.be

ngo voor ontwikkelingssamenwerking

› bevrijde wereld aan het werk

jaaroverzicht

2012

Om meer steun te verwerven en onze bekendheid te vergroten, investeerden we naast onze nieuwe website ook in andere com-municatie - initiatieven. Zo maakten mensen in heel Vlaanderen kennis met onze projecten in West-Afrika, Bolivia en de Filip-pijnen via een reizende foto-tentoonstelling. Heb je Foodprints gezien in Sint-Niklaas, Antwerpen, Gent, Brugge of één van de andere plekken die we al aandeden? Ook trok videoreporter Roel Nollet naar de Cordillera, een regio in de Fillippijnen waar Be-vrijde Wereld met de steun van de Provincie Oost-Vlaanderen projecten opzet. Hij kwam terug met een interessante reportage over de problemen waarmee boeren ginds geconfronteerd worden en hoe ze met onze partners aan oplossingen werken. Deze werd alvast uitgezonden op de regionale zenders AVS en TV Oost. Ie-dereen kon de documentaire ook bekijken tijdens verschillende activiteiten. Zo organiseerden de volwassen inleefreizigers, die dit jaar naar de Filippijnen trokken, enkele toonmomenten.

De scholenwerking van Bevrijde Wereld liep in het schooljaar 2012 – 2013 vooral in de kijker met het educatief traject rond water ‘Loop naar de pomp?!’. Bijna alle Sint-Niklase scholen, 25 in totaal, stapten mee in dit initiatief dat we samen met verschillende andere organisaties op poten zetten. Het hele schooljaar lang werkten de leerlingen rond het thema water, bij ons en in de wereld. Slotstuk was het grootse event op 22 maart 2013, Wereldwaterdag. Maar liefst 5.000 leerlingen maakten een waterwandeling door Sint-Niklaas, uit solidariteit met hun leeftijdsgenoten in het Zuiden die ver moeten lopen om water te halen. Dit schooljaar mikten we met ‘Loop naar de pomp?!’ vooral op Sint-Niklase scholen. Vanaf 2013 kunnen scholen in heel Vlaanderen het educatief materiaal downloaden op www.loopnaardepomp.be.

Ook onze 24 jonge inleefreizigers doken in Senegal in het thema water. Ze ontdekten alles over watervoorziening, waterverbruik en waterkwaliteit in hun gastland. En ze gingen ook zelf aan de slag. Samen met hun Senegalese kompanen testten ze de waterkwali-teit in verschillende dorpen rond Tambacounda en Toubacouta. Waterputten met onzuiver drinkwater namen ze onder handen.

Ondertussen draaiden onze programma’s in het Zuiden op volle toeren. We merken dat op verschillende vlakken de vruchten van de investeringen van de voorbije jaren worden geplukt. Zo wor-den de oogsten van de groentetuinen steeds beter. Steeds meer

››› Voorwoord

boerenfamilies hebben daardoor regelmatiger te eten en krijgen gevarieerder voedsel op hun bord. Ook slagen boerenorganisaties er mede dankzij onze steun in om verandering te brengen in hun omgeving. In Bolivia bijvoorbeeld, drukten boeren het voorbije jaar echt hun stempel op het gemeentelijk beleid en wisten ze subsidies los te weken voor landbouwprojecten. Uitwisselingen tussen partners leverden bovendien nieuwe ideeën en concrete resultaten op.

Helaas was er ook minder goed nieuws. In Mali barstte een bur-geroorlog uit na de staatsgreep half maart. Een gepland nieuw project kon hierdoor niet doorgaan. Maar ondanks de moeilijke omstandigheden konden onze partners hun lopende werk in het land gelukkig voortzetten. Wel besloten we om het pas geopende landenkantoor in Mali te verhuizen naar Burkina Faso van waar-uit de programma’s verder opgevolgd worden.

De Sahelregio blijft enorm kwetsbaar. Extreme droogte, slechte oogsten en hoge voedselprijzen veroorzaakten begin 2012 een voedselcrisis. Veel boeren waren aangewezen op humanitaire hulp die mee werd georganiseerd door onze partners in Gambia en Senegal. Later op het jaar was de oogst gelukkig normaal. De klimaatverandering, met meer kans op extreme droogtes voor West-Afrika, blijft de boeren ginds echter zorgen baren. Ook in onze andere werkgebieden worden we hiermee geconfronteerd. Bevrijde Wereld zal zich dan ook in de toekomst nog meer toe-leggen op het opvangen van de gevolgen van klimaatverande-ring, onder meer door beleidsbeïnvloeding in de landen waar we werken.

Op deze manier zoeken we voortdurend mee naar oplossingen voor problemen waarmee boeren in het Zuiden te maken krijgen. We kunnen de wereld niet veranderen, maar samen kunnen we wel een steentje bijdragen aan duurzame antwoorden. Daarom willen we iedereen bedanken die ons het afgelopen jaar gesteund heeft. Zoals je verder in dit jaarverslag kunt lezen, kunnen klein-schalige initiatieven al een groot verschil maken voor het leven van de boeren in afgelegen gebieden.

Veel leesplezier!

Jef Van den Eeckhout, Voorzitter van de Raad van Bestuur van Bevrijde Wereld

Beste lezer,

Het jaar 2012 ging voor onze hoofdzetel van start met een ver-andering van omgeving. Het team in België verhuisde naar ons gloednieuwe gebouw in de Mercatorstraat in Sint-Niklaas. Het Baobab inleefatelier heeft nu eindelijk de broodnodige extra ruimte om allerlei leerrijke mondiale activiteiten op te zetten met de kinderen. Een hele verbetering! Meer dan 2.500 leerlin-gen uit het kleuter- en lager onderwijs brachten het afgelopen jaar een bezoekje aan onze Baobab Wereldklas of namen deel aan één van onze buitenschoolse activiteiten.

Misschien heb je al gemerkt dat ook onze website, www.bevrijde-wereld.be, in een nieuw jasje gestoken is. Hij is nu overzichte-lijker en ziet er mooier uit. Zo kunnen we iedereen nog beter informeren over onze activiteiten en projecten in het Noorden en het Zuiden, de nieuwste educatieve pakketten, de laatste nieuwtjes…

P. 04-05

Bevrijde wereld in beeld

Wie, wat, waar?

P. 06-07

Voedsel en water in Bolivia

Sterke boerengemeenschappen

P. 08-11

Voedsel en water in west-afrika

Voortwerken ondanks moeilijke omstandigheden

P. 08 – 09 Gambia, Guinee-Bissau en Senegal

P. 10 – 11 Mali, Burkina Faso

P. 12-13

Voedsel en water in de filippijnen

Betere oogsten en extra inkomsten

P. 14

Loop naar de pomp?!

Scholen dompelen zich onder in watertraject

Loop naar de pomp?!

P. 15

Baobab wereldklas

De wereldburgers van morgen

P. 16

jongeren

Jongeren duiken de wereld in

P. 17

volwassenen

Bevrijde Wereld brengt Noord en Zuid

dichter bij elkaar

P. 20-21

Het financiËle jaarverslag

Een klare kijk op de cijfers

P. 22-23

Zij steunen Bevrijde Wereld

Dankzij jullie!

››› Op het menu

© fo

togr

afie

-Sof

ie V

an D

er S

traet

en

››› Bevrijde wereld in beeld

Wie,wat,waar?

Bevrijde Wereld ondersteunt de armste boerenfamilies in

Bolivia, West-Afrika en de Filippijnen. Samen met 23 lokale

partnerorganisaties werken we aan een betere voedsel- en

watervoorziening in de meest afgelegen plattelandsgebieden.

We stimuleren de lokale landbouwproductie zodat 250.000

boeren zelf kunnen voorzien in hun eigen voedsel en water.

Via inleefreizen, educatieve programma’s, workshops en

allerlei activiteiten brengen we vanuit Sint-Niklaas

het Zuiden dichter bij kinderen, jongeren en

volwassenen.

p.04

03. Filippijnen

02. West-Afrika

04. België

01. Bolivia

p. 05

› DE ZuiDWErkiNGVAN BEVriJDE WErELD

Wereldwijd lijden bijna 1 miljard mensen honger. Tweederde daar-van zijn boeren. Watertekort, landroof, voedselspeculatie, kli-maatverandering… het zijn maar enkele van de problemen waar boeren in onze werkingsgebieden mee geconfronteerd worden. Samen met hen en onze partners werken we aan concrete oplos-singen voor hun problemen. Zodat boeren gezond en gevarieerd kunnen eten. Kleinschalige initiatieven zoals groentetuinen, waterputten, rijstvelden, dijken of kleine handelszaakjes, maken voor deze mensen al een wereld van verschil. Zo zorgt een wa-terput in het dorp er niet alleen voor dat meisjes en vrouwen geen kilometers meer moeten lopen. Het creëert ook tijd om een groentetuin te onderhouden of om naar school te gaan. Een vis-vijver zorgt voor meer gevarieerde voeding, maar ook voor extra inkomsten door de verkoop van de vis.

Meer voedsel produceren is één ding. Maar hoe zorgen we dat de tafel gevuld blijft, ook na alle investeringen en vormingen die we via de lokale partners voorzien? Door te maken dat de projecten gedragen worden door de boeren zelf. We steunen de oprichting van lokale dorpsorganisaties, met sterke leiders aan kop. Boe-ren beheren zelf de activiteiten en investeringen. Jongeren en vrouwen nemen deel aan de discussies, beslissingen nemen ze samen. Sterke boerenorganisaties zijn niet alleen de sleutel voor een duurzame voedselzekerheid, ze zijn ook de voedingsbodem om politieke veranderingen af te dwingen in hun streek of land. Daarom is er ook aandacht voor vormingen over politieke of eco-nomische thema’s, zijn vele boerenorganisaties lid van nationale federaties of nemen ze deel aan campagnes. Want om het vol-waardige recht op voedsel af te dwingen is meer nodig dan geiten kweken, rijst planten of vis vangen. Om de duurzaamheid en effi-ciëntie van onze projecten nog groter te maken, zorgen we er ook voor dat onze partners in elk land en zelfs grensoverschrijdend samenkomen en elkaars projecten bezoeken. Door deze uitwis-seling en netwerking leren ze continu van elkaar bij en doen ze nieuwe ideeën op.

