Jaarverslag 2011 Laparoscopie · Jaarverslag maatschap urologie MMC Veldhoven – anno 2010 1...

Jaarverslag maatschap urologie MMC Veldhoven – anno 2010 1

Jaarverslag Laparoscopie 2011

Maatschap urologie MMC Veldhoven


Inleidende nota: geschiedenis en evolutie. De Resultaat Verantwoordelijke Eenheid (RVE) Urologie van het Maxima Medisch Centrum bestaat uit twee maatschappen, één voor iedere locatie. Er zijn twee maatschappen urologie in het MMC. Het rapport infra betreft de Maatschap urologie Veldhoven, maar er worden tevens getallen en cijfers medegedeeld m.b.t. de hele RVE urologie van het MMC. Deze maatschap heeft 3,75 FTE, verdeeld over 4 urologen. dr. De Laet is in 2011 als chef de clinique aangesteld en volgt de patiënten van Dr. Braam op uit diens praktijk. Er is steeds ook een ANIO in dienst van de maatschap, welke in dienstverband werkt tegen een vaste vergoeding.

dr. K. De Laet 1 FTE – chef de clinique Dr. L.M.C.L. Fossion 1 FTE Dr. E. L. Nanlohy-Manuhutu 1 FTE dr. W. J. Levens 0,75 FTE

Samenstelling maatschap en indeling dr. K. De Laet, M.D., uroloog, Phd., FeBU Commissiewerkzaamheden 1/ Contactspecialist EPD 2/ Contactspecialist voor de verpleegafdeling 2D 3/ Verantwoordelijke voor laser technologie 4/ Contactspecialist bekkenbodemspreekuur en overleg 5/ Lid VIM commissie urologie 6/ Plaatsvervangend bij IKZ-werkgroep oncologie Noord-Brabant 7/ Mentor co-assistenten Aandachtspunten

• Functionele urologie • Steenlijden • Minimaal invasieve urologie • Onderwijs, wetenschappelijk werk

Dr. L.M.C.L. Fossion, M.D., uroloog, FeBU Commissiewerkzaamheden 1/ Oncologie commissie – MOC MMC en voorzitter werkgroep oncologische tumoren urologie 2/ IKZ-werkgroep oncologie Noord-Brabant 3/ Minimaal invasief centrum werkgroep (MIC): secretaris 4/ Verantwoordelijke voor de opleiding/scholing (AGNIO, co-assistenten en visiting urologists…) 5/ Website creator & beheerder (urologie.mmc.nl) 6/ Docent – Faculty of Health, Medicine and Life Sciences, Maastricht (2010 – ad hoc). 7/ Redactielid Medisch Journaal, MMC, Veldhoven (sept 2010 – ad hoc). 8/ Initiatiefnemer fusieproject regionale samenwerking urologie (2010-ad hoc) Aandachtspunten


• Oncologie • Laparoscopie • Onderwijs, wetenschappelijk werk & training

dr. W. Levens, M.D., uroloog, PhD, MHA Commissiewerkzaamheden 1/ Contactspecialist kamer vrijgevestigden 2/ Contactspecialist huisartsen (“Petit conferences”) 3/ OK-planning en contactspecialist voor de OK 4/ Contactspecialist andrologiepoli Waalre 5/ Stagebegeleider seksuologie Aandachtspunten

• Andrologie • Incontinentie • Prothesiologie • Steenlijden (PNL)

Dr. E.L. Nanlohy-Manuhutu, M.D., uroloog Commissiewerkzaamheden 1/ Vertegenwoordigster in het MT-overleg voor de maatschap urologie Veldhoven 2/ Contactspecialist kinderurologisch en radiologisch overleg (PIPO) 3/ Contactspecialist voor de poli urologie 4/ Verantwoordelijke röntgenbespreking 5/ Klachtencommissie 6/ Landelijke werkgroep kinderurologie 7/ Kinderurologisch overleg Brabant Aandachtspunten

• Kinderurologie • Functionele urologie • Onderwijs arts-assistenten en verpleegkundigen


Structuur en organisatie Polikliniek urologie, locatie Veldhoven De poli urologie bevindt zich op de eerste verdieping (gebouw D) in het MMC, locatieVeldhoven. De urologen verzorgen daar hun spreekuur en de nodige technische onderzoeken, welke nuttig/nodig zijn voor de diagnostiek. De volgende technische onderzoeken worden door de uroloog uitgevoerd: echografie van de nieren, de blaas, de testis en de prostaat; cystoscopie; katheterisatie. Kleine ingrepen zoals frenulotomie, suprapubische katheter, prostaat biopsies, nefrostomie katheter onder echo geleide, urethra dilatatie, cyste puncties… vinden plaats onder lokale verdoving op de FU. Ook de vasectomieën worden uitgevoerd in de poliklinische operatiekamer(POK). Naast de poliklinische patiëntcontacten, vindt er op de poli urologie ook het verpleegkundig spreekuur plaats. De verpleegkundigen voeren ook verschillende verpleegkundige handelingen uit: blaasspoelingen, flowmetrie en residubepaling, verwisselen van katheters, aanleren van zelfinjecties, urodynamisch onderzoek, ambulante wondverzorging, … Er heeft in 2009 een verbouwing van de poli urologie in Veldhoven plaats gevonden zoals was afgesproken met het ziekenhuis. Eind 2010 is de verbouwing van de 1 cystoscopie kamer op de FU en vervolgens de wachtzaal voor patiënten en het secretariaat van start gegaan. De ruimtes in het MMC Veldhoven zijn als volgt ingedeeld:

- 4 Spreekkamers (uitbreiding met 2 spreekkamers) - 2 Onderzoekskamers met in iedere kamer echografie (uitbreiding met 1 echotoestel) - 2 Cystoscopiekamers - 3 Uroflowkamers - Punctiekamer - 2 Poliklinische operatiekamers, welke 1 dagdeel ter onzer beschikking staan - Secretariaat - Back-office voor de secretaresses en vergaderzaal voor de artsen (Zaal de Run) met beamer

Hospitalisatie urologie De patiënten kunnen op twee verschillende manieren worden opgenomen : allereerst in dagbehandeling op het dagziekenhuis, daarnaast op de verpleegafdeling, waar zowel kortdurende hospitalisaties (op de AOA) als langdurige hospitalisaties (op afdeling 2D) na grote ingrepen of wegens ernstige ziekte worden gerealiseerd. Ernstig zieke patiënten of levensbedreigde patiënten worden gehospitaliseerd op de Intensive Care Unit (ICU) of op de Medium Care. Ingrepen met laag risico kunnen op locatie Eindhoven plaats vinden; de opname gebeurt dan op de 7de étage in MMC Eindhoven. SEH Acute problemen worden meestal opgevangen via de spoedeisende hulp/spoedgevallen dienst, vanwaar de patiënten hetzij verwezen worden naar de poli urologie voor verdere diagnostiek en behandeling, ofwel worden gehospitaliseerd op de acute opname afdeling (AOA). De diensten worden non-stop 24u op 24u, zowel in de week als in het weekend, verzorgd door al dan niet een voorwacht van een arts assistent op de spoedeisende hulp/spoedgevallendienst en een dienstdoende uroloog. Gekende patiënten of patiënten die op naam van de uroloog door de huisarts worden ingestuurd, na overleg, worden onmiddellijk door de uroloog gezien, zonder tussenkomst van een poortwacht. In het weekend wordt voor de (wacht)diensten samengewerkt met de urologen van het St.-Anna ziekenhuis in Geldrop, waarbij de dienstdoende uroloog van dienst is voor beide locaties, St.-Anna Geldrop en het MMC Veldhoven. Samenwerking met andere afdelingen Verdere diagnostiek gebeurt intramuraal via het laboratorium, via de röntgenafdeling (RX, CT-scan, NMR, echografie), via de anatoom pathologie(PAMM) en de nucleaire geneeskunde (renogram, PET-scan, botscan). Verwijzingen voor radiotherapie gebeuren in samenwerking met het Catharina ZH in Eindhoven. Het multidisciplinair oncologisch overleg (MOC) gebeurt eveneens in samenwerking met het Academisch ZH Maastricht of in overleg met het Universitair Medisch Centrum Radboud in Nijmegen.


