1

Jaaroverzicht 2018

2

3

voorwoord

Het sterke en het zwakke van een jaaroverzicht is dat je je moet beperken tot een paar hoogtepunten, de krenten uit de pap die met elkaar het grote verhaal vormen. Bij CBK Rotterdam is dat een hachelijke onderneming. Voordat je het weet, blijft er een pareltje liggen dat eigenlijk de hele raison d’être van de onderneming onderstreept. Wordt de legitimatie opgehangen aan iets waar we nu met z’n allen heel content over zijn, maar dat over enige jaren volledig uit de herinnering is verdwenen. Ja, zo ruw kan dat zijn.Ook geeft een opsomming, langer of korter, nooit het echte verhaal weer van een jaar waarin heftige stormen afgewisseld worden met lommervolle intermezzi. En dan heb ik het niet alleen over onze activiteiten, maar vooral ook over de context waarbinnen wij ons werk doen, de stad Rotterdam.

CBK Rotterdam is hét adres voor Rotterdamse beeldende kunst. Met tentoonstellingen, lokale en internationale kunst in de publieke ruimte, projecten, opdrachten, bijdragen en investeringen brengen wij de beeldende kunst en de stad, kunstenaars en publiek tot elkaar. Beeldende kunst en de stad, kunstenaars en publiek – dat zijn de assen waaromheen onze existentie draait. De beeldende kunst als kloppend hart van Rotterdam – Rotterdam als wispelturige muze voor de beeldend kunst.

In alles wat wij doen, weerklinkt de stad. Daarom ook zou in een jaaroverzicht van 2018 ruimte moeten zijn voor, pak ‘m beet, de gemeenteraads verkiezingen in maart, de invloed daarvan op de ontwikkelingen in de stad. Er is per slot een nieuwe wethouder Cultuur aangetreden die met een vernieuwde agenda en eigen accenten het culturele landschap wakker schudt. Ook zouden we het kunnen hebben over booming Rotterdam, de stad die op allerlei internationale lijstjes blijft verschijnen, waardoor ook Amsterdammers zich hier vestigen, maar in het kielzog daarvan ook gisse vastgoedjongens die er vervolgens, direct of indirect, voor zorgen dat de huizenprijzen door het plafond schieten en Rotterdammers hun wijk moeten verlaten omdat ze de huren niet meer kunnen betalen, inclusief kunstenaars die zich vervolgens in de randgemeenten vestigen. Een verwijzing in ons jaaroverzicht naar het dossier De bouwende macht van Vers Beton uit voorjaar 2018 zou wat dat betreft helemaal niet zo raar zijn.

Welkom in Rotterdam, dit is de stad waarin kunstenaars werken. Ze schudden de boel op, eisen een plek die hen toekomt, vaak tegen de keer. Maar ook bewegen ze met de stroom mee, net zoals bamboe het meestal langer volhoudt dan een boom.

Dit is de stad en dit is CBK Rotterdam.

Ove Lucasdirecteur CBK Rotterdam

ART OFFICE

Door middel van subsidies, investe-ringen, bijdragen en leningen stimu-leert CBK Rotterdam met Art Office het beeldend kunstenaarschap. Een belangrijk uitgangspunt daar-bij is dat de kunstenaar realistisch wordt gehonoreerd. Zo bestaat de regeling Onderzoek & Ontwikkeling (O&O) bijna volledig uit honorarium en wordt voor tentoonstellingen (bij TENT) de honorariumregeling van BKNL (Beeldende Kunst Nederland) onverkort gevolgd. Opvallend in 2018 was de toename van het aantal door Art Office inge-schreven kunstenaars. In dat jaar meldden zich 90 nieuwe kunstenaars aan, hetgeen zich uiteindelijk ook vertaalde in een fikse toename van door kunstenaars geïnitieerde pro-jecten. CBK Rotterdam verwacht dat dit in de komende jaren alleen maar zal toenemen.

De regeling O&O is een belang-rijke motor voor de beroeps praktijk van Rotterdamse kunstenaars, maar ook onderscheidt Rotterdam zich hiermee van andere grote ste-den. Het feit dat er in Rotterdam een mogelijkheid is voor beeldend kunstenaars om tijd te nemen voor research & development onder-streept de inspanningen van de stad om kunstenaars ook inhoudelijk een springplank te bieden. De relevan-tie van artistiek onderzoek, vaak in verbinding met andere maatschap-pelijke sectoren zoals wetenschap, zorg en welzijn, blijkt ook uit het feit dat steeds meer projecten die mede door O&O zijn mogelijk gemaakt voor het voetlicht worden gebracht in publicaties en tentoonstellingen van derden. In 2018 verscheen de tweede uitgave van alle O&O-projec-ten, dit keer over de periode 2014-2017. Met een boekpresentatie door Lex ter Braak (voormalig directeur

van het Fonds BKVB en de Jan van Eyck Academie) die sprak over een voor Nederland unieke regeling, een reeks woensdagavonden met atelier-bezoeken bij kunstenaars die pro-jecten in het kader van O&O hadden gerealiseerd en een afsluitend debat over de positie van de hedendaagse kunstenaar (De kunstenaar: van actievoerder tot technoloog) werd dit feit stevig luister bijgezet.

Met de Investeringsbijdragen (op basis van extern opdrachtgever-schap en minimaal 50% dekking van het budget) en Activiteiten Stad par-ticipeert CBK Rotterdam in uiteen-lopende projecten die van belang zijn voor het dynamische klimaat in de stad. Sinds 2014 heeft CBK Rot-terdam met Fonds Kwadraat een fonds op naam ingesteld voor Rot-terdamse kunstenaars. In 2018 heb-ben 11 kunstenaars daar gebruik van

gemaakt voor een totaalbedrag van circa 40.000 euro.

Daarnaast was Art Office in 2018 onder andere als adviseur voor de kunstprogrammering betrokken bij Route du Nord en Rotterdam Photo. Ook werd de samenwerking met de Willem de Kooning Academie voortgezet, bijvoorbeeld door voor-lichting aan aankomende kunste-naars, maar ook in projecten als Off Blaak en Garage Café voor aanko-mende kunstenaars en alumni. Met het Goethe-Institut Rotterdam en de stad Dresden is de jaarlijkse uit-wisseling gecontinueerd. Beeldend kunstenaar Simon Kentgens verbleef gedurende juni en juli 2018 in Dres-den en legde daar tevens contacten voor een groot project in de open-bare ruimte van Dresden in 2019.

In alles wat wij doen, weerklinkt de stad

jaaroverzicht 2018

4

TENT Welcomes Extra Extra Night. Foto: Aad Hoogendoorn

Ruimte geven aan nieuwe makers

KUNST IN DE OPENBARE RUIMTE (BKOR EN SCULPTURE INTER-NATIONAL ROTTERDAM)

Kunst in de openbare ruimte bestaat bij CBK Rotterdam uit twee delen die met elkaar zijn verbonden: de beel-den verspreid in de stad (BKOR) en de specifieke internationale beel-dencollectie (Sculpture International Rotterdam). Met deze twee belang-rijke programma’s wordt een stede-lijk beleid gevoerd op basis van de specifieke kwaliteiten en opgaven van de beide programma’s.

De stad verandert, het straatbeeld verandert. Kon je op zoek naar betrokkenheid en draagvlak voor kunstwerken ooit aankloppen bij een buurthuis of bewonersvereniging, vandaag moet je buurtbewoners, ondernemers, scholieren en passan-ten op een andere manier tegemoet treden. Het kunstwerk zélf geeft steeds vaker uitdrukking aan die betrokkenheid. Het kunstwerk in de openbare ruimte is vaak geen keurig eindproduct, op verzoek afgeleverd in de buurt, maar een knooppunt in

een netwerk van relaties. Dat maakt kunst in de openbare ruimte, kunst in de buurt, actueel en urgent. Vooral in Rotterdam dat kan beschik-ken over een geweldige collectie beelden in de openbare ruimte. Dat blijkt onder andere in 2018 bij de uit-reiking van de mr. J. Dutilhprijs aan Siebe Thissen voor het boek Beel-den. Stadsverfraaiing in Rotterdam sinds 1940 dat in 2016 het licht zag. In dit boek komt alles samen waar Rotterdam voor staat in de open-bare ruimte. Hij vertelt de geschie-denis van de stad aan de hand van de unieke beeldencollectie. Het boek wordt geprezen om de “zeer goed geschreven essays, het uitputtende beeldmateriaal en de fraaie vorm-geving”. De jury sprak in haar rapport van ‘vernieuwend’, ‘magnum opus’, ‘een meesterwerk’. Een mooi gevolg daarvan was de serie Beelden in de Stad in NRC Handelsblad. Vijf-tien weken lang koos een redacteur zijn of haar favoriete beeld dat in de zaterdagse Rotterdam-bijlage met beeld en tekst in het zonnetje werd gezet. Een mooiere etalage voor de projecten die in de Rotterdamse

openbare ruimte plaatsvinden kun je je niet wensen.

Al sinds lang vormen lichtkunst-werken een belangrijk onderdeel van de Rotterdamse kunst in de open-bare ruimte, zo stamt het gerestau-reerde neonwerk Alles van Waarde is Weerloos van Toni Burgering/ Lucebert al uit 1978. Onze bemoei-enis met grootstedelijk ontwikkelin-gen op dit gebied zijn ook terug te vinden in de deelname aan het inter-nationale LUCI-netwerk (Lighting Urban Community International). De wandel/fietskaart Lichtroute Rotter-dam (in een Nederlandse en Engels-talige editie) die wij in 2018 uitbrach-ten laat zien hoe rijk Rotterdam is aan lichtkunstwerken.