› DE NOOrDWErkiNGVAN BEVriJDE WErELDNaast onze projecten in het Zuiden, willen we ook bijdragen aan een grotere Noord-Zuid-solidariteit in eigen land. Daarvoor is er onze noordwerking. Voor elke leeftijd heeft Bevrijde Wereld iets in petto: Baobab Wereldklas voor kinderen, inleefreizen voor jon-geren en volwassenen, een uitgebreid aanbod aan vormingen en educatief materiaal...

Baobab Wereldklas organiseert 2 inleefprogramma’s voor kinderen uit het basisonderwijs. ‘Awa en Hamad’ richt zich naar kinderen uit de 3de kleuterklas en de 1ste graad van het lager onderwijs. ‘De Kleine Baobab’ is er voor de 3de graad lager onderwijs. Door de inleefprogramma’s krijgen kinderen een correcter beeld over het Zuiden en meer inzicht in mondiale thema’s. Zo krijgen ze van kleinsaf een zetje om uit te groeien tot actieve en kritische we-reldburgers. Voor jongeren en volwassenen organiseert Bevrijde Wereld jaarlijks inleefreizen. Logeren bij plaatselijke boerenfami-lies en onze projecten in afgelegen gebieden bezoeken, is telkens weer een onvergetelijke ervaring. Maar ook dichter bij huis is er van alles te beleven tijdens vele activiteiten die we rond voedsel-zekerheid organiseren zoals lezingen, workshops, debatten, het jaarlijkse Wereldweekend…

De noordwerking van Bevrijde Wereld werkt nauw samen met ver-schillende organisaties. Zo zetten we projecten voor kinderen op samen met Le Coron, worden de jongerenreizen georganiseerd sa-men met Dwagulu Dekkente en zijn we actief lid van het platform Solidaire Scholen en Mundo Loco, het samenwerkingsverband van verschillende Sint-Niklase Noord-Zuidorganisaties en jeugdver-enigingen. En in 2012 sloegen we met verschillende organisaties de handen in elkaar voor het succesvol educatief traject rond duurzame ontwikkeling en water: ‘Loop naar de pomp?!’ Ook zijn we als lid van de Actie- en Adviesgroep Solidariteit (AAS) en de koepelorganisatie Beweging in de Stad actief betrokken bij de initiatieven rond ontwikkelingssamenwerking van de stad Sint-Niklaas.

BOLiViA iN 2012

· Bereik: 1.678 gezinnen (zo’n 8.000 personen)

· Actief in 81 afgelegen gemeenschappen

(Potosi, Cochabamba, Chuquisaca,

Santa Cruz)

· Samen met 5 lokale partners

Enkele opvallende resultaten

· 468 nieuwe groentetuinen

· 198 extra families met kleinvee

· 153 extra families met zuiver drinkwater

· 291 extra families met betere toegang tot

irrigatie

· 265 extra families met een verbeterde

Malena-keuken

· 21 nieuwe beleids- en projectvoorstellen

voorgelegd aan de lokale besturen, waarvan

16 goedgekeurd

· 6 nieuwe toepassingen door partners na een

uitwisseling met andere partners

p.06

STERKE BOEREN-

GEMEENSCHAPPEN

in 2012 begonnen de boerengemeenschappen

letterlijk en figuurlijk de vruchten te plukken van de

investeringen van het jaar ervoor. Vooral de betere

toegang tot groenten, fruit, eieren, melk en vlees viel

op tijdens de jaarlijkse metingen. uiteraard zat de

grote uitbreiding van het aantal familiale groentetuinen

en de veestapel daar voor een groot deel tussen.

Ook op politiek vlak werden successen geboekt. De

basisorganisaties kregen alsmaar meer steun van de

gemeenten. Onze partners wisselden ondertussen actief

ideeën uit en konden zo steeds meer verwezenlijken.

››› Voedsel & water in Bolivia

p. 07

irriGATiEWATEr uiT DE STuWDAMIn het dorp Tomoroco in de gemeente Presto werd een heuse stuwdam gebouwd. Het gevaarte is 16 meter hoog en heeft een opvangcapaciteit van bijna 100.000 m³. Dankzij de stuwdam zul-len 50 arme boerenfamilies ook tijdens het droge seizoen water hebben voor de bevloeiing van 30 hectare grond. In 2013 moe-ten de leidingen nog afgewerkt worden, daarna kan het extra zaaien en oogsten beginnen. De bouw van de stuwdam heeft ongeveer 94.000 euro gekost. Bevrijde Wereld heeft hiervan een derde bijgedragen, de gemeentelijke overheid van Presto de rest. Maar het project zou niet mogelijk geweest zijn zonder de inzet van de inwoners van Tomoroco. Ze bouwden de dam eigenhandig met technische ondersteuning van onze partner PROAGRO. Na een bezoek aan de stuwdam maakte het buurdorp Machaca zich sterk bij de gemeente voor een replica in hun dorp. Inmiddels is de bouw hiervan begonnen met steun van het overheidsprogram-ma ‘Evo Cumple’. Onze goede voorbeelden vinden dus weerklank!

STEuN LEiDT TOT MEEr STEuNBevrijde Wereld steunt investeringen in een beperkt aantal dor-pen. Op die manier lijken het wel druppels op een hete plaat. Daarom laten we het daar niet bij. Met de concrete realisaties als voorbeeld stappen de boeren naar hun lokale overheden voor meer steun. En niet zomaar voor een kleine bijdrage. In totaal werd in 2011 en 2012 door de gemeenten waar Bevrijde Wereld werkt voor ruim 1 miljoen euro aan voedselzekerheids-projecten van de basisorganisaties goedgekeurd. De hoofdmoot daarvan ging naar irrigatieprojecten, zoals in Presto. Onze partners steunen deze processen met hun technische kennis: ze voeren studies uit en begeleiden de realisatie van deze in-vesteringen. Maar ze versterken ook de capaciteiten van de basisorganisaties op organisatorisch vlak. Want om succes te hebben is het van groot belang dat de projectvoorstellen breed gedragen worden binnen de basisorganisaties en dat er sterk leiderschap is.

LEVENDiGE uiTWiSSELiNGEN Bevrijde Wereld investeert veel tijd en energie in het samen-brengen van haar partners zodat ze kunnen leren van elkaar. Zo hebben verschillende activiteiten het voorbije jaar ingang ge-vonden bij meerdere partners: irrigatietechnieken, verbeterde keukens, visteelt, groentetuinen, modellen voor lobbywerk… De dynamiek is zo sterk dat de partners spontaan zijn begin-nen praten over het ‘Platform van Bevrijde Wereld’. Vanuit dat platform willen ze in de toekomst ook meer aan beleidsbeïn-vloeding gaan doen om nog meer steun te kunnen krijgen voor voedselzekerheid in de armste gebieden.

WErkEN AAN DuurZAME VErANDEriNGENHet blijft niet bij projecten. Onze partners oefenen samen met de basisorganisaties ook invloed uit op het gemeentebeleid. Zo begeleidde onze partner Aynisuyu in de arme gemeente Alalay het proces om op een participatieve manier te komen tot het ‘Gemeentelijk Autonomiestatuut’. In dit statuut is het beleid en de regelgeving voor de toekomst van de gemeente vastgelegd. De leiders van de boeren- en boerinnenorganisaties vormden werkgroepen om de problemen binnen de gemeente te ana-lyseren. Op basis hiervan formuleerden ze beleidsvoorstellen

die aansluiten bij de behoeften van de bevolking. Zo is onder invloed van de boerenorganisaties in het statuut opgenomen dat de gemeentelijke overheid in haar beleid speciale aandacht moet hebben voor landbouw en veeteelt om de voedselzeker-heid te garanderen. Ook kreeg de boerinnenorganisatie het voor elkaar dat er gemeentebudget gespendeerd moet worden aan capaciteitsversterking van vrouwen. Verder moet minstens de helft van het personeel van de gemeente uit vrouwen be-staan.

LEiDErS OP SCHOOLOnze partners zijn aanwezig in afgelegen dorpen en begelei-den de boeren daar bij hun activiteiten. Onze partner ICO doet daar nog een schepje bovenop. In Vallegrande bouwde ze een centrale ‘School van leiders’. Boeren krijgen er een opleiding om zelf een leidersrol te kunnen opnemen bij hun activiteiten en projecten. De provinciale vrouwenorganisatie Bartolina Sisa bracht met steun van onze partner INCCA een bezoek aan de school. De boerenleidsters waren zo enthousiast dat ze direct een voorstel indienden bij de gemeente Tiraque voor de bouw van een soortgelijke school die vooral gericht is op de verster-king van de capaciteiten en de positie van vrouwen.

WiST JE DAT ... ?

Het forelproject van onze partner ISALP vorig jaar een prijs

kreeg op een departementale landbouwwedstrijd? Met het geld

van de prijs zal in 2013 een verbeterde watertoevoer voorzien

worden voor de kwekerij. Het project is nu al heel succesvol.

Het aantal kweekvisjes is opgelopen van 12.000 tot maar

liefst 40.000 in 2012. Een deel daarvan werd uitgezet in een

stuwmeer in het dorp Viluyo, een ander deel in 24 familiale

vijvertjes. Op die manier konden gezinnen op jaarbasis

gemiddeld zo’n 18 kilo verse gezonde forel eten. Bovendien

werd de gemeentelijke overheid van Tomave overtuigd om in 2

andere dorpen gelijkaardige forelprojecten te financieren.

GAMBiA, GuiNEE-BiSSAu EN SENEGAL:

· Bereik: 3.500 gezinnen (zo'n 35.000 personen)

· Actief in 123 dorpen

42 in Gambia (Kerewan)

75 in Guinee-Bissau (Bafata, Gabu)

6 in Senegal (Pikine)

· Samen met 1 ngo in Senegal, 2 ngo’s in

Gambia en 2 ngo’s in Guinee-Bissau

Enkele opvallende resultaten

· 3.000 groenteproducenten worden

ondersteund; meer dan 90% van hen zijn

vrouwen

· 1.130 vrouwen krijgen een inkomen door

de verbeterde palmolieproductie

· 4.950 Gambianen krijgen toegang

tot drinkwater dankzij nieuwe

waterinfrastructuur

p.08

p. 09

VOORTWERKEN

ONDANKS

MOEILIJKE

OMSTANDIGHEDEN

De slechte oogst van november-december 2011

leidde tot een alarmerende voedselcrisis begin 2012.

