JAARVERSLAG 2009 RESTITUTIEBUREAU - AGRI Press...3.1 Operationeel Plan 2009-2010 14 3.2 Evolutie van...

JAARVERSLAG 2009

BELGISCH INTERVENTIE- EN RESTITUTIEBUREAU

BIRB Jaarverslag 2009 _____________ 3

INHOUDSTABEL VOORWOORD 4 ORGANISATIE 6 1. Inleiding 6 2. Organieke structuur 6

2.1 De raad van bestuur 6 2.2 De controleorganen binnen de raad van bestuur 8 2.3 Het bestendig comité 8 2.4 De administratieve diensten van het Bureau 9

3. Organogram 10 ADMINISTRATIEVE GEGEVENS 11 1. Personeel 11 2. Werkingsmiddelen 13 3. Informatica 14

Inleiding 14 3.1 Operationeel Plan 2009-2010 14 3.2 Evolutie van de ICT in 2009 15

4. Interne audit 17 5. Infosec 18 6. Juridische Zaken en Informatie 19

6.1 Sectie Geschillen 19 6.2 Sectie Informatie 20

TECHNISCH-COMMERCIËLE GEGEVENS 27 1. Algemene gegevens 27

1.1 Uitgaven ten laste van het ELGF 27 1.2 Zekerheden 29 1.3 Ingediende R- en T5-documenten 30 1.4 Afgegeven certificaten 30

2. Zuivelproducten 32 Algemeen 32 2.1 Certificaten 32 2.2 Restituties 33 2.3 Interventie- en steunmaatregelen 34

3. Vleesproducten 37 3.1 Rundvlees 37 3.2 Varkensvlees 39 3.3 Vlees van pluimvee en eieren 40 3.4 Andere sectoren 41

4. Plantaardige producten 43 4.1 Granen en rijst 43 4.2 Suiker 46 4.3 Verse groenten en fruit 49 4.4 Bananen 52 4.5 Andere sectoren 52

5. Niet-Bijlage I-goederen 54 6. Controle 58

6.1 Overname van de controles 58 6.2 Organisatie van de controledienst 59 6.3 Controles uitgevoerd in 2009 59 6.4 Middelen die in werden aangewend voor de controles 65

Colofon 67

4 ____________ BIRB Jaarverslag 2009

VOORWOORD

CRISIS, EXPERTISE EN BELEIDSINSTRUMENTEN De economische en financiële wereldcrisis die zich manifesteert sinds eind 2008, heeft de Europese landbouw en vooral de zuivel- en graansector allerminst gespaard. Interventie- en restitutiemaatregelen werden begin 2009 opnieuw geactiveerd. De interventievoorraad, nihil bij het begin van het jaar, bestond eind 2009 respectievelijk uit 17.000 ton boter, 24.000 ton mageremelkpoeder en 9.000 ton gerst. Op vraag van de federale regering en van mevrouw de Minister Sabine LARUELLE heeft het BIRB ook de rol van facilitator tussen de distributiesector, vertegenwoordigd door FEDIS, en de zuivelfabrieken, vertegenwoordigd door BCZ, op zich genomen. Het BIRB stond ook in voor de uitvoering van de "Milk-FEDIS" overeenkomst, ondertekend op 10 juli 2009. Tussen juli 2009 en januari 2010 werd 27 miljoen euro, betaald door de distributiesector, via het BIRB herverdeeld onder alle Belgische zuivelproducenten. De commerciële activiteiten van het BIRB bleven in 2009 op hetzelfde peil, vooral als gevolg van de reactivering van de restituties in de zuivelsector (sinds januari 2009) en de voortgezette hervorming van de suikersector. De restituties in de zuivelsector werden eind november 2009 opnieuw tot nul herleid. Naar aanleiding van een overeenkomst die in 2008 met het FAVV en de FOD Volksgezondheid werd gesloten, heeft het BIRB de betaling van de vaccinatiekosten tegen "blauwtong" administratief beheerd. Deze overeenkomst werd verlengd in 2009. Op vraag van de regionale betaalorganen host het BIRB sinds 2008 ook de internetsite "BELPA" (www.belpa.be) die specifiek ontworpen werd voor de officiële publicatie van de ELGF- en ELFPO-begunstigden. Zoals in 2008 al werd aangekondigd, heeft de controledienst van het BIRB in 2009 het overgrote deel van aan andere administraties gedelegeerde taken, opnieuw op zich genomen. Ondanks de hoeveelheid bijkomend werk als gevolg van de reactivering van de interventiemaatregelen is dit vlekkeloos verlopen. De controledienst werd uitgebreid. Wat de organisatie van het BIRB betreft, werden naar aanleiding van de laatste gewestverkiezingen de vertegenwoordigers van het Vlaams Gewest en van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest in de raad van bestuur in oktober 2009 vervangen, net als de Regeringscommissaris van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Mijn dank gaat uit naar de voorzitters en de leden van de verschillende controle- en beheersorganen die in hun respectieve domein hun volle steun hebben verleend. De raad van bestuur heeft eind 2009 ingestemd met het nieuwe personeelsplan. Het personeelsplan 2010 voorziet 24 personeelsleden minder dan het voorgaande plan maar beschikt over een structuur die toelaat om efficiënt te reageren en mogelijke of bijkomende opdrachten te aanvaarden die het BIRB door verschillende federale en regionale instanties worden toevertrouwd door de sterk evoluerende Europese regelgeving.

BIRB Jaarverslag 2009 _____________ 5

De laatste jaren vertrekken veel personeelsleden van het federale openbaar ambt met pensioen en geldt dit ook voor het BIRB. Ik wil dan ook al deze medewerkers bedanken die tijdens hun hele loopbaan het beste van zichzelf hebben gegeven in de hen toevertrouwde taken en die voortaan van een welverdiende rust kunnen genieten. Mijn dankbetuigingen gaan in het bijzonder uit naar de heren Luc LEMAHIEU, directeur van de dienst Financiën, en Guillaume ERVEN, directeur van de dienst Informatica-ICT, voor het uitmuntende werk dat zij hebben verricht ten dienste van het BIRB. Tenslotte wil ik nog al mijn medewerkers bedanken die, dankzij hun kennis en ervaring, de continuïteit van onze opdrachten in deze moeilijke economische context konden garanderen. Bijzondere dank gaat ook uit naar de heer William DROESHOUT, wnd. adjunct-directeur-generaal, voor zijn efficiëntie en toewijding. Tijdens dit crisisjaar heeft het BIRB door middel van de wettelijke instrumenten waarover hij beschikt, al zijn opdrachten tot een goed einde gebracht en blijk gegeven van flexibiliteit, bezorgdheid en een groot vermogen om tegemoet te komen aan de verwachtingen van de landbouwsector. In 2010 zal het BIRB starten met de hervorming van zijn diensten. Daarbij zal rekening worden gehouden met de toekomstige hervorming van het landbouwbeleid. Ir. B. HENNUY Wnd. directeur-generaal


Algemene gegevens

ORGANISATIE

1. Inleiding

Het Belgisch Interventie- en Restitutiebureau (BIRB) is een overheidsinstelling met rechtspersoonlijkheid onder toezicht van de federale Minister van KMO’s, Zelfstandigen, Landbouw en Wetenschapsbeleid. Het BIRB is een erkend betaalorgaan in het kader van het landbouwbeleid van de Europese Unie. Het BIRB is belast met de uitbetaling van financiële tegemoetkomingen aan economische marktdeelnemers die geen producent zijn en met de controle op die uitgaven. Deze tegemoetkomingen gebeuren in de vorm

van restituties (subsidies bij uitvoer), van interventies (rechtstreekse aankoop of steun bij opslag van overschotten) of van steunmaatregelen (steun voor productie, verwerking en bevordering van de afzet). De uitgaven van het BIRB ten laste van het Europees Landbouwgarantiefonds (ELGF) bedroegen voor het begrotingsjaar 2009 122,43 miljoen EUR (71,49 miljoen EUR voor restituties, 47,99 miljoen EUR voor steunmaatregelen en 2,95 miljoen EUR voor openbare opslag, de negatieve uitgaven inbegrepen). Het BIRB kan bovendien belast worden met opdrachten die voortvloeien uit het landbouwbeleid van de federale regering of van de gewestregeringen.

2. Organieke structuur Het BIRB valt onder de bevoegdheid van mevrouw Sabine Laruelle, federaal Minister van KMO’s, Zelfstandigen, Landbouw en Wetenschapsbeleid. De statuten van het BIRB werden laatst gewijzigd door de wetten van 7 juli 2002 (B.S. van 25 september 2002) en van 27 december 2006 (B.S. van 28 december 2006). De organieke structuur van het BIRB bestaat uit een raad van bestuur, een bestendig comité en de administratieve diensten van het Bureau. 2.1 De raad van bestuur De raad van bestuur leidt het Bureau en is belast met de uitvoering van bepalingen die voortvloeien uit wetten en verordeningen zoals vastgesteld bij artikels 6 en 7 van het KB van 3 februari 1995 houdende coördinatie van de wet van 10 november 1967 houdende oprichting van het BIRB, gewijzigd door de wetten van 7 juli 2002 en 27 december 2006.

BIRB Jaarverslag 2009 ___________ 7

Algemene gegevens

De raad is als volgt samengesteld: Voorzitter: de heer A. GEERTS

Ondervoorzitter: de heer M. VANQUAILLIE Vaste leden: Plaatsvervangende leden: Vertegenwoordigers van de Federale Staat: de heren A. GEERTS mevrouw F. BLOCKX P. VANDERBECQ mevrouw S. MAZAY O. CHARON de heer G. VAN BELLE mevrouw A. REUL de heer G. GALLET de heer R. COOLS de heer K. VANGOIDSENHOVEN Vertegenwoordigers van het Vlaams Gewest: tot 22/10/2009 de heer H. VAN DRIESSCHE de heer G. VAN DEN BREMT vanaf 23/10/2009 de heer H. VAN DRIESSCHE de heer N. VANGINDERACHTER tot 22/10/2009 mevrouw S. DEWISPELAERE de heer J. HEYMAN vanaf 23/10/2009 de heer J. RELAES de heer J. HEYMAN Vertegenwoordigers van het Waals Gewest: de heren M. VANQUAILLIE de heren D. ENSCH R. POISMANS J. RENARD Vertegenwoordigers van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest: tot 28/10/2009 mevrouw V. BROUCKAERT de heer Y. VAN DEN BRULLE vanaf 29/10/2009 mevrouw V. BROUCKAERT de heer D. GHINET


Algemene gegevens

2.2 De controleorganen binnen de raad van bestuur

De controleorganen werden samengesteld overeenkomstig de voor de instellingen van categorie B in de wet van 16 maart 1954 vervatte bepalingen, betreffende de controle op sommige instellingen van openbaar nut. De verschillende regeringen zijn als volgt vertegenwoordigd: Regeringscommissaris van de federale regering de heer X. DE CUYPER Regeringscommissaris van de Vlaamse regering de heer H. HOOYBERGHS Regeringscommissaris van de Waalse regering de heer J.-M. MAROT Regeringscommissaris van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest tot 28/10/2009 de heer C. BELLEFLAMME vanaf 29/10/2009 mevrouw S. CNAPELINCKX Voor alle beslissingen met een financiële en budgettaire weerslag oefent de afgevaardigde van de minister van Financiën dezelfde functie uit als een regeringscommissaris. Afgevaardigde is: Inspecteur-generaal van Financiën de heer K. DEBRUYNE 2.3 Het bestendig comité

Het bestendig comité onderzoekt de aan de raad voor te leggen aangelegenheden. Het beschikt daartoe over het initiatiefrecht en ziet toe op de uitvoering van de genomen beslissingen. De raad kan aan dit bestendig comité delegatie van bevoegdheid geven. Het comité is als volgt samengesteld: Voorzitter:

de heer M. VANQUAILLIE, vertegenwoordiger van het Waals Gewest

Leden: de heer A. GEERTS, vertegenwoordiger van de Federale Staat de heer M. VANQUAILLIE, vertegenwoordiger van het Waals Gewest tot 22/10/2009 mevrouw S. DEWISPELAERE, vertegenwoordiger van het Vlaams Gewest vanaf 23/10/2009 de heer J. RELAES, vertegenwoordiger van het Vlaams Gewest mevrouw V. BROUCKAERT, vertegenwoordiger van het Brussels

Hoofdstedelijk Gewest

BIRB Jaarverslag 2009 ___________ 9

Algemene gegevens

2.4 De administratieve diensten van het Bureau Het dagelijkse beheer van het Bureau wordt waargenomen door: de heer B. HENNUY, wnd. directeur-generaal.

10 ___________ BIRB Jaarverslag 2009

Algemene gegevens

3. Organogram

BIRB Jaarverslag 2009 __________ 11

Algemene gegevens

ADMINISTRATIEVE GEGEVENS

1. Personeel Personeelssterkte

Personeel op 31/12/2008 31/12/2009 Verschillen

S(1) C(1) Totaal S C Totaal S C Totaal

Niveau A 39 5 44 36 7 43 -3 +2 -1

Niveau B 8 0 8 11 1 12 +3 +1 +4

Niveau C 75 8 83 64 21 85 -11 +13 +2

Niveau D 38 18 56 34 19 53 -4 +1 -3

Totaal eenheden 160 31 191 145 48 193 -15 +17 +2

Totaal EFT (2) 146 28 174 136,9 46,7 183,6 -9,1 +18,7 +9,6 (1) S = Statutairen, C = Contractuelen (2) EFT = Equivalent voltijds Als instelling van openbaar nut (categorie B) is het BIRB onderworpen aan het federaal ambtenarenstatuut. Het basisprincipe is de statutaire werving via het Selectiebureau van de Federale Overheid (SELOR).

Uitzonderlijk kunnen personeelsleden in dienst genomen worden via een arbeidsovereenkomst. Dit om een tijdelijk afwezig personeelslid te vervangen (loopbaanonderbreking, verminderde prestaties, opdrachten in het buitenland…) of om specifieke of bijkomende taken uit te voeren (gespecialiseerd personeel zoals deskundigen, keuken- en onderhoudspersoneel).

Aantal personeelsleden per niveau op 31/12/2009

36

11

64

34

71

21 19

0

10

20

30

40

50

60

70

80

Niveau A Niveau B Niveau C Niveau D

Statutair Contractueel


Algemene gegevens

Op 31 december 2009 telde het BIRB 15 statutaire personeelsleden minder en 17 contractuele personeelsleden meer dan het jaar voordien. Vooral de vervanging van statutair personeel verloopt traag aangezien het BIRB voor de werving van statutair personeel afhankelijk is van de diensten van SELOR. Zowel de federale overheid, de Europese Commissie als de klanten eisen een kwaliteitsvolle en efficiënte werking van het BIRB. Automatisering, aanpassing van de werkprocessen aan internationaal erkende normen op het vlak van de interne audit, invoering in de werkomgeving van begrippen als beheerscontrole en informatieveiligheid maken dat het BIRB in toenemende mate nood heeft aan hoogopgeleid personeel en gespecialiseerde kennis. Hiertoe voert het BIRB een personeelsbeleid dat gericht is op: - het upgraden van het personeelsniveau door vertrekkende ambtenaren van lager niveau (D

en C) te vervangen door ambtenaren van niveau B en A op basis van specifieke functieprofielen;

- het ontwikkelen van de competenties van de ambtenaren door o.a. initiatieven zoals het persoonlijk ontwikkelingsplan, de gecertificeerde opleidingen en diverse andere opleidingsinitiatieven;

- het uitwerken van projecten voor de kennisoverdracht van oudere ambtenaren naar jongere ambtenaren.

Aantal personeelsleden per leeftijdscategorie en statuut op 31/12/2009

Aantal personeelsleden per leeftijdscategorie en niveau op 31/12/2009

0

10

20

30

40

18 ‐ 20 21 ‐ 25 26 ‐ 30 31 ‐ 35 36 ‐ 40 41 ‐ 45 46 ‐ 50 51 ‐ 55 56 ‐ 60 61 ‐ 65

Statutairen Contractuelen

0

5

10

15

20

18 ‐ 20 21 ‐ 25 26 ‐ 30 31 ‐ 35 36 ‐ 40 41 ‐ 45 46 ‐ 50 51 ‐ 55 56 ‐ 60 61 ‐ 65



Algemene gegevens

Aantal personeelsleden per taalrol en niveau op 31/12/2009 Statutairen Contractuelen

2. Werkingsmiddelen Om zijn administratieve begroting sluitend te maken, beschikt het BIRB over een overheidstoelage ingeschreven in de begroting van de toezichthoudende overheid op federaal niveau (FOD Economie) en over beperkte eigen ontvangsten (opbrengst van enkele retributies en van beperkte beleggingen). Bovendien worden, conform het KB van 4 juli 2004, retributies aangerekend aan de marktdeelnemers voor de administratieve behandeling van sommige dossiers. Deze inkomsten moeten een gedeelte van het informaticaplan van het BIRB financieren. De overheidstoelage is gelijk aan de geraamde uitgaven verminderd met de raming van de eigen ontvangsten en dient om de personeelsuitgaven (±70%) en de courante werkingskosten (±30%) te financieren. Dankzij een regelmatige controle van de uitgaven werd het boekjaar 2009 afgesloten met een batig exploitatiesaldo van 542.497,24 EUR. Het batig saldo wordt voor een bepaald percentage in het reservefonds van het BIRB gestort. Dit fonds dient hoofdzakelijk voor de dekking van uitzonderlijke en specifieke uitgaven (hoofdzakelijk investeringen in het gebouw en de ICT) die door de raad van bestuur zijn goedgekeurd.

