JAARVERSLAG 2017 - Jenevermuseum...Jaarverslag 2018 - Jenevermuseum 8 2017.0318.00 Etiket...

Jaarverslag 2018 - Jenevermuseum

1

JAARVERSLAG 2017


2

INHOUD VOORWOORD 5 I COLLECTIEMANAGEMENT: VERZAMELEN – BEWAREN – ONDERZOEKEN 6 1 Verzamelen 6 1.1 Museumcollectie 6 1.2 Collectie documentatiecentrum 8 1.3 Erfgoed en mobiliteit (permanente en semi-permanente bruiklenen) 8 1.4 Immaterieel erfgoed (Project ‘Iedereen Jeneverbaron’) 8

2 Bewaren 10 2.1 Passieve conservering 10 2.2 Actieve conservering en restauratie 10 2.3 Registratie 10 2.4 Dossier voor de topstukkenlijst 11 2.5 Duiken in de machine 11 3 Wetenschappelijk onderzoek 13 3.1 Eigen onderzoek 13 3.2 Bijdragen aan extern onderzoek: TETRA-project 13 II PUBLIEKSBEMIDDELLING EN -WERKING: PRESENTEREN – INFORMEREN 15 1 Algemene toegankelijkheid 15 1.1 Museum 15 1.2 Documentatiecentrum 15 2 Tijdelijke tentoonstellingen 16 2.1 Iedereen Jeneverbaron. Hasselaren en hun jenevererfgoed 16 2.2 Haiku! . 16 2.3 Goud. Hoe geloof en wetenschap de jenever gered hebben 16 2.4 Booze in Hollywood 16 3 Activiteiten 18 3.1 Maandelijkse rondleiding met gids 18 3.2 Jeneverapp 18 3.3 Proeflokaal 18 3.4 Juniper Fix 18 3.5 Jazz ’n Jenever 18 3.6 Indepedent Booze Orchestra 18 3.7 Erfgoeddag – Armoede 18 3.8 Sake Food Pairing 18 3.9 Te Gast: Insecten guerrilla 20 3.10 Urban Trail Hasselt 20 3.11 Gin Street 20 3.12 Erfgoedtheater ‘Virga Jesse of dokter Willems? Wie redde Hasselt van de runderpest?’ 20 3.13 Open Monumentendag 20 3.14 Lezing: ‘De Hasseltse echtheid van stokerij Vanderlinden’ door Olivier Vanderlinden 20 3.15 Hasseltse Jeneverfeesten 20 3.16 Uitstap naar het Hageland 21 3.17 Boekenbeurs Musea Hasselt 21 3.18 Pop-up-concert ‘Kerst- en drinkliederen in het proeflokaal’ 21 4 Productie van huisjenevers en -likeuren 22 4.1 Goudwater 22 4.2 Graanjenever 22 4.3 Andere likeuren 22 5 Samenwerkingsverbanden 23 5.1 Virga Jessefeesten 23 5.2 Gesprekstafel publiekswerking 23 5.3 Cultuurschakels 23 5.4 Erfgenoten: netwerk erfgoededucatie Limburg 23 5.5 PXL lerarenopleiding – natuurwetenschappen 25 5.6 Luca School of Arts 25


3

5.7 Fonds voor vrijetijdsparticipatie 25

6 Gidsenwerking 26 6.1 Vormingen voor de museumgidsen 26 6.2 Nieuwsbrief 26 6.3 Gelijkstemming van de gidsenwerking voor de stad Hasselt 26 6.4 Gidsenwerking op regionaal niveau 26 7 Communicatie en promotie 27 7.1 Website 27 7.2 E-zines 27 7.3 Online platformen 27 7.4 Online marketingcampagne binnen Google Grants 28 7.5 Folders en flyers 30 7.6 Mediacampagne ‘Booze in Hollywood’ in De Morgen 30 7.7 Enkele belangrijke advertenties 30 7.8 Belangrijkste kortingsacties 30 7.9 Museumnieuws 31 7.10 Aanwezigheid in de pers 31 8 Bezoekersresultaten 32 8.1 Crosscan binnenkoer en proeflokaal 32 8.2 Aantal bezoekers per maand 32 8.3 Bezoekerscategorieën 34 8.4 Herkomst van de bezoekers 34 8.5 Aantal groepsbezoeken per maand 36 8.6 Aantal gidsbeurten per maand 36 8.7 Aantal gidsbeurten per taal 37 8.8 Herkomst van de groepen 37 8.9 Aantal rondleidingen per thema 37 8.10 Educatieve programma’s voor jongeren 39 8.11 Educatieve programma’s voor volwassenen 39 8.12 Evolutie jaarcijfers sinds 1988 39 III ALGEMEEN MANAGEMENT 41 1 Organisatie 41 1.1. Organisatiestructuur 41 1.2. Beleidsplanning 41 2 Nationaal Jenevermuseum Hasselt vzw 44 2.1 Algemene vergadering 44 2.2 Raad van bestuur 44 2.3 Dagelijks bestuur 44 2.4 Klankbordgroepen 44 2.5 Vrijwilligers 44 3 Stad Hasselt 46 3.1 Personeelsbestand 46 3.2 Werkbezoeken – studiedagen – cursussen – voordrachten – netwerkmomenten 46 3.3 Vertegenwoordiging – lidmaatschappen 47 3.4 Expertisedeling via voordrachten en bijdragen aan studiedagen, e.a. 48 4 Algemene veiligheid van personen en collectie 48 5 Financies 49 5.1 Stad Hasselt voor het Jenevermuseum 49 5.2 Nationaal Jenevermuseum Hasselt vzw 50

Foto’s: Annemie America, Filip Claessens, Koen Demuynck, Jo en Simonne Giebens-

Bartholomeeusen, Roland Hermans, Jenevermuseum, Chretien Paesen


4


5

VOORWOORD Een nieuw beleidsplan, een geactualiseerde samenwerkingsovereenkomst tussen stad en vzw, overgoten met een feestelijke geut goudwater en wat booze uit Hollywood om zoveel mogelijk jeneverbaronnessen en -baronnen te werven voor het museum… Dat is in een notendop wat het jaar 2017 voor het Jenevermuseum betekend heeft. Begin 2018 diende het Jenevermuseum een uitgebreid en ambitieus beleidsplan met dito begroting in bij de Vlaamse Gemeenschap met de wens zijn regionale indeling en de daarmee overeenstemmende maximale werkingssubsidie te verkrijgen. Hiervoor werd een lang traject afgelegd van interne en externe omgevings-, stakeholder- en SWOT-analyses, die uitmondden in een toekomstgerichte missie, visie en strategie voor de beleidsperiode 2019-2023. Meer dan ooit zal het Jenevermuseum zich in Vlaanderen, de Euregio en daarbuiten profileren als belevingsmuseum, als kennisknooppunt van het Belgisch gedistilleerderfgoed en als netwerkmuseum. Participatie en hostmanship zijn daarbij onmiskenbare sleutelwoorden. Tegelijkertijd werden de onderlinge verantwoordelijkheden van het museum en de vzw geherdefinieerd met het oog op meer transparantie in de museumwerking en met de bedoeling om samen nog beter gewapend te zijn voor de museale uitdagingen in de nabije toekomst. Dit werk achter de schermen betekende echter niet dat we de bezoeker op haar of zijn jeneverhonger lieten zitten. Integendeel, in de tentoonstelling ‘Iedereen Jeneverbaron. Hasselaren en hun jenevererfgoed’ vertelden 9 Hasselaren over hun band met Hasseltse jenever. Deze expo vormde ook het startschot voor een intensief participatietraject met dezelfde naam ‘Iedereen Jeneverbaron’. In samenwerking met Hasseltse seniorenverenigingen en verschillende vrijwilligers werden, op verplaatsing en bij een stuk taart en een borrel, anekdotische ervaringen met jenever, jenevertradities, recepten, enz. uitvoerig uitgewisseld en geregistreerd. 2017 stond ook in het teken van de zevenjaarlijkse Virga Jessefeesten, en meer bepaald van het 150-jarig jubileum van de kroning van het Virga Jessebeeld. Behalve de imposante erfgoedinstallatie ‘Goud’ in de Witte Nonnenstraat en het ludieke erfgoedtheater van het Koninklijk Hasselt Operettengezelschap, die elk op een originele manier het verhaal van dokter Willems en de Virga Jesse tot leven brachten, was de lancering van een nieuwe huisgestookte likeur één van de hoogtepunten van onze museumzomer. Geïnspireerd op verschillende oude recepturen voor ‘Eau d’ Or’ en op het kroningsverhaal werd met veel smaak het Goudwater gelanceerd. In het najaar brak het museum buiten zijn muren en zelfs buiten zijn thema. Glitter, glamour en drank in de breedste zin van het woord waren het thema van de foto-expo ‘Booze in Hollywood’. Een kleine 100 foto’s van bekende en minder bekende celebrities uit de Golden Age van Hollywood sierden het museum én 7 horecazaken in het stadscentrum. Verder kunnen we weerom terugblikken op een druk bijgewoonde reeks Jazz ’n Jenever-concerten, een topeditie van de Hasseltse Jeneverfeesten, een zeer succesvol RE-ORG-project, en nog veel meer grotere en kleinere activiteiten, voor en achter de schermen, opgelijst in dit jaarverslag. Al deze activiteiten, projecten en trajecten werden steeds uitgevoerd in samenwerking met verschillende partners: museummedewerkers, vrijwilligers, bestuurders, subsidieverstrekkers, enz. Met veel trots danken we hen van harte en hopen we ook voor de volgende jaren weer een beroep te kunnen doen op hun fenomenale inzet en hun inspirerend enthousiasme. Davy Jacobs Patrick Reygel Karolien Mondelaers directeur voorzitter schepen van cultuur Jenevermuseum Nationaal Jenevermuseum Hasselt vzw Stad Hasselt


6

I. COLLECTIEMANAGEMENT: VERZAMELEN – BEWAREN – ONDERZOEKEN

Beleidsplan 2015-2017, p. 32-33: Strategische doelstelling: verdere ontwikkeling van de eigen expertise Als voorbeeld van herbestemming van industrieelarcheologisch erfgoed en als wetenschappelijke toetssteen in de historische en actuele gegevens over (Belgisch) gedistilleerd verzamelt, bewaart en documenteert het Jenevermuseum het roerend, onroerend en immaterieel patrimonium met betrekking tot de productie en de geschiedenis van het Belgische gedistilleerd (al dan niet geplaatst in een ruimer geografisch kader) en onderzoekt het cultuurhistorisch belang ervan. Zo bevestigt het Jenevermuseum zijn status als kennis- en expertisecentrum. Het museum zet in op de verdere ontwikkeling en verdieping van zijn expertise en deelt deze. Hiervoor zoekt het museum de nodige samenwerking met particulieren, verenigingen, musea en erfgoedcentra, beroepsorganisaties, bedrijven en overheden.

1. VERZAMELEN

1.1 MUSEUMCOLLECTIE De museumcollectie werd in 2017 uitgebreid met 387 objecten waarvan 283 schenkingen, 103 aankopen en 1 object via ruil. Kanttekening bij het aantal schenkingen: circa 90% van de objecten die geschonken werden zijn objecten die zich al langer dan twee jaar in het museum of depot bevonden maar tot nog toe door omstandigheden niet geïnventariseerd werden. Het wegwerken van nog niet geïnventariseerde objecten wordt ook in 2018 verdergezet. In totaal bestaat de collectie eind 2017 uit 27.566 geïnventariseerde objecten. Enkele bijzondere aanwinsten uit 2017 zijn: Promotiemateriaal 2017.0114.00 Display ‘Hasselt Janssens’ voor stokerij Janssens, Brussel, ca. 1930-1950 (gips) 2017.0198.00 Interieuraffiche ‘Elixir De Kempenaar’ (drie Volendamse vrouwen aan een hek) voor

stokerij Jacques Neefs, Antwerpen, na 1908 2017.0199.00 Interieuraffiches ‘Elixir De Kempenaar’ (drie Volendamse vrouwen in een auto) voor

stokerij Jacques Neefs, na 1908 2017.0259.00 Ontwerp voor affiche voor ’t Wit Stoopke van stokerij Jacques Neefs, Antwerpen ca.

