niet die status hebben)?)

Uitkomsten groene peiler Resultaten moeten zo concreet zijn dat ze zinvolle inbreng voor bijvoorbeeld gemeenten en provincie kunnen opleveren

Vragenlijst ontwikkelen na consultatie van provincie, waterschappen, Recreatie NH

Communicatieplan op uitkomsten groene peiler maken

50

N.a.v. uitkomst Groene Peiler: extra inzetten op plekken waar mensen al zwemmen om officiële status te krijgen.

Plekken die in aanmerking komen voor officiële status zijn bekend bij betreffende gemeenten, waterschap, provincie

Bewoners, gemeente, waterschap, provincie

Vooral interessant voor lokale media; lokale media ook benutten om aandacht te vragen voor belang van krijgen zwemwaterstatus

25

Big Jump: voor breed publiek belang schoon water zichtbaar maken

Evenement met veel publiciteit er om heen

Waterschappen, clubs die belang hebben bij schoon water (zwemvereniging, scouting) en zo mogelijk recreatie ondernemers

Big Jump is een communicatie evenement. Als we meerdere organisaties aan de Big Jump weten te verbinden en er zo een groter evenement van kunnen maken, nemen de communicatiekansen mogelijk toe.

40 PM materiele kosten middels acquisitie



Inbreng leveren in nieuwe ronde KRW proces, oa door:

• op Rijn West niveau inbreng

leveren

• inbreng te leveren in Agenda Water

2015 PNH

• in het kader van het project ‘wie

bestuurt Noord-Holland’ een ronde

tafel om innovatieve ideeën voor

het verbeteren van de

waterkwaliteit los te krijgen

Inbreng in beleidstraject KRW Inbreng in Agenda Water 2015 van PNH

Koppelen aan communicatie Big Jump

50, PNH PM (bij ander project)

TOTAAL 165 (PNH)

NBO secretariaat Projectdoel Verzorgen van het NBO-secretariaat op een wijze dat een ieder zich betrokken voelt bij de samenwerking op het gebied van lobby en inhoud van gezamenlijke belangen. De secretaris vervult tegelijkertijd lobby- en projectleiderstaken.

Doelen Doelen Middellange termijn:

• MNH voert binnen secretariaatstaken ook projectleiderstaken uit op een aantal dossiers. (zwaardere orderportefeuille)

• MNH voert binnen secretaraatstaken pro-actieve taken uit in lobby en beleidsbeïnvloeding (zwaardere orderportefeuille)

Doelen Korte termijn: MNH heeft door secretariaatsrol een duidelijk en herkenbaar gezicht naar de buitenwereld.

Rollen MNH Lobby: MNH heeft als meest kritische partner van het NBO een meer uitgesproken mening in het gezamenlijke lobbydossier. Inhoud: MNH draagt bij aan integraliteit van de agenda en draagt zorg voor de belangen van het landelijk gebied buiten de natuurgebieden. Op een aantal dossiers draagt MNH zorg voor voldoende afstemming tussen organisaties.


Activiteit Resultaat Met wie Communicatie uren Secretariaat NBO ingevuld door MNH

Bijeenkomsten van de directeuren en beleidsmedewerkers van het NBO zijn voorbereid en afgehandeld, de actielijsten zijn afgewerkt, de NBO-statenexcursie en de NBO-nieuwjaarsreceptie zijn georganiseerd.

NBO-partners

Rondom actuele kwesties en de jaarlijkse uitreiking van de “Knoop in de zakdoek” tijdens de nieuwjaarsreceptie

290

Het NBO secretariaat wordt aangevuld met specifieke projectleiderstaken en lobby-activiteiten (zwaardere orderportefeuille)

• Projectleiderschap op NBO-pilots

• (pro-actieve) Lobby en beleidsbeïnvloeding op een aantal dossiers

• onderhouden externe contacten

• Pro-actief, Signaleren ontwikkelingen / actualiseren strategische

beleidsagenda

• maken documenten, factsheets, NBO-actueel, NBO-papers, NBO-

seminars

NBO-partners

PM Acquisitie

TOTAAL 290uur In totaal 290 uur (buiten te acquireren activiteiten om): 40 te financieren vanuit provinciale subsidie. Overige 250 uur in acquisitie bij het NBO. Hierover wordt in november 2012 beslist.

Water en Land in Noord-Holland. Politiek-Bestuurlijke Netwerken Projectdoel Om doelen te bereiken t.a.v. dit thema is een open en goede relatie met bestuurders en politici van groot belang.





- 50 uur (PNH)

TOTAAL 50 uur (PNH)


Water en Land in Noord-Holland Strategische Allianties

Projectdoel Door samenwerking met relevante organisaties werken aan plannen en oplossingen die vanuit de 3P-sectoren gedragen worden en haalbaar zijn. Tevens door samenwerking door anderen reeds uitgevonden “wielen” benutten in de Noord-Hollandse context.

Activiteit Resultaat Met wie Communicatie uren Samenwerking met o.a. de NBO partners, St. Duinbehoud, Recron, KvK, LTO e.a. gericht op het wateren landelijk gebied


Diverse partners

PM 30

Samenwerking met de Natuur en Milieufederaties landelijk gericht op ontwikkelen van gezamenlijke projecten en uitwisselen van ervaringen en kennis. Hierbij wordt veelal samengewerkt in de Themakring Water en Natuur

Effectieve samenwerking leidt tot het kunnen herbenutten van kennis en inzichten die in andere provincies zijn opgedaan. Tevens zijn in gezamenlijkheid projectinitiatieven ontwikkeld.

12 Natuur en Milieufederaties

- 20

TOTAAL 50 uur PNH)


DUURZAME

ENERGIE


DUURZAME ENERGIE

Hier Opgewekt I have a dream Een veelheid aan locale duurzame energie initiatieven heeft een transitie in energieland veroorzaakt. Het zijn niet langer de machtige grote bedrijven die bepalen hoe onze energie wordt geproduceerd. Burgers zelf hebben zich zo goed georganiseerd dat zij bepalen en voor een belangrijk zelf regelen dat hun energie lokaal en duurzaam wordt geproduceerd. Dit heeft geleid tot een heel andere economie: het geld van de consument stroomt niet naar de grootaandeelhouders van de machtige energiebedrijven, maar vloeit terug naar de regionale economie, naar zaken die mensen zelf belangrijk vinden, zoals een buurthuis of –bus of het onderhoud van gewaardeerd groen in de buurt.


