JAARVERSLAG 2009

Verantwoordelijke uitgever: Bogaerts Jan Vormgeving & fotografie: Dieltjens Greet Redactieteam: Bogaerts Jan, Dieltjens Greet, Evens Herman, Van Damme Nele Met dank aan: Coonen Gerard, De Merlier Leen, Heirbaut Joris, Housen Joris, Janssens Hilde, Lecluyse Dries, Leten Albert, Dr. Leysen Marc, Malcolm-Panis Mick, Stessens Kathleen, Vandekerckhove Antoon, Van Houtven Nicole, Van Noyen Hugo, Vansteenkiste Tom, Van Tilburg Erik, Weyts Wilfried, het ganse team DAAZ en de personeelsdienst

INHOUDSTAFEL

1. Voorwoord p. 5 2. Visie p. 9 3. Voorstelling organisatie p. 12 4. Kengetallen p. 22 5. Terugblik 2009 p. 26 6. Diensten in de kijker p. 38 7. Vooruitblik 2010 p. 44 8. Broeders van Liefde p. 56 9. Adresgegevens p. 61

1

1. VOORWOORD

In 2008 ben ik gestart met de zin:”Bladerend door dit jaarverslag valt op hoe goed gevuld en bewogen het afgelopen jaar is geweest voor het PC Sint – Amedeus”. Ik moet zeggen dat 2009 niet minder dynamisch was … In dit jaarverslag vinden jullie een selectie van de belangrijkste thema’s die zich in het voorbije kalenderjaar hebben afgespeeld. Een jaar dat in het teken stond van drukke voorbereidende activiteiten … Enkele voorbeelden:

o voorbereiding van de verhuis van de zorgeenheden binnen de PVT te Mortsel o voorbereiding op de komst van het elektronische patiëntendossier o voorbereiding en uitwerking van het nieuwe opname- en behandelaanbod binnen de

acute algemene psychiatrie o voorbereiding en uitwerking van de nieuwe arbeidsregeling en de bijbehorende software o voorbereidend werk naar een nieuwe beleidscyclus

Naast het beleids(voorbereidend) werk is het natuurlijk een jaar geweest waar de zorg en ondersteuning voor patiënten en bewoners centraal heeft gestaan. En opvallend, het aantal opgenomen personen is licht toegenomen, de wachtlijsten zijn licht toegenomen -zeker voor het aanbod binnen de langerdurende zorg -, het aantal gedwongen opnames is licht toegenomen … M.a.w. de vraag naar het bestaande intramurale aanbod neemt niet af, integendeel. En toch … De uitdaging zal er in bestaan om samen met onze (reguliere) partners, over de sectoren heen, voor diverse doelgroepen concrete zorgcircuits uit te bouwen. Een duidelijke focus op samenwerken, met voorzieningen uit de ouderenzorg, de zorg voor personen met een handicap. De OCMW’s… Evenwel met een differentiatie in opdrachten, in een ondersteuningstraject, dat vooral geïnspireerd moet worden door het ritme èn de draagkracht van de patiënt en/of bewoner. De gerichtheid van dit traject moet verder evolueren in de richting van de reguliere samenleving o.a. met het uitwerken van een mobiel, ambulant en outreachend aanbod. Een beweging die we omzichtig doch kritisch mee willen onderschrijven…. Geestelijke gezondheidszorg dient zich immers zoveel mogelijk binnen de maatschappij af te spelen.

Véél leesplezier. Jan Bogaerts Algemeen directeur

5

2. VISIE

Het Psychiatrisch Centrum Sint - Amedeus legt volgende klemtonen in de organisatie en de uitwerking van de geestelijke gezondheidszorg:

We nemen de zorgvraag van de patiënt/bewoner en zijn omgeving als ons uitgangspunt. We zien de patiënt/bewoner steeds in zijn familiale en maatschappelijke context. Voor ons is het belangrijk dat het behandel- of begeleidingsplan in nauw overleg en in samenspraak met de patiënt/bewoner en zijn omgeving wordt opgesteld.

We streven met de patiënt/bewoner naar kwaliteit van leven en een optimale maatschappelijkenintegratie. Samen met de patiënt/bewoner zoeken we naar wat belangrijk is om zijn levenskwaliteit te verbeteren en richten we ons op de mogelijkheden om deze verbeteringen te realiseren. Over het ganse traject, opname - behandeling - begeleiding - ontslag, trachten we maatschappelijke integratie te bevorderen, vanuit de overtuiging dat het deel uitmaken van een maatschappelijk netwerk in hoge mate bijdraagt tot de gezondheid en het welzijn van elke mens.

We beogen een deskundige gezondheidszorg met ruimte voor overleg en samenwerking tussen de verschillende disciplines en aandacht voor het behandel- en zorgmilieu. Vanuit een holistische mensvisie werken onze medewerkers interdisciplinair samen. Elke zorgeenheid heeft een specifiek behandel- en zorgmilieu, gericht op een doeltreffende behandeling en begeleiding van de patiënt/bewoner.

We werken graag en creatief samen met andere partners in de gezondheids- en welzijnszorg met het oog op een optimaal zorgtraject voor onze patiënten/bewoners. Als psychiatrisch centrum bieden wij gespecialiseerde zorg. We zijn daarbij slechts een schakel in het zorgtraject van een patiënt/bewoner en werken intensief mee aan de opbouw van zorgcircuits. Onze partners hierin zijn andere organisaties en personen uit de ambulante, semi-residentiële en residentiële zorg. Op deze manier is de continuïteit in de behandeling en zorg gegarandeerd.

We zijn gericht op zorgvernieuwing en staan klaar voor de noden van vandaag én morgen. Onze maatschappij is steeds in beweging. We zijn alert voor de nieuwe zorgnoden en zorgvragen die daarbij ontstaan. Daarom streven we er naar om wetenschappelijke ontwikkelingen en nieuwe inzichten te integreren in ons behandel- en zorgaanbod en nemen we initiatief en leiding in projecten die zorgvernieuwend zijn voor de geestelijke gezondheidszorg.

9

3. VOORSTELLING

ORGANISATIE

Het PC Sint - Amedeus bestaat uit een psychiatrisch ziekenhuis en een psychiatrisch verzorgingstehuis, verspreid over verschillende campussen: - Campus Amedeus te Mortsel - Campus De Liereman te Oud-Turnhout - Campus Den Heuvel te Boechout - Campus De Wijngaard te Malle Het psychiatrisch ziekenhuis beschikt over 361 bedden en plaatsen waar patiënten voltijds, in dag- of in nachthospitaal kunnen opgenomen (behandeld en begeleid) worden. Het psychiatrisch verzorgingstehuis beschikt over 210 bedden waar bewoners voltijds kunnen verblijven. Directie Algemeen directeur Jan Bogaerts Hoofdgeneesheer Dr. Marc Leysen Directeur patiëntenzorg Antoon Vandekerckhove Adjunct-directeur patiëntenzorg Joris Housen Administratief directeur Joris Heirbaut Facilitair directeur Gerard Coonen Overste van de plaatselijke communiteit Br. Jos De Vos De directie is bereikbaar op campus Amedeus: 03/440.68.50

12

Geneesheren Dr. M. Leysen Dr. K. Paridaens Dr. E. Vandoolaeghe Dr. H. Jorens Dr. E. Verbruggen Dr. L. Lancelot Dr. T. De Ridder Dr. B. Debandt

13

Het Psychiatrisch Ziekenhuis

Doelgroepen Als psychiatrisch ziekenhuis zijn we gespecialiseerd in de zorg voor patiënten met volgende problematiek: Psychotische stoornissen

vroege psychose langdurige psychose psychose in combinatie met middelengebruik

Angststoornissen Stemmingsstoornissen Persoonlijkheidsproblematiek Verstandelijke beperking en psychiatrische problematiek Niet-aangeboren hersenletsel (NAH) en psychiatrische problematiek Gerontopsychiatrie We organiseren ons behandelaanbod vanuit volgende zorgfuncties: Crisisopvang Observatie en diagnosestelling Indicatiestelling Klinische psychotherapie Ondersteunende behandeling Structurerende behandeling Resocialisatie op korte en middellange termijn Activering Ontslagbegeleiding

14

Zorgcluster Acute Algemene Psychiatrie De Baai Observatie, indicatiestelling en behandeling van mensen met een

algemeen psychiatrische problematiek in crisissituaties, mensen met een psychose en mensen met een psychose en bijkomend middelengebruik, vanuit een beveiligend milieu.

De Pijler Indicatiestelling, behandeling en resocialisatie van mensen met een algemeen psychiatrische problematiek (waaronder vroege psychose) vanuit een systeemtherapeutisch kader in een open behandelmilieu.

mozAïek Indicatiestelling en behandeling van mensen met een persoonlijkheidsproblematiek, angststoornis en/of stemmingsstoornis, vanuit een psychoanalytisch kader in een open behandelmilieu.

Zorgcluster Langerdurende Zorg Koraal Behandeling en resocialisatie voor mensen met een algemeen

psychiatrische problematiek en mogelijkheid tot resocialisatie via een doorgangshuis, vanuit een open behandelmilieu.

De Schakel Behandeling en resocialisatie voor mensen met een psychosegerelateerde problematiek, vanuit een open behandelmilieu.

