Jaarverslag 2015 · Digitale bibliotheek Iedereen die lid is van de bibliotheek heeft toegang tot...

40
Jaarverslag 2015 Bollenstreek

Transcript of Jaarverslag 2015 · Digitale bibliotheek Iedereen die lid is van de bibliotheek heeft toegang tot...

Page 1: Jaarverslag 2015 · Digitale bibliotheek Iedereen die lid is van de bibliotheek heeft toegang tot het landelijke e-book-platform en kan daar duizenden e-books lenen. Vanuit de Bibliotheek

Jaarverslag 2015

Bollenstreek

Page 2: Jaarverslag 2015 · Digitale bibliotheek Iedereen die lid is van de bibliotheek heeft toegang tot het landelijke e-book-platform en kan daar duizenden e-books lenen. Vanuit de Bibliotheek

de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 2015

Inleiding 1De vijf kernfuncties van de bibliotheek 1Concrete uitwerking programma 2 ProgrammalijnLezen 3Lezen en leesbevordering 3VoorleesExpress Bollenstreek 3Het Taalhuis Bollenstreek 4Boekenweek 2015 6Nederland Leest 2015 6Digitale bibliotheek 6

ProgrammalijnLeren 8Samenwerking met het onderwijs 8Mediawijsheid 10

ProgrammalijnVerbinden 12Bollenstreek Betogen 12Activiteiten in het Sociale Domein 2015 12Organisatieinontwikkeling 14Zelfevaluatie certificering 14Medewerkersonderzoek 14Verruiming openingstijden 14BiebPanel 15Lokale ontwikkelingen 16

Feitenencijfers 18Code Cultural Goverance 18Raad van Toezicht 18Managementteam 19Ondernemingsraad 19Personeel 19

Jaarcijfers2015 21Uitleningen 21Leden en bezoekers 22Omvang collecties 24 Activiteiten2015 25

Inhoud

de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 2015

Page 3: Jaarverslag 2015 · Digitale bibliotheek Iedereen die lid is van de bibliotheek heeft toegang tot het landelijke e-book-platform en kan daar duizenden e-books lenen. Vanuit de Bibliotheek

de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 2015

gemeenten in ons werkgebied, heeft de Bibliotheek Bollenstreek in 2015 het nieuwe meerjarenbeleidskompas 2016-2019 opgesteld. Het beleidskompas is voor een groot deel een voortzetting van het huidige beleid waarbij we ons naast het uitlenen van materiaal, een traditionele taak van de bibliotheek, steeds meer richten op dienstverlening op het gebied van lezen, leesbevordering, taalvaardigheid en mediawijsheid. Dat vertaalt zich in drie programmalijnen, te weten: Lezen, Leren en Verbinden. In de komende jaren liggen hierin onze ambities en uitdagingen.

1

De vijf kernfuncties van de bibliotheekOp 1 januari 2015 werd ik wakker in een nieuw bibliotheeklandschap waarin de Bibliotheek Bollenstreek valt onder de werkingssfeer van de bibliotheekwet. In die nieuwe bibliotheekwet heeft de openbare bibliotheek een publieke taak die in ieder geval de volgende vijf wettelijke kernfuncties omvat:• ter beschikking stellen van kennis en

informatie;• bieden van mogelijkheden tot ontwikkeling

en educatie;• bevorderen van lezen en het laten

kennismaken met literatuur;• organiseren van ontmoeting en debat; • laten kennis maken met kunst en cultuur.

Deze vijf kernfuncties dragen bij aan de persoonlijke ontwikkeling en verbetering van de maatschappelijke kansen van het algemene publiek. De bibliotheekwet bouwt hiermee voort op het Unesco-manifest uit 1994 over het openbaar bibliotheekwerk: “…De openbare bibliotheek, de plaatselijke toegangspoort tot kennis, schept een essentiële voorwaarde voor levenslang leren, onafhankelijke besluitvorming en de culturele ontwikkeling van individuen en maatschappelijke groeperingen.”

Gesteund door de bibliotheekwet en de opstelling van de wethouders in de vijf

Inleiding

Page 4: Jaarverslag 2015 · Digitale bibliotheek Iedereen die lid is van de bibliotheek heeft toegang tot het landelijke e-book-platform en kan daar duizenden e-books lenen. Vanuit de Bibliotheek

Ook vervult de bibliotheek een maat-schappelijke rol in het bevor deren van de leefbaarheid en parti cipatie van onze inwoners en dragen we bij aan eenzaamheidsbestrijding. Wij doen dit door alleen en in samenwerking met lokale partners activiteiten te organiseren en de bibliotheek ter beschikking te stellen voor leeskringen, koffie-ochtenden, vergaderingen en bijeenkomsten van derden. Maar natuurlijk ook door arbeidsparticipatie voor vrijwilligers.

Met 59 medewerkers en ruim 170 vrijwilligers verzorgen wij het bibliotheekwerk in de gemeentes Lisse, Noordwijk, Noordwijkerhout, Oegstgeest en Teylingen (Sassenheim, Voorhout en Warmond). De bibliotheek neemt alle uitdagingen waar wij voor staan aan en ik zie groot enthousiasme en toewijding in onze organisatie om onze ambities te realiseren. Ik dank daarvoor alle medewerkers, vrijwilligers en de leden van de Raad van Toezicht van harte.

Hans PortengenDirecteur

Concrete uitwerking programma Concreet zet de Bibliotheek Bollenstreek zich in om het lezen te bevorderen. Het voorlezen van jonge kinderen en het stimuleren om te lezen in de vrije tijd versterken de woordenschat en taalvaardigheid bij kinderen, en dat vertaalt zich in hogere Cito-scores. Daarnaast zorgen wij voor de aanpak van laaggeletterdheid via het Taalhuis. Op dit moment kan 12% van de bevolking niet meekomen in onze kennissamenleving waar zelfredzaamheid juist nu de norm is. Verder zetten we in op het bevorderen van media wijsheid. Dat is belangrijk omdat steeds meer (overheids)informatie

digitaal beschikbaar komt en inwoners in onze regio digitale vaardigheden moeten hebben om hier mee om te gaan.

de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 20152

“Het oudere echtpaar dat na de cursus ‘Tablet voor beginners’ eindelijk kan skypen met de kleinkinderen in Canada. Kinderen die samen met mama een stapel (voorlees)boeken uitzoeken. Mensen die de krant komen lezen of een tijdschrift doorbladeren, met de te lenen boeken naast zich. Het blijft mooi om te zien hoe iedereen op zijn eigen manier de bibliotheek gebruikt ter ontspanning, ontmoeting, inspiratie en ontwikkeling.”Gerda Wassenaar, Vestigingcoördinator Bibliotheek Bollenstreek Lisse in magazine ‘Ode aan Lisse’

Page 5: Jaarverslag 2015 · Digitale bibliotheek Iedereen die lid is van de bibliotheek heeft toegang tot het landelijke e-book-platform en kan daar duizenden e-books lenen. Vanuit de Bibliotheek

© Jelle IJn

tema | Voorle

esEx

pres

s

de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 2015

VoorleesExpress BollenstreekIn lang niet alle gezinnen is voorlezen een vanzelfsprekendheid. Via het project VoorleesExpress zorgt de Bibliotheek Bollenstreek ervoor dat er in taalarme gezinnen 20 weken lang wordt voorgelezen aan kinderen in de leeftijd van 2-8 jaar. Wij willen daarmee het voorlezen aan jonge kinderen stimuleren en de ouders van het belang daarvan overtuigen zodat hun kinderen geen taalachterstand oplopen.

Volgens de planning van het project zouden we ruimte hebben voor tien gezinnen in Teylingen en pas in een later stadium uitbreiden naar andere gemeentes. Maar omdat zich in Oegstgeest spontaan gezinnen en vrijwilligers aanmeldden, is die planning aangepast en zijn we daar ook gestart.

Lezen en leesbevorderingLezen is belangrijk voor de taalontwikkeling van (jonge) kinderen. Zo halen kinderen die in hun vrije tijd regelmatig een boek lezen een hogere score op de Cito-toets. Ook is bekend dat het vrijetijdslezen essentieel is voor het vergroten van de woordenschat bij kinderen. Lezen in de vrije tijd kan een vicieuze cirkel van laaggeletterdheid doorbreken, bijvoorbeeld in taalarme gezinnen waarbij laaggeletterdheid van generatie op generatie wordt doorgegeven. Verder is lezen een vaardigheid die moet worden onderhouden. Ook voor volwassenen en ouderen blijft het van belang de ‘leesspier’ te blijven trainen. Volwassenen geven zo het goede voorbeeld aan hun kinderen. En bij ouderen kan regelmatig een boek lezen bijvoorbeeld de achteruitgang van cognitieve vaardigheden op latere leeftijd compenseren. De belangrijkste oorzaak voor laaggeletterdheid onder ouderen is dat zij het lezen verleren. In 2015 organiseerde de Bibliotheek Bollenstreek activiteiten voor verschillende doelgroepen om het lezen te bevorderen (zie ook het overzicht achterin).

Programmalijn Lezen

3

Page 6: Jaarverslag 2015 · Digitale bibliotheek Iedereen die lid is van de bibliotheek heeft toegang tot het landelijke e-book-platform en kan daar duizenden e-books lenen. Vanuit de Bibliotheek

“De kracht van de VoorleesExpress is dat je bij de gezinnen thuiskomt en de kinderen leert kennen. Belangrijk is ook dat ik de boeken bij de bibliotheek selecteer op de interesse van het kind. Bij mijn bezoeken moeten ook de ouders aanwezig zijn. Het is belangrijk dat zij hun kinderen de weg naar de bibliotheek leren kennen. Het zijn vaak interactieve gesprekken waar ik ook woordspelletjes met ze doe.”Ingrid van Veen, voorleesvrijwilliger Bibliotheek Bollenstreek in De Teylinger, 26 januari 2016

Het Taalhuis BollenstreekIn de regio Holland Rijnland is ongeveer 13% van de bevolking laag geletterd. Zij hebben moeite met lezen en schrijven. Laaggelet terdheid zorgt ook voor persoonlijke problemen. Mensen voelen zich minder zelf standig, hebben minder zelf-vertrouwen, komen moeilijker aan werk en dreigen zo in een sociaal isolement terecht te komen. Onderzoek van de Stichting Lezen & Schrijven toonde aan dat als alle laaggeletterden een taalcursus zouden volgen, dit de samenleving € 700 miljoen aan economische baten oplevert. Bibliotheken uit de regio hebben onderzocht hoe zij samen kunnen optrekken in het bestrijden van de laaggeletterdheid.

Tabel 1: aantal gezinnen VoorleesExpress 2015 Planning Resultaat1e seizoen Teylingen: 5 5

2e seizoen Teylingen: 10 7Oegstgeest: 0 4

Omdat de VoorleesExpress Bollenstreek eerder dan gepland over twee gemeenten uitrolde, is er meer werk gedaan dan voorzien: zo werden in het tweede seizoen separate startbijeenkomsten en intervisierondes voor de vrijwilligers gegeven en werd er contact onderhouden met een groter aantal toeleiders. In het najaar van 2015 deed zich in Noordwijkerhout hetzelfde voor: ook in die gemeente meldden zich spontaan gezinnen en voorlezers aan dus ook daar gaat in 2016 vervroegd van start met de VoorleesExpress. De Rotaryclub Oegstgeest heeft voor het tweede jaar het Oegstgeester dictee georganiseerd, in samenwerking met de bibliotheek. De opbrengst van dit dictee (e 8.000) werd geschonken aan het project De VoorleesExpress Bollenstreek.

de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 20154

Page 7: Jaarverslag 2015 · Digitale bibliotheek Iedereen die lid is van de bibliotheek heeft toegang tot het landelijke e-book-platform en kan daar duizenden e-books lenen. Vanuit de Bibliotheek

vrijwilligers is de landelijke campagne van het Oranjefonds waarin taalvrijwilligers gezocht worden. Ook de sterke groei van het aantal vluchtelingen in Nederland brengt mensen op het idee om zich als vrijwilliger aan te melden.