1935 2017.0260.00 Ontwerp voor affiche of pancarte voor stokerij Jacques Neefs, Antwerpen

(vermoedelijk voor product Samson Kina of Vermouth Jaccobino), ca. 1920 2017.0361.00 Affiche ‘Elixir d’Anvers’ van Julian Key voor stokerij De Beukelaer, Antwerpen, 1955

(papier) 2017.0362.00 Exterieuraffiche voor stokerij Louis Meeùs, ca. 1890 (karton) 2017.0364.00 Pancarte ‘Vermouth Lambertini’ van Jan De Jonghe voor Delhaize, Sint-Jans-

Molenbeek, ca. 1955 (karton) 2017.0365.00 Pancarte ‘Salto’ van Edgard Darimont voor stokerij Smeets, Hasselt, 1931 (karton) 2017.0367.00 Interieuraffiche voor ‘’t Wit Stoopke’ van stokerij Jacques Neefs, Antwerpen, 1909

(papier) 2017.0368.00 Interieuraffiche voor ‘Elixir De Kempenaar’ van stokerij Jacques Neefs, Antwerpen,

ca. 1910 (papier) 2017.0370.00 Interieuraffiche ‘Samson Kina’ van stokerij Jacques Neefs, Antwerpen, 1908 (papier) 2017.0371.00 Voorontwerp van Julian Key voor ‘Hertekamp’ van stokerij Bruggeman, 1976

(papier) 2017.0373.00 Reclamebord voor aperitief Saval, Antwerpen, 1932 (karton en metaal) 2017.0384.00 Reclamekaart voor stokerij Simkens, Antwerpen, na 1888 (papier) Consumptie- en verpakkingsmateriaal 2017.0102.00 Likeurset in de vorm van een ei, gedecoreerd met emailverf, ca. 1918-1930 (glas) 2017.0313.00 Etiket ‘Curaçao de Hollande’ voor stokerij Corstiens, Hasselt, ca. 1900 (papier) 2017.0320.00 Etiket ‘De Drie Kopkes’ voor stokerij Pauwels, Hoboken, ca. 1940 (papier)


7


8

2017.0318.00 Etiket ‘Curaçao Triple Sec La Pie’ voor stokerij Van Ael, Hoboken, s.d. (papier) 2017.0376.00 Etiket ‘Oude Genever’ voor Likeurfabriek De Bokkenryder, Wellen, 1945-1955

(papier) Archivalia 2017.0303.00 Postkaart met personeel van een Luikse stokerij, 1906-1930 (papier) 2017.0308.00 Handgeschreven receptenboekje van stokerij Notermans, Hasselt, 1897-1898

(papier) 2017.0333.00 Wissel van stokerij André Claes, Hasselt, 1899 (papier) 2017.0377.00 Foto van winkeletalage voor ‘Kriki’, 19de eeuw (fotopapier) 2017.0387.00 Postkaart ‘Estaminet Claes’ (het huis waarin Hendrik Conscience van 1826 tot 1841

woonde), Borgerhout, 1925 (papier) Beeldende kunst 2017.0101.00 Schilderij ‘Chasseurs en goguette’ van Gerard Portielje, voor 1880 (olieverf op

paneel) 2017.0190.00 Schilderij ‘Man met fles Samson Kina’ van Ernest Godfrinon, 1910 (olieverf op doek) 2017.0191.00 Schilderij ‘Vrouwenkransje’ van Ernest Godfrinon, 1907 (olieverf op doek) 2017.0192.00 Schilderij ‘Hoefsmid’ van Ernest Godfrinon, ca. 1910 (olieverf op doek) 2017.0193.00 Schilderij ‘Boogschieten’ van Ernest Godfrinon, 1910 (olieverf op doek) 1.2 COLLECTIE DOCUMENTATIECENTRUM De bibliotheekcollectie van het documentatiecentrum telt 2.149 titels. Interessante aanwinsten zijn:

• Demasure, Brecht. Boer. Het noeste leven in West-Vlaanderen. Brugge, 2017.

• De Poorter, André. Gaston Martens 1883-1967, brouwer, sportman, beeldhouwer, toneelschrijver. Zulte, 2017.

• De Ro, Robin e.a. (redactie). Eeuwen ondernemen. 100 honderdjarige bedrijven vertellen hun verhaal. Mechelen, 2017.

1.3 ERFGOED EN MOBILITEIT (PERMANENTE OF SEMI-PERMANENTE BRUIKLENEN) 1.3.1 Bruiklenen in de permanente presentatie of in bewaargeving De langdurige bruiklenen van het Museum aan de Stroom (MAS) in Antwerpen, het Museum over Industrie, Arbeid en Textiel (MIAT) in Gent en uit twee privécollecties bleven ook in 2017 behouden. 1.3.2 Bruiklenen aan derden In 2017 waren er geen bruiklenen aan derden. 1.4 IMMATERIEEL ERFGOED (PROJECT ‘IEDEREEN JENEVERBARON’)

• In 2017 werd in de nasleep van het project ‘Word Jeneverbaron’, dat al in 2015 van start ging een breder participatieproject opgezet in samenwerking met het Centrum voor Agrarische Geschiedenis, de stedelijke seniorenraad en de Hasseltse seniorenverenigingen. Dit project kreeg de naam ‘Iedereen Jeneverbaron’ en had als belangrijkste doelstellingen: het verzamelen en borgen van verhalen, tradities, rituelen en recepten m.b.t. (Hasseltse) jenever, het bewust maken van Hasselaren van hun jenevererfgoed en het erfgoed van hun stad en het creëren van betrokkenheid op het jeneververhaal en de museumwerking bij bepaalde gemeenschappen.

• Er werden 9 borrelnamiddagen georganiseerd voor 9 seniorenverenigingen, goed voor 264 deelnemers (gemiddeld 29,3 deelnemers per sessie): Vl@s Hasselt (24/04), LDC Hoge Vijf (18/05), JAPS (19/05), Okra Heilig Hart (01/06), Okra Banneux (15/09), Landelijke Gilde Rapertingen (19/09), Neos Kuringen (19/09), Okra Sint-Katarina (26/10), Gepensioneerden Virga Jesseziekenhuis (19/11).

• 5 vrijwilligers & 4 museummedewerkers werkten mee. Er werden ongeveer 172 verschillende anekdotes / tradities / recepten / … geregistreerd.

• Het project werd grondig geëvalueerd samen met de CAG en alle vrijwilligers op 19/12. In 2018 wordt het project voortgezet en ook buiten Hasselt uitgerold. Hiervoor wordt samengewerkt met CAG en samenwerking gezocht met de erfgoedcellen en met Heemkunde Vlaanderen.


9


10

2. BEWAREN

2.1 PASSIEVE CONSERVERING

• Alle standaardacties werden voortgezet.

• Sinds september 2012 wordt met dataloggers continu de temperatuur en relatieve vochtigheid gemeten. De dataloggers worden elke maand door de collectiebeheerder gedownload en opgevolgd. Twee dataloggers (verouderde exemplaren) werken intussen niet meer naar behoren. In 2017 werd nog gelogd in de kiemzolder, zowel in de open ruimte als in een vitrine en in een ruimte op de zolder van het woonhuis waar vanaf 2018 de bedrijfsarchief bewaarden zullen worden. Indien urgente problemen zich voordeden, werden de nodige acties ondernomen.

• In het centrale museumdepot is de invulling van de kasten en de rekken met collectiestukken niet overal optimaal. In 2017 werd verder gewerkt aan een betere ordening en plaatsing van de affiches en pancartes.

• In 2016-2018 maakte het Jenevermuseum deel uit van de tweede fase van RE-ORG Belgium, een project rond reorganisatie van museumdepots, georganiseerd door het Koninklijk Instituut voor Kunstpatrimonium (KIK-IRPA) in samenwerking met FARO. Het Jenevermuseum werd hierin begeleid door het M HKA (Museum van Hedendaagse Kunst Antwerpen). Het Jenevermuseum focuste met RE-ORG Belgium op de reorganisatie van de zolder van de schuur en van het woonhuis waar in de loop van de jaren zogenaamde oneigenlijke depots gegroeid waren met veel wanorde en een nog niet geïnventariseerde en erg stoffige en vuile collectie. De twee ruimtes werden in 2017 aangepakt waardoor de zolderruimte van het woonhuis omgevormd zal worden tot een ruimte waar papieren materiaal (vooral de bedrijfsarchieven en documentatiemappen) bewaard wordt en de zolderruimte van de schuur tot een propere ruimte waar vooral flessen en ander nog niet geïnventariseerde objecten staan die nadien systematisch aangepakt kunnen worden om te inventariseren. Het RE-ORG project wordt in 2018 verder afgewerkt.

2.2 ACTIEVE CONSERVERING EN RESTAURATIE Met subsidies van de provincie Limburg (reglement erfgoeddepots) werden zeven schilderijen uit de collectie door het restauratorenduo Daniëlle Depoortere en Emma Van Briel in hun atelier behandeld. - Rustende postbeambte, Victor Abeloos, 1905 (inv.nr. 2016.0333.00) - Kaartspel in een estaminet, Jules Rullens, eind 19de eeuw (inv.nr. 2016.0334.00) - Chasseurs en goguette, Gerard Portielje, voor 1880 (inv.nr. 2017.0101.00) - Man met fles Samson Kina, Ernest Godfrinon, 1910 (inv.nr. 2017.0190.00) - Vrouwenkransje, Ernest Godfrinon, 1907 (inv.nr. 2017.0191.00.00) - Hoefsmid, Ernest Godfrinon, ca. 1910 (inv.nr. 2017.0192.00) - Boogschieten, Ernest Godrinon, 1910 (inv.nr. 2017.0193.00) 2.3 REGISTRATIE 2.3.1 Algemeen

• Momenteel zijn er 27.566 collectiestukken geïnventariseerd in Adlib.

• In het collectieregistratieprogramma zit veel informatie over de collectiestukken, maar niet altijd op een uniforme, gestandaardiseerde manier. Vooral de thesaurus is over de jaren heen verzand. In 2012 werd de basis gelegd om deze systematisch bij te werken. De collectiebeheerder startte in 2012 met het opschonen van de thesaurus ‘objectnamen’ om het zoeken in de collectie te vereenvoudigen en uniformiseren. Hieraan werd in 2017 verder gewerkt en het traject loopt nog steeds.

• Twee onthaalmedewerkers helpen wanneer het kan bij de registratie en het aanvullen van de beschrijvingen in de collectiedatabase Adlib. Eén onthaalmedewerker werkt aan de collectie etiketten, de andere medewerker nam de losse speelkaarten voor zijn rekening.

• Een andere vrijwillige medewerker ging in 2017 verder met het reinigen, ordenen en inventariseren van het bedrijfsarchief (voornamelijk inkomende facturen van andere stokerijen) van stokerij/likeurhandelaar Simoens-Janssens in Antwerpen Hij verpakte de documenten in zuurvrij papier en zuurvrije dozen.

• Daarnaast inventariseerde deze vrijwillige medewerker ook kleinere archieven, zoals documenten van stokerij J.J. Vanvinckenroye (Hasselt), een aanvullend deel van het archief van de Nationale Landbouw- en Voedselcorporatie onder voorzitterschap van Paul Cools, stukken uit het archief van stokerij Notermans (Hasselt) en vrachtbrieven van suikerfabriek A. Werck (Hasselt).


11

2.3.2 Erfgoedplus In 2017 werd de selectie op Erfgoedplus niet verder uitgebreid, er werd wel gewerkt aan de voorbereidingen om de selectie begin 2018 uit te breiden, vooral met de deelcollectie affiches. Momenteel staan 4.679 objecten op Erfgoedplus. Deze objecten zijn ook zichtbaar op Europeana, de Europese website voor erfgoed. Ongeveer 17% van de totale collectie van het museum is online toegankelijk. De raadpleegbare objecten zijn een mooie weerspiegeling van de diversiteit van de collectie. 2.3.3 Pilootproject waarderen Het Jenevermuseum participeert in 2017-2019 samen met het Openluchtmuseum Bokrijk, Texture en het Museum van de Belgische Brouwers in het pilootproject waarderen ‘Naar waarde geschat, een integraal waarderingstraject voor vier agrarische erfgoedcollecties in Vlaanderen en Brussel’ van het CAG. Het Jenevermuseum koos ervoor om binnen dit project de deelcollectie kuipersmateriaal (127 objecten) en materiaal voor koperbewerking (88 objecten) aan te pakken. Uiteindelijke bedoeling is de waarde van deze deelcollectie, die door het museum niet langer actief verzameld wordt, te kunnen inschatten en daar de nodige acties en/of heroriëntering aan te koppelen. Het waarderingstraject van het Jenevermuseum maakt deel uit van de tweede fase (2018-2019) van het project. 2.4 DOSSIER VOOR DE TOPSTUKKENLIJST Eric Van Schoonenberghe startte in 2012 met een onderzoek naar de likeurtafel van stokerij Severy in Hasselt, gedateerd begin 20ste eeuw. Dit resulteerde in 2015 in een uitgebreide tekst over de likeurtafel. Deze tekst was de aanzet voor een dossier dat op 18 oktober 2016 ingediend werd om de likeurtafel, samen met de 18de-eeuwse alcohol- en likeurinstallatie van het MIAT en de 17de-eeuwse helm van het MAS (langdurige bruiklenen aan het Jenevermuseum), omwille van hun uniciteit, zeldzaamheid en onmiskenbare cultuurhistorische waarde op te nemen in de topstukkenlijst van de Vlaamse Gemeenschap. Het dossier werd mee geadviseerd en begeleid door ETWIE (Expertisecentrum voor Technisch, Wetenschappelijk en Industrieel Erfgoed) en CAG (Centrum voor Agrarische Geschiedenis). Ook het MIAT en het MAS onderschreven de aanvraag. Op 24 oktober 2017 werden deze stukken door de Vlaamse Regering voorlopig opgenomen op de Topstukkenlijst. In de loop van 2018 wordt de definitieve beslissing verwacht en kan hierrond gecommuniceerd worden. 2.5 DUIKEN IN DE MACHINE Duiken in de machine is een experimenteel onderzoek naar de voordelen en mogelijkheden van het gebruik van 3D modellen in het beheer, de bewaring en de ontsluiting van industrieel en agrarisch erfgoed. Het project krijgt als ontwikkelingsgericht erfgoedproject steun van de Vlaamse Overheid. Het onderzoek gebeurt aan de hand van een aantal testcases in Texture (Kortrijk), MIAT (Gent), Hopmuseum (Poperinge) en het Jenevermuseum. In het Jenevermuseum werd de 19de-eeuwse distillatiekolom uit de stookinstallatie als testcase gekozen. Een student van Howest (Hogeschool West-Vlaanderen) in Kortrijk maakte in 2016 voor de distillatiekolom een 3D-applicatie voor smartphones waardoor het mogelijk is de werking binnen in de distillatiekolom te volgen. Hij maakte hiervoor gebruik van de eerder gemaakte technische tekeningen van het Technisch Instituut H. Hart in Hasselt. Het project werd in 2017 verder verfijnd, maar uiteindelijk werd beslist om het niet te gebruiken in vaste opstelling omdat de gebruiksvriendelijkheid niet groot genoeg was. Samen met Packed werd in 2017 en 2018 wel gebruikt aan de preserveringsplan om deze bestanden voor de toekomst te bewaren.