De Lagune Observatie en behandeling van mensen met een algemeen psychiatrische problematiek in crisissituaties en behandeling van mensen met een algemeen psychiatrische problematiek (met accenten op psychose en psychose met bijkomend middelengebruik), vanuit een beveiligend milieu.

De Meander Langdurige structurerende behandeling, resocialisatie en activering voor mensen met een algemeen psychiatrische problematiek (met een accent op psychose), vanuit een deels beveiligend, deels open behandelmilieu.

De Poort Behandeling en resocialisatie in dagziekenhuis voor mensen met een algemene psychiatrische problematiek.

15

Zorgcluster personen met een handicap en een psychiatrische problematiek

De Knoop

Leefeenheid Knoop 1 Observatie, indicatiestelling en behandeling voor mensen met een acute problematiek, vanuit een beveiligend milieu.

Leefeenheid Knoop 2 Behandeling voor mensen met een langdurige problematiek, vanuit een beveiligend milieu.

Leefeenheid Knoop 3 Observatie, indicatiestelling, behandeling en resocialisatie voor mensen met een acute problematiek, vanuit een open behandelmilieu.

De Stroming Observatie, behandeling en resocialisatie voor mensen met een Korsakoff-problematiek en mensen met een acute psychiatrische problematiek in combinatie met of ten gevolge van een niet-aangeboren hersenletsel, vanuit een beveiligend milieu.

Zorgeenheid gerontopsychiatrie

De Boeg Observatie, indicatiestelling en behandeling voor mensen met een gerontopsychiatrische problematiek.

16

Het Psychiatrisch Verzorgingstehuis

Binnen het PVT wonen mensen die nood hebben aan een 24-uurs begeleiding. We onderscheiden 2 doelgroepen binnen het PVT: Bewoners met een langdurige en voldoende gestabiliseerde psychiatrische problematiek Bewoners met een matige of ernstige verstandelijke beperking en een langdurige en

voldoende gestabiliseerde psychiatrische problematiek Bij beide doelgroepen ligt de klemtoon van het zorgaanbod voornamelijk op: Wonen Begeleiding Activering Verzorging

17

Bewoners met een langdurige en voldoende gestabiliseerde psychiatrische problematiek Campus Amedeus te Mortsel

2A Oriënteert zich naar bewoners die aansporing en ondersteuning nodig hebben bij zelfzorg, huishoudelijke taken en ontspannende activiteiten.

4C

Biedt bewoners continue begeleiding en ondersteuning bij alle aspecten van het dagelijkse leven.

3E

Biedt bewoners sterk geïndividualiseerde en intensieve begeleiding, gericht op alle domeinen van het mens zijn.

Campus De Liereman te Oud-Turnhout

De Lier Oriënteert zich naar bewoners die beperkte aansporing en begeleiding nodig hebben bij zelfzorg, huishoudelijke taken en ontspannende activiteiten.

De Luit

Oriënteert zich naar bewoners die aansporing en begeleiding nodig hebben bij zelfzorg, huishoudelijke taken en ontspannende activiteiten.

Campus Den Heuvel te Boechout Den Heuvel Is onderverdeeld in 3 leefgroepen:

Bewoners met een hoog functioneringsniveau. Het behoud en

versterken van zelfstandigheid staat centraal. Bewoners die beperkte aansporing nodig hebben bij zelfzorg,

huishoudelijke taken en ontspannende activiteiten. De nadruk ligt op stimulatie en ondersteuning. Bewoners met een relatief korte ziektegeschiedenis. De

begeleiding richt zich op de uitbouw van een leven met een psychische kwetsbaarheid.

Bewoners met een matige of ernstige verstandelijke beperking en een langdurige en voldoende gestabiliseerde psychiatrische problematiek

Campus Amedeus te Mortsel 3E Verzorging, begeleiding en activering van personen met een ernstige

of diepe verstandelijke beperking vanuit een ortho-agogisch kader.

Campus De Wijngaard te Malle Bloesem – De Wingerd Verzorging, begeleiding en activering van personen met een matige

of ernstige verstandelijke beperking vanuit een ortho-agogisch kader.

18

Samenwerkingsverbanden Samenwerking met externe partners via de uitbouw van zorgcircuits en netwerken is een prioriteit in onze werking. Op niveau van de patiënt/bewoner vertaalt deze samenwerking zich in de concrete zorg- en nazorgplanning. We onderscheiden hierbij partners uit verschillende sectoren zoals gezondheidszorg, algemene sociale dienstverlening, Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap, huisvesting, rechtshulp, tewerkstelling, vrije tijd, cultuur, enz. Op beleidsniveau is er structureel overleg met diverse partners zoals de overheid (lokaal – Vlaams – federaal), mutualiteiten, koepelorganisaties, enz. Specifiek vermelden we onze formele samenwerkingsverbanden met:

Vzw De Link: Beschut Wonen PZT Activering

Initiatief Beschut Wonen Proefproject psychiatrische zorg in de thuissituatie Activiteitencentrum

03/449.28.50 03/239.49.71 03/281.16.65

SIT/GDT Mortsel In het kader van het proefproject psychiatrische zorg

in de thuissituatie 0478/20.82.84

Vzw De Brug Beschermde Werkplaats 03/443.93.63 Sociale diensten mutualiteiten

In het kader van het proefproject ontslagmanagement

Vzw ‘t Wijgje Project activering in Turnhout 014/43.65.43 VDIP Vroegdetectie en –interventie bij psychose i.s.m.

diverse partners 03/216.02.54

19

4. KENGETALLEN

0

1000

Man 309 332 330 318 292 299

Vrouw 187 202 194 221 212 234

Totaal 496 534 524 539 504 533

2004 2005 2006 2007 2008 2009

0

500

1ste opname 253 271 277 273 271 290

Heropname 243 263 247 266 233 243

2004 2005 2006 2007 2008 2009

PATIENTEN / BEWONERS

Aantal opnames volgens geslacht Het aantal medische opnames is licht gestegen t.o.v. het vorige jaar. Dit jaar realiseerden we 533 medische opnames. Hiervan waren 299 mannen en 234 vrouwen. We zien wel duidelijk een stijging van het aantal opnames van vrouwen in de laatste 6 jaar.

Volgnummer opname Van deze 533 medische opnames waren er 290 nieuwe opnames (54%) t.o.v. 243 heropnames. Dit is vergelijkbaar met de voorbije jaren, de verhouding nieuwe opnames t.o.v. heropnames stijgt de laatste jaren lichtjes.

Wijze van opname Als we even kijken naar de wijze van opname, zien we toch een lichte stijging van het aantal verplichte opnames door de jaren heen.

WIJZE VAN OPNAME 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Vrijwillig 418 447 414 439 396 402

Opname ter observatie 69 68 95 78 88 105

Internering 3 11 9 3 4 3

Verder gedwongen verblijf 2 4 1 15 5 14

Probatie 0 1 0 0 2 3

Ander juridisch 4 3 3 4 5 6

22

Hoofddiagnose bij opname Hieronder vindt u het globaal overzicht uit de MPG-registratie:

HOOFDDIAGNOSE BIJ OPNAME 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Schizofrenie & Psychotische Stoornissen 111 124 131 103 110 120

Stoornis middelen 96 88 92 112 94 108

Stemmingsstoornissen 71 69 63 58 72 90

Stoornis Kind & Adolescent 15 11 11 8 19 14

Dementie & Cognitieve Stoornissen. 7 6 3 5 8 10

Aanpassing Stoornissen 25 36 54 60 27 35

Angststoornissen 13 18 9 8 7 5

Stoornis Impulsbeheersing 54 52 44 47 63 73

Zwakzinnigheid 3 6 2 10 3 2

Persoonlijkheid St.Cl.A 4 0 3 3 2 1

Persoonlijkheid St.Cl.B 53 59 50 50 54 43

Persoonlijkheid St.Cl.C 12 20 22 44 13 18 PERSONEEL

Aantal medewerkers Het PC Sint – Amedeus blijft een belangrijke werkgever in deze regio. In 2009 waren hier 609 mensen tewerkgesteld en zoals gangbaar binnen de sector een meerderheid aan vrouwen, ongeveer 70%. Van die 609 werknemers woont ongeveer 50% in Mortsel of in een aangrenzende gemeente.

TOTAAL MANNEN VROUWEN VTE AANTAL VTE AANTAL VTE AANTAL

2004 421,28 538 161,29 179 259,99 359 2005 416,94 541 155,83 177 261,11 364 2006 428,70 560 159,57 176 269,13 384 2007 430,53 580 159,99 188 270,54 392 2008 438,75 599 159,43 188 279,32 411 2009 445,21 609 161,62 191 283,59 418

23

5. TERUGBLIK

2009

OVD + samenkomsten In 2009 zijn we gestart met het overleg “OVD+” te installeren, een overleg samengesteld uit alle leidinggevenden, de artsen, de stafleden, de zorginhoudelijk coördinatoren en de directieleden van gans het psychiatrisch centrum. In totaal ruim 60 personen … We zijn gestart met een tweedaagse in de maand mei, begeleid door Koen Joly van VOCA- consulting in het Erasmushuis, vlakbij het gekende bedrijf “Agfa – Gevaert” te Mortsel.

