Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en...

72
Jaarverslag 2012 Zolang levens te vroeg stoppen, blijven wij doorgaan.

Transcript of Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en...

Page 1: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

Jaarverslag 2012

Zolang levens te vroeg stoppen, blijven wij doorgaan.

Page 2: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

Jaarverslag 2012

1 Jaarverslag 2012

Samen het verschil maken

2012 was een topjaar voor de Hartstichting. Nooit eerder konden we zo veel investeren in ons doel: het bestrijden van hart- en vaatziekten. Nooit eerder waren onze inkomsten zo hoog. Hieruit blijkt dat onze strijd en ons werk veel steun krijgen vanuit de samenleving. Zeker als je bedenkt dat we in turbulente tijden verkeren, mogen we daar trots op zijn. De kunst is onverstoorbaar ons doel voor ogen te houden.

Voorwoord

Stappen voorwaartsHet succes van afgelopen jaar is vooral te danken aan de

inzet van onze vrijwilligers, medewerkers, donateurs en

partners. Om te beginnen is de patiëntenorganisatie De

Hart&Vaatgroep onze onmisbare samenwerkingspartner.

In september ondertekenden de Hartstichting en

de Hart&Vaatgroep een overeenkomst waarin zij de

intentie uitspraken tot verregaande en intensieve

samenwerking. Dit zal uitmonden in het vervlechten

van de activiteiten van de Hart&Vaatgroep in een nieuwe

werkorganisatie met de Hartstichting. Maar er zijn meer

samenwerkingspartners. Mensen die iemand kennen

met een hart- of vaatziekte, die er zelf mee leven, die

onderzoek doen, die vrijwillig reanimatiecursussen geven

of collecteren. Kortom: de mensen voor wie wij strijden,

strijden ook met ons. Dankzij deze wederkerigheid

hebben we belangrijke stappen voorwaarts gezet in het

terugdringen van de vroegtijdige sterfte aan hart- en

vaatziekten en het verbeteren van de kwaliteit van leven

van patiënten.

Een greep uit onze successen In 2012 werd bijna H 30 miljoen geïnvesteerd in

cardiovasculair wetenschappelijk onderzoek. Dit

brengt een snellere diagnose en een betere behandeling

dichterbij. Het onderzoek biedt op termijn mogelijk zelfs

uitzicht op genezing.

Trots mogen we ook zijn op onze bijdrage aan de

terugkeer van de rookvrije horeca. Daarnaast hebben we

samen met onze collega’s van het European Heart Network

slagen gemaakt in de strijd tegen de tabaksindustrie.

Alleen een gezamenlijke aanpak van het roken, risicofactor

nummer 1, leidt tot succes.

De lesmethode Lekker Fit!, bedoeld om gezonde keuzes

te leren maken, is inmiddels op 1.300 basisscholen

geïntroduceerd. Een hartgezonde jeugd in een

hartgezonde omgeving komt hiermee weer een stapje

dichterbij.

Onze Dress Red Day, ondersteund door bedrijven en

allerlei lokale initiatieven, heeft met succes aandacht

gevraagd voor de hogere sterfte aan hart- en vaatziekten

onder vrouwen. Door de inzet van sociale media konden

we duizenden nieuwe medestanders verwelkomen.

Mede dankzij de inmiddels 300 reanimatiepartners ging

de overleving na een acute hart- of circulatiestilstand

omhoog. In één onderzoeksgebied zelfs van 9 % in 1995

tot 23 % in 2011. Dit geweldige resultaat blijkt uit ons

cijferboek ‘Hart en Vaatziekten in Nederland 2012’.

Samen het verschil makenAl deze successen dragen bij aan de wereldwijde ‘25/25’

ambitie van de World Heart Federation. Doel is om de

wereldsterfte aan hart- en vaatziekten tot 2025 met 25 %

te verlagen. Alleen met de steun van onze vrienden,

donateurs en partners zullen we zo ver komen. Samen het

verschil maken, daar draait het om.

Hans Stam

Directeur

Page 3: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

2 Jaarverslag 2012

Inhoudsopgave

Samenvatting ......................................................................................3

Over ons ................................................................................................ 7

Fondsenwerving ............................................................................ 18

Voorlichting ...................................................................................... 23

Preventie .............................................................................................27

Wetenschappelijk onderzoek ................................................ 33

Positieversterking patiënten ................................................. 42

Jaarrekening ......................................................................................45

Verantwoordingsverklaring ..................................................60

Beleggingsstatuut ........................................................................ 69

Page 4: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

Samenvatting

2012 in het kort

De Hartstichting strijdt tegen hart- en vaatziekten. Onze ambitie is dat minder mensen hart- en vaatziekten krijgen,

minder mensen eraan overlijden en minder patiënten ongemak en leed ondervinden van hart- en vaatziekten. Wij streven

naar een wereld waarin mensen tot op hoge leeftijd vrij zijn van hart- en vaatziekten.

InkomstenIn 2012 bedroegen onze inkomsten H 46,9 miljoen. Dit is als volgt verdeeld:

BestedingenIn totaal gaven we H 57 miljoen uit, waarvan H 47,5 aan de doelstellingen. Een kleine 10 miljoen besteedden we aan o.a.

eigen fondsenwerving, beheer en administratie.

Jaarverslag 2012

In Nederland leven ruim een miljoen hart- en vaatpatiënten. Per dag overlijden ruim 100 mensen aan een hart- of vaatziekte en komen 1.000 mensen in het ziekenhuis terecht. Deze aantallen en het blijvende leed dat daaruit voortvloeit zijn onacceptabel.

3 Samenvatting - Jaarverslag 2012

44,0%

Donaties en giften

Nalatenschappen

Sponsoring

29,6%

Beleggingen

Overig

Acties derden

Collecten

11,7%1,7%

8,6%

0,5%

3,9%

4,2%

5,6%

12,2%

3,3%

60,2%

3,1%

Programma’s

Beheer enadministratie

Voorlichting

Fondsenwerving

Patiënten-organisatie

Implementatie

Acties derden

Wetenschappelijk onderzoek

0,1%

11,3%

Page 5: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

4 Samenvatting - Jaarverslag 2012

In 2012 gaven we een recordbedrag uit aan de bestrijding

van hart- en vaatziekten. We besteedden 31 % meer aan

onze doelstellingen dan in 2011. Dit geld is geïnvesteerd

in 5 grote wetenschappelijke onderzoeken van zo’n H 5

miljoen per onderzoek. Nooit eerder besteedden we zo’n

hoog bedrag aan wetenschappelijk onderzoek. Deze extra

uitgave van H 25 miljoen komt uit de bestemmingsreserve

van 2011. Dit bedrag is speciaal voor wetenschappelijk

onderzoek gereserveerd. Doordat we deze reserve hebben

ingezet, zijn de totale uitgaven over 2012 hoger dan onze

totale inkomsten over 2012. We verwachten dat onze

bestedingen in 2013 weer rond het niveau van 2011 liggen

(ca. H 45 miljoen).

De verhouding tussen inkomsten en uitgaven is verbeterd

ten opzichte van 2011: van iedere euro die we in 2012

ontvingen, ging H 0,83 direct naar wetenschappelijk

onderzoek, voorlichting en de positieversterking van de

patiënt. In 2011 was dat H 0,80.

Samen het verschil maken

Terugkijkend was 2012 een jaar vol mooie resultaten.

Met de patiëntenvereniging De Hart&Vaatgroep hebben

we nauw samengewerkt aan een nieuwe visie, missie en

strategie. We slaan de handen ineen met zo veel mogelijk

partijen, want: hart- en vaatziekten bestrijden, kunnen

we niet alleen. Het is daarom noodzakelijk dat we onze

achterban goed kennen. Persoonlijk en online contact

vinden we belangrijk. Net als de persoonlijke verhalen

van alle betrokkenen bij de Hartstichting. We ontvangen

geen geld van de overheid en zoeken daarom naar

creatieve manieren om fondsen te werven en haken aan bij

initiatieven uit de samenleving. Het is van levensbelang

dat donateurs en vrijwilligers ons werk blijven steunen.

Brede steun

Gelukkig kunnen we rekenen op brede steun vanuit de

samenleving. In 2012 steunden 551.527 particulieren en

2.378 bedrijven de Hartstichting met 1 of meerdere giften.

Voor 2012 was ons doel om in totaal H 36,7 miljoen aan

fondsen te werven. Met een opbrengst van H 39,1 miljoen

hebben we dat ruimschoots gehaald.

Tijdens de jaarlijkse collecteweek in april gingen

zo’n 60.000 vrijwilligers met een collectebus langs de

deuren. Hiermee is de collecte nog steeds het grootste

fondsenwervende evenement dat onze vrijwilligers

organiseren. Zo’n 6.000 vrijwilligers collecteerden

voor de eerste keer. In totaal hebben onze collectanten €

4.020.956,24 bijeen gebracht. Dat is iets minder dan in

2011. Toen was de opbrengst H 4,1 miljoen.

Wetenschappelijk onderzoek

We investeren in wetenschappelijk onderzoek omdat

we hart- en vaatziekten willen opsporen voordat ze

onherstelbare schade veroorzaken. We willen betere

behandelingen mogelijk maken en deze ziekten genezen.

Dit doen we door onderzoek te financieren dat zo goed

mogelijk aansluit bij de praktijk. Tijdens de jaarlijkse

cursus voor jonge onderzoekers is er een workshop

georganiseerd om hen uit te dagen na te denken over

de rol die patiënten in hun onderzoek kunnen spelen.

Daarnaast horen we graag de mening van patiënten,

bijvoorbeeld over het onderzoek naar de behandeling van

hartfalen. Wat kan en moet beter?

Om op brede steun te kunnen blijven rekenen, laten we

meer zien van het wetenschappelijk onderzoek waarin we

investeren. Een aantal manieren hoe we dit doen:

• Samen met De Hart&Vaatgroep hebben we 6

publieksdagen ‘Tussen Lab & Leven’ georganiseerd, in

verschillende universitair medische centra. Maar liefst

1.064 belangstellenden namen een kijkje in laboratoria,

ontmoetten de onderzoekers en namen deel aan de

workshops waarin patiënten hun ervaringen konden

delen.

• In 2012 bezochten 84.224 mensen de webpagina’s over

het onderzoek dat we financieren.

• Op televisie vroegen we aandacht voor onderzoek naar

hart- en vaatziekten. Zo besteedde het programma Tijd

voor Max in november aandacht aan onderzoek naar

stamceltherapie.

• Honderdduizenden Nederlanders ontvingen mailings

en nieuwsbrieven waarin we vertellen over het

wetenschappelijk onderzoek dat we mogelijk maken.

In 2012 zijn na strenge selectierondes diverse onderzoeken

gefinancierd. Enkele hoogtepunten:

• We hebben binnen CVON 5 onderzoeksprojecten

gefinancierd, onder meer gericht op de ontwikkeling

van een nieuw type hartklep, die vooral voor jonge

hartpatiënten veel voordelen oplevert.

• Eind 2012 reikten we 14 dr. E. Dekkerbeurzen uit aan

talentvolle wetenschappers. Zij gaan onderzoek doen

naar ziekten zoals hartfalen, hartritmestoornissen,

trombose en hersenbloeding.

We willen dat ontdekkingen in het laboratorium zo

snel mogelijk leiden tot echte verbeteringen voor

patiënten. Sinds 2009 investeren we daarom in de grote

onderzoeksprogramma’s CTMM (Center for Translational

Molecular Medicine) en BMM (BioMedical Materials

programm) waarin de beste onderzoekers, universiteiten

en bedrijven hun krachten bundelen. We dragen niet

alleen financieel bij, maar volgen de projecten ook. We

helpen om de resultaten zo snel mogelijk te vertalen naar

een toepassing in de kliniek.

Binnen CTMM hebben we geïnvesteerd in 8 onderzoeks-

projecten naar zogenaamde ‘biomarkers’. Dit zijn signalen

in het lichaam die aangeven dat er iets misgaat, nog

voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt

levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de

zoektocht naar nieuwe biomedische materialen centraal.

Deze helpen het lichaam om beschadigde organen te

Page 6: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

5 Samenvatting - Jaarverslag 2012

herstellen, bijvoorbeeld na een hartinfarct. Binnen

BMM dragen we bij aan 5 onderzoeksprojecten, zoals

de ontwikkeling van lichaamseigen hartkleppen en

biomaterialen om de vorming van nieuwe bloedvaten te

stimuleren en schade aan het hart te beperken.

Voorlichting

Op zichtbare, laagdrempelige manieren geven wij

voorlichting over hart- en vaatziekten. Een voorbeeld

daarvan is Dress Red Day. Met het thema ‘Laat je hart

zien’ riepen we vrouwen op om iets roods te dragen op

Dress Red Day, 29 september. Samen met hen vroegen

we aandacht voor het feit dat hart- en vaatziekten

doodsoorzaak nummer 1 zijn bij vrouwen. Ongeveer

1 miljoen vrouwen hebben daadwerkelijk iets roods

gedragen. Maar liefst 2,8 miljoen mensen bezochten de

Facebook-pagina en meer dan 65.000 mensen zijn fan

geworden van de pagina. Hoewel fondsenwerving geen

doelstelling was, zijn er veel spontane acties georganiseerd

die meer dan € 50.000 aan donaties hebben opgeleverd.

Sinds begin 2012 hebben we een nieuwe Infolijn Hart

en Vaten: een samenwerking tussen de Hartstichting en

De Hart&Vaatgroep. Hier kunnen mensen terecht met

medisch inhoudelijke vragen en met vragen over leven met

de aandoening. De medewerkers van de Infolijn hebben

het afgelopen jaar maar liefst 11.000 vragen beantwoord.

Ook hebben we onderzoek gedaan naar verwachtingen,

voorkeuren en behoeften van hart- en vaatpatiënten en

hun naasten voor wat betreft ons brochureaanbod. Dit

heeft geleid tot een aanpassing van de gratis brochures.

Ze zijn dunner, we hebben titels samengevoegd en andere

titels komen alleen nog online beschikbaar, waarmee

we geld besparen. Op onze website is alle informatie uit

de brochures terug te vinden, aangevuld met video- en

animatiefilmpjes met gesproken tekst, in verschillende

talen zoals Surinaams, Marokkaans en Turks. Bezoekers

van onze website hebben in totaal bijna 54.000

voorlichtingsbrochures gedownload.

Op 3 juli 2012 is het interactieve informatiecentrum

Impuls in het St. Antoniusziekenhuis in Nieuwegein

geopend. Impuls is een samenwerkingsverband tussen

de Hartstichting, De Hart&Vaatgroep en het St. Antonius

Hartcentrum. Patiënten, hun naasten en andere

geïnteresseerden kunnen op een toegankelijke manier

informatie vinden over hart en vaten. Bezoekers kunnen

via touch screens zoeken naar informatie over hartziekten,

operaties of de werking van de bloedsomloop.

Preventie

Preventie van hart- en vaatziekten en het vroeg opsporen

ervan kan veel leed voorkomen. Daarom ondersteunt de

Hartstichting de StOEH (Stichting Opsporing Erfelijke

Hypercholesterolemie) bij het opsporen van mensen met

een erfelijk hoog cholesterol. Dit is belangrijk omdat het

ministerie van Volksgezondheid per 31 december 2013

het bevolkingsonderzoek stopt. Samen met de StOEH

hebben we een aantal ziekenhuizen benaderd in gebieden

waarin veel patiënten konden worden opgespoord. De

eerste resultaten zijn veelbelovend; er zijn tot april 2013 al

78 mensen met erfelijk hoog cholesterol opgespoord. Zij

kunnen zo nodig op tijd behandeld worden.

In 2012 kwam de Alliantie Nederland Rookvrij! tot stand.

Dit is de opvolger van het Nationaal Programma Tabak.

De alliantie wil een samenleving waarin niemand (over)

lijdt aan de gevolgen van roken. Direct na de val van het

kabinet Rutte I zijn, mede dankzij onze lobby, diverse van

onze speerpunten gerealiseerd, zoals de verhoging van

tabaksaccijns met 35 cent op een pakje sigaretten en maar

liefst 60 cent op shag.

Jeugd

Ons lespakket Lekker Fit! is de basis voor het aanleren

van gezonde keuzes over voeding en bewegen op de

basisschool. Bij deze leeftijdsgroep heeft het aanleren

van gezonde gewoontes de meeste kans van slagen.

In 2012 is de hele lesmethode van Lekker Fit! herzien.

Er zijn bijvoorbeeld beweegkaarten toegevoegd met

beweegspellen en oefeningen voor tijdens de gymles of op

het schoolplein. Ook is de website www.lekkerfitopschool.

nl vernieuwd. Verder financierden we een onderzoek naar

de manier waarop islamitische moeders kunnen zorgen

dat hun kinderen gezond opgroeien. Dit onderzoek werd

uitgevoerd met het VUmc in Amsterdam. Eind 2013 is het

onderzoek klaar en gebruiken we de resultaten om de

lesmethode Lekker Fit! te verbeteren.

Samen met scholen in het voortgezet onderwijs willen

we zoveel mogelijk jongeren leren reanimeren.

We hebben 4 pilotprojecten uitgevoerd en geëvalueerd.

De Vriendenloterij heeft een bedrag van H 550.000 ter

beschikking gesteld voor het project Reanimeren op

school. Als onderdeel van het lesmateriaal is in april de

ReanimatieApp gelanceerd. De app is bijna 80.000 keer

gedownload. Minister Schippers van Volksgezondheid

kreeg reanimatieles van een aantal geneeskundestudenten

uit Limburg, onder leiding van de Hartstichting. De

Telegraaf besteedde hier op de voorpagina aandacht aan.

Inmiddels zijn er 325 Reanimatiepartners die op

430 plaatsen in Nederland reanimatiecursussen geven.

Ze leiden samen jaarlijks zo’n 60.000 cursisten op.

Page 7: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

6 Samenvatting - Jaarverslag 2012

Steun aan patiënten

Een hart- of vaatziekte is ingrijpend. Dat geldt niet

alleen voor degene die het overkomt, maar ook voor de

naasten. Mensen die afhankelijk zijn van zorg, moeten

terechtkunnen bij zorgverleners die goede kwaliteit

leveren én die rekening houden met de persoonlijke

situatie van de patiënt. Bovendien moeten zorg- en

dienstverlening betaalbaar en toegankelijk zijn voor

iedereen.

Met onze subsidie organiseert De Hart&Vaatgroep

activiteiten om patiënten en hun naasten te steunen en te

versterken. Een paar voorbeelden:

• Uitgebreide persoonlijke gesprekken leerden ons onder

meer hoe patiënten het ziekteproces ervaren en welke

fasen er in zo’n proces zijn.

• Er is een training stressmanagement ontwikkeld voor

patiënten en hun naasten want uit onderzoek bleek

dat er bij hart- en vaatpatiënten grote behoefte is aan

ondersteuning bij het hanteren van stress.

• Om de kwaliteit van zorg en leven van de ruim 25.000

kinderen en jongeren met een aangeboren hartafwijking

te verbeteren, sloot De Hart&Vaatgroep in 2012 een

overeenkomst met de Patiëntenvereniging Aangeboren

Hartafwijkingen (PAH).

Vooruitblik

Onze speerpunten voor de periode 2013 – 2017 zijn:

• Meer mensen realiseren zich hoe ernstig en acuut hart-

en vaatziekten zijn en dat ze grote impact hebben op het

leven van patiënten en hun naasten.

• We helpen kinderen en hun ouders bij het maken van

gezonde keuzes om hart- en vaatziekten te voorkomen.

Samen met nationale en internationale partners lobbyen

we voor een samenleving waarin niet-roken de norm

is, waarin op scholen beweeg- en voedingsonderwijs

een vaste plek heeft en waarin kinderen weten wat

ongezonde voeding is.

• We helpen wetenschappers door te investeren in

onderzoek waarmee zij medische doorbraken kunnen

realiseren.

• We willen dat patiënten ervaren dat behandeling, zorg

en welzijn door onze inzet toegankelijk en betaalbaar

zijn en in kwaliteit is toegenomen.

• We hebben de ambitie om van Nederland één

6-minutenzone te maken, waarbij voor iedereen in

Nederland hulp bij een hartstilstand binnen 6 minuten

geregeld is.

Page 8: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

7 Jaarverslag 2012

Over onsEr zijn nu 1 miljoen hart- en vaatpatiënten. Per dag overlijden ruim 100 mensen hieraan en komen 1.000 mensen in het ziekenhuis terecht. Deze aantallen en het blijvende leed dat daaruit voortvloeit, zijn onacceptabel. Met zo veel mogelijk mensen slaan we de handen ineen om de ziekte terug te dringen en te beheersen.

3 x minderDe Hartstichting strijdt tegen hart- en vaatziekten.

We willen dat minder mensen:

• hart- en vaatziekten krijgen

• aan hart- en vaatziekten overlijden

• ongemak en leed ervaren door hart- en vaatziekten

Zo werken weDe mens staat centraal bij alles wat we doen. Wij brengen

een beweging op gang van mensen die zich voor langere

tijd inzetten voor de strijd tegen hart- en vaatziekten. We

sluiten aan bij wat zij ervaren en hoe zij willen bijdragen

aan deze strijd. Dit doen we door mensen aan ons te

binden, zodat er een wederkerige relatie ontstaat.

Onze rol in de samenlevingDe Hartstichting is primair een strijder tegen hart- en

vaatziekten. In die rol zijn wij vasthoudend en gedreven.

Daarnaast willen wij voor velen een gids zijn op het

gebied van kennis, netwerk en kwaliteit. Bij die rol horen

expertise en deskundigheid. Tot slot willen wij als een

vriend communiceren en de relatie aangaan.

Nieuwe koers

In 2012 hebben de Hartstichting en De Hart&Vaatgroep

nauw samengewerkt aan een nieuwe visie, missie en

strategie. Het gaat hier om een nieuwe richting, de

bouwstenen die daarvoor nodig zijn, de voortgang en de

te boeken resultaten.

Om de strijd tegen hart- en vaatziekten te winnen,

moeten we moeten de handen ineen slaan met zo veel

mogelijk partijen. Het is daarom noodzakelijk dat we

onze achterban goed kennen, nieuwe manieren vinden om

inkomsten te genereren en ervoor zorgen dat donateurs en

vrijwilligers ons werk blijven steunen.

Noodzaak voor de nieuwe koers

Een nieuw geluid

De maatschappij beleeft turbulente tijden, veroorzaakt

door onder meer de economische onzekerheid en het

gebrek aan vertrouwen in instituten. De solidariteit

staat onder druk. Consumenten worden kritischer en

mondiger en traditionele en collectieve verbanden

vallen weg. De samenleving verwacht een andere

aanpak en een nieuw geluid. Mensen hebben behoefte

aan transparantie, eerlijkheid en menselijke maat. Ze

willen persoonlijke aandacht en een actieve band met

een goed doel. Men geeft bij voorkeur lokaal en aan

single-issue doelen, die aantoonbaar het verschil maken

of passen in hun belevingswereld. Donateurs willen

ervan overtuigd worden dat het geld goed is besteed.

Ook is er voortdurende aandacht voor beperking van de

organisatiekosten.

Fondsenwerving onder druk

Het publiek blijft goede doelen ruimhartig steunen, zo

blijkt uit cijfers van het CBF. Toch zagen goede doelen

het afgelopen jaar hun inkomsten gemiddeld dalen. De

Hartstichting en andere gezondheidsfondsen zien nog

een stijgende lijn in hun inkomsten, maar de kosten om

deze inkomsten te genereren nemen sneller toe. Diverse

onderzoeken tonen aan dat het geefklimaat waarschijnlijk

zal verslechteren, ook door meer concurrentie.

Onszelf vernieuwen

We moeten ons aanpassen aan deze veranderende wereld.

De wederkerigheid van de relatie met de donateurs

komt daarom centraal te staan. Persoonlijk en online

contact vinden we belangrijk. Net als echte verhalen van

alle betrokkenen bij de Hartstichting. We zoeken naar

creatieve manieren om fondsen te werven en haken meer

aan bij initiatieven uit de samenleving.

In mei 2012 is een stakeholdersonderzoek uitgevoerd door

een bureau gespecialiseerd in organisatieontwikkelingen.

De stakeholdersgroep bestond uit 15 personen waaronder

wetenschappers, collega’s van andere goede doelen,

personen uit de media en het bedrijfsleven.

Uit dit onderzoek kwam naar voren dat we inderdaad

moeten veranderen. De stakeholders zien bovendien

kansen.

Naast de vele positieve observaties werden de volgende

verbeterpunten onderscheiden:

• men ziet de Hartstichting als deskundig, maar ook als

afstandelijk

• door een efficiëntieslag kan de Hartstichting nog beter

haar werk doen

• duidelijke, herkenbare thema’s kunnen zichtbaarheid

en binding vergroten

• de stap van een ‘witte jassenfonds’ naar een breed

publieksfonds is nodig

Deze verbeterpunten werden ook onderschreven door de

medewerkers tijdens interne gesprekken.

Dit onderzoek, samen met onderzoeken uit 2011, maakten

duidelijk dat de Hartstichting missie, visie, strategie en

positionering zou moeten herzien. De noodzaak van een

kanteling naar een doelgroepgerichte organisatie werd

bevestigd.

Page 9: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

8 Jaarverslag 2012

Doelgroepenonderzoek

Wij communiceren op allerlei manieren met onze

donateurs, patiënten, hun naasten, wetenschappers en

zorgverleners. Nieuwe producten ontwikkelen en testen

we samen met de groep voor wie het is bedoeld. Ook laten

we ons adviseren door organisaties die zijn gespecialiseerd

in het ontwikkelen van voorlichtingsmaterialen.

Ieder jaar meten wij met een kwantitatief onderzoek,

uitgevoerd door GfK Nederland, of onze positionering,

merkwaarden en imago zich ontwikkelen zoals wij voor

ogen hebben. Dit doen wij onder patiënten, naasten,

donateurs, vrijwilligers en het Nederlandse publiek van

18 jaar en ouder.

Interviews met donateurs en vrijwilligers, ook uitgevoerd

door Ipsos Synovate, boden ons inzicht in de verschillende

geefmotieven. Hierdoor is duidelijk geworden hoe wij de

verschillende typen donateurs en vrijwilligers kunnen

werven en op maat met hen kunnen communiceren.

Vooruitblik

Onze speerpunten voor de periode 2013-2017 zijn:

Ernst en urgentie van de ziekte is duidelijk voor iedereenDe impact van hart- en vaatziekten op het leven van

patiënten en hun naasten is ongekend. Niet iedereen is

daarvan voldoende op de hoogte. Daarom zullen wij de

komende jaren zorgen dat de ernst en urgentie van hart-

en vaatziekten bij iedere Nederlander bekend is. Dit doen

wij onder meer door de impact van de ziekte heel concreet

over te brengen.

Hartgezonde samenleving, te beginnen bij de jeugdDe beste manier om hart- en vaatziekten in de samenleving

te verminderen, is als mensen van jongs af aan kiezen om

niet te roken, voldoende te bewegen en gezond te eten.

Ook is het belangrijk dat ze deze gewoonten vasthouden

tot op hoge leeftijd. Helaas is het in onze samenleving

gemakkelijker om ongezonde keuzes te maken. Wij

willen dat veranderen en bijdragen aan een samenleving

waarin kinderen gezond kunnen opgroeien. Wij helpen

hen en hun ouders bij het maken van de juiste keuzes.

Samen met nationale en internationale partners lobbyen

we voor een samenleving waarin niet-roken de norm is,

waarin op scholen beweeg- en voedingsonderwijs een

vaste plek heeft, en waarin kinderen weten wat ongezonde

voeding is. Voedingsproducten moeten gezonder van

samenstelling zijn. Met gerichte bewustwordingsacties

beïnvloeden we de publieke en politieke opinie.

Wetenschappelijke onderzoek gericht op doorbraken en impactVanwege bezuinigingen staat de continuïteit van het

cardiovasculair wetenschappelijk onderzoek in Nederland

onder druk. De Hartstichting wil daarom steviger inzetten

op onderzoek dat impact heeft op mensenlevens. Wij

helpen wetenschappers door te investeren in onderzoek

waarmee medische doorbraken kunnen worden

gerealiseerd. Zo worden minder mensen patiënt, en

ervaren minder patiënten ongemak en leed.

Regie over eigen leven en zorgHart- of vaatziekten zijn levensbedreigend en kunnen

onverwacht toeslaan. Iemand verandert plotseling

in patiënt en leeft daarna met een chronische ziekte.

Gelukkig zijn hart- en vaatziekten steeds beter

behandelbaar. Veel mensen leven verder op een manier

die bij hen past en kunnen de ziekte een plek geven. De

Hartstichting en De Hart&Vaatgroep willen dat patiënten

en hun naasten beter hun eigen positie kunnen innemen

als het gaat om behandeling, zorg en welzijn. Mensen

met hart- en vaatziekten ervaren dat behandeling, zorg en

welzijn door onze inzet toegankelijk en betaalbaar blijven

en in kwaliteit toenemen.

Nederland 6 minutenzoneWij hebben de ambitie om van Nederland één

6-minutenzone te maken. Voor iedereen in Nederland

moet hulp bij een hartstilstand binnen 6 minuten

geregeld zijn. Daarvoor zijn voldoende mensen nodig

die kunnen reanimeren, voldoende AED’s en toegang

tot een reanimatieoproepsysteem, zodat AED’s en

burgerhulpverleners opgeroepen kunnen worden bij

een reanimatie. Zo kunnen we een bijdrage leveren aan

het verminderen van het aantal mensen dat aan een

hartstilstand overlijdt.

Risico’s voor de doelstellingen

De Hartstichting is diep in de maatschappij verankerd en

is er voor een grote groep mensen. De organisatie heeft een

open structuur en cultuur. Impulsen vanuit de omgeving

kunnen daardoor impact hebben op de voortgang van

onze activiteiten. Deze kunnen zowel positief als negatief

zijn. Het is van belang om goed en snel te reageren op

kansen en de risico’s zo veel mogelijk te beperken. Daarom

richten wij een risicomanagementsysteem in, met een Risk

Manager die gebruik kan maken van een Risk Counsel.

Voor risico’s met hoge waarschijnlijkheid en hoge impact

op de doelstellingen is een calamiteitenplan opgesteld dat

direct in werking kan treden.

Vrijwilligers

Al ruim 45 jaar zetten vrijwilligers zich in voor de

Hartstichting. Zij zijn van onschatbare waarde voor de

organisatie, onze oren en ogen in het land. Zij helpen bij

het realiseren van onze doelstellingen. Dit doen zij onder

andere door het organiseren van de collecte, tot op heden

de meest voorkomende vrijwilligerstaak. Maar ook op

andere terreinen is hun inzet waardevol.

Page 10: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

9 Jaarverslag 2012

Ruim 65.000 mensen Wij hebben ruim 5.000 vrijwilligers, 60.000 collectanten

en 14 regiocoördinatoren in het land. Diverse

medewerkers op kantoor geven hen ondersteuning, onder

andere door te zorgen voor voorlichtingsmaterialen en

persberichten.

Begeleiding en contactVrijwilligers nemen bij de Hartstichting een bijzondere

plaats in. De Hartstichting zorgt voor een goede werving

en selectie, werkt vrijwilligers in, begeleidt en helpt

hen bij hun vrijwilligerstaak. We stellen middelen

en materialen ter beschikking. En we houden hen op

verschillende manieren op de hoogte. Ook vragen we

actief naar hun mening en ervaring. Vrijwilligers die zich

langdurig of op uitzonderlijke wijze inzetten, zetten we in

het zonnetje.

ActiviteitenDe rol van de vrijwilligers zal in de toekomst alleen maar

groter worden. Samen met onze vrijwilligers zetten wij

ons in om de doelstellingen van de Hartstichting te onder-

steunen en te realiseren. Dit gebeurt onder andere door:

• de organisatie van de landelijke collecte in april

• de organisatie van grote en kleinere fondsenwervende

activiteiten

• het geven van informatie door vrijwilligers over ons

werk op beurzen, braderieën en andere evenementen

Enquête De mening en ervaringen van onze vrijwilligers is van

onschatbare waarde. Hun praktijkervaring helpt ons in

ons werk. Wij gaan op diverse manieren de dialoog aan.

Zo houden wij onder andere ieder jaar na de collecte een

enquête onder onze collectevrijwilligers. Op basis van de

uitslag van deze enquête kunnen wij onze dienstverlening

verder optimaliseren. In 2012 ons gelukt de collecte binnen

3 maanden in zijn geheel af te ronden. Een aantal jaren

geleden duurde dit nog 9 maanden. Wij streven ernaar

deze tijd zo kort mogelijk te houden, onder meer omdat

we onze collectanten snel op de hoogte willen brengen van

de resultaten van hun inzet.

Vrijwilligers in beeld tijdens collecteOm collectanten te werven is eind 2011 en begin 2012 de

campagne ‘Er is altijd iemand voor wie je collecteert’

gestart. 8 van onze collectanten stonden centraal, samen

met degene voor wie zij collecteren. Zij vertelden hun

verhaal, gingen samen op de foto. Daarvan zijn diverse

promotiematerialen gemaakt. Onze vrijwilligers en

collectanten hebben de campagne zeer positief ontvangen

en gewaardeerd.

Sociale MediaWij maken steeds meer gebruik van sociale media om in

contact te komen en blijven met onze vrijwilligers. In 2012

waren wij actief op Facebook en Twitter. In 2013 breiden

wij dit uit met onder andere Pinterest en Linkedin.

Plannen vrijwilligersSteeds meer zullen medewerkers van de Hartstichting

samen optrekken met vrijwilligers. Met nieuwe

vrijwilligerstaken willen we andere, ook jongere, groepen

potentiële vrijwilligers aanspreken en betrekken bij ons

werk. In 2013 maken wij een aanzet om de vrijwilliger

op een andere manier voor onze organisatie in te zetten.

We kijken niet alleen wat een vrijwilliger voor ons kan

betekenen, maar meer nog naar wat wij voor de vrijwilliger

kunnen betekenen. Wij willen zo een beweging op gang

brengen waarbij iedereen zich kan aansluiten en samen

met ons strijdt tegen hart- en vaatziekten.

Internationale samenwerking

Door internationaal samen op te trekken, kunnen we

de strijd tegen hart- en vaatziekten met meer succes

voeren. De Hartstichting neemt daarom deel aan het

European Heart Network (EHN) en de World Heart

Federation (WHF). Dit zijn internationale netwerken van

hartstichtingen, cardiologische - en patiëntenorganisaties.

European Heart Network (EHN)Het EHN is de koepelorganisatie van hartstichtingen

en patiëntenverenigingen van de Europese landen. De

Hartstichting en De Hart&Vaatgroep zijn lid van het EHN.

Het netwerk heeft in totaal 31 leden uit 24 landen. Het

ondersteunend bureau houdt kantoor in Brussel. Het EHN

heeft drie doelstellingen:

• Lobby bij de Europese Unie (EU) om de strijd tegen hart-

en vaatziekten hoger op de politieke agenda te krijgen.

• Versterking van de individuele hartstichtingen met een

focus op de hartstichtingen uit de Centraal en Oost-

Europese landen (CEEC’s).