Belangrijke opleveringen bij BKOR waren in 2018 het ‘blauwe’ Prins Alexanderplein van 75B (een mooi voorbeeld van het samenwerken met lokale initiatieven zoals de stich-ting Hart voor Prins Alexander) en Der Stein des Weisen van Katharina Schlegel op de campus van de Eras-mus Universiteit Rotterdam (waar-

inleiding

5

Viering Rotterdam Jazz Memorial. Foto: Ruben Hamelink

Onthulling en tuinfeest Paleis Maashaven in CultuurWerkplaats Tarwewijk. Foto: Theo Huijgens

bij de oorspronkelijke sokkel van het Erasmus beeld van Hendrick de Keyser een centrale rol speelt). Op de campus van de universiteit werd ook het teksthuis van beeldend kun-stenaar Paul Cox herplaatst, dat hij in 2014 maakte ter ere van de filo-soof Pierre Bayle. Eerder in het jaar gaf CBK Rotterdam een beeld van de jonge Pierre Bayle (van de Duitse kunstenaar Stephan Rinck) in lang-durige bruikleen aan de gemeente Carla-Bayle, de geboorteplaats van deze filosoof. Een delegatie uit Carla- Bayle in Frankrijk, onder leiding van de burgemeester, was aanwezig bij de onthulling van het teksthuis op de campus.

De internationale beelden collectie die geprogrammeerd wordt door Sculpture International Rotterdam (SIR) telde in 2018 twee nieuwe aan-winsten: de schenking On Spam, Lectori Salutem #6 op de Erasmus-brug, van de Rotterdamse kun-stenaar Niels Post en het werk Yellow-free zone in metrostation Maashaven van de Franse kunste-naar Adrian Lucca. Dit werk maakt onderdeel uit van het grote project SIR op Zuid 2018-2020, net als de herplaatsing van drie beelden van de Coolsingel (Monsieur Jacques van Oswald Wenckebach, The Hus-band and the Doll van Tom Puckey en De Knoop van Shinkichi Tajiri) en één van het Weena (The Idler’s Play-ground van Cosima von Bonin).Speciale aandacht gaast uit naar de omgeving rondom metrostation Maashaven dat voor de gelegen-heid is omgedoopt tot Paleis Maas-haven. Met het project SIR op Zuid 2018-2020 probeert artistiek leider Dees Linders in de komende jaren de publieke ruimte van Rotterdam-Zuid te activeren met internationale kunst die aansluit bij de internationale beeldencollectie die in het centrum van de stad is te zien.

Een belangrijke stap is gezet in een kunstproject rondom de Binnenrotte. Na vele jaren van voorbereiding kon het definitieve ontwerp van de Rot-terdamse beeldend kunstenaar Ben Zegers eindelijk worden getoond aan een enthousiaste wethouder Cultuur alsmede vele bewoners rondom de Binnenrotte, de plek waar Rotterdam ooit aan zijn opmars begon.

TENT

De actualiteit van de kunst vanuit Rotterdams perspectief staat bij het presentatieplatform TENT centraal. TENT stelt zich ten doel heden-daagse kunst in een breder lokaal en mondiaal perspectief te plaatsen en dit te verbinden met de cultu-reel-maatschappelijke onderwerpen van deze tijd, die zich kenmerken door grote veranderingen op vele gebieden.

Naast eigenzinnig individueel kun-stenaarschap bloeien online en offline netwerken en collectieven. Deze vormen hun eigen communities en ontplooien vanuit een for us by us mentaliteit parallel aan de geves-tigde culturele instellingen hun eigen initiatieven. Het zijn ontwikkelingen die nauw verweven zijn met de spe-cifieke context en condities van de stad Rotterdam, die tegelijkertijd een spiegel vormen van grotere verande-ringen die zich ook internationaal in grootstedelijke culturen aftekenen.

Meerstemmigheid en het delen van verhalen is een rode draad

jaaroverzicht 2018

6

Een mooi voorbeeld hiervan is het project Who do you think you are?, op initiatief van en samengesteld door de Rotterdamse singer-song-writer Sabrina Starke, als onder-deel van de presentatie van haar gloednieuwe album Underneath the Surface in Arminius. Naast veel werk van beeldend kunstenaars pre-senteerden Sabrina Starke samen met Music Matters, Rightaboutnow.Inc, Concrete Blossom, schrijfster Christine Otten, vocalist en acteur Gery Mendes en het HipHopHuis een programma waarin song writing, poetry, dans, voordrachten, debat, literatuur en educatie zich van-zelfsprekend met de tentoonstel-ling vermengden. De verschillende co-auteurs van het programma creëerden samen met hun gasten en het publiek een gelaagd perspectief op identiteit.

“We bieden een prominent plat-form aan beeldende kunstenaars en omarmen tegelijkertijd de samen-werking met makers en stemmen uit het culturele veld”, zegt artistiek leider Anke Bangma. In het project van Sabrina Starke resulteert dit in levendige culturele en artistieke crossconnecties, met muziek, dans, literatuur en straatcultuur. “Het ver-

tellen van verhalen door bijzondere gasten en het bieden van ruimte voor publiek vormt een rode draad. Een manier om elkaar te ontmoeten en kennis en ervaringen te delen die betekenisvol zijn voor de samenle-ving van vandaag.”

Ruimte geven aan nieuwe makers doet ook junior programmamaker Gyonne Goedhoop met Thuis bij TENT, een reeks waarbij tien Rotter-damse makers (van bekende stem-men als Winne en Derek Otte tot jonge makers als Jorge Coffie en Izzy Wu Ramos) en publiek in een gesprek verkennen wat identiteit vandaag betekent. Multiperspectivi-teit staat daarbij centraal. Met gelui-den van verschillende ervaringen, belevingen en gedachten, die niet hetzelfde klinken maar even waarde-vol zijn en samen ruimte scheppen voor gemarginaliseerde perspectie-ven, in al hun kracht en kwetsbaar-heid. Aandachtig luisteren is hierbij geen passieve, maar een construc-tieve activiteit, een manier om ruimte te scheppen voor elkaar.

Verschuivingen in de manier van pro-grammeren van TENT zien we ook terug in een veranderend publiek, dat jonger en meer divers wordt. Ook

wordt met het educatieprogramma structureel geïnvesteerd in de jong-ste generaties. In 2018 wordt, met een symposium en een publicatie, de vernieuwde versie gelanceerd van het educatieprogramma 100% Hedendaags dat TENT in samen-werking met Witte de With Cen-ter for Contemporary Art, MAMA en docenten voor het voortgezet onderwijs en MBO ontwikkelde. Dit landelijk populaire doorlopende educatie programma kan met deze vernieuwde opzet nog verder wor-den uitgebouwd en is een voorbeeld geworden onder kunstdocenten en museumeducatoren.

Zo is de focus op meerstemmig-heid en het delen van verhalen een rode draad in de programmering van TENT geworden, want het Rotter-damse culturele landschap veran-dert en een groeiende diversiteit aan makers en denkers bouwt aan een nieuwe meerstemmige grootstede-lijke cultuur.

inleiding

7

Opening AtelierWeerzien in TENT. Foto: Aad Hoogendoorn

8

In a World We Can’t See TENT, 25 januari – 1 aprilfoto: Aad Hoogendoorn

De groepstentoonstelling In a World We Can’t See toonde premières van nieuwe monumentale video-installaties door Margo Onnes en Arthur Kleinjan, en indrukwekkende multimedia presentaties door Ine Lamers en Anoek Steketee. Gelijktijdig met de opening van

In a World We Can’t See opende de zesdelige video-installatie van Yervant Gianikian en Angela Ricci Lucchi die werd gerealiseerd voor documenta14 en gepresenteerd door het IFFR in TENT.

25 jan

9

On Spam, Lectori Salutem #6Erasmusburg, 1 februarifoto: Erwin Nederhoff, FRANK Foundation

Het werk On Spam, Lectori Salutem #6 van Niels Post werd door middel van een schenking toegevoegd aan de collectie van Sculpture Internati-onal Rotterdam. On Spam, Lectori Salutem #6 is een tekst uit de spam-filter van Post die losjes verwijst naar de vele vakantiegroeten die hij tien

jaar eerder op exact dezelfde plek uit zijn illegaal op de brug geplaatste brievenbus haalde. Voor de mensen die het verhaal van de brievenbus niet kennen, waaronder de vele toeristen die dagelijks over de Erasmus-brug lopen, is het vooral een vriendelijke groet die vragen oproept.

1 feb

10

Gabo en de stad, toen en nuEtalage van de Bijenkorf, 15 maartfoto: 75B

In 1957 werd de nieuwe Bijenkorf van architect Marcel Breuer geopend, samen met het kunstwerk van Naum Gabo. Na de lang verwachte restauratie van de titelloze Gabo, is het kunstwerk nu weer in ere hersteld. Om dit te vieren organiseerde de Bijenkorf

samen met Sculpture International Rotterdam een bijzondere bijeenkomst voor liefhebbers van dit rijksmonument. De Gabo wordt gezien als een mijlpaal in de na-oorlogse wederopbouw van Rotterdam en in de moderne beeldende kunst.

15 mrt

11

Winne is thuis bij TENTTENT, 16 maartfoto: Aad Hoogendoorn

Programmamaker Gyonne Goedhoop nodigde dit jaar tien Rotter-damse makers uit om samen met het publiek te verkennen wat identiteit vandaag betekent. Daarbij ging het om verschillende ervaringen, be-levingen en gedachten, die misschien niet hetzelfde klinken maar wel

even waardevol zijn. Als afsluiter van deze reeks was de Rotterdamse maker Winne uitgenodigd voor een interview. Hij sprak over gebeurte-nissen die zijn identiteit vormden en over hoe zijn culturele bagage zich verhoudt tot zichzelf als Rotterdammer, rapper, vriend en buurman.

16 mrt

12

Het eilandje in de vijver van het Amelandseplein werd getrans-formeerd tot een animal sanctuary door beeldend kunstenaars Karolien Helweg en Ruben La Cruz. Dertien sloophouten ‘wilde’ dieren vonden er een nieuwe plek. Het eilandje in de vijver van het

Amelandse plein kreeg tijdelijk de bestemming ‘kunstwerk in de openbare ruimte’. Op de woensdagmiddagen werden er educatie- activiteiten georganiseerd in samenwerking met scholen in de buurt.

