Jaargang 2, nr.6, november 2014

MEEdeler Inhoudsopgave:Artikelen over voedselverwerving: Van appels tot appelmoes 2Souprise: medio december start soepproductie 2Samen vieren we Kerst: Jumbo in actie 2Lions club gaan weer DE punten inzamelen 2In oprichting: Opportuniteitenfonds 2Zeg nooit NEE tegen voedsel 2Verantwoord ja zeggen op speciale leveringen 3We kleuren steeds groener 3Dirk gaat wederom inzamelen voor ons 3Zin in een feestje? 3Wel of niet samenwerken met zeker besparen.nl? 4Ook dit jaar weer veel bedrijven solidair 4Oranje Fonds biedt hulp met NLdoet 4Uitgelicht: Voedselbank De Bilt. Handboek voor koelwagen 5Succesvol eerste symposium 5Zes lessen uit de praktijk 5Tips 5Kalender 2014/2015 5

Nieuwsbrief vol vitamines voor de voedselbanken

Artikelen over voedselveiligheid gemarkeerd met:

VoorwoordDe decembermaand is voor veel voed-selbanken een drukke periode. Veel organisaties en particulieren denken aan de medemens die het minder goed heeft. Voedselbanken kunnen ook dit jaar weer rekenen op veel sympathie van grote en kleine organisaties, van nationale, regionale en lokale media, kerken en particulieren. De steun blijft hard nodig want we verwachten ook in 2014 weer gegroeid te zijn in aantallen klanten. De voedselpakketten zijn lang niet elke week in elke regio goed gevuld met producten van de schijf van vijf.

Voedselbanken Nederland slaat stapje voor stapje nieuwe wegen in om aan meer voedsel te komen. Voedsel dat anders verspild dreigt te worden, proberen we te verduurzamen. In deze MEEdeler en op de website kunt u lezen over deze nieuwe ontwikkelingen.

Namens het hele bestuur wil ik alle vrijwil-ligers bedanken voor de tomeloze inzet in het afgelopen jaar. En vooral ook hele fijne feestdagen voor jullie en jullie dierbaren.

Leo Wijnbelt

EU-handelsboycot: vooral veel appelsOp de ALV in september berichtten wij over de doorbraak op het Ministerie; de door Rusland geboycotte groenten en fruit mochten aan de voedselbanken geleverd worden. We hoopten met elkaar op veel verse producten voor de klanten. Om diverse redenen is de vloedgolf aan verse producten niet zo groot geworden als wij allen gewild hadden:

• de regeling werd wegens misbruik al opgeschort voordat de eerste lande-lijke uitlevering had plaats gevonden

• twee weken na de opschorting kwam de Nederlandse overheid met een tus-sentijdse regeling die slechts voor een klein aantal telers relevant bleek

• weer twee weken later werd de EU regeling weer opengesteld

• In de tussentijd hadden Nederlandse handelaren hun weg naar het buiten-land gevonden

• De marktprijzen voor de meeste groen-ten en fruit bleken dankzij de goede weersomstandigheden boven de interventieprijzen te liggen. Het aanbod aan de voedselbanken bleef (en blijft) daardoor beperkt tot voornamelijk appels, peren en paprika.

Wij hebben gedurende de afgelopen maanden wekelijks aan de Distributie Centra gevraagd om aan te geven hoeveel kilo’s zij willen ontvangen om te verde-len over de voedselbanken in hun regio. Sommige DC’s plaatsten slechts mini-male bestellingen bij ons. Zij gaven er de voorkeur aan groenten te ontvangen van

bestaande relaties en willen niet ingaan op het aanbod van leveranciers onder de interventieregeling.

De Interventieregeling loopt einde jaar af. Inmiddels staan we in Den Haag op de kaart. Als zich in de toekomst weer dergelijke boycotten dreigen dan kunnen wij snel schakelen.