• Studies verrichten die de Europese beleidsbeïnvloeding

moeten onderbouwen.

Het EHN bestuur komt 4 maal per jaar bijeen. Daarnaast

verzamelen de leden zich 1 maal per jaar, steeds in

een andere lidstaat, voor hun ’annual workshop’ en

‘general assembly’. Tijdens deze bijeenkomst, in 2012 in

Leuven, stellen we het beleid vast, kiezen de bestuurlijke

vertegenwoordiging en bespreken ervaringen, campagnes

en de wetenschappelijke vooruitgang. Hartstichtingen uit

de welvarender landen ondersteunen die uit de minder

welvarende landen.

De afgelopen 4 jaar was de directeur van de Hartstichting

President van het EHN.

Op initiatief van het EHN werd in 2009 de Member of

the European Parliament (MEP) Heart Group opgericht.

Deze Heart Group telt momenteel 85 MEP’s. 2 maal per

jaar praat het EHN hen bij over de ontwikkelingen op

het gebied van de hart- en vaatgezondheid en de daaraan

gerelateerde patiëntenbelangen. Ook doet het EHN tijdens

deze plenaire bijeenkomsten suggesties voor beleids- en

wetswijzigingen.

Page 11: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

10 Jaarverslag 2012

Successen 2012In 2012 heeft het EHN grote vooruitgang geboekt op deze

fronten:

• beïnvloeding van het (anti)rookbeleid

• voedingsetikettering

• reguleren van het zoutgebruik in levensmiddelen

• terugdringen van suikerhoudende frisdranken

• aanscherping van de patiëntenbelangen in klinische

trials

Plannen EHNHet EHN gaat in 2013 intensiever strijden tegen

roken en de tabaksindustrie. In EHN-verband

werken we aan voorstellen om de sociaaleconomische

gezondheidsverschillen tussen de lidstaten te verkleinen.

World Heart Federation (WHF)De WHF is met 180 leden een van de grootste

gezondheidsorganisaties ter wereld. Zij onderhoudt een

goede relatie met de World Health Organization WHO) en

de Verenigde Naties (UN, met name de Health Assembly).

De WHF, kantoorhoudend te Genève, ondersteunt alle

leden met:

• wetenschappelijke en inhoudelijke aangelegenheden

betreffende hart- en vaatziekten

• pleitbezorging en gezamenlijke lobby

• preventie- en campagneactiviteiten

Doel van de WHF is een wereldwijde beweging op gang te

brengen in de strijd tegen hart- en vaatziekten. De focus

ligt daarbij op landen met een laag- en middeninkomen,

omdat ook daar de sterfte aan hart- en vaatziekten

inmiddels doodsoorzaak nummer één is. De afgelopen

4 jaar was de directeur van de Hartstichting 2 jaar

vicepresident-elect en 2 jaar vicepresident van de WHF.

NCD AllianceIn 2012 vormde de WHF samen met de International

Diabetes Federation (IDF), de Union for International

Cancer Control (UICC) en de International Union

against Tuberculosis and Lung Disease (IUTLD) de Non

Communicable Disease Alliance (NCD). Deze alliantie

gaat gezamenlijk de strijd aan tegen wijdverbreide, niet

besmettelijke wereldziekten (NCD’s). De NCD Alliance

heeft er samen met de WHO voor gezorgd dat de UN

Health Assembly deze ziekten in de komende jaren met

voorrang gaat aanpakken. Alle partijen ontwikkelen in

dit kader een gezamenlijk actieplan dat in 2013 gereed

moet zijn. Centrale afspraak is de ‘25 by 25’ afspraak: in

2025 moet de sterfte aan hart- en vaatziekten met 25% zijn

verlaagd.

In Nederland heeft de Hartstichting het initiatief

genomen om samen met het KWF, het Diabetesfonds en

het Longfonds een nationale ‘NCD alliantie’ te vormen.

Wij dringen er bij de nationale overheid op aan zich aan

het 25/25-doel te committeren.

Plannen WHFVoor een aantal risicofactoren van hart- en vaatziekten,

zoals cholesterol, zout, hoge bloeddruk en dieetvetten,

zijn individuele doelstellingen geformuleerd om het

25/25-doel te halen. Dit houdt in: de wereldsterfte aan

hart- en vaatziekten tot 2025 met 25 % verlagen.

Door gerichte publieksvoorlichting, beleidsbeïnvloeding

en politieke besluitvorming kunnen we samen met andere

organisaties in de wereld de eerste stappen zetten richting

afname van de sterfte aan hart- en vaatziekten.

Werkbezoek aan de Danish Heart Foundation

In november 2012 brachten het management van de

Hartstichting en de directeur van de Hart&Vaatgroep

een werkbezoek aan de Danish Heart Foundation (DHF)

in Kopenhagen. Dit in het kader van de reorganisatie

van de Hartstichting, waarbij de activiteiten van de

Hart&Vaatgroep in de Afdeling Patiënt onderdeel worden

van de nieuwe doelgroepgerichte afdelingsstructuur van

de Hartstichting.

De DHF is een organisatie van hart- en vaatpatiënten.

Patiëntenaangelegenheden zijn bij de DHF in één afdeling

geconcentreerd. Daarnaast heeft de DHF 6 landelijke

centra voor een preventieconsult, lotgenotencontact en

informatievoorziening. Mogelijk geeft dit Deense model

richting aan de toekomstige patiënten activiteiten van de

Hartstichting en de Hart&Vaatgroep.

Page 12: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

11 Jaarverslag 2012

OrganisatiePersoneel en organisatie

Start reorganisatieIn maart 2012 is de Hartstichting gestart met een

verandertraject. Van een inhoudsgedreven organisatie

willen we omvormen naar een doelgroepgedreven

en mensgerichte organisatie. Samen met donateurs,

wetenschappers, bestuurders en patiënten willen we onze

doelen bereiken. Dit is nodig om ons staande te houden

in een steeds meer concurrerende goede doelen markt. De

activiteiten van De Hart&Vaatgroep worden uitgevoerd in

een nieuwe afdeling Patiënt die onderdeel uitmaakt van de

Hartstichting.

Binnen de organisatie zijn ‘verandersporen’ benoemd,

waarin medewerkers zitting hadden. Op deze wijze is

een groot deel van de medewerkers betrokken bij de

totstandkoming van de veranderplannen.

Een organisatieadviesbureau heeft de Hartstichting

bijgestaan bij dit verandertraject. Het Management Team

heeft 5 punten benoemd waarop de Hartstichting en De

Hart&Vaatgroep zich de komende jaren gaan focussen.

Deze nieuwe strategie zal medio 2013 uitgerold en

gecommuniceerd worden.

In oktober 2012 hebben het bestuur van De

Hart&Vaatgroep en de Raad van Toezicht van de

Hartstichting de nieuwe missie, visie en organisatie

goedgekeurd, Ook hebben zij besloten de personele

lasten uiterlijk 2014 met 10 % te verminderen. In het kader

van deze reorganisatie is met de Ondernemingsraad

een Sociaal Plan cf. de WOR opgesteld, ten behoeve van

de medewerkers die de organisatie gaan verlaten. De

reorganisatie zal in 2013 zijn afgerond.

VerhuizingBegin 2012 is de Hartstichting samen met De

Hart&Vaatgroep verhuisd naar een nieuwbouw huur pand

‘Extra Verde’ in Ypenburg, Den Haag. De Hartstichting

en De Hart&Vaatgroep grepen de verhuizing aan om over

te gaan op het ‘het nieuwe werken’, inclusief flexibele

werkplekken en ‘paperless office.’ Het nieuwe werken

bespaart 50 werkplekken. In het nieuwe pand biedt

het auditorium ruimte voor onder meer lezingen en

trainingen en andere bijeenkomsten.

Door de verhuizing bespaart de Hartstichting per jaar op

huisvestings- en exploitatiekosten.

Het nieuwe kantoorpand is een duurzaam gebouw. Het

is als eerste gebouw onderscheiden met de kwalificatie

‘excellent’ van het nieuwe duurzaamheidcertificaat

BREEAM-NL Nieuwbouw. De Hartstichting vindt het uit

maatschappelijk oogpunt belangrijk zich te vestigen in

een duurzaam pand dat minder energie vergt en minder

CO2 uitstoot.

In de loop van 2012 is de Hartstichting steeds nauwer gaan

samenwerken met De Hart&Vaatgroep. De Hartstichting is

zich intensiever gaan bezighouden met de zorgprocessen

voor patiënten. De Hart&Vaatgroep richt zich op een

betere dienstverlening en kwaliteit van zorg voor het

groeiend aantal hart- en vaatpatiënten.

MedewerkersEind 2012 had de Hartstichting 126 medewerkers in dienst,

109 vrouwen (87 %) en 17 mannen (13 %). In het MT hadden

2 vrouwen zitting en er waren 5 vrouwen Teamleider. In

2012 traden 10 medewerkers in dienst en 15 uit dienst.

Leeftijd

>-------

Mannen Vrouwen

Page 13: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

12 Jaarverslag 2012

Diensttijd opbouw 2012

36-4031-35

26-3021-15

16-20

11-15

6-10

0-5

ArbeidsvoorwaardenDe Hartstichting heeft een eigen rechtspositieregeling.

De salarisschalen zijn daar ook in opgenomen. Bij

salarisverhogingen volgt de Hartstichting het percentage

dat wordt vastgesteld in het arbeidsvoorwaardenoverleg

van de Publiekrechtelijke Bedrijfsorganisatie-sector (PBO).

LoonontwikkelingDe laatste indexering dateert van 1 april 2011 en had een

looptijd van 1 jaar. In 2012 zijn de onderhandelingen voor

nieuwe loonafspraken gestart, maar hebben nog niet tot

een resultaat geleid.

Functies en beloningsstructuur Alle functies zijn omschreven en gewaardeerd volgens het

Bakkenistsysteem. De functies zijn daarbij opgehangen

aan een functieschaal van A tot en met N. Binnen de

functieschaal zijn periodieke stappen vastgelegd van 8 tot

en met 12 treden.

Het bruto fulltime (40 uur) maandsalaris (exclusief

werkgeverslasten en overige arbeidsvoorwaarden) ligt per

31 december 2012 op het volgende niveau:

• Directie H 10.000

• Afdelingsmanager H 5.000 - H 7.700

• Teamleider H 3.550 - H 6.220

• Beleidsmedewerker + coördinator H 3.250 - H 4.720

• Administratief/secretarieel H 2.050 - H 2.900

Inschaling vindt plaats binnen de treden van de

functieschaal en is afhankelijk van relevante werkervaring

en opleiding.

In 2012 is het nieuwe werken (Hartwerken) ingevoerd.

Medewerkers worden in staat gesteld om zo tijd- en

plaatsongebonden werkzaamheden te verrichten, binnen

de afgesproken kaders.

Per 1 februari 2012 is de reiskostenregeling woon-

werkverkeer, als gevolg van de verhuizing naar het kantoor

in Ypenburg aangepast. De drempel van 5 kilometer is

vervallen en de maximale te vergoeden reisafstand is

verhoogd van 25 naar 28 kilometer enkele reisafstand. De

regeling ‘extra vergoeding voor medewerkers die per fiets

reizen’ is hiermee vervallen.

Voor de medewerkers voor wie de aanpassing negatieve

gevolgen heeft, is in overleg met de Ondernemingsraad

een overgangsregeling vastgesteld tot eind 2012.

De Hartstichting maakt nog steeds gebruik van het

zogenaamde Arbeidsvoorwaarden Cafetaria Systeem

(ACS), waarbij medewerkers arbeidsvoorwaarden

(bronnen) kunnen ruilen tegen een aantal andere

arbeidsvoorwaarden (doelen). 34 medewerkers hebben in

2012 gebruik gemaakt van deze regeling.

Directie

P&OStrategische Unit

Team Ondersteuning

Kennis & InnovatieMarketing & Communicatie

OR

Bedrijfsvoering

Raad vanToezicht

Organogram

Page 14: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

13 Jaarverslag 2012

Medio 2012 is Team Ondersteuning (administratieve en

secretariële ondersteuning) opgeheven. De medewerkers

zijn ondergebracht binnen de diverse afdelingen van de

organisatie.

PersoneelszakenHet jaar 2012 stond in het teken van de start van veran-

deringen binnen de Hartstichting, die werden begeleid

door de afdeling Personeel & Organisatie. Ook P&O zelf

veranderde. De P&O Manager is in 2012 vertrokken en een

interim manager is aangenomen voor 6 maanden. De P&O

Manager is hoofdzakelijk belast met het adviseren van ma-

nagement en directie op het gebied van personeelsbeleid.

Er is een begin gemaakt met de omvorming van P&O naar

Human Resources Management. Volgens planning zal de

interim HR Manager in 2013 een sociaal plan ontwikkelen,

en het na onderhandeling met de OR, implementeren. Als

onderdeel van de structuurwijziging van de Hartstichting

is per eind 2012 een groot aantal nieuwe functies beschre-

ven en gewaardeerd.

GezondheidsmanagementDe samenwerking met Arboconcern, die gestart is op 1

januari 2011, is in 2012 onder dezelfde condities voortgezet.

In het voorjaar van 2012 is op verzoek van de organisatie

een nieuwe arbo-arts aan de Hartstichting gekoppeld,

mevrouw Marieke de Leeuw.

Het ziekteverzuimcijfer over 2012 is 5,8 %. Hiervan was

0,78 % kort (minder dan 7 dagen), 0,6 % middellang (7 tot

42 dagen) en 4,47 % lang en extra lang (42 dagen tot langer

dan een jaar). De meldingsfrequentie bedroeg 1.08. De lage

meldingsfrequentie en het lage korte verzuim getuigen

van een gezonde organisatie. Het is vooral het aantal

lange verzuimers dat extra aandacht vraagt. Het streven

van de Hartstichting is om dit cijfer naar maximaal 4 % te

verlagen. Hiertoe is in oktober 2012 voor het Management

Team en de medewerkers van P&O een gezondheidsma-

nagementtraining georganiseerd, die werd verzorgd door

de Human Capital Group. In 2013 zal de training een ver-

volg krijgen waarbij men onder andere verzuimgespreks-

technieken aanleert.

Als gevolg van het flexwerken in het nieuwe kantoor, is

aan alle medewerkers een verkort werkplekonderzoek

door een gediplomeerd ergonoom aangeboden. De advie-

zen zijn opgevolgd en hebben in sommige gevallen geleid

tot de aanschaf van extra faciliteiten op de werkplek,

waaronder een ruggensteun, voetenbank, documenthou-

der en aangepast toetsenbord. In een enkel geval is voor

specifieke problemen, als gevolg van de werkhouding, de

arbodienst ingeschakeld voor een uitgebreid werkplekon-

derzoek. Dit heeft in enkele gevallen geleid tot de aanschaf

van een aangepaste stoel.

NHS Academy, individuele opleidingen, coach-ing en ontwikkelingIn 2012 is H 96.000 geïnvesteerd in opleidingen, coaching

en andere ontwikkelingen van het personeel. Ontwikkel-

assessments en onderzoeken naar functiegeschiktheid zijn

hierbij inbegrepen.

Daarnaast is het organisatiebrede, vakinhoudelijke oplei-

dingsprogramma opgesteld met de naam NHS Academy.

Dit biedt het personeel een opleidingsprogramma met als

doel het verbreden van de kennis van hart- en vaatziekten

en gerelateerde onderwerpen. Hieronder valt ook de basis-

en herhalingscursus reanimatie.

Plannen personeel en organisatieHet functiehuis, het loongebouw en de arbeidsvoorwaar-

den zullen tegen het eind van 2013 opnieuw worden geëva-

lueerd. Ook vindt er in 2013 een medewerker onderzoek

plaats. De nieuwe structuur van de Hartstichting is per

1 maart 2013 geïmplementeerd.

De afdeling Human Resource Management (HRM) zorgt

voor een zorgvuldige uitvoering van het sociaal plan en

begeleidt de medewerkers bij plaatsing, benoeming en het

zoeken naar ander werk. Nadat in 2013 de nieuwe direc-

teur is aangetreden, zal HRM een cultuurprogramma ont-

wikkelen. Dit programma draagt bij aan de verandering

van de Hartstichting in een doelgroepgerichte organisatie.

Niet alleen in structuur maar ook in vaardigheden en focus

van de medewerkers.

Ondernemingsraad

De Ondernemingsraad (OR) van de Hartstichting voert na-

mens het personeel overleg met de werkgever (bestuurder)

over het ondernemingsbeleid en de personeelsbelangen.

Hierbij heeft de OR zowel oog voor het personeel als voor

het belang van de organisatie.

De OR streeft naar:

• gelijke rechten en kansen voor alle medewerkers

• een stimulerende werkomgeving

• een transparante en open werksfeer

De kernwaarden van de OR zijn integriteit, kwaliteit en

verantwoordelijkheid.

VergaderingenIn 2012 kwam de OR formeel 8 keer bij elkaar. Formeel

overleg met de bestuurder vond 13 keer plaats. De OR

bracht meerdere malen advies uit over een voorgenomen

besluit of verleende zijn instemming. Belangrijke onder-

werpen in 2012 waren:

• de verhuizing en Hartwerken (Het Nieuwe Werken.

In dit kader bereikte de OR overeenstemming met de

bestuurder over de verplichte beschikbaarheid van per-

soneel op dinsdag en donderdag en het thuiswerkbeleid)

• reiskostenvergoeding woon-werkverkeer

• vaststelling ADV-dagen 2012/2013

• reorganisatie/verandertraject

Page 15: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

14 Jaarverslag 2012

Daarnaast heeft de OR in oktober een overleg gehad over

de algemene gang van zaken met de Raad van Toezicht, de

bestuurder en de adviseur bestuurder. Dit overleg (artikel

24 van de WOR, Wet op de Ondernemingsraden) is bedoeld

om de OR te informeren over zaken die (gaan) spelen in het

daaropvolgende half jaar tot jaar.

De OR publiceert na elke ronde van OR-vergadering en

overleg met Bestuurder een Vlugschrift op intranet.

Plannen ORDe OR zal toezien op een zorgvuldige afwikkeling van de

reorganisatie die in 2012 is ingezet. De OR verwacht een

aantal instemmingsaanvragen te ontvangen van de

Bestuurder, waaronder die voor een nieuw functiehuis/

loongebouw en voor de reorganisatie van teams die nog

niet in de reorganisatie van 2012 meegenomen konden

worden. Daarnaast is de OR betrokken bij het medewerker

onderzoek.

Raad van toezicht

De Hartstichting hanteert het Raad van Toezicht model

met betrekking tot het toezicht en kent 1 statutair eindver-

antwoordelijke directeur/bestuurder die samen met de 3

afdelingsmanagers het managementteam vormt. Directie

en toezicht zijn gescheiden bestuurslagen. De statuten

en het directiereglement waarborgen tegen functiever-

menging en onafhankelijkheid van toezichthouders en

directie.

B. Naleving Richtlijnen Jaarverslaglegging c.f. art. 650.230/208 (B.RJ 650.230/208)De Raad van Toezicht van de Hartstichting vervult 3 rollen:

• toezichthouder

• werkgever

• klankbord voor de directeur/bestuurder

ToezichthouderDe Raad van Toezicht ondersteunt het beleid en houdt

toezicht op de directeur/ bestuurder en de algemene gang

van zaken in de stichting.

WerkgeverIn haar rol als werkgever beoordeelt de Raad van Toezicht

het functioneren van de directeur/bestuurder. Tussen RvT

en directeur wordt jaarlijks een zogenaamd management-

contract opgesteld waarin de doelen die door de organisa-

tie en de directeur moeten zijn opgenomen. Onderdelen

van dit managementcontract vormen de basis van afde-

lingsdoelstellingen en werkafspraken tussen de directeur

en de leden van het Management Team.

Jaarlijks wordt de directeur beoordeeld door de RvT. Hier-

toe is beoordelingsprocedure opgesteld waarin ook be-

langhebbende organisatie (stakeholders) van de Hartstich-

ting een rol spelen. De toetsing wordt uitgevoerd door de

voorzitter en vicevoorzitter van de raad en teruggekoppeld

aan de voltallige raad. De beoordeling heeft geen aanlei-

ding gegeven tot veranderingen in de relatie tussen de

directeur/bestuurder en de raad.

KlankbordDe voorzitter van de Raad van Toezicht heeft regulier con-

tact met de directeur, de ondernemingsraad, de Weten-

schappelijke Adviesraad en de afdelingshoofden van de

Hartstichting.

Taken en verantwoordelijkhedenTot de taken van de Raad van Toezicht behoren:

• werven van een directeur/bestuurder

• goedkeuren van het algemene beleid

• goedkeuren van het jaarverslag

• goedkeuren van de jaarrekening

• goedkeuren van de begrotingen

• goedkeuren van de personeelsformatie en de

uitgangspunten van het arbeidsvoorwaardenbeleid

Leden Raad van Toezicht• drs. Loek Vredevoogd (geb.:12-07-1938), voorzitter RvT

sinds juni 2006

deskundigheid: algemene bestuurlijke zaken en relaties

• ing. Willem Bavinck (geb.: 22-04-1956), lid RvT sinds

februari 2006

deskundigheid: vrijwilligers en patiënten

• mevrouw Ria Bremer (geb.: 04-07-1939), lid RvT sinds

maart 2008

deskundigheid: communicatie, pr en media

• mevrouw drs. Klaske de Jonge (geb.: 14-09-1961),

directeur Corporate Affairs Vodafone Nederland; lid RvT

sinds maart 2011 en tevens lid van de Auditcommissie en

vice voorzitter RvT sinds december 2011

deskundigheid: financien en marketing

• prof.dr. Eduard Klasen (geb.: 23-01-1949), lid RvT sinds

december 2012

deskundigheid: wetenschap en preventie

• mevrouw Nienke Meijer (geb.: 28-09-1965), MSC,

Vice President ex. Board Fontys University of Applied

Sciences Fontys Hogescholen; lid RvT sinds maart 2011

en tevens lid van de Audit Commissie

deskundigheid: financiën en marketing

• prof.dr. Dirk Jan van Veldhuisen (geb.: 26-05-1959),

hoogleraar en hoofd Cardiologie UMC Groningen, lid

RvT sinds juli 2011

deskundigheid: wetenschap

Nevenfuncties

Loek Vredevoogd

• Oud-voorzitter College Bestuur Universiteit Leiden en

Universiteit Maastricht

• Oud-voorzitter NVAO (Nederlands Vlaamse Accreditatie

Organisatie)

• Voorzitter CEA (Cie Eindtermen Accountancy)

• Lid Raad van Advies Von Sieboldhuis

• Adviseur Vereniging Rijksmuseum

• Senior Advisor Lead Program (Leiden Ethnosystems and

Development) (Leiden - Indonesië - Kreta - Kenia).

Page 16: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

15 Jaarverslag 2012

Willem Bavinck

• Stichting AED Tilburg: secretaris bestuur (beëindigd

oktober 2012)

• Adviseur bestuur De Hart&Vaatgroep

Ria Bremer

• Directeur van Steeds ’n Scoop, communicatie en

multimedia projecten

Klaske de Jonge

• Directeur Corporate Affairs Vodafone Nederland

• Lid Raad van Toezicht Maag Lever Darm Stichting

(MLDS)

Eduard Klasen

• Adviseur Raad van Bestuur Leids Universitair Medisch

Centrum

• Voorzitter Strategische Adviesraad TNO Gezond Leven

• Voorzitter commissie “Systeemfalen” ZonMw

• Vice-voorzitter Bestuur Stichting Kennisontwikkeling

HBO (SKO)

• Lid Adviesraad voor het Wetenschaps- en

Technologiebeleid (AWT)

• Lid Raad van Toezicht Diabetes Fonds Nederland

• Lid Bestuur Nederlandse Diabetes Federatie

• Lid NWO-commissie Beroep- en Bezwaarschriften

• Voorzitter Wetenschappelijk College Fysiotherapie

KNGF

• Lid KernteamTopsector Life Sciences and Health

• Lid Scientific Advisory Board of the German Center for

Cardiovascular Research, DZHK.

• Lid Raad van Toezicht Universitair Medisch Centrum

Trinity Health, Dublin (Ierland)

• Lid NHS Strategic Board for Hospital Groups, Ierland

• Voorzitter NWO Spinoza Commissie

• Lid Algemeen Bestuur Leids Universiteitsfonds (LUF)

Nienke Meijer

• Lid Raad van Commissarissen Muziekcentrum Frits

Philips

• Lid Bestuurscommissie Kunstonderwijs

• Lid Bestuur Studielink

• Lid Stuurgroep Technologie Onderwijs Arbeidsmarkt

• Lid Raad van Advies Ter AA College Helmond

• Lid Bestuur Bright Move Valorisatie

• Voorzitter Bestuur United Brains

• Lid Brabants-Zeeuwse Werkgeversvereniging, kring

Eindhoven

• Jurylid BrainsAward Eindhoven

• Lid College van Advies Ons Middelbaar Onderwijs

• Lid Raad van Toezicht Citydynamiek / Eindhoven 365

• Lid Bestuur Brabant Culturele Hoofdstad 2018

Dirk Jan van Veldhuisen

• Hoogleraar en Hoofd Cardiologie UMC Eindhoven

• Hoofdredacteur van het tijdschrift European Journal of

Heart Failure, een betaalde functie waarvan de gelden

100% toekomen aan het UMCG/RuG.

• Lid van de stuurgroep van een aantal

hartfalenonderzoeken waarbij de industrie

betrokken is. Dit betreft onderzoeken met Amgen

(erhythropoietine), Pfizer (eplerenone), Alere

(onderzoeken met diagnostische biomarkers BNP en

NGAL), Vifor (intraveneus ijzer) en SORBENT (CLP,

een kaliumextruder). Hiervoor wordt een vergoeding

ontvangen.

Schema van aftreden

Naam benoeming herbenoeming jaar van aftreden

Vredevoogd, drs. L.E.H. voorzitter v.a. 22-06-2006 2006 2010 2014

Bavinck, ing.J.W. lid SR/24-11-01 voorz.Vrienden per 20-11-04 2001 2005

lid RvT 15-02-2006 2006 2009

afgevaardigde namens Vereniging Vrienden 1-12-09 2009 2013 2013

Bremer, mw. M.Th. lid RvT 21-03-08 2008 2012 2016

De Jonge, mw.drs. K. lid RvT 16-12-2010 2010 2014

Klasen, prof.dr. E.C. lid RvT 19-12-2012 2012 2016 2012

Meijer, Msc., mw. N. lid RvT 16-12-2010 2010 2014

Veldhuisen, prof.dr. D.J. van lid RvT 05-07-2011 2011 2015

Page 17: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

16 Jaarverslag 2012

Nevenfuncties directeur in 2012• Lid Raad van Bestuur Aafje *

• Lid Raad van Toezicht Maasstad Ziekenhuis *

• Lid Raad van Advies HD Projectrealisatie

• Lid Raad van Advies Stichting Zorg Binnen Bereik *

• Lid Raad van Toezicht Durrer Institution for

Cardiogenetic Research *

• Bestuurslid Dutch Clinical Trial Foundation *

• President European Heart Network *

• Vice President World Heart Federation *

• Bestuurslid Centraal Bureau Fondsenwerving *

• Bestuurslid Vereniging Fondsenwervende Instellingen

(VFI) *

• Lid Advisory Board Health TU/Eindhoven *

Met een * is aangegeven welke nevenfuncties relevant zijn

voor de hoofdfunctie.

Relevante nevenfuncties dragen bij aan verdieping van de

relatie van betreffende organisatie en de Hartstichting en

geven inzicht in het functioneren van deze organisaties.

Deze ervaring draagt bij aan de kwaliteit van het

management van de Hartstichting.

Vergaderingen in 2012

RvT 21 maart 2012

Aanwezigheid: 75%

Belangrijkste agendapunten:

• activiteitenoverzicht van de afdelingen

• verzuim-/formatieoverzicht

• evaluatie Campagne Vrouwen en hart- en vaatziekten

2011

• jaarrekening 2011 / managementletter 2011

• bestedingen wetenschappelijk onderzoek

• bespreking managementcontract 2011 directeur/RvT en

vaststellingmanagementcontract 2012

RvT 19 juni 2012

Aanwezigheid 75%

Belangrijkste agendapunten:

• intentieverklaring samenwerking De Hart&Vaatgroep

en de Hartstichting

• opening informatiecentrum Impuls te Nieuwegein

• verzuim-/formatieoverzicht

• jaarverslag 2011

• verandertraject Hartstichting

• stand van zaken financiën

• tweede subsidieronde CardioVasculair Onderzoek

Nederland (CVON)

• schema van aftreden RvT/herbenoeming

RvT 11 september 2012

Aanwezigheid 100%

Belangrijkste agendapunten:

• procedure opvolging directeur Hartstichting

• evaluatie Raad van Toezicht

• reorganisatie Hartstichting

RvT 25 oktober 2012

Aanwezigheid: 86%

Belangrijkste agendapunten:

• herstructurering Hartstichting

- bezuinigingsscenario’s/concept inrichtingsplan

• integratie De Hart&Vaatgroep in Hartstichting

• stand van zaken financiën

• verzuim-/formatiecijfers

• statutenwijziging Hartstichting

RvT 19 december 2012

Aanwezigheid 100%

Belangrijkste agendapunten:

• herstructurering Hartstichting

- Stand van zaken reorganisatie

• benoeming waarnemer in RvT namens De

Hart&Vaatgroep

• stand van zaken financiën

• begroting 2013

• toekenning projecten CardioVasculair Onderzoek

Nederland

• stand van zaken werving nieuwe directeur Hartstichting

Elk kwartaal wordt aan de hand van het management-

contract tussen de directeur en de RvT bezien hoe de

activiteiten genoemd in het contract (afgeleid van het

jaarplan) er voor staan en of er tussentijdse aanpassing

nodig is.

De RvT wordt stapsgewijs betrokken in de ontwikkeling

van het meerjarenplan (visie, missie, strategie, beleid) en

keurt deze uiteindelijk goed.

Elk jaar in Q1 wordt op basis van de jaarrekening, het

voorlopige jaarverslag, het managementcontract tussen

directeur en RvT en het 360 graden stakeholdersonderzoek

het functioneren van de directeur besproken en

beoordeeld. Er wordt momenteel gewerkt aan het

bijstellen van het beleid ten aanzien van de bedrijfs- en

bestuursrisico’s van de Hartstichting. In Q2 van 2013 is dit

afgerond.

In de RvT vergadering van 11 september 2012 heeft

de evaluatie van de RvT plaatsgehad (zelfevaluatie).

Dit heeft geleid tot een aantal gewijzigde werk- en

vergaderafspraken. Tevens werd het besturingsmodel

gewogen en geconstateerd dat er geen verandering aan de

orde is.

In 2012 vond de werving van een nieuw lid van de RvT

plaats met het profiel ‘wetenschap en preventie’ (Prof. Dr.

E. Klasen).

In het kader van de financiële jaarverslaglegging vindt

tweemaal per jaar een gesprek plaats met de accountant.

Hierin wordt tevens het managementverslag van de

Page 18: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

17 Jaarverslag 2012

accountant besproken. Vervolgens vindt plenaire

bespreking en zo nodig besluitvorming in de RvT plaats.

De beloning van de directeur vindt plaats op basis van

de richtlijnen VFI. Hierover wordt verslag gedaan in de

jaarrekening. Separaat wordt hierover gecommuniceerd

op de website van de Hartstichting. De Hartstichting kent

geen bonussen of gratificaties.

De leden van de RvT ontvangen geen vergoeding voor

hun werkzaamheden. De gemaakte onkosten worden op

declaratiebasis vergoed.

Art. 2.4

A CBF

De Hartstichting houdt zich aan de code Wijffels.

B CBC Bijlage 12

De Verantwoordingsverklaring is onderdeel van het

Jaarverslag.

Page 19: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

18 Jaarverslag 2012

FondsenwervingDe Hartstichting kan haar werk alleen doen dankzij giften van particulieren en bedrijven. Wij ontvangen geen financiële steun van de overheid. Net als in 2011, hebben we ook in 2012 weer meer giften ontvangen dan ooit te voren. Vorig jaar steunden 551.527 particulieren en 2.378 bedrijven de Hartstichting. Om bestaande donateurs vast te houden, zorgen we dat zij goed weten waaraan wij hun geld besteden. Daarnaast proberen wij via diverse media de aandacht te trekken van nieuwe en bestaande donateurs. We vinden het belangrijk om op een verantwoorde manier fondsen te werven en passen daarom alle gedragscodes en klachtenprocedures toe die voor onze branche gelden.

Inkomsten en uitgaven

Voor 2012 lag de doelstelling voor inkomsten uit

fondsenwerving op H 36,7 miljoen. De Hartstichting

heeft vooral geïnvesteerd in de werving van particulieren

die structureel aan de Hartstichting doneren. Daarnaast

hebben we opnieuw campagne gevoerd voor het werven

van nalatenschappen.

De doelstelling is ruimschoots gehaald. In 2012 hebben we

in totaal H 39,1 miljoen aan fondsen geworven. Deze hoge

inkomsten zijn vooral te danken aan de extra giften uit de

fondsenwerving onder particulieren. Daarnaast ontving

de Hartstichting meer inkomsten uit nalatenschappen dan

begroot.

De kosten die de Hartstichting moet maken om inkomsten

te genereren, zijn ruim binnen begroting. Met H 7 miljoen

zitten we net iets boven de uitgaven van 2011. Van iedere

euro die we in 2012 uitgaven, besteedden we H 0,83 aan

onze doelstellingen. Hiermee is de verhouding tussen

inkomsten en uitgaven ten opzichte van 2011 verbeterd.

OverzichtBedragen in miljoenen euro’s.

2012 2011

Inkomsten

Eigen fondsenwerving 39,1 36,9

Acties derden 1,8 1,9

Beleggingsresultaat 5,5 1,9

Overige baten 0,5 0,2

Totaal inkomsten 46,9 40,0

Uitgaven

Besteding doelstellingen 47,5 36,2

Werving 7,0 6,7

Beheer en administratie 2,4 2,0

Totaal uitgaven 56,9 44,9

Resultaat -10,0 -4,1

Verdeling inkomstenOnze inkomsten zijn afkomstig van:

• 60,0 % particulieren

• 33,9 % nalatenschappen

• 1,6 % bedrijfsleven en sponsoring

• 4,5 % loterijen

De bijdragen van particulieren komen voort uit

automatische incasso’s, giften naar aanleiding van

mailings, eenmalige donaties, bijdragen aan de collecte en

overige baten.

Communicatie met donateurs

We vinden het belangrijk onze donateurs te laten zien

waaraan we hun geld besteden en wat we daarmee

bereiken. In onze nieuwsbrief Hartnieuws vinden

onze donateurs informatie over wetenschappelijke

onderzoek dat door de Hartstichting gefinancierd wordt,

bijvoorbeeld onderzoek naar erfelijkheid en nieuwe

behandelmethoden.

Daarnaast versturen we maandelijks de digitale

nieuwsbrief Hartslag Online naar bijna 60.000

geïnteresseerden (donateurs en niet-donateurs). Hartslag

Online biedt informatie over allerlei activiteiten van de

Hartstichting. Onderwerpen die aan bod komen zijn onder

andere wetenschappelijk onderzoek, tips over gezond

leven, een recept, acties en verhalen van vrijwilligers.