Verschillende partners in Gambia en in Senegal

werden betrokken bij de organisatie van humanitaire

hulp. Het landbouwseizoen van 2012 kende gelukkig

normale oogsten. Maar de klimaatverandering, met

meer kans op extreme droogtes voor West-Afrika,

blijft landbouwers zorgen baren. Ook op politiek vlak

was het woelig in sommige landen in de regio. in

Mali barstte een burgeroorlog uit na een staatsgreep.

Het leger pleegde een coup en nam de macht over

in Guinee-Bissau. En in Gambia werden ernstige

schendingen van de mensenrechten gerapporteerd.

Ondanks al deze moeilijkheden bleven onze partners

gestaag voortwerken aan een betere voedsel- en

watervoorziening voor de boeren in deze regio. in

Burkina Faso werden ondertussen de voorbereidingen

getroffen voor de start van een nieuwe projectfase.

››› Voedsel & water in West-Afrika

GrOENTETEELT BrENGT 430.000 EurO OPIn Gambia en Guinee-Bissau ondersteunen we 3.000 groen-tetelers. Meer dan 90% daarvan zijn vrouwen. In 2012 reali-seerden zij een productie ter waarde van 430.000 euro. Dat is maar liefst 127.000 euro meer dan het jaar ervoor. Dankzij de groentetuinen kunnen gezinnen gevarieerd en gezond eten.

Overschotten worden verkocht op de lokale markt en leveren zo een extra inkomen op. Dat is nodig omdat gezinnen niet genoeg voedsel produceren om het hele jaar rond te komen. Ze hebben dus geld nodig om eten te kopen.

VrOuWENGrOEPEN VErkOPEN PALMOLiE Bevrijde Wereld en haar partners steunen ook de palmolieproductie in Guinee-Bissau. Vrouwengroepen kregen palmoliepersen die een hoger rendement opleveren dan de traditionele methodes. Palmolie is een basisproduct in de lokale keuken. De extra productie wordt verkocht op de lokale markt. De vrouwengroepen verwerken ook een deel ervan tot zeep die eveneens aan de man gebracht wordt op de markt. De 36 vrouwengroepen met 1.130 leden die we steu-nen, realiseerden zo een gezamenlijk inkomen van 57.000 euro.

WATErkWALiTEiT GETEST EN VErBETErD Nog steeds sterven te veel jonge kinderen aan de gevolgen van diarree. Vaak komt dit door het drinken van vervuild water. De wa-terkwaliteit moet daarom regelmatig getest worden. Maar die tests zijn heel duur en het is vaak maanden wachten op het labo voor de resultaten beschikbaar zijn. In 2011 zorgde Bevrijde Wereld sa-men met de firma Hach-Lange voor de introductie van watertesten in Guinee-Bissau. Met die test kan iedereen binnen de 24 uur te weten komen of het water al dan niet besmet is. Hierdoor zijn de dorpen niet langer afhankelijk van ontwikkelingsorganisaties om het water te testen. Ons landenkantoor in Dakar ontwikkelde een simpele methodiek om ervoor te zorgen dat het water proper wordt en blijft. Deze werd in 2012 in Senegal geïntroduceerd naar aan-leiding van de jongerenuitwisseling tussen Dwagulu-Dekkente en haar Senegalese partners (zie hoofdstuk jongeren). Eerst worden de mogelijke bronnen van besmetting rond het waterpunt opge-lijst, vervolgens wordt het water getest en worden de besmettings-gevaren aangepakt. De lokale partners werken daarvoor samen met de hygiënediensten van het ministerie van Gezondheid. Deze kun-nen dan de nodige maatregelen treffen zoals het ontsmetten van de gemeenschappelijke waterputten. Een efficiënte methode die levens kan redden.

NiEuWE PArTNEr VOOr APALCOFAPALCOF (Associaçao as Produtoras e de Autopromoçao Para Luta Contra Fome) is al sinds 2008 onze partner in Guinee-Bissau. De organisatie ondersteunt boerinnen bij de gezamenlijke productie, verwerking en verkoop van gewassen. Naast de steun van Bevrijde Wereld kan APALCOF sinds 2012 ook rekenen op de hulp van New Field. Deze Amerikaanse stichting focust op het steunen van boe-renorganisaties voor vrouwen. New Field zal de ledenorganisaties van APALCOF opleiden rond het beheer van een solidair micro-kredietsysteem. Zo zullen 7.230 vrouwen geld kunnen lenen om economische activiteiten te starten of verder te zetten, bijvoor-beeld in de groenteteelt. Op die manier bouwen zij voort op de projecten die door Bevrijde Wereld ondersteund worden. Bevrijde Wereld zorgt voor de technische vorming en infrastructuur, terwijl New Field het mogelijk maakt om geld te lenen om verder te in-vesteren, bijvoorbeeld in zaaigoed. Dit komt de duurzaamheid van de projecten ten goede en zorgt ervoor dat de vrouwen financieel onafhankelijk worden. Deze complementariteit is een belangrijke troef. Bevrijde Wereld speelde dan ook een bemiddelende rol in het tot stand komen van dit nieuwe partnerschap.

NiEuW WErkGEBiED iN SENEGAL in 2013 wordt van start gegaan met het verkennen van de mogelijkheden om nieuwe projecten op te

starten in de regio Fatick in Senegal. Deze streek in het zuidwesten van het land is één van de meest achtergestelde gebieden. Aangezien ze grenst aan ons werkgebied in Gambia, denken we een vruchtbare en grensoverschrijdende samenwerking te kunnen opzetten. De boeren in beide streken worden immers met dezelfde problemen geconfronteerd, zoals de verzilting van de landbouwgrond. Onze partners in Gambia en Senegal zullen zo uitwisselingen kunnen opzetten om van elkaar te leren. Vanaf 2014 zullen we samenwerken met 2 Senegalese partnerorganisaties in een 20-tal dorpen.

p.08 p.10

p. 11

MALi: PArTNErS WErkEN VOOrT iN OOrLOGSTiJD Na de staatsgreep van 22 maart 2012 riepen islamitische groe-peringen de onafhankelijkheid uit van het noorden van het land. Meer dan 400.000 mensen vluchtten naar veiliger streken in het zuiden van Mali en de omliggende landen (Burkina Faso, Niger). Frankrijk kwam militair tussenbeide, maar het einde van het con-flict is nog lang niet in zicht. Door de oorlog verslechterden de economische toestand en de voedselsituatie nog meer. Ondanks deze moeilijke omstandigheden werkten de 4 partnerorganisaties van Bevrijde Wereld voort. De programma’s liepen wel enige ver-traging op. Verplaatsingen moesten om veiligheidsredenen immers beperkt worden. En de prijsstijgingen van materiaal en zaaigoed als gevolg van het conflict dwongen ons om enkele activiteiten aan te passen. Bovendien kon een nieuw gepland project niet doorgaan omdat het niet haalbaar bleek om bijkomende partners te zoeken dicht bij de conflictzone.

VErHuiS LANDENkANTOOr Buitenlandse Zaken raadde haar landgenoten al snel aan om het land tijdelijk te verlaten en niet-noodzakelijke verplaatsingen in Mali te vermijden. Omdat het er niet naar uitzag dat het conflict gauw zou afgelopen zijn en de veiligheidssituatie onvoorspelbaar bleef, besloot Bevrijde Wereld om haar landenkantoor in septem-ber 2012 van Bamako naar Ouagadougou te verhuizen. Het perso-neel volgt sindsdien van hieruit de programma’s in Mali en Burkina Faso op.

MALi: SLiMME iNVESTEriNGEN iN uiEN Bevrijde Wereld en haar partners zorgen ervoor dat boeren steeds meer uien kunnen oogsten. Maar de verkoop ervan op lokale mark-ten leverde een beperkte winst op. Daarom bouwde onze part-nerorganisatie GAAS-Mali een schuur voor de opslag van uien in het dorp Allaye Kokolo, in de regio van Mopti. De uien worden niet alleen bewaard, maar ook gedroogd of verwerkt tot poeder. Zo brengen ze meer op omdat deze producten op de markt worden ge-bracht op momenten dat er geen verse uien meer te verkrijgen zijn.

MALi & BurkiNA FASO

Mali in 2012

· Bereik: 69.000 boeren

· Samen met 4 lokale partners en

de Britse ngo WaterAid

· Actief in 73 plattelandsdorpen(Koulikoro,

Ségou, Mopti)

Burkina Faso in 2012

· Bereik: 29.000 boeren

· Samen met 3 lokale partners en WaterAid

· Actief in 41 dorpen (Boulkiémdé, Sanguié,

Kadiogo, Passoré)

NiEuWE PrOGrAMMAFASE iN BurkiNA FASO De voorbereidingen waren al volop aan de gang in 2012, maar op 6 maart 2013 is het ook officieel zo ver: de 2de fase

van het PAiSA-programma wordt gelanceerd. PAiSA staat voor ‘Programme d’Appui aux initiatives pour la Sécurité Alimentaire’. De officiële start van de 2de fase gaat gepaard met een ceremonie in de Burkinese hoofdstad Ouagadougou, in aanwezigheid van o.a. de Belgische ambassadeur Adrien Théâtre. Tijdens de 1ste fase werden voornamelijk infrastructuurwerken uitgevoerd zoals de aanleg van dammen en waterputten. De 2de fase van het programma bouwt verder op deze realisaties. Er komen 15 nieuwe waterputten naast de 150 reeds gebouwde. De beheerscomités in de dorpen, die verantwoordelijk zijn voor de waterputten, krijgen een verdere vorming. Ze leren niet alleen hoe ze de infrastructuur moeten onderhouden, maar ook hoe ze de hele bevolking kunnen sensibiliseren voor een betere hygiëne. Verder wordt er extra ingezet op de groente- en kleinveeteelt. Zo krijgen de comités voor groenteteelt instructies over hoe ze het hele proces, van het zaaien tot de commercialisering van hun oogst, optimaal kunnen aanpakken en hoe ze de taken best verdelen. De boeren worden ook aangemoedigd om kippen te kweken. Dit levert een mooi bijkomend inkomen op, naast de teelt van landbouwgewassen.