“In de tijd dat ik taalmaatje was bij Vluchtelingen- Werk ging ik altijd met mijn maatje naar de bibliotheek om zo ook de kinderen prentenboeken te laten zien, die de ouders dan konden voorlezen en vertalen in hun eigen taal.” BiebPanel 2015

TaalcaféEen keer per kwartaal organiseerden we een Taalcafé: een avond in de bibliotheek waarin iedereen welkom is die moeite heeft met de Nederlandse taal. Niet alleen taalkoppels, maar ook studenten van het ID College of andere mensen die moeite hebben met lezen en schrijven. Het Taalcafé is een plek waar mensen elkaar kunnen ontmoeten en met elkaar praten. In totaal bezochten circa 100 mensen de vier Taalcafés. Ook werd er steeds een activiteit georganiseerd rondom een centraal thema. Tijdens de Week van de Alfabetisering werd er in het Taalcafé bijvoorbeeld een Taalbingo georganiseerd, aangevoerd door wethouder Adri de Roon van de gemeente Lisse.

Tabel 2: percentages laaggeletterden

Lisse 12%Noordwijk 13%Noordwijkerhout 13%Oegstgeest 12%Teylingen 12%

Bron: Notitie Aanpak laaggeletterdheid Holland Rijnland, 2013

Om de dienstverlening aan laaggeletterden uit te breiden wil de bibliotheek een Taalhuis opzetten. Het Taalhuis is een centrale plek in een gemeente die mensen met een taalhulpvraag op een laagdrempelige manier verbindt met degenen die hen kunnen helpen. In de tweede helft van 2015 is in samenwerking met gemeenten, partners en de Stichting Lezen & Schrijven een projectplan Taalhuis geschreven en subsidie aangevraagd (en gekregen) bij de gemeente Leiden (centrumgemeente in onze arbeidsregio).

TaalcoachprojectOok in 2015 zijn er weer vele taalkoppels gevormd, in totaal 35 koppels met ‘taalleerders’ uit dertien verschillende landen. Daarbij treden vrijwilligers op als taalcoach voor mensen die moeite hebben met Nederlands spreken en die kennis willen maken met de Nederlandse cultuur. Dit ter aanvulling op formeel en informeel onderwijs van de ‘taalleerders’ bij zes taalaanbieders in de regio, waarmee de bibliotheek collegiale contacten onderhoudt. Steeds meer mensen melden zich aan als vrijwilliger en er zijn ook steeds meer mensen die de ondersteuning van een taalcoach zoeken. Reden voor dit groeiende aanbod van

de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 2015 5

Page 8: Jaarverslag 2015 · Digitale bibliotheek Iedereen die lid is van de bibliotheek heeft toegang tot het landelijke e-book-platform en kan daar duizenden e-books lenen. Vanuit de Bibliotheek

discussie te gaan over één bepaald boek. In 2015 was het de tiende keer dat de Stichting CPNB (Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek) de campagne hield. Het thema was Nederland Leest de mooiste korte verhalen… gekozen door A.L. Snijders. Hij is schrijver en uitvinder van het ZKV (het Zeer Korte Verhaal). A.L. Snijders stelde een bundel samen met een staalkaart van Nederlandse korte verhalen. In de Bibliotheek Bollenstreek werd uitgebreid aandacht besteed aan het genre (zeer) korte verhalen. Tijdens de campagneperiode kregen betalende leden deze verhalenbundel cadeau.

Literair concert van A.L. Snijders en Marcel WormsOp zondag 29 november vond op initiatief van de Bibliotheek Bollenstreek een boeiend en humoristisch literair concert plaats in Kasteel Keukenhof in Lisse. Het boegbeeld van Nederland Leest A.L. Snijders droeg daar zijn zeer korte verhalen voor, die door pianist Marcel Worms muzikaal werden omlijst met zeer korte werkjes.

Digitale bibliotheekIedereen die lid is van de bibliotheek heeft toegang tot het landelijke e-book-platform en kan daar duizenden e-books lenen. Vanuit de Bibliotheek Bollenstreek ondersteunen wij mensen bij het gebruik van e-books. Het grote

“Als vrijwilliger meedoen is dankbaar werk. Je wordt een met het gezin en stimuleert de ouders om de kinderen te leren lezen. Het is vaak interactief. Op school merkt men dat de kinderen er toch beter van worden.”Ingrid van Veen, voorleesvrijwilliger Bibliotheek Bollenstreek in De Teylinger, 26 januari 2016

Boekenweek 2015De tachtigste Boekenweek vond plaats van 7 t/m 15 maart en had als thema Waanzin – Te gek voor woorden. Dimitri Verhulst schreef het Boekenweekgeschenk, het Boekenweekessay was van de hand van Pieter Steinz. De bibliotheek organiseerde een concertlezing met Anna Enquist en Ivo Janssen in samenwerking met Kasteel Keukenhof en een lezing van schrijfster Karin Anema in de bibliotheek van Noordwijk.

Concertlezing van Anna Enquist en Ivo JanssenOp zondagmiddag 8 maart 2015 vond de concertlezing ‘Contrapunt/ Goldbergvariaties’ van auteur Anna Enquist en pianist Ivo Janssen plaats in het Koetshuis van Kasteel Keukenhof. Daarbij las Anna Enquist fragmenten voor uit haar roman Contrapunt, afgewisseld door Ivo Janssen die delen uit de Goldbergvariaties speelde. Deze muziek van Bach speelt een belangrijke rol in het boek van Enquist. Tekst en muziek gingen in deze voorstelling de verbinding met elkaar aan. Het optreden was uitverkocht: in totaal waren er 135 bezoekers, het merendeel was zeer onder de indruk van de concertlezing.

Nederland Leest 2015Tijdens de landelijke campagne ‘Nederland Leest’ wordt iedereen uitgenodigd met elkaar in

de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 20156

Page 9: Jaarverslag 2015 · Digitale bibliotheek Iedereen die lid is van de bibliotheek heeft toegang tot het landelijke e-book-platform en kan daar duizenden e-books lenen. Vanuit de Bibliotheek

aantal verschillende e-bookreaders, formats en besturingssystemen is voor veel mensen een barrière. De bibliotheek helpt hen met digitale spreekuren en cursussen. Het viel op dat dit voor sommige mensen het verschil maakte tussen opgeven en toegang voor elkaar krijgen tot het landelijke e-bookplatform.

Met de nieuwe bibliotheekwet is de Landelijke Digitale Bibliotheek en het e-bookplatform per 1 januari 2015 onder de Koninklijke Bibliotheek komen te vallen. In 2015 is het aantal beschikbare e-books uitgebreid naar zo’n 10.000 titels.

Daarnaast konden leden in 2015 tijdens de zomervakantie gebruik maken van VakantieBieb met een mooie selectie populaire e-books. In de strijd voor een wettelijke leenrechtregeling voor e-books loopt er een proefprocedure om duidelijkheid te krijgen over de toepasselijkheid van het leenrecht op online uitlenen van e-books. Het wachten is op een uitspraak van het Europese Hof van Justitie, waarna er mogelijk meer titels beschikbaar komen.

de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 2015 7

Page 10: Jaarverslag 2015 · Digitale bibliotheek Iedereen die lid is van de bibliotheek heeft toegang tot het landelijke e-book-platform en kan daar duizenden e-books lenen. Vanuit de Bibliotheek

Programmalijn Leren

Samenwerking met het onderwijsDe bibliotheek en het onderwijs zijn van oudsher natuurlijke samenwerkingspartners om het lezen bij kinderen te bevorderen. De bibliotheek heeft een uitgebreid aanbod van programma’s voor leesbevordering en het stimuleren van mediawijsheid voor groep 1 t/m 8 van de basisschool. Deze kunnen in de bibliotheek en/of op school worden uitgevoerd. Ook voor kinderen met dyslexie en andere leesproblemen is er een speciaal programma. Verder ondersteunt de bibliotheek leerkrachten via speciale workshops om hen actief aan te zetten tot leesbevordering en het vergroten van de mediawijsheid van hun leerlingen. Ook ondersteunt de Bibliotheek Bollenstreek leescoördinatoren op scholen en bij het opstellen van een leesplan. Daarmee richten we ons rechtstreeks en via het onderwijs op het bevorderen van vrijetijdslezen bij de jeugd.

De inzet op leesbevordering en mediawijsheid vanuit de bibliotheek is belangrijk omdat op dit moment zo’n 25% van de leerlingen de basisschool verlaat met een leesachterstand van gemiddeld twee jaar. De situatie in het voortgezet onderwijs is ongeveer gelijk. Daar is bekend dat de helft van de 15-jarigen niet voor het plezier leest en dat 14% van hen laaggeletterd is.

de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 20158

“Ik vind de bibliotheek heel belangrijk voor de jeugd. En vooral het feit dat het gratis is, is voor mij erg belangrijk. Kinderen horen buiten school veel te lezen en dat is goed voor hun ontwikkeling.” BiebPanel 2015

Cursus Open BoekIn 2015 zijn negen leerkrachten (van verschillende scholen uit de Bollenstreek) opgeleid tot leescoördinator op hun eigen school. Dat gebeurde in de door de bibliotheek georganiseerde cursus Open Boek. Hierin leren leerkrachten hoe ze leesbevordering een structurele plek in het onderwijs kunnen geven. Daarnaast krijgen ze ondersteuning bij het maken van een leesplan voor hun school. Een belangrijk resultaat is dat leerkrachten na de cursus een activiteitenplan maken waarin ze aangeven hoe ze leesbevordering op een hoger plan gaan tillen. Waar ze voorheen vaak alleen inzetten op de technische leesvaardigheid gingen ze na de cursus het lezen dus echt stimuleren. Een mooi resultaat van een cursus die door de deelnemers ook hoog werd gewaardeerd. Als vervolg op deze cursus werd er in 2015 twee keer een netwerkbijeenkomst georganiseerd waarbij de leescoördinatoren hun kennis konden actualiseren en ervaringen uitwisselen.

Page 11: Jaarverslag 2015 · Digitale bibliotheek Iedereen die lid is van de bibliotheek heeft toegang tot het landelijke e-book-platform en kan daar duizenden e-books lenen. Vanuit de Bibliotheek

Pilot Zomerlezen In overleg met leerkrachten van

het primair onderwijs is een pilot Zomerlezen voor 25 zwakke lezers uit groep 3 en 4 opgezet. Aan het begin van de zomervakantie zorgde de bibliotheek (na overleg met de

leerkracht) dat elk kind een tas mee kreeg met daarin een leesboek op

niveau, een informatief boek naar interesse, een boek om samen met de

ouders te lezen en een leuk vakantie doeboek. Dit stimuleerde de kinderen

om tijdens de vakantie te blijven lezen. Het resultaat was dat kinderen geen terugval in leesniveau opliepen, in sommige gevallen vond er zelfs een verbetering plaats. Aan deze pilot hebben vier scholen meegedaan uit de gemeenten Oegstgeest en Teylingen. Zij waren allen zeer tevreden.

Voorleesdagenfestival peuterspeelzalen en kinderdagverblijvenAls voorbereiding op de Nationale Voorlees -dagen werd ook dit jaar weer een Voorlees-

Workshop Boekenkring Er is een nieuwe workshop voor leerkrachten ontwikkeld: de ‘Introductie Boekenkring’. In drie workshops hebben 47 leerkrachten ervaren hoe leuk het is om op een alternatieve en speelse wijze met verschillende soorten boeken in de groepen aan de slag te gaan met als ultieme doel: leesbevordering.

Leesconsulent voor ondersteuning lerarenIn de eerste helft van het jaar is een van de medewerkers van de bibliotheek opgeleid tot leesconsulent. Zij kan leescoördinatoren begeleiden bij het uitvoeren van het leesplan en leerkrachten adviseren hoe zij leesbevordering het beste kunnen aanpakken. In het tweede halfjaar is de leesconsulent actief geweest in Warmond bij basisscholen ’t LandtGoed en de Waaier.

de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 2015 9

Page 12: Jaarverslag 2015 · Digitale bibliotheek Iedereen die lid is van de bibliotheek heeft toegang tot het landelijke e-book-platform en kan daar duizenden e-books lenen. Vanuit de Bibliotheek

mediawijsheid om de dreigende digitale kloof te dichten én te helpen voorkomen.

Tablet- en iPad cursussen Voor mensen die hun digitale vaardigheden willen trainen organiseerde de bibliotheek in verschillende vestigingen tien tablet- en iPad cursussen, zowel voor beginners als voor gevorderden. Met in totaal 84 deelnemers waren alle cursussen volgeboekt. Daarnaast is

er sinds 1 september elke dinsdagmiddag een spreekuur in de bibliotheek in Noordwijk: de zogenaamde Digidinsdag. Iedereen kan daar terecht met vragen over digitale problemen en tablets en e-readers. Dit spreekuur wordt bemand door medewerkers van de bibliotheek en vrijwilligers.