De artikelen verwijzen altijd door naar hartstichting.nl,

waar extra informatie te vinden is. Jaarlijks onderzoeken

we de waardering van deze nieuwsbrief door een online

4,5%1,6%

33,9%

60%

Page 20: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

19 Jaarverslag 2012

lezersonderzoek. Op basis daarvan wordt waar nodig

de inhoud aangepast. In 2012 gaven de resultaten geen

aanleiding voor ingrijpende veranderingen.

Collectecampagne

Met het thema ‘Aan wie denkt u?’ vroegen we aandacht

voor onze collecteweek van 15 tot en met 21 april. Zo

wilden we mensen bewust maken van het verhaal achter

hun gift. Dit thema bleek een mooie aanleiding om

verhalen te delen. Echte verhalen van collectanten en hun

dierbaren hebben we gedeeld via (regionale) dagbladen en

sociale media. Ook inspireerde dit thema Facebook-fans en

Twitteraars om met anderen te delen aan wie zij denken

bij hun gift aan de Hartstichting.

De start van de collecteweek kwam landelijk in het nieuws

toen Minister Edith Schippers van Volksgezondheid

leerde reanimeren en de eerste ReanimatieApp in

ontvangst nam. In regionale dagbladen in heel Nederland

verscheen een interview met cardioloog Ruud Koster over

de overlevingskansen na een hartstilstand, hartinfarct

of beroerte. WeTransfer, een veelgebruikte site voor de

overdracht van grote bestanden, heeft het beeld van de

collectecampagne gebruikt tijdens de collecteweek. Ook

was er veel aandacht voor de collecte en collectanten

op regionale radiozenders. Daarnaast gaven we een

demonstratie reanimeren in het tv-programma Koffietijd.

Plannen collectecampagneIn 2013 willen we naast de collecte, ook aandacht besteden

aan andere vormen van geld geven. Bijvoorbeeld online

doneren en donaties via SMS. Hiervoor doen we eerst een

pilot. Ook zullen we opnieuw het thema ‘Aan wie denkt u’

koppelen aan de collecteweek.

Media-aandacht

Om onze naamsbekendheid te vergroten en meer mensen

bereid te vinden om ons te steunen, is media-aandacht

belangrijk. De Hartstichting probeerde ook in 2012

zoveel mogelijk publiciteit te krijgen. Via free publicity

willen we gratis aandacht vestigen op de onderwerpen

die wij belangrijk vinden. Dat is ons afgelopen jaar in

veel gevallen gelukt: publicaties en items van en over

de Hartstichting, verschenen in landelijke en regionale

bladen, in vakbladen en tijdschriften, op radio en televisie

en op internet.

Een selectie:

Pers- en nieuwsberichtenWe publiceerden 80 nieuwsberichten op de website,

waarvan we een deel ook naar journalisten hebben

gestuurd. Dit leverde ons veel media-aandacht op. Soms

namen journalisten contact op voor een toelichting, om

een aangepast of uitgebreider bericht te maken. Ook werd

de Hartstichting met enige regelmaat gevraagd voor een

reactie of toelichting op de radio of voor de camera.

PerscontactenIn 2012 hebben de persvoorlichters van de Hartstichting

ruim 300 contacten met journalisten gehad. Meestal

werden we benaderd voor meer informatie over

bijvoorbeeld een specifieke hart- en vaatziekte,

reanimeren, voeding en bewegen of voor een reactie op een

actualiteit.

De meeste journalisten met wie wij contact hadden,

werken bij kranten of televisieprogramma’s, een kleiner

percentage is werkzaam bij de radio, tijdschriften,

vakbladen en websites.

OnderwerpenNaast de collecteweek heeft de Hartstichting in 2012

met verschillende onderwerpen het nieuws gehaald. De

grootste impact hadden:

• werving van collectanten

• antirookbeleid

• Dress Red Day en hart- en vaatziekten bij vrouwen

• onderzoek waarin de Hartstichting investeert

• reanimatie en 6-minutenzones

Thematische televisieprogramma’sDe Hartstichting heeft in 2012 ervaring opgedaan met

het meewerken aan thematische televisieprogramma´s.

Zo waren we te zien in Tijd voor Max, waar aandacht was

voor hart- en vaatziekten en de gevolgen daarvan voor de

patiënt en zijn omgeving.

Particulieren

In 2012 richtten we ons op het behoud van bestaande

donateurs. Daarnaast hebben we het aantal eenmalige

gevers uitgebreid. De wervingsdoelstelling voor nieuwe

structurele donateurs is niet gehaald. We hebben 10 %

minder machtigingen geworven dan we ons ten doel

hadden gesteld. Maar door de bestaande structurele gevers

beter vast te houden, is het aantal donateurs per saldo toch

gegroeid. Het aantal structurele gevers is gegroeid naar

48,1 % van het totaal aantal donateurs. De Hartstichting

werd eind 2012 gesteund door 551.527 donateurs, waarvan

265.457 structurele donateurs en 286.070 mensen die ons

steunden met eenmalige giften.

Donateurs kunnen zelf aangeven hoe vaak zij een verzoek

om een gift willen ontvangen. We benaderen donateurs en

potentiële donateurs op verschillende manieren:

Direct MailIn 2012 hebben wij 5,2 miljoen mailings verstuurd om

fondsen te werven bij de huidige donateurs en om nieuwe

donateurs te werven.

Resultaat: inkomsten ruim O 6 miljoen en ruim 100.000 nieuwe en

opnieuw geactiveerde donateurs.

Page 21: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

20 Jaarverslag 2012

TelemarketingOm bestaande donateurs te bedanken en nieuwe

donateurs te werven, maken we gebruik van

telemarketing. Via deze methode proberen we mensen

die ons steunen met een eenmalige gift te verleiden om

ons structureel te steunen. Ook proberen we het bedrag

waarmee structurele donateurs ons steunen, te verhogen.

Telemarketing gebruiken we ook om mensen die ons in

het verleden steunden, te vragen of zij opnieuw een gift

willen doen.

Resultaat: 16.060 nieuwe structurele donateurs.

Straat- en huis-aan-huiswerving

Het hele jaar door werft de Hartstichting nieuwe

donateurs in winkelcentra en via huis-aan-huiswerving.

Deze groep donateurs geeft gemiddeld H 85 per jaar. Het

overgrote deel van hen is tussen de 35 en 50 jaar. Ruim

40 % van onze achterban is momenteel ouder dan 60

jaar, deze manier van werven draagt daarom bij aan de

verjonging van onze achterban.

Resultaat: 25.550 nieuwe structurele donateurs.

OnlineIn 2012 zijn geen nieuwe wervingsacties opgezet via

online kanalen. Wel is gedurende het jaar gewerkt aan

de verbetering van de mogelijkheid om te doneren via de

website.

Resultaat: bijna 500 online giften en bijna 400 nieuwe structurele

donateurs

Fondsenwervende tv-uitzendingenMede vanwege het economische klimaat organiseerde

de Hartstichting in 2012 geen groot fondsenwervend

evenement, zoals een gala of tv-show. Wel hebben we

in april meegewerkt aan een thema-uitzending van het

televisieprogramma Tijd voor Max. Daarmee hebben we

400 nieuwe donateurs geworven. In november hebben we

meegedaan aan een pilot van Tijd voor Max, die enkele

tientallen nieuwe donateurs heeft opgeleverd.

LoterijenDe Hartstichting ontvangt jaarlijks inkomsten van

de VriendenLoterij en de Lotto. Deelnemers aan

de VriendenLoterij kunnen ook specifiek voor de

Hartstichting meespelen. In 2012 werd met gemiddeld

10.000 loten per maand geoormerkt meegespeeld voor de

Hartstichting. Deze loten brachten samen een bedrag van

H 734.825 op. In totaal ontvingen wij bijna H 1,4 miljoen

van de VriendenLoterij. Van de Lotto ontvingen wij een

bedrag van ruim H 400.000.

Resultaat: ruim O 1,8 miljoen

Collecte Tijdens de jaarlijkse collecteweek in april gingen

zo’n 60.000 vrijwilligers met een collectebus langs de

deuren. Hiermee is de collecte nog steeds het grootste

fondsenwervende evenement dat onze vrijwilligers

organiseren. Zo’n 6.000 vrijwilligers deed dit voor de

eerste keer. Jong en oud hielp mee, zo bleek uit de vele

foto’s die ons werden gestuurd. In totaal is H 4.020.956,24

bijeen gebracht, dat is iets lager dan de opbrengst van H 4,1

miljoen in 2011.

De doelstelling voor 2012 was H 4.200.000 op te halen met

de collecte. We hebben dit niet gehaald. Daarvoor zijn

verschillende oorzaken: er is minder kleingeld in omloop

en door het bel-me-niet register kunnen we minder

collectanten werven. Samen met andere collecterende

fondsen, verenigd in de Stichting Collecte Plan, zoeken we

naar oplossingen voor dit probleem.

Ondanks de crisis heeft de Nederlandse bevolking gul aan

de collectant van de Hartstichting gegeven. In 2013 willen

wij het aantal collectanten graag uitbreiden, daarom is de

wervingscampagne voortgezet in het najaar van 2012.

Resultaat: O 4 miljoen

ActiesIn het hele land zetten onze vrijwilligers zich in bij

fondsenwervende activiteiten van de Hartstichting, zowel

klein als groot. Ook initiëren vrijwilligers zelf activiteiten

om geld in te zamelen. Een mooi voorbeeld hiervan is

‘Zwemmen met een missie, van Europa naar Azië’.

5 Nederlandse dames, tussen de 45 en 60 jaar, zwommen

eind augustus van Europa naar Azië, over de Bosporus.

Met de tocht haalden Henriëtte, Joke, Ine, Inge en Anne-

Marie ruim H 7.000 op voor de Hartstichting.

De Hartstichting ontvangt regelmatig opbrengsten uit

inzamelingen van particulieren en bedrijven. Door de

grote hoeveelheid acties kunnen we deze initiatieven

helaas niet allemaal apart benoemen.

Resultaat: bijna O 300.000.

Grote gevers Met deze donateurs onderhoudt de Hartstichting een

speciale band. We organiseren voor hen bijeenkomsten

met bijvoorbeeld onderzoekers en patiënten. In 2012 zijn

2 bijeenkomsten geweest, 1 in april bij de Hartstichting

op kantoor en 1 in november in het Universitair Medisch

Centrum in Utrecht. Beide bijeenkomsten zijn goed

bezocht en werden door de bezoekers zeer gewaardeerd.

Voor grote gevers is ook een bijzondere manier van

schenken mogelijk, te weten een Fonds op Naam.

Hierbij bepaalt de gever zelf de naam van het fonds en de

bestemming van de gift. Bij de Hartstichting heet dit een

HartenFonds op Naam.

In 2012 is vanuit 4 HartenFondsen op Naam geld

ontvangen:

• Hoekstra-Quak Stichting: deze giften komen ten goede

aan de bestrijding van hart- en vaatziekten in algemene

zin.

Page 22: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

21 Jaarverslag 2012

• Fonds gezond bewegen voor ouderen: met deze

schenkingen wordt het stimuleren van meer bewegen

door ouderen bekostigd.

• Fred en Betty Storm Fonds: met de giften uit dit fonds

bekostigen we onderzoek naar de oorzaken van acute

hartstilstand en de mogelijkheden van gentherapie.

• Gisolf Smit: de bestemming van dit fonds is voor het

afstemmen van informatie en communicatie binnen de

cardiologische zorg op de behoeften van de patiënt.

Tot slot zijn we ook bijzonder blij met de giften van

Stichting Theodora Boasson die ieder jaar een steentje

bijdragen aan onze doelstellingen.

NalatenschappenIn 2012 ontvingen we 463 aanmeldingen van nalaten-

schappen, waarvan 282 legaten en 181 erfstellingen.

In totaal bedroegen de inkomsten uit nalatenschappen

H 13,9 miljoen. Dat is een forse stijging ten opzichte van

2011.

Voor de werving van nalatenschappen verstuurden we 2

mailings en plaatsten we advertenties in ouderenbladen.

Ook voerden we veel persoonlijke gesprekken met

geïnteresseerden. Daarnaast deden we mee aan de

nationale campagne ‘Nalaten’, een samenwerkingsverband

tussen goede doelen en notarissen. Ook is de campagne uit

2011, ‘Laat een levenswerk na’ voortgezet. Deze loopt ook

door in 2013.

Bedrijven

In 2012 steunden 2.378 bedrijven en instellingen (exclusief

vermogensfondsen) ons met een of meerdere giften. Van

hen ontving de Hartstichting in totaal H 371.097. Circa 200

bedrijven steunen de Hartstichting met een automatische

incasso.

BelartoSinds 1994 werken we samen met Belarto, een bedrijf dat

kerstkaarten verkoopt aan het bedrijfsleven. Een deel van

de inkomsten komt ten goede aan de Hartstichting.

ManfieldIn 2012 was Manfield als nieuwe partner betrokken bij

onze jaarlijkse Dress Red Day (29 september 2012). In de

etalages van alle winkels van de schoenenketen was eind

september een week lang informatie en fotomateriaal

over Dress Red Day te zien. Ook steunde Manfield de

Hartstichting in deze periode met een donatie van H 10 per

verkocht rood artikel.

UnileverWe werken al een aantal jaar samen met Unilever voor

onder andere cholesterolverlagende producten binnen het

Becel pro-activ assortiment. De Hartstichting ontvangt

hiervoor van Unilever een financiële bijdrage.

Andere samenwerkingspartners in 2012:

• Achmea Zilveren Kruis

• Corpus - Reis door de Mens

• E.J. de Jonge Holding B.V./Goede Doel Bedels

• Fab

• Fleurop Interflora B.V.

• GoedeDoelenKaartje.nl

• La Ligna

• Lidl Nederland

• Manfield

• MMP B.V.

• Pearle

• Rabobank Vlietstreek-Zoetermeer U.A.

• Roompot Holding B.V.

• Unilever Nederland B.V.

• VGZ

Voorwaarden voor samenwerkingDe samenwerking van de Hartstichting met bedrijven

is soms zichtbaar door de vermelding van naam en

logo op een product. Het uitgangspunt hierbij is dat de

onafhankelijkheid en integriteit van de Hartstichting

gewaarborgd blijven. Om dit te garanderen, en eventuele

afbreukrisico’s te vermijden, hebben we randvoorwaarden

en uitgangspunten opgesteld waaraan een bedrijf moet

voldoen. Deze staan in de Gedragscode Bedrijven.

Risico’sIn 2012 heeft Becel pro activ het ‘Gouden Windei’ van

Foodwatch gewonnen. Dit is een ‘prijs’ voor het product

met de meest misleidende marketing. De Hartstichting

heeft een samenwerkingsovereenkomst met Becel, die

meerdere producten betreft, waaronder Becel pro activ.

De Hartstichting heeft eerlijk en open gecommuniceerd

over de effecten van het gebruik van plantensterolen. We

evalueren jaarlijks de lopende samenwerkingsverbanden.

Om te bepalen of we een samenwerking met een

organisatie kunnen aangaan is in 2012 een zogenaamde

trechter opgesteld. Met behulp van deze trechter kunnen

we stapsgewijs bekijken of een samenwerking wenselijk is,

welke risico’s er zijn en welke zaken extra aandacht nodig

hebben.

Verantwoorde werving

GedragscodesDe Hartstichting volgt onderstaande interne richtlijnen en

gedragscodes vanuit de branche:

• Gedragscodes van de Vereniging van Fondsenwervende

Instellingen (VFI) en de Dutch Dialogue Marketing

Association (DDMA).

• Regels uit de privacywetgeving voor het gebruik van

onder meer e-mailadressen.

• Uitsluiting van mailings aan personen die in het

Overledenenregister zijn opgenomen .

• Gedragscode Samenwerken Bedrijven, opgesteld voor

samenwerkingsverbanden.

Page 23: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

22 Jaarverslag 2012

• Richtlijn Fondsenwervende Activiteiten, opgesteld voor

lokale fondsenwerving.

• Wetgeving rondom Bel-Me-Niet Register.

De Hartstichting stelt als eis aan partijen waarmee wordt

samengewerkt, dat zij zich houden aan bovenstaande

codes en regels. Deze afspraken staan ook in het

samenwerkingscontract.

Klachten Klachten geven waardevolle informatie over onze

organisatie en diensten. Daarom voeren wij een

klachtenbeleid. In 2012 ontving de Hartstichting 739

klachten. Bijna 90 % van de klachten werd gestuurd via

e-mail, 8,5 % per brief. De overige klachten kwamen

binnen via de telefoon of de website. De afhandeling

hiervan verliep via e-mail (88 %), brief (10 %) en soms via de

telefoon (2 %).

De aard van de klachten in 2012 kan als volgt worden

ingedeeld:

Mailing 42,0%

Salaris directeur 13,5%

Collecte 6,5%

Telemarketing 6,0%

Straatwerving 13,0%

TV spot 2,5%

Website 0,5%

Overig 16,0%

De Hartstichting behandelt elke klacht zorgvuldig. Ook

zetten we ons ervoor in om zo mogelijk verbeteringen aan

te brengen naar aanleiding van klachten.

Plannen 2013

We stellen in 2013 alles in het werk om de inkomsten

op het huidige peil te houden, ondanks de huidige

economische ontwikkelingen en de veranderende markt.

De Hartstichting legt daarbij nog meer de nadruk op het

behoud van bestaande donateurs. Dit doen we onder meer

door een programma te ontwikkelen om het contact met

onze donateurs te verstevigen.

Ook gaat de Hartstichting onderzoek doen naar de

geefmotieven van donateurs. Voor het werven van

nalatenschappen zetten we de lopende campagne voort,

daarnaast zoeken we steeds meer persoonlijk contact met

potentiële nalaters. Verder concentreren we ons op een

constructieve samenwerking met bedrijven.

Page 24: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

23 Jaarverslag 2012

VoorlichtingWie goed geïnformeerd is over gezond leven en hart- en vaatziekten kan beter voor zichzelf zorgen. Voorlichting geven over hart- en vaatziekten is voor ons daarom een kerntaak. De Hartstichting richt zich op patiënten met een hart- of vaatziekte en hun naasten, maar geeft ook voorlichting aan mensen die een gezonde(re) leefstijl nastreven. Dit doen wij met voorlichtingsmateriaal, afgestemd op verschillende doelgroepen. Daarnaast versturen we nieuwsbrieven en geven we groepsvoorlichting. Ook kunnen mensen met vragen terecht bij de Infolijn, onze Mobile Informatie Stand en bij informatiecentrum Impuls. Door online via sociale media meer in contact te treden met onze achterban, kunnen we met onze voorlichting beter inspelen op de verschillende behoeften.

Voorlichtingsmateriaal

In 2012 is hard gewerkt aan een vernieuwing van het

brochureaanbod. We hebben daarvoor onderzoek gedaan

naar de verwachtingen, behoeften en voorkeuren van

hart- en vaatpatiënten en hun naasten. Deze inzichten

hebben ons geholpen bij de omvorming van ons

voorlichtingsaanbod. In 2013 worden de vernieuwde

brochures uitgegeven. De gratis boekjes zijn dunner,

sommige titels zijn samengevoegd in één uitgave, andere

titels komen alleen nog online beschikbaar. Op deze

manier besparen we geld.

Op de website is alle informatie uit de brochures terug

te vinden, aangevuld met video- en animatiefilmpjes

met gesproken tekst in verschillende talen. We hopen

daarmee steeds méér mensen via internet voorlichting

te kunnen geven. Er werden in totaal bijna 54.000

voorlichtingsbrochures gedownload op onze website.

In 2012 hebben we veel mensen kunnen ondersteunen

met ons voorlichtingsmateriaal. In totaal verstuurden

we ruim 1,1 miljoen brochures, vouwfolders, flyers en

caloriewegwijzers, zoutwijzers, posters en herkenkaartjes.

Van een aantal zelfs meer dan 50.000 per titel:

• Hoog cholesterol (99.222)

• Caloriewegwijzer (80.309)

• Hoge bloeddruk (72.569)

• Eten naar hartenlust (63.621)

• Over Gewicht (53.170)

• Bewegen doet wonderen (52.796)

• Hartkatheterisatie (52.394)

Deze brochures zijn vorig jaar het meest gedownload:

• Hoog cholesterol: 5.477

• Eten naar Hartenlust: 5.123

• Hoge Bloeddruk: 3.427

• Hartritmestoornissen: 3.459

• Over Gewicht: 3.242

Specifieke doelgroepen

De Hartstichting heeft in 2012 materialen ontwikkeld

in eenvoudiger Nederlands. Deze zijn bedoeld voor

professionals die werken met cliënten die minder

goed Nederlands spreken. Er zijn folders over hart-

en vaatziekten, voeding en bewegen. Ook zijn er

plaatjeskaarten over bewegen, leefstijladviezen en is er een

Risicotest.

Via www.hartstichting.nl zijn onder het kopje ‘voorlichting’

folders en plaatsjeskaarten te downloaden voor:

• Nederlanders

• Surinaamse en Antilliaanse Nederlanders

• Marokkaanse Nederlanders

• Turkse Nederlanders

Ook zijn er filmpjes in het Turks en in het Arabisch.

Nieuwsbrieven Apotheek-Linq

De Hartstichting verzorgt in samenwerking met

Apotheek-Linq 4 digitale nieuwsbrieven over:

• hartfalen

• beroerte

• hoge bloeddruk

• hoog cholesterol

Met deze nieuwsbrieven bieden wij patiënten en

risicogroepen informatie en ondersteuning.

Het aantal abonnees van de nieuwsbrief bleef in 2012

gelijk, met ruim 68.000 adressen. In de praktijk blijkt

dat veel apothekers de nieuwsbrieven ook uitprinten en

verspreiden. Het totaal aantal lezers komt daarmee op

ongeveer 96.000.

Lezers per titel:

• Hoge bloeddruk: 53.000

• Cholesterol: 35.000

• Beroerte: 3.800

• Hartfalen: 4.200

Infolijn Hart en Vaten

Sinds begin 2012 is er de nieuwe Infolijn Hart en Vaten,

een samenwerking tussen De Hartstichting en

De Hart&Vaatgroep. Medisch inhoudelijke kennis,

lotgenoten-contact en belangenbehartiging voor patiënten

zijn nu beschikbaar op één plek. De gezamenlijke aanpak

is een succes: in 2012 hebben we ruim 11.000 vragen

beantwoord, een stijging van 13 % vergeleken met 2011.

Er kwamen zo’ n 5.200 vragen binnen per telefoon en

ruim 6.117 schriftelijk, voornamelijk per e-mail. Het aantal

vragen dat per e-mail binnenkwam oversteeg voor het

eerst het aantal telefonische vragen.

Page 25: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

24 Jaarverslag 2012

Uitbreiding Bij de oprichting van de nieuwe Infolijn Hart en Vaten

bestond ook de wens om ons nadrukkelijker op internet te

begeven. Er was al eens een succesvol Facebook-spreekuur

georganiseerd rond het thema ‘Vrouwen en hart- en

vaatziekten’. Dat wilden we graag uitbreiden naar andere

thema’s. Ook het beantwoorden van vragen die leven op

andere gezondheidsfora stond op ons wensenlijstje. Deze

aanpak past goed in ons streven om mensen met vragen

over hart- en vaatziekten op te zoeken. Helaas is dit in 2012

niet gelukt. De oorzaak hiervan lag in de grote hoeveelheid

vragen die binnenkwamen bij de Infolijn en een tekort

aan personeel. We hopen dit in 2013 wel van de grond te

krijgen.

Groepsvoorlichting

In 2012 hebben medewerkers van de Hartstichting in

totaal 194 voorlichtingsbijeenkomsten in de regio gegeven.

Dit is een flinke groei ten opzichte van de voorgaande

jaren. In 2011 werden er 145 voorlichtingsbijeenkomsten

georganiseerd, in 2010 waren dit er 108. We waren

onder meer aanwezig bij schaatswedstrijden KNP NK

Afstanden in Heerenveen, andere sportevenementen en bij

voorlichtingsbijeenkomsten op scholen, bedrijven en in

ziekenhuizen.

De grootste toename zit in de voorlichting over vrouwen

en hart- en vaatziekten. In 2012 is over dit onderwerp 83

keer een bijeenkomst georganiseerd. Met name in het

zuiden van Nederland is deze bijeenkomst populair. Het

grote aantal vrouwenverenigingen in Brabant en Limburg

kan hiervoor een verklaring zijn.

In 2012 hebben we op deze manier naar schatting ruim

5.400 mensen bereikt.

De Hartstichting geeft groepsvoorlichting over:

• gezonde leefstijl

• hartinfarct: meer weten over een hartinfarct

• hartstilstand: een leven hoeft niet te stoppen bij een

hartstilstand

• beroerte: snel handelen bij een beroerte

• hartfalen: herken de signalen bij hartfalen

• vrouwen en hart- en vaatziekten: verschillen tussen

mannen en vrouwen

In 2012 zijn we bovendien gestart met voorlichting door

een ervaringsdeskundige, Ad van Gool. Hij vertelt over

zijn leven als hartpatiënt en over de harttransplantatie die

hij onderging. Hij sprak onder meer op bijeenkomsten

voor collectanten en vrienden van de Hartstichting. Dit gaf

de toehoorders een extra bevestiging van de noodzaak van

hun bijdrage aan de strijd tegen hart- en vaatziekten.

Mobiele Informatie Stand

De Mobiele Informatie Stand van de Hartstichting wordt

bij evenementen neergezet om het publiek informatie te

geven over hart- en vaatziekten, inzicht te geven in wat

de Hartstichting doet of om collectanten te werven. De

stand is in 2012 op 20 dagen gebruikt bij verschillende

evenementen, waaronder 9 beweegevenementen

(hardlopen, wandelen, fietsen).

Impuls, informatiecentrum over hart en vaten

Op 3 juli vorig jaar is Impuls geopend. Patiënten, hun

naasten en overige geïnteresseerden kunnen voor

betrouwbare informatie over hart- en vaten langskomen

bij dit interactieve informatiecentrum over hart en vaten,

gevestigd in het St. Antoniusziekenhuis in Nieuwegein.

Impuls is een samenwerkingsverband tussen de

Hartstichting, De Hart&Vaatgroep en het St. Antonius

Hartcentrum.

Het informatiecentrum is een verlengde van het spreekuur

bij de cardioloog of andere specialisten. Maar ook voor

niet-patiënten is Impuls interessant om te bezoeken. Op

een toegankelijke manier wordt uiteenlopende informatie

geboden over hart en vaten. Men vindt er panelen met

feiten over hart en vaten, films en animaties over de

werking van het hart en interactieve informatie in audio

en video.

Bezoekers kunnen ook plaatsnemen op de comfortabele

banken en via touch screens zoeken naar informatie over

hartziekten, operaties of de werking van de bloedsomloop.

Online

Online media spelen een steeds belangrijkere rol in het

geven van voorlichting. Doel voor 2012 was om de digitale

kanalen ook in te zetten om een band op te bouwen met

onze achterban en de dialoog aan te gaan. Daarnaast was

2012 een jaar waarin we de website verder optimaliseerden.

Sociale mediaSociale media zijn voor de Hartstichting belangrijk omdat

zij de mogelijkheid bieden in contact te komen met

onze doelgroep. Via sociale media kunnen we de dialoog

aangaan en binding creëren. Bovendien geven sociale

netwerken goed inzicht in wat er leeft in de samenleving.

In 2012 zijn sociale media daarom zowel campagnematig

als op een meer structurele wijze ingezet. De focus lag op

Facebook en Twitter, maar er ook zijn eerste stappen gezet

op Pinterest.

FacebookWe hebben 3 Facebook-pagina’s:

• Hartstichting

• We hebben je hart nodig

• Dress Red Day

Page 26: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

25 Jaarverslag 2012

WebsiteHet aantal bezoeken aan hartstichting.nl steeg in 2012

met 72 %. Ook de kwaliteit van het verkeer op de website

was in 2012 hoger dan in 2011. Door gerichte advertenties

via AdWords en door betere en relevantere content aan te

bieden is het bouncepercentage van de website gemiddeld

met bijna 13 % gedaald. Door ook de homepage in te

delen volgens een vast patroon met vaste onderwerpen,

daalde ook hier het bouncepercentage naar 19 %. Het

bouncepercentage is het percentage van alle bezoekers

die de pagina waar ze binnenkomen weer verlaten zonder

verder te klikken. Meest populair zijn de pagina’s die

informatie geven over hart en vaten, hart- en vaatziekten

en gezond leven.

Ontwikkeling 2012 2011 Verschil

Bezoeken 3.437.644 1.995.179 72 %

Nieuwe bezoeken 2.361.282 1.480.988 59 %

Terugkerende bezoeken 1.076.089 514.188 109 %

Januari

Februari

Maart

April Mei

JuniJuli

Augustus

September

Oktober

November

December

350.000

400.000

300.000

250.000

200.000

150.000

100.000

50.000

0

Bezoeken 2011Bezoeken 2012

BMI meterDe pagina ‘BMI berekenen’ was ook in 2012 de meest

bezochte pagina. Hierop kwamen 305.196 bezoekers onze

site binnen. Vergeleken met 2011 is het aantal bezoeken

aan deze pagina toegenomen met 57 %. De meter is in

2012 verbeterd, zodat hij ook voor alle mobiele apparaten

beschikbaar is en deelbaar is via Twitter en Facebook.

Bovendien geeft de nieuwe BMI-meter bezoekers een meer

persoonlijk en gerichter advies.

Google GrantsDe Hartstichting maakt sinds 2010 dankbaar gebruik van

Google Grants Pro, een programma van Google waarmee

$ 40.000 dollar per maand aan advertentiebudget beschik-

baar wordt gesteld aan de Hartstichting in de vorm

van advertenties (AdWords). Deze advertenties worden

doorlopend geoptimaliseerd op basis van klikgedrag,

waardoor we mensen met vragen over hart- en vaatziekten

nog sneller via onze site kunnen helpen.

Plannen onlineIn 2013 wil de Hartstichting de online- en sociale media-

strategie aanscherpen en de website nog meer afstemmen

op de wensen en behoeften van onze doelgroepen. Om deze

ambitie te verwezenlijken, hebben we in 2012 onderzoek

gedaan. De resultaten daarvan geven inzicht in wat er leeft

bij de mensen met wie wij online contact hebben. Ook is

duidelijk geworden via welke online media we hen het beste

van dienst kunnen zijn. Deze vorm van monitoring willen

we in 2013 structureel inzetten om sneller en gerichter te

kunnen inspringen op actualiteiten en onderwerpen die

ons en onze doelgroep raken.

Snelle hulp bij hartstilstand

In Nederland worden elke week 300 mensen buiten het

ziekenhuis getroffen door een hartstilstand. Vooral thuis,

maar ook op straat of op de sportclub. In totaal zijn er

15.000-16.000 slachtoffers per jaar. Ongeveer 10-20 %

overleeft. De Hartstichting wil dat de overleving bij een

hartstilstand buiten het ziekenhuis 25 % wordt. Hierdoor

kunnen we in de toekomst jaarlijks duizend extra levens

redden. Dit willen we bereiken door bij een hartstilstand

binnen 6 minuten te reanimeren en een AED in te zetten.

Daarvoor moet dit gebeuren:

• Direct 112 bellen om een ambulance op te roepen.

• Direct starten met reanimatie.

• Binnen 6 minuten met een AED het hart 1 of meerdere

stroomstoten toedienen om het normale hartritme

terug te brengen.

Er zijn verschillende voorlichtingsprojecten die bijdragen

aan het behalen van deze doelstelling. In 2012 waren dit de

projecten:

• Reanimeren op school

• Reanimatiepartners

• Implementatie 6-minutenzones

Reanimeren op schoolSamen met scholen in het voortgezet onderwijs wil de

Hartstichting zoveel mogelijk jongeren leren reanimeren.

De Hartstichting wil de komende jaren scholen stimuleren

om structureel reanimatielessen aan te bieden. Daarvoor

hebben we een lespakket ontwikkeld met een train-de-

Page 27: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

26 Jaarverslag 2012

trainercursus voor docenten en een lesprogramma voor

leerlingen vanaf 14 jaar. In 2012 wilden we minimaal 4

pilotprojecten in het voortgezet onderwijs uitvoeren en

evalueren. Dat is gelukt. Het les-

materiaal konden we na de pilots verbeteren. De Vrienden-

loterij heeft een bedrag van H 550.000 ter beschikking

gesteld voor het project Reanimeren op school.

Succes ReanimatieAppIn april 2012 lanceerden we de ReanimatieApp. Deze app

is ontwikkeld als onderdeel van het lesmateriaal voor

middelbare scholen, maar is ook door iedereen gratis te

downloaden. De ReanimatieApp is een groot succes. De

app kwam op nummer 1 in de app Store in de categorie

‘Populairste gratis app’, met een waarderingsscore van

5 uit 5. De app is in 2012 bijna 80.000 keer gedownload.

In april kreeg minister Schippers reanimatieles van

een aantal geneeskundestudenten uit Limburg onder

begeleiding van de Hartstichting. Na afloop ontving de

minister de ReanimatieApp. De Telegraaf besteedde hier

op de voorpagina aandacht aan.

ReanimatiepartnersDe Hartstichting wil dat iedereen in zijn eigen buurt

voor slechts een paar tientjes een reanimatiecursus kan

volgen. Daarom bieden de Reanimatiepartners op veel

vlekken in Nederland tegen lage kosten kwalitatief goede

reanimatiecursussen aan. De cursussen zijn conform de

richtlijnen van de Nederlandse Reanimatie Raad (NRR). Er

zijn inmiddels 325 Reanimatiepartners die op 430 plaatsen

in het land reanimatiecursussen organiseren. We hebben

hiermee de gewenste dekking bereikt. Samen leiden de

Reanimatiepartners jaarlijks zo’n 60.000 cursisten op.

Implementatie 6-minutenzones In de zomer van 2011 is het beleidskader Reanimatie

Oproep Netwerken bij VWS ingeleverd. Het beleidskader is

geschreven in opdracht van VWS. De Hartstichting was als

projectleider verantwoordelijk voor het tot stand komen

van het beleidskader. We hebben daarbij samengewerkt

met alle partijen uit het reanimatieveld, waarbij de NRR

een belangrijke partner was. Het beleidskader beschrijft

hoe we van heel Nederland een 6-minutenzone kunnen

maken. Dat wil zeggen dat iedereen overal in Nederland

binnen 6 minuten gereanimeerd kan worden. Helaas vindt

het ministerie van Volksgezondheid bij nader inzien dat

burgerhulpverlening niet tot haar taken behoort. Omdat

het ministerie het beleidskader niet zelf gaat toepassen,

heeft de Hartstichting deze doelstelling overgenomen.

In 2012 zijn we samen met partners aan de slag gegaan

om lokale 6-minutenzones in te richten. Een van de

onderdelen van een 6-minutenzone is het oproepsysteem

waarmee men burgerhulpverleners kan oproepen als

reanimatie nodig is. Bijna alle meldkamers werken

inmiddels met dit systeem. Hierdoor is het aantal

6-minutenzones flink uitgebreid.