© fo

togr

afie

-Sof

ie V

an D

er S

traet

en

DE FiLiPPiJNEN iN 2012

(DGD - PrOGrAMMA)

· Bereik: 3.915 gezinnen

(zo’n 23.380 personen)

· Actief in 72 gemeenschappen (Samar,

Panay, Caraga , Masbate, Cordillera)

· Samen met 6 lokale partners, waarvan

1 netwerk met 32 leden

Enkele opvallende resultaten

· De jaarlijkse productie van rijst, maïs en

wortelgewassen is gestegen van 1.301 naar

1.355 kilo per gezin

· Gezinnen hebben 68% meer proteïnen op

hun bord

· 169 extra gezinnen hebben toegang tot

drinkwater

· Het aantal leden van de boerenorganisaties

is gestegen met 1.010

· Er zijn 15 nieuwe vrouwen- en

jongerenorganisaties opgericht

· 63% van de leden nam deel aan campagnes

en mobilisaties (2011: 38%)

HET COrDiLLErAPrOGrAMMA iN 2012

· Bereik: 232 basisorganisaties (Cordillera)

· Samen met 1 centrale partner (CDPC),

een netwerk met 14 lidorganisaties

Enkele opvallende resultaten

· 3 bijkomende gemeenschappen startten een

programma rond basisgezondheidszorg op.

1.220 patiënten werden behandeld

· 80% van de basisorganisaties neemt

actief deel aan campagnes voor goed

overheidsbeheer en tegen corruptie

p.12

SuCCESVOLLE DEMONSTrATiEBOErDEriJIn de gemeente Milagros, op het eiland Masbate, onderging de demonstratieboerderij in 2012 een ware metamorfose. Op minder dan een jaar tijd werd 3 hectare arm grasland omgetoverd tot een gediversifieerde boerderij met een groentetuin, een kruidentuin, een geitenhouderij, een wormencompostsysteem, een planten-kwekerij, een opvangsysteem voor regenwater en een waterput. Bovendien werd een fruitboomgaard aangelegd en werd een deel van het terrein aangeplant met hardhout. Op het proefveld wordt in samenwerking met de Central Bicol State University adlai een alternatief voor rijst als basisvoedsel getest. In beurtrol werkt elk dorp een weekend op de boerderij en leert er al doende van de landbouwkundige van TABI-Masbate. Zij keren vol plannen terug naar huis en worden tijdens de week door de landbouwkundige be-

zocht voor bijkomend advies en opvolging. Op deze manier is het aantal individuele en gemeenschappelijke groentetuinen al sterk gestegen en produceren de meeste gezinnen ondertussen hun ei-gen meststoffen.

PiLOOTPrOJECT kLEiNSCHALiGE MiJNBOuWLandbouwers in de Cordillera vullen hun inkomen vaak aan met kleinschalige mijnbouw. De bergen zitten er immers vol goud, zil-ver, koper en andere ertsen. Het is zwaar, gevaarlijk en ongezond werk. De mijnwerkers graven eigenhandig de mijnschachten en -tunnels uit en gebruiken giftige chemicaliën om goud te winnen. Om aan deze problemen iets te doen, besloot onze partner CDPC in 2012 om een pilootproject op te starten in één gemeenschap van 112 gezinnen van kleinschalige mijnbouwers. CDPC leert hen alternatieve technieken aan waarbij het gebruik van giftige che-mische stoffen zo veel mogelijk wordt vermeden. Om te vermijden dat de boeren massaal hun akkers in de steek laten voor een heuse gold rush, worden er bovendien workshops en vormingen georga-niseerd over milieubescherming en de nefaste ecologische impact van mijnbouw.

VrOuWEN WEVEN VOOr EXrA iNkOMENIn de gemeente Lianga, in de regio Caraga, werd de inheemse vrouwenorganisatie in 2012 volledig operationeel, met een vol-waardig bestuur en regelmatige vergaderingen. Eén van de ac-tiviteiten van deze vrouwenorganisatie was de opstart van een weefproject. De vrouwen verwerken de vezels van de abacaplant tot hoeden, manden, matten... die vervolgens verkocht worden op de lokale markt. Dit is een goed alternatief voor de verkoop van de ruwe vezels aan tussenhandelaren die een zeer lage prijs betalen. In het begin kregen de 25 deelnemers een reeks vormingen van vrouwen uit de naburige gemeenten. Ze hebben reeds de nodige expertise en ervaring opgebouwd in een gelijkaardig project. Het hele proces werd besproken: van de verwerking van de ruwe vezel, over het ontwerpen van modellen en het kiezen van kleuren, tot het verven, het opzetten van het weefgetouw en, uiteraard, het weven zelf.

VErDEDiGiNG TEGEN MENSENrECHTENSCHENDiNGEN De Filippijnen staan helaas bekend voor de vele schendingen van de mensenrechten, van intimidatie tot politieke moorden, tegen actieve basisorganisaties en hun sympathisanten. Door aange-

BETERE OOGSTEN

EN EXTRA

INKOMSTEN

Op de Filippijnen werden in 2012 opnieuw een

aantal mooie resultaten geboekt, zowel binnen het

programma dat door DGD wordt gefinancierd als

het Cordilleraprogramma met de Provincie Oost-

Vlaanderen als partner. Dat laatste omvat niet

alleen programma’s rond voedselzekerheid, maar

heeft onder andere ook een luik gezondheidszorg.

in 2012 kwam hier bovendien een nieuw project

bij rond kleinschalige mijnbouw. in Masbate is de

demonstratieboerderij erg succesvol en in de regio

Caraga verdienen vrouwen een extra inkomen dankzij

een weefproject. keerzijde van de medaille zijn de

aanhoudende mensenrechtenschendingen waar onze

partners mee geconfronteerd worden.

››› Voedsel & water in de Filippijnenhouden bewustmakingswerk blijven vele basisorganisaties echter weerbaar en vormen zo een stevige basis voor het blijven voeren van campagnes. Zo ook in de Cordillera. In de gemeente Tinoc in de provincie Ifugao bezette het leger openbare gebouwen en ver-nielde de groentetuinen van de boeren. Deze hebben echter hun rechten opgeëist, waarop de provinciale overheid het initiatief nam om de opgelopen schade deels te vergoeden. In diezelfde gemeente dook echter ook een lijst op van de lokale legerafdeling met 28 namen van personen die moeten worden uitgeschakeld. Onder hen lokale boerenleiders en lokale politici, maar ook mede-werkers van onze partner CDPC en andere ngo’s uit het netwerk. CDPC bracht de zaak in de media, en toen dit bericht ons bereikte, nam ook de Oost-Vlaamse gedeputeerde voor ontwikkelingssa-menwerking Eddy Couckuyt initiatief en kaartte de zaak aan bij de Belgische en Filippijnse autoriteiten.

radio Cordillera, de documentaire rond de projecten van Bevrijde

Wereld en de Provincie Oost-Vlaanderen, op de Oost-Vlaamse

zenders TV Oost (oktober 2012) en AVS (januari 2013) te

zien was? Documentairemaker roel Nollet trok met een lokale

gemeenschapsradio naar afgelegen dorpen in de Filippijnse

Cordillera en schetste een onthutsend beeld van de problemen

waar boeren in ons werkgebied mee geconfronteerd worden.

Een week lang konden de kijkers zich in 5 afleveringen inleven

in hun harde bestaan en zien hoe zij werken aan oplossingen.

Ook tijdens verschillende activiteiten die we organiseerden, was

de documentaire te zien. Heb je ze gemist? Surf dan naar de

Filippijnenpagina op www.bevrijdewereld.be!

WiST JE DAT ... ?

p. 13

© fo

togr

afie

-Sof

ie V

an D

er S

traet

en

p.14

SECuNDAir: WATErBANNErS STELEN DE SHOW Als start van het Loop naar de pomp?! - traject schreven 10 Sint-Niklase secundaire scholen zich in voor de workshop ‘ontwerp je eigen waterbanner’. Per school ging 1 klas samen met een grafisch ontwerper aan de slag om een originele spandoek te ma-ken die de aandacht vestigt op de waterproblematiek. Een paar voorbeelden? ‘Heel de wereld waterpas’, ‘zout of zoet, water doet je goed’ en ‘de maat is vol’. Het resultaat prijkte op de voorgevels van de scholen.

Negen secundaire scholen schreven in voor de gratis begeleide WereldWaterWorkshops. Aan het einde van het schooljaar 2012 – 2013 zal Bevrijde Wereld in totaal maar liefst 50 work-shops begeleid hebben.

LAGErE SCHOLEN: WErELDVOEDSELDAG iN HET TEkEN VAN WATErDe lagere scholen gaven op 16 oktober 2012, Wereldvoedseldag, de officiële aftrap voor het Loop naar de Pomp?! - traject. Want zonder water geen voedsel. Zestig leerlingen van verschillende scholen maakten een tocht met de Milieuboot tussen Dendermonde en Temse. Daar leerden ze alles over het leven en de natuur op en rond het water. Als volleerde experts onderzochten ze hun zelfgenomen waterstalen in het laboratorium van de Milieuboot. Ze hadden deze uitstap gewonnen met de Loop naar de pomp?! – wedstrijd.

Ook op Wereldvoedseldag trokken 40 andere lagere schoolkin-deren gewapend met lege emmers, spandoeken en kartonnen waterdruppels in een optocht naar het stadhuis in Sint-Niklaas. Daar vulden ze hun emmers met water. ‘Wij wandelden zo’n 20 minuten, maar in Afrika moeten ze vaak veel verder lopen om water te halen’, legde leerlinge Fatima uit. ‘En kinderen kunnen daardoor niet naar school. Ik ben blij dat wij dit niet elke dag moeten doen.’ De leerlingen zeulden de emmers de hele weg te-rug naar hun school waar ze nadien aan het werk gingen om hun fietsen te wassen.