Naast de opstart van de dialoog m.b.t. de lokale identiteitsverklaring, is er véél aandacht gegaan naar kwaliteitsbeleid en de eigen beleidscyclus. De PDCA - cyclus, Plan Do Check Act is aangehaald (met extra aandacht voor de Check: “meten is (z)weten”), maar vooral de keuze voor het managementsmodel KWADRANT werd besproken. Vanaf heden komt deze groep halfjaarlijks samen om het gemeenschappelijke beleid in dialoog te bespreken. Een boeiende uitdaging!

Identiteit

Tijdens de beleidsdagen van mei 2009 werd door de OVD+ leden (= verantwoordelijken van diensten, leden stuurgroep zorgeenheden, directieteam en stafdienst) op een interactieve en creatieve manier gezocht naar antwoorden op vragen die onze lokale identiteitsverklaring kenmerken.

Het resultaat werd voorgelegd aan alle medewerkers op zorgeenheden en diensten en zij werden gevraagd om hierop feedback te geven. Een eerste ontwerpversie van lokale identiteitsverklaring, opgemaakt door de projectgroep identiteit, werd getoetst aan deze feedback. Het resultaat werd toegelicht op het OVD + van november 2009.

26

Nadien werd deze eerste ontwerpversie verfijnd en getoetst aan de Missie van de Broeders van Liefde sector Geestelijke Gezondheidszorg. De doelstelling is om in 2010 de identiteitsverklaring in te schrijven in de vierjarige beleidscyclus, het ‘Sint-Amediaanse’ beleidsmodel dat onze klantgerichte zorg (aan)stuurt. Doorheen het ganse proces van samen zoeken naar onze lokale identiteit wordt het steeds duidelijker dat het belangrijk is om regelmatig met elkaar in dialoog te blijven gaan over: ▪ wat we als organisatie willen bereiken … waar we als organisatie op (middellange) termijn willen uitkomen … ▪ voor wie we dat willen doen … ▪ op welke manier we dat willen doen. De projectgroep identiteit waakt er over deze dialoog blijvend te stimuleren en te ondersteunen.

27

PT. / BEW. Autonomie vanuit begripvol en warm klimaat

TEAM Flexibiliteit

Menselijk contact

VOORZIENING / ORGANISATIE

Dynamisch

HRM

Samenwerking

Uitbouw zorgcircuits

Ontwikkelen van een duidelijke profilering, inspelend op mtschp. tendensen

Vermaatschappelijking

SAMENLEVING

Deskundigheid professionaliteit

Netwerking

Deskundigheid Professionaliteit Mens-waardigheid Respect

Diversiteit in doelgroepen

WAARDEN

Financieel gezond

Collegialiteit

Feedback ZE/diensten

Visitatie ziekenhuis

Op 3 en 4 februari 2009 is een team van het Agentschap Inspectie van de Vlaamse Overheid op erkenningsbezoek geweest voor het Psychiatrisch Ziekenhuis. Na dialoog tussen de teams van het Agentschap Zorg en Gezondheid, het Agentschap inspectie en de directie, is dit uitgemond in een definitief rapport dat we in mei hebben ontvangen. In dit rapport staan een aantal sterke punten, non – conformiteiten, tekortkomingen en aanbevelingen vermeld. Met non – conformiteiten worden topics aangehaald die niet stroken met het wettelijke kader van o.a. de ziekenhuiswetgeving. Onze erkenning als ziekenhuis is verlengd voor de maximale termijn, doch we dienen in de voorbije en komende periode systematisch opvolging te verzekeren op deze kritisch opbouwende feedback.

Gerontopsychiatrie Ongeveer 3 jaar geleden zijn we op zorgeenheid “De Boeg” gestart met opname en behandeling van gerontopsychiatrische patiënten. We richten ons op ouderen (vanaf +/- 60 jaar) met psychische en/of psychiatrische problemen die zich op latere leeftijd voordoen. Observatie, diagnosestelling en behandeling behoren tot onze voornaamste taken. Daarnaast willen we ook een milieu aanbieden waar voldoende plaats is voor rust, veiligheid, geborgenheid, open communicatie en gezelligheid. Zo hebben we op de zorgeenheid een reminiscentieruimte, waar zowel therapieën plaatsvinden als waar mensen in hun vrije tijd rustig kunnen lezen of op een ontspannen manier met elkaar kunnen praten. Ook gaan we samen met de patiënt en zijn/haar familie op zoek naar de meest geschikte woonvorm na ontslag en indien nodig nazorg.

28

De vraag blijkt groot te zijn, zo tonen ons ook de opnamecijfers: daar waar we in 2008 aan 52 opnames kwamen, realiseerden we er in 2009 al 69. Dit betekent een hele omschakeling voor het behandelteam: terwijl we in het verleden in hoofdzaak langdurige zorg verstrekten, maakten we de omschakeling naar een opname- en behandelafdeling waar mensen met acute problemen terechtkomen, vaak in crisis, van thuis uit of vanuit een geriatrische dienst in het algemeen ziekenhuis. Zowel bij patiënt als bij de familie voelen we dat ze er nood aan hebben om hun verhaal te mogen doen, om gehoord te worden. Vaak gaat het om erg complexe verhalen en situaties.

Het blijft een boeiend verhaal van steeds nieuwe uitdagingen en verder evolueren.

Studienamiddag ‘Alle kanten uit?’ Op vrijdag 13 maart (dat is durven) ontvingen we 198 geïnteresseerden op onze studienamiddag “’Alle kanten uit?’ Maatschappelijke reïntegratie binnen de langdurige psychiatrische zorg belicht”. Antoine Gailly opende de namiddag met een antropologische kijk op omgaan met ziekte en de culturele verschillen hierbij. Aansluitend bracht mevr. Chris De Ridder, schepen voor welzijn en gezin van de stad Mortsel, het verhaal van een stad die probeert inspanningen te doen voor al haar burgers. Zij schetste de verschillende initiatieven die de stad Mortsel neemt in het kader van ruime maatschappelijke reïntegratie. Tot slot van het eerste deel gaf Dirk Goeminne een praktijkgerichte toelichting over hoe netwerken, met tunnels en bruggen, noodzakelijk zijn voor een samenhangend hulpverleningskader. Na de pauze bracht Jacques Colson als ervaringsdeskundige zijn invoelbaar verhaal als vader van een patiënt. Tot slot bracht dr. Erik Vandoolaeghe met cijfers onder de aandacht dat maatschappelijke zorg niet verder kan zonder politieke en maatschappelijke keuzes. Het geheel werd in goede banen geleid door dagvoorzitter dr. Benoit Debandt en tussen de lezingen werden de aanwezigen verwend met live pianomuziek gebracht door Jens Pfennig van de Academie voor Muziek, Woord en Dans van de stad Mortsel. Het geheel werd beklonken met een receptie waar de deelnemers konden napraten.

29

Jobbeurs VDAB

Op 22 oktober 2009 organiseerde de VDAB een informatie- en jobbeurs social profit “Zorg ook eens voor een ander” in het Provinciehuis van Antwerpen. Uiteraard mochten we daar niet op ontbreken. De beurs richtte zich tot werkzoekenden en studenten secundair onderwijs. Het bood ons een ideale kans om werkzoekenden rechtstreeks te benaderen en om ons als organisatie te profileren t.a.v. potentiële medewerkers. Een klein groepje enthousiastelingen zette hun schouders onder dit evenement en zorgde voor een professioneel en hartelijk onthaal aan onze stand. Dankzij de mooie en kleurrijke posters, puik werk van onze huisfotografe Greet, kreeg onze stand heel wat bekijks. Deelnemers aan de jobbeurs kregen een informatiemap en enkele leuke gadgets. Eén persoon werd de gelukkige winnaar van onze wedstrijd en zal voortaan via haar GPS makkelijk de weg vinden naar ons centrum. Onze deelname wierp ook zijn vruchten af: verscheidene geïnteresseerden van de jobbeurs werden uitgenodigd voor een sollicitatiegesprek, al dan niet gevolgd door een contractvoorstel.

OMD - een succes!

Op zondag 13 september was het Open Monumentendag Vlaanderen. Dit jaar waren de schijnwerpers gericht op het thema zorg. Ons credo ‘Voorop in zorg’ indachtig, spreekt het voor zich dat medewerkers van de stad Mortsel ons vroegen om hieraan mee te werken. We hapten toe en zodoende werden de deuren die dag met een glimlach geopend. Tussen 10 en 17u bezochten bijna 700 geïnteresseerden het psychiatrisch centrum, campus Mortsel. Ze konden doorlopend terecht op de veelzeggende audiovisuele tentoonstelling in de grote kapel. Daarnaast startte om de 15 minuten een uitgebreide rondleiding op het terrein met enthousiaste gidsen. De bezoekers werden ondergedompeld in de geschiedenis van de gebouwen (voor en na het grote bombardement) en de visie op nieuwbouw. Een geschiedenis die ook een weerspiegeling is van de veranderingen in de zorg. Ze merkten de evolutie van een psychiatrisch centrum dat patiënten opnam in een gesloten gemeenschap naar een centrum dat hen terug aansluiting wil laten vinden in de samenleving. Bovendien werden dezelfde dag alle nieuwsgierigen in het klooster ontvangen met een fototentoonstelling en een woordje uitleg over de broedergemeenschap. Het was een geslaagde dag met ruime opkomst.