De website van Voedselbanken Nederland is in dit soort roerige tijden de bron waar altijd de meest actuele informatie te vinden is.

pagina 2 NIEUWSBRIEF VOEDSELBANKEN NEDERLAND

Van appels tot appelmoesMet zeer grote waarschijnlijkheid zal in no-vember appelmoes gemaakt worden van het grote aanbod aan boycot appels. Konservenfabriek Baltussen heeft aange-boden productiecapaciteit beschikbaar te stellen. Vele particulieren en fondsen heb-ben de afgelopen weken geld ter beschik-king gesteld waardoor we Baltussen tege-moet kunnen komen in de productie- en logistiek kosten (denk daarbij aan verpak-kingskosten). Kostbare appels worden zo niet verspild en wij krijgen langhoudbare appelmoes waar onze klanten volgend jaar plezier van kunnen hebben. Wordt zeer binnenkort vervolgd op Facebook, Twitter en de website.

Souprise: medio december start soepproductieBij het bedrijf Soupalicous in Amsterdam worden de voorbereidingen getroffen om in december soepen te produceren. Soupalicious is een sociale onderneming die biologische maaltijd-soepen maakt en verkoopt. Maar de neveneffecten zijn groter dan die van een gewone soepfabriek.

Soupalicious creëert werk voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, viert het de multiculturele rijkdom van de stad, vergroot het sociale cohesie in de wijken, geeft het een boost aan de ontwikkeling van urban farming en draagt het bij aan de herontwikkeling van afgeschreven kantoor-panden. En Soupalicious gaat daarnaast soepen produceren voor de voedselban-ken in de regio. Deze soepen gaan we Souprise noemen. De grondstoffen hier-

voor zijn gratis en niet perse biolo-gisch. Ze worden aangeleverd door Stichting Manna-Schermer. Vrijwilligers van deze Stichting leveren nu al wekelijks groen-

ten voor de voedselpakketten in de regio Noord-Holland. Het betreft groenten die ander verspild zouden worden. Per week wordt bekeken welke groenten er gratis beschikbaar zijn. Het wordt dus een verrassing welke soep gemaakt kan worden: Souprise! De subsidie van het Ministerie van SZW wordt gebruikt voor deze test en voor de eventuele uitrol over Nederland bij succes.

In oprichting: OpportuniteitenfondsSnel kunnen handelen bij groot- schalige voedselverspilling

Regelmatig krijgen wij bericht als er weer veel voedsel verspild wordt. Bij grote oogsten of calamiteiten ontstaan vaak voorraden die leveranciers aan de voedselbanken zouden willen geven (appels, peren en tomaten) maar die als ze bijvoorbeeld verwerkt worden tot appelmoes of tomatensaus veel beter in de logistieke processen zouden passen. Denk ook aan de ganzen die afgeschoten worden bij Schiphol, of de herten op de Veluwe. Nu kunnen we slechts lijdzaam toezien hoe mooie grondstoffen wordt weggegooid; dat gaat volledig in tegen de uitgangspunten van voedselbanken.

Ervaring heeft geleerd dat er kosten gemaakt moeten worden in het logis-tiek traject om deze grondstoffen op een voedselveilige manier bij de klanten van de voedselbanken te krijgen. Dat kunnen kosten van slachten, verpakken en bijvoor-beeld invriezen zijn. Er zijn zeker partijen bereid om de werkzaamheden uit te voe-ren, maar deze zien vaak op tegen deze kosten. Voedselbanken Nederland kon-digde daarom aan om een Opportuniteiten Fonds op te richten. Met middelen uit dit Fonds kunnen bereidwillige producenten tegemoet worden gekomen en daarmee verspilling worden tegen gegaan. Inmid-dels hebben we een mooi startkapitaal van €4000 ontvangen van Foodreflection.