Enkele cijfers…

Urologie MMC locatie Veldhoven 2007 2008 2009 2010 2011

Opnames 1022 1105 1196 1063 1114

Verpleegdagen 5083 5674 5500 4480 4438

Gem. hospit. 3,6 5,1 4,6 4,2 4,0

Dagopnames 1034 989 927 997 1025

EPB 4413 4694 4704 4588 4679

Herhalingsbez 9874 13559 14063 14254 14202

Herhalings factor 2,237 2,888 2,990 3,107 3,035

Urologie MMC 2007 2008 2009 2010 2011

Opnames 1483 1467 1563 1389 1377

Verpleegdagen 6996 7164 6799 5567 5266

Gem. verpleegduur 4,7 4,9 4,4 4,0 3,8

Dagopnames 1248 1230 1147 1228 1234

EPB 7021 7387 7212 7125 7276

Herhalingsbez 14920 18643 18977 19225 19157

Urologie MMC locatie Eindhoven 2007 2008 2009 2010 2011

Opnames 461 363 367 326 263

Verpleegdagen 1913 1506 1300 1087 828

Gem. hospit. 3,0 4,1 3,5 3,3 3,1

Dagopnames 214 241 220 231 209

EPB 2608 2693 2506 2537 2597

Herhalingsbez 5046 5082 4909 4971 4955




Tabel: het aantal patiënten per jaar, gezien door de urologen van de maatschap urologie MMC Veldhoven op de SEH in Veldhoven.

2007 2008 2009 2010 2011

SEH 481 506 604 545 553 Opname - - 258 194


Verrichtingen urologie

CTG-code 2008 2009 2010 2011 VHV EHV Totaal VHV EHV Totaal VHV EHV Totaal VHV EHV Totaal Blaasinstillaties 39161 90 32 122 96 37 133 97 33 130 134 48 182 Nefrostomie catheter 36087 49 4 53 128 3 131 107 1 108 119 4 123 Retrograde pyelografie 36170 128 58 186 204 50 254 146 54 200 268 46 314 Vasectomieën 36721 379 12 391 311 30 341 319 19 338 486 137 623 Cystoscopieën 39860 2122 1177 3299 2413 1018 3431 2285 1135 3420 2219 1103 3322 Circumcisio 36800 139 60 199 132 94 226 112 88 200 94 78 172 Prostaatbiopsies 36581 294 103 397 318 114 432 340 100 440 302 84 386 Urodynamisch ond. 39870 413 166 579 382 169 551 401 155 556 446 103 549 Echografie 39492 1716 906 2622 2130 724 2854 2323 791 3114 2390 816 3206

Urologie MMC Veldhoven 2007 2008 2009 2010 2011

Blaasinstillaties 86 90 97 96 182

Nefrostomie catheter 27 49 107 128 123

Retrograde pyelografie 110 128 146 204 314

Vasectomieën 412 379 319 311 623

Cystoscopieën 1960 2122 2285 2413 3322

Circumcisio 165 139 112 132 172 Prostaatbiopsies 247 294 340 318 386

Urodynamisch ond. 439 413 401 382 549

Echografie 1276 1716 2331 2130 3206


Laparoscopie guidelines in de urologie (EAU)

GUIDELINES LAPAROSCOPY IN UROLOGY: RECOMMENDATIONS

Laparoscopic procedure Expert Level Grade of Technical difficulty Adrenalectomy S +++ Colposuspension U ++ Cryptorchidism treatment E + Hernia repair E + Nephrectomy for benign disease E ++ Radical nephrectomy (T1–T2) F +++ Partial nephrectomy (cancer) U ++ Partial nephrectomy (benign desease) E +++ Nephro-ureterectomy (cancer) U +++ Nephro-ureterectomy (benign disease) E ++ Live-donor nephrectomy F +++ Nephropexy F + Pyeloplasty F +++ Pelvic lymph node dissection E + Radical prostatectomy U ++++ Retroperitoneal lymph node dissection F +++ Renal cyst treatment E + Ureterolithotomy U ++ Varicocelectomy F +

Expert opinion Definition Technical difficulty Definition

S Superior + Basic E Established ++ Intermediate F Feasible or alternative +++ Complex U Under evaluation ++++ Very complex


Laparoscopie - cijfers

Specifiek voor de oncologie en laparoscopie werden de volgende ingrepen uitgevoerd in 2011 door de maatschap urologie MMC Veldhoven:

Binnen de oncologie en laparoscopie werden de volgende ingrepen uitgevoerd in 2011:

Omschrijving ingreep CODE 2006 2007 2008

2009 2010 2011 Art, Endoscopische intra-abdominale vaat OK 33521 1 Blaas, Endoscopische totale cystectomie (LRC) 36256 6 12 13 Blaas, Partiële Cystectomie 36240 2 1 2 1 Blaas, Implantatie ureters volgens Bricker 36252 2 6 Blaas, Laparosc hechten blaasruptuur (cystoraphie) 1 Blaas, Lap tot vervanging + darmsegment zonder stoma 36258 1 Blaas, Totale Cystectomie + aanleg continent stoma 36253 1 1 1 1 Blaas, Totale Cystectomie + aanleg Indiana Pouch 36253 4 5 5 1 1 Blaas, Totale Cyst(oprostat)ectomie + Bricker 36252 4 3 11 5 3 Blaas, TURT 36223 153 145 202 170 194 Buikholte, Aanleggen pneumoperitoneum 35690 30 33 32

Buikholte, Conversie lap'scop alle ingr. naar lap'tomie 35584 1 1 1 1 Buikholte, Diagn laparoscopie incl evt proefexcisie 35584 11 11 36 35 31

Lymfklier, Enkelvoudige klierexcisie 38911 1 Lymfklier, Endoscopische para-aortale uitruiming 33723 1 Lymfklier, Endoscopische stagering lymfadenect. kl bekk 33724 33 22 51 48 28 Lymfklier, Endoscopische lymfadenect. kl bekk retroperiton. 33725 13 Lymfklier, Lymfadenectomie Kleine bekken (stagering) 33722 10 6 10 3 2 Lymfklier, Para-Aortale uitruiming 33721 1 3 2 1 Lymfklier, Regionale lymfeklierdissectie (oksel, lies, nek) 33723 1 Nier, Endoscopische nefrectomie (LN) 36046 1 5 8 7 7 Nier, Endoscopische nefrectomie + tot ureterectomie (LRNU) 36047 8 3 6 Nier, Endoscopische niercysteoperatie 36035 3 3 Nier, Endoscopische partiële nefrectomie 36034 Nier, Endoscopische pyelumplastiek 36054 4 4 5 3 Nier, Endoscopische pyelumplastiek na OK aan die nier 36056 1 Nier, Lap'scopische nefrectomie maligne tumor + 35584 36043 2 2 2 3 Nier, Lap'scopische nefrectomie maligne tumor (LRN) 36037 8 15 Nier, Lap nephrectomie na operatie aan die nier 36039 1 Nier, Nefrectomie 36040 10 13 9 3 2 Nier, Nefrectomie maligne niertumor NIET LUMBAAL 36043 11 18 7 2 Nier, Nefrectomie met totale ureterectomie 36042 5 4 2 4 1 Nier, Nefrectomie na operatie aan die nier 36041 3 3 2 Nier, Partiele nefrectomie 36032 2 5 2 4 10 Nier, Partiele nefrectomie na OK aan die nier 36033 1 Penis, Amputatie 36830 1 1 1 Prostaat, Endoscopische prostatectomie (EERPE) 36556 44 45 42 Prostaat, Totale Prostatectomie incl kapsel (RPP) 36553 7 10 3 6 2 Scrotum, Endoscopiche ligatie vena spermatica 36622 1 2 1 1 Scrotum, Orchidectomie inguinaal (= HEMICASTRATIE ) 36639 8 4 Ureter, Laparoscopische ureterimplantatie in blaas 36153 1 Ureter, Laparoscopische ureterolysis 36183 2 Urethra, Urethrectomie (zelfde ingreep) 36498 2 Uterus, AUE (met pelviene lymfadenectomie) 37111 2 1 2 Uterus, Laparoscopische AUE 37111 1 Uterus, AUE + adnex wegens endometrium CA abdominaal 27141 2 Uterus, Debulking operatie(aandeel CHIR) 37151 1

Totaal 245 249 400 357 369 Laparoscopisch totaal 41 35 125 133 137


Oncologische urologie

Binnen de oncologie werden de volgende ingrepen uitgevoerd in 2011:

Omschrijving ingreep CODE 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Blaas, Endoscopische totale cystectomie (LRC) 36256 6 11 13 16 Blaas, Implantatie ureters volgens Bricker 36252 2 6 1 Blaas, Laparosc hechten blaasruptuur 36238 1 2 Blaas, Lap tot vervanging + darmsegment zonder stoma 36258 1 Blaas, Partiele Cystectomie 36240 2 1 2 1 Blaas, Totale Cystectomie + Impl Ureters vlgs Bricker 36252 4 3 11 3 3 10 Darm, Endoscopisch enterostomie bij lap’scopie 34793 1 Lymfklier, Endoscopische para-aortale uitruiming 33723 1 2 Lymfklier, Endoscopische stagering lymfadenect. kl bekk 33724 33 22 51 48 28 29 Lymfklier, Endoscopische lymfadenect. kl bekk retroperiton. 33725 13 23 Lymfklier, Endosc. regio. lymfeklierdissectie (oksel, lies, nek) 33741 1 Nier, Endoscopische nefrectomie (LN) 36046 1 5 8 7 7 5 Nier, Endosc. nefrectomie + tot. ureterectomie (LRNU) 36047 8 3 6 4 Nier, Endoscopische partiële nefrectomie 36034 2 Nier, Lap'scopische nefrectomie maligne tumor + 35584 36043 2 2 2 3 Nier, Lap'scopische nefrectomie maligne tumor (LRN) 36037 8 15 8 Nier, Lap nefrectomie na operatie aan die nier 36039 1 Prostaat, Endoscopische prostatectomie (EERPE) 36556 44 45 42 39 Uterus, Laparoscopische AUE 37111 1 3 Totaal 42 33 132 134 136 145

Er is landelijk een richtlijn opgesteld omtrent de oncologische zorg in Nederland. Conform de eisen van de Inspectie van Volksgezondheid en de richtlijn is er in het MMC een oncologie werkgroep opgericht en wordt er tweewekelijks multidisciplinair oncologisch overleg (MOC) gevoerd omtrent patiënten. Vanuit de urologie is Dr. Fossion voor de maatschap MMC urologie Veldhoven de verantwoordelijke.

Er werd een werkgroep urologische oncologie opgericht waarbinnen oncologische zorg in de urologie zal worden beschreven om te komen tot een uniform beleid binnen het MMC.

We zijn we aan het exploreren hoe we regionaal bv. een MOC kunnen organiseren samen met de omliggende ZH'en, naar analogie met bv. de ROGI (regionale oncologische werkgroep gynaecologie). We zijn ons ervan bewust dat dit wel enkele voorwaarden stelt: - bereidheid tot openheid en transparantie, doch met behoud van professionele discretie en beroepsgeheim - discipline - betrekking van zo veel mogelijk centra in de regio Groot-Eindhoven - meerwaarde door een gezamelijke bespreking - uitbouw van de expertise regionaal - bereidheid om naar elkaar te verwijzen als men een innovatieve behandeling kan aanbieden - korte lijnen tussen de departementen urologie, oncologie, radiologie, radiotherapie en pathologie - mogelijkheid tot het bijhouden van databases en het bedrijven van wetenschappelijk ond. a.d.h.v. deze data - ondersteuning en medewerking van het IKZ bij het databeheer - ziekenhuis-onafhankelijke samenwerking tussen professionals regionaal die met onco pathologie bezig zijn - afstemming van de EPD's en eenvoudige informatie-uitwisseling tussen de betrokken specialisten


In het kader van kwaliteitsverbetering en om mede te willen voldoen aan de hoogste eisen van de Inspectie en beroepsvereniging, willen wij graag verkennen of een eigen multidisciplinaire, uro-oncologische bespreking een toegevoegde waarde kan hebben. De huidige situatie is wel goed, maar we denken dat het nog beter kan. Momenteel sluiten wij aan bij de MOC op dinsdag of donderdag in het MMC. Echter presenteren wij tot op heden slechts een fractie van onze oncologische pathologie, mede omdat de toegevoegde waarde van een MOC voor het gros van onze patiëntenpopulatie ons tot op heden beperkt leek. Idem voor de ons omliggende ziekenhuizen in de regio.

We merken dat in sommige centra alle oncologische urologie wordt besproken en vragen ons af of dit nuttig kan zijn om, hetzij bij eenzelfde bespreking, hetzij op een ander tijdsstip, aan te sluiten en ook alle pathologie-rapporten van oncologische urologie van die week te bespreken. We willen echter de efficiëntie en toegevoegde waarde van zulk een bespreking graag vooraf bespreken met alle deskundigen, mede omdat het organisatorisch veel inzet vraagt, maar daarnaast tijdsrovend is. Echter, indien het onze patiëntenzorg ten goede komt, lijkt ons dit een prima initiatief.

Landelijk houden we ons aan de vereisten vanuit de Inspectie en NVU m.b.t. de kwaliteitsregistratie van alle radicale cystoprostatectomieën en radicale prostatectomieën. Vanaf 2008 zitten al onze patiënten in deze database en we mogen ons tot de goede leerlingen rekenen in NL, want slechts een handvol van de urologische maatschappen heeft deze registratie voor beide parameters reeds 4 jaar ingevuld. Wij denken dat transparantie en openheid bouwstenen zijn in de relatie met ziektezorgverzekeraar en beroepsvereniging.

Vanaf 2012 is de landelijke norm naar minstens 10 cystectomieën per jaar opgetrokken om deze ingreep te mogen blijven uitvoeren. Vermoedelijk zal de norm verder worden opgetrokken naar een minimum van 20 cystectomieën per jaar om slechts enkele topcentra over te houden. Voor zover te beoordelen denken wij hieraan te kunnen voldoen, mede dankzij de goede samenwerking met Geldrop en Weert. Voor de radicale prostatectomieën ligt de norm op een minimum van 30 per jaar vanaf 2013 en zal dit verder evolueren naar minstens 20 per uroloog per jaar, met een minimum van 2 ervaren urologen die deze ingreep uitvoeren, dus minstens 40 radicale prostatectomieën.

Grafiek 1: Deze grafiek toont de evolutie overheen de tijd van de open naar de minimaal invasieve, laparoscopische cystectomie in het MMC Veldhoven voor onze maatschap. In 2011 is bij 16 patiënten met

een blaastumor de blaas verwijderd d.m.v. de laparoscopische cystectomie.

02468

101214161820

n

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

t

Radical Cystectomies

ORC LRC


Grafiek 2: De bovenstaande grafiek toont de evolutie van het aantal opnames op Intensive Care (ICU - licht blauw) en op Medium Care (MC - indigo) voor patiënten die een cystectomie hebben ondergaan. het effect van de minimaal invasieve chirurgie op de opname indicatie voor ICU of MC is duielijk zichtbaar. In 2005

ging nog elke patiënt die een open cystectomie onderging postop naar de ICU. Anno 2011gaat nog slechts de helft van de mensen die een laparoscopische cystectomie ondergaan een nacht naar de MC, en zijn opnames

op de ICU overbodig geworden.

Grafiek 3: Deze grafiek toont het aantal uitgevoerde cystectomieën per ZH in de IKZ regio, over 2 jaar tijd berekend (2008-2009). Indien de landelijke norm van een minimum van 10 cystetcomieën per ZH per jaar wordt gehandhaafd als criterium om cystectomieën te mogen blijven uitvoeren, zullen nog slechts 4 centra

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

20

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

ICU - RC MC - RC


deze ingreep vanaf 2012 mogen aanbieden: het Maxima Medisch Centrum, het Catharina ZH, het Jeroen Bosch ZH en het Elisabeth ZH. Indien de trend zich voortzet en men de norm om minstens 20 cystectomieën

per jaar zet zoals vele zorgverzekeraars het zouden willen, zal de ingreep nog slechts in 2 centra kunnen worden uitgevoerd.

0

5

10

15

20

25

n

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Year

RENAL TUMOUR SURGERY

Open Radical Tumour NephrectomyOpen Partial Tumour NephrectomyLaparoscopic Radical Tumour Nephrectomy

Grafiek 4: Deze grafiek toont de evolutie van de renale oncologische chirurgie in onze maatschap van 2005 - 2011. Het aantal open nefrectomieën is geleidelijk afgenomen in het voordeel van de minimal invasieve chirurgie (laparoscopische tumornefrectomie) en de open nephron sparende chirurgie / open partiële nefrectomie. In 2011 werden er 10 partiële tumornefrectomieën (8 open en 2 laparoscopisch) uitgevoerd, 10 laparoscopische tumornefrectomieën en nog slechts 3 open tumornefrectomieën.

Er werden 39 endoscopische extraperitoneale radicale prostatectomieën (EERPE) uitgevoerd, en 52 endoscopische, pelviene lymfeklierdissecties (LPLND).