Samen met Fonds 1818 en Sportservice Zuid Holland zijn

we een actie gestart om de sportclubs in het werkgebied

van Fonds 1818 (regio Haaglanden en Leiden/bollenstreek)

te voorzien van een AED. Inmiddels hebben 200

sportclubs van Fonds 1818 een AED met kast, een 10-jarig

onderhoudscontract en een reanimatiecursus via onze

Reanimatiepartners ontvangen.

Evaluatie De wetenschappelijke evaluatie van het programma

Hartstilstand wordt uitgevoerd door de ARREST-groep

van het AMC. In 2015 verwachten we de resultaten van dit

onderzoek.

Niet reanimerenNiet iedereen wil gereanimeerd worden. De Hartstichting

vindt het belangrijk dat mensen hun wens om wel of niet

gereanimeerd te worden, bespreken met hun familie,

andere naasten en de huisarts. Op deze manier kan een

hulpverlener bij een hartstilstand handelen naar de wens

van het slachtoffer. De niet-reanimerenpenning van de

NVVE, die mensen aan een ketting kunnen dragen, is

hierbij een handig instrument.

Plannen reanimatie 6-minutenzone In 2013 willen we een samenwerking aangaan met de

beheerders van de 2 oproepsystemen in de meldkamers om

inzicht te krijgen in de dekking van de 6-minutenzones.

Waar zijn al voldoende 6-minutenzones en waar zitten

nog witte plekken? Op basis daarvan kunnen we een plan

maken om van heel Nederland een 6-minutenzone te

maken. We blijven lokale 6-minutenzones stimuleren en

ondersteunen.

Komend jaar starten we een lobby om de inzet van AED’s

bij een hartstilstand vergoed te krijgen. Zo hopen we dat

meer eigenaren hun AED beschikbaar willen stellen voor

6-minutenzones.

Op tenminste 1 school per provincie gaan we de pilot

reanimeren op school uitvoeren. Er is een plan opgesteld

om de pilot in 2014 verder uit te rollen.

We zullen ervoor zorgen dat het netwerk van

Reanimatie-partners in 2013 op peil blijft. Reanimatie-

partners zijn gemotiveerd om voor de Hartstichting

reanimatiecursussen te verzorgen. Zij stimuleren hun

cursisten om zich aan te melden als burgerhulpverlener

bij een oproepsysteem. Wij ondersteunen de Reanimatie-

partners met lesmateriaal, nieuwsbrieven, kennisdagen

en dergelijke. Zo willen we de partners enthousiasmeren

en motiveren om zich in te blijven zetten voor de

Hartstichting. Mocht een van de Reanimatiepartners

toch uitvallen, dan zullen wij een nieuwe partner zoeken

om de landelijke dekking op peil te houden. Ook gaan

we onderzoeken hoe Reanimatiepartners ambassadeurs

kunnen zijn voor ons speerpunt ‘Nederland een

6-minutenzone’.

Page 28: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

27 Jaarverslag 2012

PreventieConsult

Het PreventieConsult is een medische check waarmee

huisartsen en bedrijfsartsen mensen met een verhoogd

risico op hart- en vaatziekten, diabetes en nierfalen

kunnen opsporen. De check is ontwikkeld door de

Hartstichting, samen met de Nierstichting, Diabetesfonds

en de Verenigingen van huisartsen en van bedrijfsartsen.

De check begint met een vragenlijst die mensen thuis

invullen via www.testuwrisico.nl. Naar aanleiding van

de uitslag verwijst de test door naar een arts of naar de

leefstijltest via www.testuwleefstijl.nl.

Uitrol van het PreventieConsultIn 2012 hebben we met onze partners onderzoek uitgezet

onder huisartsen en bedrijfsartsen die werken met het

PreventieConsult. Wat is nodig om mensen met een

verhoogd risico op hart- en vaatziekten op te sporen?

Hoeveel mensen hebben daadwerkelijk een hoog risico?

Wie geeft welke adviezen om het hoge risico te verlagen?

Kan deze medische check worden vergoed? De resultaten

moeten uitwijzen of het PreventieConsult zorgt dat meer

mensen gezond blijven.

Ook hebben we per regio gekeken of het mogelijk is dat

lokale organisaties hun cliënten een check aanbieden.

Tegelijkertijd zijn gesprekken gevoerd met andere

organisaties om de krachten te bundelen, zoals met

GGD’en, het Longfonds (voor het PreventieConsult COPD)

en met partijen die werken aan de vroege opsporing van

depressie en kanker. In samenwerking met de Universiteit

Wageningen werken we continu aan verbetering van de

Leefstijltest.

De Samenwerkende Gezondheidsfondsen (SGF) gebruiken

het PreventieConsult als casus bij de lobby voor selectieve

preventie (vroege opsporing). Dit onderwerp staat

hierdoor op het programma van tenminste 1 politieke

partij: de PvdA.

Vergoeding niet rondHelaas is het nog niet gelukt om de kosten vergoed te

krijgen die huisartsen maken voor het PreventieConsult.

Als we dit wettelijk willen regelen, kan het nog

jaren duren. We moeten alternatieven vinden. Als

zorgaanbieders zelf willen investeren in vroege

opsporing, kunnen zij nu al mensen oproepen voor het

PreventieConsult. Samen met alle partners zoeken we

naar een creatieve oplossing om het PreventieConsult

zonder financiële drempels aan te bieden. Mogelijk biedt

het door het ministerie van Volksgezondheid gelanceerde

Nationale PreventieProgramma een goede basis.

Plannen PreventieConsultIn 2013 willen we het PreventieConsult op regionaal

niveau uit laten voeren. Om organisaties te stimuleren,

zullen we voorbeelden laten zien van hoe regionale

samenwerking en communicatie kan werken. Ook zullen

we in 2013 de leefstijlvragenlijst aanpassen, zodat meer

mensen hem zullen invullen en actie ondernemen om hun

leefstijl gezonder te maken.

Opsporing erfelijk hoog cholesterol

In Nederland komt erfelijk hoog cholesterol (Familiaire

Hypercholesterolemie of FH) voor bij ongeveer 40.000

personen (1 op 400). Mensen met FH hebben vaak een

sterk verhoogd risico op het vroegtijdig optreden van hart-

en vaatziekten. In 2003 startte de Stichting Opsporing

Erfelijke Hypercholesterolemie (StOEH) daarom met het

landelijk bevolkingsonderzoek naar FH. Met de juiste

behandeling kunnen we het risico op hart- en vaatziekten

en daarmee op vroegtijdige sterfte bij deze mensen

namelijk aanzienlijk verlagen.

Einde opsporingOmdat StOEH op 31 december 2013 wordt opgeheven, is

het van groot belang dat zoveel mogelijke mensen met

FH vóór die tijd zijn opgespoord. Met het wegvallen van

de stichting komt er een einde aan actieve opsporing van

familieleden van FH-patiënten. De StOEH heeft eind 2011

25.399 mensen met FH opgespoord (63 %). Maar er zijn

nog veel mensen die niet weten dat ze de aandoening

hebben en daardoor niet behandeld worden. De

Hartstichting heeft daarom in 2012 subsidie beschikbaar

gesteld aan de StOEH.

ZiekenhuizenSamen met de StOEH heeft de Hartstichting een aantal

ziekenhuizen benaderd in gebieden waar nog veel FH-

patiënten opgespoord konden worden. Uit gegevens

van de StOEH blijkt namelijk dat er in sommige regio’s

nog lang geen 1 op de 400 mensen zijn opgespoord.

8 Ziekenhuizen waren bereid om mee te doen. Zij

hebben patiënten benaderd die in aanmerking lijken te

komen voor nader onderzoek. De eerste resultaten zijn

veelbelovend. Gemiddeld worden per FH-patiënt waarbij

de familie wordt onderzocht, 8 familieleden met FH

gevonden. Zo zijn er door dit project tot april 2013 toe al

78 FH-patiënten opgespoord en de onderzoeken gaan nog

heel 2013 door. De StOEH benadert ook de familieleden

van de nieuw opgespoorde FH-patiënten, zodat ook zij zo

nodig op tijd behandeld kunnen worden. Eind 2013 weten

we hoeveel mensen met FH we met deze stimuleringsactie

hebben opgespoord.

PreventieGezond leven, vroege opsporing en snelle hulp in noodsituaties helpen leed door hart- en vaatziekten te voorkomen.In het kader van preventie onderneemt de Hartstichting verschillende activiteiten, gericht op risicogroepen, jongeren en vrouwen.

Page 29: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

28 Jaarverslag 2012

Tabaksontmoediging

Alliantie Nederland Rookvrij!In 2012 kwam de Alliantie Nederland Rookvrij! (ANR!) tot

stand. Dit is de opvolger van het Nationaal Programma

Tabak (NPT) dat in 2010 ophield te bestaan. Met de

ANR! wilden we samen met het Longfonds en KWF

Kankerbestrijding een brede beweging in gang zetten

om het tabaksontmoedigingsbeleid nieuw leven in te

blazen. Hiertoe ondertekenden wij in februari 2012 een

samenwerkingsovereenkomst. Ook het Partnership Stop

met Roken zette haar handtekening.

De ANR! wil een samenleving waarin niemand (over)lijdt

aan de gevolgen van roken. Dit kunnen we bereiken door:

• een effectief tabaksontmoedigingsbeleid

• groei van het aantal niet-rokers

• meer rookvrije omgevingen

De speerpunten onder deze 3 pijlers:

• Streven naar een ambitieus, realistisch en effectief

tabaksontmoedigingsbeleid van overheidswege,

gekoppeld aan het Framework Convention on Tobacco

Control (FCTC) van de World Health Organisation

(WHO).

• Tegengaan van invloed van de tabaksindustrie op

overheidsbeleid.

• Een verbod op additieven.

• Introduceren van neutrale verpakkingen met

waarschuwingen.

• bestrijden van campagnes en sluikreclame door de

tabaksindustrie.

• Jaarlijkse 10 % accijnsverhoging op tabaksproducten.

• Zorgen dat jongeren niet gaan roken, door hen te

beschermen tegen tabakspromotie en door voorlichting

en educatie.

• Ondersteuning bij stoppen met roken terugbrengen in

de basisverzekering.

• Rookvrije openbare ruimten, waaronder horeca en

schoolpleinen.

• Voorlichtings- en denormalisatie-campagnes over

schadelijkheid van (mee)roken.

Succesvolle lobbyHet Framework Convention on Tobacco Control

(FCTC) kreeg aandacht van de politiek dankzij het

Schaduwrapport FCTC. Dit rapport werd mede door de

fondsen gefinancierd. Het werd aan de ‘Schaduwminister’

in Nieuwspoort aangeboden omdat de echte minister niet

wilde komen.

Direct na de val van het kabinet Rutte I zijn, mede dankzij

onze lobby, diverse doelen gerealiseerd:

• De tabaksaccijns ging omhoog met 35 cent op een pakje

sigaretten en maar liefst 60 cent op shag.

• Ondersteuning bij stoppen met roken kwam terug in

het basispakket.

• Ons pleidooi voor gezondheidswaarschuwingen

op pakjes begon aan te slaan, mede dankzij een

publieksactie op Wereld Niet Roken Dag, waarbij

Kamerleden een petitie kregen aangeboden.

• Steeds meer schoolpleinen werden rookvrij of toonden

daar belangstelling voor.

• Clean Air Nederland daagde met onze steun de staat

voor de rechter om de uitzondering voor de kleine cafés

van het rookverbod op te heffen.

De accijnsverhoging en vergoeding van het volledige

stopondersteuningsarrangement zijn – zeker in

combinatie met elkaar – het grootste succes van 2012.

Een lange ademAlle onderwerpen hebben een eigen planning. Het

realiseren van onze doelen is afhankelijk van vele factoren,

zoals de kleur van het kabinet. Verschillende trajecten

lopen nog in 2013, zoals de rechtszaak van Clean Air

Nederland en de gezondheidswaarschuwingen op de

pakjes rookwaar. Het Europese traject hiervan beslaat

meerdere jaren.

Samenwerken en profilerenGaandeweg het jaar bleek dat er verschillende opvattingen

waren ontstaan over samenwerking. In verband met de

eigen profilering werd het voor de partners belangrijker

om los van de Alliantie Nederland Rookvrij! te kunnen

optreden. De overgang naar een nieuwe vorm van

samenwerken heeft tijd gekost. We hebben afgesproken

deels samen op te trekken en af te stemmen. Daarnaast

hebben we bepaald met welke onderwerpen de fondsen

zich los van elkaar kunnen profileren.

Plannen anti-rooklobby In 2013 streeft de Alliantie Nederland Rookvrij! naar:

• Een snelle invoering van 100% rookvrije horeca.

• Kabinet en politiek op de goede weg houden ten

aanzien van de gezondheidswaarschuwingen op pakjes

rookwaar in het kader van de Europese Tabaksrichtlijn.

• Terugbrengen van het aantal verkooppunten.

• Volgen en beïnvloeden van de kabinetsmaatregel om de

leeftijd voor verkoop van tabak te verhogen van 16 naar

18 jaar.

De Hartstichting werkt daarnaast aan extra items:

• Opnieuw accijnsverhoging op tabak, bij voorkeur van

10 %.

• De economische schade van tabaksgebruik onder de

aandacht brengen.

• Aandacht genereren voor de relatie tussen roken en

hart- en vaatziekten bij vrouwen.

• Standpuntbepaling en zo nodig lobby met betrekking

tot nicotine, het voor hart- en vaatziekten meest

schadelijke ingrediënt van de sigaret.

• Inspelen op de actualiteit.

Page 30: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

29 Jaarverslag 2012

Jeugd

In 2012 hebben we onze voeding - en beweegactiviteiten

voor de jeugd geconcentreerd op één doelgroep: het basis

onderwijs. Dit in de hoop daar meer resultaten te boeken.

De keuze is gevallen op het basisonderwijs omdat bij

deze leeftijdsgroep het aanleren van gezonde gewoontes

de meeste kans van slagen heeft. Wel hebben we ons op

andere terreinen ingezet voor het voortgezet onderwijs,

zoals het verzorgen van reanimatieonderwijs en onze

strijd voor rookvrije schoolterreinen.

Basisonderwijs

Lekker Fit!

Ons lespakket Lekker Fit! is de basis voor het aanleren

van gezonde keuzes over voeding en bewegen op de

basisschool. De Hartstichting werkt al een aantal jaren

met dit pakket. In 2012 gingen wij een samenwerking aan

met uitgever Arko Sports Media. De keus is vooral op deze

uitgever gevallen omdat het sportnetwerk aanvullend

is op het bestaande netwerk van Lekker Fit! van de

Hartstichting.

Lespakket herzien

In 2012 is de gehele lesmethode van Lekker Fit! herzien.

Lekker Fit! had voorheen 1 vast lespakket met 3 losse

boekjes per groep. Sinds 2012 geven we 2 keer per jaar

werkboekjes uit voor de leerlingen. Daarbij hoort een

compacte, gebruiksvriendelijke minihandleiding voor

leerkrachten. Om de bewegingscomponent van de

lesmethode te versterken, hebben we beweegkaarten

toegevoegd. Dit zijn kaarten met beweegspellen en

oefeningen voor in de gymles of op het schoolplein.

Hiermee inspireren we leerkrachten om steeds weer

andere beweegactiviteiten met hun leerlingen te doen. De

kaarten verschijnen ook 2 keer per jaar. Een opfrissing van

het bekende Lekker Fit! logo en een nieuwe vormgeving

maken de herziening compleet. De eerste reacties van de

leerkrachten zijn zeer positief.

De website www.lekkerfitopschool.nl werd vernieuwd en

aangepast.

IK Lekker Fit!

De regionale samenwerking rond IK Lekker Fit! met

Zilveren Kruis Achmea liep in 2012 door. Vanuit IK Lekker

Fit! zijn bijvoorbeeld videoboodschappen opgenomen met

spelers van Eredivisieclub PEC Zwolle. Deze video’s zijn

beschikbaar voor alle Lekker Fit! scholen als introductie op

de lessen.

De Duim

Lekker Fit! heeft een eigen keurmerk voor scholen die

in brede zin aandacht besteden aan voeding en bewegen

in en rondom de school: de Lekker Fit! Duim. Om in

aanmerking te komen voor de Duim moeten scholen aan

verschillende criteria voldoen. In 2012 hebben we een

stimuleringsactie voor GGD’en georganiseerd. Het doel

was hen meer ervaring te laten opdoen met de Lekker Fit!

Duim. Ook kunnen GGD’en scholen stimuleren breder aan

de slag te gaan dan alleen met het lespakket Lekker Fit!.

Naar aanleiding van deze stimuleringsactie zijn GGD’en

met 15 scholen toe gaan werken naar de Lekker Fit! Duim.

Dit is een meerjarig traject, we hopen de scholen in 2013 of

2014 met de Duim te belonen.

Gezond trakteren

In samenwerking met het Voedingscentrum en

supermarktketen Lidl heeft de Hartstichting de Fit

Food Fun Factor opgezet voor basisscholen. De Fit Food

Fun Factor bestaat uit meerdere lessen over gezond

trakteren. Deze zijn gratis voor iedereen beschikbaar op

internet. Aanvullend op de lessen rijdt er een tot keuken

omgebouwde Amerikaanse schoolbus langs basisscholen

in Nederland. Scholen kunnen een bezoek van deze bus

aanvragen. Kinderen krijgen in de bus een workshop

gezond trakteren en kunnen een sportieve kennisquiz

spelen.

Sinds de start van de samenwerking hebben al 10.000

kinderen een certificaat ‘Ik kan gezond trakteren’

ontvangen. De samenwerking loopt door in 2013.

De belangrijkste rol van de Hartstichting is die van

kennisleverancier. Daarnaast is het een leuke en zinvolle

aanvulling voor onze huidige Lekker Fit! Scholen, voor wie

een deel van de workshopcapaciteit gereserveerd was.

Convenant Gezond Gewicht

De Hartstichting speelde ook in 2012 een actieve rol in

het Convenant Gezond Gewicht. In het deelconvenant

School vervult de Hartstichting de rol van voorzitter.

Binnen dit deelconvenant nemen wij bovendien deel aan

de werkgroep Ouderbetrokkenheid en de werkgroep

Samenhang. Door de actieve rol in deze werkgroepen

hebben we goede contacten met het Centrum Gezond

Leven via het Programma Gezonde School en het

ministerie van Volksgezondheid. Wij worden door deze

partijen als kennisinstituut gevraagd mee te denken in de

beleidsvorming. Ook kunnen we op deze manier invloed

uitoefenen op het vormgeven van een zo gezond mogelijke

samenleving voor jong en voor oud.

We pleiten voor het versterken van overheidssubsidies

zoals de Jeugdimpuls. Dit is een extra subsidie voor

basisscholen om drempels, zoals een tekort aan geld,

weg te nemen en te starten met leefstijlonderwijs. De

Hartstichting geeft een extra financiële tegemoetkoming

aan 110 scholen die via deze subsidie meerjarig met Lekker

Fit! aan de slag gaan.

Ouders

Ouders vormen een onmisbare schakel in het aanleren van

gezonde beweeg- en eetgewoontes. Daarom brengen we

een gezonde leefstijl ook onder de aandacht van ouders.

We werken mee aan een interactief theaterstuk, gericht op

ouderbetrokkenheid. Dit is een van de eerste interventies

om ouders te betrekken bij het onderwerp voeding en

Page 31: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

30 Jaarverslag 2012

bewegen op de basisschool. Het is een initiatief van de

GGD Amsterdam, in samenwerking met Nestlé. Er zijn in

2012 een aantal try-out voorstellingen geweest en in 2013

komt het theaterstuk beschikbaar voor scholen.

Onderzoek en lobby

Vanuit het programma Jeugd heeft de Hartstichting

onderzoek gefinancierd naar hoe islamitische moeders

kunnen zorgen dat hun kinderen gezond opgroeien.

Dit onderzoek werd uitgevoerd samen met het VUmc

in Amsterdam. Het gaat om een Participatory Action

Research. Dit houdt in dat de doelgroep betrokken is bij

het formuleren van het probleem, de onderzoeksvragen,

de focus en het zoeken naar oplossingen. De resultaten van

het onderzoek zijn eind 2013 gereed en bruikbaar om de

lesmethode Lekker Fit! te verbeteren.

We publiceerden een aantal artikelen in vakbladen voor

gemeentelijke - en schoolbesturen over de relatie tussen

voeding, bewegen, overgewicht en leerprestaties. Die

publicaties gebruiken we ter ondersteuning van de lobby

voor een vaste plek voor voeding en beweging binnen het

basisonderwijs.

Plannen jeugdIn 2013 gaan we werken aan de ontwikkeling van een

nieuw meerjarenprogramma. We blijven ons richten op

activiteiten in basisscholen rondom het lespakket Lekker

Fit!.

Vrouwen

Vrouwen leven gemiddeld langer dan mannen. Helaas

leven ze die extra jaren in veel gevallen wel met een

matige gezondheid. Vaak lijden zij onnodig aan hart- en

vaatziekten. Vergeleken met mannen worden vrouwen

te weinig of te laat behandeld. Bovendien zijn hart- en

vaatziekten bij vrouwen doodsoorzaak nummer 1.

Dit alles was voor de Hartstichting aanleiding om in 2010

te starten met het programma Hart voor Vrouwen.

Doel van Hart voor Vrouwen is de zorg voor vrouwen met

hart- en vaatziekten te verbeteren door:

• het algemene publiek en zorgprofessionals bewust te

maken van het feit dat ook vrouwen hart- en vaatziekten

krijgen, net als mannen;

• te zorgen voor goede diagnostiek en behandeling van

vrouwen met hart- en vaatziekten.

In 2010 en 2011 hebben we dit bereikt :

• Er is een kennisagenda ontwikkeld, waarmee de eerste

stappen zijn gezet naar betere zorg voor vrouwen.

• Eind 2011 wist 57 % van de vrouwen dat hart- en

vaatziekten doodsoorzaak nummer 1 zijn bij vrouwen

(bron: TNS NIPO, okt. 2011), bij de start was dat 26 %.

2012 was het laatste jaar van dit programma. Dit jaar

hebben we ons gericht op:

• Voorlichting geven over hart- en vaatziekten aan

vrouwen.

• Samenwerken met zorgprofessionals op een aantal

kernpunten.

VoorlichtingWe bieden voorlichting die past bij de wensen en

behoeften van vrouwen die informatie zoeken over hart-

en vaatziekten. We zorgen dat de informatie op onze

website www.hartstichting.nl/vrouwen altijd actueel is.

Op de site staat heldere informatie over risicofactoren en

symptomen. Hiermee kunnen vrouwen het gesprek met

hun arts aangaan. Op de speciale Facebook-pagina kunnen

vrouwen hun vragen stellen en ervaringen uitwisselen.

Communicatie in de spreekkamerEr is in 2012 een filmpje gemaakt voor vrouwen die

kampen met vage klachten die mogelijk duiden op

hartproblemen. In deze film leggen we uit hoe zij hun

klachten het best kunnen verwoorden. En welke zaken zij

in het gesprek met hun arts aan de orde kunnen stellen.

Zo kan de arts makkelijker een juiste diagnose stellen.

Op YouTube werd de film over vrouwen en hart- en

vaatziekten verspreid. Deze film is meer dan 8.000 keer

bekeken.

Ook voor huisartsen (in opleiding) is een film ontwikkeld.

Hierin leggen we uit waarin vrouwen verschillen van

mannen als het gaat om hart- en vaatziekten. Het verschil

zit vooral in de symptomen en de manier waarop vrouwen

deze verwoorden. Bij de film hoort een lesmodule die

in 2013 in de opleiding tot huisarts in de 8 UMC’s in

Nederland wordt opgenomen. Als artsen meer rekening

houden met de verschillen tussen mannen en vrouwen

bij hart- en vaatziekten, kunnen zij sneller en beter een

diagnose stellen. Vrouwen met een hartaandoening zullen

dan ook sneller en beter worden geholpen.

Herkenkaartje hartinfarctEen belangrijk doel van het programma Hart voor

Vrouwen is informatie te geven over de verschillen tussen

hart- en vaatziekten bij mannen en bij vrouwen. In 2012

is daar een begin mee gemaakt. Zo is het herkenkaartje,

waarop de symptomen van een hartinfarct staan,

aangepast. Symptomen van een hartinfarct die vaker bij

vrouwen voorkomen staan er ook op.

Wetenschappelijke aandachtOok op wetenschappelijk gebied vraagt de Hartstichting

aandacht voor vrouwen. In 2011 organiseerden we een

congres om aandacht te vragen voor hart- en vaatziekten

bij vrouwen. Vervolgens stelden we een werkgroep

samen met onderzoekers en zorgprofessionals uit allerlei

disciplines: gynaecologen, internisten, cardiologen en

Page 32: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

31 Jaarverslag 2012

neurologen. Deze werkgroep werkte allerlei ideeën uit

om de zorg aan vrouwen te verbeteren. In 2012 bracht

de werkgroep onderzoekers en specialisten bij elkaar

om een grootschalig onderzoeksprogramma naar hart-

en vaatziekten bij vrouwen in Nederland op te zetten.

Cardioloog Peter van der Meer van het Universitair

Medisch Centrum Groningen kreeg in 2012 financiering

om te onderzoeken hoe hartfalen kan ontstaan als gevolg

van de zwangerschap.

RichtlijnenOm de zorg voor vrouwen te verbeteren, ontwikkelt

de werkgroep een richtlijn voor cardiovasculair

risicomanagement bij vrouwen met gynaecologische

problemen. Eind 2013 of begin 2014 zal de werkgroep deze

richtlijn lanceren met een symposium en mogelijk een

artikel in een vaktijdschrift. De richtlijn zal het voor artsen

en gynaecologen makkelijker maken om vrouwen met een

verhoogd risico op hart- en vaatziekten te herkennen.

PublicatieIn ons cijferboek ‘Hart- en vaatziekten in Nederland

2012’ worden 2 onderzoeken beschreven naar de tijd

tussen het ontstaan van klachten van een hartinfarct en

van een herseninfarct tot het moment van behandeling.

Bij vrouwen is die tijd langer dan bij mannen. Eenmaal

in het ziekenhuis, is de tijd tot behandeling nagenoeg

gelijk. Vrouwen bereiken dus later de spoedeisende hulp

van het ziekenhuis. Over de verklaring hiervoor bestaat

nog veel discussie. Mogelijke redenen zijn dat vrouwen

de symptomen van een hart- of herseninfarct later

herkennen, de hogere leeftijd van vrouwen, het bestaan

van meerdere ziekten tegelijk, meer microvasculaire

vernauwingen en het feit dat vrouwen vaker alleen wonen.

Dress Red Day

Met het thema ‘Laat je hart zien’ riep de Hartstichting

vrouwen op om iets roods te dragen op Dress Red Day, 29

september. Zo vroegen we samen met hen aandacht voor

het feit dat hart- en vaatziekten doodsoorzaak nummer 1

zijn bij vrouwen. Nog te weinig mensen weten dit.

Sinds 2010 organiseert de Hartstichting jaarlijks Dress Red

Day. Voorheen was deze speciale dag onderdeel van een

grotere campagne. Sinds 2012 staat het op zichzelf.

BewegingBetrokkenheid en beweging zijn de kern van Dress Red

Day. Als vrouwen de handen ineen slaan, kunnen we

hart- en vaatziekten effectiever bestrijden. Dress Red Day

is een sympathiek en positief platform voor, door en met

vrouwen. Iedereen kan aanhaken om samen de strijd aan

te gaan tegen hart- en vaatziekten.

Als online spil van de beweging hebben we een Facebook-

pagina ‘Dress Red Day’. Vrouwen kunnen hier informatie

over hart- en vaatziekten vinden, persoonlijke verhalen

delen en vervolgens in actie komen. Dit kon in de aanloop

naar de dag, maar ook na 29 september. Zo konden

vrouwen met een speciale app hun profielfoto rood

kleuren en een rode jurk winnen van modeontwerpster

Marga Weimans. Ook Twitter hebben we rondom Dress

Red Day veelvuldig en met succes ingezet.

Niet alleen, maar samenWe hebben samengewerkt met diverse partijen. Zo

hebben we met de NVVC (Nederlandse Vereniging Voor de

Cardiologie) aandacht gevraagd voor hart- en vaatziekten

bij vrouwen in ziekenhuizen. Een dag voor Dress Red

Day ging een derde van de cardiopoli’s van ziekenhuizen

in Nederland in het rood om alvast het goede voorbeeld

te geven. De actie is zo goed verlopen, dat we in 2013 ook

huisartsen willen betrekken.

Ook bedrijven hebben meegedaan. Zo verkocht

Manfield in al haar filialen rode schoenen en accessoires

waarvan een deel van de opbrengst gedoneerd werd

aan de Hartstichting. In de winkels kregen klanten een

informatiefolder mee over Dress Red Day. Het magazine

Fab besteedde aandacht aan de dag en organiseerde een

bijeenkomst voor haar lezers. De samenwerking met

bedrijven heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de

bekendheid van Dress Red Day. Ook hebben we hiermee

een goede basis gelegd om ook in de toekomst samen op te

trekken.

Ook waren er op deze dag allerlei spontane acties van

particulieren en kleine bedrijfjes door heel Nederland.

Onze vrijwilligers hebben een aantal hiervan ondersteund

met tijd en aandacht. Zo was er een Dress Red catwalk

in Den Haag. Twee enthousiaste Haagse dames hebben

samen met onze vrijwilligers passanten in het rood

gestoken en uitgenodigd om over de catwalk te lopen.

Cardioloog Janneke Wittekoek heeft samen met een lokale

atletiekvereniging een Dress Red Run georganiseerd in

Amsterdam.

Verwachtingen overtroffenDe dag heeft op bijna alle punten onze verwachtingen

overtroffen. Na de campagne kende 70 % van de vrouwen

Dress Red Day en wisten zij wat dit inhield. Onze

doelstelling was dat 50 % van de vrouwen hiermee bekend

was. Ruim 63 % van de vrouwen weet inmiddels dat hart-

en vaatziekten doodsoorzaak nummer 1 zijn bij vrouwen.

Met 2,8 miljoen bezoekers heeft de Facebook-pagina een

landelijke beweging gecreëerd. Meer dan 65.000 mensen

zijn fan geworden van de pagina. Dat zijn 40.000 fans

meer dan verwacht. Tijdens de campagneperiode stond de

pagina op nummer 2 in de Engagement Index, een top 100

van de meest interactieve Facebookpagina’s met minimaal

10.000 fans. Ook had onze pagina op dat moment het

grootste aantal fans in goede doelen land.

Page 33: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

32 Jaarverslag 2012

De campagne heeft ervoor gezorgd dat ongeveer 1 miljoen

vrouwen op Dress Red Day iets roods hebben gedragen1.

Hoewel fondsenwerving geen doelstelling was, hebben de

acties samen meer dan H 50.000 aan donaties opgeleverd.

Dress Red Day heeft tevens de merkkracht van de

Hartstichting versterkt. 40 % van de vrouwen denkt sinds

Dress Red Day positiever over de Hartstichting2.

Plannen Dress Red DayIn 2013 willen we nog meer vrouwen in het rood. Daarmee

geven we samen een duidelijk signaal af dat hart- en

vaatziekten bij vrouwen blijvend aandacht verdienen.

Ook willen we meer samenwerken met anderen. Denk

aan bedrijven, vrijwilligers, zorgprofessionals, kortom:

iedereen die dit onderwerp een warm hart toedraagt. Op

deze manier hopen we het effect van de campagne nog

meer te vergroten. In aanloop naar Dress Red Day willen

we het contact met onze huidige achterban op Facebook

intensiveren en verder uitbouwen.

Het succes van Dress Red Day sterkt ons in de overtuiging

dat vrouwen zelf een wezenlijke bijdrage kunnen en

willen leveren aan het bestrijden van hart- en vaatziekten.

In de komende jaren willen wij daarom de band met

deze vrouwen versterken. Zodat zij uitgroeien tot echte

ambassadeurs van de Hartstichting: mensen die aandacht,

tijd of geld geven en zo bijdragen aan onze doelstellingen.

1 Extrapolatie 0 + 1 meting “Ons hart sneller laten kloppen voor Dress Red Day”, uitgevoerd door Ipsos Synovate,

november 20122 Onderzoek Ipsos Synovate, november 2012

Page 34: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

33 Jaarverslag 2012

Opleiding wetenschappers

In 2012 investeerden we in de opleiding van jonge onder-

zoekers via:

• de jaarlijkse opleidingsweek over hart- en vaatziekten

• de workshop ‘patiënt in beeld’

Opleidingsweek voor jonge wetenschappers Elk jaar organiseren we samen met de medische universitai-

re centra een opleidingsweek om jonge onderzoekers op te

leiden tot topwetenschappers. Met opdrachten en presen-

taties van vooraanstaande wetenschappers kwam de kennis

van 120 hart- en vaatonderzoekers op een hoger niveau.

Workshop patiënt in beeldPatiënten maken wetenschappelijk onderzoek mogelijk

door als proefpersoon aan onderzoek mee te werken.

Een andere rol hebben patiënten vaak niet, terwijl zij de

ervaringsdeskundigen zijn. Wij vinden dat patiënten op

meer manieren betrokken kunnen worden bij onderzoek.

In de jaarlijkse cursus voor jonge onderzoekers besteden

we daarom aandacht hieraan in de vorm van een nieuwe

workshop: ‘In view of the patient in cardiovascular

research’. We dagen de cursisten uit om na te denken over

de rol die patiënten in hun onderzoek kunnen spelen. 40

jonge onderzoekers volgden deze workshop. De workshop

is goed geëvalueerd en krijgt in de cursus van volgend

jaar een vervolg, mogelijk ook met betrokkenheid van een

patiënt.

Contact onderzoeker en patiënt

Samen met patiënten We vinden het belangrijk dat het onderzoek dat wij finan-

cieren zo goed mogelijk aansluit bij de praktijk. Op die

manier leiden onderzoeksresultaten ertoe dat we hart- en

vaatziekten kunnen voorkomen, behandelen en genezen.

Ook als het onderzoek nog een lange weg te gaan heeft, is

deze focus belangrijk. Daarom stimuleren we het contact

tussen onderzoekers, zorgprofessionals, patiënten en

publiek. We vinden het belangrijk om al onze doelgroepen

te betrekken bij het onderzoek. Zo kunnen onderzoekers

die weinig contact hebben met patiënten leren van de

ervaringen van patiënten. Bovendien krijgt het publiek

op die manier een beeld bij de studies waaraan wij hebben

bijgedragen.

Oprichting EindgebruikerscommissieIn november 2012 is de Eindgebruikerscommissie opge-

richt. Deze commissie bestaat uit mensen die persoonlijk,

in hun werk of in hun omgeving ervaring hebben met

hart- en vaatziekten. We zijn gestart met 4 patiënten, 2

incidentele zorggebruikers (mensen zonder hart- en vaat-

ziekte), 2 verpleegkundigen, 2 huisartsen en 2 specialisten

(cardioloog en een internist).

De Eindgebruikerscommissie ontwikkelt een methode die

onderzoekers helpt om met hun onderzoek een zo groot

mogelijke bijdrage te leveren aan de strijd tegen hart- en

vaatziekten. We stellen hiervoor samen met de commissie

criteria op voor de beoordeling van onderzoek aanvragen.