Samen vieren we Kerst:

Jumbo in actieIn de Nieuwsflits van 22 oktober berichtten wij over de landelijke Kerst actie van Jumbo voor de voedselbanken. In overleg met Jumbo zullen wij begin december jullie uitgebreid informeren over de campagne. Logistieke details zijn de afgelopen weken gecommuniceerd met de contactpersonen op onze DC’s. Eventuele tussentijdse drin-gende vragen over de actie kun je stellen bij Andre Verschoor en/of Andre Nieweg, beiden verbonden aan VB Eindhoven.

Lions club gaan weer DE punten inzamelen

In 2014 gaan ruim 90 Lions club uit het hele land hun best doen om zoveel mogelijk zegeltjes in te zamelen (vorig jaar deden 30 clubs mee). Het doel is om 200.000 (!) pakken koffie te doneren aan de voedselbanken in de 90 gemeenten waar de Lions meewer-ken. René Froger trapt de actie af op 22 november aanstaande. Op de website www.lions.nl/12434/D.E._Waardepunte-nactie.html wordt wekelijks bijgehouden hoeveel punten er al binnen zijn.

Zeg nooit NEE tegen voedselSoms worden er lokaal partijen voedsel aangeboden waar een lokale voedsel-bank op dat moment niet mee uit de voeten kan. Omdat het te veel is, of er niet genoeg vrijwilligers zijn etc. Onze oproep is om nooit NEE te zeggen. Er kunnen andere voedselbanken zijn die er wel raad mee weten. Bij twijfel: meld het aan op agf@voedselbankennederland.nl

pagina 2 NIEUWSBRIEF VOEDSELBANKEN NEDERLAND NIEUWSBRIEF VOEDSELBANKEN NEDERLAND pagina 3

Dirk gaat wederom inzamelen voor onsIn navolging van de succesvolle statiegeld inzameling in 2013 roept Dirk in december de klanten weer op om statiegeldflessen in te zamelen voor de voedselbanken. De actie start in week 49 en loopt tot 25 januari 2015.

Als voedselbanken krijgen we te maken met allerlei meer of minder spontane leveringen. Soms wordt daar geen re-kening gehouden met de voedselveilig-heid. Het is natuurlijk heel mooi en goed bedoeld, maar onze klanten lopen dan het risico op een voedselvergiftiging en onze bestuurders van de voedselbanken het risico om aansprakelijk te worden gesteld voor de gevolgen.

Enkele recente voorbeelden uit de voedselbank praktijk.

OffervleesDe lokale moskee komt offervlees bren-gen. Halal vlees dat we zelden krijgen en zeer welkom is. Toch zullen we als voedselbank er meer van moeten weten voordat we het kunnen aannemen. Zaken zoals: waar is het geslacht (slachtvergun-ning / eeg nummer), wat is de houdbaar-heidsdatum, waar is het geportioneerd, hoe is het ingevroren of gekoeld, wat voor soort vlees is het, etc. Als deze zaken duidelijk en betrouwbaar zijn kunnen we het vlees aannemen, anders niet.

Zelf gemaakte soep of jamEr zijn acties gehouden om de voedsel-banken te voorzien van zelfgemaakte, jam of soep. Wat vaak niet bekend is dat aan deze soort productie grote risico’s kleven. Tot welke temperatuur en hoe lang zijn deze producten verhit? Hoe snel zijn ze afgekoeld en bij welke temperaturen,

etc. Dit zijn zaken die in een industrieel productie proces tot op de graad en de minuut geregeld worden om uitgroei tot grote hoeveelheden bacteriën en het ontstaan van giftige stoffen te voorkomen. Bij particuliere productie is deze veilige productie vrijwel onmogelijk.Daarom staat er in ons Handboek Voed-selveiligheid de regel dat particulier gepro-duceerde producten niet aangenomen kunnen worden.