12


13

3 WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK

3.1 EIGEN ONDERZOEK

3.1.1 Onderzoek naar jenevermerken in Limburg In 2012 startte het museum in samenwerking met een vrijwillige medewerker een onderzoek naar jenevermerken. De vrijwilliger brengt in eerste instantie het aanbod van Limburgse jenever- en likeurmerken uit de 19de en 20ste eeuw in kaart. De finaliteit van het project is het beter documenteren van de verschillende jeneverstokerijen, het aanvullen van lacunes in de collectie, het verder verfijnen van de collectieregistratie en het realiseren van database van (Limburgse) stokerijen. Dit project werd in 2017 verdergezet. 3.1.2 Onderzoeksproject stokerij Fryns In het najaar van 2015 werd gestart met een grootschalig onderzoek naar de geschiedenis van stokerij Fryns in Hasselt. Een projectwerkgroep, waarin verschillende vrijwilligers zetelen en een vertegenwoordiger van de familie Fryns, werd opgericht. Er werd ook een inventaris opgemaakt van het reeds beschikbare collectiemateriaal en de aanwezige documentatie. De (toch wel grote) familie Fryns werd bevraagd naar bereidwillige medewerking. Binnen dit onderzoeksproject zijn er heel wat opportuniteiten met betrekking tot het immateriële erfgoed van de stokerij in kwestie. Het is de bedoeling dat onderzoeksresultaten uitmonden in een tentoonstelling met publicatie in de volgende beleidsperiode. 3.1.3 Onderzoeksproject abdijlikeuren Samen met de abdijsite Herkenrode, Kruidenkenniscentrum Herkenrode en de vzw Herkenrode wordt een project opgezet rond abdijlikeuren in Europa. Een inventaris van abdijlikeuren werd alvast opgemaakt. Het CAG engageerde zich alvast voor een literatuuronderzoek. In 2017 werd beslist om het onderzoek uit te breiden naar kruidenlikeuren in het algemeen en te finaliseren in het najaar van 2018. 3.1.4 Onderzoeksproject goudwaterlikeur Naar aanleiding van de zevenjaarlijkse Virga Jessefeesten in Hasselt in 2017 en het 150-jarig jubileum van de kroning van het Virga Jessebeeld ontwikkelde het Jenevermuseum een goudwaterlikeur op basis van oude recepturen. Het vooronderzoek hiervoor werd gestart in 2016 en op 30/06 werd het Goudwater gelanceerd. 3.2 BIJDRAGEN AAN EXTERN ONDERZOEK: TETRA-PROJECT ‘CONSISTENTE PRODUCTIE VAN

ALCOHOLISCHE DRANKEN GEAROMATISEERD MET KRUIDEN’ Het Jenevermuseum is een van de partners in een TETRA-project van de KULeuven – Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen. Het project onderzoekt de variabiliteit van kruiden(aromaten) als onmiskenbaar probleem aangaande het consistent aromatiseren van een eindproduct. De middelen voor dit project komen uit het TETRA-Fonds, beheerd door IWT (het agentschap voor Innovatie door Wetenschap en Technologie). Dit fonds heeft tot doel de kennisbasis van hogescholen en universiteiten te verhogen ter verbetering van het onderwijs en maatschappelijke dienstverlening én hen actief te laten bijdragen tot het verhogen van de innovatiecapaciteit bij Vlaamse bedrijven. Het Jenevermuseum brengt zijn expertise in van het werken volgens laat-19de-eeuwse en vroeg-20ste-eeuwse technologieën en technieken. In dit kader organiseerde het museum op 19/04 een workshop waarbij de partners konden kennismaken met de sensorische eigenschappen van een dertigtal kruiden. Hierbij werd de link gelegd naar de analytisch-sensorische bevindingen opgedaan tijdens het TETRA-project.


14


15

II. PUBLIEKSBEMIDDELING EN -WERKING: PRESENTEREN - INFORMEREN

Beleidsplan 2015-2017, p. 33 - 34 Strategische doelstelling: elke bezoeker telt Elke bezoeker, virtueel of fysiek, van het Jenevermuseum wordt ‘jeneverwijs’ en vervolgens ambassadeur van het jeneververhaal. Hiertoe voorziet het Jenevermuseum een laagdrempelige en kwaliteitsvolle programmatie en een gedifferentieerde communicatie waarbij de nadruk ligt op de verworven inzichten en de persoonlijke beleving van een publiek van (jong)volwassen liefhebbers van erfgoed, (streek)gastronomie, wetenschap en techniek.

1. ALGEMENE TOEGANKELIJKHEID

1.1 MUSEUM 1.1.1 Toegangstarieven In 2017 werden de volgende toegangstarieven gehanteerd: Individuelen: € 6 p.p. inclusief consumptie 65-Plus € 5 p.p. inclusief consumptie Jongeren tot 26 jaar: € 1 p.p. Kinderen tot 12 jaar: gratis Groepen (vanaf 15 personen): € 5 p.p. inclusief consumptie Scholen: € 1 p.p. 1.1.2 Openingsuren in 2017 Het museum was afgelopen jaar 291 dagen geopend: van 1 april tot 31 oktober: dinsdag tot zondag van 10 tot 17 uur van 1 november tot 31 maart: dinsdag tot vrijdag van 10 tot 17 uur, zaterdag en zondag van 13 tot 17 uur Het was museum was gesloten op maandag, 1 januari, 24, 25 en 31 december en de maand januari (behalve tijdens de kerstvakantie) 1.2 DOCUMENTATIECENTRUM Het documentatiecentrum is raadpleegbaar op afspraak en binnen de normale kantooruren. Regelmatig ontving het museum aanvragen voor informatie (zowel schriftelijk, telefonisch als persoonlijk) en dit hoofdzakelijk in functie van eindwerken en papers door scholieren en studenten, maar ook in functie van andere onderzoeken en projecten.


16

2. TIJDELIJKE TENTOONSTELLINGEN

2.1 IEDEREEN JENEVERBARON. HASSELAREN EN HUN JENEVERERFGOED Van 5 februari 2017 tot 4 juni 2017

• Tijdens het participatieve project ‘Word Jeneverbaron van Hasselt’ in 2015 en 2016 lieten tientallen Hasselaren weten welk jenevererfgoed ze bewaren. Hun verhalen en voorwerpen vormden onderwerp van deze expo. Ze gaven een persoonlijke en begeesterende toets aan wat het Jenevermuseum zelf al bewaart en documenteert. 9 Hasselaren kregen de titel van Jeneverbaron voor hun unieke verhaal. Hun portretten sierden de expo samen met hun verhalen en voorwerpen die het Jenevermuseum zelf aanvulde met een waaier aan voorwerpen. Die werden zorgvuldig geselecteerd uit de intussen meer dan 27.000 stuks tellende museumcollectie, omdat ze het verhaal van de Hasselaren extra illustreerden en/of kaderden.

• De verhalen van de 9 jeneverbaronnessen en -baronnen werden gebundeld en uitgegeven in een brochure.

• Dit project werd financieel ondersteund door de provincie Limburg. 2.2 HAIKU! Van 4 maart 2017 tot 1 oktober 2017 Naar aanleiding van de 25ste verjaardag van de Hasseltse Japanse Tuin verspreidde de Stedelijke Academie voor Schone Kunsten verschillende kunstwerken en installaties van de eigen studenten gekoppeld aan een haiku over verschillende locaties in Hasselt. Het Jenevermuseum trad op als gastheer voor een installatie rond glasblaaskunst en een installatie van jeneverglaasjes in glas en keramiek. 2.3 GOUD. HOE GELOOF EN WETENSCHAP DE JENEVER GERED HEBBEN Van 1 juli 2017 tot 4 september 2018

• Hasselt. 150 jaar geleden. Grote rampspoed. De besmettelijke “runderpest” teistert Hasselt. Ossen sterven massaal. De jeneverindustrie en de hele stad lijden zwaar. Hasselaren zoeken hun toevlucht bij het miraculeuze beeld van Virga Jesse. Godzijdank is er ook het vaccin van dokter Willems. Hasselt en de jenever zijn gered. Als dank schenken de Hasselaren een gouden kroon aan het Virga Jessebeeld; de jeneverstokers schenken er eentje aan het Jezuskind. Dit verhaal van rampspoed en redding, van hoop en wanhoop, van licht en duister, van geloof en wetenschap werd n.a.v. de Virga Jessefeesten en het jublieum van 150 jaar kroning door scenografe Lien Wauters uitgewerkt in de installatie GOUD, samen met het audivisueel bedrijf Dans la Pluie. De installatie bevond zich in de Witte Nonnenstraat rond het standbeeld van dokter Willems vlakbij het Jenevermuseum en was gratis toegankelijk tijdens de openingsuren van het museum. Gedurende de periode van de Virga Jessefeesten was ze toegankelijk van 10u tot 22u. Een eerste deel van de installatie bestond uit een houten, kathedraalachtige galerij van reflecterende gouden linten die uitkomen in een tweede deel dat bestaat uit een houten box / trappenhuis gebouwd rond het beeld van Willems en die toegankelijk is via een trap. De linten staan niet alleen symbool voor het verhaal van de gouden kronen van het Virga Jessebeeld, ze evoceren ook een sfeer van feestelijkheid en hoop, twee thema’s die ook de kern vormen van deze editie van de Virga Jessefeesten. In de box rond het beeld wordt het hierboven geschetste verhaal gebracht via hoogtechnologische projectie en ledtechnologie volgens het meer dan 150 jaar oude principe van “pepper’s ghost”. Dat principe is een truc om de illusie van een geestverschijning te creëren door middel van een belichting / projectie op een spiegelvlak dat onder een hoek van 45 graden geplaatst wordt.

• Dit project werd financieel ondersteund door de provincie Limburg.

• Ca. 3.000 bezoekers 2.4 BOOZE IN HOLLYWOOD

• De Golden Age in Hollywood… Tussen 1920 en 1960 hadden de grote filmstudio’s het voor het zeggen en grote sterren zoals Frank Sinatra, Humphrey Bogart of Marilyn Monroe wankelden onder wurgcontracten. Dat er veel drank vloeide, hoeft niet te verbazen. Het Jenevermuseum en 8 Hasseltse horecazaken tonen een selectie van 90 iconische ‘drankfoto’s’, die door ex-journalist, eind- en hoofdredacteur én fotograaf Birgit Krols geselecteerd werden. In de exporuimte van het museum toonde een multimediatafel verschillende filmtrailers en befaamde drinkscènes uit Hollywoodfilms.


17


18

• Voor deze expo sloeg het Jenevermuseum de handen in elkaar met 8 erg verschillende horecaondernemers in het centrum van Hasselt. Samen brachten zij een stukje Hollywood naar Hasselt. Niet alleen door het presenteren van klassiek geworden foto’s van Hollywood celebreties met een glas in de hand, ook door zelf een drankje of een gerechtje aan te bieden volledig in de sfeer van the golden age of Hollywood. Deelnemende horecazaken: L’Aperi Vino, Aroma, Bellagio, Het Borrelhuis, De Boulevard, Panachee, Het Smaaksalon, De Egel.

3. ACTIVITEITEN

3.1 MAANDELIJKSE RONDLEIDING MET GIDS Van april tot oktober stond elke laatste zondag van de maand een gids klaar voor individuele bezoekers, die graag de kleurrijke kanttekeningen bij het museumverhaal ook eens willen horen. Aantal deelnemers april: 7 / mei: 0 / juni: 0 / juli: 12 / augustus: 14 / september: 14 / oktober: 22 3.2 JENEVERAPP De mobiele applicatie (app) van de Hasseltse jeneverroute werd in 2017 290 keer geüpload via de AppStore (iOS: 134) en via Google Play (Android: 156). 3.3 PROEFLOKAAL

• Het Jenevermuseum nam in de maand deel aan de campagne Tournée Minérale. Voor de deelnemende bezoekers werd een kwaliteitsvol Belgisch (bron)water aangeboden in de plaats van een borrel. Voor bezoekers die niet wensten deel te nemen aan de campagne bleef de borrel klaar staan.

• Naar aanleiding van de expo ‘Booze in Hollywood’ werd de kaart van het proeflokaal uitgebreid met de cocktail Vesper, nl. een jenevervariant van de klassiek geworden wodka martini, die James Bond systematisch in elke Bondfilm bestelde.

3.4 JUNIPER FIX In 2017 werd onder de naam ‘Juniper Fix’ voor groepen een tasting uitgewerkt en gelanceerd in samenwerking de Hasseltse cocktailbar Koks and Tales. De groep bezoekt de productieruimtes van het museum en degusteert in het proeflokaal 2 graanjenevers. Vervolgens wandelen ze naar Koks and Tales waar bartender Rob Biesmans 2 jenevercocktails bereidt op basis van de graanjenevers die ze net geproefd hebben. Ondertussen worden ze vergast op allerlei cocktailweetjes.

3.5 JAZZ ’N JENEVER Voor het derde jaar op rij programmeerde het Jenevermuseum in samenwerking met jazzexpert en -muzikant Arne Van Coillie vier jazzconcerten onder de naam ‘Jazz ’n Jenever’. Aantal aanwezigen Koen De Cauter & Rony Verbiest Quarte (28 april): 61 / Tutu Puoane Quartet (2 juni): 65 / Pierre Anckaert Few Strings Attached (8 september): 41 / Kim Versteynen & Arne Van Coillie Duo (10 november): 88. 3.6 INDEPEDENT BOOZE ORCHESTRA (24 FEBRUARI)

• Al jaren trouwe gast in het museum tijdens de Jeneverfeesten speelde deze vijfkoppige band voor het eerst een volledig concert in de stookzaal.