DiereneilandAmelandseplein, 5 april – 1 decemberfoto: Helweg & La Cruz

5 apr

13

DiereneilandAmelandseplein, 5 april – 1 decemberfoto: Helweg & La Cruz

Anytime Now TENT, 19 april – 10 junifoto: Aad Hoogendoorn

Deze groepstentoonstelling met Pedro Gómez-Egaña, Olphaert den Otter, Thomson & Craighead en Anton Vrede haakte in op het ge-voel dat mensen in de wereld van vandaag – door oorlog, terroristische dreiging, klimaatverandering, polarisatie en het verlies van sociale

zeker heden – steeds minder vaste grond onder de voeten hebben. De tentoonstelling bevraagt ook het gevoel dat het einde van een tijdperk nadert. De kunstenaars roepen niet alleen een gevoel op van onmiddel-lijke dreiging, maar ook dat van een onvoorstelbaar en diep tijdsbesef.

19 apr

14

Boekpresentatie O&O Auditorium TENT, 26 aprilfoto: Max Dereta

De tweede publicatie Onderzoek & Ontwikkeling werd gepresen-teerd. Het boek geeft een overzicht van vier jaar artistieke onder-zoeksprojecten van meer dan 160 Rotterdamse beeldend kunste-naars. In de publicatie zijn de projecten ingedeeld aan de hand van

acht verschillende beroepsopvattingen van de kunstenaar: actie-voerder, verbinder, vertaler, nieuwslezer, historicus, wetenschap-per, technoloog en beeldvormer. Bart Oppenheimer ontwierp de publicatie.

26 apr

15

Rotterdam Jazz MemorialOude Binnenweg, 18 meifoto: Ruben Hamelink

Onthulling van het jazzportret van Annie de Reuver op emaille, gemaakt door striptekenaar Erik Kriek. Annie de Reuver was een van de populairste Nederlandse zangeressen in de jaren veertig en vijftig van de twintigste eeuw. Dit was de veertiende striptekening

in de Rotterdamse reeks jazzportretten die BKOR i.s.m. R’Jam onthulde. Na de onthulling volgde een muzikale avond, waarin ook de afronding van de restauratie en reconstructie van de Oude Binnen weg door Woonstad Rotterdam werd gevierd.

18 mei

16

Herplaatsing drie beeldenCultuurwerkplaats Tarwewijk, 31 meifoto: Theo Huijgens

Onder de werktitel Paleis Maashaven ontwikkelt Sculpture Interna-tional Rotterdam een langdurig programma in Rotterdam-Zuid. De eerste zichtbare stap was de verplaatsing van enkele kunstwerken van de collectie van Sculpture International Rotterdam van het centrum

naar het gebied rond de Maassilo. The Husband of the Doll van Thom Puckey, Monsieur Jacques van Oswald Wenckebach en De Knoop van Shinkichi Tajiri zijn afkomstig van de Coolsingel en staan nu tijdelijk in de semi-openbare binnentuin bij Cultuurwerkplaats Tarwewijk.

31 mei

17

Herplaatsing Cosima von BoninPutselaan, 31 meifoto: Jannes Linders

Onder de titel Paleis Maashaven ontwikkelt Sculpture Internati-onal Rotterdam (SIR) een langdurig internationaal kunstproject in Rotterdam-Zuid, met nieuwe kunstwerken, tentoonstellingen, lezingen en andere activiteiten.

In 2010 plaatste SIR The Idler’s Playground van Cosima von Bonin aan het Weena. In het kader van Paleis Maashaven werd The Idler’s Playground verplaatst: naar het groene parkje aan het begin van de Putselaan, nabij metrostation Maashaven.

31 mei

18

Solid, Liquid, VapourTENT, 21 juni – 16 septemberfoto: Aad Hoogendoorn

Deze eerste grote solotentoonstelling van Esther Kokmeijer stond geheel in het teken van water. Met bestaand en nieuw werk, waaronder een iglo van airconditioners en een regenkapel van zout, nam Kokmeijer ons mee in haar observaties over de mens en

zijn natuurlijke omgeving. In de hoofdstukken Solid, Liquid en Vapour, de drie toestanden die water kan aannemen, belichtte de tentoonstelling verschillende facetten van die paradoxale relatie en liet daartussen frictie en verwondering ontstaan.

21 jun

19

Charlois Speciaal Charlois, 3 – 10 junifoto: Ruben Hamelink

Charlois Speciaal is een tweejaarlijks kunstfestival; kunst, muziek en feest op verrassende locaties in hartje Charlois. In 2018 stond tijdens twee weekenden kunst in de wijk centraal. In Charlois

woont en werkt een grote groep nationaal en internationaal bekende kunstenaars; CBK Rotterdam droeg bij in de honorering van een aantal deelnemende beeldend kunstenaars.

3 jun

20

Der Stein des WeisenErasmus Universiteit Rotterdam, 3 septemberfoto: Kathrin Schlegel / Q.R.J. van Dijk

Op de vernieuwde campus van de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR) werd Der Stein des Weisen van Kathrin Schlegel onthuld. Met Der Stein des Weisen brengt de kunstenaar de oude 17e-eeuwse hardstenen sokkel van Hendrick de Keyser’s Erasmusbeeld samen

met een monumentale hoogglans gepolijste RVS sculptuur in een vorm tussen spreek- en gedachtenwolk in. BKOR schonk de oude sokkel aan de 100-jarige EUR en vervulde een adviesfunctie bij de integratie van de sokkel in het kunstwerk van Schlegel.

3 sep

21

Metamorfose Prins Alexanderplein Prins Alexanderplein, 6 september foto: Marwan Magroun

Op initiatief van Stichting Hart voor Prins Alexander en in samenwerking met BKOR onderging het Prins Alexanderplein een metamorfose. 75B maakte een ontwerp voor het plein en de gevel. Voor een periode van twee jaar kleurt het plein blauw en

groen, samen met het polderlandschap dat werd aangebracht op de muur van de aangrenzende parkeergarage een verwijzing naar de veenpolder waaruit de Alexanderpolder ooit verrees, tevens het laagst gelegen bewoonde gebied van Nederland.

6 sep

22

TAA KINO Rotterdam, 8 septemberfoto: Aad Hoogendoorn

De TAA, de filmcompetitie voor pas afgestudeerde kunstacademie-studenten, vond plaats in KINO Rotterdam. Het beste op audio-visueel gebied uit Nederland en gastland Groot-Brittannië werd getoond en aanwezigen konden netwerken met film- en kunst-professionals. Natalia Papaeva won de prijs voor de beste eind-

examenvideokunst, van alle Nederlandse kunstacademies. Praewa Brink Bulthaweenan won de Best Foreign Film Award, de prijs voor de beste eindexamenvideo van jonge kunstenaars uit gast-land Groot-Brittannië. De favoriet van het publiek was de film van Michelle Ermens.

8 sep

23

Science Hotel x CBK ROTTERDAMNhow Hotel, 28 septemberfoto: Fred Ernst

Erasmus Universiteit Rotterdam organiseerde het wetenschaps-festival Science Hotel in het Nhow Hotel. Onderzoekers lieten zien hoe de stad hen inspireert en vroegen het publiek met hen mee te denken. Tijdens deze avond vol wetenschap, kunst en muziek

maakte het publiek ook kennis met beeldende kunst. Met video-portretten en interviews presenteerde CBK Rotterdam drie beeldend kunstenaars die in hun werk een relatie leggen met weten schappelijk onderzoek.

28 sep

24

Sabrina Starke: Who do you think you are?TENT, 28 september – 2 decemberfoto: Aad Hoogendoorn

TENT had een dubbele primeur: de opening van de tentoon-stelling Who do you think you are? geïnitieerd door Rotterdamse singer-songwriter Sabrina Starke, en de allereerste showcase ter gelegenheid van haar gloednieuwe album Underneath the Surface.

De tentoonstelling bestond uit werken van negen beeldend kun-stenaars, waarvan zeven nieuw werk creërden. Gedurende de hele tentoonstellingsperiode was er een cross-disciplinair publieks-programma met als thema de vele dimensies van identiteit.

28 sep

25

Het DingNederlands Filmfestival, 30 septemberMels van Zutphen (video still)

In de observerende film Het Ding (Untitled, 1957) van filmmaker Mels van Zutphen wordt met ongrijpbare beelden en geluiden de in-gepakte sculptuur van Naum Gabo bij de Bijenkorf gedurende een maandenlange restauratie langzaam weer zichtbaar. Het moment

waarop het daglicht weer op de sculptuur schijnt, toont ‘de Gabo’ weer in volle glorie. Van Zutphen maakte de film in opdracht van CBK Rotterdam / Sculpture International Rotterdam. De film be-leefde zijn première tijdens het Nederlands Filmfestival in Utrecht.

30 sep

26

El TrotamundosZwarte Paardenstraat, 2 november foto: Aad Hoogendoorn

Kata Nuñez kwam halverwege de jaren ’70 als vluchteling naar Rot-terdam waar hij al gauw als pionier van de muurschildering gold. Aanvankelijk maakte hij overal in Nederland politiek-geëngageerde muurschilderingen. Later werd zijn werk persoonlijker van aard, maar

handhaafde hij een sociale thematiek, zoals in El Trotamundos, de we-reldreiziger. Nunez bood aan de inmiddels wat fletse El Trotamundos te restaureren. In samenwerking met BKOR werd de schildering ver-nieuwd en kreeg de Zwarte Paardenstraat zijn unieke kleuren terug.