De introductie van de verschillende laparoscopische en endoscopische, oncologische procedures (Lap nefrectomie, Endoscopische extraperitoneale prostatectomie, Lap pelviene lymfeklierdissectie en Lap cystoprostatectomie met Bricker derivatie) heeft geleid tot de ontwikkeling van een volledig zelfstandige superspecialiteit met meer dan 130 laparoscopische procedures gedurende het voorbije jaar (verviervoudiging i. vgl. m. 2007). Daardoor is de pijler oncologie en laparoscopie volledig ontwikkeld en zien we ook een verdere toename van andere oncologische procedures (partiële tumornefrectomie, penistumorchirurgie…), vermoedelijk door de evolutie naar oncologische referentie-/topklinische centra.

Als laatste valt op te merken dat er minder procedures onder röntgen ondersteuning verlopen en er meer echografisch wordt gewerkt, wat de stralenbelasting voor zowel de patiënt als voor het personeel verlaagt.

We hebben opnieuw een refereeravond over een oncologisch onderwerp georganiseerd vanuit onze maatschap MMC Veldhoven. Dit jaar was het onderwerp ‘het spierinvasieve blaascarcinoom’. Op 13/09/2011 werd deze refereeravond georganiseerd, aansluitend op een live side-by-side training van de laparoscopische cystectomie met intracorporele Bricker, uitgevoerd door de drie urologen die ervaring hebben met deze procedure in Nederland: Roy Hassankhan, Mircea Onaca en Leuren Fossion. ’s Avonds werden de reeksen van deze drie urologen gepresenteerd en sprak ook een internationale gast spreken, Prof. dr. Jichlinski, diensthoofd van het departement urologie van het universitair ZH in Lausanne, CHUV. Hij is één van de grondleggers van de fotodetectie bij blaastumoren en sprak hierover.

We merken dat de scholingen en verdere organisatie van de oncologische zorg het toelaten om

patiënten met deze pathologie op geavanceerde en professionele wijze te behandelen, gelijkaardig als in de meeste universitaire centra in Nederland en België. Een grote troef daarbij is het feit dat de patiënt in onze maatschap rechtstreeks wordt behandeld door de uroloog zelf, en niet door lager geschoolde para-medici, of door arts-assistenten in opleiding. Dit biedt een vertrouwd en professioneel arts-patiënten contact, wat trouwens een vereiste is van het nieuwe Inspectierapport.


Daarnaast merken we dat de vertrouwdheid met en kwaliteit van oncologische zorg toeneemt

door het hoog volume aan oncologische pathologie in ons centrum. Het is dan ook waarschijnlijk dat we met onze maatschap op korte termijn de functie als referentie- en verwijscentrum voor de algemene en gecompliceerde oncologische zorg in de regio groot Eindhoven zullen invullen. Immers zijn we reeds koploper voor wat betreft (laparoscopisch) oncologische expertise regionaal: de ervaring met laparoscopische chirurgie bedraagt > 550 oncologische procedures en verschillende procedures worden enkel in ons centrum uitgevoerd. Aansluitend merken we dat het aantal complicaties en de gemiddelde hospitalisatieduur na zulke ingrepen en behandelingen beduidend lager is dan in de omringende ziekenhuizen.

Landelijk zijn we één van de weinige oncologische centra met een ruime expertise op vlak van laparoscopische cyst(oprostat)ectomieën. Regionaal kunnen we de zorgverzekeraar garanderen dat de zorg in ons centrum efficiënt, professioneel en goedkoop is georganiseerd, bv. dankzij de kortere hospitalisatieduur, de snellere convalescentie en het pertinent gebruik van reusables op het operatiekwartier. Dit biedt dan ook een mooi alternatief voor dure behandeltechnieken zoals de RALP, waarvan tot op heden het voordeel voor de patiënt nog niet is bewezen. Dr. L. Fossion, M.D., uroloog, FeBU


Functionele laparoscopie

Omschrijving ingreep CODE 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Nier, Endoscopische pyelotomie 36015 1 Nier, Endoscopische pyelumplastiek 36054 4 4 5 4 5 Ureter, Laparoscopische ureterimplantatie in blaas 36153 1 3 Ureter, Laparoscopische ureterolysis 36183 2 4 TOTAAL 4 4 5 0 7 13

Het gaat steeds om vrij kleine aantallen gezien het minder frequent voorkomen van deze pathologiën. Het aantal laparoscopische pyelumplastieken ligt conform de laatste 5 jaar op 5 per jaar. Er werden dit jaar 3 laparosocpische ureterreïmplantaties, 4 laparoscopische ureterolyses, 2 laparoscopische ureterotomies en 1 laparoscopische niercystebehandelingen uitgevoerd. Gezien het kleine aantal worden deze uitgevoerd door steeds dezelfde urologen ter vrijwaring van de kwaliteit. De functionele resultaten van deze ingrepen zijn over het algemeen erg goed, met beperking van het aantal complicaties (1 patiënt met anastomoselek na een laparoscopisch Boari flap conservatief behandeld en 1 met peritoneale prikkeling na ureterreïmplantatie door peroperatief lek van besmette urine, conservatief behandeld.). Ook op het gebied van functionele laparoscopie is samenwerking met locatie Geldrop opgestart, bij het schrijven van de verslag blijkt dat in 2012 alle functionele laparoscopie steeds door hetzelfde urologenteam wordt gedaan. dr. De Laet, M.D., uroloog, PhD., FeBU

Analyse van de cijfers van 2010

De introductie van de verschillende laparoscopische en endoscopische, oncologische procedures (Lap nefrectomie, Endoscopische extraperitoneale prostatectomie, Lap pelviene lymfeklierdissectie en Lap cystoprostatectomie met Bricker derivatie) heeft geleid tot de ontwikkeling van een volledig zelfstandige superspecialiteit met meer dan 150 laparoscopische procedures gedurende het voorbije jaar (vervijfvoudiging i. vgl. m. 2007). Daardoor is de pijler oncologie en laparoscopie volledig ontwikkeld en zien we ook een verdere toename van andere oncologische procedures (partiële tumornefrectomie, open cystectomie met Indiana pouch of Bricker…), vermoedelijk door de evolutie naar oncologisch referentie-/topklinisch centra.

Als laatste valt op te merken dat er minder procedures onder röntgen ondersteuning verlopen en er meer echografisch wordt gewerkt, wat de stralenbelasting voor zowel de patiënt als voor het personeel verlaagt.

Complicaties Alle complicaties worden zorgvuldig in een database bijgehouden. Vervolgens worden ze periodiek besproken tijdens een werkvergadering waarop alle urologen aanwezig zijn. Indien er bepaalde trends zijn waar te nemen, worden hieromtrent afspraken en zo nodig een adequaat beleid opgesteld om deze complicaties in de toekomst te vermijden. De bespreking leidt tot kwaliteitsverbetering en helpt ons om de zorg op een zo hoog mogelijk niveau te brengen, zoals ook kan verwacht worden van een topklinisch ziekenhuis. Aangezien er nog steeds geen goede landelijke complicatie-database bestaat en complicatieregistratie erg subjectief is en afhankelijk van verschillende factoren, is dit nog steeds een moeilijk onderwerp.


Vandaar het feit dat nog maar weinig maatschappen zulk een zorgvuldige en overzichtelijke database bijhouden. Om te komen tot een transparante en duidelijke registratie, zou deze best vanuit een landelijke beroepsvereniging worden georganiseerd. De NVU en de SWEN zijn daarmee bezig. In afwachting hebben we zelf het initiatief genomen om deze registratie rigoureus zelf bij te houden. Echter door het uitblijven van een uniforme, landelijke complicatieregistratie, is vergelijking met andere centra of met literatuur daarom nog steeds onmogelijk. Voor de laparoscopie houden we de Clavien classificatie aan, welke wereldwijd wordt aangeraden. Daarnaast beschrijven we per casus duidelijk en gedetailleerd elke complicatie die plaatsvindt. Tijdens de ingreep worden ook foto’s en/of video-beelden geregistreerd welke tijdens besprekingen kunnen worden gebruikt. Er vindt periodiek overleg plaats binnen het Minimaal Invasief Centrum (MIC = vergadering van endoscopische georiënteerde chirurgen, gynaecologen en urologen) tijdens de zogenaamde ‘Complicatiebespreking’. Dit biedt de mogelijkheid om te overleggen met collegae van andere disciplines. Dit is ook een vereiste van de Inspectie van Volksgezondheid betreffende minimaal invasieve chirurgie. Tijdens visitaties door de NVU visitatiecommissie en indien nodig op vraag van bv. commissies, de Orde van Medische Specialisten of de Inspectie van Volksgezondheid kan op deze wijze steeds een up-to-date complicatieregistratie/-database worden aangeboden. Dit zal dan steeds gebeuren met de garantie van privacy en beroepsgeheim zoals voorgeschreven door de wet. En als laatste vindt er ook periodiek overleg plaats met collegae urologen uit naburige ziekenhuizen waarbij bepaalde complicaties worden besproken. Tot op heden vond dit plaats met de urologen uit het St.-Anna ziekenhuis in Geldrop omdat wij hiermee onze diensten delen.