“Wat goed dat jullie dit doen. Ik zou niet weten waar ik anders met mijn vraag naartoe zou moeten.” Mevrouw van der Werff, deelnemer Digidinsdag

dagenfestival georganiseerd om pedagogisch medewerkers van kinderdagverblijven en peuterspeelzalen en leerkrachten van groepen 1 en 2 te inspireren. De 33 deelnemers hadden een keuze uit verschillende workshops waarin ze praktisch tips kregen over voorlezen en leesbevorderende activiteiten. Het festival werd met een 8,6 gewaardeerd: “Leerzaam om te horen dat kleine kinderen juist hun eigen gang moeten kunnen gaan om eigen expressie te ontdekken.”

MediawijsheidDe Bibliotheek Bollenstreek biedt mensen ondersteuning om mediawijs te worden en bij te kunnen blijven. Uit diverse onderzoeken blijkt dat er een digitale kloof dreigt te ontstaan in de maatschappij tussen mensen die wel digitaal vaardig zijn en zij die deze kennis nog niet hebben. Dit is een probleem omdat de maatschappij steeds verder digitaliseert. Zo worden vanuit de E-overheid steeds meer publieke diensten gedigitaliseerd. Vanaf 2017 moeten mensen alle zaken met de overheid digitaal kunnen afhandelen. De Bibliotheek Bollenstreek maakt daarom werk van

de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 201510

Page 13: Jaarverslag 2015 · Digitale bibliotheek Iedereen die lid is van de bibliotheek heeft toegang tot het landelijke e-book-platform en kan daar duizenden e-books lenen. Vanuit de Bibliotheek

DigisterkerDe bibliotheek heeft zich aangesloten bij het project Digisterker. Dit is een cursus ‘werken met de E-overheid’ die speciaal is ontwikkeld om burgers vaardiger te maken in het omgaan met de digitaal werkende overheid. Onderdelen van deze cursus zijn het aanvragen van een DigiD, leren omgaan met de site van de Belastingdienst en van de eigen gemeente. Verschillende medewerkers en vrijwilligers van de bibliotheek zijn opgeleid tot Digisterker docent, in de periode november-december werd de cursus in Noordwijk voor het eerst georganiseerd.

Cursus Computerwijs In januari 2015 werd een cursus Computerwijs georganiseerd. Dit is een introductie op het internet, speciaal ontwikkeld voor laaggeletterden.

E-book workshops In de loop van het jaar zijn er op verschillende locaties e-book workshops gegeven om mensen te helpen bij het lenen van e-books via www.bibliotheek.nl.

“De cursus Digisterker was voor mij, als leek op de computer, een openbaring. Tijdens deze cursus heb ik mede door de goede begeleiding, op het gebied van communicatie via de computer, voor mijzelf als een doorbraak ervaren.”Mevrouw B. Blok-van der Voort, deelnemer cursus Digisterker

de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 2015 11

Page 14: Jaarverslag 2015 · Digitale bibliotheek Iedereen die lid is van de bibliotheek heeft toegang tot het landelijke e-book-platform en kan daar duizenden e-books lenen. Vanuit de Bibliotheek

met spraakmakende sprekers’. Vier non-fictieschrijvers gaven een lezing over een wetenschappelijk onderwerp. Het doel van de Bollenstreek Betogen was om bezoekers laagdrempelig in contact te brengen met de wetenschap. Dit draagt daarmee bij aan doelstellingen als persoonlijke ontwikkeling en een leven lang leren. De (uitverkochte) lezingen van Mark Mieras, Joke Hermsen, Bas Haring en Fik Meijer trokken in totaal circa 160 bezoekers.

Activiteiten in het Sociale Domein 2015

PeutermarktIn samenwerking met het CJG werd in Noordwijk en Noordwijkerhout een peutermarkt georganiseerd. Dit bood ouders van jonge kinderen de mogelijkheid zich te oriënteren op het aanbod voor peuters in hun gemeente. De levendige peutermarkten waren met 182 (Noordwijk) en 150 (Noordwijkerhout) bezoekers zeer goed bezocht.

De Bibliotheek Bollenstreek zet zich in om voor alle inwoners van de regio op een aantrekkelijke manier materialen te ontsluiten en mensen relevante informatie te bieden. Met die kennis en informatie kunnen zij volwaardig deelnemen aan het maatschappelijk leven. We leiden bezoekers naar de informatie die zij zoeken en zorgen voor inspiratie, maar bieden ook versterking en verrijking. Zo vinden steeds meer mensen de weg naar de bibliotheek om gebruik te maken van internet, voor studie of werk, of het volgen van een workshop, cursus of lezing.

Activiteit ‘terug in de tijd’: Kinderen konden in Noordwijkerhout kennis maken met een Polaroid camera, een typemachine, een toverlantaarn en een viewmaster.

Bollenstreek BetogenIn het najaar organiseerde de bibliotheek een serie lezingen onder de noemer ‘Bollenstreek Betogen, inspirerende ontmoetingen

de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 201512

Programmalijn Verbinden

Page 15: Jaarverslag 2015 · Digitale bibliotheek Iedereen die lid is van de bibliotheek heeft toegang tot het landelijke e-book-platform en kan daar duizenden e-books lenen. Vanuit de Bibliotheek

Sassenheim. Gemiddeld komen daar 20 mensen per keer op af. De bibliotheek faciliteert

deze bijeenkomsten en draagt zo bij met activiteiten binnen het sociaal domein en eenzaamheidsbestrijding.

Juridisch spreekuur OegstgeestWekelijks juridisch spreekuur, georganiseerd

door een advocatenkantoor. Elke week is er een advocaat aanwezig, steeds met een ander specialisme (arbeidsrecht, familierecht, erfrecht) om vragen te beantwoorden. Het spreekuur is gratis.

Seniorenmarkt Vanuit onze informatieve rol in het sociaal domein is in de bibliotheek Oegstgeest in mei een seniorenmarkt georganiseerd. Acht verschillende organisaties in Oegstgeest konden zich aan 80 bezoekers presenteren met hun aanbod en activiteiten. Deelnemende organisaties waren onder andere Radius, ActiVite, Marente, Anders Lezen (voor blinden en slechtzienden). Daarnaast konden de senioren drie workshops volgen.

Grote letterboeken, luisterboeken en bibliotheek-aan-huis serviceDe bibliotheek helpt iedereen om te kunnen lezen, ook als dit op latere leeftijd mogelijk lastiger wordt. Zo is een collectie grote letterboeken en luisterboeken beschikbaar. Ook kunnen leden gebruik maken van de bibliotheek-aan-huis service als zij niet zelf naar de bibliotheek kunnen komen door ziekte of handicap, of voor een langere tijd aan huis gebonden zijn. De Bibliotheek Bollenstreek levert verder huurcollecties aan Zorginstellingen.

‘Koffie+ ochtend’ NoordwijkerhoutTijdens de zomervakantie was er zes weken lang op woensdagochtend een zogenaamde ‘Koffie+ ochtend’. Deze waren bedoeld om ouderen elkaar informeel te laten ontmoeten. Een gezellig groepje van gemiddeld 20 ouderen kwam elke week langs. Zij waarderen het dat ze voor een kopje koffie samen kunnen komen, verhalen kunnen uitwisselen en steeds verrast te worden door een ander thema. Zo was er een drukwerkdemonstratie en gaf het WNF een korte lezing ‘Hoe is het gesteld met onze aarde?’

Rouwcafé SassenheimIn 2015 is tien keer een rouwcafé georganiseerd door Stichting Welzijn Teylingen. Daar waren per keer tussen de 12 en 15 mensen aanwezig. Hierbij heeft de bibliotheek als ‘Buurtkamer’ en publieke accommodatie een faciliterende rol. In Buurtkamers kunnen buurtbewoners samen activiteiten voor elkaar organiseren. Zo is de inloopochtend op donderdag al een aantal jaren een wekelijkse activiteit van Stichting Welzijn Teylingen in de bibliotheek

de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 2015 13

Page 16: Jaarverslag 2015 · Digitale bibliotheek Iedereen die lid is van de bibliotheek heeft toegang tot het landelijke e-book-platform en kan daar duizenden e-books lenen. Vanuit de Bibliotheek

dat met 30% de Bibliotheek Bollenstreek beduidend slechter scoort dan in de benchmark (53%) op het aspect of het takenpakket voor medewerkers voldoende uitdagend en afwisselend is.

Verruiming openingstijdenIn 2013 heeft de Bibliotheek Bollenstreek nieuw vrijwilligersbeleid opgesteld. Centraal hierin is het besluit het vrijwilligersbeleid te professionaliseren en daar waar mogelijk vrijwilligers in de directe en indirecte dienstverlening in te zetten. In 2014 zijn de openingstijden met 11% verruimd door de invoering van ‘zelfbedieningsuren’ met vrijwillige gastheren en –vrouwen. In 2015 zijn het vrijwilligers-beleid en de ‘zelf-bedienings-uren’ geëvalueerd. Daarop is besloten het vrijwilligers-beleid te actualiseren en voor 2016 het model Ondersteuning in te voeren. Hierbij worden voor de directe

Zelfevaluatie certificeringIn 2012 is de Bibliotheek Bollenstreek gecertificeerd volgens de normen van de Stichting Certificering Openbare Bibliotheken. In de norm is de verplichting opgenomen dat bibliotheken na twee jaar een zelfevaluatie houden. Deze zelfevaluatie bevat aan de ene kant een terugblik op de acties naar aanleiding van de audit en is aan de andere kant een vooruitblik op wat gaat spelen en waar de bibliotheek de komende jaren de aandacht op richt. De zelfevaluatie is in 2014 onder begeleiding van ProBiblio uitgevoerd. Uit het eindrapport in 2015 blijkt dat de bibliotheek de verbeterpunten en aanbevelingen uit de audit 2012 voortvarend heeft opgepakt.

MedewerkersonderzoekIn mei 2015 is het vierjaarlijks medewerkersonderzoek (voorheen medewerkerstevredenheidsonderzoek) uitgevoerd. Meer dan 90% van de medewerkers geeft de Bibliotheek Bollenstreek als werkgever een zeven of hoger. Het gemiddelde van een 7,4 ligt wat hoger dan het gemiddelde rapportcijfer in de landelijke benchmark (7,0). Medewerkers zijn met name tevreden over ruimte voor scholing, creativiteit en nieuwe ideeën. Ook de interne communicatie is sterk verbeterd ten opzichte van het MTO in 2011. Zo’n 80% van de medewerkers vindt dat het management een duidelijke visie heeft. Medewerkers zijn positief over de duidelijkheid van de doelen en taken binnenhun pakket. Daar staat tegenover

de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 201514

Organisatie in ontwikkeling

Page 17: Jaarverslag 2015 · Digitale bibliotheek Iedereen die lid is van de bibliotheek heeft toegang tot het landelijke e-book-platform en kan daar duizenden e-books lenen. Vanuit de Bibliotheek

een kwart van de panelleden púúr voor het lenen naar de bibliotheek. Men hecht ook groot belang aan de verblijfsfunctie. Vooral rondsnuffelen, vragen kunnen stellen aan de bibliotheekmedewerkers en boeken, tijdschriften en kranten ter plekke lezen of inzien zijn belangrijk. Over deze aspecten zijn panelleden grotendeels tevreden over de dienstverlening van de Bibliotheek Bollenstreek.

Maatschappelijke waardeDit BiebPanel onderzoek is in samenwerking met de Koninklijke Bibliotheek uitgevoerd. Leden van de Bibliotheek Bollenstreek kennen de bibliotheek een grote maatschappelijke waarde toe. Ze zien die vooral op het gebied van ontspanning, inspiratie en economisch welzijn. Voor zichzelf zien de panelleden vooral waarde op het gebied van kennis vergroten, genieten van kunst en literatuur en geld besparen. In de Bollenstreek komen panelleden iets minder vaak dan in het totale BiebPanel naar de bibliotheek voor school/ studie of opleiding en heeft de bibliotheek iets minder betekenis in het vervullen van werk gerelateerde taken. Dat zou te maken kunnen hebben met het niet-stedelijk karakter van deze bibliotheek.