Administratieve begroting

Begrotingsjaar 2008 (EUR) 2009 (EUR)

Eigen ontvangsten 124.452,91 132.467,28 Toelage van de federale overheid 13.397.000,00 12.966.958,56 Totaal van ontvangsten 13.521.452,91 13.099.425,84 Administratieve uitgaven - 13.032.801,01 - 12.556.928,60 Batig saldo van het begrotingsjaar + 488.651,90 + 542.497,24

0

2

4

6

8

10

12


Nederlandstalig Franstalig

0

10

20

30

40

50


Nederlandstalig Franstalig


Algemene gegevens

3. Informatica - ICT

Inleiding Het jaar 2009 was een erg moeilijk jaar voor de dienst Informatica - ICT van het BIRB. Het was immers een jaar met heel wat personeelsbewegingen waardoor bijna de hele dienst werd vervangen. Met het oog op de continuïteit van de dienst was de uitvoering van het personeelsplan ICT daarom van wezenlijk belang. Van zodra de nieuwe verantwoordelijke van de dienst Informatica -ICT zijn functie heeft opgenomen, is hij hiermee van start gegaan. Een statutair ICT-deskundige werd aangeworven op het einde van het jaar. De eerste stappen voor de aanwervingsprocedure van statutairen werden ondernomen eind 2009. Deze hebben echter nog niet geleid tot nieuwe aanwervingen. 3.1 Operationeel Plan 2009-2010 De raad van bestuur heeft in zijn zitting van 4 maart 2009 ingestemd met het operationeel plan ICT 2009-2010. Rekening houdend met de omstandigheden (herstructurering van het BIRB, mogelijke regionalisering), werd het meerjarenplan ICT vervangen door een operationeel tweejarenplan 2009-2010. Zo moet de dienst Informatica - ICT van het BIRB zijn beleid afstemmen op dat van de federale regering en van de Europese Unie. In deze context is het aangewezen de klemtoon te leggen op samenwerking met andere administraties. De krachtlijnen van het goedgekeurde plan zijn de volgende :

- ervoor zorgen dat de ICT van het BIRB in overeenstemming is met het Business plan (e-government); - voldoen aan de norm ISO 27002 met betrekking tot informatieveiligheid; - de ICT omgeving goed beheersen.

De moeilijkheden die zich voordoen bij de uitvoering van het personeelsplan ICT (de aanwerving van statutaire informatici stelt immers aanzienlijke problemen) hebben uiteraard ook gevolgen voor het informaticabeleid bij het BIRB. De infrastructuur van het BIRB is ingewikkeld en vereist heel wat kennis. Een groot deel van die kennis is vertrokken in 2009. Daarom zal het BIRB in 2010 een rationele inspanning moeten leveren om de computerinfrastructuur te vereenvoudigen zodat deze beter kan worden gemanaged.


Algemene gegevens

3.2 Evolutie van de ICT in 2009 3.2.1 Nieuwe versies van de systemen IRIS (1) en van het extranet GEL(2) Meerdere versies van het systeem IRIS, met name de versies 6.9 en 6.10, en van het elektronisch loket (GEL), met name de versies 6.8.1 en 6.10, alsook de invoering van een programma voor dossiers betreffende blauwtong (IRIS-LBT) werden in omloop gebracht. 3.2.2 Toepassing particuliere opslag van boter en van vlees De ontwikkeling van de applicatie particuliere opslag van boter werd gelanceerd en zal allicht begin 2010 worden afgerond. Ook de applicatie particuliere opslag van vlees zal van start gaan in 2010. De eerste modules werden al getest op het einde van het jaar. De resultaten van deze tests zijn bemoedigend voor de verdere levering van twee nieuwe modules voor het geïntegreerd IRIS-systeem. 3.2.3 Uitwisseling van gegevens via elektronische weg tussen de Belgische douane en het BIRB (paperless douane - PLDA) De applicatie paperless douane - PLDA werd ontwikkeld met het oog op de vervanging van het enig administratief document door één enkel elektronisch document. De gegevens van het enig document zullen via elektronische weg tussen de informatieverwerkende systemen van de douane en van het BIRB kunnen worden uitgewisseld. De eerste tests werden in 2009 uitgevoerd maar het informatieverwerkend systeem van de douane had te kampen met heel wat moeilijkheden. Nieuwe tests hebben niet het verwachte resultaat opgeleverd. 3.2.4 Blauwtong Tijdens 2009 heeft het federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen (FAVV) ons opnieuw de vereiste informatie overgemaakt in het kader van de vaccinatiecampagne tegen blauwtong. Het BIRB is voor rekening van het FAVV belast met de terugbetaling van de vaccinatiekosten. Om deze operatie tot een goed einde te brengen, werd een module “Blauwtong” ontwikkeld en geïntegreerd in het IRIS-systeem. Deze module is volledig operationeel. De samenwerking tussen de dienst Informatica - ICT en de commerciële diensten die instaan voor dit werk, is perfect verlopen.

1 IRIS: Integrated Restitution and Intervention System 2 GEL: Guichet électronique - Elektronisch loket


Algemene gegevens

3.2.5 Bekendmaking van de begunstigden De verordeningen (EG) nr. 1437/2007 van de Raad en (EG) nr. 259/2008 van de Commissie bepalen dat de begunstigden van financiële steun toegekend door ELGF en ELFPO in elke lidstaat moeten worden bekendgemaakt via één enkele website. De drie Belgische betaalorganen (BIRB, Ministerie van het Waals Gewest, de Vlaamse Overheid) zijn overeengekomen dat het BIRB zal instaan voor deze bekendmaking. Daarom werd de website www.belpa.be (BELPA staat voor Belgian Paying Agencies) ontwikkeld door het BIRB en aangepast aan de opmerkingen van de Commissie. 3.2.6 Voorafgaande studie met betrekking tot de regionalisering Naar aanleiding van het voorstel van de Raad van Wijzen inzake de staatshervorming van 26 februari 2008 met betrekking tot de mogelijke regionalisering van het BIRB, werd de voorbereidende studie, die was besteld door het BIRB over de mogelijke opties en verschillende stappen die moeten worden ondernomen met het oog op de splitsing van de dienst Informatica - ICT, volledig afgerond. Over deze studie werd trouwens een publicatie uitgegeven3.

3.2.7 Beveiligde toegang tot het internet, het extranet alsook tot het intranet van het BIRB Eind 2006, begin 2007 werd op basis van het product "Access Manager" van Novell een oplossing geïnstalleerd. Hierdoor kon het BIRB volgende functies centraliseren : • unieke identificatie (Single Sign On) via de portaalsite van het BIRB en dit zowel voor de

klanten, de partnerondernemingen als voor het personeel; • administratie op afstand voor de interne medewerkers en de externe administrators; • hoge beveiliging doordat alle informatie via SSL ge-encrypteerd wordt uitgewisseld; • sterke authenticatie door middel van een wachtwoord of e-Id. In 2009 heeft het BIRB heel wat problemen gekend met zijn software. De toegang tot het "extranet" werkte niet meer zoals het hoorde. De geïntegreerde oplossing die werd ontwikkeld, ondervond problemen als gevolg van de complexiteit van het programma. De interne medewerkers van de dienst Informatica - ICT waren ook niet steeds beschikbaar om toezicht te houden op dergelijk ingewikkelde oplossing of in te staan voor de maintenance ervan. Er werd dringend een alternatief gezocht. Uiteindelijk werd gekozen voor een toestel van het type "BlueCoat". Dit bleek voor het BIRB een aanvaardbare oplossing omdat het alle nodige functies kon vervullen :

3 Gerlando SPRIO [2009] – Problematiek en aandachtspunten bij de regionalisering van een instelling

van openbaar nut, met name wat betreft de dienst informatica. Voorbeeld door middel van een

praktijkgeval : BIRB – Eindwerk met het oog op het behalen van de graad van Licentiaat

Informatica en Menswetenschappen, onder de leiding van de heer Professor Luc WILKIN –

Academisch jaar 2008-2009.


Algemene gegevens

• de toegang tot e-mail via een beveiligd internet; • de toegang de " Novell " omgeving voor elk van de medewerkers; • de toegang voor externe ondernemingen met het oog op het onderhoud en de

maintenance van de systemen in het kader van de onderhoudscontracten; • de toegang tot het extranet voor specifieke toepassingen (GEL maar ook webdiensten

ontwikkeld door de douane). 3.2.8 Veiligheid ICT De audit ICT werd uitgevoerd eind 2009 en moest nagaan of het BIRB de norm ISO/IEC 27002 : 2005 behaalde op het vlak van de informatiesystemen. Dit is erg positief verlopen. Wat de informatieveiligheid betreft, bouwde het BIRB verder op de verwezenlijkingen van 2008. Ook bij het uittekenen van het beleid en de operationele uitvoering van dat beleid, werd vooruitgang geboekt. Door het gebrek aan medewerkers binnen de dienst ICT, was het versterken van deze positie in dit domein een echte uitdaging.

4. Interne audit Verordening (EG) nr. 885/2006 houdende uitvoeringsbepalingen van verordening (EG) nr. 1290/2005 van de Raad betreffende de erkenning van betaalorganen en andere instellingen alsook de goedkeuring van de ELGF- en ELFPO-rekeningen, vormt de wettelijke basis voor de activiteiten van de dienst Interne Audit. Het bestaan en de goede werking van deze dienst is één van de belangrijkste voorwaarden voor het verkrijgen en behouden van onze erkenning als betaalorgaan. Deze verordening bevestigt en verduidelijkt de verplichtingen van een ELGF-betaalorgaan inzake interne audit.

De interne audit is een onafhankelijke evaluatiefunctie die binnen het BIRB werd gecreëerd om het interncontrolesysteem van de organisatie door te lichten en de doeltreffendheid ervan te evalueren. Het doel, de bevoegdheid en de verantwoordelijkheid van de Interne Audit werden gedefinieerd in een schriftelijk document, auditcharter genoemd.

Het auditcharter bepaalt: - de plaats van de Interne Audit in de organisatie; - de omvang van de toegang tot gegevens, personen en lokalen; - de scope van de audit.

Volgens het charter moeten de activiteiten van de Interne Audit duidelijk gepland worden. Het basisdocument is het vijfjarenplan. Het vijfjarenplan is een strategisch plan voor de hele auditcyclus. Alle activiteiten moeten elke vijf jaar worden gecontroleerd. Het interncontrolesysteem dat geauditeerd moet worden, heeft betrekking op alle activiteiten: degene die rechtstreeks verband houden met de ELGF-uitgaven maar ook met andere maatregelen van het gemeenschappelijk landbouwbeleid en, sinds 2007, de administratieve activiteiten van het BIRB. De dienst Interne Audit bepaalt zelf hoe hij de controles verricht en beschrijft deze controlewijze in een nomenclatuur van de te auditeren activiteiten waarop een risicoanalyse wordt toepast. De prioriteiten die daaruit voortvloeien, zijn opgenomen in het vijfjarenplan.

Het vijfjarenplan wordt verder verdeeld in jaarplannen. Het vijfjarenplan mag worden herzien in functie van de omstandigheden. Elke wijziging moet worden gemotiveerd.


Algemene gegevens

Het BIRB beschikt over een specifieke boordtabel van de Interne Audit waarmee de toepassing van de aanbevelingen van de auditdienst voor de opdrachten vanaf 2004 kan worden opgevolgd. Overzicht van de opdrachten van de Interne Audit voor het ELGF-boekjaar 2009: - 2009/01 - OPERATIONELE AUDIT MET BETREKKING TOT DE PARTICULIERE OPSLAG VAN

BOTER EN VARKENSVLEES – INTERNE CONTROLE - TESTS OP DE DOSSIERS (boekjaar 2009) – Afgesloten op 18.11.2009;

- 2009/02 – OPERATIONELE AUDIT MET BETREKKING TOT DE AFHANDELING VAN GESCHILLEN BETREFFENDE DE UITGAVEN TEN LASTE VAN DE ELGF – INTERNE CONTROLE - TESTS OP DE DOSSIERS (lopende dossiers, nieuwe dossiers, dossiers afgesloten in 2008) – Afgesloten op 8.6.2009;

- 2009/03 – OPERATIONELE AUDIT MET BETREKKING TOT RESTITUTIES BIJ UITVOER IN DE SECTOR SUIKER – INTERNE CONTROLE - TESTS OP DE DOSSIERS (boekjaar 2009) – Afgesloten op 15.12.2009;

- 2009/04 – OPERATIONELE AUDIT MET BETREKKING TOT DE UITGAVEN OP INFORMATICAVLAK (AANKOOP EN ICT-PRESTATIES) – INTERNE CONTROLE - TESTS OP DE FACTUREN (boekjaren 2008 en 2009) – Afgesloten op 15.10.2009;

- 2009/05 – SYSTEMATISCHE FINANCIËLE ANALYSE VAN DE JAARREKENINGEN VAN HET BIRB – voorbereiding aangevat – opdracht overgedragen naar 2010;

- 2009/06 – BEHEER VAN DE VERANDERINGEN INZAKE ICT (APPLICATIES EN INFRASTRUCTUUR) – Afgesloten op 19.11.2009.

5. Infosec

De Europese Commissie heeft met verordening (EG) nr. 465/2005 de voorwaarden voor de erkenning van de betaalorganen uitgebreid met maatregelen ter beveiliging van hun informatie en informatiesystemen. Deze maatregelen moeten beantwoorden aan een internationaal geldende norm. Voor de Belgische betaalorganen is de keuze gevallen op de ISO/IEC 17799-norm, intussen gewijzigd in 27002:2005-norm. Begin 2006 zette het BIRB een interne structuur op voor de organisatie en de coördinatie van de informatieveiligheid en werd een strategisch beleid ter zake uitgewerkt. Vervolgens werd een risicoanalyse uitgevoerd om de gevaren met betrekking tot de informatie en informatiesystemen van het BIRB in kaart te brengen en om maatregelen te identificeren die de kloof tussen het bestaande en het vereiste beveiligingsniveau moeten helpen overbruggen. In de loop van 2007 werd een concreet veiligheidsbeleid uitgewerkt en vastgelegd in een veiligheidshandboek dat een aantal bestaande en nieuwe bepalingen bevat die in overeenstemming zijn met de vermelde ISO-normen. Deze bepalingen werden gebundeld tot 24 strategische beleidsnormen en 408 concrete maatregelen gericht op het personeel, de organisatie en derde partijen. Het handboek bevat tevens alle procedures en formulieren vereist voor de concrete uitvoering en follow-up van de genomen maatregelen. Gezien het BIRB sinds 1 januari 2008 moet voldoen aan de genoemde ISO-norm, werd een verantwoordelijke INFOSEC aangesteld.


Algemene gegevens

Om de continuïteit van het veiligheidsbeleid te verzekeren, worden de beleidsnormen en procedures vervat in het veiligheidshandboek driemaandelijks gecontroleerd en opgevolgd. Het resultaat van deze controle wordt gerapporteerd aan de stuurgroep Informatieveiligheid, die op basis van de resultaten en noodwendigheden de in aanmerking komende beleidsnormen en procedures bijstuurt en desnoods herziet. Het personeel wordt ook bewust gemaakt door middel van infosessies. Tijdens deze infosessies worden de principes van het informatieveiligheidshandboek aan het personeel toegelicht. Alle bovengenoemde maatregelen hebben er evenals in 2008, ook in 2009 toe geleid dat het BIRB een gunstig rapport heeft gekregen van de controlerende instantie Ernst & Young.

6. Juridische zaken, Studies en Informatie 6.1 Sectie Geschillen De juridische sectie van de dienst “Juridische Zaken en Informatie” beheert de geschillen waarbij het BIRB betrokken is als eiser of verweerder zowel op burgerlijk als op strafrechtelijk vlak. In dit laatste verband fungeert de dienst als contactpersoon met de gerechtelijke autoriteiten. Gelet op de complexiteit van de geschillen wordt het BIRB in rechte vertegenwoordigd door vier advocatenkantoren die een jarenlange ervaring in deze materies hebben. De procedures worden gevoerd voor alle mogelijke gerechtelijke instanties naargelang de aard van de betwisting (gewone rechtbanken, Raad van State), de vervolgende instantie (burgerlijke rechtbanken, strafrechtbanken) of het karakter van het geschil (verzoek om een prejudiciële beslissing bij het Hof van Justitie van de Europese Unie). Einde 2009 beheerde de juridische dienst 93 dossiers die hangende waren bij de hoven en rechtbanken: 64 Nederlandstalige, 27 Franstalige en 2 Duitstalige. Die dossiers worden behandeld door de 4 advocatenkantoren: Dauwe-Jannis te Dendermonde, De Moor te Brussel, Grégoire te Luik en Vervaeke te Antwerpen. Naast het beheer van de geschillen geeft de sectie advies aan de commerciële directies over de interpretatie van reglementaire teksten met het oog op de uniforme toepassing ervan. De juridische dienst is belast met de toepassing in België van de Europese zwartelijstverordeningen (verordeningen (EG) nrs. 1469/95 en 745/96) waarbij ten opzichte van marktdeelnemers die verdacht worden van onregelmatigheden, bewarende maatregelen kunnen worden genomen zoals verscherpte controle en blokkering van uitbetalingen. Voor een uniforme toepassing van het begrip “overmacht naar Europees recht” wordt elke vraag om toepassing ervan voor advies aan de dienst voorgelegd.