Complicaties We zijn gestart met het summier omschrijven van de ‘Critical view of safety’ van de verschillende urologische procedures opdat we uniform dezelfde kwaliteitseisen en –controles gebruiken in de toekomst binnen de urologie in het MMC. Hieronder vindt u het concept dat in 2011 verder zal worden uitgewerkt. Alle beelden worden vastgelegd in het EPD op EZIS via VISUS. Laparoscopische radicale prostatectomie (EERPE)

• Vrijpreperaren blaashals • Lateraal zicht prostaat na dissectie van de pedikels • Apicale dissectie • Aantonen intact rectum (na watertest) • Resultaat anastomose

Laparoscopische (tumor-)nefrectomie (L(R)N) • Vrijprepareren ureter • Vrijprepareren vaathilus • Status na clipping/sealing van de a. en v. renalis • Eindresultaat na extractie specimen Laparoscopische pyelumplastiek • Vrijprepareren ureter • Vrijprepareren UPJ-stenose • Excisie van de stenose • JJ-stent antegraad • Resultaat anastomose


Laparoscopische cyste deroofing • Vrijprepareren niercyste • Resultaat marsupialisatie Laparoscopische lymfeklierdissectie pelvien (LPLND) • Vrijprepareren iliacale vaten • Vrijprepareren n. obturatorius • Resultaat na LPLND Laparoscopische lymfeklierdissectie para-aortaal • Vrijprepareren aorta en v. cava inferior • Resultaat na LPLND Laparoscopische cyst(oprostat)ectomie (LRC) • Resultaat na LPLND • Resultaat na openen peritoneale omslagplooi dorsaal • Resultaat na laterale dissectie • Resultaat na anterieure dissectie • Resultaat na apicale dissectie • Resultaat na extractie specimen • Aantonen intact rectum (na watertest) • Eindresultaat na extractie specimen Laparoscopische ureterolysis • Vrijprepareren ureter • Resultaat na lysis

Laparoscopische ureterreïmplantatie • Vrijprepareren ureter • Resultaat na anastomose met de blaas Laparoscopische cystoraphie • Resultaat na sluiten van de blaas Laparoscopische varicocoele clipping • Clipjes op de vena spermatica

Toekomstplannen Wij trachten de verwachtingen en doelstellingen van een topklinisch referentiecentrum waar te maken. Hierbij rekening houdende met de huidige crisis wereldwijd en het besef dat dit een project is verspreid over meerdere jaren.


Cijfers van collega Dr. R. Bos van de maatschap urologie MMC Eindhoven - Helmond

Code Omschrijving ingreep 2009 2010 2011 33722 Lymfklier, Lymfadenectomie Kleine bekken (stagering) 1

33723 Lymfklier, Endoscopische para-aortale uitruiming 2

33724 Lymfklier, Endoscopische stagering lymfadenect. kl bekk 16 8

35584 Buikholte, Diagn laparoscopie incl evt proefexcisie 11 1

35690 Buikholte, Aanleggen Pneumoperitoneum 6

35588,2 Buikholte, Laparoscopische Endometriose verwijderen 2

36034 Nier, Endoscopische partiele nephrectomie 2

36035 Nier, Endoscopische niercyste operatie 2

36037 Nier, Lap'scopische nephrectomie maligne tumor 3 1

36042 Nier, Nephrectomie met totale ureterectomie 1

36043,1 Nier, Lap'scopische nephrectomie maligne tumor + 35584 1

36046 Nier, Endoscopische nephrectomie 5 5

36047 Nier, Endoscopiche nephrectomie met tot. ureterectomie 2 3

36054 Nier, Endoscopische pyelumplastiek 2 2

36062 Nier, Lap'scopische Nephropexie 1

36071 Nier, Endoscopische lymfocoele operatie 1

36153 Ureter, Lap'scopische Ureterimplan in blaas (zelfst verr) 1

36223 Blaas, TURT 94 88

36241 Nier, Endoscopische partiële cystectomie 2

36252 Blaas, Totale Cystectomie + impl ureters in darmsegment 2

36252,1 Blaas, Totale Cystectomie + Impl Ureters vlgs Bricker 3 4

36639 Scrotum, Orchidectomie inguinaal (= HEMICASTRATIE ) 1 7

36212 Blaas, Maligne blaastumor via cystotomie +radiotherapie 1

TOTAAL 154 127 Laparoscopie TOTAAL 36 28


Enkele beschouwingen… Er zijn verschillende doelstellingen die men voortdurend tijdens het behandelingsproces moet beschouwen en toetsen: - Goede opleiding met het doorlopen van de verschillende trainingsmodules bereidt de operateur

het beste voor op deze gevorderde laparoscopische chirurgie in de urologie. Een fellowship van 6-12 maanden en een mentor initiated approach en start-up wordt geadviseerd alvorens te starten met laparoscopie in de urologie.

- Juiste matriaalkeuze helpt de ingrepen correct, ergonomisch verantwoord en

goedkoop/economisch verantwoord uit te voeren en zo en volwaardig alternatief te bieden voor de open chirurgie. Dit is dan ook het sterkste criterium waarom wereldwijd de robot geassisteerde laparoscopie economisch geen haalbare kaart is, meer nog; geen meerwaarde biedt (noch oncologisch, noch functioneel) in vergelijking met de open en laparoscopische procedures in de oncologische uro-laparoscopie.

- Training is niet enkel bedoeld voor de uroloog, maar ook voor zijn collegae (indicatiestelling en

postoperatief beleid/follow-up). Idem dito voor het OK-personeel dat vertrouwd moet zijn met de verschillende laparoscopische materialen en procedures. Ook zij dienen dus getraind en geschoold te worden. Ook de verpleging op de polikliniek en de verpleegafdeling moet goed op de hoogt zijn van de specifieke protocollen voor deze laparoscopische procedures.

- Als feedback dient in een database elke ingreep te worden bijgehouden (indicatie, OK-datum,

boedverlies, OK-tijd, postperatieve complicaties, PA…). Tevens dient op regelmatige basis met heel het laparoscopisch team een complicatiebespreking gehouden te worden en dienen er beleidsaanpassingen te worden gesteld indien nodig.

- Kwaliteit van zorg, veiligheid voor de patiënt en zijn behandelaar en minimaal invasieve

technieken zijn de peilers van de laparoscopie in de urologische oncologie. - Als richtlijn dient de nationale of Europese richtlijn (EAU guidelines) gevolgd te worden. - Lidmaatschap van een endoscopische / laparoscopische werkgroep in de beroepsvereniging en

overleg met ervaren collegae is tevens een hulpmiddel om de zorg kwalitatief actueel te houden.


Wetenschappelijke activiteiten

Overzicht activiteiten 2011 - Dr. K. De Laet Congressen en besprekingen • Sandwichcursus Minimaal Invasieve Chirurgie, Vrijdag 4 februari 2011, Nieuwegein • EULIS congress (EAU section on urolithiasis), Londen, 7-10 september 2011 • Insights in de Medische praktijk, Eindhoven, 23 september 2011 • Cursus Chirurgische anatomie van het kleine bekken, Leiden, 29 september 2011 • Topics New perspectives in Endourology, Mannheim 10-11 oktober 2011 • Refereeravond Laparoscopische cystoprostatectomie voor blaascarcinoom, Veldhoven 13 oktober

2011 • STOP-3 congress on hormonal treatment of prostate cancer, 14-16 oktober 2011 • Overleg stagestructuur 14 november 2011 • NVU najaarsvergadering, Hengelo 18 november 2011 • Klinische les over het gebruik van BCG. Veldhoven, 12 december 2011 • Avondsymposium radiotherapie in de urologie. Antwerpen, 13 december 2011 • Bijwonen thesisverdediging dr. Trinh Xuan Bich over endometriumcarcinoom, Antwerpen 19-12-

2011 Voordrachten, zelf gegeven (of als co-auteur/supervisor) op congressen en symposia • “Laparoscopic radical nephrectomy. Safety and complications.” Lecture for the urological

operation team at Terneuzen hospital previous to live surgery session at the Maxima Medisch Centrum, 25 februari 2011

• “Flexibele ureterorenoscopie.” Lecture at the stafflunch at Maxima Medisch Centrum, 06 april 2011

• “Urologische urgenties”. Lecture for continuous education for nurses at the Maxima Medisch Centrum, 15 juni 2011

• Jacobs R.A.L., van Aarle S., van Ijzendoorn K.R., Rademakers K.L.J., Fossion L.M.C.L, De Laet K. (2011). LUTS in a 42-year old man with Down’s syndrome. BAU congress, Ghent 9-10 december. Poster session.