• Aantal aanwezigen: 28 3.7 ERFGOEDDAG (23 APRIL) – ARMOEDE

• Het Jenevermuseum deed zijn deuren gratis open op de erfgoeddag (thema: armoede) van 10 tot 17 uur. Het museum trad ook op als partner en locatie van een Hasseltse armoedewandeling georganiseerd door Het Stadsmus en de stedelijke dienst Welzijn. Inspelend op het thema presenteerde het museum in de stookzaal 4 schilderijen uit zijn collectie met als thema dronkenschap, wat vaak aan de basis ligt van armoedeproblemen.

• Aantal bezoekers: 302 3.8 SAKE FOOD PAIRING (29 APRIL)

• Naar aanleiding van de 25ste verjaardag van de Hasseltse Japanse Tuin vierde het Jenevermuseum en organiseerde in samenwerking met SaSa Works een saka food pairing van 4 sakes met aangepaste amuses.

• Aantal deelnemers: 16


19


20

3.9 TE GAST: INSECTEN GUERILLA ACTIE (13 MEI) De ‘guerrilla actie’ kaderde in de ‘Insectenweek’ die liep van 27 mei tot en met 4 juni en was een organisatie van 3 musea (Lieteberg – Entomopolis, het Koninklijk Belgische Instituut voor Natuurwetenschappen, Insectarium Hexapoda) en 4 verenigingen (de Koninklijke Belgische Vereniging voor Entomologie, de Vlaamse Vereniging voor Entomologie, de Koninklijke Antwerpse Vereniging voor Entomologie en Atalanta). Tijdens de insectenguerrilla doorzocht een team van entomologen de stookzaal, de molenzaal, verschillende museumruimtes, de binnenkoer en de inkomhal. Achteraf werden de gevonden insecten getoond aan een stand op de binnenkoer. Het publiek kreeg uitleg en kon de entomologen vragen stellen. De actie wilde aantonen dat insecten niet alleen voorkomen in de natuur maar dat zij samen met ons onze huizen en openbare gebouwen bewonen en dat dit dus volkomen normaal en zelfs nodig is. 3.10 URBAN TRAIL HASSELT (5 JUNI)

• Op Pinkstermaandag was het Jenevermuseum een van de deelnemende locaties van de Urban Trail in Hasselt.

• Deelnemers: ca. 3.000

3.11 GIN STREET (11 JUNI)

• Op zondag 11 juni van 14 tot 20u organiseerde GinTonicShop Hasselt voor het eerst zijn ginfestival GinStreet in de Hasseltse Dorspsstraat en op het Hendrik Van Veldekeplein. Het Jenevermuseum werd uitgenodigd om een stand te bemannen en de bezoekers te laten kennismaken met de oorsprong van gin.

• De stand werd bemand door vrijwilligers. 3.12 ERFGOEDTHEATER ‘VIRGA JESSE OF DOKTER WILLEMS? WIE REDDE HASSELT VAN DE

“RUNDERPEST”?’

• Het Jenevermuseum vroeg het koninklijk Hasselts Operettengezelschap (KHOG) om naar aanleiding van de Virga Jessefeesten het historische verhaal van dokter Willems en de kroning van de Virga Jesse op een toegankelijke én ludieke manier uit te werken in de vorm van erfgoedtheater. Het Jenevermuseum leverde hiervoor de nodige inhoudelijke informatie aan die door leden van het KHOG uitgewerkt wordt in een theaterscript. Het voorbereiden van dit script, de repetities en de 14 voorstellingen worden door de leden van het KHOG volledig uitgevoerd op vrijwillige basis. Het Jenevermuseum zorgde voor de inhoud, de locatie én de nodige inhoudelijke en logistieke ondersteuning.

• Voorstellingen op zaterdag 05/08, zondag 06/08, vrijdag 11/08, zaterdag 12/08, zondag 13/08, vrijdag 18/08 en zaterdag 19/08 telkens om 19u en 20u – duur: ca. 30 minuten. Alle voorstellingen zowel bij goed weer op de binnenkoer als bij minder goed weer in de stookzaal, waren volzet. Per voorstelling waren er gemiddeld 90 toeschouwers met enkele uitschieters van 120. Dat zorgde in totaal voor 1.350 bezoekers.

3.13 OPEN MONUMENTENDAG (10 SEPTEMBER)

• Het museum stelde opnieuw zijn deuren wagenwijd en gratis open.

• Aantal bezoekers: 103 3.14 LEZING: ‘DE HASSELTSE ECHTHEID VAN STOKERIJ VANDERLINDEN’ DOOR OLIVIER VANDERLINDEN

• In juni werd in Hasselt de nieuwe stokerij Vanderlinden geopend. Het Jenevermuseum nodigde zaakvoerder en stoker Olivier Vanderlinden uit om te vertellen vanwaar zijn passie komt, welke zijn filosofie en ambities zijn en vooral welk soort producten hij wenst te distilleren en voor wie.

• Aantal deelnemers: 30 (volzet) 3.15 HASSELTSE JENEVERFEESTEN (14 EN 15 OKTOBER)

• De 28ste editie van de Hasseltse Jeneverfeesten zette het museum en de stad weer op stelten. Het museum was gratis toegankelijk en de ambachtslieden gaven opnieuw het beste van zichzelf. Op zaterdagnamiddag werd de nieuwe in het museum gestookte Hasseltse Graanjenever tevoorschijn gehaald door Noah een uitzonderlijk lenige paalacrobaat onder begeleiding van Het Akkoord. Daarna werd hij officieel goedgekeurd door burgemeester Nadja Vananroye. Vervolgens speelde het Independent Booze Orchestra de pannen van het dak, wat zij herhaalden op zondag.

• Aantal bezoekers: op zaterdag 3955, op zondag 4450 (totaal: 8405)


21

3.16 UITSTAP NAAR HET HAGELAND (11 NOVEMBER)

• Om praktische redenen vond de museumuitstap plaats in het najaar in plaats van het voorjaar. Het museum bracht met zijn vrienden en sympathisanten een bezoek aan het Hagelands Vredesmuseum in Tielt-Winge, het bezoekerscentrum van de Hagelandse wijnen in Wezemaal en aan naar brouwerij en distilleerderij Het Craywinckelhof in Lubbeek.

• Aantal deelnemers: 46 3.17 BOEKENBEURS MUSEA HASSELT (9 EN 10 DECEMBER) De museumvzw's van Het Stadsmus, het Modemuseum Hasselt en het Jenevermuseum brachten hun prenten, tentoonstellingscatalogi en andere publicaties samen voor een gezamenlijke boekenbeurs in het Modemuseum. 3.18 POP-UP-CONCERT ‘KERST- EN DRINKLIEDEREN IN HET PROEFLOKAAL’ (16 DECEMBER)

• Het Volgende Punt is een zanggroep uit Hasselt met twintig mannenstemmen. Hun stijl balanceert tussen een mannenkoor en een a capellagroep. Voor de gelegenheid en omwille van de locatie brachten zij in de vorm van een mini-pop-up-concert de bekende en minder bekende kerst- en drinkliederen.

• Aantal aanwezigen: 40


22

4 PRODUCTIE VAN HUISJENEVERS EN -LIKEUREN

4.1 GOUDWATER

• Behalve een oranjebitter en een elixir (cf. infra) ontwikkelde het museum in 2016 en 2017 een nieuwe likeur naar aanleiding van het jubileum van 150 jaar kroning van het Virga Jessebeeld en de Virga Jessefeesten. De likeur schakelt zich in in een lange traditie van Oudhollandse likeuren, die misschien zelfs teruggaat tot in de tijd van Louis XIV. Uit verschillende receptenboeken van Hasseltse stokerijen blijkt dat tijdens de hoogdagen van de jeneverindustrie ‘Eau d’ Or’ ook hier gretig afname vond. De lichtgele, doorzichtige likeur is een combinatie van een fractie moutwijn, met de geest van verschillende citrusvruchten en enkele ‘vrouwelijke’ kruiden.’ Karwijzaad bijvoorbeeld, dat de melkproductie en de menstruatie stimuleert, selderzaad dat het centrale zenuwstelsel kalmeert en goed is voor jonge moeders, rozenwater - de geur van de liefde -, Luciakruid dat ook als liefdesmiddel gebruikt werd en nog enkele andere kruiden die behoren tot de geheime receptuur van het museum.

• Het Goudwater (50 cl, 38 %, 22 tot 24 karaat bladgoud, € 25) was vanaf 1 juli te degusteren en te koop in het proeflokaal van het Jenevermuseum. Deze likeur wordt opgenomen in het permanente aanbod van het proeflokaal. Afgelopen jaar werden de volgende hoeveelheden afgevuld:

o 776 flessen van 50 cl o 206 flessen van 100 cl (schenkflessen voor het proeflokaal)

4.2 GRAANJENEVERS Het museum produceert moutwijn een granen eau de vie die als basis dient voor een Hasseltse graanjenever (40% vol). Deze huisjenever wordt in het proeflokaal verkocht in een kruik of per glas. Afgelopen jaar werden de volgende hoeveelheden Hasseltse Graanjenever 40% vol afgevuld:

o 712 kruiken van 70 cl o 99 stopen van 50 cl (ledengeschenk) o 455 flessen van 100 cl (schenkflessen voor het proeflokaal)

4.3 ANDERE LIKEUREN

• Het museum produceert sinds 2005 een elixir dat samengesteld wordt op basis van graanalcohol en op smaak gebracht wordt met kaneel, steranijs en saffraan. Deze huislikeur van 35% vol wordt in het proeflokaal verkocht per fles of per glas. Afgelopen jaar werden de volgende hoeveelheden afgevuld:


• Het museum produceert sinds 2008 een oranjebitter. Deze likeur van 38% vol dankt zijn smaak aan een unieke mix van de geest van zoete verse sinaasappel-, citroenschillen en gedroogde schillen van de onrijpe bitterzure appelsienen (curaçao), aangevuld met een infuus van orangettes, vanille en gedroogde schillen van de rijpe bitterzure appelsienen. De oranjebitter wordt in het proeflokaal verkocht per fles of per glas. Afgelopen jaar werden de volgende hoeveelheden afgevuld:



23

5 SAMENWERKINGSVERBANDEN

5.1 VIRGA JESSEFEESTEN

• Naar aanleiding van de Virga Jessefeesten werd er met verschillende partners samengewerkt. Op projectmatig vlak met het Koninklijk Hasselts Operettengezelschap (cf. supra), op het communicatief vlak met het Virga Jessecomité en de Provinciale Bibliotheek (PBL, waar een pop-up-expo liep over dokter Willems).

• Een bijzondere samenwerking kreeg, zoals gewoonlijk in de aanloop naar de Virga Jessefeesten, vorm in het rot (buurtcomité) Witte Nonnenstraat – Jeneverplein. Een vertegenwoordiger van de inwoners, de museumdirecteur, een medewerker van de PBL en de zaakvoerders van het Borrelhuis en De Kwizien vormden een klein coördinerend comité dat er onder meer voor zorgde dat er vlaggen- en bloemendecoraties in het rot werden voorzien. Alle inwoners van het rot werden uitgenodigd voor de opening van de erfgoedinstallatie GOUD en de lancering van het Goudwater (cf. supra).

5.2 GESPREKSTAFEL PUBLIEKSWERKING

• In 2015 werd er een gesprekstafel publiekswerking opgericht. Deze gesprektafel wil de samenwerking binnen de stad op het vlak van publiekswerking versterken. In de gesprekstafel zetelen mensen van verschillende diensten: musea, bibliotheek, Japanse Tuin, toerisme, sport, jeugd, archief, cultuurcentrum, cultuur, … De bedoeling is om op korte termijn enkele quick-wins te realiseren en op lange termijn een duurzame samenwerking over de diensten heen te bekomen. De gesprekstafel publiekswerking wordt aangestuurd door de stafmedewerkers publieksbemiddeling en communicatie van de stedelijke musea. Zij namen ook het initiatief om binnen de musea zelf de knelpunten te benoemen en acties te ontwikkelen.

• In 2017 werd verder gewerkt aan de verkenning van de mogelijkheden voor een online educatief platform dat het aanbod voor scholen in Hasselt bundelt. Daarvoor werd samengewerkt met de dienst Onderwijs. Hierover vergaderde een stuurgroep op 23/2, 8/9 en 13/11.

• Een tweede knelpunt is een uniform adressenbeheer (klantenbeheer) binnen de afdeling, waarvoor de medewerkers een opleiding kregen en waarvoor in 2017 verdere concrete afspraken gemaakt werden.