• Goedkopere (zelfopgewekte) duurzame energie

• Niet afhankelijk van grote bedrijven, maar zelf de baas

• Bron voor nieuwe sociale structuren in de buurt, waar ook andere initiatieven als het delen van auto’s en buurtmoestuinen uit voort kunnen

komen.

• Plezier, zelfredzaamheid, sociale omgeving waarin mensen elkaar kennen en centraal staan.

Ondernemers:

• Nieuwe kansen voor regionale economie:

- MKB, bijv de aannemer die zonnepanelen legt, maar ook de aannemer die via coöperaties in contact kan komen met klantenbestanden in plaats

van individuele klanten

- nieuwe bedrijvigheid in de vorm van buurtondernemingen die investeren in de buurt

- winsten die opnieuw in de buurt kunnen worden geïnvesteerd

Overheid:

• Realiseren klimaatdoelen, economische doelen (stimuleren regionale economie)

• Gemeenten: nieuwe vorm van betrokkenheid bewoners bij de buurt / eigen omgeving

Doelen Doelen Lange termijn: Vormgeven duurzame energie (zelf) voorziening (goed voor mensen, regionale economie en planeet) Doelen Korte termijn: Versterken (slagkracht) van lokale initiatieven, versnellen van energietransitie


Rollen MNH Verbinden: Als servicepunt een belangrijke rol spelen in het verbinden van mensen, initiatieven, kennis en contacten die lokale initiatieven nodig hebben om hun initiatief tot een succes te maken Lobby:

• Opstellen lobby agenda in samenspraak met de vele initiatieven in Noord-Holland • Onze contacten met PNH / landelijk netwerk / Energy Board benutten om bottlenecks uit de weg te ruimen

Inhoud: • Toegang bieden tot kennis middels bijdragen aan ontwikkelen (landelijke) tools • Faciliteren bij kennisuitwisseling

Belang inwoners/burgers: • Ondersteunen bij ontwikkelen organisatiekracht • Fungeren als zichtbaar servicepunt voor lokale initiatieven

Toelichting Hier Opgewekt is een landelijk project van de natuur- en milieufederaties, Doen! en Klimaatbureau en Qurrent (zie www.hieropgewekt.nl), mogelijk gemaakt door het Droomfonds van de Nationale Postcodeloterij. Doel van het project is om de productie van hernieuwbare energie in eigen land een forse boost te geven. Het project haakt aan op de lokale collectieve energie initiatieven die overal in het land, en zeker ook in Noord-Holland, ontstaan. Tot nu toe komen deze initiatieven nauwelijks tot echte realisatie. Hier opgewekt wil lokale energie initiatieven helpen om uit te groeien tot rendabele energie producenten. Door de combinatie van kwaliteiten van de projectpartners kunnen we lokale initiatieven de benodigde professionele ondersteuning en diensten bieden. De NMF bieden eerstelijns ondersteuning (servicepunt), een netwerk en lobby in de 12 provincies.

Projectdoel Versterken (slagkracht) van lokale initiatieven, versnellen van energietransitie

Projectdoelgroep Lokale energie initiatieven, gemeenten, provincie, Energyboard


Activiteit Resultaat Met wie Communicatie uren Fungeren als Servicepunt Hier Opgewekt Noord-Holland (verbijzondering van het MNH Actieloket: specifiek voor lokale duurzame energie initiatieven)

Lokale initiatieven worden met raad en daad bijgestaan en worden zo nodig doorverwezen naar en / of in contact gebracht met derden voor verdere ondersteuning.

Servicepunt Duurzame Energie, e-Decentraal, NHEC, Qurrent, Milieu Centraal en vele duurzame energie coöperaties en deskundigen naar wie doorverwezen kan worden.

Plan maken hoe wij reeks van lokale initiatieven ondersteund door Hier opgewekt in de media zichtbaar kunnen maken. Bijvoorbeeld samen met lokale initiatieven persberichten schrijven, maar kan ook door samen met lokaal initiatief de publiciteit te zoeken bij bereiken van een mijlpaal of het tegenkomen van bottlenecks.

150

Enkele initiatieven worden intensief ondersteund bij het realiseren van hun initiatief. We kiezen daarbij initiatieven die kennis kunnen opleveren voor andere initiatieven, deze kennis stellen wij beschikbaar.

Bijgedragen aan realisatie initiatieven door ondersteuning Kennis gedeeld en beschikbaar gesteld

Lokale initiatiefnemers Als wij initiatieven tot realisatie kunnen helpen, ontstaan kansen voor (gezamenlijke) communicatie hierover.

150

Realiseren continuïteit voor het Servicepunt na 2013. Hiervoor moet een plan van aanpak worden gemaakt en uitgevoerd.

Servicepunt wordt gecontinueerd in 2014 e.v.

In het landelijke project wordt gezamenlijk gezocht naar een verdienmodel voor continuïteit. Provinciaal wordt gesprek hierover aangegaan met Energy Board, PNH

acquisitie

Interviewreeks langs de lokale initiatieven te organiseren op een aansprekende manier zodat het de aandacht van de media trekt (verder uit te werken).

Lokale initiatieven en rol Hier Opgewekt zichtbaar in de media

Lokale intiatieven. Deze activiteit is gericht op het vergroten zichtbaarheid lokale initiatieven en onze rol daarbij.

50

Masterclasses rond een aantal onderwerpen waaraan behoefte bestaat aan kennisopbouw

Verdiepen en delen van kennis op gerichte onderwerpen

Noord-Hollands netwerk wordt hiervoor aangesproken, Partners landelijk project (ontwikkelen tools op diverse deelonderwerpen: voorbeelddocumenten, workshops)

Communicatiemiddelen inzetten om bekendheid te geven aan masterclasses. Relevante uitkomsten van masterclasses (bijvoorbeeld slimme oplossing die bruikbaar is voor anderen) breder onder de aandacht brengen.