Kunnen we dan nooit JA zeggen? Natuurlijk wel, maar dan onder onze condities. Maak met de initiatiefnemers van de activiteiten vooraf afspraken over dit soort zaken. En leg uit waarom we die eisen stellen. Zorg voor professionele produc-tie of verwerkingsomstandigheden, weet waar het vlees geslacht wordt en hoe en waar het wordt verwerkt tot consumenten

eenheden. Wanneer het b.v. zelf gepro-duceerde producten van professionele kleinschalige bedrijven zijn (bijvoorbeeld een slagerij of cateraar die zelf diepge-vroren soep of maaltijden heeft gemaakt) vraag dan aan het bedrijf welk voedsel-veiligheidsplan er wordt gebruikt en of de instructies worden toegepast.

Accepteer uitsluitend producten die volgens een vooraf afgesproken en door de Voedselbanken akkoord bevonden procedure aan de Voedselbanken worden geleverd.

Als u twijfelt of er risico’s kleven aan een actie kunt u het team voedselveiligheid om advies vragen. Met elkaar hebben we bij de voedselbank hetzelfde doel: zo veel mogelijk veilig voedsel aan onze klanten te geven.

Verantwoord ja zeggen op speciale leveringen

We kleuren steeds groenerHet team voedselveiligheid constateert met vreugde dat het traject voedsel veiligheid goed op schema ligt. Iedereen die betrokken is in een voed-selveiligheid traject realiseert zich hoeveel inspanningen het kost van alle vrijwilligers om de status groen te verwerven. Complimenten aan allen die er dagelijks zo druk mee bezig zijn!

Aantal groene banken: 49Aantal (geplande) 0-metingen: 100Aantal ingeschreven leden: 141Aantal nog niet ingeschreven banken 17

Zin in een feestje? Q-Music organiseert wederom de Q-Santarun in de EftelingVorig jaar liepen honderden mensen verkleed als Kerstman door een sprook-jesachtige Efteling. Attracties langs de route waren prachtig versierd en veel deelnemers besloten hier maximaal van te genietenen in rustig tempo deze Santarun te voltooien. Om daarna een mooi feest te vieren met de DJ’s van Q-Music. Op 20 december organiseert Q-Music we-derom dit spectaculaire evenement voor de voedselbanken. Een gedeelte van de opbrengst is voor ons. Meer details vind je op www.q-music.nl/acties/q-santarun-2014

pagina 4 NIEUWSBRIEF VOEDSELBANKEN NEDERLAND

Wel of niet samenwerken met zeker besparen.nl?De laatste tijd zijn verschillende voedsel-banken benaderd door de organisatie onder deze naam. Deze organisatie wil mensen helpen die financieel krap en/of in de problemen zitten. Zij werken op basis van no cure no pay, maar de niet goed oplettende klant loopt behoorlijk risico om enkele jaren aan hen vast te zitten. In hun voorlichting geven zij aan al met diverse voedselbanken samen ten werken. Bij navraag is ons gebleken dat zij wel met verschillen voedselbanken in gesprek zijn geweest, maar voor zover ons bekend hebben zij nog nergens vaste voet aan de grond.

Het is goed om te bedenken dat we te ma-ken hebben met een commerciële organi-satie die er belang bij heeft om zoveel mo-gelijk klanten te krijgen. Op zich is het werk dat zij doen als positief te kenschetsen:

met behulp van een soort huishoudboekje willen zij hun klanten duidelijk maken waar zij hun geld aan uitgeven en hoe zij daar op kunnen besparen. Het gaat dan vooral om kosten op het gebied van verzekerin-gen, energie, telefoon, etc..

Als de klanten goed weten van de hoed en de rand en goed voor zichzelf weten op te komen is er naar ons idee best zaken met hen te doen. Voor de meeste klanten van de voedselbank geldt dat echter niet! Men zal erop vertrouwen dat wanneer zij via de voedselbank op deze organisatie worden gewezen dat het allemaal wel vertrouwd zal zijn. In een gesprek dat er is geweest tussen een bestuurslid van voedselbank Nederland en een vertegenwoordiger van hun organisatie zijn wij niet overtuigd geraakt van hun souplesse in handelen. Daarom is aan hen voorgesteld dat zij be-ter kunnen samenwerken met de afdelin-gen schuldsanering van de gemeenten en bewindvoerders.