CommunicatieDe communicatie van de Bibliotheek Bollen streek wordt met een tevredenheidsscore van 82% over het geheel genomen positief beoordeeld. Ook de frequentie van communiceren is in orde.

dienstverlening in de bibliotheken teams geformeerd van professionele medewerkers en vrijwilligers. De ‘zelfbedieningsuren’ worden afgeschaft en in plaats daarvan wordt de bibliotheek tijdens alle openingstijden ‘Full Service’. In het vierde kwartaal is een wervingscampagne uitgevoerd, waarbij 32 vrijwilligers zich hebben aangemeld. Mede hierdoor kan de Bibliotheek Bollenstreek de openingstijden 2016 met meer dan 20 uur uitbreiden.

BiebPanelSinds 2011 neemt de Bibliotheek Bollenstreek deel aan BiebPanel, een online klantenpanel waar bibliotheekleden en –bezoekers hun

mening geven over de dienstverlening van de bibliotheek. De resultaten

van de Bibliotheek Bollenstreek worden in het onderzoek ook

afgezet ten opzichte van andere bibliotheken in het land.

De onderzoeksresultaten worden op de website

van de bibliotheek gepubliceerd. In 2015

zijn drie onderzoeken uitgevoerd.

Ontmoetings- en verblijfsfunctieUit het onderzoek blijkt dat de belangrijkste reden om naar

de bibliotheek te komen het lenen

van materialen is. Toch komt maar

de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 2015 15

Page 18: Jaarverslag 2015 · Digitale bibliotheek Iedereen die lid is van de bibliotheek heeft toegang tot het landelijke e-book-platform en kan daar duizenden e-books lenen. Vanuit de Bibliotheek

Lokale ontwikkelingen

Gemeente Lisse: Meer, Minder en AndersEen van de uitkomsten van het publieke debat ‘Meer, Minder en Anders’ dat in 2015 in de gemeente Lisse plaatsvond, is een extra bezuiniging op het bibliotheekwerk van € 35.000 in 2016. De bezuiniging komt bovenop de al eerder opgelegde ‘solidariteitskortingen’ in de periode 2011 t/m 2018 van tweemaal 5%. De Bibliotheek Bollenstreek heeft de gemeenteraad mondeling en per brief geattendeerd op een zorgelijke stapeling van bezuinigingen die cumulatief tot 2018 oplopen tot € 100.000.

Gemeente Noordwijk: Bredere dienstverlening bibliotheekNaar aanleiding van het coalitieakkoord en een werkbezoek van de gemeenteraad Noordwijk aan de bibliotheek in 2014, heeft het College van B&W de Bibliotheek Bollenstreek in 2015 verzocht om twee voorstellen te doen. Een voorstel met meerdere opties voor de uitbreiding van openingstijden en een tweede voorstel voor de verbreding van de dienstverlening van de bibliotheek. Op basis van deze voorstellen heeft het College voorstellen gedaan aan de gemeenteraad die in november 2015 zijn goedgekeurd. Hierdoor kunnen de openingstijden in 2016 met minimaal zeven uur worden uitgebreid. Daarnaast organiseert de bibliotheek onder andere verschillende voorlichtingsbijeenkomsten in het sociaal domein en wordt een TaalPunt gerealiseerd.

Gemeente Noordwijkerhout: Servicepunt De ZilkIn 2015 werd de bibliotheekvoorziening in De Zilk verzorgd door een bibliobus. Deze bibliobus van de firma Karmac bezoekt het dorp wekelijks 2,5 uur. In 2015 is de Bibliotheek Bollenstreek in gesprek gegaan met de gemeente, de Brede School De Egelantier en Kinderopvang de Palmboom om een vast Servicepunt te realiseren. Het voorstel hiervoor is positief ontvangen. Naar verwachting wordt het in september 2016 gerealiseerd.

Gemeente Oegstgeest: CultuurFabriekIn 2015 is een nieuwe impuls gegeven aan een eerdere verkenning naar een CultuurFabriek in Oegstgeest. De CultuurFabriek moet volgens een motie van de gemeenteraad een eigentijds kennis- en cultuurknooppunt worden: een ‘kloppend cultureel hart van Oegstgeest’. K&O, BplusC en de Bibliotheek Bollenstreek hebben in en na overleg met de gemeente Oegstgeest een contourennotitie opgesteld. Met steun van de gemeente is in 2015 een eerste concept schetsplan gemaakt door architectenbureau Mulder en Van Tussenbroek.

de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 201516

Page 19: Jaarverslag 2015 · Digitale bibliotheek Iedereen die lid is van de bibliotheek heeft toegang tot het landelijke e-book-platform en kan daar duizenden e-books lenen. Vanuit de Bibliotheek

raadsleden uit de vijf gemeenteraden. Hoewel inhoudelijk een succes was de opkomst met 12 afgevaardigden beperkt. Na evaluatie is besloten om de informatiebijeenkomsten in het vervolg lokaal te organiseren. Op 9 april hebben raadsleden van de gemeenteraad Lisse een werkbezoek gebracht aan de bibliotheek en op 13 oktober heeft de Bibliotheek Bollenstreek een presentatie verzorgd voor de commissie Samenleving van de gemeente Noordwijkerhout.

Gemeente Teylingen: Het Kloppend Hart WarmondGelijktijdig met de bouw van de Brede school in Warmond is de bibliotheek met steun van de gemeente Teylingen en het Fonds1818 verbouwd en heringericht als een combinatie van wijkbibliotheek en schoolbibliotheek. Daarbij is de keus gemaakt om de collectie volwassenen non-fictie uit huis te plaatsen en de bibliotheek uitsluitend te richten op jeugd- en volwassenenfictie. Met de verbouwing is zelfbediening ingevoerd. Hiermee kunnen leerlingen en docenten ook buiten openingstijden optimaal gebruik maken van de bibliotheek.

Informatiebijeenkomst gemeenteradenOp 4 maart 2015 heeft de Bibliotheek Bollenstreek een bovenlokale informatiebijeenkomst georganiseerd voor

de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 2015 17

Page 20: Jaarverslag 2015 · Digitale bibliotheek Iedereen die lid is van de bibliotheek heeft toegang tot het landelijke e-book-platform en kan daar duizenden e-books lenen. Vanuit de Bibliotheek

Raad van ToezichtDe Raad van Toezicht van de Bibliotheek Bollenstreek houdt toezicht op de organisatie, het beleid en de directie. De raad bestaat uit vijf onbezoldigde leden. De Raad van Toezicht heeft in 2015 vijf keer vergaderd.

Code Cultural Goverance Het directiereglement van Bibliotheek Bollenstreek is gebaseerd op de principes van Cultural Governance. Een van de principes hiervan is ‘Pas toe of leg uit’, en daarom vermelden wij de relevante (neven)functies van de toezichthouders en directeur/bestuurder in dit jaarverslag.

de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 201518

Feiten en cijfers

Tabel 3: Leden Raad van Toezicht per 31-12-2015

(Neven)functies Jan Kippers, voorzitter Strategisch bestuursadviseur gemeente VianenYvonne Prins-Pols, vicevoorzitter Directeur The BMO Group Lid Raad van Toezicht stichting Het DOK Oegstgeest Lid auditcommissie Lid Bestuur PCPZ Adviseur Marketing en Communicatie Stichting PresentWiarda Geelhoed, lid Jurist Ministerie van Economische ZakenFrans van der Meij, lid Adjunct-directeur basisschool De Startbaan Lid pastoraatsgroep St. Maartenparochie, locatie St. Pancratiuskerk Lid van burgerpanel Sassenheim Lid comité van aanbeveling stichting ‘de molen van Sassenheim’ Lid Klankbordgroep ouders ROC LeidenPauline Roest, lid Manager HR Lange Land Ziekenhuis Manager MD Fundis Lid beroepenveldcommissie HR Hogeschool Utrecht Lid programmaraad MD/HRD academie NVP

Page 21: Jaarverslag 2015 · Digitale bibliotheek Iedereen die lid is van de bibliotheek heeft toegang tot het landelijke e-book-platform en kan daar duizenden e-books lenen. Vanuit de Bibliotheek

en hebben twee leden zich niet herkiesbaar gesteld. Zonder verkiezingen konden twee nieuwe leden worden aangesteld. Per 31-12-2015 bestaat de OR uit vier leden:Aria Wijntjes voorzitter ORHermine Meisner secretaris ORKatja Terpstra lid ORPetra Ultee, lid OR

Personeel

FormatieOp 31 december 2015 had de Bibliotheek Bollenstreek 59 medewerkers in dienst met een formatie van 917,25 uur per week (26 fte). De gemiddelde leeftijd van de medewerkers is 45 jaar. Exclusief opruimscholieren is de gemiddelde leeftijd 51 jaar.

Managementteam Het managementteam bestaat per 31-12-2015 uit drie leden:Hans Portengen directeur-bestuurderJeanine Deckers manager BackOffice bibliothecairAnnemieke Hermsen manager FrontOffice

De nevenfuncties van Hans Portengen als directeur-bestuurder zijn per 31 december:Onbezoldigd lid dagelijks bestuur van de Stichting Bibliothekenoverleg Zuid-Holland (BOZH);

OndernemingsraadDe Bibliotheek Bollenstreek heeft met meer dan 50 medewerkers een ondernemingsraad. In juli 2015 was de zittingstermijn van de OR verlopen

de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 2015 19

Tabel 4: vrijwilligers per 31-12-2015 Gastvrouw Additionele Voorlees- Taalcoaches Raad van Totaal gastheer activiteiten Express Toezicht frontoffice

Lisse 11 7 18Noordwijk 12 19 31Noordwijkerhout 8 7 15Oegstgeest 15 5 20Sassenheim 10 8 18Voorhout 10 5 15Warmond 14 2 16Bollenstreek 13 20 5 38

Totaal 80 53 13 20 5 171

Page 22: Jaarverslag 2015 · Digitale bibliotheek Iedereen die lid is van de bibliotheek heeft toegang tot het landelijke e-book-platform en kan daar duizenden e-books lenen. Vanuit de Bibliotheek

de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 201520

Tabel 5: formatie 31-12-2015Organisatieonderdeel Formatie Formatie Formatie Formatie % Formatie 2012 2013 2014 2015 2015 Lisse 130,50 129,50 128,00 129,50Noordwijk 132,50 125,50 108,00 108,00 Noordwijkerhout 105,00 96,25 96,25 96,25 Oegstgeest 144,00 134,00 108,00 108,00 Sassenheim 119,00 123,75 123,75 118,75 Voorhout 91,00 24,25 24,25 24,25 Warmond 15,00 16,00 15,00 15,00 Bovenlokaal frontoffice * n.v.t. 94,00 68,00 60,00 FrontOffice totaal 737,00 743,25 671,25 659,75 71%Bovenlokaal backoffice * * 313,00 241,00 246,00 270,50 29% Totale formatie 1.050,00 984,25 917,25 930,25 100% Aantal Fte 29,17 27,3 25,5 25,8 Aantal medewerkers 54 60 59 57* Inclusief drie invalkrachten met en min-max contract à 4 uur p/w

**Inclusief extern gefinancierde projectformatie voor de projecten Taalcoach, Taalhuis en de VoorleesExpress.

Tabel 6: verdeling formatie per 31-12-2015 Mannen Vrouwen Totaal ‘15 Percentage 15 t/m 24 jaar 1 9 10 17,5%25 t/m 34 jaar 3 3 5,3% 35 t/m 44 jaar 5 5 8,8%45 t/m 54 jaar 1 19 20 35,1%55 t/m 64 jaar 19 19 33,3%Totaal 2 55 57 100%

ZiekteverzuimIn 2015 bedroeg het ziekteverzuim binnen de Bibliotheek Bollenstreek 1,01%. De meldingsfrequentie is 0,72.

Tabel 7: ziekteverzuim 2010 2011 2012 2013 2014 2015Ziekteverzuim 3,84% 5,70% 4,29% 3,91% 1,73% 1.01%Meldingsfrequentie 0,91 1,12 0,96 0,98 0,80 0,72

De daling in het ziekteverzuim in 2014 is veroorzaakt door de uitstroom na het tweede jaar ziekteverlof.