Algemene gegevens

In het kader van Richtlijn (EG) nr. 55/2008 beheert de juridische dienst eveneens dossiers met betrekking tot wederzijdse bijstand waarbij het BIRB optreedt als verzoekende of aangezochte autoriteit. Het betreft bijstand inzake invordering van schuldvorderingen die voortvloeien uit restituties, interventies, landbouwheffingen, etc. waarvan de schuldenaars van het BIRB in een andere EU-lidstaat verblijven of waarvan de schuldenaars van een andere EU-lidstaat in België verblijven. Ten slotte interpreteert de dienst op reglementair en wetgevingstechnisch vlak de noties openbaarheid van bestuur en de motivering van de administratieve handelingen en organiseert de dienst het overleg met de Centrale Administratie der Douane en Accijnzen. 6.2 Sectie Informatie 6.2.1 Follow-up van de horizontale regelgeving De dienst “Juridische Zaken en Informatie” zorgt voor de follow-up van de communautaire “horizontale” regelgeving voor alle sectoren van het BIRB. Enerzijds de toegepaste regelgeving bij het BIRB: - Verordening (EEG) nr. 2220/85 tot vaststelling van gemeenschappelijke

uitvoeringsbepalingen inzake de regeling voor het stellen van zekerheden voor landbouwproducten;

- Verordening (EEG) nr. 120/89 tot vaststelling van de gemeenschappelijke bepalingen voor de toepassing van heffingen en belastingen bij uitvoer van landbouwproducten;

- Verordeningen (EEG) nr. 2454/93, (EG) nr. 1875/2006 en (EG) nr. 1192/2008 houdende vaststelling van enkele bepalingen ter uitvoering van verordening (EEG) nr. 2913/92 van de Raad tot vaststelling van het communautair douanewetboek;

- Verordening (EG) nr. 2799/98 tot vaststelling van het agromonetaire stelsel voor de euro; - Verordening (EG) nr. 1301/2006 houdende gemeenschappelijke voorschriften voor het

beheer van door middel van een stelsel van invoercertificaten beheerde invoertariefcontingenten;

- Verordening (EG) nr. 1913/2006 houdende bepalingen voor de toepassing van het agromonetaire stelsel voor de euro in de landbouwsector en tot wijziging van bepaalde verordeningen;

- Verordening (EG) nr. 605/2007 houdende vaststelling van overgangsmaatregelen voor bepaalde invoeren uitvoercertificaten voor het handelsverkeer van landbouwproducten tussen de Gemeenschap in haar samenstelling op 31 december 2006 en Bulgarije en Roemenië;

- Verordening (EG) nr. 1234/2007 en (EG) nr. 491/2009 houdende een gemeenschappelijke ordening van de landbouwmarkten en specifieke bepalingen voor een aantal landbouwproducten (“Integrale-GMO-verordening”);

- Verordening (EG) nr. 1454/2007 houdende gemeenschappelijke bepalingen betreffende inschrijvingen voor de vaststelling van uitvoerrestituties voor bepaalde landbouwproducten;

- Verordeningen (EG) nr. 376/2008 en (EG) nr. 514/2008 houdende uitvoeringsbepalingen inzake het stelsel van invoer-, en uitvoercertificaten;

- Verordening (EG) nr. 450/2008 tot vaststelling van het communautair douanewetboek (gemoderniseerd douanewetboek);


Algemene gegevens

- Verordening (EG) nr. 826/2008 tot vaststelling van gemeenschappelijke bepalingen inzake de verlening van steun voor de particuliere opslag van bepaalde landbouwproducten;

- Verordening (EG) nr. 612/2009 houdende gemeenschappelijke uitvoeringsbepalingen van het stelsel van restituties bij uitvoer voor landbouwproducten;

- Verordening (EG) nr. 1130/2009 tot vaststelling van gemeenschappelijke uitvoeringsbepalingen inzake de controle op het gebruik en/of de bestemming van producten uit interventie;

- Verordening (EU) nr. 1272/2009 tot vaststelling van gemeenschappelijke uitvoeringsbepalingen voor verordening (EG) nr. 1234/2007 van de Raad wat betreft de aankoop en de verkoop van landbouwproducten in het kader van de openbare interventie.

Anderzijds gaat het om communautaire regelgeving waarbij partners van het BIRB betrokken zijn, inzonderheid de douanereglementering m.b.t. de handelsverrichtingen bij de uitvoer of invoer van landbouwproducten naar en van derde landen en de economische douaneregelingen (passieve en actieve veredeling en zelfafgifte van T5-controledocumenten). In 2009 werd de procedure inzake economische douaneregelingen intern bij het BIRB en extern in overleg met de betrokken diensten van de Administratie der Douane en Accijnzen aangepast. De adviesverlening door het BIRB en zijn archivering verlopen nu nagenoeg volledig elektronisch wat ze sneller, efficiënter en duurzamer maakt. De dienst "Juridische Zaken en Informatie" heeft een interne gegevensbank met bewijzen van aankomst ter bestemming ontwikkeld. Deze gegevensbank is van belang om de efficiëntie van de verwerking van de gedifferentieerde restitutiedossiers in het kader van de artikels 17 en 18 van verordening (EG) nr. 612/2009 te verhogen. Het BIRB is van plan om die databank tegen eind 2010 toegankelijk te maken voor de marktdeelnemers. De opvolging van de regelgeving ter zake vindt plaats tijdens vergaderingen met de betrokken overheidsdiensten en openbare instellingen zoals de Europese Commissie (EC), de Interdepartementale Preventiecel (IPC) en de Interdepartementale Commissie voor de Coördinatie van de Fraudebestrijding (ICCF). Tot de taken van de dienst behoren eveneens het opstellen van procedures en instructies en het informeren en adviseren van de commerciële diensten van het BIRB. 6.2.2 Externe communicatie De dienst “Juridische Zaken en Informatie” is verantwoordelijk voor de externe communicatie van het BIRB. In die hoedanigheid beantwoordt deze dienst de verschillende vragen om inlichtingen van de marktdeelnemers en/of elke persoon die inlichtingen wenst. Daartoe geeft deze dienst een folder en specifieke brochures uit die ook op de website beschikbaar zijn. 6.2.2.1. Landbouwbeurzen Om de verschillende deelnemers in de landbouwsector met wie het BIRB samenwerkt, te ontmoeten, maar ook om het grote publiek over zijn activiteiten te informeren, was het BIRB in 2009 aanwezig op de landbouwbeurzen Agriflanders te Gent, Libramont en het internationale landbouwsalon Agribex in Brussel.


Algemene gegevens

6.2.2.2. Elektronisch loket De website van het BIRB, ook wel GEL (Guichet électronique – Elektronisch loket) genoemd, bevat 3 delen: - Internet - het publieke gedeelte van de website dat gericht is op het verstrekken van

algemene informatie over het BIRB en zijn activiteiten; - Intranet - het interne gedeelte van de website, enkel beschikbaar voor de personeelsleden

van het BIRB, gericht op het beheer van het elektronische loket; - Extranet – het publieke en beveiligde gedeelte van de website dat momenteel gericht is op

het uitvoeren van elektronische transacties met hoofdzakelijk exportfirma’s. Met dit beveiligde gedeelte kunnen sommige stukken van het restitutiedossier worden geraadpleegd en slaat het BIRB de weg in van een elektronische administratie (Paperless).

Het dagelijkse beheer van de inhoud van het elektronische loket omvat: - de horizontale en sectorale regelgeving, die in samenwerking met de commerciële secties

worden aangevuld in het elektronische loket in de vorm van brochures en rondzendbrieven; - de inhoud van de verschillende delen van het loket, zoals de online hulp, publicatie van de

marktberichten, enz.; - de registratie van de aanvragen om toegang tot het extranet en de registratie van firma’s bij

het BIRB in het algemeen. 6.2.2.3. Publicatie van de begunstigden van ELGF- en ELFPO-fondsen In het internetgedeelte van de site wordt onder meer de lijst met begunstigden van Europese landbouwsubsidies gepubliceerd sinds 2002. Naar aanleiding van de publicatie van verordening (EG) nr. 258/2008, heeft het BIRB een website ontwikkeld waarop de gegevens inzake inlichtingen over de begunstigden van zowel de ELGF- als de ELFPO-fondsen worden gepubliceerd. De creatie van deze website gebeurde in nauwe samenwerking met de twee andere Belgische betaalorganen en met de FOD Economie.

Deze website kan worden geraadpleegd in het Engels en in de drie landstalen: www.belpa.be, www.opbel.be, www.belbo.be en www.belza.be. BelPA staat voor Belgian Paying Agencies.

In 2009 werd een ontwerpovereenkomst tussen de verschillende betaalorganen gefinaliseerd.

6.2.3. Interne communicatie Door de aard van zijn opdracht speelt de dienst “Juridische Zaken en Informatie” een belangrijke rol in de interne communicatie van het BIRB. De dienst heeft in grote mate de werkzaamheden van het communicatieteam overgenomen. Dit team bepaalt en geeft richting aan het internecommunicatiebeleid van het BIRB. Sinds de goedkeuring van het internecommunicatieplan in 2004 is de dienst de verantwoordelijk voor talrijke projecten waaronder de elektronische nieuwsbrief van het BIRB en het intranet.


Algemene gegevens

Na een evaluatie van de interne communicatie in 2007 werden de taken van de interne communicatie lichtjes aangepast en herzien in functie van de noden van het BIRB. 6.2.3.1 Nieuwsbrief: de “ Gazette ”

Met de elektronische nieuwsbrief van het BIRB werd gestart in 2005. Deze interne nieuwsbrief is gericht aan alle personeelsleden en heeft als doel operationele en meer algemene informatie mee te delen op een coherente, aantrekkelijke en snelle manier. De rubrieken van deze nieuwsbrief evolueren voortdurend om te beantwoorden aan de verwachtingen van de personeelsleden. Een papieren versie van deze nieuwsbrief is sinds begin 2008 beschikbaar. De regelmaat van deze nieuwsbrief werd herzien om de actualiteit van het BIRB beter te volgen.

In 2009 werd een screening van de Gazette georganiseerd in samenwerking met de FOD P&O en de ULB. Na de screening werden de inhoud en de vorm van de Gazette nog lichtjes aangepast eind 2009.

6.2.3.2 Intranet: IBIS In oktober 2005 werd een intranet, IBIS genoemd (Intranet BIRB Information System) ter beschikking van de personeelsleden gesteld. Alle noodzakelijke informatie, zowel wat het werk zelf betreft (reglementering, dienstorders…) als de meer algemene aspecten (opleiding…), wordt op een aantrekkelijke en gebruiksvriendelijke manier weergegeven. Het intranet is omvangrijker geworden en wordt regelmatig geraadpleegd door alle personeelsleden. Naar aanleiding van een aanbeveling van het PuMP-programma heeft in de loop van 2008 een tevredenheidsonderzoek plaatsgevonden. Dit onderzoek heeft een redelijk hoge participatie gekend aangezien meer dan de helft van de personeelsleden eraan heeft deelgenomen. Dit onderzoek heeft aangetoond dat IBIS meerdere malen per week geraadpleegd wordt. Bepaalde rubrieken, met name deze betreffende de dienst P&O, maar ook de dienst Juridische Zaken en Informatie en de Vriendenkring worden het meest regelmatig bezocht. In de mate van het mogelijke werden in 2008 aanpassingen uitgevoerd rekening houdende met alle resultaten van dit onderzoek. In 2010 zal een discussie worden opgestart om het intranet van het BIRB met de meest recente middelen te verbeteren.


Algemene gegevens

6.2.4 Toezicht op artikel 10 van verordening (EG) nr. 612/2009 Artikel 10 van de verordening (EG) nr. 612/2009 vervangt artikel 9 van verordening (EG) nr. 800/1999. De dienst controleert steekproefsgewijs de verklaring van de operatoren dat de producten niet in een andere haven van de Gemeenschap werden overgeladen nadat het T5-document door de douane werd geviseerd. In 2009 daalde het aantal dossiers behandeld door het BIRB. De dossiers met een gedifferentieerde restitutie worden nagekeken in de commerciële secties. Een lijst van dossiers met niet-gedifferentieerde restitutie werd opgesteld. In 2010 zal daaruit een selectie voor controle worden gemaakt.

6.2.5 Business Process Modelling (BPM) De sectie Informatie zet de processen van de verschillende diensten om in stroomschema’s. In 2009 werd het proces "Organiseren van de gratis verdeling van voedingsmiddelen aan de minstbedeelden" aangepast.

6.2.6 Adressenbeheer

Deze module beheert het adressenbestand in de IRIS-databank. In 2009 werden 193 nieuwe firma’s in de databank ingevoerd. De controle en update van de firmagegevens gebeurt dagelijks door vergelijking met de databank van de Kruispuntbank voor Ondernemingen. 6.2.7 Marktberichten In het kader van de regionalisering van de landbouw is het Belgisch Interventie- en Restitutiebureau sinds 1 april 2003 verantwoordelijk voor het doorsturen van de Belgische marktprijzen voor landbouwproducten aan de Europese Commissie. Die marktprijzen worden in onderling overleg door alle Gewesten vastgesteld aan de hand van de marktprijzen op de producenten- en/of invoermarkten in de dierlijke en plantaardige sectoren. Deze prijzen kunnen ook geraadpleegd worden op onze site: www.birb.be.


Algemene gegevens

Overzicht van de Belgische marktprijzen die door het BIRB behandeld worden

PRODUCT Publicatie op website

BIRB

Doorgestuurd naar Europese

Commissie DIERLIJKE PRODUCTEN

Zuivel Boter, vollemelkpoeder, mageremelkpoeder, mageremelkpoeder voor veevoeding

JA JA

Butteroil, gouda, cheddar, mozarella, verse magere kaas zonder additieven

NEE JA

Rundvlees Levende runderen JA JA

Geslachte runderen JA JA

Geslachte kalveren JA JA

Varkensvlees Geslachte varkens JA JA

Biggen JA JA

Eieren XL, L, M en S (Kruishoutem) JA NEEN

Gemiddelde standaardprijs NEEN JA

Pluimveevlees Levend pluimvee - braadkip en soepkip JA NEE

Bevroren braadkip NEE JA

PLANTAARDIGE PRODUCTEN

Groenten en fruit

Producentenprijzen: - Veiling VMV (groenten) - Veiling Haspengouw (fruit)

NEE NEE

JA JA

- Verbond Belgische Tuinbouwveilingen JA NEE

Invoerprijzen

NEE

JA

Bananen NEE JA Granen Brussel: broodtarwe, voedertarwe en

voedergerst

JA JA

Antwerpen: broodtarwe, voedertarwe en voedergerst Brussel: triticale, voedermaïs Luik: broodtarwe

NEE

JA


Algemene gegevens

Marktberichten – gemiddelde weekprijzen voedergerst 2009 Brussel

Marktberichten – gemiddelde weekprijzen mageremelkpoeder 2009

6.2.8 Cel R & T5 – Archief De sectie organiseert de bibliotheek en archiveert de afgesloten dossiers. De ontvangen R- en T5-douanedocumenten worden in het IRIS-systeem ingevoerd. In 2009 werden 14.157 dossiers gearchiveerd. De sectie Archief beschikt over een moderne opslagruimte die haar toelaat om de archieven in optimale omstandigheden te bewaren.

150160170180190200210220230240250260270280290300

1 2 3 4 5 6 7 8 9 1011121314151617181920212223242526272829303132333435363738394041424344454647484950515253

EU

R /

10

0 K

G

Weken

100

105

110

115

120

125

130

135

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10111213141516171819202122232425262728293031323334353637383940414243444546474849505152

EU

R /

To

n

Weken

Opgelet, geen notering week 28


Algemene gegevens

Melk en zuivel

38,73%

Vlees 1,99%

Granen en rijst 0,03%

Suiker 53,99% Groenten

en fruit 0,15%

Niet-Bijlage I 5,67%

Voedsel-hulp

0,03%

TECHNISCH-COMMERCIËLE GEGEVENS

1. Algemene gegevens 1.1 Uitgaven ten laste van het ELGF

De onder dit punt weergegeven cijfers betreffen de officiële aangiften van de uitgaven van het BIRB ten laste van het Europees Landbouwgarantiefonds (ELGF). Deze aangiften gebeuren per ELGF-begrotingsjaar, dat loopt van 16 oktober van het voorgaande jaar tot 15 oktober van het betrokken jaar.

ELGF-uitgaven begrotingsjaren 2005-2009 (in mln. EUR)

De uitgaven van het BIRB ten laste van het ELGF voor het begrotingsjaar 2009 bedroegen 122,43 miljoen EUR (71,49 miljoen EUR voor restituties en 50,94 miljoen EUR voor interventies en steunmaatregelen). In vergelijking met 2008 namen de totale uitgaven met 15,77 miljoen EUR toe. De uitgaven voor restituties verminderden met 49,61 miljoen EUR en de uitgaven voor interventie en steunmaatregelen vermeerderden met 65,38 miljoen EUR, inbegrepen de negatieve uitgaven (zie (2) en (3) in volgende tabel). Verdeling restituties per sector in 2009

Voor de restituties is er een belangrijke daling in de sector suiker (- 68,16 miljoen EUR) terwijl in de sector melk en zuivel een toename van 27,03 miljoen EUR vastgesteld wordt. De sector suiker blijft de belangrijkste sector (54 % van de uitgaven). Ongeveer 58 % van de uitgaven voor restituties gebeurt ten voordele van firma's uit andere lidstaten die via België uitvoeren.