75



Road show langs gemeenten; dit mede in het kader van een door de Provincie gefinancierd project van Zon op NL (GS besluit 17 juli 2012; hierin zijn MNH en Servicepunt DE partners)

Gemeenten en burgers kennen de mogelijkheden om met lokale burger initiatieven aan de slag te gaan en zijn daartoe aangemoedigd.

ZonOpNL, Servicepunt DE.

Biedt kansen om lokale initiatieven over het voetlicht te brengen.

75 mede als cofinanciering voor subsidie vanuit LvDO voor belangrijk deel al uitgevoerd in 2012.

Aanstichten lokale buurtenergiebedrijven:

• Voorbereiding + sleutelfiguren

vinden

• Publieksavond

• Begeleiding tot eigen initiatief

• Loslaten en netwerk bieden

Buurtenergiebedrijven

aangesticht

Aanbod aan gemeenten van MNH samen met AT Osborne; in 2012 zijn wij aan de slag gegaan met Gemeente Alkmaar.

Lokaal vanuit project kansen benutten

acquisitie

Bijwonen van Hier Opgewekt projectgroepvergaderingen, trainingsbijeenkomsten, etc.

50

TOTAAL 550 Uren totaal: 550

• Noodzakelijk vanuit Hier opgewekt: 10 x 45 = 450 uren, waarvan 1/3 eigen financiering (PNH) • aanvullend: 100 uren

Kortom: 300 uren Hier Opgewekt; 150 uren PNH, 100 uren NPL


Energieregio - Haarlemmermeer I have a dream In de regio Haarlemmermeer komt de warmte die nodig is voor de verwarming van gebouwen in de winter en de koelte die nodig is voor gebouwen in de zomer van een groot robuust aaneengesloten netwerk van energiebronnen. Door gezamenlijk de warmte- en koudevraag te koppelen, door kwalitatief hete bronnen te gebruiken, door restwarmte slim toe te voegen aan het netwerk, wordt een zeer grote hoeveelheid energie en CO2 bespaard. Doordat deze infrastructuur “organisch” is aangelegd is hij betaalbaar gebleken. Nu is de aanwezigheid van dit netwerk een extra trekker voor bedrijven naar deze regio. In de Haarlemmermeer wordt deze bedrijven een goedkopere en duurzamer warmte/koude-oplossing geboden dan elders. Wat bedrijven aan warmte/koude over hebben kan tegen een redelijke prijs worden aangeboden aan afnemers: andere bedrijven, tuinbouwers of inwoners.

What’s in it for them? Inwoners: Voor inwoners van de regio zal er geen direct profijt zijn. Op termijn kan een warmtenetwerk ook voor individuele huishoudens geschikt zijn, afhankelijk van de prijsontwikkeling van warmte (gas en olie). Vooralsnog is de primaire doelgroep de grootverbruiker. Ondernemers:

• De kantoren- en bedrijventerreinen kunnen goedkoper en energiezuiniger in hun warmte- en koudevraag worden voorzien.

• Bedrijven kunnen reststromen, die door hun bedrijf niet kunnen benut, (betaald) aanbieden aan partijen die daar wel wat aan hebben

Overheid:

• De overheid brengt zijn klimaatdoelen dichterbij.

• Geeft impuls aan concurrentievoordeel: aanbieden betrouwbare, betaalbare en duurzame koude/warmteoplossing.

Doelen Doelen Lange termijn: Een warmte en koudenetwerk dat gevoed wordt op de warmte uit diepe aardwarmte. Hierdoor nemen de kosten zelfs af. Doelen Middellange termijn: Het aanleggen van een robuust warmtenetwerk dat wordt gevoed uit verschillende (rest)warmtebronnen. De kwaliteit (hitte) van het netwerk is hoog. Hierdoor kan de warmte ook (via absorptietechnieken) voor koeling worden gebruikt. Het netwerk wordt door marktpartijen aangelegd. Doordat intensieve samenwerking een vereiste is, gaat dit niet vanzelf. De Milieufederatie brengt de partijen bij elkaar en houdt duurzaamheid als doelstelling in het vizier. Doelen Korte termijn: Het samenbrengen van de belangrijkste partijen en het doen ontstaan van een haalbare businesscase. Het doen ontstaan van een samenwerkingsverband tussen marktpartijen en overheid.

Rollen MNH Lobby:

• Naast de projectpartners die een rol ín het project hebben, worden er partijen bij het project betrokken omdat zij warmte produceren of kansrijke

afnemers zijn. Bij deze partijen zal MNH de waarde van het project en participatie onder de aandacht brengen en houden.

• Het project is voor ons succesvol als naast een haalbare businesscase ook maatschappelijk belang en klimaatdoelen worden gediend. Het op de

agenda houden van deze laatste doelen binnen de projectgroep beschouwen wij als een deel van onze missie.


Inhoud: MNH heeft (basis) kennis van de (on)mogelijkheden van het gebruik van restwarmte en brengt deze in het proces in. Dit wordt aangevuld door andere projectpartners. Belang inwoners/burgers: Het project heeft in beginsel nog weinig van doen met inwoners en burgers. Afhankelijk van de businesscase kan warmtebenutting voor burgers interessant worden. Hier sturen we niet op aan. Verbinder:

• Een warmtenet kan alleen succesvol zijn als de verschillende partners hun rol voor ogen houden en met elkaar afstemmen. De rol van MNH bestaat

uit het blijvend betrokken en gefocust houden van de partijen in het project.

• MNH is een onpartijdige speler tussen de overheden en de bedrijven. Wij kunnen daardoor het begrip opbrengen voor de standpunten van de

partijen en daarmee het vertrouwen winnen dat noodzakelijk is voor participatie.

• MNH heeft ingangen bij bestuurders en het bedrijfsleven.