Ook gaat de commissie in gesprek met onderzoekers die

subsidie van de Hartstichting hebben gekregen. We wer-

ken hierbij intensief samen met De Hart&Vaatgroep. In

2013 zullen we deze werkwijze evalueren.

Patiëntenpeiling ‘Steunhart of stamceltherapie’De Hartstichting financiert verschillende grote onder-

zoeken naar de behandeling van hartfalen. We willen

graag beter weten wat patiënten belangrijk vinden in dit

onderzoek. Hoe kijken patiënten aan tegen de verschil-

lende behandelmogelijkheden? Wat kan en moet beter?

En welke vragen hebben zij over de behandelingen en over

het onderzoek? De antwoorden op deze vragen zijn be-

langrijk voor ons en voor onderzoekers. Denk bijvoorbeeld

aan vragen over het steunhart of over stamceltherapie.

Is het steunhart alleen geschikt als tijdelijke overbrug-

ging (bridge-to-transplant) tot een harttransplantatie, of

kan het steunhart in de toekomst ook een eindbehande-

ling zijn? En welke verwachtingen hebben patiënten van

stamceltherapie? Welke informatie hebben zij nodig om te

beslissen of zij zelf een behandeling met stamcellen willen

ondergaan? In welke vorm van stamceltherapie zien zij de

meeste winst, in stamceltherapie om hartfalen te voorko-

men of juist als genezing als iemand al hartfalen heeft?

Als we beter weten hoe patiënten hierover denken, kun-

nen we hun mening goed naar voren brengen. We doen

dit project samen met onderzoekers van het Universitair

Medisch Centrum in Utrecht en met De Hart&Vaatgroep.

We verwachten de resultaten in mei 2013.

Wetenschapscommunicatie We zetten ons in om het publiek meer te laten zien van

het wetenschappelijk onderzoek dat we financieren. We

vertalen aansprekende wetenschappelijke resultaten en

geven het publiek een kijkje in de keuken van het onder-

zoek. Daarnaast stimuleren we wetenschappers om op een

toegankelijke wijze te vertellen over hun werk.

Wetenschappelijk onderzoekDe schade die hart- en vaatziekten aanrichten, is veelal onherstelbaar of zelfs dodelijk. De Hartstichting wil dit veranderen. Daarom investeren wij in wetenschappelijk onderzoek. Daarmee willen we hart- en vaatziekten opsporen voordat ze onherstelbare schade veroorzaken, betere behandelingen mogelijk maken en deze ziekten genezen. Dit doen wij door wetenschappers te stimuleren onderzoek te doen dat patiënten zo snel mogelijk verder helpt. We investeren in de opleiding van wetenschappers, brengen onderzoekers en patiënten dichter bij elkaar en financieren wetenschappelijk onderzoek van hoge kwaliteit.

Page 35: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

34 Jaarverslag 2012

Resultaten

• In samenwerking met De Hart&Vaatgroep en verschil-

lende universitair medische centra organiseerden we

in 2012 zes publieksdagen ‘Tussen Lab & Leven’, over

wetenschappelijk onderzoek naar hart- en vaatziekten.

We ontvingen 1.064 belangstellenden. Een kijkje in de

laboratoria, lezingen over hart- en vaatonderzoek, ont-

moetingen met onderzoekers en leuke workshops, zoals

een stoomcursus gezond koken. Om de bijeenkomst aan

te kondigen stonden we in elke plaats op een centrale

plek in de stad met een supergroot opblaashart. In 2012

vond de eerste van deze reeks publieksdagen plaats in

Maastricht, met 59 belangstellenden.

• Tijdens onze jaarlijkse opleidingsweek volgden 40

jonge hart- en vaatonderzoekers de schrijfcursus waarin

zij leren hun onderzoeksresultaten op een toegankelijke

manier over te brengen.

• Wetenschappers met een persoonsgebonden beurs van

de Hartstichting en de winnaar van de Hartstichting

Wetenschapsprijs vertelden over hun onderzoek aan

vrijwilligers op de jaarlijkse Vriendendag.

• 84.224 mensen bezochten de webpagina’s over het on-

derzoek dat we financieren.

• Honderdduizenden Nederlanders ontvingen onze mai-

lings en nieuwsbrieven waarin wij aandacht besteden

aan wetenschappelijk onderzoek dat de Hartstichting

mogelijk maakt.

• Ook op televisie vroegen wij aandacht voor onderzoek

naar hart- en vaatziekten. Zo besteden wij in november

2012 aandacht aan onderzoek naar stamceltherapie in

Tijd voor Max.

Onderzoeksfinanciering

Sinds 2011 kent de Hartstichting geen jaarlijkse

subsidieronde meer, waarvoor onderzoekers

projectvoorstellen kunnen indienen. Het lopend en

afgerond onderzoek dat hieronder wordt genoemd

behoort gedeeltelijk nog wel tot de losse projecten. Vanaf

2011 investeert de Hartstichting in onderzoeksthema’s

via CVON. Daarnaast kunnen onderzoekers aanvragen

indienen voor persoonsgebonden beurzen binnen het dr.

E. Dekkerprogramma.

CVON De gezondheidsproblemen rond hart- en vaatziekten

worden steeds complexer. Binnen het wetenschappelijk

onderzoek wordt de benadering van een probleem

bovendien steeds specialistischer. Samenwerking tussen

disciplines is daarom een vereiste. In 2011 was dit voor de

Hartstichting aanleiding om de stap te zetten van kleine

onderzoeksprojecten naar grote programma’s: een pakket

van samenhangende onderzoeken met een duidelijk

omschreven doel. Met de KNAW, NWO/ZonMw en NFU

hebben we daartoe de handen ineengeslagen en steunen

CardioVasculair Onderzoek Nederland (CVON). Dit is een

initiatief van, voor en door cardiovasculaire onderzoekers.

CVON streeft ernaar de Nederlandse cardiovasculaire

onderzoeksgemeenschap zodanig te organiseren dat

deze klaar is voor de toekomst. Ook zullen vanuit CVON

aanvragen worden gedaan voor onderzoeksmiddelen

van de EU. Onderzoekers kunnen aanvragen voor

onderzoeksfinanciering indienen bij CVON.

Selectie 2012

De selectieronde is in 2012 gestart met een bijeenkomst op

9 maart 2012 in het Mediaplaza in Utrecht. Meer dan 200

onderzoekers hebben teruggekeken op en ervaringen uit-

gewisseld over de selectieronde 2011. De randvoorwaarden

en selectiecriteria voor de ronde 2012 zijn duidelijk gepre-

senteerd. Ook was er ruime gelegenheid om te netwerken

en met elkaar van gedachten te wisselen. Tijdens deze

bijeenkomst zijn de prijswinnaars van 2011 gepresenteerd.

Vooraanmeldingen zijn ingediend voor 11 april 2012. Een

commissie van Nederlandse cardiovasculaire onderzoekers

heeft deze vooraanmeldingen getoetst en bekeken of er

overlap was. Alle vooraanmeldingen zijn in de gelegenheid

gesteld het commentaar van de commissie te verwerken

voor medio juni 2012. Uiteindelijk konden 11 vooraanmel-

dingen uitgewerkt worden naar een volledige program-

mabeschrijving. De deadline hiervoor was 11 september

2012. Na uitvoerige wetenschappelijke beoordeling door

een aantal buitenlandse experts is op 18, 19 en 20 novem-

ber 2012 een grote commissie van internationaal vooraan-

staande deskundigen in Utrecht bij elkaar gekomen.

De 11 programma’s zijn hier gepresenteerd door de betref-

fende onderzoeksleiders en uitgebreid bediscussieerd

met de internationale experts. Deze hebben uiteindelijk

geadviseerd de 5 beste programma’s te ondersteunen, elk

met H 5 miljoen.

Op initiatief van de Hartstichting heeft de Commissie CardioVasculaire Profilering een aantal aanbevelingen geformuleerd. Dit met het doel om het cardiovasculaire onderzoek in Nederland zo te organiseren dat we de zware competitie om de financiële middelen, zowel nationaal als internationaal (Europa), met vertrouwen tegemoet kunnen zien. Omdat deze aanbevelingen verder reiken dan de invloedsfeer van de Hartstichting, zijn partners gevonden: NFU, KNAW en NWO/ ZonMw. Deze 4 partijen bereiden een strategisch plan voor die vorm geven aan de aanbevelingen van de Commissie CardioVasculaire Profilering. Via de grote programma’s wil de Hartstichting het cardiovasculaire onderzoeksveld al laten wennen aan schaalvergroting en samenwerking. Naast wetenschappelijke kwaliteit zijn dit de kernwoorden van de aanbevelingen.

Page 36: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

35 Jaarverslag 2012

Gehonoreerde programma’s Naast de wetenschappelijke kwaliteit van de onderzoeks-

voorstellen hebben de programma’s de volgende kenmer-

ken:

• Een heldere en duidelijke relatie tussen het beschreven

cardiovasculaire zorgprobleem en de wetenschappelijke

vraagstelling.

• Zowel het basale deel als het klinische deel van het

programma zijn sterk, goed ontwikkeld en gericht op

samenwerking.

• Het leiderschap van de onderzoeksleider(s) is onomstre-

den.

In 2012 kregen deze 5 onderzoeksvoorstellen financiële

steun:

Darmbacteriën tegen hart- en vaatziekten? Een oplossing voor hart- en vaatziekten komt misschien

uit onverwachte hoek: de darm. Prof. dr. Marten Hofker

(UMC Groningen) en prof. dr. Mihai Netea (UMC Nijme-

gen) gaan onderzoek doen naar chronische ontstekingen.

Die dragen bij aan het ontstaan van hart- en vaatziekten,

maar hoe dat precies werkt, is nog onbekend. Mensen met

ernstig overgewicht hebben zo’n chronische ontsteking,

doordat het samenspel tussen darm, lever en het vetweef-

sel bij hen is verstoord. Waarschijnlijk hebben ze mede

daardoor een verhoogde kans op hart- en vaatziekten.

Hofker en Netea gaan uitzoeken hoe dit in elkaar steekt.

En wat is de invloed van onder meer genen, leeftijd en

darmbacteriën? Wellicht wordt het mogelijk om de ontste-

king te remmen en daarmee het risico op hart- en vaatziek-

ten te verkleinen.

Plotse hartdood voorkomen Wat gaat er precies mis bij mensen die plotseling overlij-

den aan een hartstilstand? Dat is de centrale vraag die prof.

dr. Arthur Wilde (AMC Amsterdam) en prof. dr. Marc Vos

(UMC Utrecht) de komende jaren willen beantwoorden.

Ze gaan uitgebreid genetisch onderzoek doen bij perso-

nen die opeens aan een hartstilstand zijn overleden, en bij

families die door genetische aanleg een verhoogd risico

lopen op een hartstilstand. Zo hopen ze nieuwe genen te

ontdekken die betrokken zijn bij plotse hartdood. En hoe

leiden deze genen uiteindelijk tot de ernstige verstoring

van de hartslag? Met de resultaten valt hopelijk beter in

te schatten welke groepen mensen veel risico lopen. Want

dan kunnen artsen gerichte maatregelen treffen, bijvoor-

beeld met medicijnen of een pacemaker, en zo levens

redden.

Dement door hart- en vaatziekten? Wie problemen krijgt met zijn geheugen, zal zich niet

direct melden op het spreekuur van de cardioloog. Maar

wellicht gebeurt dat in de toekomst wel. Prof. dr. Mat

Daemen (AMC Amsterdam) en prof. dr. Mark van Buchem

(Leiden UMC) onderzoeken de link tussen hart- en vaat-

ziekten en dementie. De hersenen hebben bloed nodig om

goed te functioneren: een hart dat niet krachtig pompt, of

vernauwde bloedvaten zijn dus ongunstig voor je brein.

Daemen en Van Buchem gaan uitpluizen hoe deze verban-

den precies in elkaar steken, en of mensen met dementie

mogelijk baat hebben bij geneesmiddelen die bijvoorbeeld

de bloeddoorstroming verbeteren.

Genezing zoeken voor ernstige hartlongziekte Als de bloeddruk in de longen te hoog is, moet het hart ex-

tra hard werken om het bloed naar de longen te pompen.

Maar het hart houdt dit niet zo lang vol. Vaak komt de

patiënt hieraan te overlijden, soms al op zeer jonge leef-

tijd. Prof. dr. Anton Vonk Noordegraaf (VU Amsterdam)

en prof. dr. Peter ten Dijke (Leiden UMC) starten een groot

onderzoek om meer uit te vinden over de oorzaken van

deze hoge bloeddruk in de longen. Dit moet aanknopings-

punten opleveren om deze ernstige ziekte te voorkomen of

af te remmen.

Hartklep die levenslang meegaat De teams van prof. dr. Frank Baaijens (TU Eindhoven) en

prof. dr. Pieter Kappetein (Erasmus MC Rotterdam) gaan

een nieuw type hartklep ontwikkelen, die veel voordelen

oplevert voor vooral jonge hartpatiënten. Problemen met

hartkleppen zijn levensbedreigend, want kleppen zijn

nodig om het bloed de goede kant op te leiden in het hart.

De huidige kunstkleppen werken behoorlijk goed, maar

elke 10 á 15 jaar moeten ze vervangen worden. Die operatie

kent risico’s. De onderzoeksgroep van Baaijens werkt aan

afbreekbaar materiaal in de vorm van een hartklep. Een-

maal in de patiënt trekt zo’n klep lichaamscellen uit het

bloed aan. Hieruit ontstaat een nieuwe, levende hartklep

die meegroeit met de patiënt. Je hoeft dus maar een keer

onder het mes.

Investeren in toponderzoekers

Eind 2012 reikte de Hartstichting 14 beurzen uit voor

nieuw onderzoek. Een investering van ruim H 3,6 miljoen.

Het Nederlandse onderzoek naar hart- en vaatziekten is

van hoog niveau. Om dat zo te houden, is het belangrijk

dat talentvolle jonge onderzoekers uitgroeien tot topon-

derzoeker. Wij helpen daarbij met speciale subsidies: de dr.

E. Dekkerbeurzen.

Deze beurzen stellen talentvolle wetenschappers in staat

onderzoek te doen naar ziekten zoals hartritmestoornis-

sen, hartfalen, trombose en hersenbloeding. Het nieuwe

onderzoek moet antwoord geven op vragen als: kun je

hartfalen remmen door een eiwit te blokkeren? Hoe kun je

de schade na een herseninfarct beter in beeld brengen? En

hoe kan een zwangerschap hartfalen veroorzaken?

Page 37: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

36 Jaarverslag 2012

Strenge selectieDe 14 winnende wetenschappers zijn als beste naar voren

gekomen uit 100 onderzoekers die een onderzoeksvoorstel

hadden ingediend.

Arts in opleiding tot specialist • Schadelijke groei van hartspier remmen

Cardioloog in opleiding dr. Daan Westenbrink onder-

zoekt aan het Universitair Medisch Centrum Groningen

of een bepaald eiwit verantwoordelijk is voor de onge-

wenste groei van hartspiercellen tijdens hartfalen.

• Schade na herseninfarct beter in beeld

Meer hersenweefsel redden na een herseninfarct. Dat

wil radioloog in opleiding dr. Jan Willem Dankbaar van

het Universitair Medisch Centrum Utrecht. Door de her-

senschade na een infarct beter in beeld te brengen, is het

mogelijk om nauwkeuriger in te schatten of trombolyse-

behandeling zinvol is of juist een risico vormt.

Junior Postdoc • Risico op dementie en depressie na beroerte

Hoe kun je het risico op dementie, depressie of overlij-

den na een beroerte beter inschatten? Dr. Arfan Ikram,

van de Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam, volgt

een grote groep mensen zonder klachten. Krijgen zij een

beroerte, dan kan hij hun herstel en blijvende schade

vergelijken met de conditie van de bloedvaten voordat

zij een beroerte kregen.

• Computermodel voorspelt effect pacemaker

Welke patiënt met hartfalen heeft baat bij een speciale

pacemaker en welke niet? Dr. ir. Joost Lumens van het

Cardiovascular Research Institute Maastricht ontwik-

kelt een computermodel om het effect van de pacemaker

vooraf te bepalen.

Senior Postdoc • Hartfalen remmen door blokkeren eiwit

Bij hartfalen zijn de hartspiercellen langer. Bovendien

breken de eiwitten langzaam af die ervoor moeten zor-

gen dat de hartspiercellen samentrekken. Dr. Ralph van

Oort onderzoekt aan het Academisch Medisch Centrum

Amsterdam of een bepaald eiwit een rol speelt bij dit

proces.

• Scheuren van slagaderverkalking tegengaan

Bij slagaderverkalking komen vetten en ontstekingscel-

len in de wand van bloedvaten terecht. Deze zogeheten

‘plaques’ kunnen leiden tot een hart- of een hersenin-

farct. Dr. Ilze Bot onderzoekt aan de Universiteit Leiden

of bepaalde ontstekingscellen slagaderverkalking

veroorzaken. Haar doel: nieuwe medicijnen die hart- en

herseninfarcten voorkomen.

• Hormonen tegen slagaderverkalking?

Het gezonde cholesterol HDL draagt ertoe bij dat de bij-

nieren ontstekingsremmende hormonen aanmaken. Bij

een laag gehalte aan HDL werken de bijnieren niet goed.

Slagaderverkalking gaat juist gepaard met ontstekingen

in de vaatwand. Menno Hoekstra van de Universiteit

Leiden gaat onderzoeken of het toedienen van ontste-

kingsremmende hormonen slagaderverkalking bij een

laag HDL afremt.

• Slagaderverkalking remmen via eiwit

Slagaderverkalking is een langdurig ontstekingsproces

dat kan leiden tot hart- of herseninfarcten. Marjo Don-

ners van de Universiteit Maastricht gaat onderzoeken

welke invloed bepaalde eiwitten hebben op slagaderver-

kalking en ontstekingen in de vaatwand. Ook bekijkt zij

of hart- en vaatpatiënten opnieuw een hart- of vaatziek-

te krijgen als deze eiwitten actiever worden.

Arts voor aanvang specialisatie • Ritmestoornissen bij hartspierziekte tegengaan

De hartspier kan zich aanpassen als hij harder moet

werken, bijvoorbeeld na een hartinfarct. Maar zo’n extra

dikke hartspier veroorzaakt soms ritmestoornissen.

Arts-onderzoeker Brian Bingen van het Leids Universi-

tair Medisch Centrum wil deze ritmestoornissen voor-

komen. Dit doet hij door genen te activeren die zorgen

voor een gezonde aanpassing van de hartspier.

• Ontsteking remmen bij slagaderverkalking

Slagaderverkalking kan gevaarlijke hart- of hersenin-

farcten veroorzaken. Arts-onderzoeker Tom Seijkens

van het Academisch Medisch Centrum Amsterdam

zoekt naar nieuwe manieren om deze ophopingen van

cholesterol en ontstekingscellen in de bloedvaten af te

remmen.

Junior staflid • Hartfalen na zwangerschap

Cardioloog dr. Peter van der Meer onderzoekt aan het

Universitair Medisch Centrum Groningen hoe hartfalen

kan ontstaan als gevolg van de zwangerschap. Som-

mige vrouwen krijgen deze ernstige aandoening opeens

tijdens de zwangerschap of vlak na de geboorte van hun

kind.

• Agressieve bloedcellen bij slagaderverkalking

Internist dr. Niels Riksen onderzoekt aan het UMC St

Radboud in Nijmegen of infecties slagaderverkalking

kunnen veroorzaken en verergeren. Zijn onderzoek

richt zich op een verhoogde afweerreactie van een

bepaald type witte bloedcel. Deze reactie ontstaat wan-

neer de witte bloedcellen voor een tweede keer bepaalde

vijandige stoffen tegenkomen.

Clinical Established investigator • Op zoek naar oorzaken hersenbloeding

Bij een hersenbloeding is de oorzaak vaak niet precies

bekend. Neuroloog dr. Karin Klijn van het Universi-

tair Medisch Centrum Utrecht wil hier meer zicht op

krijgen. Zij bekijkt de hersenen van mensen na een her-

senbloeding met een nieuw soort MRI-scanner, waarop

de kleinste afwijkingen te zien zijn.

Page 38: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

37 Jaarverslag 2012

Kindercardiologisch onderzoeker• Ritmestoornissen bij kinderen voorspellen.

Hartritmestoornissen ontstaan soms al op jonge leeftijd.

Bij sommige kinderen gaan ze vanzelf over, maar bij

anderen niet. Dr. Rebecca Vicente van het Leids Univer-

sitair Medisch Centrum zoekt uit hoe die verschillen

ontstaan.

Investeren in topinstituten

De Hartstichting wil dat ontdekkingen in het laborato-

rium zo snel mogelijk leiden tot echte verbeteringen voor

patiënten. Sinds 2009 investeren we daarom H 11,7 miljoen

in de grote onderzoeksprogramma’s CTMM en BMM

waarin de beste onderzoekers, universiteiten en bedrijven

hun krachten bundelen.

We dragen niet alleen financieel bij. We volgen de projec-

ten en helpen om de resultaten zo snel mogelijk te vertalen

naar een toepassing in de kliniek. Zo hebben patiënten er

snel profijt van.

CTMM - ziekten eerder opsporen Het Center for Translational Molecular Medicine (CTMM)

draait om onderzoek naar zogenoemde ‘biomarkers’. Dat

zijn signalen in het lichaam die aangeven dat er iets mis-

gaat, nog voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing

redt levens en voorkomt verdere schade.

Binnen CTMM dragen wij bij aan 8 onderzoeksprojecten

op het gebied van hart- en vaatziekten. De onderzoeken

richten zich op de opsporing en de behandeling van hart-

falen, levensbedreigende hartritmestoornissen, slagader-

verkalking en diabetes.

BMM - genezen met nieuwe materialen Bij het BioMedical Materials program (BMM) staat de

zoektocht naar nieuwe biomedische materialen centraal.

Deze helpen het lichaam om beschadigde organen te her-

stellen, bijvoorbeeld na een hartinfarct.

Binnen BMM dragen wij bij aan 5 onderzoeksprojecten

op het gebied van hart- en vaatziekten. Deze onderzoeken

richten zich op de ontwikkeling van lichaamseigen hart-

kleppen, veiligere stents en biomaterialen om de vorming

van nieuwe bloedvaten te stimuleren en schade aan het

hart te repareren.

CTMM & BMM in de prijzenIn 2012 konden onderzoeksprogramma’s binnen BMM en

CTMM meedingen naar een extra subsidie. Een interna-

tionale commissie beoordeelde de projectvoorstellen en

selecteerde de meest veelbelovende. Op het gebied van

hart- en vaatziekten vielen 4 projecten in de prijzen:

• Drie CTMM-projecten kregen in totaal H 3,27 miljoen

euro. De Hartstichting zal aan elk project H 100.000,-

extra bijdragen.

• Een BMM-project kreeg in totaal H 200.000 extra.

De Hartstichting droeg hieraan H 50.000 extra bij.

Met dit extra geld stimuleren we dat de bevindingen snel-

ler leiden tot een verbetering voor patiënten. De eindge-

bruikerscommissie van de Hartstichting denkt mee om het

onderzoek nog beter aan te laten sluiten bij de behoeften

van arts en patiënt.

Selectie allerbeste onderzoek

Wetenschappelijke AdviesraadDe leden van de Wetenschappelijke Adviesraad zijn de

voorzitters van de verschillende selectiecommissies voor

onze beurzen. Deze commissies beoordelen alle subsidie-

aanvragen uiterst zorgvuldig.

Zij geven advies over welke onderzoeker tot de top behoort

en financiële steun verdient. Daarnaast geeft de Weten-

schappelijk Adviesraad gevraagd en ongevraagd advies

over allerlei zaken die met het onderzoeksveld te maken

hebben.

Bestuur van de Wetenschappelijke Adviesraad

Het bestuur bestond in 2012 uit:

• prof. dr. M.L. Simoons, voorzitter Wetenschappelijke

Adviesraad en voorzitter van de selectiecommissie

‘Kindercardiologisch onderzoeker’

• prof. dr. A.W. Hoes, voorzitter selectiecommissie

‘Arts vóór aanvang specialistenopleiding’

• prof. dr. Y.M. Smulders, voorzitter selectiecommissie

‘Junior Staflid’

• prof. dr. Y.M. Pinto, voorzitter selectiecommissie

‘Junior Postdoc’

• prof. dr. M.J.A.P. Daemen, voorzitter selectiecommissie

‘Established Investigator’

• prof. dr. L.J. Kappelle, voorzitter selectiecommissie

‘Arts in opleiding tot specialist’

• prof. dr. J.W. Jukema, voorzitter selectiecommissie

‘Clinical Established Investigator’ en ‘Senior Postdoc’

Advies Dr. E. DekkerprogrammaDe Hartstichting besteedt het geld van haar donateurs

aan het allerbeste wetenschappelijk onderzoek. Daarom

adviseert de Wetenschappelijke Adviesraad ook over de

toewijzing van beurzen in ons dr. E. Dekkerprogramma.

Hiermee stimuleren wij de carrières van veelbelovende

jonge wetenschappers.

‘Beste referent 2012’Voor een deskundige beoordeling van subsidieaanvragen

is de Hartstichting afhankelijk van referenten. Dit zijn

wetenschappers die onze subsidieaanvragen beoordelen.

Als erkenning voor dit belangrijke werk, reiken we elk jaar

de prijs voor de ‘Beste referent’ uit. In 2012 ging deze prijs

naar dr. Cuno Uiterwaal, epidemioloog in het Universitair

Medisch Centrum Utrecht.

Cuno Uiterwaal beoordeelde in 2012 3 aanvragen voor

Page 39: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

28 Jaarverslag 2012

3 verschillende Dekkerbeurzen. Uit zijn beoordelingen

bleek dat hij daar veel aandacht aan besteedde. Zo gaf hij

extra literatuurreferenties door aan de subsidieaanvragers.

Zijn beoordelingen vielen bovendien op door de goed

opbouwende kritiek.

De prijs ‘Beste referent’ bestaat uit een wisselbeker en een

bedrag dat de winnaar kan gebruiken om een wetenschap-

pelijk congres in het buitenland te bezoeken.

Onderzoek lopend in 2012

Kan koeling schade na een herseninfarctbeperken?De Hartstichting investeert in onderzoek naar een nieuwe

methode om de schade door een herseninfarct te beperken.

In dit project bestuderen onderzoekers of het koelen van

het lichaam of het verlagen van koorts de prognose van

herseninfarctpatiënten verbetert.

Elk jaar krijgen ongeveer 41.000 mensen voor het eerst een

beroerte. In de meeste gevallen gaat het om een hersenin-

farct. De schade hiervan is onherstelbaar. Voor de meeste

patiënten is er geen goede behandeling.

Dierexperimentele studies laten zien dat het verlagen van

de lichaamstemperatuur de schade na een herseninfarct

aanzienlijk beperkt. Dr. Bart van der Worp van het UMC

Utrecht onderzoekt welke mate van koeling haalbaar is bij

mensen en of het de prognose van herseninfarctpatiënten

verbetert. Daarnaast kijken zij of de patiënten sneller her-

stellen als artsen hun lichaamstemperatuur met paraceta-

mol verlagen.

De Hartstichting investeert H 561.807 in dit onderzoek,

dat loopt van 2011 tot 2016.

Kunnen stamcellen de schade van een hartinfarct repareren?Na een hartinfarct is de pompkracht van het hart vaak

voorgoed verminderd. Onderzoekers proberen een nieuwe

hartspier te maken met stamcellen. Het doel is dat patiën-

ten volledig genezen na een hartinfarct.

Door een hartinfarct sterft vaak een deel van de hartspier

af. Op die plek ontstaat littekenweefsel. Dit kan niet

samentrekken en ontspannen, en dus niet meehelpen om

het bloed door het lichaam te pompen. Patiënten met dit

hartfalen raken snel vermoeid en kortademig. Bovendien

hebben ze een verhoogde kans om vroegtijdig te overlij-

den.

Het lukt nog niet om het stuk hartspier dat verloren

is gegaan te herstellen. Onderzoekers Prof. dr. Pieter

Doevendans van het UMC Utrecht en prof. dr. Marie-Josè

Goumans van het Leids Universitair Medisch Centrum

proberen hiervoor een oplossing te vinden. Hun onder-

zoek richt zich op stamcellen: lichaamscellen die kunnen

uitgroeien tot nieuwe weefsels, zoals hartspier.

De kunst is speciale materialen te vinden, die de cellen

helpen om goed aan te sluiten bij het stuk hart dat nog

goed werkt.

In het laboratorium groeien hartspiercellen op dit speciale

materiaal. Er ontstaat een klein ‘pleistertje’ van hartspier.

Uiteindelijk moeten artsen die pleistertjes via een dun

slangetje aanbrengen op het beschadigde hart, waarna het

hart weer op volle kracht pompt.

Dit onderzoek maakt deel uit van het BioMedical Materi-

als program (BMM).

In dit grote samenwerkingsverband werken onderzoekers

van universiteiten, ziekenhuizen en bedrijven samen. Zij

zoeken naar nieuwe materialen die het lichaam helpen om

beschadigde organen te herstellen.

De Hartstichting investeert bijna H 750.000 in dit onder-

zoek, dat loopt van 2008 tot 2013.

Levensgevaarlijke slagaderverkalking vroeg opsporenWelke plaques lopen de meeste kans om open te scheuren?

Onderzoekers werken aan een nieuwe techniek om levens-

gevaarlijke plaques op te sporen, voordat zij een hart- of

herseninfarct veroorzaken.

Bij slagaderverkalking hopen bloedcellen en vetdeeltjes

zich op in de slagaders. Deze ophopingen -plaques- kun-

nen onverwacht openscheuren en een hersen- of hartin-

farct veroorzaken. Of en waar een plaque gaat scheuren, is

op dit moment niet te voorspellen.

Onderzoekers onder leiding van prof dr. Mat Daemen

van Maastricht UMC en de Universiteit van Amsterdam

ontwikkelen een techniek om levensgevaarlijke plaques

op te sporen bij mensen die nog geen klachten hebben. Zij

maken scans van plaques met verschillende technieken,

zoals MRI en ultrageluid. Zo achterhalen zij welke samen-

stelling en eigenschappen van de plaque ervoor zorgen dat

hij openscheurt.

Het opsporen van gevaarlijke plaques maakt het mogelijk

mensen te behandelen voordat hersen- of hartinfarcten

onherstelbare schade kunnen aanrichten.

Dit onderzoek maakt deel uit van een groot samenwer-

kingsverband tussen meerdere universiteiten en bedrij-

ven, CTMM genaamd.

De Hartstichting investeert H 1 miljoen in dit onderzoek,

dat loopt van 2009 tot 2014.

Page 40: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

39 Jaarverslag 2012

Onderzoek afgerond in 2012

Magnesium werkt niet bij hersenbloedingPatiënten die magnesium toegediend krijgen na een her-

senbloeding zijn niet beter af dan patiënten die het niet

ontvangen. Eerder onderzoek bij een kleine groep patiën-

ten, eveneens gesteund door de Hartstichting, wees uit dat

magnesium de hersenen na een hersenbloeding moge-

lijk beschermt. Om hier zeker van te zijn, onderzochten

wetenschappers van het UMC Utrecht dit in een groep van

1200 patiënten. De helft kreeg een infuus met magnesium-

zout, de rest een normaal infuus. Het onderzoek toont aan

dat magnesium de hersenschade na een hersenbloeding

niet beperkt.

De resultaten van dit Hartstichtingproject zijn verschenen

in het medische toptijdschrift The Lancet.

Dr. Walter van den Bergh is neuroloog aan het Universitair

Medisch Centrum Utrecht. De Hartstichting steunde zijn

onderzoek met H 232.109,50. Onderzoekster Sanne

Dorhout Mees promoveerde mede op dit onderzoek.

Hartfalen door versleten DNAPatiënten met hartfalen hebben kortere ‘beschermkapjes’

op hun DNA dan gezonde leeftijdsgenoten. Dit onderzoek

levert nieuwe aanknopingspunten op voor het voorkomen

en behandelen van hartfalen. Meer dan 125.000 mensen in

Nederland leiden aan deze ernstige aandoening.

Het onderzoek richtte zich op zogenaamde telomeren. Dat

zijn beschermkapjes op ons genetisch materiaal (DNA). De

onderzoekers ontdekten dat deze beschermkapjes in witte

bloedcellen sneller korter worden bij mensen die roken of

last hebben van overgewicht. Dit zou betekenen dat een

gezonde leefstijl helpt om de beschermkapjes langer intact

te houden.

Bovendien bleken kinderen van patiënten met hartfalen

kortere telomeren te hebben dan kinderen van gezonde

ouders. Mogelijk lopen ze hierdoor meer risico op hart-

falen. Vervolgonderzoek moet aantonen of dit inderdaad

het geval is.

Liza Wong van het UMC Groningen promoveerde op dit

onderzoek. De Hartstichting steunde haar onderzoek met

een beurs van H 137.736.

CT-scan voorspelt risico hartinfarct Een CT-scan helpt om het risico op een hartinfarct in te

schatten. Dat concluderen onderzoekers van het Erasmus

Medisch Centrum in Rotterdam.

Een juiste inschatting van het risico op een hartinfarct

is belangrijk. Het kan voorkomen dat mensen onnodig

medicijnen slikken, of juist niet de medicijnen krijgen die

ze wel hard nodig hebben. Mensen met een hoog risico

krijgen medicijnen, bij een laag risico krijgt men advies

over een gezonde leefstijl. Een grote groep mensen heeft

echter een gemiddeld risico. Het is niet bekend hoe deze

mensen het beste geholpen kunnen worden.

De onderzoekers maakten bij ruim 2500 mensen een

CT-scan van verschillende slagaders, onder meer van het

hart. Met de scan bekeken zij de hoeveelheid slagaderver-

kalking. Ze ontdekten dat zo’n scan kan tonen of iemand

een hoog of laag risico heeft op een hartinfarct. Hierdoor

kunnen artsen gerichte adviezen geven, op maat gemaakt

voor elke patiënt.

Of het zinvol is om bij iedereen een CT-scan te maken, is

nog niet te zeggen. Eerst moeten de onderzoekers zeker

weten of deze scans er ook toe leiden dat mensen minder

vaak een hartinfarct krijgen.

Jacqueline Witteman is epidemiologie aan het Erasmus

MC. De Hartstichting steunde haar onderzoek met

H 219.520,50. Suzette Elias-Smale promoveerde op dit

onderzoek.

Sterftekans na trombose langdurig verhoogdOok jaren na een trombose blijft de sterftekans verhoogd,

zo concluderen onderzoekers van het Leids Universitair

Medisch Centrum. Daarbij gaat het niet om sterfte aan een

tweede trombose, maar ook aan een hartinfarct, kanker of

longziekten.

De onderzoekers volgden vijf jaar bijna 5000 patiënten na

een diep-veneuze trombose. Hierbij loopt een bloedstolsel

vast in een ader van been of arm.