388 345

154121 71

138

4910 ‐14

51

526394

164107 122

2005 2006 2007 2008 2009

Restituties Interventies TOTAAL


Algemene gegevens

ELGF-uitgaven per sector voor de begrotingsjaren 2008 en 2009 (in mln. EUR)

Restituties Interventies/steun (1)

Totaal

2008 2009 2008 2009 2008 2009 Melk en zuivel 0,65 27,68 5,02 8,79 5,68 36,47

Vlees 5,95 1,42 1,56 0,34 7,50 1,76

Granen en rijst 0,61 0,02 -0,11 0,03 0,50 0,05

Suiker 106,76 38,60 -70,51 23,67 (2) 36,25 62,26

Groenten en fruit 1,01 0,11 42,60 22,52 43,60 22,63

Niet-Bijlage I 7,28 4,05 0,00 0,00 7,28 4,05

Voedselhulp 0,34 0,02 8,07 7,64 8,40 7,67

Andere (3) -1,49 -0,42 -1,06 -12,04 -2,55 -12,46

Totaal 121,10 71,49 -14,44 50,94 106,66 122,43

(1) Inbegrepen de uitgaven van 2e categorie m.b.t. het openbare opslagplan ten bedrage van + 2,94

miljoen EUR. Dit betekent dat de netto-uitgaven 50,94 miljoen EUR bedragen.

(2) Totaal van de steun (0,06 miljoen EUR), herstructureringspremies (115,91 miljoen EUR),

herstructureringsheffingen (-93,97 miljoen EUR geboekt als bestemmingsontvangsten) en

de uitgaven van 2e categorie (+1,67 miljoen EUR).

(3) Onder meer aanzuivering van de rekeningen en terugvordering bij de marktdeelnemers van betaalde

bedragen waarop verordening (EG) nr. 1848/2006 van toepassing is.

Verdeling steunmaatregelen - begrotingsjaar 2009 (mln. EUR)

Voor de interventies en steunmaatregelen in de sector groenten en fruit is er een daling van de uitgaven met 20,08 miljoen EUR. In de sector suiker is er t.o.v. 2008 een stijging van de bijdrage van het Fonds voor de herstructurering van de suikerindustrie met 45,20 miljoen EUR en een daling van de tijdelijke herstructureringsheffing met 50,05 miljoen EUR.

‐15‐10‐505

10152025

Mel

k en

zuiv

el

Vle

es

Gra

nen

en r

ijst

Suik

er

Gro

ente

n e

n f

ruit

Voed

selh

ulp

Ander

e


Algemene gegevens

1.2 Zekerheden In vele landbouwverordeningen van de EU is bepaald dat een zekerheid moet worden gesteld die eventueel kan worden verbeurd. Verordening (EEG) nr. 2220/85 van de Commissie stelt de uitvoeringsbepalingen inzake de regeling voor het stellen van zekerheden van landbouwproducten vast. Een zekerheid wordt geëist als garantie voor de betaling van een bedrag als een verplichting niet wordt nagekomen (afgifte certificaten, voorschotten restitutie- en interventiebetalingen). Het BIRB aanvaardt enerzijds deposito in contanten (gecertificeerde cheque of bankcheque, betaling in geld, storting), anderzijds een akte van zekerheid ingediend door een financiële instelling (op eerste verzoek vorderbare zekerheid). In het overgrote deel van de gevallen wordt een akte van zekerheid gesteld. Het beschikbare saldo van een doorlopende zekerheid op de waarborgrekening wordt hetzij verminderd (afgeven certificaat, betaling voorschot) hetzij verhoogd wanneer de marktdeelnemer zijn verplichtingen (geheel of gedeeltelijk) nakomt. Deze bewegingen worden door de commerciële directies bijgehouden. De financiële directie boekt enkel de aanvaarding, de verhoging of verlaging van een zekerheid, de annulatie (geheel of volledig) op verzoek van de marktdeelnemer of van de financiële instelling en de opzegging van een zekerheid door de financiële instelling. Wekelijks verstuurt de financiële dienst de uittreksels van de waarborgrekeningen aan de marktdeelnemers. De volgende tabel geeft de evolutie weer van het totaal van de openstaande zekerheden in de periode 2005-2009 (toestand op 31 december).

Evolutie van de zekerheden in de periode 2005 - 2009 (in mln. EUR)

0

50

100

150

200

250

300

350

400

2005 2006 2007 2008 2009

CERTIFICATEN INTERVENTIES RESTITUTIES


Algemene gegevens

1.3 Ingediende R- en T5-documenten

Bij een aanvraag voor restitutie informeert de Douane het BIRB door middel van een extra exemplaar van de uitvoeraangifte, het R-exemplaar. Het aantal ingediende R-documenten geeft een indicatie over het aantal geopende restitutiedossiers. Wanneer het kantoor van uitgang uit de Gemeenschap verschillend is van het kantoor waar de aangifte gebeurt, wordt de uitgang vastgesteld d.m.v. een T5-controle-exemplaar. Voor één R-document kunnen verschillende T5-documenten opgesteld worden (bij splitsing van een zending). Ingediende R- en T5-documenten per sectie in 2009

Sectie R-documenten T5-documenten Totaal

Melk en zuivel 6.296 5.849 12.145

Vlees 726 756 1.482

Granen en rijst 14 1.093 1.107

Suiker 92 882 974

Groenten en fruit 1 4 5

Niet-Bijlage I 5.598 6.800 12.398

Totaal 12.727 15.384 28.111

1.4 Afgegeven certificaten Afgegeven certificaten 2005-2009

2005 2006 2007 2008 2009

Invoercertificaten 5.462 5.918 6.392 4.670 2.575

Uitvoercertificaten 7.503 7.823 5.032 3.409 1.313

Totaal 12.965 13.741 11.424 8.079 3.888

Afgegeven uittreksels uitvoercertificaten 2005-2009

2005 2006 2007 2008 2009

Belgische uittreksels 815 492 285 425 194

Ingelezen buitenlandse uitvoercertificaten en uittreksels 2005-2009

2005 2006 2007 2008 2009

Buitenlandse certificaten 376 592 209 171 304

Buitenlandse uittreksels 1.065 596 337 17 885

Totaal 1.441 1.188 546 188 1.189


Algemene gegevens

Afgegeven certificaten per sector 2008 - 2009

Invoercertificaten Uitvoercertificaten Totaal

2008 2009 2008 2009 2008 2009

Melk en zuivel 68 0 12 396 80 396

Rundvlees 539 446 142 19 681 465

Varkensvlees 0 0 679 78 679 78

Eieren 10 8 44 94 54 102

Pluimvee 242 307 139 113 381 420

Granen en rijst 1.425 987 913 128 2.338 1.115

Suiker 126 40 757 440 883 480

Groenten en fruit 523 425 475 0 998 425

Bananen 286 300 0 0 286 300

Wijn 1.329 0 0 0 1.329 0

Olijfolie 28 6 0 0 28 6

Niet-Bijlage I 0 0 248 45 248 45

Ethylalcohol uit landbouwproducten

94 56 0 0 94 56

Totaal 4.670 2.575 3.409 1.313 8.079 3.888

Afgegeven certificaten in de periode 1999 - 2009

0

5.000

10.000

15.000

20.000

1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Invoercertificaten Uitvoercertificaten Totaal


Zuivelproducten

2. Zuivelproducten Algemeen

Verordening (EG) nr. 1234/2007 van de Raad van 22 oktober 2007 houdende een gemeenschappelijke ordening van de landbouwmarkten (integrale-GMO-verordening) is de Europese basisverordening voor de sector Melk en Zuivelproducten. Een van de principes van de gemeenschappelijke marktordening in de sector Melk en Zuivelproducten is de interventieregeling. Als Belgisch interventieorgaan kan het BIRB op twee manieren tussenkomen om ongewenste prijsdalingen te vermijden op de markt van boter en mageremelkpoeder: - door boter en mageremelkpoeder via openbare interventie aan

te kopen en op te slaan; - door steun toe te kennen voor de particuliere opslag van boter. Indien de marktsituatie dit vereist, gaat het BIRB over tot het opnieuw op de markt brengen van eerder aangekochte of opgeslagen goederen. De regeling van het handelsverkeer met derde landen is bovendien volledig van toepassing in de sector Melk en Zuivelproducten. 2.1 Certificaten Afgegeven certificaten 2005–2009

2005 2006 2007 2008 2009

Invoercertificaten 424 341 344 68 0

Uitvoercertificaten 662 511 137 11 396

Totaal 1.086 852 481 79 396

Sinds juli 2008 is geen invoercertificaat meer vereist voor de invoer van kazen uit Zwitserland onder douaneregeling met volledig douanerecht. In 2009 werden geen invoercertificaten afgeleverd: de invoerders van zuivelproducten hebben geen beroep gedaan op de voorwaarden voor verminderde douanerechten bij de invoer van zuivelproducten in het kader van de tariefcontingenten bepaald in verordening (EG) nr. 2535/2001. Wegens het invoeren van de nulrestituties op 15 juni 2007, werden in 2008 enkel uitvoercertificaten voor de uitvoer zonder restitutie naar Canada afgegeven. Tussen 23 januari 2009 en 20 november 2009 werden er opnieuw uitvoerrestituties voor zuivelproducten vastgesteld. In deze periode werden 396 uitvoercertificaten afgeleverd (waaronder 17 uitvoercertificaten voor de uitvoer zonder restitutie naar Canada). Vanaf 20 november 2009 zijn de nulrestituties weer van toepassing op alle zuivelproducten.


Zuivelproducten

2.2 Restituties Betaalde restituties 2005-2009 Verdeling van de restituties per (in mln. EUR) subsector in 2009

Vergelijkende tabel met de restituties betaald in 2008 en 2009

2008 2009 Boter/Butteroil 48.342,90 7.598.658,77 Melkpoeder (>1,5 % vetgehalte) 0 13.525.714,25 Mageremelkpoeder (<1,5 % vetgehalte) - 10.445.279,44 Gecondenseerde melk 16,47 35.692,16 Kazen 35.027,58 105.094,42 Andere zuivelproducten 1.015,12 6.162.200,05 Totaal 84.402,07 37.872.639,09

Tussen 15 juni 2007 en 23 januari 2009 waren nulrestituties van toepassing op zuivelproducten. De uitvoerrestituties werden opnieuw ingevoerd vanaf 23 januari 2009 voor alle zuivelproducten. Vanaf 23 oktober 2009 werden er nulrestituties voor mageremelkpoeder vastgesteld, vanaf 6 november 2009 waren er enkel nog uitvoerrestituties voor boter en boterolie en vanaf 20 november 2009 golden nulrestituties voor alle zuivelproducten. De cijfers in de tabel voor 2008 stemmen overeen met de betaalde restitutiebedragen voor dossiers van 2007 en vroeger. In 2009 werden de grootste restitutiebedragen betaald voor melkpoeder (>1,5 % vetgehalte) (35,71 %), mageremelkpoeder (<1,5 % vetgehalte) (27,58 %) en boter en boterolie (20,06 %).

Boter/Butteroil 20,06%

Melk-poeder

(>1,5 % vet-

gehalte) 35,71%

Magere-melk -poeder

(<1,5 % vet-

gehalte) 27,58%

Geconden-seerde melk

0,09%

Kazen 0,28%

Andere zuivel-

producten 16,27%

37,87

0,08

38,02

70,22

132,37

2009

2008

2007

2006

2005


Zuivelproducten

2.3 Interventie- en steunmaatregelen Overzicht interventie- en steunmaatregelen 2008-2009

Hoeveelheden (in ton)

2008 2009

Openbare opslag van boter

Aankoop 0 3.232

Verkoop 0 0

Voorraad op 31 december 0 3.232

Openbare opslag van mageremelkpoeder

Aankoop 0 24.122

Verkoop 0 0

Voorraad op 31 december 0 24.122

Particuliere opslag van boter

Inslag 13.517 14.114

Openbare opslag van mageremelkpoeder – Verordening (EG) nr. 214/2001 en openbare opslag van boter – Verordening (EG) nr. 105/2008 Het BIRB kan in de periode van 1 maart tot 31 augustus boter of mageremelkpoeder aankopen in het kader van de openbare opslag. In eerste instantie koopt het BIRB boter en mageremelkpoeder aan tegen een vaste prijs die vastgelegd wordt door verordening (EG) nr. 1234/2007: nl. 169,80 EUR/100 kg voor mageremelkpoeder en 221,75 EUR/100 kg voor boter. Jaarlijks kan er in de Europese Unie slechts een beperkte hoeveelheid mageremelkpoeder en boter aangekocht worden aan een vaste prijs nl. 109.000 ton mageremelkpoeder en 30.000 ton boter. De Commissie kan daarna beslissen om de aankopen verder te zetten door middel van een aanbesteding. Hiertoe moeten er offerten ingediend worden bij het BIRB. De Commissie zal daarna een maximumprijs bepalen waartegen bijkomende hoeveelheden aangekocht kunnen worden. Het jaar 2009 was een moeilijk jaar voor de zuivelsector met zeer lage prijzen als gevolg. Ter ondersteuning van de zuivelmarkt heeft het BIRB in het kader van de openbare opslag 24.122 ton mageremelkpoeder en 3.232 ton boter aangekocht en gestockeerd in België.

Steun voor de particuliere opslag van boter - Verordening (EG) nr. 826/2008

Ingeslagen hoeveelheden 2000 - 2009 (in 1.000 ton)

26,52 21,42 19,25 19,09 17,05 17,95 16,3911,43 13,52 14,11

00‐01 01‐02 02‐03 03‐04 04‐05 05‐06 06‐07 07‐08 08‐09 09‐10


Zuivelproducten

Het BIRB verleent steun aan erkende marktdeelnemers die boter voor een bepaalde tijd uit de markt nemen door ze in een door het BIRB erkend koelhuis op te slaan. Het particuliere opslagplan wordt elk jaar opengesteld van 1 maart tot 15 augustus en de uitslag kan plaatsvinden vanaf 16 augustus tot de laatste dag van februari van het volgende jaar (verordening (EG) nr. 826/2008 van de Commissie). Om de zuivelmarkt te ondersteunen heeft de Commissie beslist om uitzonderlijk in 2009 het particuliere opslagplan te openen vanaf 1 januari en om de maximale opslagduur te verlengen. Ook heeft de Commissie toegelaten dat er na 16 augustus nog hoeveelheden werden ingeslagen in het kader van het particuliere opslagplan boter. De steunbedragen per ton boter voor het particuliere opslagplan 2009-2010 zijn 15,62 EUR voor de vaste opslagkosten en 0,44 EUR per dag contractuele opslag. Ter vergelijking: de steunbedragen per ton boter voor het particuliere opslagplan 2008-2009 zijn 15,62 EUR voor de vaste opslagkosten en 0,23 EUR per dag contractuele opslag. Bijkomend werd er een bedrag per dag contractuele opslag betaald, berekend op basis van 90% van de interventieprijs van toepassing op de dag waarop de opslag begint en uitgaande van een rentevoet van 4,25 %. Het meest recentelijk afgesloten particuliere opslagplan is dat van 2008-2009. De voor dit plan uitbetaalde steun bedraagt 2,11 miljoen EUR. Steun voor mageremelkpoeder bestemd voor veevoeder – Verordening (EG) nr. 2799/1999

Verwerkte hoeveelheden 2000-2009 (in 1.000 ton)

Het BIRB kan steun toekennen aan marktdeelnemers die mageremelkpoeder verwerken in veevoeder. In oktober 2006 heeft de Europese Commissie echter beslist om de steun voor de verwerking van mageremelkpoeder in veevoeder op te schorten. Sindsdien wordt er geen steun meer toegekend voor de verwerking van mageremelkpoeder in veevoeder.

Steun voor de aankoop van boter door instellingen en verenigingen zonder winstoogmerk - Verordening (EG) nr. 1898/2005 – Hoofdstuk IV De Europese Unie ondersteunt de aankoop van boter door instellingen en gemeenschappen zonder winstoogmerk. Hiertoe kent het BIRB steun toe voor boter gekocht bij een erkende leverancier door instellingen en gemeenschappen zonder winstoogmerk erkend door het BIRB. De steun bedraagt 0,40 EUR/kg.

9,107,50

10,70 10,68 10,598,54

7,06

0,00 0,00 0,00

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009


Zuivelproducten

De Commissie heeft echter beslist om deze maatregel stop te zetten vanaf 1 juli 2009. Er werd uiteindelijk dus maar 152,49 ton boter geleverd aan 543 instellingen.

Hoeveelheid boter (in ton) en aantal instellingen 2000-2009

Gratis verdeling van melk aan de minstbedeelden – Verordening (EEG) nr. 3149/92 In overeenstemming met de bepalingen van verordeningen (EEG) nrs. 1234/2007 en 3149/92 organiseert het BIRB een jaarlijkse actie voor de verdeling van melk en chocolademelk aan de minstbedeelden. Wat betreft de campagne 2009, werden drie aanbestedingen gelanceerd voor de productie van in totaal 2.225.790 liter gesteriliseerde volle melk in flessen van 1 liter. Twee aanbestedingen vonden plaats voor de vervaardiging van 1.409.775 liter gesteriliseerde magere chocolademelk. De productie en het vervoer van de flessen naar de begunstigde instellingen hebben in totaal 2.999.920,12 EUR gekost (de toegewezen sommen voor de gratis verdeling van melk aan de minstbedeelden werden meer dan verdubbeld t.o.v. 2006 door de toename van het door de Europese Commissie toegekende budget voor die actie).