Artikels en publicaties Contribution to the consensus based guidance on the use of urodynamics in daily practice. This contribution will be part of a forthcoming update to the Incontinence guidelines of the European Association of Urology. De Laet K., Verleyen P., Werbrouck P., Lesage K., Billiet I., Vossart P. Meatoplasty for urethral meatal web in children. A retrospective analysis of children with recurrent lower urinary tract infections. This contribution is sent for review to European Urology. Synchronous laparoscopic radical nephrectomy left and contraleteral right hemicolectomy during the same endoscopic procedure. Veenstra G.M., Fossion L.M.C.L, De Laet K., Luijten A.A.P.M. ISRN Surgery 2011, article ID 179456. Endovascular treatment of a right-sided ureteroiliac fistula in a patient with a simultaneous left ureteroiliac fistula. Veenstra G., Fossion L.M.C.L., Debonnaire G., De Laet K. Case reports in Urology 2011, article ID 284505. Actief verwijderen van nierstenen; stand van zaken. Wijn R., Warmerdam G., De Laet K., Wijn P. Deze bijdrage werd verzonden voor review naar Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde.


Warmerdam G.J.J., De Laet K., Wijn R.P.W.F., Wijn P.F.F. (2011): Treatment options for active removal of renal stones. Journal of Medical Engineering and Technology, Volume 2012, Article ID 660797. Jacobs R.A.L., Degreef E., De Laet K. (2011): Segmental testicular infarction mimicking a testis tumor in a 64-year old man. In press at BJU International case reports. Van Aarle S., Arents N., De Laet K. (2011): Actinobaculum schaalii causing epididymitis in an elderly patient. Submitted to BMJ Case reports. Reviews BJUI en Neurourology and Urodynamics.: 5

Overzicht activiteiten 2011 - Dr. L. Fossion Congressen en besprekingen • Oncologische bespreking, MMC Veldhoven, 4/01/2011. • Oncologische werkgroep regio Zuid-Einhoven, Veldhoven 6/01/2011. • Oncologische bespreking, MMC Veldhoven, 26/01/2011. • Overleg MIC-werkgroep, MMC Veldhoven, 26/01/2011. • IKZ vergadering, Eindhoven, 26/01/2011. • Oncologische bespreking, MMC Veldhoven, 3/02/2011. • Oncologie commissie: vergadering ketenregisseurs, MMC Veldhoven, 8/02/2011. • Calamiteitencommissie, MMC Veldhoven, 11/02/2011. • Oncologie commissie – voorbereiding NIAZ, MMC Veldhoven, 17/02/2011. • Werkbespreking regionale samenwerking MMC – St.-Anna Zh, Ooirschoot, 24/02/2011. • Oncologische bespreking, MMC Veldhoven, 3/03/2011. • Wetenschapsavond, MMC Veldhoven, 3/03/2011. • Oncologische bespreking, MMC Veldhoven, 8/03/2011. • EAU review, Barneveld, 12/04/2011. • Adviesraad Novartis oncology: Extramurale toedieningsmogelijkheden van bisfosfonaten, Veldhoven,

19/04/2011. • Overleg MIC-werkgroep: mogelijke bespaarposten, 19/04/2011. • Oncologie commissie – voorbereiding NIAZ, MMC Veldhoven, 20/04/2011. • BLUG-meeting:’Endoscopic extraperitoneal radical prostatectomy’; Grimbergen, 29/04/2011. • AUA-congres, Washington, 14-19/05/2011. • NVU voorjaarsvergadering, Nieuwegein, 20/05/2011. • Petite conférence met HA’en in Eersel, 26/05/2011. • Oncologische bespreking, MMC Veldhoven, 7/06/2011. • Oncologische bespreking, MMC Veldhoven, 14/06/2011. • Oncologie commissie: vergadering zorgpaden, MMC Veldhoven, 15/06/2011. • ‘Effectiever communiceren voor medici,’ cursus en training, Taalcentrum VU, Baarn, 16-17/06/2011. • Petite conférence met HA’en in Valkenswaard, 21/05/2011. • Lustrumviering Medisch Journaal, MMC Veldhoven, 23/06/2011. • Oncologie audit, MMC Eindhoven, 29/06/2011. • Werkbespreking regionale samenwerking MMC – Helmond, Eindhoven, 29/06/2010. • Oncologische bespreking, MMC Veldhoven, 5/07/2011. • Complicatie registratie werkvergadering, MMC Veldhoven, 5/07/2011. • IKZ werkvergadering, Eindhoven, 6/07/2011. • Oncologische bespreking, MMC Veldhoven, 16/08/2011. • Regionale fusievergadering, MMC Veldhoven, 13/09/2011. • Regionale fusievergadering, MMC Veldhoven, 19/09/2011. • Oncologische bespreking, MMC Veldhoven, 20/09/2011. • IKZ vergadering, Eindhoven, 20/09/2011. • Oncologische bespreking, MMC Veldhoven, 10/10/2011.


• Expert meetin laparoscopische cystectomie, Oirschot, 12/10/2011. • Refeeravond ‘Blaaskanker’, MMC Veldhoven, 13/10/2011. • Oncologie bespreking , MMC Veldhoven, 25/10/2011. • Oncologie bespreking , MMC Veldhoven, 1/11/2011. • EMUC congres, Barcelona, 3-6/11/2011. • Oncologie commissie, werkvergadering, MMC Veldhoven, 9/11/2011. • IKZ-werkvergadering: casusbespreking blaascarcinoom, Eindhoven, 17/11/2011. • Masterclass advanced laparoscopy, MMC Veldhoven, 22/11/2011. • Oncologie bespreking, MMC Veldhoven, 22/11/2011. • Oncologie bespreking, MMC Veldhoven, 29/11/2011. • Redactievergadering Medisch Journaal, 30/11/2011. • Refereeravond urologie, Nieuwegein, 6/12/2011. • Oncologie bespreking, MMC Veldhoven, 13/12/2011. • MIC overleg, Veldhoven, 13/12/2011. • Oncologie commissie, werkvergadering, MMC Veldhoven, 14/12/2011. • Consensus meeting urologie Zuid-NL, Heeze, 15/12/2011. Cursussen § ‘Effectiever communiceren voor medici,’ cursus en training, Taalcentrum VU, Baarn, 16-

17/06/2011. 1. Intercollegiale feedback 2. Constructief onderhandelen 3. Conflicthantering

§ Side-by-side laparoscopische cystoprostatectomie + Bricker § Dr. Hassankhan, Dr. Onaca, Dr. Fossion, MMC Veldhoven, 13/10/2011.

§ Masterclass advanced laparoscopy: faculty member + live OK(EERPE), Veldhoven, 22/11/2011. Voordrachten, zelf gegeven (of als co-auteur/supervisor) op congressen en symposia § Cursus laparoscopisch hechten voor de assistenten gynaecologie in opleiding, MMC Veldhoven,

25/01/2011. § Cursus en Side-by-Side training laparoscopische nefrectomie voor Dr. Blijweert en zijn OK-

assistenten, MMC Veldhoven, 24-02-2011. § Posterpresentatie: ‘Omitting deep dorsal venous plexus ligature in endoscopic extraperitoneal

radical prostatectomy (EERPE). Is it a feasible modification? Experience with first 190 cases’. Fossion L., Kliment J. , Veenstra G., de Jong M., Levens W., Nanlohy-Manuhutu E. MMC wetenschapsavond, Veldhoven, 3/03/2011.

§ Posterpresentatie: ‘Laparoscopic tumornephrectomy left and contralateral hemicolectomy in one combined endoscopic procedure’. G. Veenstra, L. Fossion, A. Luijten. MMC wetenschapsavond, Veldhoven, 3/03/2011.

§ Posterpresentatie: ‘Laparoscopic radical cystectomy: initial experience with 38 cases in a non-academic center.’ M. De Jong, L. Fossion. NVU voorjaarsvergadering, Nieuwegein, 20/05/2011.

§ Posterpresentatie: ‘Ligation of the Santorini plexus: necessary step in EERPE?.’ J. Kliment, L. Fossion. NVU voorjaarsvergadering, Nieuwegein, 20/05/2011.