30

Verfraaiing onthaal Soms zeggen beelden meer dan 1000 woorden: Niet alleen zijn er eindelijk nieuwe zetels geplaatst aan het onthaal van de Campus Mortsel en hangen er in de buurt ook allerhande vrolijke posters mét personeelsleden, vooral de fontein aan de inkom is een schot in de roos! Dit fraaie kunstwerk én technisch hoogstandje is trouwens ook van de hand van één van onze personeelsleden, wat het alleen maar meer bijzonder maakt…

Volledige implementatie van het MEHA systeem

2008 betekende voor de schoonmaakploeg van PC Sint - Amedeus een enorme wijziging in de werking. Van een traditioneel schoonmaaksysteem werd er overgeschakeld op het MEHA systeem van de firma Alpheios dat vooral voordelen biedt omtrent reinigings- kracht, ergonomie en hygiëne (het doek per kamer systeem). Voor vele routiniers ging dit gepaard met enorme aanpassings- problemen: schoonmaken met minder water, inzet van machines, doeken vouwen ipv voortdurend spoelen,…. Amper twee jaar later, eind 2010, moet de volledige implementatie een feit zijn en zal er worden gestart met kwaliteitsbewaking volgens de DKS-methode. De DKS kwaliteitsbewaking is een methode, ontwikkeld vanuit de genormeerde VSR(Vereniging Schoonmaak Research) -controles, waarbij steekproefsgewijs een inventaris wordt gemaakt van zowel methode-, vuil- als periodieke fouten. Het is de bedoeling om na analyse van die gegevens bij te sturen waar nodig en dat om een continuïteit in de schoonmaakkwaliteit te garanderen.

31

Om de opvolging beter te laten verlopen doen wij beroep op het adviesteam van Alpheios, dat maandelijks onze voorziening bezoekt om het juist toepassen van de aangeleerde methodieken bij te schaven. Tevens zal er in de loop van 2010 een halftime werkne(e)m(st)er in de schoonmaakploeg worden vrijgesteld om de dagelijkse kwaliteitscontrole op te volgen en om nieuwkomers in de schoonmaakploeg op te leiden en te begeleiden.

Evaluatie wagenpark

Toegegeven, we hadden zelf toch ook wat twijfels of een dergelijk “wagenpark” opstarten eigenlijk wel zo’n goed idee was…Er waren uiteraard al enkele jaren verschillende wagens in omloop, maar met de introductie van dat “wagenpark” was het de bedoeling om niet alleen al die bestaande wagens te centraliseren en ze via het intranet voor alle personeelsleden ter beschikking te stellen te plaatsen, maar ook om bijkomend nog een extra wagen ter beschikking te stellen voor allerhande dienstverplaatsingen…

Ondertussen zijn we een goed jaar verder en we kunnen alleen maar vaststellen dat het gebruik van het wagenpark niet alleen “ingeburgerd” is en dus “werkt”, maar ook dat er gretig gebruik van wordt gemaakt! Zo is er in 2009 in totaal meer dan 175.000 kilometers gebold met de verschillende wagens van het wagenpark. Daarvan is er bovendien één keer de wereld rondgereden (40.000 km!) voor allerhande “vrijetijdsactiviteiten”, dus ook de patiënten en bewoners varen er wel bij. Meer dan waarschijnlijk zal het wagenpark in 2010 dan ook opnieuw uitbreiden met nog (minstens…) één bijkomende wagen.

32

Patroonsfeest Eind augustus vieren we het naamfeest van Sint - Amedeus, de stichter van onze instelling. Dit was de traditie. Een traditie die echter meer dan taande. Op het einde van de vakantie is er niet zoveel personeel in de instelling en er was weinig animo rond. Toch wilden we het idee van een feest voor heel de instelling - zowel personeel als patiënten – niet helemaal laten schieten. Er werd gezocht naar een nieuwe formule en een nieuwe datum. Eind september vierden we het patroonsfeest “nieuwe stijl”. Het personeel werd ’s morgens verwelkomd met een kleine attentie, wat bij velen een verrast blije glimlach opleverde. In de voormiddag was er een religieuze viering in de feestzaal waar De Knoop aan meewerkte. ’s Namiddags waren er rondleidingen in het klooster, de kleine kapel en de prachtige tentoonstelling van de OMD en wie niet deelnam aan de rondleiding kon genieten van een gratis koffie of thee in de feestzaal in afwachting van de ‘sing along’ die door onze muziektherapeuten in goede banen werd geleid. En zo eindigde de dag in volle ‘ambiance’.

PVT-krant LAC

Het lokaal adviescomité psychiatrisch verzorgingstehuis (LAC PVT) vindt het belangrijk om ervoor te zorgen dat bewoners en familie op de hoogte zijn van het reilen en zeilen binnen het PVT. Na enig overleg werd er voor gekozen om periodiek informatie te verspreiden in de vorm van een “PVT-krantje”.

Bewoners, familie en personeel zetten zich in om de nodige artikels en informatie te verzamelen voor het eerste nummer.

De eerste editie van het “PVT-krantje” is verschenen in 2009, met het nodige nieuws uit het PVT (algemeen) en de verschillende campussen (lokaal). De geboorte liep niet vlekkeloos en de kinderziektes moesten overwonnen worden en dat zullen we zeker merken bij de volgende editie’s. Bewoners, familie en alle geïnteresseerden mochten een exemplaar ontvangen en waren alvast enthousiast.

PVT Boechout (Den Heuvel) Binnen de zorgverlening voor personen met een langdurige, psychiatrische problematiek stellen we vaak vast dat veel bewoners door de jaren heen vereenzamen. De contacten met hun familieleden zijn vaak minimaal of zelfs helemaal verbroken. Omdat we het belang onderkennen van de relatie tussen bewoners en familie/steunfiguren, zijn we binnen het PVT Den Heuvel op zoek gegaan naar een eigen werkkader waarin we trachten deze relaties te herstellen of te bevorderen.

33

Door middel van een familiestuurgroep bieden we, via verschillende activiteiten, de gelegenheid aan de familie om de leefwereld van de bewoner te leren kennen op een laagdrempelige manier. De familie en vrienden uitnodigen op georganiseerde activiteiten is vaak de sleutel tot kennismaking en dialoog. Kaas- en wijnavond, barbecue, infoavond schizofrenie, uitstap naar toneel zijn slechts een greep uit de activiteiten tot nu toe georganiseerd. De stuurgroep bestaat uit twee familieleden, één vrijwilligster en drie teamleden. Het voorzitterschap wordt opgenomen door de maatschappelijk assistente. Zij zorgt er samen met de overige leden voor dat er zowel op ‘ontspanning’ als op inhoudelijk vlak een kader wordt gecreëerd waarbinnen we de familiewerking stevig kunnen uitbouwen. In de toekomst ligt dan ook de uitdaging om tot een sterke familiewerking te kunnen komen met een duidelijke visie. Er zal ook meer een beroep worden gedaan op de bewoners zélf en hun stem zal aanwezig zijn in de komende jaren op de bijeenkomsten. Op infrastructureel vlak werd eind 2009 de langverwachte luifel en fietsenstalling geplaatst. De luifel zorgt op het terras voor een fijne en vooral droge plek om een sigaretje te roken. De fietsenstalling kan 15 fietsen herbergen en wordt door de fietslustigen geapprecieerd! PVT Oud-Turnhout (De Liereman) ’t Twijgje is een dagactiviteitencentrum in Turnhout voor mensen met psychische moeilijkheden. Het centrum organiseert diverse activiteiten en ateliers: vrijetijdsactiviteiten, handwerk, houtbewerking, koken, tuinwerk, diverse creatieve ateliers. Samen met de begeleiding wordt afgesproken, wie op welke dagen en in welke ateliers komt. De klemtoon ligt op zinvol en actief bezig zijn, vergroten van zelfwaardegevoel en doorbreken van het isolement. Een aantal bewoners van PVT de Liereman in Oud-Turnhout gaan naar ’t Twijgje. Ze gaan zelf met de fiets, worden gebracht door een van de vrijwilligers van de Liereman of met de Minder Mobiele Centrale.

34

Om de drempel te verlagen, werken twee personeelsleden van PVT de Liereman 1 dag per week in ’t Twijgje. Dit vertrouwde gezicht in een nieuwe situatie maakt het voor de bewoners makkelijker om deze stap te zetten. Deze samenwerking wordt als zeer constructief ervaren tot grote tevredenheid van de bewoners van het PVT.