687601 655

523 491 438 436373 374

152

1.1341.038

913808 766 773

591654 604

543

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Hoeveelheden (ton) Aantal instellingen


Vleesproducten

3. Vleesproducten 3.1 Rundvlees Algemeen Verordening (EG) nr. 1234/2007 houdende een gemeenschappelijke ordening van de landbouwmarkten (Integrale GMO-verordening) bevat een aantal bepalingen met betrekking tot de rundersector. Deze verordening is van toepassing sinds 1 juli 2008. Om het prijsverschil tussen de prijzen op de interne markt en de wereldmarkt te compenseren, zijn restituties (of uitvoersubsidies) voorzien. De in- en uitvoer worden geregeld door een systeem van in- en uitvoercertificaten. Verschillende interventiemaatregelen zijn voorzien om het prijsniveau op de EU-rundvleesmarkt voor te sterke prijsdalingen te behoeden, namelijk steunverlening aan particuliere opslag en aankopen door de interventiebureaus (openbare opslag). Tijdens het jaar 2009 was de markt vrij stabiel. Er werd een daling van de productie vastgesteld. De export ging sterk achteruit. Deze achteruitgang is vooral te wijten aan een daling van de export naar Rusland. Certificaten

Afgegeven certificaten 2005-2009

2005 2006 2007 2008 2009


Uitvoercertificaten 163 174 112 142 19

Totaal 1.139 1.008 995 681 465 Het aantal invoercertificaten daalde aangezien er sinds 1 juli 2008 geen certificaten voor invoer buiten contingenten en preferentiële regelingen meer nodig zijn.


Vleesproducten

Restituties Betaalde restituties 2005-2009 Verdeling van de restituties per (in mln. EUR) subsector in 2009

De bij de uitvoer van rundvlees toegekende restitutievoeten bleven het hele jaar op hetzelfde niveau, terwijl ze in de loop van 2006 herhaaldelijk verminderd werden in het bijzonder wegens de spectaculaire stijging van de prijzen op de Europese markt, de evolutie van de dollarkoers ten opzichte van de euro, de communautaire productievermindering en de stijging van de invoer. Sinds 1 januari 2007 is de regeling voorfinanciering van restituties afgeschaft. Het is nog steeds mogelijk een bijzondere restitutie voor de uitvoer van vers vlees afkomstig van volwassen mannelijke runderen te verkrijgen. Met een specifieke voorafgaande machtiging van de Administratie der Douane en Accijnzen kan dit vlees in een entrepot worden geplaatst vóór de uitvoer (onder douanecontrole) met mogelijke betaling van een voorschot op de restitutie na de uitvoeraangifte (in de regeling van de voorfinanciering gebeurde de betaling bij het in entrepot plaatsen). Door het invoeren van dit specifieke systeem maakt de Europese Commissie de uitvoer van vlees afkomstig van volwassen mannelijke runderen flexibeler. De marktdeelnemers mogen het vlees opslaan tijdens een periode van maximaal vier maanden en dit invriezen onder douanecontrole vóór de uitvoer. In 2009 werd hiervan geen gebruikt gemaakt. Er werd geen vlees van volwassen mannelijke runderen in entrepot geplaatst met het oog op uitvoer met restituties. In 2009 werd voor 180.047,64 EUR restituties bij de uitvoer van rundvlees betaald door het BIRB. Dit betekent een daling van 73 % ten opzichte van het jaar 2008. De vermindering van de betaalde restitutiebedragen sinds 2002 geeft de heroriëntatie van de handelsbewegingen naar de intracommunautaire markt weer. Interventies Openbare opslag van rundvlees Door de daling van het aanbod van vlees en het herstel van de prijs voor jonge stieren werd de interventiedrempel niet overschreden en vond er geen openbare aankoop van karkassen van stieren A plaats.

0,18

0,66

0,42

0,92

1,34

2009

2008

2007

2006

2005

Vers vlees zonder been31,0%

Bevroren vlees zonder been69,0%


Vleesproducten

De goede gang van zaken op de markt maakt het niet nodig bijzondere steunmaatregelen te nemen zoals de particuliere of openbare opslag. 3.2 Varkensvlees Algemeen Verordening (EG) nr. 1234/2007 houdende een gemeenschappelijke ordening van de landbouwmarkten (Integrale GMO-verordening) bevat een aantal bepalingen met betrekking tot de varkenssector. Deze verordening is van toepassing sinds 1 juli 2008. De export van varkensvlees daalde in de Europese Unie in 2009 met ongeveer 10 % ten opzichte van 2008. De varkensprijzen waren zeer laag. Certificaten De uitvoeringsbepalingen van de regeling certificaten zijn bepaald door verordening (EG) nr. 1518/2003.


2005 2006 2007 2008 2009


Uitvoercertificaten met restitutie 79 78 166 679 78

Uitvoercertificaten zonder restitutie 1 0 0 0 0

Totaal 80 78 166 679 78 Restituties Betaalde restituties 2005-2009 Verdeling van de restituties per (in mln. EUR) subsector in 2009

De herinvoering van de restituties bij de uitvoer van vers en bevroren varkensvlees van 30 november 2007 tot 8 augustus 2008 had een gevoelige stijging van het aantal certificaataanvragen in 2007 en 2008 tot gevolg. De vorige voorfixatieperiode voor het verkrijgen van restituties bij de uitvoer van vers varkensvlees vond plaats tussen 27 januari 2004 en 15 maart 2004. In 2009 werden geen restituties toegekend voor vers en bevroren varkensvlees. Dit verklaart het lage aantal uitvoercertificaten aangevraagd in 2009.

0,52

4,88

1,20

0,26

0,70

2009

2008

2007

2006

2005

Gedroogd en

gezouten varkens-

vlees30,4%

Worsten en vlees-conserven

2,8%

Andere bereidingen van

varkens-vlees

53,1%

Karkassen en slacht-afvallen13,7%


Vleesproducten

Restituties werden steeds betaald voor de uitvoer van de bereidingen, worsten, conserven en gedroogde en gerookte producten van de sector varkensvlees. Sinds Bulgarije en Roemenië deel uitmaken van de Europese Unie (1 januari 2007) worden de restituties niet meer gedifferentieerd in die sector.

Interventies

Particuliere opslag van varkensvlees

Ondanks het feit dat de prijzen zeer laag liggen, heeft de Europese Commissie in 2009 geen marktondersteunende maatregelen willen nemen. Het vroegere opslagplan was van start gegaan in 2007 en de laatste uitslagen vonden plaats in augustus 2008. 3.3 Vlees van pluimvee en eieren Algemeen Gezien de vrij grote soepelheid waarmee de producenten zich kunnen aanpassen aan de vraag en het aanbod, beperken de interventies van de Europese Commissie zich voornamelijk tot het monitoren van de productie en van de in- en uitvoer. Restituties worden ingevoerd als er werkelijk te grote voorraden aangelegd zijn. Verordening (EG) nr. 1234/2007 houdende een gemeenschappelijke ordening van de landbouwmarkten (Integrale GMO-verordening) bevat een aantal bepalingen met betrekking tot de pluimvee- en eiersector. Deze verordening is van toepassing sinds 1 juli 2008. De pluimveeprijzen lagen begin 2009 vrij hoog, maar daalden naar het einde van 2009 tot onder het gemiddelde van 2005-2009. De handel in pluimvee was vrij stabiel, met een lichte daling van zowel de invoer als de uitvoer. De prijs van de eieren lag in 2009 op een vrij hoog niveau. Er valt op te merken dat in 2009 de export sterk daalde (-20%) en de invoer steeg (+26%). Certificaten De uitvoeringsmodaliteiten van de regeling uitvoercertificaten in de sector eieren zijn bepaald door verordening (EG) nr. 596/2004. De uitvoeringsmodaliteiten van de regeling uitvoercertificaten in de sector pluimvee en vlees van pluimvee zijn bepaald door verordening (EG) nr. 633/2004.


Vleesproducten


2005 2006 2007 2008 2009

Invoercertificaten eieren 2 224

10 6 10 8

Invoercertificaten pluimvee 228 155 242 307

Uitvoercertificaten eieren 164 59

325 102 41 94

Uitvoercertificaten pluimvee 117 104 139 113

Certificaten zonder restitutie 0 0 0 0 0

Totaal 449 680 367 432 522

Restituties Betaalde restituties 2005-2009 Verdeling van de restituties per (in mln. EUR) subsector in 2009

In 2009 werden 113 uitvoercertificaten voor pluimvee afgegeven, waaronder 110 certificaten voor eendagskuikens. Er werden 94 uitvoercertificaten voor eieren afgegeven, waarvan 91 voor broedeieren.

De restitutievoet voor eendagskuikens werd verscheidene malen verlaagd tijdens het jaar 2008, en werd nogmaals gehalveerd in 2009. De restitutievoet voor pluimveevlees steeg, maar het aantal certificaataanvragen voor deze producten is zeer laag. Het uitbetaalde bedrag voor de broedeieren maakt echter een vrij groot deel uit van de restituties van de sectoren eieren en pluimvee (75,13 %). De restituties voor eiproducten stegen in 2009. Voor sommige producten werd de restitutievoet vervijfvoudigd. In België worden deze eiproducten zeer weinig uitgevoerd. 3.4 Andere sectoren Steun aan de bijenteelt De Commissie voorziet in een steun voor de productie en afzet van honing. De communautaire steun bedraagt 50 % van de aanvaarde uitgaven. De overige 50 % wordt door andere overheden gefinancierd. In België werd de uitvoering van die programma’s enerzijds toevertrouwd aan CARI asbl voor het Waals Gewest en anderzijds aan het Informatiecentrum voor de Bijenteelt te Gent en het Vulgarisatiecentrum voor Bijenteelt te Mechelen voor het Vlaams Gewest.

0,1

0,68

2,74

1,12

0,46

2009

2008

2007

2006

2005Ander

pluimvee15,83%

Broed-eieren

75,13%

Eieren in de schaal0,02%

Eendags-kuikens6,20%

Ei-producten

2,82%


Vleesproducten

De nieuwe Europese regelgeving (verordeningen (EG) nr. 797/2004, 1234/2007 en 917/2004) bepaalt actieplannen voor de duur van drie jaar. Op 31 augustus 2007 werden hiertoe immers twee contracten met een looptijd van drie jaar voor een totaalbedrag van 1,394 miljoen EUR afgesloten en het BIRB heeft voor het tweede jaar 221.808 EUR vóór 15 oktober 2009 betaald. Betaling van de vergoedingen voor de vaccinaties tegen de blauwtongziekte In 2008 lanceerde mevrouw Sabine Laruelle, federaal minister van KMO, Zelfstandigen, Landbouw en Wetenschapsbeleid, een vaccinatiecampagne tegen de catarrale koorts (blauwtongziekte). Deze campagne beoogde oorspronkelijk de vaccinatie van runderen, schapen, geiten en herten en werd uitgevoerd door het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV) en het directoraat-generaal Dier, Plant en Voeding van de FOD Volksgezondheid. Aan de veehouders werd door het FAVV en het Sanitair Fonds, met cofinanciering door de Europese Unie, een vergoeding toegekend om aan de kosten van de vaccinaties bij te dragen. De vergoedingen werden via het BIRB uitbetaald.

Vaccinatiecampagne 2008 De vergoeding voor runderen die twee maal werden gevaccineerd, bedraagt 20,00 EUR per beslag + 4,00 EUR per rund vanaf het zesde dier. Voor schapen, geiten en herten bedraagt de vergoeding 20,00 EUR per diersoort + 1,50 EUR per dier vanaf het veertiende dier. In 2008 werd een eerste reeks van betalingen uitgevoerd aan ongeveer 26.000 begunstigden voor een totaalbedrag van 3.275.361,50 EUR. In de eerste helft van 2009 werden de vergoedingen voor de resterende vaccinaties (geregistreerd tussen eind september 2008 en begin januari 2009) betaald aan ongeveer 28.000 begunstigden voor een totaalbedrag van 6.006.980,50 EUR.

Vaccinatiecampagne 2009 In 2009 werd een nieuwe vaccinatiecampagne opgestart. De vergoeding bedraagt in deze campagne 2,00 EUR per toegediende dosis aan runderen (eerste, tweede of herhalingsvaccinatie) en 1,00 EUR per toegediende dosis aan schapen vanaf het vijftiende dier. Er worden geen vergoedingen meer betaald voor de vaccinatie van geiten en herten. In september en december 2009 werden de betalingen voor de vaccinaties die vanaf januari 2009 tot eind juni 2009 werden geregistreerd, uitgevoerd aan ongeveer 17.000 begunstigden voor een totaalbedrag van 2.715.272,00 EUR. Het werk met betrekking tot vaccinatiecampagne 2009 wordt voortgezet in 2010: de vaccinaties die tussen begin juli 2009 en begin januari 2010 werden geregistreerd, zullen resulteren in nieuwe betalingen aan ongeveer 25.000 begunstigden voor een totaalbedrag van ongeveer 3.250.000,00 EUR.


Plantaardige producten

4. Plantaardige producten 4.1 Granen en rijst Algemeen Verordening (EG) nr. 1234/2007 houdende een gemeenschappelijke ordening van de landbouwmarkten en specifieke bepalingen voor een aantal landbouwproducten (Integrale-GMO-verordening) is de basisverordening in de sectoren granen en rijst. Verordening (EG) nr. 1342/2003 houdende bijzondere uitvoeringsbepalingen inzake het stelsel van invoeren uitvoercertificaten bepaalt voor de sectoren granen en rijst in tegenstelling tot wat de titel laat vermoeden niet alleen de uitvoeringsbepalingen betreffende de certificaten, maar ook de aanpassing van de uitvoerrestituties op basis van de interventieprijs, de maandelijkse aanpassingen en de verwerkingscoëfficiënt. De verordening (EG) nr. 507/2008 van 6 juni 2008 tot vaststelling van uitvoeringsbepalingen voor verordening (EG) nr. 1673/2000 van de Raad houdende een gemeenschappelijke ordening der markten in de sector vezelvlas en –hennep is samen met verordening (EG) nr. 376/2008 van toepassing voor de invoercertificaten hennep. Certificaten


2005 2006 2007 2008 2009

Invoercertificaten 1.760 1.771 1.799 1.425 987

Uitvoercertificaten 1.264 1.586 1.740 913 128

Totaal 3.024 3.357 3.539 2.338 1.115

Dit vertegenwoordigt ongeveer 29 % van het totaal aantal door het BIRB afgegeven certificaten in 2009. Daarnaast werden 115 uittreksels van uitvoercertificaten en 1 uittreksel van een invoercertificaat afgegeven, hetgeen overeenkomt met exact 50 % van alle door het BIRB afgegeven uittreksels. Voor de invoer zijn een 42 contingenten, verspreid over 13 verordeningen, vastgelegd voor bepaalde producten en/of bepaalde oorsprongen. In 2009 werd het BIRB, meer bepaald de sectie Granen, belast met de afgifte van de invoercertificaten voor hennep. Door de wijziging van verordening (EG) nr. 376/2008 door verordening (EG) nr. 514/2008 werd hennep toegevoegd aan de lijst van producten waarvoor de



invoercertificaten volgens de regels van de verordening (EG) nr. 376/2008 moesten afgegeven worden. Verordening (EG) nr. 1215/2008 (tariefcontingent van brouwgerst uit derde landen) werd afgeschaft en wordt vanaf 1 januari 2009 geregeld via TAXUD. Afgegeven invoercertificaten in het kader van een contingent Van de 987 afgegeven invoercertificaten werden er 255 (= 25,84 %) afgegeven in het kader van een contingent (zie detail in tabel).

Nummer Verordening

Aantal contingenten

Korte omschrijving product

Aantal afgegeven

invoer-certificaten

955/2005 1 Rijst, oorsprong Egypte 0

1002/2007 1 Rijst, oorsprong Egypte 1

1529/2007 3 Rijst, CARIFORUM 8

327/1998 18 Rijst 47

972/2006 1 Basmati rijst India en Pakistan 103

27/2008 3 Maniok, andere oorsprong dan Thaïland 69

2402/1996 4 Maniokzetmeel en bataten 10

1249/1996 - Harde en zachte kwaliteitstarwe 17

Totaal 255

Aantal afrekeningen/debiteuren certificaten 2009

Totaal aantal afrekeningen

Gedeeltelijke afrekeningen

Eindafrekeningen Aantal

debiteuren

Invoercertificaten 1.043 5 1.038 196

Uitvoercertificaten 749 136 613 298

Totaal 1.792 141 1.651 494

Het aantal afrekeningen komt overeen met 29,34 % van alle afrekeningen ‘Vrijgave borg certificaat’ en het aantal debiteuren vertegenwoordigt 42,47 % van alle debiteur-afrekeningen voor certificaten binnen het BIRB. Restituties Betaalde restituties 2005-2009 Verdeling van de restituties per (in mln. EUR) deelsector in 2009

Zachte tarwe87,2%

Andere granen12,8%

0,0010,20

1,344,24

1,74

20092008200720062005



Door de invoering van de gedifferentieerde restitutie voor bloem dienden de firma’s invoeren vervoersdocumenten voor te leggen. Door die bijkomende administratieve taak voor de firma’s, duurde het langer vooraleer de dossiers volledig in orde waren. In 2009 werd er geen restitutie vastgesteld voor bloem. Inschrijving voor restitutie of belasting bij uitvoer De horizontale verordening (EG) nr. 1454/2007 bepaalt de algemene regels i.v.m. de inschrijvingen. In 2009 werden er geen inschrijvingen geopend voor granen of rijst. Granen gebruikt bij het vervaardigen van veevoeder Om de Europese Commissie in staat te stellen de gemeenschappelijke markt degelijk te beheren, delen de lidstaten geregeld alle beschikbare informatie mee betreffende de hoeveelheden granen die bij de productie van veevoeders worden gebruikt. De volgende hoeveelheden (in ton) werden in België verwerkt in 2009.