En de acties bleven niet beperkt tot die ene dag. Zo organiseerde een school een waterarme dag waarbij de kinderen met een beperkte hoeveelheid water allerlei activiteiten op touw mochten zetten. Ze hadden volop inspiratie: watermuziek, waterproefjes, waterboek, wateralfabet, waterkwartet, waterverhalen…

*De organisaties achter het initiatief Loop naar de Pomp?!: Bevrijde Wereld, Mundo Loco, Oxfam - Wereldwinkel Sint-Niklaas, VAIS, de provincie Oost-Vlaanderen, Kleur Bekennen, Kleur Bekennen Kids, de stad Sint-Niklaas, Green, Djapo, MOS, PROTOS en de Belgische Ontwikkelingssamenwerking.

››› Loop naar de pomp?!

Scholen dompelen

zich onder in

watertraject

Voor ons is het normaal dat er zuiver water uit de

kraan stroomt. Maar wist je dat 1 wereldburger op 6

meer dan 1 kilometer moet stappen om aan veilig

drinkwater te geraken? Bevrijde Wereld en andere

organisaties* sloegen de handen in elkaar om

leerlingen van lagere en secundaire scholen bewust

te maken van de waterproblematiek bij ons en in

het Zuiden. Het educatief traject werd Loop naar de

pomp?! gedoopt. De slogan? Maak van je school een

waterbewuste school! De 25 deelnemende Sint-

Niklase scholen kregen voor het schooljaar 2012-

2013 een traject op maat gepresenteerd. in de klas

gingen leerlingen aan de slag met de educatieve

pakketten en workshops, al dan niet onder

begeleiding van Bevrijde Wereld. Nadien konden

scholen deelnemen aan allerlei activiteiten of deze

zelf organiseren.

WATErWOrkSHOPS GAAN DiGiTAAL De begeleide workshops in het kader van Loop naar de pomp?! richten zich uitsluitend op scholen in Sint-Niklaas. Maar vanaf 2013 kunnen scholen in

heel Vlaanderen het digitale aanbod downloaden op www.loopnaardepomp.be

3de graad lager onderwijs: lespakket ‘in de weer voor water’Leer kinderen op allerlei manieren denken, spelen, luisteren en voelen rond water.

Secundair onderwijs: WereldWaterWorkshopHoe zit het met het wereldwijde waterverbruik? Wat zijn de problemen en de oplossingen? Je komt het allemaal te weten via opdrachten. Voor leerkrachten is er een draaiboek. Vanaf het schooljaar 2013-2014 kan je deze workshop ook begeleid aanvragen.

Voor lager en secundair: de Waterwandeling Aan de hand van een 15-tal knooppunten stel je je eigen route samen door Sint-Niklaas. in de brochure vind je bij elk knooppunt een woordje uitleg en een opdracht rond water.

22 MAArT 2013: WATErWANDELiNG iN SiNT-NikLAASHet slotstuk van het Loop naar de pomp?! - traject is de waterwandeling in Sint-Niklaas. Op 22 maart 2013, Wereldwaterdag, stromen zo’n 5.000 leerlingen van de deelnemende scholen samen op de Grote Markt. Van daaruit maken zij een waterwandeling door de stad, uit solidariteit met leeftijdgenoten in het Zuiden die dagelijks zo’n 6 kilometer moeten stappen om water te halen.

p. 15

GLOEDNiEuW iNLEEFATELiEr Na veel timmeren, schilderen en decoreren, is onze Baobab Wereldklas

in het nieuwe gebouw een pareltje geworden! Dankzij de enthousiaste

inzet van medewerkers van Bevrijde Wereld, stagiairs en vrijwilligers,

konden we op 26 april 2012 de 1ste klas verwelkomen in de Merca-

torstraat. De Sint-Annaschool uit Hamme had de primeur om kennis

te maken met Awa en Hamad op onze nieuwe locatie. Niet alleen het

decor ziet er anders uit, ook de inhoud van onze twee inleefateliers

zijn in een nieuw jasje gestoken. De reacties van onze jonge bezoe-

kers en hun begeleiders waren alvast zeer positief.

GAMBiA, EEN kLEiN MAAr OH ZO iNTErESSANT LAND!Onze allerkleinste bezoekers maken in het vernieuwde inleefatelier

spelenderwijs kennis met twee leeftijdsgenootjes uit Gambia: Awa en

Hamad. De 5 tot 7- jarigen leren in de Baobab Wereldklas meer over

gelijkenissen en verschillen met hun leeftijdsgenootjes in het Zuiden.

Elke keer opnieuw is de verwondering bij de leerlingen groot als ze

iets nieuws ontdekken over wat Awa en Hamad allemaal doen. 'Hé,

dat doen wij ook zo!' Wat staat er nog meer op het programma? Water

halen in de waterput, een kijkje nemen in de klas van Awa en Hamad,

een praatje maken onder de Baobabboom, dansen op Afrikaanse mu-

ziek, een lekker middagmaal verorberen en zelf muziek maken. Op het

einde van een dag in het atelier krijgen de Baobabbegeleiders vaak

het zinnetje te horen: 'Wij willen hier heel graag blijven of toch zeker

nog eens terugkomen!'

DE kLEiNE BAOBAB iN EEN NiEuW JASJE Voor de leerlingen van de 3de graad lager onderwijs werd het inleef-

programma De Kleine Baobab in een nieuw jasje gestoken. In dit ate-

lier ligt de focus op het Zuiden én op het Noorden en richten we de blik

op de samenhang tussen de twee. Zo komen de leerlingen meer te we-

ten over voedsel in het Zuiden, verdiepen ze zich in het boerenleven in

Senegal en bereiden ze samen een heerlijke Senegalese maaltijd. Daar-

naast staan we ook stil bij onze eigen vooroordelen en stereotypen en

bij uitsluiting en discriminatie in onze samenleving. Het doorbreken

van stereotypen gaat bij de 5de en 6deklassers vaak gepaard met grote

verontwaardiging en uitspraken. Discussie en emotie zijn belangrijke

ingrediënten van De Kleine Baobab, een inleefatelier dat geen enkele

leerling of leerkracht onberoerd laat!

DE WERELDBURGERS

VAN MORGEN

Meer dan 2.500 leerlingen uit het kleuter- en lager

onderwijs brachten een bezoekje aan onze Baobab

Wereldklas of namen deel aan één van onze buitenschoolse

activiteiten. Met hun frisse blik, intelligente

opmerkzaamheid, een gezonde portie nieuwsgierigheid

en hun enthousiasme om meer te leren over het Zuiden,

verdienden ze een paspoort als wereldburger! En daar hield

het niet bij op. Leerkrachten wisten ons te vinden voor

advies, lespakketten en vormingen. Bovendien konden

we met tevredenheid terugblikken op een zeer geslaagde

studiedag Solidaire Scholen.

››› Baobab Wereldklas

BAOBAB WErELDkLAS iN 2012

· 61 klassen kwamen op bezoek in ons

inleefatelier. 51 kwamen uit de provincie Oost-

Vlaanderen, 50 uit het Waasland. Dit waren

maar liefst 1.232 dolenthousiaste leerlingen.

· Aan onze buitenschoolse activiteiten namen

1.375 kinderen deel.

· 7 klassen uit de 3de graad lager onderwijs

zetten met begeleiders van de Baobab

Wereldklas een actie op touw rond het

thema water.

· In 2012 gaven we vormingen aan meer dan

100 (student-) leerkrachten.

STuDiEDAG SOLiDAirE SCHOLEN

Op woensdag 21 november verzamelden zo’n 130 leerkrachten,

studenten en andere geïnteresseerden in kaHo Sint-Lieven

in Sint-Niklaas voor de 3de editie van de studiedag Solidaire

Scholen. Ze leerden heel wat bij over diversiteit, gelijke kansen,

solidariteit en meertaligheid in het basisonderwijs.

Filip Paelman vertelde vanuit zijn jarenlange ervaring in

het begeleiden van scholen en organisaties over het belang

van positief omgaan met diversiteit, coöperatief leren en

intercultureel onderwijs. De documentaire ‘Exit Concentratie’

zoomde dieper in op thema’s als de kloof tussen allochtone en

autochtone leerlingen, het gebrek aan sociale mix in scholen,

meertaligheid in de klas…. Deelnemers reageerden hierop vanuit

hun eigen ervaringen, hetgeen boeiende gesprekken opleverde.

Nadienwas er keuze uit 7 workshops, waaronder ‘vluchtelingen

in de klas’, ‘alternatieven voor zittenblijven’ en ‘meertalig

opgroeien’. De aanwezigen waren het er unaniem over eens: het

was een inspirerende dag!

p.16

WATEr ZuiVErEN iN SENEGALNet als andere jaren stapten leerlingen van het 5de secundair uit Sint-Niklase scholen mee in het inleeftraject van Bevrijde Wereld en Dwagulu-Dekkente. Na een aantal voorbereidingsweekends vertrokken 24 jongeren in juli naar Senegal. Ze verbleven er bij gastfamilies, bezochten projecten van Bevrijde Wereld en staken ook zelf de handen uit de mouwen. De hele reis lang dompelden de 17-jarigen zich onder in het thema water. Zo ontdekten ze alles over watervoorziening, waterverbruik en waterkwaliteit in hun gastland. En ze gingen ook zelf aan de slag. Samen met hun Senegalese kompanen testten ze de waterkwaliteit in ver-schillende dorpen in de regio van Tambacounda en Toubacouta. Waterputten met onzuiver water namen ze samen onder handen. Surf naar www.bevrijdewereld.be/meedoen/inleefreizen-18 om de reportage over de inleefreis te bekijken!

SENEGAL MEETS SiNT-NikLAAS Een maand later, van 5 tot 19 augustus, was het de beurt aan 6 Senegalese jongeren om naar België af te reizen. De 20 Sint- Niklase jongeren die in 2011 op inleefreis gingen naar Senegal, zorgden voor een warme ontvangst. Op het programma stonden onder meer: een bezoek aan het Klein Kasteeltje in Brussel, een uitstap naar de kust, Bokrijk, Antwerpen, een dag rond het thema ‘levensloop’ met een bezoek aan een kinderopvang, een lagere school, een secundaire school, een rusthuis en nog vele andere activiteiten. De jongeren konden ook kennismaken met de pro-jecten van Bevrijde Wereld in Noord en Zuid. En tijdens een debat bogen alle jongeren zich over de zin en onzin van ontwikkelings-samenwerking.

