JAARGANG 8 / NUMMER 6 FEBRUARI 20146)_Talenquiz_digibord.pdf · ANTWOORD VRAAG 1 Tattas be like...

17
JAARGANG 8 / NUMMER 6 FEBRUARI 2014 Partners: Mede mogelijk dankzij:

Transcript of JAARGANG 8 / NUMMER 6 FEBRUARI 20146)_Talenquiz_digibord.pdf · ANTWOORD VRAAG 1 Tattas be like...

  • JAARGANG 8 / NUMMER 6 FEBRUARI 2014

    Partners: Mede mogelijk dankzij:

  • VRAAG 1

    Tattas be like

    De afgelopen maand was de Facebook-pagina ‘Tattas be like …’ erg populair, een pagina waarop de draak wordt gestoken met typisch Nederlands gedrag. ‘Tatta’ is overgenomen uit het Surinaams, dat het woord weer heeft geleend uit het Engels. In straattaal betekent het ‘Nederlander’.

    Wat is de oorspronkelijke betekenis van ‘tatta’? a) Aardappel. b) Boer. c) Kaas. d) Papa.

    Talenquiz 8(6) – Februari 2014

  • ANTWOORD VRAAG 1

    Tattas be like

    ‘Tatta’ komt van het Surinaamse ‘p’tata’, dat ‘aardappel’ betekent. Je ziet er het Nederlandse ‘patat’ en het Engelse ‘potato’ in terug. Nederlanders namen hun geliefde aardappelen mee naar de koloniën. Dit leverde ze in Suriname al snel de bijnaam ‘p’tata’ op. In straattaal is dit verkort tot ‘tatta’. http://bit.ly/tattasbe

    Wat is de oorspronkelijke betekenis van ‘tatta’? a. Aardappel.

    Talenquiz 8(6) – Februari 2014

    http://bit.ly/tattasbe

  • VRAAG 2

    Vogala Vorige maand verscheen Vogala, een app waarmee je kunt luisteren naar voorgelezen Middelnederlandse teksten. Veel mensen vinden deze teksten, geschreven tussen 1200 en 1500, makkelijker te begrijpen als ze worden voorgelezen.

    Hoe komt dat? a. De geschreven tekst bevat letters die wij niet meer kennen. b. De meeste mensen zijn te lui om te lezen. c. De overeenkomst met het Engels valt dan pas op. d. De spelling van de oude teksten is lastig.

    Talenquiz 8(6) – Februari 2014

  • ANTWOORD VRAAG 2

    Vogala

    Tot de zeventiende eeuw kende het Nederlands geen standaardtaal, en tot 1804 geen vaste spelling. Middeleeuwse schrijvers schreven de woorden op zoals ze die hoorden in hun dialect. Dat zorgde voor veel onderlinge variatie. In geschreven taal zijn we dat niet zo gewend, in gesproken taal wel. Hierdoor zijn de teksten voor de meeste mensen makkelijker te verstaan dan te lezen, zelfs na zoveel eeuwen. http://bit.ly/vogalapp

    Hoe komt dat? d. De spelling van de oude teksten is lastig.

    Talenquiz 8(6) – Februari 2014

    http://bit.ly/vogalapp

  • VRAAG 3

    Olympia

    Vorige week zijn de Olympische Spelen begonnen. Dit jaar vinden ze plaats in de Russische stad Sochi. Of is het toch Sotsji, Sotchi of Sotschi?

    Wat is de juiste spelling in het Nederlands? a. Dat maakt niet uit; alle varianten zijn correct. b. Sochi; zo staat het in het logo. c. Sotschi; zo spellen de Duitsers het ook. d. Sotsji; zo is het zo Nederlands mogelijk.

    Talenquiz 8(6) – Februari 2014

  • ANTWOORD VRAAG 3

    Olympia

    Het cyrillische alfabet van het Russisch moet worden omgezet naar het Latijnse alfabet dat wij gebruiken. Daarbij luister je naar de klank en schrijf je het zo Nederlands mogelijk op. In dit geval levert dat ‘Sotsji’ op. Andere talen hebben daar andere regels voor, waardoor de Engelsen ‘Sochi’ schrijven, de Fransen ‘Sotchi’ en de Duitsers ‘Sotschi’. http://bit.ly/sotsjisochi

    Wat is de juiste spelling in het Nederlands? d. Sotsji; zo is het zo Nederlands mogelijk.

    Talenquiz 8(6) – Februari 2014

    http://bit.ly/sotsjisochi

  • VRAAG 4

    Frysk Sinds 1 januari is in Nederland een nieuwe taalwet van kracht: de Wet gebruik Friese taal. Daarin staat onder andere dat er een Orgaan voor de Friese taal komt dat de Friese taal moet beschermen en bevorderen. Ook staat in de wet hoe het Fries gebruikt mag worden.

    Hoe mag je het Fries gebruiken? a. Je mag Fries praten tegen je arts in Friesland; hij hoort je te

    verstaan. b. Je mag in Friesland het Fries gebruiken als officiële taal. c. Scholen mogen in Friesland volledig lesgeven in het Fries. d. Alle drie de bovenstaande situaties zijn toegestaan.

    Talenquiz 8(6) – Februari 2014

  • ANTWOORD VRAAG 4

    Frysk

    Het Fries is naast het Nederlands de officiële taal van de provincie Friesland. Dat houdt in dat je deze twee talen mag gebruiken in de communicatie met de overheid in de provincie. Minister Plasterk vindt het belangrijk dat er nu een wet is die de Friese taal beschermt en het gebruik ervan stimuleert. http://bit.ly/wetfries

    Hoe mag je het Fries gebruiken? b. Je mag in Friesland het Fries gebruiken als officiële taal.