Oorsprong EG

Oorsprong België

Oorsprong derde landen

Totaal

Tarwe 608.756 452.575 8.291 1.069.622 Gerst 287.358 153.632 - 440.990 Maïs 179.337 149.089 1.666 330.092

Totaal 1.075.451 755.296 9.957 1.840.704

In 2009 werd gestart met de informatisering van deze gegevens. In de loop van 2010 zouden de firma’s in staat moeten zijn om hun cijfers ook via extranet door te geven, indien ze dit wensen. Interventies Openbare opslag zachte tarwe en gerst – Verordeningen (EG) nrs. 687/2008 en 127/2009

Verordening (EG) nr. 687/2008 van 18 juli 2008 stelt de procedures vast voor de overname van granen door de interventiebureau’s en de analysemethodes voor de bepaling van de kwaliteit.

Verordening (EG) nr. 127/2009 van 12 februari 2009 bepaalt de uitvoeringsbepalingen i.v.m. de verkoop van interventiegranen. De Verordening (EG) nr. 1130/2009 van 24 november 2009 bepaalt de algemene uitvoeringsbepalingen inzake controle op het gebruik en/of de bestemming van producten uit interventie.



Overzicht openbare opslag 2007-2009


2007 2008 2009

Openbare opslag tarwe

Beginstock 30.602 1.607 0

Aankoop 0 0 0

Verkoop 28.937 1.607 0

Manco's 58 0 0

Voorraad op 31 december 1.607 0 0

Openbare opslag gerst

Beginstock 2.328 0 0

Aankoop 0 0 9.345

Verkoop 2.326 0 0

Manco’s 2 0 0

Voorraad op 31 december 0 0 9.345

Het behoort tot de taken van het BIRB om granen aan te kopen ter interventie, voor zover deze aan bepaalde minimumvereisten voldoen wat betreft hoeveelheid en kwaliteit. De kwaliteitsnormen zijn verhoogd vanaf de campagne 2000/2001. De reële kosten voor de openbare opslag van tarwe en gerst zijn respectievelijk 0 EUR en 37.555,16 EUR. Steunmaatregelen Restitutie bij de productie – Verordening (EG) nr. 491/2008

Productierestitutie in 2009

Hoeveelheden

(in ton) Aantal

certificaten Steun

(in mln. EUR) Tarwezetmeel en derivaten 745 3 0,013

Tijdens de 1e helft van 2009 werden geen certificaten voor productierestitutie aangevraagd. De verordening (EG) nr. 72/2009 van 19 januari 2009 houdende wijziging van het gemeenschappelijk landbouwbeleid door wijzigingen van verordeningen (EG) nr. 247/2006, (EG) nr. 320/2006, (EG) nr. 1405/2006, (EG) nr. 1234/2007, (EG) nr. 3/2008, en (EG) nr. 479/2008 en tot intrekking van de verordeningen (EEG) nr. 1886/78, (EEG) nr. 1254/89 (EEG) nr. 2247/89, (EEG) nr. 2055/93, (EG) nr. 1868/94, (EG) nr. 2596/97, (EG) nr. 1182/2005 en (EG) nr. 315/2007 heeft met ingang van 1 juli 2009 de productierestitutie voor zetmeel afgeschaft.

4.2 Suiker Algemeen Vanaf 1 juli 2006 heeft de gemeenschappelijke marktordening suiker een quotaregeling ingesteld voor de beheersing van de productie. De quota A en B werden vervangen door quotumsuiker en de C-suiker werd vervangen door buitenquotumsuiker. De quotumsuiker kon



worden uitgevoerd met restitutie tot december 2008 voor periodieke uitvoeren en tot februari 2009 voor uitvoeren via openbare inschrijving. De buitenquotumsuiker moet worden geleverd als industriële suiker aan erkende verwerkers in de Europese Gemeenschap, mag worden overgedragen naar het volgende verkoopseizoen of mag vanaf 1 oktober 2008 zonder restitutie worden uitgevoerd naar derde landen binnen de door de Commissie vastgestelde kwantitatieve grenzen. De sector financiert zelf de uitvoerrestituties via heffingen op de productie vanaf verkoopseizoen 2007/2008. Deze heffing wordt geïnd door het BIRB. Voor België en Luxemburg werd voor suiker volgend quotum voor het verkoopseizoen 2008/2009 vastgesteld : 676.235 ton Voor België en Luxemburg werd voor isoglucose volgend quotum voor het verkoopseizoen 2008/2009 vastgesteld : 114.580,20 ton Voor België en Luxemburg zijn voor inulinestroop de quota afgestaan vanaf het verkoopseizoen 2006/2007. Het BIRB controleert de productie van suiker en isoglucose. Voor het verkoopseizoen 2008/2009 werd de minimale prijs van de quotumbieten van standaardkwaliteit (suikergehalte 16 %) vastgesteld op 27,83 EUR per ton. De aankoopprijs van suikerbieten die overeenstemmen met de hoeveelheden industriële of overtollige suiker moet ten minste gelijk zijn aan de minimumprijs voor quotumbieten. Certificaten


2005 2006 2007 2008 2009


Uitvoercertificaten 1.149 945 829 757 440

Totaal 1.262 1.068 959 883 480

In 2009 werden 18 uittreksels van uitvoercertificaten afgegeven. Restituties

Betaalde restituties 2005-2009 (in mln. EUR)

205,70 187,39

79,69 90,6035,69

2005 2006 2007 2008 2009



Productieheffing – Verordening (EG) nr. 1234/2007 Met ingang van het verkoopseizoen 2007/2008 werd een productieheffing ingevoerd op het toegekende suikerquotum en isoglucosequotum toegekend aan ondernemingen die suiker of isoglucose produceren. De productieheffing bedraagt 12,00 EUR per ton suikerquotum. Voor isoglucose bedraagt de productieheffing 6,00 EUR per ton. Voor het verkoopseizoen 2008/2009 heeft het BIRB een bedrag van 8,80 miljoen EUR aan productieheffingen geïnd. Steunmaatregelen Herstructureringssteun – Verordening (EG) nr. 320/2006 Een suiker, isoglucose of inulinestroop producerende onderneming waaraan vóór 1 juli 2006 een quotum is toegekend, heeft recht op herstructureringssteun per ton quotum waarvan afstand wordt gedaan, mits zij in één van de verkoopseizoenen 2006/2007, 2007/2008, 2008/2009 en 2009/2010 afstand doet van het quotum. Voor het verkoopseizoen 2008/2009 wordt de herstructureringssteun bij de volledige ontmanteling van de productie-installaties vastgesteld op 625,00 EUR per ton quotum waarvan afstand wordt gedaan. Bij een gedeeltelijke ontmanteling van de productie-installaties wordt de herstructureringssteun vastgesteld op 468,75 EUR per ton quotum waarvan afstand wordt gedaan. De aanvragen voor de herstructureringssteun worden ingediend bij de herstructureringscommissie waarvan het BIRB deel uitmaakt. Het BIRB betaalt de herstructureringssteun uit en controleert de uitvoering van de ingediende herstructureringsplannen. Voor het verkoopseizoen 2006/2007 heeft het BIRB 99,42 miljoen EUR herstructureringssteun uitbetaald. Voor het verkoopseizoen 2007/2008 (1 oktober 2007 – 30 september 2008) heeft het BIRB geen enkele aanvraag gekregen voor het toekennen van herstructureringssteun. Voor het verkoopseizoen 2008/2009 (1 oktober 2008 – 30 september 2009) heeft het BIRB 115,91 miljoen EUR herstructureringssteun uitbetaald. Voor de financiering van de herstructureringssteun wordt er een tijdelijke herstructureringsheffing per verkoopseizoen per ton quotum betaald door ondernemingen waaraan een quotum is toegekend. De tijdelijke herstructureringsheffing voor suiker wordt vastgesteld op 113,30 EUR per ton quotum voor het verkoopseizoen 2008/2009. De tijdelijke herstructureringsheffing voor isoglucose wordt vastgesteld op 56,65 EUR per ton. Deze bedragen worden door het BIRB geïnd. Voor het verkoopseizoen 2008/2009 heeft het BIRB 83,11 miljoen EUR aan tijdelijke herstructureringsheffingen geïnd. Interventie - Verordening (EG) nr. 952/2006 Het BIRB is belast met het aankopen van witte en ruwe quotumsuiker vervaardigd uit bieten of suikerriet geoogst in de Gemeenschap.



Voor het verkoopseizoen 2008/2009 is de interventieprijs voor witte suiker 323,52 EUR per ton en voor ruwe suiker 268,16 EUR per ton. Het BIRB mag de suiker alleen verkopen tegen een prijs die hoger is dan de referentieprijs die is vastgesteld voor het verkoopseizoen waarin de verkoop plaatsvindt. Er is geen interventie voor ruwe suiker in België. Voor 2009 zijn de hoeveelheden witte suiker ter interventie de volgende:

Overzicht openbare opslag 2007-2009


2007 2008 2009

Openbare opslag witte suiker

Aankoop 0 0 0

Verkoop 7.239,000 1.288,000 0

Manco’s 0 0 1,395

Uitslag minstbedeelden 2.000,000 10.015,370 8.994,685

Voorraad op 31 december 21.408,800 10.105,430 1.109,350

De voorraad op 31/12 is volledig voorzien voor de minstbedeelden 4.3 Verse groenten en fruit Algemeen Verordening (EG) nr. 1182/2007 regelt de gemeenschappelijke ordening der markten in de sector Groenten en Fruit en wordt geïntegreerd in verordening (EG) nr. 1234/2007. Verordening (EG) nr. 341/2007 is van toepassing op de invoercertificaten voor knoflook en verordening (EG) nr. 1580/2007 regelt de invoercertificaten voor appelen en de toepassing van de GMO groenten en fruit inzake operationele programma’s. Met ingang van 1 januari 2009 is het BIRB niet langer het bevoegd betaalorgaan voor de uitbetaling van de steun voor de operationele programma’s groenten en fruit, maar wel het Agentschap voor Landbouw en Visserij van het Vlaamse Ministerie van Landbouw en Visserij. Concreet betekende dit dat gedurende het jaar 2009 het BIRB nog enkel het saldo van de steun heeft uitbetaald voor de operationele programma’s 2008 van Vlaamse producentenorganisaties. Op basis van een protocol van 22/10/2008 tussen het Agentschap voor Landbouw en Visserij van het Vlaamse Gewest en het BIRB heeft het Agentschap een aantal controletaken op de uitgaven en acties, opgenomen in de operationele programma’s groenten en fruit, aan het BIRB gedelegeerd. Deze acties en controles zijn gedetailleerd beschreven in een lastenboek.



Certificaten


2005 2006 2007 2008 2009

invoercertificaten 20 288 430 523 425

Invoercertificaten 171 certificaten werden afgegeven in 2009 voor de invoer van knoflook : - 17 certificaten, zijnde 40.646 kg, in het kader van het contingent (certificaten A) - 154 certificaten, zijnde 4.141.516 kg, buiten het contingent (certificaten B)

Deze certificaten werden afgegeven in overeenstemming met verordening (EG) nr. 341/2007 houdende opening en vaststelling van de wijze van beheer van tariefcontingenten en instelling van een stelsel van invoercertificaten en certificaten van oorsprong voor uit derde landen ingevoerde knoflook en sommige andere landbouwproducten. Met toepassing van verordening (EG) nr. 341/2007 moet voor elke invoer van knoflook (onder gelijk welke vorm) een invoercertificaat worden voorgelegd (zelfs buiten de tariefcontingenten). Het aantal invoercertificaten voor knoflook zou zich moeten handhaven in 2010. Naar aanleiding van een belangrijke invoer van appelen in 2005 die een prijsdaling veroorzaakte, legt verordening (EG) nr. 179/2006 (geïntegreerd in verordening (EG) nr. 1580/2007) sinds 1 februari 2006 de voorlegging van een invoercertificaat voor appelen op. 254 certificaten werden afgegeven in 2009 voor een totaalgewicht van 54.810.274 kg. Deze aanvragen zullen ook worden ingediend in 2010.

Steunmaatregelen

Overzicht steunmaatregelen in 2009

Steun (in mln. EUR)

Operationele programma’s (*) 16,87 (*) saldi O.P. 2008

Operationele programma’s – Verordeningen (EG) nrs. 1580/2007, 1234/2007 en 361/2008

Steun 2000-2009 (in mln EUR)

In 2009 werd door het BIRB het saldo uitbetaald voor de Vlaamse operationele programma’s groenten en fruit, uitvoeringsjaar 2008.

21,39 27,74 30,18 30,3038,50 36,49 41,23 37,72 41,61

16,87

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009



Deze steun is vastgesteld op 4,1 % van de waarde van de verkochte productie van de telersvereniging. Dit percentage kan worden verhoogd tot 4,6 % van de waarde van de afgezette productie indien het bedrag dat 4,1 % van de waarde van de afgezette productie overschrijdt, uitsluitend wordt gebruikt voor crisispreventie- en crisisbeheersmaatregelen.

De voorwaarde voor het toekennen van steun aan erkende telersverenigingen is het oprichten van een actiefonds dat bestemd is voor de financiering van een operationeel programma. Het actiefonds wordt voor 50 % gefinancierd met bijdragen van de leden en voor 50 % met gemeenschapssteun. Een operationeel programma groenten en fruit omvat acties die door de telersverenigingen worden uitgevoerd op het vlak van o.a. commercialisering, investeringen, kwaliteit, promotie, begeleiding en milieu.

Voor de uitvoering van de operationele programma’s 2009 hebben 9 telersverenigingen zich samengevoegd tot 2 groeperingen van telersverenigingen, met name: - LAVA (Logistieke en Administratieve Veilingassociatie) (groepering van 6 Belgische

veilingen, namelijk Brava (Brabantse Veilingassociatie), LTV (Limburgse Tuinbouwveiling), MV (Mechelse Veilingen), Profruco (Producenten Fruitcoöperatie), Reo Veiling en Veiling Hoogstraten en 1 Nederlandse veiling, namelijk CLTV Zundert)

- Fruitbiz.be (groepering van BFV (Belgische Fruitveiling) en VB (Veiling Borgloon)). Beide groeperingen hebben een gezamenlijk operationeel programma ingediend. Daarnaast is ook nog een operationeel programma ingediend door: - VOC (Vereniging Onafhankelijke Champignontelers) - Greenbow, samengesteld uit 3 partners, met name Greenpartners, Green Farm en Green

Diamond (bio- en glasgroenten) - BND Internationale Telersvereniging, Rijke Oogst, Vegras en Ingro Telersvereniging voor

Industriegroenten (verwerkende industrie).

Bovendien werd in Vlaanderen een operationeel programma ingediend door een transnationale telersvereniging, EFC (European Fruit Co-operation), samengesteld uit Veiling Haspengouw (België), Fruitmasters (Nederland) en WOG (Württembergisches Obstgenoβenschaft) (Duitsland). Het BIRB betaalt ook de steun voor deze 2 buitenlandse telersverenigingen uit. Volgens artikel 23, lid 2, eerste alinea van verordening (EG) nr. 1433/2003 moet jaarlijks een significante steekproef van de steunaanvragen worden gecontroleerd. Deze steekproef moet ten minste 20 % van de telersverenigingen en ten minste 30 % van de totale steun bestrijken. Voor het uitvoeringsjaar 2008 van de operationele programma’s werd 80 % van het aantal telersverenigingen gecontroleerd en 41 % van de steun boekhoudkundig gecontroleerd. Op inhoudelijk vlak werden alle telersverenigingen en alle steunmaatregelen gecontroleerd door de bevoegde regionale controle-instanties.



In uitvoering van de door het Agentschap voor Landbouw en Visserij gedelegeerde taken heeft het BIRB in 2009 tevens de controle uitgevoerd op de vrijgave van de zekerheden en de hiervoor bestede uitgaven. In totaal werden in 2009 hiervoor 6 controles uitgevoerd waarvan de resultaten werden gerapporteerd aan het Agentschap. 4.4 Bananen Certificaten

Afgegeven invoercertificaten 2005 - 2009

2005 2006 2007 2008 2009

Aantal 214 229 311 286 293

Hoeveelheden (in ton ) 350.609 319.056 310.043 319.043 334.907 Een uitsluitend tarifair systeem (zonder contingent, met volledig invoerrecht) wordt beheerd via invoercertificaten. Dit systeem is onderworpen aan verordening (EG) nr. 2014/2005. In dit kader werden 293 certificaten afgegeven voor een hoeveelheid van 334.907 ton. 4.5 Andere sectoren Restituties In 2009 werd 54.387,53 EUR aan uitvoerrestituties voor verwerkte groenten en fruit betaald.