'Het was enorm leerrijk! Zowel de Senegalezen als wijzelf konden dingen bijleren over het leven in België en over onze cultuur.' Nele Van Vaerenbergh, 18 jaar. MuNDO LOCO LOOPT NAAr DE POMP?!Mundo Loco, het samenwerkingsverband van Sint-Niklase jeugd- en Noord-Zuidorganisaties, voer mee met de stroom en organi-seerde enkele activiteiten rond water. Zo vertelden de inleefrei-zigers in geuren en kleuren over hun watertesten in Senegal in jeugdhuis Den Eglantier. De inleefreizigers gaven ook themales-sen over water in het 5de en 6de jaar secundair van de scholen Berkenboom en Heilige Familie.

* Mundo Loco is het samenwerkingsverband tussen 5 Noord/Zuid – organisa-

ties en jongerenverenigingen in Sint-Niklaas en bestaat uit Bevrijde Wereld,

Oxfam - Wereldwinkel, Bison, Den Eglantier en Dwagulu Dekkente. Meer info

vind je op www.mundoloco.be

››› Jongeren

Jongeren duiken de

wereld in

De jongerenwerking van Bevrijde Wereld staat

helemaal in het teken van samenwerking en

uiwisseling. Onze trouwe partners daarbij zijn de Sint-

Niklase uitwisselingsorganisatie Dwagulu-Dekkente

en het lokale samenwerkingsverband van Noord-

Zuidverenigingen en jongerenorganisaties Mundo

Loco*. Dit jaar stond alles in het teken van water.

Jongeren stapten massaal mee in het Loop naar de

pomp?! - project.

iNLEEFrEiS 2013: FOCuS OP WATErDe inleefreis in juli 2013 staat net als vorig jaar in het teken van water. Ook nu zullen Belgische en Senegalese

jongeren samen watertests uitvoeren in de dorpen en aanbevelingen doen om de waterkwaliteit te verbeteren.

SENEGALESE JONGErEN iN BELGiEin augustus 2013 is het de beurt aan de Senegalese jongeren om kennis te komen maken met het leven in België. De jongeren van Dwagulu Dekkente zijn al volop in de weer om hun komst voor te bereiden.

Volg hun avonturen via www.dwaguludekkente.be!

WATErSPEL VOOr JEuGDBEWEGiNGEN

Ben je leider bij een jeugdbeweging en zoek je nog een leuk

en leerrijk spel voor op kamp? Zoek dan niet langer! In het

kader van Loop naar de pomp?! ontwikkelde Bevrijde Wereld

een leerrijk spel rond water in Senegal. ‘Diarree, weg ermee!’

is bestemd voor 8-10-jarigen. Download het boekje met de

spelregels vanaf juni 2013 op www.bevrijdewereld.be.

p. 17

BEVRIJDE WERELD

BRENGT NOORD EN

ZUID DICHTER BIJ

ELKAARAlle boeren waarmee Bevrijde Wereld samenwerkt

hebben hun eigen verhaal. Over het harde leven op het

platteland in het Zuiden, maar ook over de initiatieven

die ze nemen om hun levensomstandigheden te

verbeteren. Die verhalen bereiken België dankzij

inleefreizen, uitwisselingen, lezingen, workshops, de

aanwezigheid op evenementen als het stadsfestival

Villa Pace in Sint-Niklaas en tal van andere activiteiten.

Om deze met een nog ruimer publiek te kunnen

delen, zetten we een reizende expo op met foto’s en

getuigenissen van boeren uit onze werkingsgebieden.

MEELEVEN MET BOErEN OP iNLEEFrEiSDertien gemotiveerde inleefreizigers trokken in 2012 richting Se-negal en de Filippijnen. Ze maakten kennis met het leven op het platteland, verbleven bij gastfamilies, wisselden van gedachten met lokale boeren en dorpsbewoners, vertelden over België en leerden over hun nieuwe gastland. Ervaringen, ontmoetingen, uitwisselingen en indrukken die nog sterk nazinderen.

'De inleefreis is een unieke manier om kennis te maken met de sociaalpolitieke achtergrond van het land. Iets wat je als gewone toerist nooit meemaakt. De toegang die je via de organisaties krijgt tot de verschillende geledingen van de samenleving maakt zo’n reis uniek.' Annik in de Filippijnen

PArTNErBEZOEk uiT BOLiViARoberto Callàu, medewerker van INNCA, partner van Bevrijde We-reld in Bolivië, was 2 weken lang te gast in België. De inleefreizi-gers van 2011 lieten hem op hun beurt kennismaken met ons land. Ze bezochten scholen, overlegden met hem hoe ze hun gemeente kunnen sensibiliseren voor het werk van INCCA en toonden hem de film die ze over Bolivia maakten. Roberto getuigde over de pro-blematiek van voedselzekerheid en klimaatverandering in Bolivia tijdens kooksessies i.s.m. het Vrouwencentrum of het Masereel-fonds, voor vrijwilligers van het Simmerdownfestival en tijdens een ontmoeting met de schepen van Ontwikkelingssamenwerking van Sint-Niklaas.

BEVriJDE WErELD ON THE rOAD Onze fototentoonstelling Foodprints hield halt in de stations Antwerpen-Centraal, Gent-Sint-Pieters, Gent-Dampoort, Mechelen en Brugge. Ook was ze te zien op pleinen in Sint-Niklaas, Gent en Merelbeke. Via Foodprints maakten heel wat mensen kennis met het werk van Bevrijde Wereld in West-Afrika, Bolivia en de Filippij-nen. Via foto’s en getuigenissen, geprint op grote kubussen, ge-tuigen boeren hoe zij samen met onze partnerorganisaties werken aan een betere voedsel- en watervoorziening. We organiseerden ook vormingsactiviteiten rond deze expo voor volwassenen uit de dagkliniek van psychiatrisch centrum Sint-Jan de Deo in Gent en op het alternatief voedingssalon van Vormingplus in Schoonaarde.

LEZiNG EN FOTO-EXPO OVEr BOLiViA Auteur Walter Lotens kwam in onze kantoren zijn boek ‘Pijnen van een Pachakuti – Bolivia onder Evo Morales’ voorstellen. Het is een verslag van een reis en een reeks ontmoetingen in het Bolivia van Evo Morales waarbij de auteur de politieke context analyseert. Deze lezing werd gekoppeld aan de fototentoonstelling van in-leefreizigster en professioneel fotografe Jasmine Debels rond haar fotoboek ‘Aymuray, boeren in Bolivië’.

WErELDWEEkEND rOND VOEDSELCriSiS Op ons jaarlijkse Wereldweekend, van 23 tot 25 maart in De Pan-ne, verdiepten meer dan 100 volwassenen zich 2 dagen lang in de wereldwijde voedselproblematiek. Hoofdgastspreker Guus Geurts en andere experts, zoals Roberto Callàu van onze Boliviaanse part-nerorganisatie INCCA, belichtten de verschillende facetten. Hoe zit de voedingsindustrie in elkaar? Wie zijn hoofdspelers? Hoe zit

het met die voedselspeculatie? En waarom treft die de boeren in het Zuiden zo hard? Wat is de link tussen Noord en Zuid? Wat kun-nen wij doen? Bestaan er alternatieven? Allemaal vragen waar de deelnemers een antwoord op zochten. ››› Volwassenen

ONLiNE kOOkBOEkJE Zat jij al aan tafel bij boeren in het Zuiden? Onze inleefreizigers wel! Die ervaring willen zij delen. Zij brachten niet alleen recepten mee, maar vertelden ook het

verhaal achter voedsel(on)zekerheid. Dit alles werd gebundeld in een kookboekje, ‘Wat de pot schaft – Aan tafel bij boeren in het Zuiden’. Velt Sint-Niklaas en Oxfam-Wereldwinkel Sint-Niklaas becommentariëren de ingrediënten, elk vanuit hun invalshoek: duurzaam tuinieren met aandacht voor biodiversiteit en Fairtrade. De deelnemers aan de 3 kookworkshops die al rond het boekje georganiseerd werden, genoten alvast van hun culinaire ontdekkingsreis. Verras jij binnenkort je tafelgenoten met een origineel gerecht én de verhalen achter de recepten en ingrediënten? Download het boek vanaf 23 mei 2013 op www.bevrijdewereld.be/meedoen?/wat de pot schaft.

ACTiVA PASSiVA2012 2011 2012 2011

VASTE ACTiVA 717.384,33 520.242,11 EiGEN VErMOGEN 364.274,16 363.805,62immateriële vaste activa 1.678,88 0,00 Fondsen van de vereniging 28.118,54 28.118,54Software 2.098,60 0,00 Fondsen van de vereniging 28.118,54 28.118,54Afschrijving op software -419,72 0,00 Bestemde Fondsen 329.725,44 329.725,44Materiële vaste activa 715.426,58 519.963,24 Fonds projecten 202.677,30 202.677,30Gebouwen 746.124,62 515.320,00 Sociaal Passief 127.048,14 127.048,14Afschrijving op gebouw -37.306,23 0,00 Overgedragen winst (verlies) 5.961,64 5.287,82Installaties. uitrusting 10.246,20 7.322,22 resultaat van het boekjaar 468,54 673,82Afschrijving op installaties -7.614,62 -7.322,22Machines 1.044,40 875,40Afschrijving op machines -909,20 -875,40 SCHuLDEN 1.688.476,97 1.165.452,69Informatica 27.370,47 27.370,47 Schulden op meer dan 1 jaar 403.828,11 98.417,64Afschrijving op Informatica -26.351,67 -24.088,09 Kredieten Gebouwen 403.828,11 98.417,64Meubilair en kantoormaterieel 3.760,65 1.460,40 Schulden op ten hoogste 1 jaar 1.243.686,86 843.594,47Afschrijving meubilair en kantoormaterieel -1.283,53 -531,40 Kredieten gebouwen 25.291,15 6.897,92Overige materiële vaste activa 431,86 431,86 Leveranciers 109.763,13 150.723,78Afschrijving overige mva -86,37 0,00 Bezoldigingen en Sociale Lasten 65.764,46 76.309,10Financiële vaste activa 278,87 278,87 Terug te betalen subsidies 330.549,39 184.883,32Borgtochten en vooruitbetalingen 278,87 278,87 Eigen bijdragen volgend boekjaar 84.678,52 96.153,59VLOTTENDE ACTiVA 1.335.366,80 1.009.016,20 Schulden aan partners 21.590,02 23.711,02