2 nov

27

100% Hedendaags TENT en andere locaties, 2 november foto: Aad Hoogendoorn

Dit educatieprogramma over hedendaagse beeldende kunst loopt het hele jaar door en is voor groepen uit het voortgezet onderwijs en het MBO. Leerlingen combineren een bezoek aan MAMA, TENT en Witte de With en sluiten dit af met een workshop. In

november was het symposium 100% Hedendaags, over hedendaagse kunsteducatie voor VO en MBO, met educatoren, docenten en pedagogen waar kennis, ervaringen en best practices werden uitgewisseld.

2 nov

28

Maaskant getekendKunsthal, 16 november – 2 decemberfoto: archief CBK Rotterdam

Ter ere van het 40-jarig bestaan van de Maaskantprijs nodigden Stadsarchief Rotterdam en CBK Rotterdam 10 Rotterdamse kunstenaars uit hun impressie te geven van één van de vele gebouwen van deze architect. Hiermee werd een oude

Rotterdamse traditie van stadstekenaars nieuw leven ingeblazen. De 10 tekeningen waren te zien tijdens Maaskant getekend in de Kunsthal. Daarna zijn ze opgenomen in de collectie van het Stadsarchief Rotterdam.

16 nov

29

Duivenvrouwtje van Adri BlokMeent, 21 novemberfoto: Max Dereta

Het Duivenvrouwtje van Adri Blok keerde eind 2018 terug in de stad. Het bronzen gevelbeeld hing jarenlang bij de Koningin Wilhelmina Kweekschool aan de Binnenrotte, maar raakte zoek toen de school begin jaren ‘80 gesloopt werd. Het beeld werd terug-

gevonden in een depot. Het werk is vervolgens gerestaureerd. Ook zijn nieuwe duiven in brons gegoten. BKOR plaatste het gerestau-reerde werk aan de gevel van het pand op de hoek van de Meent en Oppert in het centrum van Rotterdam.

21 nov

30

Santa Claus is 10!Eendrachtsplein, 28 novemberfoto: Kamali van Bochove

Op 28 november was het precies tien jaar geleden dat Santa Claus van Paul McCarthy op het Eendrachtsplein een vaste plek vond. Jaren van geruzie over dit beeld gingen hieraan vooraf, maar tien

jaar na plaatsing is het beeld van ‘misdaad tegen de goede smaak’ uitgegroeid tot publiekslieveling. Dit werd gevierd met warme chocomel en oliebollen.

28 nov

31

MidwinterScheepsHoornConcertScheepswerf Koningspoort, 14 decemberfoto: Hielke Grootendorst

Voor de derde maal organiseerden Milou van Ham en Niek Verschoor samen met o.a. BKOR het MidwinterScheepsHoorn-Concert, een uniek concert dat inmiddels een mooie traditie is ge-worden in het Maritiem District. Het concert vond voor de derde

maal plaat in het kader van het kunstprogramma Off Blaak | Vrijhaven. Het combineert de klanken van midwinterhoorn-blazers uit de Achterhoek met de scheepshoorns van de verschil-lende boten die rondom de locatie van het concert zijn afgemeerd.

14 dec

32

Yellow-free ZoneMetrostation Maashaven, 17 decemberfoto: Jannes Linders

Adrien Lucca ontwierp een lichtkunstwerk voor de hal van metro-station Maashaven. Lucca deed dit in opdracht van Sculpture Inter-national Rotterdam in samenwerking met RET en kunst ruimte Rib. Lucca’s kunstwerk, getiteld Yellow-free Zone, is een licht installatie

die de bestaande verlichting door een speciaal wit licht vervangt. Het witte licht van Lucca verwijdert de kleur geel uit alle lichamen en objecten die zich in de yellow-free zone bevinden. Het werk is deel van de kunstcollectie Sculpture International Rotterdam.

17 dec

33

Dolf Henkes tentoonstelling TENT, 14 december – 12 februarifoto: Gert Jan van Rooij Evelyn Taocheng Wang, The Interview, 2017, video still, De Hallen Haarlem. Courtesy Galerie Fons Welters.

In TENT vond de tentoonstelling plaats met werk van de voor de Dolf Henkes Prijs 2019 genomineerde kunstenaars Roxette Capriles, Priscila Fernandes, Emma van der Leest en Evelyn Taocheng Wang. De prijs wordt elke twee jaar

door de Stichting Henkes uitgereikt aan een beeldbepalende Rotterdamse kunstenaar. Evelyn Taocheng Wang won de prijs van 12.000 euro.

14 dec

34

12/01 TENT TENT Welcomes: De Aanschouw event

13/01 TENT Nicola Unger – Transmission– Symmetries in Fate

14/01 TENT Neem een loopje met Ishmail Kamara rondleiding

19/01 BKOR Dig it up workshop en werkconferentie

21/01 TENT TENT Welcomes… De Rotterdamse

Beeldmaatschappij event

25/01- TENT01/04 In a world we can’t see groepstentoonstelling

25/01- TENT04/02 TENT Welcomes IFFR tentoonstelling

02/02 BKOR Straatnamen vijf beeldend kunstenaars in Hillegersberg onthulling

02/02 BKOR Oostplein Verlicht event

02/02- TENT 29/04 Rotterdam Cultural Histories #13: The Temporary Autonomous Bureau tentoonstelling

08/02- Art Office11/02 Rotterdam Photo Festival event

09/02 TENT Coolstof: Blok Beton van Maurice Meeuwisse performance

18/02- Art Office 17/03 Allard Budding – A-llar-dios, In memoriam Galerie Cokkie Snoei

03/03 TENT Museumnacht event

19/02- SIR 21/02 Gabo en de stad, toen en nu etalage De Bijenkorf

09/03- TENT 11/03 TENT Welcomes… Piet Zwart Institute event

09/03 TENT Anomalous Institutions debat

07/03- BKOR 20/03 Presentatie LHBTQI-monument Timmerhuis

(PUBLIEKS)ACTIVITEITEN

jaaroverzicht 2018

CBK Rotterdam brengt beeldende kunst, kunstenaars, publiek en de stad met elkaar in contact. Dat doen we onder meer door het organiseren en ondersteunen van jaarlijks meer dan honderd activiteiten op het gebied van beeldende kunst. Deze activiteiten leveren tastbare resultaten op waardoor Rotterdam zich meer en meer kan profileren als aantrekkelijke wereldstad met een levendige beeldende kunstsector. Onderstaand een overzicht van publieksactiviteiten die CBK Rotterdam in 2018 organiseerde of een bijdrage aan leverde.

Al onze publieksactiviteiten worden altijd georganiseerd in samen-werking met vele partners in de stad. We werken samen met beeldend kunstenaars, gemeentelijke instanties, culturele producers, culturele instellingen, programmamakers, stadsmakers, ontwerpers, ambtenaren, et cetera.

35

13/03 BKOR Lichtroute Rotterdam publicatie

15/03 BKOR & SIR Z-Files #21 – Gabo en de stad De Bijenkorf

18/03 TENT Neem een loopje met… Marieke van der Lippe rondleiding

23/03 SIR Visuele vrijplaatsen fietstocht met Niels Post

05/04 BKOR Onomkeerbaar van Ad Schouten restauratie en oplevering

06/04 TENT TENT Welcomes… Extra Extra Night event

12/04 BKOR WDKA suite in Hotel H2O oplevering ontwerp

18/04 BKOR Monument Vreewijk verplaatsing en workshop

19/04- TENT 10/06 Anytime Now groepstentoonstelling

20/04 TENT TENT Welcomes… Ode aan de Twijfel event

23/04- BKOR 14/05 Presentatie LHBTQI-monument Centrale Bibliotheek

26/04 Art Office Programma rondom nieuwe O&O publicatie met o.a. Lex ter Braak, Teun de Graaf book launch in TENT

27/04 SIR Workshop Mijn favoriete beeld Cultuurwerkplaats Tarwewijk

02/05- Art Office 23/05 Studio Tours Visit the artist met Cihad Caner, Eloise Sweetman, Marielle

Buitendijk, Johannes Langkamp, Robert Glas, Maud van den Beuken, Frank van der Salm en Eva Olthof

06/05 SIR Visuele vrijplaatsen fietstocht met Niels Post

07/05 SIR Herplaatsing beelden Coolsingel Cultuurwerkplaats Tarwewijk

07/05 SIR Herplaatsing The Idlers Playground van Cosima von Bonin Maashaven

(publieks)activiteiten

Cov

er L

icht

rout

e R

otte

rdam

Pre

sent

atie

LH

BT

QI-

mon

umen

t. Fo

to: M

ax D

eret

aP

rogr

amm

a ro

ndom

nie

uwe

O&

O p

ublic

atie

. Fo

to: A

ad H

ooge

ndoo

rn

TE

NT

Wel

com

es…

Ext

ra E

xtra

Nig

ht.

Foto

: Aad

Hoo

gend

oorn

36

09/05- SIR 31/05 Pinocchio workshop

09/05- SIR 31/05 Burgermannetje workshop

12/05- BKOR13/05 Route du Nord rondleidingen

13/05 TENT Neem een loopje met… Maurice Specht rondleiding

18/05 BKOR Rotterdam Jazz Memorial onthulling

23/05 BKOR Groeielementen van Leen Droppert restauratie en oplevering

24/05 SIR Vlaggen workshop

25/05 TENT TENT Welcomes… Sarmad Magazine event

26/05 Art Office De Kunstenaar: van actievoerder tot

technooog met Nicole Sciarone, Josephine Baan,

Manetta Berends, Ine Lamers, Gerwin Luijendijk, Tim Leyendekker, Janneke Wesseling, Henk Oosterling

30/05 BKOR Wilhelminasteen Koninginnehoofd

30/05 SIR SIR op Zuid onthulling herplaatste beelden en presentatie

huidige en toekomstige projecten

31/05 SIR plaatsing The Idler’s Playground Putselaan

08/06 TENT Artist Talk Thomson & Craighead event

22/06- TENT16/09 Esther Kokmeijer: Solid, Liquid, Vapour solotentoonstelling

28/06 TENT Club Imagine event

29/06- TENT 04/07 TENT Welcomes… De werelden van met Laurien Dumbar, Thijs Ewalt, Tom Gallant en Kamiel verschuren event

01/07 TENT Neem een loopje met… Arita Baaijens rondleiding

06/07- TENT 07/07 TENT Welcomes Piet Zwart Institute tentoonstelling

08/07 BKOR Kunstwandeling door Ommoord

13/07 TENT Atelier Weerzien educatie

jaaroverzicht 2018

Gro

eiel

emen

ten

van

Lee

n D

ropp

ert.