Page 23: Jaarverslag 2015 · Digitale bibliotheek Iedereen die lid is van de bibliotheek heeft toegang tot het landelijke e-book-platform en kan daar duizenden e-books lenen. Vanuit de Bibliotheek

Jaarcijfers 2015

Uitleningen

Lisse Noordwijk N’wijkerhout Oegstgeest 2015 2014 2015 2014 2015 2014 2015 2014

Volwassen fictie 62.399 66.555 54.527 57.307 32.568 34.528 48.949 51.066Volwassen non-fictie 13.493 15.299 18.338 19.327 8.504 8.999 17.130 17.578Jeugd fictie 65.195 69.763 63.166 63.263 37.037 35.808 74.839 75.970Jeugd non-fictie 11.567 11.709 10.854 11.672 5.979 5.424 11.951 11.633Tijdschriften 8.863 8.644 8.389 8.953 7.532 7.990 8.979 9.041Audio visuele materialen 2.264 2.630 2.325 2.720 1.535 1.763 3.796 3.986Overig 653 727 675 746 271 314 737 795Totaal uitleningen 164.434 175.327 158.274 163.988 93.426 94.826 166.381 170.069 uitl.t.o.v. voorgaand jaar -6,2% -2,4% -3,5% -10,0% -1,5% -4,2% -2,2% -7,8%Uitleningen per lid 32 33 31 31 30 30 26 27Uitleningen Bibliobus 3.643 3.796 Sassenheim Voorhout Warmond Totaal 2015 2014 2015 2014 2015 2014 2015 2014

Volwassen fictie 47.341 50.962 8.153 8.484 4.880 5.747 258.817 274.649Volwassen non-fictie 11.625 12.395 1.200 1.078 533 1.190 70.823 75.866Jeugd fictie 57.094 59.573 38.015 41.846 7.435 9.255 342.781 355.478Jeugd non-fictie 8.625 9.322 4.798 5.747 831 1.300 54.605 56.807Tijdschriften 8.743 8.187 2.934 2.942 1.271 1.484 46.711 47.241Audio visuele materialen 2.013 2.089 168 137 297 498 12.398 13.823Overig 562 555 264 294 149 218 3.311 3.649Totaal uitleningen 136.003 143.083 55.532 60.528 15.396 19.692 789.446 827.513 uitl.t.o.v. voorgaand jaar -4,9% -1,3% -8,3% 1,5% -21,8% -13,2% -4,6% -7,3%Uitleningen per lid 36 38 21 21 25 31 29 30 Uitleningen bibliobus 3.643 3.796Uitleningen E-books 12.555 7.111

de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 2015 21

Page 24: Jaarverslag 2015 · Digitale bibliotheek Iedereen die lid is van de bibliotheek heeft toegang tot het landelijke e-book-platform en kan daar duizenden e-books lenen. Vanuit de Bibliotheek

Leden en bezoekers

Lisse Noordwijk N’wijkerhout Oegstgeest 2015 2014 2015 2014 2015 2014 2015 2014

Leden t/m 15 jaar 2.742 2.772 2.691 2.722 1.531 1.464 3.402 3.313Leden 16 t/m 17 jaar 182 199 165 164 107 107 212 209leden 18 t/m 64 1.564 1.649 1.509 1.598 992 1.087 1.682 1.802 Leden 65+ 683 689 704 704 446 428 932 915Instellingslidmaat-schappen/overig 33 40 33 36 50 35 51 38Totaal leden 5.204 5.349 5.102 5.224 3.126 3.121 6.279 6.277

Leden t.o.v. voorgaand jaar -2,7% -3,2% -2,3% -10,3% 0,2% -2,0% 0,0% 0,4%Aantal inwoners * 22.603 22.545 25.762 25.599 16.140 16.066 23.223 22.993Percentage leden/inw. 23% 24% 20% 20% 19% 19% 27% 27% Leden bibliobus De Zilk 176 189 Openingsuren 32,0 32,0 23,0 23,0 25,5 25,5 28,0 28,0Openingsuren zondag Lisse ** 36,0 36,0 Aantal fysieke bezoekers 76.100 79.000 67.600 66.400 52.750 54.000 99.550 100.700Percentage fysieke bezoekers t.o.v. voorgaand jaar -3,7% -1,5% 1,8% -8,4% -2,3% -3,0% -1,1% -6,6%

de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 201522

Page 25: Jaarverslag 2015 · Digitale bibliotheek Iedereen die lid is van de bibliotheek heeft toegang tot het landelijke e-book-platform en kan daar duizenden e-books lenen. Vanuit de Bibliotheek

Leden en bezoekers Sassenheim Voorhout Warmond Totaal 2015 2014 2015 2014 2015 2014 2015 2014

Leden t/m 15 jaar 1.904 1.926 1.762 1.878 326 341 14.358 14.416Leden 16 t/m 17 jaar 115 122 75 82 17 20 873 903leden 18 t/m 64 1.165 1.223 631 702 157 170 7.700 8.231Leden 65+ 527 507 158 172 95 103 3.545 3.518Instellingslidmaat-schappen/overig 22 23 23 23 9 9 221 204Totaal leden 3.733 3.801 2.649 2.857 604 643 26.697 27.272

Leden t.o.v. voorgaand jaar -1,8% -4,8% -7,3% -13,6% -6,1% -7,6% -2,1% -5,6%Aantal inwoners * 15.577 15.540 15.466 15.238 4.970 4.850 123.741 122.831Percentage leden/inw. 24% 24% 17% 19% 12% 13% 22% 22%Leden bibliobus De Zilk 176 189Webaccounts e-books 1.940 1.059Openingsuren 24,0 24,0 16,0 16,0 13,5 13,5 162,0 162,0Incl. zondag Lisse ** 166,0 166,0Aantal fysieke bezoekers 64.800 61.300 26.950 30.450 13.050 13.600 400.800 405.450percentage fysieke bezoekers t.o.v. voorgaand jaar 5,7% -0,7% -11,5% 34,1% -4,0% -5,5% -1,1% -2,3%Aantal bezoekers website 210.450 184.766 Totaal bezoekers 611.250 590.216Percentage alle bezoekerst.o.v. voorgaand jaar 3,6% 1,6% * Bron: CBS 2016 (Aantal inwoners per wijk in Teylingen is geschat)

**zondagsopening Lisse: 5 januari - 30 maart en 5 oktober - 31 december

de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 2015 23

Page 26: Jaarverslag 2015 · Digitale bibliotheek Iedereen die lid is van de bibliotheek heeft toegang tot het landelijke e-book-platform en kan daar duizenden e-books lenen. Vanuit de Bibliotheek

de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 2015

Omvang collecties

Lisse Noordwijk N’wijkerhout Oegstgeest 2015 2014 2015 2014 2015 2014 2015 2014

Volwassen fictie 11.428 12.214 13.805 13.826 9.337 9.870 11.331 11.352Volwassen non-fictie 5.476 6.702 7.737 7.467 3.266 4.577 6.700 6.790Jeugd fictie 11.495 12.403 14.363 13.259 9.799 10.296 12.472 11.892Jeugd non-fictie 4.323 4.480 4.441 4.176 2.929 3.311 4.295 4.414Audio visuele materialen 1.296 1.318 1.616 1.494 978 1.060 1.121 979Overig 87 90 81 55 41 38 87 83Totaal 34.105 37.207 42.043 40.277 26.350 29.152 36.006 35.510 Coll. t.o.v. voorgaand jaar -8,3% -3,1% 4,4% -2,0% -9,6% -3,9% 1,4% 0,4%Media per inw. 1,5 1,7 1,6 1,6 1,6 1,8 1,6 1,5 Sassenheim Voorhout Warmond Totaal 2015 2014 2015 2014 2015 2014 2015 2014

Volwassen fictie 11.620 11.593 1.340 1.555 2.020 3.205 60.881 63.615Volwassen non-fictie 5.304 6.091 223 233 224 958 28.930 32.818Jeugd fictie 12.121 11.901 9.817 9.667 4.285 4.133 74.352 73.551Jeugd non-fictie 3.668 3.679 2.636 2.507 1.134 1.749 23.426 24.316Audio visuele materialen 1.118 1.190 12 10 179 384 6.320 6.435Overig 63 50 34 30 30 31 423 377Totaal 33.894 34.504 14.062 14.002 7.872 10.460 194.332 201.112 Coll. t.o.v. voorgaand jaar -1,8% 1,8% 0,4% -0,2% -24,7% -25,3% -3,4% -2,9%Media per inw. 2,2 2,2 0,9 0,9 1,6 2,2 1,6 1,6

24

Page 27: Jaarverslag 2015 · Digitale bibliotheek Iedereen die lid is van de bibliotheek heeft toegang tot het landelijke e-book-platform en kan daar duizenden e-books lenen. Vanuit de Bibliotheek

Activiteiten 2015

de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 2015 25

Acti

vite

iten

in ja

nuar

i Lo

cati

e Aa

nvul

lend

e ge

geve

nsiP

ad ve

rvol

gcur

sus

Oegs

tgee

st

Zes b

ijeen

kom

sten

waa

rin ve

le m

ogel

ijkhe

den

van

de iP

ad w

orde

n

aang

elee

rd d

oor D

eNico

le.

Boek

aan

hui

s die

nst b

ijeen

kom

st

Noor

dwijk

In

form

atie

och

tend

voor

geï

nter

esse

erde

n va

n de

BAH

-die

nst.

Boer

Bor

is ga

at n

aar z

ee

Alle

vest

igin

gen

Voor

leze

n.Co

mpu

terw

ijs

Lisse

Vo

or m

ense

n di

e m

oeite

heb

ben

met

leze

n en

/of s

chrij

ven

en d

ie

ge

brui

k w

illen

lere

n m

aken

van

inte

rnet

.M

aand

van

de S

pirit

ualit

eit

Lisse

M

anda

late

kene

n vo

or jo

ng e

n ou

d.Da

rwin

s Pee

psho

w

Noor

dwijk

, Jan

Ver

wey

Le

zing

Men

no S

chilt

huiz

en, e

volu

tiebi

oloo

g en

ond

erzo

eker

bij

Natu

urce

ntru

m

Natu

ralis

ove

r zijn

boe

k.St

oelm

assa

ge

Noor

dwijk

Do

or Ed

win

Hor

nung

.Ge

zond

heid

sbeu

rs Te

ylin

gen

Sass

enhe

im

Een

kijk

je in

de

keuk

en va

n pr

aktij

ken

en o

rgan

isatie

s die

wer

kzaa

m

zi

jn o

p he

t geb

ied

van

gezo

ndhe

id in

de

ruim

ste

zin

van

het w

oord

.De

ster

ren

van

verb

eeld

ing

Oe

gstg

eest

Le

zing

van

Prof

. Dr. H

arm

Hab

ing,

i.s.m

. K&

O en

de

Rijn

land

seto

t inz

icht

boek

hand

el.

Curs

us O

pen

boek

Oe

gstg

eest

Op

leid

ing

tot l

eesc

oörd

inat

or, b

este

md

voor

leer

krac

hten

uit

het

pr

imai

r ond

erw

ijs.

Optr

eden

met

verh

alen

en

Lis

se

Stic

htin

g KR

EDA

onde

rste

unt P

olen

in d

e om

gevi

ng va

n de

Bol

lens

tree

k. he

rinne

ringe

n ov

er P

olen

Na a

floop

is e

r gel

egen

heid

tot n

apra

ten

onde

r het

gen

ot va

n Po

olse

(zel

fgeb

akke

n) ta

art.

Boer

derij

en e

n ha

ar b

ewon

ers

Voor

hout

Ee

rste

Lezi

ng o

ver O

ud V

oorh

out.

Ingr

id La

ngev

eld

over

boe

rder

ijen

en

haar

bew

oner

s in

Voor

hout

en

omge

ving

.Na

tiona

le V

oorle

esda

gen

Alle

vest

igin

gen

‘Boe

r Bor

is ga

at n

aar z

ee’ v

an Te

d va

n Lie

shou

t is h

et p

rent

enbo

ek va

n

het j

aar.

Natio

nale

Voo

rlees

dage

n Fe

stiv

al

Noor

dwijk

In

spira

tieav

ond

spec

iaal

voor

leid

ster

s van

PSZ

, KDV

en

leer

krac

hten

van

gr

oep

1,2.

Page 28: Jaarverslag 2015 · Digitale bibliotheek Iedereen die lid is van de bibliotheek heeft toegang tot het landelijke e-book-platform en kan daar duizenden e-books lenen. Vanuit de Bibliotheek

de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 201526

Natio

nale

Voo

rlees

dage

n No

ordw

ijk

Op a

lle d

agen

ged

uren

de d

e ca

mpa

gne

wor

dt e

r op

verr

asse

nde

en

m

inde

r ver

rass

ende

pla

atse

n in

Noo

rdw

ijk vo

orge

leze

n.