§ Expert meeting laparoscopische cystectomie, Oirschot, 12/10/2011. § Refereeravond laparoscopische cystectomie, MMC Database, MMC Veldhoven, 13/10/2011. § Voordracht: ‘Open versus laparoscopische radicale cystectomie in een perifeer ziekenhuis’, S. Van

Aarle, K.R. Van IJzendoorn, L.M.C.L. Fossion. NVU najaarsvergadering, Hengelo, 18/11/2011. § ‘Tips en tricks bij het assisteren van een laparoscopische radicale prostatectomie,’ K. Van Der

Heijden, L. Fossion. Voordracht op Masterclass in Advanced laparoscopy voor operatie-assistenten, MMC Veldhoven, 22/11/2011.

§ ‘Laparoscopische versus open cystectomie. Is er een verschil?’, Dr. L.Fossion. Voordracht op de refereeravond urologie, Nieuwegein, 6/12/2011.

§ ‘A modification for controlling the dorsal vascular complex in endoscopic extraperitoneal radical prostatectomy’, R.A.L. Jacobs, L.M.C.L. Fossion. BAU, Gent, 09/12/2011


§ ‘Hematuria originating from one ureter in a 80-year old female’, K.L.J. Rademakers, S. van Aarle, R.A.L. Jacobs, K.R. van IJzendoorn, G. Veenstra, L.M.C.L. Fossion. BAU, Gent, 09/12/2011

§ ‘A 34-year-old woman with acute flank pain in the left flank’, K.R. van IJzendoorn, R.A.L. Jacobs, K.L.J. Rademakers, L.M.C.L.Fossion. BAU, Gent, 09/12/2011

§ ‘LUTS in a 42-year-old man with Down’s syndrome’, S. van Aarle, R.A.L. Jacobs*, K.L.J. Rademakers, K.R. van IJzendoorn, L.M.C.L. Fossion. BAU, Gent, 10/12/2011.

§ ‘Het gebruik van bisfosfonaten in de urologie,’ L. Fossion. Consensus meeting urologie Zuid-NL, Heeze, 15/12/2011.

Artikels L.M.C.L. FOSSION – Inoperabel niercelcarcinoom. Medisch Journaal, 2011, nr. 1: 37-38. G.M. VEENSTRA, L.M.C.L. FOSSION, K. DE LAET, A.A.P.M. LUIJTEN - Synchronous laparoscopic radical nephrectomy left and contralateral right hemicolectomy during the same endoscopic procedure. ISRN Surgery, 2011, Article ID 179456, 4 pages. G.M. VEENSTRA, L.M.C.L. FOSSION, G. DEBONNAIER, K. DE LAET - Endovascular treatment of a right-sided ureteroiliac fistula in a patient with a simultaneous left-sided ureteroileal fistula. Case reports in Urology, 2011, Article ID 284505, 5 pages. S. VAN AARLE, K.R. VAN IJZENDORN, L.M.C.L. FOSSION - Open versus laparoscopische radicale cystectomie in een perifeer ziekenhuis. Tijdschrift voor urologie, november 2011, nr 7, pag 167. G.M. VEENSTRA, L.M.C.L. FOSSION, K. DE LAET, A.A.P.M. LUIJTEN - Laparoscopische tumornefrectomie links en contralaterale hemicolectomie rechts gecombineerd in één endoscopische procedure. Medisch Journaal, 2011, nr. 3: 172-174. R.P. MEIJER, L.M.C.L. FOSSION, K.R. VAN IJZENDORN, H.P. BEERLAGE - Renal infarction a cause of acute flank pain. BJU Int. online case report, 2011. DOI: 10.1002/BJUIw-2011-120-web. Wetenschappelijke activiteiten

• Opstarten refereeravonden in de regio Eindhoven/Veldhoven vanuit de afdeling urologie van het MMC, 2009-ad hoc. • 3/03/2010 Refereeravond over prostaatkanker

• Denktank ‘Bisfosfonaten gebruik bij PCa’ – Novartis, 31-03-2010. • Docent – Faculty of Health, Medicine and Life Sciences, Maastricht (2010 – ad hoc). • Redactielid en reviewer Medisch Journaal, MMC Veldhoven (sept. 2010 – ad hoc). • Medical expert voor studenten Fontys hogeschool o.l.v. dr. F. Van Montfort, Project:

Ontwikkeling van een urethrastent. 2010. • Simbionix lap mentor: ‘laparoscopic nephrectomy’-module, 2010-2011. • Reviewer Tijdsschrift voor Urologie, Nederland, 2011-ad hoc.

Opleidingsactiviteiten in laparoscopie als tutor/trainer (met vermelding van de cursisten) § Side-by-side laparoscopische radicale prostatectomie(EERPE) training;

Dr. K. De Laet, MMC Veldhoven – uroloog 6/01/2011 and 13/01/2011. § Side-by-side laparoscopische nefrectomie (LRN);

Dr. W. Blijweert, uroloog ZH Terneuzen 24-02-2011. § Opleiding semi-arts Geert Veenstra (combistage) als docent voor de Faculty of Health, Medicine

and Life Sciences, Maastricht. sept. 2010-juli 2011(36 weken).


§ Opleiding co-assistent Rijan Falkenberg als docent voor de Faculty of Health, Medicine and Life Sciences, Maastricht. may 2011- sept 2011.

§ Opleiding AGNIO Sandra Van Aarle als stagemeester voor de urologie in het MMC, dec. 2010-dec 2012.

§ Side-by-side laparoscopische nefrectomie (LRN); Sébastien Guérin, Miniline - Parijs 14-06-2011.

§ Side-by-side laparoscopische nefrectomie (LRN); Dr. R. Wijn, AIO urologie, MMC Veldhoven, 14-07-2011.

§ Side-by-side training laparoscopische cystoprostatectomie + LPLND + Bricker (LRC) Dr. R. Hassankhan, Dr. Onaca, urologen, 13/10/2011.

§ Opleiding semi-arts Kevin Ijzendoorn (combistage) als docent voor de Faculty of Health, Medicine and Life Sciences, Maastricht. 2/08/2011 – 28/02/2012. (36 weken).

§ Opleiding semi-arts Kevin Rademakers (GESP-stage) als docent voor de Faculty of Health, Medicine and Life Sciences, Maastricht. 3/10/2011 – 31/01/2012. (18 weken).

§ Opleiding semi-arts Rens Jacobs (WEZP-stage) als docent voor de Faculty of Health, Medicine and Life Sciences, Maastricht. 5/09/2011 – 31/12/2011. (18 weken).

§ Masterclass advanced laparoscopy voor operatie-assistenten; faculty member en live-OK(EERPE), MMC Veldhoven, 22/11/2011.

§ Opleinding laparoscopie en side-by-side training EERPE, LRC en LRN van de chef de clinique Dr. K. De Laet, MMC Veldhoven jan-dec. 2011.

§ Side-by-side training laparosc. radicale cystoprostatectomie (LRC) + Bricker/Hautmann Dr. Sonneveld, uroloog St.-Anna ZH Geldrop, 8/12/2011, 21/12/2011 en 22/12/2011.

§ Side-by-side training laparoscopische radicale cystoprostatectomie (LRC) + Hautmann Dr. W. Lock, AGNIO Radboud UMCN, 22/12/2011

Overzicht activiteiten 2011 - dr. W. Levens Congressen

• Workshop “male sling” Leiden, 10- 11 maart • EAU Wenen, 18- 21 maart • Update urology Vlieland, 14- 17 april • Post ICS meeting Nijmegen, 22 september • Expert meting “female urology”Nijkerk, 12 oktober • Symposium blaascarcinoom MMC, 13 oktober

Overig: Organisator/ voorzitter TIAS congres “Verandermanagement in de zorg” Zaltbommel, 8- 9 september

Overzicht activiteiten 2011 – Dr. E. Nanlohy


Overzicht van de urologen met hun curriculum Urologen van de maatschap urologie MMC Veldhoven