Foto

: BK

OR

arc

hief

TE

NT

Wel

com

es…

De

wer

elde

n va

n.

Foto

: Kam

iel V

ersc

hure

nA

telie

r Wee

rzie

n.

Foto

: Aad

Hoo

gend

oorn

37

20/07- TENT 26/07 TENT Welcomes… Diverge festival

03/09 BKOR Onthulling Der Stein des Weisen van

Kathrin Schlegel + oude monumentale sokkel van Erasmus

Erasmus Universiteit Rotterdam

04/09 TENT Mama’s Couch event

06/09 BKOR Kunstwerk Prins Alexanderplein van 75B onthulling

08/09 TENT TAA (competitie beste afstudeerfilms aan kunstacademies) filmfestival in KINO

12/09 TENT Mama’s Couch event

13/09 BKOR Boekpresentatie Kees Timmer TENT

15/09 TENT Mama’s Couch event

16/09 TENT Neem een loopje met Gerbrant van Vledder rondleiding

19/09 BKOR Opening tentoonstelling Reencuentro/

Weerzien, Kata Nuñez NIFFO Galerie

20/09 BKOR Historisch Wel en Wee Café met lezing door

Siebe Thissen en presentatie van Florentijn Hofman over nieuw kunstwerk Vos

TENT

27/09 BKOR The Nomad van Sidi el Karchi onthulling

27/09 BKOR The Power of Love van Efrat Zehavi onthulling

28/09 Art Office Science Hotel x CBK ROTTERDAM met Mirjam Somers, Bas Czerwinski, Nicole

Sciarone, Daniela de Paulis, EAT ART collective en Maud van den Beuken

28/09- TENT 02/12 Pilar Mata Dupont: Only Weeds Emerge solotentoonstelling

28/09- TENT 02/12 Sabrina Starke: Who do you think you are? solotentoonstelling

(publieks)activiteiten

Kun

stw

erk

Pri

ns A

lexa

nder

plei

n va

n 75

B.

Foto

: stu

dio

Han

s Wils

chut

The

Pow

er o

f Lov

e va

n E

frat

Zeh

avi.

Foto

: Aad

Hoo

gend

oorn

Sabr

ina

Star

ke: W

ho d

o yo

u th

ink

you

are?

Fo

to: A

ad H

ooge

ndoo

rnH

isto

risc

h W

el e

n W

ee C

afé.

Fo

to: A

rchi

ef C

BK

Rot

terd

am

38

29/09 BKOR Vijf nieuwe verweesde beelden: Twee

knielende figuren, Dubbele paardenfiguren, Tommy Ladnier Blues, Vogelvlucht, E.A.L.A

Kleinpolderplein

29/09 TENT Neem een loopje met Sabrina Starke rondleiding

30/09 TENT Sabrina Starke x Hiphophuis event

05/10 TENT TENT Welcomes The Lobby Experience event

11/10 BKOR Calypso Falls van Monique Benthin en Rick Messemaker onthulling

13/10 BKOR Gevelkunstwerk Vensters onthulling

13/10 TENT Sabrina Starke x Concrete Blossom event

14/10 TENT Sabrina Starke x Music Matters event

17/10 TENT Under the Mango Tree event

19/10 BKOR Erasmus Universiteit Rotterdam: Der Steins des Weisen symposium

19/10 TENT TENT Welcomes Sarmad Magazine event

19/10- BKOR en SIR17/03 Rotterdam Cultural Histories #15:

Weesbeelden en publiekslievelingen tentoonstelling

27/10 TENT When I look at you, I see myself met Sabrina Starke event

02/11 BKOR Monument Pierre Bayle herplaatsing campus Woudestein

02/11 TENT 100% Hedendaags symposium

03/11 BKOR Muurschildering El Trotamundos restauratie

03/11 TENT Sabrina Starke x Music Matters

09/11 SIR Stadsmakers Tour Zuid

jaaroverzicht 2018

Sabr

ina

Star

ke x

Hip

hoph

uis.

Fo

to: E

ric

van

Nie

uwla

ndC

alyp

so F

alls

. Fo

to: B

KO

R a

rchi

ef

100%

Hed

enda

ags.

Fo

to: A

ad H

ooge

ndoo

rn

Vijf

nie

uwe

verw

eesd

e be

elde

n op

het

Kle

in-

pold

erpl

ein.

Fot

o: A

ad H

ooge

ndoo

rn

39

11/11 TENT Sabrina Starke x Tori XL event

20/11 BKOR Duivenvrouwtje van Adri Blok herplaatsing

25/11 TENT Kids Concert Sabrina Starke event

27/11 SIR Bewonersbijeenkomst Kunst op de

Binnenrotte Gemeente Rotterdam, Centrale Bibliotheek

28/11 SIR Santa Claus is 10! event

30/11- TENT 02/12 Me, myself and I met WdKA en KABK groepstentoonstelling

14/12 BKOR MidwinterScheepsHoornConcert event

14/12 TENT Thuis bij TENT met Vernon Chatlein event

14/12- TENT10/02 Dolf Henkes Prijs 2019 tentoonstelling

17/12 SIR Yellow-free Zone van Adrien Lucca onthulling

17/12 SIR Z-Files #22 met Adrien Lucca event

17/12 SIR Maaltijd Cultuurwerkplaats Tarwewijk

20/12 TENT TENT Welcomes Club Imagine event

21/12 TENT Thuis bij TENT met Derek Otte event

21/12 TENT Performance van Roxette Capriles event

28/12 TENT Thuis bij TENT met Olave Nduwanje event

(publieks)activiteiten

Sant

acla

us is

10!

Fo

to: K

amal

i van

Boc

hove

Dol

f Hen

kes P

rijs

201

9.

Foto

: Aad

Hoo

gend

oorn

Yello

w-f

ree

Zon

e, A

drie

n L

ucca

. Fo

to: J

anne

s Lin

ders

40

HELE JAAR DOORLOPEND

BKORBeelden Beschouwd – inventarisatie van Rotterdamse beeldencollectieonderzoek

SIRNever too Late to Say Sorrywekelijkse performance Coolsingel

KunstblockDe sinds 2013 in Stichting Kunstblock verenigde culturele instellingen MAMA, WORM, V2_, CBK Rotterdam / TENT en Witte de With organiseren projecten in en rondom de Witte de Withstraat. De projecten vinden (mede) plaats op vrijdagavond, tijdens de wekelijkse Kunstavond wanneer de instellingen zijn geopend tot 21 uur en gratis toegankelijk. Sinds 2018 werkt CBK Rotterdam samen met Art Index dat speciale rondleidingen rond de beeldende kunst in de openbare ruimte verzorgd.

KuntsblocktourDe Kunstblock Tour word op aanvraag verzorgd door Kunstblock. Het samenwerkingsinitiatief van de kunstinstellingen in en rondom de Witte de Withstraat: CBK Rotterdam, MAMA, TENT Rotterdam, V2_ Lab voor de Instabiele Media, Witte de With Center for Contemporary Art en WORM, Instituut voor Avantgardistische Recreatie.

EducatieTENT is actief betrokken bij de ontwikkeling en professionalisering van kunsteducatie in de stad. TENT werkt nauw samen met andere kunstinstellingen en CKV-docenten om leerlingen van het voortgezet onderwijs te betrekken bij projecten en enthousiast te maken voor kunst in de breedste zin van het woord. Daarom heeft TENT zich aangesloten bij het Rotterdams CKV: een samenwerkingsverband waarin honderden cultuureducatie-specialisten zich hebben verzameld in een professionele leergemeenschap.

100% Hedendaags100% Hedendaags is een educatieproject van TENT, MAMA en Witt de With. Leerlingen maken kennis met hedendaagse kunst in de breedste zin van het woord. In de 100% Hedendaags workshop onderzoeken leerlingen wat voor type kunstenaar zij zouden kunnen zijn en werken vervolgens individueel of collectief aan een beeldend werk.

Rondleidingen Het hele jaar door worden bij de diverse tentoonstellingen rondleidingen georganiseerd voor lager, middelbaar en hoger onderwijs en voor collega-instellingen uit binnen- en buitenland.

Nakie van BlakieTijdens deze workshop & rondleiding gaan theater, architectuur en beeldende kunst hand in hand. Met een theaterdocent van Theater Rotterdam of een mediator van CBK Rotterdam bekijken leerlingen van het primair en voortgezet onderwijs de stad met nieuwe ogen. Na een kijkje in het verleden en het heden, komen zij uiteindelijk uit in de toekomst. Een samenwerking van Theater Rotterdam en CBK Rotterdam en opgezet voor het Cultuurtraject van het KC-R.

KNSTMPPN Een toegankelijk, uitdagend en sociaal kunstkaartspel voor leerlingen van alle niveaus en leerjaren uit het voortgezet onderwijs, waarbij geldt: hoe beter je kijkt, associeert en beargumenteert, hoe groter je winkansen. Bij deze editie, exclusief ontwikkeld voor CBK Rotterdam staan kunstwerken uit de openbare ruimte van Rotterdam centraal. Het voornaamste doel van het spel is leerlingen met andere ogen te laten kijken naar de kunst uit de stad die hen dagelijks omringt. KNSTMPPN wordt als totaalpakket aangeboden door CBK Rotterdam.

jaaroverzicht 2018

41

Art Office, regeling Ontwikkeling en OnderzoekDe regeling Ontwikkeling- & Onderzoekssubsidies (O&O) is erop gericht een impuls te geven aan onderzoek en verdieping, zodat bestaande kunstenaarspraktijken zich optimaal kunnen ontwikkelen en hun zichtbaarheid wordt vergroot. De regeling is bedoeld voor individuele beeldend kunstenaars, autonoom werkende fotografen en ontwerpers met een stedelijke praktijk die ingeschreven staan bij CBK Rotterdam.In 2018 ontvingen 48 Rotterdamse beeldend kunstenaars een bijdrage in het kader van deze regeling.