Natio

nale

Voo

rlees

dage

n:

War

mon

d, Li

sse,

Oegs

tgee

st,

Inte

ract

ieve

en

bew

eegl

ijke

voor

stel

ling

een

over

een

jong

e bo

erin

,

Zwem

men

in ze

e No

ordw

ijker

hout

, Noo

rdw

ijk,

door

Elli

s Bel

l.

Vo

orho

ut, S

asse

nhei

m

Muz

ikal

e w

orks

hop

Sass

enhe

im

Muz

iekf

abrie

k Tey

linge

n ga

at m

et d

e ki

nder

en, n

et a

ls Bo

er B

oris,

hun

koffe

r inp

akke

n om

sam

en o

p re

is te

gaa

n, ze

zulle

n ui

tkom

en b

ij de

zee,

sam

en m

et d

e bo

erde

rijdi

eren

en

nog

veel

mee

r…. V

oor p

eute

rs

va

naf 2

jaar

en

hun

(gro

ot)o

uder

s.Vo

orle

eson

tbijt

W

arm

ond

Een

boer

enpi

ckni

ck vo

or p

eute

rs e

n kl

eute

rs sa

men

met

Boe

r Bor

is.

Acti

vite

iten

in f

ebru

ari

Loca

tie

Aanv

ulle

nde

gege

vens

Afslu

iting

van

het l

eesp

rogr

amm

a Al

le ve

stig

inge

nEl

lis B

ell

No

ordw

ijk

Voor

stel

ling

Ellis

Bel

l.‘M

enee

r Hei

neke

n, h

et is

voor

bij’

Lisse

Na

ar a

anle

idin

g va

n zi

jn b

oek,

geef

t Ger

t van

Bee

k ee

n be

schr

ijvin

g va

n

de b

loed

stol

lend

e on

tvoe

rings

zaak

en

de u

iters

t spa

nnen

de p

erio

de d

ie

vo

lgde

op

de b

evrij

ding

vanu

it he

t per

spec

tief v

an d

e Am

ster

dam

se

re

cher

che.

Aan

de h

and

van

unie

k be

eldm

ater

iaal

.Le

kker

Vie

s!

Alle

vest

igin

gen

Voor

leze

n.W

NF R

egio

team

Mee

r Lis

se

Natu

urle

s doo

r het

WN

F Reg

iote

am M

eer e

n Bo

llens

tree

k ov

er d

een

Bol

lens

tree

k

jagu

ar e

n ‘p

last

ic so

ep’. V

oor k

inde

ren

van

8 to

t 12 j

aar.

Rouw

- en

verli

esca

Sass

enhe

im

Them

a: ‘O

ver-L

even

’: als

het z

orge

n op

houd

t.Ki

nd e

n ec

htsc

heid

ing

Noor

dwijk

Le

zing

doo

r Jac

quel

ine

van

der Z

alm

.Va

lent

ijn

Noor

dwijk

Be

zoek

ers i

n Va

lent

ijnss

fere

n m

et e

en sp

ecia

le V

alen

tijns

boom

.De

scha

al va

n Oe

gstg

eest

Oe

gstg

eest

Dr

s. Ja

sper

de

Brui

n, Le

ctur

er A

rcha

eolo

gica

l Pra

ctic

es a

nd P

rovi

ncia

l

Rom

an A

rcha

eolo

gy U

nive

rsite

it va

n Le

iden

ove

r de

scha

al. I.

s.m.

Ve

reni

ging

Oud

Oeg

stge

est.

Page 29: Jaarverslag 2015 · Digitale bibliotheek Iedereen die lid is van de bibliotheek heeft toegang tot het landelijke e-book-platform en kan daar duizenden e-books lenen. Vanuit de Bibliotheek

de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 2015 27

Acti

vite

iten

in m

aart

Lo

cati

e Aa

nvul

lend

e ge

geve

nsNo

ordw

ijks j

aar v

an h

et vo

orle

zen

Noor

dwijk

In

maa

rt le

zen

oma’

s voo

r, i.s.

m. b

oekh

ande

l van

der

Mee

r.Ki

kker

10da

agse

Al

le ve

stig

inge

n Vo

orle

zen.

Taal

café

Lisse

Vo

or a

lle m

ense

n di

e be

ter N

eder

land

s will

en le

ren

spre

ken,

maa

r ook

voor

men

sen

die

het l

euk

vind

en o

m in

cont

act t

e ko

men

met

men

sen

ui

t and

ere

cultu

ren

en ze

te o

ntm

oete

n.Bo

llenb

oere

n en

kne

chte

n Vo

orho

ut

Twee

de le

zing

ove

r Oud

Voo

rhou

t.Bo

eken

wee

k 20

15 -

Waa

nzin

Te g

ek vo

or w

oord

en: o

nze

liter

atuu

r zit

vol m

et fa

scin

eren

de

ho

ofdp

erso

nen

die

afw

ijken

van

de n

orm

of d

ie to

t waa

nzin

wor

den

ge

drev

en o

f daa

dwer

kelij

k lij

den

aan

het l

even

. Co

ntra

punt

& G

oldb

ergv

aria

ties

Koet

shui

s, Ka

stee

l Co

ncer

tlezi

ng d

oor A

nna

Enqu

ist e

n Iv

o Ja

nsse

n.

Keuk

enho

f Liss

e Va

ndaa

g ko

op ik

alle

kle

uren

No

ordw

ijk

Karin

Ane

ma

over

haa

r boe

k. Zi

j ver

telt

het v

erha

al va

n Tw

an, e

en to

t

schi

zofr

een

best

empe

lde

man

, die

zijn

leve

n na

een

lang

e ps

ycho

tisch

e

perio

de w

eer o

p de

rails

krij

gt.

E-bo

oks i

n de

bib

lioth

eek

Sass

enhe

im

Info

rmat

ieoc

hten

d ov

er h

et le

nen

van

e-bo

oks.

WN

F nat

uurle

s No

ordw

ijker

hout

Na

tuur

les d

oor h

et W

NF R

egio

team

Mee

r en

Bolle

nstr

eek

over

de

ja

guar

en

‘pla

stic

soep

’. Voo

r kin

dere

n va

n 8

tot 1

2 jaa

r.Bo

ekSt

art O

uder

bije

enko

mst

No

ordw

ijker

hout

Sp

ecia

al vo

or B

oekS

tart

oud

ers,

i.s.m

. CJG

. Fa

mili

evoo

rste

lling

‘Loe

t Moe

t’ No

ordw

ijk

Loet

zing

t, da

nst e

n sp

eelt

het l

iefs

t de

hele

dag

. Maa

r dat

kan

niet

,

wan

t ze

moe

t van

alle

s. “Ik

doe

alle

en n

og w

at ik

zelf

wil!

” Dan

kom

t

gekk

e Tan

te To

os la

ngs e

n m

ist Lo

et o

peen

s haa

r vad

er e

n m

oede

r.

Moe

t ze

haar

slaa

pkam

er w

eer v

erla

ten?

Wer

kbes

prek

ing

kuns

t Lis

se

Kuns

tena

ar Li

sbet

h Ve

illat

gee

ft fe

edba

ck o

p aa

nged

rage

n w

erk.

Page 30: Jaarverslag 2015 · Digitale bibliotheek Iedereen die lid is van de bibliotheek heeft toegang tot het landelijke e-book-platform en kan daar duizenden e-books lenen. Vanuit de Bibliotheek

de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 201528

Acti

vite

iten

in a

pril

Lo

cati

e Aa

nvul

lend

e ge

geve

nsKi

kker

in je

bil!

Al

le ve

stig

inge

n Vo

orle

zen.

Noor

dwijk

s jaa

r van

het

voor

leze

n:

Noor

dwijk

In

apr

il le

zen

voor

leze

rs m

et e

en b

ijzon

der b

eroe

p vo

or, i.

s.m.

‘Ber

oepe

n’ le

zen

voor

boek

hand

el va

n de

r Mee

r.Bo

erha

ave

en h

et B

oerh

aave

huis

Voor

hout

De

rde

lezi

ng o

ver O

ud V

oorh

out,

door

Arie

Dw

arsw

aard

.E-

book

Wor

ksho

p Lis

se

Info

rmat

ieoc

hten

d ov

er h

et le

nen

van

e-bo

oks v

ia d

e bi

blio

thee

k.Ro

uwca

fé: U

it je

rouw

met

Sa

ssen

heim

‘Id

eeën

mar

kt’ o

m ro

uw te

verw

erke

n, d

enk

aan:

schr

ijven

, wan

dele

n,

crea

tivite

it

foto

graf

eren

, wer

ken

met

spek

stee

n en

, yog

a.Vl

ieg

op d

ikke

bro

mvl

ieg

Lisse

M

aak

kenn

is m

et e

en u

iters

t ver

vele

nde

brom

vlie

g di

e vo

or ve

el p

anie

k

en o

nrus

t zor

gt. E

en m

eedo

evoo

rste

lling

met

een

leve

nsgr

oot b

oek

als

de

cor. T

heat

er V

an S

ante

n na

ar h

et p

rent

enbo

ek va

n Lo

es R

ipha

gen

vo

or k

inde

ren

van

4 t/

m 8

jaar

.Ik

kom

teru

g Bu

urtk

erk,

Noor

dwijk

Ad

riaan

van

Dis o

ver z

ijn b

oek,

i.s.m

. boe

khan

del v

an d

er M

eer.

Laur

a St

arin

k

Oegs

tgee

st

Door

Oos

t-Eur

opa,

een

act

uele

reis

door

Letla

nd, P

olen

en

Oekr

aïne

i.s.m

. Rijn

land

se b

oekh

ande

l.Ge

schi

eden

is va

n de

blo

embo

llen

Noor

dwijk

erho

ut

Lezi

ng d

oor S

ticht

ing

Noor

dwijk

erho

ut V

an To

en.

Hoe

zou

het z

ijn a

ls he

t (m

is)lu

kt?

Noor

dwijk

W

orks

hop

over

faal

angs

t en

hoe

je k

ind(

eren

) met

faal

angs

t beg

elei

dt.

Do

or K

ind

en K

unst

wer

kt.

Acti

vite

iten

in m

ei

Loca

tie

Aanv

ulle

nde

gege

vens

Zeer

over

s!

Alle

vest

igin

gen

Voor

leze

n.

Ontd

ek-,

doe

- en

ontm

oetin

gsm

arkt

Oe

gstg

eest

In

form

atie

mar

kt vo

or 55

plu

sser

s en

man

telzo

rger

s in

Oegs

tgee

st.

Teru

g in

de

tijd

Noor

dwijk

erho

ut

(Gro

ot)o

uder

en

kind

bek

ijken

en

prob

eren

de

type

mac

hine

,

tove

rlant

aarn

en

Pola

roid

cam

era.

De K

euke

nhof

Vo

orho

ut

Vier

de le

zing

ove

r Oud

Voo

rhou

t. De

blo

emen

tent

oons

telli

ng

Ke

uken

hof i

s al 6

6 ja

ar e

en to

erist

ische

trek

plei

ster

van

form

aat.

Ar

ie D

war

swaa

rd ve

rtel

t u o

ver d

e ge

schi

eden

is va

n di

t len

tepa

rk.

Page 31: Jaarverslag 2015 · Digitale bibliotheek Iedereen die lid is van de bibliotheek heeft toegang tot het landelijke e-book-platform en kan daar duizenden e-books lenen. Vanuit de Bibliotheek

de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 2015 29

Boek

star

t

Noor

dwijk

M

uzie

k op

scho

ot d

oor P

etra

Was

sena

ar va

n de

Tove

rflui

t.Kl

eur i

n je

inte

rieur

No

ordw

ijk

Aan

de sl

ag m

et e

en m

oodb

oard

, wor

ksho

p do

or Li

sett

e Bo

on V

erhe

ijen.

Info

rmat

iebi

jeen

kom

st S

enia

No

ordw

ijker

hout

St

artb

ijeen

kom

st vo

or h

et o

pzet

ten

van

een

Seni

a Le

esgr

oep.

Wee

k va

n he

t lui

ster

boek

Het L

uist

erge

sche

nk 20

15 w

as g

esch

reve

n en

gel

ezen

doo

r Hug

o Bo

rst.

Rose

Oegs

tgee

st

Rosit

a St

eenb

eek

over

haa

r boe

k, i.s

.m. R

ijnla

ndse

Boe

khan

del.