• De gesprekstafel kwam samen op 17/1, 23/6 en 26/9. 5.3 CULTUURSCHAKELS In het kader van Dynamo3, is het Jenevermuseum een cultuurschakel. Canon cultuurcel wil leerlingen kennis laten maken met cultuur, bijvoorbeeld in het museum. Dit stuit in de praktijk vaak op een mobiliteitsprobleem. Daarom focust de Dynamo3-campagne op gratis streekvervoer met bussen van De Lijn voor klassen naar cultuurschakels: dit zijn culturele instellingen in de wijde schoolomgeving die zich opwerpen als knooppunten van cultuureducatie. Scholen die zich voor de Dynamo3-campagne inschrijven, krijgen het vervoer van en naar het Jenevermuseum gratis. 5.4 ERFGENOTEN: NETWERK ERFGOEDEDUCATIE LIMBURG De Musea Hasselt zijn via de stafmedewerker publieksbemiddeling lid van het Netwerk Erfgoededucatie van de provincie Limburg. Cultuureducatie is een van de prioritaire actiepunten van het Limburgse cultuurbeleid. Doel is de cultuurparticipatie te verhogen en het cultuuraanbod kwalitatief te versterken. Het netwerk erfgoededucatie is een platform waar hier rond gewerkt wordt. Er wordt geëxperimenteerd, van elkaar geleerd en samengewerkt. Het netwerk werkt actief aan verschillende projecten. De Musea Hasselt (stafmedewerker publieksbemiddeling) werken mee aan het traject ‘meerstemmig erfgoed, multiperspectiviteit in het onderwijs’. De stafmedewerker educatie zetelt in de stuurgroep en in ontwerpteam 2: de middeleeuwen. Het project startte in februari 2016 en liep verder in 2017. De stuurgroep kwam samen op: 23/1, 16/5, 26/6, 22/8, 13/11. Het ontwerpteam kwam samen op: 27/2, 14/3, 28/3, 21/4, 9/5, 19/5, 19/6, 25/8, 21/9, 28/9, 12/10, 16/11, 20/11, 14/12.


24


25

5.5 PXL LERARENOPLEIDING – NATUURWETENSCHAPPEN Samen met enkele docenten en studenten van de lerarenopleiding – natuurwetenschappen krijgt het educatieve pakket voor het onderwijs ‘Een Borrel vol Wetenschap & Technologie’ een update en een upgrade. Dit project werd verder uitgewerkt in 2017. 5.6 LUCA SCHOOL OF ARTS Het museum diende van 27 tot 31 maart als decor voor een informatief filmpje. Dit werd opgenomen door de studenten televisie-film van Campus C-Mine MAD Genk (Luca School of Arts). 5.7 FONDS VOOR VRIJETIJDSPARTICIPATIE Deelnemen aan vrijetijdsactiviteiten kost (veel) geld. Het Fonds Vrijetijdsparticipatie helpt mensen met een beperkt inkomen om over de financiële drempel te stappen. Maar de financiële drempel is niet de enige drempel die weggewerkt moet worden, ook de praktische en psychosociale drempels moeten overwonnen worden. Daarom maakt het Fonds, met behulp van hun lidorganisaties mensen warm om aan vrijetijdsactiviteiten deel te nemen. Het Fonds biedt een vast aanbod aan activiteiten aan, zoals een bezoek aan een museum. Vanaf 2015 gingen de stedelijke musea een overeenkomst aan met het Fonds voor Vrijetijdsparticipatie. Mensen in armoede kunnen de nu de musea met korting bezoeken.


26

6 GIDSENWERKING

6.1 VORMINGEN VOOR DE MUSEUMGIDSEN Voor de gidsen van het Jenevermuseum organiseerden we volgende vormingssessies:

• Juniper Fix – opleiding bij de nieuwe groepstasting, door Davy Jacobs, Joke Smets en Rob Biesmans (5 september)

Voor kandidaat-gidsen werd volgend opleidingstraject uitgestippeld en afgelegd:

• Jenever, vloek of zegen? 2000 jaar distilleren in de Lage Landen, door Davy Jacobs (21 februari)

• Jenever, van korrel tot borrel. Stoken volgens het 19de-eeuws principe in de stokerij van het Jenevermuseum, door Jan Kempeneers, Davy Jacobs, Joke Smets (21 maart)

• De smaken van jenever. Over degustatietechnieken, actuele wetgeving en “appellaties”, jenever t.o.v. buitenlands gedistilleerd enz., door Davy Jacobs (28 maart)

• Opfrissing productieproces van jenever in de stokerij van het Jenevermuseum, door Davy Jacobs, Joke Smets (27 november)

In samenwerking met de andere stedelijke musea en Abdijsite Herkenrode organiseerde het Jenevermuseum een methodologische vorming rond ‘diverse werkvormen’. Deze vorming werd drie keer gegeven door Jan Staes op 22/11 (Modemuseum Hasselt), 24/11 (Het Stadsmus) en 9/12 (Modemuseum). 6.2 NIEUWSBRIEF

• Sinds september 2013 wordt vanuit de stedelijke musea een digitale nieuwsbrief verstuurd met nieuws uit de musea specifiek bestemd voor de museumgidsen. In 2017 werden 5 nieuwsbrieven verstuurd op 1/2, 7/4, 21/6, 1/9, 3/11.

6.3 GELIJKSTEMMING VAN DE GIDSENWERKING VOOR DE STAD HASSELT

• Samen met Toerisme Hasselt en de Japanse Tuin willen de stedelijke musea Hasselt de gidsenwerking over de verschillende stadsdiensten gelijkstellen. Hiermee werd in 2016 gestart:

o We stelden een overkoepelend competentieprofiel op basis van de ‘competentiewaaier’ van Toerisme Vlaanderen op. Hierin komen 8 categorieën aan bod: inhoud, interpretatie, beleving, omgeving, groep, persoon, presentatie, relatie met organisatie. Hieruit kozen we 8 kerncompetenties die wij voor Hasseltse gidsen extra belangrijk vinden.

o We bekeken hoe we gidsen onder een interimcontract tewerk kunnen stellen. o We stelden de evaluatieprocedures van de verschillende diensten gelijk. o We stelden een gezamenlijke overeenkomst op.

• Om onze gidsen hierover te informeren organiseerden de musea samen met de dienst toerisme enkele infomomenten en brainstorms op 25/4, 28/4 en 7/9.

6.4 GIDSENWERKING OP REGIONAAL NIVEAU Omdat de verschillende Limburgse instellingen met gelijkaardige problemen, vragen e.d. rond gidsenwerking zitten, organiseren ze jaarlijks minstens 1 overlegmoment. Dit jaar vond dit plaats op 11 december. De stafmedewerker publieksbemiddeling zetelt in deze vergadering.


27

7 COMMUNICATIE EN PROMOTIE

7.1 WEBSITE

• In 2016 kende de website 52.166 sessies of bezoeken (2016: 38.811 ofte + 34,41%) en 43.450 gebruikers of unieke bezoekers (2016: 31.099 ofte + 39,72%).

• De bezoekers brengen gemiddeld 1 minuut en 35 seconden op de website door (2016: 1 minuut en 57 seconden ofte -18,87%).

• Per bezoek bekijkt men gemiddeld 2,32 pagina’s (2016: 2,60 ofte -10,87%). Het totaal aantal bezochte pagina’s is 120.794 (2016: 100.826 ofte +19,80%)

• 56,1% (2015: 57,33%) van de surfers bereikt de website via zoekmachines (hoofdzakelijk via Google op de zoekterm ‘jenevermuseum hasselt’ en ‘jenevermuseum’). 17,1% (2015: 17,44%) is direct verkeer naar de website.

• 33,5 % van de bezoekers is tussen de 25 en 34 jaar, 27,5 % tussen de 18 en 24, 15,5 % tussen de 35 en 44, 12,5 % tussen 45 en 54, 5,5 % tussen 55 en 64 en 5,5 % is 65+. 54,15 % van de bezoekers is mannelijk, 45,85 % vrouwelijk. De site wordt hoofdzakelijk bezocht door Belgen en Nederlanders, maar ook Duitsers, Amerikanen, Engelsen en Fransen. Deze gegevens komen overeen met de gegevens van 2016.

7.2 E-zines

• Het museum verstuurt op regelmatige basis een e-zine waarin geïnteresseerden op de hoogte worden gehouden van de laatste nieuwtjes over jenever en het Jenevermuseum. In 2017 verschenen 13 e-zines, verstuurd aan gemiddeld 750 abonnees. De nieuwsbrieven worden met een gemiddelde van 37,68% geopend.

• Er worden ook – overkoepelend voor de stedelijke musea - digitale nieuwsbrieven uitgestuurd naar specifieke doelgroepen: gezinnen (Joke kent aantal keer dit jaar), naar scholen en naar gidsen.

• Ook het gedrukte Museumnieuws (zie verder) wordt voor wie dat wenst digitaal toegankelijk gemaakt via een digitale nieuwsbrief met een link naar issuu.com.

• In het kader van de General Data Protection Regulation (GDPR) die vanaf het voorjaar van 2018 van kracht wordt en in functie van de vernieuwde samenwerking met de museumvzw (die tot nog toe de hosting voor de website en de nieuwsbrieven financierde), werden voor al deze nieuwsbrieven de nodige voorbereidingen getroffen.

7.3 ONLINE PLATFORMEN (FACEBOOK – TWITTER – INSTAGRAM – UITDATABANK – …)

• Sinds 26 november 2012 beheert het museum zijn eigen Facebookpagina, waarop regelmatig nieuwtjes over der museumwerking voor en achter de schermen worden gepost. De pagina heeft 1.359 ‘volgers’ (2016: 1.174), hoofdzakelijk uit België en Nederland, 45% vrouwelijke (idem in 2016) en 55% mannelijke (idem in 2015). De pagina wordt beheerd door de directeur en de verschillende stafmedewerkers.

• Sinds december 2013 heeft het Jenevermuseum een eigen Twitteraccount (Jenevermuseum, @JeneverBelgium) met 632 volgers (580 in 2016). De account wordt beheerd door de directeur.

• Sinds 4 februari 2014 heeft het Jenevermuseum een eigen Instagram-account (Jenevermuseum, @jenevermuseum) met 934 volgers (552 in 2016). Er werden 173 (2016: 133) berichten in de vorm van afbeeldingen of filmpjes gepost, meestal met #jenevermuseum waardoor de afbeelding ook in de fotogalerij van de website terechtkomt. De afbeeldingen worden ook steeds automatisch getweet. De account wordt beheerd door de directeur.

• De stafmedewerker communicatie en de publieksmedewerker zorgen voor input van het aanbod in de Uitdatabank. Daardoor verschijnt het aanbod van het Jenevermuseum op uitinvlaanderen.be, uitinhasselt.be, toerismelimburg.be en ook bij verschillende redacties die gebruik maken van deze databank. Ook scholen vinden het aanbod van Jenevermuseum terug dankzij deze input, via het platform cultuurkuur.be.

• In 2017 maakte de stafmedewerker communicatie ook werk van het stroomlijnen van het ingeven van aanbod, zodat de grote expo’s, met toeristische uitstraling, ook automatisch verschijnen op de stedelijke toeristische website visithasselt.be. Jenevermuseum is ook een partner in de stedelijke toeristische promotiecampagne rond 48-urentoerisme in Hasselt en wordt ook mee opgenomen in die communicatie.


28

7.4 ONLINE MARKETINGCAMPAGNE BINNEN GOOGLE GRANTS

• In 2017 werkte het Jenevermuseum samen met het Nederlandse marketingbureau INTK, dat zich specialiseert in online marketing voor musea. De doelstelling was een online marketing campagne van een jaar, om de online visibiliteit van het Jenevermuseum en daarmee het aantal online gebruikers bezoekers voor de website te verhogen.

• Om deze marketingcampagne mogelijk te maken verkreeg INTK een licentie voor het Google Grantsprogramma, dat de non-profit in staat stelt gratis te kunnen adverteren via Google Ads, met een totale waarde van $120.000 per jaar. INTK bekeek maandelijks het aanbod van het Jenevermuseum en stelde in overleg met het museum de zoektermen samen, waarvoor de advertenties als zoekresultaat in Google zouden verschijnen.


29


30

Maandelijks rapporteerde INTK over de resultaten. De resultaten van de online marketingcampagne zijn duidelijk zichtbaar. De website ontving 34% meer online bezoeken dan in het jaar ervoor, met een totaal van meer dan 52.100 online bezoeken. Oktober 2017 was daarin een recordmaand, met 6.700 bezoekers.

• Omdat het Jenevermuseum geen bezoekersbevraging deed in 2017 en er dus geen bevraging gebeurde naar de informatiekanalen van reële bezoekers, is niet met zekerheid te zeggen of het aantal virtuele bezoekers ook leidde tot meer reële bezoekers.

7.5 FOLDERS EN FLYERS

• De generieke museumfolder werden verspreid via de reguliere kanalen van het museum en via de kanalen van de toeristische dienst van Hasselt. Gedurende één maand werd deze folder ook verspreid via Afgrafa op 50 locaties binnen het culturele, Vlaamse netwerk.

• Voor de expo ‘Iedereen Jeneverbaron. Hasselaren en hun jenevererfgoed’ werd een postkaart gedrukt en verspreid.

• Voor de erfgoedinstallatie ‘GOUD’ werden flyers (2.000 ex.) en affiches (20 ex.) gedrukt en verspreid.

• Voor de tijdelijke tentoonstelling ‘Booze in Hollywood’ werden een folder (4.000 ex.) en een affiche (500 ex.) gedrukt en verspreid. Gedurende één maand werd deze folder ook verspreid via Agrafa op 50 locaties binnen het culturele, Vlaamse netwerk. De affiche werd gedurende 2 weken verspreid in de outdoorkaders van Agrafa in Hasselt, Leuven en Antwerpen.

• Voor de Jazz ’n Jeneverreeks werden promokaarten gemaakt voor de optredens van het hele seizoen. Ze werden lokaal verspreid op een oplage van 500 ex.

• Het Jenevermuseum wordt ook steeds meegenomen in de toeristische brochures gericht aan individuele toeristen en toeristen in groep.