35

6. DIENSTEN IN DE

KIJKER

Personeelsdienst

De personeelsdienst verricht heel wat werk, vaak eerder achter de schermen. Toch vormen ook zij een onmisbare schakel in het geheel van ondersteunende diensten. Vandaar dat we hen langs deze weg graag even ‘in the picture’ zetten. In 2009 onderging de personeelsdienst een grondige “facelift”. Een vertrouwd gezicht uit het verleden, m.n. Heidi Keersmaekers, keerde na enkele jaren terug naar ons Psychiatrisch Centrum en nam de taak van Coördinator Boekhouding & Personeelsdienst op zich. Een nieuwe en boeiende uitdaging. Het afgelopen jaar werd ook de samenstelling van het team van de personeelsdienst gewijzigd. Binnen deze dienst werken nu 4 dossierbeheerders (Ann, Marina, Alexandra en Ronald) en 2 medewerkers (Linda en Luc). Het overwegend “vrouwelijk” team wordt niet langer door één, maar door twee mannelijke collega’s versterkt. Zij houden zich gezwind staande in dit vrouwelijke gezelschap ! Het takenpakket van de dossierbeheerders is vrij gelijklopend al blijven ze elk wel hun eigen specialisaties behouden. De twee medewerkers staan voornamelijk in voor de afhandeling van administratieve taken (o.a. opvolging van het waarderingsbeleid, tijdsregistratie, opvolging en verwerking van directiebriefings, briefwisseling, …). Op die manier bieden zij belangrijke ondersteuning aan de dossierbeheerders. Een van de belangrijke taken van de personeelsdienst is het onthaal van nieuwe medewerkers. We hechten er belang aan onze nieuwe medewerkers warm te verwelkomen zodat ze zich meteen op hun gemak voelen op hun nieuwe werkplek. Op de eerste werkdag maakt elke nieuwe medewerker kennis met zijn / haar dossierbeheerder. Tijdens dit eerste contact krijgt het nieuwe personeelslid de nodige informatie over zijn / haar dossier. Tevens is het een gelegenheid om vragen te stellen en om kort kennis te maken met elkaar. Uiteraard blijven nieuwelingen ook daarna steeds van harte welkom. Net als alle andere personeelsleden van het PC Sint-Amedeus en vzw De Link. Mits een telefoontje vooraf maakt de personeelsdienst graag tijd vrij om informatie te geven, advies te verlenen, … Men kan met zeer uiteenlopende vragen bij de personeelsdienst terecht: over tijdskrediet, ouderschapsverlof, educatief verlof, (brug)pensioen, uitbetaling lonen, het waarderingsbeleid, … Een algemene voorstelling van de personeelsdienst is voorzien op de introductiedag voor nieuwe medewerkers. Een groot deel van hun tijd spendeert de personeelsdienst aan een correcte berekening van de lonen, en dit voor +/- 600 medewerkers. Geen sinecure dus ! Het vraagt heel wat organisatietalent, nauwgezetheid en alertheid om er elke maand opnieuw voor te zorgen dat alle medewerkers op tijd een correct loon ontvangen. In heel wat organisaties wordt hiervoor een externe partner, i.c. een sociaal secretariaat, ingeschakeld. Binnen de groep van de Broeders van Liefde (sector verzorgingsinstellingen) wordt er echter bewust gekozen om de loonsverwerking binnen de eigen voorziening te organiseren. Het voordeel hiervan is dat er een interne controle mogelijk is en dat er, bij eventuele problemen, sneller kan ingegrepen worden. Gezien de uitbreiding van het team is de huidige behuizing van deze dienst aan de krappe kant. Wellicht in 2010 wordt er dan ook een verhuis gepland. Om een nog betere werking van de dienst te garanderen, zal ervoor geopteerd worden het volledige team samen op één werkplek te brengen. Dit zal de efficiëntie in samenwerking en communicatie ten goede komen.

38

DAAZ (Dienst Activiteitenaanbod Ziekenhuis)

ZORGFUNCTIE ARBEIDSZORG EN -TRAINING

SEMI-INDUSTRIEEL ATELIER BLAUW-GROEN ATELIER INTERNE JOBWERKING PRE-JOB

ZORGFUNCTIE VRIJETIJDSBESTEDING DVT ZORGFUNCTIE BEHANDELING LOGOPEDIE MUZIEKTHERAPIE KINE PMT

7. VOORUITBLIK

2010

Beleidsplan 2010-2013

Vertrekkend vanuit diverse besprekingen is er gekozen om een centraal beleidsplan uit te werken voor een langere termijn, en dit gebaseerd op zes beleidskeuzes. We zetten ze op een rij: - Eind 2013 kunnen we objectief aantonen dat we evolueren naar een lerende organisatie; - Eind 2013 hebben we een transparante en duidelijke (digitale) informatie -en communicatiestroom

uitgebouwd ter bevordering van (zorg)processen; - Eind 2013 hebben we een HRM-beleid ontwikkeld en opgestart doorheen de ganse organisatie

voor alle medewerkers; - Eind 2013 hebben we intern en extern operationele netwerken uitgebouwd voor verschillende

doelgroepen met verschillende partners uit diverse sectoren; - Eind 2013 is in Sint - Amedeus de actieve participatie van patiënten, bewoners en hun omgeving

versterkt, zowel in de werking als in het beleid. - Eind 2013 zijn de fundamenten gelegd voor een transparante afstemming tussen het psychiatrisch

centrum Sint - Amedeus en het psychiatrisch centrum Broeders Alexianen op structureel en (zorg)strategisch vlak.

Deze beleidskeuzes zijn verder geconcretiseerd in doelen en acties. Op het niveau van zorgeenheden en diensten wordt op basis van een zelfevaluatie, en telkens met de focus op een organisatiegebied uit Kwadrant, een of meerdere verbeteracties gekozen. Opzet is te evolueren naar lokale beleidsplannen. Transferbeleid / patiëntveiligheid Patiëntveiligheid in ziekenhuizen staat internationaal in de belangstelling. Ondanks de vanzelfsprekendheid van veilige zorg is de realisatie ervan een complexe aangelegenheid en een grote uitdaging. Daarom is patiëntveiligheid een blijvende uitdaging voor ons psychiatrisch centrum. Enkele projecten op een rij: Project medicatieveiligheid: In dit project hebben we ons toegespitst op 2 verbeteracties: het informeren van personeel, patiënten en zijn omgeving indien "niet-formularium

geneesmiddelen" gesubstitueerd worden naar "generisch formularium" geneesmiddelen. Deze naamswijziging kan mogelijk gevaren inhouden indien alle partijen niet grondig geïnformeerd worden.

het opsporen van mogelijk vervallen medicatie op zorgeenheden.

44

Project patiëntentransfers: Informatieoverdracht is van cruciaal belang voor een goed verloop van de transfer van een patiënt van de ene zorgeenheid naar de andere. Het komt voor dat niet alle noodzakelijke informatie beschikbaar is of wordt gecommuniceerd. Dit brengt niet alleen de continuïteit en de kwaliteit van zorg in gevaar, maar ook de tevredenheid van de patiënt, zijn familie en het personeel. Daarom gaan we het proces van een transfer in kaart brengen om zo mogelijke zwakke schakels in onze huidige procedure te detecteren en bij te sturen. Project melding bijzondere gebeurtenissen Om te weten welke patiëntonveilige situaties zich in ons psychiatrisch centrum voordoen en om daaruit te leren voor de toekomst werd een incidentmeldingssysteem uitgewerkt. Het gaat om een systeem dat niet bestraffend, vertrouwelijk en onafhankelijk is zodat medewerkers zich niet geremd voelen om incidenten te rapporteren wanneer ze zich voordoen.

Patiënttevredenheid

De dagelijkse organisatie van een psychiatrisch centrum is een complex gebeuren. Daarom vinden we het belangrijk om de mening van patiënten te kennen. Ons doel is om in 2010 te starten met een enquête patiëntentevredenheid. Deze zal continu aangeboden worden bij het ontslag van elke patiënt. Deze bevraging wil een vinger aan de pols houden inzake de perceptie van onze zorg en dienstverlening aan onze patiënten. Het laat ons toe elementen voor verbetering te detecteren en bijsturingen op te volgen.

45

REGAS

In 2009 hebben we verschillende stappen gezet ter voorbereiding van de implementatie van het elektronisch patiëntendossier, REGAS. De werkgroep REGAS heeft het afgelopen jaar veel voorbereidend werk geleverd (inventariseren en saneren van formulieren) om “het bouwen” te vergemakkelijken. Er werd een demo-versie voorgesteld aan verschillende disciplines en input gevraagd. In 2010 wordt de opbouw van REGAS verder gezet. Stelselmatig krijgt het elektronisch patiëntendossier vorm. Tussentijds gebeurt er toetsing bij de leden van de werkgroep, maar ook in het werkveld. Op basis van hun feedback zullen er de nodige aanpassingen gebeuren. In heel dit project krijgen we ondersteuning vanuit het Provincialaat. Dhr. Bart Goossens, stafmedewerker dienst patiëntenzorg, komt op regelmatige basis ter plekke om support te bieden, nuttige tips te geven, … We streven ernaar om REGAS tegen eind mei 2010 operationeel te maken op zorgeenheid mozAïek. Zij fungeren als piloot wat maakt dat aanpassingen, op basis van hun feedback, nog steeds mogelijk zijn. Nadien is er een systematische uitrol voorzien binnen het ganse ziekenhuis. Er zal een handleiding gemaakt worden en medewerkers krijgen vorming over deze nieuwe applicatie. In 2011 zullen we ons focussen op de implementatie van REGAS binnen het PVT.