Roel Roscam Abbing, Jan Adriaans, Martha Atienza, Niels Bekkema, Clara Jason Borg, Lorena van Bunningen, Ryan Cherewaty, Sanne Cobussen, Vincent Dekkers, Wapke Feenstra, Toon Fibbe, Gil & Moti, Jasper Griepink, Anouk Griffioen, Julien Grossmann, Antye Guenther, Katherina Heil, Michiel Huiben, Pavel van Houten, Daniel Jacoby, Aletta de Jong, Tor Jonsson, Zhou Junsheng, Ash Kilmartin, Toine Klaassen, Babette Kleijn, Carolin Lange, Dirk van Lieshout, Nazif Lopulissa, David Maroto, Maurice Meeuwisse, Myrte van der Molen, Melvin Moti, Eva Olthof, Amy Pickles, Abigail Prade, Wouter Sibum, Laurens Stok, Viktor Timofeev, Ieke Trinks, Daniel Tuomey, V&B (Ellemieke Schoenmaker en Alex Jacobs), Wouter Venema, Sjoerd Westbroek, Lavinia Xausa, Katarina Zdjelar, Micha Zweifel

Art Office, CBK Fonds KwadraatDit fonds op naam van 65.000 euro is bestemd voor rentevrije leningen voor beel-dend kunstenaars die zijn ingeschreven bij CBK Rotterdam en voor Rotterdamse kunstenaars initiatieven. Met dit fonds wil CBK Rotterdam beeldend kunstenaars en kunstenaars initiatieven de mogelijkheid bieden nieuw werk of projecten te ontwikke-len, uit te voeren en te presenteren. CBK Rotterdam heeft hiertoe kapitaal inge-bracht, aangevuld met een bedrag van Fonds Kwadraat.In 2018 ontvingen 11 Rotterdamse kunstenaars een rentevrije lening via CBK Fonds Kwadraat:

Fatima Barznge, Boris van Berkum, Ine Lamers, Marta La Torre Rubio, Nicole Martens, Harmen Meinsma, Daniela de Paulis, Sandro Setola, Katrijn Verstegen, Dré Wapenaar, Sander Zweerts de Jong

OPDRACHTEN EN FINANCIERING Een belangrijke doelstelling van CBK Rotterdam is het versterken van de (inkomens)positie van beeldend kunstenaars in Rotterdam. Dat doen we onder meer door middel van financieringsregelingen en het geven en creëren van opdrachten aan kunstenaars. Dit levert tastbare resultaten op, voor de kunstenaars én voor de stad. Rotterdam wordt daardoor meer en meer een bruisende wereldstad met een actieve en attractieve beeldende kunstsector.

opdrachten en financiering

42

Art Office, BuitenlandCBK Rotterdam vindt internationale uitwisseling op het gebied van beeldende kunst belangrijk. We ondersteunen daarom activiteiten in het buitenland met de regeling Incidentele Bijdrage Buitenland (IBB) om zo de internationale beroepspraktijk te versterken. Daarnaast stimuleren we mogelijkheden voor internationale Artists-in- Residence in Rotterdam en in het buitenland. In 2018 ontvingen 70 Rotterdamse kunstenaars en kunstenaarsinitiatieven een bijdrage voor internationale activiteiten:

Ghislain Amar, Bergur Thomas Anderson, Mihail Bakalov, Niels Bekkema, Willem Besselink, Cihad Caner, Ryan Cherewaty, Oana-Maria Clitan, Jessica van Deursen, Mat Do, Remty Elenga, Angelica Falkeling, Priscila Fernandes, Daniel Fogarty, Alexander Geijzendorffer, Ilke Gers, Gil & Moti, Mihai-Radu Gui, Marta Hryniuk, Lili Huston-Herterich, Alex Jacobs, Karin de Jong, Tor Jonsson, Wouter van Kelle, Simon Kentgens (Gastatelier Dresden), Ash Kilmartin, Robin Kolleman, Joran Koster, Nikolaos Kostopoulos, Alexander Lezzi, Hunter Longe, Nazif Lopulissa, Anna Luczak, Gerwin Luijendijk, Judy van Luyk, Maike Hemmers, Rabin Huissen, Isabel Marcos, Tess Martin, Eden Mitsenmacher, Agnes Momirski, Lucia Moreno Murillo, Pim Palsgraaf, Paviljoen… aan het Water, Amy Pickles, Janneke van der Putten, Sara Rajae, Gyz La Rivière, Kari Robertson, Diana Roig, Alexandra Roozen, Constança Saraiva, Donald Schenkel, Ellemieke Schoenmaker, Otto Snoek, Natalia Sorzano, Patricia de Sousa, Mette Sterre, Robert Stroomberg, Isabelle Sully, Amy Suo Wu, Viktor Timofeev, Ieke Trinks, Kamiel Verschuren, Jan Eric Visser, Nan Wang, Kathrin Wolkowicz, Lavinia Xausa, Katarina Zdjelar, Liesbeth van der Zee

InvesteringsbijdrageMet de regeling Investeringsbijdrage geeft CBK Rotterdam een impuls aan de beroeps praktijk van Rotterdamse kunstenaars door medefinanciering bij opdracht-geverschap. De bijdrage is altijd bedoeld voor het honorarium van de betrokken kunstenaar. Het doel van de bijdrage is de ontwikkeling van kunstenaars praktijken en het vergroten van hun zichtbaarheid in de stad. Opdrachtgevers van beeldend kunstenaars die staan ingeschreven bij CBK Rotterdam kunnen gezamenlijk een beroep doen op deze bijdrage.In 2018 ontvingen 12 Rotterdamse beeldend kunstenaars een honorarium door middel van een Investeringsbijdrage:

Malou van den Berg, Antoinet Deurloo, Thijs Ewalts, Stang Gubbels, Koen Harmsma, Daniel van den Hoonaard, Karin de Jong, Onno Poiesz, Jozef van Rossum, Christine Saalfeld, Mirjam Somers, Ariane Trümper

jaaroverzicht 2018

43

Activiteiten Stad CBK Rotterdam heeft een directe band met de stad en de daarin werkende partijen. In dit grote netwerk zorgen wij dat de rol van de beeldende kunst en de beroeps-praktijk van de kunstenaar op de radar blijft en versterkt wordt. Deze bijdrage levert via de beeldende kunst een positieve invloed op de dynamiek van de stad. Kunste-naars werken met specifieke aandacht op zeer uiteenlopende onder werpen. Met kennis werken zij samen, infiltreren zij in gebieden, leggen vragen bloot en activeren de stad. Soms gaat dat op initiatief van de kunstenaar, maar meestal gebeurt dit in opdracht van kleine of grote publieke events. De bijdrage is bedoeld voor bijvoor-beeld kunst- en culturele organisaties, kunstenaars, kunstenaars initiatieven en andere stadsmakers die een duidelijke rol toekennen aan de beeldende kunst en/of (Rotterdamse) kunstenaar(s).In 2018 ontvingen de onderstaande activiteiten een bijdrage in het kader van Activiteiten Stad. Per activiteit is vermeld welke kunstenaars deelnamen:

Color Block Daan Botlek, Tifani Rubi (HR), DUO-werk, Erosie en Sobekcis (RS)

De Grote OversteekAll You Can Art, Rolf Engelen, Jip van der Hek

Extra Extra NightSamira Ben Laloua, Lester Aria, Abdelkader Benali, Frank Bruggeman, Sam Samiee, Charlotte Schleiffert

Art Expo 01080Niels Bekkema, Willem Bijl, Brian Decay, Noortje van der Eijnde, Marianne Fontein, Esther Hamels, Eddy de Kaijser, Marian Kastelein, Carlijn Kingma, Bas Kortmann, Wilma Kun, Olaf Mooij, Isaac Monté, Marc Muller, Iwan Smit, Agnes Westerduin

Science HotelEAT ART Collective, Maud van den Beuken, Daniela de Paulis

Art Index RotterdamErika Vati

Midwinterhoornblazers ConcertMilou van Ham, Niek Verschoor

Kunst & Complex 30 jaarLotte Bovi, Marianne Fontein, Ronald Glasbergen, Jan Hoes, Ludo Hoes, Anne Kolbe, Jeroen Kuster, Wilco Kwerreveld, Joep van Lieshout, Olaf Mooij, Petra van Noort, Niels Post, Charlotte Schleiffert, Marit Shalem, Margré Steensma, Eveline Visser, V&B (Alex Jacobs en Ellemieke Schoenmaker)

RoRo Buiten - Editie #8Sander Buijck, Judy van Luyk, Pim Palsgraaf

Route du Nord 2018Rogier Arents, Saïd Kinos, Studio Bureau, Nuno Viegas, Sophie de Vos

Rotterdam PhotoAnnette Kisling, Sandim Mendes, Naomi Modde

Charlois SpeciaalJitka Andrea, Florian Braakman, Mamoun Al Benmira, Jan van Dorp, Ilke Gers, Dico Kruijsse, Wilma Kun, Judy van Luyk, Susana Pedrosa, Janneke van der Putten, Erika Roux, Joke Schot, Q.S. Serafijn, Eothen Stearn, Quinda Verheul, Kamiel Verschuren, Jacco Weener, Saskia Wigbold, Tessa van Wijnen, Wandschappen, Inari Wishiki, CultuurWerkplaats Tarwewijk