De onderzoekers combineerden gegevens over de oor-

zaken van trombose (MEGA-studie) met gegevens uit de

Nederlandse sterfteregistratie. Zelfs tot 8 jaar na het door-

maken van een diep-veneuze trombose bleef de sterftekans

verhoogd, zo concluderen zij. Ex-trombosepatiënten

overleden vooral vaker aan kanker. Dat is niet verwonder-

lijk, aangezien trombose vaak optreedt bij kankerpatiën-

ten. Ook de sterfte aan hartinfarcten en longziekten als

emfyseem en longontsteking bleek verhoogd. Dit is niet

direct verklaarbaar. De onderzoekers denken bij hartin-

farcten aan een verhoogde stollingsneiging, die aan beide

aandoeningen ten grondslag ligt. Het zou ook kunnen

liggen aan gemeenschappelijke risicofactoren, zoals roken

of overgewicht. Meer onderzoek kan uitsluitsel bieden.

Overigens bleek de sterftekans op de lange termijn alleen

verhoogd bij trombose met een onbekende oorzaak. Als de

trombose een bekende oorzaak had - bijvoorbeeld na een

operatie dan was de sterfte op lange termijn niet verhoogd.

De standaardbehandeling van trombosepatiënten bestaat

uit antistollingsmedicatie, die meestal gedurende drie

tot 6 maanden wordt voorgeschreven. Op basis van deze

resultaten zou je artsen kunnen adviseren om patiënten na

een onverklaarde trombose nog veel langer in de gaten te

houden, suggereren de onderzoekers.

Frits Rosendaal is epidemioloog in het Leids Universitair

Medisch Centrum. De Hartstichting investeerde H 165.519

in zijn onderzoek.

Page 41: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

40 Jaarverslag 2012

Suiker in frisdrank maakt kinderen ongemerkt dikKinderen die limonade met suiker drinken, komen sneller

aan dan kinderen die limonade met zoetstof drinken. Dat

blijkt uit onderzoek van de Vrije Universiteit Amsterdam

bij ruim 600 Nederlandse kinderen van 5 tot 11 jaar. De

onderzoeksresultaten verschenen in september 2012 in het

prestigieuze medisch-wetenschappelijke tijdschrift The

New England Journal of Medicine. Het is voor het eerst dat

de relatie tussen suiker in frisdrank en meer lichaamsvet

bij kinderen wetenschappelijk is vastgelegd.

Kinderen met overgewicht krijgen in hun latere leven

vaker hart- en vaatziekten dan kinderen met een gezond

gewicht. De Hartstichting zet zich daarom al jaren in om

de Nederlandse jeugd gezond te houden.

De kinderen kregen sap of limonade met suiker mee van

huis voor de ochtendpauze op school. De onderzoekers

vervingen dit - met toestemming van school, kinderen

en ouders - door een blikje limonade met suiker of door

dezelfde limonade met zoetstof. Welk kind welk drankje

kreeg, werd tot het einde van de studie geheim gehouden.

De kinderen die suikervrije limonade hadden gedronken

bleken na anderhalf jaar 1 kilo minder zwaar te zijn gewor-

den dan degenen die limonade met suiker hadden gekre-

gen. Het verschil zat vooral in de hoeveelheid lichaamsvet.

Martijn Katan is biochemicus/moleculair bioloog aan de

Vrije Universiteit. De Hartstichting steunde zijn onder-

zoek met H 211.704.

Wetenschappelijke publicaties

ArtikelenRegelmatig werken medewerkers van de Hartstichting

mee aan wetenschappelijke artikelen.

In 2012 is dat bijvoorbeeld het geval geweest bij het in

‘Family Practice’ gepubliceerde artikel ‘Bridging the gap

between public health and primary care in prevention of

cardiometabolic diseases’. J.W. (Marianne) van Oosterhout

was co-auteur hiervan. R.Y. (Rebecca) Schouten schreef

het artikel ‘Gynaecoloog heeft een rol bij het opsporen

van hart- en vaatziekten’, gepubliceerd in het Nederlands

tijdschrift voor Obstetrie & Gynaecologie.

Feiten en cijfersIn december 2012 werd de 18e editie van het boek Hart- en

vaatziekten in Nederland uitgebracht. Hierin staan cijfers

over risicofactoren, ziekte en sterfte aan hart- en vaatziek-

ten. Dit cijferboek is tot stand gekomen in samenwerking

met het Julius Centrum (UMCU). De wetenschappelijke

kwaliteit wordt bewaakt door de Werkgroep Cijfers waarin

onder andere cardiologen, internisten, neurologen, huis-

artsen en epidemiologen deelnemen. De cijfers worden

gebruikt door de medische beroepsgroepen, onderzoekers,

beleidsmakers in de gezondheidszorg en journalisten.

Speciale onderwerpen in deze editie zijn onder andere:

• Bij vrouwen zit meer tijd tussen de eerste klachten van

een hart- of herseninfarct en behandeling in het zieken-

huis dan bij mannen.

• Overleving na een reanimatie buiten het ziekenhuis.

Op het gebied van risicofactoren voor hart- en vaatziekten

schreef het RIVM een hoofdstuk over het voorkomen van

hoge bloeddruk, hoog cholesterol en overgewicht in de

Nederlandse bevolking. De Stichting Opsporing Erfe-

lijke Hypercholesterolemie beschreef hoeveel personen

met erfelijk hoog cholesterol reeds opgespoord zijn per

provincie.

Nieuw dit jaar was de analyse van dagopnamen in het

ziekenhuis. Hieruit blijkt dat eerst een nadere bestudering

van de codes voor dagopnamen nodig is, alvorens we hier

meer over kunnen publiceren. Ook zijn er in deze editie

factsheets toegevoegd over hartfalen en over de risicofacto-

ren voor hoge bloeddruk, hoog cholesterol en overgewicht.

Nieuwe cijfers over de risicofactor diabetes mellitus en de

leefstijlfactoren roken, bewegen en voeding komen in de

editie van 2013 aan de orde. Hetzelfde geldt voor cijfers

over boezemfibrilleren, doorverwijzing van hartpatiënten

naar de hartrevalidatie en trends in medicijngebruik voor

het hart in de afgelopen 15 jaar. Deze laatste cijfers zijn

in 2012 op basis van de Pharmo-data ontsloten voor de

IMPACT-studie, een samenwerking tussen Hartstichting,

Julius Centrum (UMCU), Simon Capewell (Liverpool,

Engeland) en RIVM. Op basis van het IMPACT-model

is de afgenomen sterfte aan coronaire hartziekten in de

afgelopen 15 jaar te verklaren. Hoe groot is het aandeel van

verbeteringen in leefstijl- en risicofactoren, het toegeno-

men gebruik van hartmedicijnen of verbeterde operatie-

technieken? En hoe beïnvloedt de toename van overge-

wicht en diabetes mellitus deze trend? Behalve een blik op

het verleden, zal deze editie ook een blik op de toekomst

werpen. Het RIVM zal de trends van hartinfarct, beroerte

en hartfalen voor de komende 25 jaar voorspellen.

Risico’s

Onverantwoorde bestedingHet is de verantwoordelijkheid van de wetenschappelijke

instituten om te zorgen voor een goede wetenschapsbeoe-

fening. De Hartstichting vindt het belangrijk om ook zelf

vinger aan de pols te houden. Daarom laten wij door ons

gesteunde onderzoekers de Nederlandse Gedragscode We-

tenschapsbeoefening, herziene versie 2012, ondertekenen.

Daarnaast beoordelen we zelf de tussen- en eindrapporta-

ges, zo nodig schakelen we hierbij binnen- of buitenlandse

referenten in.

Page 42: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

41 Jaarverslag 2012

DierproevenOnze missie is hart- en vaatziekten te bestrijden. Daar

besteden wij de giften aan die we hebben gekregen. Bij een

deel van het wetenschappelijk onderzoek dat we financie-

ren worden dierproeven gedaan. We zijn ons ervan bewust

dat dit gevoelig ligt. Helaas zijn dierproeven nog steeds

nodig om medische voortuitgang te realiseren voor hart-

en vaatpatiënten. Waar mogelijk en te verantwoorden, zet-

ten we ons op bescheiden wijze in om het aantal dierproe-

ven terug te dringen: we zijn kritisch bij het beoordelen

van subsidieaanvragen en leveren een bijdrage aan initia-

tieven van ZonMw op dit vlak. Zo droegen we een aantal

jaren financieel bij aan hun programma ‘Dierproeven

Begrensd’ en attendeerden we in 2012 onze wetenschap-

pers op ZonMw workshops over het terugdringen van

dierproeven. Daarnaast nemen we namens de Samenwer-

kende Gezondheidsfondsen deel aan het Regulier Overleg

Dierproeven en hun alternatieven.

Tegenvallers

Ondanks onze uiterst zorgvuldige selectieprocedure,

moesten we in 2012 tot onze teleurstelling de financiering

van een aantal onderzoeken stopzetten:

• Een project kon helaas niet van start gaan, omdat het

niet haalbaar was. Het bleek dat de onderzoekers veel

meer patiënten moesten opnemen in de studie om tot

een zinvolle eindconclusie te kunnen komen.

• Een reeds lopend project moesten we helaas halverwege

beëindigen. Bij dit project lukte het niet voldoende

patiënten in het onderzoek op te nemen.

• Een beurs werd stopgezet omdat de beursontvanger

tijdens de looptijd van het onderzoek startte met haar

specialisatie en het onderzoek dus niet kon afmaken.

• Daarnaast hebben we een deel van de subsidie van een

project niet uitbetaald. De aanvrager voerde het on-

derzoek wel uit, maar verzuimde verantwoording af te

leggen over de afronding van het onderzoek.

Plannen 2013

We blijven in 2013 intensief betrokken bij CVON en ook

het stimuleren van talentvolle onderzoekers door per-

soonsgebonden beurzen gaat door. Daarnaast gaan we dit

jaar investeren in meerdere onderwerpen. Zo komen er

grote subsidies voor onderzoek naar hart- en vaatziekten

bij vrouwen en onderzoek naar aangeboren hartafwijkin-

gen. We gaan samenwerken met Stichting Hartedroom

om onderzoek naar cardiomyopathie bij kinderen en hun

families mogelijk te maken.

In een nieuw traject bieden we onderzoekers de mogelijk-

heid om met steun van de Hartstichting mee te dingen

naar een onderzoeksubsidie van de overheid. Hierbij

proberen we donateurs en onze Wetenschappelijke Advies-

raad samen te laten bepalen welke projecten de Hartstich-

ting steunt.

In 2013 vervolgen en evalueren we de pilot met de Eindge-

bruikerscommissie. Ook gaan we kijken hoe we de resulta-

ten ervan een plaats kunnen geven in de beoordeling van

onderzoeksaanvragen bij de Hartstichting.

Daarnaast zullen we de ervaringen en aanbevelingen van

hartfalenpatiënten onder de aandacht brengen van onder-

zoekers en zorgprofessionals. Uiteraard koppelen we de

resultaten ook terug aan de patiënten en hun naasten die

zijn geïnterviewd.

In 2013 organiseren we opnieuw een workshop over de rol

van de patiënt in hart- en vaatonderzoek.

Page 43: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

42 Jaarverslag 2012

De Hartstichting en De Hart&Vaatgroep zijn sinds begin

2012 in hetzelfde pand gevestigd. Hierdoor heeft de

samenwerking een stevige impuls gekregen. Bovendien

hebben we in 2012 meer gezamenlijke projecten en

activiteiten uitgevoerd.

De Hart&Vaatgroep

De Hart&Vaatgroep zet zich in voor kwaliteit van zorg en

kwaliteit van leven. Mensen die afhankelijk zijn van zorg,

moeten terecht kunnen bij zorgverleners die goede kwa-

liteit leveren én die rekening houden met de persoonlijke

situatie van de patiënt. Bovendien moeten zorg- en dienst-

verlening betaalbaar en toegankelijk zijn voor iedereen.

De Hart&Vaatgroep houdt zich landelijk en regionaal

bezig met:

• informatievoorziening

• lotgenotencontact

• leefstijlondersteuning

• belangenbehartiging

Met onze subsidie organiseert De Hart&Vaatgroep activi-

teiten om patiënten en hun naasten te steunen en te ster-

ken. In 2012 zijn meer dan 20 thema- en informatiebijeen-

komsten op verschillende plekken in het land gehouden.

Zo organiseerde De Hart&Vaatgroep kookworkshops waar

deelnemers informatie krijgen over gezonde voeding. Ook

leren ze hier een natriumarme maaltijd te bereiden. Aan

de vakantieweken voor mensen met een (aangeboren) hart-

aandoening, die De Hart&Vaatgroep elk jaar organiseert,

namen ruim 250 deelnemers deel. Zij werden begeleid

door 125 vrijwilligers.

3x minderIn het voorjaar van 2012 hebben de besturen van de Hart-

stichting en De Hart&Vaatgroep een intentieverklaring tot

strategische samenwerking ondertekend. Samen gaan we

ons inzetten voor ‘3x minder’. 3x minder betekent dat we

samen gaan zorgen dat minder mensen hart- en vaatziek-

ten krijgen, minder mensen hieraan overlijden en dat pa-

tiënten minder last van hun ziekte hebben. Met de keuze

voor 3x minder kiezen we ook samen voor een centrale rol

voor de patiënt.

Onderzoek naar behoeften

Wat ervaren patiënten en naasten?

Onderzoekbureau Ipsos Synovate heeft met uitgebreide

interviews een ‘patient journey’ gemaakt met patiënten

en hun naasten. Uit deze persoonlijke gesprekken leerden

we onder meer hoe patiënten het ziekteproces ervaren en

welke fasen er in zo’n proces zijn. Welke rol kunnen de

Hartstichting en De Hart&Vaatgroep in deze fasen vervul-

len?

De naasten van patiënten hebben ook nadrukkelijk

aandacht gekregen in het onderzoek. Ook voor hen is de

belasting en zorg immers groot. Ook zij verdienen steun

en aandacht: soms praktisch, soms een luisterend oor of

een arm om hun schouder. De inzichten uit dit onderzoek

benutten we om onze dienstverlening naar patiënten en

hun naasten te optimaliseren.

StressonderzoekDe Hart&Vaatgroep heeft een onderzoek gedaan naar de

beleving van stress bij mensen met een hart- of vaataan-

doening. Hieruit kwam naar voren dat hart- en vaat-

patiënten grote behoefte hebben aan ondersteuning bij

het hanteren van stress. Daarom heeft De Hart&Vaatgroep

een training stressmanagement ontwikkeld voor patiën-

ten en hun naasten. De training wordt verzorgd door een

professional van de Hartstichting en een ervaringsdeskun-

dige van De Hart&Vaatgroep.

Informatie voor patiënten

Infolijn In februari 2012 ging de Infolijn Hart en Vaten van start,

het gezamenlijke informatiepunt van de Hartstichting en

De Hart&Vaatgroep. Bij de Infolijn Hart en Vaten kunnen

mensen terecht met medisch inhoudelijke vragen en met

vragen over leven met de aandoening. Steeds meer mensen

weten de Infolijn te vinden. In 2012 beantwoordde de

Infolijn 11.300 vragen. Dit zijn er 1.370 meer dan in 2011.

Die stijging komt onder meer door een prominentere ver-

melding van het telefoonnummer 0900 - 3000 300 (maan-

dag t/m vrijdag van 09.00 tot 13.00 uur, lokaal tarief).

Zorg verbeteren

Communicatie cardiologen en patiëntenOok het project ‘Communicatie op maat in de cardiologi-

sche zorg’ is een samenwerking tussen de Hartstichting en

De Hart&Vaatgroep. Voor dit project worden cardiologen

getraind om in de communicatie met patiënten rekening

te houden met het perspectief van de patiënt. Het project

is mogelijk dankzij een gift aan de Hartstichting, die is

ondergebracht is in het Fonds Gisolf Smit.

Positieversterking patiëntenEen hart- of vaatziekte is ingrijpend. Dat geldt niet alleen voor degene die het overkomt, maar ook voor de mensen eromheen. De Hartstichting wil dat mensen met een hart- of vaatziekte een zo normaal mogelijk leven kunnen leiden. Ook willen wij dat patiënten een betere positie krijgen in de zorg. Voor dit doel investeerde de Hartstichting in 2012 bijna € 1,9 miljoen in patiëntenvereniging De Hart&Vaatgroep.

Page 44: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

43 Jaarverslag 2012

Geneeskunde op maatMedewerkers van De Hart&Vaatgroep hebben een belang-

rijke bijdrage geleverd aan het programma Geneeskunde

op Maat van de Hartstichting. Tijdens de publieksdagen

‘Tussen Lab en Leven’ verzorgde De Hart&Vaatgroep

workshops waarbij het uitwisselen van ervaringen tussen

patiënten centraal stond. Ook heeft De Hart&Vaatgroep

meegewerkt aan ‘Ontmoetingen op Maat’ waarbij on-

derzoekers en patiënten met elkaar in contact werden

gebracht.

Platform Vitale VatenDe Hart&Vaatgroep is, net als de Hartstichting, lid van het

Platform Vitale Vaten. Hierin werken organisaties van pa-

tiënten en zorgverleners samen aan een betere organisatie

van de hart- en vaatzorg. In 2012 organiseerde het Platform

Vitale Vaten projecten en scholingsbijeenkomsten. Dit om

te bevorderen dat zorgverleners met de zorgstandaard

Vitale Vaten aan de slag gaan.

SpataderkeurmerkIn 2012 heeft De Hart&Vaatgroep het Spataderkeurmerk

ontwikkeld. Dit keurmerk maakt duidelijk welke zie-

kenhuizen en behandelcentra spataderzorg leveren die

voldoet aan de eisen van patiënten. 62 % van de instellin-

gen die deze zorg bieden, hebben het Spataderkeurmerk

gekregen. Alle instellingen met keurmerk zijn te vinden

op www.hartenvaatgroep.nl/kiesuwvaatzorg. Voor 4

aandoeningen zijn kwaliteitscriteria vanuit patiëntenper-

spectief geformuleerd. Deze kwaliteitscriteria gebruiken

zorgverzekeraars bij de inkoop van zorg.

AntistollingVeel aandacht was er in 2012 voor de nieuwe antistol-

lingsmedicijnen. De Hart&Vaatgroep nam deel aan een

commissie van de Gezondheidsraad om een tijdige en

zorgvuldige invoering van de nieuwe geneesmiddelen te

realiseren.

HartrevalidatieOp het terrein van hartrevalidatie is samen met de Neder-

landse Vereniging van Cardiologie een project gestart om

te zorgen dat meer hartpatiënten deelnemen aan hartre-

validatie. Tijdens het jaarlijkse congres voor zorgverleners

van hartrevalidatie hield een ervaringsdeskundige van De

Hart&Vaatgroep een betoog over het belang van hartreva-

lidatie.

Aangeboren hartafwijkingEr zijn in Nederland ruim 25.000 kinderen en jongeren

met een aangeboren hartafwijking. We zetten ons in om

de kwaliteit van zorg en leven van deze jonge doelgroep

te verbeteren. Ouders voorzien wij van goede informatie.

In 2012 hebben we een overeenkomst gesloten met de

Patiëntenvereniging Aangeboren Hartafwijkingen (PAH).

Jaarlijks zullen wij in de kinderhartcentra informatie-

bijeenkomsten organiseren.

De kindercardiologie ondersteunen we door het financie-

ren van een database genaamd KinCor. Hierdoor kunnen

onderzoekers gebruik maken van landelijke gegevens. Ook

hebben we een symposium voor zorgverleners over aange-

boren hartafwijkingen medegefinancierd.

In februari 2012 is een tweede pilot gestart van de Tik-

kieRing. Tikkies zijn stoere bedels die je aan een robuuste

ring hangt, de TikkieRing. Bij elke prik, elk onderzoek,

elke behandeling krijgt een kind met een hart- of vaat-

ziekte een Tikkie. Na Groningen zijn de Tikkies nu ook in

Leiden verkrijgbaar. Eind juni zijn beide pilots geëvalu-

eerd. Zowel ouders als zorgverleners zijn hierbij betrok-

ken. Zij waarderen het pakket met hoge cijfers, variërend

van een 7,3 (zorgverleners) tot een 9,2 (ouders) gemiddeld.

Na een paar aanpassingen zullen we de TikkieRing ook in

de andere kinderhartcentra gaan gebruiken.

OrgaandonatieJaarlijks staan tientallen hartpatiënten op de wachtlijst

voor een nieuw hart. Dit jaar zijn het er 60. Voor velen

duurt het wachten te lang. Zij overlijden voordat er een

donorhart beschikbaar is. Op dit moment heeft slechts

20 % van de geschikte donoren toestemming gegeven voor

donatie. Van het overgrote deel van de potentiële donoren

is niet bekend of zij hun organen beschikbaar willen stel-

len voor donatie of niet. Het is daarom van groot belang

dat mensen bij leven laten registreren of ze wel of geen

donor willen zijn. Daarvoor moet het huidige vrijblijvende

registratiesysteem vervangen worden door een actief

donorregistratiesysteem.

Om orgaandonatie te stimuleren werkt de Hartstichting

sinds 2011 samen met commissie Orgaandonatie van de

Samenwerkende Gezondheidsfondsen (SGF). Het gebrek

aan donoren geldt immers voor meerdere ziektebeelden.

In 2012 werd deze samenwerking bestendigd met een

gezamenlijk position paper en een lobbyplan. De doel-

stelling: meer beschikbare donororganen in Nederland,

waardoor minder mensen overlijden.

We willen dit zo bereiken:• Het dossier orgaandonatie op de agenda te houden

bij de overheid en politiek, waarbij we zorgen voor

kennisvermeerdering en bewustwording.

• Mensen bewust maken van het belang van

orgaandonatie, onder meer door de effecten van

orgaantransplantaties te laten zien.

• Streven naar een registratiesysteem waarin alle

Nederlanders boven de 16 jaar hun wens bij leven

bekend hebben gemaakt.

Val kabinetHet streven naar een goed werkend registratiesysteem

nam een vlucht met de val van het kabinet Rutte I in april

2012. Voor die tijd lag de invoering van het Actief Donor

Registratiesysteem (ADR) politiek gevoelig. De samen-

werkende partners hebben zich in de aanloop naar de

Page 45: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

44 Jaarverslag 2012

verkiezingen expliciet en met succes ingezet om het ADR-

standpunt van politieke partijen positief te beïnvloeden.

Plannen 2013

Ook in 2013 bundelen de Hartstichting en

De Hart&Vaatgroep hun krachten onder het motto

3x minder:

• minder mensen mogen hart- en vaatziekten krijgen

• minder mensen mogen hieraan overlijden

• patiënten hebben minder last van hun ziekte

De Hart&Vaatgroep en de Hartstichting werken komend

jaar in 1 werkorganisatie samen aan de behartiging van

belangen van hart- en vaatpatiënten. Samen vormen wij de

afdeling Patiënt, waardoor onze activiteiten en diensten

nog beter aansluiten bij de behoeften van mensen met een

hart- en vaataandoening en hun naasten.

Page 46: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

Jaarrekening

Jaarverslag 2012

45 Jaarrekening - Jaarverslag 2012

Page 47: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

46 Jaarrekening - Jaarverslag 2012

Financieel

ResultaatQua financiële resultaten heeft de Hartstichting over

2012 een topjaar achter de rug. Ondanks de crisis, die in

2012 zijn tol begon te eisen in vele huishoudens, steunen

veel mensen ons nog steeds in geld, tijd en middelen.

Dit heeft geresulteerd in een stijging van de inkomsten

uit fondsenwerving met bijna 6 % ten opzichte van 2011.

Doordat de rendementen op beleggingen ook hoger

uitvielen, zijn de totale inkomsten zelfs een kleine 15 %

hoger dan de inkomsten over 2011.

Inkomsten

Algemeen verslag

(in € miljoen) Werkelijk 2012 % Begroting

2012 % Werkelijk 2011 %

Baten

Collecte 4,0 8,6 % 4,2 10,3 % 4,1 10,1 %

Donaties en giften 20,7 44,0 % 20,3 49,9 % 20,4 49,8 %

Sponsoring 0,2 0,5 % 0,3 0,6 % 0,2 0,6 %

Nalatenschappen 13,9 29,6 % 12,0 29,6 % 11,9 29,2 %

Overige baten uit fondsenwerving 0,3 0,6 % 0,0 0,3 % 0,3 0,8 %

Baten uit eigen fondsenwerving 39,1 83,3 % 36,7 90,4% 36,9 90,4 %

Baten uit acties van derden 1,8 3,9 % 1,9 4,7 % 1,9 4,6 %

Beleggingsresultaat 5,5 11,7 % 2,0 4,9 % 1,9 4,6 %

Overige baten 0,5 0,1 % 0,0 0 % 0,2 0,4 %

Totaal 46,9 100,0 % 40,6 100,0 % 40,9 100,0 %

Page 48: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

47 Jaarrekening - Jaarverslag 2012

BestedingenOnze doelbestedingen hebben een recordhoogte bereikt

in 2012. Deze groei is voornamelijk gerealiseerd door

het toekennen van 5 CVON-projecten op het gebied van

wetenschappelijk onderzoek. Ieder project betreft ruwweg

H 5 miljoen, zodat er alleen al aan CVON projecten H 25

miljoen is toegekend in 2012. Dit is mogelijk gemaakt door

in 2011 een bestemmingsreserve te creëren speciaal voor dit

doel. De hogere inkomsten hebben nog additionele

bestedingsmogelijkheden gecreëerd, zodat de totale

doelbestedingen zijn uitgekomen op H 47,5 miljoen.

Ten opzichte van 2011 betekent dit een toename van

ruim 31 %. Benadrukt wordt wel dat dit gerealiseerd kon

worden door een eenmalige extra geldinjectie, vanuit de

bestemmingsreserve, zodat het bestedingsniveau over 2013

naar verwachting weer rond het niveau van 2011 zal komen

te liggen.

ContinuïteitsreserveDe Herkströter norm is een belangrijke norm over de

vraag hoe hoog de buffer (of vrije reserve) van een goed

doel mag zijn. Deze vrije reserve mag niet meer zijn dan 1,5

keer de kosten van de werkorganisatie. Eind 2012 bedraagt

onze vrije reserve (ook wel continuïteitsreserve genoemd)

H 14,9 miljoen. Het plafond ligt op H 19,7 miljoen. De

Hartstichting zit daarmee op 75 % van het toelaatbare, wat

wij ook als optimaal niveau beschouwen.

Risicoanalyse vermogenIn 2013 wordt een risicoanalyse uitgevoerd, het

vermogensbeleid wordt daarop afgestemd.

(in € miljoen) Werkelijk 2012 % Begroting

2012 % Werkelijk 2011 %

- Programma Hartstilstand 1,6 2,8 % 1,7 3,9 % 1,5 3,4 %

- Programma Passie voor Preventie 2,2 3,8 % 2,3 5,4 % 1,4 3,2 %

- Programma Jeugd 0,0 0,0 % 0,0 0,0 % 1,8 4,0 %

- Programma Patiënt 2,0 3,5 % 1,8 4,3 % 0,0 0,0 %

- Programma Vrouwen 0,7 1,1 % 0,7 1,6 % 2,3 5,2 %

- Programma Geneeskunde op Maat 1,9 3,4 % 2,0 4,5 % 1,5 3,4 %

- Voorlichting 3,2 5,6 % 3,2 7,4 % 2,8 6,2 %

- Wetenschap 32,4 56,8 % 17,6 40,8 % 20,8 46,4 %

- Implementatie 1,7 3,1 % 2,6 6,0 % 2,1 4,8 %

- Patiëntenorganisatie 1,9 3,3 % 1,5 3,5 % 1,8 4,0 %

Totaal besteed aan doelstellingen 47,5 83,4 % 33,4 77,4 % 36,2 80,5 %

- Kosten eigen fondsenwerving 6,9 12,2 % 7,7 17,8 % 6,5 14,5 %

- Kosten acties derden 0,1 0,1 % 0,0 0,0 % 0,2 0,5 %

- Kosten beheer en administratie 2,4 4,2 % 2,1 4,8 % 2,0 4,5 %

Som der lasten 57,0 100,0 % 43,2 100,0 % 44,9 100,0 %

Page 49: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

48 Jaarrekening - Jaarverslag 2012

Balans per 31 december 2012 (na resultaatbestemming)

€ 31 december 2012 31 december 2011

ACTIVA

Materiële vaste activa 1 3.513.269 8.672.784

Financiële vaste activa 2 4.740.000 0

8.253.269 8.672.784

Vorderingen en overlopende activa 3 14.458.841 13.468.351

Effecten 4 68.466.373 60.381.325

Liquide middelen 5 2.623.147 4.452.069

Totaal 93.801.630 86.974.529

PASSIVA

Reserves 6

Continuïteitsreserve 14.895.832 13.529.226

Bestemmingsreserve 7.798.084 18.967.926

22.693.916 32.497.152

Fondsen 7

Bestemmingsfondsen 8.000 232.603

Voorzieningen 8 580.000 33.259

Langlopende schulden 9 45.963.457 31.190.474

Kortlopende schulden 10 24.556.257 23.021.041

Totaal 93.801.630 86.974.529

Balans

Page 50: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

49 Jaarrekening - Jaarverslag 2012

Baten en lasten

Rekening van baten en lasten

€ Werkelijk2012

Begroting2012

Werkelijk2011

Baten: 10

- Baten uit eigen fondsenwerving 39.110.705 36.726.000 36.942.469

- Baten uit acties van derden 1.837.668 1.900.000 1.886.650

- Beleggingsresultaat 5.487.938 2.000.000 1.891.183

- Overige baten 499.376 0 154.247

Som der baten 46.935.687 40.626.000 40.874.549

Lasten: 11

-Programma Hartstilstand 1.580.249 1.666.656 1.544.316

-Programma Passie voor Preventie 2.165.070 2.340.333 1.426.584

-Programma Jeugd 0 0 1.785.223

-Programma Patiënt 2.006.847 1.845.472 0

-Programma Vrouwen 653.067 684.726 2.335.592

-Programma Geneeskunde op Maat 1.909.103 1.959.061 1.514.837

-Voorlichting 3.182.886 3.205.430 2.780.367

-Wetenschap 32.379.407 17.629.163 20.849.859

-Implementatie 1.741.678 2.611.038 2.134.774

-Patiëntenorganisatie 1.899.713 1.500.000 1.800.000

Totaal besteed aan doelstellingen 47.518.020 33.441.879 36.171.553

-Kosten eigen fondsenwerving 6.946.537 7.692.377 6.517.630

-Kosten acties derden 78.540 0 216.268

-Kosten beleggingen 0 0 0

7.025.077 7.692.377 6.733.898

Beheer en administratie

-Kosten beheer en administratie 2.420.429 2.064.244 2.033.660

Som der lasten 56.963.527 43.198.501 44.939.111

Resultaat (10.027.840) (2.572.501) (4.064.562)

Resultaatbestemming (10.027.840) (4.064.562)

Toevoeging/ontrekking aan:

-Continuïteitsreserve 1.366.606 (15.100.702)

-Bestemmingsreserve (11.169.841) 11.252.744

-Bestemmingsfonds (224.603) (216.604)

(10.027.840) (4.064.562)

Page 51: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

50 Jaarrekening - Jaarverslag 2012

Kasstroomoverzicht

Kasstroom

€ 2012 2011

Resultaat (10.027.840) (4.064.562)

Afschrijvingen materiële vaste activa 841.035 284.967

Mutatie voorzieningen 546.741 (644.341)

(8.640.064) (4.423.936)

Mutatie beleggingen (8.085.048) 3.961.676

Mutatie vorderingen en overlopende activa (990.490) 12.268.873

Mutatie kortlopende schulden 1.535.216 1.670.471

Mutatie langlopende schulden 14.772.983 1.446.838

7.232.661 19.347.858

Kasstroom uit operationele activiteitem (1.407.403) 14.923.922

Desinvesteringen 4.923.115 0

Investeringen (604.635) (3.477.821)

Verstrekte lening (4.740.000) 0

Kasstroom uit investeringsactiviteiten (421.520) (3.477.821)

Toe-/afname geldmiddelen (1.828.923) 11.446.101

Saldo liquide middelen per 1 januari 4.452.069 3.963.154

Saldo liquide middelen per 31 december 2.623.147 4.452.069

Mutaties liquide middelen (1.828.922) 488.915

Begroting 2013

Werkelijk 2012

Begroting 2012

Werkelijk 2011

Bestedingen aan doelstellingen ten opzichte van de baten 83,6 % 101,2 % 82,3 % 88,5 %

Kosten beheer en administratieten opzichte van totale kosten 4,6 % 4,2 % 4,8 % 4,5 %

Kosten eigen fondsenwerving t.o.v. baten eigen fondsenwerving 20,6% 17,8 % 20,9 % 17,6 %

Kengetallen

Kostenpercentage fondsenwerving 17,8 % is als volgt

bepaald: kosten eigen fondsenwerving H 6.946.537 /

baten uit eigen fondsenwerving H 39.110.705 = 17,8 % (zie

rekening van baten en lasten 2012) (CBF).

Kostenpercentage beheer en administratie 4,2 % is als volgt

bepaald: kosten beheer en administratie H 2.420.429 /

totale lasten H 56.963.527 = 4,2 % (zie rekening van baten

en lasten 2012).

Eigen intern gestelde norm voor de kosten van beheer en

administratie:

Het benchmarkpercentage voor alle goede doelen in

Nederland voor kosten beheer en administratie is: 5,2 %.

Kleinere goede doelenorganisaties zitten doorgaans

daarboven. Grote organisaties zitten doorgaans onder de

benchmark.

Onze Hartstichtingsnorm is 4,5 %. Met 4,2 % in 2012 zaten

wij daar onder.

Bestedingen aan doelstellingen: eigen intern gestelde

norm voor bestedingen aan doelstellingen bedraagt:

> 80 %.

Voor de toerekening van kosten fondsenwerving en

doelstellingen verwijzen wij u naar de grondslagen voor

de jaarverslaggeving/RJ 650: toerekening van kosten en

bestedingen.

Page 52: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

51 Jaarrekening - Jaarverslag 2012

€ 31 december 2011

Dotatie 2012

Onttrekking 2012

31 december 2012

Algemene / winstreserves 0 0 (1) (1)

Continuïteitsreserve 13.529.226 1.366.606 0 14.895.832

Bestemmingsreserve activa bedrijfsvoering 3.639.359 0 (126.106) 3.513.253

Bestemmingsreserve doelstellingen 3.906 0 (3.906) 0

Bestemmingsreserve herhuisvesting 2.324.661 0 0 2.324.661

Bestemmingsreserve doelstelling 10.000.000 0 (10.000.000) 0

Bestemmingsreserve transitie organisatie 3.000.000 0 (1.039.829) 1.960.171

Bestemmingsfondsen 232.603 0 (224.603) 8.000

32.729.755 1.366.606 (11.394.445) 22.701.916

% € €

31 december2012

31 december 2012

31 december2011

Obligaties in beheer bij banken 74 % 50.324.365 46.595.326

Aandelen in beheer bij banken 26 % 18.142.008 13.785.999

100 % 68.466.373 60.381.325

BeleggingsbeleidHet beleggingsbeleid is onderdeel van ons financiële

beleid. Voor inzicht en wijze van beheer portefeuille

verwijzen naar ons beleggingsstatuut. Het 5 jaars

gemiddeld rendement over het belegd vermogen bedroeg:

6,7 % Voor meer informatie over het belegd vermogen en

de resultaten zie meerjarenoverzicht belegd vermogen.