Nieuwbouw Opname- en behandeleenheid / Vernieuwing werking zorgeenheden acute algemene psychiatrie In de loop van september 2010 verhuist zorgeenheid De Pijler naar een nieuw gebouw, centraal gelegen op onze Mortselse ziekenhuiscampus. Deze nieuwbouw was ook de aanleiding om de werking van de zorgeenheden voor patiënten met een korte psychiatrische voorgeschiedenis opnieuw te profileren. Zo zullen we een verfijning uitwerken van 3 zorgeenheden naar 2 opname- en 3 behandeleenheden. Voor De Pijler houdt dat de omschakeling in van 1 grote behandel- en resocialisatie-eenheid naar een open opname-eenheid voor 15 patiënten en een behandeleenheid voor 30 patiënten. Zowel voltijdse hospitalisatie als nacht- en daghospitaal blijft mogelijk.

46

Op dit moment zijn we naarstig op zoek naar een nieuwe naam voor de opname-eenheid, als kleine broer van de behandeleenheid De Pijler. Voor mozAïek is dat een verkleining van 30 naar 25 bedden, maar wel met de zorg voor ongeveer evenveel patiënten, aangezien op deze behandeleenheid ook patiënten in daghospitaal terecht kunnen. Voor De Baai wordt dat een opdeling in een gesloten opname-eenheid, met 15 bedden en een behandeleenheid voor 20 patiënten. Voor deze laatste zoeken we ook nog een passende naam zodat het voor verwijzers heel duidelijk is. Dit betekent voor de interdisciplinaire teams van het ganse zorgcluster acute algemene psychiatrie een hele verandering. De teams van De Baai en De Pijler worden groter, maar ze staan in voor twee duidelijk onderscheiden inhoudelijke werkingen en dat vraagt heel wat organisatie en afstemming. Bij voorbaat al dank aan iedereen die betrokken is in deze voorbereiding. Verbouwing en nieuwbouw afzonderings- en crisisunit De Baai en De Knopen Om ook in bepaalde crisissituaties kwalitatieve zorg te kunnen blijven bieden, wordt de afzonderingsunit van De Baai volledig geherconditioneerd en wordt voor De Knopen een volledig nieuwe afzonderingsunit gebouwd. De facilitair directeur, de leden van de werkgroep agressiebeheersingsbeleid en de coördinatoren van De Baai en De Knopen legden ter zake enkele studiebezoeken af en bundelden hun ideeën en voorstellen in een aanbevelingsnota naar het directieteam. Naast de algemeen geldende veiligheidsvoorschriften (rookdetectie, vandaalbestendige materialen, …) wordt extra aandacht besteed aan o.a. de vloer- en wandbekleding, temperatuurregeling en luchtverversing, controle- en communicatiemodaliteiten (camera, geluidsdetectie, intercom, monitoring via computer) en een alarmoproepsysteem in de afzonderingsruimte. De heringebruikname van de verbouwde afzonderingsunit van De Baai is voorzien voor april 2010. De ingebruikname van de nieuwe crisisunit voor De Knopen is voorzien voor december 2010.

47

Opening nieuwbouw PVT

De ruwbouw van de nieuwe PVT-campus werd voltooid in 2009. In 2010 zullen we een nieuwe woongelegenheid kunnen aanbieden voor 60 bewoners, die vandaag nog verblijven op de zorgeenheden 2A, 4C en 3E. Het gebouw heeft 3 wooneenheden voor 20 bewoners: één wooneenheid op de eerste verdieping en 2 wooneenheden op het gelijkvloers. De verhuismomenten worden voorzien voor en na de vakantieperiode. De officiële opening wordt gepland in het najaar en zal een feest worden, vooral voor bewoners en familie.

Integratie van PVT Malle in langerdurende zorg

PVT De Wijngaard in Westmalle heeft jarenlang de zorg, de begeleiding en de activering voor en van personen met een verstandelijke beperking met al dan wel bijkomende psychiatrische- of gedragsmoeilijkheden opgenomen. Vanaf heden wordt de campus PVT De Wijngaard volwaardig geïntegreerd in de langdurige psychiatrische zorg, niet meer exclusief richtend naar personen met een verstandelijke beperking.

Om het veranderingsproces naar de langdurige psychiatrische zorg te stroomlijnen wordt de stuurgroep van de campus in 2010 uitgenodigd in het PVT-clusteroverleg en in de clusterbesprekingen van de langdurige zorg (ziekenhuis, PVT en beschut wonen) van PC. Sint - Amedeus. PVT De Wijngaard gaat deze nieuwe uitdaging niet uit de weg.

48

Puente

Puente (Spaans voor 'brug') is een nazorgproject van de vzw Remissie, dat een brugfunctie wil creëren voor patiënten bij de overgang van een verblijf in het psychiatrisch ziekenhuis naar een andere woonvorm (zoals beschut of zelfstandig wonen). Het is specifiek bedoeld voor patiënten met een psychotische problematiek die een langwerkend antipsychoticum toegediend krijgen. Tot de nazorgservice die Puente aanbiedt behoort het toedienen van langwerkende anti-psychotische medicatie, het voorzien van een telefoonservice (ter ondersteuning bij nakomen van afspraken) en een informatieservice (aanbieden van brochures met relevante informatie over thema's, zoals hervalpreventie, medicatietrouw, enz). Wie gebruik wil maken van Puente, kan kiezen tussen 2 formules: "Remissiehuis" of “Thuisservice”. Een keuze voor het remissiehuis houdt in dat het langwerkend antipsychoticum toegediend zal worden in een daartoe voorziene Puente-ruimte. Wie opteert voor de thuisservice wordt voor de langwerkende inspuiting opgevolgd binnen een specifieke thuisregeling, waarbij de toediening kan gebeuren door een thuisverpleegkundige, huisarts, enz. De telefoon- en informatieservice zijn bij beide formules hetzelfde. Dit alles is gratis voor de patiënt/cliënt/bewoner en loopt gedurende een jaar. Puente is een zorgvernieuwingsproject dat een duidelijke positie inneemt binnen de huidige tendens naar vermaatschappelijking van zorg. We menen dat hun aanbod een mogelijks zinvolle aanvulling kan zijn in de nazorg van (ex-)patiënten van PC Sint - Amedeus en cliënten/bewoners van vzw De Link. Vanuit die invalshoek werd eind 2009 een samenwerkingsovereenkomst afgesloten met Puente en het Wit-Gele Kruis. Vanaf dat moment werd alles in het werk gesteld om binnen de muren van Activering De Link een eigentijdse Puente-ruimte op te richten. In deze ruimte zal onze eigen Puente-verpleegkundige (Chris Veugelen, vrijgesteld via het Wit-Gele Kruis) elke maandagnamiddag aanwezig zijn tussen 14u30 en 16u. Het officiële startschot van het 'Puente-project Mortsel' werd gegeven op maandag 18 januari 2010, met een feestelijke opening van de Puente-ruimte in aanwezigheid van een 40-tal geïnteresseerden. Affiches en mond-aan-mond reclame zorgen voor een verdere inburgering van dit nieuwe initiatief. De eerste aanvragen zijn intussen ook een feit. En we kunnen alleen maar hopen dat Puente een volwaardige aanvulling mag worden in de nazorgregeling van vele van onze patiënten/cliënten/bewoners... Tevredenheidsbevraging Broeders van Liefde / zelfevaluatie In het voorjaar van 2010 wordt er een tevredenheidsenquête georganiseerd voor alle medewerkers van het PC Sint-Amedeus. Tevreden medewerkers zijn immers cruciaal voor de goede werking van onze organisatie. Daarom vinden we het belangrijk een goed beeld te krijgen van hoe onze medewerkers hun werksituatie ervaren.

49

De resultaten van deze medewerkersbevraging zullen in het najaar van 2010 gelinkt worden aan de zelfevaluatie van het organisatiegebied “medewerkers”. De uitkomst van beide instrumenten geeft ons handvaten om ons HRM-beleid verder uit te stippelen en adequaat af te stemmen op de noden en verwachtingen van het personeel.

Human Resources Management

Ons HRM-beleid is dit jaar echt goed uit de startblokken geschoten. Onze HRM-visie, gesteund op de 4 pijlers, klantgerichtheid – samenwerking – leren – empowerment, krijgt steeds meer vorm. Binnen de projectgroep “werving, selectie & onthaal” is er ijverig gewerkt aan de procedure omtrent dit thema. Het opstellen van een procedure rond “Begeleiden van medewerkers” vormt één van de uitdagingen in 2010. Een ander project dat op stapel staat is het opmaken van functieomschrijvingen voor de ganse organisatie. Via het opnemen van competenties in onze functieomschrijvingen willen we een eerste aanzet geven om ‘het competentiedenken’ ingang te doen vinden in onze organisatie. Vanaf 2010 wordt er systematisch voor alle nieuwe leidinggevenden een individueel coaching-traject opgestart. Dit biedt hen de mogelijkheid te reflecteren over hun eigen functioneren als leidinggevende. Ondersteund door de interne coach (stafmedewerker HRM) wordt hen de mogelijkheid geboden zichzelf te ontwikkelen en te groeien in hun job.