Projectnaam: Warmtenetwerk Haarlemmermeer Projectdoel: Realiseren van een warmtenetwerk (personen) en een rendabele businesscase

Toelichting MNH heeft met DHV in het voorjaar van 2012 het initiatief genomen tot het verkennen van de mogelijkheden van het (organisch) aanleggen van een warmte/koude-netwerk in de Haarlemmermeer. Daartoe hebben wij een initiatiefgroep gevormd bestaande uit de gemeente Haarlemmermeer, de provincie Noord-Holland, SADC, PrimaViera, Flora Holland, Dura Vermeer en Covely. Met deze groep zijn vanuit alle belangen en expertises belangrijke vertegenwoordigers betrokken. De eerste twee bijeenkomsten waren zeer enthousiasmerend. Nu wordt door marktpartijen een eerste verkenning uitgevoerd van businesscases voor locaties waar het beste kan worden gestart met de fasegewijze aanleg van dit netwerk. Wethouder Milieu&Duurzaamheid van de gemeente Haarlemmermeer heef zich in een gesprek eind september enthousiast getoond voor dit initiatief. Het najaar 2012 wordt, als deze businesscase haalbaar blijkt, een bestuurlijke bijenkomst belegd waar (enigszins feestelijk) een “go” wordt gegeven voor het verder uitwerken en vervolgens (mits realistisch) uitvoeren van dit project. Activiteiten 2012

• Samen brengen van partijen tot een projectgroep die resultaten boekt. Alle projectgroepleden nemen hun verantwoordelijkheid.

• Overheden en bedrijven zien de meerwaarde van de samenwerking. Voor overheden is duidelijk welke CO2 besparing het project kan opleveren,

voor bedrijven is duidelijk welke kostenbesparing het project kan opleveren en welke deelprojectontwikkelingskansen er zijn. (deels 2012, begin

2013)

• Kansrijke locaties zijn geïdentificeerd: de “hot spots”. Rond “hot spots” zijn een deel van de “stepping stones” in beeld die onderdeel moeten gaan

vormen van het netwerk.


Activiteit Resultaat Met wie Communicatie uren Betrekken van hot spots

De bedrijven die kansrijk zijn voor een grote warmteleverancie in het netwerk of warmtevraag zijn betrokken en enthousiast over het projectparticipatie en hun rol.

DHV en verschillende hot spots in het veld.

20

Organiseren van informatie

De noodzakelijke informatie voor een businesscase is boven water. Verschillende “stepping stones” per hot spot en mogelijke partners zijn geïdentificeerd. De “warmtekwaliteit” is per locatie bekend.

Alle partijen in de projectgroep en de kansrijke locaties in de regio

16

Ontwikkelen businesscase

Er is een businesscase doorgerekend door ontwikkelaars DURA Vermeer en Cofely GDF

8

Ontwikkelen bestuurlijke randvoorwaarden

De overheden in het project hebben een helder zicht op de randvoorwaarden waaronder zij participeren in het project. Zij weten hoe de aanbestedingsregels in dit project op hen van toepassing zijn.

Gemeente Haarlemmermeer, Provincie Noord-Holland, APPM en DHV

20

Activeren “Stepping stones”

Verschillende lokale kleinere warmteproducenten en warmte-afnemers zijn betrokken in het project en willen enthousiast meewerken

Partijen op kansrijke locaties, DHV, lokale overheden

20

Berekening lokale onderdelen warmtenet

Per hot spot wordt een “organisch groeipad” ontwikkeld met verschillende scenario’s en investeringsstrategieën. Dit wordt met de hot spots en de stepping stones gecommuniceerd

DHV, Cofely GDF en Dura Vermeer

Bij kansrijke hot spot waar spade de grond in gaat zal communicatie plaatsvinden in diverse media

16

TOTAAL 100 uur (50 NPL, 50 Acquisitie)


Wind op Land I have a dream In Noord-Holland wordt een belangrijk deel van de Nationale elektriciteitsbehoefte duurzaam opgewekt. Doordat de provincie relatief zon- en windrijk is heeft het daarmee een voorsprong kunnen nemen op andere provincies. De economie, en daarmee de bedrijven, van Noord-Holland heeft daarvan optimaal weten te profiteren. Windmolens staan in opstellingen die het landschap van Noord-Holland verduidelijken en leesbaar maken. De bewoners van Noord-Holland zijn trots op de opstellingen en zijn ook mede-eigenaar van turbines. De molens die vroeger overlast veroorzaakten en de molens die solitair geplaatst waren en het landschap ontsierden, zijn allemaal gesaneerd en verdwenen uit het landschap. Er is alleen nog een beperkt aantal ingepaste windparken over. Inwoners van de betrokken gebieden profiteren van de rendementen en hebben - doordat maximaal rekening is gehouden met hun wensen – slechts zelden last van geluid- of slagschaduwoverlast.

What’s in it for them? Inwoners: De overlast gevende molens zijn verdwenen. Bewoners participeren in de windopbrengsten. Het Noord-Hollandse Landschap wordt versterkt door mooi ingepaste windparken. Ecologische waarden conflicteren niet met de windparken, maar worden hier zorgvuldig vandaan geleid. Ondernemers:

• Ondernemers profiteren van windenergie en hebben een aantrekkelijk rendement van hun investering.

• De sanering van overlast veroorzakende windturbines is gefaciliteerd. O.a. financieel.

Overheid: De Provincie voldoet met gemak aan de doelstellingen voor het opwekken van duurzame energie, in het bijzonder wind op land. Een aantal gemeenten is klimaatneutraal. Een aantal gemeenten heeft ruimte gemaakt voor windenergie van collega gemeenten.

Doelen Doelen Lange termijn: Een beperkt aantal windparken waarin geparticipeerd wordt door bewoners, die het landschap geen geweld aan doen, maar zelfs versterken. Doelen Middellange termijn: Het saneren van overlast gevende windturbines en het ontwikkelen van nieuwe windparken waar breed draagvlak voor is. Doelen Korte termijn(kan zelfde zijn als projectdoel):

• Het inventariseren van overlast gevende molens,

• Het inventariseren van knelpunten bij concrete projectaanvragen,

• Het onderzoeken van randvoorwaarden bij concrete kansrijke projecten

• Het organiseren van draagvlak voor kansrijke projecten

Rollen MNH Lobby: Uitdragen dat windenergie an sich geen slechte energievorm is, maar dat het proces rondom windenergie goed moet zijn. Wij dragen de boodschap uit dat windprojecten met draagvlak bij de burgers, bewonersgroepen, landschaps- en natuurorganisaties door moeten gaan. Inhoud: Knelpunten onderzoeken, oplossingsrichtingen inventariseren en per concreet project toepassen. Belang inwoners/burgers: Noodzaak echte participatie in processen onderstrepen. (Potentiële) overlast windmolens in processen inbrengen.