Reserves en fondsenVoor de continuïteitsreserve hanteert de Nederlandse

Hartstichting qua beleid, de richtlijnen van de Commissie

Herkströter.

Dit houdt in dat als continuïteitsreserve een maximum

van 1,5 maal de jaarkosten van de werkorganisatie

mag worden aangehouden. Deze reserve wordt in

stand gehouden uit continuïteitsoverwegingen en om

onverwachte mee- en tegenvallers in de uitvoering van een

vastgesteld jaarplan niet in de weg te laten staan.

Ultimo 2012 bedraagt de streefhoogte derhalve: 1,5 * de

jaarkosten 2012 = 1,5 * H 13.118.859 = 19.678.289

Het negatieve resultaat zal ten laste van de

continuïteitsreserve worden gebracht.

HerhuisvestingDe boekwinsten en vrijval (aan huisvesting gerelateerde)

voorzieningen worden aangewend om toekomstige

huurlasten positief te beïnvloeden. In de business case

‘Herhuisvesting’ is rekening gehouden met een gemiddeld

rendement van 4 % over deze bestemmingsreserve die

ieder jaar ten gunste van de exploitatie zal worden

gebracht vanaf het moment dat wij gaan huren

(2012). Ultimo 2012 bedraagt de bestemmingsreserve

herhuisvesting H 2.324.661.

Financiële vaste activaFinanciële vaste activa is als volgt te specificeren:

EffectenEffecten zijn als volgt te specificeren:

€ 31 december2012

31 december2011

Hypothecaire lening u/g 4.740.000 0

4.740.000 0

Page 53: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

52 Jaarrekening - Jaarverslag 2012

FondsenDe bestemmingsfondsen zijn als volgt te specificeren:

Langlopende schuldenIn deze post staan de toegezegde subsidies voor

toekomstige jaren. Dit betreffen zowel de top down-

projecten (in beginsel door de Nederlandse Hartstichting

gestimuleerd en/of geïnitieerd) alsmede de bottom up-

projecten. De vrijval heeft betrekking op de reiskosten

binnen de subsidieverplichting aan studenten en AIO’s.

De subsidie toezegging aan de Hart & Vaatgroep is

conform de richtlijnen van het CBF voor de komende 3 jaar

opgenomen. De toezegging aan Stivoro loopt tot en met

ultimo 2013.

Voor zover de subsidietoezegging betrekking heeft op het

aankomende boekjaar is de toezegging opgenomen onder

de kortlopende schulden, het overige deel is toegewezen

aan de langlopende schulden.

Bestedingsdoel Hoekstra-Quak Stichting: De bestrijding

van hart- en vaatziekten in algemene zin.

Bestedingsdoel Fonds Gezond bewegen voor ouderen: Het

stimuleren van meer bewegen door ouderen.

Bestedingsdoel Fred en Betty Storm Fonds: Het financieel

ondersteunen van onderzoek naar de oorzaken

van acute hartstilstand en de mogelijkheden van

gentherapie, fonds op naam ten behoeve van Stichting

Studiefonds van de Nederlandse Hartstichting.

Bestedingsdoel Gisolf Smit Fonds: Afstemmen van

informatie en communicatie binnen de cardiologische

zorg op de behoeften van de patiënt.

€ 31 december 2012 31 december 2011

Hoekstra-Quak Stichting 0 112.647

Fonds Gezond bewegen voor ouderen 0 86.956

Fred en Betty Storm Fonds 0 25.000

Fonds Gisolf Smit 8.000 8.000

8.000 232.603

Alle schulden op lange termijn worden binnen een looptijd van 5 jaren afgelost.

€ 31 december 2012 31 december 2011

Uitkeringsverplichting projecten lange termijn 43.619.187 28.855.474

Stivoro / HVG 2.400.000 2.785.000

Reservering huurkorting 194.270 0

Verwachte vrijval (250.000) (450.000)

45.963.457 31.190.474

Page 54: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

53 Jaarrekening - Jaarverslag 2012

Niet uit de balans blijkende verplichtingenUltimo 2012 bestaat er een leaseverplichting van

H 716.558 voor de periode 2013 t/m 2017, voor onder andere

leaseauto’s, kopieer- en scanapparatuur. Van dit bedrag

loopt H 265.570 binnen een jaar af, H 450.988 heeft een

looptijd langer dan een jaar en vervalt binnen 4 jaar.

Ultimo 2012 bestaat er een huurverplichting voor het

kantoorpand aan Prinses Catharina Amaliastraat 10, te

‘s-Gravenhage. De huurlast bedraagt ongeveer H 900.000

per jaar. Het contract eindigt per 1 februari 2027.

Er is ten behoeve van de Nederlandse Hartstichting een

bankgarantie verstrekt in het kader van huurbetalingen

ter grootte van H 206.450.

Verhuizing 2012De Hartstichting heeft in 2008 besloten om zijn onroerend

goed in Bilthoven en Den Haag te verkopen om daarmee

geld vrij te maken voor doelbesteding, in plaats van

dit vast te laten zitten in onroerend goed. Daartoe is

een Business Case opgesteld en door een extern bureau

gevalideerd. Het Nieuwe Werken concept is toegepast,

waardoor het aantal individuele kantoorplekken nog maar

75 % bedraagt van de oude situatie. Daarnaast hebben

wij een nieuw kantoor betrokken, dat aangemerkt kan

worden als meest duurzame gebouw van Nederland, zodat

we ook daarin maatschappelijk verantwoord ons werk

kunnen doen.

Alle kortlopende schulden hebben een looptijd korter dan een jaar.

Kortlopende schulden

€ 31 december 2012 31 december 2011

Belastingen en afdracht premies bedrijfsvereniging 303.419 295.198

Uitkeringsverplichting projecten korte termijn 18.793.106 16.664.525

Stivoro/ HVG 1.945.000 1.807.887

Nog te betalen kosten 1.656.749 1.752.065

Vooruit ontvangen opbrengsten 553.369 1.149

Crediteuren 1.304.613 2.500.216

Overige schulden 1 1

24.556.257 23.021.041

Page 55: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

54 Jaarrekening - Jaarverslag 2012

Begroting 2013

x € 1.000.000

Werkelijk 2012

x € 1.000.000

Begroting 2012

x € 1.000.000

Werkelijk2011

x € 1.000.000

Baten eigen fondsenwerving 38,1 39,1 36,7 36,9

Kosten eigen fondsenwerving 7,9 (7,0) (7,7) (6,7)

Beschikbaar uit eigen fondsenwerving 30,2 32,1 29,0 30,2

Baten uit acties derden 1,6 1,8 1,9 1,9

Beschikbaar uit fondsenwerving 31,8 33,9 30,9 32,1

Baten uit beleggingen 3,0 5,5 2,0 1,9

Overige baten 0,3 0,5 0,0 0,2

Totaal beschikbaar voor doelstellingen 35,1 39,9 32,9 34,1

Besteed aan doelstellingen

Programma Hartstilstand 0,0 1,6 1,7 1,5

Programma Passie voor Preventie 0,0 2,2 2,3 1,4

Programma Jump 0,0 0,0 0,0 1,8

Programma Patiënt 0,0 2,0 1,8 0,0

Voorlichting 0,0 3,2 3,2 2,8

Programma Vrouwen 0,0 0,7 0,7 2,3

Wetenschappelijk Onderzoek 0,0 34,3 19,6 22,3

Implementatie 0,0 1,7 2,6 2,1

Patiëntenorganisatie 0,0 1,9 1,5 1,8

Onderzoekers, Professionals & Bestuurders 21,0 0,0 0,0 0,0

Patiënten 1,4 0,0 0,0 0,0

Publiek, Donateurs & Vrijwilligers 13,5 0,0 0,0 0,0

Totaal besteed aan doelstellingen 35,9 47,5 33,4 36,2

Kosten beheer en administratie 2,1 2,4 2,1 2,0

Resultaat (2,9) (10,0) (2,6) (4,1)

Vooruitzichten 2013 / Toekomstinformatie

Gewijzigde organisatiestructuurBij de doelbestedingen wordt over 2013 een andere

indeling gepresenteerd, dit heeft te maken met de transitie

naar een meer mens- en doelgroepgerichte organisatie.

Deze transitie is gepaard gegaan met een reorganisatie

die is gestart in 2012. Op 1 maart 2013 is de nieuwe

organisatiestructuur met grotendeels nieuwe functies

gereed. Hoewel dit tegenstrijdig lijkt met de positieve

berichten in dit rapport, hebben wij gemeend nu te

moeten omvormen (en dus de menselijke en financiële

consequenties nemen) om in de komende jaren succesvol

te kunnen blijven.

Extra investering wetenschappelijk onderzoekIn het kader van het CVON traject, dat in 2011 is opgestart,

heeft het bestuur besloten in 2012 een extra investering

te doen van H 10 miljoen euro. Dit bedrag is niet in de

begroting over 2012 verwerkt. Deze extra investering

is toegewezen vanwege de uitstekende kwaliteit van

ingediende onderzoeken. De extra H 10 miljoen is

toegewezen vanuit de reserves. Dit verklaart het negatieve

resultaat van H 10 miljoen euro over 2012.

Page 56: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

55 Jaarrekening - Jaarverslag 2012

Kwalitatieve samenvatting 2012 en meerjaren vooruitzicht:Zorgpunten voor de komende jaren:

• wanneer komt nu die crisis voor ons?

• kunnen we de inkomsten inderdaad vasthouden/

verhogen?

• cultural change: hoe (snel) verloopt transitie?

Positief:

• inkomsten blijven positief: sterk merk

• anticyclisch investeren vanuit continuïteitsreserve

• recordjaar 2012 qua inkomsten en bestedingen

• sense of urgency aanwezig: start 1 maart 2013 nieuwe

organisatie

Onze begroting is gerelateerd aan ons strategisch

plan ‘Slagkracht’. Zie hierover meer in de

verantwoordingsverklaring onder ‘Effectiviteit en

efficiëntie van de bestedingen’.

Toekomstbestendigheid van de financiële resultatenQua inkomsten blijkt de Hartstichting, zeker gezien de

inkomsten in 2012, behoorlijk conjunctuurongevoelig.

Onze huidige fondsenwervingskanalen zullen goed

blijven renderen. We moeten wel de overstap moeten

gaan maken naar nieuwe mediakanalen. De inkomsten

proberen wij zo goed en zorgvuldig mogelijk te besteden,

waarbij we de overheadkosten zo laag mogelijk houden.

In onderstaande meerjarenbegroting een overzicht van

verwachte inkomsten voor de komende jaren.

Meerjarenbegroting inkomsten Hartstichting 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020

Collecte / regionale fondsenweving 4,0 4,0 4,0 4,0 4,0 4,0 4,0

DM / Overige fondsenwerving 22,2 22,2 22,3 22,5 22,7 22,7 22,7

Nalatenschappen 12,2 12,5 13,0 14,5 14,5 14,5 15,0

Bedrijven 0,8 1,0 1,2 1,5 1,8 2,0 2,5

Nieuwe media / nieuwe kanalen 0,5 0,8 1,0 1,0 1,5 1,8 2,5

Totaal fondsenwerving 39,5 40,5 41,5 43,5 44,5 45,0 46,5

Beleggingen 3,5 3,5 3,5 3,5 3,5 3,5 3,5

Incidentele baten

Totaal inkomsten 43,0 44,0 45,0 47,0 48,0 48,5 50,0

Markaandeel Hartstichting 1,38 % 1,44 % 1,48 % 1,56 % 1,60 % 1,63 % 1,69 %

Meerjarenbegroting Hartstichting 2014 - 2020

Geldstromen tussen Hartstichting en internationale organisatiesEr bestaan geen internationale geldstromen tussen

de Hartstichting en internationale organisaties. Wel

leveren wij input en tijd aan internationale organisaties

bijv. uit hoofde van inzet directeur Hartstichting in het

presidentschap bij het European Heart Network (EHN)

en het vice-presidentschap bij World Heart Federation

(WHF). Daarnaast betalen wij contributie voor de

2 genoemde organisaties: EHN contributie 2012: H 133.646

en WHF contributie 2012 H 10.559.

Page 57: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

56 Jaarrekening - Jaarverslag 2012

GRONDSLAGEN VOOR DE JAARVERSLAGGEVING/RJ 650

Verbonden partijen

Als verbonden partijen worden aangemerkt alle

rechtspersonen waarover overheersende zeggenschap,

gezamenlijke zeggenschap of invloed van betekenis kan

worden uitgeoefend. Ook rechtspersonen die overwegende

zeggenschap kunnen uitoefenen worden aangemerkt als

verbonden partij.

De Nederlandse Hartstichting is statutair, bestuurlijk en

financieel nauw verbonden met de Stichting Studiefonds

Nederlandse Hartstichting. De 2 rechtspersonen

kunnen bestuurlijk en financieel als een eenheid worden

beschouwd.

Projecten

De projecten omvatten verplichtingen jegens derden en

reserveringen voor projecten.

DerdenDe Richtlijn Verslaggeving Fondsenwervende Instellingen

staat toe om door middel van het opnemen van een op

meerdere jaren betrekking hebbende subsidieverplichting

zorg te dragen voor de continuïteit in de financiering

van in het kader van de doelstelling van de Nederlandse

Hartstichting werkzame stichtingen. Het betreft hier de

Stichting Volksgezondheid en Roken (Stivoro) en de Hart

en Vaat Groep (HVG).

De Richtlijn staat een verplichting ter hoogte van de

subsidies over 3 kalenderjaren toe.

Richtlijn 650, inclusief model CVanaf boekjaar 2008 zijn de Fondsenwervende

Instellingen verplicht hun jaarverslag in te richten

conform richtlijn 650 van de Raad voor Jaarverslaglegging.

Uit de staat van baten en lasten van fondsenwervende

instellingen dienen de volgende kostencategorieën te

blijken:

• bestedingen aan de doelstellingen

• kosten eigen fondsenwerving

• kosten gezamenlijke acties

• kosten acties derden

• kosten verkrijging subsidies overheden

• kosten van beleggingen

• kosten van beheer en administratie

Beleggingsresultaat

Hieronder zijn opgenomen de opbrengsten voortvloeiend

uit transacties van aan- en verkopen van obligaties en

aandelen, rente uit obligaties, rebates, dividenden uit

aandelen, ongerealiseerde of gerealiseerde koersresultaten

en de rente over banktegoeden. Eventuele bank- en

provisiekosten worden op de opbrengsten in mindering

gebracht.

De koersresultaten uit beleggingen bestaan uit een

gerealiseerd deel en een ongerealiseerd deel. Het

ongerealiseerde deel betreft het verschil tussen de

aankoopwaarde van de aangekochte obligaties en aandelen

en de beurswaarde ultimo het verslagjaar.

Toerekening van kosten en bestedingen aan fondsenwerving en doelstellingen

Bij de allocatie van kosten worden zoveel mogelijk

kosten rechtstreeks vastgelegd op de kostenplaatsen

die onder fondsenwerving of één van de doelstellingen

vallen. De kosten voor directie en ondersteunende

stafafdelingen, bestuurs- en beheerkosten, kunnen

hieraan niet rechtstreeks worden toegerekend. Daarom

worden deze kosten met behulp van verdeelsleutels

in een toerekeningsmodel over fondsenwerving en de

doelstellingen verdeeld:

• afdeling Directie en Bedrijfsvoering op basis van de

relatieve hoogte van de kosten van fondsenwervende-

en doelstellingsafdelingen ten opzichte van de totale

kosten

• onderdelen ICT en Facilitaire dienst op basis van het

aantal formatieplaatsen

• afdeling Personeelsadministratie en Personeelszaken

op basis van de relatieve hoogte van de personele kosten

van fondsenwervende- en doelstellingsafdelingen ten

opzichte van de totale kosten

• afdeling Communicatie op basis van de verwachte

invloed op fondsenwerving of op het leveren van een

bijdrage aan het bereiken van de doelstellingen

Daarnaast vinden, afhankelijk van het accent van

activiteiten en projecten, onderlinge doorberekeningen

plaats tussen fondsenwerving en de doelstellingen.

Uitgangspunt hierbij is dat een activiteit of project niet

alleen een primaire invloed heeft op fondsenwerving

of één van de doelstellingen, maar door de aard van

de uitingen, ook een secundaire uitstraling heeft op

één van de andere beleidsterreinen. De onderlinge

doorberekeningen kennen een bestendige gedragslijn,

met uitzondering van de themacampagnes, waarvan de

inhoud per campagne verschilt.

Page 58: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

57 Jaarrekening - Jaarverslag 2012

Verdeling kosten naar bestemming

Specificatie en verdeling kosten naar bestemming

€Programma

Hartstilstand

Programma Passie voor Preventie

ProgrammaVrouwen

Programma Patiënt

Programma Geneeskunde

op MaatTeam

Voorlichting ImplementatieTeam

Wetenschap HVGLastenSubsidies en bijdragen 40.988 41.066 15.932 203.566 15.989 16.106 (343.396) 28.156.285 384.464

Aankopen en verwervingen 378.141 208.924 137.186 400.861 327.795 719.985 686.049 906.611 1.515.249

Uitbesteed werk 444.059 638.159 122.405 499.154 734.319 563.133 502.533 1.335.199 0

Personeelskosten 573.409 1.083.206 285.514 713.669 688.891 1.341.346 490.128 1.306.670 0

Huisvestingskosten 54.971 76.306 33.688 76.306 51.044 251.470 184.965 276.373 0

Kantoor - en algemene kosten 80.311 105.790 53.212 101.672 83.293 252.555 193.236 356.186 0

Afschrijving en rente 8.370 11.619 5.130 11.619 7.772 38.291 28.164 42.083 0

Totaal 1.580.249 2.165.070 653.067 2.006.847 1.909.103 3.182.886 1.741.678 32.379.407 1.899.713

Dit overzicht geeft weer hoe de kosten zijn verdeeld over de doelstellingen, model C.

Page 59: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

58 Jaarrekening - Jaarverslag 2012

Personeelslasten € Begroting 2013

Werkelijk 2012

Begroting 2012

Werkelijk 2011

De personeelslasten zijn onderverdeeld in:

Salarissen 5.981.000 5.816.105 6.553.795 6.060.337

Sociale lasten 911.000 752.352 769.749 764.678

Overige personeelslasten 592.000 1.629.608 473.156 925.820

Totaal personeelslasten 8.337.000 9.024.668 8.634.501 8.561.002

Aantal FTE 104,4 109,9 112,1 110,8

Bezoldiging directie

Naam Dr. J.C.G. Stam

Functie Directeur

Dienstverband

Aard (looptijd) onbepaald

Uren 40,0

Part-time percentage 100

Periode 1/1-31/12

Bezoldiging (€)

Vast inkomen 120.000

Vakantiegeld 9.600

Eindejaarsuitkering 9.960

Totaal jaarinkomen 139.560

Pensioenlasten(werkgeversdeel) 23.346

SV Lasten (werkgeversdeel) 5.768

Belaste vergoedingen 18.256

Totaal 2012 186.930

Totaal 2011 184.713

Personeelskosten

De personeelskosten van de samengevoegde organisaties

worden gedragen door de Nederlandse Hartstichting.

Bezoldiging directie

Het jaarinkomen van het directielid (in loondienst) blijft

binnen het maximum van EUR H 140.046

(1FTE/12mnd) volgens de VFI Beloningsregeling, geldend

per 31-12-2011.

Page 60: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

59 Jaarrekening - Jaarverslag 2012

Beleid bezoldiging

De Raad van toezicht heeft het bezoldigingsbeleid, de

hoogte van de directiebeloning en de hoogte van andere

bezoldigingscomponenten vastgesteld. Het beleid wordt

periodiek geactualiseerd. De laatste evaluatie was in 2010.

De leden van de Raad Van Toezicht genieten geen

bezoldiging. Eén en ander conform ANBI-regelgeving.

Bij de bepaling van het bezoldigingsbeleid en de

vaststelling van de beloning van de bestuurder volgt de

Nederlandse Hartstichting de Adviesregeling Beloning

Directeuren van Goede Doelen van VFI en de Code Wijffels

(zie www.vfi.nl).

De Adviesregeling geeft aan de hand van zwaartecriteria

een maximumnorm voor het jaarinkomen. De weging van

de situatie bij de Nederlandse Hartstichting vond intern

plaats. Dit leidde tot een zogenaamde BSD-score van

495 punten met een maximaal jaarinkomen van EUR

H 140.046 (1 FTE/12 mnd).

De voor de toetsing aan VFI-maxima relevante werkelijke

jaarinkomens van de directie bedroegen (2011 in EUR)

voor de heer Dr.J.C.G. Stam (1 FTE/12 mnd): 139.553. Deze

beloning bleef binnen VFI-maxima.

De belastbare vergoeding en bijtelling betreffen

grotendeels de bijtelling vanwege het gebruik van een

bedrijfsauto en een vergoeding voor de kosten die worden

gemaakt uit hoofde van het presidentschap bij het

European Heart Network en het vice-presidentschap bij de

World Heart Federation.

De pensioenlast betreft het werkgeversdeel van de aan het

bedrijfstakpensioenfonds verschuldigde premie.

Aan directieleden zijn geen leningen, voorschotten of

garanties verstrekt.

Voor nadere informatie over onderwerpen

betreffende Governance verwijzen wij u naar de

Verantwoordingsverklaring.

Page 61: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

Verantwoordings-verklaringJaarverslag 2012

In deze verantwoordingsverklaring zet de Nederlandse Hartstichting in beknopte vorm uiteen hoe zij invulling geeft aan:• defunctiescheidingtussenuitvoeren,besturenentoezichthouden• hetoptimaliserenvandeomgangmetbelanghebbenden• hetcontinueverbeterenvandeeffectiviteitenefficiëntievandebestedingen

60 Verantwoordingsverklaring - Jaarverslag 2012

Juridische structuur

De Nederlandse Hartstichting is juridisch, statutair,

bestuurlijk en financieel nauw verbonden met

het Studiefonds Nederlandse Hartstichting. De 2

rechtspersonen kunnen bestuurlijk en financieel als een

eenheid worden beschouwd.

Statutaire naam: Nederlandse Hartstichting

Statutaire vestigingsplaats: Den Haag

Groepsstructuur en organisatiemodel

Onderstaand organisatiemodel geldt per 31-12-2012, per

1-3-2013 is de Hartstichting veranderd van structuur.

Raad vanToezicht

Directie

StrategischeUnit

P&O

Team Ondersteuning

Kennis & Innovatie

Programma’sTeam Acquisitie & Relatiebeheer

Marketing & Communicatie

Team Vrijwilligers-management

Team Communicatie

Team Wetenschap

Team Finance

Team Facilitair

Team Implementatie

Team Voorlichting

OR

Bedrijfsvoering

Page 62: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

61 Verantwoordingsverklaring - Jaarverslag 2012

Scheiding van uitvoering, bestuur en toezicht

Conform de door de Nederlandse Hartstichting

onderschreven code Wijffels kent de organisatie een

scheiding tussen bestuur en toezicht. De directeur

is bestuurlijk verantwoordelijk, terwijl de Raad van

Toezicht daarop toeziet. Er is een reglement van het

Managementteam, een reglement van de Directie, een

reglement van de Raad van Toezicht en een reglement van

de Auditcommissie.

Taak en werkwijze Managementteam

• De directeur vormt tezamen met de door haar

benoemde managers het managementteam van de

stichting. De leden van het managementteam verrichten

hun werkzaamheden onder verantwoordelijkheid van

de directeur en zijn aan de directeur verantwoording

verschuldigd. De directeur fungeert als voorzitter van

het managementteam.

• De Nederlandse Hartstichting kent 3 afdelingen. De

afdeling Kennis en Innovatie, de afdeling Marketing en

Communicatie en de afdeling Bedrijfsvoering. Iedere

afdeling wordt geleid door een manager onder leiding

van en door middel van directe aansturing door de

directeur.

• De directeur stelt de taakverdeling van de managers

vast. De managers geven direct leiding aan de

teamleiders.

• De primaire verantwoordelijkheid voor zaken die liggen

binnen het specifieke werkgebied van een afdeling, ligt

in beginsel bij de betreffende manager en de directeur.

Zaken die liggen binnen het werkgebied van een

afdeling, maar die van belang zijn voor de Hartstichting

als geheel, zullen door de betrokken manager en de

directeur concreet ter kennis worden gebracht van de

overige leden van het managementteam onverminderd

het uitgangspunt van integraal management door de

directeur en het managementteam. De directeur draagt

eindverantwoordelijkheid voor het werkgebied van de

afdelingen.

• Majeure wijzigingen in de taakverdeling tussen de

managers zullen in overleg met de Raad van Toezicht

door de directeur worden vastgesteld.

• Het managementteam werkt op basis van gedelegeerde

verantwoordelijkheid welke door de directeur mede aan

de managers is gedelegeerd.

• Het managementteam vergadert tweewekelijks

en voorts in het geval één van de leden van het

managementteam een vergadering noodzakelijk acht.

Ieder lid van het managementteam kan zaken op de

agenda van de vergadering plaatsen.

• De vergaderingen van het managementteam worden

geleid door de directeur en bij zijn afwezigheid door

de door hem daartoe aangewezen manager. Indien de

directeur geen aanwijzing heeft gedaan voorziet de

vergadering zelf in haar leiding.

• Van iedere vergadering van het managementteam wordt

een besluitenlijst opgesteld, die in de eerstvolgende

vergadering wordt vastgesteld.

• In een vergadering van het managementteam dienen

onder meer behandeld te worden:

o alle besluiten die op grond van de statuten van de

stichting of nadere afspraken onderworpen zijn aan

goedkeuring door de Raad van Toezicht;

o de jaarrekening en het jaarverslag;

o het vaststellen van de jaarlijkse begroting;

o wijzigingen in de juridische structuur en/of in de

organisatie van de stichting;

o het voor rekening van de stichting aantrekken

en benoemen van externe adviseurs (daaronder

begrepen de externe accountant die de jaarrekening

controleert).

• Na daartoe verkregen goedkeuring van de directeur

mogen managers rechtstreeks aan de Raad van Toezicht

rapporteren.

• In overleg met de directeur stelt de voorzitter van de

Raad van Toezicht, al naar gelang de te bespreken

onderwerpen, vast of en welke leden van het

managementteam de vergadering(en) van de Raad van

Toezicht bijwonen.

• In geval van geschillen of verschil van inzicht tussen de

managers beslist de directeur.

• In geval van gebleken langdurige geschillen tussen een

of meer leden van het managementteam en de directeur,

doen de betrokken personen daarvan melding aan de

Raad van Toezicht, die gehoord de betrokken personen

desgevraagd beslist in het geschil, onverminderd de

wettelijke taken en verantwoordelijkheden van de

directeur.

• Door medeondertekening van de besluitenlijst van

het managementteam door de directeur blijkt van

de instemming van de directeur met de aanbeveling

en geldt het desbetreffende besluit van het

managementteam als een directeurbesluit. De directeur

kan ook zonder aanbeveling van de zijde van het

managementteam directeurbesluiten nemen.

• Zonder medewerking van de directeur komen geen

directeurbesluiten tot stand.

De aanvaarding door een manager van een commissa-

riaat of bestuursfunctie behoeft de goedkeuring van de

directeur. Andere belangrijke nevenfuncties worden aan

de directeur gemeld.

Het managementteam vermijdt elke vorm en schijn van

belangenverstrengeling tussen de Hartstichting en zich-

zelf. Een manager meldt een (potentieel) tegenstrijdige

belang dat van materiële betekenis is voor de stichting en/

of voor de manager terstond aan de directeur en verschaft

de directie alle relevante informatie. De directeur besluit

buiten aanwezigheid van de manager of sprake is van een

tegenstrijdig belang.

Page 63: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

62 Verantwoordingsverklaring - Jaarverslag 2012

Taak en werkwijze Directie

Taken en verantwoordelijkheden• Behoudens beperkingen op grond van de wet of de

statuten is de directie belast met het besturen van de

stichting. Daarnaast bevatten de wet en de statuten

diverse andere bevoegdheden en verantwoordelijkheden

van de directie. Voorts handelt de directie in

overeenstemming met het Reglement CBF-Keur van

Stichting Centraal Bureau Fondsenwerving.

• De directie is verantwoordelijk voor de naleving van alle

relevante wet- en regelgeving.

• De directie wordt gevormd door één natuurlijke

persoon.

• De directie benoemt, schorst en ontslaat de

personeelsleden van de stichting en stelt hun salaris en

verdere arbeidsvoorwaarden vast, alles binnen het kader

van de personeelsformatie en de uitgangspunten van

het arbeidsvoorwaardenbeleid, zoals goedgekeurd door

de Raad van Toezicht.

• De directie behoeft de goedkeuring van de Raad van

Toezicht voor de directiebesluiten als omschreven in

artikel 6 lid 3 van de statuten alsmede met betrekking

tot de directiebesluiten die de Raad van Toezicht

ingevolge artikel 6, lid 4 van de statuten aan de directie

heeft medegedeeld.

• Ten gevolge van de vaststelling van het onderhavige

directiereglement behoeft de directie niet de

goedkeuring van de Raad van Toezicht voor de

belegging van gelden beneden het bedrag van

H 1.000.000. Voor de belegging van gelden boven

het bedrag van H 1.000.000 behoeft de directie de

goedkeuring van het lid van de Raad van Toezicht dat is

belast met het toezicht op de portefeuille financiën.

• Ten gevolge van de vaststelling van het onderhavige

directiereglement behoeft de directie niet de

goedkeuring van de Raad van Toezicht voor de besluiten

van de directie als bedoeld in artikel 6 lid 3 sub a tot en

met k indien het daarmee gemoeide belang het bedrag

van H 1.000.000 niet te boven gaat.

• Ten gevolge van de vaststelling van het onderhavige

directiereglement behoeft de directie niet de

goedkeuring van de Raad van Toezicht voor de besluiten

van de directie als bedoeld in artikel 6 lid 3 sub a tot en

met k, waaronder begrepen de belegging van gelden

en investeringen, voor zover deze besluiten uitvoering

geven aan een door de Raad van Toezicht goedgekeurd

plan/begroting, ook indien het daarmee gemoeide

belang het bedrag van H 1.000.000 te boven gaat.

• Uiterlijk 2 maanden voor de aanvang van het boekjaar

stelt de directie een jaarplan en een begroting op.

• De directie benoemt onder goedkeuring van de Raad

van Toezicht een accountant aan wie de opdracht wordt

verleend tot onderzoek van de balans en de staat van

baten en lasten van de stichting.

NevenfunctiesDe aanvaarding door de directeur van een commissariaat

of bestuursfunctie behoeft de goedkeuring van de Raad

van Toezicht. Andere belangrijke nevenfuncties worden

aan de Raad van Toezicht gemeld.

Communicatie met de Raad van Toezicht• De directie woont in de regel de vergaderingen van de

Raad van Toezicht bij, en voor zover van toepassing, de

vergaderingen van eventuele commissies welke door

de Raad van Toezicht zijn ingesteld, tenzij de Raad van

Toezicht respectievelijk de desbetreffende commissie

anders bepaalt. In overleg met de directie stelt de

voorzitter van de Raad van Toezicht, al naar gelang de te

bespreken onderwerpen, vast of en welke leden van het

managementteam de vergadering(en) van de Raad van

Toezicht bijwonen.

• De directie verschaft de Raad van Toezicht tijdig die

informatie over feiten en omstandigheden aangaande de

stichting die de raad nodig mocht hebben voor het naar

behoren uitoefenen van zijn taak.

• De directie zal de Raad van Toezicht jaarlijks voorzien

van een recente versie van de hoofdlijnen van het

algemene beleid, het operationeel plan voor het

komend boekjaar, de begroting van de stichting voor

het komende boekjaar, een overzicht van de algemene

en financiële risico’s en een beoordeling van de opzet en

werking van de risicobeheersings- en controlesystemen,

alsmede van eventuele significante wijzigingen hierin.

De Raad van Toezicht en de directie zullen genoemde

onderwerpen jaarlijks gezamenlijk bespreken. Van

het houden van deze bespreking(en) wordt melding

gemaakt in het verslag van de Raad van Toezicht in het

jaarverslag.

• De directie behoeft de goedkeuring van de

Raad van Toezicht voor het vaststellen van de

personeelsformatie en de uitgangspunten van het

arbeidsvoorwaardenbeleid met betrekking tot het

personeel van de stichting.

• De directie verschaft de Raad van Toezicht tijdig een

afschrift van de management letter van de externe

accountant.

• De directeur onderhoudt het contact met de voorzitter

van de Raad van Toezicht.

Beoordeling directie• Jaarlijks wordt het functioneren van de directie door de

Raad van Toezicht beoordeeld.

• Het beoordelingsgesprek met de directeur vindt plaats

door de voorzitter en de vicevoorzitter van de Raad van

Toezicht.

Tegenstrijdige belangen• De directie vermijdt elke vorm en schijn van

belangenverstrengeling tussen de Hartstichting en

haarzelf.

• De directeur meldt een (potentieel) tegenstrijdige

belang dat van materiële betekenis is voor de stichting

en/of voor de directeur terstond aan de voorzitter van

de Raad van Toezicht en verschaft hem alle relevante

Page 64: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

63 Verantwoordingsverklaring - Jaarverslag 2012

informatie. De Raad van Toezicht besluit buiten

aanwezigheid van de directeur of sprake is van een

tegenstrijdig belang.

• De directeur mag niet zijn bestuurder, oprichter,

aandeelhouder, toezichthouder of werknemer van:

o een entiteit waaraan de stichting de door haar

ingezamelde gelden middellijk of onmiddellijk,

geheel of gedeeltelijk afstaat;

o een entiteit waarmee de stichting op structurele wijze

op geld waardeerbare rechtshandelingen verricht.

Taak en werkwijze Raad van Toezicht

Samenstelling Raad van Toezicht• De Raad van Toezicht dient zodanig te zijn

samengesteld dat de leden ten opzichte van elkaar

en ten opzichte van de directie onafhankelijk,

transparant en kritisch kunnen opereren zonder

belangenvertegenwoordiging.

• De leden van de Raad van Toezicht dienen te beschikken

over gebleken bestuurlijke kwaliteiten, en met elkaar

beschikken over de deskundigheid en vaardigheid om

adequaat toezicht te houden volgens maatschappelijk

aanvaarde normen.

• In het jaarverslag van de Hartstichting wordt omtrent

de individuele leden van de Raad van Toezicht

mededelingen gedaan inzake de leeftijd, beroep,

hoofdfunctie, geslacht en nationaliteit en de belangrijke

nevenfuncties, voor zover deze van belang zijn voor de

vervulling van de taak als lid van de Raad van Toezicht.

Tevens wordt vermeld wanneer een lid voor het eerst

is benoemd en de lopende termijn waarvoor hij is

benoemd.

• De leden van de Raad van Toezicht genieten geen

bezoldiging. Onkosten worden hen volgens vaste

richtlijnen vergoed.