50

Personeelsblad STAN Het eerste nummer van ons gloednieuw personeelsblad is inmiddels een feit ! De nieuwe STAN (SinT-Amedeus Nieuws) werd alvast positief onthaald. Het rijkelijk geïllustreerd magazine stelt zich tot doel de medewerkers op een boeiende manier te informeren, maar wil ook het ‘wij-gevoel’ binnen de organisatie versterken. Een team van enthousiaste redacteurs engageert zich om van elk nummer (4 per jaar) interessante lectuur te maken die gesmaakt wordt door alle medewerkers. Een frisse, speelse en kleurrijke lay-out voorzien van mooie foto’s maken STAN een plezier om te lezen… !!!

GDI (Geïntegreerde Dienst Informatica)

GDI zegt u???? Nooit van gehoord! Nieuw type behandeling misschien: GedragsDiagnostische Interventie? Of heeft het iets met “arbeidstijdbeheer” te maken…Gemiddelde Dag Index ofzo?? Niets van dat alles! GDI staat simpelweg voor “Geïntegreerde Dienst Informatica”! Voila, mysterie opgelost en alles meteen duidelijk! Of toch niet? Hmmm, misschien toch even een woordje uitleg: vanaf 1 april (nee, echt waar!) is het ook “officieel” zo dat de diensten Informatica van het Psychiatrisch Centrum Broeders Alexianen en ons eigen Psychiatrisch Centrum één “gemeenschappelijke” en dus “Geïntegreerde” Dienst Informatica vormen.

Deze kleine dienst bestaat in totaal uit 4 voltijdse IT’ers, waarvan Jan Appels de coördinator is. Zij gaan in principe volgens een welbepaalde planning allemaal “roteren”, zodat ze allevier in staat zijn om deskundig de dagelijkse informaticaproblemen in beide instellingen aan te pakken.

51

Het is daarbij ook de bedoeling om de komende maanden en jaren zoveel mogelijk de informaticatechnische “onderbouw” én het bijhorende informaticabeleid van beide instellingen gelijk te trekken of minstens op elkaar af te stemmen. Ook zal er door deze schaalvergroting vanaf 1 april voor beide instellingen een telefonische “permanentie” zijn na de klassieke kantooruren en in het weekend! Op het eerste zicht lijkt de GDI dus nu al een typevoorbeeld van een win-win-situatie!

Opstart mobiele equipe

In het sociaal akkoord van 26 april 2005 werd voorzien in een personeelsuitbreiding voor de mobiele equipe en dit vanaf 1 juli 2009. Deze mobiele equipe moet dienen voor de onmiddellijke vervanging bij onvoorziene omstandigheden. Voor ons ziekenhuis betekende dit een uitbreiding met 6 VTE, bij voorkeur verpleegkundigen. Waar we in 2009 de eerste aanzet gaven om personeel aan te trekken voor deze functie’s zal 2010 de start worden voor een goed functionerende “mobiele equipe”. Deze equipe zal toegewezen worden aan groepen van zorgeenheden/leefeenheden, die nauw met elkaar verbonden zijn wat betreft doelgroep en/of werking. Deze personeelsleden zullen dan ook ingezet worden in de 24-uurszorg om in de onmiddellijke vervanging te voorzien van afwezige collega’s. Door deze manier van werken hopen we dat oproepen om dringend in te springen bij onvoorziene omstandigheden worden verminderd.

52

Arbeidstijdbeheer Weinig tot geen onderwerpen of thema’s die zo gevoelig liggen in eender welke professionele organisatie als “uurroosters” en “arbeidsregeling”…

En dat het psychiatrisch centrum wat dat betreft geen uitzondering is, hebben we ook het voorbije jaar gemerkt! Stilaan komt ook de effectieve start van de vernieuwde arbeidsregeling (29 maart 2010) dichterbij en is de fase van de “theoretische onderbouw” stilaan achter de rug. Zo heeft de in juni 2008 “paritair” samengestelde projectgroep “arbeidstijdbeheer” eind juni 2009 een “voorlopige eindtekst” overhandigd aan de ondernemingsraad. Nadat die tekst nog een dik half jaar is besproken, bijgeschaafd en aangepast, is er uiteindelijk formeel op de ondernemingsraad van januari 2010 een nieuw arbeidsreglement goedgekeurd en verspreid, mét dus een zeer uitgebreid hoofdstuk rond deze gevoelige materie. Ook is er een eigen zgn. bedrijfs-CAO, wat ook eerder uitzonderlijk is!

De volgende stap is de ingebruikname van de (hopelijk!) ondersteunende uurrooster- en planningsoftware (SP-Expert) die we vanaf ongeveer april 2010 mogen piloteren voor de ganse groep van psychiatrische centra van de Broeders van Liefde. Als alles goed loopt is het de bedoeling dat ten laatste vanaf 1 januari 2011 alle zorgeenheden en diensten met dit pakket werken, al zal dit vooral een taak worden van de diverse leidinggevenden. Dit neemt echter niet weg dat de ganse nieuwe arbeidsregeling vanaf 2011 door alle betrokken partijen en geledingen kritisch geëvalueerd zal worden, daarbij aangestuurd door de nu permanente maar nog steeds “paritaire” werkgroep “arbeidstijdbeheer”. Het beloven dus nog boeiende maanden te worden!

Pensionering Dr. Van Eycken / wissels van geneesheren Op 31/03/2010 is Dr. Ludo Van Eyken met pensioen gegaan. We hebben op gepaste wijze afscheid van Ludo genomen, met veel warmte, genegen- heid en vooral dankbaarheid. Hij heeft de functie geneesheer hoofd van de gesloten dienst neergelegd op 31/12/2009. Vanaf 01/01/2010 is hij hierin opgevolgd door Dr. Erik Vandoolaeghe. Vanaf 01/04/2010 worden de uren van Dr. Tine De Ridder uitgebreid. De aanwervingsprocedure voor een gerontopsychiater loopt.

53

8. BROEDERS VAN

LIEFDE

1. Geestelijke gezondheidszorg 1.1. Algemeen Reeds meerdere jaren zijn ook de Broeders van Liefde vragende partij om de sector van de geestelijke gezondheidszorg verder te vernieuwen om nog meer zorg op maat te kunnen bieden, in antwoord op de vele zorgvragen bij personen die met geestelijke gezondheidsproblemen kampen. Het voorbije jaar werd op diverse fora wel verder gereflecteerd over het wenselijke algemeen reglementair kader voor deze vernieuwing en over de zorgstrategische plannen voor de psychiatrische centra. Door het voorlopig nog uitblijven van dat algemeen kader, kon in 2009 slechts een beperkt aantal stappen in die richting gezet worden: o In de uitbouw van het zorgcircuit forensische psychiatrie kwamen in 2009 – bovenop het al in de

verleden ontwikkelde zorgaanbod – volgende nieuwe elementen gerealiseerd worden:

na vele jaren werken zonder specifieke erkenning en financiering werd voor de behandelunits voor seksueel delinquenten in het P.C. Sint-Amandus te Beernem en het P.C. Ziekeren te Sint-Truiden een overeenkomst afgesloten met de FOD Volksgezondheid. Dankzij deze bijkomende middelen en de reconversie van 2 T-bedden naar 12 plaatsen geïntegreerd wonen kan dit deel van het zorgcircuit verder op een kwalitatieve manier ontwikkeld worden.

voor de medium security eenheden te Bierbeek en Zelzate werd een verdere opwaardering van 5 T-bedden tot crisisbedden en de opstart van een outreachteam overeengekomen.

Ten slotte werd met de FOD Volksgezondheid een overeenkomst afgesloten voor de oprichting van een medium security behandeleenheid voor geïnterneerden in het C.P. Saint-Martin te Dave. Naast de verhoogde omkadering voor 20 bestaande T-bedden gaat hiermee ook de creatie van 15 PVT for en 5 plaatsen geïntegreerd wonen gepaard.

o De uitbouw van een zorgcircuit voor personen met een verstandelijke beperking én ernstige

psychiatrische problemen kon – tevens dankzij bijkomende middelen van de federale overheid – een outreachteam op punt gezet worden voor de P.C. Sint-Kamillus te Bierbeek, Saint-Bernard te Manage en Dr. Guislain te Gent i.s.m. P.C. Caritas te Melle. Dankzij deze projecten kan de expertise van de behandeleenheden voor deze doelgroep ook ter beschikking gesteld worden van andere structuren waarin deze patiënten verblijven, en dit al dan niet gekoppeld aan een tijdelijke opname in het ziekenhuis.

o VDAB-tender: verschillende psychiatrische centra van de Broeders van Liefde schreven zich in het

voorbije jaar in voor de realisatie van dit project. De VDAB wil in het kader van dit project met de welzijns- en gezondheidszorg samenwerken om een aangepaste activerings- en zorgbegeleiding aan te bieden aan werkzoekenden, die het door een niet-arbeidsmarkt gerelateerd probleem (vb. ernstige psychiatrische problemen) moeilijk hebben met het vinden van een job.

Eind 2008 werd besloten dat de psychiatrische centra zouden werken met de software van het Nederlandse bedrijf Regas B.V. voor de ontwikkeling van het elektronisch patiëntendossier. In 2009 gingen meerdere instellingen over tot de implementatie van dit pakket of de voorbereiding hiervan.