Verbinder:

• De Milieufederatie kan tegenstanders en voorstanders van windenergie met open vizier benaderen. Hierdoor kan een open proces ontstaan waarin

de kansen en voetangels van windenergie zichtbaar worden en een oplossingsrichting met draagvlak wordt gevonden.

• Overleg met andere relevante partijen zoals koepels van windondernemers en agrariërs (oa LTO).

Projectdoel Onderzoeken van verbeteringsmogelijkheden voor concrete windprojecten, het onder de aandacht brengen van concrete technische en ruimtelijke oplossingsrichtingen voor windprojecten. Toelichting: Draagvlak voor windprojecten is soms ver te zoeken. MNH heeft ervaring met het voeren van constructieve gesprekken, verkenningstrajecten en ontwerpateliers met lokale voor- en tegenstanders van windenergie, natuur- en landschapsorganisaties Bijna altijd blijkt dat er onder randvoorwaarden windenergie mogelijk is. Van bestaande plannen waarvoor draagvlak aanwezig, maar beperkt is, willen we onderzoeken hoe het draagvlak te vergroten zou kunnen zijn.

Activiteit Resultaat Met wie Communicatie uren Inventariseren van windenergieprojecten

Een lijst met rijpe en groene windenergieprojecten van initiatiefnemers en overheden

Gemeenten, Windunie, Windcoöperaties en agrariërs

16

Beoordelen van windprojecten op kansrijkheid adhv gesprekken met lokale bewonersorganisaties

Inzicht in kansrijke projecten, draagvlak en pijnpunten per project

Lokale organisaties 32

Selectie van beperkt aantal projecten

Met een klein aantal projecten wordt een verbetertraject gestart

Initiatiefnemers van windprojecten en omwonenden

9

Oplossingsrichtingen voor windpark wordt onderzocht

Een aantal verbeterpunten en de effecten hiervan op de businesscase zijn onderzocht

Initiatiefnemers van het windproject, NWEA, financiers, deskundigen

32

Een verbeterd plan wordt met de belanghebbenden in de regio gedeeld

Een plan met nieuwe randvoorwaarden en verbeterpunten wordt door organisaties beoordeeld. Bij succes wordt de publiciteit gezocht en wordt het bij bestuurders onder de aandacht gebracht.

Lokale organisaties Bij succes wordt hierover gecommuniceerd in de media i.s.m. alle betrokken partijen

16

TOTAAL 105 (NPL)


Samen op weg naar en duurzame regionale energievoorziening I have a dream Energieneutrale regio: 100% gebruik duurzame energie, lokale opwekking ingepast in het huidige en toekomstig gewenste landschap.

Toelichting Dit project wil samen met inwoners, bedrijven en overheid een gesprek aangaan op welke manier een regionale invulling van duurzame energieopwekking en een transitie naar een duurzaam energiegebruik in de Gooi- en Vechtstreek gerealiseerd kan worden rekening houdend met het aanwezige landschap. Dit project reikt concrete bouwstenen aan voor energie-landschap combinaties, die laten zien waar en op welke wijze de duurzame energie die er is op, onder en boven de grond is, beter kan worden benut en kan worden uitbereid. Het gaat hier om beter benutten biomassa, zon, wind, (aard)warmte. Vraag is waar realistische kansen en mogelijkheden liggen rekening houdend met een zorgvuldige ruimtelijke inpassing van duurzame energievoorzieningen in het bestaande landschap en waar kansen liggen en mogelijkheden zijn voor het maken van nieuwe hoogwaardige energielandschappen. Het project is in 2012 gestart maar zal in 2013 doorlopen.

What’s in it for them? Inwoners: Kostenbesparing, lokaal geproduceerde groene energie en een landschap waarin energievoorziening een goede plek heeft gekregen. Ondernemers: Kostenbesparing, MVO en lokale (groene) economie Overheid: Klimaatdoelen, MVO, positief betrekken van inwoners en lokale (groene) economie

Doelen Doelen Lange termijn:

• Transitie naar duurzame energiehuishouding door burger, bedrijven en overheid in regio is een feit.

• Kansen zijn benut en ingepast in het huidige en toekomstig gewenste landschap.

Doelen Middellange termijn: Allerlei duurzaamheidsinitiatieven komen tot stand. Hierbij wordt door verschillende organisaties samengewerkt. De transitie in de regio voltrekt zich. Kansen worden benut en ingepast in het landschap Doelen Korte termijn:

• Kansen aangeven voor duurzame energievoorziening in de regio, gedragen door bedrijven, burgers en politiek (principiële discussie, debat) en

ingepast in het landschap. De diverse initiatieven voor een duurzame energieagenda zijn op elkaar afgestemd. Diverse partijen zijn bij het

stroomlijnen van de initiatieven betrokken.

• Er is een actieplan/uitvoeringsprogramma waarin allerlei partijen zich verbinden aan het tot stand brengen van initiatieven. Koppeling wordt

gemaakt met het project ‘Hier Opgewekt’.

Rollen MNH Lobby: Perspectief schetsen voor duurzame energieopwekking in regio. Personen en instanties stimuleren, ondersteunen en enthousiasmeren. Inhoud: Inhoudelijk perspectief schetsen voor duurzame energieopwekking in regio. Belang inwoners/burgers: MNH betrekt de inwoners van het Gooi (mede via lidorganisatie “Vrienden van het Gooi” en het Goois Natuurreservaat) bij de discussie over dit onderwerp. Uitkomsten moeten ook op hun instemming kunnen rekenen. Verbinden: MNH treedt op als verbinder van partijen en entameren maatschappelijk debat


Projectdoel • De regio uitspraken laten doen over kansen voor regionale duurzame energieopwekking.

• Diverse partijen zijn bij het stroomlijnen van de initiatieven betrokken zodat versnippering wordt tegen gegaan.

• Een actieplan / uitvoeringsprogramma waaraan allerlei partijen zich verbinden komt tot stand.

Projectdoelgroep Burgers, bedrijfsleven, overheden, achterbannen in het Gooi

Activiteit Resultaat Met wie Communicatie uren Gesprekken diverse partijen en inventarisatie lokale/regionale invulling opwekking duurzame energie, en opstellen discussiedocument.