Ons advies aan de voedselbanken is om zelf geen klanten bij deze organisatie aan te melden.

Ook dit jaar weer veel bedrijven solidair Deze tijd van het jaar komen er weer van allerlei kanten leuke mailtjes binnen van bedrijven die in het kader van de Kerst iets willen doen voor de voedselbanken. Om er enkele te noemen: Kerstpakkettenplaza, Uitgeverij Marmer, RedLoyalty, Sterconcepts, ter Brugge Geschenken, Simmons en Simmons en ook onze trouwe relatie Makro natuurlijk. Een opmerkelijke actie is die van CRM Resultants die hun medewerkers aanbieden om aan een digitaal Rad van Fortuin te draaien. De naald stopt altijd op een van de pro-ducten van ons boodschappenlijstje. Op voedselbankennederland.nl proberen we een actueel overzicht met landelijke acties bij te houden. Uiteraard voor zover één en ander bij ons bekend is. Hieronder willen we enkele acties met name noemen:

Groupon lanceert campagneGroupon is een veel bezochte website die aantrekkelijke acties aanbiedt variërend van een dagje naar de sauna tot goedkope rijlessen. In december komt er een special actie voor de voedselbanken. Wij zullen hier over berichten op de website.

Ook etenbestellen.nl helpt onsKlanten van etenbestellen.nl, een website waar je online allerlei warme maaltijden kunt bestellen, kunnen sinds kort een kleine bijdrage geven aan de voedselban-ken. Op die manier steunen deze onder-nemers en hun klanten de mensen die niet makkelijk hun eten (al dan niet online) kunnen bestellen.

Uitjes.nl ondersteunt de voedselbankenBedrijven die een dagje uit willen met hun medewerkers kunnen op de website uitjes.nl inspiratie op doen. De organisatie achter uitjes.nl regelen de mooiste team evenementen, voornamelijk nog in de grote steden. Ze bieden sinds kort een maat-schappelijk verantwoord uitje aan: met veel vragen over de voedselbank. Een gedeelte van de opbrengst gaat naar de voedsel-banken. Zie ook http://www.uitjes.nl/uitje/voedselbank

Klusjes teveel en handjes te weinig?

Oranje Fonds biedt hulp met NLdoetJaarlijks organiseert het Oranje Fonds in maart NLdoet, de grootste vrijwilligersactie van Nederland. Afgelopen editie staken er zo’n 325.000 vrijwilligers bij ruim 8.500 klussen de handen uit de mouwen. Komende editie valt het op 20 en 21 maart. NLdoet is een mooie gelegenheid om nieuwe vrijwilligers kennis te laten maken met de werkzaamheden van de voedsel-banken. Tevens biedt NLdoet een kans om nieuwe netwerken aan te boren. We zien dat er veel bedrijven zich van hun maatschappelijke kant willen laten zien en deelnemen aan NLdoet.Vanaf eind oktober kunnen er klussen en activiteiten aangemeld worden op www.nldoet.nl. Zo word je zichtbaar en kun je je omgeving laten weten dat je een klus te doen hebt. Vanaf februari voert het Oranje Fonds campagne en roept heel Nederland op om de handen uit de mouwen te gaan steken. Ook dat kan nieuwe vrijwilligers op-leveren. Daarnaast stelt het Oranje Fonds maximaal 400 euro per kluslocatie be-schikbaar om de klus te kunnen uitvoeren. Dit geld kan ingezet worden om iets op te knappen of aan te pakken. De exacte voor-waarden worden vermeld op hun website.

pagina 4 NIEUWSBRIEF VOEDSELBANKEN NEDERLAND NIEUWSBRIEF VOEDSELBANKEN NEDERLAND pagina 5

Colofon

Deze nieuwsbrief is een uitgave van Voedselbanken Nederland.Eindredactie: Pien de RuigVormgeving: Walter LuykenaarMet dank aan: bestuursleden Voedselban-ken Nederland en diverse vrijwilligers bij de voedselbanken.© Vereniging Voedselbanken NederlandMeidoornkade 22, 3992 AE Houten E-mail: pienderuig@voedselbankennederland.nl www.voedselbankennederland.nlOvername van artikelen in andere publica-ties is toegestaan. Vermelding van Nieuwsbrief Voedselbanken Nederland als bron wordt daarbij op prijs gesteld.