(in volgorde van toetreding tot de maatschap): Wim Levens werd geboren op 25 april 1953. Opleiding Middelbare studies: 1965-1971: Atheneum-B Bernardinus college te Heerlen Universitaire studies: 1971-1978: Studie medicijnen KU te Nijmegen (tijdens de medische studie enkele jaren jaarvertegenwoordiger alsmede lid van de faculteitsraad) Opleiding tot uroloog: 0/ Voorbereiding op de opleiding 1978-1980: Arts assistent (AGNIO) Juliana ziekenhuis te Ede 1980-1983: Tropenarts St.-Elisabeth Hospital Hwidiem te Ghana 1983-1984: Arts assistent psychiatrie (AGNIO) Radboud UMCN ziekenhuis te Nijmegen 1/ Algemene heelkunde 2/Urologie 1984-1989: Arts assistent urologie (in opleiding) RWTH Aken (opleider Prof. Dr. W. Lutzeyer) en Weverziekenhuis te Heerlen (opleider Dr. F. van de Weyer) 3/ Werkzaam als uroloog 1989-1990: Staflid afdeling urologie Universiteitskliniek Aken 1990-heden: Uroloog in het MMC te Veldhoven/ Eindhoven, voorheen St.-Josephziekenhuis 1990: Promotie te Aken (interferonbehandeling van het niercarcinoom, promotor: Prof. Dr.G. Jakse) 1998-1999: Lid stafbestuur St.-Josephziekenhuis te Veldhoven 1999-2001: Voorzitter stafbestuur 2000-2001: Voorzitter regionale specialistenvereniging “Interstaf “ 2002-2003: Divisiemanager snijdende disciplines 2003- oktober 2006: Lid Integraal Managementteam,medisch inhoudelijke portefeuille Jan. 2006- april 2007: Consultant Berenschot Adviesgroep Utrecht, sector “Zorg” Jan. 2007- heden: Consultancy op zelfstandige basis Bijkomende medische opleiding 1980: Tropencursus KIT te Amsterdam 1999-2000: Diverse korte opleidingen (vergadertechniek, communicatie, verandermanagement, omgang met de media) 2001: Opleiding “Medisch Management” Orde van medisch specialisten te Utrecht Afstudeerscripties: “Strategisch beleid van het “Managementparticipatie door medici” 2003- 2005: Opleiding Health Management Universiteit Tilburg (TIAS) Overige werkzaamheden: 1996-heden: Voorzitter van de NGO Stichting “Madamfo”(financiering, beoordeling en begeleiding van projecten in de Derde Wereld) 2001- april 2006: Coördinator Orde medisch specialisten 2001-2007: Bestuurslid Coöperatie vrij gevestigde specialisten MMC 2001-heden: Lid Kernstaf 2003-april 2006: Projectleider “Zorgdomein” (stroomlijnen logistiek proces huisarts- ziekenhuis)


1999-april 2006: Lid onderhandelingsteam MMC- zorgverzekeraars Specifieke interesse binnen de urologie: § Mannenkliniek: andrologie & erectiele dysfunctie § Incontinentie § Management

Miel Nanlohy-Manuhutu werd geboren op 12 januari 1961 te Vught. Opleiding Middelbare studies: 1973-1979 Gymnasium ß te Gorinchem 1979-1980 Reformatorische Bijbelschool Vormingsjaar Universitaire studies: Geneeskunde Vrije Universiteit Amsterdam: Propadeuse 1981 - Doctoraal 1984 - Artsexamen 1988 Opleiding tot uroloog: 0/ Voorbereiding op de opleiding - Twenteborgziekenhuis Almelo : arts-assistent Chirurgie - St-Anna ziekenhuis Oss : arts-assistent urologie niet in opleiding 1/ Algemene heelkunde 1993-1995 Bosch Medicentrum Den Bosch,Alg. Chirurgie vooropleiding

Opleider: Dr. J. Wever 2/Urologie 1995-1997 Bosch Medicentrum Den Bosch, Perifere Urologie opleiding

Opleider: Dr. J.W. Hoekstra 1997-1999 Academisch Ziekenhuis Utrecht,Academische Urologie opleiding

Opleider: Prof. Dr. T. Boon Bijkomende medische opleiding - Schriftelijk examen EBU : november 1998 - Verpleeghuis voor geestelijk en lichamelijk gehandicapten : verpleeghulp - Stichting kruispost : Eerste hulp arts voor onverzekerden en illegalen - Luchthaven Schiphol : Eerste hulp arts Schiphol / keuringsarts - Basiscursus laparoscopie sept . 2006 SWEN - Cursus neuromodulatie UMCM 2005 Specifieke interesse binnen de urologie: § Kinderurologie § Bekkenbodempoli § Functionele urologie


Laurent Fossion werd geboren te Leuven, België, op 25 januari 1974. Opleiding Middelbare studies: 1986-1992: Sint-Jozefcollege, Turnhout. Jezuïeten college. Universitaire studies: Katholieke Universiteit Leuven, België. Afgestudeerd als Arts met de onderscheiding aan de K.U.L. op 30 juni 1999. Opleiding tot uroloog: 1/ Algemene heelkunde via de KULeuven, België (Prof. Dr. P.L.O. Broos) § 1/08/1999-31/07/2000 Stedelijk Z.H. Dr. H. Kluge / Dr. L. Cardoen § 1/08/2000-31/07/2001 H. Hart Z.H. Dr. P. Vanclooster

2/Urologie o.l.v. Dr. P. Van Erps, ZNA Middelheim, Antwerpen, België § 1/08/2001-31/07/2005 ZNA.Middelheim Dr. P. VanErps § 06/2003-10/2003 Centre Hospitalier Universitaire Vaudois, Lausanne, Zwitserland

Prof. Dr. Leisinger § 1/09/2004-31/07/2005 Radboud Universitair Centrum, Nijmegen

Fellowship laparoscopie Prof. Dr. Debruyne § 1/09/2005-31/11/2005 ZNA Middelheim Dr. P. VanErps

3/ Werkzaam als uroloog Erkenning als uroloog op 22/11/2005 door het RIZIV, België. Erkenning als uroloog op 28/03/2006 door het MRSC, Nederland. Consulent laparoscopische urologie voor het ZNA Middelheim, Antwerpen, België. 1/01/2006 - 31/12/2007 Uroloog in het Bernhoven ZH, Oss. Opstarten laparoscopie. 1/01/2008 – ad hoc: Uroloog in het MMC, locatie Veldhoven. Bijkomende medische opleiding § 1/03/2002 Attest Brevet Acute Geneeskunde (urgentie-arts). § 5/09/2004 European Board of Urology - schriftelijk examen, Praag: geslaagd. § 2005 – 2006 Fellowship laparoscopie, UMCN Radboud – Dr. B. Knipscheer. § 10/06/2006 European Board of Urology - mondeling examen, Athene: geslaagd. § 10/06/2006 Fellow of the European Board of Urology. § 1/10/2006 Masterclass oncology - ESOU - schriftelijk examen, Barcelona: geslaagd. § 1/01/2010 Docent – Faculty of Health, Medicine and Life Sciences, Maastricht

Specifieke interesse binnen de urologie: § Oncologische urologie § Laparoscopische chirurgie (ervaring: meer dan 450 laparoscopisch oncologische procedures) § Minimaal invasieve urologie


Kevin De Laet werd geboren te België, op 6 mei 1978. Opleiding Middelbare studies: College van het Eucharistisch Hart Essen, Latijn Wetenschappen 1990-1996

Universitaire studies: Universiteit Hasselt en Universiteit Antwerpen, België. Afgestudeerd als Arts met de grootste onderscheiding op 23 juni 2003. Opleiding tot uroloog: 1/ Wetenschappelijk onderzoek Universiteit Antwerpen § 01/10/2003 -30/09/2005 Universiteit Antwerpen, Prof. Dr. JJ Wyndaele

2/ Algemene heelkunde § 01/10/2005-30/09/2006 ZNA Middelheim, Dr. M. Vanderveken

3/ Urologie § 01/10/2006-30/09/2007 Universitair Ziekenhuis Antwerpen , Prof. Dr. JJ Wyndaele § 01/10/2007-30/09/2008 Hopital Henri Mondor Parijs, Prof. Dr. C.C. Abbou § 01/10/2008-31/03/2010 Universitair Ziekenhuis Antwerpen , Prof. Dr. JJ Wyndaele § 01/04/2010-31/12/2010 AZ Groeninge Kortrijk, Dr. I. Billiet

4/ Werkzaamheden als uroloog § 01/01/2011 – ad hoc Maxima Medisch Centrum

Erkenning als uroloog op 01/10/2010 door het RIZIV, België. Erkenning als uroloog op 01/01/2011 door het MRSC, Nederland. Bijkomende opleiding § 30/06/2010 Promotie PhD “Studies over de afferente bezenuwing van de lagere

urinewegen” § 01/07/2011 Fellow of the European Board of Urology. Specifieke interesse binnen de urologie: § Laparoscopische chirurgie § Minimaal invasieve urologie § Steenchirurgie

Jaarverslag 2011 Laparoscopie · Jaarverslag maatschap urologie MMC Veldhoven – anno 2010 1...

Documents

Transcript of Jaarverslag 2011 Laparoscopie · Jaarverslag maatschap urologie MMC Veldhoven – anno 2010 1...