Taak Raad van ToezichtDe Raad van Toezicht heeft tot taak toezicht te houden

op het beleid van de directie en op de algemene gang

van zaken in de stichting. Hij staat de directie met raad

terzijde. De Raad van Toezicht richt zich bij de vervulling

van zijn taak naar het algemeen belang van de stichting,

rekening houdend met de belangen van allen die bij de

stichting betrokken zijn.

Vergaderingen van de Raad van Toezicht• De Raad van Toezicht vergadert ten minste 4 maal

per jaar op een door de voorzitter te bepalen plaats en

tijdstip. De voorzitter van de Raad van Toezicht stelt in

overleg met de directie de agenda van vergaderingen

vast.

• Van het verhandelde in elke vergadering van de Raad

van Toezicht worden door een door de voorzitter

daartoe aangewezen persoon notulen gemaakt, die door

de Raad van Toezicht worden vastgesteld en door de

voorzitter en de secretaris worden ondertekend.

• Ten minste één maal per jaar bespreekt de Raad van

Toezicht buiten aanwezigheid van de directie zijn eigen

functioneren, de relatie tot de directie en de beoordeling

van de directie.

Tegenstrijdige belangenEen lid van de Raad van Toezicht meldt een (potentieel)

tegenstrijdige belang dat van materiële betekenis is voor

de stichting en/of voor het lid van de Raad van Toezicht

terstond aan de voorzitter van de Raad van Toezicht.

Indien de voorzitter van de Raad van Toezicht een

(potentieel) tegenstrijdig belang heeft, meldt hij/zij dit

terstond aan de vicevoorzitter van de Raad van Toezicht.

Hij verschaft hem alle relevante informatie. De Raad van

Toezicht besluit buiten aanwezigheid van het lid van

de Raad van Toezicht of sprake is van een tegenstrijdig

belang.

Benoeming Raad van toezicht• Eén lid van de Raad van toezicht wordt, na overleg met

de directie van de Stichting, benoemd op bindende

voordracht van de Vrijwilligers Adviesraad, zo deze

krachtens artikel 18 is ingesteld. De overige leden van

de Raad van toezicht worden door de Raad van toezicht

benoemd

• De leden van de Raad van toezicht benoemen de

voorzitter.

• Wanneer het aantal leden van de Raad van toezicht

is gedaald beneden het in de statuten artikel 8, lid 1

genoemde minimum aantal leden, zal het niettemin

rechtsgeldige besluiten kunnen nemen, doch zal

de Raad van toezicht zorg dragen dat op de kortst

mogelijke termijn in de ontstane vacature(s) wordt

voorzien.

Taak en werkwijze Auditcommissie

Taken en verantwoordelijkheden• Voorbereiden van de besluitvorming van de Raad

van Toezicht over de financiële gang van zaken bij de

Nederlandse Hartstichting en over de toetsing van

de werking van de administratieve organisatie en

controle; onder de financiële gang van zaken vallen de

begroting, het jaarplan, het financieel jaarverslag, het

algemeen jaarverslag en de accountantscontrole (incl.

managementletter).

• Jaarlijks rapporteren aan de Raad van Toezicht over de

ontwikkelingen in de relatie met de externe accountant,

waaronder in het bijzonder zijn onafhankelijkheid.

• Ten minste eenmaal per 4 jaar opstellen van een

grondige beoordeling van het functioneren van

de externe accountant en het meedelen van de

belangrijkste conclusies hiervan aan de directie.

• Adviseren van de Raad van Toezicht over de

wenselijkheid van rotatie van verantwoordelijke

partners binnen een kantoor van externe accountants

dan wel het overgaan naar een ander extern

accountantsbureau.

• Adviseren van de Raad van Toezicht inzake de

Page 65: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

64 Verantwoordingsverklaring - Jaarverslag 2012

voordracht door de directie voor de benoeming van de

externe accountant.

• Doen van een voorstel aan de Raad van Toezicht voor

het verlenen van goedkeuring voor het vaststellen

van de bezoldiging en het verlenen van opdracht

tot het uitvoeren van controle- en niet-controle

werkzaamheden door de externe accountant.

• Fungeren als eerste aanspreekpunt van de externe

accountant.

• Kennisnemen van de bevindingen van de externe

accountant.

Voorts richt de Auditcommissie zich in ieder geval op het

toezicht op de directie ten aanzien van:

• De werking van de interne risicobeheersings- en

controlesystemen, waaronder het toezicht op de

naleving van de relevante wet- en regelgeving en het

toezicht op de werking van gedragscodes.

• De financiële informatieverschaffing door de directie

(onder meer de keuze van de waarderingsgrondslagen

en de toepassing en beoordeling van effecten van nieuwe

regels).

• Naleving van aanbevelingen en opvolging van

opmerkingen van de externe accountant.

• Relatie met de externe accountant, waaronder in het

bijzonder zijn onafhankelijkheid en diens bezoldiging.

• De toepassingen van de informatie- en

communicatietechnologie binnen de Nederlandse

Hartstichting.

Werkwijze• Er zullen ten minste 2 vergaderingen per jaar worden

gehouden, waarvan ten minste één met de externe

accountant buiten aanwezigheid van de directie. De

Auditcommissie zal alleen vergaderen indien ten minste

2 leden aanwezig zijn.

• De Auditcommissie bepaalt wie bij haar vergaderingen

aanwezig zijn en wie, naast de Raad van Toezicht, de

notulen van de vergaderingen van de Auditcommissie

ontvangen. De externe accountant kan in voorkomende

gevallen de voorzitter van de Auditcommissie verzoeken

om bij een vergadering van de Auditcommissie

aanwezig te zijn.

• De voorzitter van de Auditcommissie zal de bevindingen

en de aanbevelingen in een vergadering aan de Raad

van Toezicht rapporteren. Eenmaal per jaar wordt een

verslag voorgelegd aan de Raad van Toezicht, waarin

de activiteiten van de Auditcommissie gedurende het

jaar zijn opgenomen tezamen met de belangrijkste

resultaten, beraadslagingen en bevindingen.

Omgang met belanghebbenden

De Nederlandse Hartstichting onderkent de volgende

groepen belanghebbenden:

1 Donateurs

2 Wetenschappers

3 Zorgprofessionals

4 Patiënten en omgeving

5 Vrienden en vrijwilligers

6 Risicogroepen en publiek overig

7 Media

8 Politiek/overheden/beïnvloeders

9 Medewerkers

10 Bedrijven

1. DonateursDonateurs zijn voor de Hartstichting van levensbelang. De

band met de donateurs wordt daarom gekoesterd en krijgt

de komende jaren extra aandacht. Trouwe donateurs

blijken vaak zeer betrokken te zijn bij het wel en wee van

de Hartstichting. Een persoonlijke benadering lijkt hier op

zijn plaats.

2. WetenschappersDe wetenschappers voeren belangrijk onderzoek uit in

de strijd tegen hart- en vaatziekten. De Hartstichting

onderhoud graag goed contact en volgt de onderzoeker en

de onderzoeksresultaten. Het op een goede manier naar

buiten brengen en inzetten van deze onderzoeksresultaten

helpt de Hartstichting verder.

3. ZorgprofessionalsDe Hartstichting hecht belang aan het ondersteunen van

zorgprofessionals. Onder meer door het ontwikkelen

van materialen die door de professionals gebruikt

kunnen worden. Bijvoorbeeld: campagnematerialen,

stappenplannen en powerpoint presentaties.

4. Patiënten en omgevingDe Hartstichting zet zich in voor de patiënt en de

omgeving van de patiënt. De Hartstichting realiseert zich

dat aandacht en informatie zeer belangrijk is, echter dat de

wens of behoefte van patiënt tot patiënt zeer verschillend

kan zijn.

5. Vrienden en vrijwilligersDe Nederlandse Hartstichting heeft de Vereniging

Vrienden van de Hartstichting opgeheven in 2011. De

Nederlandse Hartstichting kent circa 5.500 actieve

vrijwilligers die lokaal en regionaal het gezicht van

de Hartstichting zijn. Doelstelling daarbij is: het

bevorderen van en het geven van steun aan het werk

van de Hartstichting. Jaarlijks organiseert team

Vrijwilligersmanagement een collecte, waarbij de

Nederlandse Hartstichting wordt ondersteund door

zo’n 60.000 collectanten. Ook organiseren de Vrienden

fondsenwervende acties, geven zij voorlichting,

organiseren ze reanimatiecursussen en ondersteunen

zij activiteiten en campagnes van de Hartstichting. De

vrijwilligers worden bij hun werk ondersteund door

de Hartstichting. Zowel door coördinatoren, die de

verbindende schakel zijn tussen de vrijwilligers en de

arbeidsorganisatie, als door de medewerkers van de

diverse teams op het kantoor in Den Haag.

Page 66: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

65 Verantwoordingsverklaring - Jaarverslag 2012

6. Risicogroepen en publiek overigHet onderkennen van verschillende soorten risico’s op het

krijgen van hart- en vaatziekten en het verband tussen

deze risico’s geeft de Hartstichting de mogelijkheid tot

het richten op risicogroepen. Gezondheid ontstaat uit

een samenspel tussen fysieke, mentale en sociale factoren.

Preventie ten aanzien van risico’s is een onderdeel van

waar de Hartstichting mee bezig is.

7. MediaDe Hartstichting maakt gebruik van de media om

aandacht te vragen voor onder meer het voorkomen van

hart- en vaatziekten. Daarnaast reageert de Hartstichting

zorgvuldig en gestructureerd op vragen en actualiteiten

vanuit de media.

8. Politiek, overheden, beïnvloedersStandpunten in de strijd tegen hart- en vaatziekten

verdienen dikwijls een hoge plek op de politieke en

maatschappelijke agenda’s. De Nederlandse Hartstichting

ontvangt geen subsidie van de overheid. De overheid is

wel een belangrijke belanghebbende. De overheid speelt

immers een grote rol op het terrein van het bevorderen

van de gezonde omgeving. De Hartstichting probeert de

overheid te beïnvloeden zodat zij wet- en regelgeving

aanpast.

9. MedewerkersDe Nederlandse Hartstichting heeft 126 medewerkers

in dienst. Zij vormen het belangrijkste kapitaal van de

Nederlandse Hartstichting.

10. BedrijvenDe Hartstichting werkt meer en meer samen met

bedrijven op diverse terreinen. Dit kan zijn in de sfeer

van sponsoring, ondersteuning, gebruik mogen maken

van, etc. De versterken van de band met bedrijven

schept mogelijkheden om samen de strijd tegen hart- en

vaatziekten aan te gaan. De Hartstichting heeft tot nu toe

wisselend succes gehad met het verkrijgen van financiële

middelen van het bedrijfsleven. Toekomstplan is een

substantieel bedrag uit bedrijvensponsoring te laten

komen. De Hartstichting zoekt daarbij actief naar

vormen van samenwerking. Dat kan gaan om directe

sponsoring of om aan activiteiten gerelateerde sponsoring.

Bedrijven kunnen activiteiten adopteren, maar het is ook

mogelijk gezamenlijk activiteiten op te zetten die een

meerwaarde hebben voor alle partijen. Het behoud van de

onafhankelijkheid en de integriteit van de Hartstichting

zijn hierin bepalende randvoorwaarden.

Code of conduct en klokkenluidersprotocol

De Hartstichting heeft een ‘code of conduct’ opgesteld. In

deze ‘code of conduct’ zijn onder meer de gedragsregels

vastgelegd. Deze ‘code of conduct’ is vastgesteld en op het

intranet van de Nederlandse Hartstichting gepubliceerd.

Het klokkenluidersprotocol is eveneens vastgesteld

en op het intranet en het intranet van de Nederlandse

Hartstichting gepubliceerd. Het doel van

klokkenluidersprotocol is:

• Werknemers de mogelijkheid bieden om Vermeende

Misstanden te melden en adequate opvolging te geven

aan de gedane meldingen.

• Leidinggevenden in staat te stellen op een vroeg tijdstip

geïnformeerd te worden over Vermeende Misstanden.

• Werknemers duidelijk te maken dat het melden

van Vermeende Misstanden niet zal leiden tot

strafmaatregelen of een oneerlijke behandeling als zij

te goeder trouw in overeenstemming met deze regeling

handelen.

• Bij te dragen aan de ontwikkeling van een cultuur die

gekenmerkt wordt door openheid, aanspreekbaarheid

en integriteit.

In 2013 wordt er wederom een medewerkers

tevredenheidsonderzoek uitgevoerd als een vervolg op

een eerder onderzoek in 2009. Gevraagd wordt onder

andere naar de beleving van de werkdruk, collega’s,

werkzaamheden en organisatie. De komende jaren zal dit

onderzoek herhaald worden.

PartnersOm onze doelen te bereiken werken we samen

met een groot aantal partners. Met onder meer

de volgende partners hebben we een structureel

samenwerkingsverband:

• Centrum Gezondheidsbevordering op de werkplek

(GBW)

• European Heart Network (EHN)

• European Resuscitation Council (ERC)

• Hart & Vaat Groep (voormalig Stichting Hoofd Hart en

Vaten)

• Nederland in Beweging (NIB)

• Nederlandse Reanimatie Raad (NRR)

• Nederlandse Vereniging van Hart- en

Vaatverpleegkundigen (NVHVV)

• Nederlandse Vereniging voor Cardiologie (NVVC)

• NOC*NSF

• Stichting Gedeeld Geven

• Stichting Loterijacties Volksgezondheid (SLV)

• Stichting Opsporing Erfelijke Hypercholesterolemie

(STOEH)

• Stichting Orgaan- en Weefseldonorvoorlichting

• Stichting Samenwerkende Gezondheidsfondsen (SGF)

• Stichting Volksgezondheid en Roken (Stivoro)

• Vereniging Fondsenwervende Instelling (VFI)

• Het Voedingscentrum

• VriendenLoterij

• World Heart Federation (WHF)

Page 67: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

66 Verantwoordingsverklaring - Jaarverslag 2012

GedragscodesDe Hartstichting hanteert onderstaande interne

richtlijnen en gedragscodes vanuit de branche:

• De gedragscodes van de Vereniging van

Fondsenwervende Instellingen (VFI) en de Dutch

Dialogue Marketing Association (DDMA) worden strikt

gehanteerd.

• Regels voortkomend uit de privacywetgeving

worden gevolgd voor het gebruik van onder meer

e-mailadressen.

• Uitsluiting van mailings voor personen die bij Infofilter.

nl geregistreerd staan.

• Uitsluiting van mailings voor personen die in het

Overledenenregister zijn opgenomen.

• Donateurs kunnen aangeven hoe vaak zij post met een

verzoek om een gift willen ontvangen.

• Ten behoeve van samenwerkingsverbanden is de

‘Gedragscode Samenwerken Bedrijven’ opgesteld.

• Ten behoeve van lokale fondsenwerving is de Richtlijn

‘Fondsenwervende Activiteiten’ opgesteld.

• Wetgeving rondom Bel-Me-Niet Register is volledig

geïmplementeerd en operationeel.

FraudeprotocolHet voorkomen en als het zich voordoet aanpakken van

fraude is zeer belangrijk voor de

Nederlandse Hartstichting. Elke vorm van fraude heeft

consequenties voor de beeldvorming van

het publiek ten aanzien van de Nederlandse Hartstichting

en is daarom onaanvaardbaar.

De Nederlandse Hartstichting heeft een fraudeprotocol

vastgesteld waarin omschreven wordt hoe met fraude

wordt omgegaan.

Wanneer onregelmatigheden worden geconstateerd, dan

zal de zaak eerst intern worden

onderzocht. Bij een vermoeden van fraude worden

maatregelen genomen. Er zal in elk geval

aangifte worden gedaan, zodat de zaak strafrechtelijk kan

worden onderzocht en vervolgd. Indien

de fraude gepleegd is door een medewerker van de

Hartstichting, dan zal een ontslagprocedure

worden gestart. Daarnaast zal de Hartstichting het

verduisterde bedrag vermeerderd met

gemaakte kosten verhalen op de frauderende partij. Indien

noodzakelijk zal beslag gelegd worden

op de (onroerende-) goederen van de frauderende partij.

KlachtenDe Hartstichting is van mening dat klachten

waardevolle informatie kunnen opleveren om haar

organisatieprocessen en diensten te verbeteren. Wij voeren

dan ook een actief klachtenbeleid, waarbij klachten binnen

2 weken afgehandeld worden. In sommige gevallen is er

meer tijd nodig voor nader onderzoek; dit wordt gemeld

aan degene die de klacht heeft ingediend.

In 2011 is een nieuw proces voor klachtenafhandeling

ingezet. In het systeem wat dit proces ondersteunt,

worden klachten vastgelegd, alsmede de afwikkeling van

de klacht.

Crisismanagement handboekDe Nederlandse Hartstichting heeft een Crisis

Management Handboek opgesteld. Dit handboek bevat

het crisisbeleid voor de Nederlandse Hartstichting, en is

speciaal op de organisatie toegepast teneinde adequate

richtlijnen te geven tijdens een crisis.

VerantwoordingDe Hartstichting legt op een zo transparant mogelijke

wijze verantwoording af over de besteding van de

middelen, conform de eisen van het Reglement CBF-keur.

De Hartstichting maakt naast de jaarrekening tevens een

publieksverslag. Het publieksverslag wordt gepubliceerd

op internet en wordt op verzoek toegezonden aan

belanghebbenden. De jaarrekening is voorzien van een

goedkeurende verklaring. In het publieksverslag is een

verklaring van onze accountant opgenomen waarin

wordt vermeld dat het publieksverslag is gebaseerd op de

jaarrekening en dat hierbij een goedkeurende verklaring

is afgegeven.

Meerjarenplan/Slagkracht

Met de afloop van het jaar 2012 is tevens een einde

gekomen aan het strategische plan ‘Slagkracht, Kracht

en Passie voor Hart en Vaten’ (2007 tot en met 2012).

In 2012 heeft de Hartstichting besloten om naar een

meer doelgroepgerichte organisatie te groeien met een

aangepaste strategie en een her-organisatie van mensen en

middelen. Op 1 maart 2013 zal de nieuwe organisatie van

start gaan en rond die tijd zal ook het nieuwe strategische

document met een looptijd tot en met 2017 gereed komen.

Binnen dit strategische document zal het 3x meer en 3x

minder concept als leidraad:

• Minder mensen overlijden aan hart- en vaat ziekten.

• Minder mensen worden ziek van hart- en vaat ziekten.

• Minder mensen hebben last van de gevolgen van hart-

en vaatziekten.

• Meer geld ten behoeven van de strijd tegen hart-

en vaatziekten.

• Meer vrienden om gezamenlijk de strijd aan te gaan

tegen hart- en vaat ziekten.

• Meer beweging in de samenleving rondom de strijd

tegen hart- en vaat ziekten.

Deze uiting is onderdeel van de visie.

De speerpunten voor de invulling van de mijlpalen

betreffen:

• Ernst en urgentie van de ziekte.

• Nederland heeft een hartgezonde samenleving.

• Wetenschappelijk onderzoek is gericht op doorbraken

en impact.

Page 68: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

67 Verantwoordingsverklaring - Jaarverslag 2012

• Patiënten hebben meer regie over eigen leven en zorg.

• Nederland is één 6-minuten zone.

De in Slagkracht beschreven strategie fungeert als

leidraad voor de doelstellingen die in de jaarplannen zijn

opgenomen en waarop de begroting is gebaseerd.

Effectiviteit en efficiëntie van de bestedingen

De Nederlandse Hartstichting ziet het als haar plicht om

een getrouw en helder beeld te geven van de wijze waarop

de financiële middelen besteed zijn. Wel wordt daarbij

gezocht naar een goede balans tussen een maximale

controle over de besteding van het geld tegen een

minimum aan kosten.

De methodiek van subsidieaanvragenAlle subsidieaanvragen doorlopen een zware

beoordelingsprocedure. Hierbij wordt de Hartstichting

geholpen door de CVON (CardioVasculair Onderzoek

Nederland) met een ISAC (International Scientific

Advisory Committee) voor de grote consortium aanvragen,

en de Wetenschappelijke Adviesraad (WAR) voor de

persoonsgebonden beurzen. Elke aanvraag wordt grondig

beoordeeld door minimaal 3 (internationale) deskundigen.

De commissies wijzen de allerbeste projecten aan.

Het doel is om het niveau van het Nederlandse onderzoek

op het hoge peil te houden en door middel van de

samenwerkingsverbanden beter in staat te zijn om geld uit

het Europese circuit binnen te halen.

De CVON procedure kent eerst een

vooraanmeldingsronde. Een korte uiteenzetting van

het onderwerp en beschrijving van het consortium.

Vooraanmeldingen die qua onderwerp overlapten moesten

gedwongen samensmelten tot 1 uitgewerkte aanvraag.

Dit resulteerde in 2012 in 5 gehonoreerde aanvragen, van

ieder ruwweg H 5 miljoen. Totaal is er alleen al aan CVON

projecten zo’n H 25 miljoen. aan subsidies toegekend in

2012.

Kort samengevat houden deze grote onderzoeken in:

• Darmbacteriën tegen hart- en vaatziekten?

• Wat is de rol van ontstekingsfactoren bij overgewicht?

• Dement door hart- en vaatziekten?

• Genezing zoeken voor ernstige hartlongziekte.

• Hartklep die levenslang meegaat.

Het persoonsgebonden beurzen: dr. E. Dekkerprogramma

kent 7 beurzen voor getalenteerde onderzoekers in

hart- en vaatziekten op verschillende momenten van

hun carrière. Voor de persoonsgebonden beurzen is de

honoreringskans ongeveer 1 op de 8.

Maand- en kwartaalrapportages

Elke maand worden de (financiële) resultaten

gerapporteerd aan het managementteam. Bij de

maandrapportage wordt een beknopte analyse bijgevoegd.

Elk kwartaal wordt er uitgebreider gerapporteerd. De

rapportage is dan voorzien van diepgaandere analyses.

Bovendien wordt elk kwartaal bekeken of de prognose

voor het lopende jaar bijgesteld dient te worden. De

kwartaalrapportage wordt tevens met de Raad van

Toezicht besproken.

Ontwikkeling managementinformatie voor financiële

gegevens

Sinds 2010 maken wij gebruik van een

managementinformatiesysteem voor het weergeven en

vergelijken van financiële gegevens Met behulp van dit

informatiesysteem is het eenvoudiger om onze financiële

gegevens te presenteren met name de effectiviteit van

de fondsenwervende acties is nu beter zichtbaar. De

bedoeling is om vanaf 2012 de niet-financiële informatie

verder te gaan uitbreiden in dit systeem, bijv. het

weergeven van KPI’s (kritische prestatie indicatoren).

Impactmeting in samenwerking met Erasmus

Universiteit Rotterdam

De Nederlandse Hartstichting gaat samen met het

Maatschappelijk Top Instituut Gezondheidszorg van de

Erasmus Universiteit Rotterdam onderzoeken hoe het

sociaal rendement van haar activiteiten beter gemeten kan

worden.

Binnen de wereld van charitatieve instellingen en not-for-

profit bedrijven wordt al jaren gezocht naar een manier

om het effect van activiteiten en projecten zichtbaar en

meetbaar te maken. Charitatieve instellingen zijn immers

voor het grootste deel afhankelijk van giften en donaties,

en stakeholders zijn geïnteresseerd in de vraag of het geld

goed besteed wordt.

Tot op heden is vooral veel onderzoek verricht naar het

definiëren en kwantificeren van de opbrengsten van de

activiteiten. Welke gevolgen hebben de activiteiten op de

vermindering van maatschappelijke kosten, als gevolg

van daling van uitkeringen en van voorzieningen op het

gebied van gezondheidszorg? En wat zijn de effecten op

de inkomsten door een hoger maatschappelijk product en

meer belastinginkomsten?

Steeds vaker vraagt men zich af wat het effect is van

maatschappelijke dienstverlening. Wat is de toegevoegde

waarde? Het kunnen meten van en rapporteren over die

effecten is voor charitatieve instellingen om 3 redenen

belangrijk. Zo kunnen zij de impact van hun activiteiten,

projecten en geboden hulp beter beoordelen. Ze kunnen

de donateurs laten zien dat het voortzetten van hun

investeringen zinvol is. Ze krijgen meer zicht op hun eigen

processen, waardoor continue verbeteringen mogelijk

zijn.

Het verkrijgen van inzicht in de impact van activiteiten

vraagt om gedegen wetenschappelijk onderzoek. Actuele

deelvraagstukken als het bepalen van opportunity costs,

performance measures en kosten- en investeringsanalyses

Page 69: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

68 Jaarverslag 2012

staan daarbij centraal. Daarom hebben de Nederlandse

Hartstichting en het Maatschappelijk Top Instituut

Gezondheidszorg van de Erasmus Universiteit Rotterdam

de handen ineen geslagen. Zij zijn samen op zoek gegaan

naar een betere methode om sociaal rendement van

activiteiten van charitatieve instellingen te meten en

toe te passen binnen de Nederlandse Hartstichting. Het

project duurde 4 jaar. Het onderzoek heeft geleid tot een

academische promotie; een aantal wetenschappelijke

publicaties en de notie dat de activiteiten van de

Hartstichting een groot sociaal economische impact

hebben.

H 1 geïnvesteerd in de Hartstichting heeft een

maatschappelijk effect van H 14.

Page 70: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

Beleggingsstatuut

Jaarverslag 2012

69 Beleggingsstatuut - Jaarverslag 2012

1. Algemene Richtlijnen

1. Statutaire doelstellingDe Hartstichting strijdt tegen hart- en vaatziekten.

Zij investeert in onderzoek naar hart- en vaatziekten

in Nederland. Zij geeft hoogwaardige en efficiënte

voorlichting over een gezonde leefstijl en initieert

innovatieve verbeteringen in preventie en zorg.

2. Verantwoordelijkheden binnen het bestuur

De verantwoordelijkheid voor het beheer van het

vermogen ligt bij de directeur van de Hartstichting.

De auditcommissie, welke onderdeel is van de Raad

van Toezicht, treedt op als beleggingscommissie en

houdt toezicht op de gemaakte afspraken met de

vermogensbeheerder. De manager bedrijfsvoering is

lid van de auditcommissie en aanspreekpunt voor de

vermogensbeheerder(s).

3. Vergadercyclus en rapportagesDe auditcommissie komt tweemaal per jaar bijeen

en rapporteert aan de Raad van Toezicht over het

gevoerde beleggingsbeleid.

2. Richtlijnen inzake het beleggingsbeleid

1. AlgemeenDe beleggingen in de portefeuille beperken zich tot

de ter beschikking staande middelen. Beleggingen

op basis van debet-standen zullen niet plaatsvinden.

Het uitlenen van effecten uit de portefeuille is niet

toegestaan.

2. Beleggingsdoelstelling & horizonDe doelstelling is gericht op het in stand houden van

het vermogen met in achtneming van de richtlijnen

van het CBF en de VFI. De beleggingshorizon is

lang, dat wil zeggen langer dan 5 jaar.

3. RisicoHet beleggingsrisico in de portefeuille zal

minimaal één maal per jaar worden getoetst aan de

beleggingsdoelstelling. Het te beleggen vermogen

zal op een defensieve wijze worden gemanaged.

Onderstaand geven wij het risicoprofiel van de

gekozen middelenverdeling weer.

4. BeleggingenBeleggingen in de portefeuille bestaan uit directe

beleggingen in effecten of beleggingen via

beleggingsfondsen. Voor de beleggingen gelden de

volgende restricties;

› aandelen:

• Het maximale belang in aandelen is 35 % van

het belegd vermogen.

• Een individueel aandeel belang mag nooit

meer dan 3 % van het totale belang in aandelen

bedragen.

› vastrentendewaarden:

• De beleggingen in vastrentende waarden zijn in

euro genoteerd.

• De beleggingen in vastrentende waarden

worden aangehouden in een separaat

effectendepot en worden beheerd op basis een

“Buy & Hold” beleggingsstrategie.

• Minimaal 40 % van het obligatiebelang zal

bestaan uit beleggingen in staatsleningen of

leningen met een expliciete garantie van een

(EU) overheid.

• Er wordt alleen belegd in obligatieleningen met

een rating van minimaal Baa3/BBB- (Moody’s

resp. Standard & Poor’s/Fitch). Indien de rating

als gevolg van een herziening wordt verlaagd

tot onder dit niveau heeft de beheerder één

maand de tijd om een aanpassing te doen. In

voorkomende gevallen kan, na overleg met

de manager bedrijfsvoering, hiervan worden

afgeweken.

• De gemiddelde rating van de samengestelde

vastrentende waarden portefeuille bedraagt Aa3

(Moody’s) / AA- (Standard & Poor’s/Fitch).

• Het maximale belang per debiteur,

uitgezonderd staatsleningen met een AAA

rating, is 5 %.

Middelenverdeling

Aandelen 25 %

Obligaties 75 %

Liquiditeiten 0 %

* Onderkant van de bandbreedte op basis van 95 % zeker-heid. Bron: Staalbankiers

Page 71: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

70 Beleggingsstatuut - Jaarverslag 2012

Strategische middelenverdeling

Beleggings-categorie Minimum Neutraal Maximum

Obligaties 65 % 75 % 85 %

Aandelen 15 % 25 % 35 %

Liquiditeiten 0 % 0 % 20 %

› onroerendgoed:

• Beleggingen in genoteerd onroerend goed zijn

toegestaan.

• Het beleggingsstatuut sluit uit dat in de

volgende categorieën wordt belegd:

• Commodities

• Garantieproducten

• Hedge fondsen

• Private Equity

5. Middelenverdeling De belangrijkste beslissing in het beleggingsproces

is het vaststellen van de strategische asset allocatie

(risicoprofiel), zijnde de boogde middelenverdeling

voor de lange termijn. Deze bepaalt voor minimaal

80 % het uiteindelijke rendement. Gegeven de

uitgangspunten van de Stichting hanteert het

bestuur de volgende middelenverdeling van de

belegde middelen:

De strategische weging beperkt zich tot de

categorieën aandelen en obligaties. De maximale

toegestane beleggingen per categorie zijn

aangegeven in een percentage van het totale

vermogen.

6. Strategische- & tactische allocatieActief beleid tussen verschillende

beleggingscategorieën is toegestaan, mits de

tactische ruimte de strategische bandbreedte niet

overschrijdt.

De tactische wegingen hebben betrekking op

het zakelijke waarden deel (aandelen) van de

portefeuille, daar het vastrentende waarden deel van

de portefeuille werkt op basis van een “Buy & Hold”

strategie.

Rebalancing wordt in beginsel alleen gedaan bij

overschrijden van de bandbreedtes. Indien een

beleggingscategorie de bandbreedte overschrijdt zal

de weging binnen een maand worden teruggebracht

naar de tactische weging, tenzij er sprake is van

bijzondere marktomstandigheden. In dat geval

zal de beheerder direct contact opnemen met de

manager bedrijfsvoering. Na advisering door de

manager bedrijfsvoering besluit het bestuur of er

voor langere tijd een belang buiten de bandbreedte

mag worden aangehouden.

7. Liquiditeit van de beleggingen Beleggingen in de portefeuille zijn van voldoende

liquiditeit. Dit houdt in dat van deze beleggingen

regelmatig koersen worden gepubliceerd. Indien het

gehele of een substantieel belang wordt verhandeld

mag dit geen significante invloed hebben op de

koersvorming.

8. DerivatenDerivaten mogen worden ingezet ter beperking van

het risico in de beleggingsportefeuille.

9. Duurzaam beleggenBeleggingen in de portefeuille moeten voldoen

aan duurzaamheidscriteria. Nadere invulling en

screening hiervan vindt plaats in overleg met de

vermogensbeheerder. Uitgesloten van belegging zijn

ondernemingen waarvan de bedrijfsvoering voor

het belangrijkste deel gericht is op de productie van

tabak, bont, porno en wapens (incl. clustermunitie).

Daarnaast worden bedrijven gescreend op het

inzetten van kinderen voor productie en op het

respecteren van de mensenrechten. Bij het uitvoeren

van het duurzaam beleggingsbeleid worden de

richtlijnen van de VFI, waar mogelijk, gevolgd.

3. Uitvoering

1. Het beheer van de portefeuilleHet beheer van het vermogen zal worden uitbesteed

aan één of meerdere professionele externe

vermogensbeheerder(s).

2. Selectie externe beheerderDe externe beheerder wordt geselecteerd door het

bestuur op voordracht van de auditcommissie.

Om tot een keuze te komen zullen ten minste

drie vermogensbeheerders worden beoordeeld

op service, kwaliteit van de dienstverlening en

rapportage, trackrecord, kosten en transparantie van

beleid en kosten.

3. Rapportage vereistenDe vermogensbeheerder levert aan het einde van

ieder kwartaal een rapportage waarin is opgenomen:

• De ontwikkeling van het totaal vermogen en de

ontwikkeling per beleggingscategorie

• Het vermogensresultaat in vergelijking met de

strategische benchmark

• De resultaten per beleggingscategorie en de

relevante benchmark

• Een risicoanalyse

• Een kostenoverzicht

• Een toelichting op het behaalde resultaat

• Een toelichting op het gevoerde beleggingsbeleid

4. Beoordeling & evaluatie• De beheerder van de mandaten wordt tweemaal

per jaar uitgenodigd voor een toelichting

op het gevoerde beleid en het afleggen van

verantwoording.

Page 72: Jaarverslag 2012 - Hartstichting · voordat er klachten ontstaan. Tijdige opsporing redt levens en voorkomt verdere schade. Bij BMM staat de zoektocht naar nieuwe biomedische materialen

71 Beleggingsstatuut - Jaarverslag 2012

• De beheerder van de mandaten zal minimaal

eenmaal per jaar worden beoordeeld op basis van

de selectiecriteria (3.2).

• De beslissing een mandaat te beëindigen wordt

genomen door het bestuur na advies van de

auditcommissie.

• Iedere vijf jaar zal bij tenminste 2

vermogensbeheerders een offerte worden

opgevraagd als vergelijkingsmaatstaf voor de

prestaties, dienstverlening en kosten van de eigen

vermogensbeheerder.

Overzicht rendementen lange termijn

Historisch overzicht belegd vermogen en 5-jaars voortschrijdend rendement

70.000.000

60.000.000

50.000.000

40.000.000

30.000.000

20.000.000

10.000.000

0

7,0 %

6,0 %

5,0 %

4,0 %

3,0 %

2,0 %

1,0 %

0,0 %

1999

2000 2001

2002 2003

2004 2005

2006 2007

2008

2009 2010

2011

2012

Gem

idde

ld b

eleg

d ve

rmog

en in

eur

o's

Ren

dem

ent i

n %

Gemiddeld belegd vermogen Rendement

Toelichting: Het beursklimaat is grillig geweest, dit

resulteert in wisselende jaarrendementen, echter vanaf

2009 kent de portefeuille van de Hartstichting een positief

resultaat per jaar.

Het 5-jaarsgemiddeld per 2012: 6,7% en het 14-jaars-

gemiddelde vanaf 1999 tot en met 2012: 3,5% geven op

langere termijn weer wat de portefeuille heeft opgeleverd.

5-jaars gemiddelde 6,7 %

14-jaars gemiddelde 3,5 %

Gemiddeld rendement is slechts indicatief aangezien bedragen niet contant gemaakt zijn.