Certificaten

Overzicht afgegeven certificaten 2005-2009

2005 2006 2007 2008 2009

Invoercertificaten

Verwerkte groenten en fruit 2 2 2 0 0

Wijn 1.692 2.038 2.186 1.329 0

Olijfolie 32 26 44 28 6

Ethylalcohol 42 28 95 94 56

Uitvoercertificaten

Olijfolie 36 50 47 0 0



Steunmaatregelen Gratis verdeling aan de minstbedeelden – Verordening (EEG) nr. 3149/92

Steun 2000-2009 (in mln. EUR)

Het BIRB heeft in 2009 een offerteaanvraag gelanceerd voor de vervaardiging van tarwebloem, spaghetti, ravioli met kip in blik, ontbijtgranen, rijst en roomrijst in blik, suiker en confituur, appelmoes, chocoladepasta met hazelnoten en paella op basis van suiker uit de interventievoorraden en aankopen op de markt voor de gratis verdeling ervan aan de minstbedeelden in België. Alleen erkende organisaties (o.a. de voedselbanken) en OCMW’s die zich ertoe verbinden deze producten gratis te verdelen onder de minstbedeelden, kunnen deze producten verkrijgen. Volgende hoeveelheden werden vervaardigd:

Product Hoeveelheid product

Tarwebloem brood (in zakken van 25 kg) 4.819 zakken

Tarwebloem patisserie 414.360 kg

Spaghetti 564.606 kg

Ravioli met kip 705.036 blikken

Rijst 208.550 kg

Roomrijst 262.236 blikken

Suiker 550.235 kg

Confituur 680.016 potten

Ontbijtgranen 528.336 dozen

Appelmoes 496.308 potten

Chocoladepasta met hazelnoten 556.380 potten

Paella 482.886 dozen

0,42 0,37 0,52 0,53 0,71 1,101,72

2,90

4,403,72

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009


Niet-Bijlage I-goederen

5. Niet-Bijlage I-goederen Algemeen Verordening (EG) nr. 1043/2005 met betrekking tot de regeling aangaande de toekenning van restituties bij uitvoer van bepaalde landbouwproducten (uit de sectoren Granen, Rijst, Zuivel, Suiker en Eieren), uitgevoerd in de vorm van goederen die niet onder Bijlage I van het verdrag vallen, en de criteria voor de vaststelling van de restitutiebedragen, legt sinds 8 juli 2005 de regels vast voor de restitutieregeling in de sector Niet-Bijlage I (NBI). Deze regeling wordt beheerd via een systeem van restitutiecertificaten. Aangezien het bedrag van de te betalen restituties per begrotingsjaar beperkt is (conform de verbintenissen van de Gemeenschap op internationaal vlak), maakt de afgifte van restitutiecertificaten het mogelijk om de restitutieaanvragen op te volgen en om aan hun houders te garanderen dat ze een restitutie zullen genieten voor het bedrag waarvoor het certificaat werd afgegeven, op voorwaarde dat ze de andere voorwaarden vervullen die voorrestitutie in de communautaire regels zijn bepaald. De restitutiecertificaten die voor eenzelfde begrotingstermijn afgegeven zijn (van 1 oktober tot 30 september van het volgende jaar), kunnen apart worden aangevraagd, in 6 schijven, in het kader van begrotingen die voor elke schijf door de Commissie worden vastgelegd. Om de onderaanwending van de begroting tegen te gaan en de flexibiliteit van de uitvoertransacties te verhogen, werd een bijkomend systeem van wekelijkse aanvragen om restitutiecertificaten ingevoerd, dat toegepast wordt tijdens de perioden waarin de tweemaandelijkse begrotingen niet volledig opgebruikt zijn. Tot 5 juli 2008 waren de kleine exporteurs ontslaan van de verplichting om restitutiecertificaten voor te leggen en konden ze restituties genieten binnen de grenzen van een globale reserve van 40 miljoen EUR per begrotingsjaar. Om de status van kleine exporteur te genieten, mocht de marktdeelnemer geen restitutiecertificaten bezitten of bezeten hebben en niet meer dan 75.000 EUR restituties tijdens het begrotingsjaar in kwestie hebben genoten. Om de procedure te vereenvoudigen en tevens de drempel vanaf dewelke certificaten moeten worden voorgelegd naar 100.000 EUR te verhogen, heeft de Commissie de kleine exporteurs toegelaten om restitutiecertificaten te gebruiken zonder de status van kleine exporteur te verliezen. Sinds 6 juli 2008 wordt een marktdeelnemer als kleine exporteur beschouwd zolang hij tijdens een begrotingsjaar de drempel van 100.000 EUR restituties voor niet door restitutiecertificaten gedekte uitvoeren niet overschrijdt. Sinds begin 2007 worden gedifferentieerde restituties algemeen toegepast in de sector NBI. Het systeem voorziet, in afwijking op de normale regels bepaald in verordening (EG) nr. 800/1999, in een eenvoudiger beheer van het bewijs van aankomst van de goederen in het



land van bestemming. In bijna alle gevallen moeten minstens de documenten die het vervoer tot in het land van bestemming bewijzen, worden voorgelegd. Voor de dossiers die een groter restitutiebedrag inhouden (vooral voor dairy based non Annex I Goods) moeten ook de douanedocumenten van invoer in het land van bestemming worden voorgelegd. Door de combinatie van de hervorming van het gemeenschappelijk landbouwbeleid en de stijging van de prijzen van landbouwproducten op de wereldmarkt werd in 2009 geen restitutievoet vastgelegd voor graancomponenten van de NBI-goederen, noch voor rijst. Wat betreft de zuivelcomponenten, heeft de Commissie, gelet op de slechte marksituatie die werd gekenmerkt door een spectaculaire daling van de melk- en zuivelprijs, vanaf 23 januari 2009 opnieuw restituties bij uitvoer ingesteld. Op 20 november 2009 werden de restituties opnieuw tot nul herleid. Omwille van de voorziene evolutie van de beschikbaarheid en van de vraag naar deze goederen op de Europese markt, besloot de Commissie op 26 september 2008 geen restituties meer toe te kennen voor producten uit de suikersector die in ongewijzigde staat of in de vorm van NBI-goederen worden uitgevoerd. Gelijklopend daarmee werd de geldigheidsduur van bepaalde restitutiecertificaten, afgeleverd met het oog op het gebruik ervan vanaf 1 oktober 2008, gebracht op tien maanden. Hierdoor was de uitvoer met restitutie van NBI-goederen voor de suikercomponent mogelijk tot eind juli 2009. Omwille van de gevolgen van de economische en financiële crisis heeft de Commissie deze geldigheidsduur verlengd tot 30 september 2009. Enkel eieren en de eierdooiers verwerkt in NBI-goederen genoten nog een uitvoersteun gedurende het ganse jaar 2009. Analytische lijsten Om de restituties in de sector NBI te kunnen berekenen, moeten we meestal de samenstelling van de goederen op het moment van de uitvoer kennen. In het algemeen voorziet het systeem dat de exporteur vóór de uitvoer de samenstelling van de geproduceerde goederen aangeeft. Deze aangifte, ook analytische lijst genoemd, wordt gevoegd bij de nodige documentatie omtrent de gebruikte ingrediënten en is voor één jaar geldig. Indien de samenstelling van de geproduceerde goederen in de loop van het jaar verandert, is de analytische lijst geldig tot het moment van de wijziging van samenstelling. Na een jaar mag de registratie van de analytische lijst op aanvraag van de firma met één jaar worden verlengd. Om dan een nieuwe verlenging te krijgen, moet een volledig nieuw dossier met de volledige documentatie worden ingediend. Indien geen verlenging wordt gevraagd, wordt de registratie gedeactiveerd maar wordt de samenstelling bewaard in de IRIS-gegevensbank totdat de firma een nieuwe activering vraagt. Eind 2009 waren in de IRIS-gegevensbank 69.418 verschillende NBI-producten opgeslagen. Bovendien komen sommige NBI-producten meerdere keren voor, zij het in verschillende samenstellingen. De tabel hieronder geeft een overzicht van het aantal lopende analytische lijsten en het aantal verschillende analytische lijsten waarvoor betalingen tussen 16 oktober van het vorige jaar en 15 oktober van het lopende jaar werden uitgevoerd.



2005 2006 2007 2008 2009

Aantal lopende analytische lijsten 11.331 11.802 12.793 12.898 3.756 Aantal analytische lijsten waarvoor betalingen werden uitgevoerd

2.786 2.959 3.281 4.515 1.397

De ingrediënten die in de samenstellingaangiftes worden vermeld, worden door het BIRB omgezet via formules die met een aantal parameters rekening houden in verschillende basisproducten van de vijf sectoren in kwestie (Graan, Rijst, Zuivelproducten, Suiker en Eieren). Voor deze basisproducten werden één of meerdere vaak schommelende restitutievoeten vastgelegd om het bedrag van de restitutie per gewichtseenheid te kunnen berekenen. Certificaten


2004 2005 2006 2007 2008 2009

Restitutiecertificaten 848 544 420 305 248 45

Certificaten voor actieve veredeling 0 0 0 0 0 0

In 2009, werden 45 restitutiecertificaten afgegeven : 36 normale NBI-restitutiecertificaten afgegeven in het kader van de tweemaandelijkse en wekelijkse aanvraagperioden enkel voor eieren en zuivelproducten en 9 certificaten voor NBI-voedselhulp. In totaal gebruiken 9 exporteurs restitutiecertificaten en doen 16 andere operatoren een beroep op de globale reserve. Restituties

Aantal ingediende restitutiedossiers 2004-2009

2004 2005 2006 2007 2008 2009

Aantal dossiers 17.058 17.475 18.234 16.950 9.921 5.598

Betaalde restituties 2005-2009 Verdeling van de restituties per (in mln. EUR) basisproduct in 2009

Magere-melk-poeder 0,31%

Volle melk

0,27%

Boter40,76%

Eieren2,39%

Granen-Rijst

0,53%

Suiker55,74%

4,91

6,45

22,22

30,72

39,76

2009

2008

2007

2006

2005



In 2009 vertegenwoordigen de uitgaven in de NBI-sector 6,18 % (tegenover 6,17 % in 2008) van het totaalbedrag van de restituties betaald door het BIRB en 43,99 % (tegenover 68,08 % in 2008) van het totaal aantal restitutiedossiers ingediend bij het BIRB. In vergelijking met 2008, is het aantal ingediende NBI-restitutiedossiers verminderd met 43,58 % omwille van het afbouwen van de restitutieregeling. Het bedrag van de restituties betaald in de sector NBI is slechts met 23,92 % gedaald, rekening houdend met de tijdelijke herinvoering van restituties voor zuivelproducten. Op basis van art. 29 § 9 van verordening (EG) nr. 800/99 worden in de sector Niet-Bijlage I de op de uitvoeraangifte vermelde artikels waarvoor de restitutie minder dan 30 EUR bedraagt, niet betaald. De tabel hieronder geeft een overzicht van het aantal firma’s die betalingen hebben genoten tussen 16 oktober van het vorige jaar en 15 oktober van het lopende jaar.

Aantal firma’s die betalingen hebben genoten 2004-2009

2004 2005 2006 2007 2008 2009

Aantal firma’s 157 151 126 116 104 86


Controle

6. Controle Sinds haar oprichting in januari 2007 heeft de controledienst zijn activiteiten geleidelijk verder ontwikkeld. De uitbreiding van deze activiteiten stond tijdens het jaar 2009 voorop. Op 1 januari 2009 voerde de controledienst controles uit in volgende sectoren: - groenten en fruit : controle van de uitdemarktneming - verordeningen (EG) nr. 1182/2007

en nr. 1580/2007; - granen : controle van de openbare opslag - verordeningen (EG) nr. 687/2008 en nr.

127/2009; - suiker : Productiequota en openbare opslag - verordeningen (EG) nr. 824/2000 en nr.

2131/93; - niet-bijlage I - goederen : controles van de analytische lijsten krachtens verordening (EG)

nr. 1043/2005 wat betreft het botergehalte van de NB1 producten die met restitutie worden uitgevoerd;

- certificering van de boterproductie die kan genieten van de interventiemaatregelen (verordeningen (EG) nr. 1234/2007 -Art 28- en nr. 826/2008).

De doelstelling van de dienst, eind 2008 vastgelegd door het directoraat-generaal, bestond erin alle controles die het BIRB had overgedragen aan externe instanties, terug onder te brengen bij het BIRB, met uitzondering van de fysieke controles uitgevoerd door de douane bij het verrichten van de uitvoerformaliteiten. Het ging om controles die waren toevertrouwd aan de Algemene Directie Controle en Bemiddeling van de FOD Economie (ADCB) of aan de commerciële directies van het BIRB of nog aan het federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen (FAVV).

6.1 Overname van de controles

6.1.1 Overname controles uitgevoerd door ADCB

Over de overname van alle controles werd op 20 november 2008 een overeenkomst ondertekend tussen de FOD Economie en het BIRB. Deze overeenkomst werd bekrachtigd door de Interministeriële Economische Commissie (IEC).

Deze operatie werd uitgevoerd in twee stappen: Vanaf 01 mei 2009 voor de sectoren: - " sociale boter " bestemd voor de verkoop van boter tegen verlaagde prijs aan verenigingen

zonder winstoogmerk (verordening (EG) nr. 1898/2005 –H.IV); - de niet-bijlage I goederen, wat betreft de analytische lijsten die suiker, eieren of enig ander

bestanddeel bevatten waarop in de toekomst restitutie zou kunnen worden toegekend (verordening (EG) nr. 1043/2005);

- de productie en de gratis verdeling van levensmiddelen in het kader van de steun aan de minstbedeelden (verordeningen (EEG) nr. 3730/87 en nr. 3149/92);


Controle

- de industriële verwerking van quotumvrije suiker (verordeningen (EG) nr. 967/2006 en (EG) nr. 1234/2007).

Vanaf 15 oktober 2009, voor de sectoren particuliere opslag van boter en van vlees die worden gereglementeerd door verordening (EG) nr. 826/2008. 6.1.2 Overname controles uitgevoerd door de commerciële directies van het BIRB

In januari 2009 heeft de Europese Commissie als antwoord op de crisis in de melksector opnieuw interventiemaatregelen ingesteld voor de aankoop en de openbare opslag van boter en mageremelkpoeder. De inslagen zijn van start gegaan op 1 maart en werden afgesloten op 30 september 2009. De controledienst heeft de conformiteit, de hoeveelheden en de kwaliteit van alle loten bij levering nagekeken. Na het einde van de campagne, werd de inventaris van de voorraad opgesteld voor elk van de 14 entrepots.

6.1.3 Overname controles uitgevoerd door het FAVV

Wat betreft de verwerkte producten en de certificering van de oorsprong en de samenstelling van boter bij de productie, was het BIRB reeds in 2008 begonnen met de overname van de controles uitgevoerd door het FAVV.

Mageremelkpoeder dat ter interventie wordt aangekocht, moet ook over een oorsprongscertificaat beschikken. Tot 2008 stond het FAVV in voor deze controles die worden uitgevoerd tijdens de productie. Deze controles werden bij het begin van de campagne 2009 overgenomen door de controledienst van het BIRB.

6.2 Organisatie van de controledienst

De personeelsleden werden opgeleid voor de verschillende controletaken. Dit gebeurde enerzijds intern door de betrokken sectordeskundigen. De controleteams werden anderzijds ook begeleid door inspecteurs van ADCB die vroeger deze controles uitvoerden en nu aan kennisoverdracht deden. Voor het aanleren van welbepaalde technische handelingen deed de dienst D9 van het BIRB eveneens een beroep op deskundigen van het FAVV.

6.3 Controles uitgevoerd in 2009

6.3.1 Groenten en fruit De uitdemarktneming van groenten en fruit gebeurt sinds 1 januari 2008 in overeenstemming met de preventie- en crisisbepalingen die zijn vastgelegd in verordeningen (EG) nrs. 1182/2007 en 1580/2007. In 2009 heeft slechts één groepering, de Mechelse Veilingen, deze bepalingen opgenomen in haar operationeel programma. In deze sector voert het BIRB controles uit voor rekening van het Agentschap voor Landbouw en Visserij van het Vlaamse Ministerie van Landbouw en Visserij. dat instaat voor de subsidies en de betalingen. De uitdemarktnemingen vinden plaats op het einde van elke veiling, wat neerkomt op twee tot vier keer per week. Elke uitdemarktneming gebeurt onder het toezicht van een controleur van het BIRB. In 2009 waren voor deze controles 134 opdrachten ter plaatse nodig.