7.6 MEDIACAMPAGNE ‘BOOZE IN HOLLYWOOD’ IN DE MORGEN Voor de vermelde expo werd in samenwerking met communicatiebureau Absoluut een mediadeal bedongen met De Morgen. De deal bestond o.m. uit verschillende advertenties online en in de krant zelf, samen met gratis ticket-actie en een wedstrijd voor de abonnees waarbij een uitgewerkt ‘Booze in Hollywood’-arrangement met overnachting in het Holiday Inn hotel kon gewonnen worden.

7.7 ENKELE BELANGRIJKE ADVERTENTIES

• Op de website www.365.be en in de brochure 365 dagen - Toeristische Attracties, 2017

• Opname op de Limburgpas, uitgegeven door Dagtoerisme Limburg en op de website www.dagtoerismelimburg.be, 2017.

• In de gegeerde en breed verspreide Limburg Vakantiegids 2017.

• Op het Bokrijkabonnement, in het kader van een samenwerking met Bokrijk. 7.8 BELANGRIJKSTE KORTINGSACTIES 7.8.1 Limburgpas Toegang aan groepstarief voor houders van de Limburgpas. De Limburgpas wordt uitgegeven door Dagtoerisme Limburg vzw en verdeeld bij alle toeristische partners, logies en attracties in Belgisch en Nederlands Limburg. Aantal: 228 personen.

7.8.2 48-urenkaart Hasselt In september 2016 werd de 48-urenkaart gelanceerd door de dienst Toerisme. Die geeft aan toeristen voor € 19 een groot aantal kortingen op toeristische en culturele attracties, maar ook in hotels en in de horeca. De houders van deze kaart krijgen gratis toegang in het Jenevermuseum. Aantal: 354 personen. 7.8.3 Uitpas Hasselt Hasselaren die een Uitpas kopen, krijgen korting bij heel wat culturele activiteiten in de stad. Zij krijgen gratis toegang voor een museumbezoek of de maandelijkse rondleidingen voor individuele bezoekers en mogen aan een kortingstarief deelnemen aan activiteiten als Jazz ’n Jenever. Aantal: 262 personen.


31

7.8.4 Partnership met NMBS Op vertoon van een geldig NMBS-treinbiljet of -pass betalen treinreizigers bij een bezoek aan het Jenevermuseum 5,00 euro in plaats van 6,00 euro en ontvangen ze een gratis borrel. Aantal: 235 personen. 7.8.5 Bokrijkabonnement Houders van een Bokrijkabonnement krijgen gedurende een jaar éénmalig gratis toegang (incl. borrel). Aantal: 98 7.8.6 Museumpas Het Jenevermuseum tekende in 2017 de intentieverklaring om samen te werken met de Vlaamse musea aan de realisatie van de Museumpas, die in 2018 gelanceerd wordt.

7.9 MUSEUMNIEUWS

• De nieuwsbrief van de stedelijke musea werd in 2017 vier keer uitgegeven. In elk nummer vindt de lezer achtergrondinformatie bij de tentoonstellingen en de op stapel staande activiteiten, een blik achter de schermen van de museumwerking en een activiteitenagenda. Het Museumnieuws verschijnt op 2.000 exemplaren en wordt verspreid bij ca. 1.100 abonnees, culturele instellingen, partners, pers, ….

• In 2017 waren er vier nummers van het Museumnieuws online te lezen op issuu.com, een gratis digitaal publicatieplatform voor magazines, kranten, …. Zo’n 115 geïnteresseerden krijgen een email met de melding van een nieuw nummer. De digitale versies van Museumnieuws worden gemiddeld voor 43,2% geopend, wat relatief hoog is voor digitale nieuwsbrieven.

7.10 AANWEZIGHEID IN DE PERS

• In 2017 werden voornamelijk persberichten gestuurd naar aanleiding van de verschillende publieksactiviteiten (tentoonstellingen, jazzconcerten, tastings & workshops, sessies ‘Iedereen jeneverbaron’, deelname aan Tournée Minérale, e.d.), alsook naar aanleiding van het geactualiseerde beleidsplan van het museum. Via de pers werd in het kader van het onderzoek naar de firma Fryns ook een succesvolle oproep gelanceerd naar informatie over deze stokerij.

• Voor de lancering van het Goudwater en de voorstelling van de expo ‘Booze in Hollywood’ werd resp. op 30 juni en 22 september een persmoment georganiseerd in aanwezigheid van de burgemeester en de schepen van cultuur.


32

8 BEZOEKERSRESULTATEN

Sinds 2004 worden de bezoekerscijfers ingegeven op de website van het Steunpunt Toerisme en Recreatie. Hier wordt een maandelijks overzicht bijgehouden van betalende en gratis bezoekers en het gemiddeld aantal bezoekers per dag. Daaruit leiden we af dat het museum in 2017 gedurende 291 dagen toegankelijk was met een gemiddelde van 113 bezoekers per open dag en 32.807 in totaal. In 2016 werden ter hoogte van de groene toegangspoort van het museum en ter hoogte van de inkom van het proeflokaal elektronische bezoekerstellers (crosscan) geplaatst. Deze tellers registreren iedereen die resp. de binnenkoer en het proeflokaal betreedt van dinsdag tot zondag telkens tussen 9 en 18u. Dit betekent dus dat de cijfers geen absolute bezoekerscijfers zijn (ook medewerkers, gidsen, leveranciers e.d. worden geteld) maar wel een indicatie aangeven van de drukte op bepaalde plekken op bepaalde momenten op onze museumsite. 8.1 CROSSCAN BINNENKOER EN PROEFLOKAAL

Crosscan 2017 2016

Binnenkoer 53.878 51.156

Proeflokaal 39.629 40.741

8.2 AANTAL MUSEUMBEZOEKERS PER MAAND

2017 2016 2015

Januari 391 65 1.503

Februari 1.185 1.678 1.978

Maart 1.633 1.814 2.131

April 2.292 2.826 3. 000

Mei 2.227 3.296 2.827

Juni 1.808 2.116 2.218

Juli 1.784 1.965 1.777

Augustus 1.869 2.176 2.248

September 3.834 2.124 3.390

Oktober 11.084 11.337 12.156

November 2.113 2.205 2.243

December 2.587 2.009 1.882

Totaal 32.807 33.611 37.353


33


34

8.3 BEZOEKERSCATEGORIEËN

Categorie 2017 % 2016 % 2015 %

Volwassenen 12.470 38,0 13.657 40,6 13.657 33,8

Kinderen (-12 jaar) 370 1,1 327 1,0 438 1,2

Jongeren (13-26 jaar) 2.120 6,5 2.263 6,7 2.322 6,2

Volwassenen - groep 7.017 21,4 4.770 14,2 8.777 23,5

Scholen - groep 376 1,1 979 2,9 1.137 3,0

Uit-pas Hasselt 262 0,8 349 1,0 506 1,4

Happetijtje 231 0,7 396 1,2 139 0,4

Smaakroute Deluxe 1.148 3,5 1.303 3,9 1.191 3,2

Opendeurdagen 408 1,2 688 2,0 664 1,8

Jeneverfeesten 8.405 25,6 8.879 26,4 9.548 25,6

Totaal 32.807 100 33.611 100 37.353 100

8.4 HERKOMST VAN DE BEZOEKERS Sinds begin 2011 vraagt het baliepersoneel naar de postcode van de bezoekers. Deze wordt bijgehouden in het kassasysteem. Zo wordt gepeild naar de herkomst van de bezoekers. De bezoekers komen overwegend uit de provincies Antwerpen (20,1%), Oost-Vlaanderen (18,20%) en West-Vlaanderen (15,10%). Ruim 9,60% van de bezoekers komt uit Nederland.


35


36

8.5 AANTAL GROEPSBEZOEKEN PER MAAND

2017 2016 2015

Januari 0 0 26

Februari 15 22 23

Maart 29 32 43

April 23 59 57

Mei 49 76 53

Juni 34 53 69

Juli 17 22 16

Augustus 18 23 19

September 50 47 68

Oktober 38 58 68

November 24 40 45

December 40 30 29

Totaal 337 462 516

8.6 AANTAL GIDSBEURTEN PER MAAND

2017 2016 2015

Januari 0 0 30

Februari 18 28 28

Maart 35 38 54

April 28 71 65

Mei 68 93 67

Juni 39 62 75

Juli 21 26 19

Augustus 23 37 26

September 76 68 87

Oktober 50 61 73

November 26 38 54

December 46 27 31

Totaal 430 549 609


37

8.7 AANTAL GIDSBEURTEN PER TAAL

2017 % 2016 % 2015 %

Nederlands 348 80,93 452 82,33 513 84,2

Frans 35 8,14 44 8,01 30 4,9

Duits 31 7,21 33 6,01 46 7,6

Engels 16 3,72 20 3,64 20 3,3

Totaal 430 100% 549 100% 609 100%

8.8 HERKOMST VAN DE GROEPEN

2017 % 2016 % 2015 %

Limburg 127 37,7 209 45,2 265 51,4

Antwerpen 56 16,6 81 17,5 77 14,9

Vlaams-Brabant 35 10,4 30 6,5 29 5,6

Oost-Vlaanderen 27 8,0 42 9,1 34 6,6

West-Vlaanderen 23 6,8 22 4,8 23 4,5

Vlaanderen 268 79,5 384 83,10 428 82,9

Brussel 15 4,5 19 4,10 16 3,1

Liège 7 2,1 7 1,5 11 2,1

Brabant Wallon 1 0,3 2 0,4 1 0,2

Hainaut 2 0,6 5 1,1 2 0,4

Namur 2 0,6 2 0,4 2 0,4

Luxembourg 0 0,0 0 0,0 1 0,2

Wallonië 12 3,6 17 3,7 17 3,3

Nederland 24 7,1 26 5,6 28 5,4

Duitsland 17 5,0 15 3,2 24 4,7

Frankrijk 1 0,3 1 0,2 0 0,0

Engeland 0 0,0 1 0,2 0 0,0

Rest Europa 0 0,0 0 0,0 3 0,6

Andere continenten 0 0,0 0 0,0 0 0,0

Buitenland 42 12,5 43 9,3 55 10,7

Totaal 337 100,0 462 100% 516 100%

8.9 AANTAL RONDLEIDINGEN PER THEMA

Rondleiding Aantal groepen

Mijnheer pastoor / tante begijn 82

Chef-kok 4

Verhaal achter de fles 251

TOTAAL 337


38


39

8.10 EDUCATIEVE PROGRAMMA’S VOOR JONGEREN 8.10.1 Aantal

Programma Aantal groepen

2017 Aantal groepen

2016 Aantal leerlingen

2017 Aantal leerlingen

2016

Kwestie van Smaak

33 25 447 389

Een Borrel vol Wetenschap en Technologie

11 7 173 94

TOTAAL 44 32 620 483

8.10.2 Herkomst

Jaar Hasselt Rest

Limburg Antw.

Vlaams Brabant

Oost- VL.

West- VL.

NL TOTAAL

2017 9 12 11 3 5 2 2 44

2016 7 9 5 3 5 2 1 32

8.11 EDUCATIEVE PROGRAMMA’S VOOR VOLWASSENEN 8.11.1 Aantal

Programma Aantal

groepen 2017

Aantal groepen

2016

Aantal Deelnemers

2017

Aantal deelnemers

2016

Jeneverproeverij 1 3 14 31

Chocolade en Jenever 8 12 76 138

Jeneverappellaties 1 1 8 15

Foodies 2 3 29 36

Juniper Fix 1 - 9 -

TOTAAL 13 19 136 189

8.11.2 Herkomst

Jaar Hasselt Rest

Limburg Antwerpen

Vlaams Brabant

Brussel NL TOTAAL

2017 0 3 4 2 3 1 13

8.12 EVOLUTIE JAARCIJFERS SINDS 1988


40


41

III. ALGEMEEN MANAGEMENT

Beleidsplan 2015-2017 p. 34 - 35 Strategische doelstelling: investeren in hostmanship / investeren in netwerking Het Jenevermuseum draagt op elke mogelijke manier hostmanship uit. Deze kunst om mensen het gevoel te geven dat ze welkom zijn, zit verankerd in de hele museumorganisatie. Het zorgt ervoor dat er een zo breed mogelijk maatschappelijk draagvlak voor het museum gecreëerd wordt. Medewerkers, diensten/faciliteiten en infrastructuur zijn vanuit organisatorisch perspectief hiertoe de bij uitstek in te zetten middelen. Daarnaast blijft het Jenevermuseum prioritair inzetten op netwerking, niet alleen met het oog op het delen van de eigen expertise maar ook met de bedoeling om via de expertise en ideeën van anderen de eigen museumwerking permanent actueel te houden.

1. ORGANISATIE

1.1. ORGANISATIESTRUCTUUR Het Jenevermuseum is een stedelijke instelling die in de uitvoering van zijn basisfuncties ondersteund wordt door de vzw Nationaal Jenevermuseum Hasselt. Het stadsbestuur en de vzw legden de afspraken en de verantwoordelijkheden in een overeenkomst vast. Deze overeenkomst regelt ook de samenstelling van de stuurgroep die als overkoepelend bestuursorgaan voor de Stedelijke Musea Hasselt de geïntegreerde stedelijke visie en de samenwerking bewaakt. In 2017 werd gewerkt aan een geactualiseerde overeenkomst (cf. infra). Deze stuurgroep vergaderde op 23 mei. Samenstelling

• Namens het stadsbestuur: Nadja Vananroye, burgemeester; Joost Laureys, waarnemend stadssecretaris; Karolien Mondelaers, schepen van cultuur.