Maaskant getekend Inge Aanstoot, Georg Bohle, Ronald Cornelissen, Marcha van den Hurk, Nazif Lopulissa, Sandim Mendes, Pim Palsgraaf, Sandro Setola, Marcel Swint, Eveline Visser

opdrachten en financiering

44

BKORBKOR (Beeldende Kunst & Openbare Ruimte) beheert en vernieuwt de omvangrijke stadscollectie in samenwerking met betrokken Rotterdammers, bedrijven en instel-lingen. BKOR zorgt voor het beheer en onderhoud van ruim 500 kunstwerken van de Rotterdamse Beeldencollectie en adviseert gemeente, burgers en kunstenaars met betrekking tot het realiseren, plaatsen, herplaatsen en saneren van openbare kunstwerken. BKOR bemiddelt tussen de vraag uit de stad naar kunst en stads-verfraaiing en het aanbod van (Rotterdamse) kunstenaars. BKOR is een kennis- en documentatie centrum met betrekking tot alle openbare kunstwerken in Rotterdam.In 2018 werkte BKOR samen aan projecten met onder meer de volgende organisaties:

75B, Art Conservation, Bart Oppenheimer Ontwerp, Bewoners Oostzeedijk-Beneden (Kralingen), Bewoners Voorschoterlaan (Kralingen), Bewoners Zwarte Paardenstraat (Cool), Bibliotheek Rotterdam, Bureau Zaken-Expert (Schiedamseweg), Café Sijf, Chabot Museum, Charlois Speciaal, COC Rotterdam, Congres- en Debatcentrum Arminius, Cultuurscouts Rotterdam, CultuurWerkplaats Tarwewijk, De Bouwkeet (Schiedamseweg), De Kameleon (Carnisse), De Klaver (Carnisse), De Parade, Diafragma Films, Dienst Stadsontwikkeling, Dienst Stadsbeheer, Elisabethschool (Zuidwijk), Erasmus Universiteit Rotterdam, Erasmus MC, Erven Ad Schouten, Erven Gust Romijn (Marianne Kleijwegt), Fonds Hélène & Édouard Leclerc (Landereau Frankrijk), Gemaal op Zuid (Afrikaanderwijk), Gemeente Carla-Bayle (Frankrijk), Hang-Out 010, Havensteder, Hiphop in je smoel, Huis van Carnisse, Witte de With Center for Contemporary Art, Kunstlab SKARlokaal, Leeszaal Vreewijk, Lekker op Zuid (Afrikaanderwijk), LIMA (platform digital culture), LUCI (Lighting Urban Community International), Mooi Mooier Middelland, Moois Media, Museum Beelden aan Zee, Museum Boijmans Van Beuningen, Museum More, Nicolaasschool (Schiedamseweg), Galerie NIFFO, NRC Handelsblad, NS/ProRail, Off Blaak/Vrijhaven (Wijnhaven), Ondernemers Centrum, Ondernemershuis Schiedamseweg, Ondernemers Meent, Ondernemers Schiedamse Vest, Ondernemersvereniging Oude Binnenweg, Opperclaes, Pierre Bayle School (Crooswijk), Reclameatelier Leo Mineur, Rewriters 010, Rotary Prins Alexander, Rotary Schiedam, Rotterdam Pride, Salomon Music, Schouwburg Rotterdam, Segno d’Arte, Shafelly Snijders Film, Staatsbosbeheer (Regio Rottemeren Bentwoud), Stadsarchief Rotterdam, Stadsmarinier Beijerlandselaan, Stadsmarinier Schiedamseweg, Stichting Clio, Stichting De Player, Stichting De Witte Bollen, Stichting Dig it Up, Stichting Geen Poeha, Stichting Hart voor Prins Alexander, Stichting Like je Wijk (Feijenoord), Stichting Loods 24, Stichting 4 Mei Comité Vreewijk, Stichting Pluspunt Noord/West/Zuid, Stichting R’JAM, Stichting Roterodamum, Stichting Abraham Tuschinski Rotterdam, Stichting Werkgemeenschap Kleinpolderplein, Stichting Zona Franca, Stipo, Studio Florentijn Hofman, Toebes Fresco Mur-Mur (Dordrecht), Toermalijnschool (Zuidwijk), Unruly Studio, Von Weiler Vastgoed Beheer, VVE Hartsuykerflat, VVE Calypso, VVE Schouwburgplein, VVE Spoorsingel 83-157, Werf Koningspoort, Werkgroep Leefbaarheid, Wijkraad Provenierswijk, Wijkteam Children’s Zone (Carnisse), Willem de Kooning Academie, Wolfaert Dalton (Schiebroek), Woonstad Rotterdam

In 2018 werkte BKOR samen aan projecten met onder meer de volgende beeldend kunstenaars:

75B, Beers/Nielsen, Benjamin Bergmann, Madeleine Berkhemer, John Blaak, Luuk Bode, Sander Buijk, Paul Cox, Ruben La Cruz, Max Dereta, Leen Droppert, Suzan Drummen, Ron van der Ende, Fab Five, Christie van der Haak, Milou van Ham, Juan Heinsohn Huala, Karolien Helweg, Arnoud Holleman, Kim Hoorweg, Toine Horvers, Hunk Design, Henri Jacobs, Salle de Jonge, Saïd el Karchi, Mirjam Klootwijk, Jan Konings, Erik Kriek, Mirjam Kuitenbrouwer, Anne Mercedes Langhorst, Mieke van der Linden, Judy van Luyck, Nicole Martens, Jan Misker, Sarah Mourad, Pepijn van den Nieuwendijk, Kata Núňez, Observatorium, Olphaert den Otter, Pim Palsgraaf, Nico Parlevliet, Lon Pennock, Wilbert Plijnaar, Onno Poeisz, Kathrin Schlegel, Jan Dirk Schouten, Iwan Smit, Shafelly Snijders, Otto Snoek, Astrid Tanis, Navin Thakoer, Niek Verschoor, Kamiel Verschuren, Leontien Wiehink, Hans Wilschut, Efrat Zehavi, Weronika Zielinska

jaaroverzicht 2018

45

Sculpture International RotterdamSculpture International Rotterdam (SIR) is de internationale collectie van de stad, verweven met tijdelijke werken, performances, (film-)tentoonstellingen op de muren van de stad en kennisoverdracht in velerlei vormen. SIR is een doorlopend onder-zoek naar de rol van kunst in de publieke ruimte en naar vormen van autonome kunst die de binding met de sociale context niet verliezen. Dit maakt de collectie SIR tot een springlevende collectie in gesprek met de stad en haar bewoners.In 2018 werkte SIR samen met onder meer de volgende personen en organisaties:

Partners en adviseurs: Maziar Affrasiabi, reinaart vanhoe, Jaap Guldemond, James Beckett, David Jablonovski, Nathanja Van Dijk, CultuurWerkplaats Tarwewijk, Stadsontwikkeling (Centrum, Zuid, Maashaven, Rijnhaven, Zuidplein, Feijenoord City), Stadsbeheer, Cultuur scouts Feijenoord en Charlois, KCR, Wijkraden en Wijkcommissies: Centrum, Afrikaanderwijk, Bloemhof, Tarwewijk, Stadslab Maashaven; Alexander Ramselaar, Miranda Nauta, 75B, Jannes Linders, Mariska van de Berg, t Gemaal, ‘t Klooster, Kocatepe Moskee, Essalam Moskee, Studio LA, Wim Schelberg

Musea en incidentele adviseurs: Museum Boijmans Van Beuningen, Witte de With, Center for Contemporary Art, LAPS Jeroen Boomgaart; Amsterdam Zuid Biënnale, Het Nieuwe Insti-tuut, De Kooning Foundation (NY), Museum Rotterdam, Bureau Europa, Galerie Niffo

Kunstenaars, curatoren, architecten, ontwerpers: 75B, Academie St Joost (Avans) en 30 studenten, Jan Adriaans, Jelena Barisic, Mariska van de Berg, Kamali van Bochove, Jeroen Bosch, Karima Boudou, B-Sting, Arthur Bueno, Krista Burger, Ingrid Brewster, Joris Brouwers, Najendra (Nash) Caldera & Vesuhely Americaan, Peter Carels, Charlois Speciaal, Demi, DJ Hoekbaut, Stijn van Dorpe, Elmgreen & Dragset, Patricia Gruber, Han Hoogerbrugge, Jan Huijben, Theo Huijgens, Hicham Khalidi, Ruud Kuijer, Adrien Lucca, Thom Puckey, RAAF, Charly van Rest, Jozef van Rossum, West8 (Adriaan Geuze), Christine Saalfeld, Wim Konings, Chris van der Meulen, Monta010, Naamloozz, OMA, Derk Otte, Niels Post, Sandra Smets, SteenhuisMeurs, Patricia van Ulzen, Sjoerd Westbroek, Studio Winhov architecten, Vincent van Velsen, Ben Zegers, Mels van Zutphen, (auteur/redactie), Niels Vrijdag, Dirk van Weelden, Woodstock Kugelblitz

Bedrijven, organisaties, e.a: De Bijenkorf, Bonker Coor, Boskalis, RET, DeMeestersin, Restauratieatelier Pier Terwen, Oliebollenkraam Ge Henskens, Cultuurcentrum Tarwewijk, vrijwilligers Cultuurwerkplaats Tarwewijk, Vidi-Square, JapSam Uitgevers, Dick van Campenhout, Off Screen, Print & Stitch, Theater Zuidplein, Winkeliersvereniging Nieuwe Binnenweg, Marijke Appelman, Clara Granda, Marcha van den Hurk, Laurent Fluttert, Machiel Kunst Innovations, Anne van Summeren, De Zwarte Hond Architecten, Erasmus MC, Hofbogen, Swoon, WORM, NPRZ

opdrachten en financiering

46

TENTTENT is het platform voor hedendaagse kunst in de context van Rotterdam met tentoonstellingen, nieuwe producties, educatieprojecten, performances en events met makers uit de stad en daarbuiten. Met gastprogrammering biedt TENT ruimte aan lokale partners en initiatieven. De basis voor het programma is de dynamische stedelijke cultuur van Rotterdam.