Discussiedocument Groep van betrokken mensen die groene peiler en debat mede voorbereiden.

Gewesten, milieudiensten, gemeenten, provincie, burgers, bedrijfsleven, achterbannen, Vrienden van het Gooi, Goois Natuurreservaat

Samenwerking met andere partijen / partners zichtbaar

45 (2012)

Enquête Groene Peiler (onder de leden in de regio en uit te breiden via bevriende organisaties en via gemeenten)

Enquête draagvlak lokale energieopwekking Burgerparticipatie lokale initiatieven Burgerparticipatie voorbereidende groep van betrokkenen. Discussiedocument

Enquête uitzetten via achterbannen, gemeenten.

Samenwerking met andere partijen / partners zichtbaar maken in peiling. Groene Peiler MNH bekend maken. Meer mensen binden aan Groene Peiler

25 (2012)

Energiekansenkaart: Waar bevinden zich ruimtelijk gezien de kansen in de regio incl. handelingsperspectief

Energiekansenkaart (input voor discussiedocument, naast actieplan.

Gewesten, milieudiensten, gemeenten, provincie, burgers, bedrijfsleven, achterbannen

Versneller van duurzaamheid communiceren. Wat kunnen we van overheden overnemen om actieplan mee te helpen uitvoeren.

30 (2012)

Debat / discussie met werkgroepen

Debat / discussie


Samenwerking met andere partijen / partners zichtbaar. Feestje !

50 (2013)

Actieplan uitvoeringsprogramma en uitvoeringsstrategie

Actieplan (als uitkomst van debat/discussie)


Actieplan en energiekansenkaart communiceren. Wat kunnen we van overheden overnemen om actieplan mee te helpen uitvoeren.

35 (2013)

TOTAAL (2013) 85 (PNH)


Duurzame Energie: Politiek-Bestuurlijke Netwerken Projectdoel Om doelen te bereiken t.a.v. dit thema is een open en goede relatie met bestuurders en politici van groot belang.





- 50 uur

TOTAAL 50 uur (PNH)

Duurzame Energie: Strategische Allianties

Projectdoel Door samenwerking met relevante organisaties werken aan plannen en oplossingen die vanuit de 3P-sectoren gedragen worden en haalbaar zijn. Tevens door samenwerking door anderen reeds uitgevonden “wielen” benutten in de Noord-Hollandse context.

Activiteit Resultaat Met wie Communicatie uren Samenwerking met diverse partijen gericht op Duurzame Energie w.o.: Kamers van Koophandel, LTO, bedrijven, Ontwikkelingsbedrijf NHN, HVC, ECN, Energy Board


Diverse partners PM 30

Samenwerking met de Natuur en Milieufederaties landelijk gericht op ontwikkelen van gezamenlijke projecten en uitwisselen van ervaringen en kennis. Hierbij wordt veelal samengewerkt in de Themakring Klimaat en Energie en Ruimte (voor de ruimtelijke consequenties van Duurzame Energie)

Effectieve samenwerking leidt tot het kunnen herbenutten van kennis en inzichten die in andere provincies zijn opgedaan. Tevens zijn in gezamenlijkheid projectinitiatieven ontwikkeld.

12 Natuur en Milieufederaties

- 20

TOTAAL 50 uur(PNH)


COMMUNICATIE

&

TOEKOMST MNH


COMMUNICATIE & TOEKOMST MNH

Communicatie Toelichting Communicatie is van groot belang om ons netwerk en onze achterban te bereiken én effectief te kunnen zijn in ons streven duurzaamheid te versnellen. Bij al onze werkzaamheden wordt in een vroeg stadium de kansen op communicatie en de middelen die wij tot onze beschikking hebben in de projectopzet meegenomen zodat wij deze optimaal kunnen inzetten om ons werk zichtbaar en effectief te laten zijn. Eind 2012 stellen wij een communicatieplan op voor 2013. Eind 2012/begin 2013 (her)overwegen wij ons adres en databeheersysteem (CRM) en bezien wij of meegaan met het door de landelijke Natuur en Milieufederaties voor MNH gewenst en/of noodzakelijk maar ook financieel haalbaar is. Een goed CRM-systeem maakt werving en onderhoud van nieuwe en bestaande contacten veel eenvoudiger en effectiever. Externe media (bv pers, websites), eigen media (website, facebook, twitter, nieuwsbrief en specials) zijn met behulp van dit systeem makkelijker te bereiken en in te zetten voor versterking en vergroting van ons netwerk en achterban.

What’s in it for them? Inwoners: Naast onze lidorganisaties kunnen ook individuele Noord-Hollanders MNH makkelijk vinden. Zo is MNH’s actieloket via verschillende media makkelijk toegankelijk voor informatie en ondersteuning bij de aanpak van problemen. Ondernemers: Voor bedrijven is de inzet van MNH inzichtelijk via brochures en digitale media. Naast dat bedrijven actief door MNH benaderd worden voor gezamenlijke projecten kunnen zij ook zelf in een oogopslag zien wat MNH voor hen kan betekenen en met wie hiervoor contact op te nemen. Overheid: Gemeenten en provinciale overheid worden actiever betrokken bij voor hen actuele onderwerpen. Hier Opgewekt en Nacht van de Nacht zijn voorbeelden van projecten die voor overheden interessant zijn om in te participeren.

Doelen Doelen Lange termijn: De verschillende (nieuwe) media zijn geïmplementeerd en integraal in te zetten voor het leggen van contacten, deze te onderhouden en uit te breiden. Hiervoor is een databeheer oplossing gevonden. Doelen Middellange termijn: Alle contacten die MNH heeft en legt zijn ondergebracht in één adressenbeheer systeem. Hierdoor zijn ook sociale- en nieuwsmedia beter inzetbaar. Doelen Korte termijn: Meer media (vb nieuwsbrieven, twitter, facebook, website) zijn ingezet om het contact met de achterban te onderhouden en uit te breiden.

Projectdoelgroep Inwoners, gemeenten en overheden in Noord-Holland


Activiteit Resultaat Met wie Communicatie uren Uitbrengen digitale nieuwsbrieven. Actuele kwesties en werkzaamheden van MNH worden dmv de nieuwsbrief gecommuniceerd.