Astr

olog

isch

leer

verm

ogen

Oe

gstg

eest

Ci

lia V

isser

s ove

r het

feno

mee

n.

Acti

vite

iten

in j

uni

Loca

tie

Aanv

ulle

nde

gege

vens

Maa

nd va

n he

t spa

nnen

de b

oek

Alle

vest

igin

gen

Them

a: S

pann

ende

zake

n - p

oliti

ever

hale

n in

boe

ken.

Feit

en fi

ctie

in th

rille

rs

Noor

dwijk

Ex

pert

s van

pol

itie

en a

uteu

rs g

aan

op zo

ek n

aar h

et sp

anni

ngsv

eld

tu

ssen

Feit

en Fi

ctie

in (p

oliti

e)th

rille

rs. S

cène

s uit

span

nend

e bo

eken

wor

den

aan

een

anal

yse

onde

rwor

pen

door

ech

te re

cher

cheu

rs e

n

thril

lera

uteu

rs. M

et in

tera

ctie

vanu

it pu

blie

k.St

out…

Alle

vest

igin

gen

Voor

leze

n.Jo

rdan

ië: m

eer d

an P

etra

, Wad

i Rum

, Lis

se

Arab

ist e

n re

isjou

rnal

ist M

arië

tte

van

Beek

vert

elt o

ver J

orda

nië.

Jera

sh e

n de

Dod

e Ze

e. Ta

alca

Lis

se

Voor

alle

men

sen

die

bete

r Ned

erla

nds w

illen

lere

n sp

reke

n, m

aar o

ok

vo

or m

ense

n di

e he

t leu

k vi

nden

om

in co

ntac

t te

kom

en m

et m

ense

n

uit a

nder

e cu

lture

n en

ze te

ont

moe

ten.

Feit

& Fi

ctie

tour

nee

Noor

dwijk

Th

rille

rsch

rijve

r Elv

in P

ost e

n Er

ik va

n Ri

jssel

t en

expe

rt p

oliti

e bi

j

Flik

ken

Maa

stric

ht g

aan

met

elk

aar i

n ge

spre

k.Fe

est i

n Bi

blio

thee

k Sa

ssen

heim

Sa

ssen

heim

De

bib

lioth

eek

best

aat 3

5 jaa

r! Fe

est v

oor d

e be

zoek

ers.

Rouw

café

Sa

ssen

heim

Th

ema:

‘Kin

d en

rouw

’. Lia

van

Beek

ove

r haa

r boe

k ‘Ge

brok

en g

eluk

’:

over

verli

es in

een

gez

in o

f op

scho

ol.

Pop-

up le

eskr

ing

Lisse

Lis

se

Eenm

alig

, gez

amen

lijk

besp

reke

n va

n ee

n bo

ek: Z

onda

gsge

ld va

n

Phili

p Sn

ijder

. Ge

bare

nlie

djes

No

ordw

ijker

hout

El

lis B

ell k

omt v

oorle

zen

met

vert

elpl

aten

en

gebr

uikt

daa

rbij

ge

bare

nlie

djes

.

Page 32: Jaarverslag 2015 · Digitale bibliotheek Iedereen die lid is van de bibliotheek heeft toegang tot het landelijke e-book-platform en kan daar duizenden e-books lenen. Vanuit de Bibliotheek

de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 201530

Boek

star

t

Sass

enhe

im

Voor

oud

ers e

n ba

by’s

uit T

eylin

gen.

W

ie k

ijkt e

r mee

ove

r uw

scho

uder

? No

ordw

ijk

Edo

Post

ma

over

priv

acy e

n ve

iligh

eid

op h

et in

tern

et.

Natio

nale

Tuin

ontw

erpd

ag

Lisse

, Noo

rdw

ijk

Spre

ekuu

r met

tuin

arch

itect

.

No

ordw

ijker

hout

,

Oe

gstg

eest

, Sas

senh

eim

Bo

ekst

art

Lis

se

Voor

leze

n m

aakt

bab

y’s sl

imm

er : h

oe le

es je

aan

hee

l jon

ge b

aby’s

voor

.

Acti

vite

iten

in ju

li en

aug

ustu

s Lo

cati

e Aa

nvul

lend

e ge

geve

ns

Lis

se, N

oord

wijk

Vo

orle

zen.

Koffi

e+

No

ordw

ijker

hout

Ie

dere

don

derd

agoc

hten

d tij

dens

de

zom

erva

kant

ie e

en ko

ffieo

chte

nd

m

et st

eeds

een

and

ere

activ

iteit:

Roe

l Opb

roek

vert

elt n

amen

s het

WN

F ove

r hoe

het

met

onz

e Aa

rde

gest

eld

is, Te

kene

n vo

or vo

lwas

sene

n,

He

t Kon

inkl

ijk H

uis,

Liedj

es ro

ndom

het

them

a ‘Ne

derla

nd’ m

et R

osal

ie

Kr

ijger

, Spe

lletje

s (Sc

rabb

le, R

umm

ikub

, Yah

tzee

), Dru

kwer

k de

mon

-

stra

tie d

oor J

elle

Ver

dijk

.Vo

orle

zen

en k

nuts

elen

No

ordw

ijker

hout

Ie

dere

din

sdag

tijd

ens d

e zo

mer

vaka

ntie

een

and

er th

ema:

Plaa

tjes k

ijken

, Blo

emet

jes,

Nerg

ens p

laat

jes,

Dino

’s, S

tran

d en

Ben

je o

ok w

el e

ens i

ets k

wijt

?Vo

orle

zen

en k

nuts

elen

No

ordw

ijk

Iede

re w

oens

dag

tijde

ns d

e zo

mer

vaka

ntie

.Vo

orle

zen

Lis

se, N

oord

wijk

Acti

vite

iten

in se

ptem

ber

Loca

tie

Aanv

ulle

nde

gege

vens

Bolle

nstr

eek

Beto

gen

Oegs

tgee

st, L

isse,

Noor

dwijk

, In

spire

rend

e on

tmoe

tinge

n m

et sp

raak

mak

ende

spre

kers

: Mar

k M

iera

s,

No

ordw

ijker

hout

Jo

ke J.

Herm

sen,

Bas

Har

ing

en Fi

k M

eije

r. Te

rug

van

vaka

ntie

Al

le ve

stig

inge

n Vo

orle

zen.

iPad

beg

inne

rscu

rsus

Lis

se

Zes b

ijeen

kom

sten

waa

rin ve

le m

ogel

ijkhe

den

van

de iP

ad w

orde

n

aang

elee

rd d

oor D

eNico

le.

Page 33: Jaarverslag 2015 · Digitale bibliotheek Iedereen die lid is van de bibliotheek heeft toegang tot het landelijke e-book-platform en kan daar duizenden e-books lenen. Vanuit de Bibliotheek

de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 2015 31

Mon

umen

ten

in S

asse

nhei

m

Sass

enhe

im

Diap

rese

ntat

ie o

ver b

eken

de e

n on

beke

nde

mon

umen

ten

in

Sa

ssen

heim

, doo

r Stic

htin

g Ou

d Sa

ssen

heim

.Oe

gstg

eest

er D

icte

e Oe

gstg

eest

Tw

eede

Editi

e va

n he

t Oeg

stge

este

r Dic

tee

n.a.v

. de W

erel

d

Alfa

betis

erin

gs da

g, o

pbre

ngst

voor

de V

oorle

esEx

pres

s, i.s

.m. R

otar

yclu

b

Oegs

tgee

st e

n de

Oeg

stge

este

r Cou

rant

.De

Atla

ntik

wal

l No

ordw

ijk

Lezi

ng d

oor P

aul H

arff.

Prog

ram

ma

proe

verij

voor

Lis

se, O

egst

gees

t Ke

nnism

akin

g m

et h

et n

ieuw

e pr

imai

r ond

erw

ijsaa

nbod

van

dedo

cent

en p

rimai

r ond

erw

ijs

bi

blio

thee

k.Bo

ekbi

nden

voor

kin

dere

n Sa

ssen

heim

W

orks

hop

in h

et ka

der v

an O

pen

Mon

umen

tdag

.Ku

nst v

oor K

idz

Voor

hout

Ku

nste

nare

s Mac

htel

t IJd

o du

ikt m

et k

inde

ren

vana

f 7 ja

ar in

het

wer

k

van

een

schi

lder

: Pic

asso

. Ha

al m

eer u

it de

bie

b Sa

ssen

heim

Vr

agen

ove

r cat

alog

us, b

ieb

aan

huis,

dig

itale

bro

nnen

en

mee

r sta

an

ce

ntra

al.

Boek

enle

gger

mak

en

Noor

dwijk

erho

ut

Wor

ksho

p on

der b

egel

eidi

ng va

n Ri

an H

ooge

nboo

m (S

toffi

g St

el).

iPad

beg

inne

rscu

rsus

No

ordw

ijk

Zes b

ijeen

kom

sten

waa

rin ve

le m

ogel

ijkhe

den

van

de iP

ad w

orde

n

aang

elee

rd d

oor D

eNico

le.

Netw

erkb

ijeen

kom

st

Noor

dwijk

Bi

jeen

kom

st vo

or a

lle le

esco

ördi

nato

ren

uit h

et w

erkg

ebie

d.An

droi

d be

ginn

ersc

ursu

s No

ordw

ijk

Zes b

ijeen

kom

sten

waa

rin ve

le m

ogel

ijkhe

den

van

de A

ndro

id w

orde

n

aang

elee

rd d

oor D

eNico

le.

Acti

vite

iten

in o

ktob

er

Loca

tie

Aanv

ulle

nde

gege

vens

Natio

nale

Voo

rlees

lunc

h Lo

catie

DSV

Rus

toor

d, Li

sse

Tijd

ens e

en h

eerli

jke

lunc

h lu

ister

en n

aar v

erha

len

en m

uzie

k va

n

Huug

Tiel

eman

s, i.s

.m. D

SV R

usto

ord.

Andr

oid

begi

nner

scur

sus

Lisse

Ze

s Bije

enko

mst

en w

aarin

vele

mog

elijk

hede

n va

n de

And

roid

wor

den

aa

ngel

eerd

doo

r DeN

icole

.Pe

uter

mar

kt

Noor

dwijk

erho

ut

Kenn

ismak

ing

met

alle

rlei o

rgan

isatie

s die

zich

rich

ten

op p

eute

rs e

n

hun

(gro

ot-)o

uder

s. I.s

.m. C

JG.

Page 34: Jaarverslag 2015 · Digitale bibliotheek Iedereen die lid is van de bibliotheek heeft toegang tot het landelijke e-book-platform en kan daar duizenden e-books lenen. Vanuit de Bibliotheek

de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 201532

Lisse

en

de H

olla

ndse

bol

leni

ndus

trie

Lis

se

Lezi

ng d

oor H

erm

an va

n Am

ster

dam

.Bo

ekst

art

Oe

gstg

eest

Pi

a M

artin

, spr

aakt

aald

esku

ndig

e/lo

gope

dist

bij

Onde

rwijs

Advi

es,

ov

er o

pvoe

den

in m

eer t

alen

. I.s.m

. CJG

.De

ges

chie

deni

s van

Park

Rus

thof

f Sa

ssen

heim

Aa

d en

Fran

s van

der

Wie

l van

de

Stic

htin

g Ou

d Sa

ssen

heim

vert

elle

n

over

de

rijke

hist

orie

van

Sass

enhe

im e

n de

invl

oed

van

de fa

mili

e

Chab

on.

Kind

erbo

eken

wee

k

Ra

ar, m

aar w

aar!

Cent

raal

staa

t Nat

uur, W

eten

scha

p en

Tech

niek

!Ra

ar m

aar w

aar!

Alle

vest

igin

gen

Voor

leze

n.Aa

n de

slag

met

wet

ensc

hap

No

ordw

ijker

hout

, Liss

e,

Sam

en m

et M

ad S

cien

ce ze

lf sli

jm o

f kne

edgu

m m

aken

. Van

af 4

jaar

.en

tech

niek

No

ordw

ijk, V

oorh

out,

War

mon

d, S

asse

nhei

mKi

nder

boek

enw

eekf

eest

No

ordw

ijk

Voor

alle

kin

dere

n va

n No

ordw

ijkse

scho

len.

I.s.m

. boe

khan

del v

an d

er

M

eer e

n ui

tgev

erij

Lem

nisc

aat.