• Namens de vzw’s: Patrick Reygel, voorzitter vzw Nationaal Jenevermuseum Hasselt; Karin Degreeve, voorzitter vzw Stadsmuseum Hasselt; Lore Langendries, voorzitter vzw Vrienden van het Modemuseum Hasselt; Tony Hermans, secretaris vzw Nationaal Jenevermuseum Hasselt; John Martens, secretaris vzw Stadsmuseum Hasselt; Kim Vandeloo, secretaris vzw Vrienden van het Modemuseum Hasselt.

• Namens de stad en de musea: Luc Mercken, departementshoofd vrije tijd; Peter Heyndrickx, afdelingshoofd cultuur; Ann Vandeput, diensthoofd stedelijke musea; Davy Jacobs, diensthoofd Jenevermuseum; Ann Delbeke, diensthoofd Het Stadsmus; Karolien De Clippel, diensthoofd Modemuseum Hasselt.

1.2. BELEIDSPLANNING 1.2.1 Traject ‘Naar een nieuwe organisatiestructuur van Musea Hasselt’

• In 2016 leverde FARO, Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed vzw, een eindrapport op m.b.t. zijn onderzoek over welke organisatievorm voor de stedelijke musea het meest geschikt kan zijn om tegemoet te komen aan de museale uitdagingen voor de toekomst. Op basis van dit rapport werd beslist om de dienst Musea te laten blijven functioneren als een lijndienst maar met meer oog voor onderlinge samenwerking tussen de drie musea. Binnen dit kader gaven in een gezamenlijk overleg het afdelingshoofd Cultuur en Toerisme, het diensthoofd Musea Hasselt en de museumdirecteurs van het Jenevermuseum, Modemuseum en Het Stadsmus vorm aan een overkoepelende missie, visie en strategische doelstellingen voor Musea Hasselt, aan een geactualiseerd organogram dat de samenwerking tussen de drie musea versterkt en aan een nieuwe overeenkomst met de museumvzw’s. Hierbij werden zij begeleid door een stafmedewerker


42

van de stedelijke dienst organisatieontwikkeling. In het hele proces werd ook steeds teruggekoppeld naar het beleidsvormingstraject van de afzonderlijke musea, c.q. het Jenevermuseum (cf. infra). Dit overleg vond plaats op 30/11/2016, 08/12/2016, 22/12/2016, 16/01/2017, 19/01/2017, 06/02/2017, 23/02/2017, 04/04/2017, 09/05/2017, 12/07/2017, 28/08/2017, 17/10/2017, 09/11/2017, 05/12/2017. Op 11/01/2017 en 12/05/2017 vond een tussentijdse briefing plaats van de schepen van cultuur en (het kabinet van) de burgemeester. De gemeenteraad keurde de missie, visie en doelstellingen, en de samenwerkingsovereenkomst goed op resp. 28 november en 19 december.

• De samenwerkingsovereenkomst met de vzw werd ook besproken op de verschillende bijeenkomsten van het dagelijks bestuur, de raad van bestuur en de algemene vergadering. De museale kerntaken waarvan de vzw volledig of gedeeltelijk de verantwoordelijkheid en/of de kosten voor droeg en de inkomsten voor inde, worden overgedragen aan de stad. Het betreft hier voornamelijk de exploitatie van de stokerij en het proeflokaal en het innen van de inkomsten verkregen uit ticketverkoop. De collectie, die voor het leeuwendeel eigendom is van de vzw, wordt in bruikleen gegeven aan het museum.

• De samenwerkingsovereenkomst gaat in per 15 januari 2018. Het nieuwe organogram wordt geleidelijk geïmplementeerd vanaf 2018.

1.2.2 Beleidsplanningstraject n.a.v. het nieuwe cultureel erfgoeddecreet

• Met het oog op versterking van de eigen werking, het behoud van de regionale indeling en het verkrijgen van jaarlijkse werkingssubsidies bereidde het Jenevermuseum een beleidsplan voor dat voor 15 januari 2018 moest ingediend worden bij de Vlaamse Gemeenschap. Hiervoor werden intern omgevings- en swotanalyses opgemaakt voor de vijf museale basisfuncties. Verder werden verschillende interne en externe stakeholders mondeling en/of schriftelijk bevraagd.

• Intern waren de actualisering en/of opmaak van de missie, visie en doelstellingen een vast agendapunt voor het maandelijks stafoverleg (elke 2de dinsdag van de maand) tussen de stafmedewerkers en de directeur van het Jenevermuseum. Regelmatig werd bijkomend overleg georganiseerd om bepaalde aspecten verder af te stemmen en te verfijnen (24 januari, 8 maart, 18 & 25 april, 9 mei, 8 & 9 juni, 10 juli, 13, 16, 23, 26 & 27 oktober, 9, 13 & 28 november, 5 december. Uiteraard werden ook heel wat inhoudelijke elementen per e-mail besproken.

• Om op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen over het cultureel erfgoeddecreet en het bijhorende uitvoeringsbesluit waren het diensthoofd Musea Hasselt en de directeur van het Jenevermuseum aanwezig op volgende infomomenten:

o 25/11/2016: toelichting bij het erfgoeddecreet en consultatiemoment ter voorbereiding van het uitvoeringsbesluit bij het cultureel erfgoeddecreet, Brussel (afdeling Cultureel Erfgoed, Vlaamse Gemeenschap)

o 15/06/2017: ‘Naar een versterkt regionaal erfgoedweefsel’ - Denk- en inspiratiedag, Brussel (FARO, OCE en ICOM-Vlaanderen)

o 27/06/2017: infosessie werkingssubsidies 2019-2023, Brussel (afdeling Cultureel Erfgoed, Vlaamse Gemeenschap)

• Op vraag van ICOM-Vlaanderen nam de directeur deel aan verschillende overlegmomenten waarop de gevolgen van het cultureel erfgoeddecreet werden besproken voor de positie en de gevolgen voor de regionaal ingedeelde musea:

o 09/11/2016 overleg niet landelijk ingedeelde en erkende Vlaamse musea, Mechelen (ICOM-Vlaanderen)

o 13/12/2016 overleg tussen een delegatie van de regionaal ingedeelde collectiebeherende erfgoedorganisaties, de administratie van de afdeling Erfgoed en het kabinet van de minister, Brussel

o 18/01/2017 overleg regionaal ingedeelde musea Limburg, Tongeren (Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed)

o 08/02/2017 sectoroverleg tussen het kabinet van de minister, de administratie van de afdeling Erfgoed en een delegatie van de regionaal ingedeelde collectiebeherende erfgoedorganisaties

• Het beleidsplan van het Jenevermuseum werd door het college van burgemeester en schepenen en de gemeenteraad goedgekeurd op resp. 26 oktober en 28 november.


43


44

2. NATIONAAL JENEVERMUSEUM HASSELT VZW

2.1. ALGEMENE VERGADERING

• In 2017 werden 62 personen als effectief en dus stemgerechtigd lid geregistreerd. De vzw telt 51 toegetreden leden en 5 bedrijven en/of verenigingen die lid zijn.

• De algemene vergadering vond plaats op 27 maart. Op 6 november vond een bijzondere algemene vergadering plaats n.a.v. de geactualiseerde samenwerkingsovereenkomst tussen de de stad en de museumvzw’s.

2.2. RAAD VAN BESTUUR De raad van bestuur van de vzw Nationaal Jenevermuseum Hasselt vergaderde op 13 maart, 8 mei, 26 juni en 11 september.

• Samenstelling Voorzitter Patrick Reygel Ondervoorzitter Livin Kelles Secretaris Tony Hermans Penningmeester Kelly Cleenders Leden Peter Berx, Jacques Collen, Bernard Filliers, Chantal Gheysen, ,

Carl Mathys, Louis Schrevens, Willy Smeets, Rolf Sterckx, Lieven Stevens, Alexis Van Brabant, Michel Verdonck

Namens de stad Hasselt Karolien Mondelaers, schepen van cultuur

• Uitgenodigd Directeur Davy Jacobs Diensthoofd musea Ann Vandeput Afdelingshoofd cultuur Peter Heyndrickx

2.3. DAGELIJKS BESTUUR Het dagelijks bestuur vergaderde op 13 februari, 24 april, 12 juni, 4 september, 26 oktober en 18 december. Samenstelling: Peter Berx, Kelly Cleenders, Jacques Collen, Tony Hermans, Livin Kelles, Patrick Reygel, Ann Vandeput, Davy Jacobs 2.4 KLANKBORDGROEPEN

• In 2017 kwam de klankbordgroep stoken niet als geheel samen. De leden werden op regelmatige basis uitgenodigd om de ontwikkeling van de goudwaterlikeur op te volgen.

• De klankbordgroep publiekswerking vergaderde op 16 mei en 4 september. De belangrijkste agendapunten waren de museumuitstap en brainstorming over de dynamisering van de ledenwerking.

2.5 VRIJWILLIGERS In totaal 23 vrijwilligers werkten binnen een vrijwilligerscontract met de vzw. Een aantal boden ondersteuning in het proflokaal. Dit hoofdzakelijk in vakantieperiodes, bij enkele andere piekmomenten of in het geval van ziekte van een van de personeelsleden. Tijdens de Hasseltse Jeneverfeesten stonden zij mee in voor de algemene begeleiding van de mensenstroom. Anderen werkten mee aan de collectieregistratie, sorteren of scannen documentair materiaal of trekken op pad om foto’s te nemen van stokerijen en stokerijrestanten overal te velde. De crew van vrijwilligers vormt een welgekomen aanvulling op het vaste personeelsbestand (cf. infra).


45


46

3. STAD HASSELT

3.1. PERSONEELSBESTAND 3.1.1. Gedeelde stafmedewerkers De stedelijke musea (Jenevermuseum, Het Stadsmus, het Modemuseum en het Beiaardmuseum) ressorteren onder de stedelijke afdeling cultuur. Zij worden geleid door het diensthoofd stedelijke musea en delen, met de abdijsite Herkenrode, een staf bestaande uit een medewerker publiekswerking & communicatie en een medewerker publieksbemiddeling. Elk museum heeft een directeur die verantwoordelijk is voor het voorbereiden en uitvoeren van het beleid, de dagelijkse leiding en de contacten met de museumvzw. Diensthoofd stedelijke musea Ann Vandeput voltijds Stafmedewerker communicatie Tine Rock deeltijds (80%) Stafmedewerker publieksbemiddeling Joke Smets voltijds 3.1.2. Museummedewerkers Het personeelsbestand van het Jenevermuseum bedraagt 11 personeelsleden of 8,3 VE zonder gemeenschappelijke staffuncties. Directeur Davy Jacobs voltijds Conservator Joanie Dehullu voltijds Administratief medewerker Sabine Palmans voltijds Registrator Tony Damen deeltijds (50%) Technisch bediende Jan Kempeneers voltijds Onthaalbedienden Josiane Cleuren deeltijds (50%) tot 31 oktober Marleen Gybels deeltijds (50%) vanaf 11 oktober Margot Lemoine deeltijds (50%) vanaf 1 november

Bruno Maldoy deeltijds (50%) Kristel Marechal voltijds Sabine Raeymaekers deeltijds (50%) tot 31 augustus Sabine Wolfs deeltijds (50%)

Onthaalbediende/arbeider Danny Hansen deeltijds (80%) 3.2. WERKBEZOEKEN – STUDIEDAGEN – CURSUSSEN – VOORDRACHTEN – NETWERKMOMENTEN Hierna worden een aantal opleidingen en werkbezoeken opgenomen die niet noodzakelijk kaderen in de organisatiegebonden opleidingen georganiseerd door het stadsbestuur.

• RE-ORG Belgium, werkbezoeken & general meetings (12 januari (bezoek RE-ORG aan Jenevermuseum), 21 februari (bezoek aan partnermuseum M HKA), 31 maart (general meeting KIK-IRPA), 15 juni (Jenevermuseum), 21 november (Jenevermuseum), 15 december (KIK-IRPA) - conservator)

• Feedbackgesprekken met gidsen (stad Hasselt, 8 februari – stafmedewerker publieksbemiddeling)

• Toelichting subsidiereglement pilootprojecten waarderen (FARO, Brussel, 20 februari – conservator)

• Workshop social media eventmarketing (stad Hasselt, 2 mei – directeur, stafmedewerker communicatie, stafmedewerker publieksbemiddeling

• Intervisietraject ‘Kleine musea, groot bereik’ (bij diverse kleine musea in Vlaanderen 28 maart (FARO, over Piotr Bienkowski), 16 mei (Mechelen), 12 september (Lokeren), 14 november (Dendermonde), 12 december (Lier) (stafmedewerker communicatie)

• Buurten met erfgoed: voor initiefnemers en trekkers van een lokaal erfgoededucatief traject (FARO, Mooss vzw., Dilbeek, 5 mei – stafmedewerker publieksbemiddeling)

• Studiebezoek ‘multiperspectiviteit’ Openluchtmuseum Arnhem (Erfgenoten Limburg, Arnhem, 16 mei – stafmedewerker publieksbemiddeling)

• Adlib Gebruikersgroep (Noord-Brabants Museum, ’s Hertogenbosch, 30 mei – conservator)

• Duiken in de machine, 3D[IY] – erfgoedconservatie (MIAT, Gent, 14 juni – conservator)

• Naar een versterkt regionaal erfgoedweefsel. Denk- en inspiratiedag over regionale samenwerking (FARO, OCE, ICOM-Vlaanderen, Brussel, 15 juni – directeur)


47

• Training Omnitapps (Jenevermuseum, Hasselt, 4 september – directeur, staf, administratief medewerker)

• Erfgoedobject out of office, tweedaagse workshop rond art handling en transport georganiseerd door FARO (Erfgoedsite Tienen, 27 & 28 juni – conservator)

• Sectormoment Toerisme Limburg (C-Mine, Genk, 26 september – directeur)

• Hoezo: immaterieel erfgoed? Over alles wat niet materiaal is in cultureel-erfgoedwerking (FARO, Brussel, 29 september – conservator)

• Sectormoment Toerisme Hasselt (Mode-incubator, Hasselt, 13 oktober – directeur)

• Groot onderhoud 'Ontwikkelaar, ondernemer of expert: de nieuwe 'erfgoedstiel'?' (KBC Toren, Antwerpen, 11 oktober – diensthoofd stedelijke musea, conservator)

• Studienamiddag ‘Jong redt Oud’ (Provincie Limburg, C-mine Genk, 29 november, stafmedewerker publieksbemiddeling)

• Basiscursus ‘Leren waarderen’, driedaagse cursus over het toekennen van waarden aan cultureel erfgoed (FARO, Brussel, 4, 11 & 18 december – conservator)

• Erfgoedplus.be: contactdag & Europa Nostra Award (ZLDR Luchtfabriek, Heusden-Zolder, 19 december – diensthoofd stedelijke musea, conservator)

3.3. VERTEGENWOORDIGING – LIDMAATSCHAPPEN

• Het Jenevermuseum is als organisatie lid van ICOM-Vlaanderen, VVIA, Industriemusea Euregio, Herita Vlaanderen en Horeca Vlaanderen.