56

Het pakket biedt vertrekkende van het behandelplan vele mogelijkheden op het vlak van de aanmaak van formulieren, de aansturing van de werkprocessen en de communicatie binnen en met het multidisciplinaire team. Het laat elke voorziening toe het elektronisch patiëntendossier op te bouwen in functie van de eigen werking, zorg op maat te bieden en de kwaliteit van de zorg te verhogen. Alle psychiatrische centra van de Broeders van Liefde zetten in 2009 hun participatie aan het project patiëntveiligheid van de FOD Volkgezondheid voort. Via het opzetten van een adequate methode voor de melding en de analyse van bijzondere gebeurtenissen probeert men de veiligheid van patiënten en van medewerkers te verhogen. Deze methode zal als eerste ontwikkeld worden voor de risico’s inzake brandveiligheid, arbeidsongevallen en agressie. Het bezoek van Prinses Mathilde op 16 maart stond in het teken van intersectorale samenwerking tussen zorg en onderwijs binnen de organisatie van de Broeders van Liefde. In opvolging van dit bezoek besliste de raad van bestuur intersectoraal overleg (de zogeheten ‘rondetafels’) te organiseren om te zoeken naar het antwoord op de vraag hoe het komt dat gedrags- en emotionele stoornissen bij kinderen en jongeren exponentieel toenemen. Een zestigtal medewerkers met bijzondere ervaring en expertise op het vlak van een aantal specifieke domeinen werden uitgenodigd zich te buigen over de oorzaken van de steeds maar toenemende zorgvragen bij deze jongeren en hiervoor ook mogelijke oplossingen of aanbevelingen voor het beleid te formuleren. De problematiek werd er in vier werkgroepen benaderd vanuit telkens een andere invalshoek: de sociologische, de existentiële, de medisch-biologische en de psychologisch-pedagogische context. De rapporten van deze werkgroepen zullen in 2010 de basis vormen voor een syntheserapport dat men kenbaar wil laten maken aan de politici en beleidsverantwoordelijken. Het ethisch advies omtrent ‘het uitwisselen van informatie bij het samenwerken in de geestelijke gezondheidszorg’ vormde in maart het voorwerp van een bespreking tijdens een seminarie met afgevaardigden van diverse instanties en verenigingen. Een zorgvuldig gebruik van het ‘gedeeld beroepsgeheim’ in de samenwerking, zowel in het eigen centrum als in een extern netwerk, staat daarbij centraal. De geformuleerde voorwaarden voor dit gedeelde beroepsgeheim zowel binnen een zorgteam als binnen een ruimer zorgnetwerk werden er instemmend onthaald. Het advies werd in november ook voorgesteld en besproken tijdens een studienamiddag voor alle geïnteresseerden. Het in 2008 opgerichte wetenschappelijk adviescomité werkte in 2009 een draaiboek uit om het wetenschappelijk onderzoek in onze voorzieningen te stimuleren. Daarvoor kon vooral gebouwd worden op de ervaringen die men hierrond de voorbije jaren opdeed in het U.P.C. Sint-Kamillus te Bierbeek en de P.K. Broeders Alexianen te Tienen. In het kader van het tevens in 2008 opgestarte ‘Fonds Wetenschappelijk Onderzoek GGZ Broeders van Liefde’ werd eind 2009 financiële steun toegezegd aan zes onderzoeksprojecten rond diverse thema’s. Dat de zorg steeds meer verankerd wordt in netwerken die de eigen voorziening overstijgen bleek ook weer in de diverse samenwerkingsprojecten die in de loop van 2009 werden opgestart of verder uitgewerkt:

57

o Het overleg tussen het P.C. Ziekeren en het P.Z. Sancta Maria, beide gelegen in Sint-Truiden, werd

zowel op niveau van directie, artsen als raad van bestuur verder gezet. In dit project staat de gezamenlijke ontwikkeling van een zorgstrategisch plan voorop, incl. projecten inzake delocalisatie van psychiatrische ziekenhuisdiensten naar campi van algemene ziekenhuizen.

o De directies van het P.C. Sint-Amedeus te Mortsel en het P.C. Br. Alexianen te Boechout werken

op vraag van de raad van bestuur ook voor het eerst aan een gemeenschappelijk zorgstrategisch plan.

o Er werd een ‘memory of understanding’ afgesloten door de 4 psychiatrische centra van de

Broeders van Liefde uit de provincie Vlaams-Brabant met het ambulant centrum GGZ Passant.

o Met de Dienst Vreemdelingenzaken werd een overeenkomst afgesloten betreffende de samenwerking in het kader van de hulpverlening aan vluchtelingen en asielzoeker.

In het Centraal Overleg GGZ werden er afspraken gemaakt voor de invoering van een nieuwe regeling inzake de vergoeding voor het woon-werkverkeer in het algemeen en de fietsvergoeding in het bijzonder.

1.2. Instellingsnieuws De Vlaamse regering startte een procedure op om de volledige campus van het U.P.C. Sint-Kamillus te Bierbeek te laten erkennen als beschermd monument. Gezien de verdere werking van de voorziening door dergelijke beslissing in het gedrang gebracht wordt, werden op verschillende niveaus acties ondernomen tegen dit voornemen. Streefdoel is om de zorg voor de infrastructuur als monument te verzoenen met de zorg voor de patiënten en bewoners, nog steeds de hoofdbestemming van deze infrastructuur. Het P.C. Dr. Guislain te Gent sloot een overeenkomst met de vzw Vijvens betreffende een samenwerking in het kader van de toekomstige overname van campus De Kruiskouter voor de ontwikkeling van nieuwe projecten in de ouderenzorg. In maart 2009 werd met de congregatie van de Zusters Maricolen een overeenkomst afgesloten waarbij na de overdracht van de exploitatie van het P.C. Zoete Nood Gods te Lede ook de zakelijke rechten op de terreinen en gebouwen overgedragen werden naar de Broeders van Liefde. Dankzij deze overeenkomst beschikt de voorziening opnieuw over de nodige zekerheden voor het verder uitbouwen van haar zorgaanbod. Het eerst voorziene project is de nieuwbouw van een PVT in Dendermonde op gronden palend aan het Woon- en zorgcentrum Huize Mariatroon. Het bouwdossier voor het Nakuurhome Papiermoleken werd wegens een negatieve beslissing geannuleerd – verplicht om ander project uit te werken op de huidige campus.

58

2. Ouderenzorg Het Vlaams Parlement keurde het woonzorgdecreet goed. In dit decreet worden bestaande en nieuwe vormen in de thuiszorg, de thuiszorgondersteunende en -aanvullende zorg en de residentiële ouderenzorg gecombineerd. Het decreet heeft drie prioritaire doelstellingen: het bieden van zorg op maat van de gebruiker en het creëren van een kwaliteitsvol zorgcontinuüm door het correct en individueel aangepast inzetten van zelfzorg, mantelzorg en professionele zorg (keuze voor minst ingrijpende zorg); o de regelgeving voor zorg, wonen en welzijn actualiseren en beter op elkaar afstemmen, met als

doel de samenwerking tussen thuiszorg, residentiële zorg en thuiszorgondersteunende zorg te vergemakkelijken en aan te moedigen;

o en het verhogen van de kwaliteit van wonen en zorg door passend in te spelen op de individuele

fysieke en psychische noden van de zorgvrager, met voldoende aandacht voor sociale inclusie en het welbehagen van de zorgbehoevende.

Als organisatie kunnen we deze doelstellingen onderschrijven. Een goede integratie van de verschillende zorgvormen is in het belang van zorgbehoevende ouderen. o Rekening houdend met de spanning tussen de thuiszorgsector en de residentiële zorgsector

enerzijds en de commerciële en de social profit-sector anderzijds is het belangrijk dat onze woon- en zorgcentra hun zorgaanbod kunnen differentiëren en ook de stap naar buiten (willen) zetten. Zo is het strategisch belangrijk naar kandidaat-bewoners voor het woon- en zorgcentrum zelf nog alternatieven voor mogelijke opname aan te reiken.

o Ook hier zullen nieuwe projecten vaak in samenwerking met andere actoren in de thuiszorg en in

de residentiële zorg opgestart en uitgebaat moeten worden. (cf. sectoren GGZ en welzijn)

59

9. ADRESGEGEVENS

PC Sint-Amedeus Deurnestraat 252 2640 Mortsel Tel. 03/440.68.50 Fax 03/440.73.42 http://www.amedeus.be info@amedeus.be

PVT Den Heuvel Heuvelstraat 166 2530 Boechout Tel. 03/460.14.50 Fax 03/460.14.57 http://www.amedeus.be info@amedeus.be

PVT De Wijngaard Sint-Pauluslaan 6a 2390 Malle Tel. 03/309.42.90 Fax 03/309.49.38 http://www.amedeus.be info@amedeus.be

PVT De Liereman Schuurhovenberg 59 2360 Oud-Turnhout Tel. 014/43.48.68 Fax 014/40.44.40 http://www.amedeus.be info@amedeus.be

61

Deze instelling behoort tot de v.z.w. Provincialaat der Broeders van Liefde, Stropstraat 119, 9000 Gent – ond. nr. 0406.633.304