Vorderingen op ten hoogste 1 jaar 111.122,24 63.350,67 Over te dragen subsidies 603.844,07 303.475,51Klanten 53.298,38 17.057,35 Diverse schulden 2.206,12 1.440,23Te ontvangen subsidies 50.579,29 41.418,97 Overlopende rekeningen 40.962,00 223.440,58Diverse vorderingen 7.244,57 4.874,35 Over te dragen opbrengsten 40.387,88 217.350,58Liquide middelen 1.037.569,01 777.009,57 Toe te rekenen kosten 574,12 6.090,00

Overlopende rekeningen 186.675,55 168.655,96TOTAAL ACTiVA 2.052.751,13 1.529.258,31 TOTAAL PASSiVA 2.052.751,13 1.529.258,31

Na 2 mindere jaren stegen onze opbrengsten in 2012. Dat heeft vooral te maken met hogere inkomsten van het Belgisch Fonds voor Voedselzekerheid (BFVZ). Deze waren de vorige jaren gro-tendeels uitgebleven omwille van de aanslepende federale rege-ringsvorming.

De totale subsidies stegen in 2012 t.o.v. 2011 met 404.303 euro, de totale opbrengsten met 639.427 euro. Meer details hierover vind je bij punten 3 en 4.

Begin 2012 verhuisden we naar de Mercatorstraat 81 in Sint-Niklaas. Dat jaar werden ook de verbouwingen voor het grootste deel afgewerkt.

Fondsenwerving werd in 2012 geïntensifieerd. De inkomsten (acties en giften) zijn gestegen, anderzijds werden ook meer uitgaven hiervoor gedaan. In 2013 bouwen we verder aan de succesvolle fondsenwervingsacties.

Een klare kijk

op de cijfers

››› Het financiële jaarverslag

p.18

1. DE BALANSHet balanstotaal stijgt met 523.493 euro. De belangrijkste wijzigingen voor de activa zijn: de stijging van de materiële vaste activa met 195.463 euro als gevolg van de verbouwing van het nieuwe gebouw, en een stijging in liquide middelen van 260.559 euro. Wat de passiva betreft zijn de belangrijkste veranderingen: de stijging van de schulden op meer dan 1 jaar als gevolg van kredieten voor verbouwingen (305.410 euro bij Triodos bank en de stad Sint-Niklaas), hogere terug te betalen subsidies (145.666 euro), een stijging in over te dragen subsidies naar volgend boekjaar (300.369 euro) en een daling in over te dragen opbrengsten (176.963 euro).De terug te betalen subsidies eind 2011 hadden betrekking op het einde van het DGD- programma 2008-2010. Eind 2012 betreft het grootste deel een terugbetaling omwille van de stopzetting van het synergie programma in Mali van het Belgisch Fonds voor Voedselzekerheid. Dit samenwerkingsverband met verschillende ngo’s staat los van onze andere projecten in Mali. Vanwege de onveilige situatie in de regio waar het project gepland was, konden we niet van start gaan.

2. HET rESuLTAATHet bedrijfsresultaat of het operationeel resultaat bedraagt 3.256,08 euro. Samen met het financieel en het uitzonderlijk resultaat sluiten we het jaar af met een positief saldo van 468,54 euro.

HET rESuLTAAT 2012 2011Bedrijfsresultaat 3.256,08 -227.984,24Financieel resultaat -2.467,89 2.129,55Uitzonderlijk resultaat -319,65 226.528,51TOTAAL 468,54 673,82Onttrekking reserves 0,00 0,00TOTAAL 468,54 673,82

OPBrENGSTEN 2012 2011SuBSiDiES 2.304.624,54 1.900.322,03DGD 1.472.873,27 1.549.476,13BFVZ/BOF 743.156,91 172.228,00Provincies 289.512,60 285.137,60Sociale Maribel/Sociaal Fonds/VDAB 44.503,70 45.089,29Vlaams Platform voor Water en Ontwikkeling 0,00 76.976,00Steden en gemeenten 38.878,03 18.428,92Diverse 6.542,18 3.579,42Overdracht projectsaldo volgend boekjaar -603.844,08 -313.001,93Projectsaldo vorig boekjaar 313.001,93 62.408,60

EiGEN MiDDELEN 576.382,37 341.257,47Bijdragen van organisaties 162.294,73 178.961,1511,11,11, 85.332,80 81.106,01Inkomsten educatieve activiteiten 20.203,92 26.116,41Ontvangen lidgelden 140,00 47,50Individuele giften 75.925,96 45.464,83Scholenacties 9.740,04 2.219,75Inkomsten diversen 14.188,75 5.223,97Inkomsten evenementen 6.675,25 15.528,87Fondsenwerving 24.905,85 26.440,53Overdracht vorig boekjaar 96.153,59 43.766,89Overdracht naar volgend boekjaar -84.678,52 -96.153,59Transfers 165.500,00 12.535,15

TOTAAL 2.881.006,91 2.241.579,50

kOSTEN 2012 2011EDuCATiE 674.126,70 509.434,46Werkingskosten educatie 149.553,13 60.131,16Personeel 397.231,55 343.435,69Doorstortingen partners Noord 127.342,02 105.867,61

PArTNErWErkiNG 1.811.438,99 1.578.082,97Kosten in België gemaakt voor Zuid-programma’s

24.871,74 29.569,20

Beheer Zuiden 56.286,39 35.145,00Cooperanten werking 817,80 3.852,94Coöperanten 170.274,06 102.973,25Personeel BEL 82.026,51 103.670,41Doorstortingen naar Zuidprogramma’s 1.477.162,49 1.302.872,17

COMMuNiCATiE & FONDSENWErViNG 86.052,15 62.598,08Fondsenwerving 45.523,84 20.892,95Tijdschrift. website en andere 11.001,63 14.345,91Personeel 29.526,68 27.359,22

ALGEMEEN 306.132,98 319.448,22Algemene werkingskosten 68.309,52 92.675,91Afschrijvingen gebouwen. IT ea 41.154,23 2.765,39Personeel 216.900,55 209.562,98Voorziening DGD -20.231,32 14.443,94

TOTAAL 2.877.750,82 2.469.563,73

Bijdragen van organisaties

11.11.11

Inkomsten educatieve activiteiten

Individuele giften

Andere

EiGEN MiDDELEN

De Filippijnen

Bolivia

West-Afrika

DOOrSTOrTiNGEN ZuiDPrOGrAMMA'S

43%

19%

38%

Subsidies

Eigen middelen

ONZE MiDDELEN

80%

20%

SuBSiDiES

0%1%

2%

11%

57%5%

41%

21%

Educatie

Partnerwerking

Opvolging partner-

werking

Communicatie en

fondsenwerving

Algemeen

11%

3%

11%25%

20%

55%

3. iNkOMSTEN80% van de inkomsten is afkomstig van federale, provinciale, stedelijke en gemeentelijke subsidies. De eigen middelen vullen de overige 20 % in. Het gaat om bijdragen van scholen, stichtingen, organisaties en individuele donateurs. De subsidies bestaan hoofdzakelijk (86%) uit federale middelen van het Directoraat Generaal Ontwikkelingssamenwerking (DGD) en het Belgisch Fonds voor Voedselzekerheid (BFVZ). Naast een aantal kleinere subsidies, nemen de provincies 11% voor hun rekening. De eigen middelen bestaan voor twee derde uit bijdragen van organisaties (inclusief 11.11.11) die zo op een structurele manier een deel van de programma’s in het Zuiden steunen.

4. DE BESTEMMiNG VAN HET GELD75% van de kosten van Bevrijde Wereld betreft kosten voor de Zuidprogramma’s en kosten voor de educatieve programma’s in België. 25% van de totale kosten gaat naar de algemene administratie, communicatie, fondsenwerving en opvolging van de partnerwerking.

Een bedrag van 127.342 euro werd doorgestort naar ngo Le Coron in Bergen. Bevrijde Wereld heeft met deze organisatie een samenwerkingsverband binnen het programma van DGD.

5. NAAr WELkE LANDEN iN HET ZuiDEN GAAT HET GELD?43% van de middelen gaat naar 5 landen in West-Afrika (Mali, Burkina Faso, Senegal, Gambia en Guinee-Bissau), 19% gaat naar Bolivia en 38% naar de Filippijnen.

p. 19

DGD

BFVZ/BOF

Provincies

Sociale Maribel/Sociaal Fonds/VDAB

Vlaams platform voor Water en Ontwikkeling

Steden en gemeenten

DOOrSTOrTiNGEN ZuiDPrOGrAMMA'S

2012 2011

Bolivia 281.933,88 311.506,07

Filippijnen 553.532,46 465.978,05 West-Afrika 641.696,15 525.388,05

TOTAAL 1.477.162,49 1.302.872,17

29%

14%

19%

p.20

Dankzij jullie

uit naam van de vele boerenfamilies in het Zuiden willen

we graag iedereen bedanken die ons in 2012 heeft

gesteund. Dankzij jouw gift kunnen we blijven werken aan

een betere toegang tot water en voedsel in het Zuiden.

Verschillende acties brachten extra geld in het laatje. Doe

jij hier inspiratie op voor jouw bijdrage in 2013?

››› Zij steunen Bevrijde Wereld

BELLEN VOOr WATErPrOJECTENHeel wat mensen kozen er voor om een abonnenment te nemen bij

Ello Mobile en zo de waterprojecten in Guinee-Bissau van onze part-

ner Aprodel te steunen. Ook Interesse? Surf naar www.ello-mobile.be.