Bezoek en like ook onze Facebook pagina: https://www.facebook.com/ voedselbankennederland

twitter: @VoedselbankenNL

Linkedin-groep: voedselbanken nederland

Tips• Op voedselbankennederland.nl staan

overzichten met beschikbaar PR- en communicatie materialen.

• Het aantal info bulletins over tal van onderwerpen groeit. Overzicht staat op de website.

• Op het VB-Servicecentrum zijn IT vrij-willigers aanwezig die kunnen helpen bij vragen over voedselbank.nu (klan-ten registratie) en Emalo

• Het sjabloon van de website is be-schikbaar voor alle voedselbanken.

Kalender 2014/2015Continue: Inzameling statiegeld

bij Lidl22 november: Start inzameling DE

waardepunten door Lions

28 november: Start actie Kellogs: Breakfasts for Better Days

29 november: Algemene Ledenver-gadering

vanaf 1 december: Start Dirk van de Broek statiegeldinzameling

Groupon actie vanaf 7 december: Regionale Omroepen

in actie voor de voed-selbanken

Jumbo Kerstactie20 december: Q-Santarun in de

Efteling18 april: Algemene Ledenver-

gadering29 augustus: Algemene Ledenver-

gadering28 november: Algemene Ledenver-

gadering

Succesvol eerste symposiumOp 17 oktober jl. deelden veel vrijwilligers van de voedselbanken en enkele externen hun ervaringen op terreinen als fondsen-werving, Schijf van Vijf, sociale netwerken. Vrijwilligers van de VU en Hogeschool Utrecht werken de verslagen uit en deze zullen worden gedeeld met alle voedsel-banken. Judith Neter (VU) zal de komende weken handige boekjes en kaarten over de Schijf van Vijf (alles in het kader van het samenstellen van gezonde pakketten) versturen naar de voedselbanken. Op het VB Servicecentrum zullen enkele extra exemplaren beschikbaar zijn.

Movisie werkt samen met vijf voedselbanken aan het activeren van klanten

Zes lessen uit de praktijk In het project ‘Wat aandacht krijgt dat groeit’ werkt Movisie samen met vijf voedselbanken aan het activeren van gebruikers. Doel? De situatie van ge-bruikers van de voedselbank verbeteren door coaching en training in groepen. Lokale instellingen worden als co-trai-ner of coach betrokken bij het project en nemen de rol van Movisie over.

In Almere, Den Haag en Gorinchem draaien vanaf mei 2014 trainingen en

coachingstrajecten. In Utrecht en Limburg-Zuid wordt dit najaar gestart. In Limburg-Zuid hebben zich vanuit tien voedseluit-giftepunten 28 vrijwilligers aangemeld die meedoen aan de training ‘Motiverende gespreksvoering’. Meer weten over de zes lessen die ze samen leerden?

https://www.movisie.nl/artikel/zes-lessen-uit-praktijk-voedselbank

Uitgelicht: Voedselbank De Bilt. Handboek voor koelwagenRecent schafte voedselbank de Bilt een nieuwe koelwagen aan. Dat zal in de toekomst wel vaker gebueren bij voedsel-banken en het bestuur van VB De Bilt was zo attent om hun ervaringen te delen. Ze produceerden een compleet handboek

met tips over fondsenwerving, verzekerin-gen, vereisten voor de wagen etc etc.

Het Handboek is beschikbaar op het VB Servicecentrum.