    Talenquiz 8(6) – Februari 2014

    http://bit.ly/wetfries

  • VRAAG 5

    In geuren en kleuren

    Mensen zijn over het algemeen slecht in het omschrijven van geuren. Meestal komen we niet verder dan ‘vies’ of ‘lekker’, soms met een beschrijving van waar de geur op lijkt: ‘rozen’ of ‘vers gemaaid gras’. Nijmeegse taalwetenschappers hebben onderzoek gedaan naar dit verschijnsel.

    Waarom kunnen we geuren zo slecht benoemen? a. Omdat geuren snel vervliegen. b. Omdat ons hersengebied voor reuk niet verbonden is met het

    taalgebied. c. Omdat onze neus slecht geuren kan onderscheiden. d. Omdat onze taal daar niet de woorden voor heeft.

    Talenquiz 8(6) – Februari 2014

  • ANTWOORD VRAAG 5

    In geuren en kleuren

    De Nijmeegse onderzoekers hebben Engelsen vergeleken met sprekers van het Jahai, een taal uit Maleisië en Thailand. Het Jahai heeft verschillende abstracte woorden voor geuren, net zoals wij ‘rood’ en ‘blauw’ voor kleuren hebben. Met die woorden beschreven de Jahai de aangeboden geuren duidelijker en eenduidiger dan de Engelsen. De onderzoekers concluderen dat ons probleem met het benoemen van geuren niet biologisch is, maar cultureel: we hebben er gewoon de woorden niet voor. http://bit.ly/geuren

    Waarom kunnen we geuren zo slecht benoemen? d. Omdat onze taal daar niet de woorden voor heeft.

    Talenquiz 8(6) – Februari 2014

    http://bit.ly/geuren

  • VRAAG 6

    Debat

    Afgelopen januari werd het NK Debatteren voor Scholieren gewonnen door scholieren van het Utrechts Stedelijk Gymnasium. Zij wisten hun standpunten het best te onderbouwen met valide (geldige) argumenten. Bekijk de volgende argumentatie. ‘Ik ben een voorstander van democratie, want ik vind het belangrijk dat het volk bepaalt wie het land bestuurt.’

    Welke drogreden is hier gebruikt? a. Een cirkelredenering. b. Een onjuiste oorzaak-gevolgrelatie. c. Een overhaaste generalisatie. d. Een valse vergelijking.

    Talenquiz 8(6) – Februari 2014

  • ANTWOORD VRAAG 6

    Debat

    Een drogreden is een fout argument. Als je zo’n argument gebruikt, maak je eigenlijk een denkfout. In dit voorbeeld is sprake van een cirkelredenering. Het argument onderbouwt de stelling niet, maar herhaalt die alleen. Er wordt in feite twee keer hetzelfde gezegd. http://bit.ly/nkdebat http://bit.ly/drogredenen

    Welke drogreden is hier gebruikt? a. Een cirkelredenering.

    Talenquiz 8(6) – Februari 2014

    http://bit.ly/nkdebathttp://bit.ly/drogredenen

  • VRAAG 7

    Bedreigde gebaren

    Een Nederlandse taalwetenschapster heeft de gebarentaal van de Inuit in Canada en Groenland beschreven. Deze taal wordt met uitsterven bedreigd. Ook de Nederlandse Gebarentaal (NGT) staat op de lijst met bedreigde talen van Unesco. Voor steeds minder mensen is het de eerste taal.

    Hoe komt dit? a. De Engelse gebarentaal verdringt de Nederlandse. b. Het aantal doofgeboren kinderen neemt af. c. Smartphones hebben gebarentaal overbodig gemaakt. d. Steeds meer doven leren spreken dankzij betere hoortoestellen.

    Talenquiz 8(6) – Februari 2014

  • ANTWOORD VRAAG 7

    Bedreigde gebaren

    Hoe komt dit? d. Steeds meer doven leren spreken dankzij betere hoortoestellen.

    Ongeveer 20.000 mensen gebruiken de Nederlandse Gebarentaal. Van hen heeft een kwart de taal als moedertaal. Dit aantal neemt af, doordat er steeds betere hoorapparaten op de markt komen. Sommige doven vinden dit jammer, omdat ze bang zijn dat zo ook de dovencultuur verloren zal gaan. http://bit.ly/gebareninuit http://bit.ly/NGTbedreigd

    Talenquiz 8(6) – Februari 2014

    http://bit.ly/gebareninuithttp://bit.ly/NGTbedreigd

  • VRAAG 8

    Verwondering

    Eind januari ging de Poëzieweek van start, met als thema ‘verwondering’. Poëzie is er in vele vormen en maten. Eén daarvan is de haiku, die je schrijft volgens het 5-7-5-principe. De volgende haiku is van Willem Hussem. ‘het druppelen van een waterkraan beklemtoont de stilte in huis’

    Waar staat het 5-7-5-principe voor? a. Het aantal klinkers per regel. b. Het aantal lettergrepen per regel. c. Het aantal medeklinkers per regel. d. Het aantal woorden per regel.

    Talenquiz 8(6) – Februari 2014

  • ANTWOORD VRAAG 8

    Verwondering

    Waar staat het 5-7-5-principe voor? b. Het aantal lettergrepen per regel.

    De haiku is een Japanse dichtvorm van drie regels. De eerste regel bestaat uit vijf lettergrepen, de tweede uit zeven en de derde weer uit vijf. De gedichten zijn meestal meditatief van aard. http://bit.ly/poezie2014 http://bit.ly/haiku14

    Talenquiz 8(6) – Februari 2014

    http://bit.ly/poezie2014http://bit.ly/haiku14