In 2018 werkte TENT samen aan tentoonstellingen met gastcuratoren Sabrina Starke en het gelegenheidscollectief The Temporary Autonomous Bureau, beeldend kunstenaars Roxette Capriles, Pilar Mata Dupont, Brian Elstak, Priscila Fernandes, Pedro Gomez-Egaña, Dorota Grabkowska, Antonio Jose Guzman, Arthur Kleinjan, Esther Kokmeijer, Ine Lamers, Mickaël Martins Afonso & Caroline Escaffre-Faure, Sandim Mendes, Jasper Niens, Sara Nuytemans, Margo Onnes, Kevin Osepa, Olphaert den Otter, Anoek Steketee, Thomson & Craighead, Rasheed Vlijter, Anton Vrede, Evelyn Taocheng Wang; ontwerper Emma van der Leest; en projectpartners International Film Festival Rotterdam en Stichting Henkes;

aan live events met onder meer René ten Bosch, Dean Bowen, Praewa Bink Bulthaweenan, Vernon Chatlein, Wapke Feenstra, Clarice Gargard, Maame Hammond, Chanella Hodge, Maurice Meewisse, Hélène Christelle Munganyende, Olave Ndjuwanje, Derek Otte, Christine Otten, Natalia Papaeva, Kevin de Randamie, Navin Thakoer en projectpartners Club Imagine, Concrete Blossom, het HipHopHuis, Kunstblock, Music Matters, RIGHTABOUTNOW.Inc en Spraakuhloos;

aan een boekproject met Tate Young People’s Programmes, Londen;

aan gastprogrammering met Extra Extra, Yervant Gianikian & Angela Ricci Luci, Ode aan de twijfel, Rae Parnell & Rotterdam Unlimited Festival, Piet Zwart Institute, Poetry International, Sarmad, Eddy Seesing en Laurien Dumbar, Thijs Ewalts, Thom Gallant en Kamiel Verschuren;

aan educatieprojecten met kunstenaars Gery Mendes en Anton Klein, experts waaronder Maria Acaso, Sepake Angiama, Claire Butcher en Geert Maarse, en projectpartners MAMA, Witte de With Center for Contemporary Art, Willem de Kooning Academie, Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten Den Haag.

Het programma van TENT werd in 2018 mede mogelijk gemaakt door The Art of Impact, BankGiro Loterij Fonds & Stichting DOEN, het Mondriaan Fonds, Office for Contemporary Art Norway, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Rotterdam Festivals, Stichting Stokroos, Stichting Verzameling van Wijngaarden-Boot en het VSB Fonds. Het educatieprogramma 100% hedendaags wordt mede mogelijk gemaakt door Fonds 21, de Janivo Stichting en het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.

jaaroverzicht 2018

47

jaaroverzicht 2018

TENTAantal tentoonstellingen: 11Aantal events, rondleidingen, performances, workshops, etc: 509Aantal bezoeken: 62.041Aantal uren geopend: 2.370

Sociale mediaFacebook: 13.277Instagram: 4.741

Sitebezoek49.384 nieuwe gebruikers die de TENT website bezochten in 20183.712 abonnees op de nieuwsbrief

BKOR / SIRPresentaties: 11Workshops: 4Onthullingen en opleveringen: 12Publicaties: 24Manifestatie: 1

Sociale mediaFacebook SIR: 1.301

Sitebezoek22.049 nieuwe gebruikers die de BKOR website bezochten in 2018

29.131 nieuwe gebruikers die de SIR website bezochten in 2018

Art OfficeIngeschreven kunstenaars: 1.515O&O aangevraagd / gehonoreerd: 137/49Investeringsbijdragen gehonoreerd: 13Incidentele Bijdrage Buitenland en recidencies gehonoreerd: 99CBK Materiaalfonds gehonoreerd: 11Activiteiten Stad gehonoreerd: 69

Sitebezoek28.569 nieuwe gebruikers die de Art Office website bezochten in 2018

CBK Rotterdam (algemeen)

Sociale mediaFacebook: 4.133Twitter: 964Instagram: 1.476

Sitebezoek18.794 nieuwe gebruikers die de CBK R’DAM website bezochten in 20181831 abonnees op nieuwsbrief EducatiePrimair onderwijs: 1.125 Voortgezet onderwijs: 3.878 Mbo/hbo/wo: 1.291 Buitenschools -25: 535 Buitenschools +25: 1.406Totaal: 8.235

Mediawaarde Totaal (incl. Kunstblock): € 2.665.886,01

PUBLIEKSBEREIKCBK Rotterdam wil Rotterdammers in contact brengen met beeldende kunst en Rotterdamse kunst en kunstenaars presenteren aan de wereld. Met de publieksactiviteiten die de programma’s Art Office, BKOR, Sculpture International Rotterdam en TENT organiseren – zowel fysiek als online – weten we een groeiend en divers publiek te bereiken.

48

JAARREKENING

Balans per 31 december 2018(na verwerking resultaat)

ACTIVA

Materiële activa 24 29

Financiële activa 35 36

Vlottende activa 1.727 2.016

Vorderingen

Debiteuren 36 18

Belastingen 27 12

Overige vorderingen 61 46

Liquide middelen 1.603 1.940

Totale activa 1.786 2.081

PASSIVA

Eigen vermogen 916 954

Algemene Reserve 336 393

Bestemmingsfondsen 417 418

Bestemmingsreserves 163 143

Voorzieningen 42 42

Kortlopende schulden 828 1.085

Crediteuren 101 106

Belastingen en sociale verzekeringen 86 85

Overige schulden 641 894

Totale passiva 1.786 2.081

(x € 1.000) 31/12/2018 31/12/2017

jaaroverzicht 2018

49

Staat van baten en lasten 2018

BATEN

A. Opbrengsten (subtotaal) 246 168 269

A.1 Publieksinkomsten 65 70 159

A.2 Sponsorbijdragen 0 0 2

A.3 Overige directe inkomsten 94 50 36

A.4 Diverse inkomsten 34 18 27

A.5 Bijdragen uit private middelen 53 30 45

B. Bijdragen (subtotaal) 3.141 3.008 3.048

B.3 Subsidie R’dam Cultuurplan 1.423 1.393 1.393

B.4 BKV gelden 1.480 1.450 1.450

Fonds Stadsverfraaiing SIR 169 165 165

B.5 Overige bijdragen uit publieke middelen 69 0 40

Som der baten 3.387 3.176 3.317

LASTEN

C. Beheerslasten (subtotaal) 872 905 1.137

C.1 Beheerslasten personeel 474 449 646

C.2 Beheerslasten materieel 398 456 491

Huisvestingskosten 207 201 244

Kantoorkosten 137 194 198

Algemene publiciteitskosten 44 52 31

Afschrijvingen 10 9 18

D. Activiteitslasten (subtotaal) 2.553 2.284 2.439

D.1 Activiteitslasten personeel 923 897 1.042

D.2 Activiteitslasten materieel 1.630 1.387 1.397

Som der lasten 3.425 3.189 3.576

Rentebaten 0 1 2

Exploitatieresultaat -38 -12 -257

Mutatie bestemmingsfondsen 2 12 50

Mutatie bestemmingsreserves -20 0 176

Resultaat na mutatie fondsen -56 0 -31

(x € 1.000) jaarverslag 2018 jaarplan 2018 jaarverslag 2017

jaarrekening

50

COLOFON

RedactieCBK Rotterdam

TekstenCBK Rotterdam

Ontwerp75B

DrukDrukkerij Tripiti

Oplage250

Fotografie/beeld75B, Kamila van Bochove, Max Dereta, Fred Ernst, Hielke Grootendorst, Ruben Hamelink, Helweg La Cruz, Aad Hoogendoorn, Theo Huijgens, Jannes Linders, Marwan Magroun Erwin Nederhoff/Frank Foundation, Eric van Nieuwland, Gert Jan van Rooij, Kathrin Schlegel/Q.R.J. van Dijk, Kamiel Verschuren, Hans Wilschut, Mels van Zutphen

CoverbeeldVoorzijde: De tentoonstelling Who do you think you are? – in 2018 geïnitieerd door Rotterdamse singer-songwriter Sabrina Starke – bestond uit werken van negen beeldend kunstenaars, waarvan zeven nieuw werk creëerden. Op de foto The Sabrina Starke Sound System (2018), een project van Brian Elstak i.s.m. Ellik Bargai.Foto: Aad Hoogendoorn

Achterzijde: Op 30 mei 2018 was het vijf jaar geleden dat de Wilhelminasteen en een afgietsel daarvan teruggeplaatst werden in de kade van de Rotterdamse Wilhelminapier. Achter het afgietsel werd een tijdcapsule met 1000 vragen van Rotterdammers in de kade van het Koninginnehoofd gemetseld. Het kunstwerk van Arnoud Holleman kreeg de titel In Memory of Things to Come. Foto: Max Dereta

Raad van Toezicht:Karin ArinkTineke Bahlmann (voorzitter)Nicole MaarsenPaul TullingRob de Werd

Met dank aan Gemeente Rotterdam en alle partners met wie wij in 2018 samenwerkten.

DisclaimerOndanks alle zorg de wij besteedden aan de samenstelling van deze uitgave, kunnen wij geen aansprakelijkheid aanvaarden voor schade die het gevolg is van enige fout of omissie in deze uitgave.

cbkrotterdam.nl

© CBK Rotterdam, juli 2019

CBK Rotterdam is het centrale adres voor kunst, kunstenaars en publiek in de stad. Met tentoonstellingen, lokale en internationale kunst in de publieke ruimte, projecten, opdrachten, bijdragen en investeringsregelingen brengen we de beeldende kunst, de stad, kunstenaars en publiek tot elkaar. Op die manier stimuleren we het artistieke klimaat en de vitale rol van kunstenaars en beeldende kunst voor en in Rotterdam.