Op deze wijze zijn de bijna 650 abonnees geïnformeerd over actuele kwesties en de acties van MNH

10 keer per jaar 100

Specials, digitale info sheets. Het gaat hierbij o.a. om het binden van nieuwe doelgroepen aan MNH waarbij bijv. campagnes als de Nacht van de Nacht als vertrekpunt worden gebruikt. Rondom zo’n concrete actie wordt op strategische momenten gecommuniceerd en AAN geïnteresseerden naderhand ook follow-up gegeven.

Deze zijn ontwikkeld en ingezet op specifieke wensen vanuit het netwerk bv acties en evenementen en duurzaamheid in Noord-Holland. Nieuwe doelgroepen zijn zo middels aansprekende en specifiek toegesneden communicatie aan MNH verbonden.

Met project/campagne-partners

Minstens negen maal (bijv. 3 specials voor 3 projecten/campagnes)

50

Persberichten en Publicaties. Hebben geleid tot berichtgeving, zijn verschenen in relevante media en hebben een rol gespeeld in opinievorming.

Publicaties zijn gericht getimed. In de projectopzet is hier het momentum al voor gekozen. Daarnaast is er de flexibiliteit om in te spelen op de actualiteit.

50

Het digitale panel de “Groene Peiler” wordt ingezet om panelleden te bevragen over actuele vraagstukken die gerelateerd zijn aan duurzaamheid

2-3 maal zijn de ca 550 panelleden bevraagd. Inzicht in de meningen en wensen van deze groep is benut in eigen projecten en/of ingezet in communicatie naar buiten.

Als het om vraagstuk gaat waar ook andere partij zich hard voor maakt wordt deze betrokken bij formuleren, vragen en uitzetten peiling

Er wordt via diverse media (eigen en andere) ruchtbaarheid gegeven aan de Groene Peiler en mensen wordt gevraagd om panellid te worden. Over de uitkomsten van de peilingen wordt gecommuniceerd. Bijvoorkeur ook via externe media.

Uren uit projectbudgetten

TOTAAL 200 uur (PNH)


Website

I have a dream: De website van MNH is activerend, enthousiasmerend en toegankelijk. De drie doelgroepen van MNH: inwoners, bedrijven en overheid kunnen in een oogopslag zien waar zij op de website voor hen relevante informatie kunnen vinden. MNH is toegankelijk om ondersteuning (actieloket) te geven en om ondersteuning aan te geven (leden, donateurs, volgers, facebook likes etc). Er zijn communities (samen aan oplossingen werken) en er is plaats om met lidorganisaties, bedrijven en/of gemeenten samenwerking in projecten aan te gaan. Sociale media zijn een integraal onderdeel van MNH’s digitale communicatie en direct gerelateerd aan de website. In het kader van nieuwe binding worden al deze media doelgericht ingezet. De website van MNH is zender maar ook een echte ontvanger geworden. Het actieloket is een plek waar inwoners, bedrijven en overheden met hun vragen terecht kunnen. Hier uit voortkomende antwoorden en/of processen zijn zichtbaar. Bezoekers kunnen hun affiniteit met de milieufederatie aangeven (likes), interesses kunnen worden gedeeld met de eigen achterban (retweets, koppeling naar eigen facebook accounts) en vragen kunnen gesteld worden (via de site, twitter, facebook)

What’s in it for them? Inwoners: MNH is er altijd voor haar lidorganisaties geweest maar nu kunnen ook individuele inwoners de weg naar en binnen MNH (nog) beter vinden. Ondernemers: voor bedrijven is er een eigen toegang waar direct inzichtelijk wordt welke soorten van ondersteuning en samenwerking MNH al is aangegaan en waar kansen en mogelijkheden liggen voor nieuwe verbonden. Overheid: ook aan gemeentelijk overheden wordt specifieke informatie en contactmogelijkheden geboden

Doelen Doelen Middellange termijn:

• Verbouw, herinrichting en koppeling met andere media

• De vernieuwde website is toegankelijk voor alle drie de doelgroepen en eenvoudig in onderhoud (oa door directe koppeling met andere media en

databeheersysteem) Doelen Korte termijn:

• Plan van aanpak: Inventarisatie van wensen en knelpunten van de huidige website zijn richtlijn voor het uitwerken van een ontwerp voor

herinrichting en verbouw.

• werkplan: uitwerking van ontwerp en tijd, middelen en werkzaamheden plannen en verdelen intern en extern (Aqtion)

Projectdoelgroep Inwoners, bedrijven en overheden in Noord-Holland


Activiteit Resultaat Met wie Communicatie uren In kaart brengen van wensen en knelpunten van de huidige website. Hieruit volgt een voorstel voor de herinrichting en update van de website.

Begin van 2013 ligt er een plan van aanpak en een ontwerp voor de verbouw van de website.

Stagiair(e) Wijzigingen die van invloed voor de huidige gebruikers (lidorganisaties) zullen tijdig gecommuniceerd worden.

25

Verbouw en update van www.mnh.nl

Voor de zomer van 2013 is de verbouw afgerond. De website is ingericht op onze drie doelgroepen en maakt ons aanbod inzichtelijker. MNH als actieloket voor burgers, bedrijven en gemeenten is toegankelijker geworden. Zowel via de website als andere sociale media

Aqtion “werk in uitvoering” 125

Onderhoud website tweede helft 2013

Uitnodigingen voor de website zijn via andere digitale media verstuurd.