Controle

6.3.2 Granen Begin 2009 was er geen graan meer in de openbare opslag in voorraad. Tijdens de eerste 9 maanden van het jaar heeft het BIRB 11 silo's erkend voor de campagne 2008-2009. Voor de campagne 2009-2010 werden door het BIRB, tot eind december, 3 magazijnen erkend. Omwille van de prijsdalingen op de graanmarkt werden er opnieuw aankopen ter interventie verricht in de loop van de maand november 2009. Het BIRB heeft vier offertes gekregen. De medewerkers van de controledienst van het BIRB verifiëren de offerte ter plaatse en gaan de echtheid en de correctheid van de gegevens van de offerte na. Als gevolg van deze controles werden 3 offertes weerhouden en een 4de geweigerd wegens niet-conforme kwaliteit. Tijdens de inslag werden controles verricht op kwaliteit en hoeveelheid. Voordat de inslag kon starten, werden ook de silo's, die na aanvaarding van de offerte zullen worden gebruikt voor de opslag, op hun netheid nagezien . 6.3.3 Productie en verdeling van levensmiddelen in het kader van de steun aan de minstbedeelden De controles op de productie en op de gratis verdeling van levensmiddelen aan de minstbedeelden worden verricht op basis van de verordeningen (EEG) nr. 3730/87 en (EEG) nr. 3149/92. De controledienst van het BIRB heeft deze controles overgenomen van de ADCB met ingang van 1 mei 2009. In 2009 werden veertien voedingsmiddelen vervaardigd en verdeeld in het kader van deze steun. De controles die worden opgelegd door de verordening, bedragen 5% van de hoeveelheden van elk van deze 14 producten. Om deze doelstelling op representatieve wijze te verwezenlijken, heeft het BIRB eveneens beslist dat minimum 8 % van alle instanties die instaan voor de verdeling (OCMW’s en VZW’s) moeten worden gecontroleerd. De controles moeten ook gelijk worden verdeeld over de drie gewesten van het land. Nadat het BIRB de controles heeft overgenomen op 1 mei 2009, heeft de controledienst van het BIRB 143 organisaties gecontroleerd, waarvan 90 OCMW's en 53 VZW’s . Dit vertegenwoordigt 15,3 % van de OCMW’s en 11,8 % van de VZW’s in ons land. De controlepercentages van de 14 producten verdeeld in de 3 gewesten overschrijden ruim de wettelijke drempel van 5% : doorgaans bevindt het controlepercentage zich tussen 25 en 30% met een minimum van 16% en een maximum van 65%. Zo stelden de controleurs van het BIRB bij liefdadigheidsorganisaties regelmatig fouten vast bij de voorraadregisters. Vaak worden deze registers bijgehouden door vrijwilligers met een beperkte opleiding en beschikbaarheid. Heel wat kleine onregelmatigheden werden vastgesteld. Producten waarvan de vervaldatum was verstreken of die beschadigd waren en die werden aangetroffen in bepaalde instellingen, werden vernietigd onder toezicht van de controledienst.


Controle

De vaststelling dat het beheer bij de instellingen die instaan voor de verdeling, als ondermaats kan worden beschouwd, heeft het BIRB ertoe aangezet informatievergaderingen te beleggen voor verenigingen en voedselbanken en in 2010 een informatiebrochure uit te geven. De totale productie en levering van levensmiddelen na 1 mei 2009 stond onder toezicht van de controledienst van het BIRB waarbij monsters voor analyse werden genomen voor het laboratorium van Douane en Accijnzen. Er werd geen kwaliteitsafwijking vastgesteld. De voorlopige opslag van te verdelen producten gebeurt in opslagplaatsen van het leger en van de voedselbanken. Drie van de zes opslagplaatsen van het leger en zes van de negen voedselbanken van ons land werden gecontroleerd tijdens de laatste acht maanden van 2009. De registers die worden bijgehouden in de opslagplaats, werden tijdens de controle vergeleken met de gegevens verzameld bij de verschillende instellingen. Geen enkele belangrijke onregelmatigheid werd vastgesteld. 6.3.4 Levering van sociale boter De toekenning van steun voor de aankoop van boter tegen verlaagde prijs door instellingen en verenigingen zonder winstoogmerk wordt geregeld in hoofdstuk IV van verordening (EG) nr. 1898/2005. Deze bepalingen werden opgeheven op 30 juni 2009. De controles moeten zowel worden uitgevoerd bij de leveranciers als bij de begunstigden. Toen het BIRB op 1 mei 2009 de controles overnam, telde België vijf ondernemingen die erkend waren voor de bevoorrading van 603 begunstigden. De controle wordt verricht op twee niveaus en bestaat uit een boekhoudkundige controle van de aangekochte hoeveelheden en een fysieke identificatie van de partijen, van de kwaliteit van het product en van de verpakking. Om nog vóór de opheffing van deze steunmaatregel te voldoen aan de verplichting om minstens 5% van de begunstigden te controleren, heeft de controledienst 46 controles uitgevoerd bij instellingen en verenigingen. De controleverslagen maken melding van een tiental kleine onregelmatigheden. Ook de 5 leveranciers werden aan een controle onderworpen. De erkenning van één van hen werd ingetrokken omwille van een ontoereikende traceerbaarheid van de boter die werd geleverd aan de instellingen. 6.3.5 Certificering van boter bestemd voor interventie De erkenningsvoorwaarden van de zuivelfabrieken en de criteria waaraan boter dient te voldoen om in aanmerking te komen voor publieke en private interventie alsook de modaliteiten van de controles voor de certificering van boter, zijn bepaald in verordeningen (EG) nrs. 1234/2007 en 105/2008. De afgifte van een certificaat houdt een controle in van de registers van productie en verkoop en de conformiteit van de bewaring en opslag. Het gehalte aan vetstoffen en de afwezigheid van niet-lactische deeltjes wordt nagegaan in het laboratorium door een analyse van de verzamelde monsters. De communautaire oorsprong van de grondstoffen wordt ook gecontroleerd op basis van documenten.


Controle

De controles worden uitgevoerd tijdens de productie. De zuivelfabrieken delen deze tijdstippen mee aan het BIRB vóór de inproductiestelling.

In 2009 hebben vijf erkende zuivelfabrieken een certificaataanvraag ingediend voor de productie bestemd voor verkoop voor de openbare opslag, voor de inslag in een gesubsidieerd particulier entrepot of voor de verkoop tegen verlaagde prijzen aan instellingen en verenigingen. Bij deze zuivelfabrieken werden 94 wekelijkse of tweewekelijkse controles uitgevoerd, afhankelijk van het productietempo van elke firma. Geen enkele anomalie betreffende de communautaire oorsprong van de grondstoffen werd vastgesteld.

Er werden systematisch monsters ingezameld voor boter voor de controle van het vet- en watergehalte. Uit de analyses is gebleken dat in het overgrote deel van de partijen, de boter het wettelijk minimumgehalte van 82% vetstoffen bevatte. Twee partijen werden afgekeurd omdat de vochtigheidsgraad van de boter te hoog was. 47 monsters werden onderzocht op de eventuele aanwezigheid van niet-lactische vetten. Hier werd geen enkele onregelmatigheid vastgesteld. 6.3.6 Certificering van mageremelkpoeder bestemd voor interventie Tijdens de hele productiecampagne inzake mageremelkpoeder bestemd voor de openbare opslag werden overeenkomstig de bepalingen van verordening (EG) nr. 214/2001 in de 5 zuivelfabrieken wekelijkse controles uitgevoerd. Bij deze controles werden het productieproces, de productiegegevens en de oorsprong van de gebruikte grondstoffen onder de loep genomen. Er werd niet overgegaan tot het nemen van een monster voor analyse : bij de aankoop en bij de inslag in een openbaar entrepot voorziet de procedure immers een kwaliteitscontrole. Deze controles hebben geen belangrijke onregelmatigheden aan het licht gebracht. In één geval werd vastgesteld dat er tijdens de productie lactose was toegevoegd aan het melkpoeder. Om deze reden heeft het BIRB deze partij die ter interventie werd aangeboden, geweigerd. Er was immers gebleken dat dit additief bestond uit grondstoffen waarvan de uitsluitend communautaire oorsprong niet kon worden bewezen. De controles werden beëindigd in de loop van de maand september bij het einde van het seizoen voor interventieaankopen. 6.3.7 Openbare opslag van zuivelproducten De prijsevolutie van de zuivelproducten tijdens de laatste weken van 2008 heeft de Commissie er begin 2009 toe aangezet opnieuw interventieaankopen voor de openbare opslag toe te laten. In België is de inslag in entrepot van start gegaan op 1 maart. De zuivelproducten worden opgeslagen in de vorm van boter en van mageremelkpoeder.


Controle

De karakteristieken en de modaliteiten voor de controles die moeten worden verricht bij de inslag, uitslag en tijdens de opslagperiode, worden resp. geregeld door verordeningen (EG) nr. 105/2008 en (EG) nr. 214/2001. Boter De controles bij inslag in de koelhuizen hebben plaats van 10 maart tot 30 juni. Het ging in totaal om 3.234 ton boter, verdeeld over twee koelhuizen. Bij elke levering in één van de twee gebruikte koelhuizen werden systematisch het gewicht van de goederen, de staat van de verpakking en de opslagvoorwaarden nagegaan. Van elke partij boter werd een monster genomen voor controle op het vetgehalte en op de afwezigheid van niet-lactische vetten. Uit deze analyses is gebleken dat het vetgehalte van de boter aangeboden in het entrepot conform was en dat deze boter geen vetbestanddeeltjes van niet-lactische oorsprong bevatte. Er werden eveneens monsters van de boter ingezameld voor organoleptisch onderzoek. De resultaten hiervan werden voorgelegd aan deskundigen. De organoleptische onderzoeken gebeurden in de laboratoria van het FAVV in Gembloux. Ten gevolge van deze onderzoeken werden 2 partijen geweigerd omdat de fysieke karakteristieken als onvoldoende werden beoordeeld. Mageremelkpoeder De controles op de inslag in entrepot is van start gegaan op 9 maart 2009. De controleurs werd verspreid over 12 entrepots 27.685 ton mageremelkpoeder aangeboden. De laatste inslagen hadden plaats op 30 september. Tijdens deze periode werd elke partij, aangeboden in een entrepot van het BIRB onderworpen aan controle. Deze controle bestond uit een systematisch nazicht van het gewicht van de goederen, de staat van de verpakking, de opslagvoorwaarden en de kwaliteit van de pallets. Van elke partij mageremelkpoeder werd een monster genomen om de fysieke karakteristieken en het gehalte aan eiwitten, water en caseïnaten na te gaan. Na de controles en op basis van de analyseresultaten van het laboratorium werd 24.122 ton mageremelkpoeder conform het lastenboek bevonden en ter interventie aangekocht. Het verschil van ongeveer 3.563 ton is enerzijds te verklaren door de hoeveelheden geweigerd tijdens de controles bij inslag (ontbrekende of beschadigde zakken, niet-conforme partijen, te vroege productiedatum, …) en anderzijds door een reeks partijen geweigerd op basis van de analyseresultaten (te hoge vochtigheidsgraad in het poeder) of controle van de documenten op de communautaire oorsprong van de bestanddelen. De jaarlijkse inventarissen, gepland voor 15 oktober, waren pas klaar in de loop van het 4de kwartaal 2009 omdat er aan een hoog tempo werd ingeslagen tot de laatste dag. Daardoor was een groot deel van de resultaten van de (tegen)analyse nog niet beschikbaar bij het afsluiten van de campagne.


Controle

De campagne 2009 voor de inslag in entrepot (ontvangst voor openbare opslag, steekproef en inventarissen) vereiste de organisatie van 398 controleopdrachten, waarvan 330 voor mageremelkpoeder en 68 voor boter. 6.3.8 Steun aan particuliere opslag (verordening (EG) nr. 826/2008) Het BIRB heeft deze controles op 15 oktober 2009 overgenomen van de gewestelijke diensten van de ADCB tot wiens takenpakket deze voorheen behoorden. Op deze datum ging het alleen over de opslag van boter. Het ging om een conformiteitscontrole bij de inslag in het koelhuis waarbij de partijen al dan niet worden verzegeld, het opmaken van een tussentijdse inventaris voor de niet-verzegelde boter en het uitvoeren van een identificatiecontrole bij de uitslag van al dan niet verzegelde boter. Elke inslag of uitslag van verzegelde boter moet gebeuren in aanwezigheid van het controleorgaan. 10% van de opgeslagen hoeveelheden niet-verzegelde boter moet tijdens de campagne worden gecontroleerd. De fysieke controle (inclusief de verificatie van het gewicht) bij de uitslag van de boter moet 50% vertegenwoordigen van alle contracten. Om de wettelijke controlepercentages te behalen, hebben de controlediensten van het BIRB sinds 15 oktober 94 opdrachten uitgevoerd, zowel bij de uitslag uit entrepot tijdens de campagne 2009-2010 als bij de inslag tijdens de campagne 2009-2011. Beide campagnes verliepen tegelijkertijd. De controles bij inslag bestonden uit de verificatie van het gewicht, uit de monsterneming voor analyse van representatieve hoeveelheden alsook uit het nazicht van de documenten en de fysieke controle van partijen aangeboden voor de opslag. Bij de uitslag zijn de controleurs overgegaan tot de identificatie van de partijen en tot de fysieke wettelijke controles. 6.3.9 Niet-Bijlage I-goederen De restitutie bij uitvoer op verwerkte producten wordt berekend op basis van hun samenstelling van de verschillende landbouwgrondstoffen. De analytische lijsten met betrekking tot de samenstelling worden gecontroleerd volgens de bepalingen van de verordeningen (EG) nr. 1043/2005 en nr. 2090/2002. Een eerste controle van de samenstelling kan gebeuren tijdens de fysieke controle verricht door de Administratie der Douane en Accijnzen. Zij nemen monsters wanneer de goederen ten uitvoer worden aangeboden. Wanneer goederen fysiek werden gecontroleerd tijdens de douaneformaliteiten maar er geen monster werd genomen om hun samenstelling na te gaan, mag in de onderneming een tweedelijnscontrole worden uitgevoerd van de analytische lijsten. Op 1 mei 2009 nam de controledienst van het BIRB deze taak, die het al uitvoerde voor de analytische lijsten ingediend door de zuivelfabrieken, over voor alle verwerkte producten. Op 31 december 2009 had de controledienst van het BIRB al 200 analytische lijsten kunnen nakijken. Er werden negen onregelmatigheden gemeld: onjuiste gehalte van bepaalde


Controle

grondstoffen waardoor geen aanspraak kon gemaakt worden op restitutie of verwisseling door een andere niet-gesubsidieerd bestanddeel. 6.3.10 Industriële verwerking van buitenquotumsuiker De mogelijkheid de geproduceerde quotumvrije suiker te gebruiken voor de vervaardiging van sommige industriële producten, wordt behandeld in artikel 61 van verordening (EG) nr. 1234/2007. Verordening (EG ) nr. 967/2006 bepaalt dat in elk verkoopseizoen de bevoegde autoriteit van de lidstaten overgaat tot controles bij minstens 50 % van de erkende verwerkers. Het BIRB heeft deze controles overgenomen vanaf 1 mei 2009. Op dat ogenblik telde België 17 erkende verwerkers. De controle bestaat uit het nazicht van : - de verwerking van industriële grondstoffen (ontvangen in het kader van contracten inzake

industriële leveringen of in het kader van de industriële invoer met certificaten) in de tijdspanne voorzien in de verordening;

- de samenhang tussen de ontvangen industriële grondstoffen en de verkregen eindproducten (analyse van het verwerkingsproces, onderzoek van de handelsdocumenten, fysieke verificatie van de voorraden);

- de juistheid van de meetinstrumenten en van de laboratoria van de verwerker (monsterneming);

- de aard van de verkregen eindproducten. Na de overname van deze controles door het BIRB werden 16 firma’s gecontroleerd door de medewerkers van de controledienst (de enige firma die geen bezoek kreeg van het BIRB was daarvoor al gecontroleerd door de ADCB). Er werden enkele niet ernstige onregelmatigheden vastgesteld : het ging daarbij om het niet in acht nemen van de tijdspannes bepaald door de verordening voor de verwerking van suiker in industriële producten. Er werden vier gevallen gemeld waarbij de tijdspanne was overschreden. Bij drie daarvan ging het om minder dan twee maanden. 6.4 Middelen die werden aangewend voor de controles In 2009 heeft de controledienst van het BIRB in totaal 1.207 controles verricht ter plaatse waarvoor de ambtenaren meer dan 2.100 verplaatsingen om dienstredenen hebben afgelegd. Deze forse stijging in vergelijking met het boekjaar 2008, toen iets minder dan 300 controles werden verricht, is uiteraard een gevolg van de stijging van het aantal sectoren waarvan de controle aan het BIRB dit jaar werd toevertrouwd. Ook de herinvoering van de interventiemaatregelen voor de aankoop en de openbare opslag van zuivelproducten waartoe de Europese Commissie in 2009 heeft beslist, zorgde ervoor dat de personeelsleden van de dienst meer werden ingezet.


Colofon Belgisch Interventie- en Restitutiebureau Deze publicatie is een uitgave van de federale overheid, het Belgisch Interventie- en Restitutiebureau Verantwoordelijke uitgever Ir. B. Hennuy, wnd. directeur-generaal Coördinatie en eindredactie Guido Mussche Petra D’Hoker Vertaling Laurence Bauduin Bart Merckaert Druk Drukkerij Schaubroeck, Nazareth Beeldmateriaal Belgisch Interventie- en Restitutiebureau VLAM, Brussel Met dank aan alle collega’s die aan dit jaarverslag meegewerkt hebben. Het jaarverslag is vrij te downloaden van de website: www.birb.be Of kan gratis besteld worden bij: Belgisch Interventie- en Restitutiebureau Tanja Hendrickx Trierstraat 82 1040 Brussel Tel. 02 287 25 32 Fax 02 230 25 33 [email protected]

JAARVERSLAG 2009 RESTITUTIEBUREAU - AGRI Press...3.1 Operationeel Plan 2009-2010 14 3.2 Evolutie van...

Documents

Transcript of JAARVERSLAG 2009 RESTITUTIEBUREAU - AGRI Press...3.1 Operationeel Plan 2009-2010 14 3.2 Evolutie van...