Peut

erm

arkt

No

ordw

ijk

Peut

erm

arkt

met

wor

ksho

ps vo

or p

eute

rs/o

uder

s. I.s

.m. C

JG.

Kind

erbo

eken

wee

kfee

st

Oegs

tgee

st

Schr

oeve

n en

knu

tsel

en b

ij Re

pairK

id, lu

ister

en n

aar d

e Ki

nder

band

en

m

eedo

en m

et e

en sp

eurt

ocht

. I.s.m

. de

Rijn

land

se B

oekh

ande

l.Ku

nst v

oor K

idz

Voor

hout

Zi

jn d

e sc

hild

erije

n va

n Sa

lvad

or D

ali o

ok ‘r

aar m

aar w

aar’?

Sam

en m

et

M

acht

elt I

Jdo

mak

en k

inde

ren

vana

f 7 ja

ar h

un e

igen

bijz

onde

re

sc

hild

erij.

Aan

het W

oord

! Lis

se

Elke

der

de zo

ndag

van

de m

aand

vind

t het

nie

uw o

pen

podi

um vo

or

he

t ges

prok

en w

oord

pla

ats.

Het b

iedt

taal

tale

nten

een

kans

zich

te

pr

esen

tere

n. A

lle cr

eatie

ve u

iting

en in

de

Nede

rland

se ta

al -

van

ve

rhal

en, c

olum

ns, s

peec

hes e

n ra

ps to

t sta

nd-u

p co

med

y, ca

bare

t,

poëz

ie e

n lie

dere

n - z

ijn w

elko

m.

Twee

bar

den

vert

elle

n No

ordw

ijker

hout

De

vert

elle

rs va

n Dá

Fhili

vert

elle

n tw

ee p

rach

tige

verh

alen

,

impr

ovise

rend

met

het

pub

liek.

Page 35: Jaarverslag 2015 · Digitale bibliotheek Iedereen die lid is van de bibliotheek heeft toegang tot het landelijke e-book-platform en kan daar duizenden e-books lenen. Vanuit de Bibliotheek

Curs

us O

pen

boek

Sa

ssen

heim

Op

leid

ing

tot l

eesc

oörd

inat

or, b

este

md

voor

leer

krac

hten

uit

het

pr

imai

r ond

erw

ijs.

Extr

a op

frisc

ursu

s voo

r de

iPad

Oe

gstg

eest

Na

het

volg

en va

n de

beg

inne

rs- e

n op

frisc

ursu

s nog

twee

keer

te

rugk

omen

voor

pra

ngen

de vr

agen

doo

r DeN

icole

. Ac

tivi

teit

in n

ovem

ber

Loca

tie

Aanv

ulle

nde

gege

vens

Nede

rland

Lees

t Al

le ve

stig

inge

n Ce

ntra

al st

ond

het g

enre

: (Ze

er) k

orte

verh

alen

.A.

L. Sn

ijder

s en

het k

orte

verh

aal

’t Po

elhu

ys Li

sse

Lezi

ng d

oor H

uug

Tiel

eman

s ove

r he

t the

ma

van

Nede

rland

Lees

t. I.s

.m.

‘t

Kran

tCaf

éLiss

e.Lit

erai

r con

cert

Ka

stee

l Keu

kenh

of

Tuss

en d

e ZK

V’s (

Zeer

Kor

te V

erha

len)

die

schr

ijver

A.L.

Sni

jder

s

lees

t en

van

wel

k ge

nre

hij d

e be

denk

er is

, spe

elt p

iani

st M

arce

l Wor

ms

ZK

W’s

(Zee

r Kor

te W

erkj

es) v

an o

.a. F

eder

ico M

ompo

u en

daa

rnaa

st

im

prov

isatie

s als

muz

ikaa

l com

men

taar

op

de Z

KV’s.

Schr

ijfw

orks

hop

Lis

se, O

egst

gees

t,

Het g

enre

Espr

esso

fictie

bet

reft

zeer

kort

e en

ultr

akor

te ve

rhal

en d

ie je

Espr

esso

fictie

No

ordw

ijker

hout

, bi

j het

drin

ken

van

een

kopj

e ko

ffie

kunt

leze

n óf

schr

ijven

. Doo

r

Va

n W

ijcke

rslo

oth

Doro

thée

Alb

ers v

an W

oord

wat

erva

l.

M

aren

te O

egst

gees

t Ku

nst v

oor K

idz

Voor

hout

Ku

nste

nare

s Mac

htel

t IJd

o du

ikt m

et k

inde

ren

vana

f 7 ja

ar in

het

wer

k

van

een

schi

lder

, dez

e ke

er K

arel

App

el.

Kent

u ze

nog

, de

Sass

emer

s Sa

ssen

heim

De

der

de le

zing

ove

r Oud

Sas

senh

eim

doo

r Aad

en

Fran

s van

der

Wie

l Ho

nolu

lu K

ing

Oe

gstg

eest

An

ne-G

ine

Goem

ans o

ver h

aar b

oek,

i.s.m

. de

Rijn

land

se b

oekh

ande

l.Kl

eurt

jes

Al

le ve

stig

inge

n Vo

orle

zen.

Uw

verb

orge

n ve

rlede

n?

Voor

hout

Hu

lp b

ij he

t mak

en va

n ee

n fa

mili

esta

mbo

om.

Ik w

il an

dere

dro

men

No

ordw

ijk

Snez

ana

Nego

vano

vic-

Prok

íc, e

en in

won

er va

n No

ordw

ijk,

ov

er h

aar b

oek.

De th

igm

ofiel

No

ordw

ijk

Mid

as D

ekke

rs o

ver z

ijn b

oek,

i.s.m

. Jan

Ver

wey

cent

rum

en

boek

hand

el

va

n de

r Mee

r.

de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 2015 33

Page 36: Jaarverslag 2015 · Digitale bibliotheek Iedereen die lid is van de bibliotheek heeft toegang tot het landelijke e-book-platform en kan daar duizenden e-books lenen. Vanuit de Bibliotheek

Into

cht v

an S

inte

rkla

as

Noor

dwijk

Si

nter

klaa

s doe

t tijd

ens z

ijn ro

nde

door

Noo

rdw

ijk o

ok d

e

bibl

ioth

eek

aan.

Aa

n he

t Woo

rd!

Lisse

Op

en p

odiu

m vo

or ta

alta

lent

.iP

ad o

pfris

curs

us

Noor

dwijk

Op

friss

en va

n de

mog

elijk

hede

n va

n uw

iPad

doo

r DeN

icole

.Uw

verb

orge

n ve

rlede

n Vo

orho

ut

Hulp

bij

het m

aken

van

een

fam

ilies

tam

boom

. Cu

rsus

Dig

iSte

rker

No

ordw

ijk

Curs

us o

m te

lere

n w

erke

n m

et d

e di

gita

le o

verh

eid.

Min

ecra

ft

Noor

dwijk

Ki

nder

en b

ouw

en M

inec

raft

bunk

ers,

in h

et ka

der v

an d

e Er

fgoe

dlijn

en.

De A

mer

ikaa

nse

prin

ses

Oegs

tgee

st

Anne

jet v

an Z

ijl o

ver h

aar b

oek

i.s.m

. de

Rijn

land

se b

oekh

ande

l.Lin

kedI

n W

orks

hop

Noor

dwijk

Ho

e w

erkt

Link

edIn

en

wor

ksho

p m

et n

etw

erkb

orre

l na

afloo

p.

Acti

vite

it in

dec

embe

r Lo

cati

e Aa

nvul

lend

e ge

geve

nsSi

nter

klaa

s Al

le ve

stig

inge

n Be

zoek

van

Sint

erkl

aas m

et vo

orle

zen.

Sint

erkl

aash

uis

Voor

hout

Dr

ie K

leut

ergr

oepe

n op

visit

e in

het

Sin

terk

laas

huis

in d

e bi

blio

thee

k.Uw

verb

orge

n ve

rlede

n Vo

orho

ut

Hulp

bij

het m

aken

van

een

fam

ilies

tam

boom

.Ta

alca

Lis

se

Voor

alle

men

sen

die

bete

r Ned

erla

nds w

illen

lere

n sp

reke

n, m

aar o

ok

vo

or m

ense

n di

e he

t leu

k vi

nden

om

in co

ntac

t te

kom

en m

et m

ense

n

uit a

nder

e cu

lture

n en

ze te

ont

moe

ten.

Them

a: ke

rst

Brie

ven

schr

ijven

met

Am

nest

y No

ordw

ijk

Bij d

e ja

arlij

kse

schr

ijfm

arat

hon

van

Amne

sty I

nter

natio

nal t

ijden

s de

Da

g va

n de

Men

senr

echt

en w

orde

n br

ieve

n ge

schr

even

voor

act

ivist

en

en

gew

eten

sgev

ange

nen.

Po

p-up

lees

krin

g Lis

se

Lisse

Ee

nmal

ig, g

ezam

enlij

k be

spre

ken

van

een

boek

: De W

ande

laar

van

Ad

riaan

van

Dis.

Boek

star

t

Noor

dwijk

erho

ut

Wor

ksho

p ba

bym

assa

ge d

oor J

enne

ke To

et (v

an B

eebi

es W

elln

ess).

Cultu

ur 6

0+

Lisse

Ou

dere

n di

e in

de

woo

nzor

gcen

tra

in Li

sse

won

en o

f nog

thui

s, m

aar

ni

et g

emak

kelij

k de

deu

r uit

gaan

, zijn

dez

e m

idda

g va

n ha

rte

wel

kom

.Aa

n he

t Woo

rd!

Lisse

Op

en p

odiu

m vo

or ta

alta

lent

.Th

eate

rwor

ksho

p No

ordw

ijk

Wor

ksho

p do

or Th

eate

rsch

ool F

lore

s ron

dom

het

them

a ke

rst.

de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 201534

Page 37: Jaarverslag 2015 · Digitale bibliotheek Iedereen die lid is van de bibliotheek heeft toegang tot het landelijke e-book-platform en kan daar duizenden e-books lenen. Vanuit de Bibliotheek

Sam

enw

erki

ngCP

NB

Cam

pagn

e

*Van

af 1

sept

embe

r: el

ke d

insd

ag D

igiD

insd

ag in

Noo

rdw

ijk.

de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 2015 35

Page 38: Jaarverslag 2015 · Digitale bibliotheek Iedereen die lid is van de bibliotheek heeft toegang tot het landelijke e-book-platform en kan daar duizenden e-books lenen. Vanuit de Bibliotheek

Colofon

© de Bibliotheek Bollenstreek, 2016

Concept en tekstredactie:Edith Vos (Tekstkeuken)Hans Portengen (de Bibliotheek Bollenstreek)

Vormgeving:Henk Olijhoek

Drukker:Repro VU, AmsterdamOplage 50

www.bibliotheekbollenstreek.nl

de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 201536

Page 39: Jaarverslag 2015 · Digitale bibliotheek Iedereen die lid is van de bibliotheek heeft toegang tot het landelijke e-book-platform en kan daar duizenden e-books lenen. Vanuit de Bibliotheek

de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 2015

Inleiding 1De vijf kernfuncties van de bibliotheek 1Concrete uitwerking programma 2 ProgrammalijnLezen 3Lezen en leesbevordering 3VoorleesExpress Bollenstreek 3Het Taalhuis Bollenstreek 4Boekenweek 2015 6Nederland Leest 2015 6Digitale bibliotheek 6

ProgrammalijnLeren 8Samenwerking met het onderwijs 8Mediawijsheid 10

ProgrammalijnVerbinden 12Bollenstreek Betogen 12Activiteiten in het Sociale Domein 2015 12Organisatieinontwikkeling 14Zelfevaluatie certificering 14Medewerkersonderzoek 14Verruiming openingstijden 14BiebPanel 15Lokale ontwikkelingen 16

Feitenencijfers 18Code Cultural Goverance 18Raad van Toezicht 18Managementteam 19Ondernemingsraad 19Personeel 19

Jaarcijfers2015 21Uitleningen 21Leden en bezoekers 22Omvang collecties 24 Activiteiten2015 25

Inhoud

de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 2015

Page 40: Jaarverslag 2015 · Digitale bibliotheek Iedereen die lid is van de bibliotheek heeft toegang tot het landelijke e-book-platform en kan daar duizenden e-books lenen. Vanuit de Bibliotheek

Jaarverslag 2015

Bollenstreek