50

TOTAAL 200 (NPL)

Uren en kosten extern: 25 uur uit bestaande “strippenkaart" voor onderhoud website door Aqtion


Toekomst MNH I have a dream: De Milieufederatie heeft zich met succes getransformeerd in “MNH – Versneller van duurzaamheid”. Twee poten opereren overtuigend in de Noord-Hollandse Maatschappij: De poot “ Belangenbehartiging” en de poot “ Kennis en Advies”. De eerste is een succesvol vervolg op de “ oude” Milieufederatie. De oorspronkelijke lidorganisaties voelen zich er nog steeds thuis maar vinden het heel leuk en motiverend dat ook nieuwe (jongere) doelgroepen zich aan MNH verbinden. De omslag kwam met het programma “Hier Opgewekt” dat gericht was op Lokale Duurzame Energieopwekking. Later werd de achterban verbreed naar mensen en groepen die zich bezig houden met lokale voedselproductie. De poot “Kennis&Advies” kan zich sinds een aantal jaren zelf bedruipen. Kennis&Advies adviseert bedrijven en overheden over hoe inwoners constructief te betrekken zijn bij vraagstukken zoals Ruimtelijke Ontwikkeling, Duurzame Energie in het Landschap en het activeren van burgers rondom Duurzaamheidsvragen. Ook helpt deze poot bedrijven bij het vinden van wegen om te komen tot een constructieve samenwerking met verontruste omwonenden. Bedrijven weten MNH zelfs te vinden voordat de relatie met omwonenden onder druk komt te staan. Door al deze ontwikkelingen is MNH veel minder afhankelijk van subsidies. Bedrijven en Overheden worden graag met MNH geassocieerd.


• MNH kan meer betekenen voor inwoners van Noord-Holland doordat door nieuwe geldstromen meer acties door MNH kunnen worden uitgevoerd

gericht op het versnellen van duurzaamheid.

• MNH Belangenbehartiging is een thuishaven/clubhuis voor in duurzaamheidsvraagstukken geïnteresseerde inwoners van Noord-Holland.

Ondernemers: MNH Kennis&Advies biedt ondernemers advies op allerhande onderwerpen. MNH weet daarbij de relevante partijen bijeen te brengen. Overheid: MNH is een gewaardeerde adviseur op ingewikkelde vraagstukken en helpt ook bij het activeren en betrekken van inwoners op onderwerpen als Duurzame Energie

Doelen Doelen Lange termijn:

• De bijdrage van overheden in de vorm van subsidie zijn relatief in omvang afgenomen op de totale begroting.

• MNH is een gewaardeerde en bekende provinciale speler in het brede veld vaan duurzaamheid

Doelen Middellange termijn: Naamsbekendheid MNH- Versneller van Duurzaamheid is aanzienlijk. Doelen Korte termijn:

• MNH – Versneller van Duurzaamheid is gelanceerd.

• Eerste opdrachten met nieuw geld zijn verworven

Activiteit Resultaat Met wie Communicatie uren Uitvoering Plan van Aanpak “Toekomst MNH” (separaat document dd september 2012)

PvA is uitgevoerd. Uitkomsten zijn (grotendeels) succesvol. Dit uit zich in succesvolle acquisitie, nieuwe renderende samenwerkingscoalities, aansprekende projecten, nieuwe aangesloten doelgroepen

Diverse spelers zowel not-for-profit en profit

Lancering Merk MNH-Versneller van Duurzaamheid. Bekendheid geven aan succesvolle projecten. Bekendheid geven aan producten/diensten die MNH aan doelgroepen te bieden heeft

180

TOTAAL 180 (NPL)


Activiteitenoverzicht jaarplan Milieufederatie Noor d-Holland 2013

tarief : € 100

Financiering

thema/projecten

uren mat. Kosten (€) Totaal (€)

PNH 70% 270000

NPL 120.000

Overig/12 MF Acquisitie

ALGEMEEN TOTAAL 4.720 - 472.000 270.000 120.000 30.000 52.000 Burgerparticipatie en kennisfunctie Ondersteunen Netwerk/Actieloket 620 62.000 62.000 Nacht van de Nacht 2013 (12 MF) 105 10.500 3.000 7.500 Pluk van de Petteflet prijs (12 MF) 50 5.000 5.000 Werken aan schone lucht in Noord-Holland 240 24.000 24.000 Vergunningverlening en handhaving 200 20.000 20.000 Strategische projecten Participatie provinciale beleidstrajecten 80 8.000 8.000 Vrije ruimte voor nieuwe kansen of noodzakelijke lobby 140 14.000 14.000 Duurzaamheid en bestuurlijke innovatie (verkenning) 100 10.000 10.000 Leven in de Duurzame stad (wonen, werken, recreëren ) RRAAM 90 9.000 9.000 Duurzaam Noordzeekanaalgebied 140 14.000 14.000 Zuinig op Ruimte: Bedrijventerreinen en kantoren - - Proef je Landschap! 140 14.000 14.000 DR Politiek/bestuurlijke netwerken 50 5.000 5.000 DR Strategische Alianties 30 3.000 3.000


Activiteitenoverzicht jaarplan Milieufederatie Noor d-Holland 2013

Een * betekent dat er sprake is van een acquisitieopgave of -traject

tarief : € 100

Financiering

thema/projecten

uren mat. Kosten (€) Totaal (€)

PNH 70% 270000

NPL 120.000

Overig/12 MF Acquisitie

ALGEMEEN TOTAAL 4.720 - 472.000 270.000 120.000 30.000 52.000 Water en Land in Noord-Holland Toekomst Laag Holland 390 39.000 17.000 22.000 Zoetwatervoorziening Noord-Holland 100 10.000 10.000 Natuurrijke Kustversterking 170 17.000 17.000 Waterkwaliteit en Big Jump 165 16.500 16.500 NBO Secretariaat 290 29.000 4.000 25.000 W&L - Politiek/bestuurlijke Netwerken 50 5.000 5.000 W&L - Strategische allianties 50 5.000 5.000 Duurzame Energie Hier Opgewekt (12MF) 550 55.000 15.000 10.000 30.000 Energieregio Haarlemmermeer 100 10.000 5.000 5.000 Wind op Land 105 10.500 10.500 Samen op weg naar een duurzame regionale energievoorziening 85 8.500 8.500 K&E Politiek/bestuurlijke netwerken 50 5.000 5.000 K&E Strategische allianties 50 5.000 5.000 Communicatie Communicatie 200 20.000 20.000 Website 200 20.000 20.000 Toekomst MNH Toekomst MNH 180 18.000 18.000

Jaarverslag bestuursverslag en jaarrekening 2012 MNH€¦ · 2 Colofon Uitgave Milieufederatie...

Documents

Transcript of Jaarverslag bestuursverslag en jaarrekening 2012 MNH€¦ · 2 Colofon Uitgave Milieufederatie...