LEkkErS VOOr SiNTErkLAAS Veel bedrijven en gemeenten verwenden hun personeel voor het 3de

jaar op rij met onze chocoladen Sinterklazen. Nieuw dit jaar waren de

heilige mannen uit speculaas. En vanaf 2013 zijn er ook paaseieren te

koop! Bestel ze via www.bevrijdewereld.be!

LOPEN TEGEN HONGErTijdens de Heldenrace in Brussel lieten 6 lopers zich door familie en

vrienden sponsoren om 6 km te lopen voor de projecten van Bevrijde

Wereld. Samen zamelden ze iets meer dan 3.000 euro in. Bravo!

PriNTEN VOOr HET GOEDE DOELNieuw in 2012 was de verkoop van inktpatronen. Wie bestelt via www.

inktpatronenvoorbevrijdewereld.be steunt daarmee onze projecten. Als

klap op de vuurpijl zijn ze beter voor het milieu en vriendelijk voor je

portemonnee. De patronen worden namelijk gerecycleerd. Het bedrijf

dat dit doet, schenkt een deeltje van de winst aan Bevrijde Wereld.

SCHOLEN iN ACTiE Ook in 2012 organiseerden verschillende scholen organiseerden

een solidariteitsactie voor Bevrijde Wereld. Dankzij de Loop naar de

pomp?! – campagne werden vooral inzamelingsacties op touw gezet

voor onze waterprojecten.

SHOPPEN VOOr BEVriJDE WErELDOnze wollen sokken lagen in 10 extra winkels te koop. Resultaat: een

recordverkoop! Nieuw in onze shop is het fotoboek ‘Aymuray, boe-

ren in Bolivia’ van professioneel fotografe en inleefreizigster Jasmine

Debels. Te vinden in de betere boekhandel en te bestellen via www.

bevrijdewereld.be.

MuZiEk MET EEN PLuSVoor de 2de keer op rij schonk het wereldfestival Simmerdown uit

Puurs een deel van haar opbrengsten aan Bevrijde Wereld. De winst op

de verkoop van dranken en maaltijden bracht een mooie 4.000 euro

op. Deze werd geïnvesteerd in de aanleg van irrigatiesystemen en de

bouw van ecologische Malenakeukens bij families in de Boliviaanse

gemeente Tiraque.

En nog meer muziek voor het goede doel: in oktober organiseerde

Bevrijde Wereld een benefietconcert met Aissata Djiby & The Fujirama

Blues Band en Irri & Hugo in ’t Bau-haus in Sint-Niklaas.

Bevrijde Wereld is lid van de Vereniging voor Ethiek in de Fondsen-

werving. Lidmaatschap garandeert transparantie naar donoren over

de gebruikte fondsen en waarborgt het gebruik van ethisch correcte

methodes in fondsenwerving. Meer info op www.vef-aerf.be

STEuN ONS OOk iN 2013!SPONSOrEVENTSVolgend jaar wil Bevrijde Wereld volop inzetten op sponsorevents. Sportfanaten, schiet in actie en laat

je sponsoren ten voordele van Bevrijde Wereld wanneer je aan een wedstrijd meedoet! Noteer alvast in je agenda: de loopwedstrijd GVA Dwars door Turnhout op 24 augustus en de stadsloop in Sint-Niklaas op 8 september 2013.

Partners van Bevrijde Wereld

WEST-AfRIKA (per land)

› Burkina Faso Partners: Action Micro Barrages (AMB), Association les Mains Unies du Sahel (AMUS), Sahel Solidarité (SASO)Financiële partners: BFVZ, WaterAid

› GambiaPartners: Agency for theDevelopment of Women And Children (ADWAC)Njawara Agricultural Training Centre (NATC)Financiële partners: Directie-GeneraalOntwikkelingssamen-werking (DGD), Puurs Summerdown

› Guinee-BissauPartner: Associacao Paraa Promocao do Desenvol-vimento Local (APRODEL),Associaçao as Produtoras e de Autopromoçao Para Luta Contra Fome (APALCOF)Financiële partners: DGD, Ello Mobile, Vlaams Partnerschap Water voor Ontwikkeling (VPWvO)

› MaliPartners: AssociationMalienne pour l’Education du Public et la Protection de l’Environnement (AMEPPE),Association Maliennepour la Promotion duDéveloppement Rural(AMPDR), AssociationRecherche Action Femme et Développement (ARAFD),

Groupe d’Animation Action au Sahel-Mali (GAAS)Financiële partners: BFVZ, WaterAid, VPWvO

› SenegalPartners: Action Jeunesse et Environnement (AJE)Financiële partners: DGD, GielsBos

fILIPPIJNEN (per regio)

› PanayPartner: Organic FarmingField Experimental andResource Station in Panay(OFFERS-Panay)Financiële partners: DGD, gemeenteDestelbergen, gemeente Puurs, Provincie Oost-Vlaanderen

› CordilleraPartner: Center forDevelopment Programs inthe Cordillera (CDPC)Financiële partners: Provincie Oost-Vlaanderen, DGD, Stichting KOOK (NL)

› Samar & LeytePartner: Eastern Visayas Rural Assistance Program (EVRAP)Financiële partners: DGD, Gemeente Jabbeke

› MasbatePartner: Tabang sa mgaBiktima sa Masbate (TABI-Masbate)Financiële partners: DGD, Steunfonds Filippijnen Overpelt, gemeente Overpelt Provincie Limburg

› CaragaPartner: AlternativeLearning Center forAgricultural and LivelihoodDevelopment (ALCADEV)

Financiële partners: DGD, Stichting Ronoylion (NL)

› NationaalPartner: PhilippineNetwork of Food SecurityProgrammes (PNFSP)Financiële partners: DGD, Action Solidarité Tiers Monde (LU), Provincie Limburg

BOLiViA (per regio)

› PotosiPartner: InvestigaciónSocial y AsesoramientoLegal Potosí (ISALP)Financiële partners: DGD,Limburgse Solidariteit metel Kollasuyo, ProvincieLimburg

› Cochabamba en één gemeente in Santa Cruz

Partner: Instituto deCapacitación Campesina(INCCA), Instituto deCapacitación del Oriente(ICO), AYNISUYUFinanciële partners: DGD voor alledrie, plus:

INCCA: Provincie Antwerpen, PIDPA, Simmerdown, gemeente Puurs, gemeente Lille, stad Sint-Niklaas, Broeders van Liefde Sint-Niklaas, OVLP Bornem,

ICO: Stichting Antoon Spinoy,

AYNISUYU: Nationale Loterij

› ChuquisacaPartner: Promotores Agropecuarios (PROAGRO)Financiële partners: DGD, Stichting Antoon Spinoy

NOORD-WERKING

Partners: Le Coron, MundoLoco, Dwagulu-Dekkente, PROTOS, Oxfam Wereldwinkel Sint-Niklaas, MOS (Oost-Vlaanderen), Kleur Bekennen Oost-Vlaanderen, Kleur Bekennen Kids, Green, Djapo, Stad Sint-NiklaasFinanciële partners: DGD,Provincie Oost-Vlaanderen,Stad Sint-Niklaas,11.11.11.

Het team van Bevrijde Wereld in juni 2013Jan Mertens Financieel & Administratief coördinator

Christa Lyssens Administratief medewerker

Catherine Billiau Communicatiemedewerker

Marleen Van Schoor Coördinator Noordwerking

Mariska De Block Educatief medewerker Baobab Wereldklas

Marijntje Broeckx Educatief medewerker Baobab Wereldklas

Mamadou Djiby Educatief medewerker Baobab Wereldklas

Els De Gryse Educatief medewerker

Wouter Semey Fondsenwerving

Vera Pletinckx Educatief medewerker volwassenen

Valerie De Vos Educatief medewerker jongeren

Pascal Van Driessche Programmabeheerder Filippijnen, Bolivia

Wim Vereecken Programmabeheerder West-Afrika

Lien Verstraete Landenvertegenwoordiger Mali en Burkina Faso

Franck Kaboré Financieel medewerker Mali en Burkina Faso

Jaap Op de Coul Landenvertegenwoordiger Bolivia

Hans Schaap Landenvertegenwoordiger Filippijnen

Roger Camps Medewerker landenkantoor Filippijnen

Andrew Aytin Medewerker landenkantoor Filippijnen

Doudou Diallo Landenvertegenwoordiger West-Afrika

raad van Bestuur in 2012

Jef Van den Eeckhout (Voorzitter)

Bart Meylemans (secretaris)

Marc Peeters (penningmeester)

Els Van der Sypt

Colofon

Hoofd- en eindredactie

Catherine Billiau,

Catherine.billiau@bevrijdewereld.be;

03 777 20 15

Medewerkers:

Catherine Billiau, Marijntje Broeckx,

Annelies Croon, Yvonne De Clercq, Els de Gryse,

Jan Mertens, Jaap Op de Coul, Vera Pletinckx,

Hans Schaap, Wouter Semey, Martina Spitaels,

Delphine Van Belleghem, Pascal Van Driessche,

Marleen Van Schoor, Wim Vereecken,

Lien Verstraete

Foto’s:

Chris Lauwerys, Coen Wubbels,

Sofie Van Der Straeten, PROTOS

Vormgeving:

Chris Lauwerys, clauwerys@gmail.com

p. 21

.be

ngo voor ontwikkelingssamenwerking

Bevrijde wereld

Terre Nouvelle

New World

Mundo Nuevo

Mercatorstraat 81, 9100 St-niklaas

T. 03 777 20 15, F. 03 766 36 41

BLiJF OP DE HOOGTE

. Schrijf je in voor ons gratis

tijdschrift Djémbé

. Word fan van onze Facebookpagina

. Surf naar www.bevrijdewereld.be

Bevrijde Wereld is een niet-gouvernementele

organisatie die de armste boerenfamilies ste

unt in

Bolivia, West-Afrika en

de Filippijnen. Samen met

23 lokale partnerorganisaties werken we aan een

betere voedsel- en watervoorziening voor 250.000

boeren in afgelegen gebieden. Deze solidariteit

delen we met kinderen, jongeren en volwassenen

in België via inleefatel

iers, vormingen en reizen.

© fo

togr

afie

-Sof

ie V

an D

er S

traet

en