• De directeur was lid van de pool van deskundigen, opgericht door de minister van Cultuur en waaruit de visitatiecommissies voor musea worden samengesteld. In die hoedanigheid was hij dit jaar betrokken bij de opvolging van het kwaliteitslabel van het Romeins Archeologisch Museum (RAM) in Oudenburg. (14 maart)

• De directeur is lid van de adviescommissie Cultureel Erfgoed van de Vlaamse Gemeenschap. Deze commissie ziet toe op de kwaliteitsvolle organisatie en werking van de beoordelingscommissies. Op basis van de advisering in de beoordelingscommissies formuleert de commissie beleidsgericht advies aan de administratie en aan de minister van cultuur. (7 september, 6 oktober, 7 november)

• De directeur zetelde in de jury voor de Vlaamse cultuurprijs voor immaterieel cultureel erfgoed van de Vlaamse Gemeenschap die werd uitgereikt aan de Geelse gezinsverpleging. (10 maart)

• De directeur maakte deel uit van de klankbordgroep voeding, een initiatief van het Centrum Agrarische Geschiedenis. (23 januari)

• De directeur maakt deel uit van de algemene vergadering van het Centrum Agrarische Geschiedenis.

• De directeur maakt deel uit van het Domein 4-overleg. Dit overleg is een open overlegstructuur van erkende cultureel-erfgoedorganisaties die actief zijn op Vlaams niveau en activiteiten ontplooien, stimuleren of expertise opbouwen rond het immaterieel cultureel erfgoed van kennis en praktijken van natuur en universum. Het Centrum voor Agrarische Geschiedenis is de trekker van dit overleg.

• De directeur was lid van de vzw ETWIE (Expertisecentrum voor Technisch, Wetenschappelijk en Industrieel Erfgoed). (14 september)

• De directeur maakte deel uit van de beleidsplanningsgroep ETWIE/MIAT. (16 mei, 16 juni, 24 oktober)

• De conservator maakt deel uit van de stuurgroep van het pilootproject rond waarderen van het Centrum Agrarische Geschiedenis: ‘Naar waarde geschat, een integraal waarderingstraject voor vier agrarische erfgoedcollecties in Vlaanderen en Brussel’. (9 maart, 19 oktober)

• Het diensthoofd stedelijke musea, de directeur en de stafmedewerker communicatie zijn lid van de stedelijke Erfgoedraad.

• De stafmedewerker publieksbemiddeling is lid van Erfgenoten, het netwerk erfgoededucatie Limburg.

• De stafmedewerker publieksbemiddeling maakt deel uit van de Werkveldcommissie kleuter- en lager onderwijs van de PXL.

• De stafmedewerker publieksbemiddeling maakt deel uit van de Werkgroep Diversiteit van de stad Hasselt.

• De stafmedewerker publiekswerking maakt deel uit van de vergadering van de raad van bestuur van Dagtoerisme Limburg vzw.

• De stafmedewerker publiekswerking was betrokken in het traject voor de opmaak van het Hasseltse kinderarmoedebestrijdingsplan.


48

3.4. EXPERTISEDELING VIA VOORDRACHTEN EN BIJDRAGEN AAN STUDIEDAGEN, E.A. 3.4.1. Beroependag ‘Werken in de erfgoedsector’ (Brussel, 24 november) FARO organiseerde voor de tweede keer op rij een beroependag. De directeur werd uitgenodigd om studenten te woord te staan en hen te vertellen over wat zijn werk inhoudt en welk parcours hij heeft afgelegd bij het zoeken naar een job 3.4.2. Duiken in de machine, 3D[IY] – erfgoedconservatie (MIAT, Gent, 14 juni) Op de studiedag ‘Duiken in de machine’ gaf de conservator een korte toelichting bij de ervaringen met de voor het museum ontwikkelde 3D-applicatie van de distillatiekolom. 3.4.3. Hoe schrijf ik een collectieplan? (FARO, Brussel, vier vormingsmomenten) FARO organiseerde in het najaar voor de sector vier vormingsmomenten rond ‘Hoe schrijf ik een collectieplan’. Op de tweede sessie met als thema ‘collectiebeschrijving’, op 12 oktober, stelde de conservator het collectieplan van het Jenevermuseum voor als een best practice. 3.4.4. Basiscursus ‘Leren waarderen’ (FARO, Brussel, sessie 11 december) Op de twee sessie van de basiscursus ‘Leren waarderen’ gaf de conservator een toelichting bij de opdeling in deelcollecties die het Jenevermuseum hanteert.

4. ALGEMENE VEILIGHEID VAN PERSONEN EN COLLECTIE

• In 2012 werd gestart met het bijhouden van een incidentenlijst voor het museum. In 2017 werden er 7 incidenten geregistreerd. Doorgaans ging het om vals alarm.

• Op 12 september vond de jaarlijkse evacuatieoefening plaats.


49

5. FINANCIES

5.1. STAD HASSELT VOOR HET JENEVERMUSEUM 5.1.1. Afrekening 2017 stad Hasselt voor het Jenevermuseum Ontvangsten 2017

Diverse opbrengsten 1.762,53

Schadevergoedingen 92,57

Werkingssubsidie provincie 100.000,00

Totaal 101.855,10

Uitgaven 2017

Loonkosten 552.137,76

Exploitatiekosten 116.871,16

Investeringen roerend erfgoed 5.120,00

Totaal 674.128,92

5.1.2. Begroting 2018 stad Hasselt voor het Jenevermuseum Ontvangsten 2018

Divers opbrengsten 2.075,00

Werkingssubsidie Vlaanderen (continuering prov.) 100.000,00

Ontvangsten uit verkoop 198.500,00

Totaal 300.575,00

Uitgaven 2018

Investeringen gebouwen 52.500,00

Investeringen roerend erfgoed 17.500,00

Handelsgoederen voor verkoop 85.000

Exploitatiekosten 212.807,00

Loonkosten 564.644,00

Totaal 932.451,00


50

5.2. NATIONAAL JENEVERMUSEUM HASSELT VZW 5.2.1. Balans per 31 december 2017

• ACTIEF OPRICHTINGSKOSTEN, VASTE ACTIVA 446.079,46 INSTALLATIES, MACHINES en UITRUSTING 43.260,11 230000 Installaties en machines 30.934,60 230009 Afschrijving installaties en machines -30.934,60 231000 Inrichting museum 364.822,72 231009 Afschrijving inrichting museum -321.562,61 231100 Verbouwing onthaalbalie 232.877,24 231109 Afschrijving verbouwing onthaalbalie -232.877,24 MEUBILAIR EN ROLLEND MATERIEEL 320,94 240010 Bureelmeubilair 5.013,15 240019 Afschrijving bureelmeubilair -5.013,15 240020 Kantoormateriaal 24.055,44 240029 Afschrijving kantoormateriaal -23.734,50 240030 Software website 5.155,00 240039 Afschrijving software website -5.155,00 OVERIGE MATERIELE VASTE ACTIVA 390.098,41 263000 Collectievorming per 31/12/90 32.620,16 263100 Collectievorming bibliotheek 57.737,44 263200 Collectievorming museum 299.740,81 FINANCIËLE VASTE ACTIVA 12.400,00 288000 Borgtocht proefstoken 12.400,00 VOORRADEN 53.804,84 HANDELSGOEDEREN 53.804,84 340000 Handelsgoederen 45.795,06 340100 Voorraad leeggoed 8.009,78 VORDERINGEN OP TEN HOOGSTE 1 JAAR 5.171,25 HANDELSVORDERINGEN 4.978,80 400110 Klanten 4.978,80 OVERIGE VORDERINGEN 67,45 416600 Gewaarborgde verpakkingen 67,45 OVERLOPENDE REKENINGEN 125,00 490000 Over te dragen kosten 125,00 GELDBELEGGINGEN EN LIQUIDE MIDDELEN 32.007,98 TERMIJNDEPOSITO'S 7.592,73 531000 KBC Spaarrekening 745-1131288-76 7.592,73 KREDIETINSTELLINGEN 15.952,31 550200 KBC Bankrekening 735-1131288-62 15.952,31 KASSEN 8.462,94 570000 Kas-contanten 8.462,94

TOTAAL ACTIEF 537.063,53


51

• PASSIEF EIGEN VERMOGEN 519.647,71 OVERGEDRAGEN WINST/VERLIES 518.082,24 140000 Overgedragen winst 518.082,24 SCHULDEN OP MEER DAN 1 JAAR 1.565,47 173010 Investeringskrediet renovatie 1.565,47 VORDERINGEN EN SCHULDEN OP MAX. 1 JAAR 17.415,82 SCHULD.>1 JAAR BINNEN 'JR VERV 6.203,20 423010 Investeringskrediet renovatie 6.203,20 HANDELSSCHULDEN 8.383,33 440110 Leveranciers 7.958,33 444100 Te ontvangen facturen 425,00 OVERIGE SCHULDEN 2.804,29 451000 Te betalen BTW 2.804,29 OVERLOPENDE REKENINGEN 25,00 493000 25,00 GELDBELEGGINGEN IN LIQUIDE MIDDELEN 0,00 INTERNE OVERBOEKINGEN 0,00

TOTAAL PASSIEF 537.063,53


52

5.2.2. Resultaten per 31 december 2017

KOSTEN Begroting 2017 Exploitatie per 31/12 /2017

Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen

65.000,00 63.587,55

Kosten eigen productie 28.000,00 43.147,40

Dranken en voeding 36,000,00 26.170,06

Diverse artikelen 1.000,00 799,53

Voorraadwijzigingen

-6.529,44

Diensten en diverse goederen 109.500,00 164.043,52

Diverse tentoonstellingen / evenementen (jeneverfeesten)

11.000,00 10.937,43

Tentoonstelling: DistillArt 11.591,88

Installatie Goud 25.000,00 38.421,36

Booze in Hollywood 15.000,00 37.437,87

Educatieve projecten

516,41

Project Jeneverbaron 15.000,00 770,06

Jazz ‘n Jenever 12.500,00 10.011,41

Kosten organisatie 25.000,00 49.155,44

Kosten secretariaat 6.000,00 5.201,66

Kosten (gelegenheids)personeel 13.000,00 10.274,47

Afschrijvingen 15.000,00 15.418,30

Andere bedrijfskosten 4.000,00 2.474,97

Financiële kosten 1.000,00 809,15

Collectievorming 5.000,00

Uitzonderlijke kosten

Belastingen op resultaat

2,28

TOTAAL 212.500,00 256.610,24

OPBRENGSTEN Begroting 2017 Exploitatie per 31/12/2017

Omzet 186.500,00 194.201,49

Opbrengsten tickets - lidgelden 55.000,00 60.848,49

Opbrengsten handelsgoederen 131.500,00 133.353,00

Andere uitbatingsopbrengsten 25.900,00 37.485,63

Opbrengsten publieksactiviteiten 3.000,00 2.457,00

Diverse opbrengsten 5.000,00 5.145,00

Diverse andere bedrijfsopbrengsten (subsidies, …)

17.900,00 29.883,63

Financiële opbrengsten 100,00 8,54

Uitzonderlijke opbrengsten 4.481,90

Over te dragen verlies

20.432,68

TOTAAL 212.500,00 256.610,24


53

5.2.3. Begroting 2018

KOSTEN

Diensten en diverse goederen 11.000,00

Kosten organisatie 10.000,00

Kosten secretariaat 1.000,00

Kosten (gelegenheids)personeel 5.570,00

Afschrjivingen 43.581,05

Financiële kosten 1.000,00

Winst 7.042,87

TOTAAL 68.193,92

OPBRENGSTEN

Opbrengsten lidgelden 3.000,00

Andere uitbatingsopbrengsten 18.143,92

Opbrengsten publieksactiviteiten 2.000,00

Diverse opbrengsten 6.343,92

Diverse andere bedrijfsopbrengsten (subsidies, …)

9.800,00

Financiële opbrengsten 50,00

Uitzonderlijke opbrengsten 47.000,00

TOTAAL 68.193,92


54

JAARVERSLAG 2017 - Jenevermuseum...Jaarverslag 2018 - Jenevermuseum 8 2017.0318.00 Etiket...

Documents

Transcript of JAARVERSLAG 2017 - Jenevermuseum...Jaarverslag 2018 - Jenevermuseum 8 2017.0318.00 Etiket...